Het hoge Woord

Gaandewegoktober / november 2014

esterhof BoekW

en, dé boekhandel vesterhof Boek

olle!an Zwen, dé boekhandel v

olle!

www.westerhof

Zwolle -

-

Nijverdal --

fboeken.nl

Zwolle - Jufferenwal 211716el: 038-42TTe

- Wade 106el: 038-4222440TTe

Nijverdal - Keizerserf 31- 12474el: 0548 - 6TTe

Melden Overlijden?038 - 453 63 20 24 uur per dag www.meander-uitvaartbegeleiding.nl

Huize Hofvliet

Curieweg 148013 RA ZWOLLE

T 038-4601981 M 06–53649405

@ info@aannemersbedrijfeikenaar.nl

Aannemersbedrijf Eikenaar is gevestigd op industrieterrein Marslanden in Zwolle.

De Open Kring in Stadshagen biedt de mogelijkheid tot het huren van ruimtes voor vergaderingen, bijeenkomsten of andere activiteiten.

Ook is de Open Kring geschikt voor rouw- en trouwdiensten.

Naast de kerkzaal, met een capaciteit van 300 personen, zijn er nog andere ruimtes te huur, variërend van 18 m2 tot 102 m2.

Reserveren of meer informatie? www.openkring.nl of kerkrentmeesters@openkring.nl

ColofonGaandeweg is het magazine voor alle leden van de Protestantse Gemeente Zwolle, de Evangelisch-Lutherse Gemeente Zwolle en De Hoofdhof Berkum

Zevende jaargang nr. 5, oktober/november 2014Verschijnt zes keer per jaar. Oplage: 10.000

Redactie: Ds. Iemke Epema (hoofdredacteur), Gery Bruins (eindredacteur), Saskia Dankers, Rob van Harten en Jan Nauta

AdvertentiebeheerKerkelijk Bureau tel. (038) 421 75 96

Vormgeving en grafische productie: Dit magazine is milieuvriendelijk geproduceerd door Upmeyer Grafimedia Zwolle

Aanleveren kopij en foto’s:De volgende Gaandeweg verschijnt in de week van 23 november en loopt tot en met zaterdag 24 januari. Kopij en foto’s dienen uiterlijk maandag 27 oktober te zijn aangeleverd via kerkbladgaandeweg@gmail.com of schriftelijk bij het Kerkelijk Bureau.

Er is in Gaandeweg ruimte voor berichten uit de wijkgemeenten en aankondigingen van andere kerkelijk gerelateerde activiteiten. De redactie beoordeelt of deze van belang zijn voor zoveel mogelijk lezers.

Een jongen die met eerbied en ontzag de kolossale Statenbijbel aanraakt. Dit beeld trof Tineke Vlaming tijdens een hagepreek van de Adventskerkgemeente, een paar jaar geleden. Een beeld dat past bij het thema van deze Gaandeweg: ‘Het hoge woord.’ Het grote Boek gaat open en de woorden inspireren op heel verschillende manieren.

Intussen loopt het kerkelijk jaar weer ten einde en is de volgende Gaandeweg de laatste van 2014: het Advents- en Kerstnummer. In dit nummer willen we dit jaar het licht laten schijnen op hetMagnificat, de Lofzang van Maria. Een lied waarin gangbare (rang)ordes worden doorbroken. Het nummer kreeg dan ook als thema ‘Het onderste boven’ en gaat onder meer over mensen die in onze samenleving misschien niet in aanzien staan, maar wel mogen worden gezien.

BiddenEn dan begint alweer de achtste jaargang van ons PGZ-magazine. Dat krijgt als thema ‘Bidden’.Welke rol speelt het gebed in ons leven en onze kerkdiensten? Wat is er veranderd en wat willen we behouden? Dat soort vragen kan aan de orde komen, misschien hebt ook u daar ideeën over. Wat gebeurt er in uw gemeente als het om bidden gaat? Suggesties voor artikelen kunt u uiterlijk eind oktober aan ons doorgeven, per e-mail: kerkbladgaandeweg@gmail.com of per post:Molenweg 241, 8012 WG Zwolle.

Een goede kerkelijke jaarwisseling!

Redactie Gaandeweg

In deze GaandewegOp de voorpagina:Op een marktje met religieuze lectuurtoont een man trots zijn koopwaar. Gery Bruins maakte deze foto in het orthodoxe noorden van Ethiopië, maar had geen idee welke ‘hoge woorden’ haar werden voorgehouden. Wie dat wel weet mag het zeggen.

Themapagina’sStem geven aan het Woord van Godpagina 4

Wat ik niet weet heb ik geschrevenpagina 5

Jannie de Boer over haar vrijwilligerswerkvoor het Bijbelgenootschappagina 6

Bijbel in Gewone TaalGod houdt wel van een geintjepagina 7

Bibliodrama: Woord in bewegingpagina 8

De stem van vaderColumn: Het moet eruitpagina 9

Aandacht voorOnder andere de Chagall-tentoonstelling in de Sionskerkpagina 10 tot en met 15

Beleid en bestuurDe werkgroep Jeugd, jongeren en jonge gezinnenpagina 16

Grote Kerkgemeente verhuisd naar Jeruzalemkerkpagina 17

Van het Kerkelijk Bureaupagina 18

KerkdienstenBij de kerkdienstenpagina 19

Kerkdiensten voor de komende maandenpagina 20, 21 en 22

3

Eerbied voor die oude Bijbel

Het hoge Woord

Op een preekstoel staan is een ervaring apart. Het is prachtig werk, vind ik. Maar het is ook op een bepaalde,beslissende manier een rare arbeid verrichten. Helemaal in onze protestantse traditie. Want hoe goed ik ookachter mijn bureau mijn vakwerk doe, er wil in onze traditie vanaf een preekstoel méér gebeuren dan dat ikwelsprekend laat horen dat ik verstand heb van de Bijbel, snap waar de vragen liggen, die kan plaatsen in onze tijd, met de geloofsleer kan verbinden en dergelijke. Allemaal vakwerk waartoe een beetje predikantambtshalve is toegerust en met de nodige inspanning in staat is.

Maar het eigenlijke van een preek verschilt wezenlijk van een goede lezing of – zo u wilt – een mooie conference. En dat eigenlijke heeft geen enkel mens, hoe vakbekwaam ook, in haar of zijn macht. Want dat is dat al prekend God in dit hier en nu bemiddeld wordt. Dat mensen al horend iets van God en zijn stem ervaren. Daarvoor moet God zich als het ware zelf melden en een preek, inclusief de prediker en haar gedegenvoorbereiding, in dienst nemen. Dus op een bepaalde, beslissende manier is op een preekstoel staan geroepenworden tot iets wat de prediker voor geen millimeter zelf kan organiseren: het Woord van God stem geven. Het was ooit voor mij een ontdekking dat de brief aan de Efeziërs al van dit besef getuigt. In hoofdstuk 6 vers 19: “Bid ook voor mij, dat mij de juiste woorden geschonken worden wanneer ik verkondig, zodat ik met vrijmoedigheid het mysterie mag openbaren van het evangelie...” Ik vond dat een heerlijke ontdekking!Immers, om dit Bijbelvers mocht ik erop vertrouwen dat het op de preekstoel staan geen eenzame onderneming was, maar een gedeeld avontuur waarin de ene bidt en de ander spreekt.

Nu zullen er onder de kerkgangers van vandaag de dag vast mensen zijn die, als waren zij consumenten, in eentheater plaats nemen in een kerkzaal of achterover hangen in de banken, alsof ze voor de buis zaten, wachtendop de show die hen gepresenteerd zal worden. Maar ik verwacht dat veel vaker kerkgangers terdege begrijpenwat het hart van een preek uitmaakt en derhalve bidden voor hun voorgangers dat hun dat spreken boven eigenmacht geschonken mag worden, opdat het Woord van God mag klinken in het hier en nu van deze dienst.

Ds. Lily A. Burggraaff, predikant Hoofdhofgemeente

Stem geven aan het Woord van God

4

Bij de fotoFragment van een oeroudepreekstoel in het museum-kerkje van het Friese Jannum.Rechts Maria met het Kind,links Petrus met de sleutel van het koninkrijk van dehemel (Matteüs 16 vers 19).

Woorden die ons het meest dierbaar zijn, kunnen aan betekenis inboeten en flets worden. Liefde is een voorbeeld hiervan.Is er iets mooiers dan de liefde? Nee. Toch kan het gebeuren dat ook de liefde haar zuiverheid en kracht verliest. We voe-len niet zo veel meer, de passie is eruit. Guillaume van der Graft – die we misschien beter kennen als Willem Barnard vanhet Liedboek – heeft hierop gereflecteerd in een gedicht waarin hij de liefde vraagt terug te komen in zijn leven. Maar de liefde is een ‘dood woord’ geworden, waardoor hijzelf ook een beetje dood is. Een impasse, die alleen doorbroken kanworden als de liefde ‘weer warm levend vlees’ wil worden. Daarom bezweert hij de liefde weer intrek in hem te nemen; hij nodigt de liefde uit bloed en adem te worden zodat zijn luchtwegen, longen en hartkamer er vol mee raken. Ik laat nu het gedicht volgen.

Liefde, o lief dood woord,word weer warm levend vlees,wees met mij dode, weesbloed in mij, stroom voort,

adem mijn luchtwegen in,woon in mijn longen, huisin mijn hartkamer, wijsmij de weg tegenin,

liefde mijn lieveling,groenland bedekt met ijs,wees weer toegankelijk, weesparadijs dat ik zing

in de gesloten kringop die gebroken wijs.

In dit gedicht gaat het in de eerste plaats om de goddelijke liefde, maar – ze liggen in elkaars verlengde – ook om de menselijke liefde. Er is de ik in dit gedicht veel aan gelegen om die liefde te herwinnen. Hij wil de weg ‘tegenin’ (tweede strofe) vinden, bijvoorbeeld tegen de onverschilligheid. Het ‘groenland bedekt met ijs’ – het bevroren, levenloze woord – moet ‘paradijs’ worden, zodat hij weer kan zingen over de liefde ‘op die gebroken wijs’, oftewel in stamelende woorden. Dan zal er ‘in de gesloten kring’ geen verwijdering meer zijn tussen de ik en de liefde.Het gedicht belichaamt een diep verlangen naar de liefde. In de beschrijving van het missen van de liefde wordt in feite de liefde zelf present gesteld. Het is alsof het gedicht naar het eind toe zichzelf bezielt. Is er nog wel sprake van gemis? Het woord / Woord herschept de liefde.Voor Guillaume van der Graft is dichten meer dan spelen met woorden. In een interview zei hij ooit dat het dichten hem hielp zijn geloofstwijfels te overwinnen. Deze uitspraak sluit aan bij zijn opvatting dat in gedichten iets van een goddelijke waarheid kan doorklinken. Het Woord dat vlees is geworden. Zo bezien kunnen dichters een dieper inzicht hebben en zichzelf overstijgen. Of zoals Van der Graft het in een ander gedicht zegt:

‘Wat ik niet weet heb ik geschreven.’

Onwillekeurig denk ik nu aan de Bijbelschrijvers die, schrijvend vanuit hun menselijk referentiekader, toch tot inzichten kwamen die niet van henzelf waren.

Guillaume van de Graft, Mythologisch. Gedichten, oud, nieuw en herzien. De Prom, Baarn 1997, p. 426.

5

Wat ik niet weet heb ik geschrevenOver het scheppende Woord bij Guillaume van der Graft. Een bijdrage van Neerlandicus Henk de Lange, voormalig docent aan de hogeschool Windesheim en lid van de Oosterkerkgemeente. Tineke Vlaming vond er een beeld bij. Het afzagen van een groot deel van de boom heeft zijn sporennagelaten in de vorm van een hart. In weerwil van het verlies ontstaan nieuwe groene takken.

Het hoge Woord

6

Herman de Boer besteedde in het begin veel tijd aan hetrondbrengen van de nieuwsbrieven van het NBG, onderandere naar alle dominees. Later werd die nieuwsbrievendigitaal verspreid, maar er bleef altijd werk te doen. Ookvoor andere organisaties, zoals de Protestants ChristelijkeOuderenbond, was Herman veel op pad. Tot de zomer van2009, toen hij op de fiets werd aangereden en, na een aantalspannende weken op de intensive care, kwam te overlijden.Openhartig vertelt Jannie over die vreselijke tijd en over demaanden waarin ze steeds meer besefte dat ze alleen verdermoest. Dat kon ze ook, want juist doordat Herman en zijaltijd alles samen hadden gedaan, was ze van heel veel zakenop de hoogte. Bovendien is ze er heilig van overtuigd dat er een God is die mensen beschermt en vasthoudt en heeft ze het gevoel dat ook Herman haar nog altijd stimuleert.

Veel steun“Ik ben niet met al ons vrijwilligerswerk doorgegaan, maar wel met het Bijbelgenootschap”, zegt Jannie. “Vooral omdat ik van die mensen en bijvoorbeeld ook vanuit het EpilepsieFonds heel veel steun heb gehad. Ze leven nog steeds met me mee, door gewoon af en toe wat extra belangstelling te tonen. Dat is heel belangrijk, want het blijft moeilijk, ook al is het nu vijf jaar geleden.”Ze was samen met Herman ook actief in de Grote Kerk, waar ze koster Lub Dam assisteerden en hielpen met bijvoorbeeld het schoonmaken. Jannie is nog steeds een van de rondleiders in de kerk, ze heeft al heel wat belangstellende bezoekers attentgemaakt op de bezienswaardigheden van het eeuwenoudeGodshuis. Ze vertelt katholiek te zijn opgevoed en daar tijdensde rondleidingen nog steeds gemak van te hebben. “Als erkatholieke bezoekers komen, weet ik waar zij het over hebben”,zegt ze. “Toen wij elkaar leerden kennen hebben Herman en ik ons in elkaars achtergrond verdiept. Ik heb toen voor de hervormde kerk gekozen, omdat ik het eenvoudige van het protestantse geloof wel net zo fijn vond. Maar je krijgt wel een bredere blik op de kerk als je meer dan één richting kent.”

BijbelweekDe activiteiten voor het NBG concentreren zich vooral rond de Bijbelweek in oktober. Op eigen verzoek krijgt de afdelingZwolle-Windesheim e.o. al vroeg het materiaal van de lande-lijke organisatie, zodat kan worden uitgezocht waar de kerkenbehoefte aan hebben. Daar wordt een aantal keren over vergaderd. Meer over het programma van dit jaar is ook in deze Gaandeweg te vinden.Door het jaar heen vestigt Jannie in haar eigen Stinskerk-gemeente geregeld de aandacht op het werk van het NBG.Ouders van dopelingen en gemeenteleden die belijdenis doenkrijgen van haar mooi informatiemateriaal over de Bijbel. “Het zou fijn zijn als er ook in andere wijkgemeenten van dePGZ mensen zouden zijn die dit namens het NBG willen doen”,zegt Jannie, waarbij ze terloops opmerkt dat de afdeling Zwollenog een voorzitter nodig heeft. Zelf heeft Jannie heel veel Bijbels in huis. Als ik haar vraagvoor de foto zoveel mogelijk exemplaren bij elkaar te zoeken,komen ze overal vandaan. Er ligt steevast één op haar nacht-kastje, andere zijn haast te zwaar om vaak ter hand te nemen.Zoals de kolossale Engelse Bijbel met etsen van Gustave Doré.Een gedrukt exemplaar van de Nieuwe Bijbelvertaling heeftJannie niet gekocht: “Die heb ik digitaal op de e-reader”, laat zezien. “Dat is handig voor als ik op reis ga.” Ook de trouwbijbel,aan haar en Herman overhandigd in de Emmaüskerk, komt optafel. Hun trouwtekst was Spreuken 3 vers 6 (in de NBG-ver-taling): ‘Ken Hem in al uw wegen, dan zal Hij uw paden rechtmaken.’ Jannie noemt die woorden wonderlijk toepasselijk, ook als ze denkt aan het ongeluk dat haar man is overkomen.“Die tekst zit me gewoon in m’n hersens.”

Bij de fotoJannie de Boer met een deel van de vele Bijbels die ze in huis heeft. Ze leest de Nieuwe Bijvertaling op de e-reader.Gery Bruins sprak met Jannie en maakte de foto.

Voor Herman en Jannie de Boer, leden van de Stinskerkgemeente, begon de actievebetrokkenheid bij de werkgroep Zwolle van het Nederlands Bijbelgenootschap rondde verschijning van de Nieuwe Bijbelvertaling in 2005. Deze NBV werd niet alleenaangeboden aan koningin Beatrix, tijdens een feestelijke bijeenkomst in Utrecht, hetNBG gaf ook de Zwolse predikanten een exemplaar voor hun gemeente. Dat gebeur-de in de Grote Kerk, waarbij ook Herman en Jannie aanwezig waren. “Wij steundenhet Bijbelgenootschap al vanaf 1970 ongeveer, omdat we de Bijbel altijd heelbelangrijk hebben gevonden. Voor ons eigen leven en dat van anderen”, zegt Jannie.Ze vertelt dat de heer Griffioen, die destijds de protestantse kerken vertegenwoor-digde in de werkgroep Zwolle, kort na deze bijeenkomst plotseling overleed.Herman en zij namen samen zijn taak over. “Wij deden heel veel samen, ook vrijwilligerswerk, vooral nadat we beiden met werken waren gestopt.”

Jannie de Boer-van der Sluis al jaren actief voor Nederlands Bijbelgenootschap

“We hebben de Bijbel altijd heel belangrijk gevonden”

7

Bijbel in Gewone Taal verschijnt in oktober

“Je leest de Bijbel weer met andere ogen”

Het echte geluk is voor mensen die weten dat ze God nodig hebben.Want voor hen is Gods nieuwe wereld. Het echte geluk is voor men-sen die verdriet hebben. Want God zal hen troosten. Het echte gelukis voor mensen die vriendelijk zijn. Want aan hen zal God de aardegeven. Het echte geluk is voor mensen die doen wat God wil, en diedat het allerbelangrijkste vinden. Want God zal hun moeite belonen.Het echte geluk is voor mensen die goed zijn voor anderen. Want God zal goed zijn voor hen.

Zo is Matteüs 5 vers 3-7 te lezen in de Bijbel in Gewone Taal, die in oktober verschijnt. Er is acht jaar aan de Bijbel in Gewone Taalgewerkt door vertalers en neerlandici vanuit het NederlandsBijbelgenootschap. Omdat de Bijbel het waard is om door iedereengelezen te worden, brengt de BGT een versie die voor iedereenbegrijpelijk is. Door de kracht van de gewone taal klinkt de tekst als nieuw, duidelijk en direct. Daardoor lijkt het misschien alsof het gemakkelijk is zo’n vertaling te maken. Niets is minder waar. In werkelijkheid is het maken van zo’n vertaling juist heel moeilijk.Want de tekst moet én duidelijk én een verantwoorde weergave vande Bijbelse bronteksten bieden. De vertalers van het NBG hebbenmet enthousiasme en deskundigheid gewerkt om dat doel te bereiken. De BGT haalt drempels weg en maakt het lezen gemakkelijker. Het helpt mensen om de Bijbel te begrijpen.

AanwinstVanuit Zwolle heeft Egbert Lamberink, docent VMBO, teksten uitgeprobeerd bij zijn leerlingen. Hij ontdekte dat de BGT de barrière van ‘eerst uitvinden wat er eigenlijk staat’ heeft weggeno-men. Hij zegt erover: “Voor mijn leerlingen is de Bijbel in GewoneTaal een aanwinst. En stiekem ook voor mij, omdat zelfs voor eengeoefend Bijbellezer je ogen soms opengaan voor iets wat je eerdernooit was opgevallen. Je leest de Bijbel weer met andere ogen.”Edward van ’t Slot, predikant van de Stinskerk, las delen van deBijbel in Gewone Taal. “De kennismaking met de BGT heeft mijaangenaam verrast. De Bijbel gebruikt vaak lange zinnen en veelbeeldspraak. Dat maakt de Bijbel een pittig boek. Maar in de BGTstaan korte zinnen, in een krachtige taal. Zo duidelijk mogelijk. Het spreekt je direct aan. Ik denk dat heel veel mensen daar enorm mee geholpen zijn.”Over de start van de verkoop en andere activiteiten rond de BGT in Zwolle, zie pagina 10.

Dr. Frank Bosman over een kleine theologie van de humor

‘God houdt welvan een geintje’

De Bijbel als het ‘hoge woord’ overde weg die God met mensen gaat, isniet alleen sacraal, serieus of somber.Die verhalen kunnen ook humoris-tisch zijn en een lach en vrolijkheidoproepen. Dat toonde de gerefor-meerde theoloog dr. Okke Jager(1928-1992) al in 1954 aan met zijnboekje ‘De humor van de bijbel inhet christelijke leven.’ Zestig jaarlater is humor in relatie tot religie engeloof nog steeds een onderwerp dateen theoloog aan het schrijven kan zetten. ‘God houdt wel van een geintje’ is de intrigerende titel van een boek van dr. Frank G. Bosman (1978), een rooms-katholieke cultuur- en mediatheoloog die bekend is vanwege zijn spraakmakendemeningen over cultuur, theologie en geloof. Hij is als program-macoördinator van LUCE/Centrum voor ReligieuzeCommunicatie verbonden aan de Universtiteit Tilburg.‘Een kleine theologie van de humor’, luidt de ondertitel dieBosman zijn boek heeft meegegeven en dit onderwerp staat ook centraal in de lezing die hij geeft, op zondag 26 oktober in de Oosterkerk. Zie de aankondiging op pagina 12.

Frank Bosman pleit voor meer humor in de kerk, hij legt verbindingen tussen vrolijkheid en religie. Twee dingen die op gespannen voet staan met elkaar, niet alleen in de ogen van de buitenwereld maar ook volgens veel kerkmensen zelf.Zij kunnen grapjes over God, Jezus en de kerk niet waarderenen voelen zich door de seculiere meerderheid in het land vaakbelachelijk gemaakt. Maar wat zegt de Bijbel over humor,vraagt Frank Bosman zich af. Lachte Jezus zelf wel of niet? De theoloog laat de lezer kennismaken met de wetenschap achter humor en lachen, en met lachende theologen en filo-sofen. “Goede humor versplintert de gesneden beelden in ons hoofd.”In recensies wordt het boek een originele en verfrissende bij-drage genoemd in het debat over humor en religie. Bosman schrijft met grote vakkennis, hij is ‘een erudiete gidsdie de lezer door eeuwen theologie, filosofie en cultuur heenleidt naar plekken in de Bijbel, film, reclame en bij vele prominente denkers.’ Het hoofdstuk Heilige humor vormt volgens een van de commentatoren het hoogtepunt van dit boek.‘Hier komen geloof en humor tot hun recht in verhouding totelkaar en leidt Bosmans invalshoek tot verhelderende inzichten.’Al trekt de auteur ook duidelijke grenzen, zeker als men de kern van Christus’ boodschap aanvalt, zijn klemtoon ligt op een positieve benadering van humor. Hij pleit voor vrolijkheid.“Het beeld van God die kiekeboe speelt met zijn mensen, ishem lief ”, aldus een recensie. Het boek ‘God houdt wel van een geintje. Een kleine theologie van de humor’ is verschenenin november 2012 bij Meinema Zoetermeer.

Het hoge Woord

8

Woord in beweging

Een groep mensen zit in een kring en luistert aandachtig naar eenBijbelverhaal. De rollen uit het verhaal worden verzameld. Er ontstaat een gesprek: wat roept dit verhaal bij je op, wat raakt je? Er wordt iets verhelderd over de achtergrond van de tekst. Dan worden de stoelen aan de kant geschoven. Er ontstaat een legeruimte, waarin de spelleider de rollen verdeelt. Mensen kiezen eenrol en gaan op die plaats in de ruimte staan. De spelleider maakt een ronde en vraagt aan iedere deelnemer wie zij in hun rol zijn en hoe dat voor hen is. Het spel begint: mensen spelen in stilte ofreageren op elkaar, in de stroom van gevoelens en gedachten die het verhaal bij hen oproept. Na de afsluiting door de spelleider en de pauze worden ervaringen gedeeld: wat heb je in het spel beleefd,bij jezelf, aan elkaar, ben je iets op het spoor gekomen in hetBijbelverhaal, in je levensverhaal, voor je geloof? Het Bijbelverhaal wordt tot slot nog een keer gelezen.

Op bovenstaande manier heb ik Bibliodrama geleerd van NicoDerksen, pastoraaltheoloog. Ik kwam er voor het eerst mee in aanra-king in 2001 tijdens de opleiding Klinisch Pastorale Vorming inAmersfoort. Toen ik in Zwolle kwam in 2004 ben ik Bibliodramagaan spelen met protestantse en r.-k. collega’s in het DekenaalCentrum, later in de Verrijzeniskerk. In 2009 heb ik de opleiding totBibliodramaleider gevolgd.

OnbevangenheidWat ik zelf mooi vind in Bibliodrama is de onbevangenheid waar-mee we een Bijbeltekst benaderen. We lezen de tekst niet met eenvooropgezette dogmatische bril. De Bijbeltekst ligt als het wareweerloos in ons midden en zoekt verbinding met ons levensverhaalen wat daarin vreugde geeft, verdrietig maakt, angst oproept en ver-langen wekt. Verrijkend in Bibliodrama vind ik ook dat we de tekstniet rationeel benaderen, maar dat we proberen te luisteren naar hetgevoel dat de tekst bij ons oproept. Zoals bij het verhaal over de storm op het meer. Een verhaal vanmensen in hun angst voor de chaos en de doodskrachten, ook in onsleven en in de wereld van vandaag. De woede die dat kan oproepen,het geschreeuw naar Jezus, die slaapt: “Interesseert het je niet dat

wij vergaan?” Jezus vertegenwoordigt hier vertrouwen, dat ook inons altijd sluimert en slaapt, het moet gewekt worden. En dan blijktdat vertrouwen geen ontkenning is van chaos, angst en dood, maareen levenwekkende kracht die sterker is. Elk Bibliodramaspel is anders, gedragen door de mensen die er diekeer zijn. De uitkomst van het spel is daarom altijd weer verrassend.Inspirerend en ontroerend vind ik het hoe mensen dicht bij hungevoel en in beweging durven komen, zich overgeven aan hetBijbelverhaal, aan hun eigen levensverhaal, aan de ander, en zo aan de Ander.

VerrijkendNatasja Brand is een van de trouwe deelnemers aan Bbliodrama. Zijhad al een aantal keren Bibliodrama elders gespeeld, voor ze er in deOosterkerk mee startte. Het op die manier naar de Bijbel kijken enin een verhaal kruipen, was dus niet nieuw voor haar. Natasja: “Hetmeespelen is elke keer weer verrijkend voor mezelf, in mijn geloof,voor mij als persoon. Ik ben een mens van het voelen, ervaren.Alleen praten over de Bijbel of je geloof, zoals in een Bijbelstudieof het luisteren naar een verhaal of preek, komt bij mij minder bin-nen, dan het ervaren. De personen in het Bijbelverhaal gaan voor meleven. Door een rol te kiezen, verbind je je aan deze persoon enkruip je in zijn of haar huid. Emoties van de persoon en van jezelfworden voelbaar en kunnen inzicht geven in hoe je in het levenstaat, hoe bepaalde thema's op dat moment voor je spelen. Het isook heel mooi om de interactie met de anderen tijdens Bibliodramate zien en te beleven. En het geeft soms een heel verrassende kijk in het verhaal.Bijvoorbeeld dat Legio, de man met de vele geesten, ook erg bangwas. Of, ook al weet je het wel, dat het in het spel heel duidelijkwordt dat Jezus een mens was, als jij en ik, met al zijn twijfels enemoties. Of de keer dat we het verhaal speelden van Jezus die als12-jarige in de tempel blijft. De bezorgdheid en woede van Mariaom haar zoon die, zonder het te zeggen, daar blijft. Daar kan ik meals moeder van alles bij voorstellen. Bibliodrama past heel erg goedbij mij en ik kan op de ervaringen en inzichten een hele tijd teren.Als het maar even kan zorg ik dat ik erbij ben!”

Rembrandt wist de dramatiek van veel Bijbelverhalen pakkend te verbeelden. Zoals in het schilderij ‘De storm op het meer’ uit 1633.

Al vijf jaar wordt in de Oosterkerk regelmatig Bibliodramagespeeld onder leiding van ds. Wim Hortensius van de Ooster-kerkgemeente en pastor Hans Schoorlemmer van de Thomas a Kempisparochie. In Bibliodrama komt een Bijbelverhaal op een nieuwe, speelse manier tot leven. Het brengt mensen letterlijk en figuurlijk in beweging. Wim Hortensius vertelt over zijn passie.

In dit nieuwe seizoen wordt in de Oosterkerk Bibliodramagespeeld op de maandagavonden 20 oktober, 1 december, 12 januari, 2 maart, 13 april en 1 juni van 19.30 tot 22.00 uur. Zin om (een keer) mee te doen? Opgave en inlichtingen bijds.Wim Hortensius (dswhortensius@oosterkerk.nl; tel. (038) 452 46 60)

Donderdag 17 juli, een uur of vijf. De eerste berichtenkomen binnen over een neergestort vliegtuig. En met het verstrijken van de avond en de vrijdag en zaterdagwordt de omvang van de ramp duidelijk.Ik denk dat iedereen die die zondag een kerkdienstmoest leiden het er moeilijk mee heeft gehad. Alleen al hoe je je gebeden formuleert. Hoe breng je je afschuw onder woorden, je medelijden? En wat doe je met je woede over de grofheid waarmee die raketlukraak werd afgeschoten, met dit gevolg – en over de opstelling van de Russen nadien?En de preek, de preek waarin het hoge woord moet klinken, die in moet gaan in de gevoelswereld van dekerkgangers, relevant moet zijn, troostend, verruimend,activerend.Wie de roosterlezing van die zondag volgde, of al hadgevolgd (donderdag alles af?) was er, denk ik, verlegenmee. De gelijkenis van de zaaier. Ja, die kun je zien alshet hoge woord – voor een andere zondag. Natuurlijk,het is van het groot belang dat je als kerkganger ietshoort over hoe het woord van God gezaaid wordt en hoe het zijn weg moet vinden, in vruchtbare aarde, in een ontvankelijk hart. Maar op die zondag na MH17 moest het accent andersliggen. Wat doe je als je voor moet gaan? Toch maar een andere lezing kiezen? Maar welke dan? Iets uit depsalmen? Een klacht? Iets over de vijanden van God?Of juist iets van Paulus, over de machten van het kwaad,en over God die ons een toekomst belooft? Er kan vanalles. Maar er kan ook veel niet. Het hoge woord ligtnooit klaar. Er liggen alleen maar teksten. Ze hebbenverschillende gehaltes, en ze wijzen allerlei richtingenop. Je moet beginnen met te kiezen. Ook als je niet kiesten het rooster volgt kies je. En vervolgens is het geenkwestie van uitleggen. Het hoge woord moet eruit. Waar wordt het scherp, spits, rakend? Waar wordt het zacht, bemoedigend, versterkend? Op de zondagen die volgden op MH17 ben ik steedsnaar de kerk geweest. En steeds was in alles merkbaardat de voorgangers leefden in de spanning van denasleep van de ramp, van de verschuiving die er inEuropa is ontstaan, de dreiging die in de lucht hangt.De gebeden waren dringend, de lezingen klónken, en de preken hadden een lading.Dat maakte mijn zondagen goed. Het hoge woord…

Ale Pietersma

Het moet eruitColumn

9

De Stem van VaderZondagmiddag, negentienvijftigMet mijn vader naar de kerkVoor mij is het een wekelijks uitjeVoor hem is het zijn dagelijks werkHet kerkje staat in BrandeburenHeidenskip noemen de Friezen hetDe garagehouder komt ons halenIn zijn zwarte Chevrolet

De kosteres zet mij op mijn plaatsjeIn de ouderlingenbankZe geeft mij twee pepermuntjes“Wat zeg je dan?” Ik mompel: “Dank”Als alle mensen zijn gezetenVerschijnt de ouderlingenrijVader loopt daarin als tweedeKlimt op de kansel, knikt naar mij

Jongetje op zondagmiddagDat niets begrijpt, maar alles hoortVerliefd is op de stem van vaderDie rustig voorleest uit Gods woordIn de verte loeien koeienEen eendejager lost een schotMaar niets verstoort de stem van vaderDie voorleest uit het woord van God

Terug in de consistoriekamerStaan de thee en koekjes klaarVader bevrijdt zich uit zijn togaEn jaagt de brand in een sigaarMaar ik heb eventjes geen aandachtVoor de daden van mijn heldIk mag collectezakken legenHelpen bij ’t tellen van het geld

Wij rijden door de Friese weidenBenzine ruik ik, gier en hooiDe chauffeur vraagt hoe ik de preek vondVader glimlacht, ik zeg: “Mooi”Het is maar tien minuten rijdenThuis wacht moeder, nog meer theeIk mag de togakoffer dragenEn een volgend keer weer mee

Jongetje op zondagmiddagIn de ban van vaders stemDat niets begrijpt, maar heel goed luistertOf hij zacht klinkt of met klemJongetje op zondagmiddagDat niets begrijpt van de Heilige GeestMaar weet dat die stem op zijn mooist klinktAls vader uit de Bijbel leest

Dit gedicht van Freek de Jonge hangt aan demuur in ’t Heidenskip in Brandeburen en isook de vinden op de website van dit Friesekerkje. Tineke Vlaming zag het gedicht enmaakte Gaandeweg erop attent.

Aandacht voor

10

Verkoop Bijbel in Gewone Taal van startRond de verschijning van de Bijbel in Gewone Taal heeft de afdeling Zwolle van het Nederlands Bijbelgenootschap diverseactiviteiten georganiseerd. Op woensdag 1 oktober om 18.00 uur start de verkoop van vanuit Boekhandel Westerhof, Jufferenwal 2 met korte introductievan de BGT, reacties van eerste lezers en korte voorlezingen uit de BGT. Tot en met zaterdagmiddag 4 oktober zal er bij Boekhandel Westerhof doorlopende aandacht zijn voor de BGT met voor-lezingen en reacties. Op zaterdag 4 oktober om 15.00 uur is de slotbijeenkomst met de aanbieding van de BGT aan eenBekende Zwollenaar. Voor alle informatie over de Bijbel in Gewone Taal, zie de website www.bgt.nl

Workshop en themadienstenOp zondag 12 oktober om 19.00 uur wordt in de Plantagekerk aan de Terpelkwijkstraat een themadienst gehouden rond deBGT. Voorganger is Jos Douma. In dezelfde kerk is op vrijdag 24 oktober van 20.00 tot 22.00 uur een workshop Bijbel inGewone Taal onder leiding van Bijbelvertaler Jaap van Dorp. De toegang is gratis.Zondag 26 oktober is in diverse Zwolse kerken Bijbelzondag rond het thema ‘Het echte geluk is voor…’ (Matteüs 5 vers 1-12).

Bijbelse maaltijdOp vrijdag 7 november wordt in De Fontein in Stadshagen een Bijbelse maaltijd gehouden onder leiding van ds. Han Wilmink.De kosten zijn €27,50 all-inclusive, voor wie geen alcohol drinkt €22,50.Wie wil mee-eten en ook meekoken kan zich opge-ven bij Annemarie Prins, info@prinssleurink.nl Voor informatie over activiteiten in Westenholte/Stinskerk, mail Jannie de Boer: boersluis@home.nl

In de Sionskerk wordt van 29 oktober tot en met 15 november een unieke expositie gehouden van veertig werkenvan Marc Chagall (1887-1985), deberoemde Franse kunstenaar van joodseafkomst, die werd geboren in wat nuWit-Rusland heet.

De feestelijke opening van de tentoon-stelling is op woensdag 29 oktober om16.30 uur. Medewerking verlenen deheren Ralph Keuning, directeur vanMuseum de Fundatie en Ray Teyken,voorzitter van de Joodse GemeenschapZwolle en ds. Hélène Evers, predikantvan de Sionskerk. Het Joodse koorKachol Lawan uit Zwolle zingt Jiddische liederen.De tentoonstelling is tot 15 november te bezichtigen op vrijdag en zaterdag van10.30 tot 16.30 uur. Groepen kunnen opafspraak buiten deze tijden een bezoekbrengen aan de expositie. Voor informatie ds. Hélène Evers, tel. (038) 455 06 50, e-mail: predikantsionskerk@live.nl en chagallindesionskerk@outlook.comZie ook de websites: www.sionskerkzwolle.nl en www.chagallindesionskerk.tk

Bijbel & KunstEen belangrijk deel van de geëxposeerdewerken zijn voorstudies voor de befaam-

de twaalf glas-in-loodramen in hetHadassah Ziekenhuis in Jeruzalem.Twee van deze ramen staan centraal in Bijbel & Kunstdiensten van 19.00 tot20.00 uur in de Sionskerk. Voorganger indeze diensten is ds. Hélène Evers. Op zondag 5 oktober gaat de dienst over het Raam van Levi (links), op zondag 2 november over het Raam vanJozef (rechts).Op zondag 9 november is het thema vande avonddienst in de Sionskerk ‘De schil-der en de liefde’, een raamvertelling overhet leven van Chagall en het BijbelboekHooglied. De vocalgroup Choral geeft devoorstelling in deze dienst, die begint om 19.00 uur.Op zondag 16 november kun je in deSionskerk van 16.30-17.30 uur ‘Zingenonder de Chagalls’, ter afsluiting van deexpositie. In deze zangdienst worden

traditionele kerkliederen van Engelseherkomst gezongen: een Nederlands-talige Songs of Praise.

LezingChagallkenner drs. Ruud Bartlema houdtop woensdag 12 november een lezingover ‘Chagall en de ramen’. Deze avond,die wordt gehouden in de Sionskerk enbegint om 19.30 uur, wordt georgani-seerd in samenwerking met het genoot-schap Nederland-Israël.

Unieke expositie en bijzondere activiteiten

Marc Chagall in de Sionskerk

Samen naar tentoonstelling Marc ChagallGemeenteleden van de Oosterkerk en andere geïnteresseerden kunnen de Chagall-tentoonstelling gezamenlijk bezoeken op zaterdag 8 november.Belangstellenden verzamelen zich om 10.30 uur in de Sionskerk, waar de koffieklaar staat. Ds. Wim Hortensius van de Oosterkerk, die zich uitvoerig heeft verdiept in Marc Chagall, houdt een korte inleiding over de kunstenaar en detentoonstelling. Vanaf 11.00 uur is er een uur gelegenheid om de litho’s tebewonderen, waarna de deelnemers tot uiterlijk 12.30 uur hun ervaringen kunnen delen. Er is ook een film over het leven van Marc Chagall.Inlichtingen en opgave bij ds.Wim Hortensius, tel. (038) 452 46 60, e-mail: dswhortensius@oosterkerk.nl

11

Het relationele in de Lutherse theologieIn het afgelopen seizoen heeft een groep belangstellenden zich bezonnen op: Luthers visie op het Rijk Gods, de vrijheid van eenchristenmens, de Bijbel, het avondmaal en de kerkmuziek. Voor wie opnieuw wil leren van Maarten Luther en ook de Luthersetheologie na hem enigszins wil leren kennen, start vanaf oktober de cursus : ‘Het relationele in de Lutherse theologie’. Voor deze titel is gekozen, omdat in de Lutherse theologie God en mens alleen in relatie kunnen worden gedacht. Niet op zichzelf,God niet en de mens ook niet. Spreken over ‘de mens’ is ook wel weer te abstract. Dat zijn de mens en diens medemens zelf, enbeiden ‘in Christus’ gedacht. Dat aspect van Luthers theologie heeft doorgewerkt in het werk van vele Lutherse theologen na hem. Van hen komen in deze cursus Dietrich Bonhoeffer en Dorothée Sölle aan bod. Daarnaast wordt een avond gewijd aan de uitleg van Luthers begrip: van dit leven ‘voor het aangezicht van God’ (‘coram Deo’) en aan Luthers geloof in de onmiddellijke kracht van Gods Woord.

Vier cursusavondenDitmaal zijn er vier cursusbijeenkomsten, opnieuw geleid door lutherse predikanten uit het noorden en oosten van het land.Tenslotte wordt in Zwolle een film vertoond, waarin veel van de thema’s uit de cursus aan bod komen. De datum hiervan zal nog bekendgemaakt worden. Het programma wordt nog uitvoeriger aangeboden via een flyer en via de websites van deEvangelisch-Lutherse Gemeente en de Oosterkerk. De cursusdata in Zwolle zijn: 8 oktober en 19 november 2014 en 28 januari en 11 maart 2015. Aanvangstijd is steeds 19.30 uur. Deelnemers kunnen zich weer op de cursusavonden voorbereiden door de desbetreffende teksten uit de cursusbundel te lezen. Die ontvangen zij na aanmelding. Opgeven kan via erwindefouw@ziggo.nl Het cursusgeld bedraagt € 22,50, contant te voldoen tijdens de eerste cursusavond.

Heeft de kerk eigenlijk wel een goed verhaal? Alles cirkelt er om Jezus. Maar hoe aannemelijk is alles wat kerk-mensen elkaar over hem vertellen? In drie bijeenkomsten in de Stinskerkwordt gekeken naar Jezus’ geboorte, zijn leven en sterven, en zijn opstanding.Wat is daar toch gebeurd, in Bethlehem,Jeruzalem en al die plaatsen eromheen,in die eerste jaren van onze jaartelling?En waarom zou je denken dat mensenvan nu daar nu nog altijd ‘iets mee moeten’?

Op elke avond wordt uitgegaan van eenrecente, goed leesbare tekst van ongeveer20 pagina’s. De bijeenkomsten zijn ook afzonderlijk te bezoeken. Als daarbehoefte aan is, wordt er nog een avond

over Hemelvaart en Pinksteren aan-gekoppeld. De bijeenkomsten wordengehouden in de Stinskerk en beginnenom 20.00 uur.

Eerst avond: 3 decemberJezus’ komst in de wereldTekst: W.J. Otten, ‘De onwaarschijnlijke Christus’Het verhaal van Jezus, zegt Willem JanOtten, is het meest onwaarschijnlijke watje maar verzinnen kunt. Zou je deze Jezusmet God kunnen verbinden? Ja: het verhaal is te gek om het niet te geloven.Tweede avond: 18 februari(Aswoensdag)Jezus’ leven en stervenTekst: F. Spufford, deel van hoofdstuk 5,‘Yeshua’, uit: Dit is geen verdediging…

Eén van de mooiste hervertellingen vanwat er in die uithoek van het RomeinseRijk moet zijn gebeurd rondom Jezus.Derde avond: 18 maartDe opstandingTekst: N.T. Wright, ‘Het vreemde verhaalvan Pasen’ (uit: Verrast door hoop)Wat is er nu gebeurd op de Paasmorgen?Is er toen wel wat gebeurd? Waarom zou-den we het Paasverhaal letterlijk nemen?De bekende nieuwtestamenticus TomWright geeft een paar stevige antwoorden.

Opgave uiterlijk 26 november, of (voor het bijwonen van een losse avond)steeds uiterlijk een week van tevoren bij ds. E. van ’t Slot: predikant@stinskerk.nl, tel. (038) 200 01 43. Aan wie zichopgeeft wordt de tekst verstrekt.

Vorming & toerusting in Stinskerk

Jezus, de onwaarschijnlijke?

Boekenmarkt Grote Kerk houdt uitverkoopOp zaterdag 26 oktober heeft iedereen de kans om voor de laatste keer dit seizoen mooie en goede boeken te kopen voor een lage prijs. Op die zaterdag zelfs voor bijzonder weinig geld, want dan wordt de voorraad van de boekenmarkt in de Grote Kerk, die in het afgelopen seizoen weer veel belangstellenden heeft getrokken, voor de halve prijs van de hand gedaan. De opbrengst van de boekenmarkt is, zoals bekend, voor het onderhoudvan de monumentale Grote Kerk. De kerk is open van 10.30 tot 16.30 uur. Boekverkopers Bousema en Frijlingnodigen iedereen uit die zijn of haar boekencollectie op een voordelige manier wil aanvullen.

Aandacht voor

12

Een diaconaal drieluik, waarin achter-eenvolgens een in de Zwolse gemeenteactieve Oosterkerker, de onlangs aan-gestelde diaconaal consulent van de PGZen in het voorjaar de voorzitter van delandelijke synode van de PKN hun lichtlaten schijnen over sociale vragen diewezenlijk zijn voor het kerk zijn. Dat gebeurt tijdens drie avonden in de Oosterkerk van 20.00 tot 22.00 uur.

Op donderdag 9 oktober wordt de reeksgeopend door Crystal Ziel, gemeentelidvan de Oosterkerk. Zij is adviseur van de gemeente Zwolle en voorzitter van destichting WIT, die zich inzet voor het ver-sterken van kwetsbare mensen en situatiesop het gebied van armoede, eenzaamheiden participatie. Ze gaat in op de vraag watarmoede met mensen doet en laat ons dit zelf ervaren door het spel InZicht.

Licht op samen levenOp donderdag 27 november neemt dia-conaal consulent Wim van Ree zijn toe-hoorders mee in de diaconale praktijk in Zwolle. Hij heeft twee mensen uitge-nodigd die zich inzetten tegen armoede in deze stad: Sandra van Os, die kinder-werker is bij Travers Welzijn en veel temaken heeft met kinderen en armoede, en Ria Wittenaar, secretaris van deWerkgroep Welzijn en Levensbeschouwing.

Ruth wordt in de Bijbel geschetst als eenvrouw die in moeilijke situaties trouw isaan haar (schoon)familie en nieuwe uit-dagingen durft aan te gaan. Leidt dit bijmensen van nu tot inspiratie of tot irri-tatie? En wat zegt dit over de manierwaarop zij omgaan met het onverwachtein hun eigen leven, in relaties en families? Hoe loyaal zijn mensen zelf?In drie oecumenische ontmoetingen inhet Dominicanenklooster onderzoeken

de deelnemers onder leiding van de pastores Corinne van Nistelrooij enWim Hortensius op speelse wijze huneigen levenshouding. Dit gebeurt doormiddel van muziek, gesprek enBibliodrama. Het gaat om de dinsdag-avonden 7 en 21 oktober en 4 november,telkens van 20.00 tot 22.00 uur. De kos-ten zijn € 3,- per avond. Opgave bij ds. Wim Hortensius, tel: (038) 4524660,e-mail: dswhortensius@oosterkerk.nl

Oecumenische ontmoetingen: over Bijbelboek Ruth

Lezing dr. Frank G. Bosman op 26 oktoberDr. Frank G. Bosman is een rooms-katholieke cultuurtheoloog, die met regelmaat te horen en te zien is inradio- en televisieprogramma’s. Op zondag 26 oktober houdt hij in de Oosterkerk een lezing over zijn in2012 verschenen boek ‘God houdt wel van een geintje.’ Dit gaat over de (soms moeizame) relatie tussengeloof en humor. Meer over zijn boek op pagina 7 van deze Gaandeweg.Bij deze lezing is iedereen die geïnteresseerd is van harte welkom, maar er is speciaal gedacht aan jonge mensen. Daarom vindt deze lezing op de zondagmiddag plaats én is er kinderoppas aanwezig.Tegen een kleine vergoeding wordt er na afloop een Indonesische maaltijd aangeboden door PERKI. Wie wil mee-eten wordt verzocht zich voor 20 oktober op te geven bij Hanneke Wansink, tel. 06 28589261, e-mail: hannekewansink90@hotmail.com De lezing begint om 15.30 uur; toegang € 4,-, inclusief consumptie.

Een boekje open doenEen bijzondere serie georganiseerd voor de gehele Protestantse Gemeente Zwolle, door de gezamenlijke predikanten van dePGZ geeft antwoord op de vraag: wat lezen onze predikanten? Welke (theologische) boeken hebben voor hen een inspirerendebetekenis die ze graag willen doorgeven aan anderen? Iedere maand krijgen de predikanten van één wijkgemeente de gelegen-heid om op persoonlijke wijze een favoriet boek voor het voetlicht te brengen. Daarbij is volop de gelegenheid tot gesprek metde zaal. De serie wordt gehouden in de Oosterkerk op de tweede woensdagavond van de maand, aanvang 20.00 uur.Op 8 oktober opent studentenpredikant Bert Koetsier de reeks met zijn eigen dan net uitgekomen boek ‘Beeldend Bijbellezen’.Op 12 november volgt Andries den Besten met ‘God is niet te vangen’ van Jan Offringa en Evert van Baren (2014).

Anders in de kerkOok komend seizoen worden er vanuit de Oosterkerk weer twee ontmoetingsavonden georganiseerd over een thema dat te maken heeft met geloof, kerk en homoseksualiteit. De eerste bijeenkomst op donderdagavond 6 november begint om 20.00 uur. Iedereen die belangstelling heeft is welkom; van tevoren opgeven hoeft niet.Inlichtingen bij ds. Wim Hortensius, tel: (038) 4524660, e-mail: dswhortensius@oosterkerk.nl

Rembrandt: Boaz en Ruth

13

nist van het dagblad Trouw). Over ditonderwerp schreef hij ook het boek‘Meer geluk dan grijsheid, de spiritua-liteit van de ouderdom.’

Ook voor vier bijeenkomsten in 2015 is(voor de laatste data onder voorbehoud)een programma samengesteld. Op woens-dag 21 januari 2015 is de algemeensecretaris van de Raad van Kerken Klaasvan der Kamp te gast. Zijn lezing zalgaan over zijn boek ‘Raven, over eenheidals waardering voor God’. In dit boekblikt hij terug op vijf jaar oecumenischwerk in drie grote blokken: wat verbindt,wat raakt en wat spreekt.

Op woensdag 18 februari staat alsonderwerp op de rol ‘De kernbegrippenvan de Europese cultuur’. Daarvoor is uitgenodigd prof. dr. Christiane

Welkom bij nieuw seizoen Gespreksgroep 50plusBerkvens-Stevelinck, oud-hoogleraarEuropese cultuur en remonstrants pre-dikant te Rotterdam. Ze schreef over ditonderwerp het boek: ‘Erfenis Europa. Toekomst van een stervende zwaan.’

Op woensdag 18 maart hoopt mevrouwDerkien Wiedijk, werkzaam als docentmuziek en koordirigent, een muzikaalonderwerp te behandelen en op woens-dag 15 april wordt de cyclus afgeslotenmet een lezing over de relatie tussentechniek en ethiek. Hiervoor is benaderdprof. dr. ir. Peter-Paul Verbeek, ondermeer verbonden aan de afdelingWijsbegeerte van de Universiteit Twenteals hoogleraar Filosofie van Mens en Techniek.Voor meer informatie: Bert van de Venis, tel. (038) 454 71 73,e-mail: fam.venis@home.nl

Zin in film: PhilomenaNaar een goede film kijken met de mogelijkheid er samen over na te praten. Deze activiteit is vorig seizoen succesvol gestart op initiatief van de Dominicanenkerk, de Thomas a Kempis-parochie en de Oosterkerk.In 2014/2015 zijn er op vier vrijdagen filmavonden gepland: 10 oktober, 12 december, 6 februari en 20 maart. Iedereen met zin in een boeiende film is welkom. De ontvangst met koffie of thee is in de Refter van het Dominicanenklooster vanaf 19.15 uur, waarna om19.30 uur de vertoning van de film begint. De entree bedraagt € 4,-, inclusief de consumptie. Op vrijdagavond 10 oktober wordt Philomena vertoond. Het waar gebeurde verhaal over eenongehuwde moeder die op zoek gaat naar haar zoon. Op de foto de acteurs die hoofdrollen spelen: Judy Dench en Steve Coogan. Aanmelding vooraf is niet nodig. Voor eventuele nadere inlichtingen: lp.kruithof@xs4all.nl

De Gespreksgroep 50plus die bijeenkomtin de Oosterkerk, heeft voor het seizoen2014/2015 weer een boeiend program-ma samengesteld. De bijeenkomstenbeginnen om 10.00 uur. De kosten bedragen €4,- per ochtend, inclusief koffie en thee.

Het seizoen wordt geopend op woensdag15 oktober met een vertelling over‘Geloven in een Afrikaanse context’,door dr. J.N. Breetvelt. Hij is/wasarts/missioloog in Afrika vanuit de PKNen kan vanuit deze ervaring zeer boeiendvertellen over dit onderwerp.

Op woensdag 19 november spreekt dr. Jean-Jacques Suurmond over hetonderwerp ‘Ouder worden als roeping’.Suurmond is predikant-geestelijk ver-zorger en publicist (onder meer colum-

Benefietconcert voor Moldavië in JeruzalemkerkOp vrijdag 3 oktober geeft het Christelijk Mannenkoor Staphorst onder leiding van dirigent Peter Bos, een benefietconcert in de Jeruzalemkerk,Windesheimstraat 1. Het orgel wordt bespeeld door Henk van Putten. Verdere muzikale medewerking verlenen het duo Concertante, bestaande uit Jan Willem Docter, piano en Jantine de Waard, dwarsfluit. Ook zal ersamenzang zijn.

Met dit optreden sponsort het koor een project van hulporganisatie Dorcasonder de allerarmsten in Moldavië. Dorcas is een christelijke organisatie die zich laat inspireren door Matteüs 25 vers 31-46 uit de Bijbel: zorg voor

de armen en verdrukten. Met de hulp van tienduizenden actieve vrijwilligers en donateurs worden 154 projecten in 17 landenstructureel ondersteund. Ook bij noodsituaties komt Dorcas in actie, zoals momenteel in Syrië en Zuid-Soedan. Dorcas helptmensen in nood en diepe armoede ongeacht hun religie, ras, geslacht of politieke overtuiging. Op deze avond zal ook een presentatie worden gehouden over het werk van Dorcas.De avond begint om 20.00 uur. Vanaf 19.30 uur inloop met koffie. Toegang en koffie zijn gratis. De volledige opbrengst van de collecte (machtiging ook mogelijk) is voor hulp aan de allerarmsten in Moldavië.

Aandacht voor

14

Mensen van zeventig jaar en ouder worden uitgenodigd om met leeftijd-genoten onder leiding van twee ambts-dragers (Anneke Scholten als ouderlingen Nelleke Eygenraam als predikant)elkaar te ontmoeten in wijkcentrumSIO/Adventskerk. Het doel is elkaarsgesprekspartners te zijn over levens-thema’s als vriendschap, namen, muziek, goed nieuws en slecht nieuws.

Er wordt maandelijks een bijeenkomstgehouden om met elkaar in gesprek tezijn aan de hand van een thema. Ook de eigen levensverhalen en actueleontwikkelingen worden daarbij betrok-ken. Er wordt gebruik gemaakt van verschillende werkvormen. Voor de eerste bijeenkomst wordt dedeelnemers gevraagd een geboortekaartjeof een pasje mee te nemen.

Levensthema’s voor ouderenDe bijeenkomsten zijn op de donder-dagen 16 oktober, 20 november, 18 december, 22 januari, 19 februari en 19 maart, van 15.00 tot 16.30 uur. Voor koffie en thee wordt per keer € 2,- gevraagd. Voor meer informatie: ds. Nelleke Eygenraam, e-mail: dominel@hetnet.nlOpgave voor 1 oktober 2014 bij:raad.vent@adventskerk.nl

Op zondag 28 september spreekt dr. Kick Bras op Landgoed Hezenberg in Hattem over Meditatief Leven.Er is een enorme belangstelling voormeditatie. Waar deze belangstelling vandaan komt, wat meditatie is en welkemeditatieve vormen de rijke christelijketraditie heeft ontwikkeld, daarover gaathet in de lezing van Kick Bras (zie www.kickbras.nl).Meditatie is goed, maar het moet welgeïntegreerd worden in je leven. Daarom spreekt hij over meditatie enmeditatief leven. Zijn lezing wordt

verrijkt met meditatieve beelden en zalniet alleen informatie bevatten, maar ookeen meditatieve oefening. Enkele boekenvan zijn hand zullen te koop zijn.Kick Bras is oprichter en oud-voorzittervan Vacare, platform voor meditatiefleven, een initiatief van de ProtestantseKerk in Nederland (www.pkn.nl/vacare).Locatie: Landgoed Hezenberg in Hattem.Tijd: 14.00 tot 18.00 uur (inloop vanaf13.30 uur). Kosten: €17,50 p.p. inclusief koffie/theeen na afloop een drankje. Aanmeldenkan via de website www.hezenberg.nl

Kick Bras houdt lezing over Meditatief leven

Leerhuis in Adventskerk over JonaIn de reeks leerhuizen, die al vijftien jaar worden gehouden in de Adventskerk, gaat het vanaf 14 oktober over de ziener Jona die nog profeet moet worden. Dat gebeurt aan de hand van een zeventigtal vragen. De vragen gaan over de structuur van het boek,de samenhang met de joodse feestdagen, de liturgie en het Bijbels wereldbeeld van die dagen. Verder over de steden Nineve, Assur en Babel en de onderlinge machtsverhoudingen in die tijd. Daarnaast over het afdalen van Jona uit Jeruzalem naar Jafo en tot diep in de flanken van het schip. Wie is de bemanning en waarom werpen ze het lot over Jona?Waarom beschikte de Ene een storm en een vis zeer groot? Keerde Nineve wel om totde Ene? Vanwaar die beschermende wonderlijke wonderboom en een worm? Waarom bouwde Jona alsnog een loofhut? En Ik (de Ene)? Niet zal Ik leed dragen over Nineve. En de mensen van vandaag? Zij blijven achter met een open vraag.

Dat wordt uit de doeken gedaan op 4 of 5 dinsdagavonden. Beoogde werkvorm: ‘lernen’: tekst lezen – discussie – toelichting. De bijeenkomsten zijn op 14 en 28 oktober, 13 en 25 november met 9 december als reserve.In wijkcentrum SIO, Thorbeckelaan 2 van 20.00 tot 22.00 uur. De kosten bedragen € 2,- per keer voor koffie en thee. Voor het lesmateriaal wordt eveneens ongeveer € 2,- gevraagd. Opgave voor 6 oktober 2014 bij: raad.vent@adventskerk.nl Jan van Brummen heeft de leiding, hij geeft nadere informatie via tel. (038) 465 10 62, of e-mail: brumbo@home.nl

Op de foto: Jona op een 17de eeuwse graftombe.

Vrouwen over ‘Leven in gemeenschap’‘Als vrouwen aan het woord komen’ is een oecumenische gespreksgroep voor vrouwen, die al vele jaren bestaat en werkt aan de hand van een jaarthema. Vorig seizoen was het thema ‘Heilige plaatsen’, voor het komend seizoen is gekozen voor ‘Leven in gemeenschap’. Onder meer de participatiesamenleving, familieverbanden, ouderenwoonvormen en de kerk als gemeenschap zullen worden belicht. De predikanten Margo Jonker, Louisa Vos en Iemke Epema zorgen dit seizoen voor de invulling van de verschillende ochtenden, die plaatsvinden in de Lutherse Kerk, Koestraat 2. De eerstvolgende bijeenkomstenzijn op woensdag 8 oktober en woensdag 12 november. De kosten zijn € 3,50 per keer.

Een brug slaan tussen mensen die iets te bieden hebben en mensen die daarmeegeholpen kunnen worden. Dat is de mis-sie van Present, een landelijke stichtingmet onder meer een afdeling in Zwolle.Al een jaar of tien organiseert Presenteen kerstpakkettenactie. Kerken wordengestimuleerd hun gemeenteleden pakket-ten te laten samenstellen, feestelijke pak-ketten die ze zelf wel zouden willen krij-gen. Deze pakketten deelt de kerk ookzelf weer uit in de eigen wijk of buurt bij adressen die Present van maatschap-pelijke organisaties krijgt. Adressen waareen pakket heel welkom is, bij mensen in een sociaal isolement, mensen die metpsychische of psychiatrische problema-tiek en/of financiële problemen kampen.

In 2013 deden dertien kerken of wijkge-meenten aan deze actie mee. De gemeen-teleden stelden in totaal zevenhonderdpakketten samen. Maar zij zijn in Zwolleniet de enigen die dit doen. Sinds 2006

zet de gereformeerd-vrijgemaakteKoningskerk in Zwolle als KerstZwolleeigen acties op touw, zij schenkt kerst-pakketten aan de Voedselbank en deStichting Vrienden van de Herberg. In 2013 werden dankzij KerstZwolleruim achthonderd cliënten van deVoedselbank en bezoekers van deHerberg met een pakket verblijd.Nieuw is, dat Present en de Koningskerkdit jaar overleg voeren en hun acties opelkaar afstemmen. Present geeft bij demaatschappelijke organisaties duidelijkaan dat cliënten die bij de Voedselbankkomen of die het kerstdiner van StichtingVrienden van de Herberg bezoeken, aleen pakket krijgen via KerstZwolle. In 2014 zal Present hier nog alerter opzijn, om dubbelingen te voorkomen.

WijkgemeentenOok wijkgemeenten van de PGZ, zoalsde Adventskerk, de Grote Kerk en deStinskerk zijn betrokken bij de kerstpak-

Zwolse kerken geven vele honderden kerstpakketten

kettenacties van Present, evenals deLutherse Gemeente Zwolle. Voor die actieleveren gemeenteleden spullen aan voor inde pakketten en soms maakt een gezin eencompleet kerstpakket.

Meer informatie over de kerstpakkettenactievan Present is te vinden op:www.presentzwolle.nl, Elsje Goudzwaard is bij Present coördinator voor de kerken.Er kan ook worden gekozen voor deelnameaan de actie van KerstZwolle, de activiteitvan de Koningskerk, bijvoorbeeld met eenfinanciële bijdrage. Zie daarvoor www.kerstzwolle.nl

15

Vreemdelingschap: inspiratie uit de middeleeuwenOp donderdag 23 oktober houdt prof. dr. P.J.A. Nissen een lezing over ‘Vreemdeling-schap: inspiratie uit de middeleeuwen’. Plaats: de hervormde kerk van Windesheim,Dorpsstraat 4. Aanvang 20.00 uur. Vanaf 19.30 uur is er koffie en/of thee. De toegang is vrij.

Aanleiding voor deze bijeenkomst is de verschijning van het boek ‘Vreemdelingschap.Historische en hedendaagse stemmen uit kerk en theologie’ van dr. J.D.Th. Wassenaar,predikant van de protestantse gemeente Hellendoorn. Hij leidt de lezing van prof. Nissen in. Zijn boek, uitgave van Boekencentrum Zoetermeer, neemt de lezer mee om gelovigen uit de kerkgeschiedenis te ontmoeten en te horen hoe zij zelf omgegaan zijn met de gedachte dat christenen vreemdelingen op aarde zijn.

‘Vreemdelingen’, zo worden christenen in het Nieuwe Testament meer dan eens genoemd. In de geschiedenis van de kerk is diebenaming vaak in verband gebracht met het verlangen van gelovigen naar het Vaderland. Maar in nieuwtestamentisch perspectiefheeft vreemdelingschap nog een andere kant: het begrip staat ook voor de bedreigde positie van christenen in de samenleving. Vandaag de dag is er alle aanleiding om dat laatste aspect onder de aandacht te brengen. Vreemdelingschap heeft alles te makenmet onze visie op de sterk veranderde verhouding tussen kerk en samenleving en tussen kerk en staat. De stemmen uit verleden en heden helpen om ons te bezinnen op de vraag hoe wij hier zelf in staan.Prof. dr. P.J.A. Nissen (1957) was onder meer bijzonder hoogleraar Cultuurgeschiedenis van de Religiositeit aan de RadboudUniversiteit Nijmegen, sinds 2012 is hij hoogleraar Spiritualiteitsstudies aan deze universiteit. In de media maakte hij naam als Vaticaanwatcher. Hij kon zich in de loop der jaren steeds minder verenigen met de leer van de Rooms-Katholieke Kerk en trad toe tot de Remonstrantse Broederschap. Dit jaar werd hij tot het predikantschap in dat kerkgenootschap toegelaten.De bijeenkomst op 23 oktober wordt georganiseerd door de commissie Vorming & Toerusting van de Protestantse GemeenteHellendoorn en wordt mede mogelijk gemaakt door de Stichting Sormani Fonds. Dat stelt zich ten doel wetenschapsbeoefeningvanuit een christelijke inspiratie te bevorderen.

Het komende educatieve seizoen zijn inde Zwolse synagoge aan de SamuelHirschstraat allerhande cursussen te volgen. Het aanbod bestaat uit cursussenBijbels Hebreeuws, leerhuiscursussenover het Bijbelboek Jona en over het vijfde gebod ‘Eert uw vader en moeder’.

Ook zijn er korte cursussen te volgenover Bijbelse vrouwen, valse messiassen,Joodse schrijvers, Joodse coaching en deJoodse feestdagen. In de Samuel Hirsch-lezing op zondag 9 november zal AronColthof vertellen wie opperrabbijnHirsch, zijn grootvader, eigenlijk was.

Nieuw programma JudaicaDe cursussen en de lezing worden georganiseerd door de Stichting JudaicaZwolle en zijn toegankelijk voor iederegeïnteresseerde. Wie meer wil wetenen/of zich wil aanmelden, kan terecht op www.judaica-zwolle.nl of een folderopvragen via info@judaica-zwolle.nl

Beleid en bestuur

16

“PGZ-breed jeugdwerk moet gaan oververbinden. Het verbinden van jongeren,van wijken en activiteiten en het verbin-ding zoeken tussen ouderen en jongeren.Vanuit de unieke tradities van elke ge-meente willen we jongeren met elkaarverbinden. Daarin willen we het jeugd-werk binnen elke gemeente versterken,zodat jongeren zich binnen hun eigengemeente ontwikkelen.”Zo luidt de visie waarop de werkgroep‘Jeugd, jongeren en jonge gezinnen’ haar aanbevelingen voor de toekomst van het jongerenwerk baseert. “Het doelvan deze visie is, binnen de PGZ dat wat we gemeenschappelijk kunnen hebben, met elkaar te delen.”

Om de verbindingen te kunnen realiserenmoet er een platform komen, waarin alle wijkgemeenten van de PGZ verte-genwoordigd zijn, stelt de werkgroep.Dit platform zal op activiteiten gerichtzijn, maar ook een verdiepend karakterhebben en zal vooral digitaal (via inter-net en de social media) zichtbaar zijnvoor de PGZ. Een van de aanbevelingenvan de werkgroep is om voor het beheervan het platform een professionelekracht aan te trekken, die de werkzaam-heden rond het platform coördineert en voortdurend actueel houdt.“Die betaalde kracht moet iemand zijnvan onze generatie, de twintigers en dertigers die nodig aan bod moetenkomen in de gemeente. Want als je ietsnieuws wilt beginnen moet je ‘out of thebox’ durven denken en je niet laten weer-houden door de bestaande structuren,”licht Aafke Stegeman toe. “Het geld zalwel een probleem zijn,” verzucht ze,“maar je kunt ook denken aan het inrich-ten van een tijdelijk ondersteunings-

project, voor één of twee jaar of zo. De wijkgemeenten maken daar metelkaar gebruik van.”Wijken zouden ook vaker de toerustingvan de jongerenwerkers gezamenlijkkunnen organiseren, vindt de werkgroep.Nu doen ze dat apart van elkaar, terwijlhet goedkoper is om samen gebruik temaken van het aanbod van bijvoorbeeldde JOP, de HGJB of Youth for Christ.Ook het materiaal dat wijkgemeentengebruiken kan worden gedeeld en uit-gewisseld en bovendien kun je elkaar uitnodigen voor activiteiten die je op

PGZ-breed platform moet jongerenwerk wijkgeme

touw zet of samen iets organiseren. Te denken valt aan diaconale reizen en andere projecten, kerkdiensten door en voor jongeren, workshops ensportevenementen. Dat soort zaken kunnen vanuit het platform wordengecoördineerd en via een digitaal netwerk gecommuniceerd.

Kleine kringenHet is niet de bedoeling alleen Zwolle-breed jeugdwerk op te zetten, benadruktAafke. “Niet alleen omdat elke wijk-gemeente haar eigen kleur en karakterheeft, maar ook omdat jongeren dan uithet zicht verdwijnen. Juist in de wijk-gemeenten ontstaat het contact met de kerk en kan er gewerkt wordenaan een relatie van waaruit jongerenbegeleiding kunnen krijgen in hungeloofsvorming. Tijdens mijn afstudeer-stage in de Adventskerk heb ik gemerktdat directe relaties en kleine kringen

Opdracht en samenstelling werkgroep Jeugd, jongeren en jonge gezinnen

De werkgroep ‘Jeugd, jongeren en jonge gezinnen’ kreeg als opdracht van de Algemene Kerkenraad ‘voorstellen en adviezen te ontwikkelen voor beleids-keuzes voor zowel de gehele Protestantse Gemeente Zwolle als de afzonderlijkewijkgemeenten, met betrekking tot a. de betekenis van jongeren en jonge gezinnen voor de kerk en de gemeente

in de toekomst;b. de betekenis van de kerk en de gemeente in de toekomst voor jongeren

en jonge gezinnen.’De groep die dit voorjaar de eerste aanzet gaf tot de uitvoering van deze opdracht,telde vijf deelnemers. Voorzitter was Aafke Stegeman, lid van de Lutherse Gemeen-te Zwolle en afgestudeerd als pastoraal werker aan de Gereformeerde Hogeschoolop een onderzoek naar geloofsvorming onder jongeren in de Adventskerk. De leden van de werkgroep waren ds. Ruilof van Putten, verbonden aan de Sions-kerk, ds. Wim Hortensius van de Oosterkerk, Dirk-Jan Steenbergen, pastoraal werker voor met name de jongeren in de Adventskerk, en Willianne van Boven-Schut, betrokken bij het jongerenwerk in de Grote Kerkgemeente. Kerken die nog niet vertegenwoordigd waren zijn aangeschoven of er is een contactpersoonvoor die gemeente aangewezen waarmee contact kan worden gezocht. De mogelijkheid bestaat dat de werkgroep doorgaat als PGZ-breed platform voor de ontwikkeling van beleid en activiteiten voor jongeren en jonge gezinnen.In dat geval gaan ook José de Ruiter en Eric Venema als vertegenwoordiger van de Stinskerk en de Open Kring meedenken en -doen.

Bij de fotoKinderen vinden het vaak leuk om mee tewerken aan een kerkdienst, bijvoorbeelddoor de kaarsen aan te steken. Hier magLinde dat doen, geholpen door juf Inge.Jan Stellingwerff maakte de foto tijdenseen kerk-, school- en gezinsdienst in deOosterkerk.

17

enten verbindendoorslaggevend zijn voor de geloofs-vorming van jongeren en niet meer de kerkelijke gemeenschap.In deze tijd is geloven geen vanzelf-sprekend onderdeel meer van onze cultuur; geloven is steeds meer een zaakgeworden voor het privédomein, we heb-ben te maken met de zogenoemde slaap-kamer spiritualiteit. Daar komt bij datouders terughoudender zijn geworden inhet doorgeven van geloofsovertuigingen,soms vinden zij daarin zelf hun weg nietmeer. Bij de reflectie op het hoe en watvan geloven hebben zowel ouders alsjongeren ondersteuning nodig.” Belangrijk is dat je naast jongeren gaatstaan en je letterlijk laat kennen, heeftAafke tijdens haar stage ervaren. Ze gingbijvoorbeeld mee ‘op kamp’ en steldevaak onder vier ogen heel specifieke vragen over het geloof. “Alle twijfel-punten waarmee mensen te maken krijgen als het om geloven gaat vind je al bij 13-jarigen”, ontdekte ze.Voor haar stage had Aafke nauwelijksaffiniteit met social media maar ze ontdekte dat sommige jongeren juistalleen via Facebook te bereiken zijn. “Ik ben nog niet helemaal geland in de 21ste eeuw, daar waar de jongerenzijn, maar de praktijk verplicht wel om hier mee bezig te zijn.” Het zou goed zijn om veel breder danalleen in de Adventskerkgemeente onder-zoek te doen naar de geloofsvorming vanjongeren denkt Aafke op basis van haaronderzoek. Dit om een breder beeld tekrijgen van de geloofsvorming onderjongeren in verschillende kerkgemeen-schappen en van de interventie die ernodig is om de vorming een positieveimpuls te geven.

InventarisatieAlle wijkgemeenten die in de werkgroepvertegenwoordigd waren, hebben moeitemet de binding van jongeren vanaf eenjaar of twaalf. Dit leert de inventarisatievan sterke en zorgwekkende zaken die de leden van de werkgroep voor de wijk-gemeenten hebben uitgevoerd.Voldoendeleiding voor de leeftijdgroep vanaf twaalfjaar en de toerusting van deze leiding zijn belangrijke zorgpunten. Sterk zijn de diaconale reizen die jongeren maken,omdat ze zorgen voor een sterke binding.De jongeren vinden het ook belangrijkdat ze een eigen ontmoetingsplaats heb-ben. De werkgroep vindt dat er meergedaan kan worden aan de band tussenouderen en jongeren binnen de gemeente.De kerk is voor jong en oud!

Grote Kerkgemeente verhuisd naar JeruzalemkerkDe Grote Kerkgemeente is verhuisd. Sinds het begin van dit winterseizoen bewonen we definitief de Jeruzalemkerk. Een verhuizingsbesluit kent veel aspecten. Zo ook een kerkelijkverhuizingsbesluit. Het is de afgelopen jaren van veel kanten afgewogen. Bij de vreugde dat nu het besluit eindelijk definitief is behoort ook veel pijn en verdriet over deze stap. Zo schrijft ds. J. Mulderij, predikant van de Grote Kerkgemeente.

De allereerste gesprekken over deze verhuizing dateren van begin 2012. Aanleiding is hetbesluit van de Algemene Kerkenraad om het Refter af te stoten. Naast De Grote Kerk gebruiktonze wijkgemeente het Refter voor de doordeweekse activiteiten. Op zondag is het Refter delocatie voor de kinderen van de gemeente. Bij verkoop van het Refter moet dus niet alleen een oplossing gezocht worden voor het gemeentewerk in de week, maar ook zal er een locatie gevonden moeten worden waar we op zondag de jongsten van de gemeente kunnen onderbrengen.

Elders?De centrale kerkrentmeesters gaan op zoek naar een ruimte waar we op zondag onderdak zouden kunnen vinden. Dat zou kunnen in de ruimte binnen de Grote Kerk of er zou mogelijk een ruimte in de buurt van de Grote Kerk gehuurd kunnen worden. Beide oplossingen blijken uiteindelijk onhaalbaar. Ondertussen groeit binnen de wijkkerkenraad de gedachte dat een volledige verhuizing naar de Jeruzalemkerk ook mogelijk zou zijn. De wijkgemeente die tot dan op zondag gebruikmaakte van dit gebouw is in de zomer van 2012 samen gegaan met de Oosterkerk. Daar we door de week toch naar de Jeruzalemkerk zouden verhuizen en ook al tijdens enkele avonddiensten per maand in de Jeruzalemkerk samen kwamen, groeit de gedachte naar een complete verhuizing, zodat we als wijkgemeente onder één dak zullen samen komen.

PijnlijkDat besluit heeft ook pijnlijke kanten. Voor het eerst zal onze wijkgemeente geen onderdakmeer vinden in het centrum van de stad Zwolle. Na Elim, de Broerenkerk, de Bethlehemsekerken de Grote Kerk, nu een verhuizing naar de Jeruzalemkerk. Het gegeven dat we niet meer in het centrum van de stad samenkomen blijkt voor een heel aantal gemeenteleden moeilijk te verwerken. In 2013 besluit de kerkenraad om het hele proces dat tot dit besluit heeft geleid door eenexterne deskundige tegen het licht te laten houden. Vlak voor de zomer is de eerste rapportage.Vlak na de zomer bevestigen we onder leiding van deze externe deskundige het besluit vanonze verhuizing.

OnderhoudsbeurtMet ingang van de winter van 2013-2014 gaan we gebruik maken van de zalen bij deJeruzalemkerk. Inmiddels zijn die zomer onder leiding van de wijkkerkrentmeesters vele gemeenteleden aan het werk geweest tijdens een grote onderhoudsbeurt. De jongeren van de gemeente hebben de kelder van de Jeruzalemkerk voor gebruik door de jeugd klaargemaakt. De kelder van het Refter wordt verruild voor de kelder van de Jeruzalemkerk.In de loop van die winter voeren we als wijkkerkenraad gesprekken met hen die de overgangnaar de Jeruzalemkerk moeilijk blijven vinden. In die gesprekken groeit de gedachte om nogongeveer tien keer per jaar in de Grote Kerk samen te komen om daarmee de lijn met de Grote Kerk te behouden. Hoe dat precies praktisch ingevuld gaat worden is op dit moment nog niet bekend.

Levende stenenWe zijn ons er als wijkkerkenraad van bewust een stap te moeten maken die door velen positiefwordt gewaardeerd, maar door anderen juist niet. Het rapport van de externe deskundige droeg de titel ‘levende stenen’. Die titel verwijst naar de inhoud van de zaak. Het huis is de gemeentevan Jezus Christus zelf die samenkomt rondom woord en sacrament. Zo hopen we ook in deJeruzalemkerk als levende stenen gebouwd te worden.

Kerkelijk Bureau

Protestantse Gemeente Zwolle

Kerkelijk Bureau: Molenweg 241, 8012 WG Zwolle

Centraal adres voor Algemene Kerkenraad, kerkrentmeesters

en diakenen

Geopend: maandag t/m vrijdag 8.00 – 12.00 uur

Tel.: (038) 421 75 96

E-mail: administratie@pknzwolle.nl

Website: www.pknzwolle.nl

Website Diaconie: www.diaconiezwolle.nl

Gaandeweg e-mail: kerkbladgaandeweg@gmail.com

Bankrekeningen:College van Kerkrentmeesters: NL49FVLB 0699641705

College van Diakenen: NL02FVLB 0699543320

Gaandeweg: NL38FVLB 0699769167

Beheer en Exploitatie Grote Kerk: NL60FVLB 0699743745

Collectepenningen

Er zijn penningen verkrijgbaar van: €0,20, €0,50, €1,-, €2,-, €5,- en

€10,-. Verkoopadres Kerkelijk Bureau. Hier kan contant, per pin of

door middel van een eenmalige machtiging worden betaald.

Overige verkoopadressen:

Adventskerk: 1e maandag van de maand 19.00 - 20.00 uur

Stinskerk: 1e maandag van de maand 16.30 - 17.30 uur

Sionskerk: 1e donderdag van de maand 18.00 - 19.00 uur

Open Kring: 1e maandag van de maand van 18.30 - 19.45 uur

In Zwolle-Noord: E. van Buiten, Welle 58, K. Smit, Meppelerdiep 92

In Zwolle-Zuid: W.A. Stomp-de Koning, Rendierveld 41.

In Stadshagen: L. Blauw, Goudplevierstraat 123 (tel. 460 90 16)

In Berkum (Emmaüskerkgemeente): J. Beumer, Zernikelaan 13

(tel. 453 73 96 - op telefonische afspraak)

Op deze adressen kan contant of door middel van een eenmalige

machtiging betaald worden.

Meer weten…Voor besluiten en beleidsstukken van de Algemene Kerkenraad

en het College van Kerkrentmeesters, zie www.pknzwolle.nl

en klik op de Berichten van deze colleges.

18

Gaandeweg als laatste lijntjeWe kunnen het niet genoeg benadrukken: ook als je nietsbetaalt voor Gaandeweg, blijf je dit magazine ontvangen.Dat heeft de Protestantse Gemeente Zwolle beloofd, omdatzij graag op de een of andere manier contact wil houdenmet al haar leden. Ook met degenen die (bijna) nooit in dekerk komen en met mensen die misschien niet eens meerbeseffen dat ze lid zijn van ‘de kerk’. Gaandeweg blijft danhet laatste lijntje.Om dat lijntje in stand te kunnen houden, vraagt de PGZieder jaar aan alle lezers een financiële bijdrage voorGaandeweg. Vooral de gemeenteleden die het blad waar-deren – en dat zijn er gelukkig nog heel veel – geven iederjaar gehoor aan dat verzoek. Ook deze keer zullen ze trouw een bedrag overmaken, een gebaar waar ook wij als redactie heel dankbaar voor zijn. Net als voor de vele mensen die in de afgelopen jaren teksten hebben aangeleverd voor Gaandeweg of interviews hebben gegeven. Wie we ook om medewerking vragen, binnen of buiten de PGZ, we krijgen zelden een negatief antwoord.Nogmaals heel hartelijk bedankt allemaal!Binnenkort begint alweer de achtste jaargang vanGaandeweg. Wij hopen dat er nog verscheidene zullen volgen.

Redactie Gaandeweg

Enthousiaste medewerkers voor Taizé-vieringen gezochtAl jaren lang worden er Taizé-vieringen georganiseerd in Zwolle. Voorheen in de Adventskerk in Zwolle-Zuid, nu alweer anderhalf jaar in de Grote Kerk.Zo’n vijf keer per jaar wordt er gevierd in de stijl van Taizé: kenmerkend zijnde steeds herhaalde korte gezangen (teksten uit Schrift en Traditie) en het stiltemoment. Een muziekgroep onder leiding van Toon Hagen begeleidt devieringen muzikaal. Deze groep bestaat uit een aantal vaste zangers en muzikanten maar ook mensen die een enkele keer mee zingen of musiceren.Ook is er een voorbereidingsgroep: een kleine groep mensen die de liturgiemaakt, de teksten tijdens de viering leest. Ook zorgen zij er voorafgaand aande viering voor dat de ruimte in orde gemaakt wordt. De kaarsen en iconenworden klaargezet, de grote oranje doeken (zo opvallend in de kerk van Taizé zelf) worden opgehangen. Beide groepen (muziek- en voorbereidingsgroep) zoeken versterking! Extra monden die zingen, meer mensen die een instrument bespelen,

mensen die willen lezen tijdens de vieringen én extra handen om de kerk voorafgaand en na afloop van de viering klaar te maken.Jong en oud(er), bekend of minder bekend met Taizé, is van harte welkom. Voor meer informatie en/of aanmelding mail naar: taizezwolle@hotmail.com

De eerstvolgende Taizé-viering is op zondag 2 november in de Grote Kerk om 16.30 uur.

Opendeurdiensten Sionskerk dit najaarEen Opendeurdienst, de titel zegt het al... de deur van de kerk staat open. Iedereen kan en mag (gratis) binnenkomen en zich welkom voelen. De deur van God staat altijd open, voor iedereen.De Opendeurdiensten zoals die ook dit najaar in de Sionskerk worden gehouden, zijn laagdrempelige diensten met samenzang,koorzang met wisselende koren of muzikale medewerking en een korte overdenking betreffende een Bijbels thema. De predikanten die in een Opendeurdienst (s)preken, doen dit vaker en spreken een breed publiek aan.De eerste Opendeurdienst van het komend seizoen is op 12 oktober. Het is een ‘Johannes de Heer (meezing)dienst’. Deze dienst begint om 16.30 uur. Ook de volgende diensten van 2014 beginnen om 16.30 uur (met uitzondering van de dienst op 24 december, dan begint de Kerstavonddienst om 20.30 uur.De Opendeurdienst op 16 november is een Nederlandse Songs of Praise. Op 14 december werkt het IJssellands Politie Mannenkoor mee aan de dienst.

School en kerkDe morgendienst in de Sionskerk op zondag 9 november is een School- en Kerkdienst, die samen met basisschool De Aquarelwordt georganiseerd. Thema: ‘Benjamin, de jongste, krijgt het meest’.

19

Bij de kerkdiensten

Op zondag 23 november 2014, de laatstezondag van het kerkelijk jaar, vindt om16.30 uur in de Grote of Sint-Michaëls-kerk de uitvoering plaats van deGedachteniscantate ‘Koester de namen’,muziek: Toon Hagen, tekst: Sytze deVries. Deze Gedachteniscantate werdtwee jaar geleden voor het eerst uitge-voerd. Aan de uitvoering werken meesolisten, leden van de Michaëlscantorij en Michaëlscantatekoor en het orkestMusica Michaëlis.

ZondagmiddagvieringenIn de Michaëlsvieringen, Michaëlsvespersen de Gaandewegvieringen is het over-koepelende thema: menselijke grond-stemmingen. In elke viering staat eenbepaalde grondstemming centraal.

In Gaandeweg van augustus/september is deze serie uitvoerig toegelicht. De zondagmiddagvieringen beginnenalle om 16.30 uur.28 september: Michaëlscantate, voorganger: Nelleke Eygenraam5 oktober: Gaandewegviering, voor-ganger: Wim Hortensius, thema: mense-lijke grondstemmingen, angst.12 oktober: Afscheidsviering BertKoetsier, die met emeritaat gaat. Hij heeft 28 jaar als studentenpredikantin Zwolle gewerkt en was ook betrokkenbij de opzet en ontwikkeling van deMichaëlsvieringen. Er is gelegenheidBert Koetsier de hand te schudden. 19 oktober: Gaandewegviering, voor-ganger: Ruilof van Putten, thema: men-selijke grondstemmingen, schaamte.

Gedachteniscantate ‘Koester de namen’26 oktober: Michaëlsviering, voor-ganger: Iemke Epema, thema: menselijkegrondstemmingen, verveling.2 november: Taizéviering9 november: Michaëlsvesper, voor-gangers: Jeanette de Pagter, RobertKanning, thema: menselijke grond-stemmingen, nieuwsgierigheid. 16 november: Gaandewegviering, voorganger: Iemke Epema, thema: men-selijke grondstemmingen, dankbaarheid.23 november: Gedachteniscantate‘Koester de namen’.30 november: Michaëlsvesper, voor-gangers: Els Rademaker-Vos, HarmBousema, thema: menselijke grondstem-mingen, verlangen.

Een viering in Taizé. Foto Bruno Biermann

20

9.30 uur

mw. ds. N.A. Eygenraam

(Wind in de zeilen-dienst)

Zondag28 september

Zondag5 oktober

Zondag12 oktober

Zondag19 oktober

Zondag26 oktober

Zondag2 november

Woensdag5 november

Dankdag

Zondag9 november

Zondag16 november

Zondag23 november

Laatste zondag kerkelijk jaar

9.30 uur

ds. K. van der Kamp, Kampen

19.00 uur

dienst in Hoofdhof

9.30 uur

ds. A. Jonker, Putten

19.00 uur

kand. J.H. van Wijk, Zwolle

9.30 uur

ds. J.T. Tissink

10.00 uur dhr. G. van Vulpen

19.00 uur ds. H. Bakhuis

16.30 uur

Gaandewegviering

ds. W. Hortensius

10.00 uur

ds. J. Mulderij

19.00 uur ds. G.J. van Meijeren,

‘s Graveland

9.30 uur

ds. J.T. Tissink

10.00 uur

ds. A. Jonkman, Veenendaal

19.00 uur

dienst in Hoofdhof

16.30 uur

Michaëlsvesper

mw. ds. I.P. Epema

Afscheid ds. A. Koetsier

10.00 uur

ds. F.J.K. van Santen, Kampen

19.00 uur

ds. J. Mulderij

9.30 uur

mw. ds. N.A. Eygenraam

19.00 uur

Opendeurdienst

10.00 uur

ds. J.C. Oosterwijk, Wezep

19.00 uur

dhr. G. van Vulpen (zangdienst)

16.30 uur

Gaandewegviering

ds. R. van Putten

10.00 uur

ds. J. Mulderij

19.00 uur

ds. J.R.J. van Gelderop, Vaassen

9.30 uur

mw. ds. N.A. Eygenraam

(Wind in de zeilen-dienst)

10.00 uur

ds. H. Bakhuis

(Heilig Avondmaal)

19.00 uur dienst in Hoofdhof

16.30 uur

Michaëlsviering

mw. ds. I.P. Epema

10.00 uur

kand. C.H. Buitink, Emmeloord

19.00 uur

ds. W.J. Dekker, Amersfoort

9.30 uur

ds. W. Hortensius

10.00 uur dhr. G. van Vulpen

19.00 uur ds. J.C. Oosterwijk, Wezep

16.30 uur Taizéviering

10.00 uur ds. J. Mulderij

19.00 uur ds. M.J. Schuurman, Oldebroek

19.30 uur

ds. H. Bakhuis

15.00 uur dienst

19.30 uur ds. J. Mulderij

9.30 uur

ds. J.T. Tissink

9.30 uur

mw. ds. N.A. Eygenraam (doop)

19.00 uur

Opendeurdienst

9.30 uur

mw. ds. N.E. Eygenraam en

ds. J.T. Tissink

(gedachtenis overledenen)

10.00 uur

ds. H. Bakhuis

(jongeren / gezinsdienst)

19.00 uur Drieklank Sing-in

10.00 uur

ds. G.A. Cnossen, Apeldoorn

19.00 uur

ds. H. Bakhuis

10.00 uur

dhr. G. van Vulpen

19.00 uur

dienst in Hoofdhof

16.30 uur

Michaëlsvesper

16.30 uur

Gaandewegviering

mw. ds. I.P. Epema

16.30 uur

Gedachteniscantate

10.00 uur kand. J.H. van Wijk, Zwolle

(missionaire dienst)19.00 uur

ds. J. Mulderij

10.00 uur ds. J. Mulderij (Heilige Doop)

19.00 uur ds. J.E. de Groot, Ede

10.00 uur ds. J. Mulderij (Heilige Doop)

19.00 uur ds. W. Dekker, Oosterwolde

Kerk

die

nste

n

AdventskerkTalmaplein 2Zwolle - Zuid

Mw. ds. N.A. EygenraamDs. J.T. Tissink

D.J. SteenbergenTel. scriba: (038)4658028

www.adventskerk.nl

EmmaüskerkCampherbeeklaan 53

Zwolle - BerkumDs. H. Bakhuis

Kerkelijk werker:dhr. G. van Vulpen

Tel. scriba: (038)4544719www.emmauskerk-berkum.nl

Grote KerkGrote Markt 18

Zwolle - Centrum

JeruzalemkerkWindesheimstraat 1Zwolle - AssendorpGrote Kerkgemeente

Ds. J. MulderijTel. scriba: (038)4223241www.grotekerkgemeente.nl

16.30 uur

Michaëlscantate

mw. ds. N.A. Eygenraam

Drieklank sing-in in BerkumOp zondag 9 november om 19.00 uur vindt in de Emmaüskerk weer de halfjaarlijkse gezamenlijke sing-in van de drieBerkumse kerken plaats, voorbereid door de werkgroep Drieklank. Het thema is ‘Vol van vreugde’ . De presentatie is in handen van ds. G.J. Klapwijk en organist is Wim Verweij. Na afloop is er gelegenheid om met elkaar koffie te drinken. De werkgroep zet zich in voor het tweemaal per jaar voorbereiden van een sing-in, waarbij het accent ligt op samenzanguit de liedbundels van de drie kerken. Daarnaast is er ruimte voor schriftlezing, gebed, declamatie, koorzang en een muzikaal intermezzo.

21

10.00 uur mw. ds. I.P. Epema

(afscheid en bevestiging ambtsdragers)

14.00 uur PERKI

mw. ds. M. Hukubun

9.30 uur

mw. ds. M.E. Jonker

10.00 uur

ds. R. van Putten

9.30 uur

ds. E. van ’t Slot

19.00 uur

ds. P.E.G. Wiekeraad, Uelsen (D)

10.00 uur ds. W. Hortensius

Aansluitend gemeenteberaad

9.30 uur

mw. ds. N. Beimers

(dopen)

10.00 uur mw. ds. H. Evers

(doopdienst)

19.00 uur mw. ds. H. Evers

(Bijbel & Kunst)

9.30 uur

ds. E. van ’t Slot

19.00 uur

ds. M.L.W. Karels, Hattem

10.00 uur

ds. W. Hortensius

14.00 uur PERKI ds. I. Pattinama

(Heilig Avondmaal)

9.30 uur

mw. ds. N.A. Eygenraam

10.00 uur

mw. ds. H. Evers

16.30 uur ds. G. Doorn, Hasselt

(Opendeurdienst)

9.30 uur ds. B. van ’t Veld, Vaassen

19.00 uur kand. J.H. van Wijk, Zwolle

(ContaKtdienst)

10.00 uur ds. W. Hortensius

9.30 uur

ds. A. Pietersma, Zwolle

10.00 uur

evang. F. Verkade, Hoogeveen

9.30 uur ds. M. Zoeteweij, Lemele

19.00 uur ds. C.M.A. van Ekris, Zeist

9.30 uur

mw. ds. M.E. Jonker

9.30 uur

mw. ds. N. Beimers

10.00 uur

ds. R. van Putten (jeugddienst)

10.00 uur ds. E. van ’t Slot

19.00 uur ds. G.J. van Asselt, Nijverdal

9.30 uur

ds. W. Hortensius

9.30 uur

mw. ds. M.E. Jonker

(Heilig Avondmaal)

9.30 uur

mw. ds. M.E. Jonker

10.00 uur

mw. ds. H. Evers

19.00 uur mw. ds. H. Evers

(Bijbel & Kunst)

10.00 uur ds. E. van ’t Slot (ZWO-dienst)

19.00 uur ds. J.H. van Osch, Vaassen

19.30 uur

mw. ds. H. Evers19.30 uur

ds. E. van ’t Slot

10.00 uur mw. ds. I.P. Epema (kerk-school-gezin) 14.00 uur PERKI

mw. ds. S.M. Winckler-Huliselan

10.00 uur ds. W. Hortensius

(Heilig Avondmaal)

10.00 uur mw. ds. I.P. Epema en ds. W. Hortensius

14.00 uur PERKI mw. ds. M.J. Hukubun

10.00 uur

mw. ds. H. Evers (kerk & school)

19.00 uur ds. Ort (muzikale

raamvertelling over Chagall)

10.00 uur

ds. R. van Putten

(Heilig Avondmaal)

16.30 uur Opendeurdienst

10.00 uur

mw. ds. H. Evers

10.00 uur ds. E. van ’t Slot (Heilige Doop)

19.00 uur ds. J.A.L. Duijster, Zwartsluis

10.00 uur ds. E. van ’t Slot

(Heilig Avondmaal)19.00 uur ds. E. van ’t Slot

(Heilig Avondmaal)

10.00 uur ds. E. van ’t Slot

19.00 uur ds. J.T. Tissink

10.00 uur mw. C. van Nistelrooij

en mw. C. van Stappen-Ormel

14.00 uur PERKI

mw. ds. M.J. Hukubun

10.00 uur

ds. A. den Besten

(dopen)

Zondag28 september

Zondag5 oktober

Zondag12 oktober

Zondag19 oktober

Zondag26 oktober

Zondag2 november

Woensdag5 november

Dankdag

Zondag9 november

Zondag16 november

Zondag23 november

Laatste zondag kerkelijk jaar

OosterkerkBagijnesingel 17Zwolle - CentrumDs. A. den Besten

Mw. ds. I.P. EpemaDs. W. Hortensius

Tel. scriba: (038)4227480www.oosterkerk.nl

Open KringHofstedestraat 1

Zwolle - StadshagenMw. ds. N. BeimersMw. ds. M.E. Jonker

Tel. scriba: (038)4201876www.openkring.nl

SionskerkGlanerbeek 10Zwolle - Noord

Mw. mr. dr. H. EversDrs. ir. R. van Putten

Tel. scriba: (038)4546104www.sionskerkzwolle.nl

StinskerkWestenholterweg 19Zwolle - Westenholte

Ds. E. van ’t SlotTel. scriba: (038)4215164

www.stinskerk.nl

De kerkdiensten op deze pagina’s zijn vermeld voor zover bekend op 2 september.

Kanselruil Oosterkerk–DominicanenkerkIn het laatste weekend van oktober vindt de jaarlijkse kanselruil tussen Oosterkerk en Dominicanenkerk plaats. Op zaterdag 25 oktober om 18.30 uur gaat in de Dominicanenkerk voor ds. Iemke Epema samen met pastor Corinne van Nistelrooij. Op zondag 26 oktober om 10.00 uur gaat zij daar voor samen met pastor Anneke Grunder.Corinne van Nistelrooij leidt dan de viering om 10.00 uur in de Oosterkerk samen met Christa van Stappen-Ormel.

De HoofdhofKerkweg 26

Zwolle - Berkum

Mw. ds. L.A. Burggraaff

Tel. scriba: (038)4547233

www.hoofdhof.nl

Lutherse KerkKoestraat 4

Zwolle

Ds. E. de Fouw

Tel. scriba: (038)4226826

www.elkz.nl

9.30 uur

mw. ds. L.A. Burggraaff

19.00 uur

vesper

10.00 uur

mw. M. Mielke

9.30 uur

ds. H. Boersma, Hoogeveen

19.00 uur dienst in Emmaüskerk

10.00 uur

ds. T.K. van Dam

(Heilig Avondmaal)

9.30 uur ds. G. van Zanden, Pesse

19.00 uur mw. ds. N.A. Eygenraam

10.00 uur

ds. E. de Fouw

(ELGZ naar Kampen)

10.00 uur

ds. H. Günther

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

19.00 uur dienst in Emmaüskerk

9.30 uur mw. ds. L.A. Burggraaff

(Heilig Avondmaal)19.00 uur

mw. ds. L.A. Burggraaff (Heilig Avondmaal)

10.00 uur

ds. E. de Fouw

10.00 uur

ds. E. de Fouw

(oogstdienst, Heilig Avondmaal)

9.30 uur

mw. ds. L.A. Burggraaff

19.00 uur

dienst in Emmaüskerk

19.30 uur

dienst in Emmaüskerk

9.30 uur

ds. R. Gosker, Wesepe

19.00 uur

dienst in Emmaüskerk

9.30 uur

mw. ds. L.A. Burggraaff

(kerk-school-gezin)

19.00 uur dienst in Emmaüskerk

9.30 uur

mw. ds. L.A. Burggraaff

19.00 uur

vesper

10.00 uur

mw. ds. M.E. Jonker

10.00 uur

ds. E. de Fouw

10.00 uur

ds. E. de Fouw

(Heilig Avondmaal)

EGLISE WALLONNE 10.30 uur mw. L. van Hilten-MatthijsenISALA 10.00 uur mw. ds. M.E. Dijk

REHOBOTH 9.30 uur dhr. M. WesterduinRIVIERENHOF 10.00 uur ds. J. Vonk

ZONNEHUIS 11.30 uur pastor J. Groot

ISALA 10.00 uur mw. ds. A.J. HaskerMOLENHOF 10.00 uur ds. A. den BestenREHOBOTH 10.00 uur drs. E. Akkerman

ZONNEHUIS 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

EGLISE WALLONNE 10.30 uur pastor D. RibsISALA 10.00 uur Th. Sloot

REHOBOTH 10.00 uur ds. J.H.N. VeldhuizenRIVIERENHOF 10.00 uur dienst

ZONNEHUIS 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga (Schrift en Tafel)

ISALA 10.00 uur dhr. F.J.G. BroekhoffREHOBOTH 10.00 uur ds. R. van PuttenZONNEHUIS 11.30 uur dhr. K. Fredriks

BERKUMSTEDE 15.00 uur mw. ds. L.A. Burggraaf (Heilig Avondmaal)EGLISE WALLONNE 10.30 uur P. Stemerding

ISALA 10.00 uur dhr. E.L.J. de HaarREHOBOTH 10.00 uur ds. A. JonkmanRIVIERENHOF 10.00 uur ds. J. VonkZONNEHUIS 11.30 uur ds. J. Vonk

ISALA 10.00 uur mw. ds. M.E. DijkMOLENHOF 10.00 uur mw. ds. I.P. Epema

REHOBOTH 10.00 uur dhr. A. HartstraZONNEHUIS 11.30 uur ds. G.J. Slotman

EGLISE WALLONNE 10.30 uur past. H. Spoelstra (jongerendienst)ISALA 10.00 uur Th. Sloot

REHOBOTH 10.00 uur mw. A. WesterduinRIVIERENHOF 10.00 uur ds. J. Vonk (Schrift en Tafel)

ZONNEHUIS 11.30 uur mw. B. van de Loosdrecht

ISALA 10.00 uur dhr. F.J.G. BroekhoffREHOBOTH 10.00 uur ds. J.P. van Ark

ZONNEHUIS 11.30 uur ds. G.L. Kruizinga

EGLISE WALLONNE 10.30 uur pastor D. RibsISALA 10.00 uur dhr. E.L.J. de Haar

REHOBOTH 10.00 uur dhr. D. KlompjanRIVIERENHOF 10.00 uur dienst

ZONNEHUIS 11.30 uur mw. J. Gerretzen-Veldhuis

CollectedoelenIn de PGZ-gemeenten zijn de eerste en tweede collecte altijd bestemd

voor diaconie en kerk. De opbrengst van de derde collecte gaat naar

de volgende doelen.

Zondag 28 september: Stille armoede

Zondag 5 oktober: Kerk en Israël

Zondag 12 oktober: Werelddiaconaat

Zondag 19 oktober: Begrotingstekort Protestantse Gemeente Zwolle

Zondag 26 oktober: Extra diaconie

Zondag 2 november: Zending / GZB

Woensdag 5 november (Dankdag): Kerk in Actie

Zondag 9 november: Wijkkas

Zondag 16 november: Stille hulp

Zondag 23 november: Zwolse migrantenkerkenKerk

die

nste

n

Zondag28 september

Zondag5 oktober

Zondag12 oktober

Zondag19 oktober

Zondag26 oktober

Zondag2 november

Woensdag5 november

Dankdag

Zondag9 november

Zondag16 november

Zondag23 november

Laatste zondag kerkelijk jaar

22

Sam’s Kledingactie op 4 oktoberOp zaterdag 4 oktober van 10.00 tot 12.00 uur kan in Zwolle weer kleding worden ingeleverd voor Sam’s Kledingactie. De opbrengst gaat naar ontwikkelingsorganisatie Cordaid Mensen in Nood.Gebruikte kleren, schoenen en huishoudtextiel kunnen in gesloten plastic zakken worden afgegeven bij De Hoeksteen, Scheldelaan 141, bij de Dominicanenkerk ingang Assendorperdijk, bij De Hoofdhof, Kerkweg 26, bij de Stinskerk aan het Petuniaplein, bij Transportbedrijf Van Krevel, Herfterlaan 50, bij de Jozefkerk, Ministerlaan 203 en bij de Verrijzeniskerk,Bachlaan 148. Meer informatie over Sam’s Kledingactie en de gesteunde projecten op www.samskledingactie.nl

Jaap Herkert OpticienOogzorg op maat bij u thuisJaap Herkert OpticienOogzorg op maat bij u thuisap Herkert Opticien

Oogzorg op maat bij u thuis

Raamdecoratie en vloerenOfficiële partner van Multiraamdecoratie.nl

| 038 - 33 73 736 | www.vdd-interieur.nl |

Raamdecoratie en vloeren

LAAT ONZE ADVERTEERDERS MERKEN

DAT U HET EVENEENS OPPRIJS STELT

DAT ZIJ

ONS KERKBLAD

FINANCIEEL ONDERSTEUNEN

(Hier had ook uw advertentie kunnen staan)

Meerwaarde voor uw voeten!

!neteovw uroov edderrdaawwareeM

Kuiper Loodgietersbedrijf

www.kuiper-zwolle.nl

Erkend Installateur

Voor al uw

�

�

�

�

�

�

DakbedekkingGas en water

Diamantboren

RioleringSanitairCentrale Verwarming

U kunt ons bereikeno

Telefoon 038-4535121fax op 038-4540803.E-mail info@kuiper-zwolle.nl

Vechtstraat 23-258021 AS Zwolle

p werkdagenvan 9.00 tot 18.00 uur

Snel thuiszorg nodig? Of nachtzorg? Of personenalarmering?

Bel 0900 86 62

Dag en nacht bereikbaar (24/7) www.carinova.nl