ÁÎÄËÎÃÛÍ ËÀÂËÀÕ, ÃÀÐÛÍ ÀÂËÀÃÀ

\Áàãø, ýöýã ýõ,ñóðàã÷äàä çîðèóëàâ\

Õºäºë㺺íèé áîäëîãî

Í¿¿ð õóóäàñ

Íýð òîìü¸î

Õýìæèõ íýãæ

Õºäºë㺺íèé õýëáýð¿¿ä

Áîäîõ àðãà÷ëàë

ÇÀÌÕÓÐ

ÄÕÓÃÀÖ

ÀÀ

Áîäëîãûí òóõàéä t

Áàãøèéí òàíèëöóóëãà

Энд дарна уу

Энд дарна уу

Энд дарна уу

Энд дарна уу

Энд дарна уу

Ãàðûí àâëàãà àøèãëàõ

çààâàð÷ëàãàà

¯çýõèéã õ¿ññýí õóóäñàà ñîíãîîä äàðààðàé.

Í¿¿ð õóóäàñ ðóó áóöààä îðîõ áîë

Äàðààãèéí õóóäñàíä îðîõ áîë

Íýãýýñ íºãººä øèëæèõ ¿éëä òóóëñàí çàì, çàðöóóëñàí õóðä,

õóãàöààíû õàìààðëóóäûã òîîöîîëîí áîäîõûã õºäºë㺺íèé áîäëîãî ãýæ

îéëãîæ áîëîõ þì.

Õºäºë㺺íèé áîäëîãóóäàä äóðüäàãääàã

õýðýãñëýë¿¿äòýé òàíèëúÿ.

Õºäºë㺺íèé áîäëîãîíä ÇÀÌ, ÕÓÐÄ, ÕÓÃÀÖÀÀ ãýñýí íýð òîìü¸î áàéíãà õýðýãëýãääýã.

ÇÀÌ — Àìüòàí, þìíû ÿâàõ çîð÷èõîä çîðèóëàãäñàí þì.Õºäºë㺺íèé áîäëîãîíä: Þìñûí õîîðîíäûí çàé ãýæ îéëãîíî.Çàìûã ëàòèí “S “ ¿ñãýýð òýìäýãëýí “ýñ “ ãýæ óíøèíà.

ÕÓÐÄ — Àëèâ ¿éë õºäºë㺺íèé ò¿ðãýíèé õýì.Õºäºë㺺íèé áîäëîãîíä : Íýãæ õóãàöààíä òóóîàõ çàìûí õýìæýýã õóðä ãýæ Õóðäûã ëàòèí “ V “ ¿ñãýýð òýìäýãëýí “âè” ãýæ óíøèíà îéëãîíî.

ÕÓÃÀÖÀÀ — ¯éë àæèëä ºäºð õîíîã, öàã áîëçîæ õýìæýýëñýí õýìæ¿¿ð .Õºäºë㺺íèé áîäëîãîíä: Çàìûã\çàéã\ òóóëñàí öàãèéã õýõýìæ¿¿ð ãýæ îéëãîíî.Õóãàöààã ëàòèí “ t “ ¿ñãýýð òýìäýãëýí, “òý” ãýæ óíøèíà.

íýð

Çàìûí óðòûã îëîõäîî õóðäûã çýðöóóëñàí õóãàöààíä íü ¿ðæ¿¿ëíý. ÇÀÌ = ÕÓÐÄ * ÕÓÃÀÖÀÀ S = V * t

Õóðäûã îëîõäîî òóóëñàí çàìûí óðòûã ÿâñàí õóãàöààíä õóâààíà. ÕÓÐÄ = ÇÀÌ : ÕÓÃÀÖÀÀ V = S : t

Õóãàöààã îëîõäîî òóóëñàí çàìûí õýìæýýã õóðäûí õýìæýýíä õóâààíà. ÕÓÃÀÖÀÀ = ÇÀÌ : ÕÓÐÄ t = S : V

Òîìü¸î

ÕÝÌÆÈÕ ÍÝÃÆ

Çàìûã êèëîìåòð -êì ìåòð – ìÓðòûí õýìæ¿¿ð ñàíòèìåòð – ñì äåöèìåòð -äì õýìæèæ òýìäýãëýäýã.

Õóãàöààã 1 öàã - ö 1 ìèíóò – ìèíÕóãàöààíû õýìæ¿¿ð 1 ñåêóíä – ñåê õýìæèæ òýìäýãëýäýã.

Õóðäûã êèëîìåòð öàã- êì\ ö ìåòð ñåêóíä - ì\ñåê õóãàöààíû õýìæ¿¿ðýýð õýìæèæ òýìäýãëýäýã.

Õýìæ¿¿ð

ժĪËêªÍÈÉ ÕÝËÁÝЯ¯Ä

Óëòàëöàõ õºäºë㺺íèé áîäëîãî

Ýñðýã ç¿ãò õºäëºõ õºäºë㺺í

Õººöºëäºõ õºäºë㺺í

Ýñðýã ç¿ãò ÿâæ áóé õî¸ð ìàøèí öàã òóòàìä õóðäíûõàà íèéëáýðýýð õîëäíî. S1 + S2 = ( V1 + V2 ) * t Çàìûí óðò= Õóðäíû íèéëáýð * õóãàöàà

Ýñðýã ç¿ãò õºäºëñºí õî¸ð ìàøèíû õóðäíû íèéëáýðèéã òýäãýýðèéí çýðýã ÿâñàí õóãàöààãààð ¿ðæ¿¿ëýõýä õîîðîíäîõ çàé ãàðíà. S1 + S2 = ( V1 + V2) * t Çàìûí óðò = Õóðäíû íèéëáýð * õóãàöàà

Õîîðîíäîõ çàéã õóðäíû çºð¿¿íä õóâààõàä ã¿éöýõ õóãàöàà ãàðíà. S1+ S2 : (V1-V2) = t Õîîðîíäûí çàé : Õóðäíû çºð¿¿= ÿéöýõ õóãàöàà

õýëáýð

Угталцах хөдөлгөөний бодлого:Хоорондоо 520км зайтай хоёр газраас нэгэн зэрэг угталцан гарсан хоёр ìашин 4 цаг яваад уулзав. Нэг нь цагт 60 км хурдтай бол нөгөө машины õурдыг ол.

1-ð Машин 2 -ð Ìàøèí Çàì. \S\ = ? 240 êì Çàì\.S.\ =?

280 êì Õóðä \V\.=60 êì\ö Õóðä.\V.\ =?

70 êì\ö Õóãàöàà \t\. =4 öàã Õóãàöàà.\

t.\ =4 öàã

Õîîðîíäûí çàé S1+ S2= 520êì1-ð ìàøèíû ÿâñàí çàìûã îëú¸. S= V * t S = 60 êì\ö * 4öàã=240 êì Çàìûí íèéëáýðýýñ 1-ð ìàøèíû çàìûã õàñàõàä 2-ð ìàøèíû çàì

ãàðíà 520êì-240êì=280êì V= S: t V= 280êì : 4öàã=70 êì \ öàã

Àðãà÷ëàë

Ýñðýã ç¿ã õºäëºõ õºäºë㺺íèé áîäëîãî :Íýã õîòîîñ õºäºëñºí ñóóäëûí ãàëò òýðýã öàãò 62êì õóðäòàéãààð 2öàã ÿâñàíû äàðàà òýð õîòîîñ öàãò 40êì õóðäòàé à÷ààíû ãàëò òýðýã ýñðýã ç¿ãò õºäºëæýý. À÷ààíû ãàëò òýðýã õºä뺺ä 3öàã ºíãºðºõºä ñóóäëûí ãàëò òýðýãíýýñ õýäýí êèëîìåòýð çàéòàé áàéõ âý?

1 ãàëò òýðýã 2 ãàëò òýðýã çàì\ s\ = ? 124êì çàì\s\ = ? 120êì õóðä\v\= 62 êì\ö õóðä\v\= 40 êì\ö õóãàöàà \t\ = 2 öàã õóãàöàà\t\= 3 öàã

Õîîðîíäûí çàé S1+S2= ? S= V * t S= V * t S= 62 êì\ö * 2öàã =124 êì S= 40êì\ö * 3öàã= 120êì Õîîðîíäûí çàé 124êì+ 120êì = 244êì

Àðãà÷ëàë

Ñóìûí òºâººñ öàãò 60êì õóðäòàé ìàøèí , àéìãèéí òºâººñ öàãò 35 êì õóðäòàé àâòîáóñ íýã ç¿ã ÷èãëýí õîò ðóó çýðýã ãàð÷ýý. 7öàãèéí äàðàà òýä õîòîä çýðýã õ¿ðñýí áîë ñóìààñ àéìãèéí òºâ õ¿ðòýë õýäýí êèëîìåòð âý?

Ñóìûí òºâ

Àéìãèéí òºâ ÌÀØÈÍÇÀÌ - ?ÕÓÐÄ - 60 êì/öÕÓÃÀÖÀÀ - 7 öàã

ÀÂÒÎÁÓÑÇÀÌ - ?ÕÓÐÄ - 35 êì/öÕÓÃÀÖÀÀ - 7öàã

Ìàøèíû ÿâñàí çàì = õóðä * õóãàöàà Àâòîáóñíû ÿâñàí çàì= õóðä * õóãàöàà ÇÀÌ /S/ = 60 êì/ö * 7 öàã ÇÀÌ /S/ = 35 êì/ö * 7 öàã ÇÀÌ /S/ = 420 êì ÇÀÌ /S/ = 245 êì ÑÓÌÛÍ ÒªÂªªÑ õîò õ¿ðòýëõ çàì 420êì ÀÉÌÃÈÉÍ ÒªÂªªÑ õîò õ¿ðòýëõ çàì 245 êì ÇÀÌÛÍ ÇªÐ¯¯ 175 êì çàì íü ñóìààñ àéìãèéí òºâ õ¿ðòýëõ çàì

Òàíèëöóóëãà

Óðãèéí îâîã: ÁÎÐÆÈÃÎÍ

Îâîã íýð: Íÿìäàâàà ̺íõñ¿ðýí

Òºãññºí ñóðãóóëü: Óëààíáààòàð õîò ÓÁÈÑ-èéí Áàãøèéí êîëëåæ

Ìýðãýæèë: Ìîíãîë õýë óðàí çîõèîë, Áàãà àíãèéí áàãø

Àæèëëàñàí æèë: 9 äàõü æèëäýý

Áîëîâñðîëûí çýðýã: Áàêëàâðü

Ìýðãýæëèéí çýðýã: Çààõ àðãà÷