Gazeta e Dhjetorit 2012

7/29/2019 Gazeta e Dhjetorit 2012

1/12

1DHJETOR 2012 NGJALLJA

NGJALLJANr. 12 (240) Viti XX i botimit DHJETOR 2012 mimi 20 lekGZUAR KRISHTLINDJEN!

1. T dhnat e fundit, t shpallura zyrtarisht

nga INSTAT-i mbi prkatsin fetare t

popullsis, n Censusin e fundit t vitit 2011,

shpallin se t krishtert orthodhoks n

Shqipri jan 6,75%. Pa dyshim bhet fjal

pr nj gabim statistikor fare t qart ose m

sakt pr nj gnjeshtr. E tr metodologjia

q u ndoq pr regjistrimin e prkatsis fetare

nuk iu prgjigj aspak metods elementare

objektive q ndiqet n vendet evropiane. Pr

rrjedhoj, nj gj e till, fyen jo vetm t kri-

shtert orthodhoks, t cilt q nga fillimi i

shtetit shqiptar jan komuniteti m i madh i

krishter n numr, por edhe t gjith t krishte-

rt, t cilve iu zvoglohet n mnyr t ndje-

shme madhsia nga 31% n 17%. Si prfu-ndim, ky veprim errson pamjen e prgjithshme

t Komuniteteve Fetare n Shqipri.

Propozimi yn pr organet kompetente

ishte q pyetja n lidhje me fen t ishte e

detyrueshme, si t gjitha pyetjet e tjera, e qart

dhe e sakt, pr t nxjerr rezultate t drejta:

Jam:

1. Mysliman sunit

2. Mysliman bektashi

3. I krishter orthodhoks4. I krishter katolik

DEKLARAT ZYRTARET dhnat e Censusit 2011, pr t krishtert orthodhoks

t Shqipris, jan trsisht t pasakta dhe t papranueshme

5. I krishter ungjillor

6. Ndjeks i nj besimi tjetr. Cilit?

7. Ateist

Politikan t ndryshm, por edhe qarqe

fetare, u rreshtuan kundr ksaj pyetjeje dhe

u kultivua nj frik e prhapur kudo se mos

ndoshta feja lidhet me deklarimin e kombsis.

Komuniteti Orthodhoks, nuk formuloi asnj

(vijon n faqen 2)

KISHA ORTHODHOKSE AUTOQEFALE E SHQIPRIS

kundrshtim, por u kufizua n theksimin e

detyrimit pr t pasur objektivitet dhe seriozitet

gjat gjith zhvillimit t regjistrimit. Si pr-

fundim, pyetja mbi fen u b fakultative, e

paqart dhe e vshtir pr qytetart, vea-

nrisht pr ata me arsim t kufizuar. Kjo siduket, pr t diktuar prgjigjet n nj drejtim

t caktuar dhe pr ti regjistruar qytetart n

mnyr arbitrare. Fleta e regjistrimit t

INSTAT-it shkruan:

Si shihet m sipr del shum n pah pyetja

ngatrruese nr. 2. Nuk ka n bot term pr t

denominuar fe me emrin besimtar. Besimtar

i kujt? I cils fe saktsisht? Megjithkt

rezultatet u dhan me prcaktim t qart t fes:


2/12

2 NGJALLJA DHJETOR 2012

mysliman 56,70%, katolik 10,03%,

orthodhoks 6,75%, bektashinj 2,09%,

ungjillor 0,14%, t krishter t tjer 0,07%,

ateist 2,50%, besimtar t pacilsuar 5,49%.

Pasues t feve t tjera 0,02%. Nuk u prgjigjn

13,79%.

2. Gjat dy t dielave t fundit, 9 dhe 16dhjetor 2012, tek orthodhokst pjesmarrs

n meshimet n kishat e Tirans, Durrsit,

Beratit, Kors, Vlors, si dhe n qytete t

tjera, ndam pyetsor n lidhje me Censusin.

Rezultatet ishin tronditse. Anketimit ton iu

prgjigjn me emr, mbiemr dhe adres 7118

persona. Prej ktyre 2469 persona ose

34,68% deklaruan se u vizituan dhe u pyetn

pr prkatsin fetare gjat Censusit. Ndrsa

nuk u vizituan fare nga regjistruesit ose u vizituan

dhe nuk u pyetn mbi prkatsin fetare 4643persona ose 65,23%. Gjithashtu 56 persona

deklaruan se regjistruesit i shnuan t dhnat

me laps ose n nj fletore tjetr dhe 11 per-

sona pohuan se regjistruesit nuk donin ta

shnonin fen ose e shnuan at pas shum

kmbnguljeje. Pr m tepr, kemi dshmi t

shumta se regjistrimi n nj pjes t madhe t

tij sht kryer nga regjistruesit me shnime n

fletore, jo si e krkon procedura t shkruhet

n pyetsor dhe as nuk jan firmosur nga

deklaruesit.

3. Gjat 100 viteve t pavarsis s shtetit

shqiptar jan kryer vetm dy regjistrime n t

cilat prfshihej pyetja mbi prkatsin fetare.

Sipas statistiks s vitit 1927 kemi kto t

dhna: myslimant sunit dhe bektashinj

prbnin 67,5%; orthodhokst 22,3% dhe

katolikt 10%. Ndrsa sipas regjistrimit tjetr

t kryer nga autoritetet italiane, n vitin 1942,

t dhnat e nxjerra ishin: mysliman 68,9% t

popullsis (nga t cilt sunit 54,17% dhe14,73% bektashinj) dhe t krishter 31% (nga

t cilt orthodhoks 20,7% dhe katolik 10,3%).

Pas persekutimit t gjat antifetar dhe

ardhjes s demokracis n vitin 1991, sht

shum i qart pr t gjith n kt vend ringritja

e t gjitha Komuniteteve Fetare Tradicionale,

si dhe lulzimi mjaft i dukshm i Kishs

Orthodhokse Autoqefale t Shqipris. Pra

sht shum e uditshme dhe e dyshimt, prse

disa qarqe t caktuara synuan me makinacione

t ndryshme t tregojn se orthodhokst upaksuan me 2/3.

Sipas t dhnave kishtare q ne dispo-

nojm (regjistrat e pagzimit, para dhe pas

persekutimit, si dhe nga regjistrat e 460 famu-

llive orthodhokse n t gjith vendin) numri i

t krishterve orthodhoks e tejkalon 24% t

popullsis s Shqipris. Me t drejt mund

t ngrihet pyetja: Ku jan mbi 17% e ortho-

dhoksve t tjer q i fshehu regjistrimi?

T gjitha t dhnat mbshtesin faktin se nn

prqindjet e regjistrimit q prcaktohen si Nuk

u prgjigjn 13,79% dhe besimtar t

pacilsuar 5,49% ndodhen t krishtert

orthodhoks n shumicn e tyre drrmuese:

a) Ata q vendosn me dshirn e tyre t mos

marrin pjes n regjistrim, p.sh shumica e mi-

noritetit grek, ndoshta edhe e vllahofonve, ma-

lazezve, si dhe e minoriteteve t tjera. b) Ata

q iu shmangn deklarimit direkt t fes, pas

nj presioni psikologjik q krijuan disa qarqe

ekstremiste dhe pas krcnimeve n lidhje medeklarimin me dshir t besimit fetar dhe

kombsis. c) T gjith ata t cilt regjistruesit

nuk i vizituan (jan mijra persona q e

vrtetojn kt fakt), si edhe fshatra dhe lagje

t tra orthodhokse. d) Ata persona q u vizi-

tuan, por nuk u pyetn fare pr prkatsin

fetare, ose kur u deklaruan orthodhoks, regji-

struesit n mnyr arbitrare i vendosn n nj

kategori t pacilsuar.

E ndrsa pyetja pr fen u prcaktua si

fakultative, me dshir, bashk me at t ko-mbsis, u kthye n fund fare n karakteristikn

(vijon nga faqja 1)qendrore t ktij regjistrimi. (Vlen pr tu sh-

nuar fakti se vet regjistrimi, ndaj pyetjes s

kombsis, nxjerr kto rezultate: n fillim

shqiptar 82,58% dhe n fund: nuk u prgjigjn

13,96%).

Sipas Kshillit t Evrops (Third Opinion

of the Council of Europe on Albania adopted

23.11.2011), procedura e regjistrimit n lidhje

me shtjen e kombsis nuk sht br sipas

standardeve t pranuara ndrkombtarisht dheduhet t prdoret me kujdesin m t madh

(with the outmost caution) dhe t mos mb-

shteten ekskluzivisht n kto vendimet e autori-

teteve politike.

* *

Pas fakteve t msiprme, deklarojm:

Denoncojm metodn antishkencore q u

ndoq pr kt shtje t ndjeshme fetare.

Protestojm pr shtrembrimin flagrant t

etiks profesionale. Nuk njohim t dhnat mbi

prkatsin fetare t popullsis q jep statistika

e fundit e vitit 2011 br nga INSTAT. Plane

dhe veprime t tilla mund t minojn bashk-

ekzistencn dhe harmonin fetare pr t ciln

jemi prpjekur.

Krkimi i s vrtets sht dika themelore

pr nj shoqri t qytetruar, veanrisht n

shtje kaq delikate, si besimi fetar i qytetar-

ve. Dhe vetm e vrteta mund ta ndihmoj

Shqiprin n ecurin e saj drejt Evrops s

Bashkuar dhe n prgjithsi prparimin nshekullin e njzet e njt.

Kshilli Kishtar Kleriko-laiki Kishs Orthodhokse

Autoqefale t Shqipris*

(*N kt organ institucional t Kishs marrin

pjes t gjith antart e Sinodit t Shenjt, si dhe

priftrinj dhe laik - burra, gra dhe t rinj, prfaqsues

t Kryepiskopats dhe t Mitropolive).

Tiran, 17 dhjetor 2012

DEKLARAT ZYRTARE

T dhnat e Censusit 2011, pr t krishtert orthodhoks t

Shqipris, jan trsisht t pasakta dhe t papranueshme


3/12


Sipas tradits s Kishs Orthodhokse, pr tprkujtuar ngjarjen e bekuar t lirimit nga okupacioni500-vjear dhe 100-vjetorin e Shpalljes s Pavarsis,m 28 Nntor 2012, n Katedralen e Tirans Ngjallja e

Krishtit u krye Liturgjia Hyjnore Arkihieratike festive.N t bashkmeshuan Kryepiskopi i Tirans dhe i GjithShqipris, Anastasi dhe antart e Sinodit t Shenjt.

Duke iu drejtuar besimtarve, Kryepiskopi Anastasuroi pr kt ngjarje t bekuar historike t popullit shqiptar.Ai solli n kujtes periudhn e egr t persekutimit tKishs n shekullin e kaluar, ndrsa duke iu referuarsfidave t s ardhmes pr popullin ton prdori Periko-pen e Apostullit t dits. Do t na duhen m shumbesim, shpres dhe dashuri, nxiti besimtart orthodhoks,q duke u dalluar n kto tri virtyte, t vazhdojn tjapin kontributin e tyre t qensishm dhe t pandar nshoqrin shqiptare.

N fund u b Dhoksologjia e Flamurit. Gjat saj udgjuan fjalt e lutjes mbi flamurin q thot: O Zot qbekon dhe shenjtron, Ti bekoje flamurin ton dheshptoje shtetin ton dhe popullin ton nga do rrezik evshtirsi dhe drejtoje n rrugn e drits, t liris dheprparimit n Hijen Tnde dhe denjona ne t pavyerit tkremtojm kt dit t lavdruar me nder, shndet dhedit t gjata kudo dhe kurdo. Se Ti je Perndi mshir-plot dhe njeridashs dhe Ty t drejtojm lavdin Atit,Birit dhe Shpirtit t Shenjt tani e prher e n jet tjetve. Amin.

M pas, n Qendrn Kulturore t Katedrales u dha

nj koncert festiv me rastin e 100-vjetorit nga grupe tqendrave arsimore dhe shpirtrore t Kishs son.

Ti Shqipri m jep nder, m jep emrin shqiptar, ishte kjo motoja ekoncertit festiv t organizuar n Tiran nga shkolla shqiptaro-amerikaneProtagonistt, me rastin e 100-vjetorit t Pavarsis dhe 10-vjetoritt hapjes s saj. Kjo shkolle prfshin ciklin parashkollor, 9-vjear dhet mesm.

Koncerti u organizua n Qendrn Kulturore t Katedrales s reNgjallja e Krishtit, ditn e premte, 23 nntor. Merrnin pjes Kryepi-

skopi Anastas, episkop, prindr t fmijve, prfaqsues nga instituci-

one arsimore dhe besimtar. Koncerti festiv filloi me Himnin e flamurit.Nj dokumentar i shkurtr tregoi rrugn dhe qllimet e ksaj shko-

lle, si dhe prkujdesjen e veant t Kryepiskopit Anastas q nga the-melimi i saj. M pas koncerti vazhdoi me kng patriotike, valle ngatreva t ndryshme t vendit, poezi nga rilindasit etj. Pr rreth 1 or e30 minuta fmij, msues, prindr dhe t ftuar gzuan s bashku krem-timin e 10-vjetorit t shkolls, q aq bukur prkoi edhe me 100-vjetorin

e Pavarsis.

Ti Shqipri m jep nder, m jep emrin shqiptar

Liturgji Hyjnore festive pr 100-vjetorin e Pavarsis


4/12


T dieln, 25 nntor, Kisha jonkremtoi Dshmoren e Madhe Ka-terina. Pr t festuar me besimta-

rt e Vlors shkoi edhe Mitropolitii Beratit, Imzot Ignati. Pas Shrbe-ss s Mngjesores u celebrua Li-turgjia Hyjnore. Hirsia e Tij iu drej-tua besimtarve se: Jemi n atmo-sfern e gzueshme t festimit tprvjetorit t 100-t t Shpalljes sPavarsis dhe Ngritjes s Flamuritnga Ismail Qemal Bej Vlora. KishaOrthodhokse ka nj shrbes t ve-ant, e cila i dedikohet flamurit ko-mbtar, Dhoksologjin e Flamurit,q kryhet n t gjitha kishat tona...

Pas Liturgjis Hyjnore, n pra-ni t prfaqsuesve t komunitete-

M 28 Nntor ashtu si n t gji-th Shqiprin u festua dhe n Kor- 100-vjetori i Pavarsis. Kisha

jon Orthodhokse duke ruajtur njtradit t saj, me rastin e ksaj festekreu ceremonin e Dhoksologjiss Flamurit anemban Shqipris.N Mitropolin ton, n Katedralen

Ngjallja e Krishtit, u mbajt kjo ce-remoni e veant n prani t t gji-th klerikve t qytetit, nn udhhe-qjen e Stavrofor at Ilia Kotnanit.

N shrbes morn pjes prfa-qsues nga t gjitha aspektet e jetsshoqrore, politike e fetare. Nderu-an me pranin e tyre deputet t zo-ns, prfaqsues t pushteti lokal

ve fetare, t pushtetit lokal, partivepolitike, intelektualve dhe shumbesimtarve u celebrua Shrbesa

e Dhoksologjis s Flamurit. Shr-besa u drejtua nga Imzot Ignati, mepjesmarrjen e klerikve t zve-ndsis at Kostandin Prifti, at IliaQirjo, at Sotiraq Prifti, at Dhimi-tr Kushi, at Luka Gjergji, atSpiro Bulika dhe dhjakon AnastasVrapi. N prfundim t shrbesst pranishmit i prshndeti AtKostandin Prifti. Emocion t ve-ant prcolli te t pranishmitimprovizimi i ngritjes s flamuritnga fmijt e kopshtit t Kishs.

Ata knduan himnin e flamurit dhedisa kng patriotike.

dhe vendor, prfaqsues t auto-riteteve t huaja n Shqipri, aka-demik, pedagog, msues, njerzt shquar n t gjitha fushat, njerzt thjesht nga t gjitha besimet.

Pr besimtart orthodhoks tKors, me prkujdesjen e Hirsiss Tij Joanit, kjo dit solli dhe njpamje t re: Afresket e Pantokra-torit, t Profetve dhe t Ungjillo-

rve, q u financuan nga besimtarkorar, i dhan nj hijeshi tmerituar dhe nj atmosfer mshpirtrore ktij tempulli t mreku-llueshm.

N vazhdim t atmosfers s 100-vjetorit t Shpalljes s Pavarsisdhe n vigjilje t Krishtlindjeve e vitit t Ri,besimtart e Vlors, pasditene dats 9 dhjetor patn bekimin q t ken mes tyre djemt e korit bizantinShn Joan Kukuzeli t Kishs son, me koncertin I psalim LindjesSate. Ka vite q ky kor sht ngritur dhe jep ndihmesn e tij n ruajtjendhe prcjelljen ndr breza t muziks bizantine. I krijuar nga At Justinie tashm i drejtuar nga Theodhor Peci, kori ka n traditn e vet dhniene koncerteve jo vetm n Tiran por edhe n mitropolit e tjera.

N fillim u b nj prezantim ti korit dhe aktiviteteve t tij ndr vite.M pas zrat e e djemve t talentuar, mbushn kishn e rrmbyen zemrate besimtarve. Do ti psal Perndis tim, Lavdrimet e Krishtlindjes,Linde, o Krisht, Ja Krishti Lind lavdrojeni e Lavdroni Zotin ishindisa nga pjest q u interpretuan.

Prve besimtarve t shumt pr t ndjekur koncertin erdhi edhe

ipeshkvi romanokatolik i Jugut, Imzot Hil Kabashi.At Spiro Bulika

Veprimtari me rastin e 100-vjetorit t Pavarsis

Dhoksologjia e Flamurit n Vlor

Dhoksologjia e Flamurit n Kor

Koncert me muzik bizantine


5/12


Kisha jon Orthodhokse me faqen e sajzyrtare prpiqet t prcjell mesazhin dheinformacionin e saj edhe n internet.

Ajo i njeh vizitort e saj me:

- besimin e krishter orthodhoks,- organizimin dhe veprimtarin e strukturaveinstitucionale,

- lajmet m t fundit,

- arsimin, edukimin dhe shrbimin sociale kulturor q ofron n shoqri,

- ndrtimin dhe restaurimin e kishave dhemanastireve,

- botimet kishtare etj.

Me www.orthodoxalbania.org

do t gjeni n internet Kishn Orthodhokse Autoqefale t Shqipris

Shihemi, lexohemi e dgjohemi n moment dhe kudo n t gjith globin me

www.orthodoxalbania.org

Teksti ktu ndrthuret me fotografi, mesazh zanor,muzikor e filmik.

Kt informacion do ta gjeni n tri gjuh: shqip,anglisht e greqisht.

N kuadrin e 100-vjetorit t Pa-

varsis, Universiteti LOGOS n

Tiran organizoi n datn 22 nntor

nj sesion shkencor, n respekt t

patriotve t shquar shqiptar, q

solln nj epok t re pr kombin

shqiptar, ku zhvillim e hov morn

dhe studimet shkencore.

Sesioni ishte ndrtuar mbi re-

ferimin e 5 temave shkencore nga

pedagog t ktij Universiteti, i cili

sht ngritur me nismn dhe fondet

e siguruara nga Presidenti i tij,Kryepiskopi i Tirans, Durrsit dhe

i Gjith Shqipris Prof . Dr.

Anastasi, Antar nderi i Akade-

mis s Athins dhe i nderuar me

tituj nga shum universitete presti-

gjioze n tr botn, i cili nderoi me

pranin e tij n kt veprimtari.

Sesioni u zhvillua n salln e

konferencave t Universitetit dhe

morn pjes prfaqsues nga insti-

tucione t arsimit t lart publik dhe

privat, nga kompani biznesi, peda-

gog e student etj.

Referimet u hapn me temn e

mbajtur nga Rektori i Logos,

prof. dr. Ilia Telo: Dinamika e po-

pullsis s vendit ton n 100-vje-

torin e Shpalljes s Pavarsis.

M pas vijuan temat Identifikimi

dhe vlersimi i profileve t

studentve nprmjet Machine

Learning, nga Evis Trndafili,

doktorante n proces n infor-

matik; Prsosja e kontabilitetit nvendin ton n 100 vitet e fundit,

nga prof. dr. Leandro Haxhi;

Mbrojtja e mjedisit sht detyr

parsore e mbar shoqris, nga

prof. i asociuar Piro Prifti dhe

Ndrgjegjja dhe edukimi fisni-

kron natyrn e njeriut dhe moralin

e veprave t tij, nga Pamela Mu-

kaj, studente n degn Menaxhim-

Biznes.

Luljeta Pjetri

Zhvillimi krkon ndryshim- Sesion shkencor me rastin e 100-vjetorit t Pavarsis

n Shkolln e Lart private Logos -

Ajo transmeton pr

ju 24 or program.

Do t dgjoni

gjithka q ju duhet:

programeshpirtrore, sociale

e kulturore. Muzik

e zgjedhur kishtare,

popullore e klasike,

nga vendi dhe bota.

Ndiqni shrbesat

kishtare n Radio

Ngjallja!


6/12


Botohet pr her t parn faksimile

Katrungjillshi i shek. X

BOTIMI FAKSIMILEKodiku i Kors 93 sht pjes

e koleksionit prej 100 dorshkri-mesh bizantine dhe pasbizantine qsot ruhen n Arkivin Qendror Shte-tror t Tirans n Shqipri. Bazuarn karakteristikat paleografike dhekodikologjike, vendi i kopjimit re-zulton t ken qen punishtet libr-shkruese t Kostandinopojs, ndr-sa vendi i prdorimit t tij, Mitro-polia e Kors, thesar i muar i scils pati qen pr shum shekuj.

Me kontributin e Kishs Ortho-dhokse Autoqefale t Shqipris, eShoqris Biblike Ndrkofesionalet Shqipris dhe e Drejtoris s Pr-gjithshme t Arkivave t Shqipri-s, u b i mundur realizimi i botimitt plot dhe besnik (faksimile) tKodikut t Kors 93. Kopja faksi-mile shoqrohet nga nj studim

shterues i kodikut si edhe nga tran-skriptimi paleografik i Ungjillit sipasLluks dhe prkthimi gjegjs nshqip. do kopje origjinale mbannumrin e seris si edhe certifikatne autenticitetit. Dy autort qpunuan pr studimin dhe prgatitjencilsore t ktij botimi jan histori-ani-paleografi z. Andi Rmbeci ngaFakulteti i Historis i UT, dhe pa-leografi z. Sokol unga nga ArkiviQendror Shtetror. Prkujdesjashkencore u krye nga profesori

Agamemnon Celikas, personaliteti shquar i paleografis bizantine nrang botror.

Ia vlen t shnohet fakti se njbotim faksimile i ktij lloji sht ipari n historin e botimeve doku-mentare n Shqipri, prgatitur mebashkpunimin e institucioneve ve-ndase. Fusha e botimeve t burime-ve historike sht pak e lvruar nShqipri, qoft pr shkak t s ka-luars s izoluar, qoft pr shkakt mungess s prvojs dhe mu-ndsive. Botimi i ktij kodiku, si nj

prej m prfaqsuesve n rang bo-tror t asaj veprimtarie intelektuale

KODIKU I KORS NR. 93

t spikatur gjat njrs prej periu-dhave m t lulzuara kulturore tBizantit, ve rndsis s vet shken-core, vjen t shrbej si nj kontri-but n promovimin e monumentevet trashgimis s krishter kultu-rore n Shqipri.

Promovimi i botimit faksimile tKodikut t Kors 93 u krye ditne diel, dt. 16 dhjetor 2012 n mjedi-set e Qendrs Kulturore pran Kate-drales s re Orthodhokse n Tiran.

VEORI DHE TIPARE TKODIKUT

Kodiku i Kors 93, ndodhet sotn Arkivin Qendror Shtetror dhesht nj nga 100 dorshkrimet bi-zantine dhe pasbizantine q u ri-zbuluan nga mosdukja pas ndryshi-mit t regjimit ateist n vend. Kodi-ku i prket shek. X dhe prmban

tekstin e katr Ungjijve. Pr ngaperiudha historike, kodiku sht ivendosur n mes t epoks Maqe-donase, gjat s cils Bizanti njohufuqin dhe lavdin m t madhe ttij. I prodhuar n Konstandinopoj,ai sht prdorur n Mitropolin eKors, thesar i muar i s cilspati qen pr shum shekuj. Kodikuparaqet interes t prvem arti-stik dhe historik. Nga njra an na

jep nj pamje interesante t prirjeveartistike q kishin punishtet libr-

shkruese t Konstandinopojs gjatperiudhs s quajtur si RilindjaMaqedonase dhe, nga ana tjetr,dshmon pr lidhjen n prgjithsit mjedisit t Shqipris s sotmeme kryeqendrn kulturore t Bizan-tit. Prandaj dhe z vend t prve-m mes atyre dorshkrimeve qpr shum shekuj u prdorn dheu ruajtn n mjedisin shqiptar.

KODIKU I KORS 93,NDR M T VJETRIT

E TIPIT N FORM KRYQI

Kodiku i Kors 93 prbn njnga shembujt m karakteristik t

prodhimit t librave n periudhn eRilindjes Maqedonase. Prbhetnga 308 flet pergamene me pr-

masa 153 x 120 mm. Teksti i katrUngjijve sht i shkruar n perga-men t holl, t punuar mir, mengjyr t bardh qumsht.

Siprfaqja e shkruar e tekstit tkatr Ungjijve paraqitet n formkryqi, nj dukuri veanrisht e rralln historin e dorshkrimeve bizan-tine. Ia vlen t shnohet fakti se,Kodiku i Kors 93 prbn nj ngadorshkrimet m t vjetr t kate-goris s kodikve me t gjith tek-stin n form kryqi.

Kodiku i Kors 93 sht shkru-

ar me shkrim germvogl t tipitBoulete, nj shkrim i rrumbullakt,i nj mjeshtrie t shklqyer kali-grafike.

Pr shkrimin e tekstit sht pr-dorur boj me ngjyr kafe, ndrsapr titujt e kapitujve dhe germat ni-store sht prdorur ar dhe e kuqja.

DEKORET E KODIKUTTabelat e Eusebit

Kodiku i Kors 93 paraqet ele-ment dekorativ t muar t kohs

dhe prbn pjes t pashkputur thistoris s artit bizantin. N gjashtflet paraqiten kanonet e gjegjsiss ungjijve (kanonet e Eusebit). Ndonjrn nga miniaturat e siprme,kanonet prmblidhen brenda trikolonave, q prfundojn me kapi-tele dhe krijojn nj hapsir prejdy lobesh mbuluar me harqe. Tekdisa nga tabelat kolonat kan ngjyr

jeshile, kurse tek disa kafe t kuqe.Harqet, kapitelet dhe titujt jan pu-nuar me ar. Pothuaj tek t gjithaflett element kryesor dekorativ

jan nj sr elementesh morfo-logjik t ndryshm ndrtesash apo

motivesh arkitekturore, floreale dhezoomorfe.

MINIATURAT E KODIKUTLibri i dekoruar prbn pjes tpashkputur t historis s artitbizantin, sht plotsim themelor ipikturs monumentale dhe i piktu-rs s ikonave t lvizshme, si edheelement prbrs themelor i qyte-trimit bizantin. N kodikun e Kor-s 93 ruhen t katr miniaturat eungjillorve Mate, Mark, Luka dheJoan. Ungjillort paraqiten t gjithn fush t art dhe t ulur. Mbajnt veshur tunik t kaltr dhe man-tel ngjyr roz t elt. N t katr

miniaturat ndiqet i njjti tip ikono-grafik i ungjillorit-shkrues, ku njlibr i hapur, shkruar me germa tmdha ari, ndodhet n gjunjt eshkruesit, kurse tjetri, po ashtu ihapur tek i njjti pasazh, n nj pultt pjerrt leximi.

ARTI I LIBRLIDHJESS KODIKUT

Librlidhja bizantine prbnkapitull m vete n historin elidhjes s librit, kryesisht pr tiparet

e jashtme uniforme dhe pr shkakt temave prototipe dekorative.Lidhja e sotshme e kodikut sht etipit bizantin dhe ndoshta sht rea-lizuar n shek. XVI/XVII. Kapakt

jan prej druri, t prer me t njj-tn madhsi me trupin e kodikut dhet veshur me lkur ngjyr kafe,mbi t ciln jan stampuar motivedekorative. Dekoret e kapakut pr-bhen nga kuadri qendror, n anne siprme dhe t poshtme t t cilitndodhen shirita dekorativ me mo-tive floreale.

Andi Rmbeci


7/12


Parathnia e botimit

Prototipi i ktij dorshkrimi t mrekullue-shm t katr Ungjijve, q mbani n duart tuajan kt botim faksimile, u krijua n shekullinX, sipas t gjitha gjasave n ndonj punishtet Konstandinopojs, dhe u prdor n jetnadhuruese t Mitropolis orthodhokse tKors.

Prpara zbulimit t shtypshkronjs, tekstetbiblike, t cilat kurdoher kan qen elementthemelor i jets adhuruese t orthodhoksve,kishin form dorshkrimesh t punuaraartistikisht - m hert n pergamen, m pasn flet letre. Gjithmon jan konsideruar siobjekte t shenjta. Veanrisht dorshkrimete katr Ungjijve, t cilat vendoseshin n hiero-re, mbi Tryezn e Shenjt, ku celebrohej Euka-ristia Hyjnore. Kur dorshkrimet u zvend-suan nga librat e shtypur, t parat u vendosnn sakristi si objekte t shummuara dhe tshenjta, me simbolik t shumfisht.

Gjat prndjekjes s pamshirshme ateiste,n gjysmn e dyt t shek. XX, e cila e shkat-rroi Kishn Orthodhokse, shum nga objektete shenjta - veanrisht kodikt e dorshkruardhe regjistrat kishtar - fatmirsisht u ruajtnn Arkivin e Shtetit t Shqipris. Ato prbjnprova t pakundrshtueshme se KishaOrthodhokse e Shqipris ka qen pjes e

krijimtaris s gjer artistike t Bizantit dhe seka ruajtur dshmi me vlera unikale pr kulturne gjith rruzullit.

Falnderime t przemrta dhe prgzimemeritojn t gjith ata q kontribuuan n

realizimin e ktij botimi artistik: mbikqyrsitshkencor z. Agamemnon Celikas, z. AndiRmbeci dhe z. Sokol unga, shtpis botueseMilitos, Drejtoris s Prgjithshme tArkivave t Shqipris dhe Shoqris Bibliket Shqipris. Botimi i ktij dorshkrimi trrall, q prmban tekstin e Ungjillit t shkruarn form kryqi, prbn nj kontribut simbolikn festimin e 20-vjetorit t ringritjes s KishsOrthodhokse Autoqefale t Shqipris.

Thesaret kishtare nuk u prodhuan prej

artistve orthodhoks pr t zbukuruar shtpit pasurish apo vitrina ekspozite. Kan nj nnq i lindi. Dhe kjo sht Kisha Orthodhokse.U prdorn pr jetn fetare dhe pr t forcuarbesn e t krishterve. U shenjtruan nprkisha, ku zinin vend kryesor, duke frymzuardhe mbshtetur popullin orthodhoks n sprovate tij. Pra, nuk jan vetm dokumente historikeme rndsi t veant dhe krijimtari artistike,por jan, kryesisht, objekte t shenjta.Prfaqsojn lvizjen e njeriut drejt Hyjnores

dhe na kujtojn shpresn dhe forcn q u sollnatyre brezave t njerzve t do niveli dhe

arsimi. Ky dorshkrim i shklqyer jo vetmprbn nj dritare shpirtrore q na tregonkrijimtarin e s shkuars, por njkohsishtofron drit jetbrse n t tashmen - dukeringjallur shpresn pr vazhdimin e krijimtaris

artistike dhe kulturore t Kishs son edhe nt ardhmen.

Anastasi

Kryepiskop i Tirans, Durrsit

dhe i Gjith Shqipris

Dshmi me vlera unikale pr kulturne gjith rruzullit

Miniatura e Ungjillorit Lluka Tabela e Eusebit


8/12


M 3 nntor 2012, n fshatinProgr t Kors u zhvillua Shr-besa e Shenjtrimit dhe prurimi ikishs s re Fjetja e Hyjlindses.N ndrtimin e saj, krahas Kryepi-skopats s Shenjt dhe Mitropolis

s Kors, kontribuuan dhe Mitro-polia e Shenjt e Follorins, vlla-zria Shpresa e Krishter dheshoqata Makrijani nga Selaniku.Jan po kta kontribuues q ndih-mojn dhe n aktivitete t ndry-shme n kt Mitropoli. Pjes-

marrja n kt ceremoni t rrall eshum t lasht ishte tepr e ma-dhe. N t morn pjes dhe besim-tar t shumt nga Kora, fshatratprreth, por dhe nga Follorina, Pto-lemaidha, Kozani e Selaniku. N

fund t ksaj ceremonie predikuandhe falnderuan Mitropoliti i Kor-s Joani, Mitropoliti i FlorinasTheokliti dhe prfaqsues t atyreq kontribuuan.

Ndr t tjera Hirsi Joani tha:...Dua t falnderoj Perndin pr

kt dhurat t madhe, por nukmjafton thjesht t falnderojm Pe-rndin n prgjithsi, duhet tfalnderojm dhe njerzit me anne t cilve Perndia bri kt mre-kulli. Falnderojm KryepiskopinAnastas pr ndihmn e madhe qna ka dhn pr kt kish, fal-nderoj motrat e vllazris Shpre-

sa e Krishter dhe t Makrija-nit. Falnderoj Mitropolitin dheMitropolin e Follorins, sepse gjatgjith ktyre 20 vjetve na kanqndruar pran, na kan ndihmuarme gjithka q kan mundur... Jufalnderoj dhe njher t gjith, t

njohur e t panjohur pr ndihmn emadhe q keni dhn pr ndr-timine ksaj kishe, e le ti shrbej ktijfshati pr nj koh t gjat, si njvend ku flitet dhe prjetohet fjala ePerndis...

M pas mori fjaln dhe prsh-ndeti t pranishmit Mitropoliti iFollorins, Hirsia i Tij Theokliti.

Pastaj prshndetn dhe prfa-qsues nga vllazrit q kontri-buuan n ngritjen e kishs, t ciltfalnderuan dhe shprehn dashu-rin e thell t tyre pr popullinshqiptar, t ciln e tregojn dhe dot prpiqen ta tregojn me vepra.

Themistokli Bambulla

NGJALLJA

Kryeredaktor: Thoma Dhima

Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,

Rruga e Kavajs, Nr. 151Tiran

Tel: (04) 2234 117, 2235 095.Fax: 2232 109

Shtypurn shtypshkronjn Ngjallja

Organ i Kishs Orthodhokse

Autoqefale t Shqipris

Del nn kujdesin

e Kshillit Botues

Themelues:Kryepiskopi Anastas

Shenjtrohet kisha e re Fjetja e Hyjlindses n Progr

Mitropolia Kor

Nga data 14-18 nntor u zhvillua Panairi i 15-t i Libr it,

Tirana 2012, n Pallatin e Kongreseve, ku mori pjes si do

vit edhe Kisha jon. Vizitort treguan interes pr botimet e

larmishme, duke bler mjaft prej tyre.


9/12


Fjala e episkopitt Andruss, AnastasitFortlumturi,

Ju falnderoj me t gjith shpir-tin pr dashurin Tuaj, t shfaqurn shum mnyra dhe pr vite t

tra, e cila po vepron dhe n ktoaste. Gjithashtu falnderoj nxeh-tsisht edhe Sinodin e Shenjt pra-n Jush, pr besimin e madh dukem ftuar n shrbesn episkopale.Ndiej nevojn t falnderoj edhehirsit e tyre kryepriftrinjt q ja-n sot t pranishm, n mnyr tveant ata q marrin pjes n k-t mister, presvitert, dhjakont dhepopullin e Perndis, q po luten sbashku gjat ktij misteri t shenjt.

Le t m lejohet n kto aste tshenjta t Eukaristis, t shprehmirnjohjen time ndaj gjith atyret cilt deri sot m mbshtetn medhembshurin e tyre e m udhho-qn me prvojn e tyre: pr famil-jen time, pr profesort e mi dhe nmnyr t veant pr ata t Fakul-tetit Theologjik t Universitetit tAthins, pr bashkpuntort e mit ndryshm dhe n mnyr t ve-ant pr t rinjt, t cilt me pasio-nin e tyre pr t vrtetn m thek-

sojn vazhdimisht detyrimin e v-shtir pr t qen t vrtet.

A.

astet e frikshme t misterit qqndron prpara nuk lejojn analizat gjata. Thjesht, pra, po kufizohemt shpjegoj se ndjesia e pamjaftue-shmris dhe e friks po m drr-

mojn, duke pasur prpara mejekrkesat e Fjals s Perndis:episkopi duhet t jet i paqortue-shm (1 Tim. 3:2) i patmet iformuar n do vepr t mir (2Tim. 3:17), t heq keq dhe t jet

Fjala e Kryepiskopit t Athins, Jeronimit I

Anastas,

sht gj shum e rrall q n dorzimin e nj kleriku, gzimi t jet

kaq gjithprfshirs dhe t vij nga t gjitha ant e grigjs s krishter.

Sepse shrbesa jote deri n kt ast, me Hirin e Perndis, ka qen jo

vetm e paqortueshme, por edhe e bekuar. Kudo ku shkove n vreshtin

e Perndis, Hiri i Perndis t hijeshoi dhe bekimi i Tij drejtoi hapat e tu

e shumfishoi frytet e punve t tua. Prandaj pr kt arsye, nga t

gjitha ant, nga m t vjetrit dhe ata q jan n kler, por edhe midis

popullit dhe mes atyre q jan afr apo larg, emri yt dhe shrbesa jote

jan t nderuara.

Dhe emri yt mbulon jo vetm atdheun ton, por kaprcen edhe kufijte tij, duke shkuar n vendet e kontinentit ton, por edhe n kontinente t

tjera, larg apo afr. Sepse gzimi q ndien n kt ast e tr bota shpir-

trore, si ajo e prmbidheshme ashtu edhe qiellorja sigurisht, mund ta

them, se sht nj gzim q shfaqet pr her t par.

Prandaj edhe Zoti t pranon me at prshndetjen e Tij t bukur: Hyr n

gzimin e Zotit tnd. Po hyn tani n shkallt m t larta t altarit t

shenjt q t dhurosh hirin e Perndis edhe si episkop.

Dhe Zoti, jo vetm q i shprbleu mundimet e tua, por, dhe duke e

bekuar shrbesn tnde t deritanishme dhe duke t besuar pr m tepr

ty edhe hirin e kryepriftris, t fton ta vazhdosh shrbesn tnde me

kt bekim e me kt gzim dhe pranim t prgjithshm.

2 tekste historike

Emri yt dhe shrbesa jote jan t nderuara

Pes karakteristika - dshir, frymzimdhe udhrrfyese n shrbesn episkopale

(vijon n faqen 10)

Si u b e ditur n numrin e mparshm t gazets Ngjallja nntor 2012, u mbushn 40 vjet (19.11.1972-2012)

nga hirotonisja n Episkop e Kryepiskopit Anastas. Tekstet e plota, si ju vum n dijeni, do t jen m posht.

vigjilent mbi t gjith (2 Tim. 4:5).Me ndjesi marramendjeje, pash tdalin nga ndrgjegjja e Kishs frazasi episkopi sht sipas tipit t Atit(Shn Ignati Drejt. Tral III,1) sh-t n vendin dhe sipas tipit t Krishtit(Shn Ignati pr Magnezitt VI,I)

e ka si mision ta bj shpirtin mekrah, tia rrmbej bots dhe tiajap Perndis (Shn GrigorTheologu, Apologjia 22).

Krkova kt jav streh ngaintensiteti i brendshm n heshtjendhe n jetn adhuruese t Kishsson, q ti afrohem disi kuptimitt funksionit episkopal. Prgjratae fillimit u transformua n frikrrqethse, sepse gjat ditve qndrmjetuan nga zgjedhja ime,

kalendari i Kishs son na nxori npah kujtimin e episkopve t shenjtJoan Prdllimtarit t dieln, JoanGojartit t hnn, Grigor Pallamaitt martn, Grigorit t Neoqesarist premten. T gjitha kto figurat shenjta erdhn pr t zbuluar nmnyr tronditse se cilat jandimensionet e vrteta t jets sepiskopit.

a) Jetuan t gjith me nj dashuripr njeriun dhe Perndin prtej do

lloj kufiri t logjiks konvencionale.ast nga hirotonisja n Episkop e Fortlumturis s Tij, Anastasit.


10/12


Luftuan deri n martirizim pr lehtsimin e thidhruarve dhe t shtypurve (Lluk. 4:18) tepoks s tyre, duke e zbuluar njeridashjen ePerndis me nj mnyr esenciale, e cilashfaqet n Kish.

b) Jetuan me vigjilenc asketike dhe pendimdrrmues pr kaprcimin e humners s errtt egos njerzore. E bn vend asketizmi t tyren,qytetin, realitetin e prditshm, strmundimin dhemartirizimin e tyre. Nga kjo prpjekje e pareshturdlirsimi, pendese drrmuese dhe pruljeje tvetes, buroi rrezatimi i tyre mahnits.

c) Jetuan me ndjesin e thell t prgjegjsi-

s katholike dhe t ndrgjegjes apostolike, mesigurin se sipas tipit t Krishtit bhen auto-matikisht njerz mbarbotror, me bindjense besnikria ndaj tradits apostolike do t thotbesnikri ndaj detyrimit apostolik, se vendosjae duarve t episkopve gjat hirotonis nuk pr-bn vetm nj garanci t pasardhjes apostolikepor edhe detyrim pr nj pjesmarrje aktive nrrugtimin e nj Kishe t Shenjt, Katholike dheApostolike deri n skajet e dheut (Vep. 1:8).

d) Udhhoqn q t gjith dhe ngushlluanpopullin e Perndis me vizion dhe guxim pro-

fetik. Dhe kjo sht pikrisht gjja e katrt eprbashkt, e cila m tronditi. Theologjizuan memprehtsi fryme dhe dinamizm, duke shfaqurpareshtur an t reja, aktuale pr epokn e tyret misterit t besimit (1 Tim. 3:9). Dhan njdshmi burrrore t s vrtets n aste tvshtira pr Kishn dhe me fuqi profetikeshembn do penges q ngrihet kundrnjohjes s Perndis (2 Kor. 10:5), do llojidhujsh individual-komoditetin, pushtetin,lavdin, konvencionalizmat e bots, t cilat nukreshtn s ngrituri krye n t gjitha epokat, edhe

brenda kornizave t ambientit kishtar.

e) E gjith shrbesa episkopale ka qen nfund, nj dshmi kryqsore Ngjalljeje. NgaEukaristia Hyjnore e komunitetit adhurues, tciln e drejtojn, q e bn aktive faktin e Kryq-zimit dhe t Ngjalljes, marrin fuqi dhe frymzimpr t udhhequr popullin e Perndis t jetojPashkn e Zotit, pra t realizoj nj dalje tvazhdueshme, nga zona e shkurajimit n vendine shpress, nga do lloj skllavrie n lirin elavdis s bijve t Perndis (Rom. 8:21); njPashk, nj kalim nga vendi i hipokrizis n

t vrtetn, nga veimi i individualizmit nshoqrin me Krishtin.

B

Krkoj, Fortlumturi, n thellsit e qenies

sime dika nga kta element, dhe shikoj vetmdisa reflektime t dobta e t vagullta t tyren siprfaqen e dshirave t mia. Vargjet eZbuless s Joanit drejtuar episkopit t Laodike-s, t prshtatura n rastin tim, fitojn njaktualitet trondits: tashm pash se ti je fatkeq,dhe i mjer, dhe i varfr, dhe i verbr dhe izhveshur (Zbul. 3:17).

Pamjaftueshmria dhe kjo zhveshje bhetedhe m serioze, kur dikush sjell n mendje seftohet t shrbej si episkop n nj organizmsi Shrbimi Apostolik i Kishs s Greqis, n

nj periudh transformimesh rrnjsore, rre-beshesh teknologjike, konfliktesh sociale midisinteresave t palogjikshme dhe fuqive t panjo-hura; n nj periudh gjat s cils shpallet mekmbngulje vlera e njeriut, e liris, e drejtsis,e barazis q t mbulohet shtypja e br, hollose trash, e tyre. Prgjegjsia episkopale bhetakoma m komplekse me mendimin se Kisha eShenjt, Katholike dhe Apostolike ftohet t japfjal pr shpresn q sht ndr ju (1 Pet. 3:15)n mes t nj njerzimi shumformsh, q zhvi-llohet si nj qytet i madh i vetm, ku m shum

se 2/3 e tij jan jo t krishter. Ky njerzim popret me tmerr shkndijat e shekullit t 21-t, tshekullit t elektroniks.

Pikrisht kto mendime dhe kto ndjenja mkan drrmuar, Fortlumturi, gjat veimit tim tktyre ditve. Pozicionimi i prgjegjshm i njepiskopi brenda nj ambienti t till ka lidhjeme martirt dhe pamjaftueshmria e bn ktgj jashtzakonisht t rrezikshme. Sigurishttashm sht mjaft von pr t guxuar t ndr-marr do lloj ikjeje pr n Tars (shih Jona1:3), si kam br para disa vitesh. Nga anatjetr ikja, si prfundim, nuk prbn zgjidhje prkto lloj frikrash. Vetm dashuria e vrtet enxjerr jasht frikn (1 Jn. 4:18). Misteri i da-shuris s prsosur t Perndis pr botn, iCili u b njeri pr t ndar s bashku jetn tondhe q denjon t prdor njerz t padenj dhemkatar, si un q po flas tani, pr ti shrbyerKishs, m ngushllon. Kjo shoqri dashurie, ecila realizohet n Trupin Mistik t Krishtit, qsht Kisha (Kol. 1:24) me mijra dhe mijrapersona t t gjitha kohrave, q jan larguarnga kjo bot dhe t t gjallve, t oshnarve,martirve, pohuesve, kjo prani e vazhdueshmee dashuris dhe e lutjes s mijra vllezrve tshtrenjt n Zotin, m fal kurajn pr hapin e

Nna e Episkopit Anastas t sapodorzuar,

Roksani Jannullatos, nga familja Maltezo

nga Preveza (1890-1980), n ditn ehirotonisjes s tij (19.11.1972).

frikshm q po ndrmarr sot. Ksaj dashurie tprsosur dhe t vuajtur t Krishtit, q jetohet

brenda Kishs, i dorzoj veten time.Ja tek rri n der dhe trokas... vazhdonteksti i Zbuless drejtuar episkopit t Laodikes,pas zbulimit t frikshm t t qenurit t tij i zhve-shur dhe thirrjes pr pendim nd dgjoft ndonjzrin tim dhe hap dern, do t hyj tek ai, dhe dot ha dark bashk me t dhe ai bashk me mua(Zbul. 3:18-20). Nga sa shoh deri m tani, vetmnj vigjilim pendimi, n prulsi dhe me besimn dhembshurin e Perndis, ofron mundsine kaprcimit t friks dhe el dern pr reali-zimin e Darks Mistike s bashku me Krishtin

e Dashur dhe prjetimin e nj misioni paskal.Ju lutem me prgjrat, Fortlumturi dhe Juve,hierark t nderuar, etr t shtrenjt dhe vllezr,sa m rrethoni n kt ast me dashurin tuaj,lutuni q flaka e cila do t ndizet prbrenda meje,gjat ktij misteri t shenjt me fuqin e Shpirtitt Shenjt nga zjarri i Pentikostis, t digjetgjithmon me prulsi prball ikons s tKryqzuarit dhe shenjtorve, n nj Liturgji tvazhdueshme besimi dhe dashurie, q t trans-metoj, n do vend ku t vendoset, dika ngangrohtsia, ngushllimi e shpresa e Ngjalljes dhe

Pentikostis.

Pes karakteristika - dshir, frymzimdhe udhrrfyese n shrbesn episkopale

(vijon nga faqja 9)


11/12


Kalendarii Liturgjive Hyjnore,

JANAR 20131 E MART Rrethprerja eZotit ton Jisu Krisht.Vasili i

Madh.2 E Mrkur Silvestri i Roms.Nili n Orikum. Serafimi nSarov.(Hahen t gjitha)4 E Premte Mbledhja e 70 Ap.Osh. Theoktisti.(Hahen t gjitha)(Shrbesa e Orve)

5 E Shtun Vigjilja e Theofa-nis. Dsh. Theopemti e Theo-nai. (Kreshm)(Vaj e ver.)6 E Diel PAGZIMI I SHP-TIMTARIT TON JISU KRISHT(Theofania).

7 E Hn Mbledhja e JoanPagzorit, Pararendsit. Atha-nasi n Izmir.11 E Premte Osh. TheodhosQinovjarku. Osh. Vitali nGaza. (Vaj e ver.)12 E Shtun Dsh. Tatjana,Efthasia, Mertiu. Osh. Iliaudibrs.

13 E Diel PAS THEOFANIS.Dsh. Ermili, Stratoniku. Osh.Maksimi.14 E Hn Mbyllja e Theofa-

nis. Oshd. n Sina e Raitho.Shn Nina.16 E Mrkur Nderimi i var-gonjve t Ap. Petros. Dsh. Da-naksi nga Vlora. (Vaj e ver.)17 E Enjte Osh. Andoni i Madh.Dsh. i ri Gjergji n Janin.18 E Premte Athanasi eKirili t Aleksandris. Dshg.Theodhuli. (Vaj e ver.)19 E Shtun Osh. Makar egjip-tiani. Mark Evgjeniku i Efesit.

20 E Diel 12 LLUKAIT. Osh.

Efthimi i Madh. Dsh. i riZaharia.22 E Mart Ap. Timotheu ngat 70-t. Oshd. Anastas persiani.25 E Premte Grigor Theolo-gu i Konstandinopojs. Osh.Marisi. (Vaj e ver.)26 E Shtun Osh. Ksenofo-ndi e familja. Osh. Ava Amonai.

27 E Diel 15 LLUKAIT.Transf. lips. Joan Gojartit.Mbr/sha. Markiana.30 E Mrkur 3 Hierarkt:

Vasili i Madh, Grigor Theolo-gu, Joan Gojarti. (Vaj e ver.)

Lum ai q e zgjodhe dhee more, o Zot.

Me hidhrim t thell, por edhe

me mburrje n Zotin, prshnde-

sim sot nj nga hierarkt m t

shquar orthodhoks, Patriarkun e

ndriuar dhe dinamik t Antiokis

dhe gjith Lindjes, Ignatin IV. Pata

rastin pr ta njohur nga viti 1960.

U lidhm shpirtrisht, n kuadrin e

Organizats Ndrkombtare t

Rinis Orthodhokse Syndesmos,ktu pran, n Bejrut (1961). Nnt

vjet m i madh se un, ai linte pr-

shtypje t madhe tek t tjert dhe

t frymzonte me personalitetin e

tij fisnik, formimin e shklqyer theo-

logjik, mirsin e tij ndaj nesh m

t rinjve. N vitet e mvonshme, u

takuam n shum mbledhje t K-

shillit Botror t Kishave, ku prfa-

qsonte Orthodhoksin me mny-

rn m serioze, dinamike dhe bindse.

Sa e njohm, do t kujtojmfrymn e tij kritike, urtsin largpa-

mse, aftsit e tij administrative

dhe rrezatimin e pranis s tij. Jetoi

dhe baritoi Kishn e Antiokis, mu

n zemr t bots myslimane, n

nj periudh trazirash t tmerrshme

t cilat po kulmojn n ditt tona,

me urtsi mahnitse, vendosmri t

qet dhe me frymn e Shpirtit t

Shenjt. Me iniciativat e tij t fry-

mzuara dhe arritjet historike - siuniversiteti i Balamadit - e oi

Fjala e prmortshme e Kryepiskopit Anastas n Shrbesn e Varrimitt Patriarkut t Antiokis, Ignatit IV

Patriarkann e Antiokis n njlulzim t ri. I shrbeu Kishs me

besim t palkundur, sipas asaj q

na thon Lumrimet: Me thjeshtsi

t jo t shtirur, dashuri bujare, pas-

trti zemre, me etje t madhe pr

t vrtetn dhe drejtsin.

Por interesi nuk kufizohej vetm

te populli i zgjedhur i Patriarkans

s Antiokis; prkujdesja e tij shtri-hej m n prgjithsi n dshmin

e Orthodhoksis n mbar botn,

n prafrimin e t krishterve, n

dialogun midis qytetrimeve dhe

feve, n stabilizimin e paqes mbar

botrore. Duke mbetur thellsisht

besnik Tradits Orthodhokse, ishte

i aft t hapej pa frik ndaj bots

moderne, ta kuptonte e t prpiqej

pr transformimin e saj me fuqin

e Kryqit brenda Drits s Ngjalljes.Vdekja pr ata q jetojn n

mnyrn e drejt, sht zhvendosjedrejt m t mirave dhe largim drejt

m t mirave dhe rrug drejt kuro-

rave, na thot n mnyr diakro-

nike ati i madh i Kishs nga Antio-

kia, Shn Joan Gojarti. Sigurisht q

kjo ka vler edhe pr vllain e lu-

mur, shum t nderuar dhe shum

t dashur n Zotin, Patriarkun Ignat.

Ai ka pr t mbetur n histori, jovetm t Patriarkans s Antiokis

por n prgjithsi t Kishs Ortho-

dhokse, shembull i udhheqsit

shpirtror, q do t frymzoj dhe

do tu tregoj udhn atyre q prpi-

qen t jetojn me korrektes n di-

namikn e tradits orthodhokse n

botn moderne, e cila dshiron t

ket dashuri t vrtet, bukuri shpi-

rtrore dhe krijimtari t pashter-

shme. I prjetshm kujtimi i tij!9 dhjetor 2012

Me 5 dhjetor, n Liban, ndrroi jet n moshn 92-vjeare

Patriarku i Antiokis Ignati IV. Ai u dallua, prve kontributit

shpirtror edhe pr rolin aktiv n lvizjen ekumenike dhe at paqtues

n Lindjen e Mesme.

Shrbesa e prmortshme u krye n Bejrut, n katedralen e Shn

Nikolls. Ajo u drejtua nga Patriarku Ekumenik, Vartholomeu I,

me pjesmarrjen e Kryepiskopit t Qipros, Krisostomit, Kryepiskopit

t Tirans dhe t Gjith Shqipris, Anastasit etj. N shrbes morn

pjes edhe shum episkop t krishter, t gjitha autoritetet e larta

libaneze dhe mijra besimtar. 9 dhjetori u shpall nga qeveria

libaneze zi kombtare.

Fjeti Patriarku i Antiokis, Ignati IV


12/12


Krishti lindet,

lavdrojeni.

Krishti prej qiellit

prpara dilini.

Krishti mbi dh,

lartsohuni.Kndojini Zotit

tr dheu.

Dhe me ngazllim

prhimnojeni popuj.

Se u lavdrua

(Knga e Par

e Kanonit

t Krishtlindjes)

* * *

Virgjresha lindi sot

t prmbiqenshmenFjal, edhe dheu i

blaton t paafruarit

shpelln; Engjjt,

me barinjt po

lavdrojn, Magt

pra, bashk me yllin

po udhtojn;

se pr ne ka lindur

Krishti,

si djal foshnj,

i parjetshmi Zot.

* * *

Stolisu, o Shpell,

bhu gati, o Grazhd.

O Barinj dhe ju,

o Mag, sillni

dhuratat dhe

jepni dshmi.

Sepse Virgjresha

do t lind

Krishtin...(Himn Mbrmsor)

* * *

Stolisu o Shpell, bhu

gati o Grazhd. O Barinj

dhe ju o Mag, sillni

dhuratat dhe jepni d-

shmi. Sepse Virgjre-

sha do t lind Krishtin...

(Himn Mbrmsor i

s Kremtes t Shn

Nikolls).

Edhe n ato dit doli ur-dhr prej Qezarit Au-gust t regjistrohen gjithbota. Ky regjistrim u b pr tparn her, kur ishte Kiriniqeveritar i Siris. Edhe vinint gjith t regjistroheshin,secili n qytetin e tij. U ngjitedhe Josifi prej Galiles, ngaqyteti Nazaret, n Jude, nqytetin e Davidit, q quhetVithlehem, - sepse ai ishteprej shtpis e prej atsiss Davidit, - q t regjistro-het bashk me Mariamin, qishte fejuar me t pr grua,e cila ishte shtatzn. Edhendrsa ata ishin atje, asaj iu

mbushn ditt q t lind.Edhe lindi birin e saj, t par-lindurin, dhe e mbshtolli nshprgnj, dhe e vuri n grazhd, sepse nuk kishte vendpr ata atje ku kishin rn.

Edhe n at vend npr arat ishin disa barinj, duke ruaj-tur me radh natn tufn e tyre. Edhe ja nj engjll i Zotiterdhi tek ata, dhe lavdia e Zotit ndriti rreth tyre, dhe u tre-mbn me frik t madhe. Edhe engjlli u tha atyre: Mos ufriksoni, sepse ja tek po ju jap juve lajmin e mir pr njgzim t madh, q do t jet pr gjith popullin. Sepse sot

ju lindi juve n qytetin e Davidit nj shptimtar, i cili shtZoti Krisht. Edhe kjo do t jetshenja pr ju, do t gjeni

nj foshnj mbshtjell n shprgnj, shtrir n grazhd.Edhe papandehur, bashk me engjllin u duk nj

shumic ushtrie qiellore, duke lavdruar Perndin, e duke

thn: Lavdi Perndis q shtn t lartat, edhe paqembi dhe, plqim n njerzit.

Edhe si ikn engjjt prej tyre n qiell, njerzit, barinjti than njri-tjetrit: Le t shkojm tani n Vithlehem e tshohim kt pun q sht br, t ciln Zoti na e tregoi.Edhe erdhn me vrap e gjetn Mariamin dhe Josifin efoshnjn shtrir n grazhd. Edhe si pan, treguan pr fjalnq iu fol atyre pr kt djal.

Edhe t gjith ata q dgjuan, u uditn pr ato q ufoln barinjt. Edhe Mariami i ruante n vete gjith kto

fjal, duke menduarpr ato n zemrn e saj. Edhe barinjtu kthyen duke lavdruar e duke nderuar Perndin prgjith ato q dgjuan e pan, si iu tha atyre.

Lindja e Zotit ton Jisu Krisht

Dolinqarkullimk

alendariiriOrthodhoks

Ungjilli sipas Llukait 2.1-20

Documents

Gazeta e Dhjetorit 2012