ความหลากหลายของกบ และปรสตในกบ

ในเขตรกษาพนธสตวปาภวว จงหวดบงกาฬ

Frog Diversity and Its Parasites

in Phu Wua Wildlife Sanctuary, Bueng Kan

Dr.Alexis Ribas Salvador และคณะ

คณะวทยาศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

ป 2559

ก

นายอเลกซส รบาส ซาลบาดอร และคณะ. 2559. ความหลากชนดของกบและปรสตในกบใน

เขตรกษาพนธสตวปาภวว จงหวดบงกาฬ. คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน.

บทคดยอ

การศกษาความหลากชนดของกบและปรสตในกบ ณ พนทเขตรกษาพนธสตวปาภวว จงหวด

บงกาฬ สามารถรวบรวมตวอยางไดทงหมด 114 ตวอยาง พบอยใน 5 วงศ ไดแก Dicroglossidae,

Bufonidae, Ranidae, Rhacophoridae และ Microhylidae โดยมทงหมด 13 สปชส ในสวน

การศกษาปรสตในกบนน พบวามการตดปรสตทงหมด 27 ตวอยาง คดเปน 23.68% โดยเชอ

ปรสตทคดแยกไดมทงหมด 5 กลม ไดแก 1. Nematodes (Rhabdias พบในปอด, Oswaldocruzia

พบในล าไส, Amplicaecum พบในล าไส, Nematodes in Cavity พบในชองวางกลางล าตว และ

Other Intestinal Nematodes พบในล าไส) 2. Trematodes (Haplometra) พบในล าไส 3. Cestodes

(Intestinal Cestodes) พบในล าไส 4. Pentastomida (Raillietiella) พบในปอด 5. Protozoa

(Balantidium และ Opalina) พบในล าไส ซงการตดเชอปรสตเหลานแมจะไมท าใหกบเกดโรค

โดยตรง แตกมผลท าใหกบมอตราการเจรญเตบโตลดลง มภมคมกนต าลง และอาจท าใหตายได

นอกจากน อาจมผลใหการเคลอนทชาลง สงผลใหถกนกลาจบกนไดงาย อยางไรกตาม ปรสตหลาย

ชนดมวงจรชวตทสามารถแพรกระจายไปยงสตวและมนษยได โดยพบเปนโฮสตอยในวฏจกรของ

ปรสต

ข

Alexis Ribas Salvador et al. 2016. Frog diversity and its parasites in Phu Wua Wildlife

Sanctuary (Bueng Kan). Research in Biology, Faculty of Science, Udon Thani

Rajabhat University.

ABSTRACT

To study on frog diversity and its parasites in Phu Wua Wildlife Sanctuary (Bueng

Kan), 114 samples were randomly collected. These samples showed 16 species which were

belonged to 5 families (Dicroglossidae, Bufonidae, Ranidae, Rhacophoridae and

Microhylidae). Twenty seven samples were infected by parasites (23.68%). Parasites were

isolated into 5 groups which were: 1. Nematodes (Rhabdias in lung, Oswaldocruzia in

intestine, Amplicaecum in intestine, Nematodes in Cavity and Other Intestinal Nematodes in

intestine) 2. Trematodes (Haplometra) in intestine, 3. Cestodes (Intestinal Cestodes) in

intestine, 4. Pentastomida (Raillietiella) in lung, and 5. Protozoa (Balantidium and Opalina)

in intestine. Even though these parasitic infections do not cause any diseases, they give effect

to frogs such as reduction of growth rate, a weak immune system, and become dead. It also

make frogs move slowly which is easy to catch by a predator. However, several species are

zoonotic parasites that can transmit to animals and humans which are theirs hosts in the life

cycles.

ค

กตตกรรมประกาศ

โครงการวจยนไดรบทนสนบสนนการท าวจยจากงบประมาณแผนดน มหาวทยาลยราชภฏ

อดรธาน ประจ าปงบประมาณ 2558 นอกจากน คณะผวจยยงไดรบความรวมมอจากหนวยงาน

ภายนอก ซงตองขอกลาวขอบคณมา ณ ทน อนไดแก

ศนยวจยและพฒนาประมงน าจดอดรธาน ทกรณาใหความร และขอมลเกยวกบกบ

ศนยวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอการวจย และพฒนาทองถน มหาวทยาลยราชภฏ

อดรธาน ทใหความอนเคราะหดานหองปฏบตการในการท าวจย

และสดทายน ขอขอบคณกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช ทอนญาตใหเขา

ศกษาและเกบตวอยางในพนทดงกลาว

อเลกซส รบาส ซาลบาดอร

หวหนาโครงการวจย

ง

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย ก

บทคดยอภาษาองกฤษ ข

กตตกรรมประกาศ ค

สารบญ ง

สารบญตาราง จ

สารบญภาพ ฉ

บทท 1 บทน า 1

1.1 ทมาและความส าคญ 1

1.2 วตถประสงค 2

1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 2

1.4 ขอบเขตของงานวจย 2

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 3

บทท 3 วธด าเนนการวจย 5

3.1 วสดและอปกรณ 5

3.2 สารเคมทใชในการวจย 6

3.3 การเกบตวอยาง 6

3.4 การคดแยกปรสตจากกบ 6

3.5 การจ าแนกปรสตดวยการทดสอบคณสมบตทางชวเคม 7

บทท 4 ผลการทดลอง 9

4.1 พนทเกบตวอยาง 9

4.2 การจ าแนกชนดของกบ 10

4.3 การคดแยกปรสตในกบ 17

4.4 การจ าแนกปรสตในกบ 20

4.5 สณฐานวทยาของปรสตทพบ 20

บทท 5 สรปและอภปรายผล 25

เอกสารอางอง 28

ประวตผวจย 30

จ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

4.1 แสดงจ านวนและชนดปรสตทพบในกบ 18

4.2 % การตดเชอปรสตในกบ และอวยวะเปาหมาย 20

ฉ

สารบญภาพ

ภาพท หนา

4.1 ลกษณะทางกายภาพของสถานทเกบตวอยาง 10

4.2 Haplobatrachus rugulosus 11

4.3 Fejervarya limnocharis 12

4.4 Duttaphrynus melanostictus 12

4.5 Hylarana nigrovittata 13

4.6 Hylarana lateralis 13

4.7 Hylarana erythraea 14

4.8 Polypedates leucomystax 14

4.9 Kaloula pulchra 15

4.10 Microhyla heymonsi 15

4.11 Microhyla butleri 16

4.12 Kalophrynus interlineatus 16

4.13 Microhyla fissipes 17

4.14 Microhyla pulchra 17

4.15 แสดงการตดเชอปรสตแตละชนด 19

4.16 แสดงลกษณะของ Rhabdias 21

4.17 วงจรชวตของ Rhabdias 21

4.18 แสดงลกษณะของ Oswaldocruzia 21

4.19 แสดงลกษณะของ Amplicaecum 22

4.20 ลกษณะทวไปของ Nematode 22

4.21 แสดงลกษณะของ Haplometra 23

4.22 วงจรชวตของ Trematode 23

4.23 วงจรชวตของ Spirometra erinaceieuropaei 24

4.24 แสดงลกษณะของ Raillietiella 24

4.25 แสดงลกษณะของ Balantidium 24

4.26 แสดงลกษณะของ Opalina 24

1

บทท 1

บทน ำ

1.1 ทมำและควำมส ำคญ

การเพมจ านวนประชากรมนษยสงผลใหมความตองการอาหารเพมขน มการขยายอาณาเขตเพอ

สรางทอยอาศยมากขน รวมทงการใชสารเคมทางการเกษตร เชน ยาฆาแมลง และสารเคมอนๆ ปจจย

เหลาน ลวนไปรบกวนวงจรชวตของสตวหลายชนด หนงในนนคอสตวในอนดบอะนรา โดยเฉพาะกบ ท

จดเปนดชนชวดทางชวภาพของระบบนเวศ ซงการใชสารเคมนนจะสามารถเปนเหตใหกบตายไดทนท

หรอมการสะสมของสารพษ รวมถงสงผลกระทบตอกระบวนการเจรญเตบโตของลกออด เชน กบทม

การตาบอด นวดวน หรอขาดวน เปนตน ซงปจจยตางๆ ดงกลาวลวนสงผลใหจ านวนกบในธรรมชาต

ลดลง เนองจากสตวเหลานผวหนงบางและชมชน จงมความสามารถในการดดรบสารตางๆ ไดด ดงนน

หากในธรรมชาตมการสะสมสารเคมทเปนพษ สตวเหลานจะเปนสตวกลมแรกๆ ทจะไดรบผลกระทบ

โดยตรง ดวยเหตน “กบ” จงไดชอวาเปนดชนชวดทางชวภาพ (Bioindicator) รวมทงการจบกบมา

จ าหนายหรอประกอบอาหาร หรอแมแตการจบในระยะลกออด ซงการกระท าดงกลาวเปนการตดวงจร

ชวต และหนทางการแพรพนธของกบโดยสนเชง

นอกจากปจจยดงกลาวขางตน ยงพบวาการเกดโรคในสตวกลมน นบไดวาเปนปจจยทส าคญมาก

อกปจจยหนงทท าใหจ านวนกบลดลง หรอสญพนธไปแลวในบางชนด โดยโรคทมการรายงานในสตว

กลมน มทงโรคทเกดจากเชอแบคทเรย ไวรส และปรสต โดยอาการทพบ คอ สตวจะไมคอยกนอาหาร

ผอม ตวซด เมอตรวจดในล าไสจะพบปรสตอยเปนจ านวนมาก การตดเชอในทางเดนอาหารน ถาพบม

อาการตดตอเปนเวลานานจะท าใหสตวตายได สวนสาเหตทมการตดเชอปรสต เกดจากสภาพแหลงท

อยอาศยสกปรก การอยอาศยในพนทจ ากดอยางหนาแนน และการอาศยในแหลงทมเจาบานตวกลาง

ของปรสตชนดตางๆ รวมดวย กเปนปจจยทส าคญในการเกดการตดเชอปรสตได

การศกษาการตดเชอปรสตของกบในประเทศไทยนน ยงไมพบมการศกษาอยางแพรหลาย แมวา

สตวในกลมนจะมความหลากหลายสงกตาม ดงนน การศกษาการตดเชอปรสตในกบ สามารถน ามาใช

เปนแนวทางในการควบคมคณภาพ และปรมาณของกบได

2

1.2 วตถประสงค

1.2.1 เพอศกษา และจ าแนกชนดของสตวสะเทนน าสะเทนบกในกลมกบ ในเขตพนทเปาหมาย

1.2.2 เพอศกษา และจ าแนกชนดของปรสตทพบในกบ ในเขตพนทเปาหมาย

1.2.3 วเคราะหความสมพนธระหวางชนดกบและปรสตทพบ

1.2.4 เพอใหเกดความรวมมอระหวางหนวยงานทงภายในประเทศ และตางประเทศ

1.3 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

1.3.1 ทราบวธการจ าแนก และทราบชนดของกบทพบในพนทเปาหมาย

1.3.2 ทราบวธการจ าแนก และทราบชนดของปรสตทพบในกบ ในพนทเปาหมาย

1.3.3 ทราบความสมพนธของกบ และปรสตทพบในกบ

1.3.4 ไดเครอขายความรวมมอระหวางหนวยงานทงภายใน และตางประเทศ

1.4 ขอบเขตของงำนวจย

1.4.1 สตวตวอยางทใชในงานวจย ไดแก สตวสะเทนน าสะเทนบกในกลมกบ

1.4.2 ระยะเวลาในการด าเนนการวจย เดอนสงหาคม 2557 – มถนายน 2558

1.4.3 สถานทเกบตวอยาง คอ เขตรกษาพนธสตวปาภวว จงหวดบงกาฬ

1.4.4 สถานทท าการวจย ไดแก ศนยวทยาศาสตรและเทคโนโลย เพอการวจยและพฒนาทองถน

มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน

3

บทท 2

เอกสำรและงำนวจยทเกยวของ

สตวสะเทนน าสะเทนบกกลมกบในประเทศไทยมความหลากหลายมาก ประมาณ 123 ชนด

(Khonsue & Thirakhupt, 2001) และยงมทรายงานการพบกบสายพนธใหมในประเทศไทย (Bain

& Stuart, 2005; Matsui & Panha, 2006; McLeod & Ahmad, 2007) อยางไรกตาม การศกษา

ดานความหลากหลายในกบทพบในประเทศไทยยงมการรายงานไมมากนก

นอกจากนสถานภาพ และการกระจายของสายพนธกบในประเทศไทย ยงมการศกษาคอนขาง

จ ากด สวนใหญเปนงานวจยทศกษาเมอนานมาแลว อกทงการน าเทคนคทางชวโมเลกลมาใชในการ

จ าแนกชนดกบกเปนไปอยางจ ากดเชนเดยวกน ในสวนของพนทททางคณะวจยตองการลงพนทเพอ

ศกษานน กพบวายงไมมการรายงานขอมลดานความหลากหลายของกบ ซงกคอ เขตรกษาพนธสตวปา

ภวว จงหวดบงกาฬ

การศกษาเกยวกบปรสตจ าพวกเฮลมนท หรอดานความหลากหลายของกบในประเทศไทยยง

มขอจ ากด แมวากบจะมหลากหลายชนด หรอแมแตปรสตทเปนปจจยหนงในการควบคมประชากรกบ

กตาม ซงมงานวจยทเดนชดอย 4 ฉบบ โดย 2 ฉบบเปนการจ าแนกชนดของเฮลมนท และอก 2 ฉบบ

เปนการรายงานการพบปรสตสายพนธใหม 2 สปชส นอกจากน Wongsawad et al. (2004) ไดศกษา

ลกออด 2 สปชส และในกบเตมวยอก 7 สปชส ทมการพบทรมาโทด และนมาโทดหลายสปชส และอะ

แคนโทเซฟาลา 1 สปชส อยางไรกตามบางชนดยงไมมรายงานการจ าแนกในระดบสปชส เนองจาก

ตวอยางทมการเผยแพรขอมลพบมเพยงเพศเดยว เชน ในนมาโทด (ทตองพบทงสองเพศจงจะ

สามารถจ าแนกชนดไดอยางถกตอง) ดงนนในงานวจยครงนจงตองการจะศกษาเกยวกบเฮลมนทใน

กบทพบในประเทศไทย เพอการจ าแนกชนดของเฮลมนททพบไดอยางถกตองมากยงขน

นอกจากนยงมการรายงานเกยวกบ Grass Frog Fejervarya limnocharis จากนาขาวท จ.

เชยงใหม (Bootboonchoo, Na Chiangmai & Wongswad, 2011) ทมการพบเฮลมนทชนดเดยวกบ

ทเคยรายงาน แตกยงไมมการจ าแนกในระดบสปชส

การศกษาดานอนกรมวธานของเฮลมนทนน ไดมการอธบายการพบสปชสใหมของทรมาโทด

(Pleurogenes chiangmaiensis) โดย Sey & Wongsawad (1999) ในกบทไมไดจ าแนกสปชส ซงใน

การอธบายสณฐานสปชสของปรสตนน จ าเปนทจะตองทราบเจาบานทมการจ าแนกสปชสอยางถกตอง

4

ดวยเชนกน ซงงานนเปนสวนหนงของโครงการวจยในครงน ททางคณะผวจยตองการจ าแนกสปชสของ

เจาบานกคอกบ และสปชสของปรสตทพบในกบ ไปพรอมๆ กน

นอกจากนมการรายงานการพบเฮลมนทในประเทศไทย ทเปนนมาโทดสปชสใหม คอ

Rhabdias kongmongthaensis โดย Kuzmin, Tkach & Vaughan (2005) จาก Tree Frog Polypedates

leucomystax (Rhacophoridae) จาก จ.กาญจนบร ซงงานวจยนเปนเพยงเรองเดยวทเปนงานวจยทม

คณภาพเพยงพอในการจ าแนกชนดของเฮลมนท

จากรายงานทมอย สรปไดวาในประเทศไทยมสตวสะเทนน าสะเทนบกจ าพวกกบ ประมาณ

130 สปชส ซงมเพยง 10 สปชสเทานนทมการศกษาเกยวกบปรสตในกบชนดนนๆ ดวยเหตนทาง

คณะผวจยจงตองการทจะศกษาเกยวกบความหลากหลายของเฮลมนททพบในกบ ซงตองมการศกษา

และเกบขอมลใหเพยงพอตอการจดจ าแนกใหถกตองตามหลกอนกรมวธาน รวมทงการศกษาความ

หลากชนดของกบในพนทเปาหมาย เขตรกษาพนธสตวปาภวว จงหวดบงกาฬ

โดยงานวจยนมวตถประสงค เพอศกษาความหลากชนดของกบ รวมทงเพอศกษาปรสตทพบ

ในกบในพนทเปาหมาย

การศกษาเกยวกบความหลากหลายของเฮลมนทนน สามารถชวยใหเรามความเขาใจเกยวกบ

ความหลากหลายของกบ และความสมพนธระหวางความหลากหลายของกบและปรสตทพบไดดยงขน

โดยเฉพาะอยางยงในพนทเปาหมายทงสองแหงน ทยงไมมรายงานการศกษาในหวขอวจยนมากอน

5

บทท 3

วธด ำเนนกำรวจย

3.1 วสดและอปกรณ

3.1.1 ชดมดผาตด

3.1.2 บกเกอร

3.1.3 จานเพาะเชอ

3.1.4 ตะเกยงแอลกอฮอล

3.1.5 Dropper

3.1.6 เขมหมด

3.1.7 ถาดผาตด

3.1.8 Eppendrof

3.1.9 Vial

3.1.10 เครองชงละเอยด บรษท MEMERT TOLEDO รน PL 202-S

3.1.11 กลองจลทรรศนแบบใชแสง บรษท OLMPUS รน CH 70

3.1.12 กลองจลทรรศนแบบสเตอรโอบรษท OLMPUS รน XTD-217

3.1.13 Slide

3.1.14 Cover Glass

3.1.15 Forceps

3.1.16 กลองถายภาพส าหรบกลองจลทรรศน (Microscope Digital Camera) บรษท BMS รน

ST 070310434

3.1.17 แผนพลาสตกใส

3.1.18 อปกรณตดฉลาก พรอมสตกเกอร

3.1.19 ปากกาเขยนกระจก

3.1.20 ปากกาเขยนสไลด

3.1.21 ถงผาตาขาย

3.1.22 ถงพลาสตก

3.1.23 เครองวดพกดทางภมศาสตร

6

3.1.24 โคมไฟ

3.1.25 ตแชเกบตวอยาง (4ºC และ -20 ºC)

3.1.26 ไฟฉายและแบตเตอร

3.1.27 ขวดเกบตวอยาง

3.1.28 กลองเกบตวอยาง ขนาด 96 ตวอยาง

3.1.29 Plastic Pipette 1 mL

3.1.30 นาฬกาจบเวลา

3.2 สำรเคมทใชในกำรวจย

3.2.1 Normal Saline

3.2.2 Amphibian Saline

3.2.3 Ethyl Alcohol

3.2.4 HgCl2

3.2.5 HCl

3.2.6 NaOH

3.2.7 Ammonia

3.2.8 Canada Balsam

3.2.9 Semichon’s Acetocarmine

3.2.10 Hematoxylin

3.2.11 Formaldehyde

3.2.12 Toluene

3.2.13 Distilled H2O

3.2.14 MS222

3.3 กำรเกบตวอยำง

ท าการสมเกบตวอยางกบดวยมอ และใชไฟฉายสองในเวลากลางคน ในบรเวณเขตรกษาพนธ

สตวปาภวว จงหวดบงกาฬ โดยเกบตวอยางทงหมด จ านวน 114 ตว

3.4 กำรคดแยกปรสตจำกกบ

3.4.1 สงเกต และบนทกอาการ

7

น าสตวตวอยางทสมเกบมาท าการสงเกต และบนทกอาการภายนอก ชงน าหนก และวด

ขนาด แลวท าการจ าแนกชนดของสตวในกลมนดวยคมอสตวสะเทนน าสะเทนบกในเมองไทย (ธญญา

จนอาจ, 2546; Taylor, 1962) แลวเปรยบเทยบชอวทยาศาสตรกบฐานขอมลของสตวสะเทนน า

สะเทนบก (Frost, 2015) จากนนท าการสลบตวอยางดวยการน าไปแชในสารละลาย MS222 ทความ

เขมขนของสารละลาย 1 g/L เมอตวอยางสลบแลว ใหเปดชองทองดวยเทคนคปลอดเชอ สงเกต และ

บนทกลกษณะภายในชองทอง จากนนเกบอวยวะเปาหมาย คอ ล าไสใหญ ล าไสเลก กระเพาะอาหาร

และปอด โดยแยกแตละอวยวะใสในจานเพาะเลยง

3.4.2 การตรวจหาปรสตดวยวธทางชววทยาโดยเทคนคปลอดเชอ (Aseptic Technique)

3.4.2.1 น าอวยวะเปาหมาย ไดแก ล าไสใหญ ล าไสเลก กระเพาะอาหาร และปอด มาผา

ใตกลองจลทรรศนแบบบสเตอรโอ เมอพบโปรโตซวใช Dropper ดดโปรโตซวใส Eppendorf 1.5 mL

3.4.2.2 หลอดท 1 เตม Absolute Ethanol (เพอเกบไวใชศกษาในระดบ DNA ตอไป)

หลอดท 2 เตม Formaldehyde (เพอเกบไวใชศกษาในระดบเนอเยอตอไป) จากนนเกบไวในตเยน

ตอจากนนใช Dropper ดดโปรโตซวใสแผนสไลด 2 แผน (เพอศกษาภายใตกลองจลทรรศน) ปลอย

ใหแหงแตแหงพอหมาดๆ เตม HgCl2 ลงไป เพอท าใหโปรโตซวตดแนนขนบนแผนสไลด (Fixation)

จากนนปลอยไวใหแหงสนท

3.4.2.3 การตรวจหาปรสต โดยน าอวยวะเปาหมาย ไดแก ล าไสใหญ ล าไสเลก กระเพาะ

อาหาร และปอด มาผาใตกลองจลทรรศนแบบสเตอรโอ เมอพบพยาธ ใช Dropper ดดพยาธใสลงใน

ขวด Vial จากนนกเตม 70% Ethanol ลงไปใหทวมตวพยาธโดยเกบชนดละ 1 ขวด แลวน าไปเกบท

อณหภม 4°C

หมำยเหต: การเตม Absolute Ethanol และ Formaldehyde เพอท าลายหรอยบยงการ

เจรญเตบโตของเชอจลนทรยทท าใหเกดโรคได ซงการเกบตวอยางใน 70% Ethanol นยมใชกนอยาง

แพรหลายในการเกบรกษาหรอคงสภาพของตวอยางไดดทสด

3.5 กำรจ ำแนกปรสตดวยกำรทดสอบคณสมบตทำงชวเคม

3.5.1 การยอมสโปรโตซว

3.5.1.1 น าสไลดทเตม HgCl2 แลวทงไวใหแหง มายอมในส Hematoxilin เปนเวลา 15

นาท

3.5.1.2 เมอครบ 15 นาท น าไปแกวงใน 70% Ethanol เพอลางสสวนทเกนออก

8

3.5.1.3 จากนนน าแผนสไลดตวอยางมาผานกระบวนการดงน าออก (Dehydration) โดย

การแชในสารละลาย Ethanol ทความเขมขนตางๆ ดงน 75%, 85%, 95%, 100% และ 100% ความ

เขมขนละ 5 นาท แลวน าออกมาวางในบนตะแกรง

3.5.1.4 ขนตอนสดทายหยด Canada Balsam ลงบนแผนสไลด แลวใชกระจกปดสไลด

ปด (ระวงอยาใหเกดฟองอากาศขณะทปดกระจกสไลดลงบนแผนสไลด)

3.5.1.5 จากนนน าตวอยางทไดไปศกษาลกษณะสณฐานวทยาใตกลองจลทรรศน แลวท า

การถายภาพเพอบนทกผล

3.5.2 การยอมสปรสต

3.5.2.1 น าตวอยางพยาธทเกบใน 70% Ethanol มายอมส Semichon’s Acetocarmine

เปนเวลา 2-3 ชวโมง

3.5.2.2 น าพยาธลงไปแชใน 70% Ethanol จ านวน 2 รอบๆ ละ 20-30 นาท

3.5.2.3 น าพยาธจาก 70% Ethanol ลงไปแชใน 70% Ethanol ทเตม 1 mL HCl (1

N/10 mL) เปนเวลา 3 นาท

3.5.2.4 จากนนน าตวอยางลงไปแชใน 70% Ethanol ทเตม 1 mL NaOH (1 N/10 mL)

หรอ 1 mL NH3(1 N/10 mL) เปนเวลา 3นาท

3.5.2.5 ตรงน าออกดวย 70% Ethanol 10 นาท, 80% Ethanol 20-30 นาท, 95%

Ethanol 20-30 นาท และ 100% Ethanol 20-30 นาท

3.5.2.6 ขนตอนสดทายน าตวอยางลงไปแชในโทลอน (Toluene) เปนเวลา 20-30 นาท

เสรจแลวน าตวอยางลงบนแผนสไลด ระวงอยาใหตวอยางแหง แลวหยด Canada Balsam ปดกระจก

ปดสไลดเพอท าสไลดถาวร

3.5.2.7 น าตวอยางไปศกษาลกษณะสณฐานวทยาใตกลองจลทรรศนแบบใชแสง แลวท า

การถายภาพเพอบนทกผล

หมำยเหต: กระบวนการดงน าออก (Dehydration) คอ การท าแหง หรอการดงน าออก

อาจเรยกวา Drying โดยการท าใหแหง คอ การรกษาตวอยางใหคงสภาพ และนยมใชมานาน โดยลด

ความชน (Moisture Content) ซงความชนมผลตอการเจรญของแบคทเรย ยสต และรา

9

บทท 4

ผลกำรทดลอง

ผลกระทบทเกดจากกจกรรมตางๆ ทด าเนนการโดยมนษย เชน 1) ภาวะโลกรอนทเกดจากการ

เผาไหมเชอเพลงตางๆ รวมทงสาเหตทท าใหฤดกาลตางๆ ปรวนแปร เชน ฝนไมตกตองตามฤดกาล

ภาวะแหงแลง 2) การบกรกทอยอาศยของกบโดยการตดไมท าลายปา และการสรางสงกอสรางตางๆ

ในพนทธรรมชาต 3) การบรโภคกบจากธรรมชาตทงในระยะตวเตมวย และระยะตวออน อนจะเปน

การตดวงจรการเจรญของกบ 4) การใชสารเคมในพนทการเกษตร และพนทธรรมชาต ท าใหเกดการ

ตกคางของสารเคมในกบ ซงเปนสตวทมผวหนงบางงายตอการดดซบสารเคมตางๆ ทปนเปอนอยใน

สงแวดลอม ปจจยเหลาน ลวนแตเปนสาเหตใหจ านวนและชนดของกบในธรรมชาตลดลงอยางรวดเรว

จากการกระท าของมนษย นอกจากน ยงมปจจยทไมไดเกดจากกจกรรมของมนษย ซงเปนปจจยท

ส าคญยง คอ ปญหาการแพรระบาดของโรคตางๆ อกทงยงพบวาเชอโรคบางชนดเปนสาเหตส าคญท

ท าใหกบหลายๆ สายพนธสญพนธไปจากโลกแลวนน

ดงนน โครงการวจยทมความเกยวของกบการศกษาความหลากชนดของกบ และปรสตในกบ จง

เปนหวขอทคณะผวจยไดใหความส าคญเปนอยางมาก โดยเฉพาะอยางยงในเขตรกษาพนธสตวปาภวว

จงหวดบงกาฬ ซงเปนพนททางธรรมชาตทยงมความอดมสมบรณสง โดยผลวจยทไดท าใหทราบถง

แนวโนมการแพรกระจายของเชอปรสตในระบบนเวศแหงน รวมทงความเสยงในการเกดโรคทอาจ

แพรกระจายมาสมนษย โดยทมกบเปนโฮสตสอกลางไดเปนอยางด โดยผลการวจยทได มดงน

4.1 พ นทเกบตวอยำง

การเกบตวอยางในเขตรกษาพนธสตวปาภวว จงหวดบงกาฬ (ภาพท 4.1) ซงเปนแหลงทมความ

สมบรณทางธรรมชาตสง โดยพนทดงกลาวครอบคลมเนอทประมาณ 186.5 ตารางกโลเมตร หรอ

116,562 ไร อยในขอบเขตพนทต าบลหนองเดน ต าบลบงคลา และต าบลโคกกวาง อ าเภอบงคลา

ต าบลบานตอง และต าบลโสกกาม อ าเภอเซกา ต าบลชยพร อ าเภอบงกาฬ และต าบลทาดอกค า อ าเภอ

บงโขงหลง จงหวดบงกาฬ โดยปาสวนใหญเปนปาเตงรง ปาดบแลง และปาดบชน มสวนนอยทเปนทง

หญา และปาไผกระจดกระจายทวไป และปาแหงนยงเปนตนก าเนดของแมน าหลายสาย

10

ภำพท 4.1 ลกษณะทางกายภาพของสถานทเกบตวอยาง

4.2 กำรจ ำแนกชนดของกบ

จากการเกบรวบรวมตวอยางดวยมอเปลา โดยใชไฟฉายสองในเวลากลางคน ในบรเวณพนทเขต

รกษาพนธสตวปาภวว (ซงไดรบความอนเคราะห และความรวมมอในการเกบรวบรวมตวอยางจาก

เจาหนาทเขตรกษาพนธสตวปาภวว จงหวดบงกาฬ) โดยตวอยางทรวบรวมไดนน เมอน ามาสงเกต

ลกษณะภายนอกและภายใน ไมพบความผดปกตของตวอยางทงลกษณะภายนอก และลกษณะภายใน

หลงจากท าการเปดชองทองดวยวธการปลอดเชอแลว โดยสามารถเกบตวอยางไดรวมทงหมด จ านวน

115 ตวอยาง จากการจ าแนกชนดของกบโดยการน าภาพถายของตวอยางทไดมาเปรยบเทยบกบคมอ

สตวสะเทนน าสะเทนบก โดยธญญา จนอาจ (2546) และ Taylor (1962) โดยมล าดบการจ าแนก

ดงน

อาณาจกร: Animalia

ไฟลม: Chordata

ชน: Amphibia

ชนยอย: Lissamphibia

อนดบ: Anura

11

แบงได จ านวน 5 วงศ ไดแก Dicroglossidae, Bufonidae, Ranidae, Rhacophoridae และ

Microhylidae ซงพบทงหมด 16 สปชส ดงน

4.2.1 ชอวทยาศาสตร: Haplobatrachus rugulosus อยในวงศ Dicroglossidae

ชอสามญ: กบนา (Rugose Frog)

ลกษณะเดน: ล าตวสเขยวมะกอกอมน าตาล หลงและสขางมจดด าจางๆ กระจายอยทวไป

ทองสเทา ใตคางมลายขดยาวๆ สด า (ภาพท 4.2)

แหลงทอยอาศย: พบทวไปตามแหลงน าจดในทราบลม เชน หนอง บง ค คลอง นาขาว

และบรเวณรอบนอกปาไม ปจจบนนยมเลยงในเชงเศรษฐกจ

ภำพท 4.2 Haplobatrachus rugulosus

4.2.2 ชอวทยาศาสตร: Fejervarya limnocharis อยในวงศ Dicroglossidae

ชอสามญ: กบหนอง (Rice Field Frog)

ลกษณะเดน: ล าตวมสเขยวมะกอก บนหลงมจดสน าตาลเขมขนาดใหญ กระจายอยทวไป

ขอบปากบนและลางมแถบสเขม บางตวอาจจะมเสนกลางตว ทองสขาวออกครม (ภาพท 4.3)

แหลงทอยอาศย: พบอาศยอยตามพนทราบ พนทเกษตรกรรม และปาไม

12

ภำพท 4.3 Fejervarya limnocharis

4.2.3 ชอวทยาศาสตร: Duttaphrynus melanostictus อยในวงศ Bufonidae

ชอสามญ: Black-Spined Toad

ลกษณะเดน: สผวหนงเปนสน าตาลหรอสเทาตลอดทงล าตว บรเวณรอบปมพษจะมสเขม

กวาบรเวณอนๆ ใตทองเปนสน าตาลเหลองออน (ภาพท 4.4)

แหลงทอยอาศย: พบกระจายพนธทวไปในวงกวางในทวปเอเชย

ภำพท 4.4 Duttaphrynus melanostictus

4.2.4 ชอวทยาศาสตร: Hylarana nigrovittata อยในวงศ Ranidae

ชอสามญ: Dark-Sided Frog

ลกษณะเดน: ล าตวสน าตาลอมเขยวมะกอก ขางล าตวมสด า ดานในของตนขามลายรางแห

สด า-เขยว มลวดลายพลาดสเขม (ภาพท 4.5)

แหลงทอยอาศย: อาศยอยตามล าน าทวไป พบไดทกภาค

13

ภำพท 4.5 Hylarana nigrovittata

4.2.5 ชอวทยาศาสตร: Hylarana lateralis อยในวงศ Ranidae

ชอสามญ: Yellow-Backed Frog

ลกษณะเดน: หลงมสน าตาลอมเขยวหรอสน าตาลเหลองหรอสน าตาลแดง (ภาพท 4.6)

แหลงทอยอาศย: พบในปาโปรง

ภำพท 4.6 Hylarana lateralis

4.2.6 ชอวทยาศาสตร: Hylarana erythraea อยในวงศ Ranidae

ชอสามญ: เขยดบว หรอเขยดจก (Green-Backed Frog)

ลกษณะเดน: ล าตวเขยวสดแลวจางลงทางดานกน จนเปนสน าตาลออน สนตอมนนทขอบ

หลงมสเหลอง ขอบปากมสขาว ขามสเหลองอมแดงหรอสน าตาลอมแดง ไมมลายพาด ทองมสขาว

(ภาพท 4.7)

แหลงทอยอาศย: พบทกภาค

14

ภำพท 4.7 Hylarana erythraea

4.2.7 ชอวทยาศาสตร: Polypedates leucomystax อยในวงศ Rhacophoridae

ชอสามญ: Common Treefrog

ลกษณะเดน: ล าตวมสเทาหรอสน าตาลอมเหลอง กลางหลงมจดหรอแตมสเขม หรอมขด

ยาว 4 เสนขนานกน ขามลายพาดสเขม (ภาพท 4.8)

แหลงทอยอาศย: พบทกภาค

ภำพท 4.8 Polypedates leucomystax

4.2.8 ชอวทยาศาสตร: Kaloula pulchra อยในวงศ Microhylidae

ชอสามญ: Bubble Frog

ลกษณะเดน: ล าตวดานหลงมสออกน าตาลคล า หรอสน าตาลแกมแดง มลายแถบกวางส

น าตาลออนพาด (ภาพท 4.9)

แหลงทอยอาศย: พบทกภาคของไทย

15

ภำพท 4.9 Kaloula pulchra

4.2.9 ชอวทยาศาสตร: Microhyla heymonsi อยในวงศ Microhylidae

ชอสามญ: Dark-Sided Chorus Frog

ลกษณะเดน: ล าตวมสชมพหรอสเทา จากปลายหวมาทางดานขางล าตวไปจนจรดซอกขา

หลงมแถบสด าพาด กลางหลงมเสนแคบสจางพาดมาตามแนวสนหลง ดานหนาของตนขา ดานลางของ

แขงและตนมสด า ขามลายพาดสเขม ทองสขาวนน (ภาพท 4.10)

แหลงทอยอาศย: ทกภาคของไทย

ภำพท 4.10 Microhyla heymonsi

4.2.10 ชอวทยาศาสตร: Microhyla butleri อยในวงศ Microhylidae

ชอสามญ: Noisy Frog

ลกษณะเดน: ล าตวมสเทา ทสขางและขามสแดงออนๆ กลางหลงมลวดลายสมมาตรกน

ขอบของลายหยกเปนคลนสจางลงมาถงสขาง และเปนลายพาดมาทขา ใตตามขดสจางเฉยง 1 ขด

ปลายหวมจดสขาว คอและอกแตมดวยสน าตาล (ภาพท 4.11)

แหลงทอยอาศย: พบทวทกภาคของไทย

16

ภำพท 4.11 Microhyla butleri

4.2.11 ชอวทยาศาสตร: Kalophrynus interlineatus อยในวงศ Microhylidae

ชอสามญ: Spotted Narrow-Mouthed Frog

ลกษณะเดน: ล าตวอวนกลม ตามล าตวมตมเลกๆ กระจายทว ทองสเทาหรอด า ล าตวม

หลายส เชน เทา เหลอง น าตาล อาจมหรอไมมลายขดหรอจดบนหลง (ภาพท 4.12)

แหลงทอยอาศย: พบทกภาค ยกเวนภาคใต ตงแต จ.ชมพรลงไป

ภำพท 4.12 Kalophrynus interlineatus

4.2.12 ชอวทยาศาสตร: Microhyla fissipes อยในวงศ Microhylidae

ชอสามญ: Ornate Narrow-Mouthed Frog (ภาพท 4.13)

ลกษณะเดน: หนาสน ล าตวดานบนสน าตาลเทา น าตาลเขม น าตาลเหลอง หรอสน าตาล

แดง มลายรปน าเตาสน าตาลเขม มเสนสด าขางจมกผานตาตอเนองไปตามสขาง ขามลายพาดขวางส

น าตาลเขมหรอเหลอง ตวผคางสด า ทองสขาวเหลอง ปลายนวเรยว เทาหลงมพงผดเตมความยาวนว

แหลงทอยอาศย: พบไดทวทกภาคของไทย

17

ภำพท 4.13 Microhyla fissipes

4.2.13 ชอวทยาศาสตร: Microhyla pulchra อยในวงศ Microhylidae (ภาพท 4.14)

ชอสามญ: Painted Chorus Frog

ลกษณะเดน: บรเวณโคนขาหลงมสเหลองทอง มลายพาดสเขม กน ทอง ขาหนบ และใต

ขามสเหลองสด

แหลงทอยอาศย: พบในบรเวณเดยวคอ ในปาเตงรงใกลถนน

ภำพท 4.14 Microhyla pulchra

4.3 กำรคดแยกปรสตในกบ

จากสตวตวอยางทเกบรวบรวมไดจากเขตรกษาพนธสตวปาภวว จ านวน 115 ตวอยาง พบมการ

ตดเชอ 27 ตวอยาง โดยพบปรสต 10 ชนด ตวอยางทตดเชอมากทสด คอ AE06 (Haplobatrachus

rugulosus) พบปรสต 4 ชนด คอ Amplicaecum, Other Intestinal Nematodes, Intestinal Cestodes

และ Raillietiella และตวอยางทมการตดเชอปรสต 3 ชนด ม 4 ตวอยาง คอ 1) AE10 พบ Rhabdias,

Oswadocruzia และ Other Intestinal Nematodes 2) AJ13 พบ Opalina, Rhabdias และ Other

Intestinal Nematodes 3) AM04 พบ Amplicaecum, Other Intestinal Nematodes และ Lava of

18

Acantocephala 4) AN01 พบ Rhabdias, Amplicaecum และ Other Intestinal Nematodes ดงตาราง

ท 4.1

ตำรำงท 4.1 แสดงจ านวนและชนดปรสตทพบในกบ

Frog

Protozoa Parasite

Bal

antidi

um

Opa

lina

Rha

bdia

s

Osw

aldo

cruz

ia

Am

plic

aecu

m

Oth

er I

ntes

tine

Nem

atod

es

Nem

atod

es in

Cav

ity

Hap

lom

etra

Gly

pthe

lmin

s

Dip

lodi

scus

Pse

udoa

cant

hoce

phal

us

Lav

a of

Aca

ntho

ceph

ala

Inte

stin

e C

esto

des

Spi

rom

etra

erina

ceie

urop

aei

Rai

llie

tiel

la

H. nigrovittata √ - - - - - - - - - - - - - -

H. nigrovittata - - - - - 22 - - - - - - - - -

H. rugulosus - - - - 1 - - - - - - - - -

H. nigrovittata - - - - 1 3 - - - - - - - - -

H. rugulosus - - - - 3 7 - - - - - - 2 - 2

H. rugulosus - - - - - - - - - - 13 3 - -

H. lateralis - - - - - - - - - - - - - -

P. leucomystax - - 1 2 - 2 - - - - - - - - -

H. rugulosus - - - - 2 - 1 - - - - - - - -

H. rugulosus √ - - - 3 - - - - - - - - - -

H. nigrovittata √ - - - - 12 - - - - - - - - -

H. nigrovittata - - - - - 1 - - - - - - - - -

H. nigrovittata - - - - - 9 - - - - - - - - -

ตวอยางทมการตดเชอปรสต 2 ชนด ม 7 ตวอยาง คอ AE05 และ AE06 พบ Amplicaecum

และ Other Intestinal Nematodes AE12 พบ Amplicaecum และ Nematodes in Cavity AE13 พบ

Balantidium และ Amplicaecum AF22 พบ Balantidium และ Other Intestinal Nematodes AI13

19

พบ Ampliceacum และ Other Intestinal Nematodes AJ06 พบ Rhabdias และ Other Intestinal

Nematodes

ตวอยางทมการตดเชอปรสต 1 ชนด ม 9 ตวอยาง คอ AE01, AF38 และ AL01 และ พบ

Balantidium AE01, AE02, AJ07, AJ12, AL01 และ AN14 พบ Other Intestinal Nematodes สรป

ไดดงภาพท 4.15

ภำพท 4.15 แสดงการตดเชอปรสตแตละชนด

จากภาพท 4.15 จะเหนไดวา ปรสตทพบมากทสดคอ Nematodes ซงมทงหมด 5 กลมยอย คอ

1) Rhabdias มตวอยางทตด 3 ตวอยาง 2) Oswaldocruzia มตวอยางทตด 1 ตวอยาง 3)

Amplicaecum มตวอยางทตด 8 ตวอยาง 4) Nematodes Cavity มตวอยางทตด 1 ตวอยาง 5) Other

Intestinal Nematodes มตวอยางทตด 18 ตวอยาง อนดบสอง คอ กลมของ Protozoa ม 2 กลมยอย

คอ 1) Balantidium มตวอยางทตด 5 ตวอยาง 2) Opalina มตวอยางทตด 1 ตวอยาง อนดบสาม คอ

กลมของ Cestodes ม 1 กลมยอย คอ Intestine Cestodes มตวอยางทตด 4 ตวอยาง และอนดบทสคอ

Trematodes ม 1 กลมยอย คอ Haplometra มตวอยางทตด 1 ตวอยาง และกลม Pentastomida ม 1

กลมยอยคอ Raillietiella มตวอยางทตด 1 ตวอยาง

3

1

8

1

18

1

4

1

5

1

0

5

10

15

20

จ านวนตวทตดเชอ

20

4.4 กำรจ ำแนกปรสตในกบ

จากจ านวนตวอยางทตดเชอทงหมด 27 ตวอยาง สามารถจ าแนกปรสตไดทงหมด 10 ชนด โดย

จ าแนกตามคณสมบตทางชวเคม สามารถจ าแนกปรสตไดเปน 5 กลม คอ Protozoa, Pentastomida,

Nematodes, Trematodes และ Cestodes ดงตารางท 4.2

ตำรำงท 4.2 % การตดเชอปรสตในกบ และอวยวะเปาหมาย

Parasites Number of

infected Frog %Infection Infected Organ

Nematoda Rhabdias 3 11.11 Lung Oswaldocruzia 1 3.70 Intestine Amplicaecum 9 33.33 Intestine Nematodes in Cavity 1 3.70 Body Cavity Other Intestinal Nematodes 18 66.66 Intestine Trematoda Haplometra 1 3.70 Intestine Cestoda Intestinal Cestodes 4 14.81 Intestine Pentastomida Raillietiella 1 3.70 Lung Protozoa Balantidium 5 18.51 Intestine Opalina 1 3.70 Intestine

4.5 สณฐำนวทยำของปรสตทพบ

จากการเปรยบเทยบปรสตทตรวจพบในตวอยางทงหมด สามารถจ าแนกไดเปน 5 กลม ดงน

4.5.1 Nematodes แบงเปน 5 กลมยอย ดงน

21

4.5.1.1 Rhabdias คดเปน 11.11% ของตวอยางทตดเชอทงหมด

ชอปรสต: Rhabdias (ภาพท 4.16)

ลกษณะ: รปรางยาวสวนหางแหลม พบเฉพาะตวเมย

ไมพบตวผ ปากมรมฝปากเลก 6 พ มดลกเปนทอขด

ไปมาภายในมไข ออกลกเปนตว พยาธสกลนพบในปอด

(ภาพท 4.17)

อวยวะเปำหมำย: ปอด

ภำพท 4.17 วงจรชวตของ Rhabdias

ทมำ: http://www.pollywogsworldoffrogs.com/Text-html/frog-rx-parasites.html

4.5.1.2 Oswaldocruzia คดเปน 3.70% ของตวอยางทตดเชอทงหมด

ชอปรสต: Oswaldocruzia (ภาพท 4.18)

ลกษณะ: มรปรางยาวคลายเสนดาย สวนหวม Cervical Alae

ปากประกอบดวยรมฝปากเลกๆ 6 พ หลอดอาหารเปนทอยาว

ตวเมยหางเปนรปกรวยแหลม ตวผสวนหางมอวยวะยดเกาะ

ตวเมย เรยกวา Bursa เปนพยาธทพบในล าไส

อวยวะเปำหมำย: ล าใส

ภำพท 4.18 แสดงลกษณะของ Oswaldocruzia

ภาพท 4.16 แสดงลกษณะของ Rhabdias

22

4.5.1.3 กลม Amplicaecum คดเปน 33.33% ของตวอยางทตดเชอทงหมด

ชอปรสต: Amplicaecum (ภาพท 4.19)

ลกษณะ: เปนหนอนตวกลมขนาดใหญ ล าตวกลม ยาว

เรยวหว-ทาย ไมมขอปลอง ไมมรยางค ผวล าตวปกคลม

ดวยสารควตน มชองวางในล าตวแบบไมแทจรง ยงไมมระบบ

เลอด ไมมระบบหายใจ

อวยวะเปำหมำย: ล าใส

ภำพท 4.19 แสดงลกษณะของ Amplicaecum

4.5.1.4 กลม Nematodes in Body Cavity พบ 3.70% ของตวอยางทตดเชอทงหมด

ชอปรสต: Nematodes in Body Cavity

ลกษณะ: เปนหนอนตวกลมทพบในเนอเยอของอวยวะภายใน

อวยวะเปำหมำย: ชองวางกลางล าตว

4.5.1.5 กลม Other Intestinal Nematodes เปน Nematodes ทพบในล าใส คดเปน

66.66% ของตวอยางทตดเชอทงหมด

ชอปรสต: Other Intestinal Nematodes (ภาพท 4.20)

ลกษณะ: พยาธในกลมนเปนการรวมหนอนตวกลมทพบได

ในล าใส และยงไมมการระบในระดบสปชส จงมความหลาก

หลายของลกษณะปรสตไมสามารถระบลกษณะเดนได

ภำพท 4.20 ลกษณะทวไปของ Nematode

(http://people.emich.edu/mkamins1/bio480/)

4.5.2 Trematodes พบ 1 กลมยอย ดงน

4.5.2.1 กลม Haplometra คดเปน 3.70% ของตวอยางทตดเชอทงหมด

23

ชอปรสต: Haplometra (ภาพท 4.21)

ลกษณะ: รปรางยาวรรปไข Oral Sucker ทางดานหนา

อยต าลงมาเลกนอยและมขนาดใหญหรอเกอบเทากบ

Ventral Sucker ล าตวมคอหอย ขนาดเลกอยใต Oral

Sucker ตอมรงไข กระจายอยสองขางล าตว ดงมตวอยาง

วงจรชวตของปรสตในกลม Trematode

แสดงในภาพท 4.22

อวยวะเปำหมำย: ล าใส

ภำพท 4.21 แสดงลกษณะของ Haplometra

ภำพท 4.22 วงจรชวตของ Trematode

(http://www.matthewbolek.com/research/trematodesindex.html)

4.5.4 Cestoda พบ 1 กลมยอย ดงน

4.5.4.1 กลม Intestinal Cestodes คดเปน 14.81% ของตวอยางทตดเชอทงหมด

ชอปรสต: Intestinal Cestodes

24

ลกษณะ: เปนปรสตตวสขาว แบนยาวคลายรบบน (ภาพท 4.23)

อวยวะเปำหมำย: ล าใส

ภำพท 4.23 วงจรชวตของ Spirometra erinaceieuropaei

(http://www.tekjournalismuk.com/odd-news/previous/3)

4.5.5 Pentastomida พบ 1 กลมยอย คอ

4.5.5.1 กลม Raillietiella คดเปน 3.70% ของตวอยางทตดเชอทงหมด

ชอปรสต: Raillietiella (ภาพท 4.24)

ลกษณะ: สวนหวม ปาก และกรงเลบสงเกตไดอยางชดเจน

ตามล าตวมขนเลก

อวยวะเปำหมำย: ปอด

ภำพท 4.24 แสดงลกษณะของ Raillietiella

25

4.5.6 Protozoa ในงานวจยครงนเราพบ Protozoa ในกลมซลเอต 2 ดงน

4.5.6.1 กลม Balantidium คดเปน 18.51% ของตวอยางทตดเชอทงหมด

ชอปรสต: Balantidium (ภาพท 4.25)

ลกษณะ: พบโปรโตซวชนดนในล าไส มรปรางยาวร

ทางดานหนามนกวาดานทายเลกนอย ล าตวปกคลม

ดวยขนสนๆ เรยงเปนแถวตามยาวมหลายแถว ล าตวม

สวนเวาเขาไปท าหนาทเหมอนปาก

อวยวะเปำหมำย: ล าใส

ภำพท 4.25 แสดงลกษณะของ Balantidium

4.5.6.2 กลม Opalina คดเปน 3.70% ของตวอยางทตดเชอทงหมด

ชอปรสต: Opalina (ภาพท 4.26)

ลกษณะ: พบไดในล าไส มลกษณะล าตวแบน

เปนยาวร มขนสนๆ ไมมสวนเวาของล าตวทท าหนาท

เหมอนปาก มนวเคลยสหลายๆ อน

อวยวะเปำหมำย: ล าใส

ภำพท 4.26 แสดงลกษณะของ Opalina

26

บทท 5

สรป และอภปรำยผล

กบเปนสตวสะเทนน าสะเทนบกทมชวงชวตสวนใหญอยในน า จงมโอกาศตดเชอโรค เชน เชอ

ปรสต ไดสงมาก เนองจากการกนอาหารทงสตวน าและสตวบกอาจมระยะตดตอของของปรสต หรอม

โอกาสถกสตวทเปนพาหะน าโรคหลายชนดกด ท าใหตดปรสตไดโดยงาย โดยจากการศกษาการตดเชอ

ปรสตในกบ ณ เขตรกษาพนธสตวปาภวว จงหวดบงกาฬ จากตวอยางทเกบรวบรวมได 114 ตวอยาง

พบอยใน 5 วงศ ไดแก Dicroglossidae, Bufonidae, Ranidae, Rhacophoridae และ Microhylidae

โดยมทงหมด 13 สปชส พบมการตดเชอปรสตทงหมด 5 กลม ไดแก Nematodes, Trematodes,

Cestodes, Pentastomida และ Protozoa

จากการศกษาปรสตในกบ พบวามการตดปรสตทงหมด 27 ตวอยาง คดเปน 23.68% และพบวา

ตวอยางมการตดเชอปรสตทงหมดมากกวา 10 ชนด ไดแก Balantidium, Opalina, Raillietiella,

Oswaldocruzia, Amplicaecum, Haplometra, Rhabdias, Intestinal Cestodes, Other Intestinal

Nematodes และ Nematodes in Cavity (โดย Nematodes และ Cestodes ทพบในชองวางกลางล าตว

และในล าไสนน ยงไมไดระบถงระดบจนสเนองจากขอจ ากดทางดานงบประมาณ)

ในการส ารวจปรสตครงนพบปรสตในกลม Rhabdias ในปอดของกบ ซงสอดคลองกบ Kuzmin et

al. (2007) ทพบ Rhabdias pseudosphaerocephala n. sp. และ Rhabdias sphaerocephala ในปอด

ของ Bufo marinus และ Kuzmin et al. (2005) กยงมรายงานการพบ Rhabdias kongmongthaensis

sp. n. จากปอดของ Polypedates leucomystax โดยหนอนพยาธทอาศยอยในปอด หรอเนอเยออนๆ

ทอาจท าไหเกดโรคได เชน Rhabdias พบวาหากสตวมการตดเชอ Rhabdias จ านวนมาก จะท าใหอตรา

การเจรญเตบโตลดลง หรออาจตายได (มาลน ฉตรมงคลกล และคณะ, 2550) ซงพยาธชนดนพบเปน

ปรสตจ าเพาะทปอด การตดตอของเชอท าไดโดยการไชเขาผวหนงผานเนอเยอตางๆ เขาไปทปอด แลว

ท าใหเกดผลกระทบตอโฮตสได

ในปรสตกลม Tematode พบเฉพาะ Haplometra เพยงชนดเดยวในล าไสของกบ อยางไรกตาม ม

รายงานการพบ Trematodes หลายชนดอยในล าใสของกบจากธรรมชาต เชน Diplodiscus mehrai,

Mesocoelium brevicaecwn, Encyclometra bungara และ Pleurogenoides mekongensis (Scholz and

Ditrich, 2013)

การพบโปรโตซว 2 ชนด คอ Balantidium และ Opalina ในกบจากธรรมชาต ยงสอดคลองกบ Li

et al. (2013) ทพบ Balantidium ในแหลงธรรมชาตเชนกน อยางไรกตาม กยงพบรายงานการพบ

27

Balantidium และ Opalina ในกบทเลยงในฟารมทางภาคใตของประเทศไทย (สรเสน ศรรกานนท และ

คณะ, 2552) โดยทง Opalina และ Balantidium เปนปรสตทท าใหกบในฟารมเลยงมอตราการ

เจรญเตบโตลดลง เนองจากโปรโตซวทงสองชนดนเมอเขาไปเตบโตในล าใสของกบ จะท าใหกบกน

อาหารไดนอย ตวผอมซด และตายไดในทสด (สรเสน ศรรกานนท, 2552)

นอกจากน ยงมรายงานเกยวกบการตดเชอปรสตทมความสมพนธกบอตราการลดจ านวนลงของ

ประชากรกบ เนองจากการตดเชอปรสตบางชนด ท าใหสตวไมสามารถเจรญเตบโตได เชน ลกออดท

ตดเชอ Balantidium และ Opalina จ านวนมาก จะท าใหไมกนอาหาร ตวผอมซด และอาจท าใหถงตาย

ได แตในกบตวเตมวยทมการตดโปรโตซวทงสองชนดน แมจะไมสามารถกอใหเกดโรคได แตกท าให

ท าใหสตวมภมคมกนต าลง บางชนดท าใหเคลอนตวไดชา สงผลใหถกนกลาจบกนไดโดยงาย เชน

Rhabdias ซงเปนปรสตทจ าเพาะตอปอดในกบ ถาพบกบมการตด Rhabdias จ านวนมาก อาจท าใหกบ

เกดอาการเจบปวย และตายได (มาลน ฉตรมงคลสกล และคณะ, 2550) นอกจากน ปรสตบางชนด

ยงสามารถแพรกระจายจากสตวมาสคนไดอกดวย เชน Balantidium, Raillietiella และ Cestodes

หลายชนด ทมวงจรชวตทสามารถตดตอสสตวกนเนอได

28

เอกสำรอำงอง

ธญญา จนอาจ. 2546. คมอสตวสะเทนน าสะเทนบกในเมองไทย. บรษท ดานสทธาการพมพ จ ากด.

กรงเทพฯ. 175 หนา.

มาลน ฉตรมงคลกล, เจตจนทร เศรษฐสทธ และผสต ปรยานนท. 2550. ปรสตทพบในกบนาในพนท

โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชด าร. คณะวทยาศาสตร. จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

สรเสน ศรรกานนท. 2552. โรคกบนาจากฟารมเลยงในพนทภาคใตของประเทศไทย. Princess of

Naradhiwas University journal. 3: 102-117.

Bain R & Stuart B. 2005. A new species of cascade frog (Amphibia: Ranidae) from Thailand,

with new data on Rana banaorum and Rana morafkai. Nat. Hist. Bull. Siam Soc 53: 3–

16. Retrieved from http://bryanlstuart.com/site/Publications_files/Bain & Stuart

2005.pdf.

Bootboonchoo P, Na Chiangmai K & Wongswad C. 2011. A survey of helminth infections in

grass frogs, Fejervarya limnocharis (Gravenhorst, 18290 from Chiang Mai Province. In

37th Congress on Science and Technology of Thailand. Bangkok.

Frost DR. 2015. Amphibian species of the world: an online reference, Version 6.0.

http://research.amnh.org/herpetology/amphibia/index.html (accessed 3 August 2015).

Khonsue W & Thirakhupt K. 2001. A checklist of the amphibians in Thailand. The Natural

History Journal of Chulalongkorn University 1(1): 69–82.

Kuzmin Y, Tkach VV & Brooks DR. 2007. Rhabdias alabialis sp. nov. and R.

pseudosphaerocephala sp. nov. (Nematoda: Rhabdiasidae) in the marine toad, Bufo marinus

(L.) (Lissamphibia: Anura: Bufonidae) in Central America. J. Parasitol. 93 (1): 159-

165.

Kuzmin Y Tkach VV & Vaughan JA. 2005. Rhabdias kongmongthaensis sp. n. (Nematoda:

Rhabdiasidae) from Polypedates leucomystax (Amphibia: Anura: Rhacophoridae) in

Thailand. Folia Parasitologica 52: 339–342.

29

Li M, Li W, Zhang L & Wang C. 2013. Balantidium honghuensis n. sp. (Ciliophora:

Trichostomatidae from the Rectum of Rana nigromaculata and R. limnocharis from Honghu

Lake, China. Korean J Parasitol. 51(4): 427-431.

Matsui M & Panha S. 2006. A new species of Rhacophorus from eastern Thailand (Anura:

Rhacophoridae). Zoological Science 23: 477–481. doi:10.2108/zsj.23.477.

Matthew Bolek. Trematode. [accessed: 2 June 2015]. Amphibian trematode life cycle. Available

in: <http://www.matthewbolek.com/research/trematodesindex.html>

McLeod DS & Ahmad N. 2007. A New Species of Theloderma (Anura: Rhacophoridae) from

Southern Thailand and Peninsular Malaysia. Russian Journal of Herpetology 14: 65–72.

Retrieved from http://www.folium.ru/rjh/index.php/rjh/article/view/217.

Michael Kaminski. Survey of Michigan invertebrates. [accessed: 2 June 2015]. Phylum

Nematoda. Available in: <http://people.emich.edu/mkamins1/bio480/>

Pollywogs world of frogs. Parasites and frog health. [accessed: 2 June 2015]. Rhabdias.

Available in: <http://www.pollywogsworldoffrogs.com/Text-html/frog-rx-parasites.

html>

Scholz T & Ditrich O. 2013. On some trematodes parasitizing amphibians in Laos, including a

description of Pleurogenoides mekongensis sp. n. (Lecithodendriidae). Helminthologia. 30:

63-70.

Sey O & Wongsawad C. 1999. Description of Pleurogenes chiangmaiensis n. sp. (Trematoda,

Pleurogenidae) from Rana sp. of Thailand. Rivista Di Parassitologia 16(60)(3): 221–

225.

Taylor EH. 1962. The amphibian fauna of Thailand. Univ Kansas Sci Bull 43: 265–599.

Tek Journalism. Memory loss caused by rare brain tapeworm. [accessed: 2 June 2015]. Life

cycle. Available in: <http://www.tekjournalismuk.com/odd-news/previous/3>

Wongsawad C Rojtinnakorn J, Wongsawad P, Rojanapaibul A, Marayong T, Suwattanacoupt S

& Jadhav B. 2004. Helminths of vertebrates in mae Sa Stream, chiang Mai, Thailand.

Southeast Asian Journal of Tropical Medicine and Public Health 35(supp 1): 140–146.

30

ประวตนกวจย

หวหนำโครงกำรวจย

1. ชอ - นามสกล (ภาษาไทย) นายอเลกซส รบาส ซาลบาดอร

ชอ – นามสกล (ภาษาองกฤษ) Mr.Alexis RIBAS SALVADOR

2. เลขหมายหนงสอเดนทาง AAJ224949

3. ต าแหนงปจจบน Invited Professor

4. หนวยงานและสถานทอยทตดตอไดสะดวก

คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน อ.เมอง จ.อดรธาน 41000

โทรศพท 09 45391845 โทรสาร 042 223233

โทรศพทมอถอ 08 45391845 e-mail: alexisribas@hotmail.com

5. ประวตการศกษา

Degree Institute/ University Year

Doctorate University of Barcelona (Spain) 2006

Master in Parasitology University of Barcelona (Spain) 2002

Bachelor in Biology University of Girona (Spain) 2001

6. ผลงานวจยทไดรบการตพมพเผยแพร (เฉพาะป 2015)

2015

Frédéric Bordes, Serge Morand, Shai Pilosof, Julien Claude, Boris R. Krasnov, Jean-François

Cosson, Yannick Chaval, Alexis Ribas, Kittipong Chaisiri, Kim Blasdell, Vincent

Herbreteau, Stéphane Dupuy, Annelise Tran. 2015. Habitat fragmentation alters the

properties of a host-parasite network: rodents and their helminths in South-East Asia.

Journal of Animal Ecology, 84: 1253-1263.

Ignasi Torre, Antoni Arrizabalaga, Alexis Ribas. 2015. The diet of the genet (Genetta genetta

Linnaeus, 1758) as a source of information on local small mammal communities. Galemys,

27: 1-5.

31

Kittipong Chaisiri, Praphaiphat Siribat, Alexis Ribas, Serge Morand. 2015. Potentially zoonotic

helminthiases of murid rodents from the Indo-Chinese Peninsula: impact of habitat and the

risk of human infection. Vector borne and zoonotic diseases, 15: 73-85.

Konstans Wells, Robert B. O'Hara, Serge Morand, Jean-Philippe Lessard, Alexis Ribas. 2015.

The importance of parasite geography and spillover effects for global patterns of host-

parasite associations in two invasive species. Diversity and Distributions, 21: 477-486.

Marina Veciana, Odile Bain, Serge Morand, Kittipong Chaisiri, Bounneuang Douangboupha,

Jordi Miquel, Alexis Ribas. 2015. Breinlia (Breinlia) jittapalapongi n. sp. (Nematoda:

Filarioidea) from the Asian house rat Rattus tanezumi Temminck in Lao PDR. Systematic

Parasitology, 90: 237-245.

Mourad Khaldi, Alexis Ribas, Ghania Barech, Jean-Pierre Hugot, Meryam Benyettou, Lila

Albane, Antoni Arrizabalaga, Violaine Nicolas. 2015. Molecular evidence supports recent

anthropogenic introduction of the Algerian hedgehog Atelerix algirus in Spain, Balearic and

Canary islands from North Africa. Mammalia (doi: 10.1515/mammalia-2014-0180).

Serge Morand, Frédéric Bordes, Hsuan-Wien Chen, Julien Claude, Jean-François Cosson,

Maxime Galan, Gábor Á Czirjak, Alex D Greenwood, Alice Latinne, Johan Michaux, Alexis

Ribas. 2015. Global parasite and Rattus rodent invasions: the consequences for rodent-

borne diseases. Integrative Zoology, 10: 409-423.

ผวจยรวม

1. ชอ - นามสกล (ภาษาไทย) นางสาวศรสภาพ พนลาภเดชา

ชอ - นามสกล (ภาษาองกฤษ) Miss Srisupaph POONLAPHDECHA

2. เลขหมายบตรประจ าตวประชาชน 3709800214885

3. ต าแหนงปจจบน รองคณบด คณะวทยาศาสตร

4. หนวยงานและสถานทอยทตดตอไดสะดวก คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน อ.

เมอง จ.อดรธาน 41000

โทรศพท 042 211040 ตอ 202 โทรสาร 042 341615

โทรศพท มอถอ 091 1307659 e-mail: barracudus@hotmail.com

5. ประวตการศกษา

32

วฒ สถาบน ปทจบการศกษา

Ph.D. (Ecology) Universite Montpellier2, Montpellier, France 2010

วท.ม. (เทคโนโลยชวภาพ) จฬาลงกรณมหาวทยาลย 2005

วท.บ. เกยรตนยมอนดบ 1

(วทยาศาสตรการประมง)

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหาร

ลาดกระบง

2002

6. ผลงานวจยทไดรบการตพมพเผยแพร

Poonlaphdecha S, Pepey E, Coriton O, Coutanceau JP, D’Hont A, Kocher TD, Ozouf C,

Baroiller JF and D’Cotta H. 2008. Microdissection and DOP-PCR as a way to study the

evolution of an old sex chromosome pair using 2 sister-species of tilapia with different sex

determination systems, O. aureus and O. niloticus. Sexual Development, 2: 286.

D'Cotta H, Pepey E, Wessels S, Poonlaphdecha S, Reinelt B, Horstgen-Schwark G, Baroiller

JF. 2008. Temperature-induced male differentiation in the Nile Tilapia: gonad gene

expression using female monosex populations and divergent thermo-sensitive lines. Sexual

development, 2: 281.

Poonlaphdecha S. 2009. Development and validation of selection markers for tilapia

Oreochromis niloticus lines to produce monosex male populations by respecting the

consumer and by environmentally friendly approaches. Printemps de Baillarguet 20 March

2009. Présentations sciencetifiques des pré-, post- et doctorants. Culture du Monde à

Baillarguet, Montpellier, France.

Poonlaphdecha S. 2009. Contrôle du sexe chez les tilapias: développement et validation de

marqueurs / Sex Control in Tilapias: Development and Validation of Markers. Les

rencontres du Cirad 2009 Plénière Persyst, 25-26 août 2009, Montpellier, France.

Poonlaphdecha S, Pepey E, Huang SH, Canonne M, Soler L, Mortaji S, Morand S, Pfennig F,

Mélard C, Baroiller JF, D’Cotta H. Elevated amh Gene Expression in the Brain of Male

Tilapia (Oreochromis niloticus) during Testis Differentiation. Sexual development, 5:33-

47.

Poonlaphdecha S., Thalerngkiet-leela T. and Sirimongkonthaworn R. 2012. Summer quality in

Nong Prajak, Nong Bua and Nong Sim lakes, Udon Thani, Thailand. Proceeding of the 1st

33

International Confernce on Animal Nutrition and Environment. September 14-15, 2012,

Khon Kaen, Thailand.

Choumsang, R., D. Kijkosol, S. Poonlaphdecha, S. Pruangka, T. Thalerngkietleela, and S.

Kotamee. 2012. Effect of stocking density on growth and survival of Lanchester’s

Freshwater Prawn (Macrobrachium lanchesteri de Man). Proceeding of the 1st International

Confernce on Animal Nutrition and Environment. September 14-15, 2012, Khon Kaen,

Thailand. 1: 204.

S. Poonlaphdecha, W. Insiri, S. Ketphaeng, T. Thalerngkietleela, R. Sirimongkonthaworn.

2012. Streptococcosis in Freshwater Fish in Nong Prajak and Nong Bua Lakes, Udon Thani,

Thailand. Proceeding of the 4th International Science, Social Science, Engineering and

Energy Conference. December 11-14, 2012, Golden Beach Cha-Am Hotel, Patchburi,

Thailand.

Poonlaphdecha S, Pepey E, Canonne M, de Verdal H, Baroiller JF, D'Cotta H. 2013.

Temperature induced-masculinization in the Nile tilapia causes rapid up-regulation of both

dmrt1 and amh expressions. Submitted to General and Comparative Endocrinology.

Srisupaph Poonlaphdecha, Ampha Wanta, Surutai Yoraban, Pean Singjanusong, Alexis Ribas.

2014. Isolation of new bacteria farm reared frogs (Haplobatrachus rugulosus) in Udon

Thani province. Khon Kaen Agr. J., 42 (suppl.4): 144-147.

Thanunya Theangthum, Apinya Wangkeeree, Pean Singjanusong, Srisupaph Poonlaphdecha,

Alexis Ribas. 2014. Color pattern variation on two species of wild frogs in North East of

Thailand. Khon Kaen Agr. J., 42 (suppl.4): 148-150.

ผวจยรวม

1. ชอ - นามสกล (ภาษาไทย) นายทวป ค าแพงเมอง

ชอ - นามสกล (ภาษาองกฤษ) Mr.Thaweep KHAMPEANGMUANG

2. เลขหมายบตรขาราชการพลเรอน 386/2553

3. ต าแหนงปจจบน เจาพนกงานปาไมอาวโส

4. หนวยงาน เขตรกษาพนธสตวปาภวว จ.บงกาฬ

it tilt. Lii 1 1 Li n Zvi a 15

Department oF National ParLWildlifc and Plant Conservation library

148 KHON KAEN AGR. J. 42 SUPPL. 4: (2014).

Color pattern variation on two species of wild frogs in North East of Thailand

Thanunya Theangthum, Apinya Wangkeeree, Pean Singjanusong2,

Srisupaph Poonlaphdecha3'4 and Alexis Ribas4

ABSTRACT: Two species of frogs, the tree frog Poirpedates Ieucomvstax (Gravenhorst, 1829) (Rachoporidae) and the Asian Grass frog Fejervarva lininocharis (Gravenhorst, 1829) (Dicroglossidae) were surveyed from sev-eral localities to study its presence and pattern variability. Polvpedates leuconivstax shows high pattern variability that could make confusion on the assignation of the species. In Fejeri'arva limnocharis, the vertebral stripe show's high variations on size and color. Three localities were surveyed: Phu Wua Wildlife Sanctuary, Na Yung-Nam Som National park and the Campus of Udon Thani Rajabhat University. We present the results showing variation in the same locality and between localities. No previous information exists in both natural reserves studied, providing first data in the present study.

Keywords: Polypedates !eucom)'stax, Fejervarya limnocharis, color pattern variability

Introduction disting shed be.iwaen thrde phenotypes

Mohar LV and DuLtC 999) a 4aL1e n&ioiir c o (

Poiypedales ieucornysiax i s a very adaptable line at all, a pattern showing a fine line arid a turd

opportunist and commensally, occurring from pattern showing a wide stripe.

beach vegetation through all manner of human

habitats (Brown et al., 2010; Kuraishi etal., 2012;

Materials and methods

Diesmos et at., 2014).

Fejervaiya Iimnocharis (Gravenhorst, 1829)

Three localities were surveyed: Phu Wua

inhabits most open wet habitat types (Dijk et al., Wildlife Sanctuary, Na Yung-Nam Som National

2009). This is a group of frogs that are known to park and the Campus of Udon Thani Rajabhat

show substantial morphological and color varia- University. Frogs were randomly collected by

tion over their distribution range. Frogs of the hand and identified according literature,

genus Fejervaiya are known to frequently have photographs of each individual were done in

mid-dorsal stripes, which are an interesting char- dorsal and lateral view, and measurements of

acterfor evolutionary biology studies. It has been each individual were also performed.

Program in Biology, Faculty of Education, Udon Thani Rajabhat University, Udon Thani, 41000, Thailand 2 Program in Chemistry, Faculty of Science, Udon Thani Rajabhat University, Udon Thani, 41000, Thailand

Program in Biology, Faculty of Science, Udon Thani Rajabhat University, Udon Thani, 41000, Thailand

Biodiveristy Research Group, Faculty of Science, Udon Thani Rajabhat University, Udon Thani, 41000,

Thailand

* Corresponding author: alexisribas©hotmail.com

O)il 1Q1tJThui41fl av)lh LI

fleDartmCnl otNatithial Paik. Wildlific and Plani Conservation titra",

KHON KAEN AGR. J. 42 SUPPL. 4: (2014). 149

Results

Species identification

We detected individuals of Fejervarya limno-

charis in Phu Wua Wildlife Sanctuary and Na

Yung-Nam Som National park, this frog was not

detected in the Campus of Udon Thani Rajabhat

University. Related to the color patterns, we have

found with absence of stripe (Figure la) and with

stripe (Figure ib, c) in a single population.

Figure 1 (a) Fejervarya limnocharis a pattern showing no line at all, (b) a pattern showing a fine line and (c) a

third pattern showing a wide stripe.

[11

Figure 2 Po/ypedates leucomystax (a) dorsal view; (b) ventral view

Polypedates leucomystax was recorded in

the three studied areas (Phu Wua Wildlife Sanctu-

ary, Na Yung-Nam Som National park and Udon

Thani Rajabhat University). In dorsal view we

observed individuals with four strip bands (Fig

2b), as well as individuals more uniform pattern

(Fig 2a). On lateral view, also an high variation on

he shape of the spot was observed (Fig 3a,b,c).

11

I 0Q10Thtjjj41 tie5th

Department of National Park. WiJdfjl and Plant Conservation llbrdr

150 KHON KAEN AGR. J. 42 SUPPL. 4: (2014).

A B

C

Figure 3 Polypedates leucomystax (a) (b) (c) dorsal view

Discussion and conclusion

We provide first report on frogs from Phu Wua

Wildlife Sanctuary: Na Yupg-Nam Som. NatitnI

psrk, where future studies are necessary to

understand its biodiversity. According to literature

we found considerable variations in color and

patterns in both studied frog species in the same

populations. This variation seems common in our

studied populations and provides new data on

the study of frogs in northeast Thailand.

Acknowledgements

This study was supported by a grant from the

Research and Development Institute, Udon Thani

Rajabhat University.

References

Brown, R. M., C. W. Linkem, C. D. Siler, J. Sukumaran, J. A.

Esseistyn, A. C. Diesmos, D. T. Iskandar, D. Bickford,

B. J. Evans, J.A. McGuire, L. Grismer, J. Supriatna,

and N. Andayan. 2010. Phylogeography and histori-

cal demography of Polypedates leucomystax in the

islands of Indonesia and the Philippines: Evidence

for recent human-mediated range expansion. Mol.

Phylogenet. Evol. 57(2): 598-619.

Diesmos, A., A. Alcala, R. Brown, L. Afuana, G. Gee, J.

Sukumaran, N. Yaakob, L. T. Ming, Y. Chuaynkern,

K. Thirakhupt, I. Das, D. Iskandar, Mumpuni, R. Inger,

R. Stuebing, P. Yambun, M. Lakim. 2014. Polyped-

ales leuc3mv.tax. TneIUCN ed List of Threatened

Species. Versbn 2014. 2; 2004. Available: www.

iucnredlist.ora. Accessed Nov. 1, 2014.

Dijk, P. P., D. Iskandar, R. Inger, M. W. N. Lau, Z. Ermi,

G. Baorong, S. Dutta, K. Manamendra-Arachchi, A.

Silva, S. Bordoloi, V. Kaneko, M. Matsui, M. S. Khan.

2009. Fejervaiya Iimnocharis. The IUCN Red List of

Threatened Species. Version 2014.2; 2009. Avail-

able: www.iucnredlist.org. Accessed Nov. 1, 2014.

Kuraishi, N., M. Matsui, A. Hanmidy, D M. Belabut, N.

Ahmad, S. Panha, A. Sudin, H. S. Yong, J. P. Jiang,

H. Ota, H. T. Thong, K. Nishikawa. 2012. Phyloge-

netic and taxonomic relationships of the Polypedates

leucomystax complex (Amphibia). Zool. Scr. 42(1):

54-70.

Mohanty, AK., and S. K. 1999. Dulla. Biological notes on

Limnoneetes limnoeharis (Anura: Ranidae) in India.

Russ. J. Herp. 6: 33-44.