N a j w i ę k s z y d z i e n n i k g o s p o d a r c z y

PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 NR 2 (2378) ROK 15 CENA 4,99 ZŁ (W TYM 7 PROC. VAT) GAZETAPRAWNA.PL /24H

PODATKI■ PODATEK Z TYTUŁU IMPORTUtowarów będzie rozliczanyw specjalnej deklaracji importowejVAT-IM. strona 3

■ WYDATKI PONIESIONEna zakup praw poboru do akcjinowej emisji stanowią kosztyuzyskania przychodu. strona 4

■ WŁAŚCICIELE SAMOCHODÓWciężarowych i autobusów zapłacą w 2009 roku wyższy podatek odśrodków transportowych. strona 4

PRACA■ PONAD 220 TYS. OSÓBmusi wybrać do soboty otwartyfundusz emerytalny. strona 6

■ PRACODAWCY ZATRUDNIAJĄCYniepełnosprawnego pracownikaotrzymają zwrot 75 proc. kosztówich płacy. strona 6

■ SUBWENCJA OŚWIATOWA:samorządy otrzymają w tym roku o 10 proc. więcej pieniędzy na kształcenie ucznia. strona 7

PRAWO■ OPŁATY ZA WYWÓZ ŚMIECIz gospodarstw domowychna wysypiska wzrosły od styczniao 5–8 proc. strona 10

ISSN

1232–6

712

N

r in

dek

su 3

48 0

66

Mut

1 N

akła

d: 1

94 3

05

Zmiany w PIT w 2009 roku są ko-rzystne, gdyż wprowadzono dwu-stopniową skalę podatkową – 18

i 32 proc. – zamiast trzech stawek podat-ku: 19, 30 i 40 proc. Ze zmian mogą byćzadowoleni rozliczający podatek nazasadach ogólnych (m.in. pracownicy eta-towi, emeryci, funkcjonariusze munduro-wi oraz przedsiębiorcy). Oni skorzystająna uldze rodzinnej, wspólnym rozliczeniu,odliczeniu zagranicznych składek ubezpie-czeniowych i zdrowotnych. Ulga rodzinnabędzie nadal korzystna, gdyż rozszerzonoją na rodziców zastępczych i opiekunówprawnych, ale jej atrakcyjność zmniejszysię w wyniku proporcjonalnego odlicze-

nia. Korzyści uzyskają podatnicy, którzyrozliczają ulgę odsetkową, gdyż zamianapierwotnego kredytu mieszkaniowego,czyli uzyskanie kredytu konsolidacyjnegolub refinansowego, nie pozbawi odlicze-nia. Tych korzyści nie odczują inwestorzyi udziałowcy spółek. Od 2009 roku nie sąkosztami uzyskania przychodów odsetkii prowizje od kredytu, za który uzyskanopapiery wartościowe. Podatek będzie na-leżny również od wartości niepodzielo-nych zysków w spółkach kapitałowychw przypadku przekształcenia tych spółekw spółki osobowe.■

strona 2

Sonda GP: ustawowepriorytety 2009 roku

Wpierwszej kolejności chciałbym skierowaćpod obrady Sejmu projekt ustawy o świad-

czeniach kompensacyjnych dla nauczycieli, którzyutracili prawo do wcześniejszej emerytury. Pilnegouchwalenia wymaga też ustawa o ładzie medialnymoraz ustawa kompetencyjna, która może ograniczyćkonflikty kompetencyjne między prezydentem, pre-mierem i parlamentem – uważa Bronisław Komo-rowski, marszałek Sejmu.■ strona 9

PRAWO

Luka w prawie pozwala na nielegalnyhandel mieszkaniami TBS

N ieprecyzyjne przepisy ustawyo niektórych formach popie-

rania budownictwa mieszkanio-wego pozwalają na nielegalnyhandel lokalami w towarzystwachbudownictwa społecznego.

W ustawie brakuje uregulowań,które: zakazywałyby przenoszeniapraw i obowiązków wynikającychz umowy partycypacji w towarzy-stwach budownictwa społecznego,

nakazywałyby uzyskanie od TBS-uzgody na dokonanie cesji prawprzysługujących najemcy bądźustanawiałyby pierwszeństwo TBSw przejęciu lokalu. Proceder han-dlu lokalami jest krzywdzący dlaosób umieszczonych na tzw. li-stach rezerwowych – twierdzirzecznik praw obywatelskich.■

strony 2 i 8

PRACA

Gminy nie są gotowe do nadzorowania szkół

Dyrektorzy szkół będą zwalniani przezgminy bez zasięgania opinii kurato-

rów oświaty. Samorządy będą też mogły sa-modzielnie likwidować, łączyć i zakładaćszkoły. Takie m.in. zmiany przewiduje rzą-dowy projekt nowelizacji ustawy o systemieoświaty. Samorządowcy wskazują, że gmi-

ny będą musiały z tego powodu zatrudniaćdodatkowe osoby nadzorujące szkoły, mi-mo że nie otrzymały na to pieniędzy. Eks-perci obawiają się także, czy te zmiany niespowodują obniżenia jakości pracy szkół.■

strony 2 i 5

PRAWO

Dowody osobiste będą unieważniane

Od 1 stycznia dowody osobiste z nie-aktualnymi danymi będą unieważ-

niane z urzędu. Jeśli ktoś w przypadkuzmiany nazwiska, imienia bądź adresu za-pomni o wymianie dowodu, dokumentstraci ważność po upływie trzech miesięcyod zmiany danych, a w przypadku Pola-ków przebywających za granicą – po czte-

rech miesiącach. Nieważny dowód możeoznaczać kłopoty przy przekraczaniu gra-nicy czy ubieganiu się w banku o kredyt.Za uchylanie się od wymiany dowodu gro-zi także kara grzywny lub ograniczeniawolności do jednego miesiąca.■

strona 10

reklama

■ Jak rozliczyć zakup kasyfiskalnej w 2009 roku

■ Stażu z urzędu pracy nie wlicza się do praktyki

■ Od stycznia noweformularze e-deklaracji

Tygodnik Podatkowy

GOSPODARKA ■ Firmy będą uciekać w szarą

strefę strony A2–A3

PRACA I KARIERA■ W czasie kryzysu też można

walczyć o podwyżkęstrona A7

FINANSE■ Kredytu z dopłatą udzieli

19 banków strona A10

www.forsal.plJak działają gospodarkistanu wojennego Izraela i Palestyny

■ ustawy ■ porady ■ komentarze do zmianPłyta dostępna w punktach sprzedaży i dla prenumeratorów w wersji Premium

DZIŚ CD Podatki 2009 JUTRO Książka

Podatek dochodowyod osób fizycznychKsiążka dostępna w punktach sprzedaży i dla prenumeratorów w wersji Premium

PODATKI ROZLICZENIE DOCHODÓW UZYSKANYCH W 2009 ROKU

Zmiany w podatkukorzystne, jednak nie dla wszystkich

WWW.GAZETAPRAWNA.PL2 | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2

Podatki■ K s i ę g o w o ś ć ■ A u d y t ■ F i n a n s e p u b l i c z n e ■ A d m i n i s t r a c j a s k a r b o w a

ANALIZA W 2009 roku podatek od środków transportowychw większości gmin będzie wyższy strona 4NOWOŚĆ W nowej deklaracji VAT-IM będzie rozliczany podatek

od towarów i usług z tytułu importu strona 3

Zmiany wprowadzonew 2009 roku są korzyst-ne z tytułu obowiązywa-

nia dwustopniowej skali podat-kowej w PIT – 18 i 32 proc. Za-

stąpiła ona trzystawki: 19, 30 i 40proc. Nowy próg,

po przekroczeniu którego po-datnicy będą płacić 32-proc. po-datek, wyniesie 85 528 zł.

– Spowoduje to, że częśćosób, dotychczas opodatkowu-jąca swoje dochody według wy-sokiej, bo 30-proc. i 40-proc.stawki, w tym roku zapłaci tylko18 proc. podatku – zwraca uwa-gę Anna Kołodziej, prawnikz kancelarii Tarwid, Liwanow-ska, Mazur i Partnerzy.

Nie zmieni się kwota wolna odpodatku i podobnie jak w 2008roku będzie wynosić 3091 zł. Niezmienią się też pracowniczekoszty uzyskania przychodów.Zmiany w skali podatkowej tokorzyść dla wszystkich, którzyrozliczają PIT na zasadach ogól-nych przy zastosowaniu skali, np.pracowników etatowych, emery-tów, rencistów, funkcjonariuszymundurowych, przedsiębiorców.Tylko z tytułu obniżenia stawekPIT według szacunków Minister-stwa Finansów budżet państwabędzie skromniejszy o 8 mld zł.

Korzyści podatkowe Obniżenie skali podatkowej to

nie wszystko. Niektóre zmianyobowiązują od 2009 roku, ale bę-dą miały zastosowanie już w roz-liczeniu 2008 roku. Takim ko-rzystnym rozwiązaniem jest objęcie cudzoziemców wspól-nym opodatkowaniem małżon-ków oraz rozliczeniem przewi-dzianym dla osób samotnie wy-chowujących dzieci.

– Ale 2009 rok to nie tylko no-wa skala, ale również poszerze-nie możliwości wspólnego opo-datkowania małżonków, w sytu-acji gdy jeden z nich ma miejscezamieszkania poza Polską, alew krajach Unii i Europejskiego

Obszaru Gospodarczego lubw Szwajcarii – zaznacza Rado-sław Kowalski, doradca podat-kowy, właściciel kancelarii do-radztwa podatkowego.

Inną korzystną zmianę, któradotyczy już dochodu rozliczane-go za 2008 rok, stanowi zwol-nienie z PIT w zakresie otrzymy-wanych alimentów. Zwolnienierozszerzono na alimenty narzecz dzieci bez względu nawiek, które otrzymują dodatekpielęgnacyjny lub rentę socjalną(wcześniej przysługiwały tylkodla dzieci otrzymujących zasiłekpielęgnacyjny). W tym miejscutrzeba wspomnieć o możliwościodliczenia już w zeznaniu za2008 rok zagranicznych składekubezpieczeniowych i zdrowot-nych. Korzystne niewątpliwiejest też rozliczenie ulgi odsetko-wej już od dochodu za 2008 rokpomimo zamiany pierwotnegokredytu mieszkaniowego, czyliuzyskania kredytu konsolidacyj-nego lub refinansowego.

– Również przedsiębiorcy po-winni zainteresować się zmia-nami w PIT, gdyż pośród takichmożna znaleźć np. nowe zasadyrozliczania w czasie kosztówwynagrodzeń, składek płaco-nych do ZUS, kosztów inwesty-cji (faktycznie wykreślenie wy-łączenia z kosztów) – przypomi-na Radosław Kowalski.

Dla przedsiębiorców dobrąinformacją są zmiany w zakresiestosowania stawki odsetek nali-czanych przy korekcie kosztów,gdy podatnik błędnie nie za-kwalifikował składnika majątkudo środków trwałych lub warto-ści niematerialnych i prawnych.Wcześniej stawka odsetek mają-ca zastosowanie przy takiej ko-rekcie wynosiła 0,1 proc. za każ-dy dzień. Obecnie podatnik bę-dzie naliczał odsetki wedługzwykłej stawki od zaległości po-datkowych, co jest korzystniej-sze, gdyż kwota odsetek będziepłacona w niższej wysokości.

Zmiany niejednoznaczneNie wszystkie zmiany wpro-

wadzone od 2009 roku są ewi-dentnie korzystne dla podatni-

ków. Przykładem jest prawo doulgi prorodzinnej. Już w rozlicze-niu za 2008 rok zyskają rodzice,których niepełnosprawne dziecipobierają dodatek pielęgnacyjnylub rentę socjalną. Dotychczasprzyznanie ulgi było uzależnioneod pobierania wyłącznie zasiłkupielęgnacyjnego. W zeznaniu za2008 rok umożliwiono równieżodliczenie ulgi na dzieci studiują-ce za granicą. Niestety te korzyst-ne zmiany są równoważone tzw.proporcjonalnym odliczeniemulgi do okresu wychowywaniadzieci. Rozliczając się za 2009rok, należy pamiętać, że płatniknie uwzględni za nas ulgi nadzieci. Z ulgi prorodzinnej sko-rzystają natomiast opiekunowieprawni oraz rodzice zastępczy.

Rozwiązania niekorzystneNie wszystkie zmiany, które

obowiązują od 2009 roku, po-datnicy przyjmą z zadowole-niem. Na pewno nie będą z ichpowodu szczęśliwi inwestorzygiełdowi oraz udziałowcy spółek.Prowizje banku oraz odsetki odudzielonego kredytu na zakuppapierów wartościowych od2009 roku nie będę mogły byćzaliczone do kosztów uzyskaniaprzychodów w całości. Opodat-kowane zostały dochody z prze-kształcenia spółek kapitałowychw osobowe. Dochodem (przy-chodem) z tego tytułu jest war-tość niepodzielonych zyskóww spółkach kapitałowych.■

komentarze redakcji

PRAWO

Noworoczne zadanie

JERZY KOWALSKIjerzy.kowalski

@infor.pl

Towarzystwa budownictwa społecz-nego miały ułatwić uzyskiwaniemieszkań osobom, które nie kwali-

fikowały się do otrzymania kredytu ban-kowego. Życie jednak okazało się bogat-sze od przepisów. Umowy partycypacjiw TBS stały się przedmiotem transakcjihandlowych. Tracą na nich ci, którzy sąna listach rezerwowych najemców, zaśnieuzasadnione korzyści otrzymują rezy-gnujący z umów i lokali. Mamy więc cał-kiem świeże, już noworoczne zadanie dlaustawodawcy. Im szybciej posłowie zapeł-nią lukę prawną, tym mniej będzie po-krzywdzonych i niezupełnie legalniewzbogaconych, kosztem czekających na-jemców. Chyba najlepszym rozwiąza-niem, które powstrzyma obrót umowamipartycypacji, będzie ustanowienie pierw-szeństwa TBS w przejmowaniu zbywane-go prawa do lokalu.■ strona 8

Rząd zdecydował, że samorządyprzejmą część uprawnień kontrol-nych od kuratoriów oświaty. Gmi-

ny chcą mieć większy wpływ na zatrud-nianie i zwalnianie dyrektorów i organi-zację szkół, ale nie chcą przejmowaćinnych kompetencji. Tłumaczą, że dodat-kowe obowiązki spowodują zwiększeniezatrudnienia specjalistów i kosztów. Sąjednak zwolennicy tych zmian. Radościnie kryją urzędnicy kuratoriów, którzybędą mieć mniej pracy za biurkiem. Po-dobny problem mają policjanci, który teżnie lubią papierkowej roboty. Może i dlanich rząd zrobi prezent i część ich kompe-tencji przekaże innemu nieprzygotowa-nemu do tego organowi. Do takich zmiannie są potrzebne dodatkowe pieniądze.Rząd obdarowując samorządy nowymiuprawnieniami, musiał opacznie zrozu-mieć powiedzenie, że większa radość jestw dawaniu niż w zabieraniu.■ strona 5

ARTURRADWAN

artur.radwan@infor.pl

PRACA

Niechciane kompetencje

ANALIZA

PAMIĘTAJ 10 stycznia przed tą datą podatnicypowinni złożyć płatnikowi PIT-12

BOGDAN ŚWIĄDERbogdan.swiader@infor.pl

■ Od 2009 roku wprowadzono dwa progi podatkowe

■ Na obniżce skali podatkowej zyskają wszyscy

■ Niekorzystne rozwiązania przyjęto dla inwestorów

NOWE PRAWO |PIT | Rozliczenie dochodów z 2009 roku

Nie wszystkie zmiany w PIT są korzystne

TYDZIEŃ PODATKOWY:

■ DZIŚ– Jak skorzystać z nowych przepisów

o uldze odsetkowej strona 11

■ WTOREK 6 stycznia– Jak uniknąć w 2009 roku podatku

przy sprzedaży domu lub mieszkania

■ ŚRODA 7 stycznia– Jak w 2009 roku nie płacić podatku

od spadków i darowizn

■ CZWARTEK 8 stycznia– Nowe zasady rozliczenia dochodów

zagranicznych

■ PIĄTEK 9 stycznia– Jak rozliczać ulgę prorodzinną w 2009 roku

www.gazetaprawna.pl/podatki_2009

8 mld zł

straci SkarbPaństwa

na wprowadzeniudwóch progów

podatkowych

PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 | 3WWW.GAZETAPRAWNA.PL Akademia podatkowa cz. 645

Ostatnia nowelizacja ustawy o VAT uła-twiła podatnikom możliwość skorzysta-nia z tzw. ulgi na złe długi, wprowadza-jąc od 1 grudnia 2008 r. definicję upraw-dopodobnienia nieściągalności wierzy-telności. Czy podatnicy mogązastosować ulgę do wierzytelności po-wstałych przed wprowadzeniem no-wych przepisów?

Na tym tle podatnicy mają wiele wątpliwości,jednak moim zdaniem takie prawo zdecydowa-nie podatnikom przysługuje. Za takim stanowi-skiem przemawia kilka argumentów. Po pierwsze, wynika to z historii samej instytu-cji ulgi na złe długi w VAT, która została wpro-wadzona w drodze nowelizacji z 21 kwietnia

2005 r. Wówczas ustawodawca wyraźnie za-znaczył, że przepisy o uldze mają zastosowanietylko do wierzytelności powstałych od dniawejścia w życie noweli. W najnowszej noweli-zacji takich przepisów przejściowych nie ma. Ponadto ulga w obecnym kształcie zostaławprowadzona jako narzędzie autonomiczne,niepowiązane funkcjonalnie z konkretną wie-rzytelnością. Służyć ma ona ochronie prawprzedsiębiorców, którzy dokonali transakcjiz nieuczciwymi kontrahentami. Korzystaniez ulgi powinno być uzależniane jedynie od speł-nienia ustawowych warunków formalnych.Istotne jest zatem to, kiedy podatnik korzystaz prawa, a nie jakich wierzytelności dotyczydziałanie podatnika (z zastrzeżeniem wyraźniewyłączonych w ustawie).

Na zasadzie analogii można tutaj wskazać nasytuację firmy, która nie była zarejestrowana ja-ko podatnik VAT w momencie otrzymania fak-tury zakupowej, a następnie zarejestrowała sięi chce skorzystać z odliczenia podatku naliczo-nego. Jak zauważały sądy administracyjne,w takiej sytuacji ważny jest termin skorzystaniaz prawa do odliczenia, a nie termin, w którymto prawo powstało. Za taką interpretacją przemawia również uza-sadnienie do nowelizacji ustawy o VAT, wedługktórego celem wprowadzonych zmian jest roz-szerzenie zakresu wierzytelności, które upraw-niają podatnika do skorygowania VAT należne-go. Ponadto ustawodawcy chciał umożliwićskorzystanie z ulgi na złe długi szerszemu gro-nu przedsiębiorców, przy jednoczesnym prze-

niesieniu ciężaru finansowania należnego VATz tytułu tych transakcji na podmioty niewywią-zujące się z obowiązku regulowania wierzytel-ności, gdyż korekta VAT należnego u sprzedaw-cy wiąże się z koniecznością korekty odliczeniaVAT u dłużnika.Z uwagi na powyższe argumenty, w mojej opi-nii przepisy dotyczące ulgi na złe długiw brzmieniu obowiązującym od 1 grudnia 2008 r. dotyczą wierzytelności, których nieścią-galność została uprawdopodobniona bezwzględu na termin, w którym dana wierzytel-ność powstała czy też stała się wymagalna.■

Not. MGM

www.gazetaprawna.pl/akademia_podatkowa

MARCIN CHOMIUKdyrektor w PricewaterhouseCoopers

Czy termin powstania wierzytelności ma znaczenie przy uldze na złe długi

ZMIANA PRAWA Noweprzepisy o płatności zaliczekna podatek dochodowy za grudzień lub IV kwartałwejdą w życie dopiero w 2010 roku.

TOMASZ KRÓLgp@infor.pl

Po nowelizacji ustawy o PITzaliczkę na podatek do-

chodowy za ostatni miesiąc lubkwartał podatnicy będą płacićod rzeczywiście osiągniętychdochodów. Zaliczkę za gru-dzień przedsiębiorcy, którychrok podatkowy pokrywa sięz kalendarzowym, będą płacićdo 20 stycznia następnego ro-ku. Taki sam termin będzieobowiązywał podatników pła-cących zaliczki kwartalnie.W przypadku podatników, któ-rych rok podatkowy nie pokry-wa się z kalendarzowym, płat-ność ostatniej zaliczki będzienastępować do 20 dnia pierw-szego miesiąca nowego rokupodatkowego. Kolejna ważnazmiana to możliwość uniknię-

cia zapłaty zaliczki za ostatnimiesiąc lub kwartał.

Przekazanie PIT samorządom Rząd poinformował

o dwóch przeszkodach unie-możliwiających wprowadze-nie nowych przepisów jużw 2009 roku. Pierwsza tozmniejszenie wpływów bu-dżetowych w 2009 roku – za-liczki za grudzień 2009 r.wpłynęłyby w styczniu 2010 r. Rząd wskazał też dru-gą przeszkodę, tym razem le-gislacyjną. Nie zmienionosystemu przekazywania sa-morządom części wpływówz podatków dochodowych.Co by się stało, gdyby jużw 2009 roku bez nowelizacjiustawy o dochodach jedno-stek samorządu terytorialne-go weszły w życie nowe prze-pisy o zaliczkach?

Konsekwencje zmianW grudniu 2009 r. wpływy

z PIT za grudzień należałobywypłacić samorządom przedotrzymaniem zaliczek za gru-

dzień 2009 r. Co prawda,przekazanie samorządom czę-ści wpływów z PIT następujedo 10 dnia miesiąca następu-jącego po miesiącu, w którymzaliczki na PIT wpłynęły narachunek urzędu skarbowego.To zasada ogólna. Szczególnereguły dotyczą właśnie ostat-niej zaliczki. Środki stanowią-ce dochody jednostek samo-

rządu terytorialnego z tytułuudziału we wpływach z PIT zagrudzień przekazuje się tymjednostkom do: ■ 20 grudnia 2008 r. jako za-

liczkę w wysokości 80 proc.kwoty przekazanej za listo-pad;

■ 10 stycznia roku następne-go jako różnicę między kwo-tą z tytułu udziału we wpły-wach z PIT, który wpłynął

na rachunek urzędu skarbo-wego w grudniu, a kwotązaliczki przekazanej zgod-nie z pkt 1.Jakie są konsekwencje

ewentualnego braku noweli-zacji ustawy o dochodach jed-nostek samorządu terytorial-nego? Restrykcyjna interpre-tacja przepisów może unie-możliwić przekazanie samo-

rządom części udziałuw zaliczkach na podatek PITza grudzień lub IV kwartał2010 r. Korzystniejsza inter-pretacja oznacza, że przeka-zanie jest możliwe, ale odbę-dzie się na kredyt. Może teżpojawić się konieczność prze-sunięcia wejścia w życie no-wych przepisów o zaliczkachw podatku dochodowym, np.na 2011 rok.■

NOWE PRAWO Od 2009 rokuzwiększyły się opłaty za zezwolenie na urządzaniegier i zakładów wzajemnychoraz za złożenie egzaminu dla poszczególnych stanowisklub funkcji przy ich organizacji.

PRZEMYSŁAW MOLIKprzemyslaw.molik@infor.pl

Wyższe opłaty od organi-zacji gier wynikają ze

zmiany rozporządzenia mini-stra finansów z 18 grudnia2008 r. w sprawie wykonanianiektórych przepisów ustawyo grach i zakładach wzajem-nych (Dz.U. nr 235, poz. 1592),które weszło w życie 1 stycznia2009 r.

Poziom tych podwyżek od-powiada wskaźnikowi wzrostuprzeciętnego miesięcznego wy-nagrodzenia w gospodarce na-rodowej w okresie trzech kwar-tałów w roku poprzedzającymrok podatkowy w stosunku dotego samego okresu roku ubie-

głego (dla okresu styczeń–wrzesień 2008 r. w stosunku dotego samego okresu 2007 rokuwskaźnik wyniósł 10,4 proc.).

Tak więc opłaty za zezwole-nie na urządzanie gier i zakła-dów oraz opłaty za złożenie eg-zaminu dla poszczególnych sta-nowisk lub funkcji ulegają pod-wyższeniu dokładnie o 10,4proc.

Obecne opłaty na przykładza zezwolenie na urządzaniegier na automatach o niskichwygranych wynoszą – 56 316 zł(dotychczas 51 011 zł), nato-miast opłata za złożenie egza-minu na pełnienie funkcji in-spektora nadzorującego punk-ty gry na automatach o niskichwygranych – 1685 zł (dotych-czas 1526 zł).■

NOWE PRAWO Możliwe jestjuż rozliczanie kwoty podatkunależnego z tytułu importutowarów w specjalnejdeklaracji dla importutowarów – VAT-IM.

ARTUR NAWROCKIgp@infor.pl

Z a sprawą nowego art.33b ustawy z 11 marca

2004 r. o podatku od towa-rów i usług (Dz.U. nr 54, poz.535 z późn. zm.) pojawiła sięnowa deklaracja importowa.

Do jej składania zobowią-zani będą podatnicy, na któ-rych ciąży obowiązek uiszcze-nia cła, również w przypadkugdy na podstawie przepisówcelnych importowany towarjest zwolniony od cła albo cłona towar zostało zawieszone,w części lub w całości, albozastosowano preferencyjną,obniżoną lub zerową stawkęcelną oraz podatnicy upraw-nieni do korzystania z proce-dury celnej obejmującejuszlachetnianie czynne, od-

prawę czasową, przetwarza-nie pod kontrolą celną, w tymrównież osoby, na które,zgodnie z odrębnymi przepi-sami, zostały przeniesioneprawa i obowiązki związanez tymi procedurami. Waru-nek: podatnicy ci muszą sto-sować pojedyncze pozwole-nia, o których mowa w art. 1pkt 13 tiret pierwsze i drugierozporządzenia Komisji(EWG) nr 2454/93 z 2 lipca1993 r. ustanawiającegoprzepisy w celu wykonaniarozporządzenia Rady (EWG)nr 2913/92 ustanawiającegoWspólnotowy Kodeks Celny(Dz.Urz. WE L 253 z 11października 1993 r., str. 1,z późn. zm.).

Na podstawie przepisówtego rozporządzenia organycelne mogą zezwolić na zło-żenie zgłoszenia celnegow urzędzie celnym innym niżurząd, w którym towary sąprzedstawiane lub udostęp-niane do kontroli celnej. Do-tyczy to przypadku, gdy to-wary mają być objęte proce-

durą celną przez posiadaczapojedynczego pozwolenia na stosowanie zgłoszeniauproszczonego lub proceduryw miejscu.

Oznacza to, że deklaracjaVAT-IM (bo takie nosi onaoznaczenie) przeznaczonajest dla podatników posiada-jących i stosujących pozwole-nie pojedyncze na stosowaniezgłoszenia uproszczonegolub procedury w miejscu. Na-leży złożyć ją w dwóch eg-zemplarzach do naczelnikaurzędu celnego.

Naczelnik zwróci nam je-den potwierdzony egzem-plarz, który będzie podstawądo odliczenia podatku z tytu-łu importu towarów w dekla-racji podatkowej składanej zaokres rozliczeniowy. W dekla-racji podatnicy zmuszeni bę-dą wykazać kwoty podatkunależnego z tytułu importutowarów w deklaracji dla im-portu towarów.

Deklaracja importowa jestskładana naczelnikowi urzę-du celnego w terminie do 16

dnia miesiąca następującegopo miesiącu, w którym po-wstał obowiązek podatkowyz tytułu importu towarów,nie później jednak niż przedzłożeniem deklaracji podat-kowej.

W przypadku gdy towarypowinny być przedstawianelub udostępniane do kontrolitylko w jednym urzędzie cel-nym, podatnik może złożyćdeklarację importową zbior-czą za okres miesięczny. Cowięcej, podatnik jest zobo-wiązany również do wpłace-nia kwot podatku wykaza-nych w deklaracjach impor-towych, z zastrzeżeniem art.33a ustawy o VAT (dotyczysytuacji, gdy towary objęte sąprocedurami uproszczony-mi).■

NOWE PRAWO Od 1 styczniaobowiązuje nowy wzórzgłoszenia o nabyciu własnościrzeczy i praw majątkowych.Jego złożenie jest warunkiemzwolnienia z podatku najbliższejrodziny.

MAREK KUTARBAmarek.kutarba@infor.pl

Od nowego roku dostępnesą już nowe wzory formu-

larzy SD-Z2 potrzebnych do za-pewnienia sobie zwolnieniaz podatku od spadków i daro-wizn. To już trzecia wersja tegoformularza od momentu wpro-wadzenia w 2007 roku całkowi-tego zwolnienia z podatku odspadków i darowizn dla najbliż-szej rodziny. Nowy druk odróż-nić można po indeksie 3 w dol-nym rogu każdej z jego stron,który pojawił się obok nazwyformularza. Poprzednia wersjaformularza może być jednak sto-sowana nadal, i to aż do 30września 2009 r., czyli przez naj-bliższe dziewięć miesięcy.

Zmiana dokonana w nowymformularzu w stosunku do wzo-ru dotychczas obowiązującegodotyczy objaśnień zawartychw części wstępnej formularza

i związana jest ze zmianą od1 stycznia 2009 r. przepisówustawy z 28 lipca 1983 r. o po-datku od spadków i darowizn(t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz.1514 z późn. zm.). Nowe przepi-sy wydłużyły z miesiąca do sze-ściu miesięcy termin, w którymzgłoszenie takie musi być złożo-ne w urzędzie skarbowym. Zło-żenie takiego zawiadomienia tojeden z warunków zwolnieniarzeczy i prawa otrzymanychprzez małżonka, zstępnych,wstępnych, pasierba, rodzeń-stwo, ojczyma i macochę z po-datku.

Od 1 stycznia 2009 r. przepi-sy przewidują, że zwolnieniez podatku stosuje się, pod wa-runkiem że osoby te zgłoszą na-bycie własności rzeczy lub prawmajątkowych właściwemu na-czelnikowi urzędu skarbowegow terminie sześciu miesięcy oddnia powstania obowiązku po-datkowego, a w przypadku na-bycia w drodze dziedziczeniaw terminie sześciu miesięcy oddnia uprawomocnienia się orze-czenia sądu stwierdzającego na-bycie spadku. Nowy termin za-wiadomienia ma zastosowaniedo wszystkich spadków otwar-tych od 1 stycznia 2009 r.■

PIT | Rozliczenie podatku

Pierwsze zaliczki za grudzień dopiero w styczniu 2011 r.

ROZLICZENIA | Podatek od towarów i usług

Podatek importowy będzie rozliczany na specjalnym druku

FORMULARZE | Podatek od spadków i darowizn

Już obowiązuje nowy wzórzgłoszenia SD-Z2

PODATEK OD GIER | Opłaty za zezwolenia i egzamin

Organizatorzy hazarduponiosą wyższe koszty

Ważne! Zaliczki za grudzień nie będą płacić podatnicy, którzy przed upływem terminu do wpłaty zaliczki, czyli20 stycznia roku następnego, złożą zeznanie roczne i zapłacą podatek

Pisaliśmy o tym ■ W 2009 roku wszystkie opłaty

od hazardu pójdą w górę– GP nr 236/2008

www.gazetaprawna.pl/archiwum

Pisaliśmy o tym ■ VAT importowy będzie

rozliczany w deklaracji– GP nr 243/2008

www.gazetaprawna.pl/vat

WWW.GAZETAPRAWNA.PL4 | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 Podatki

Mimo obniżeniaminimalnych stawekpodatku od środkówtransportowych na 2009 rokw największych miastachwłaściciele samochodówciężarowych i autobusówzapłacą większy podatek.

ŁUKASZ ZALEWSKIlukasz.zalewski@infor.pl

W łaściciele środkówtransportowych, takich

jak samochody ciężarowe, cią-gniki siodłowe i balastowe, na-

czepy czy autobu-sy, krótko cieszylisię z obniżenia

minimalnych stawek podatkuod środków transportowychustalonych na 2009 rok przezministra finansów.

Z analizy uchwał rad kilkunajwiększych miast w Polscewynika, że stawki podatkuw 2009 roku wzrosną, cza-sem nawet o kilkaset złotych.Rady miast brały pod uwagęnowe stawki maksymalneogłoszone w obwieszczeniuministra finansów z 29 lipca2008 roku (Dz.U. nr 59, poz. 531), a nie stawki mini-malne.

Zmian nie odczują jednakwłaściciele samochodów cięża-rowych, ciągników i autobu-sów, którzy mają miejsce za-mieszkania lub siedzibę w Kra-kowie lub Wrocławiu. RadaMiasta Wrocław od lat nie pod-wyższa stawek.

Stawki minimalneMinister finansów na mocy

obwieszczenia z 13 październi-ka 2008 r. (Dz.U. nr 78, poz.692) obniżył minimalne staw-ki podatku od środków trans-portowych o 10 proc. Dotyczyto jednak tylko wybranychśrodków transportowych, np.samochodów ciężarowycho dopuszczalnej masie całko-witej równej lub wyższej niż 12 ton, ciągników siodłowychi balastowych przystosowa-nych do używania łącznie z na-czepą lub przyczepą o dopusz-czalnej masie całkowitej zespo-łu pojazdów równej lub wyż-szej niż 12 ton. A zatem ob-wieszczenie nie dotyczy np.samochodów ciężarowycho masie powyżej 3,5 tony do5,5 tony włącznie. W tym przy-padku minister zdecydowało podwyższeniu stawek mak-symalnych.

A zatem stawki podatkuw tej grupie samochodów cię-żarowych nieznacznie wzro-sną w porównaniu z 2008 ro-kiem, co potwierdza analizauchwał rad miast.

Wzrost podatkuNajwyższy wzrost odczują

podatnicy w Katowicach. Wła-ściciele samochodów ciężaro-wych o masie powyżej 12 toni o czterech i więcej osiach za-płacą ponad 300 zł więcej. Ra-da tego miasta zmieniła rów-nież warunki stosowania sta-wek. Zrezygnowano z podzia-łu na pojazdy wyprodukowanew roku 1997 i wcześniej orazpo 1997 roku. W uchwale do-tyczącej stawek na 2009 rokprzyjęto podział w zależnościod tego, czy pojazdy posiadającertyfikat EURO czy nie.

Dużą różnicę w stawkach po-datku odczują również właści-ciele niewielkich autobusów(do 15 miejsc) w Łodzi. Radamiasta zrezygnowała z podziałuna autobusy do 15 miejsc do sie-dzenia oraz powyżej 30 miejsc.Właściciele takich niewielkichautobusów zapłacą w przy-szłym roku podatek według sta-wek o 440 zł (pojazdy spełniają-

ce normy EURO 2) i 470 zł (po-jazdy pozostałe) wyższych.W Łodzi właściciele tirów zapła-cą podatek według stawek wyż-szych o ok. 20–60 zł, a w Pozna-niu nawet o ponad 100 zł.

Z kolei w Gdańsku stawkirosną od kilku do kilkudziesię-ciu złotych, w zależności od ro-dzaju pojazdu i parametrów,jakie spełnia.

Z analizy stawek uchwalo-nych przez rady kilku najwięk-szych miast wynika, że jedne

z niższych podatków zapłacąwłaściciele środków transpor-towych w Łodzi (mimo podwy-żek stawek), Gdańsku i War-szawie. Najwyżej opodatkowa-ni są właściciele środkówtransportowych w Poznaniu.■

PODATEK OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH | Zmiany stawek maksymalnych

W 2009 roku większość gmin pobierze wyższy podatek za samochód ciężarowy

ANALIZA

CO NOWEGO

■ ELEKTRONICZNA AKTUALIZA-CJA NIP-3. Osoby fizyczne niepro-wadzące działalności gospodar-czej mogą za pomocą środkówkomunikacji elektronicznej doko-nywać zgłoszeń aktualizacyjnychNIP-3. Rozporządzenie ministra fi-nansów z 23 grudnia 2008 r.w sprawie określenia rodzajówzgłoszeń, które mogą być składa-ne za pomocą środków komuni-kacji elektronicznej (Dz.U. nr 236,poz. 1635), weszło w życie1 stycznia 2009 r.

■ WIĘCEJ E-DEKLARACJI. Rozpo-rządzenie ministra finansów z 23grudnia 2008 r. zmieniające rozpo-rządzenie w sprawie określeniarodzajów deklaracji, które mogąbyć składane za pomocą środkówkomunikacji elektronicznej (Dz.U.nr 236, poz. 1637) wprowadzanowe formularze składane elek-tronicznie. Do istniejącego katalo-gu deklaracji, które można składaćelektronicznie, włączone zostałydeklaracje VAT-7D oraz PIT-39.

■ WYDAWANIE INTERPRETACJIPODATKOWYCH. Weszło w życierozporządzenie ministra finansówz 19 grudnia 2008 r. zmieniającerozporządzenie w sprawie upo-ważnienia do wydawania inter-pretacji przepisów prawa podat-kowego (Dz.U. nr 236, poz.1632). Od nowego roku właści-wym do wydania interpretacji in-dywidualnej dla podatnikówz województwa łódzkiego jestdyrektor Izby Skarbowej w Pozna-niu (dotychczas był dyrektor IzbySkarbowej w Warszawie).

■ OŚWIADCZENIA PRZY HIPOTE-CE I ZASTAWIE. Od 2009 rokuobowiązują przepisy nowego roz-porządzenia ministra finansówz 19 grudnia 2008 r. w sprawiewzoru oświadczenia o nierucho-mościach oraz prawach majątko-wych, które mogą być przedmio-tem hipoteki przymusowej, i rze-czach ruchomych oraz zbywalnychprawach majątkowych, które mo-gą być przedmiotem zastawuskarbowego (Dz.U. nr 237, poz.1660). Określa ono wzór oświad-czenia oznaczonego ORD-HZ.

■ ZAŚWIADCZENIA ORGANÓWPODATKOWYCH. Obowiązuje jużrozporządzenie zmieniające roz-porządzenie ministra finansówz 19 grudnia 2008 r. w sprawiezaświadczeń wydawanych przezorgany podatkowe (Dz.U. nr 237,poz. 1663). Rozporządzenie doty-czy zaświadczeń o niezaleganiuw podatkach oraz o wysokościzaległości podatkowych. Zmianyweszły w życie 1 stycznia.

■ UPOWAŻNIENIE DO KONTRO-LI. Od 1 stycznia weszło w życierozporządzenie ministra finansówz 19 grudnia 2008 r. w sprawiewzoru imiennego upoważnieniado przeprowadzenia kontroli po-datkowej (Dz.U. nr 237, poz.1661).

■ ZAWIADOMIENIE O KONTRO-LI. Od 1 stycznia 2009 r. obowią-zują przepisy określające wzór za-wiadomienia w zamiarze wszczę-cia kontroli podatkowej. Wzór tenstanowi załącznik do rozporządze-nia ministra finansów z 19 grud-nia 2008 r. w sprawie wzoru za-wiadomienia o zamiarze wszczę-cia kontroli podatkowej (Dz.U. nr237, poz. 1659).

PIT | Opodatkowanie inwestycji giełdowych

Rzeczywista wartość prawa poboru jest kosztem podatkowymWydatki poniesione na zakuppraw poboru do akcji nowejemisji stanowią kosztyuzyskania przychoduw momencie sprzedażynabytych w ten sposób akcji.

PRZEMYSŁAW MOLIKprzemyslaw.molik@infor.pl

Jeśli inwestor posiadającyakcje spółki skorzystał

z prawa poboru, czyli zakupiłakcje tej spółki w nowej emi-sji, to przy rozliczaniu podat-ku ze sprzedaży tych akcji dokosztów uzyskania przychodupowinna zostać zaliczonawartość rzeczywista uzyska-nego prawa poboru.

Rzeczywista wartość uzy-skanego prawa poboru jestróżnicą między wartością za-kupu starych akcji a przycho-dem ze sprzedaży tych akcjipo kursie po odjęciu praw po-boru. Podstawą opodatkowa-nia dochodu uzyskanego zesprzedaży nowych akcji bę-dzie więc różnica między war-tością ich sprzedaży a rzeczy-wistą wartością prawa poboruoraz kosztem poniesionym nawykup prawa poboru.

Ma to szczególne znaczeniedla inwestorów, którzy uzy-skując prawo poboru, wyku-pują je, a jednocześnie sprze-dają stare akcje w tym samymroku podatkowym, natomiastakcje nowej emisji – któreuzyskali z wykupu prawa po-boru, sprzedają w następnymroku podatkowym. W takimprzypadku dochód uzyskanyze sprzedaży akcji starej serii,

nawet jeśli jest niższy od wy-datków poniesionych na ichzakup, nie powinien byćuznawany za stratę inwestora,ale kwalifikowany właśnie zarzeczywistą wartość prawapoboru, która pomniejszy do-chód ze sprzedaży akcji nowejserii w następnym roku po-datkowym.

Takie stanowisko potwier-dził dyrektor Izby Skarbowejw Poznaniu w interpretacjiz 24 października 2008 r. (nrILPB2/415-492/08-2/JK).Na potrzeby rozliczenia przy-chodu ze sprzedaży akcji no-wej emisji (po asymilacji

z akcjami starej serii), tj. uzy-skanych z wykupu praw po-boru, faktyczną cenę zakuputych akcji powinno ustalaćsię przy uwzględnieniu po-niesionych kosztów. Koszty tepowinny obejmować kosztuzyskania prawa poboruwraz z kosztem wykupupraw poboru.■

Pisaliśmy o tym ■ Prawa poboru rozlicza się

podobnie jak akcje– GP nr 222/2008

www.gazetaprawna.pl/pit

Pisaliśmy o tym ■ Od nowego roku niższe stawki

podatku – GP nr 208/2008

www.gazetaprawna.pl/archiwum

TRZY PYTANIA DO...

■ PKF Consult przekształcił się w grupę ka-pitałową, do której dołączyły cztery nowespółki. Czy zmiana formy prawnej jestprzygotowaniem do nowej ustawy o bie-głych rewidentach?

– PKF Consult objął 100 proc. udziałóww spółkach audytorskich w Łodzi, w Opo-lu oraz w firmie konsultingowej realizu-jącej ekspertyzy ekonomiczno-finansowew Warszawie. Ta strategia rozwoju pro-duktowego i terytorialnego nie ma bez-pośredniego związku z nową ustawąo biegłych rewidentach.■ Czym więc jest spowodowana?

– W wyniku reorganizacji powstająodrębne wyspecjalizowane produktowospółki: PKF-Audyt, PKF-Tax, PKF-Cen-trum Rachunkowości, PKF-Grupa Kon-sultingowa. PKF Consult jako jednostkadominująca skoncentruje działania naczynnościach zarządzania wymagają-cych wiedzy z zakresu rachunkowościi rewizji, w tym na koordynacji działańzwiązanych z zapewnieniem jakościi standaryzacją usług. Powodem zmianjest strategia ukierunkowana na rozsze-rzenie zakresu realizowanych usług i ichjakość.■ W jaki sposób tworzenie takich grup ka-pitałowych może wzmocnić spółkę na ryn-ku usług audytorskich?

– Konsolidacja działań kilku firm o ta-kim samym zakresie działań to zwiększe-nie ilości zespołów ekspertów oraz ichpotencjału, to możliwość specjalizacjiw realizacji usług. To także nowe zorga-nizowane oddziały na terytorium Polski.Dla naszych klientów to dwa atuty: biuraPKF bliżej – lokalnie oraz wyższa jakość –poprzez specjalizację usług. A o pozycjispółki audytorskiej na rynku usług decy-dują przecież klienci.■

Rozmawiała AGNIESZKA POKOJSKA

EWY JAKUBCZYK-CAŁYprezesa zarządu PKF Consult

Specjalizacja podwyższajakość usług audytorskich

I rok podatkowy■ wydatek na zakup akcji serii A:50 000 zł (10 tys. szt.)■ prawo poboru (pb) do akcji serii B:(1 pb = 4 akcje; cena emisyjna pb 0,25 zł/ 1 akcję)■ wykup pb:0,25 zł x 40 tys. szt. = 10 000 zł■ sprzedaż akcji serii A:(kurs odniesienia po odjęciu pb: 1,5 zł/1 akcję) ■ przychód ze sprzedaży akcji serii A:10 tys. szt. x 1,5 zł = 15 000 zł■ rzeczywista wartość pb:50 000 zł – 15 000 zł = 35 000 zł■ ostateczna wartość akcji serii B:35 000 zł + 10 000 zł = 45 000 zł

II rok podatkowy■ sprzedaż akcji (po asymilacji akcji serii A i B):(kurs 3 zł / 1 akcję)■ przychód ze sprzedaży 40 tys. szt. akcji: 40 tys. szt. x 3 zł = 120 000 zł■ dochód ze sprzedaży akcji:120 000 zł – 45 000 zł = 75 000 zł

PRZYKŁAD: ZBYCIE AKCJI PRZY PRAWACH POBORU

PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 | 5WWW.GAZETAPRAWNA.PL

PracaPAMIĘTAJ 2 dni dodatkowego wolnego przysługuje pracownikowi

wychowującemu dziecko w wieku do 14 lat NOWOŚĆ Od stycznia zmienił się sposób pomocy firmomzatrudniającym niepełnosprawnych strona 6NOWOŚĆ Ponad 220 tys. osób

nie wybrało OFE strona 6

■ P raw o p ra c y ■ U b e z p i e c z e n i a s p o ł e c z n e ■ Z d r o w i e ■ E d u k a c j a ■ K a d r y

CO NOWEGO

■ ZUS GOTOWY DO WYPŁATY NOWYCHEMERYTUR. ZUS zakończył przygotowaniado wypłaty okresowych emerytur kapita-łowych łącznie z emeryturą z I filaru we-dług zreformowanych zasad. Prawo dotego świadczenia mają kobiety, któreukończyły 60 lat i należą zarówno do I, jaki II filaru emerytalnego. Osoba zaintere-sowana przejściem na emeryturę musitylko złożyć odpowiedni wniosek w od-dziale ZUS właściwym ze względu namiejsce zamieszkania. Ci, którzy nie mająustalonego kapitału początkowego, ra-zem z wnioskiem o emeryturę powinnyzłożyć także dokumenty potwierdzająceokres pracy i wysokość wynagrodzeniaprzed 1 stycznia 1999 r. Zakład jest jużrównież przygotowany do wypłaty eme-rytur pomostowych. Więcej www.zus.pl

■ ZAGRANICZNY ZASIŁEK DLA BEZRO-BOTNYCH. Powracający z zagranicy Pola-cy, którzy nabyli tam prawo do zasiłku dlabezrobotnych, mogą pobierać go w Pol-sce. Z kolei osoby, które utraciły pracęw Polsce i decydują się szukać jej za grani-cą, mogą pobierać tam polski zasiłek(551,80 zł brutto miesięcznie). Brytyjskieświadczenie dla osoby samotnej, która maponad 25 lat, wynosi 60,5 funta tygodnio-wo, czyli 242 funty miesięcznie. Gdy bez-robotni są małżonkowie, zasiłek wzrastado 379, 80 funtów miesięcznie. Aby prze-transferować unijne świadczenie za grani-cę, do Polski lub odwrotne, trzeba prze-pracować np. w Irlandii czy Wielkiej Bryta-nii co najmniej 12 miesięcy. Nie można teżprzekroczyć wieku emerytalnego.

■ LEGITYMACJA STUDENCKA Z BILETEMKOMUNIKACJI. Już 14 warszawskichuczelni wyższych umożliwia swoim stu-dentom kodowanie biletów komunikacjimiejskiej na Elektronicznej LegitymacjiStudenckiej – poinformował rzecznikprasowy Zarządu Transportu MiejskiegoIgor Krajnow. Więcej www.ztm.waw.pl

■ ZUS POMOŻE BEZROBOTNYM. ZUSOddział w Bydgoszczy zamierza przystą-pić do zgłoszenia projektu finansowane-go z Europejskiego Funduszu Społeczne-go Programu Operacyjnego Kapitał Ludz-ki. Zakłada on objęcie wsparciem osobynieaktywne zawodowo powyżej 45 ro-ku życia oraz absolwentów szkół do 25roku życia. Więcej www. zus. pl

■ LEKARZE BEZ KAS FISKALNYCH. Rzecz-nik praw obywatelskich Janusz Kocha-nowski złożył do Trybunału Konstytucyjne-go wniosek o stwierdzenie niezgodnościz konstytucją art. 111 ust. 7 pkt 3 w związ-ku z art. 111 ust. 8 ustawy z 11 marca2004 r. o podatku od towarów i usług(Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.). – Wpływają do mnie skargi kwestionują-ce zwolnienie niektórych grup podatni-ków, w tym m.in. świadczących usługiw zakresie ochrony zdrowia oraz usługiprawnicze, z obowiązku prowadzeniaewidencji obrotu i kwot podatku przy za-stosowaniu kas rejestrujących – napisałrzecznik.

Więcej www.brpo.gov.pl

OŚWIATA | Zmiany w nadzorze nad szkołami

Gminy nie są przygotowanedo nadzorowania szkół

dowego, łączenia szkół w zespółlub ich rozwiązywania. Samo-rządy będą też samodzielnie de-cydować o tworzeniu szkół lubich likwidacji.

– Dobrze, że kuratoria nie bę-dą miały wpływu na tworzeniei likwidowanie szkół – mówiPiotr Kazimierski.

Tłumaczy, że z powodu wyda-nych przez kuratorów decyzji je-go gmina nie mogła połączyćszkół w zespół. A to spowodowa-ło, że gmina poniosła dodatko-we koszty. Kuratoria popierajązmiany zaproponowane w no-welizacji. Tłumaczą, że nadzórzwiązany z organizacją pracyw szkołach sprowadzał się doczynności administracyjnych,które nie są związane z nadzo-rem pedagogicznym.

– To samorządy domagały sięwiększych kompetencji w tymzakresie – mówi Iwona Rydz-kowska, rzecznik prasowy Kura-torium Oświaty w Szczecinie.

Wskazuje, że kuratoria będąmogły skupić się bardziej na re-alizacji podstaw programowych,programów nauczania przezszkoły i kontroli, czy właściwierealizowany jest proces wycho-wawczy i opiekuńczy oraz jakieprzynosi efekty.■

KOMENTARZ strona 2

ARTUR RADWANartur.radwan@infor.pl

W tym roku kuratoriaoświaty będą miałymniej obowiązków

kontrolnych związanych z orga-nizacją pracy w szkołach. Niebędą m.in. wydawać opiniio kandydacie na dyrektora szko-ły lub o jego zwolnieniu. Tezmiany mają doprowadzić dolepszego nadzoru kuratoriównad jakością pracy szkół. Dziękinim większą swobodę w zarzą-dzaniu szkołami zyskają też sa-morządy. Będą też miały więcejobowiązków. Z tego powodugminy protestują przed przeję-ciem części kompetencji kurato-rów, wskazując, że muszą za-trudniać dodatkowych pracow-ników i zwiększać wydatki. Oba-wiają się też nadużyć.

Zwolnienie bez opiniiZdaniem Ministerstwa Edu-

kacji Narodowej, które przygoto-wało projekt nowelizacji ustawyz 7 września 1991 r. o systemieoświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr256, poz. 2572 z późn. zm.)uporządkuje on zakres odpowie-dzialności i kompetencji dyrek-torów szkół, nadzoru pedago-gicznego i samorządów. Rządchce, aby gmina zatrudniającdyrektora szkoły, nie musiała za-sięgać opinii kuratorium. Jegorola ma się ograniczyć do zasia-dania w komisji konkursowej.Od kuratora nie będzie też jużwymagana pozytywna opinia,jeśli gmina będzie odwoływaćbez wypowiedzenia ze stanowi-ska dyrektora szkoły w czasie ro-ku szkolnego.

– To złe rozwiązanie. Jeżeliwejdzie w życie, zaskarżymy jedo Trybunału Konstytucyjnego – mówi Sławomir Broniarz,przewodniczący Związku Na-uczycielstwa Polskiego.

Tłumaczy, że dyrektor szkołybędzie uzależniony od wójta,który będzie mógł go w każdejchwili odwołać. Podobnie uwa-ża Joanna Berdzik, prezes Ogól-nopolskiego Stowarzyszenia Ka-dry Kierowniczej Oświaty. TakżeEdyta Fular, dyrektor Gimna-zjum nr 37 w Krakowie, uważa,że lepiej, jeśli oceny dyrektora

dokonują dwa organy, a nie je-den. Dodaje, że gmina nie za-wsze będzie mieć odpowiedniekompetencje. Innego zdania jestCzesław Tomalik, prezes Zarzą-du Związku Gmin Śląska Opol-skiego.

– O ograniczenie kompetencjikuratoriów zabiegaliśmy jużw 2004 roku – wskazuje.

Jego zdaniem obecna sytu-acja prowadzi do tzw. dwuwła-dzy gmin i kuratoriów.

Niechciane kompetencjeObecnie dyrektor szkoły każ-

dego roku w maju przygotowu-je tzw. arkusz organizacyjnyszkoły. Określa w nim m.in. pla-nowane zatrudnienie, pożądanekompetencje nauczycieli i pro-gram nauczania. Ten arkusz opi-niuje kurator. Rząd chce, aby byłzatwierdzany wyłącznie przezsamorząd.

– Opiniowanie arkuszy przezkuratoria, zwłaszcza pod wzglę-dem zgodności z prawem, byłodla dyrektorów bardzo pomoc-ne – mówi Dariusz Łukaszewski,wójt gminy Kadzidło (woj. ma-zowieckie).

Według niego rezygnacja z te-go rozwiązania przysporzy obo-wiązków gminom, które będązmuszone zatrudnić dodatko-wych specjalistów. Tylko wtedyustrzegą się błędów. Ich zatrud-nienie wiąże się z dodatkowymikosztami. Podobnie uważa PiotrKazimierski, wójt gminy Drelów(woj. lubelskie). Jego zdaniemocena merytoryczna pracy na-uczycieli, w tym arkuszy organi-zacyjnych, powinna pozostaćw kompetencji kuratoriów, bosamorządy nie są do tego przy-gotowane. Obawy samorządow-ców podziela Sławomir Bro-niarz.

Nie zgadza się z nimi JoannaBerdzik. Wskazuje, że za prawi-dłowe sporządzenie arkuszy po-winni odpowiadać dyrektorzyi gminy, które będą je zatwier-dzać. Podkreśla jednak, że dy-rektorzy mogą mieć kłopotz określeniem w arkuszach wy-maganych kwalifikacji nauczy-cieli, bo rozporządzenie w tymzakresie jest nieprecyzyjne.

– To, że kuratoria nie będąopiniować arkusza, spowoduje,

że dyrektorzy szkół będą musie-li bardzo dokładnie sprawdzić,czy jest on zgodny z prawemi czy nauczyciele, których za-trudniają, posiadają odpowied-nie kwalifikacje – dodaje An-drzej Rafa, dyrektor WydziałuStrategii Edukacyjnej z Kurato-rium Oświaty w Katowicach.

Podkreśla, że jeżeli wizytatorwe wrześniu i październikustwierdzi, że dyrektor zatrudniłnauczyciela, który nie ma odpo-wiednich kwalifikacji, może wy-dać zalecenie, aby go zwolnić.

Blokada z kuratoriumSamorządy będą mogły prze-

kazać osobie prawnej lub fizycz-nej prowadzenie szkoły. Będąwięc je mogli prowadzić rodzice,stowarzyszenia lub prywatnefirmy.

– Przy przekazywaniu szkółfundacjom powinna być wyma-gana pozytywna opinia kurato-rium oświaty – mówi SławomirBroniarz.

Jego zdaniem, w ustawie niema określonych kryteriów, jakiepowinien spełniać podmiot, któ-ry ubiega się o przejęcie tej szko-ły. Pozytywna opina kuratoriumnie będzie też wymagana przyzakładaniu przez gminy i powia-ty placówek doskonalenia zawo-

■ Dyrektorzy szkół będą zwalniani przez gminy bez konieczności zasięgania przez nie opinii kuratorów oświaty

■ Samorządy będą mogły samodzielnie likwidować, łączyć i zakładać szkoły

■ Gminy będą musiały zatrudniać dodatkowe osoby nadzorujące szkoły, mimo że nie otrzymały na to pieniędzy

499tys.

nauczycieli pracujew szkołach

WWW.GAZETAPRAWNA.PL6 | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 Akademia prawa pracy cz. 622

Kodeks pracy wskazuje, kiedy praco-dawca ma obowiązek udzielać przerww pracy wliczanych i niewliczanych doczasu pracy. Stosowanie tych przepi-sów może być jednak czasami kłopotli-we. Dlatego trzeba uważać, zwłaszczaprzy ustalaniu 15-minutowej przerwy.

Zgodnie z art. 134 kodeksu pracy pracodawcama obowiązek udzielić co najmniej 15-minuto-wej przerwy w pracy, wliczanej do czasu pra-cy, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracow-nika wynosi sześć godzin. Jest to przerwa, któ-ra może być dowolnie wykorzystana przez pra-cownika, np. na wypoczynek lub krótki posiłek.Pracodawca może też wprowadzić przerwędłuższą niż 15 minut, za to wciąż wliczaną do

czasu pracy. Pojawia się w tym momencie py-tanie, czy pracodawca może ustanowić prze-rwę w taki sposób, że część 15 minut jest wli-czana do czasu pracy, a pozostałej części niewlicza się do czasu pracy. Z takimi rozwiązaniami trzeba być bardzoostrożnym, nawet jeśli z pozoru są korzystniej-sze dla pracowników. Może bowiem dojść doobejścia przepisów o przerywanym czasie pra-cy. Przerywany czas pracy zakłada wprowadze-nie maksymalnie 5-godzinnej przerwy niewli-czanej do czasu pracy. Jednak za czas niewyko-nywania pracy należy się wynagrodzenie w wy-sokości połowy wynagrodzenia należnego zaczas przestoju. Ponadto przerywany czas pracymożna wprowadzić co do zasady tylko w ukła-dzie zbiorowym pracy (z drobnym wyjątkiem).

Wynika z tego, że jeżeli pracodawca wpro-wadziłby poza układem zbiorowym np.dwugodzinną przerwę niewliczaną do czasupracy, w tym 15-minutową wliczaną do cza-su pracy, to mógłby się narazić na zarzut ob-chodzenia przepisów o przerywanym czasiepracy. Moim zdaniem maksymalna przerwa,która może być niewliczana do czasu pracy,jaka może być wprowadzona przez praco-dawcę, wynosi 60 minut (art. 141 kodeksupracy). Inne przerwy, które pracodawca jest zobo-wiązany zapewnić pracownikowi, to np.: ■ przerwa na karmienie dziecka piersią, dwarazy po pół godziny lub dwa razy po 45 mi-nut, jeśli pracownica karmi więcej niż jednodziecko (art. 187 k.p.);

■ przerwa w pracy (dłuższa niż 15 minut) wli-czana do czasu pracy, z tytułu pracy w warun-kach szczególnie szkodliwych lub uciążliwychdla zdrowia albo pracy monotonnej lubw ustalonym z góry tempie (art. 145 k.p.); ■ co najmniej pięć minut po każdej godziniepracy przy obsłudze monitora ekranowego(par. 7 pkt 2 rozporządzenia ministra pracy i po-lityki społecznej z 1 grudnia 1998 r. w sprawiebezpieczeństwa i higieny pracy na stanowi-skach wyposażonych w monitory ekranowe).■

KATARZYNA DULEWICZradca prawny i partner CMS Cameron McKenna

www.gazetaprawna.pl/akademia_pracy

Jak długo może trwać przerwa w pracy

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Obowiązek wyboru otwartego funduszu emerytalnego

Ponad 200 tys. osób ma do soboty czas na wybór otwartego funduszu emerytalnegoZUS poinformował właśnieponad 220 tys. osób, któresamodzielnie nie wybrały OFE,że jeśli tego nie zrobią,przydzieli im fundusz w drodzelosowania. Aby go uniknąć,muszą do 10 stycznia podpisaćumowę z funduszem.

BARTOSZ MARCZUKbartosz.marczuk@infor.pl

Osoby, które urodziły sięw 1969 roku lub później

i po raz pierwszy podejmująpracę lub zakładają działalnośćgospodarczą, muszą wybrać je-den z 14 otwartych funduszyemerytalnych. Dotyczy to tychosób, które odprowadzają doZUS składkę emerytalną.

– Nie muszą zawierać umo-wy na przykład studencii uczniowie do 26. roku życia,którzy pracują na postawieumowy zlecenia lub umowyo dzieło i nie jest za nich od-prowadzana składka na eme-ryturę – przypomina Przemy-sław Przybylski, rzecznik ZUS.

Formalnie każda osoba, ma-jąca dokonać wyboru, powin-na to zrobić w ciągusiedmiu dni od podjęcia pracy.Jednak w praktyce liczy się,aby zrobić to do 10 stycznialub 10 lipca. Jeśli osoba podej-mująca pracę nie wybierzeOFE, ZUS listownie wzywa jądo dokonania takiego wyboru.

– ZUS przed styczniowymlosowaniem wysłał 223,5 tys.

takich listów – mówi Przemy-sław Przybylski.

Do tej pory w ten sposób dofunduszy trafiło już ponad 1,1mln osób. W tym miesiącu oso-by, które nie wybrały OFE, trafiądo jednego z pięciu funduszy.

– Będą to OFE AIG, Genera-li, Pekao, Pocztylion i Polsat –mówi Przemysław Przybylski.

W losowaniu biorą udział teOFE, które zarządzają mniejniż 10 proc. aktywów nettowszystkich OFE i nieźle radząsobie z inwestowaniem pienię-dzy przyszłych emerytów.

Eksperci podkreślają, że le-piej samodzielnie dokonaćwyboru funduszu.

– Zawsze lepiej samemudecydować, gdzie przekazy-wać pieniądze na emeryturę –mówi Paweł Pelc, radca praw-ny i ekspert ubezpieczeniowy.

Jednak zaniechanie wyborumoże też wiązać się ze stratami

finansowymi. ZUS dzieli skład-kę emerytalną na dwie częściod samego początku, kiedywpływają do niego pieniądzeemerytalne za osobę urodzonąw 1969 roku lub później. Zapi-suje część należnej mu składkina indywidualnym konciew ZUS, a składkę należną OFEdeponuje na nieoprocentowa-nym rachunku. Tam pieniądzete czekają albo na samodzielnywybór OFE przez ubezpieczo-nego, albo na wynik losowania.

– W niektórych przypad-kach mogą więc leżeć na ta-kim rachunku przez sześć mie-sięcy – podkreśla Paweł Pelc.

A to oznacza, że ubezpieczo-ny ponosi straty z tego tytułu,że pieniądze te nie są w tymczasie inwestowane przezOFE. Oprócz tego wybranyw drodze losowania funduszmoże nie odpowiadać nowe-mu członkowi. Jeśli będzie

chciał go zmienić przed upły-wem dwóch lat, zapłaci zazmianę z własnej kieszeni.W pierwszym roku opłata wy-nosi 160 zł, w drugim – 80 zł.Zmiana wiąże się także z ko-niecznością dopełnienia biuro-kratycznych formalności

Na wysokość przyszłychemerytur wpłyną głównie wy-niki inwestycyjne OFE. Jak sza-cują eksperci, na koniec okresuoszczędzania w OFE aktywaprzeciętnego ubezpieczonegomogą być nawet dwukrotniewyższe od wpłaconych środ-ków. Dlatego warto brać poduwagę głównie to kryteriumprzy wyborze. Biegłość w inwe-stowaniu można oceniać, po-sługując się m.in. oficjalną tzw.trzyletnią stopą zwrotu poda-waną dwa razy w roku przezKomisję Nadzoru Finansowego.Można też sprawdzić liczneogólnie dostępne rankingi lubporównywać wartość jednostkirozrachunkowej danego OFE.Na początku działalności każdakosztowała 10 zł, a na koniec li-stopada ich wartość wynosiłaod 22,36 zł do 25,26 zł. Wyższawartość jednostki jest wska-zówką podpowiadającą, że da-ny OFE lepiej radzi sobie z in-westowaniem.■

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Specjalne świadczenia

200 zł miesięcznie otrzymają weterani walkZMIANA PRAWA Około 90 tys. osób uczestniczącychw walkach zbrojnycho wolność Polski uzyska status weterana walko niepodległość. Będzie on ich uprawniać dododatkowych świadczeń.

BOŻENA WIKTOROWSKAbozena.wiktorowska@infor.pl

N a rozpoczynającym sięjutro posiedzeniu Sejmu

odbędzie się pierwsze czyta-nie prezydenckiego projektuustawy o korpusie weteranówwalk o niepodległość RP.Zgodnie z nim w skład nowe-go korpusu wejdą osoby, któ-re brały udział w walkachzbrojnych o niepodległość lub

ustalenie granic Polski do8 maja 1945 r. Z takich sa-mych praw skorzystają osobywalczące z reżimem komuni-stycznym na terytorium Pol-ski oraz te, które zostały od-znaczone Krzyżem Wojsko-wym.

W porównaniu z niektórymikombatantami mającymi dzi-siaj specjalne uprawnienia,weterani musieli brać czynnyudział w walkach mających nacelu odzyskanie lub obronęniepodległości. Status wetera-na będzie nadawał szef BiuraBezpieczeństwa Narodowegona wniosek zainteresowanego.Może on być także nadanyz urzędy na wniosek kierowni-ka Urzędu do spraw Komba-tantów i Osób Represjonowa-

nych po uzyskaniu zgody oso-by uprawnionej.

Osoby uprawnione do tegotytułu będą nosić specjalneodznaki weterana. Otrzymająteż specjalny tzw. dodatekweterana. Wyniesie on 200 złmiesięcznie. Jego wysokośćbędzie waloryzowana na ta-kich samych zasadach jak ren-ty i emerytury wypłacaneprzez ZUS. Kwota dodatkubędzie zwolniona z PIT. Nowydodatek ma był wypłacanyniezależnie od innych świad-czeń przysługujących wetera-nom, tj. dodatku kombatanc-kiego czy za tajne nauczanie.

Nowelizacja przewidujetakże, że weterani poza kolej-nością będą mogli korzystaćze świadczeń opieki zdrowot-

nej finansowanych ze środ-ków publicznych oraz z usługfarmaceutycznych udziela-nych w aptekach. Uzyskajątakże prawo do bezpłatnegozaopatrzenia w leki receptu-rowe oraz wyroby medyczne.

W przypadku śmierci wete-rana rodzinie ponoszącejkoszty pogrzebu będzie przy-sługiwać zasiłek pogrzebowyw wysokości 400 proc. prze-ciętnego wynagrodzenia obo-wiązującego w dniu śmierciosoby. Według wstępnych sza-cunków łączny koszt nowychrozwiązań wyniesie 216 mln złrocznie.■

NOWE PRAWO Od styczniapracodawcy otrzymają zwrot 75 proc. kosztów wynagrodze-nia i składek niepełnosprawne-go pracownika. Pomoc za gru-dzień ubiegłego roku otrzymająna starych zasadach.

ŁUKASZ GUZAlukasz.guza@infor.pl

F irmy, które po 1 stycznia2009 r. zatrudnią niepełno-

sprawnego pracownika, otrzy-mają dofinansowanie do jegowynagrodzeń tylko po spełnie-niu dodatkowych warunków.Będzie ono im przysługiwać, je-śli przyjęcie do pracy spowodu-je wzrost netto zatrudnieniaogółem i wzrost netto zatrud-nienia pracowników niepełno-sprawnych. Wyjątkiem będziem.in. sytuacja, gdy pracownikzostanie przyjęty w miejsce oso-by, której umowa o pracę zosta-ła rozwiązana w trybie dyscypli-narnym, za wypowiedzeniemzłożonym przez pracownika lubza porozumieniem stron. Takwynika z ustawy z 5 grudnia2008 r. o zmianie ustawy o re-habilitacji zawodowej i społecz-nej oraz zatrudnianiu osób nie-pełnosprawnych (Dz.U. nr 237,poz. 1652). Weszła w życie1 stycznia 2009 r.

– Nakładanie nowych obo-wiązków na pewno nie zachę-ci firm do zatrudnienia niepeł-nosprawnych pracowników – mówi Grzegorz Bugała z fir-my Promag.

Podkreśla, że w praktyce, je-śli firma zwolni pracownika,który po prostu źle wykonujeswoje obowiązki, a w jego miej-sce będzie chciała zatrudnićosobę niepełnosprawną, nieotrzyma dofinansowania do je-go płacy.

Paweł Wypych, doradca Pre-zydenta RP, podkreśla jednak,że dzięki tej zmianie firmy niebędą mogły zwalniać nawetnajlepszych pracowników i za-trudniać w ich miejsce osóbniepełnosprawnych, tylko poto, aby otrzymywać dofinanso-wanie z PFRON.

Od 1 stycznia zmieniły siętakże inne zasady udzielaniapomocy na zatrudnienie nie-pełnosprawnych. Firmy niemuszą już odrębnie ubiegać sięo dofinansowanie do ich wy-nagrodzeń i refundację skła-dek na ubezpieczenia społecz-ne. Otrzymają łącznie zwrotmaksymalnie 75 proc. kosztówich płacy (wynagrodzeń i skła-dek). W styczniu, za grudzieńroku 2008, otrzymają jednakpomoc na dotychczasowychzasadach. Z opinii Biura Pełno-mocnika Rządu ds. Osób Nie-pełnosprawnych wynika, żedniem uzyskania prawa do re-fundacji lub dofinansowaniajest ostatni dzień miesiąca, zaktóry wypłacono wynagrodze-nie, niezależnie od daty wypła-ty wynagrodzenia lub opłace-nia składek do ZUS. Jeżeliwięc firma wypłaci pensje zagrudzień nawet w styczniu,a w lutym wpłaci składki doZUS, to będzie mieć prawo dopomocy na zasadach obowią-zujących w 2008 roku.

Zgodnie z nowymi przepisa-mi, które w praktyce będą obo-wiązywać od lutego (kiedypracodawcy będą starać sięo dofinansowanie kosztów pła-cy niepełnosprawnych za sty-czeń), podstawą naliczania po-mocy z PFRON będzie obowią-zująca kwota minimalnegowynagrodzenia (1276 zł),a nie najniższa płaca z rokuubiegłego. Wysokość wsparciabędzie też zależeć od stopnianiepełnosprawności pracowni-ka oraz statusu pracodawcyubiegającego się o taką pomoc.

Zakłady pracy chronionejbędą mogły liczyć na dofinan-sowanie wynoszące 2041,60 złw przypadku zatrudnieniaosoby ze znacznym stopniemniepełnosprawności, 1786,40zł za osobę ze stopniem umiar-kowanym oraz 765,60 zł zazatrudnienie niepełnospraw-nego w stopniu lekkim. Praco-dawcy z otwartego rynkuotrzymają odpowiednio1429,12 zł, 1250,48 zł lub535,92 zł.■

Więcej: www.gazetaprawna.pl/ubezpieczenia_spoleczne

NIEPEŁNOSPRAWNI | Pomoc na zatrudnienie

Dofinansowanie będzie zależećod wysokości wynagrodzenia

Więcej na temat praw i obowiązków związanych z przynależnością do II filaruw Tygodniu z OFE w GP

PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 | 7WWW.GAZETAPRAWNA.PL Praca

reklama

Rada gminy nie potrzebujezgody pracownikasamorządowego,zatrudnionego na podstawiewyboru, aby zmienić jego wynagrodzenie.

ARTUR RADWANartur.radwan@infor.pl

Rada miejska na podstawieuchwały ustaliła burmi-

strzowi wynagrodzenie zasad-nicze w wysokości 4530 zł. Ko-

lejną uchwałąobniżyła je dowysokości 4380

zł. W następnym roku jegourzędowania rada również ob-niżyła jego wynagrodzenie za-sadnicze do kwoty 3,5 tys. zł.Żadna z wymienionych uchwałrady nie została zakwestiono-wana przez wojewodę.

Burmistrz uznał, że działają-ca w imieniu pracodawcy radamiasta obniżyła jego wynagro-dzenie miesięczne jednostron-nie, bez jego zgody. Jego zda-niem było to naruszenie art. 11i 29 par. 4 i 5 kodeksu pracy.Dlatego zwrócił się do sąduz powództwem przeciw urzę-dowi miasta i gminy o zasądze-nie ma jego rzecz 13,5 tys. złtytułem wyrównania wynagro-dzenia.

Sąd I instancji wskazał, żedo zmiany wysokości wyna-grodzenia pracownika samo-rządowego zatrudnionego na

podstawie wyboru (w tym bur-mistrza) nie stosuje się wypo-wiedzenia zmieniającego. Je-go zdaniem trudno byłobyprzewidzieć, w przypadku do-puszczenia możliwości zasto-sowania art. 42 k.p., konse-kwencje prawne ewentualnejodmowy przyjęcia przez pra-cownika samorządowego za-trudnionego na podstawie wy-boru nowych, mniej korzyst-nych, warunków wynagrodze-nia. Takie działanie musiałobybowiem prowadzić do zakoń-czenia stosunku pracy, co jestw przypadku burmistrza trud-ne do zaakceptowania, bo jegostosunek pracy rozwiązuje siędopiero z chwilą wygaśnięciamandatu. Sądu uznał też, żenie do przyjęcia było twierdze-nie burmistrza, iż każdorazo-wa zmiana wysokości jego wy-nagrodzenia, dokonywanaw drodze uchwały rady miej-skiej, wymagała jego zgody.Konieczności uzyskania takiejzgody nie przewiduje żadenprzepis. Sąd uznał więc rosz-czenie burmistrza za bezza-sadne.

Burmistrz nie zgodził sięz tym wyrokiem i odwołał siędo sądu II instancji. Ten wska-zał, że kwestionowana przezsamorządowca uchwała jestzgodna z prawem i w pełniskuteczna, a zatem wywołujeokreślone w jej treści skutkiprawne w zakresie wysokości

wynagrodzenia. Sąd II instan-cji zgodził się tym samymz ustaleniami sądu I instancjii oddalił apelację. Burmistrzwniósł więc skargę kasacyjnądo Sądu Najwyższego.

SN wskazał, że stosunekpracy z wyboru rozwiązuje sięz wygaśnięciem mandatu. Niema więc do niego zastosowa-nia wypowiedzenie warunkówpracy i płacy. Podkreślił jed-nak, że nie prowadzi to do nie-zmienialności i niewzruszal-ności statusu pracowniczegoburmistrza. Według SN, jeślido rady gminy należy ustala-nie wysokości jego wynagro-dzenia, to do niej należy też jejzmiana. Odebranie radziegminy kompetencji ustaleniawynagrodzenia dla pracowni-ka samorządowego, przezzmianę tego wynagrodzeniaw zależności od ilości i jakościświadczonej pracy, podważa-łoby jej ustawowe kompeten-cje. SN uznał, że zmiana wyso-kości wynagrodzenia burmi-strza odbyła się zgodniez ustawowymi kompetencjamirady miejskiej i nie naruszyłaprzepisów kodeksu pracyo pracownikach zatrudnio-nych na podstawie wyborui przepisów ustaw o samorzą-dzie gminnym oraz o pracow-nikach samorządowych.

Z tych względów SN oddaliłskargę kasacyjną.■

Sygn. akt II PK 330/07

Sąd Najwyższy o wynagradzaniu pracowników

Wójt nie ma wpływu na zmniejszenie swojej pensji

ZMIANA PRAWAPrzedsiębiorcy będą mieli mniejczasu na złożenie wnioskówo refundację wynagrodzeńzatrudnionych młodocianych.

PAWEŁ JAKUBCZAKpawel.jakubczak@infor.pl

P racodawca złoży wnioseko zawarcie umowy o re-

fundację wynagrodzeń do wo-jewódzkich komend OHPprzed zawarciem z młodocia-nym umowy o pracę w celuprzygotowania zawodowego.W związku z tym zmieni siętermin składania wniosków.Zostanie przesunięty z 15 li-stopada na 31 lipca. Tak prze-widuje projekt rozporządze-nia ministra pracy i politykispołecznej w sprawie refundo-wania ze środków Funduszu

Pracy wynagrodzeń wypłaca-nych młodocianym pracowni-kom. Miało ono wejść w życie1 stycznia 2009 r. OHP nega-tywnie rozpatrzy wniosekprzedsiębiorcy, jeśli podpiszeon umowę z młodocianymprzed dniem lub w dniu złoże-nia wniosku.

Projekt przewiduje, że OHPbędzie zobowiązany do zawar-cia umowy na cały okres przy-gotowania zawodowego. Dotej pory praktykowane byłoczęsto zawieranie umów nakrótsze okresy, np. roczne.

Projektowane rozporządze-nie pozwoli na udzielanie po-mocy publicznej pracodaw-com, którzy zatrudnią pracow-ników młodocianych w ciągunajbliższych pięciu lat (do koń-ca 2013 r.) na zasadach okre-ślonych rozporządzeniem Ko-

misji (WE) nr 800/2008. Roz-porządzenie unijne obowiązu-je od 1 lipca 2008 r. i zawieranowe regulacje udzielania fir-mom pomocy publicznej naszkolenia.

O refundację mogą ubiegaćsię pracodawcy, którzy na pod-stawie zawartej z młodocia-nym umowy o przygotowaniezawodowe wypłacają mu wy-nagrodzenie, a do ZUS odpro-wadzają składki ubezpiecze-niowe (emerytalną, rentowąi wypadkową). Kwota refunda-cji zależy od przeciętnego mie-sięcznego wynagrodzeniaz poprzedniego kwartału i za-awansowania młodocianegow nauce.■

RYNEK PRACY | Zatrudnienie młodocianych

Firmy mają mniej czasu na złożenie do OHP wniosku o refundację

ZMIANA PRAWA Z trzech do dwóch lat zostanie skrócony okresu służbyprzygotowawczej dla celników.Ma to zwiększyć liczbę osóbmogących rozpocząć służbęw tej formacji.

BOŻENA WIKTOROWSKAbozena.wiktorowska@infor.pl

N a rozpoczynającym sięjutro posiedzeniu Sejmu

odbędzie się pierwsze czyta-nie rządowego projektu usta-wy o Służbie Celnej. Nowaustawa ma umożliwić stwo-rzenie jednolitego korpusuSłużby Celnej na wzór innychsłużb mundurowych. Celnicyjednak nie zyskają prawa dowcześniejszych emerytur po15 latach służby.

Projekt wprowadza m.in.nowe przepisy regulująceogólne zasady przyjęcia kan-dydata do służby w SłużbieCelnej. Jego przyjęcie nastąpidopiero po przeprowadzeniupostępowania kwalifikacyjne-

go. Pierwszym etapem będziezłożenie podania o przyjęciedo służby, kwestionariuszaosobowego, a także doku-mentów stwierdzających wy-magane wykształcenie i kwa-lifikacje zawodowe oraz za-wierających dane o poprzed-nich miejscach pracy. Następ-nie wszyscy chętni do tegozawodu przejdą test wiedzy.Dodatkowo każdy chętny bę-dzie musiał odbyć rozmowękwalifikacyjną. Kandydaci nacelników będą też musieliprzejść badanie sprawności fi-zycznej oraz odporności psy-chicznej do służby.

Zgodnie z rządowym pro-jektem celnikiem może zostaćobywatel polski, który korzystaz pełni praw publicznych oraznie został skazany prawomoc-nym wyrokiem sądu za prze-stępstwo skarbowe. Osobaubiegająca się o przyjęcie dotej formacji będzie musiałamieć co najmniej średnie wy-kształcenie oraz nieposzlako-waną opinię. Po przyjęciu do

służby osoba mianowana funk-cjonariuszem służby przygoto-wawczej otrzyma stopień apli-kanta celnego. Projekt ustawyprzewiduje też skrócenie okre-su służby przygotowawczejz trzech lat do dwóch lat. Ma tozwiększyć liczbę osób w służ-bie przygotowawczej, a tym sa-mym zwiększyć możliwościnaboru. W okresie tej służbyfunkcjonariusz celny będziemiał obowiązek odbyć szkole-nie praktyczne oraz zdać egza-min potwierdzający ukończe-nie zasadniczego kursu zawo-dowego albo złożyć egzaminzawodowy. Dodatkowo musizdać egzamin z języka obcegolub złożyć dokument potwier-dzający znajomość języka ob-cego w zakresie umożliwiają-cym wykonywanie obowiąz-ków służbowych. Projekt usta-wy reguluje też m.in. nowe za-sady otrzymywania dodatków,czas służby oraz możliwośćprzeniesienia do innej miejsco-wości. Ustawa ma wejść w ży-cie 1 marca 2009 r.■

EDUKACJA | Podział subwencji oświatowej w 2009 roku

Gminy dostaną ponad 19 mld zł na oświatę

ZMIANA PRAWA W tym rokusamorządy dostaną średnioo 10,7 proc. więcej pieniędzyna kształcenie każdego ucznia.

ŁUKASZ GUZAlukasz.guza@infor.pl

N a realizację zadańoświatowych gminy

otrzymają w 2009 roku 19,75mld zł. To ponad połowa całejsubwencji oświatowej przeka-zywanej samorządom. W tymroku wyniesie ona 33,4 mldzł. Tak wynika z projektu roz-porządzenia ministra eduka-cji narodowej w sprawie spo-sobu podziału części oświato-wej subwencji ogólnej dla jed-nostek samorządu terytorial-nego w 2009 roku.

Ministerstwo szacuje, że napodstawie nowych przepisówz subwencji oświatowej po-wiaty otrzymają 12,79 mld zł,

a urzędy marszałkowskie –670,4 mln zł. Według szacun-ków resortu, w 2009 roku nakształcenie każdego uczniajednostki samorządu dostanąśrednio o 10,7 proc. więcejpieniędzy niż w roku ubie-głym. Wysokość środków mo-że jednak ulec zmianie, jeślizmienią się też dane o liczbieuczniów (wychowanków)oraz liczbie nauczycieli posia-dających poszczególne stop-nie awansu zawodowego (wporównaniu z danymi przyję-tymi do naliczenia wstępnychkwot części subwencji oświa-towej). Podział subwencji za-leży bowiem od tego, jak wie-lu uczniów kształci się w pla-cówkach na obszarze danejjednostki samorządu teryto-rialnego oraz ilu nauczycieliz danym stopniem awansuzawodowego zatrudniają ta-kie placówki.

W porównaniu z 2008 ro-kiem wzrosną nakłady z sub-wencji przekazywane szko-łom prowadzącym kształce-nie zawodowe. Zdaniem re-sortu edukacji jest to uzasad-nione wysokimi kosztamidziałalności takich placówek.

Podwyższenie części oświa-towej subwencji ogólnej jest ko-nieczne ze względu na zmianydokonane w ustawie z 26 stycz-nia 1982 r. – Karta Nauczyciela(t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz.674 z późn. zm.). Zgodnie z no-welizacją tej ustawy, którą pod-pisał już Prezydent RP, nauczy-ciele mają otrzymać w 2009roku dwie podwyżki wynagro-dzenia po 5 proc.■

ZATRUDNIENIE | Służba celna

Rząd chce ograniczyć odejścia celników ze służby

Więcej: www.gazetaprawna.pl/obowiazki_pracodawcy

Pisaliśmy o tym ■ Gminom może zabraknąć...

– GP nr 250/2008

www.gazetaprawna.pl/archiwum

ORZECZENIE

WWW.GAZETAPRAWNA.PL8 | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2

umowy najmu danego lokaluz następnym najemcą, zwrotkwoty partycypacji następujez dniem zawarcia tej umowy,jednak nie później niż w rok poopróżnieniu lokalu. Towarzy-stwo może też uzależnić zawar-cie umowy najmu opróżnionegolokalu od wniesienia przez no-wego najemcę kwoty partycypa-cji w wysokości wypłaconej po-przedniemu najemcy.

– Obowiązujące dziś przepisycałkowicie pozwalają na ukróce-nie procederu niekontrolowane-go zbywania partycypacji – pod-kreśla Styczeń.■

KOMENTARZ strona 2

Podstawa prawna■ Ustawa z 26 października 1995 r.

o niektórych formach popieraniabudownictwa mieszkaniowego (tj. Dz.U. z 2000 r. nr 98, poz. 1070z późn. zm.).

ADAM MAKOSZadam.makosz@infor.pl

P roceder handlu miesz-kaniami w TBS-ach od-bywa się według sche-

matu, w którym osoba, którazawarła z towarzystwem umo-wę w sprawie partycypacjiw kosztach budowy lokalumieszkalnego, rezygnuje z ocze-kiwania na zawarcie umowynajmu bądź wypowiada umowęnajmu i odstępuje swoje miejsceosobie trzeciej. TBS zawieraz nią nową umowę najmu. Zaodstąpienie lokalu osoba trzeciauiszcza na rzecz poprzedniegonajemcy określoną między stro-nami kwotę. Nierzadko są tokwoty rzędu kilkudziesięciu ty-sięcy złotych, zdarza się rów-nież, że przekraczają 100 tysię-cy złotych – mówi StanisławTrociuk, zastępca rzecznikapraw obywatelskich.

Mieszkanie za groszeTym sposobem osoby zainte-

resowane własnym M mogą na-być prawo do lokalu, płacąc 49tys. zł za 64-metrowe mieszka-nie w Bielsku-Białej, czy 200 tys.zł za 95-metrowe mieszkaniew Nowym Sączu. Dobrze zloka-lizowane mieszkanie w nowymbudownictwie można kupićw stolicy nawet za 2,5 tys. zł zamkw. To nie żart, ale informacjezaczerpnięte prosto z ogłoszeńzamieszczanych przez posiada-czy partycypacji w TBS-ach,którzy bez wahania ogłaszająsię w prasie i internecie.

Zdaniem rzecznika przyczy-ną jest fakt, że ustawa o niektó-rych formach popierania bu-downictwa mieszkaniowego za-wiera lukę, która pozwala nahandel lokalami w TBS-ach.Brakuje w niej uregulowania,które: zakazywałoby przenosze-nia praw i obowiązków wynika-jących z umowy partycypacjiw TBS, nakazywałoby uzyska-nie od TBS-u zgody na dokona-nie cesji przysługujących najem-cy praw bądź ustanawiałobypierwszeństwo TBS w przejęciulokalu. Przepisy stanowią jedy-nie, iż TBS jest zobligowany dozweryfikowania przyszłego na-

jemcy pod kątem spełniania wy-magań określonych w przepi-sach, czyli legitymowania sięodpowiednimi dochodamii nieposiadania tytułu prawne-go do innego lokalu mieszkal-nego w tej samej miejscowości.

Trzeba sprawdzić umowęZainteresowanym nie prze-

szkadza nawet to, że korzysta-jąc z oferty nabycia partycypacjinie stają się pełnoprawnymiwłaścicielami nieruchomości,lecz jedynie najemcami z prak-tycznie nieograniczonym pra-wem do korzystania z lokalu.

– Handel mieszkaniami doty-czy przede wszystkim budyn-ków TBS postawionych na wa-runkach prawnych obowiązują-cych do 2005 roku, kiedy to ist-niała dowolność kształtowaniatreści umów pomiędzy partycy-pantami a TBS-ami. Zjawiskospekulacji można wyelimino-wać jedynie poprzez zmianęwarunków umów zawieranychwcześniej z najemcami. Niewiem jednak, czy ustawowa in-gerencja w takie umowy będziemożliwa z konstytucyjnegopunktu widzenia – mówi PiotrMync, prezes TBS w StargardzieSzczecińskim.

Niektóre z TBS-ów już dzisiajznalazły sposób na nieuczci-wych kontrahentów.

– Partycypacja to prawo ma-jątkowe. Szarą strefę w handlumieszkaniami postanowiliśmyograniczyć w ten sposób, że odzbywcy wymagamy okazaniaumowy przekazania partycypa-cji z datą pewną wystawionąprzez urząd skarbowy. Powodu-je to konieczność złożenia de-klaracji i zapłacenia podatku odzarobionych pieniędzy. Nie po-maga tutaj nawet zaniżaniewartości partycypacji, bo skar-bówka i tak wycenia ją po war-tości rynkowej – mówi Sławo-mir Madura, zastępca dyrektoraTBS Dombud w Katowicach.

Problem można rozwiązaćProceder jest krzywdzący

przede wszystkim dla osóbumieszczonych na tzw. listachrezerwowych. Gdyby bowiemoddawane mieszkania wracały

do zasobów TBS, mogłyby zo-stać przeznaczone dla osób z listrezerwowych, które spełniająkryteria ustawowe, uprawniają-ce do ubiegania się o najem.Zdaniem Piotra Stycznia, wice-ministra infrastruktury, za pro-blem handlu mieszkaniami od-powiadają same TBS-y, a nienieprecyzyjne przepisy.

– Od 2005 roku handel par-tycypacjami został uzależnionyod zgody TBS. Mówi o tym wy-raźnie art. 29 i 29a ustawyo niektórych formach popiera-nia budownictwa mieszkanio-wego. Jeżeli TBS-y zawarływ umowach klauzule dotycząceszczegółowych zasad dyspono-wania partycypacjami, to han-del mieszkaniami nie zdarzałsię – mówi Piotr Styczeń.

Zgodnie z art. 29a w przypad-ku zakończenia najmu i opróż-nienia lokalu kwota partycypa-cji podlega zwrotowi najemcynie później niż w terminie 12miesięcy od dnia opróżnienia lo-kalu. W przypadku gdy umowanajmu uzależnia termin zwrotukwoty partycypacji od zawarcia

Prawo■ Prawnicy ■ Prawo gospodarcze i cywilne ■ Orzecznictwo

CO NOWEGO

■ EUROPEJSKA FUNDACJA KSZTAŁCENIA.Parlament Europejski oraz Rada wydałyrozporządzenie ustanawiające EuropejskąFundację Kształcenia. Stanowi ono m.in.,że Fundacja może udzielać krajom partner-skim pomocy w ułatwianiu dostosowywa-nia się do zmian w przemyśle, zwłaszczaprzez szkolenie zawodowe i przekwalifi-kowanie, poprawie kształcenia zawodo-wego wstępnego i ustawicznego w celuułatwienia integracji zawodowej i reinte-gracji z rynkiem pracy.

Więcej www.eur-lex.europa.eu

■ PRZEKAZANIE STATUSU POKRZYWDZO-NEGO. Sąd Apelacyjny w Katowicach wy-dał postanowienie, w którym stwierdził,że niedopuszczalne i błędne jest przyjęcie,iż wraz z przekształceniem się spółki cywil-nej w spółkę jawną nastąpiło przekazaniestatusu pokrzywdzonego z pierwotnieuprawnionych osób na nowo powstałypodmiot prawny. Zdaniem sądu nie jest tomożliwe ani w świetle prawa cywilnego,kodeksu spółek handlowych, ani na grun-cie przepisów postępowania karnego(sygn. akt II AKz 476/08).

Więcej www.katowice.sa.gov.pl

■ PROTESTY SĘDZIÓW A WYBORY DOPARLAMENTU EUROPEJSKIEGO. Stowarzy-szenie Sędziów Polskich Iustitia wydałooświadczenie, że w związku z nierozwią-zaniem przez rząd problemów płacowo--zawodowych będzie przeprowadzać ak-cję bojkotu udziału w komisjach wybor-czych do Parlamentu Europejskiego. Sę-dziowie poinformowali także, że planowa-ne na 15 lutego przedterminowe wyboryprezydenta Olsztyna mogą się nie odbyćw tym terminie. Sędziowie z Sądu Rejono-wego i Okręgowego w Olsztynie złożylibowiem prezesowi sądu okręgowegooświadczenia, z których wynika, że w ra-mach protestu nie zasiądą w komisji wy-borczej. Więcej www.iutitia.pl

■ RZĄD NEGUJE POSELSKI PROJEKTO FUNDUSZU SOŁECKIM. MinisterstwoSpraw Wewnętrznych i Administracjiprzedstawiło projekt stanowiska rządu doposelskiego projektu ustawy o funduszusołeckim oraz o zmianie ustawy o samo-rządzie gminnym, który przewidywałm.in. utworzenie odrębnego dla każdegosołectwa Funduszu Sołeckiego. Rząd ne-gatywnie zaopiniował projekt z powoduwielu zastrzeżeń ustrojowo-finansowych.

Więcej www.mswia.gov.pl

■ ODPOWIEDZIALNOŚĆ MARKETÓW ZABEZPIECZEŃSTWO KLIENTÓW. Sąd Apela-cyjny w Warszawie wydał wyrok, w któ-rym stwierdził, że z uwagi na charakterpubliczny miejsc, takich jak supermarkety,ich właściciele są zobowiązani dochowaćszczególnych starań, aby miejsca w halachsprzedażnych i na parkingach były przyja-zne i bezpieczne dla konsumentów. Ozna-cza to, że właściciele muszą zachowaćwszelkie środki ostrożności, które powin-ny zminimalizować prawdopodobieństwonieszczęśliwych wypadków na terenie hi-permarketu (sygn. akt VI A Ca 1271/08).

Więcej www.waw.sa.gov.pl

PAMIĘTAJ 11 STYCZNIA wchodzi w życie nowelizacjaustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów KRONIKA PRAWA Dziennik Ustaw nr 233, 234; przepisy

wchodzące w życie strona 12NOWOŚĆ Dowody osobiste będą unieważniane z urzędu strona 10

TOWARZYSTWA BUDOWNICTWA SPOŁECZNEGO | Najemcy zarabiają na odstępowaniu mieszkań

Rozszerza się nielegalnyhandel lokalami TBS-ów■ Najemcy zarabiają na handlu mieszkaniami w TBS-ach, mimo że jest on zakazany

■ Zdaniem rzecznika praw obywatelskich pozwalają na to nieprecyzyjne przepisy o formach popierania budownictwa

■ Ministerstwo Infrastruktury twierdzi, że wszystkiemu winne są TBS-y, które zawierają wadliwe umowy z partycypantami

Pisaliśmy o tym ■ Wypowiedzenie umowy

najmu przez TBS – GP nr 115/08

www.gazetaprawna.pl/archiwum

Fot.

Woj

ciech

Gór

ski

Wiceminister infrastrukturyPIOTR STYCZEŃ uważa, że zaproblem handlu mieszkaniamiodpowiadają same TBS-y

PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 | 9WWW.GAZETAPRAWNA.PL Akademia prawa gospodarczego cz. 313

Na podstawie przepisów o kooperacjipartnerów publicznych i prywatnychnie zrealizowano, jak na razie, żadnychprojektów. Po wejściu w życie nowejustawy o partnerstwie publiczno-pry-watnym powstały podstawy prawneurzeczywistnienia tego rodzaju współ-pracy. Czy nowe rozwiązania wystarcząbez pomocy tzw. dobrych praktyk?

Projekty PPP są realizowane na podstawie wie-lu odrębnych umów, w tym: umowy projektu,dotyczącej finansowania, zabezpieczenia finan-sowania, z podwykonawcami, ubezpieczeniaitd. Umowy, które regulują realizację usługi pu-blicznej przez długi okres, obejmujący nawet 30do 40 lat muszą być starannie przygotowane.

Chodzi o przewidzenie okoliczności, które mo-gą mieć wpływ na inwestycję. Szczególnie istotna jest umowa projektu. Jej naj-ważniejsze postanowienia obejmują: specyfika-cję zamawianej usługi, standardy jakości świad-czonych usług, utrzymania wybudowanegoskładnika majątkowego, sposoby monitorowa-nia projektów przez stronę publiczną, mecha-nizm płatności, sposoby naliczania kar umow-nych, listę zdarzeń uprawniających do odszko-dowania, prawa strony publicznej do interwen-cji, określenie czasu trwania i wygaśnięcia umo-wy oraz zwrotu aktywów projektu stroniepublicznej.Negocjacje umów PPP są czasochłonne. Dlate-go w wielu krajach pojawiają się dążenia dotworzenia standardów. Nie zawsze jest to moż-

liwe, bo specyfika wielu projektów jest unikal-na. Niemniej centra PPP w wielu krajach sporzą-dziły wytyczne dotyczące standaryzacji niektó-rych zapisów umów o PPP, np. zasadą postępo-wań przetargowych o udzielenie partnerstwapubliczno-prywatnego powinna być pełnatransparentność postępowania, obiektywizmoraz równe traktowanie uczestników. Krajowipartnerzy współpracy PPP liczą na podobnewsparcie tworzonego w Polsce Centrum PPP. W krajach zachodnich opisy dobrych praktykPPP są dostępne przez strony internetowe cen-trów PPP, ministerstw odpowiedzialnych za re-alizację projektów PPP. Tworzenie dobrych prak-tyk PPP jest sposobem na szybsze działanie, ob-niżenie kosztów transakcji i korzystanie zesprawdzonych rozwiązań. Poprzez dobre prak-

ALINA SARNACKAmenedżer w zespole transport, infrastrukturai sektor publiczny Pricewaterhouse, Coopers Polska

www.gazetaprawna.pl/akademia_prawagospodarczego

Czy do realizacji projektów PPP niezbędne są dobre praktyki tyki należy rozumieć przetestowane rozwiąza-nia i wdrożenia. Ze względu na to, że spraw-dziły się w praktyce, mogą zostać zaadaptowa-ne gdzie indziej. Dobre praktyki pozwalają na korzystanie z do-świadczeń innych jednostek, unikanie błędówi oszczędności czasowe. Bazy danych o dobrychpraktykach PPP mogą być tworzone niezależnieod tego, czy w kraju funkcjonuje odrębna usta-wa o partnerstwie publiczno-prywatnym. Jed-nak czynnikiem niezbędnym do zaistnienia i roz-wijania dobrej praktyki PPP jest dobrze funkcjo-nujące otoczenie instytucjonalne.■

Największym wyzwaniemw 2009 roku będzie dla

Sejmu uchwalenie ustawyo nauczycielskich świadcze-niach kompensacyjnych, usta-wa reprywatyzacyjna i przyję-cie ustawy medialnej. Ważnesą też ze względu na kryzys fi-nansowy, gwarancje prawnepożyczek międzybankowych.Nie można też odwlekać pracnad nowym kodeksem cywil-nym, kodeksem pracy i kodek-sem karnym.

BRONISŁAW KOMOROWSKIW nowym roku chciałbym

utrzymać tempo prac ustawo-dawczych w Sejmie. Oczywiścieprzy zachowaniu reguł popraw-ności legislacyjnej, konsulta-cjach i dyskusjach w komisjach.Chcę w pierwszej kolejnościpoddać pod obrady projekt PSLi lewicy o nauczycielskich świad-czeniach kompensacyjnych.Rozpatrzenie projektu powinnonastąpić na najbliższych posie-dzeniach z powodu perspekty-wy zaskarżenia do TrybunałuKonstytucyjnego ustawy o eme-ryturach pomostowych.

Pilnego uchwalenia wymagaustawa o ładzie medialnym.I dodatkowo trzeba będzie stwo-rzyć w parlamencie koalicję, abyją obronić przed wetem prezy-denta.

Zależy mi też na przyjęciuustawy kompetencyjnej, któraregulowałaby stosunki międzySejmem, Senatem, rządema prezydentem w kwestiach eu-ropejskich. Ustawa będzie miałana celu ograniczenie pola kon-fliktów kompetencyjnych w za-kresie, choćby reprezentacji na-szego kraju na szczytach UEi ułatwienie prowadzenia polity-ki europejskiej. Sprzyjać temuma też rządowy projekt ustawyo włączeniu Urzędu IntegracjiEuropejskich do struktur MSZ.

Ważne jest doprowadzeniedo finału ustawy rekompensa-cyjnej z tytułu utraty mienia powprowadzeniu aktów nacjona-lizacyjnych. Chcę także, abyw 2009 roku zostały uchwaloneustawy o finansach publicznychi wprowadzające w życie profe-sjonalizację armii. Niezwykleistotne jest również wprowa-dzenie instrumentów prawnychprzeciwdziałających kryzysowifinansowemu, takich jak gwa-rancje państwa na pożyczkimiędzybankowe, a dla podtrzy-mania wzrostu gospodarczego– druga część nowelizacji usta-

wy o swobodzie działalności go-spodarczej.

BOGUSŁAW BANASZAKW 2009 roku należy zająć się

nowymi kodeksami. Chodzio dokończenie prac nad kodek-sem cywilnym i karnym. Coraztrudniej posługiwać się kodek-sem cywilnym z 1964 roku. Po-dobnie jest z kodeksem karnymi kodeksem pracy. Ustawodawcapierwotnie zakładał, że kodeksymają stabilizować prawo, a tym-czasem są nowelizowane przykażdej okazji. Nie sprzyja to ja-sności i przejrzystości przepisów,więc mamy chaos. Uspokojeniusystemu służyć powinna ustawao tworzeniu prawa. Należy w niejuregulować kwestie inicjatywylegislacyjnej, legalnych naciskówlobbingu, wnoszenia poprawekw drugim czytaniu, implemen-tacji norm unijnych oraz orze-czeń Trybunału Konstytucyjne-go. Sejm powinien się zająć rów-nież ustawą o obywatelstwie,pochodzącą z lat 60. Należyrównież stworzyć ustawę – Pra-wo wyborcze, w której ujednoli-cone zostaną przepisy ordynacjido Sejmu i Senatu, organów jed-nostek samorządu terytorialne-go, przepisy o referendum.

JAN BARCZ Jednym z najważniejszych

wyzwań dla Polski jest doprowa-dzenie w 2009 roku do wejściaw życie Traktatu z Lizbony. Pro-ponuje on reformę ustrojowąUnii, podnoszącą jej spójność.Jej realizacja ułatwi Unii znale-zienie odpowiedzi na wyzwaniazwiązane ze światowym kryzy-sem, kontynuacją strategii roz-szerzenia i umocnieniem efek-tywności UE w świecie. Wejścietraktatu w życie ułatwi realiza-cję ważnej polskiej inicjatywy –Partnerstwa Wschodniego.

Z punktu widzenia polskiegosystemu prawnego, wejściew życie Traktatu wymaga pod-niesienia sprawności państwa.W pierwszym rzędzie zwrócił-bym uwagę na konieczność so-lidnej współpracy między rzą-dem a Sejmem i Senatemw sprawach UE, gdyż Traktatumacnia rolę parlamentów na-rodowych w sprawach unijnych.

JAROSŁAW MATRASNajważniejszą kwestią dla

wymiaru sprawiedliwości touporanie się z kwestią tymcza-sowego aresztowania. Obecneregulacje w k.p.k. nie akcentują,

niestety, w sposób wyraźny, żestosowanie tego środka winnobyć wyważone i musi służyćokreślonemu celowi, a nie sta-nowić formę kary. Z punktu wi-dzenia karnisty oczekuję, że no-we regulacje wymuszą nadzórnad instytucją tymczasowegoaresztowania. Od kilkunastu latobowiązuje w Polsce Konwencjao Ochronie Praw Człowiekai Podstawowych Wolności, a jed-nak przedłużające się tymczaso-we aresztowania stanowią głów-ną bolączkę wymiaru sprawie-dliwości. Większość spraw prze-granych przed Trybunałemw Strasburgu dotyczy stosowa-nia tymczasowego aresztowaniaponad rzeczywiste potrzeby po-stępowania. Taki stan rzeczy nie

buduje pozytywnego obrazuPolski, naraża nas na koszty.

Niewątpliwie w 2009 rokumusi zostać załatwiony problemz asesorami, którzy stracą prawoorzekania w maju. Powinna teżnastąpić znaczna poprawa wy-nagrodzeń sędziowskich, gdyżodbiegają one od poziomu, któ-ry gwarantuje konstytucja.

RYSZARD KALISZWażną sprawą jest uchwale-

nie ustawy o prokuraturze. Po-winna ona rozdzielić funkcjęprokuratora generalnego od mi-nistra sprawiedliwości. Takierozwiązanie uniezależni proku-raturę od wpływów politycz-nych. W 2009 roku Sejm powi-nien stworzyć ramy ustawowe

dla podwyżek sędziowskich.Musimy też poważnie zająć sięnowym prawem międzynarodo-wym prywatnym. Obecne regu-lacje pochodzące z 1964 roku sąprzestarzałe i nie odpowiadająpotrzebom. Pilne staje się teżuchwalenie ustawy o zawodachprawniczych: radcach praw-nych, adwokaturze i notariacie,tak aby do końca zrealizowaćorzeczenia Trybunału Konstytu-cyjnego w sprawie pełnego donich dostępu.

Ponadto trudna dyskusja cze-ka posłów nad projektami usta-wy medialnej i ustawy bioetycz-nej regulującej prawne aspektyzapłodnienia in vitro.■

Opracowała KATARZYNA ŻACZKIEWICZ

BRONISŁAW KOMOROWSKImarszałek Sejmu

BOGUSŁAW BANASZAKprzewodniczący Rady Legislacyjnej przy prezesie Rady Ministrów

JAN BARCZKolegium Prawa Akademii LeonaKoźmińskiego w Warszawie

JAROSŁAW MATRASsędzia Sądu Najwyższego

RYSZARD KALISZposeł, adwokat

SONDA GAZETY PRAWNEJ | LEGISLACJA | Najważniejsze wyzwania prawne w 2009 roku

Lepsze prawo na trudne czasyJutro rozpoczyna się pierwsze w tym roku posiedzenie Sejmu.Jakimi ustawami w pierwszej kolejności powinni zająć sięposłowie? O opinię poprosiliśmy osoby zajmujące się praktycznielub teoretycznie problematyką legislacyjną.

DZIŚ w Gazecie Prawnej CD Podatki 2009

www.gazetaprawna.plwww.forsal.pl

Sprawdź, czy otrzymałeś płytę

Ważne! Tylko Prenumeratorzy wersji Premium dostają Gazetę Prawną ze wszystkimi specjalnymi dodatkami (płyty, książki).Jeśli chcesz je otrzymywać, zgłoś się do swojej firmy kolporterskiej i zamień wersję Standard na Premium.

Informacje o prenumeracie: www.gazetaprawna.pl/prenumerata

WWW.GAZETAPRAWNA.PL10 | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 Prawo

Sprawdź,

w podatkachco zmieniło się

Jutro w Gazecie PrawnejPodatek dochodowy od osób fizycznych

7 stycznia Podatek od towarów i usług ustawa po zmianach z komentarzem eksperta

Książki dostępne w punktach sprzedaży oraz dla prenumeratorów wersji Premium

ustawa ze zmianami na 2009 r.

komentarz ekspertów

wyjaśnienia, jak skorzystać na zmianach:

❚ skali podatkowej ❚ w uldze odsetkowej ❚ w uldze prorodzinnej ❚ w odliczeniach zagranicznych składek ubezpieczeniowych

www.gazetaprawna.plwww.forsal.pl

NOWE PRAWO Od styczniawzrastają o 5–8 proc. opłaty zawywóz śmieci z gospodarstwdomowych, gdyż podniesionezostały koszty składowaniaodpadów na wysypiskach.

ŁUKASZ KULIGOWSKIlukasz.kuligowski@infor.pl

Od 1 stycznia obowiązująwyższe opłaty za korzysta-

nie ze środowiska. Zgodniez rozporządzeniem Rady Mini-strów z 14 października 2008 r.w sprawie opłat za korzystanieze środowiska (Dz.U. nr 196,poz. 1217) składowanie 1 tonyodpadów na wysypisku będzieteraz droższe o 25 zł w stosunkudo roku ubiegłego. Oznacza to,że przedsiębiorcy wywożący od-pady z gospodarstw domowychzapłacą teraz 100 zł za każdąprzywiezioną tonę zmieszanych

śmieci na składowisko. Koszt tenmoże zostać przerzucony namieszkańców miast i gmin. Mi-nisterstwo Środowiska szacujejednak, że po podwyżce opłat zaskładowanie odpadów na wysy-pisku miesięcznie zapłacimyśrednio o 62 grosze więcej niżw roku 2008.

Eksperci twierdzą, że pod-wyżki mogą być nieznaczne – napoziomie od 5 proc. do 8 proc.,ale tylko pod pewnymi warun-kami.

Tomasz Uciński, prezes Krajo-wej Izby Gospodarki Odpadami,zaznacza, że nieznacznie wyż-sze opłaty za wywóz śmieci z go-spodarstw domowych będą tyl-ko wtedy, jeżeli firmy, które re-alizują tego typu usługi, zainwe-stowały wcześniej w systemy dosortowania odpadów. Przedsię-biorstwa, które tego nie zrobiłyodpowiednio wcześniej, prze-

rzucą cały koszt podwyżki zaskładowanie śmieci na swoichklientów.

Podwyżka opłaty za składo-wanie odpadów wynika z tego,że Polska musi przetwarzać i od-zyskiwać coraz więcej odpadów,a nie tylko je składować. Obec-nie ponad 90 proc. odpadówulegających biodegradacji trafiana wysypiska. Nie są one w ża-den sposób przetwarzane. UniaEuropejska wymaga, aby do2010 roku na składowiska trafia-ło nie więcej niż 75 proc. takichodpadów. Resort środowiskaoczekuje, że podniesienie opłatza składowanie odpadów zmie-szanych wymusi na przedsię-biorcach nie tylko segregacjęśmieci, ale i ich przetwarzanie.Ponadto wyższe stawki opłat zaskładowanie odpadów mająspowodować podwyższeniekosztów zarządzania wysypiska-

mi. W ten sposób działalnośćfirm, które zajmują się odzy-skiem i recyklingiem odpadów,będzie bardziej konkurencyjnaw stosunku do tych, które posia-dają składowiska.

W rozporządzeniu określo-no, że 100 zł będzie wynosiłaopłata za składowanie jednejtony już posegregowanych od-padów – papier, szkło etc. Dzię-

ki temu mniej opłacalna będziepraktyka polegająca na tym, żeprzedsiębiorcy odbierali odmieszkańców posegregowaneodpady, które w efekcie i taktrafiały na składowiska razemz innymi śmieciami. Wyższastawka ma w tym przypadkuwymusić kierowanie posegre-gowanych odpadów do prze-tworzenia.■

ŚRODOWISKO | Wyższe koszty składowania odpadów

Więcej zapłacimy za wywóz śmieci na wysypisko

NOWE PRAWO Dowodyosobiste, zawierającenieaktualne dane, zgubionebądź skradzione, będą od nowego rokuunieważniane z urzędu.

EWA GRĄCZEWSKA-IVANOVAewa.graczewska-ivanova@infor.pl

Wprzypadku zmiany na-zwiska, imienia bądź

adresu należy wymienić do-wód osobisty. Jeżeli ktoś tegonie zrobi – po trzech miesią-cach jego dokument straciautomatycznie ważność.W przypadku Polaków prze-bywających za granicą doku-ment straci ważność – poczterech miesiącach. Zapomi-nalscy będą mieli kłopotyprzy przekraczaniu granicyczy ubieganiu się w bankuo kredyt. Za uchylanie się odwymiany dowodu grozi, jakdotychczas, kara grzywny lubograniczenia wolności do jed-nego miesiąca.

Zniszczenie lub zgubienieNowe zasady unieważnia-

nia dowodów osobistychwprowadziła nowelizacjaustawy o ewidencji ludnościi dowodach osobistychz 3 października 2008 r.(Dz.U. nr 195, poz. 1198),która weszła w życie 1 stycz-nia 2009 r. Na jej podstawiedowód będzie unieważnianyz urzędu także w raziezniszczenia lub zgubieniaoraz w dniu utraty ważno-ści. Dowód osobisty unie-ważnia ten organ, który gowydał, czyli wójt, burmistrzlub prezydent miasta. Infor-macja o tym pojawi sięSWDO (system wydawaniadowodów osobistych)

– Zmiana jest podyktowa-na potrzebą wyeliminowa-nia przepisów budzącychwątpliwości interpretacyjne.Nowością jest ustalenie za-sad unieważniania dowo-dów, których brakowałow obecnych przepisach –wskazuje Wioletta Paprockaz MSWIA.

Wymiana dowoduDotychczas przepisy regu-

lowały przesłanki wymianydowodu oraz jego zwrotu.Dokument był unieważnia-ny przy odbiorze nowegodowodu osobistego przezodcięcie lewego rogu o po-wierzchni co najmniej1 cm2. W praktyce więc wie-le osób zaniedbywało obo-wiązek wymiany dowodui mimo zmiany zameldowa-nia lub nazwiska nadal po-sługiwało się posiadanymdowodem. Do momentu od-bioru nowego dowodu starydokument z nieaktualnymidanymi zachowywał swąważność.

– Nowelizacja wprowadzi-ła nowe rozwiązanie, którenie uzależnia unieważnieniadowodu osobistego w syste-mach informatycznych odobowiązku faktycznego zwro-tu dokumentu do jego wy-stawcy. Unieważnienie dowo-du osobistego następuje naskutek zaistnienia okoliczno-ści przewidzianych prawem –wyjaśnia Wioletta Paprockaz MSWIA.■

DOWODY OSOBISTE

Automatycznautrata ważności

PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 | 11WWW.GAZETAPRAWNA.PL Podatki

PIT | Rozliczenie dochodów uzyskanych w 2009 roku

Nowe zasady korzystania z ulgi odsetkowej

KRYSTYNA GÓRCZAKgp@infor.pl

Z amiana zaciągniętegow latach 2002–2006kredytu mieszkaniowe-

go na inny, tańszy kredyt niespowoduje już utraty prawa doodliczania odsetek. Utraconeodsetki podatnik będzie mógłrozliczyć w zeznaniach za 2008i 2009 rok. To efekt zmian doprzepisów dotyczących ulgi od-setkowej, które zaczęły obowią-zywać 1 stycznia 2009 r.

Nowe przepisy przewidują,że podatnikowi, któremu w la-tach 2002-2006 został udzielo-ny kredyt (pożyczka) na sfinan-sowanie inwestycji mającej nacelu zaspokojenie własnych po-trzeb mieszkaniowych (tzw.kredyt mieszkaniowy), przysłu-guje na zasadach określonychw przepisach o PIT obowiązują-cych przed 1 stycznia 2007 r.prawo do odliczania wydatkówna spłatę odsetek:■ od kredytu mieszkaniowego,■ od kredytu (pożyczki) zacią-

gniętego na spłatę kredytumieszkaniowego,

■ od każdego kolejnego kredy-tu (pożyczki) zaciągniętegona spłatę kredytu (pożyczki),o których mowa w dwóch po-przednich punktach.

Odliczamy konsolidacjęPrzepis ten umożliwia zatem

odliczenie nie tylko takiego kre-dytu, który zaciągnęliśmy naspłatę wziętego pierwotnie kre-dytu mieszkaniowego, lecz tak-że każdego kolejnego kredytuzaciągniętego na spłatę takiegozadłużenia. Można zatem odli-czać także odsetki od branychpóźniej kredytów konsolidacyj-

nych, z jednym jednakistotnym zastrzeże-niem. Odliczenie niemoże dotyczyć tej czę-ści odsetek od kredytu

konsolidacyjnego, która nie do-tyczy finansowania celówmieszkaniowych.

Można to zilustrować prostymprzykładem. Podatnik ma zacią-gnięte dwa kredyty. Na zakupmieszkania oraz na zakup sa-mochodu. Aby zmniejszyć wy-sokość płaconych rat, bierze kre-dyt konsolidacyjny (łączy oby-dwa kredyty w jednym). Odset-ki od kredytu wynoszą 10 tys. złrocznie. Zadłużenie z kredytumieszkaniowego to 80 tys. zł.Zadłużenie z kredytu samo-chodowego to 20 tys. zł. A za-tem kredyt mieszkaniowy sta-

nowił 0,8 całości kredytu, a samochodowy 0,2 kredytukonsolidacyjnego. Wynikaz tego, że 8 tys. zł odsetekprzypada na spłatę wcześniejzaciągniętych kredytów miesz-kaniowych, a 2 tys. zł na spła-tę kredytu samochodowego.A zatem podatnik może w ra-mach ulgi odsetkowej odliczyć8 tys. zł z tytułu zapłaconychw ciągu roku odsetek. Oczywi-ście pod warunkiem, że kwotata mieści się w limicie odlicze-nia, o czym za chwilę.

Stare kredytyCzęść podatników utraciła

w poprzednich latach prawo doodliczania odsetek od kredytówna cele mieszkaniowe w związ-ku z zamianą tych kredytów,czy to na kredyty refinansoweczy też konsolidacyjne. Rów-nież takie osoby będą mogłyskorzystać z nowych rozwiązańi odzyskać utracone odliczenia.Przepisy przewidują, że odsetkiod kredytu (pożyczki), zapłaco-ne w latach 2002–2007w związku z inwestycją zakoń-czoną przed 1 stycznia 2008 r.,podlegają odliczeniu na zasa-dach (po spełnieniu warunkówokreślonych w przepisach obo-wiązujących do końca 2006 ro-ku) od dochodu (przychodu)

uzyskanego w roku2008 lub 2009. Po-datnicy dostali zatemmożliwość odliczeniaich albo w rozliczeniu

za rok 2008, za który zeznanieskładane jest do 30 kwietnia2009 r., albo za 2009 rok, zaktóry zeznanie będzie składanedo 30 kwietnia 2010 r.

Przy czym obowiązuje tu za-sada, że, po pierwsze, odlicze-nia dokonuje się najwcześniejza rok podatkowy, w którymzostała zakończona dana in-westycja. Po drugie, odsetkizapłacone przed rokiem,w którym inwestycję zakoń-czono, mogą być odliczone odpodstawy obliczenia podatkuza rok podatkowy, w którympodatnik po raz pierwszy odli-cza odsetki.

Ostateczny termin to 2027 rokNowe przepisy przewidują,

że z odliczenia podatnik możekorzystać do upływu terminuspłaty określonego w umowieo kredyt mieszkaniowy, którazawarta została przed 1 stycz-nia 2007 r. Co więcej, obowią-zuje też druga zasada: bezwzględu na to, na jak długi

okres umowę zawarto, z odli-czenia podatnik może korzy-stać nie dłużej niż do 31 grud-nia 2027 r. Z tym dniem prawodo ulgi odsetkowej definityw-nie wygasa. Prosty przykład.Podatnik zawarł w 2006 rokuumowę o kredyt mieszkaniowyi spełnił wszystkie warunki, odktórych uzależnione jest prawodo korzystania z ulgi odsetko-wej. Umowa zawarta zostałana 30 lat. Wynika z tego, żeostatnie odsetki zapłaci onw roku 2036. Z odliczenia bę-dzie mógł jednak korzystać tyl-ko do końca 2027 roku. Nie od-liczy zatem odsetek płaconychw latach 2028–2036.

Odliczanie odsetekAby odliczać kredyty konso-

lidacyjne i refinansowe, trzebabędzie spełnić wszystkie starewarunki korzystania z ulgi od-setkowej. Dotyczy to także tejzasady, że odliczenia ulgi od-setkowej dokonuje się najwcze-śniej za rok podatkowy, w któ-rym została zakończona danainwestycja. Przy czym w zezna-niu podatkowym składanym zarok, w którym podatnik po razpierwszy dokonuje przedmio-towych odliczeń, mogą być od-liczone zarówno odsetki zapła-cone w danym roku, jak i od-setki naliczone i zapłaconeprzed rokiem, w którym danainwestycja została zakończona.Odsetki zapłacone przed ro-kiem zakończenia inwestycjimogą być odliczone równieżw roku podatkowym bezpo-średnio następującym po roku,w którym podatnik po razpierwszy odliczył odsetki.W tym przypadku odliczeniuw danym roku podatkowympodlega wyłącznie różnicamiędzy sumą odsetek przypa-dających do odliczenia a kwotąodsetek faktycznie odliczonychw roku, w którym podatnik do-konał pierwszego odliczenia.We wszystkich przypadkachtrzeba zadbać o dokumentację.Przed wypełnieniem zeznaniaw każdym roku trzeba poprosićo zestawienie odsetek, którezapłaciliśmy w danym roku.

Do zeznania podatkowegoskładanego za rok, w którym poraz pierwszy dokonuje się odli-czeń z tytułu poniesienia wy-datków na spłatę odsetek odkredytów mieszkaniowych po-datnik dołącza oświadczenieo wysokości wszystkich ponie-sionych wydatków związanychz daną inwestycją. W tym o wy-

sokości wydatków udokumen-towanych fakturami wystawio-nymi przez podatników podat-ku od towarów i usług nieko-rzystających ze zwolnienia odtego podatku. Jest to tzw.oświadczenie PIT-2K.

Uwaga na limityOdliczenie obejmuje wyłącz-

nie odsetki od tej części kredytu(pożyczki), która nie przekraczakwoty stanowiącej iloczyn 70mkw. powierzchni użytkoweji wskaźnika przeliczeniowego1 mkw. powierzchni użytkowejbudynku mieszkalnego, ustalo-nego dla celów obliczenia pre-mii gwarancyjnej od wkładówna oszczędnościowych książecz-kach mieszkaniowych za IIIkwartał roku poprzedzającegorok podatkowy, określonej narok zakończenia inwestycji.

Na 2008 rok kwota ta wynosi212 870 zł. Zatem w sytuacji, gdypodatnik w latach 2002–2006zaciągnął kredyt (pożyczkę)w wysokości np. 300 tys. zł,i w 2008 roku zakończył inwesty-cję mieszkaniową, to w zeznaniupodatkowym składanym za tenrok może odliczyć od dochodufaktycznie zapłacone odsetkiw części przypadającej na kredytw kwocie 212 870 zł, czyli w ta-kim procencie, jaki uzyska z po-dzielenia kwoty limitowanej (212 870 zł) przez całą kwotękredytu (300 tys. zł) x 100.

Odliczenie bez gruntuBez względu na to, jaki kredyt

związany z finansowaniem lubrefinansowaniem zakupu miesz-kania będziemy spłacali, musi-my też pamiętać, że nie wolnonam odliczyć tej części odsetek,która przypada na kupowany ra-zem z mieszkaniem czy domemgrunt lub udział w gruncie. Za-wsze zatem konieczne jest usta-lenie, jaka część kredytu przypa-da na zakup mieszkania (do-mu), a jaka na zakup gruntu.Chodzi przy tym o ustaleniewskaźnika procentowego udzia-łu wartości gruntu (lub udziałuw gruncie) w wartości całej ku-powanej nieruchomości.■

Podstawa prawna■ Art. 7 ustawy z 7 listopada 2008 r.

o zmianie ustawy o podatku dochodo-wym od osób fizycznych, ustawy o po-datku dochodowym od osób praw-nych oraz niektórych innych ustaw,uchwalonej (Dz.U. nr 209, poz. 1316).

■ Art. 9 ustawy z 16 listopada 2006 r.o zmianie ustawy o podatku dochodo-wym od osób fizycznych oraz o zmia-nie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 217, poz. 1588 z późn. zm.).

Podatnik, który będzie chciał odliczyć odsetki od kredytu konsolidacyjnego, będzie musiał ustalić, jaka

część tych odsetek dotyczy konsolidowanego kredytu mieszkaniowego, a jaka innych zobowiązań.

GP radziprawo na co dzień

JUTROJak pilnować stanu konta w OFE

EksperciGAZETY

PRAWNEJw mediach

Słuchaj audycji RadiaDla Ciebie o 13.00

■ Portfel dla ciebie

Oglądaj w TV BIZNESPoranek prasowy z GazetąPrawną o 8.45 i 11.45■ Komentarz do wydarzeńgospodarczych tygodnia

Biznes Tydzień oglądaj w TV Biznes sobota godz. 7.10, 12.40, 17.10niedziela godz. 7.40, 12.10, 22.10

■ Podsumowanie wydarzeń gospodarczych tygodnia

Słuchaj w radiowej Trójce o 9.30Informator ekonomiczny

■ Komentarz do wydarzeńekonomicznych

SOBOTA, NIEDZIELACZWARTEKŚRODA

11

22

We wrześniu 2005 r. podatnik zaciąga kredyt na cele miesz-kaniowe (walutowy). W styczniu 2008 r. podatnik zaciągakredyt konsolidacyjny (w złotych) na spłatę różnych zobo-wiązań, w związku z czym, na podstawie obowiązującychwówczas przepisów, traci prawo do ulgi odsetkowej.

Dane wyjściowe:■ kredyt 400 tys. zł, w tym■ spłata kredytu mieszkaniowego 250 tys. zł■ spłata kredytu samochodowego 50 tys. zł■ spłata zadłużenia karty kredytowe 50 tys. zł■ spłata zadłużenia w linii debetowej 10 tys. zł■ pożyczka na remont mieszkania 40 tys. zł■ wartość mieszkania 250 tys. zł■ wartość gruntu 50 tys. zł■ roczne odsetki od kredytu 24 tys. złUdział kredytu mieszkaniowego w konsolidacyjnym 75 proc.Udział pozostałych tytułów w kredycie konsolidacyjnym 25 proc.Odsetki od kredytu mieszkaniowego 18 000 złOdsetki od pozostałych kredytów 6000 złUdział mieszkania w kredycie w części mieszkaniowej 87,5 proc.Udział gruntu w kredycie w części mieszkaniowej 12,5 proc.Odsetki od kredytu na mieszkanie 15 750 złOdsetki od kredytu na grunt 2250 złKwota odsetek do odliczenia 0 złOdsetki zapłacone w 2008 roku w części przypadającej na mieszkanie 15 750 złW rozliczeniu za rok 2008 podatnik nabywa ponownie prawo do ulgiodsetkowej, w związku z wejściem w życie nowych przepisów. Uwzględnienie limitu ulgi (212 870 zł)Zaciągnięty przez podatnika kredyt 400 000 złW tym na cele mieszkaniowe 250 000 złLimit odliczenia za 2008 r. 212 870 złWskaźnik udziału limitu w kredycie 85,148 proc.Odsetki od kredytu na cele mieszkaniowe 18 000 złOdsetki mieszczące się w limicie 15 326,64 złUdział mieszkania w odsetkach 87,5 proc.Odsetki do odliczenia w zeznaniu 13 410,81 zł

PRZYKŁAD: ULGA OD KREDYTU KONSOLIDACYJNEGO

11

Podatnik nabywa prawo do ulgi odsetkowej (waluto-wy kredyt mieszkaniowy) w związku z podpisanymdo końca grudnia 2006 r. kredytem na cele mieszka-niowe.Dane wyjściowe:

■ kredyt 300 tys. zł■ wkład własny 100 tys. zł■ wartość mieszkania 350 tys. zł■ wartość gruntu 50 tys. zł■ suma odsetek rocznie 10 tys. złObliczenie wysokości ulgi:Udział mieszkania w kredycie 87,5 proc.Udział gruntu w kredycie 12,5 proc.Odsetki od kredytu na mieszkanie 8750 złOdsetki od kredytu na grunt 1250 złKwota odsetek do brana pod uwagę przy obliczeniu kwoty odliczenia 8750 złUwzględnienie limitu ulgi (189 000 zł)Zaciągnięty przez podatnika kredyt 300 000 złLimit odliczenia za 2008 r. 189 000 złWskaźnik udziału limitu w kredycie 63 proc.Odsetki zapłacone od kredytu 10 000 złOdsetki mieszczące się w limicie 6300 złUdział mieszkania w odsetkach 87,5 proc.Odsetki do odliczenia w zeznaniu 5512,50 zł

PRZYKŁAD: ULGA OD KREDYTU MIESZKANIOWEGO

22

Limit ulgi odsetkowej w latach 2002–20092002–2007 r. 189 000 zł2008 r. 212 870 zł2009 r. 243 460 zł

LIMIT ULGI ODSETKOWEJ

WWW.GAZETAPRAWNA.PL12 | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2

Kronika prawa8 stycznia 2009 r.

Wchodzi w życie nowe prawo Ustawa z 23 października 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 217, poz. 1381)

Dziennik Ustaw nr 233z 29 grudnia 2008 r.

POSTĘPOWANIE KOMPENSACYJNE

Ustawa z 19 grudnia 2008 r. o postępowaniu kompensacyj-nym w podmiotach o szczególnym znaczeniu dla przemysłustoczniowego POZ. 1569■ Wejdzie w życie po upływie 7 dni od ogłoszenia, tj.6 stycznia 2009 r. Omówienie: Ta specustawa pozwoli na prowadzenie działal-ności stoczniowej do początku czerwca 2009 r. i na utrzymaniepotencjału produkcyjnego oraz ciągłości wypłat dla pracowni-ków Stoczni Gdynia i Stoczni Szczecińskiej Nowa. Umożliwia teżsprzedaż pogrupowanego majątku stoczni (nieobciążonego dłu-gami), wykluczając jednocześnie konieczność zwrotu pomocypublicznej przez inwestora. Ministerstwo Skarbu Państwa wy-łoni niezależnego obserwatora, który będzie monitorował całyproces. Będzie on powołany spośród kandydatów uzgodnionychz Komisją Europejską. Obserwator ma informować równieżzwiązki zawodowe. Do czerwca 2009 r. zrealizowany zostanieprogram ochronny dla pracowników obu stoczni oraz ich spó-łek. Wartość programu dobrowolnych odejść i monitorowanychzwolnień jest szacowana na 400 do 500 mln zł. Programy teumożliwią m.in. wsparcie pracowników stoczni w uzyskaniu po-nownego zatrudnienia i uzyskania dotacji na rozpoczynanie dzia-łalności gospodarczej. Wynagrodzenia będą wypłacane do koń-ca maja 2009 r. Odszkodowania dla stoczniowców mają wyno-sić – w zależności od stażu pracy – od 20 do 60 tys. zł.

Dziennik Ustaw nr 234z 30 grudnia 2008 r.

OCHRONA ZDROWIA

Ustawa z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniuzakażeń chorób zakaźnych u ludzi POZ. 1570■ Weszła w życie 1 stycznia 2009 r. z wyjątkiem art. 9, któ-ry wchodzi w życie 1 stycznia 2010 r.

PRAWO CYWILNE

Ustawa z 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks po-stępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw

POZ. 1571■ Wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od ogłoszenia,tj. 1 lipca 2009 r., z wyjątkiem art. 1 pkt 5, 9, 12 i 15-18 orazpkt 78 w zakresie dodawanych art. 11534, art. 11535, art.11537 i art. 11538, a także art. 7 pkt 1 i 3–5, które weszływ życie 12 grudnia 2008 r.

UPADŁOŚCI

Ustawa z 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Prawo upa-dłościowe i naprawcze oraz ustawy o kosztach sądowychw sprawach cywilnych POZ. 1572■ Wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od ogłoszenia, tj.31 marca 2009 r.

RUCH DROGOWY

Ustawa z 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Prawo o ru-chu drogowym POZ. 1573■ Wejdzie w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia, tj. 14stycznia 2009 r.

Ustawa z 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o transporciedrogowym oraz o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogo-wym POZ. 1574■ Wejdzie w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia, tj. 14stycznia 2009 r.

PODATKI

Rozporządzenie ministra finansów z 16 grudnia 2008 r.w sprawie określenia wzoru rocznego obliczenia podatku

wraz z informacją o wysokości dochodu, do sporządzeniaktórych obowiązane są organy rentowe POZ. 1575■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 30 grudnia 2008 r.

Rozporządzenie ministra finansów z 16 grudnia 2008 r.w sprawie sposobu pobierania i zwrotu podatku od czynno-ści cywilnoprawnych POZ. 1577■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r. Więcej Podatki • Znane są nowe formularze podatkowe –GP nr 254/2008

RACHUNKOWOŚĆ

Rozporządzenie ministra finansów z 16 grudnia 2008 r.w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialnościcywilnej przedsiębiorców wykonujących działalność z zakresuusługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych POZ. 1576■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r. Więcej Podatki • Polisy OC dla biur na 15 tys. euro – GP nr254/2008

PRAWO CELNE

Rozporządzenie ministra finansów z 16 grudnia 2008 r.w sprawie właściwości miejscowej organów celnych

POZ. 1578■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r.

WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI

Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 16 grudnia2008 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych sądówgrodzkich oraz zmiany rozporządzenia w sprawie utworze-nia sądów grodzkich POZ. 1579■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r.

Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 16 grudnia2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wyznaczeniasądów rejonowych, które zakładają i prowadzą księgi wie-czyste w systemie informatycznym POZ. 1580■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r.

Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 16 grudnia2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sądów apela-cyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz usta-lenia ich siedzib i obszarów właściwości POZ. 1581■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r.

Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 16 grudnia2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie utworzeniasądów gospodarczych POZ. 1582■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r.

Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 18 grudnia2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie utworzeniasądów pracy i sądów ubezpieczeń społecznych POZ. 1583■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r.

OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA

Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i admini-stracji z 11 grudnia 2008 r. w sprawie stażu adaptacyjnegoi testu umiejętności w toku postępowania w sprawie uzna-nia kwalifikacji do wykonywania zawodu inżyniera pożarnic-twa, technika pożarnictwa i strażaka POZ. 1584■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 30 grudnia 2008 r.

DETEKTYWI

Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administra-cji z 16 grudnia 2008 r. w sprawie stażu adaptacyjnego i te-stu umiejętności w toku postępowania w sprawie o uznaniekwalifikacji do wykonywania zawodu detektywa POZ. 1585■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 30 grudnia 2008 r.

ADMINISTRACJA

Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i admini-stracji z 18 grudnia 2008 r. w sprawie ustalenia, zmiany

i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości orazobiektów fizjograficznych POZ. 1586■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r.

Wchodzą w życie 5 stycznia 2009 r.

PRODUKTY ROLNE

Ustawa z 24 października 2008 r. o zmianie ustawy o reje-stracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środ-ków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych orazo zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 216, poz. 1368) Omówienie: Znowelizowano przepisy dotyczące właści-wych organów oraz postępowania w zakresie oceny wnio-sków o rejestrację produktów rolnych, a także dotyczące tym-czasowej ochrony krajowej, kontroli produktów rolnychi środków spożywczych.

Dziennik UrzędowyUnii Europejskiej L 350z 30 grudnia 2008 r.

W nim m.in.

KSZTAŁCENIE OBYWATELI

Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1357/2008/WEz 16 grudnia 2008 r. zmieniająca decyzję nr 1720/2006/WEustanawiającą program działań w zakresie uczenia się przezcałe życie■ Weszła w życie następnego dnia po opublikowaniu, tj.31 grudnia 2008 r. Omówienie: Mają zostać poprawione procedury i sposóbprzepływu informacji po to, żeby skrócić o dwa do trzechmiesięcy przyznawanie dotacji. Chodzi też o likwidację opóź-nień, które nieproporcjonalnie obciążają administrację pro-gramu i powodują marnotrawienie funduszy.

Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1358/2008/WEz 16 grudnia 2008 r. zmieniająca decyzję nr 1904/2006/WEustanawiającą program Europa dla Obywateli na rzecz pro-mowania aktywnego obywatelstwa europejskiego na lata2007-2013■ Weszła w życie następnego dnia po opublikowaniu, tj.31 grudnia 2008 r. Omówienie: Żeby zlikwidować opóźnienia w przepływiefunduszy do beneficjentów Komisja ma informować komitetoraz Parlament Europejski o wszystkich decyzjach w ciągudwóch dni roboczych. Chodzi o opisy i analizy otrzymanychwniosków, oceny i wyboru, listę projektów zaproponowanychdo finansowania oraz projektów, które zostały odrzucone.

OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH

Decyzja ramowa Rady 2008/977/WSiSW z 27 listopada 2008 r.w sprawie ochrony danych osobowych przetwarzanych w ra-mach współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych■ Wejdzie w życie dwudziestego dnia po opublikowaniu,tj. 19 stycznia 2009 r. Omówienie: Dane osobowe zostają usunięte lub zanonimi-zowane, jeżeli nie są już potrzebne w celach, do których zo-stały legalnie zgromadzone, lub w których są legalnie dalejprzetwarzane. Dane blokuje się, jeżeli istnieją uzasadnionepodstawy, by sądzić, że ich usunięcie godziłoby w słuszne in-teresy osoby, której dotyczą. Te, do których dostęp został za-blokowany, mogą być przetwarzane jedynie w celu, z powo-du którego ich usunięcie było niemożliwe. Przekazywanie da-nych bez uprzedniej zgody dopuszczalne jest jedynie wtedy,kiedy jest niezbędne dla zażegnania bezpośredniego i po-ważnego zagrożenia bezpieczeństwa publicznego państwaczłonkowskiego lub państwa trzeciego, a uprzedniej zgodynie można uzyskać na czas.

Kolumnę przygotowali DOBROMIŁA NIEDZIELSKA-JAKUBCZYK i MAREK KOBYLAŃSKI