GAry S. BecKer ອັນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ,lad.nafri.org.la/Fulltext/3821-0.Pdf˜˚˛˝˙˝˛ˆˇ˘ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ອັນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ

ທະນາຄານໂລກ ອງການສະຫະປະຊາຊາດ

ອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ, ໄພພບດທຜດທຳມະຊາດ

ເສດຖະສາດວາດວຍການ ປອງກນຢາງມປະສດທຜນ

ທະນາຄານໂລກ

ອງການສະຫະປະຊາຊາດ

ບດສະເໜໂດຍລວມ

“ການປະສມປະສານກນລະຫວາງຫາຍໆກລະນສກສາ, ຂມນໃນຫາກຫາຍຂອບເຂດ, ແລະ ການນາ ໃຊຫກການດານເສດຖະສາດ.... [ບດລາຍງານນ] ໃຫຄວາມເຂາໃຈອນເລກເຊງກຽວກບບດບາດທກຽວ ພນກນຂອງຕະຫາດ, ການແຊກແຊງຂອງລດຖະບານ ແລະ ລະບບສະຖາບນທາງສງຄມໃນການ ການດ ແລະ ການປບປງໃຫດຂນທງການປອງກນ ແລະ ການຕອບໂຕຕກບໄພອນຕະລາຍທເກດຂນ.”

—Kenneth J. Arrow, ເຈາຂອງລາງວນໂນເບວ ສາຂາເສດຖະສາດ ປ 1972

“ຂາພະເຈາຂແນະນຳປມຫວນຢາງທສດຕກບທງຜທບແມນນກເສດຖະສາດ ແລະ ນກເສດຖະສາດ, ແລະ ຕກບເຈາໜາທລດຖະບານຜທຕອງໄດຮບມກບໄພນາຖວມ, ເຫດນາມນຮວໄຫ, ແຜນດນໄຫວ ແລະ ໄພພບດອນໆ.”

—GAry S. BecKer, ເຈາຂອງລາງວນໂນເບວສາຂາເສດຖະສາດ ປ 1992

“ໜາຫງໄຫ ແລະ ຖກເປາໝາຍແທໆ.... ທານກຳລງສາງຜນງານທສຳຄນຫາຍ.”

—elinor oStrom, ເຈາຂອງລາງວນໂນເບວສາຂາເສດຖະສາດ ປ 2009

“ບດລາຍງານນແມນສງລາຄາ..... ຂອຍບຈວາໄດອານປມ 248 ໜາອນໃດກຽວກບຫວຂທສຳຄນແທໆທໃຫຂມນຄບຖວນ ແລະ ເຂາໃຈງາຍແທໆ.”

—thomAS c. SchellinG, ເຈາຂອງລາງວນໂນເບວສາຂາເສດຖະສາດ ປ 2005

“ນແມນຜນງານການຂຽນທດເລດທປະກອບມບດຮຽນທນຳໃຊໄດຕວຈງແທໆທຈະມອດທພນຕກບແບບວທທໄພພບດ ຖກຈດການ—ແລະ ໃນຄວາມເປນຈງ ຖກປອງກນ. ບດລາຍງານນສາມາດໃຫຂມນ ແລະ ອະທບາຍຢາງແຈມແຈງຕກບ ການວເຄາະນະໂຍບາຍໃນແບບທອາດຈະສາງຄວາມແຕກຕາງອນຍງໃຫຍຕກບຊວດຂອງຜຄນທອອນແອແລະສຽງໄພ. ຂາພະເຈາຍນດຮບເອາມນຢາງອບອນ.”

—AmArtyA Sen, ເຈາຂອງລາງວນໂນເບວສາຂາເສດຖະສາດ ປ 1998

“ການຕອບໂຕຈະມປະສດທຜນກວາ, ກອນ ແລະ ຫງຈາກເກດເຫດການ, ແລະ ຄວາມເສຍຫາຍຈະມນອຍກວາ ຖາລດຖະບານ, ອງການບນເທາທກ ແລະ ພາກສວນອນໆຮຽນຮຈາກການສກສາຄນຄວານ”.

—roBert m. Solow, ເຈາຂອງລາງວນໂນເບວສາຂາດເສດຖະສາດ ປ 1987

ອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ, ໄພພບດທຜດທຳມະຊາດ

ເສດຖະສາດວາດວຍການ ປອງກນຢາງມປະສດທຜນ


ທະນາຄານໂລກທນະຄອນວຊງຕນ

THE UNITED NATIONSອງການສະຫະປະຊາຊາດ

ປມນອຍຫວນປະກອບມບດສະເໜໂດຍລວມ ແລະ ລາຍການເນອໃນຈາກປມທຈະພມເຜຍແຜໃນຕໜານ, ອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ, ໄພພບດທຜດທຳມະຊາດ, ເສດຖະສາດວາດວຍການປອງກນຢາງມປະສດທຜນ. ເພອສງຊສຳເນາຂອງປມສະບບເຕມສມບນ, ທພມຈຳໜາຍໂດຍທະນາຄານໂລກ, ກະລນາ ນຳໃຊແບບຟອມຢດານຫງຂອງປມນອຍຫວນ.

©2010 ທະນາຄານສາກນເພອການຟນຟ ແລະ ການພດທະນາ / ທະນາຄານໂລກ 1818 H Street NW

Washington DC 20433

ໂທລະສບ: 202-473-1000

ອນເຕເນດ: www.worldbank.org

ສະຫງວນລຂະສດ.

3 4 5 6 15 14 13 12 11 10

ປມເຫມນແມນຜນງານຂອງພະນກງານທະນາຄານສາກນເພອການຟນຟ ແລະ ການພດທະນາ / ທະນາຄານໂລກ. ສງຄນພບ, ການຕຄວາມໝາຍ ແລະ ຂສະຫບທສະແດງອອກໃນປມເຫມນບຈຳເປນຕອງໝາຍເຖງທດສະນະຄດເຫນຂອງຄະນະກຳມະການບລຫານຂອງທະນາຄານໂລກ ຫ ລດຖະບານທພວກເຂາເປນຕວແທນ.

ທະນາຄານໂລກບຮບປະກນຄວາມຖກຕອງຂອງຂມນທປະກອບມຢໃນປມນ. ເຂດແດນ, ສສນ, ຫວໜວຍເງນຕາ ແລະ ຂມນອນທປະກດຢໃນແຜນທໃດໆກຕາມໃນປມຫວນບໝາຍເຖງຄຳຕດສນໃນສວນຂອງທະນາຄານໂລກທກຽວຂອງກບສະຖານະທາງກດໝາຍຂອງດນແດນໃດໆ ຫ ການຮບຮອງຫການຍອມຮບເອາເຂດແດນດງກາວ.

ສດທ ແລະ ການອະນຍາດເອກະສານໃນປມທພມອອກນແມນສະຫງວນລຂະສດ. ການອດສຳເນາ ແລະ/ຫ ການຄດລອກບາງສວນ ຫ ທງໝດຂອງເອກະສານນໂດຍບໄດຮບອະນຍາດອາດຈະເປນການລະເມດກດໝາຍທນຳໃຊ. ທະນາຄານສາກນເພອການຟນຟ ແລະ ການພດທະນາ /ທະນາຄານໂລກສງເສມໃຫມການເຜຍແຜເອກະສານຂອງຕນ ແລະ ໂດຍປກກະຕແລວ ຈະອະນຍາດ ໃຫມການອດສຳເນາສວນໃດໜງຂອງຜນງານເອກະສານນໃນທນທ.

ສຳລບການຂອະນຍາດອດສຳເນາ ຫ ພມໃໝສວນໃດໆກຕາມຂອງຜນງານການຂຽນນ, ກະລນາ ສງຄຳຮອງທປະກອບມຂມນຄບຖວນຫາ ສນອະນຍາດດານລຂະສດ Copyright Clearance Center Inc., 222 Rosewood Drive, Danvers,

MA 01923, USA; ໂທລະສບ: 978-750-8400; ແຟກ: 978-750-4470; ອນເຕເນດ: www.copyright.com.

ທກຄຳຖາມອນກຽວກບສດທ ແລະ ໃບອະນຍາດ, ລວມທງ ສດທໃນການພມເຜຍແຜ, ຄວນສງໄປຫາສຳນກງານຜຈດພມຈຳໜາຍ, ທະນາຄາໂລກ, 1818 H Street NW, Washington, DC 20433, USA; ແຟກ: 202-522-2422;

ອເມວ: [email protected].

ຕນສະບບສຳລບບດສະເໜໂດຍລວມສຳລບພມນເຜຍແຜສງທຄນພບຂອງວຽກງານທກຳລງເກດຂນເພອສງ ເສມການແລກປຽນແນວຄວາມຄດກຽວກບບນຫາການພດທະນາ. ບດຂຽນນຍງບເປນບດສມບນສດທາຍ ແລະ ຍງບທນໃຫໃຊອາງອງເທອ.

ສລະປະໜາປກ: ສລະປະໜາປກແມນອງໃສຮບແຕມຂອງເມອງ Madhubani ທອະທບາຍການທຳລາຍລາງທກຂນ ໂດຍຄນຊນາມ (tsunami) ປ 2004. ງານສນສວນນປະດດຂນໂດຍ Amrita Das, ນກສລະປະກອນເພດຍງຈາກເມອງ Madhubani, Bihar, ປະເທດອນເດຍ, ແລະ ແມນສວນໜງຂອງຊດພາບສລະປະສວນບກຄນ.

ເປນເວລາຫາຍສດຕະວດມາແລວ, ແມຍງຈາກເມອງ Mithila ຂອງແຄວນ Bihar ໄດສງຕລນສລນປະເພນການ ແຕມຮບໃສພນ ແລະ ຝາເຮອນ. ຮບແບບສລະປະນມຄວາມເຊອມໂຍງທາງປະຫວດສາດກບໄພພບດ. ມນກາຍເປນທນ ຍມກນຫງຈາກເກດໄພແຫງແລງທຮນແຮງກບແຄວນດງກາວໃນລະຫວາງປ 1966 ຫາ 1968. ລດຖະບານອນເດຍ, ໃນຄວາມພະຍາຍາມຊວຍສາງແຫງລາຍຮບອນນອກເໜອຈາກການກະສກຳ, ໄດສງເສມແມຍງທອງຖນແຕມຮບໃສ ແຜນເຈຍ (ແທນທຈະແຕມໃສພນ ແລະ ຝາເຮອນ) ເພອໃຫງານສລະປະຂອງພວກເຂາຂາຍໄດ. ປະຈບນນ ສລະປະ ຮບແຕມແບບນເປນທຮບຮກນໃນທວສາກນ.

ອອກແບບໜາປກ: Serif Design Group

ຄຳສນເສນສຳລບອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ, ໄພພບດທຜດທຳມະຊາດເສດຖະສາດວາດວຍການປອງກນຢາງມປະສດຜນ

“ບດລາຍງານນສງລວມຄວາມຮຂອງພວກເຮາກຽວກບຜນກະທບຂອງໄພອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດຕກບຄວາມເປນຢຂອງມະນດ, ໂດຍສະເພາະໃນດານເສດຖະກດ. ມນແມນການປະສມປະສານກນຂອງບນດາກລະນສກສາ, ຂມນຕາງໆໃນຫາກຫາຍຂອບເຂດ, ແລະ ການນຳໃຊຫກການດານເສດຖະກດຕກບບນຫາຕາງໆທເກດຂນຈາກແຜນດນໄຫວ, ສະພາບອາກາດຜດປກກະຕ ແລະ ສງຄາຍຄກນ. ມນສະໜອງຄວາມເຂາໃຈອນເລກເຊງກຽວກບບດບາດທກຽວພນກນຂອງຕະຫາດ, ການແຊກແຊງຂອງລດຖະບານ ແລະ ສະຖາບນການຈດຕງດານສງຄມ ໃນການຕດສນກຳນດ ແລະ ການປບປງໃຫດຂນທງໃນດານການປອງກນ ແລະ ການຕອບໂຕຕກບເຫດການທເປນອນຕະລາຍ.”

—KENNETH ARROW, ເຈາຂອງລາງວນໂນເບວສາຂາເສດຖະສາດ ປ 1972

“ການສກສາທດເລດແລະຖກກບເວລານແມນການຮຽກຮອງໃຫພວກເຮາທກຄນຕນຕວແລະມຄວາມຮບຜດຊອບໃນການຄມຄອງ ແລະ ການຫດຜອນຜນກະທບຈາກນາຖວມ, ແຜນດນໄຫວ ແລະ ໄພອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດອນໆ”.

—BRUCE BABBIT, ອາດດລດຖະມນຕກະຊວງພາຍໃນ, ສະຫະລດເມລກາ

“ປມທກຽວກບອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ ແລະ ໄພພບດທຜດທຳມະຊາດຫວນແມນອະທບາຍໄດດຫາຍໃນເລອງຄວາມສຳ ຄນສງສດ ແລະ ຄວາມສຳຄນຮບດວນ. ໂດຍສະເພາະ ຂາພະເຈາສດມກຫວບດກຽວກບວາບນດາປະເທດ ແລະ ເຂດພາກພນ ຟນຟຈາກໄພພບດໄດໄວປານໃດ—ຫວຂທຖກສນທະນາກນຢາງນອຍນບຕງແຕຍກ John Stuart Mill—ແລະ ຕະຫາດມບດ ບາດດສາໃດໃນການຕອບໂຕໃນເລອງທດນ ແລະ ຄນຄາອນຕກບຄວາມເປນໄປໄດໃນການເກດໄພພບດ. ຂາພະເຈາຂແນະນຳປມ ຫວນໃຫແກທງຜອານທບແມນນກເສດຖະສາດ ແລະ ນກເສດຖະສາດ, ແລະ ເຈາໜາທລດຖະບານຜທຕອງໄດຮບມກບນາຖວມ, ເຫດນາມນຮວໄຫ, ແຜນດນໄຫວ ແລະ ໄພພບດອນໆ.”

—GARY S. BECKER, ລາງວນໂນເບວສາຂາເສດຖະສາດ ປ 1992

“ຄຳເວາຫກສາມຢາງປະກດຂນໃນຫວຄດຫງຈາກໄດອານບດລາຍງານຂອງທະນາຄານໂລກສະບບນ: ການປອງກນ, ການຮວມມສາກນທເຂມແຂງ, ແລະ ບລມະສດໃນການຊວຍເຫອມວນມະນດທຖກຜນກະທບຈາກໄພພບດ ດວຍຄວາມເຫນອກເຫນໃຈ ແລະ ຄວາມມກຽດ. ດວຍບດລາຍງານນ ທະນາຄານໂລກເນນໜກສງທປະຊາຄມສາກນ, ລດຖະບານແຫງຊາດ, ອຳນາດການປກຄອງທອງຖນ ແລະ ບກຄນຕາງໆຄວນພຈາລະນາຢຕະຫອດເວລາໃນເວລາປກສາຫາລ ບນດາມາດຕະການການປອງກນ. ບນດາລດຖະບານຕອງນຳໜາພາທາງໃນການຈດຕງປະຕບດບນດາມາດຕະການປອງກນ ທງທາງກງ, ໂດຍການຈດສນຊບພະຍາ ກອນພາກລດຢາງມປະສດທຜນ, ແລະ ທາງອອມ, ໂດຍການສະແດງໃຫຜຄນເຫນວທປກ ປອງພວກເຂາເຈາ. ນແມນສງທາທາຍຕວຈງທບສະເພາະແຕທະນາຄານໂລກເທານນ ແຕພວກເຮາທກຄນຕອງໄດພະເຊນ. ນແມນຄວາມຝນທພວກເຮາທກຄນມ ແລະ ມນສາມາດກາຍເປນຈງໄດຖາພວກເຮາພອມທຈະຈາຍ (ທາງການເມອງ) ເພອບນລໄດສງນນ. ອດມການນສະທອນເຖງຄວາມເຊອ ແລະ ການກະທຳທຖກດຳເນນໂດຍກມປກປອງພນລະເມອງອຕາລ.”

—GUIDO BERTOLASO, ຫວໜາກມປກປອງພນລະເມອງອຕາລ

“ເປນແນວໃດຖາບາງຊມຊນສາມາດບນເທາເຫດຮາຍທພວກເຂາປະເຊນ ໃນເວລາທເຫດການທາງທຳມະຊາດທບຄອຍເກດຂນໂຈມຕພວກເຂາ, ໃນຂະນະທຊມຊນອນປະສບກບຄວາມທກທລະມານຢາງໜກໜວງ? ປມອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ, ໄພພບດທຜດທຳມະຊາດ ປະກອບມການສບສວນຫາຂເທດຈງທເປນເຊງວເຄາະ ແລະ ຖເອາປະສບການຕວຈງເປນຫກ. ນແມນປມທດເລດແທໆ.”

—SIR PARTHA DASGUPTA, Frank Ramsey ສາສະດາຈານເສດຖະເສດ, ມະຫາວທະຍາໄລ Cambridge

“ມນເປນຄຳບນຍາຍທເສາໃຈກຽວກບວທທການຊວຍເຫອຖກຂບເຄອນດວຍສມວນຊນທບນດາໜວຍງານໃຫຄວາມຊວຍເຫອ ແລະ ອງການບສງກດລດຈະສາງຄວາມພະຍາຍາມຢາງໃຫຍຫວງສຳລບການບນເທາທກໄພພບດ ແຕຄວາມຈງແລວພດບມ ຄວາມພະຍາຍາມໃດໆສຳລບວຽກງານການປອງກນ. ບດລາຍງານນສາງກລະນສກສາສຳລບການແກໄຂສະພາບການຢາງກາຫານ. ມນເປດເຜຍແບບບເຄຍມມາກອນວາ “ໄພພບດທາງທຳມະຊາດ” ບຄອຍເປນແບບທຳມະຊາດເທາໃດ—ການລມເຫວໃນການປອງກນເຮດໃຫເກດການສນເສຍຊວດຈຳນວນຫວງຫາຍ, ໂດຍປກກະຕແລວ ໃນໝຊມຊນທທກຍາກທສດ. ມນກໃຫເກດສງທາທາຍ: ຫນປຽນການລະເລຍການປອງກນທໜາລະອາຍໃຈເພອຊວຍຊວດພວກເຂາເຫານນ.”

—WILLIAM EASTERLY, ຜຂຽນປມ The White Man’s Burden (2006)

“ມນແມນໜາທທາງສນທຳແລະສດຈະທຳຂອງນກຊວຍເຫອດານມະນດສະທຳ ແລະ ນກພດທະນາທງຫາຍໃນການຮບປະ ກນວາເງນທກໆໂດລາໄດຖກນຳໃຊຢາງມປະສດທຜນ. ເພາະສະນນ ການສກສານແມນແບບຮຽນທສຳຄນສຳລບຜກຳນດນະໂຍ ບາຍ ແລະ ຜປະຕບດງານທກຽວຂອງກບການຫດຜອນຄວາມສຽງ ແລະ ການຟນຟໄພພບດ—ແລະຍງສຳຄນກວາໃນຍກສະ ໄໝນທມຄວາມຈຳເປນຕອງໃຊເງນຢາງປະຢດ. ໃນການສາງຄວາມປອດໄພ ແລະ ຄວາມສາມາດຮບມແລະຟນຟຄນຂອງຊມ ຊນ, ການໃຊຈາຍຢາງມເຫດມຜນ, ການມຄວາມໂປງໃສກວາ ແລະ ການມຄວາມຮບຜດຊອບແມນມຄວາມຈຳເປນຢາງຍງໃນ ການເຮດໃຫໄດຫາຍກວາ, ເຮດໄດດກວາ ແລະ ເຂາເຖງໄດກວາງກວາໃນການແກໄຂຄວາມສາມາດເປນອນຕະລາຍທປະເຊນ ໜາກບມວນມະນດ. ບດລາຍງານນເນນໜກໃຫເຫນຄວາມຕອງການຊບພະຍາກອນທນບມນບເພມຂນ ແລະ ການເປນຄ ຮວມງານກນຢາງສາງສນ, ໂດຍສອດຄອງກບປະສມການຂອງ Red Cross ແລະ Red Crescent, ເຊງສະແດງໃຫເຫນວາພວກເຂາເອາໃຈໃສລງທນໃນການວຽກງານປອງກນໄພພບດ.”

—BEKELE GELETA, ເລຂາທການໃຫຍສະຫະພນກາແດງ (Red Cross) ສາກນ ແລະ ສະມາຄມ Red Crescent “ປມຫວນແມນປມທຕອງໄດອານສຳລບຜກຳນດນະໂຍບາຍ ແລະ ບກຄນທກຽວຂອງໃນທວໂລກ. ເປນເວລາດນນານແລວ, ບນ ດາຜນຳໄດດຳເນນການໜອຍເກນໄປໃນການປອງກນການປຽນສະພາບຂອງອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດກາຍເປນໄພພບດທ(ຜດ)ທຳມະຊາດ, ແລະ ຈາກນນ ກດຳເນນການຢາງຊກຊາເກນໄປເມອໄພພບດດງກາວເກດຂນ. ແລະ ດຽວນ ຄວາມສຽງແມນ ນບມນບຂະຫຍາຍຕວຂນພອມໆກບການເກດຂນຂອງຕວເມອງ ແລະ ການປຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດ. ປມຫວນສງລວມເອາເອກະສານຈຳນວນຫວງຫາຍກາຍເປນການວເຄາະທໜາສນໃຈ ແລະ ໃຫຂຄວາມທຈະແຈງ, ແລະ ຜຂຽນໄດສະເໜຄຳແນະນຳ ດານນະໂຍບາຍທເປນຈງທປະສມປະສານສງຈງໃຈທາງຕະຫາດເຂາກບກດລະບຽບທ ‘ສະຫາດ’ ແລະ ຫກການປກຄອງທດ. ພວກມນຕອງໄດຮບການເອາໃຈໃສຢາງຈງຈງ.”

—SRI MULYANI INDRAWATI, ກຳມະການຜຈດການ, ທະນາຄານໂລກ; ອາດດລດຖະມນຕການເງນ, ອນໂດເນເຊຍ “ການເຕອນຜຄນກຽວກບອນຕະລາຍທກຳລງຈະເກດຂນແມນການຊວຍຊວດ ແລະ ການເປນຢຂອງເຂາເຈາ. ແຕພວກເຮາຍງສາມາດເຮດໄດດກວານດງທສະແດງໃຫເຫນໃນບດລາຍງານທດເລດນ! ໂດຍໃຫເຫດຜນ, ຄຳຢນຢນ ແລະ ຫກຖານທຈະແຈງ, ມນແມນການຮຽກຮອງທໜາເຊອຖໃຫແກລດຖະບານປະເທດຕາງໆໃນທວໂລກໃນການປບປງການຄນພບ ແລະ ການພະຍາກອນລວງໜາຕກບຄວາມສຽງແລະອນຕະລາຍຕາງໆ, ແລະ ພດທະນາໃຫດກວາເກາລະບບການເຕອນໄພສຳລບການວາງແຜນຕາມຂະແໜງການເພອຫດຜອນຄວາມສນເສຍດານມະນດ ແລະ ເສດຖະກດທກຳລງທວງດງການພດທະນາເສດຖະກດສງ ຄມຂອງພວກເຮາ. ການປບປງລະບບເຕອນໄພກອນລວງໜາແມນການລງທນທຈະແຈງໃນການພດທະນາຢາງຍນຍງ, ດງທສະແດງໃຫເຫນໃນຫາຍໆປະເທດບອນທຜນປະໂຫຍດທໄດຮບແມນລນຄາໃຊຈາຍໃນການລງທນຫາຍເທາຕວ.”

—MICHEL JARRAUD, ເລຂາທການໃຫຍຂອງອງການອຕນຍມໂລກ “ເມອອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດເກດຂນກບຜເຄາະຮາຍທບລສດ, ຜຄນຈາກທວໂລກອອກແຮງໃຫການຊວຍເຫອ. ມນແມນ ໜາທຮບຜດຊອບຂອງຜກຳນດນະໂຍບາຍໃນການຮບປະກນວາຄວາມກະລນາຊວຍເຫອນຖກນຳໃຊຢາງມປະສດທຜນ. ບດ ລາຍງານແມນໜງໃນບດລາຍງານທຳອດທດຳເນນການວເຄາະອນຕະລາຍຈາກມມມອງທາງດານເສດຖະກດທຖຄນຄາເປນ ເງນ. ມມມອງນນ—ອາດຈະປະກດວາຂຮາຍ—ສະໜອງຄວາມຮຄວາມເຂາໃຈທສຳຄນກຽວກບວາຍອນຫຍງພວກເຮາຈງຄວນ ໃຊເງນຫາຍກວາໃນການດຳເນນການປອງກນ (ແລະ ຍອນຫຍງພວກເຮາຈງບເຮດ), ຍອນຫຍງການອາໄສໃສກດລະບຽບ ແລະ ການວາງແຜນທາງການຈງມກຈະບໄດຜນ, ແລະ ຍອນຫຍງພວກເຮາຈຳເປນຕອງຄດກຽວກບການປອງກນຄວາມສຽງ ຈາກໄພພບດໃນຄວາມໝາຍດານການພດທະນາທກວາງກວາ. ບດລາຍງານສະໜອງແຜນການລະອຽດ, ເປນທຕອນຮບ ແລະ ຖກກບເວລາສຳລບການຫດຜອນໄພພບດໃນໄລຍະເວລາໃດໜງເມອອນຕະລາຍຈາກທຳມະຊາດປະກດວາເພມສງຂນ.”

—HOMI KHARAS, ສະມາຊກອາວໂສ, ສະຖາບນ Brookings

“ຂາພະເຈາຫາກອານແລວບດລາຍງານຂອງທານ ແລະ ພບວາມນທງໜາສນໃຈ ແລະ ຖກເປາໝາຍ! ບນຫາທເລກເຊງເກດມາຈາກ . . . ການປກຄອງທບດເປນເວລາດນນານ, ເຊງທຳລາຍຄວາມເຊອຖທບກຄນມໃນລດຖະບານຂອງພວກເຂາ ແລະ ໃນກນແລະກນ. ການຟນຟຄນບພຽງແຕສະເພາະໂລກວດຖເທານນ ແຕຍງແມນວຽກທໜກໜາສາຫດ ກວານນກຄການຟນຟຄວາມເຊອ ແລະ ທນຮອນທາງສງຄມ. ຂາພະເຈາຫວງວາບາດກາວທຈະບນລໄດໜາວຽກທໜກໜວງນ ນແມນງາຍດາຍແລະວອງໄວ, ແຕພວກມນບເປນເຊນນນ. ພວກທານກຳລງເຮດວຽກທສຳຄນທສດ.”

—ELINOR OSTROM, ເຈາຂອງລາງວນໂນເບວສາຂາເສດຖະສາດ ປ 2009

“ສະພາບເສດຖະກດທບດ ແລະ ໄພອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດແມນສງທບສາມາດຫກລຽງໄດ, ແຕພນລະເມອງ, ໜວຍງານດານເສດຖະກດ ແລະ ລດຖະບານສາມາດເຮດຫາຍສງຫາຍຢາງເພອຈຳກດ ຫ ຫດຜອນຜນກະທບທຮາຍແຮງໂດ ຍການປະສມປະສານຢາງສະຫາດລະຫວາງວຽກງານການປອງກນ, ການປະກນໄພ ແລະ ການຮບມຢາງມເຫດມຜນ. ປມ ຫວນແມນແບບຮຽນກຽວກບວທຮບມກບອນຕະລາຍຄວາມສຽງຈາກທຳມະຊາດເພອບໃຫພວກມນກາຍເປນ ‘ໄພພບດ’ ທາງທຳມະຊາດຕາມການແນະນຳຢາງເໝາະສມຂອງຫວເລອງ. ມນເນນໜກສງທລດຖະບານປະເທດຕາງໆສາມາດເຮດເພອສງ ເສມການປອງກນຢາງມປະສດທຜນ. . . . ນອກນນ ມນຍງກວດເບງບດບາດຂອງການປະກນໄພເຫດໄພພບດຮນແຮງ ແລະ ສະແດງໃຫເຫນວາ ເຖງແມນມຄວາມສຳຄນຕນຕຂອງມນ, ຄວາມລມເຫວທາງຕະຫາດ ແລະ ຂອງລດຖະບານແມນຂອນຂາງແຜລາມກວາງຂວາງໃນຂດເຂດນ.”

—GUILLERMO PERRY, ອາດດລດຖະມນຕການເງນ ແລະ ສນເຊອສາທາລະນະ, ໂຄລຳເບຍ

“ບດລາຍງານທມລກສະນະເປນປມຂອງພະນກງານທະນາຄານໂລກກຽວກບເສດຖະສາດການປອງກນໄພພພບດທ(ຜດ)ທຳມະ ຊາດນແມນເກອບເປນວທແກໄຂແບບເດດຂາດຂອງຫວຂບນຫາທພວກເຮາມກຈະຮບເອາ. ການປະສມປະສານລະຫວາງການວເຄາະເສດຖະກດກບການອະທບາຍຄວາມຈງ, ການເລາເລອງສວນບກຄນ, ແຜນຜງ, ຂມນ, ຮບພາບ, ແລະ ເອກະສານອາງອງ ໄດປະກອບເປນກລະນສະເໜທກວມເອາຫາກຫາຍສາຂາວຊາທໜາສນໃຈສຳລບວຽກງານປອງກນປະເພດຕາງໆທມເປາໝາຍແນໃສແກໄຂສາເຫດສະເພາະ ແລະ ຜນຕາມມາທເປນໄປໄດຂອງໄພພບດທອາດເກດຂນໃນທກໆບອນໃນໂລກນ.”

—RICHARD POSNER, ຜຂຽນປມ ໄພພບດຮາຍແຮງ: ຄວາມສຽງ ແລະ ການຕອບໂຕ (2004)

“ບດລາຍງານນແມນສງລາຄາ. ພາສາທໃຊມຄວາມຈະແຈງແລະເຂາໃຈງາຍ; ການຈດວາງໂຄງສາງແມນມເຫດຜນ; ການອະທບາຍທາງຄຳເວາແມນເປນໜາປະທບໃຈ; ແຜນທ ແລະ ຮບພາບອະທບາຍແມນສາມາດເຂາໃຈໄດ; ການສນທະນາທາງທດສະດແມນເຂາໃຈໄດງາຍ; ແລະ ຫວຂແມນກະຕນຄວາມສນໃຈໄດດ: ວທເຂາໃຈອນຕະລາຍ ແລະ ວທຮບມ, ໃນລວງໜາ ແລະ ຫງຈາກເກດເຫດ, ຕກບແຜນດນໄຫວ, ພະຍ, ນາຖວມ, ແຫງແລງ, ເຫດການຮນແຮງຕາງໆ. ມນແມນຕວແບບໃນການສກສ າ ແລະ ເອາເປນແບບຢາງ. ມນແມນຄວາມພະຍາມຂອງທມງານ, ເຊງຂດກບຄວາມເຂາໃຈທມກນຍມກນວາອດແມນມາຕາມການອະທບາຍຂອງຄະນະກຳມະການໜງ. ຂາພະເຈາບຈວາສໄດອານປມ 248 ໜາຫວອນໃດກຽວກບຫວຂທສຳຄນແທໆທໃຫຂມນຄວາມຮ ແລະ ເຂາໃຈງາຍໄດຂະໜາດນ. ຂຊມເຊຍຜຂຽນ ແລະ ບນດາທປກສາ ແລະ ຜກວດແກຂອງພວກເຂາທກຄນ.”

—THOMAS C. SCHELLING, ເຈາຂອງລາງວນໂນເບວສາຂາເສດຖະສາດ ປ 2005

“ນແມນຜນງານການຂຽນທດເລດທປະກອບມບດຮຽນທນຳໃຊໄດຕວຈງທມອດທພນຕກບແບບວທທໄພພບດຖກຈດການ—ແລະ ໃນຄວາມເປນຈງ ຖກປອງກນ. ບດລາຍງານນສາມາດໃຫຂມນ ແລະ ອະທບາຍຢາງແຈມແຈງຕກບການວເຄາະນະໂຍບາຍໃນແບບທອາດຈະສາງຄວາມແຕກຕາງອນຍງໃຫຍຕກບຊວດຂອງຜຄນທອອນແອແລະສຽງໄພ. ຂາພະເຈາຍນດຮບເອາ ປມນຢາງອບອນ.”

—AMARTYA SEN, ເຈາຂອງລາງວນໂນເບວສາຂາເສດຖະສາດ ປ 1998

“ບດຄນຄວາຕນຕຂອງບດລາຍງານນ, ທວາການປອງກນມຄວາມສຳຄນ ແລະ ຮຽກຮອງຕອງການຄວາມສະຫາດຫາຍເທາກນ ກບເງນທນ, ແມນຖກຕອງແລວ. ແຕບແມນທກໆຄວາມສຽງສາມາດປອງກນໄດ, ແລະ ບດລາຍງານນເຮດການວເຄາະໄດຢາງດເລດກຽວກບວາພວກເຮາຄວນແລກປຽນ ຫ ຮບມກບຄວາມສຽງທຄງຄາງຢແນວໃດ. ຂາພະເຈາຂແນະນຳບດລາຍງານນໃຫແກ ນກອານໃດໆກຕາມທຕອງການເຂາໃຈເນອແທຂອງຄວາມສຽງຂອງໄພພບດຮາຍແຮງ ແລະ ຕະຫາດການປະກນໄພທນອກເໜອກວາປະເດນທຂອນຂາງທຳມະດາໃນເລອງການສະໜອງ, ຄວາມຕອງການ, ແລະ ລາຄາການກຳຈດຄວາມສຽງໃນຕະຫາດ. ບດ

ລາຍງານນອຍງຈະສາມາດຊວຍໃຫນກສກສາກຽວກບການລມສະຫາຍຂອງສນເຊອຊບານ ເຂາໃຈສງທຜດພາດໃນຂະນະທຕະຫາດນນສນເສຍທກເປາໝາຍຂອງຫກການທອະທບາຍເຖງໃນບດລາຍງານທດເລດນ.”

—JOHN SEO, ຜຮວມກຕງ, Fermat Capital Management, LLC;

ອາດດທປກສາທລດແຕງຕງຕກບກອງທນໄພພບດເຮຣເຄນລດຟຣດາ

“ຂາພະເຈາບງເອນໄດອານບດລາຍງານທລະອຽດ, ຮອບຄອບ ແລະ ເອາຈງເອາຈງສະບບນໃນຕອນໃກຈະຮອດໄລຍະເລມຕນຂອງລະດເຮຣເຄນ. ຈະມລະດເຮຣເຄນອກໃນປໜາ ແລະ ປຕໆໄປ. ຈະຍງມໄພແຫງແລງ, ນາຖວມ ແລະ ແຜນດນໄຫວ. ການຕອບໂຕຊວຍເຫອຈະມປະສດທຜນກວາ, ໃນເວລາກອນແລະຫງຈາກເກດເຫດການ, ຄວາມເສຍຫາຍຈະມນອຍກວາ ຖາລດຖະບານ, ອງການບນເທາທກ ແລະ ພາກສວນອນໆຮຽນຮຈາກການສກສາຄນຄວານ. ຄວາມບຮບແມນຄວາມສກໃນລະດເຮຣເຄນ.”

—ROBERT M. SOLOW, ເຈາຂອງລາງວນໂນເບວສາຂາເສດຖະສາດ ປ 1987

“ປມອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ, ໄພພບດທຜດທຳມະຊາດ ສະໜອງໃຫແກຜກຳນດນະໂຍບາຍວທການອນໃໝແລະມຄນຄາສງທເນນໜກໃສເສດຖະສາດກຽວກບການຫດຜອນການເສຍຊວດ ແລະ ການທຳລາຍຈາກອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ. ໃນການວເຄາະທສຳຄນຕກບຫາກຫາຍຫວຂ, ບດລາຍງານໄດຮບເອາສງຫວງຫາມຈຳນວນໜງໂດຍເນນໜກບດບາດ ສຳຄນຂອງສງຈງໃຈ (ທງພາກເອກະຊນ ແລະ ພາກລດ), ຕະຫາດທເປນໄປຢາງເສລ, ການແລກປຽນຂມນຢາງເສລ, ການຈດຕຽມທາງດານສະຖາບນ, ແລະ ຄວາມເປນໄປໄດ ແລະ ຂອບເຂດຕກບການດຳເນນການຂອງລດຖະບານ. ບດລາຍ ງານນຳສະເໜເສດຖະສາດທາງດານການຫດຜອນອນຕະລາຍສຳລບຜທບແມນຊຽວຊານ, ຖອດຖອນຈາກບດຄວາມວຊາສະ ເພາະລາສດ, ແລະ ເພມເສມໃຫບດຄວາມນນດວຍການສກສາທຖເອາການທດລອງຕວຈງເປນຫກແລະເຊງວເຄາະແບບໃໝ. ມນຈະກາຍເປນເອກະສານອາງອງທໄດມາດຕະຖານໃນວງການນະໂຍບາຍ ແລະ ການຄນຄວາວໃຈກຽວກບໄພອນຕະລາຍ.”

—RODNEY WEIHER, ອາດດຫວໜາຜຊຽວຊານດານເສດຖະສາດ, NOAA “ປມຫວນສະແດງໃຫເຫນການວເຄາະຢາງເປນລະບບຄງທຳອດຂອງການບລຫານຈດການຄວາມສຽງທເປນອນຕະລາຍຮນແຮງ ຈາກມມມອງຂອງການປຽບທຽບໃນທວໂລກ. ມນແມນການປະກອບສວນທສຳຄນຕກບຂງເຂດວຽກງານທນບມນບມຄວາມສຳຄນ.”

—MARTIN WEITZMAN, ສາສະດາຈານດານເສດຖະສາດ, ມະຫາວທະຍາໄລ Harvard “ໂລກກຳລງປະສບຢາງຕເນອງກບສງທເອນວາໄພພບດທາງທຳມະຊາດ, ເຊງກໃຫເກດເຫດການຕາງໆນບຈາກການສນໄຫວ ຂອງແຜນດນ ແລະ ສະພາບອາກາດທຮອນຂນ, ໄປຈນຮອດພະຍທຮນແຮງ ແລະ ແມນາລນຕາຝງ. ໄພພບດດງກາວກໃຫ ເກດຄວາມທກທລະມານຢາງໃຫຍຫວງຕກບມວນມະນດ, ໂດຍສະເພາະຕກບຜທທກຍາກ. ແຕຄວາມສນເສຍສວນໃຫຍແລວບໄດ ມາຈາກການກະທຳຂອງທຳມະຊາດ. ແທໆແລວ, ດງທບດວເຄາະທກວາງຂວາງແລະເລກເຊງນໄດຊໃຫເຫນ, ພວກມນເກດ ຈາກການປະສມປະສານກນລະຫວາງພະລງອຳນາດຈາກທຳມະຊາດ ແລະ ການເລອກທເຂາໃຈແບບຜດໆໂດຍມະນດ. ພວກ ເຮາເພມທະວຄວາມສຽງໂດຍການສາງຮອງໃຫແມນາ ແລະ ການສາງອາຍແກສເຮອນກະຈກ, ແລະ ເຮດໃຫພວກເຮາປະ ເຊນກບຄວາມສຽງທມຢທວໄປໂດຍການສາງຕວເມອງໃນເຂດນາຖວມ ແລະ ໃນແບບທມຄວາມສາມາດເປນອນຕະລາຍຕກບ ແຜນດນໄຫວ. ແລະ ບອນທອນຕະລາຍມຢແລວ, ພວກເຮາມກຈະຮບມໃນແບບທບມປະສດທຜນ ໂດຍການເລອກເອາການຟນ ຟແທນທການປອງກນທງໆທການປອງກນມຄາໃຊຈາຍນອຍກວາຫາຍເທາ, ແລະ ໂດຍການລມເຫວໃນການປະສານ ຄວາມພະຍາຍາມໃນການຫດຜອນຜນກະທບຂອງພາກລດແລະພາກເອກະຊນໃນແບບທປະຢດຄາໃຊຈາຍ. ບດສກສາຄນຄວານ, ເຊງເດນເປນພເສດສຳລບຄວາມຄດທຈະແຈງ ແລະ ການບນທກເອກະສານທລະອຽດລະອ, ສາມາດປຽນແປງແບບວທທ ພວກເຮາຮບມກບໄພພບດໃຫຍໆ.”

—RICHARD ZECKHAUSER, Frank P. Ramsey ສາສະດາຈານດານເສດຖະກດການເມອງ, ມະຫາວທະຍາໄລ Harvard

“ໃນຖານະເປນຜໜງທຕອງຮບມຢເລອຍໆກບຜນເສຍຫາຍທໃຫຍຫວງຈາກໄພອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດທຮນແຮງໃນລະ ດບສງສດຂອງຄວາມຮບຜດຊອບ, ຂາພະເຈາສາມາດສະແດງຄວາມຊມເຊຍຄນຄາອນໃຫຍຫວງຂອງປມເຫມນ. ມນຄວນຈະມກອນນດນແລວ. ການວເຄາະທດເລດ ແລະ ການແນະນຳດານນະໂຍບາຍທມເຫດມຜນຂອງມນເຮດໃຫບດລາຍງານນເປນສງທຕອງໄດອານສຳລບບກຄນໃດໆກຕາມທມໜາທ, ຫ ຄວາມສນໃຈທວໄປ, ໃນຂງເຂດວຽກງານນ.”

—ERNESTO ZEDILLO, ອາດດປະທານາທບດແມກຊໂກ; ຫວໜາສນການສກສາຄນຄວາໂລກາພວດ Yale

vii

ສາລະບານ

ຄຳກາວຂອບໃຈ viii

ບນທກຊວຍຈຳຕກບລດຖະມນຕການເງນທກຽວຂອງ xi

ບດສະເໜໂດຍລວມ 1

ບນທກຊວຍຈຳຕກບພນລະເມອງທກຽວຂອງ 23

ບດຊອນທາຍ: ສາລະບານສຳລບ ປມອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ, ໄພພບດທຜດທຳມະຊາດ 31

ຮບສະແດງ1 ຈຳນວນປະເທດທເກບມຽນຂມນສຳລບໄພອນຕະລາຍສະເພາະ 4

2 ລາຄາຊບສນສຳລບຊບສນທປຽບທຽບໄດແມນສງກວາໃນສະຖານທທ ຫາງໄກອອກໄປຈາກຄວາມສຽງເກດແຜນດນໄຫວໃນ Bogota 5

3 ການໃຊຈາຍນອຍເກນໄປຕກບວຽກບຳລງ ສອມແປງໝາຍເຖງລາຍການວຽກ ຄາງຫວງຫາຍສຳລບການຟນຟໂຄງລາງໃນເຂດທະເລຊາຍສາຮາຣາ ອາຝຣກາ 7

4 ສາມຮບແບບການໃຊງານຂອງອໂມງ SMART 7

5 ແຜນທທແນມເຫນໄດຈະແຈງລະຫວາງປະເທດເຮຕ ແລະ ສາທາລະນະລດໂດມນກນ 9

6 ໄພພບດໄດຮບປະມານໜງສວນຫາຂອງການຊວຍເຫອດານມະນດສະທຳທງໝດ 10

7 ມາດຕະການປອງກນສວນບກຄນທເປນປະໂຫຍດ 14

8 ຄາໃຊຈາຍຫງເກດໄພພບດມການປຽນແປງຂນລງຫາຍກວາຄາໃຊຈາຍກອນເກດໄພພບດ 17

9 ການປຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດເຮດໃຫໄລຍະເວລາການກບມາຂອງພະຍໃຫຍສນລງ 21

ແຜນທ1 ການເສຍຊວດຫດລງໃນທະວບອາຊ ແລະ ທະວບອາເມລກາ -

ແຕເພມຂນໃນທະວບອາຝຣກາ 11

2 ຄວາມເສຍຫາຍຫດລງໃນອາຝຣກາ ແຕເພມຂນໃນບນດາປະເທດທມລາຍຮບປານກາງ 12

3 ການສຽງໄພຕກບພະຍໄຊໂຄລນ ແລະ ແຜນດນໄຫວໃນຕວເມອງໃຫຍເພມຂນຈາກ 680

ລານຄນໃນປ 2000 ເປນ1.5 ຕຄນພາຍໃນປ 2050 20

viii

ຄຳກາວຂອບໃຈ

ບດລາຍງານນໄດຖກກະກຽມຂນໂດຍທມງານທນຳພາໂດຍ Apurva Sanghi, ເຊງປະກອບມ

S. Ramachandran, Alejandro de la Fuente, Martina Tonizzo, Sebnem Sahin,

ແລະ Bianca Adam. S. Ramachandran ກໄດປະກອບສວນຢາງໃຫຍຫວງເຂາໃນການຂຽນບດລາຍງານນ. ທມງານໃຫຍທປະກອບມບກຄນຈາກຫາຍກວາ 25 ອງການຈດຕງໄດປະກອບສວນເຂາໃນໜາວຽກຕາງໆຕາມພນຖານທກຽວຂອງ ເຊງມຊດງນ: Jose-Miguel Albala-Bertrand,

Javier Baez, Daniel Bitran, Brian Blankespoor, Henrike Brecht, Shun Chonabayashi,

Luc Christiansen, Maureen Cropper, Jesus Cuaresma, Uwe Deichmann, Sergio

Dell’anna, Stefan Dercon, Amod Dixit, Kerry Emanuel, Jocelyn Finlay, Thomas

Fomby, Jed Friedman, Suzette Galinato, Maryam Golnaraghi, Lucy Hancock,

Stefan Hochrainer, Yuki Ikeda, Nick Ingwersen, George Joseph, Hemang Karelia,

Shyam KC, Philip Keefer, Charles Kenny, Carolyn Kousky, Randall Kuhn, Daniel

Kull, Howard Kunreuther, Somik Lall, Stephen Ling, Joanne Linnerooth-Bayer,

Norman Loayza, Ramon Lopez, Olivier Mahul, Anil Markandya, Reinhard Mechler,

Robert Mendelsohn, Rina Meutia, Erwann Michel-Kerjan, Sanket Mohapatra,

Robert Muir-Wood, Francis Muraya, Eric Neumayer, Eduardo Olaberria, Thomas

Pluemper, Agnes Quisumb-ing, Nicola Ranger, Paul Raschky, Dilip Ratha, Jamele

Rigolini, Olga Ros-tapshova, Gokay Saher, Indhira Santos, Manijeh Schwindt, John

Seo, A.R. Subbiah, Thomas Teisberg, Michael Toman, Pantea Vaziri, Hyoung Gun

Wang, Rodney Weiher, Ben Wisner, Chris Woodruff, Futoshi Yamauchi, Okuyama

Yasuhide, Jaime Yepez, Yisehac Yohannes, Michael Young, Ricardo Zapata, ແລະ

Richard Zeckhauser. ພວກເຮາຂສະແດງຄວາມຮບນຄນມາຍງ Zoubida Allaoua, Milan

Brahmbhatt, Marianne Fay, John Holmes, Saroj Jha, Kathy Sierra, Michael Toman,

ແລະ Margareta Wahlstrom ສຳລບການຄວບຄມນຳພາ ແລະ ການຊນຳຂອງພວກເຂາ.

ພວກເຮາໄດປະໂຫຍດຢາງໃຫຍຫວງຈາກສນທະນາໃນແຕລະຄງກບບນດາຜກວດແກ ແລະ ທປກ ສາຕນຕຂອງພວກເຮາ ເຊງປະກອບມ: Milan Brahmbhatt, Shanta Devarajan,

Bekele Geleta, Indermit Gill, Daniela Gressani, Michel Jarraud, Werner Kiene,

Homi Kharas, Justin Yifu Lin, Frank Lysy, Vikram Nehru, Richard Posner,

Muhammad Saidur Rahman, Richard Somerville, ແລະ Eric Werker. ນອກນນ, ບນ

ຄຳກາວຂອບໃຈ ix

ດາຜອຳນວຍການປະຈຳປະເທດຂອງທະນາຄານໂລກ, Ellen A. Goldstein (ບງກາລະເທດ),

Kenichi Ohashi (ເອທໂອເປຍ ແລະ ຊດານ), Yvonne Tsikata (ເຮຕ), Johannes Zutt

(ໂຄໂມຣສ, ເອຣເທຣຍ, ເຄນຢາ, ຣວານດາ, ເຊເຊລສ, ແລະ ໂຊມາເລຍ), ແລະ Ulrich Zachau

(ເຕກ) ກໄດສະໜອງຄຳຄດເຫນທເປນປະໂຫຍດກຽວກບຈດເດນຂອງປະເທດນນໆ. ນອກນນ ພວກເຂາຍງຂສະແດງຄວາມຂອບໃຈມາຍງ Elinor Ostrom ສຳລບຂຄດເຫນທຊາງສງເກດຂອງນາງກຽວກບຈດສນໃຈໃນປະເທດເຮຕ. ພວກເຮາໄດຮບປະໂຫຍດຈາກຫາຍໆການປກ ສາຫາລ, ກອງປະຊມ ແລະ ການເສວະນາ, ແລະ ຂຂອບໃຈບນດາຜເຂາຮວມໃນເຫດການເຫານ, ເຊງປະກອບມຜຕາງໜາຈາກສະຖາບນການສກສາ, ລດຖະບານ, ພາກປະຊາສງຄມ ແລະ ອງການຈດຕງພາກເອກະຊນ.

ພວກເຮາຂສະແດງຄວາມຂອບໃຈບນດາເພອນຮວມງານຫາຍໆທານຂອງພວກເຮາ, ທງຈາກພາຍໃນ ແລະ ພາຍນອກ, ຜທໄດສະໜອງຄຳຄດເຫນທເປນປະໂຫຍດ, ການກວດແກ, ແລະ ການສນທະນາປກສາຫາລກຽວກບຫາກຫາຍດານຂອງບດລາຍງານນ, ພວກເຂາປະກອບມ: Issam A.

Abousleiman, Roberto Adam, Jean-Christophe Adrian, Edward Charles Anderson, Mir

Anjum Altaf, Jorge Saba Arbache, Enrique Blanco Armas, Margaret Arnold, Elif Ayhan,

Edward Barbier, Scott Barrett, Reid Basher, Joanne Bayer, Sofa U. Bettencourt, Rosina

Bierbaum, Sanjay Bhatia, Anna Bjerde, Jan Bojo, Alex Bowen, Edu-ardo Cavallo,

Alison C.N. Cave, Raffaello Cervigni, Poulomi Chakarbarti, Shubham Chaud-huri,

Ajay Chhibber, Loic Chiquier, Kenneth Chomitz, Linda Cohen, Richard Damania, Julie

Dana, Saurabh Suresh Dani, Jishnu Das, Susmita Dasgupta, Ian Davis, James Douris,

Edgardo Favaro, Wolfgang Fengler, Achim Fock, Jorge Garcia-Garcia, Ross Alexander

Gartley, Francis Ghesquiere, Stuart Gill, Xavier Giné, Iwan Gunawan, Eugene

Gurenko, Hongjoo J. Hahm, Pedro Hallal, Stephane Hallegatte, Kirk Hamilton, Sonia

Hammam, Johu Harding, Nagaraja Rao Harshadeep, Andrew Healy, Rafk Fatehali

Hirji, Niels B. Holm-Nielsen, Monika Huppi, Zahid Hussain, Stephen Hutton, Ahya

Ihsan, Kremena Ionkova, Vijay Jaganna-than, Abhas K. Jha, Roberto Jovel, Mukesh

Kapila, Ioannis N. Kessides, Zahed Khan, Jolanta Kryspin-Watson, Daniel Kull, Anne

T. Kuriakose, Rodney Lester, Eduardo Ley, Oeyvind Espeseth Lier, Alexander Lotsch,

Mott MacDonald, Sergio Margulis, Aditya Mattoo, Michael McCracken, Stephen

McGroarty, Deepak K. Mishra, Pradeep Mitra, Jose F. Molina, Roger Morier, Mits

Motohashi, Mohinder Mudahar, Siobhan Murray, Mustopha Nabli, Ambar Narayan,

Urvashi Narayan, Stephen N. Ndegwa, Ian Noble, Ilan Noy, Michael Oppenheimer,

Emily Oster, Amparo Pala-cios Lopez, Kiran Pandey, Praveen Pardeshi, Mark Pelling,

Robert Pindyck, Prashant, Christoph Pusch, John Roome, Charles Scawthorn, Zmarack

Shalizi, Sujai Shivakumar, Surya Shrestha, Kenneth Simler, Ravi Sinha, Nirmaljit Singh

Paul, Emmanuel Skoufas, Robert Smith, Richard Somer-ville, Vivek Suri, Ferenc Toth,

Vladimir Tsirkunov, Paula Uski, Willem van Eeghen, Marijn Verhoeven, Cesar G.

Victora, Doekle Wielinga, William Wiseman, Winston Yu, Shahid Yusuf, Wael Zakout,

ແລະ Ivan Zelenko.

ອງປະກອບໜງທສຳຄນຂອງບດລາຍງານນແມນຊດການສຳມະນາທໂດດເດນທຖກອອກແບບ ມາເພອສງລວມເອາສງປະກອບເຂາ ແລະ ແນວຄວາມຄດຕາງໆກຽວກບເນອໃນຫວເລອງທຖກ ຄດເລອກ. ພວກເຮາຂຂອບໃຈມາຍງບນດາຜອະພປາຍ ແລະ ຜສນທະນາທງຫາຍຜທໄດເຂາຮວມໃນຊດການສຳມະນາເຫານ ແລະ ຜທໄດໃຫເວລາໂດຍບຄດຄາໃຊຈາຍໃດໆນຳທະນາຄານໂລກ ຫ ອງການສະຫະປະຊາຊາດ, ພວກເຂາປະກອບມ: Kenneth Arrow, Bruce Babbitt, Freeman

Dyson, Daniel Kahneman, Homi Kharas, Howard Kunreuther, Wangari Maathai,

Robert Mendelsohn, William Nordhaus, Edward C. Prescott, Richard Posner,

Thomas Schelling, John Seo, ແລະ Martin Weitzman.

x ອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ, ໄພພບດທຜດທຳມະຊາດ: ເສດຖະສາດວາດວຍການປອງກນຢາງມປະສດທຜນ

ພວກເຮາຂອບໃຈສຳລບການສະໜບສະໜນດານການເງນຈາກບນດາຄຮວມງານຂອງກອງ ທນໂລກເພອການຫດຜອນ ແລະ ການຟນຟໄພພບດ [Global Facility for Disaster Reduction

and Recovery]. Elina Palm ໄດເຮດບດບາດການຕດຕປະສານງານທສຳຄນລະຫວາງອງການສະຫະປະຊາຊາດ ແລະ ທະນາຄານໂລກ. Oscar Apodaca, Fatoumata Doumbia, Max Jira,

ແລະ Alisa Lertvalaikul ໄດສະໜອງການຈດຫາທກສງຢາງຕະຫອດຂະບວນສາງບດລາຍງານນໄດຢາງດເລດ. Judy Ka Lai ກໄດໃຫການຊວຍເຫອໃນເລອງການຄມຄອງບລຫານຊບພະຍາກອນ.

Bruce Ross-Larson ແມນບນນາທການກວດແກຫກ. ໜວຍງານຈດພມ, ຕກແຕງຮບພາບ ແລະອອກແບບແຜນທຂອງທະນາຄານໂລກເປນຜສາງແຜນທຕາງໆພາຍໃຕການຊນຳຂອງ Jeff Lecksell.

ສຳນກງານຈດພມຈຳໜາຍເປນຜສະໜອງບລການກວດກາ, ການອອກແບບ, ສວນປະກອບ ແລະ ການຈດພມ ພາຍໃຕການຄວບຄມຊນຳຂອງ Patricia Katayama, Nora Ridolf, ແລະ Dina

Towbin. Roger Morier ແລະ Brigitte Leoni ເປນຜໃຫການສະໜບສະໜນ ແລະ ຄາແນະນາກຽວກບຍດທະສາດດານການສສານ.

xi

ບນທກຊວຍຈຳຕກບລດຖະມນຕ ການເງນທກຽວຂອງ

ເລອງ: ອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ, ໄພພບດທຜດທຳມະຊາດ: ເສດຖະສາດວາດວຍການປອງກນຢາງມປະສດທຜນ

ບດບນທກຊວຍຈຳນນຳສະເໜບດລາຍງານທທານອາດຈະເຫນວາມປະໂຫຍດ ແລະ ໜາສນໃຈ. ໂດຍເນນໜກໃສການປອງກນການເສຍຊວດ ແລະ ຄວາມເສຍຫາຍທເກດຈາກໄພພບດ

“ທາງທຳມະຊາດ”, ບດລາຍງານໃຫຂສະຫບວາລດຖະບານປະເທດຕາງໆສາມາດເພມການປອງກນໃຫຫາຍພທຈະເຫນໄດ.

ຂາວດມຢວາການປອງກນມກຈະໄດຮບຜນດທຽບກບລາຍຈາຍ. ມນຮຽກຮອງໃຫມການດຳເນນ ການຫາຍຢາງ, ແລະ ບາງການດຳເນນການທສຳຄນແມນຢພາຍໃຕການຄວບຄມຂອງລດຖະບານ. ແຕພວກມນມກຈະບເຫນໄດຢາງຈະແຈງ. ການປບປງບາງການໃຫການບລການປະຊາຊນ, ເຊນວາ ການຂນສງມວນຊນທເຊອຖໄດ, ເຮດໃຫປະຊາຊນສາມາດຍາຍອອກຈາກເຂດພນທທບປອດໄພທໃກ ກບບອນເຮດວຽກໄປຫາສະຖານທທປອດໄພກວາ. ການຫດຜອນການທຳລາຍປາຊວຍປອງກນບໃຫ ຝນຕກແຮງພດເຊາະເອາຂຕມ, ຫນ ແລະ ຂເຫຍອເຂາສເຂດທມຄນຢອາໃສ. ບດລາຍງານນໃຫຄຳ ແນະນຳກຽວກບວາມາດຕະການເຫານ ແລະ ການໃຊຈາຍເງນທກຽວຂອງສາມາດຖກກຳນດ ແລະ ດຳ ເນນການໄດຢາງມປະສດທຜນແນວໃດ.

ການໃຊຈາຍເງນຢາງມປະສດທຜນແມນມຄວາມຊບຊອນ, ແລະ ການວເຄາະຜນປະໂຫຍດທຽບ ກບລາຍຈາຍ (ບໃຊງບປະມານຢາງພຽງພ) ສາມາດຊວຍໄດ, ແຕລະບບສະຖາບນທເພມການມສວນ ຮວມ ແລະ ການຕດຕາມກວດກາຂອງມວນຊນແມນສງຈຳເປນຢາງຍງ. ຜນປະໂຫຍດອນໃຫຍຫວງ ເປນຜນມາຈາກຄວາມໂປງໃສທມຫາຍກວາໃນທກໆດານຂອງການດຳເນນການຕດສນໃຈຂອງລດ ຖະບານ. ການທປະຊາຊນຈະຕອບສະໜອງແນວໃດຕກບບນດາມາດຕະການປອງກນດງກາວແມນ ຂນກບຄວາມເຊອໝນໃນລດຖະບານຂອງພວກເຂາ. ຄວາມເຊອໝນດງກາວມາຈາກບນດາສະຖາບນ ທສາມາດເຊອຖໄດ, ເຊງບດລາຍງານນໄດເນນໜກຢຕະຫອດເວລາ.

ການປອງກນໃຫປະໂຫຍດແນນອນ, ແຕທານບຈຳເປນຕອງຈາຍຫາຍຂນຢສະເໝສຳລບ ການປອງກນນນ. ມາດຕະການທຂອນຂາງງາຍດາຍ ແລະ ມປະສດທຜນແມນລດຖະບານຕອງ ເຮດໃຫຂມນກຽວກບອນຕະລາຍ ແລະ ຄວາມສຽງສາມາດເຂາເຖງໄດຢາງງາຍດາຍ (ເຊນວາ ແຜນທຂອງເຂດນາຖວມ ແລະ ເສນຮອຍແຕກຂອງແຜນດນໄຫວ). ການອະນຍາດໃຫຕະຫາດເຮດວຽກໄດດກວາກສາມາດຊວຍໄດເພາະວາຂມນສວນຫາຍຝງຢໃນລາຄາສນຄາ. ການຄວບຄມລາຄາ,

xii ອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ, ໄພພບດທຜດທຳມະຊາດ: ເສດຖະສາດວາດວຍການປອງກນຢາງມປະສດທຜນ

ການຄາ, ແລະ ອດຕາພາສທຫາຍເກນຄວາມຈຳເປນມກມຜນກະທບໃນທາງບດ, ແລະ ການແກໄຂພວກມນກຈະໃຊເວລາດນນານໃນການເພມທະວການປອງກນ.

ການປອງກນຢາງມປະສດທຜນບສາມາດອາໄສໃສແຕນະໂຍບາຍການບແຊກແຊງພຽງ ຢາງດຽວ, ສຳລບຕະຫາດຈຳເປນຕອງເສມເຕມດວຍການດຳເນນການຢາງເໝາະສມຂອງລດຖະ ບານ. ການໃຊຈາຍເງນຫາຍກວາໃນບາງວຽກງານກສມຄວນເຮດ: ຫາຍໆປະເທດບສວຍໃຊ ຄວາມກາວໜາທາງເທກໂນໂລຢໃນດານສະພາບອາກາດ ແລະ ການພະຍາກອນທກຽວຂອງ. ເຖງ ແມນວາມການເພມຂນພຽງເລກໜອຍໃນລາຍຈາຍກຕາມ—ແລະ ການແລກປຽນຂມນລະຫວາງປະ ເທດຫາຍຂນ— ກສາມາດມປະໂຫຍດອນໃຫຍຫວງ, ໂດຍສະເພາະ ໃນການເຕອນປະຊາຊນກຽວ ກບໄພອນຕະລາຍທກຳລງຈະເກດຂນ. ຫາຍໆປະເທດ, ບາງປະເທດເປນປະເທດຍາກຈນທສດ, ໄດຮບຜນຕອບແທນອນໃຫຍຫວງ ແລະ ວອງໄວຈາກການໃຊຈາຍເງນໃນສງດງກາວ. ນອກນນ ຜນ ປະໂຫຍດຍງສາມາດແຜຂະຫຍາຍຂາມຊາຍແດນ, ເຊງຊວຍເພມທະວການຮວມມໃນພາກພນນຳອກ.

ການປອງກນຢາງມປະສດທຜນບສາມາດອາໄສໃສແຕພຽງມາດຕະການອນດຽວ ຫ ຄຳຂວນງາຍ ດາຍເທານນ. ການຮບປະກນການໃຫທນຢາງພຽງພຂອງລດຖະບານໃນຂງເຂດໂຄງລາງພນ ຖານ, ການບລການຂນພນຖານ, ລະບບເຕອນໄພລວງໜາ, ແລະ ສງຄາຍຄກນຈະກໃຫເກດ ຜນຕອບແທນຄນຢາງສງ. ແຕການໃຫທນໂຄງລາງພນຖານຕອງຄຽງຄກບການບຳລງຮກສາ ຢາງທວເຖງພຽງພ. ການໃຫທນກສາງລະບບເຕອນໄພລວງໜາແມນມປະໂຫຍດຄກນກບ “ການເຊອມຕຂນສດທາຍ” ໃນເລອງການອບພະຍບອອກ ແລະ ການຕອບໂຕທປະສບຜນສຳເລດ. ປະເທດບງກາລະເທດສະແດງໃຫເຫນວາການຕອບໂຕດງກາວສາມາດມປະສດທຜນໄດເຖງແມນຈະຢໃນປະເທດທທກຍາກກຕາມ, ໃນຂະນະທບາງປະເທດທຮງມ (ເຊນວາສະຫະລດອາເມລກາ ໃນການຕອບໂຕພະຍເຮຣເຄນແຄຕຣນາ) ກສາມາດເກດການສະດດໄດໃນບາດກາວສດທາຍນ.

ເຖງແມນຈະມບນດາມາດຕະການປອງກນຢາງພຽງພ, ໄພອນຕະລາຍຈະຍງໂຈມຕ ແລະ ເງນ ທນກຈະມຄວາມຕອງການສຳລບການຟນຟ ແລະ ການກສາງຄນໃໝ. ເພາະສະນນ ການຮໄດຜນກະ ທບຂອງໄພພບດຕກບຄວາມຍນຍງດານງບປະມານຈງມຄວາມສຳຄນຫາຍສຳລບການເຮດການຕດ ສນໃຈທມຂມນຄບຖວນ. ໃນຂະນະທລດຖະບານສາມາດກຢມໄດ, ແຕໃນທາຍທສດກຕອງໄດຊາລະ ຄນທງໝດທຢມມາຈາກເງນພາສ ຫ ການຕດຮອນຄາໃຊຈາຍຢາງອນ. ແລະ ເຖງແມນວາຜໃຫທນ ຈະໃຫການຊວຍເຫອຈາກພາຍນອກຫງຈາກເກດໄພພບດກຕາມ, ການສກສາສະແດງໃຫເຫນວາ ພວກເຂາມກເຮດແນວນນໂດຍການຕດປາຍຄນເງນທນໂດຍບເພມຈຳນວນລວມທງໝດ. ທານຈະ ຕອງອາໄສໃສຄວາມສາມາດໃນການເກບພາສ— ແລະ ໃຊຈາຍຢາງເໝາະສມ.

ສດທາຍ, ມໜງຂຄວາມກຽວກບອະນາຄດ: ບນດາຕວເມອງຕາງໆຈະເຕບໃຫຍຂະຫຍາຍຕວຂນ, ໂດຍສະເພາະໃນບນດາປະເທດກຳລງພດທະນາ, ເຊງຈະເຮດໃຫຊວດ ແລະ ຊບສນມຄວາມສຽງເພມຂນຕກບໄພພບດ, ແຕມລກສະນະແຕກຕາງກນ ຫລະດບຄວາມຮນແຮງແຕກຕາງກນໄປ. ເຖງແມນວາຄວາມສຽງຈະເພມຂນ, ແຕບນດາຕວເມອງທບລຫານຈດການໄດດກວາກຈະສາ ມາດຫດຜອນຄວາມສາມາດເປນອນຕະລາຍ ແລະ ຄວາມສຽງໄດ. ເຖງແມນວາຕວທານບໄດ ເປນຜບລຫານຕວເມອງ, ແຕທານຄວບຄມຫາຍໆດານຂອງການໃຫທນຂອງພວກເຂາ ແລະ ສາມາດເຮດໄດຫາຍຢາງເພອຫດຜອນຄວາມສຽງໃໝໆ. ຄວາມເສຍຫາຍຈາກໄພອນຕະລາຍ— ໂດຍສະເພາະແລວ ພະຍໄຊໂຄລນເຂດຮອນ— ກມຄວາມເປນໄປໄດທຈະເພມຂນເນອງຈາກກາ ນປຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດ. ລກຫານຂອງທານຈະຕອງໄດຮບມກບບນຫາທມຄວາມຫຍງ ຍາກກວາເຫານ, ແຕພວກເຂາຈະໄດຮບປະໂຫຍດຈາກບາດກາວຕາງໆທທານດຳເນນໃນດຽວນ. ຖາທານຊວຍແກໄຂບນຫາໃນປະຈບນ, ຄນລນຕໄປກຈະມອະນາຄດທດ.

11


ຄຳຄນນາມ “ຜດທຳມະຊາດ” ໃນຊຫວເລອງຂອງບດລາຍງານນບອກຄວາມໝາຍຕນຕຂອງມນວາ: ແຜນດນໄຫວ, ໄພແຫງແລງ, ໄພນາຖວມ ແລະ ພະຍ ແມນ

ໄພອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ, ແຕ ໄພພບດທຜດທຳມະຊາດ ແມນການເສຍຊວດ ແລະ ຄວາມເສຍຫາຍທເກດຈາກນາມຂອງມະນດທເປນການລະເລຍ ແລະ ການເຈດຕະນາເຮດຜດ. ໄພພບດແຕ ລະຢາງມເອກະລກສະເພາະຂອງມນ, ແຕວາແຕລະໄພພບດເປດເຜຍການດຳເນນການ—ໂດຍບກຄນ ແລະ ລດຖະບານໃນລະດບທແຕກຕາງກນ—ທຖາພວກມນແຕກຕາງໄປຈາກນ, ກອາດຈະສງຜນ ເຮດໃຫມການເສຍຊວດ ແລະ ຄວາມເສຍຫາຍນອຍກວານ. ການປອງກນແມນເປນໄປໄດ, ແລະ ບດ ລາຍງານນກວດກາເບງສງທຕອງໄດໃຊເພອເຮດການປອງກນຢາງມປະສດທຜນທຽບກບຄາໃຊຈາຍ.

ບດລາຍງານກວດເບງໄພພບດຜານມມມອງທາງເສດຖະກດເປນຕນຕ. ນກເສດຖະສາດທງ ຫາຍເນນໜກໃສແຕຜນປະໂຫຍດຂອງຕນເອງໃນການອະທບາຍກຽວກບວາຜຄນເລອກປະລມານຂອງ ການປອງກນ, ການປະກນໄພ ແລະ ການຮບມແນວໃດ. ແຕມມມອງເຫານສາມາດເຮດໃຫຮບພາບ ບດບຽວ ແລະ ບດເບອນຈາກຄວາມເປນຈງໄດ, ສະນນ ບດລາຍງານນຍງຖອດຖອນຈາກຂງເຂດວ ຊາຄວາມຮອນນຳອກ: ຈດຕະວທະຍາເພອກວດສອບວາຜຄນອາດຈະຮບຮຄວາມສຽງແບບຜດໆ ແນວໃດ, ວຊາວທະຍາສາດການເມອງເພອເຂາໃຈຮບແບບຂອງການລງຄະແນນສຽງເລອກຕງ, ແລະ ວຊາວທະຍາສາດໂພຊະນາການເພອເບງວາການຈະເລນເຕບໂຕບເຕມທໃນເດກນອຍຫງຈາກໄພພ ບດມຜນເສຍຫາຍແນວໃດຕກບຄວາມສາມາດໃນການຮຽນຮ ແລະ ຜະລດຕະພາບເມອເປນຜໃຫຍ ໃນໄລຍະຕມາ. ໂດຍການເບງໄປໃນອະນາຄດຢາງລະມດລະວງ, ບດລາຍງານນສະແດງໃຫເຫນວາ ບນດາຕວເມອງທນບມນບເຕບໃຫຍຈະເພມຄວາມສຽງຕກບໄພອນຕະລາຍ, ແຕຄວາມສາມາດເປນ ອນຕະລາຍໄດງາຍນນຈະບເພມຂນຖາຕວເມອງມການບລຫານຈດການທດກວາ. ຄວາມຮນແຮງ ແລະ ຄວາມຖຂອງໄພອນຕະລາຍໃນທດສດຕະວດຕໄປຈະປຽນແປງໄປກບສະພາບອາກາດ, ແລະ ບດລາຍງານນກກວມເອາຫວຂທສບສນແລະມການໂຕຖຽງກນນເຊນກນ, ໂດຍຍອມຮບເອາທກຂຈຳ ກດຂອງຂມນ ແລະ ວທະຍາສາດ.

ສງຄນພບຕນຕສຢາງ

ອນທໜງ, ໄພພບດເຜຍໃຫເຫນຜນສະທອນທເພມທະວຂນເລອຍໆຂອງຫາຍໆການຕດສນໃຈເມອ ກອນນ, ບາງການຕດສນໃຈຖກດຳເນນໂດຍບກຄນ, ບາງອນກເຮດຮວມກນ, ແລະ ສວນໜອຍໜງເກດ

2 ອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ, ໄພພບດທຜດທຳມະຊາດ: ເສດຖະສາດວາດວຍການປອງກນຢາງມປະສດທຜນ

ຈາກຄວາມຜດພາດລມເຫວ. ການຕງຄຳຖາມທເລກເຂາໄປອກກຽວກບວາເກດຫຍງຂນ, ແລະ ຍອນຫຍງ, ສາມາດປອງກນການເກດຂນຊາອກຂອງໄພພບດໄດ. ໂດຍປກກະຕແລວ ຫາຍໆປດໃຈປະກອບສວນໃຫ ເກດໄພພບດ, ບາງອນຈະແຈງນອຍກວາອນອນ. ສາເຫດທເຫນໄດທນທຂອງການພງທະລາຍຂອງຂວ ຫ ອາຄານໃດໜງອາດຈະແມນຍອນຂຕມເຈອນ, ເຖງແມນວາການອອກແບບ ຫ ການກສາງທບດອາດ ຈະແມນປດໃຈໜງທປະກອບສວນໃນສາເຫດ. ແຕສາເຫດທເຊອງຊອນຢອາດຈະແມນເນນພຫວໂຫນ ບມຕນໄມທໄປເພມກະແສເຈອນຂອງຂຕມ (ດງໃນກລະນຂອງເຮຕ), ຫ ການວາງແຜນຜງຕວເມອງທບ ເໝາສມທໄປຕງຂວ ຫ ອາຄານໃນແບບທມຄວາມສຽງຕອນຕະລາຍ. ອາການຂອງພະຍາດມກຈະເຂາ ໃຈຜດເປນສາເຫດ: ເນນພທບມຕນໄມອາດຈະເປນຜນມາຈາກການທປະຊາຊນທທກຍາກຕດໄມທຳ ລາຍປາເພອການຢລອດຂອງພວກເຂາ ຫ ເກດຈາກການສຳປະທານຂດຄນໄມທສງເສມແຕການຕດໄມ ແຕບມການປກໄມທດແທນ. ເພາະສະນນ ມາດຕະການການປກປອງຢາງມປະສດທຜນແມນມກຈະບ “ເຫນໄດຢາງຈະແຈງ.”

ອນທສອງ, ການປອງກນແມນມກຈະເປນໄປໄດ ແລະ ມປະສດທຜນຢາງຄມຄາ. ການສກສາສຳລບບດລາຍງານນໄດກວດເບງຄາໃຊຈາຍ ແລະ ຜນປະໂຫຍດຂອງບນດາມາດຕະການ ປອງກນສະເພາະທເຈາຂອງເຮອນສາມາດເຮດໄດໃນເຂດທມກເກດໄພອນຕະລາຍໃນປະເທດທມ ລາຍໄດຕາ ແລະ ປານກາງ. ການປອງກນໃຫຜນປະໂຫຍດດສຳລບຄາໃຊຈາຍສມມດຄາດຄະເນ (ແຕມເຫດມຜນ) ແລະ ອດຕາສວນຫດ. ບນດາມາດຕະການປອງກນອນແມນຝງຢໃນໂຄງລາງພນຖານ (ເຊນວາ ລະບບຮອງລະບາຍນາທພຽງພ). ບດລາຍງານກວດເບງລາຍຈາຍຂອງລດຖະບານໃນວຽກງານການປອງກນ ແລະ ພບວາໂດຍທວໄປແລວມນຕາກວາລາຍຈາຍໃນການບນເທາທກ, ເຊງເກດຂນຫງຈາກໄພພບດ ແລະ ຍງຄງສງຢເປນເວລາຫາຍປຕມາ. ແຕການປອງກນຢາງມປະສດທຜນບພຽງແຕຂນກບຈຳນວນເງນເທານນ ແຕຍງຂນກບວາເງນທນນນໃຊເຮດຫຍງ. ຕວຢາງ, ປະເທດບງກາລາເທດຫດຜອນການເສຍຊວດຈາກພະຍໄຊໂຄລນໂດຍການໃຊເງນຈຳນວນບຫາຍປານໃດໃນການກສາງບອນຫບໄພ, ພດທະນາລະບບການພະຍາກອນອາກາດທຖກຕອງແມນຢາ, ອອກການເຕອນໄພທປະຊາຊນເອາໃຈໃສຮບຟງ, ແລະ ຈດຕຽມການອບພະຍບຂອງເຂາເຈາ. ທງໝດນມຄາໃຊຈາຍນອຍກວາການກສາງຄປອງກນຂະໜາດໃຫຍທອາດຈະມປະສດທຜນນອຍກວາ.

ອນທສາມ, ຫາຍໆມາດຕະການ—ພາກເອກະຊນ ແລະ ພາກລດ—ຕອງໄດຮວມມກນເປນຢາງດເພອໃຫມການປອງກນທມປະສດທຜນ. ເຂດພນທຕາໃນອອມກງຈາກາຕາສະແດງເຖງຄວາມສບສນຂອງການຮບປະກນສງນ: ຜຢອາໃສຍກຖານພນເຮອນຂອງເຂາເຈາສງຂນເພອປອງກນຈາກນາຖວມ, ແຕພວກເຂາພດດດນາຜານບນາບາດານເຊງເຮດໃຫພນດນຊດຕວລງ. ເຖງແມນວາຮສງນ, ແຕຜຄນບມທາງເລອກຖາລດຖະບານບສະໜອງນາປະປາໃຫເຂາ. ສະນນ, ມາດຕະການປອງກນທບກຄນຜໜງດຳເນນຍງຂນກບສງທລດຖະບານເຮດ—ຫບສາມາດເຮດ—ແລະ ໃນທາງກງກນຂາມກນ.

ການທຫາຍໆມາດຕະການບໄດຜນດຮວມກນໃນບນດາປະເທດທກຍາກອະທບາຍຍອນຫຍງ ປະເທດເຫານນຈງມໄພພບດຫາຍກວາ. ຄນທກຍາກອາດຈະຮໄດຄວາມສຽງອນຕະລາຍທພວກເຂາ ປະເຊນ ແຕເພງພາອາໄສຫາຍກວາໃສການບລການພາກລດທມກຈະບພຽງພ. ພວກເຂາອາໃສຢໃກ ບອນເຮດວຽກເທງທດນລາຄາຖກທສຽງຕໄພອນຕະລາຍຖາລະບບຂນສງທາງລດເມບສາມາດເຊອ ຖໄດ, ໃນຂະນະທຄນຮງມທມລດສວນຕວມທາງເລອກທດກວາ. ຄນທກຍາກຈະເຕມໃຈຍາຍໄປ ບອນທປອດໄພກວາຖາລາຍຮບຂອງພວກເຂາເພມຂນ ຫ ຖາລະບບຂນສງສາທາລະນະເປນທເຊອຖ ໄດດກວານ. ຫາຍໆລດຖະບານໃນປະເທດທທກຍາກກຳລງພະຍາຍາມດນລນສະໜອງການບລ ການດງກາວ, ແລະ ຈນກວາຮອດເວລາທພວກເຂາເຮດໄດ, ຄນທກກຈະຍງຄງສຽງເປນອນຕະລາຍໄດ ງາຍຢ.

ອນທສ, ການສຽງຕໄພອນຕະລາຍຈະເພມຂນໃນບນດາຕວເມອງ, ແຕການສຽງຕກບອນຕະລາຍທ ເພມຂນນນບຈຳເປນຕອງໄປເພມຄວາມສາມາດເປນອນຕະລາຍໄດງາຍ. ຕວເມອງໃຫຍທມຄວາມສຽງຕກບພະຍໄຊໂຄລນ ແລະ ແຜນດນໄຫວຈະມປະຊາກອນເພມຂນຫາຍກວາສອງເທາຕວ ພາຍໃນປ 2050

(ຈາກ 680 ລານຄນໃນປ 2000 ເປນ 1.5 ຕຄນໃນ 2050). ການເພມຂນຈະແຕກຕາງກນໄປຕາມແຕລະປະເທດ ແລະ ເຂດພາກພນ. ຄວາມສາມາດເປນອນຕະລາຍໄດງາຍບຈຳເປນຕອງເພມຂນໄປພອມ


ກບການສຽງໄພອນຕະລາຍ ຖາບນດາຕວເມອງເຫານນມການບລຫານຈດການທດ, ແຕການເພມຂນໃນການສຽງໄພທຄາດຄະເນນນເນນໃຫເຫນໜາວຽກອນໃຫຍຫວງໃນຕໜາ.

ການຂະຫຍາຍຕວຂອງຕວເມອງບແມນຄວາມກງວນໜງດຽວ. ການປຽນແປງສະພາບອາກາດກ ແມນສງໜງທໄດຮບຄວາມສນໃຈຢາງຫວງຫາຍ, ແລະ ກມການຮຽກຮອງຢາງເລງດວນໃຫມການດຳ ເນນການໃນທນທ ເພາະວາຜນກະທບຂອງການປຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດແມນເພມທະວຂນ ເລອຍໆ ແລະ ຮບຮໄດຫາຍຂນໃນເວລາຕໄປ. ບດລາຍງານການພດທະນາໃນທວໂລກ ປ 2010 ກາວເຖງຜນສະທອນຂອງການປຽນແປງສະພາບອາກາດໃນລາຍລະອຽດ; ບດລາຍງານຈຳກດໃສແຕຜນກະທບ ໂດຍກງ ຂອງມນຕກບການເກດໄພອນຕະລາຍເທານນ. ການປະເມນການເພມຂນຂອງຄວາມເສຍຫາຍທກຽວຂອງກບການເກດພະຍໄຊໂຄລນເຂດຮອນທປຽນແປງໄປຈາກເດມອນເປນຜນມາກຈາກການ ປຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດຄາດວາຈະຢລະຫວາງ $28 ຕ ຫາ $68 ຕໃນແຕລະປ ພາຍໃນປ 2100. ສງນສະແດງເຖງການເພມຂນໃນລະຫວາງ 50 ຫາ 125 ເປເຊນປຽບກບສະພາບການທບມການປຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດ. ມຄວາມບແນນອນຫາຍສມຄວນທກຽວພນກບການຄາດຄະເນໃນໄລຍະ ຍາວເຫານ, ໂດຍຄຳນງເຖງຂດຈຳກດດານຂມນ ແລະ ຕວແບບຂອງສະພາບອາກາດທກໃຫເກດພວກ ມນ. ຄວາມເສຍຫາຍແມນຢໃນເງອນໄຂ “ມນຄາຄາດຄະເນ”, ແຕຄາລະເລຍດງກາວເຊອງຊອນ ຄວາມແຕກຕາງກນຢາງສດຂວ: ພະຍໄຊໂຄລນທບຄອຍເກດຂນທມກຳລງແຮງທສດສາມາດ ໂຈມຕສະ ຖານທທມຄວາມສາມາດເປນອນຕະລາຍໄດງາຍໃດໜງ ເຊງກໃຫເກດຄວາມເສຍຫາຍໃຫຍຫວງທສດ. ແລະ ຜນກະທບມຄວາມເປນໄປໄດຈະລວມຢຈດດຽວ: ໂດຍສະເພາະ ປະເທດທມເກາະນອຍໆຫາຍ ເກາະໃນທະເລຄາຣບຽນແມນມຄວາມສຽງເກດໄພອນຕະລາຍໄດ.

ສງຄນພບສຢາງເຫານບແມນແຜນການຊແນະທສາມາດດຳເນນການໄດທນທ. ຜຄນທງຫາຍຕອງເຮດຫາຍສງຫາຍຢາງໃຫດຂນກວາເກາ, ແຕການໃຫພວກເຂາເຮດແນວນນແມນສງທາທາຍໂດຍແທ. ການຕອບໂຕທາງດານນະໂຍບາຍທປະສບຜນສຳເລດສຳລບການປອງກນຢາງມປະສດທຜນປະກອບມ ຂມນ, ການແຊກແຊງຊວຍເຫອ, ແລະ ໂຄງລາງພນຖານ. ການສະໜບສະໜນ ການຕອບໂຕດານນະໂຍບາຍນແມນບດບາດໜາທຂອງ “ສະຖາບນ”, ທຖາບມແລວການຕອບໂຕດານນະໂຍບາຍໃດໆກຈະບມຜນ. ລດຖະບານສາມາດເຮດໄດຫາຍຢາງເພອສງເສມການປອງກນ—ທສອດຄອງກບຜນສະທອນ ດານນະໂຍບາຍທຈະອະທບາຍໂດຍຫຍໃນຫວຂຕໄປ.

ສຜນສະທອນດານນະໂຍບາຍ (ບວກອກອນໜງສຳລບຜໃຫທນ)

ອນທໜງ, ລດຖະບານປະເທດຕາງໆສາມາດ ແລະ ຄວນເຮດໃຫຂມນເປນທເຂາເຖງໄດງາຍ ຂນ. ຜຄນມກຈະຖກຊນຳໃນການຕດສນໃຈການປອງກນຂອງເຂາເຈາໂດຍຂມນກຽວກບໄພອນຕະລາຍ, ແຕວາການກະທຳທເບງຄງາຍດາຍເຊນການເກບກຳ ແລະ ການສະໜອງຂມນບາງຄງກເປນຄວາມພະຍາຍາມທລຳບາກ. ໃນຂະນະທບາງປະເທດພະຍາຍາມເກບກຳ ແລະ ຈດເກບ ໄວຂມນກຽວກບໄພອນຕະລາຍຂອງເຂາເຈາ, ແຕຄວາມພະຍາຍາມນນໂດຍທວໄປມກຈະບສອດ ຄອງ ຫ ບພຽງພ. ໂດຍສະເພາະແລວ, ຍງບມມາດຕະຖານສາກນສຳລບການຈດເກບຂອບເຂດຂ ມນດານສງແວດລອມເພອການກຳນດໄພອນຕະລາຍ ແລະ ຂມນທກຽວຂອງ. ການແລກປຽນຂມນ, ການວເຄາະອນຕະລາຍ, ແລະ ການແຕມແຜນທເຂດໄພອນຕະລາຍຈງກາຍເປນເລອງທຫຍງຍາກ. ຮບ 1 ສະແດງໃຫເຫນວາບາງປະເທດຈຳນວນໜງເກບກຳ ແລະ ຈດເກບຂມນກຽວກບໄພອນຕະລາຍແນວໃດ—ເຖງແມນວາຄວາມກາວໜາທາງເທກໂນໂລຍ ເຊນວາ ມໂປແກມຊອບແວຣຢາງຫວງຫາຍທໃຫໃຊຟຣ, ໃຊງາຍ ແລະ ເປດກວາງ (ຕວຢາງ PostGIS, Geoserver, Mapserver,

ໂຄງການ GeoNode.org) ຈະເຮດໃຫການເກບກຳ ແລະ ການແລກປຽນຂມນມຄວາມງາຍດາຍ.ແລະ ບອນທມການເກບກຳຂມນ, ແຕມນບມກຈະຖກແລກປຽນ, ເຖງແມນວາການແລກປຽນ

ຂມນກຽວກບໄພອນຕະລາຍມຄາໃຊຈາຍຂອນຂາງນອຍດຽວເພາະວາບາງໜວຍງານລດຖະບານ ໄດເກບກຳ ແລະ ວເຄາະຂມນກຽວກບຄວາມສຽງທເປນອນຕະລາຍຢແລວ. ບກຄນຜທກະກຽມ ເອກະສານຂມນພນຖານໃຫແກບດລາຍງານນມຄວາມຫຍງຍາກໃນການໄດຮບຂມນກຽວກບໄພພບດ ແລະ ຂມນທກຽວຂອງຈາກໜວຍງານພາກລດ ແລະ ມະຫາວທະຍາໄລຕາງໆ, ເຖງແມນວາ


ຜໃຫທນມກຈະໃຫທນສະໜບສະໜນການເກບກຳຂມນ ແລະ ການນຳໃຊເຄອງຈກໃນການເກບຂມນໄພພບດ. ບາງຄງ, ບນດາເຫດຜນດານ “ຄວາມໝນຄງ, ການຄາ ແລະ ການປອງກນປະເທດ” ກຖກຍກຂນມາອາງ, ແຕມພຽງສອງສາມຢາງເທານນທມເຫດຜນທຖກຕອງ. ບາງຄງຜນປະໂຫຍດດານການຄາກມຄວາມໝາຍສຳຄນມາກອນມມມອງຄວາມຄດທດຂອງສາທາລະນະຊນ.

ສະນນ, ຄວາມສຳຄນຂອງການເຮດໃຫຂມນກຽວກບຄວາມສຽງອນຕະລາຍສາມາດເປນທເຂາເຖງ ໄດບສາມາດເນນໜກເກນໄປໄດ. ບາງທ ເນອງຈາກຄວາມສຳຄນນ, ຈດມງໝາຍທາງການເມອງໃນ ການບໃຫເປດເຜຍຂມນກຽວກບຄວາມສຽງທກຳລງເພມຂນສງແມນມກຈະແຮງກາຢສະເໝ. ຕວຢາງ, ເຖງແມນວາອງການຄມຄອງເຫດສກເສນລດຖະບານກາງ (FEMA) ໃນສະຫະລດໄດປບປງອບເດດໃໝແຜນທເຂດນາຖວມແຖບຊາຍຝງສຳລບອາວທະເລສະຫະລດ, ແຕອງການບສາມາດເຮດໃຫຊມຊນ ເຂດຊາຍຝງຮບເອາແຜນທຄວາມສຽງນນໄດ ເພາະວາຂມນດງກາວຈະເຮດໃຫລາຄາຂອງຊບສນຫດລງ. ກນໄກຢາງເປນລະບບສຳລບການຕດຕາມຂມນທກຽວຂອງກບລກສະນະຂອງຄວາມສຽງທມການປຽນ ແປງຢສະເໝ, ແລະ ການແປມນເປນການປະເມນລາຄາຊບສນທກຽວຂອງກບຄວາມສຽງ, ຈະຍງອກໄກ ໃນການເພມແຮງຈງໃຈສຳລບການປອງກນ. ການເຮດໃຫແຜນທເຂດນາຖວມ ແລະ ເສນຮອຍແຕກ ຂອງແຜນດນໄຫວສາມາດເຂາເຖງໄດໂດຍງາຍຈະເຮດໃຫຜພດທະນາ ແລະ ເຈາຂອງຊບສນຮບຮຫາຍຂນ ກຽວກບຄວາມສຽງ—ແລະ ມແຮງກະຕນຫາຍກວາໃນການປກສາງຢາງເໝາະສມ. ການເກບກຳຂມນ ກຽວກບສະພາບດນຟາ ແລະ ພມມອາກາດກແມນສວນສຳຄນທຂາດບໄດໃນການສາງການພະຍາ ກອນລວງໜາທຖກຕອງແມນຢາ.

ອນທສອງ, ລດຖະບານປະເທດຕາງໆຄວນອະນຍາດໃຫຕະຫາດທດນ ແລະ ສງປກສາງທຢ ອາໃສດຳເນນງານຢາງມຜນ, ໂດຍສະໜບສະໜນເຂາເຈາດວຍການແຊກແຊງຢາງມເປາໝາຍ ເມອມຄວາມຈຳເປນ. ເມອຕະຫາດທດນ ແລະ ບອນຢອາໃສດຳເນນໄປຢາງມຜນ, ມນຄາຂອງຊບສນສະທອນເຖງຄວາມສຽງຂອງໄພອນຕະລາຍ, ເຊງຈະຊນຳການຕດສນໃຈຂອງຜຄນກຽວກບວາ ຈະອາໃສຢບອນໃດ ແລະ ດຳເນນມາດຕະການປອງກນຫຍງແດ. ການສກສາໃນທາງທດສອບໃນ ລາຍລະອຽດສຳລບບດລາຍງານນໄດສມທຽບອາຄານ 800,000 ຫງໃນ Bogota ທແຕກຕາງກນໃນດານການສຽງໄພເກດແຜນດນໄຫວຕາມຂອບເຂດລກສະນະຂອງພວກມນ (ເຊນວາ ຂະໜາດ,

ຮບ 1 ຈຳນວນປະເທດທເກບມຽນຂມນສຳລບໄພອນຕະລາຍສະເພາະ

ແຫງຂມນ: ອງການອຕນຍມໂລກ ປ 2006

120

100

80

60

40

20

0

ຈຳນ

ວນ

ປະ

ເທດ

ລມແຮງ

ພະຍຝນຟາແມບ ຫ

ຟາຜາ

ໄພແຫງແ

ລງ

ຄນຄວາມຮອນ

ນາຖວມໄວ

ແມນາໄຫລນຕາຝ

ງ

ພະຍໝາກເຫ

ບ

ໝອກໜາ

ຄນຄວາມເຢ

ນ

ຫມະຕກໜກ

ຄວນ, ຂຝນ ຫ

ໝອກຄວນ

ອນຕະລາຍຕກບການ

ບນ

ແຜນດນໄຫວ

ນາຖວມຊາຍ

ຝງ

ໄຊໂຄ

ລນເຂດຮອນ

ໄຟໃໝ

ປາ ຫ ໄຟ

ປາ

ດນເຈອນ ຫ

ຂຕມເຈອນ

ຝນເຢອກແຂງ

ຄນພະຍຊດຝງທນາໂ

ດ

ໄພອນຕະລາຍ

ທາງນາ

ສານພດທາງ

ອາກາດ

ໄພອນຕະລາຍ

ທາງທະເລ

ພະຍຊາຍ

ຫມະຖະຫມ

ຄນຊນາມ

ພເຂາໄ

ຟລະເບດ

ຕກແຕນແລະແມງໄມທະເລ

ຊາຍ


ຄນນະພາບການກສາງ, ໄລຍະຫາງຈາກສນກາງຕວເມອງ, ແລະ ເປນເຂດທຢອາໃສ, ເຂດການຄາ ຫ ເຂດອດສະຫະກຳຫບ). ເນອງຈາກວາຄວາມແຕກຕາງໜງດຽວໃນບນດາຊບສນທສາມາດປຽບ ທຽບກນໄດແມນລະດບຄວາມສຽງໄພອນຕະລາຍຂອງພວກມນ, ສງນເຮດໃຫມການປະເມນເບງວາມນ ຄາຊບສນແມນຕາກວາໃນເຂດທມຄວາມສຽງຫາຍກວາຫບ. ຮບ 2 ສະແດງໃຫເຫນວາພວກມນເປນແນວນນ, ເຊງບງບອກເຖງການໃຊປະໂຫຍດຂອງຂເສຍປຽບຈາກຄວາມສຽງເກດໄພອນຕະລາຍ.

ແຕຕະຫາດ, ເມອຖກສະກດກນຈາກການຂະຫຍາຍຕວ, ກຈະບນທອນແຮງຈງໃຈສຳລບການປອງກນ. ໃນເມອງ Mumbai, ບອນທການຄວບຄມຄາເຊາໄດແຜກະຈາຍໄປທວ, ເຈາຂອງຊບສນໄດລະເລຍການບຳລງຮກສາເປນເວລາຫາຍສບປ, ສະນນ ອາຄານຈງພງທະລາຍລງມາໃນເວລາເກດຝນຕກແຮງ. ການຄວບຄມຄາເຊາບແມນສງໜງດຽວຕກບເມອງ Mumbai ຫ ບນດາປະເທດທກຳລງພດທະນາ. ກດໝາຍການຄວບຄມຄາເຊາຍງຄງນຳໃຊຢໃນບາງຮບແບບໃນນະຄອນ New York ນບຕງແຕປ 1943,

ບອນທໃນປະຈບນ ມອາພດເມນປະມານໜງລານແຫງທຖກກຳນດສະຖຽນພາບໃຫເຊາ ແລະ 50,000

ແຫງທຖກຄວບຄມຄາເຊາ. ຫວາງບດນໃນປ 2009 ນ, ໄດມການອອກກດໝາຍໜງໃນ New York

ທຈຳກດຄວາມສາມາດຂອງເຈາຂອງເຮອນໃນທວລດໃນການຂນລາຄາຄາເຊາ. ກດໝາຍດງກາວ ຄາດວາຈະກບມາຄວບຄມຫາຍໜວຍຄວເຮອນທໃນເມອກອນເຄຍດງດດຄາເຊາຕາມລາຄາຕະຫາດ. ພວກມນມຢໃນປະມານ 40 ປະເທດ, ລວມທງຫາຍໆປະເທດທພດທະນາແລວ. ແລະ ການຄວບຄມຄາເຊາບແມນການບດເບອນຕະຫາດໜງດຽວ. ທລະກດອະສງຫາລມະຊບໃນຫາຍໆປະເທດຈຳເປນຕອງ ໄດຈາຍພາສໃນການຂາຍ, ບແມນຕກບຊບສນທຖຄອງເປນເຈາຂອງ. ແຕການເກບພາສເຮດໃຫຫດຜອນການຂາຍຊບສນ ແລະ ສງເສມການປະເມນລາຄາຕາ. ແລະ ການຈຳກດລາຄາຊມງ ແລະ ການນຳເຂາສາມາດກໃຫເກດຕະຫາດມດ ແລະ ລາຄາທແພງເກນຈງ, ສະນນ ຊມງເຈອປນກຈບລງດວຍການເກດ ສງປກສາງທບແຂງແກນ.

ການເຮດໃຫຕະຫາດທດນ ແລະ ການເຊາໄດຮບຜນດສາມາດໃຊເວລາດນນານເພອຊກຈງຜ ຄນໃຫກຳນດຂງເຂດທເໝາະສມ ແລະ ດຳເນນບນດາມາດຕະການປອງກນ. ແຕສງນຈະບແມນ ວຽກທງາຍໆເລຍ. ມນຈະບງາຍເລຍໃນການກຳຈດການບດເບອນຕະຫາດທມຢຫວງຫາຍ ເນອງ ຈາກວາຫາຍໆຜນປະໂຫຍດມຜນໄດຜນເສຍຕາມມາ. ແລະ ການຮສງທຈະຕອງປຽນແປງກອນ ໝບແມນສງທເຫນໄດງາຍໆ. ນະໂຍບາຍໃນອາດດມຜນຢາງໃຫຍຫວງຕກບປະຈບນ: ຫາຍໆສງ ປກສາງທຢນຢດຽວນຖກກສາງຂນໃນກອນໜານ, ແລະ ຈດພກຜອງແມນຍາກທຈະຄນພບ ແລະ ຍາກກວາໃນການແກໄຂ. ຜນທຕາມມາມຢວາການແກໄຂບນດານະໂຍບາຍໃນຕອນນຈະບສງຜນ

ຮບ 2 ລາຄາຊບສນສຳລບຊບສນທປຽບທຽບໄດແມນສງກວາໃນສະຖານທທຫາງໄກອອກໄປຈາກຄວາມສຽງເກດແຜນດນໄຫວໃນ Bogota

ແຫງຂມນ: Lall ແລະ Deichmann 2009

140

120

100

80

60

40

20

0ໃກທສດ ໃກສອງສວນຫາ ໃກສາມສວນຫາ

ໄລຍະຫາງຈາກ 10 ເຂດທມຄວາມສຽງທສດ

ໃຫສສວນຫາ ໄກທສດ

ເງນເ

ປໂຊຂ

ອງໂຄ

ລຳເບ

ຍ (ພ

ນ)


ໃຫເກດການປບປງດຂນໃນທນທ, ເຖງແມນວາການແກໄຂພວກມນໄວກວາເທາໃດກຍງດເທານນ. ໃນບອນທມສງກສາງໃໝຫາຍກວາ, ດງໃນເຂດຕວເມອງຂອງບນດາປະເທດກຳລງພດທະນາ, ສງ ດງກາວນເປນບນຫານອຍກວາ, ແຕປະເທດທຮງມກວາຍງຄງແບກຫາບພາລະນ: ປະກນໄພທລາຄາຕາກວາຄວາມເປນຈງ (ຄາປະກນໄພຕາເກນໄປເນອງຈາກຄວາມກດດນດານຄວາມນຍມຕກບອດ ສະຫະກຳທມການຄວບຄມ) ໄດນຳໄປສການກສາງຢາງຫວງຫາຍຕາມລຽບຊາຍຝງທມກເກດເຮຣ ເຄນໃນສະຫະລດ.

ຄນທກຍາກແບກຫາບສວນທໜກທສດຂອງຜນກະທບສະສມຂອງບນດານະໂຍບາຍເຫານນ (ໂຄງສາງພາສ, ແຜນການຈດຕຽມດານການເງນຂອງຕວເມອງ ແລະ ອນໆ) ເຊງພຽງແຕກໃຫ ເກດການສະໜອງທຈຳກດແລະບຕອບສະໜອງຂອງທດນທຖກກດໝາຍແລະສາມາດຊໄດສຳລບ ບອນຢອາໃສທປອດໄພກວາ. ລດຖະບານສາມາດຂະຫຍາຍທາງເລອກຂອງຄນທກຍາກ—ຜທມກຈະ ອາໃສຢໃນເຂດພນທອນຕະລາຍ ແລະ ໃນສະລຳຄນທກຍາກທສຽງຕການເກດໄພອນຕະລາຍ—ແຕ ສງນມນຍາກອະທບາຍກວາການຊບອກສງທພວກເຂາຄວນເລອກ. ຄວເຮອນທທກຍາກຢາກມ ການເຂາເຖງວຽກເຮດທງາຍກວາ, ເຖງແມນວາສງນອາດຈະໝາຍເຖງການອາໃສຢໃນສະລຳ ຕາມແຄມແມນາທມກເກດໄພນາຖວມ ຫ ຕາມເນນພທມກເກດດນເຈອນກຕາມ. ໃນບາງກລະນ, ຄວາມໝນຄງຂອງຊບສນນນ (ໃບຢງຢນກຳມະສດທຈະແຈງມກຈະຊວຍໄດ) ອະນຍາດໃຫຜເປນ ເຈາຂອງລງທນໃນບນດາມາດຕະການປອງກນ. ເມອຜນຕາມມາທາງສງຄມຂອງການຕງຖນຖານໃນ ເຂດທເປນອນຕະລາຍແມນສດທບດ, ການຕອບໂຕທຖກຕອງແມນໃຫລດຖະບານເຮດການແຊກແຊງຢາງມເປາໝາຍ. ສງນອາດຈະປະກອບມການເຮດໃຫທດນທສາມາດນຳໃຊໄດມຢໃນເຂດທປອດໄພ ກວາ—ໄປພອມກບການບລການຂນສງທທວເຖງ ແລະ ເຊອຖໄດ ແລະ ການບລການອນໆເພອໃຫຜ ຄນຍງຄງເຊອມຕກບວຽກເຮດຂອງເຂາເຈາ.

ອນທສາມ, ລດຖະບານຕອງສະໜອງໂຄງລາງພນຖານ ແລະ ການບລການອນຢາງທວເຖງ, ແລະ ໂຄງລາງພນຖານແບບສາລະພດປະໂຫຍດແມນມກຈະປະສບຜນສຳເລດ. ຫາຍໆການປອງກນແມນຊອນຕວຢໃນໂຄງລາງພນຖານ, ແຕປະສດທຜນຂນຢກບຄນນະພາບ. ໂຄງລາງພນຖານ ຕອງການການບຳລງຮກສາ: ສອມແປງຂມຕາມຖະໜນກອນລະດໜາວ ຫ ລະດຝນ; ທາສຂວ ເຫກກອນທພວກມນຈະອອນລງຈາກການກດໝຽງ; ກວດກາ ແລະ ສອມແປງຮອຍແຕກໃນຂວເປຕງ. ວສະວະກອນທກຄນຮສງນ, ແຕພວກເຂາມກຈະບໄດຮບການຈດສນງບປະມານໃນການເຮດສງ ນ—ແມກະທງໃນສະຫະລດ, ບອນທການຫກພງລງມາຂອງຂວໃນປ 2007 ໃນເມອງ Minneapolis

ໄດດງດດຄວາມສນໃຈຕກບການລະເລຍດງກາວ.ການໃຊຈາຍຄວນຂຽນລງເປນລາຍການໂດຍຈດລຽງຕາມລຳດບອດຕາຜນຕອບແທນ

(ເສດຖະກດ). ແຕເມອຈຳເປນຕອງຂນກບຂອບເຂດການໃຊຈາຍງບປະມານຕາມອຳເພໃຈ ແລະ ເປນກອນ, ການໃຊຈາຍທມຜນຕອບແທນຕາມກຈະມາກອນການໃຊຈາຍຜນຕອບແທນສງທສາມາດ ເລອນໄປໄດ. ເນອງຈາກວາການບຳລງຮກສາສາມາດລນອອກໄປໄດ, ມນຈງມກຖກເລອນອອກໄປ— ເທອແລວເທອອກ—ຈນກະທງຊບສນນນຫກພງລງ. ຮອງລະບາຍນາ, ເມອສາງແລວ, ບໄດຮບ ການບຳລງສອມແປງຢາງພຽງພ ແລະ ຈງເຮດໃຫເກດການອດຕນ; ສະນນ ເມອຝນຕກຈງກໃຫເກ ດນາຖວມທຂາຊວດຜທກຍາກ. ການບລການສາທາລະນະອນທຈະແຈງນອຍກວາປະກອບມ ການຂນສງໃນຕວເມອງທເຊອຖໄດ, ແລະ ສງເຫານຕອງການງບປະມານສາທາລະນະທດກວານ—ບແມນວາຕອງຫາຍກວາສະເໝໄປ. ຕວຢາງ, ປະມານ 30 ເປເຊນຂອງຊບສນທເປນໂຄງລາງພນຖານໃນປະເທດອາຝຣກາເຂດຮອນຕອງການໃຫມການຟນຟ, ແລະ ພຽງແຕໃຊງບປະມານ $0.6 ຕໃນການບຳລງຮກສາເສນທາງກຈະໄດຮບຜນປະໂຫຍດ $2.6 ຕໃນແຕລະປ (ຮບ 3).

ລດຖະບານປະເທດຕາງໆຕອງຮບປະກນວາໂຄງລາງພນຖານທກສາງແລວໃໝບກໃຫ ເກດຄວາມສຽງໃໝໆ. ສງນສຳຄນເປນພເສດເນອງຈາກວາ, ໃນຫາຍໆປະເທດກຳລງພດທະນາ, ການລງທນດານໂຄງລາງພນຖານ—ການລງທນໄລຍະຍາວ—ແມນເປນໄປໄດທຈະເພມຂນເຖງຈດສງສດໃນສອງສາມທດສະຕະວດຕໜາ. ການຕງໂຄງລາງພນຖານໃຫພນຈາກແບບທເປນອນຕະລາຍແມນໜງວທຂອງການເຮດສງນນ. ບອນທສງນນອາດຈະບສາມາດເຮດໄດ, ວທອນກຄດຳເນນບນດາໂຄງການກສາງໂຄງລາງພນຖານສາລະພດປະໂຫຍດ, ເຊນວາ ໂຄງການບລຫານຈດການນາຈາກພະຍ ແລະ ອໂມງຖະໜນຂອງເມອງກວລາລຳເປ (ໂຄງການ


SMART). ນາຖວມຈາກຝນຕກແຮງແມນໄພອນຕະລາຍຢາງໜງ, ແລະ ອໂມງຄວາມຍາວ 9.7

ກໂລແມດ ມນຄາກສາງ $514 ລານມສາມລະດບ (ຮບ 4), ລະດບຕາສດໃຊສຳລບລະບາຍນາ ແລະ ສອງລະດບສງກວາໃຊສຳລບເປນຖະໜນສນຈອນ. ຮອງລະບາຍນາເຮດໃຫປະລມານນາ ຖວມຈຳນວນຫວງຫາຍປຽນເສນທາງຈາກສນກາງທາງດານການເງນຂອງເມອງໄປສອາງເກບນາ,

ຮບ 3 ການໃຊຈາຍນອຍເກນໄປຕກບວຽກບຳລງ ສອມແປງໝາຍເຖງລາຍການວຽກຄາງຫວງຫາຍສຳລບການຟນຟໂຄງລາງໃນເຂດທະເລຊາຍສາຮາຣາ ອາຝຣກາ

ໝາຍເຫດ: ດດສະນການຟນຟສະແດງຄາເປເຊນສະເລຍໃນທວປະເທດຂອງໂຄງລາງພນຖານແຕລະປະເພດທມສະພາບຊດໂຊມ ແລະ ຕອງການການຟນຟສອມແປງ.ແຫງຂມນ: Briceño-Garmendia, Smits, ແລະ Foster 2008.

ການຜະລດ ເສນທາງຫກ ຊນລະປະທານ ນາໃນຕວເມອງ ນາໃນຊນນະບດ ເສນທາງຊນນະບດ ສະເລຍທາງລດໄຟ

ໂຄງລາງພນຖານ

50

40

30

20

10

0

ດດສະ

ນກ

ານຟ

ນຟ

ສະເລ

ຍ (ເ

ປເຊນ

)

ຮບ 4 ສາມຮບແບບການໃຊງານຂອງອໂມງ SMART

ແຫງຂມນ: Mott MacDonald Group 2009.

ບມພະຍ

ອາງບນຈນາ



ອາງເກບນາ



ພະຍປະຈຳປ

ພະຍໃຫຍ


ອາງບນຈນາ ແລະ ອໂມງທາງຜານ. ການປະສມປະສານກນລະຫວາງຮອງລະບາຍນາແລະ ເສນ ທາງສນຈອນມສອງຈດດດງນ: ມນຮບປະກນການບຳລງຮກສາຮອງລະບາຍນາທຖາເປນຢາງອນ ແລວຈະຖກນຳໃຊພຽງແຕດນໆຄງໜງ, ແລະ ມນມລາຄາກສາງນອຍກວາການກສາງແຕລະຢາງແຍກ ກນຕາງຫາກ.

ໂຄງລາງພນຖານ, ເຖງແມນວາມການອອກແບບ, ກສາງ ແລະ ບຳລງຮກສາເປນຢາງດກຕາມ, ບສາມາດປອງກນໄພພບດໄດສະເໝໄປ. ເພາະສະນນ ລດຖະບານປະເທດຕາງໆຕອງເອາໃຈ ໃສຕກບສງປກຍອຍຂອງ “ໂຄງລາງພນຖານທສຳຄນ” ທເມອເລອກແລວແມນຈະກໃຫເກດ “ຜນຕາງດານຄວາມປອດໄພ” ທສງກວາປກກະຕ (ຄວາມແຮງພເສດທວສະວະກອນເພມເຂາໃນ ການອອກແບບ). ໂຄງລາງພນຖານທສຳຄນດງກາວຕອງໄດຖກກຳນດກອນທຈະເກດໄພພບດເພອຮບ ປະກນຄວາມພຽງພຂອງມນ. ແຕສງທສຳຄນທສດແມນລກສະນະການປບໃຊຕາມສະພາບການໄດ—ໂຮງຮຽນທປອດໄພນຳໃຊເປນບອນຫບໄພຈາກພະຍໄຊໂຄລນໃນປະເທດບງກາລະເທດ, ແຕໂຮງໝ (ບແມນໂຮງຮຽນ) ອາດຈະຈະສຳຄນກວາຢາງຍງໃນປະເທດເຕກເພອປນປວຄນແຂນຂາຫກໃນເວ ລາອາຄານຫກພງລງມາໃນຕອນເກດແຜນດນໄຫວ. ແລະ ລດຖະບານຕາງໆຕອງລະມດລະວງກຽວ ກບການຮກສາລາຍການໃຫສນ: ເມອມນປະກອບມຊບສນຫາຍຢາງເກນໄປ, ຄາໃຊຈາຍຈະເພມຂນ ໂດຍບເໝາະສມກບຜນປະໂຫຍດທຈະໄດຮບ. ແມກະທງປະເທດສະຫະລດກພບກບຄວາມຫຍງ ຍາກໃນການຮກສາໂຄງລາງພນຖານທສຳຄນໃຫຢໃນລະດບນອຍທສາມາດບລຫານຄມຄອງໄດ, ແລະ ລດຖະບານປະເທດອນໆກຈະພບກບບນຫານຢາງບຕອງສງໃສເຊນກນ.

ອນທສ, ສະຖາບນທດຕອງໄດພດທະນາຂນເພອອະນຍາດໃຫມການຕດຕາມກວດກາຂອງ ສາທາລະນະ. ສະຖາບນທດທງສະທອນເຖງ ແລະ ກໃຫເກດຄວາມຈະເລນຮງເຮອງ ແລະ ໜງສງຄນພບທເດນຊດຂອງບດລາຍງານນມຢວາບນດາປະເທດທມລະບບສະຖາບນທປະຕບດ ງານໄດດແມນສາມາດປອງກນໄພພບດໄດດກວາ, ລວມທງການຫດຜອນແນວໂນມຂອງການເກດຂຂດແຍງທກຽວຂອງກບໄພພບດ. ແຕສະຖາບນຢເໜອກວາຄຳວານຕບກຄນຫໜວຍງານສະ ເພາະໃດໜງ. ສະພາ, ສມວນຊນ, ສະມາຄມທລະກດ, ແລະ ໜວຍງານຄາຍຄກນປະຕບດໜາທແຕກຕາງກນຢໃນບນດາປະເທດຕາງໆ—ເຖງແມນວາພວກເຂາມສດອຳນາດທາງກດໝາຍ ແລະ ຄວາມຜດຊອບຄາຍຄກນກຕາມ.

ການສງເສມສະຖາບນທດໝາຍເຖງການຍອມໃຫມການວວດພດທະນາຂອງອງກອນຫໜວຍ ງານຕາງໆທທບຊອນກນ (ສມວນຊນ, ກມຜຢອາໃສ, ກມວສະວະກຳ) ທທງໝດອາດຈະບມແຮງຈງໃຈ ແຕຢາງໃດກຕາມ ເຮດໃຫຄວາມຄດເຫນທແຕກຕາງເຊອມຊມເປນຄວາມມສະຕຮບຮຂອງສາທາ ລະນະຊນ. ການອະນຍາດໃຫມຄວາມເຫນທແຕກຕາງເຮດໃຫສາທາລະນະຊນໄດຮບຂມນ ແລະ ມສວນຮວມເມອການສະເໜທເປນທາງເລອກ ແລະ ຄວາມຄດເຫນຄດຄານມການແຂງຂນກນສຳ ລບການສະໜບສະໜນຂອງພວກມນ. ການມສວນຮວມ ແລະ ການຕດຕາມກວດກາຂອງສາທາລະ ນະຮບປະກນໃຫແນວຄວາມຄດດໆໄດຮບການພຈາລະນາ ເຖງແມນວາພວກມນເປນແນວຄວາມຄດ ທແປກປະຫາດຫຜດປກກະຕກຕາມ (ອໂມງຄສຳລບລະບາຍນາ ແລະ ຖະໜນແລນລດ). ການຕດ ຕາມກວດກາດງກາວຍງສງເສມໃຫຊມຊນທດລອງ ແລະ ປະດດຄດສາງການດຳເນນງານທຍນຍງ ຂອງເຂາເຈາເອງທສງເສມການປອງກນ.

ບອນທສະຖາບນຖກປາບປາມ, ຜນໄດຮບເປນໜາທໃຈ. ຄວາມເສຍຫາຍຈາກພະຍໃນປະເທດ ເຮຕແມນຮນແຮງກວາໃນປະເທດໃກຄຽງເຊນສາທາລະນະລດໂດມນກນ. ການທຳລາຍປາແມນສງ ແຕກຕາງທເຫນໄດຈະແຈງ (ຮບທ 5) ແຕຄນນະພາບຂອງສະຖາບນແມນສງທມຄວາມຈະແຈງນອຍກວາ. ບນດາສະຖາບນ ແລະ ຊມຊນຂອງເຮຕໄດຄອຍແຫວແຫງຫາຍໄປເນອງຈາກການບລຫານ ປກຄອງທບດເປນເວລາຫາຍສບປ. ບນດາຊມຊນທເຄອນໄຫວກະຕລລນຊວຍຮບປະກນໃຫຕນໄມໃຫຍ ບຖກຕດລມລງຢາງບຄດຄຳນງ ແລະ ຕນໄມນອຍທປກຈະເຕບໃຫຍຂະຫຍາຍຕວ. ເຖງແມນວາຜນ ປະໂຫຍດຂອງປະຊາຊນເຂດເນນສງຜທຕດຕນໄມອາດຈະແຍກອອກຈາກປະຊາຊນທຢເຂດດນຕາ ຜທປະເຊນກບດນເຈອນ, ແຕຊມຊນຈະປະສານແກໄຂຄວາມແຕກຕາງເຫານ ແລະ ບລຫານຈດ ການການນຳໃຊຢາງຍຕທຳຂອງສງທເປນເຈາຂອງຮວມກນ. ຄວາມຈະເລນຮງເຮອງໃນສດທາຍກຂນກບການຟນຟຄນຄວາມເຊອໝນ ແລະ ທນຮອນດານສງຄມທໄດສນເສຍໄປແລວກະທງໃນເວລາ ກອນທຈະເກດແຜນດນໄຫວ ແລະ ພະຍເຮຣເຄນເສຍອກ.


ເລອຍໆແລວ, ສະຖາບນມຄວາມເຊອມໂຍງກບຄວາມເປນປະຊາທປະໄຕ, ແຕບດລາຍ ງານນພບວາມນບແມນວາເຄອງໝາຍຂອງປະຊາທປະໄຕ ຫ ການປກຄອງແບບຜະເດດ ການທເປນເລອງສຳຄນ. ລະບບສະຖາບນທດແມນກຽວຂອງກບການແຂງຂນທາງດານການ ເມອງຫາຍກວາການເລອກຕງພຽງຢາງດຽວ (ຄວາມເຂາໃຈປະຊາທປະໄຕແບບທຳມະດາ). ທງໃນປະເທດທບແມນປະຊາທປະໄຕ ແລະ ປະເທດປະຊາທປະໄຕ, ການມພກການເມອງທ “ມຄວາມເປນສະຖາບນການເມອງ”— ພກການເມອງທອະນຍາດໃຫສະມາຊກປະຕບດວໄນຜນຳຜ ທສະແຫວງຫານະໂຍບາຍທຂດກບຜນປະໂຫຍດຂອງສະມາຊກ—ແມນກຽວພນຢາງໃຫຍຫວງກບ ການຫດຜອນອດຕາການເສຍຊວດຈາກໄພພບດ. ອດຕາການເສຍຊວດຈາກແຜນດນໄຫວຫດລງ 6 ເປເຊນສຳລບໜງປເພມຕມອກຂອງການເລອກຕງທມການແຂງຂນ, ແລະ ຫດລງ 2 ເປເຊນເມອອາຍສະເລຍຂອງພກການເມອງເພມສງຂນແຕລະປ. ສະນນ ລະບບດງກາວຈງມແນວໂນມເພມຂນໃນ ການຕອບສະໜອງຄວາມຕອງການຂອງພນລະເມອງ.

ການປອງກນໄພພບດຮຽກຮອງຕອງການໃຫຫາຍໆໜວຍງານພາກລດ ແລະ ພາກເອກະຊນເຮດວຽກຮວມກນຢາງດ, ແລະ ລດຖະບານສາມາດເຮດບດບາດໜາທດານສະຖາບນ ໃນສງນ. ແຕບມຕຳລາໜງດຽວສຳລບການສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫສະຖາບນ; ລະບບການເມອງ ຫາກຫາຍປະເພດສາມາດຮບໃຊຈດປະສງນ. ແຕການສງເສມອງການຈດຕງຫາກຫາຍຮບແບບທອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫແກການດຳເນນການສວນລວມໂດຍກມປະຊາຊນຈະເຮດໃຫພວກເຂາເລງດຳເນນການຢາງມປະສດທຜນກວາສຳລບການເຜຍແຜຂມນຂາວສານ, ມາດຕະການການປອງກນທມ ແລະ ທາງເລອກຕາງໆ, ແລະ ປະສດທຜນຂອງພວກມນທຽບກບຄາໃຊຈາຍ.

ແລະ ອນທຫາ, ຜໃຫທນກມບດບາດໃນໃນວຽກງານການປອງກນເຊນກນ. ຫວຂກວມລວມຂອງບດລາຍງານມຢວາບມການດຳເນນການຢາງພຽງພໃນວຽກງານການປອງກນ. ຜໃຫທນໂດຍປກກະ ຕແລວດຳເນນການຕອບໂຕຕກບໄພພບດຫງຈາກທພວກມນເກດຂນແລວ: ປະມານໜງສວນຫາ

ຮບ 5 ແຜນທທແນມເຫນໄດຈະແຈງລະຫວາງປະເທດເຮຕ ແລະ ສາທາລະນະລດໂດມນກນ

ແຫງຂມນ: National Geographic.


ຂອງການຊວຍເຫອດານມະນດສະທຳທງໝດໃນລະຫວາງປ 2000 ຫາ 2008 ແມນຈດໃຫການໃຊຈາຍສຳລບການບນເທາທກ ແລະ ການຕອບໂຕໄພພບດ (ຮບ 6).

ສດສວນຂອງການໃຫທນຊວຍເຫອດານມະນດສະທຳທໃຊເຂາໃນວຽກງານປອງກນແມນມ ນອຍທສດ ແຕກກຳລງເພມຂນ—ຈາກປະມານ 0.1 ເປເຊນໃນປ 2001 ເປນ 0.7 ເປເຊນໃນປ 2008.

ແນວໃດກຕາມ, ກດຈະກຳການປອງກນມກຈະໝາຍເຖງລາຍຈາຍການພດທະນາໄລຍະຍາວ ໃນ ຂະນະທຈດສມຂອງການຊວຍເຫອດານມະນດສະທຳ—ເຊງເປນສວນນອຍໆຢແລວຂອງການຊວຍ ເຫອທາງການດານການພດທະນາ—ແມນການບນເທາທກ ແລະ ການຕອບໂຕແບບທນທ. ຜໃຫທນ ທກຽວຂອງກບວຽກງານການປອງກນສາມາດໝາຍເອາມານຳໃຊເງນຊວຍເຫອທາງການດານການ ພດທະນາ (ແທນທຈະໝາຍເອາການຊວຍເຫອດານມະນດສະທຳ) ສຳລບກດຈະກຳທກຽວຂອງກບ ການປອງກນ. ແລະ ຖາການຊວຍເຫອດງກາວ, ຖານຳໃຊຢາງມປະສດທຜນ, ກສາມາດຫດຜອນບນ ຫາຕາງໆທເກດຂນຈາກສະພາບທກນບເຂາຄາຍບອອກຂອງ Samaritan: ຄວາມບສາມາດປະຕເສດການຊວຍເຫອຫງຈາກເກດໄພພບດຕກບບກຄນຜທບໄດດຳເນນມາດຕະການປອງກນຢາງພຽງພ.

ນອກເໜອຈາກຜນສະທອນດານນະໂຍບາຍເຫານແລວ, ຜອານອາດຈະພບເຫນຄວາມສນໃຈ ແລະ ການນຳໃຊຢາງຫວງຫາຍໃນບດລາຍງານ, ເຊງສງລວມໄວໃນສວນທເຫອຂອງບດສະເໜໂດຍລວມນ.

ຮບແບບຂມນໄພພບດທໄດປກສາຫາລກນອກ

ມຜເສຍຊວດ 3.3 ລານຄນຈາກໄພອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດນບຕງແຕປ 1970, ຫ ປະມານ 82,500

ຄນຕປ, ດວຍຈຳນວນທປຽນແປງແຕກຕາງກນໃນແຕລະປ ແລະ ບມແນວໂນມດານເວລາທຈະແຈງ. ໄພແຫງແລງແມນສງທຮາຍກາດທສດຂອງໄພອນຕະລາຍສປະເພດ (ແຜນດນໄຫວ, ນາຖວມ, ພະຍ ແລະ ອນອນ) ແລະ ບນດາປະເທດທກຍາກປະສບກບຜນກະທບໃນສດສວນທບເທາກນ—ເກອບ 1 ລາ

ຮບ 6 ໄພພບດໄດຮບປະມານໜງສວນຫາຂອງການຊວຍເຫອດານມະນດສະທຳທງໝດ

ໝາຍເຫດ: ການຊວຍເຫອດານມະນດສະທຳແມນ “ການເຂາແຊກແຊງຊວຍເຫອເພອໃຫຜຄນທເປນຜເຄາະຮາຍຈາກໄພພບດທາງທຳມະຊາດ ຫ ການຂດແຍງ ສາມາດຕອບສະໜອງໄດຄວາມຕອງການ ແລະ ສດທພນຖານຂອງເຂາເຈາ”, ໃນຂະນະທການຊວຍເຫອດານການພດທະນາຢາງເປນທາງການ (ODA) ແມນ “ເງນທຈາຍເຂາໃນວຽກງານພດທະນາ (ການສກສາ, ສາທາ, ການສະໜອງນາ ແລະ ສຂະອະນາໄມ, ການກະສກຳ ແລະ ອນໆ) ແລະ ການຊວຍເຫອດານມະນດສະທຳໂດຍບນດາສະມາຊກຂອງຄະນະກຳມະການການຊວຍເຫອດານການພດທະນາ OECD”.ແຫງຂມນ: ພະນກງານທະນາຄານໂລກ ອງໃສຂມນຈາກລະບບຕດຕາມດານການເງນ (FTS) ຂອງຫອງການປະສານງານກດຈະການດານມະນດສະທຳແຫງອງການສະຫະປະຊາຊາດ.

16

14

12

10

8

6

4

2

0 2000 2001

ເງນຊວຍເຫອດານມະນດສະທຳສຳລບໄພພບດເງນຊວຍເຫອດານມະນດສະທຳທງໝດ

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

ການ

ຊວຍເ

ຫອ

(ຕໂດ

ລາ ປ

2008)


ນຄນເສຍຊວດໃນໄພແຫງແລງຂອງອາຝຣກາພຽງຢາງດຽວ. ບນດາປະເທດທກຍາກທນທກຕກບສະ ພາບທຮນແຮງທສດຂອງການເສຍຊວດຈາກໄພພບດ (ແຜນທ 1).

ເຖງແມນວາມການເສຍຊວດທສາມາດຫກລຽງໄດ, ການບມແນວໂນມເພມຂນຢາງຈະແຈງສະ ແດງໃຫເຫນວາຮບພາບມຄວາມບດນອຍລງກວາທມນປະກດໃນຕອນທຳອດ: ຄວາມສຽງໄພກຳ ລງເພມຂນຢາງວອງໄວ (ເຊນວາ ປະຊາກອນຂອງປະເທດທທກຍາກ, ທງໃນຈຳນວນທງໝດ ແລະ ໃນເຂດຕວເມອງ) ແຕການເສຍຊວດອາດຈະມແນວໂນມຫດລງຖາຈດສດສວນຕາມຈຳນວນປະຊາ ກອນທກຽວຂອງ. ສະນນ, ສະແດງວາມບາງການປອງກນທມປະສດທຜນ.

ຂມນກຽວກບຄວາມເສຍຫາຍຂອງຊບສນແມນມຄວາມລະອຽດສມບນນອຍກວາຂມນກຽວກບ ການເສຍຊວດ, ແຕຄວາມເສຍຫາຍຈາກໄພອນຕະລາຍທງໝດໃນລະຫວາງປ 1970 ຫາ 2008

ລວມທງໝດແມນ $2,300 ຕ (ເງນໂດລາປ 2008), ຫ 0.23 ເປເຊນຂອງຜນຜະລດສະສມຂອງໂລກ. ຄວາມເສຍຫາຍຂນລງແຕກຕາງກນໂດຍມແນວໂນມທສງຂນໜອຍໜງແຕສາມາດເບງເຫນໄດ ເຖງແມນວາໄດມການປບດບອດຕາເງນເຟ. ພວກມນແຕກຕາງກນຕາມແຕລະໄພອນຕະລາຍ, ໂດຍທແຜນດນໄຫວ ແລະ ພະຍເປນສງທກຄວາມເສຍຫາຍຫາຍທສດ. ແລະ ພວກມນມຄວາມເສຍ ຫາຍສງໃນສດສວນທບເທາກນໃນບນດາປະເທດທມລາຍຮບປານກາງ. ອກເທອໜງ, ຂມນຊໃຫ ເຫນເຖງບາງການປອງກນທມປະສດທຜນ: ຖາຄວາມເສຍຫາຍຖກຈດສວນຕາມ GDP (ໃນທວໂລກ ຫ ຕາມແຕລະປະເທດ), ໂດຍທວໄປແລວ ພວກມນມແນວໂນມຫດລງ.

ເຖງແມນເມອຈດສວນຕາມຜນຜະລດ, ບນດາປະເທດທກຍາກທມຊບສນບຫາຍເກດຄວາມເສຍຫາຍໜອຍດຽວ, ແລະ ປະເທດທຮງມ (ທມທນຮອນຫາຍກວາ) ກປອງກນຄວາມເສຍຫາຍໄດຢາງມປະສດທຜນ. ບນດາປະເທດທມລາຍຮບປານກາງເກດຄວາມເສຍຫາຍຢາງເປນສດສວນຫາຍທສດ (ແຜນທ 2), ເຊງຊໃຫເຫນວາເປນຫຍງຄວາມເສຍຫາຍເດດຂາດຈງໄດເພມຂນ.

ສະຖາບນການຈດຕງທປອງກນຄວາມເສຍຫາຍມການພດທະນາຊາກວາຊບສນໃນເວລາທເຂດຊນນະບດຫນເປນຕວເມອງໃຫຍ ແລະ ຈະເລນຮງເຮອງ. ແຕນບແມນສງທປຽນແປງບໄດ: ແມກະ ທງບນດາປະເທດທທກຍາກກສາມາດດຳເນນການປອງກນທມປະສດທຜນໄດ, ແລະ ຫາຍປະເທດສາມາດຮບມກບສງທາທາຍຂອງການເຮດສງນນໄດ.

ແຜນທ 1 ການເສຍຊວດຫດລງໃນທະວບອາຊ ແລະ ທະວບອາເມລກາ - ແຕເພມຂນໃນທະວບອາຝຣກາ

ໝາຍເຫດ: ເຂດພນທສະແດງເຖງການເສຍຊວດສະສມຈາກໄພພບດສຳລບປ 1970 ຫາ 2010 (ກມພາ) ແຫງຂມນ: ພະນກງານທະນາຄານໂລກ ອງຕາມ EM-DAT/CRED.

0 - 5,000

5,001 - 20,000

ແຫງຂມນ: ພະນກງານທະນາຄານໂລກ ອງຕາມຂມນຂອງ EMDAT/CRED. ການຄາດຄະເນອາງອງ: Plate Carree

20,001 - 80,000

80,001 - 320,000

320,001 - 640,000

ຈຳນວນຜເສຍຊວດທງໝດ

Figure 1.9: Total Number of People Killed by Disasters (1970-2008)

IBRD 37866AUGUST 2010


ຜນກະທບຫາຍໆຢາງຂອງໄພພບດ

ໄພພບດກຄວາມເສຍຫາຍຢາງຈະແຈງຕກບຜຖກຜນກະທບ. ມນກຍງລະເວນຫາຍໆຄນໃນເຂດທຖກ ຜນກະທບ, ແຕຜຖກລະເວນອາດຈະໄດຮບຜນກະທບໃນທາງອອມ. ທລະກດເປນຊາງຮບຈາງສອມແປງ ແລະ ຕດເສອໃນໝບານກປະສບກບຄວາມລຳບາກເຊນກນເມອພະຍໄຊໂຄລນລະເວນເຮອນຂອງ ພວກເຂາ ແຕໄປທຳລາຍຜນລະປກຂອງລກຄາຂອງພວກເຂາ. ແລະ ຜນກະທບທາງອອມດງກາວ ຂະຫຍາຍວງກວາງອອກນອກເຂດພນທທຖກຜນກະທບ, ເຊງເຊອມໂຍງກບເຂດທບໄດຮບຄວາມ ເສຍຫາຍຜານການຄາຂາຍ. ຜນກະທບທາງອອມເຫານມກຈະ—ແຕກບສະເໝໄປ—ມຜນໃນທາງບດ. ການແກໄຂຜນກະທບເຫານແມນຍາກຫາຍ, ແຕຄວາມຈະແຈງທາງດານແນວຄດສາມາດຊວຍໄດ, ເຊງເລມຈາກການວດແທກ.

ຜນຜະລດມການຕກຕາຫາຍປານໃດໃນເຂດພນທຖກຜນກະທບ, ແລະ ເປນເວລາດນປານໃດແລວ. ຫາຍໆປດໃຈ (ການປຽນແປງໄປພອມໆກນໃນລາຄາສນຄາ, ເງອນໄຂການຄາຂາຍ, ອດຕາແລກປຽນ) ລວນແຕມຜນກະທບຕກບຜນຜະລດ, ແລະ ການສກສາມຄວາມແຕກຕາງກຽວກບວາສງເຫານໄດຮບ ການເອາໃຈໃສຫບ ແລະ ແນວໃດເມອວດແທກຜນກະທບຂອງໄພພບດ. ໄພພບດອາດຈະມຜນກະທບຕ ກບສວນນອຍໜງຂອງປະເທດ, ສະນນ ມນອາດຈະບເຮດໃຫຜນຜະລດລວມຂອງປະເທດຫດລງໃນລະ ດບດຽວກນກບໃນພນທທຖກຜນກະທບ. ການສກສາສຳລບບດລາຍງານນພບວາຜນຜະລດລວມຂອງ ປະເທດມກຈະຫດລງຫງຈາກເກດໄພພບດຮນແຮງໃດໜງ, ແຕ (ຂນກບໄພອນຕະລາຍນນໆ) ບາງຄງ ກເພມຂນຫງຈາກເກດໄພພບດບຮນແຮງ. ແຜນດນໄຫວເຮດໃຫຜນຜະລດຫດລງ, ແຕການກສາງຟນ ຟຄນທຕາມມາພດເຮດໃຫກດຈະກຳທາງເສດຖະກດເພມຂນ—ເຖງແມນວາສະພາບປະຊາຊນແມນ ຂຮາຍກວາເກາຢາງເຫນໄດຈະແຈງ. ການຂະຫຍາຍຕວທາງເສດຖະກດແມນອດຕາການປຽນແປງ ຂອງຜນຜະລດ, ສະນນ ເຖງແມນວາຜນຜະລດຈະຟນຟພຽງແຕສລະດບເດມຂອງມນຫງຈາກການຫດ ລງ, ແຕການຂະຫຍາຍຕວ (ສຳລບໄລຍະສນ) ຈະສງກວາອດຕາການຂະຫຍາຍຕວໄລຍະກອນເກດ ໄພພບດ.

ຜນຜະລດບວດແທກຄວາມເປນຢທດຂອງປະຊາຊນ, ໂດຍສະເພາະຫງຈາກເກດໄພພບດ. ແລະ ບແມນວາທກໆຄນຈະຖກຜນກະທບເທາກນ—ແມກະທງໃນເຂດພນທທຖກຜນກະທບ. ຊາວກະສກອນຜທບໄດສນເສຍຜນລະປກຂອງຕນກຈະໄດລາຄາສງກວາຖາຜນຜະລດລວມທງ ໝດຕາກວາປກກະຕ. ສະນນ ຜນກະທບທາງອອມ—ໂດຍສະເພາະໃນເຂດພນທທຢນອກເຂດໄພພບດ—ບແມນວາບດທງໝດ.

ແຜນທ 2 ຄວາມເສຍຫາຍຫດລງໃນອາຝຣກາ ແຕເພມຂນໃນບນດາປະເທດທມລາຍຮບປານກາງ

ໝາຍເຫດ: ເຂດພນທສະແດງເຖງຄວາມເສຍຫາຍສະສມຈາກໄພພບດເຊງຈດສດສວນຕາມ GDP ສຳລບປ 1970 ຫາ 2008.ແຫງຂມນ: ພະນກງານທະນາຄານໂລກ ອງຕາມຂມນ EMDAT/CRED.

0.000 - 0.050

ຄວາມເສຍຫາຍຈາກໄພພບດຈດສດສວນຕາມ GDP

0.051 - 0.150

ແຫງຂມນ: ພະນກງານທະນາຄານໂລກ ອງຕາມຂມນ EMDAT/CRED. ການຄາດຄະເນອາງອງ: Plate Carree

0.151 - 0.300

0.301 - 0.500

0.501 - 1.000

Figure 1.10: Damage from Disasters Scaled by GDP



ລດຖະບານມກຈະປະເມນຄວາມເສຍຫາຍຫງຈາກເກດໄພພບດ, ແລະ ການປະເມນດງ ກາວມຄວາມແຕກຕາງກນໃນດານຂອບເຂດ, ຈດປະສງ ແລະ ເຕກນກວທການ. ບດລາຍງານ ນກາວເຖງປະເດນດານແນວຄວາມຄດ ແລະ ວທປະຕບດໃນການວດແທກຄວາມເສຍຫາຍ ແລະ ຜນກະທບທາງກງ ແລະ ທາງອອມຈາກໄພພບດ. ການວດແທກຄວາມເສຍຫາຍແມນ ເລອງທເຮດຍາກ, ມກຈະເກດທງການປະເມນສງເກນຈງ (ຕວຢາງ ການນບສອງເທອຊອນກນ) ແລະ ການປະເມນຕາເກນຈງ (ມນຍາກທຈະປະເມນຄາການສນເສຍຊວດ ຫ ຄວາມເສຍຫາຍຕກບສງແວດລອມ). ການເອນອຽງຢາງບຍຕທຳກມຜນຕກບຄວາມຖກຕອງຂອງ ການປະເມນ, ໂດຍສະເພາະ ເມອຄວາມຄາດຫວງຂອງການຊວຍເຫອມຜນຕກບແຮງຈງໃຈ.

ການວດແທກທຖກຕອງແມນຢາແມນເປນໄປໄດສງກວາເມອຈດປະສງຂອງມນມຄວາມຈະ ແຈງ, ເຖງແມນວາລາຍການຜນປະໂຫຍດບາງຢາງກບສາມາດວດແທກໄດ. ການວດແທກຄວາມເສຍ ຫາຍມຈດປະສງຫາກຫາຍແລະມກຈະທບຊອນກນ. ພວກມນສາມາດຊນຳການບນເທາທກຂອງລດ ຖະບານ (ເຊນວາ ຈະໃຊຈາຍຫາຍປາໃດຕກບການບນເທາທກຜເຄາະຮາຍ, ໂດຍຮວາການໃຊຈາຍ ອນຕອງໄດຕດອອກ ຫ ຂນພາສ). ພວກມນສາມາດສະແດງໃຫເຫນວທຊກດນການຟນຟເສດຖະກດ ຫ ກຳນດມາດຕະການສະເພາະເພອປບປງການປອງກນ. ບດລາຍງານນກວດເບງຄວາມເປນໄປໄດ ທາງດານແນວຄວາມຄດ ແລະ ວທປະຕບດຂອງການຕອບສະໜອງແຕລະຈດປະສງ.

ປະຊາຊນບລຖາການຊວຍເຫອໃນການເລມຕນສອມແປງເຮອນຊານຂອງເຂາເຈາ ແລະ ຟນຟຊວດການເປນຢຂອງເຂາເຈາ, ແຕຄນທກຍາກທບມຫຍງນຳໃຊອາດຈະຮຽກຮອງຕອງ ການຄວາມຊວຍເຫອ. ລດຖະບານມກຈະສະໜອງການຊວຍເຫອເປນເງນສດ ແລະ ວດຖ, ແຕຄຳວາ “ການຊດເຊຍຄາເສຍຫາຍ” ແມນເປນຄຳບເໝາະສມ ເພາະວາຈຳນວນທຊດເຊຍ (ທປກກະຕແລວນອຍກວາສອງເທາ GDP ຕຫວຄນ) ໂດຍປກກະຕແລວແມນນອຍກວາສງທປະຊາຊນສນເສຍ. ສະພາບດານການເງນຂອງລດຖະບານຈຳກດການຊວຍເຫອເຫານ ເພາະວາເຖງແມນ ວາລດຖະບານສາມາດກຢມໄດ ແຕໜສນກຕອງໄດຊຳລະຄນໃນພາຍຫງ. ສະນນ, ການຮຜນສະ ທອນທາງງບປະມານໄລຍະກາງຂອງໄພພບດຈະເປນປະໂຫຍດກວາການວດແທກຄວາມເສຍຫາຍທ ເກດກບຊບສນສວນບກຄນ. ຖາການໃຊຈາຍໃນການບນເທາທກ ແລະ ການຟນຟໄປແທນທລາຍຈາຍ ການບຳລງຮກສາໂຄງລາງພນຖານ, ດງທພວກມນມກຈະເປນ, ການເສຍຊວດ ແລະ ຄວາມເສຍຫາຍ ຈາກໄພພບດໃນອະນາຄດຈະສງຂນ.

ການຟນຟຮຽກຮອງໃຫການຄາຂາຍກບມາເລມຕນໃໝ, ແລະ ສງນປະກອບມການຟນຟຄນສງເຊອມໂຍງຂອງເຂດພນທທຖກຜນກະທບກບສວນທເຫອຂອງລະບບເສດຖະກດ. ມນແມນຜນປະໂຫຍດຂອງປະຊາຊນ ແລະ ບລສດເອກະຊນເອງຈາກເທງຫາລມຂອງຕອງໂສການສະໜອງໃນການສອມແປງສງເຊອມໂຍງເຫານ (ການທະນາຄານ, ການຂນສງສນຄາທາງລດ)—ແຕໂຄງລາງພນຖານທເປນວດຖ (ເສນທາງ, ຂວ, ທາງລດໄຟ) ມກຈະແມນຄວາມຮບຜດຊອບ ຂອງລດຖະບານ. ການປະເມນຄວາມເສຍຫາຍຕກບໂຄງລາງພນຖານສາທາລະນະແມນສງຮບດວນ, ແລະ ລດຖະບານຕອງໄດຕດສນໃຈຢາງວອງໄວວາຈະກສາງຫຟນຟຄນຫຍງແດ, ຢໃສ, ແລະ ຈະຟນຟຄນຫບ. ການຕດສນໃຈນຈະກະທບຕກບການຕດສນໃຈສວນບກຄນໃນການຟນຟຄນ. ໃຜ ເປນຜຕດສນໃນລດຖະບານແມນຂນກບໂຄງສາງການປກຄອງຂອງປະເທດນນໆ, ແລະ ປະຊາຊນທຖກຜນກະທບແມນຢໃນຕຳແໜງທດທສດໃນການຊບອກທາງເລອກວາຈະສອມແປງເສນທາງ ຫ ຂວໂຕໃດກອນ.

ຜນກະທບຂອງໄພພບດຕກບຜນຜະລດທາງເສດຖະກດ, ຫ ຕກບງບປະມານຂອງລດຖະບານ, ແມນບຄກນກບຜນກະທບຕກບສຂະພາບ ແລະ ຄວາມເປນຢຂອງປະຊາຊນ. ໄພພບດຢາງຕອງສງໃສເຮດໃຫຄວາມເປນຢທດຂອງຜທຖກຜນກະທບຫດລງ—ແລະ ເຖງແມນວາຜລອດຊວດຈະຟນຟ ແລະ ດຳເນນຊວດສບຕໃນລະດບກອນນຂອງເຂາເຈາ, ແຕພວກເຂາຈະຕອງໄດປະສບກບຄວາມລຳບາກໃນຜນຕາມມາທນທຫງເກດເຫດ.

ຫາຍການສກສາວໃຈໄດອະທບາຍວາໄພພບດສງຜນກະທບຕກບປະຊາຊນໃນໄລຍະສນແນວໃດ, ແລະ ບດລາຍງານນກເຫນເປນຄກນກບຜນການສກສາເຫານນກບການສກສາອນທພບເຫນຜນກະທບບດທແກຍາວດນກວາຕກບການຮຽນໜງສ, ຄວາມສາມາດຮບຮ ແລະ ສຂະພາບຈດ. ຜລອດຊວ ດບາງຄນຖກຜນກະທບເກນຂດຮບໄດ ແລະ ບສາມາດຟນຟຄນໄດຢາງສມບນ: ໄພແຫງແລງທແຜ


ລາມໃນທະວບອາຝຣກາສງຜນໃຫເດກນອຍເຕບໂຕບໄດເຕມທ ແລະ ຂາດສານອາຫານ, ໂດຍມຜນກະ ທບໃນທາງບດແບບຖາວອນ. ຕາໜາງຄວາມປອດໄພຢາງມປະສດທຜນສາມາດຫດຜອນຜນຕາມ ມາເຫານ, ແຕບແມນວາທກໆຕາໜາງຄວາມປອດໄພຈະມປະສດທຜນ.

ບດຂຽນໄດຮບຮແຕດນນານແລວວາໄພພບດ ແລະ ການຂດແຍງແມນມຄວາມເຊອມໂຍງ ກນ. ໄພອນຕະລາຍ, ໂດຍສະເພາະ ແຜນດນໄຫວ ແລະ ໄພແຫງແລງ, ມກຈະເຮດໃຫການຍດ ແຍງກນຢດຍາວອອກໄປ, ແຕສະຖາບນທດຈະເຮດໃຫແນວໂນມຂອງການເກດຂນຂອງພວກມນ

ຮບ 7 ມາດຕະການປອງກນສວນບກຄນທເປນປະໂຫຍດ

ໝາຍເຫດ: ບນດາມາດຕະການປອງກນຕນຕເຊງອດຕາຜນປະໂຫຍດທຽບລາຍຈາຍຖກຄດໄລມຄ: ການຍກເຮອນຂນສງ 1 ແມດເພອຫດຜອນຄວາມເສຍຫາຍຈາກນາຖວມ (ຈາກາຕາ); ການປອງກນປອງຢຽມ ແລະ ປະຕ ແລະ ການຍກລະດບຫງຄາເຮອນເພອປອງກນຄວາມເສຍຫາຍຈາກເຮຣເຄນ (Canaries ແລະ Patience, ໃນ ເຊນ ລເຊຍ); ການຕດຕງເພມເສມໃຫອາຄານແຂງແກນເພອເພມຄວາມທນທານຕກບແຜນດນໄຫວ (ອສຕນບນ) ແລະ ການກກນາການກກນາຖວມໃຫເຮອນດນຈ (ເຂດລມແມນາ Rohini, Uttar Pradesh, ອນເດຍ).ແຫງຂມນ: IIASA/RMS/Wharton 2009.

14 ຈາກາຕາ

ອສຕນບນ ເຊນ ລເຊຍ

ອນເດຍ

ອດຕາສວນລດ (%)

12

10

8

6

4

2

0 0 5 10 15

ອດຕາ

ຜນປະ

ໂຫຍດ

ທຽບ

ຄາໃຊ

ຈາຍ

16

14

12

10

8

6

4

2

0

ອດຕາ

ຜນປະ

ໂຫຍດ

ທຽບ

ຄາໃຊ

ຈາຍ

20

15

10

5

0

ອດຕາ

ຜນປະ

ໂຫຍດ

ທຽບ

ຄາໃຊ

ຈາຍ


0 5 10 15


0 5 10 15

5

4

3

2

1

0

ອດຕາ

ຜນປະ

ໂຫຍດ

ທຽບ

ຄາໃຊ

ຈາຍ


0 5 10 15

25 ປ 10 ປ 5 ປ 1 ປ


ຫດລງ. ສະຖາບນດງກາວໂດຍທຳມະດາແລວແມນກຽວຂອງກບຄວາມເປນປະຊາທປະໄຕ ແລະ ການປກຄອງທດ—ປດໃຈທຍງກຽວຂອງກບຄວາມຈະເລນຮງເຮອງ. ບດລາຍງານນເຫນວາການ ເຊອມໂຍງກນແມນຜານການແຂງຂນທາງດານການເມອງຫາຍກວາການລງຄະແນນສຽງເລອກຕງແບບຢາງດຽວ. ໄພພບດເຮດໃຫຄວາມຂາດແຄນ ແລະ ຈາກນນ ຄວາມຂດແຍງເພມຂນແມນບ? ຫ ພວກມນສາງໂອກາດສຳລບສນຕພາບ, ຄດງໃນ Aceh? ເປນໄປໄດທງສອງຢາງ, ແລະ ສະຖາບນທດເຮດໃຫຜນຮບທດກວາເປນໄປໄດຫາຍກວາ.

ການປອງກນໂດຍບກຄນ

ກອບການວເຄາະຂອງການປອງກນ, ການປະກນໄພ ແລະ ການຮບມໄດພສດວາເປນປະໂຫຍດ ໃນຫາຍໆສະພາບການ, ແລະ ບດລາຍງານນມໂຄງສາງອອມຮອບແນວຄວາມຄດເຫານ, ໂດຍ ແບງແຍກທາງເລອກສວນບກຄນອອກຈາກການຕດສນລວມໝ (ຢລະດບທແຕກຕາງກນຂອງລດຖະບານ). ປະຊາຊນເລອກວາຈະດຳເນນການປອງກນຫາຍປານໃດ (ຢາງມສະຕ ຫ ໂດຍບຕງໃຈ), ປະກນໄພຫາຍປານໃດທຕອງຊ, ແລະ ຄວາມສຽງທເຫອຢຫາຍປານໃດທຕອງຮບຜດຊອບຜານການຮບມ. ການປອງກນສວນບກຄນມຄວາມພຽງພ ແລະ ມປະສດທຜນບ?

ປະຊາຊນດຳເນນການປອງກນເຖງຈດບອນທຜນປະໂຫຍດທຄາດໄວ (ການຫກລຽງຄວາມສນເສຍ) ລນຄາໃຊຈາຍ—ອງໃສຂຈຳກດດານງບປະມານຂອງເຂາເຈາ (ຮບທ 7). ແຕຜຄນມຄວາມແຕກຕາງກນ ແລະ ແຕລະຄນເລອກແຕກຕາງກນ. ຄວາມແຕກຕາງດງກາວບຈຳເປນຕອງໝາຍເຖງວາບາງຄນ ເລອກບໄດດ, ແຕມນອນໃຈກວາເມອຜຄນຈຳນວນຫວງຫາຍດຳເນນມາດຕະການປອງກນທເບງຄວາ ມເຫດມຜນທດ. ອດຕາຜນຕອບແທນສຳລບບນດາມາດຕະການທມກນຳໃຊກນທວໄປ—ເຊນວາການ ຍກຖານຮອງພນໃຫສງໃນເຂດເມອງຈາກາຕາທມກນາຖວມ, ຫ ການປອງກນປອງຢຽມ ແລະ ປະຕບ ໃຫເກດຄວາມເສຍຫາຍຈາກລມແລະຝນໃນໝເກາະຈນາຣ—ສະແດງໃຫເຫນວາບາງມາດຕະການແມນ ມເຫດມຜນຮອງຮບ ແຕບແມນທງໝດ.

ການເລອກຂອງຄນຜໜງອາດຈະເຮດໃຫຜອນມນງງ: ຫາຍໆຄນອາໃສຢໃນເຂດພນທທສຽງໄພທຮກນວາເປນອນຕະລາຍ—ບວາຈະເປນຄນທກຍາກໃນປະເທດບງກາລະເທດ ຫ ເປນຄນຮງມຕາມຊາຍຝງຟລຣດາ. ທດສະດ ແລະ ການຄນພບທາງການທດລອງຫວາງບດນມາ ນສະແດງໃຫເຫນວາຜຄນບາງຄງກຮບຮຄວາມສຽງຢາງບຖກຕອງ ແລະ ອາດຈະບດຳເນນການທ ເປນຜນປະໂຫຍດຂອງຕນເອງ. ແຕກມຄຳອະທບາຍທຳມະດາກວາເຊງປະກອບມການເລອກໄດ ເລອກເສຍເຊນວາຄວາມໃກກບບອນເຮດວຽກ ແລະ ການເຂາເຖງຄວາມສະດວກສະບາຍດງກາວ ເຊນການຂນສງສາທາລະນະ, ເຖງແມນວາຈະມງບປະມານຈຳກດກຕາມ.

ການດຳລງຊວດໃນເຂດທມຄວາມສຽງຫາຍກວາມລາຄາຖກກວາສຳລບບກຄນນນ ແລະ ເຮດໃຫ ພວກເຂາໄດໃຊຈາຍສງຈຳເປນອນອນ (ອາຫານ, ການຮຽນໜງສຂອງເດກນອຍ), ສະນນ ຄນທກຍາກຈງປະ ເຊນກບທາງເລອກທຍາກລຳບາກ. ສງປກສາງທປອດໄພກວາສາມາດສາງຂນໃນເຂດພນທທມຄວາມສຽງ (ຢເນນພ, ເຂດແຜນດນໄຫວ) ໂດຍມຄວາມຮ, ການດແລ ແລະ ການໃຊຈາຍຢາງພຽງພ. ແຕເມອຄວາມ ເປນເຈາຂອງຊບສນຂອງບກຄນໃດໜງບໝນຄງ, ຄວາມເປນໄປໄດຂອງການຖກໄລອອກຈາກ ຫ ການມາງ ຖມຊບສນນນໄດກດເຊາະສງຈງໃຈທຈະລງທນໃນສງປກສາງທປອດໄພ. ການສກສາກຽວກບໃບຕາດນ 1.2

ລານໃບທແຈກໃຫໃນປ 1996 ໃນປະເທດເປຣ ພບວາການອອກໃບຕາດນມຄວາມກຽວຂອງກບການເພມຂນ 68 ເປເຊນໃນການປບປງສອມແປງທພກອາໃສພາຍໃນສປ.

ຄວາມບໝນຄງຂອງການຖຄອງທດນບແມນສງທທຖອຍໃຈພຽງຢາງດຽວໃນການສາງສງປກ ສາງທດ: ການຄວບຄມຄາເຊາ ຫ ກດລະບຽບອນທຄາຍຄກນກກດເຊາະສງຈງໃຈຂອງເຈາຂອງເຮອນ ເຊາໃນການບຳລງສອມແປງອາຄານສງປກສາງ. ສະພາບການໃນເມອງມມໄບ, ປະເທດອນເດຍ, ບອນ ທອາຄານທຖກລະເລຍໄດພງທະລາຍລງມາໃນຕອນເກດພະຍທຮນແຮງ ເຊງຂາຊວດຜຢອາໃສຈຳ ນວນຫວງຫາຍ, ໄດຖກອະທບາຍໃນລາຍລະອຽດຈຳນວນໜງ. ເມອງມມໄບມການຄວບຄມຄາເຊາ ແລະ ການເກບພາສທບດເບອນຈາກຄວາມເປນຈງເຊງຜນກະທບດານບດຂອງພວກມນໄດສະ ສມມາເປນເວລາຫາຍສບປ. ອາຄານສງປກສາງຖກຈຳກດໃມຫສງພຽງແຕສອງສາມຊນເທານນ,


ເຊງກດຂວາງການລວມກນເປນກມ, ແລະ ສາງຄວາມເຊອມໂຊມຕກບທດນທຄອບຄອງໂດຍຂະ ແໜງອດສະຫະກຳທສາມາດຖກນຳໃຊໄດດກວາ. ນະໂຍບາຍດງກາວຍງປະກອບສວນກໃຫເກດການຂາ ດແຄນທຢອາໃສທດ ແລະ ເຮດໃຫຜທກຍາກດຳລງຊວດຢໃນເຂດຢອາໃສຂອງຄນທກຍາກທຜອອກຄ ດອກເຫດຢໃນ ແລະ ອອມບລເວນຕວເມອງທຈະເລນຮງເຮອງ. ພວກເຂາຍງມເມອງທຂາດແຄນ ລາຍຮບຈາກພາສ, ສະນນ ໂຄງລາງພນຖານທຕອງການຈງບຖກສາງຂນ, ຫ ຖກສາງໃນແບບທບດ.

ສງປກສາງຍງມຄນນະພາບຕາເພາະວາຜຄນບຮໄດຢສະເໝເຖງໄພອນຕະລາຍທພວກເຂາປະ ເຊນ ຫ ສງທຕອງໃຊເພອສາງສງປກສາງທດ. ການອະທບາຍລາຍລະອຽດຈາກປະເທດອຕາລ, ປາກດສະຖານ, ແລະ ສລງກາສະແດງໃຫເຫນສງທາທາຍຕກບການປບປງວທປະຕບດໃນການກສາງ, ຄວາມສຳຄນຂອງຂມນ (ກຽວກບໄພອນຕະລາຍ ແລະ ວທກສາງໃຫໄດດກວາເກາ), ແລະ ບດບາດທຈຳກດຂອງປະມວນກດລະບຽບວາດວຍການກສາງ.

ການຮຽກຮອງໃຫມກດລະບຽບການກສາງທເຂມແຂງກວາດງສະທອນກກກອງຫງຈາກເກດໄພ ພບດໃດໜງ, ແລະ ການບງຄບໃຊຢາງເຂມງວດກວາກກາຍເປນການຮຽກຮອງທດງສະນນ. ແຕຈະ ມການປບປງນອຍດຽວເທານນ ຖາເຈາຂອງເອກະຊນ ແລະ ຜກສາງເຫນກດລະບຽບເຫານເປນອ ປະສກກດຂວາງອກອນໜງໃນການເອາຊະນະ, ຫ ຖາເຈາໜາທກນສນບນ ຫ ຍງພໃຈກບສງທເປນ ຢແລະບຢາກມການປຽນແປງ. ຄກນກບທກກດລະບຽບ, ລະບຽບການປກສາງຍງມຄວາມອອນໄຫວ ງາຍຕກບການຄອບງຳໂດຍຜນໄດຜນເສຍ (ປະມວນລະບຽບການກສາງສະບບທຳອດຂອງລດຄາລ ຟເນຍປ 1933 ມຈດປະສງປອງກນການນຳໃຊເຫກເພອປກປອງວຽກເຮດຂອງຊາງກ, ເຖງແມນວາສງປະກສາງກດວຍດນຈທບແຂງແຮງມຄວາມສາມາດຖກເສຍຫາຍສງກວາໃນເຂດແຜນດນໄຫວ). ປະມວນລະບຽບມຜນຜານ “ສະຖາບນ” ແລະ ແມນແຂວເຟອງອນໜງໃນລະບບທສບສນຂອງການ ສຽມສອນວທປະຕບດໃນການກສາງທດກວາ. ພວກມນມປະສດທຜນຫາຍທສດເມອພວກມນປະກອບ ມຂມນທຖກຕອງ ແລະ ສາມາດເຂາເຖງໄດກຽວກບຄວາມສຽງ ແລະ ຄນສມບດຂອງວດສະດກສາງ ທໃໝກວາ, ແລະ ເມອມສງຈງໃຈໃນການກສາງສງປກສາງທແໜນໜາ (ຕວຢາງ, ເຈາຂອງທດນເອ ກະຊນມໃບຖຄອງທດນຢາງຈະແຈງ). ວທປະຕບດໃນການກສາງທດສາມາດຖກສງເສມໂດຍບມປະ ມວນກດລະບຽບ, ດງການກສາງຄນໃໝຫງຈາກເຫດແຜນດນໄຫວປ 2005 ໃນເຂດຫາງໄກສອກຫກແລະເຂດເນນພຂອງປາກດສະຖານສະແດງໃຫເຫນ.

ການປອງກນຜານລດຖະບານ

ລດຖະບານສາມາດຊວຍໃນການປອງກນຢາງມປະສດທຜນ, ແຕດນລນພະຍາຍາມເຮດສງນນ. ມນຫຍງຍາກໃນການວດແທກວາລດຖະບານໃຊຈາຍ ຫາຍປານໃດ ໃນວຽກງານການປອງກນ ເພາະວານບແມນຫວຂງບປະມານສະເພາະ. ການວເຄາະໃນລາຍລະອຽດໃນປະເທດໂຄລຳເບຍ, ອນໂດເນເຊຍ, ແມກຊໂກ ແລະ ເນປານພບວາການໃຊຈາຍໃນວຽກງານການປອງກນແມນນອຍກວາການໃຊຈາຍຫງເກດເຫດໄພພບດ ຍກເວນໃນປະເທດໂຄລຳເບຍ (ຮບ 8). ແຕສງນບໄດໝາຍຄວາມວາມນ “ນອຍເກນໄປ”, ເພາະວາມນຍາກໃນການແຍກສງທປະກອບເປນການປອງກນ ແລະ ແຫງຍາກກວາອກໃນການກຳນດການໃຊຈາຍທພຽງພ.

ບນດາມາດຕະການປອງກນທມປະສດທຜນມກຈະຊອນຕວຢໃນການໃຊຈາຍອນ (ໃນໂຄງລາງພນຖານທເປນຄກນນາ), ແລະ ມການຊໃຫເຫນວາ ການຫນປຽນການລະເລຍໃນອາດດຂອງການບຳລງສອມແປງ (ການທາສຂວເພອຫດຜອນການເຂາໝຽງ ແລະ ການເພພງທເປນຜນຕມາ) ແລະ ການລງທນໃນສງທແນມບເຫນ (ການກວດກາສງປກສາງທຊດໂຊມ) ມຜນປະໂຫຍດຢາງໃຫຍຫວງ. ສະນນ, ເປນຫຍງມນຈງບເກດຂນ, ແລະ ໃຜເປນຜກຳນດການໃຊຈາຍຂອງລດຖະບານ? ບາງ ຄນບອກວານກການເມອງບຄດກວາງມອງໄກ, ແຕການແຂງຂນໃນຕະຫາດສຳລບການເລອກ ຕງ, ກຄກບການແຂງຂນອນ, ໂດຍທວໄປແລວຈະສະໜອງສງທສາທາລະນະຊນຕອງການ. ໃນສະຫະລດ, ຜເລອກຕງມກການໃຊຈາຍບນເທາທກຫາຍກວາການປອງກນ, ເຊງນຳບາງ ຄນໄປສການສະຫບວາຜເລອກຕງເອງ (ບແມນນກການເມອງ) ທບຄດກວາງມອງໄກເອງ ຫບກຮບຮຄວາມສຽງແບບຜດໆ. ສງຄນພບແມນກງກນກບຜເລອກຕງທຄດກວາງມອງໄກທມ


ຄວາມສງໄສ (ບາງທມເຫດມຜນ) ຕກບຄວາມສາມາດຂອງນກການເມອງໃນການຈດຕງການປອງກນ ຢາງມປະສດທຜນ.

ສງທາທາຍສຳລບລດຖະບານແມນການແປການໃຊຈາຍເປນການປອງກນທມປະສດທຜນ ຕວຈງ, ແລະ ການວເຄາະຜນໄດຜນເສຍທຽບຄາສນເປອງແມນເຄອງມໜງທເປນປະໂຫຍດ—ແຕ ເປນສງທຕອງໄດນຳໃຊຢາງເອາໃຈໃສ. ຜນປະໂຫຍດຂອງການປອງກນແມນມນອຍກວາຄວາມ ເປນຈງຖາຊວດຂອງມະນດບຖວາເປນສງສຳຄນ, ແຕການໃຫຄນຄາສຳຄນກບຊວດມຜນສະ ທອນທາງດານສນລະທຳ ແລະ ສດຈະທຳຢາງໃຫຍຫວງ. ການໃຊຈາຍສວນໃຫຍຂອງລດຖະບານ, ໂດຍສະເພາະໃນວຽກງານປອງກນ, ມຜນສະທອນກະຈາຍເຊນວາ: ເຂອນອາດຈະປກປອງກມຄນໜງ ແຕກອາດຈະເພມຄວາມສຽງຂອງການເກດນາຖວມໃຫກບອກກມອນ. ການວເຄາະຜນໄດຜນເສຍ ກຽວພນກບການຊງນາໜກໂດຍເປນໄນ—ແລະ ໃນຂະນະທສງເຫານສາມາດຖກປຽນແປງໄດຢາງຈະ ແຈງ, ເຈາໜາທຂາດສດອຳນາດທາງສນທຳໃນການຕດສນໃຈພຽງຝາຍດຽວ. ການຕດສນໃຈດງກາວ ຕອງການໃຫມມະຕເຫນດທາງການເມອງທບນດາປະເທດທມລະບບສະຖາບນທດມ.

ຮບ 8 ຄາໃຊຈາຍຫງເກດໄພພບດມການປຽນແປງຂນລງຫາຍກວາຄາໃຊຈາຍກອນເກດໄພພບດ

ແຫງຂມນ: de la Fuente 2009.

350 2,000

1,800

1,600

1,400

1,200

1,000

800

600

400

200

0

300

250

200

150

100

50

0

ໂຄລຳເບຍ ແມກຊໂກ

2004 2007 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2006 2005

ຄາໃຊ

ຈາຍ

(ລານ

ໂດລາ

)

ຄາໃຊ

ຈາຍ

(ລານ

ໂດລາ

)

ຄາໃຊຈາຍກອນເກດໄພພບດ ຄາໃຊຈາຍຫງເກດໄພພບດ

35

30

25

20

15

10

5

0

ຄາໃຊ

ຈາຍ

(ລານ

ໂດລາ

)

1,600

1,400

1,200

1,000

800

600

400

200

0

ຄາໃຊ

ຈາຍ

(ລານ

ໂດລາ

)

ເນປານ ອນໂດເນເຊຍ

1998 2001 2007 2006 2005 2004 2002 2000 2002 2004 2006 2008


ການວເຄາະຜນໄດຜນເສຍທຽບກນຄາສນເປອງແມນເຄອງກນຕອງທສາມາດອນຈດອນດບ ທາງເລອກຕາງໆໄດ, ເຊງບແມນຈອງທສາມາດສາງທາງເລອກເພມຕມອກ. ບນດາປະເທດທ ຮງມມການປອງກນທດກວາ ເພາະວາພວກເຂາຍງມລະບບສະຖາບນທດນຳອກທເຮດໜາທຕດ ຕາມກວດກາການຕດສນໃຈຂອງລດຖະບານ. ການຕດຕາມກວດກາດງກາວບສາມາດຜານໜວຍ ງານນຕບນຍດພຽງຢາງດຽວ. ແລະ ການມສວນຮວມທກວາງກວາຮຽກຮອງຕອງການໃຫລດຖະບານເປດເຜຍຢາງເຕມສວນສງທລດຖະບານຮ ແລະ ເຮດ—ຄວາມໂປງໃສບພຽງແຕກຽວກບການຕດສນໃຈເທານນແຕແມນຂະບວນການທງໝດ—ແລະ ສງເສມ (ບມແຕຍອມທນຢາງບເຕມໃຈ) ການຄດຄານຄວາມຄດເຫນຕາງໆ.

ບດລາຍງານກຳນດເຫນສາມລາຍການໃຊຈາຍສະເພາະທຕອງການໃຫເຮດສຳລບການປອງ ກນ. ລະບບການເຕອນໄພລວງໜາ ສາມາດຊວຍຊວດ ແລະ ຊບສນ. ປະຈບນ ມຄວາມກາວໜາຢາງຫວງຫາຍມໃນເທກໂນໂລຢການພະຍາກອນສະພາບອາກາດ, ແຕມປະເທດພຽງຈຳນວນນອຍເທາ ນນທໄດສວຍໃຊສງນນຢາງເຕມສວນ. ບດລາຍງານສະຫບໃຫເຫນວາພດທະນາການດານເທກໂນ ໂລຢເຫານ ແລະ ການເພມຂນພຽງເລກນອຍໃນລາຍຈາຍແຕຈດສນຢາງເໝາະສມ—ແລະ ການແລ ກປຽນຂມນຢາງທວງທນເວລາລະຫວາງປະເທດ—ຈະໃຫຜນປະໂຫຍດແກບນດາປະເທດຕາງໆ ແນວໃດ.

ໂຄງລາງພນຖານທສຳຄນທສດ ທໃຊງານໄດໃນລະຫວາງ ແລະ ຫງຈາກການເກດໄພພບດ ຊວຍຫດຜອນ ການສນເສຍດານຊວດ ແລະ ຊບສນ. ໃນຂະນະທໂຄງລາງພນຖານທງໝດຕອງຖກ ອອກແບບ, ກສາງ, ແລະ ບຳລງຮກສາເປນຢາງດ, ການລະບສວນປກຍອຍເປນ “ສງສຳຄນທສດ” ຊວຍເຮດໃຫລດຖະບານເອາໃຈໃສເປນພເສດຕກບສງນນ. ສງທເປນສງສຳຄນທສດແມນຂນກບສະພາບການ ແລະ ໄພອນຕະລາຍນນໆ. ເປນສງສຳຄນທສດບມຄວາມໝາຍຄາຍຄກນກບຄວາມສຳ ຄນຂອງບາງໂຄງລາງພນຖານໃນຊວງເວລາປກກະຕ: ການເລອກຮຽກຮອງໃຫມການປະເມນຕດສນຢາງມຂມນ.

ສງກນຊນທາງສງແວດລອມ ໃຫການປກປອງຈາກໄພອນຕະລາຍພາຍໃນຂດຈຳກດທາງດານກາຍະພາບ. ປາໄມ ແລະ ເຂດດນບລເວນນາໃຫການປກປອງເລກນອຍຈາກໄພນາຖວມທຮນແຮງ ໃນເວລາດນອມນາແລວ. ໃນທຳນອງດຽວກນ, ປາແຄມທະເລທມຄວາມກວາງສອງສາມຮອຍແມດກ ສາມາດຫດຜອນການທຳລາຍໄດຢາງຫວງຫາຍຈາກຄນຊນາມຂະໜາດນອຍ ແຕບແມນຄນໃຫຍ. ການປກປອງສງແວດລອມມຄາໃຊຈາຍຖກກວາການຟນຟມນ, ແຕການຮສງທຕອງໄດປກປອງ ແມນຫຍງຍາກເພາະວາພດທະນາການປະກອບມການປຽນແປງ, ແລະ ຫາຍໆການປຽນແປງ ແມນບສາມາດເຫນໄດກອນລວງໜາ. ແຕບາງຄນຜທມງຫວງຢາກປກປອງສງແວດລອມອາດຈະໄດ ກາວເຖງຜນປະໂຫຍດຢາງເກນຈງໃນການວເຄາະຜນໄດຜນເສຍທຽບຄາສນເປອງ: ການວເຄາະຢາງລະອຽດຖຖວນແມນສຳຄນແຕກມຄວາມຫຍງຍາກ. ອກຄງ, ລະບບສະຖາບນທດຈະຊວຍໄດ: ເມອມຫາຍຄນສງເກດ—ແລະ ຊກຖາມ—ສງທກຳລງເກດຂນ, ກຈະມສງທດກວາຖກເຮດສຳເລດ. ເມອລດຖະບານເຮດສງທພວກເຂາຮໃຫປະກດມຈງຢາງເສລ ແລະ ເຮດສງທພວກເຂາຕດສນໃຈໃຫມຄວາມໂປງໃສ, ຜນປະໂຫຍດກຈະຕາມມາຢາງປຽນແປງບໄດ.

ການປະກນໄພ ແລະ ການຮບມ

ຜຄນບດຳເນນບນດາມາດຕະການປອງກນເພອກຳຈດທກຄວາມສຽງ—ຫພວກເຂາບສາມາດເຮດ. ການປະກນໄພ ແລະ ມາດຕະການອນໆ (ການຢມເງນ, ການຕງກອງທນ, ການສງເງນໃຫ) “ເຮດໃຫເຫດຮາຍເບາບາງລງ” ເມອໄພພບດເກດຂນ. ແຕບນດາມາດຕະການເຫານ, ເຖງແມນວາຈະຖກອອກແບບມາສຳລບ ແລະ ຖກດຳເນນການໃນສະພາບຫງເກດເຫດ, ກຍງມຜນກະທບຕກບການປອງກນ ແລະ ຖກກວດເບງຈາກມມມອງນນ.

ການປະກນໄພໂອນຄວາມສຽງໃຫບກຄນເຫານນທເຕມໃຈຮບຜດຊອບມນ. ມນເພມທາງ ເລອກຂອງບກຄນໃດໜງຂນຢາງຈະແຈງ ແລະ ການເປນຢທດ, ແຕການບນເທາເຫດຮາຍໃຫເບາ ບາງລງພດໄປຫດຜອນສງຈງໃຈໃນການປອງກນ, ເວນເສຍແຕເບຍປະກນໄພສະທອນເຖງຄວາມ


ສຽງ ແລະ ມາດຕະການປອງກນທບກຄນດງກາວດຳເນນ. ເບຍປະກນຍງຕອງລວມເອາຄາໃຊຈາ ຍທສງສມຄວນຂອງການບລຫານ, ການຕະຫາດ, ແລະ ການຕດຕາມກວດກາ. ຫາຍໆຄນຕດສນ ໃຈບເຮດປະກນຖາເບຍປະກນສງເກນໄປ, ເພາະສະນນ ການປະກນໄພທາງການຄາຈະເລນເຕບ ໂຕພຽງແຕສຳລບບາງຄວາມສຽງເທານນ—ແລະ ໃນບນດາປະເທດບອນທມຄນຕອງການມນຫ າຍພຽງພ. ການປະກນແບບກຳນດຂອບເຂດ (ບອນທຄາປະກນທຈາຍໃຫຖກລະບແຈງ, ເພອໃຫ ຄວາມເສຍຫາຍທເກດຂນບຈຳເປນຕອງຄນຫາວາເປນຈງແທຫບ) ຊວຍຫດຜອນບາງຄາໃຊຈາຍ ທາງດານການຕດຕາມກວດກາ. ແຕລະບບປະກນດງກາວມອດຕາການຂະຫຍາຍຕວຕາໃນບນດາປະເທດກຳລງພດທະນາ, ສວນໜງກເປນຍອນການຂາດຂມນລາຍລະອຽດກຽວກບຄວາມຖ ແລະ ຄວາມຮນແຮງຂອງໄພອນຕະລາຍ ແລະ ຊບສນທສຽງໄພ.

ການປະກນໄພມສວນພວພນຢໃນລດຖະບານຢສະເໝ—ໃນນາມເປນຜກຳນດກດເກນ, ເປນຜໃຫບລການ (ໃນຫາຍໆປະເທດ), ຫ ເປນຜຮບປະກນໄພຕ—ເຊງເປນການເພມບນ ຫາທາງການເມອງເຂາມາຢາງຫກລຽງບໄດ. ສງນມກຈະສງຜນໃຫເກດຄວາມພະຍາຍາມ ຫດເບຍປະກນລງໂດຍຜານການອດໜນຊວຍເຫອ (ຄດງປະກນໄພນາຖວມໃນສະຫະລດ), ຫ, ໃນທາງກງກນຂາມ, ເອອອຳນວຍໃຫຜຮບປະກນໄພ ໂດຍການຮກສາເບຍປະກນໃຫຢໃນລະດບສງ ຫ ບໃຫມການແຂງຂນ. ເບຍປະກນທບເໝາະສມມຜນກະທບບດທມຄວາມຫຍງຍາກໃນການແກ ໄຂພາຍຫງ: ເບຍປະກນທຕາເກນໄປຈະສງເສມໃຫເກດການກສາງໃນພນທທມກເກດໄພອນຕະລາຍ (ເຮອນພກຕາກອາກາດໃນລດຟລຣດາ).

ລດຖະບານຄວນຈະຊປະກນໄພຕກບໄພພບດຫບນນແມນເປນເລອງທບຊດເຈນເທາກບມນອາດ ຈະເບງຄວາ: ທາງເລອກອນມຄການຕງກອງທນສຳຮອງໄວ ຫ ຢມເງນເພອໃຫພວກເຂາມເງນທນເພອ ຈາຍຫງຈາກເກດໄພພບດ. ລດຖະບານຫາຍໆປະເທດໄດເປນໜສນແລວ, ແລະ ແມກະທງປະເທດທ ມໜຕາກອາດຈະພບຄວາມຫຍງຍາກໃນການກຢມເງນໃນເວລາທພວກເຂາມຄວາມຕອງການທສດ. ໃນຂະນະທບກຄນບມກຄວາມສຽງ, ມເຫດຜນທດສຳລບລດຖະບານບາງປະເທດທດຳເນນການຕາງ ໜາພວກເຂາໃນການເປນກາງກບຄວາມສຽງ. ຜທເປນກາງກບຄວາມສຽງຈະຊປະກນພຽງແຕຖາວາເບຍ ປະກນແມນຕາກວາຄວາມເປນໄປໄດກບຄວາມເສຍຫາຍທຄາດວາຈະເກດຂນ (ເຊງບເຫອຫຍງໄວທດ ແທນຄາໃຊຈາຍຂອງຜຮບປະກນໄພ). ສງນໃຫເຫດຜນຄດຄານການທລດຖະບານຊປະກນທາງການ ຄາ. ໄພພບດທໃຫຍແລະກຽວຂອງກບຂະໜາດເສດຖະກດຂອງພວກເຂາ (ດງໃນທະເລຄາຣບບຽນ, ບອນທສງທບທນຮຕນຕແມນເກາະທຖກໄພພບດ) ອາດຈະເຮດໃຫບາງລດຖະບານເປນຜບມກຄວາມສຽງ, ແລະ ປະກນໄພສາມາດເປນຜນດ.

ກອງທນປະກນຄວາມສຽງຈາກໄພພບດໃນແຖບທະເລຄາຣບບຽນ, ເຊງລວບລວມຄວາມສຽງໄພ ພບດໃນທວເຂດພາກພນ, ຊວຍບນດາປະເທດໃນສະພາບການດງກາວຊປະກນໄພໃນລາຄາທຖກ ກວາແບບອນ. ລາຄາທບລສດປະກນໄພສະເໝຂາຍອາດຈະແຕກຕາງຈາກລາຄາໃນຕະຫາດທນ, ແລະ ການປຽບທຽບລາຄາດງກາວສາມາດກໃຫເກດການປະຢດເງນໄດຢາງຫວງຫາຍ, ດງທແມກຊ ໂກຄນພບໃນເວລາອອກພນທະບດໄພພບດຮາຍແຮງ. ຕວເລອກການເບກລການຕດບນຊສຳລບ ຄວາມສຽງຫາຍຍະນະຂອງທະນາຄານໂລກແມນເງນກທເບກຈາຍໃຫຢາງວອງໄວເພອສະໜອງສະພາບຄອງດານການເງນໃນທນທເມອລດຖະບານທກຢມປະກາດເຫດສກເສນ.

ສງທບສາມາດປອງກນ ຫ ໃຫປະກນໄພໄດ ກຕອງເກດຂນ, ແລະ ຫາກຫາຍກນໄກຮບມ (“ການປະກນໄພບເປນທາງການ,” ທແຕກຕາງຈາກການປະກນໄພໃນຕະຫາດ) ໄດຈະ ເລນເຕບໂຕມາເປນເວລາຫາຍສດຕະວດແລວ, ຫາຍໆກນໄກປກຝງຢໃນປະເພນ ແລະ ທຳນຽມປະຕບດຂອງພວກເຮI. ບກຄນ ແລະ ກມເອກະຊນຢຕາງປະເທດສງເງນໂດຍກງຫາຜເຫາ ນນທພວກເຂາຮ, ແລະ ການສງເງນໃຫດງກາວນນພງຂນຢາງໄວຫງຈາກເກດໄພພບດ, ແມກະທງ ໃນເວລາທບມການລາຍງານຂາວຂອງສ. ເງນດງກາວມາຮອດໂດຍໄວເພອຊວຍຜຄນຮບມກບຜນກະ ທບຂອງໄພພບດ.

ໃນຂະນະທເງນທສງໃຫມກຈະຖກໃຊຈາຍຊສນຄາຄງທນ, ແຕບາງສວນກປບປງຄນນະພາບຂອງທຢອາໃສ. ເຮອນທຖກສາງຂນຢາງແໜນໜາຖາວອນສາມາດຖວາເປນມາດຕະການປອງກນ, ເຖງ ແມນວາສະພາບການຈະແຕກຕາງກນໄປກຕາມ. ໃນປະເທດເຕກ, 13 ປຫງຈາກແຜນດນໄຫວປ 1970

ໃນເມອງ Gediz, ພນທກສາງຄນໃໝແມນເຕມໄປດວຍເຮອນເປຕງເສມເຫກຢາງບເໝາະສມ—ເຊງ


ສວນໃຫຍໃຊເງນກສາງຈາກເງນລາຍໄດຂອງສະມາຊກຄອບຄວໃນປະເທດເຢຍລະມນ. ວທການ ກສາງທດແມນຈຳເປນຕອງມເພອຮບປະກນໃຫອາຄານສງປກສາງມຄວາມປອດໄພ. ແຕບແມນທກໆຄນທຕອງການຄວາມຊວຍເຫອຈະໄດຮບການສງເງນໃຫ, ແລະ ບາງຄງກມອປະສກກດຂວາງຕກບກະແສຊວຍເຫອດງກາວທລດຖະບານສາມາດຊວຍກຳຈດຖມໄດ (ການຄວບຄມກະແສເງນທນ, ອດຕາແລກປຽນຂອງສອງສະກນເງນ). ການສງເງນໃຫສວນບກຄນຍງສາມາດຊວຍພດທະນາລະບບ ທະນາຄານ ແລະ ສງອຳນວຍຄວາມສະດວກໃນການໂອນເງນທເສມສາງຄວາມເຂມແຂງໃຫແກສາຍ ສຳພນທາງການຄາຂອງເຂດນນກບພາກສວນອນຂອງປະເທດ ແລະ ຂອງໂລກ.

ນອກນນ ການຊວຍເຫອຍງມບດບາດໃນການປອງກນນຳອກ, ມນສາມາດມສອງຄມ: ໃນຂະ ນະທບາງການຊວຍເຫອແມນຈຳເປນແລະເໝາະສມ, ມນຍງສາມາດເຮດໃຫສະພາບກນບເຂາ ຄາຍບອອກຂອງ ຊາມາເຣຍ. ບາງຜສງເກດການໄດຮບຮເຖງສງທຖອຍໃຈທໂຄງການຂອງຜໃຫ ທນສາມາດກຂນ—ພວກເຂາສາມາດ, ຕວຢາງ, ລບລາງແຮງຈງໃຈຂອງປະເທດໃນການສະ ໜອງຕາໜາງຄວາມປອດໄພຂອງຕນເອງ. ປະເທດນກາຣາກວໄດປະຕເສດບດຳເນນການໂຄງການ ຂນດດຊະນສະພາບອາກາດ ຫງຈາກມນໄດຖກກຳນດລາຄາໃນຕະຫາດຮບປະກນໄພຕຂອງໂລກ: ມນຍກຍອງການຊວຍເຫອຂອງນາໆຊາດ ຫງຈາກພະຍເຮຣເຄນ ມດຈ ໃນປ 1998 ເປນການບງຊເຖງທາງເລອກທສາມາດເຊອຖໄດ. ບາງຫກຖານທໃໝແຕບແໜນໜາປານໃດສະເໜວາການຊວຍ ເຫອຫງໄພພບດເຮດໃຫການປອງກນຫດລງ. ແນວໃດກຕາມ, ມນອາດຈະບຍຕທໃນການກາວໂທດ ແຕບນດາປະເທດທລະເລຍການປອງກນ: ປະເທດໂມແຊມບກ, ເຊງຄາດຄະເນເຫນໄພນາຖວມຂະ ໜາດໃຫຍໃນປ 2002, ໄດຮອງຂການຊວຍເຫອຈາກຜໃຫທນ $2.7 ລານເພອກຽມຕວ ແຕກໄດພຽງເຄງໜງຂອງຈຳນວນທຂ, ແຕໄດຮບເງນ $100 ລານໃນການຊວຍເຫອສກເສນຫງຈາກເກດນາຖວມ, ພອມກບເງນອກ $450 ລານ ທສນຍາວາຈະໃຫສຳລບການຟນຟ ແລະ ການກສາງຄນໃໝ.

ແນວໃດກຕາມ, ຊມຊນທເຄອນໄຫວຫາວຫນໝນໃຊການຊວຍເຫອໄດເປນຢາງດ. ບດຮຽນ ຕນຕສຳລບຜໃຫທນແມນການຮບຮຜນກະທບທາງບດທອາດເປນໄປໄດຂອງການດຳເນນການ ຂອງພວກເຂາ. ລດຖະບານໃນບນດາປະເທດທຮບການຊວຍເຫອສາມາດເຮດໄດຫາຍຢາງເພອ

ແຜນທ 3 ການສຽງໄພຕກບພະຍໄຊໂຄລນ ແລະ ແຜນດນໄຫວໃນຕວເມອງໃຫຍເພມຂນຈາກ 680 ລານຄນໃນປ 2000

ເປນ1.5 ຕຄນພາຍໃນປ 2050

ແຫງຂມນ: Brecht ແລະ ຜອນ 2010.

Figure 6.2: Exposure in Large Cities to Cyclones and Earthquakes rises from 680 million in 2000 to 1.5 Billion by 2050


ເຂດແດນສາກນ

ປະຊາກອນອນ:

ເພມເຂາ 20502000

ປະຊາກອນກບແຜນດນໄຫວ:

ເພມເຂາ 20502000

ປະຊາກອນກບໄຊໂຄລນ:ເພມເຂາ 20502000

ປະຊາກອນກບສອງໄພອນຕະລາຍ:ເພມເຂາ 20502000


ປອງກນການສນເປອງທອາດຈະເກດຈາກການຫງໄຫມາໃນທນທທນໃດຂອງການຊວຍເຫອທຂາດການປະສານງານທດ ຫ ຈາກການຊວຍເຫອເປນວດຖທບເໝາະສມ.

ເກມ-ເຈນເຈສ? ຕວເມອງກຳລງຈະເລນເຕບໂຕ, ການປຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດ, ແລະ ຫາຍຍະນະທກຽວຂອງກບການປຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດ

ເລອງທວາເຂດຕວເມອງ ແລະ ປະຊາກອນຈະຂະຫຍາຍຕວເພມຂນແມນເປນສງທແນນອນ; ແຕຕວເມອງໃດຈະຂະຫຍາຍຕວ, ແລະ ຂະຫຍາຍຕວໄວປານໃດ, ແມນສາມາດຄາດເດາໄດນອຍກວາ. ຕວເມອງທກຳລງຂະຫຍາຍຕວສວນໃຫຍແມນຢໃນບນດາປະເທດກຳລງພດທະນາ, ແລະ ການເຕບ ໃຫຍຂະຫຍາຍຕວເຮດໃຫຄວາມສຽງຕກບໄພອນຕະລາຍເພມຂນ (ແຜນທ 3).

ຄວາມໜາແໜນຂອງປະຊາກອນ ແລະ ກດຈະກຳທາງເສດຖະກດທນບມນບຂະຫຍາຍຕວຈະ ປຽນແປງເສດຖະສາດວາດວຍການປອງກນຢາງມປະສດທຜນ. ແຕຄວາມສຽງໄພທເພມສງຂນບຈຳເປນຕອງໄປເພມຄວາມສາມາດເປນອນຕະລາຍ ຖາຕວເມອງມການບລຫານຈດການທດ.

ການປຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດເຮດໃຫສງນສບສນຍງຂນ. ແບບຈຳລອງທາງວທະຍາ ສາດໃນການພະຍາກອນສະພາບອາກາດບອະນຍາດໃຫມການຄາດເດາຢາງໝນໃຈຢຂນທອງຖນ ໄດ, ແຕຄວາມຮນແຮງ, ຄວາມຖ, ແລະ ການແຜກະຈາຍຂອງໄພອນຕະລາຍຈະມການປຽນແປງ ໄປຕາມສະພາບອາກາດ. ຄວາມເສຍຫາຍໃນແຕລະປທຄາດຄະເນຈາກການປຽນແປງຂອງສະ ພາບອາກາດທເກດຈາກພະຍໄຊໂຄລນເຂດຮອນພຽງຢາງດຽວສາມາດຢໃນຂອບເຂດລະຫວາງ $28

ຕ ຫາ $68 ຕ. ຕວເລກຄາດເດາເຫານ, ເຊງອອນໄຫວຕກບຂອບເຂດ ແລະ ສມມດຖານທຫາກຫາຍກຽວກບອະນາຄດ, ແມນຢໃນ “ມນຄາຄາດຄະເນ” ຕປ. ແຕຄວາມເສຍຫາຍບຄາດວາຈະມາ ໃນກະແສທສະໝາສະເໝ. ການປຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດຄາດວາຈະເຮດໃຫການກະຈາຍ

ຮບ 9 ການປຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດເຮດໃຫໄລຍະເວລາການກບມາຂອງພະຍໃຫຍສນລງ

ໝາຍເຫດ: ຮບພາບສະແດງໃຫເຫນໄລຍະເວລາກບມາສຳລບພະຍໄຊໂຄລນເຂດຮອນທມລະດບຄວາມຮນແຮງແຕກຕາງກນໃນສະຫະລດສຳລບແບບຈຳລອງສະພາບອາກາດສະເພາະອນດຽວ (MIROC). ພະຍທກຄວາມເສຍຫາຍ $100 ຕ ຄາດວາຈະເກດຂນໜງຄງໃນທກໆ 100 ປໃນສະຫະລດໂດຍກຳນດເອາສະພາບອາກາດເປນຄປະຈບນ. ແຕດວຍສະພາບອາກາດທອນຂນໃນອະນາຄດ, ພະຍດງກາວຄາດວາຈະເກດຂນໜງຄງໃນປະມານທກໆ 56 ປ.ແຫງຂມນ: Mendelsohn, Emanuel, ແລະ Chonabayashi 2010a.

ຄວາມ

ເສຍຫ

າຍ, ຂ

ະໜາດ

ມາດຕ

າສວນ

($ ຕ

) 10,000

1,000

100

10

1

0.1

0.0110 561 100 1,000

ອະນາຄດ ປະຈບນ

ໄລຍະເວລາກບມາ, ຂະໜາດມາດຕາສວນ (ປ)

v


ຕວຂອງຄວາມເສຍຫາຍຂອງພະຍໄຊໂຄລນເຂດຮອນບດບຽງ ແລະ ມແນວໂນມເຮດໃຫພະຍໄຊ ໂຄລນເຂດຮອນທບຄອຍເກດ—ແຕຮນແຮງທສດ—ກາຍເປນສງທເກດຂນແລະພບເຫນຫາຍຂນ. ບດລາຍງານນພບວາສຳລບສະຫະລດ, ພະຍທມຄວາມຮນແຮງທຳລາຍລາງທຈະມາໃນທກໆ 38

ຫາ 480 ປ ຖາສະພາບອາກາດເປນຄໃນປະຈບນນ, ຈະມາໃນທກໆ 18 ຫາ 89 ປ ດວຍການປຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດໃນອະນາຄດ. ການປຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດ “ເຮດໃຫຂອບເຂດ” ຂອງ ຄວາມເສຍຫາຍຈາກພະຍໄຊໂຄລນເຂດຮອນໃຫຍຂນ (ຮບ 9). ເຖງແມນວາພະຍທບຄອຍເກດຂນແລະມອຳນາດກຄວາມເສຍຫາຍຈະແມນສວນໜງຂອງສະພາບອາກາດໃນທກມນ, ແຕພວກມນຈະເກດຖ ຂນໃນສະພາບອາກາດທອນຂນ.

ນກວທະຍາສາດໄດຊໃຫເຫນຫາຍໆຫາຍຍະນະທສະພາບອາກາດທກຳລງປຽນແປງ ອາດຈະກໃຫເກດຂນ: ການເພມຂນຢາງໄວວາແລະຮນແຮງຂອງລະດບນາທະເລ, ການປນປວນຂອງກະແສມະຫາສະໝດ, ການປນປວນໃນຂອບເຂດທກວາງຂວາງຕກບລະ ບບນເວດ, ແລະ ການປຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດທໄວຂນ, ຕວຢາງ, ຈາກການປອຍແກສມ ເທນປະລມານຫວງຫາຍໃນດຽວນທຖກກກທອນໄວໂດຍດນທມອະນພມຕາກວາຈດເຢອກແຂງ (permafrost). ຄວາມສຽງ ແລະ ຄາໃຊຈາຍທາງໄພພບດຮນແຮງຈຳເປນຕອງໄດຊງນາໜກຢາງແຕກຕາງຈາກໄພພບດທມຄວາມຮນຮງນອຍກວາ. ຄວາມຮອບຄອບໃນການຕອບໂຕຕກບໄພຂມຂທ ຮນແຮງຮຽກຮອງໃຫມຊດມາດຕະການທເນນໜກໃສການຮຽນຮ ແລະ ການແກໄຂໃນລະຫວາງການ ຈດຕງປະຕບດ. ຊດມາດຕະການທກວາງຂວາງແມນຕອງການໃຫມເພາະວາປະສດທຜນທເປນໄປໄດ ຂອງມາດຕະການສວນບກຄນແມນບແນນອນ.

ຕວເມອງ, ສະພາບອາກາດ ແລະ ຫາຍຍະນະທກຳລງຈະເກດຂນກຳລງປຽນແປງຮບພາບ ຂອງການປອງກນໄພພບດ. ໃນຂະນະທໄພອນຕະລາຍຈະຢກບພວກເຮາຕະຫອດໄປ, ໄພພບດສະແດງ ໃຫເຫນວາມບາງຢາງລມເຫວ. ແຕການກຳນດສງທໄດລມເຫວແລວ ແລະ ຕດສນໃຈກຽວກບມາດ ຕະການແກໄຂກບແມນສງທເຫນໄດງາຍໆສະເໝໄປ. ແລະ ການໂຕແຍງວາເຮຣເຄນ Katrina ຫ ໄຊໂຄລນ Nargis ເກດຂນເປນຜນມາຈາກການປຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດດງຄວາມສນໃຈໃຫໜຈາກນະໂຍບາຍທສບຕຕລາຄາຄວາມສຽງແບບຜດໆ, ໃຫການອດໜນການເຜຍຕວຕຄວາມສຽງ, ຫດຜອນແຮງຈງໃຈຂອງບກຄນໃນການຫດຜອນຄວາມສຽງ, ແລະ ສງເສມພດຕກຳຄວາມສຽງໃນໄລ ຍະຍາວ.

ປະຊາຊນຫດພນອອກຈາກຄວາມທກຍາກຜານທາງເທກໂນໂລຢທດກວາ, ການເຂາເຖງຕະຫາດໄດດກວາ, ແລະ ການລງທນທຫາຍຂນໃນບນດາກດຈະກຳທກະຈາຍຜນປະ ໂຫຍດຈາກກມຜປະກອບການເສດຖະກດໜງໄປສກມອນຜານການເພງພາອາໄສເຊງກນແລະກນທຫາຍຂນ, ຜນຜະລດທສງຂນ, ແລະ ລະບບສະຖາບນທເຂມແຂງຂນ. ການດຳລງຊວດໃນຕວເມອງທປະເຊນໜາກບນຄວາມສຽງເກດໄພນາຖວມທຮນແຮງບແມນສງທປາດຖະໜາ, ແຕການລມເຫວ ໃນການຫດຜອນຄວາມທກຍາກແຫງເປນສງທບປາດຖະໜາຍງກວາ. ໂຊກດ, ທງສອງອນລວນແຕບແມນສງຈຳເປນໂດຍທຳມະຊາດ. ຜຄນທດຳເນນການໂດຍຕນເອງ ແລະ ຜານລດຖະບານທສະ ແດງການຕອບໂຕກຈະສາມາດຢລອດ ແລະ ຈະເລນຮງຮອງ. ຄວາມຄບໜາຮຽກຮອງໃຫມ ແລະ ສງ ຜນໃຫເກດລະບບສະຖາບນທດກວາ: ສງເຫານນ, ຢາງໃດກຕາມ, ແມນພນຖານຂອງການພດທະ ນາຢາງຍນຍງ.

23

ບນທກຊວຍຈຳຕກບພນລະເມອງທກຽວຂອງ

ເລອງ: ອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ, ໄພພບດທຜດທຳມະຊາດ: ເສດຖະສາດວາດວຍການປອງກນຢາງມປະສດທຜນ

ພວກເຮາຫວງວາບນດາທານຄງຈະພບວາບດລາຍງານນເປນປະໂຫຍດ. ພວກເຮາບສາມາດສນນຖານເພອບອກທານທກສງຢາງແບບສະເພາະ: ທານຮສງທດທສດສຳລບຕວທານ ແລະ

ຄອບຄວຂອງທານ. ພວກເຮາມຈດປະສງມາໃຫທານໄດຮບຮປະສບການຂອງຜອນທຝງຢໃນວຊາ ສະຖຕ ແລະ ການສກສາຄນຄວາ.

ທານອາດຈະສນໃຈໃນການໄດຍນໂດຍກງຈາກເພອນຮວມງານສອງທານຂອງພວກເຮາຜທໄດ ລອກຊວດຈາກໄພພບດອນໜາເສາໃຈເມອບດນມານ. ເຫານແມນການບນຍາຍເຫດການສວນຕວ ຢາງເລກເຊງ, ເຊງມຄວາມຫຍງຍາກສຳລບພວກເຂາໃນການຂຽນ. ພວກເຮາຮກສາພວກມນໃນບກຄນ ທຳອດ. ຫວຂສນຫງຈາກປະສບການຂອງພວກເຂາເອາມາລວມກນບາງແນວຄວາມຄດຮວມກນ.

ການເລາເຫດການໃນຖານະເປນຜລອດຊວດຈາກເຫດແຜນດນໄຫວໃນລດ Gujarat ແລະ ເຈາໜາທຊວຍເຫອດານມະນດສະທຳ

ວນທ 26 ເດອນມງກອນ 2001. ຂອຍແມນນກຮຽນໃນມະຫາວທະຍາໄລແຫງໜງ ແລະ ລກຈາງບເຕມເວລານຳສນສຳຫວດໄລຍະໄກ ແລະ ການສສານຂອງລດຖະບານຂນລດ ໃນເມອງ Ahmedabad

(ລດ Gujarat, ປະເທດອນເດຍ) ໃນເວລາທແຜນດນໄຫວເກດຂນໃນປ 2001. ມນກາຍ 8:30

ໂມງນອຍໜງໃນຕອນເຊາ, ແລະ ຂອຍຍງນອນຫບຢໃນຫອງເຊາທຂອຍເຊາຮວມກນກບເພອນສາມຄນ. ຂອຍຈໄດພວກເຂາຮອງໃສຂອຍຜານປະຕເພອປກຂອຍໃຫຕນ ແລະ ການສນໄກວໄປມາໃນເວ ລາທພວກເຮາແລນລງຂນໄດລງສຊນ. ບາງຢາງຈາກມນນບຈະແຈງ, ແຕລາຍລະອຽດອນຍງຝງຢໃນຄວາມຈຳຂອງຂອຍຢາງຖາວອນ.

ມນແມນມພກວນຊາດອນເດຍ. ພນດນຍງສນສະເທອນຢໃນເວລາທພວກເຮາໂຜອອກມາ ຈາກຫອງເຊານນ ແລະ ຂອຍສາມາດເຫນຕກໂທລະມະນາຄມທສງກຳລງສນໄກວໄປມາ. ຂອຍພະ ຍາຍາມຈສງທຂອຍໄດຮກຽວກບແຜນດນໄຫວ, ແລະ ມນມໜອຍດຽວແທໆ. ໃນທນທຫງຈາກ ຮບຮວາຕນເອງໄດລອດຊວດຈາກໄພພບດທຮາຍກາດນ, ແລະ ຄດເອາວາແຜນດນໄຫວໄດເກດ ຂນແຕໃນເມອງ Ahmedabad, ຂອຍກສຳນກຂນມາວາພແມຂອງຂອຍຜທອາໃສຢໃນເມອງ Bhuj


ທຫາງອອກໄປປະມານ 400 ກໂລແມດ ຈະຕອງເປນຫວງຂອຍເມອພວກເຂາໄດຍນຂາວການເກດແຜນດນໄຫວ, ໂດຍສະເພາະ ຍອນວາຂອຍບສາມາດຖກຕດຕຫາໄດຜານລະບບໂທລະສບທຖກຕດ ຂາດເກອບໝດແລວ.

ໃນເວລາດຽວກນ, ຄວາມເສຍຫາຍໃນເມອງ Ahmedabad ໄດຄອຍໆປະກດແຈງອອກ: ຜຄນເດນທາງໄປມາດວຍລດສກດເຕ ແລະ ລດຈກເພອໄປເບງໃຫແນໃຈວາຍາດພນອງ ແລະ ໝເພອນຂອງເຂາເຈາປອດໄພດ. ເພາະວາພວກເຮາບແນໃຈກຽວກບຄວາມປອດໄພຂອງອາຄານທ ພກເຊາຂອງພວກເຮາ, ເພອນໃກຊດຄນໜງໄປທນນເພອຕາມຫາຂອຍ. ລາວໄດເອາຂອຍ ແລະ ເພອນຮວມຫອງຂອງຂອຍໄປຢເຮອນຊນຕດພນດນຂອງລງລາວ, ເຊງກໄດກາຍເປນບອນຫບໄພເຫດສກ ເສນໃນທນທສຳລບຜອນທມບອນພກເຊາໃນອາຄານສງແຖບໃກຄຽງ.

ຂາວເລອງຂະໜາດ ແລະ ຂອບເຂດຂອງແຜນດນໄຫວຄອຍໆແຜກະຈາຍໄປທວຜານທາງວທະຍທຣານຊສເຕ. ຂອຍມາຮຕອນພາຍຫງໃນຕອນແລງວາ Delhi ແລະ Mumbai ກຮສກໄດເຖງແຮງສນສະເທອນເຊນກນ, ແລະ ຮອດຕອນນເອງທຂອຍຮໄດວາ “ຈດສນກາງຂອງແຜນດນໄຫວ” (ພວກເຮາທງໝດກຳລງຮຽນຮສຳນວນເຫານ) ແມນຢເມອງ Bhuj ເຊງແມນບອນທພແມຂອງຂອຍອາໃສຢ. ການສນສະເທອນທພວກເຮາປະສບມຄວາມຮນແຮງຕາກວາຫາຍທຽບກບເມອງນນ. ຄວາມກງວນຂອງຂອຍໄດປຽນໄປໃນທນທຈາກການແຈງບອກພແມຂອງຂອຍວາຂອຍປອດໄພແລວມາເປນ ການເປນຫວງວາພວກເຂາລອດຊວດຫບ, ສະນນ ຂອຍຈງຕດສນໃຈເດນທາງໄປເມອງ Bhuj.

ມທ 2. ຂອຍຫວງວາຊໄປເມອງ Bhuj ນຳລດເມສວນບກຄນໃນຕອນເຊາຂອງມຕໄປ. ຄນຂບລດແລນຊາລງເພອຖາມຜອນ (ບາງຄນຂລດ, ສວນຜອນກຍາງ ແລະ ຂລດມາ) ກຽວກບສະພາບເສນທາງ ແລະ ຕວເມອງທພວກເຂາເດນທາງມາຈາກ, ແລະ ຂາວຄາວເປນຕາໜາຫວງແທໆ. ຜຄນເວາວາ “ທກສງຢາງຖກທຳລາຍໝດ”, ແລະນແມນສງທຂາວແຜກະຈາຍໄປ. ຂອຍເຫນການທຳລາຍດວຍຕາຕວເອງ, ແລະ ຂອຍຮສກແປກໃຈເມອເວລາຂອຍເຫນອາຄານສຳນກງານລດຖະບານຫາຍຫງຖກທຳລາຍ, ລວມທງສຳນກງານຕຳຫວດ. ສງນແປກປະຫາດຍອນວາຂອຍມກຄດວາ sarkar (ລດຖະບານ) ເປນສງທບສາມາດທຳລາຍໄດ, ສະນນ ມນຈງເປນຕາຢານໃນການເຫນລດຖະບານກມຄວາມສາມາດເປນອນຕະລາຍ ແລະ ຂາດຄວາມສາມາດເຊນກນກບສວນທເຫອຂອງພວກເຮາໃນຕອນນ. ໃນທາງກງກນຂາມ, ຂອຍຮສກຕນຕນໃຈໂດຍຂະບວນລດບນທກທຢດເພອເອາຕກນາດມ ແລະ ອາຫານໃຫປະຊາຊນ, ແລະ ຮວາບນດາອາສາສະໝກໄດຈດຕງການຊວຍເຫອບນເທາທກແລວ. ມຜໜງໂຍນຕກນາໃຫຂອຍ, ແລະ ຂອຍເກອບຈະສງມນຄນເມອຂອຍຮໄດວາຂອຍຄວນຮບເອາມນ.

ການເດນທາງທປກກະຕໃຊເວລາ 6 ຫາ 8 ຊວໂມງໄດໃຊເວລາເຖງ 12 ຊວໂມງໃນຄງນ. ເຖງແມນວາຂອຍຈະຄນເຄຍກບການເຫນເມອງ Bhuj ທບມໄຟຟາ, ແຕເທອນມນມດແທໆຢາງບເຄຍເປນມາກອນ. ເມອຂອຍຮອດເຮອນຂອງຂອຍ, ດວຍຄວາມໂລງໃຈທສດ, ຂອຍໄດພບພແມ ແລະ ເພອນບານຂອງຂອຍກຳລງເຕາໂຮມກນຢບອນລໄພຊວໂຄງທມງດວຍຜາໃບຢເທງຖະນນ. ພວກເຂາໄດ ເລາສຂອຍຟງສງທເກດຂນ: ພຂອງຂອຍກຳລງສດມນຢໃນຫອງ ແລະ ແມຂອງຂອຍຢໃນເຮອນຄວໃນ ເວລາທພວກເຂາຮສກການສນສະເທອນ. ຕາມສນຊາດຕະຍານ, ພວກເຂາແລນອອກຈາກເຮອນ ອອກທາງປະຕຫງໄປຢສວນຄວບອນທພວກເຂາກອດກກໝາກຫງໄວຈນກວາການສນໄຫວທຮາຍ ແຮງສະຫງບລງ.

ພຂອງຂອຍກສາງເຮອນຫງນຢາງແໜນໜາພາຍໃຕການຕດຕາມດແລຂອງລາວ ກອນທຂອຍຈະເກດ, ແລະ ເທບທຍນອອກມາເບອງໜາເຮອນພງລງມາ. ຖາພວກເຂາແລນໜອອກມາທາງໜາເຮອນ, ເທບດງກາວອາດຈະເຮດໃຫພວກເຂາເປນອນຕະລາຍຢາງແນນອນ. ແຜນດນໄຫວໄດເຮດໃຫຝາເຮອນແຕກ ແລະ ທຳລາຍເຄອງໄຟຟາ ແລະ ຖວຍຊາມແຕກໝດ. ຂອຍຍງພບອກວາເນອງຈາກວາໄຟຟາ ແລະ ສາຍໂທລະສບຖກຕດຂາດ, ພຂອງຂອຍມຄວາມຄດທຈະໄປທສະຖານລດເມຂນສງລະຫວາງເມອງ ແລະ ເອາເຈຍທມຊ ແລະ ເບໂທລະສບຂອງຂອຍ ແລະ ຂອງຍາດພນອງຄນອນໃຫກບຄນແປກໜາທໜອອກຈາກເມອງ, ແລະ ຂຮອງໃຫພວກເຮາໂທຫາ ແລະ ສງຂາວຄວາມເປນຢຂອງລາວ. ໃນຫາຍວນຕມາ ຫາຍໆຂຄວາມສງຂາວເຫານໄປຮອດຍາດພນອງຂອງພວກເຮາທຢໃນຫາຍເມອງແຕກຕາງກນ.


ມທ 3. ຢາງໝດແຮງທງດານແຮງກາຍ ແລະ ກຳລງໃຈ, ພວກເຮາປະມານ 30

ຄນນອນຢນອກເຮອນໃນຄນນນ. ເຖງແມນວາຈະເປນຄນລະດໜາວທໜາວຈດ, ແຕບມໃຜກາ ເຂາໄປໃນເຮອນຂອງເຂາເຈາ. ຕອນເຊາຕຂອງມຕມາ, ພວກເຮາຕນຂນເນອງຈາກຄນສນສະເທອນຕາມມາ, ແລະ ເຫນເສາໄຟຟາອຽງເກອບລມໂດຍມສາຍໄຟຢອນລງເທງແຄມຜາໃບຂອງພວກ ເຮາໜອຍດຽວເທານນ. ຂອຍຄດວາພວກເຮາໂຊກດສອງເທາ: ລອດຕາຍຈາກແຜນດນໄຫວເບອງຕນ ແລະ ລອດອກຈາກການບາດເຈບທເປນໄປໄດຈາກຄນສນສະເທອນຕາມມາ. ພວກເຮາຮວາ ຄນສນສະເທອນຕາມມາຈະສບຕເກດຂນເປນເວລາຫາຍມ, ສະນນ ພວກເຮາຈງຕດສນໃຈອດປະຕໃສກະແຈເຮອນຂອງພວກເຮາຢ Bhuj ແລະ ຍາຍໄປຢເຮອນຂອງພແມໃນເມອງ Rajkot

(ຫາງອອກໄປປະມານ 240 ກໂລແມດ). ມນເບງຄວາບຖກຜນກະທບຈາກແຜນດນໄຫວ, ແລະ ພວກເຮາຕດຕາມຂາວສານຈາກສ ແລະ ໄດຂາວຈາກໝເພອນກຽວກບຂອບເຂດຄວາມເສຍຈາກແຜນດນໄຫວຄງນ.

ສອງອາທດຕມາ. ໂດຍຮສກດໃຈຢາງຍງທລອດຕາຍມາໄດ, ພວກເຮາຍງມຄວາມກະຕລລນຫາຍຂນໃນການຊວຍເຫອຜທຖກກະທບ. ພວກເຮາຮວາຕວເມອງ Anjar, ປະມານ 50 ກໂລແມດຈາກເມອງ

Bhuj, ແມນໜງໃນບນດາເຂດພນທທຖກກະທບໜກທສດ, ແລະ ໝເພອນຄອບຄວ ແລະ ອາດດເພອນບານຂອງພວກເຮາ ທາວ Kathiwala ໄດຍາຍກບໄປທນນເມອສອງສາມເດອນກອນໜານເພອຊວຍລກຊາຍຂອງລາວເປດກດຈະການທລະກດ. ຫງຈາກສອບຖາມຫາຍໆຄງ, ໃນທສດ ພວກເຮາກພບລາວມຜາພນແຜເຕມຕວຈາກສວນແອວລງໄປຢໂຮງໝເອກະຊນໃນເມອງ Rajkot. ເມຍ ແລະ ລກຂອງລາວລອດຕາຍວນວດໂດຍໄດຮບບາດເຈບເລກໜອຍຈາກເຮອນທພງລະທາຍລງມາ, ແຕລກສາວອາຍ 14 ປຂອງລາວບສາມາດລອດອອກມາໄດຈາກຫອງນອນ. ທາວ Kathiwala ຖກຝງຢກອງຖງເກບນາຢດານເທງຫວເປນເວລາຫາຍຊວໂມງກອນທເພອນບານຈະມາຊວຍຊວດລາວ.

ເຖງຈະຢໃນທາມກາງຂອງຄວາມໂຊກຮາຍ ແລະ ຄວາມສຽງທຈະສນເສຍຂາຂາງໜງຂອງລາວ, ທາວ Kathiwala ໄດເລາວາລາວຮສກຮບນຄນສາໃດຕກບຊມຊນ Daudi Vohra—ກມຄາຂາຍຜາຖກແສວທຮງມທລາວເປນສະມາຊກນຳ.

ເມອສະມາຊກກມ Daudi Vohra ໃນເມອງອນໄດຍນຂາວສະພາບການທຮາຍແຮງໃນເມອງ Anjar, ພວກເຂາໄດຈາງລດບນທກເພອນຳເອາການຊວຍເຫອເບອງຕນມາໃຫ. ພວກເຂາຂນສງຜບາດເຈບໄປໂຮງໝ ແລະ ຜບາດເຈບສາຫດກວາໄປຕວເມອງໃຫຍກວາທມ ການດແລດກວາ. ນອກຈາກການສະໜອງການປນປວທາງການແພດ, ບອນພກເຊາ, ອາຫານ ແລະ ສງຈຳເປນພນຖານໃນຄວເຮອນແລວ, ກມ Daudi Vohra ໄດລະດມທນເພອຈາຍຄາດແລທາງການແພດທດສດ. ພວກເຂາຍງເອາເງນສດຈຳນວນ 5,000 ຣປໃຫຄອບຄວເພອເປນເງນແຮສຳລບລາຍຈາຍບງເອນ. ການຊວຍເຫອມະນດສະທຳນຊວຍບນເທາຄວາມທກທລະມານໄດຢາງໃຫຍຫວງ ຈາກເຫດແຜນດນໄຫວ.

ສາມອາທດຕມາ. ຊວດຕອງດຳເນນຕໄປ, ແລະ ໃນທາຍທສດຂອຍກກບຄນໄປເມອງ

Ahmedabad ເພອການສອບເສງຕາມກຳນດເວລາ—ພຽງແຕພບໃບແຈງການບອກວາການສອບເສງໄດຖກເລອນອອກໄປສາມເດອນ ເພາະວາອາຄານມະຫາວທະຍາໄລໄດຮບຄວາມເສຍຫາຍ. ຂອຍ ໄດໄປພກນຳເພອນຄນໜງເພາະວາຫອງເຊາໃນອາຄານສຊນຂອງພວກເຮາບຖກພຈາລະນາວາ ປອດໄພ. ຂອຍບງເອນຮໃນມໜງວາທມຄມຄອງໄພພບດແຫງສະຫະປະຊາຊາດກຳລງຊອກຫາອາ ສາສະໝກເພອເຮດວຽກໃນພນທທຖກທຳລາຍຈາກໄພພບດ, ແລະ ຂອຍໄດເຂາຮວມພວກເຂາສາມ ອາທດຫງຈາກເກດແຜນດນໄຫວ.

ການເຂາຮວມວຽກງານການຊວຍເຫອຫງຈາກໄພພບດເຮດໃຫຂອຍສາມາດເຫນສງຕາງໆຈາກມມມອງທແຕກຕາງກນ. ຕວເລກທາງສະຖຕບສາມາດບນທກໄດໝດສງທເກດຂນ. ຄນທກຍາກທ ສດເປນຜຖກກະທບຫາຍທສດ ແລະ ໃຊເວລາດນທສດໃນການຟນຟ. ໃນຫາຍເມອງມເສຍຫາຍໜອຍດຽວໃນເຂດພນທຄນຮງມທມເຮອນແບບຊນດຽວທຖກສາງຂນຢາງແໜນໜາ. ແຕສງປກສາງທຖກ ສາງຂນແບບບແໜນໜາຂອງຄນທທກຍາກແມນພງທະລາຍເກອບທງໝດ. ມນມະຫນສະຈນແທໆທລດຖະບານໄດຟນຟຄນການບລການແຈງເຕອນຄວາມປອດໄພ life-line ໃນບນດາເມອງທຖກກະທບໜກທສດ. ມນເປນການລເລມໂຄງການຟນຟກສາງຄນຂະໜາດໃຫຍ, ແລະ ຕວແບບທມປະສດ ທຜນສຳລບການຟນຟ ແລະ ການກສາງຄນທເອາຊມຊນເປນພນຖານ.


ບແມນທງໝດທຂອຍເຫນແລະໄດຍນແມນສງທໜາກະຕນໃຈແບບນ. ເມອງ Bhuj ທມກຳແພງເກາອອມຖກທຳລາຍເປນບລເວນກວາງ, ແລະ ຂອຍໄດຍນເລອງເລາວາໃນ soni bazaar, ບອນທຊາງຕຄຳດຳເນນການຄາຂາຍຂອງເຂາເຈາ, ເຈາຂອງຮານທລອດຊວດໄດສະເໜເງນໃຫແກຜເດນ ທາງຜານໄປມາເພອໃຫຊອກຫາເຄອງປະດບເອທເປນຄຳ ແລະ ຫບແຂງຈາກດານໃນຂອງອາຄານທ ສນໄກວ. ຂອຍຍງໄດຍນວາຫອາຫານທມາຈາກຕາງປະເທດບໄດຜນດຕາມຈດປະສງຂອງພວກມນ ເພາະວາປະຊາກອນຜກນເຈທມຈຳນວນຫວງຫາຍບມກກນອາຫານທເປນຫທບສາມາດແປຄວາມໝາຍພາສາຕາງປະເທດໄດ. ໃນຂະນະທອາສາສະໝກຫາຍໆຄນໃຫການຊວຍເຫອຢາງບຮອດຮ ເມອຍໃນການບນເທາທກ ແລະ ການຟນຟ, ກມອາສາສະໝກສວນນອຍໜງທສນໃຈພຽງແຕການ ຖາຍຮບ ແລະ ການເປນ “ນກທຽວຊມໄພພບດ”.

ແປດປຕມາ. ດຽວນ, ຫງຈາກແປດປແຫງການເຮດວຽກໃນສະພາບຫງເກດໄພພບດ ແລະ ຫງເກດການຂດແຍງ, ບພຽງແຕໃນປະເທດອນເດຍເທານນແຕຍງໃນປະເທດອບການດສະຖານ ແລະ ຊດານໃນເວລາຕມາ, ຫາຍສງຫາຍຢາງປະກດຂນໃນຄວາມຄດຂອງຂອຍ. ຊມຊນຕອບໂຕກອນໃນທາມກາງສະພາບຄວາມສບສນ ເພາະວາຜຄນເຫນໃຈຜອນ: ແຕດວຍຊບພະຍາກອນທຈຳກດທເຂາເຈາມ, ທກໆຄນຈະຊວຍຊມຊນ ແລະ ໝເພອນຂອງເຂາເຈາກອນ—ແລະ ຈາກນນ ຈງຊວຍຜອນຕໄປ. ເຫດແຜນດນໄຫວໃນລດ Gujarat ແມນຈດສຳຄນໃນການຫນປຽນຮບແບບຈາກການຕອບໂຕເຫດສກເສນມາເປນການຫດຜອນຄວາມສຽງ ແລະ ການກຽມພອມ. ຫາຍໆຄນທເຄຍ ເຊອວາໄພພບດທາງທຳມະຊາດເຊນວາແຜນດນໄຫວແມນບສາມາດປອງກນໄດ ດຽວນກຳລງໃຫ ການຊວຍເຫອຢາງຫາວຫນ ໃນການຫດຜອນຄວາມສຽງຈາກໄພພບດໃນຊວດຂອງເຂາເຈາເອງ ແລະ ຄນອອມຂາງ.

45 ນາທທດນທສດໃນແຂວງ Aceh

ວນທ 26 ເດອນທນວາ 2004. ມນແມນຕອນເຊາວນອາທດປະມານ 8 ໂມງເຊາ. ພແມຂອງຂອຍກຳລງຈະເດນທາງໄປເມອງ Hajj ໃນອາທດນນ, ໂດຍກຳລງຄອຍຖາໝເພອນ ແລະ ຍາດພນອງກາວຄຳລາກອນ. ພຂອງຂອຍຢໃນຫອງອາບນາ, ແລະ ເອອຍ ແລະ ລກເອອຍລກນອງ ຄນໜງກຳລງລາງຈານຢໃນເຮອນຄວ. ຈາກນນ ແຜນດນໄຫວກເກດຂນ—ໃຫຍ ແລະ ດນ. ບາງທມນ ອາດແມນໜງໃນບນດາວທຂອງພະເຈາເພອແຈງເຕອນໃຫພວກເຮາຮເຖງຄວາມບສຳຄນຂອງພວກ ເຮາໃນລະບບສງຂອງທກວາງໃຫຍກວາ. ພວກເຮາພາກນແລນອອກນອກເຮອນ.

ຢດານນອກ. ໃນທສດການສນສະເທອນກຢດເຊາ. ແຕເນອງຈາກເຄຍປະສບກບແຜນດນໄຫວມາກອນ ພວກເຮາຈງຮວາຈະມແຮງສນສະເທອນຕາມມາ ແລະ ຈງພາກນລຖາຢດານນອກ. ຈາກນນ, ຫານາທຕມາ, ເປນໄປຕາມຄາດ, ແຜນດນໄຫວອກຄງ, ຄງນນອຍກວາແຕດນກວາ. ມສຽງຮອງໄຫຫາຍຂນ. ຂອຍທອງບດສວດມນຢາງງຽບໆ, ໂດຍເຊອວາພະເຈາຈະເບງແຍງສງນ, tawakkal—ນນແມນສງທພວກເຮາເວາໃນສາສະໜາອສລາມ. ມນຜອນຄາຍພວກເຮາຢາງງຽບໆ. ດວຍຄນສນສະເທອນເປນຄງທສາມ, ຜຄນເລມຮອງໄຫ ແລະ ຮອງໂຮຫາຍຂນເລອຍໆ.

ຈາກນນ ໃນທນໃດ, ພວກເຮາເຫນເພອນບານຂອງພວກເຮາກຳລງແລນມາທາງພວກເຮາ, ແລະຮອງວາ “ແລນ...ແລນ...ໄປມດສະຍບ”. ໂດຍບຮວາເປນຫຍງ, ພວກເຮາທກຄນກເລມພາກນແລນ. ບາງຄນພະຍາຍາມອດປະຕເຮອນຂອງຕນກອນແລນ. ບມໃຜຮມຫຍງຈະເກດຂນ. ຈາກນນ ພວກເຮາໄດຍນສຽງເປນຕາຢານ, ຄາຍຄສຽງຍນເຮຣຄອບເຕ, ແຕດງກວາຫາຍ. ໃນຂະນະແລນ ຂອຍແນມຄນຫງ ແລະ ເຫນມນ. ຄນຍກສງສນາຕານແກ ສງປະມານ 3–4 ແມດ! ແລະ ມນກຳລງເຂາໃກພວກເຮາຢາງວອງໄວ.

ພວກເຮາໄປຮອດມດສະຍບ, ເຊງຢບໄກປານໃດຈາກເຮອນຂອງພວກເຮາ. ພວກຜຊາຍຮອງຂໃຫແມຍງ ແລະເດກນອຍຂນຊນເທງ (ມດສະຍບມສອງຊນ). ມດສະຍບເປນອາ ຄານໃຫຍມຫາຍເສາແຕບມກຳແພງ ສະນນ ນາຈງສາມາດໄຫເຂາໄດຢາງງາຍດາຍ. ພຂອງຂອຍ ຢນຢນທຈະຢຊນລມ, ແລະ ສວນທເຫອຂອງຄອບຄວຢນຢນນຳກນວາພວກເຮາຈະບຂນໄປຊນເທງ. ມນແມນຊວງເວລາທຫຍງຍາກແທໆ. ນາທໄຫເຂາມາແລວໄດສງຂນເຖງລະດບແອວຂອງຂອຍແລວ.


ພວກເຮາຈຳເປນຕອງໄດຕດສນໃຈໂດຍໄວ. ຈາກນນ ພວກເຮາປະນປະນອມນຳກນ. ເນອງຈາກ ວານາງມຮາງກາຍແຂງແຮງກວາທງຂອຍແລະແມ, ເອອຍຂອງຂອຍຢຊນລມນຳພຂອງຂອຍ ໃນ ຂະນະທຂອຍແລະແມຂນຊນເທງ. ພວກເຮາກອດກນ ແລະ ຈບ ແລະ ຮອງໄຫ. ດຽວນ ນາໄດຂນສງລະດບເອກຂອງຂອຍແລວ ແລະ ແຜນດນກຍງສນສະເທອນຢ. ມດສະຍບສາມາດພງລງມາກເປນໄດ ແຕພວກເຮາບມທາງເລອກແທໆ.

ຢຊນເທງ. ຂອຍເຫນເພອນບານຂອງພວກເຮາຫາຍຄນກຳລງຮອງໄຫ ແລະ ສວດມນ. ເຖງແມນວາຈດໃຈຂອງຂອຍເຕມໄປດວຍຄວາມເຈບປວດ, ແຕຂອຍບຮອງໄດເລຍ. ເພອນບານທນາ ຕານອງໜາເວາກບຂອຍວານາງບຮວາລກຊາຍ ແລະ ຜວຂອງນາງຢໃສ. ພວກເຂາໄດອອກໄປ ຫາດຊາຍຕງແຕຕອນເຊາໆ: ມນແມນສວນໜງຂອງປະເພນຊາວອາເຈະໃນການອອກໄປຫາດ ຊາຍໃນຕອນເຊາວນທດ. ຂອຍຮສກໂລງໃນໃຈ ແລະ ຂອບໃຈພະເຈາໂດຍໄວ ເພາະວາຄອບຄວຂອງ ຂອຍຄວນຈະໄປຢທຫາດຊາຍເຊນກນ. ແຕນອງຊາຍຂອງຂອຍຜທກຳລງສກສາຢ Jakarta ແລະ ຄາດວາຈະບນກບມາທ Aceh ໃນອາທດນນ ໄດຍກເລກແຜນການຂອງລາວ, ສະນນ ພວກເຮາເລຍຕດສນໃຈຍກເລກການໄປກນເຂານອກບານຢຫາດຊາຍໃນມວນອາທດນນ.

ລຖາ. ຂອຍຕອງການລງໄປຊນລມຢາງບຢານຕາຍເພອໄປເບງວາພ ແລະ ເອອຍຂອງຂອຍເປນແນວໃດ. ແຕແມຂອງຂອຍຫາມຂອຍໄວ. ທງໝດທພວກເຮາສາມາດເຮດ ຄລຖາ. ຈາກນນ ໃນທນທໃດ, ຜຊາຍສອງສາມຄນຂນມາຊນເທງພອມອມຊາກສບໃນມຂອງ ພວກເຂາ—ເພອນບານຂອງຂອຍ. ຊາກສບໄດນຳຂນມາຫາຍຂນເລອຍໆ. ຕອນນ ຊນເທງແມນ ເຕມໄປດວຍສບຄນຕາຍ. ຂອຍບສາມາດຢດຄດໄດວາສບຕໄປອາດຈະແມນພ ຫ ເອອຍຂອງຂອຍ. ຂອຍພຽງແຕກອດແມຂອງຂອຍແໜນໆ. ນາງຮກສາຄວາມສະຫງບຂອງນາງ, ປອມໃຈພວກເຮາ ແລະ ບອກພວກເຮາໃຫທອງຊຂອງພະເຈາ.

ຢຊນລມ. ໃນທສດໃຜຜໜງກຮອງຂນວານາລດລງແລວ. ພວກເຮາຄອຍຍາງລງມາຈາກຊນເທງ. ສະພາບເຫດການແມນບສາມາດພນລະນາໄດ. ນາເຕມໄປທວທກແຫງ. ຊາກສບເຕມໄປດວຍຂຕມ. ຂອຍກຳລງຄາດເດາສງບດທສດ.ຈາກນນ ຂອຍເຫນພ ແລະ ເອອຍຂອງຂອຍທກຳລງເກາະຢເສາ ຕນໜງຂອງມດສະຍບ ໂດຍຍງມຊວດຢ.

ໃນທສດນາຕາກໄຫອອກມາ, ຂອຍບເຄຍຮອງໄຫຫາຍແບບນຈກເທອ. ແຕຜຊາຍໃນຄມບານຂອງຂອຍເປນໜາມະຫດສະຈນແທໆ. ພວກເຮາຊວຍກນໃນທນທເພອຂນຍາຍຊາກສບທງໝດອອກໄປ. ໃນນອຍກວາໜງຊວໂມງ ມດສະຍບໃນຊນເທງ ແລະ ຊນລມກເຕມໄປດວຍຊາກສບຄນຕາຍ.

ຂອຍພບກບເພອນບານຜໜງ, ເດກຍງອາຍ 17 ປ, ຂອຍຮນາງດ. ພວກເຮາພບນາງໂດຍບມເສອຜາ, ຕດຢກບຂຕມ ແລະ ສາຍໄຟຟາຈາກດານນອກຂອງມດສະຍບ. ນາງໄດກນນາຂຕມ ແລະ ບສາມາດຫາຍໃຈໄດຢາງປກກະຕ. ຂາສອງເບອງຂອງນາງຫກ. ຫວຂອງນາງໝນຕກຂອຍຢ ແລະ ນາງສບຕຖາມຢເລອຍໆວາພວກເຮາໄດພບເຫນຄອບຄວຂອງນາງບ. ແຕໜາເສາໃຈ, ທງໝດຄອບຄວຂອງນາງໄດຕາຍແລວ. ແຕພວກເຮາຕວະນາງເພອກະຕນໃຈນາງໃຫສບຕຫາຍໃຈ ແລະ ມນໄດຜນ. ແຜນການຂອງພວກເຮາແມນເອານາງໄປໂຮງໝເຂດໃກຄຽງ. ຜຊາຍບາງຄນໄດພບກບອາ ສາສະໝກທມລດຜມາຊວຍເຫອພວກເຮາ. ຂອຍເດນທາງໄປໂຮງໝໂດຍບໂອກາດໄດແຈງບອກໃຫພແມຂອງຂອຍຮ.

ຢດານນອກ. ບນດາໂຮງໝເຂດໃກຄຽງ—ເຕມໄປດວຍຂຕມ ແລະ ນາ—ບສາມາດເຮດວຽກໄດ. ໃນທສດ ພວກເຮາກພບຄລນກຊມຊນນອຍໆແຫງໜງ ແຕບມທານໝ, ມພຽງແຕພະຍາບານຜ ໜງທບມອປະກອນທາງການແພດຫງເຫອ. ມນເປນຕາໃຈຮາຍແທໆທຈະຄດວາພວກເຮາໄດ ເດນທາງສດທາງໂດຍບໄດຫຍງ. ພວກເຮາເອານາ ແລະ ເຂາໜມຈຳນວນໜງໃຫເພອນບານຂອງ ຂອຍ ໃນຂະນະທເພອນຜໜງອອກໄປຊອກຫາຄວາມຊວຍເຫອອນ. ໂດຍຮວານແມນສງດທສດທຂອຍສາມາດເຮດໃຫນາງ, ຂອຍກຢາກກບຄນໄປມດສະຍບເພອບອກໃຫພແມຂອງຂອຍຮວາຂອຍປອດໄພ. ມນແມນ 4 ໂມງແລງແລວ. ແຕບມລດໂດຍສານຂນສງ ສະນນ ຂອຍຈງຕດສນໃຈຍາງ. ມນຕອງແມນ 100 ອງສາແທໆໃນມນນ, ແລະ ຂອຍບມເກບແຕະໃສ. ຂອບໃຈພະເຈາ ຂອຍພບຊາຍຜໜງຂລດຈກຜານມາ. ລາວໄດໄປສງຂອຍທເຮອນໝເພອນຂອງຄວຄວຂອຍ. ພວກເຂາເອາເກບ ແຕະຄໜງໃຫຂອຍ ແລະ ຂອຍສບຕຍາງ.


ເພອນບານບາງຄນທກາຍມາໃນລດບນທກໄດຮບເອາຂອຍຂນລດນຳ ແຕບອກຂອຍວາພແມ ຂອງຂອຍບໄດຢທມດສະຍບອກແລວ. ພວກເຂາໄດຊອກຫາຂອຍ ແລະ ໃນສທາຍໄດໄປທເຮອນຂອງ ຍາດພນອງຄນໜງແລວ. ໃນທສດຂອຍກໄປຮອດທນນໃນປະມານເວລາຕາເວນຕກດນ. ພແມຂອງຂອຍເສຍໃຈແຕກໂລງໃຈທເຫນຂອຍ. ຂອຍເລາເຫດການໃຫພວກເຂາຟງ ແລະ ພວກເຂາກເຂາໃຈ.

ກາງຄນ. ບມໄຟຟາໃນຄນນນ. ພວກເຮາບມໃຜສາມາດນອນຫບໄດ; ເຊງມຄນສນສະເທອນຕາມມາຢາງນອຍ 100 ກວາຄງ. ພວກເຮາແລນອອກນອກເຮອນເກອບທກໆ 5 ນາທ—ສະນນ ມນເປນໜາເສາໃຈແທໆ. ຂອຍສບຕໄດຍນສຽງດງຢາງຕເນອງ, ຈກແມນສຽງຍນເຮລຄອບເຕ ຫ ສຽງນາ? ຂອຍກບຮ. ຂອຍຮສກຜດຢາງຍງທປະໝຂອງຂອຍໄວຢຄລນກ ແລະ ສວດອອນວອນຂໃຫນາງລອດຊວດ. ເວລາຕມາໃນອາທດນນ ຂອຍພບວານາງບສາມາດລອດຊວດໄດ. ບາງທກອາດເປນເລອງທດກວາ, ເພາະວາທກຄນໃນຄອບຄວນາງໄດເສຍຊວດແລວເຊນກນ.

ການຊວຍເຫອ. ພວກເຮາຈຳເປນຕອງໄດປນສວນສະບຽງອາຫານຂອງພວກເຮາ. ເຊອໄຟກຂາດແຄນຫາຍາກ. ແມຂອງຂອຍ—ຜທແຂງແກນຢຕະຫອດ—ຊດລງທນທເມອນາງພບ ວານອງສາວພຽງໜງດຽວຂອງນາງໄດຈາກໄປແລວ. ນາງນງເສາຢແຈເຮອນ, ສວດມນທກໆມ. ນາງມເສອຜາຊດດຽວໄວນງເທານນ—ຊດດຽວຄາຄງທນາງໃສຕອນແລນໜຈາກເຮອນ. ເອອຍຂອງຂອຍ ແລະ ຂອຍຢາງນອຍກສາມາດຢມເຄອງນງຜຍງຈາກຜອນ. ເຄອງນງຊນໃນແມນບນຫາໃຫຍສຳລບພວກເຮາທກຄນ. ຂອຍບຈຳເປນຕອງອະທບາຍມນເພມເຕມ.

ພວກເຮາໄດຍນຂາວວາການຊວຍເຫອໄດມາຮອດແລວ ແຕຖກເກບກອງໄວຢສະໜາມບນ. ເສນທາງຖກອດຕນ, ສະນນມພຽງແຕເຮລຄອບເຕເທານນສາມາດມາຮອດປະຊາຊນໄດ. ທງໝດທພວກເຮາສາມາດເຮດຄຕອງອດທນ ແລະ ປະຢດໃຊທກສງຢາງທມ.

ສອງສາມມຕມາ, ນອງຊາຍ ແລະ ລງຂອງຂອຍກມາຮອດພອມກບລດທເຕມໄປດວຍອາຫານ. ພວກເຂາໄດບນໄປ Medan—ຕວເມອງທໃກສດກບ Banda Aceh—ແລະ ຈາກນນກຂບລດມາ. ພວກເຂາໃຊເວລາ 14 ຊວໂມງຈງມາຮອດ. ພວກເຂາຍງໄດເອາເຄອງນງຫມ ແລະ ເຄອງຊດຊນໃນຈຳນວນໜງ, ແລະ ເງນສດມາໃຫ.

ຕມາ, ພວກເຮາກໄດຮບເງນສດ ແລະ ສງຊວຍເຫອດານມະນດສະທຳປະເພດອນຫາຍ ຂນເລອຍໆຈາກໝເພອນຫາຍໆຄນຈາກຕາງປະເທດ. ໃນແຕລະມ, ຜຄນຫາກຫາຍພາກ ສວນໄດມາທເຮອນ ແລະ ນຳເອາຄວາມຊວຍເຫອມາໃຫພວກເຮາ. ພວກເຮາຈະບລມສງນນ. ອາສາສະໝກຊາວອນໂດເນເຊຍ, ທະຫານພາຍໃນ ແລະ ຕາງຊາດ, ອງການບສງກດລດພາຍໃນ ແລະ ສາກນ, ກມສາສະໜາ ແລະ ອນໆ. ຂອຍຂບອກວາສະພາກາແດງ, ອາສາສະໝກ ແລະ ທະ ຫານແມນມຄວາມສຳຄນຢາງຍງໃນການກຳຈດສງເສດເຫອເພອຟນຟຄການເຊອມຕທາງເສນທາງ.

ທກສງຢາງດຂນກວາເກາຫາຍຫງຈາກອາທດທສອງ. ໃນບນດາສງຂອງຊວຍເຫອຕາງທ ພວກເຮາໄດຮບ, ສງຂອງອນດຽວທຂອຍບມກແມນເຂາໜມປງເພມກຳລງຈາກອງການອາຫານໂລກ

(WFP). ພວກເຮາພກຢໃນເຮອນຫງນນເປນເວລາເກອບໜງເດອນ. ມນມສອງຫອງນອນນອຍ ແຕແນວໃດກຕາມ ພວກເຮາກຢໄດ, ພອມກນກບຜອນໆອກຫາຍຄນທມາຢຫບໄພນຳ. ພວກເຮາຕອງການເຊາສະຖານທອນອກເພອບນເທາພາລະ ແຕບສາມາດຊອກຫາບອນໃດທພຈະເຊາໄດ. ມນໜາ ປະຫາດໃຈແທໆທລາຄາຄາເຊາໄດຖບຕວຂນສງສາໃດ. ຜຄນຈະເອາເຮອນຂອງຕນໃຫອງການສະຫະປະຊາຊາດ ແລະ ອງການບສງກດລດເຊາເປນຫອງການ. ເຮອນຂະໜາດກາງມລາຄາປະມານ 100

ໂດລາຕມ.ເຮອນ? ກບໄປເຮອນເພອກວດເບງຄວາມເສຍຫາຍ, ພວກເຮາພບວາຝາເຮອນຫາຍຝາຫາຍໄປ.

ຊາກສບສອງຄນກຳລງຟຢໃນເຮອນຄວ—ສບໜງເປນເດກຍງອາຍ 5 ປ ແລະ ອກສບແມນຜຊາຍ. ເຮອນເບງເປນຕາຢານ ແລະ ມດ—ເຕມໄປດວຍຕນໄມ, ຂເຫຍອ ແລະ ນາ. ຂອຍແນມເບງພຂອງ ຂອຍທມຜມສເທາແລະນາສງພຽງແອວລາວທກຳລງພະຍາຍາມເກບກເອາສງຂອງຂອງພວກ ເຮາທຍງໃຊໄດຢ. ພຂອງຂອຍແມນລດຖະກອນທກຳລງຈະກະສຽນອາຍໃນອກສອງປ, ແລະ ແມຂອງຂອຍແມນຄສອນ. ພວກເຮາບທກຍາກ ແຕກບຮງມ. ນນແມນເຮອນຫງດຽວທພວກເຮາມ, ແລະ ພແມຂອງຂອຍໄດໃຊເງນທປະຢດມາຕະຫອດຍຊວດໃນການກສາງມນ. ທກສງທກຢາງທ ພວກເຂາໄດຫາມາໄດສນຫາຍໄປໃນ 45 ນາທ. ມນຍາກຫາຍສຳລບຂອຍທຈະເຫນອະນາຄດໃນມນນ.


ມນເປນໄປບໄດສຳລບລາວທຈະເກບເງນພຽງພເພອສາງຄນເຮອນນ. ແຕສງນເປນພຽງວດຖເທານນລາວເວາກບຂອຍ. ຂອຍຄດຜດ ແລະ ພຂອຍເວາຄດຖກແລວ.

ບາງພາບສະທອນ. ຂອຍຄກບວາໄດເກດໃໝອກຄງ, ເຖງແມນວາຂອຍບເຊອໃນເລອງການເກດໃໝ. ດຽວນ ຂອຍເຫນໂລກໃນແບບທແຕກຕາງຈາກເດມ. ຊວດສນຫາຍ ແລະ ບສາມາດຄາດເດາໄດ. ພຂອງຂອຍເວາວາ “ເຈາຈງຂະຫຍນສວດມນ, ຂະຫຍນເຮດວຽກ, ຂະຫຍນພກຜອນ ແລະ ຂະຫຍນເຂາສງຄມ—ຖາບເຊນນນ ເຈາຈະບມຄວາມສກ”. ຂອຍເຊອລາວ! ບມໃຜສາມາດບອກໄດ ຢາງແນນອນວາພະເຈາຈະຕອງເອາພວກເຮາໄປໃນເວລາໃດ. ໃນທາງໃດໜງ, ຂອຍຖວາຕນເອງໂຊກ ດຫາຍທສດທໄດຜານຜາສງນໄປໄດ.

ຂອຍຊາບຊງໃຈຢາງເລກເຊງຕກບການດແລທມາຈາກທວໂລກ. ຂອຍຮແຕວາທກໆຄນຈາກ

Banda Aceh ຫ ທາງນອກ ກາລງພະຍາຍາມຢາງສດຄວາມສາມາດຂອງເຂາເຈາ. ຂອຍຮບນຄນສງນນຕະຫອດໄປ, ເຖງແມນວາຂອຍມຄວາມຄດເຫນທແຕກຕາງກຽວກບການໄລຍະການຟນຟຄນໃນ Banda Aceh.

ອນໂດເນເຊຍ ລວມທງແຂວງ Aceh ແມນມແນວໂນມຢາງສງໃນການເກດໄພພບດທາງທຳມະຊາດເກອບທກປະເພດ: ຊນາມ, ແຜນດນໄຫວ, ນາຖວມ, ແຫງແລງ, ພໄຟລະເບດ ເປນຕນ. ເຫດຊນາມຄວນຈະເປນການຮຽກຮອງໃຫສະດງຕນສຳລບອຳນາດການປກຄອງ ແລະ ຊມຊນໃນ ການຫດຜອນຄວາມສຽງທເປນຈງແທໆເຫານ. ຂອຍປາຖະໜາວາຂອຍຮຫາຍກວານກຽວກບຊ ນາມ. ບາງທ ປາຂອງຂອຍອາດຈະບຕາຍ ຖາພວກເຮາມລະບບເຕອນໄພລວງໜາ. ຄວາມສຳ ຄນຂອງການສາງໂຄງລາງພນຖານທທນທານຕໄພພບດຄວນຈະຖກສງຫາບນດາຜຮບເໝາ ແລະ ຄນງານກສາງ. contractors and construction workers. ໃນທງໝດແລວ, ພວກເຂາແມນຜທຈດຕງປະຕບດນະໂຍບາຍ. ບາງຄງບນຫາກບແມນປະມວນກດລະບຽບວາດວຍການກສາງ ຫ ກອບວຽກດານສະຖາບນສະເໝໄປ, ແຕແມນຄວາມລະເລຍບເອາໃຈໃສຂອງຄນງານຜທຮສກວາມນບເປນຫຍງດອກໃນການຫດປະລມານຊມງ ຫ ເປຕງ ຫ ເຫກລງເພອຫດລາຄາການກສາງລງ. ພວກເຮາຕອງຈໄວວາການມສວນຮວມຂອງທອງຖນມກຈະໄດຜນດກວາກດລະບຽບທເປນແຜນເຈຍລາ. ພວກເຮາຕອງຮບປະກນວາບນດານະໂຍບາຍ, ກດລະບຽບ ແລະ ຄວາມຮດງກາວມາຮອດບອນທ ປະຊາຊນອາໃສຢ.

ລກສະນະຄາຍຄກນ

ບມສອງໄພພບດທເຜຍອອກມາໃນລກສະນະດຽວກນ, ແລະ ບມສອງຄນທຄກນເປາະ. ສອງບດ ເລອງເລາເປດເຜຍລກສະນະຄາຍຄກນ. ຄອບຄວ, ໝເພອນ ແລະ ເພອນບານແມນກມຄນທຳອດທ ຕອງຊວຍ. ການຊວຍເຫອ, ເຖງແມນວາເປນປະໂຫຍດ, ມາຮອດຊາຫາຍ. ການຮໄພອນຕະລາຍ ແລະ ການກຽມພອມ (ການຮສງທຄາດຫວງ ແລະ ສງທຕອງເຮດ) ແມນຂນກບຕວທານເອງແທໆ.

ທານສາມາດຮຽກຮອງຫາຍຂນຈາກລດຖະບານຂອງທານ: ບແມນການໃຊຈາຍຫາຍຂນ, ແຕແມນມາດຕະການປອງກນທມປະສດທຜນຫາຍຂນ ແລະ ຂມນກຽວກບໄພພບດຫາຍຂນ, ເຊນວາ ແຜນທຂອງເສນຮອຍແຕກ ແລະ ບລເວນນາຖວມ. ການເຮດໃຫຂມນເຫານສາມາດເຂາເຖງໄດຢາງງາຍດາຍຈະຊວຍໄດຫາຍ. ແລະ ເມອໄພພບດເປດເຜຍຈດອອນຕາງໆອອກມາ, ຈງໃຫແນໃຈວາຜ ຕາງໜາຂອງທານຕອງໄດກວດສອບເບງສາເຫດທເຊອງຊອນຢ ແລະ ບອກທານສງທກຳລງຖກເຮດເພອປອງກນບໃຫມກເກດຂນອກ.

31

ສາລະບານສຳລບ ປມອນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ, ໄພພບດທຜດທຳມະຊາດ

ຄຳກາວຂອບໃຈ xv

ບນທກຊວຍຈຳຕກບລດຖະມນຕການເງນທກຽວຂອງ xix


1. Fluctuating Deaths, Rising Damages— the Numbers 233.3 million deaths in the 40 years to 2010 26Disasters can strike anywhere 27Damages are rising 27More so in rich countries, less in poor 27Small island economies are hit hard 29Deaths expand Africa—damages shrink it 31Multiple hazards, clustering in different ways 32

Spotlight 1 on Bangladesh: The antecedents of lives saved 34

2. Measuring Disasters’ Many Effects 41Individuals over the edge 43Conflicts: Cause or consequence? 48Welfare falls, but what are the effects on output? And for how long? 52Aggregate and sectoral effects on economic output and growth

in the long term 54Measuring the damage: Twice over and half under? 57

Spotlight 2 on Turkey: Where civilizations and tectonic plates meet 64


3. Prevention by Individuals 69Prevention, insurance, and coping: A simple framework 70Prevention: Do individuals do enough? 72Prices reflect hazard risks when land and real estate markets work 76Improving individuals’ decisions: What can governments do? 84

Spotlight 3 on Haiti: Preventing Haiti’s horrors 99

4. Prevention through Governments 105How much do governments spend? 106Who really decides government spending? 110How to improve collective prevention measures 115

Spotlight 4 on Ethiopia: Deaths from droughts or Derg? 134

5. Insurance and Coping 141Insurance: Useful if the premium is priced right 143Should governments borrow, set aside funds, or buy insurance? 148Quick and direct help for families 154

Spotlight 5 on the 2004 Tsunami: Warnings: The most effective prevention? 164

6. Coming Game-Changers? Burgeoning Cities, Climate Change, and Climate-Induced Catastrophes 169Cities: Rising exposure 170Climate change: Changing hazards, changing damages 174Climate-related catastrophes: Deep-future disasters with a

global footprint 181Connecting the three Cs: Cities, climate, catastrophes 185

MEMORANDUM TO A CONCERNED CITIZEN 191

Notes and References 199

Index 239

Boxes1.1 The framework for the report 241.2 Understanding the terms in the report 251.3 Global natural hazard databases: Varied purposes,

varying details 262.1 Previous studies find a medley of effects of output and growth 53

2.2 Revenues and expenditures: Disasters’ fiscal consequences 613.1 Evaluating the costs and benefits of structural mitigation

measures 733.2 Assessing risk in Central America 863.3 A century’s struggle for sound buildings in Italy 87

ສາລະບານ 33

3.4 Building codes BC and their later kin 91

4.1 India and anti-drought funds 114

4.2 Valuing life: Worthless, priceless, or useless statistic? 117

4.3 WMO’s 2006–07 country-level assessment 123

4.4 Communications to the community 125

4.5 The United States tries to identify critical infrastructure 126

4.6 Costs and benefits of mangroves or shrimp ponds on the Thai coast 131

5.1 Catastrophe risk in insurance and financial markets 147

5.2 The World Bank’s catastrophe risk deferred drawdown option (CAT DDO) 150

5.3 Mobilizing Haiti’s diaspora 157

6.1 Estimating additional damages from climate change-induced tropical cyclones 176

6.2 Within country effects: The case of the United States 1796.3 Estimating additional damages from climate change-induced

extreme events (other than tropical cyclones) 1806.4 Geoengineering’s potential and pitfalls 185

ຮບສະແດງ1 ຈຳນວນປະເທດທເກບມຽນຂມນສຳລບໄພອນຕະລາຍສະເພາະ 4

2 ລາຄາຊບສນສຳລບຊບສນທປຽບທຽບໄດແມນສງກວາໃນສະຖານທທ ຫາງໄກອອກໄປຈາກຄວາມສຽງເກດແຜນດນໄຫວໃນ Bogota 5

3 ການໃຊຈາຍນອຍເກນໄປຕກບວຽກບຳລງ ສອມແປງໝາຍເຖງລາຍການວຽກ ຄາງຫວງຫາຍສຳລບການຟນຟໂຄງລາງໃນເຂດທະເລຊາຍສາຮາຣາ ອາຝຣກາ 7

4 ສາມຮບແບບການໃຊງານຂອງອໂມງ SMART 7

5 ແຜນທທແນມເຫນໄດຈະແຈງລະຫວາງປະເທດເຮຕ ແລະ ສາທາລະນະລດໂດມນກນ 9

6 ໄພພບດໄດຮບປະມານໜງສວນຫາຂອງການຊວຍເຫອດານມະນດສະທຳທງໝດ 10

7 ມາດຕະການປອງກນສວນບກຄນທເປນປະໂຫຍດ 14

8 ຄາໃຊຈາຍຫງເກດໄພພບດມການປຽນແປງຂນລງຫາຍກວາຄາໃຊຈາຍກອນເກດໄພພບດ 17

9 ການປຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດເຮດໃຫໄລຍະເວລາການກບມາຂອງພະຍໃຫຍສນລງ 21

1.1 Deaths fluctuate—the number of people affected is on the rise 27

1.2 Disasters affect all regions 28

1.3 Disasters almost everywhere (1970–2010) 28

1.4 Droughts deadliest in Africa, earthquakes elsewhere 29

1.5 Damage on the rise in the last two decades (global damage from hazards, 1970–2010) 29

1.6 More damage in rich countries, mostly from earthquakes and storms 30

1.7 Many small island developing states are among the 25 countries with damages above 1 percent of GDP 30

2.1 Undernourished children become shorter adults 45

2.2 Post-traumatic stress reaction (PTSR) scores fall over time in all tsunami-affected areas 47

2.3 A possible post-disaster GDP path 52

3.1 Private preventive measures pay 74

3.2 Property prices for comparable properties are higher in locations farther from earthquake risk in Bogota 78


3.3 Corruption perception by industry 963.4 Debris embedded in a concrete support beam 973.5 “Honeycombing” showing shoddy construction 974.1 Post-disaster spending fluctuates more than pre-disaster

spending 1074.2 Underspending on maintenance implies an enormous

infrastructure rehabilitation backlog in Sub-Saharan Africa 1084.3 Per capita spending is greater for physical capital 1094.4 Vietnam’s recurrent spending is a low and declining share

of total transport expenditure 1104.5 Presidential disaster declarations: Peaks often coincide with

presidential election years 1124.6 Increasing the accuracy of weather forecasts 1194.7 Internationally coordinated network of WMO and 189

national meteorological and hydrological services 1204.8 Coordinating data collection is complex: A section of the

Global Telecommunication System (for Europe) to share data and warnings 122

4.9 Three modes of operation of the SMART Tunnel 1275.1 Managing and transferring financial risks to the market 1495.2 OECD remittance recipients in Ghana have sturdier

housing and better communication amenities 1565.3 International remittance recipients in Ethiopia are less

likely to depend on food aid or sell productive assets during food shortages 156

5.4 Timeline of key events in the Horn of Africa drought in 2005–06 160

5.5 Disasters receive about a fifth of total humanitarian assistance 163

6.1 Current (2008) and projected (2100) damages from extreme events without climate change 175

6.2 The return period of large storms will shorten 1786.3 Greater Jakarta area orographic map with rainfall regime 1886.4 Fifteen years of urbanization in Jakarta, before and after 188

ແຜນທ1 ການເສຍຊວດຫດລງໃນທະວບອາຊ ແລະ ທະວບອາເມລກາ -

ແຕເພມຂນໃນທະວບອາຝຣກາ 11

2 ຄວາມເສຍຫາຍຫດລງໃນອາຝຣກາ ແຕເພມຂນໃນບນດາປະເທດທມລາຍຮບປານກາງ 12

3 ການສຽງໄພຕກບພະຍໄຊໂຄລນ ແລະ ແຜນດນໄຫວໃນຕວເມອງໃຫຍເພມຂນຈາກ 680

ລານຄນໃນປ 2000 ເປນ1.5 ຕຄນພາຍໃນປ 2050 20

1.1 Deaths shrink Asia and the Americas—but expand Africa 311.2 Damages shrink Africa but expand middle-income countries 311.3 Where hazards have struck 333.1 An earthquake risk index for Bogota 823.2 Poor people live closer to hazard-prone areas in Bogota 834.1 Red dots indicate where few, if any, synoptic weather

observations are being received 121

ສາລະບານ 35

5.1 The Caribbean region—in harm’s way 1516.1 Cities projected to have more than 100,000 people by the

year 2050 1716.2 Exposure to cyclones and earthquakes in large cities may

rise from 680 million people in 2000 to 1.5 billion people by 2050 172

Tables2.1 Stunted children have lower cognitive scores 462.2 Civil war, rainfall, and the rule of law 512.3 Growth effect of a “typical” (median) disaster 552.4 Growth effect of a “typical” (median) severe disaster 563.1 Individuals and governments prevent, insure, and cope

with disasters 714.1 Natural hazards and protection 1295.1 Post-disaster safety nets are common 161

Four easy ways to order

Online: www.worldbank.org/publications

Fax: +1-703-661-1501

Phone: +1-703-661-1580 or

1-800-645-7247

Mail: P.O. Box 960

Herndon, VA 20172-0960, USA

PRODUCT STOCK # PRICE QTY SUBTOTAL

Natural Hazards, UnNatural Disasters The Economics of Effective Prevention (ISBN 978-0-8213-8050-5)

18050 US$39.95

* Geographic discounts apply – depending on ship-to country. See http://publications.worldbank.org/discounts

** Within the US, charges on prepaid orders are $8 per order, plus $1 per item. Institutional customers using a purchase order will be charged actual shipping costs. Outside of the US, customers have the option to choose between nontrackable airmail delivery (US$7 per order plus US$6 per item) and trackable couriered airmail delivery (US$16.50 per order plus US$8 per item). Nontrackable delivery may take 4-6 weeks; trackable delivery takes about 2 weeks.

Subtotal

Geographic discount*

Shipping and Handling**

Total US$

MAILING ADDRESS Name Organization Address City State Zip Country Phone Fax Email

METHOD OF PAYMENT Charge my Visa Mastercard American Express Credit card number Expiration date Name Signature Enclosed is my check in US$ drawn on a U.S.

bank and made payable to the World Bank

Customers outside the United States Contact your local distributor for information on prices in local currency and payment terms

http://publications.worldbank.org/booksellers

THANK YOU FOR YOUR ORDER!

Documents

GAry S. BecKer ອັນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ,lad.nafri.org.la/Fulltext/3821-0.Pdf˜˚˛˝˙˝˛ˆˇ˘ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ອັນຕະລາຍທາງທຳມະຊາດ