HLTURK

ARKEoLoJi VE ETNoGRAFYA DERcisiYIL:2001 SAYI: 2

o(X,99\i9

. t l

c$9

Ktiltiir Bakanh$rAmtlar ve Miizeler Genel Miidiirliigii

tarafindan yilda bir yayrmlarur.

Ankam/200I

oDTr,i nnUzE

OBJE UZERINDE.YAPRE STO nASyO N - KO]U SE nvdffi

^ i t ' ; ' ; ; : ' : : . ' - '

" ; ' ' : : ; -CALISMATARI

" 0 rt a D oiu T eknik U niv er eit e si M ize ei Es erl eriKoneervaeyon v .e Ree to raeyon T ro jee i "ka V e amtn d a, 9 eglep el e r, Y al tn c ak v e Ko gumb elifiimiilijs kanlan buluntulanndan toolam 24 adet,Vigmi g t o p r ak ka p ;. 1 9 95 y tln d a kons e rv aey o nl a r ryaplmak izere A.U. bagkent Meslek YLiksakokuluI abor at uv arlanna 7etirilmigtir. bu eoerlerin gofiuFri6 Ddnemine, bir kremr da Helleniol ik Donemeaittir.

Resim I : Eski restorasyonda montaj ve dolguhatalan

Resim 2 : Eski restorasyon hatalanndan detay

9 adet gdmlek,S adet amphora ve 6erikalanrda klgUk b oyutlu deiigik kap forml annd an olug anbu eeerler, daha dnce baganez bir reetorasyonag amaotnd an gegirilmig; ancak duruml anmn kiitlo lm a a n e d eniyl e, ko n e erv a oy o n mU d ah al el er i ninf,ekr ar y aV ilm a em a kar ar v erilmiqt i r. I 6z kon u s ueeerlerin durumu, agafirda da belirtilecefri izere,Tirkiye' de koneervaeyon adna y aVilan faaliyetlerinni tel i l in i qbetermeei baktmndan i lq inq bir ornekLeqkil eLmekte v e konsew aey onun b aeil bir ameliy eolm a drir n qd eter m ekte di r1 .

Eeerler Uzerinde 4erekl i inceleme ve belqelemei q l e m l e r i y a V r l d t k t a n s o n r a , k o h e e r v a e y o nd u r uml a r ryl a il gili g u Le o Vitl er d e b ul u n ul m u qtu r :

1- Eoerler in Koneeraeyon Oncesi GenelDurumlarrHeVei garkta bigimlendirilmiq olup, qenelde kr em

r e n k l i k i l h a m u r u n d a n e l d e e d i l m i g l e r d i r ,

Qofiu iyi der ec ed e pigirilmedikleri iqin gdzen ekl erii r i ve dokulan kabadv.

r t o

Resim 3a : Eski restorasvon hatalanndan detav.Ust iiste bindirilmig pargalar ve orjinalparga iizerine pahlanan algr dolgu

Ozellikl e 6 eqtep eler 1 Um1li eU' ne ait g 6mlek v eamphoradan o lu?an Fr iq kaplan, kremaoyonmalzemeei olar ak kullanimqtrz, Odylece, eserlerUzerinde lokal yanmalar ve dolayrayla y\zeylerdeoiyahlagmg renk a l t eraeyonlan o lugmugt ur .

Kremaeyon arasrnda, uzun sUre y'ikeek adaat'ege maruz kalan bazr objeler Azerinde Vatlamalarve yaTeal deformaeyon olugmuglur. Ylikeak rgrbaz parEalarda iee kil gimeeine neden olmugtun

Aynca, kremaoyori r'brastnda aym ortamdabulunan bronzlevhaffirEalan, yijkaek rcryla baztkaV yazeylerine yayVp kaynaqmry ve yer yer

/ i - - r ! - - ;

y \zey le rde oke idaeyona neden o lmug tu r .2- Eeki Koneervasyon HatalarrKazlar straanda krk pargalar halinde bulunan

bu eeerler, l9BB yi lnda Anadolu MedeniyetlariMUze si I ab o r at uv a r l a r m d a r e elo r e e di lmi gti F .Ancak i l kes i z ve 7e l i q igUze l yap lmrg o lanmidahalelerle eeerlere \nemli zararlar v erilmig1"ii^.Reetore edilen bu eserler \zerinde, meeleki etikagotndan bir dizi yanlry ve hatah uygulamalarteopil edi lmigtir. pu teopit leri genel olarak gug ekil d e a r al am ak mimki n dir:

Yapian koneervaeyon iqlemldri herhangi b:irgek i l de be lqe lenmemig t i r . bu neden lekonse rvasyonda ku l l and rk l a r r ydn tem vem alzemelerin (t emizlik, birlegLirme, koneolidaey onvb . ) t eep i t i nde q ig l i k l e r l e ka rg r l ag t lmrg t r .Ta rEa la r muh teme len k imyaoa l ve mekan ikydntnmlerle t emizl enmig: ancak temizlik str asrnday\zeylerde a?nma ve aet ar dok1lmelerine nedenolunmugtur.

Eserlerin montalnda, qenelde geriye donngl'n(uhu veya Veligom tlrl) yaggbncilann kullanidtfii;ancak 6iE birlegen bazr pargalarda "Volyeater"l i l r1 dbnUgqiz ve eeramik igin uyqun olmayanyaTgtrnclarn da kullani ldt$t teepit edi lmigti f .

Montajda qer ekli 6zen gdet erilm ediii v e y eierliVree yaVlmadrir igin, pargalann birbiriyle uyumuea i l anamamtg : kayma la r o lugmug tu r . T am

Resim 3b : Eski restorasvon sonrasl durumu Resim 3c : Yeni restorasyon sonrasl durumu

130

- -f ---+

Resim 4a : Eski restorasyon sonrasl durumu

bir l egt. i r i l em ey en b azt ? a r g al a r d a bi n di r m el e ry apilmtq; bu da objelerde form bozukluklanna nedenolmugtur (Reeim: 1 - 3a, 3b).

Y agghna qerefiinden f azla s\rilerek y1zeyleret a q r t l m r y : t a q a n b u f a z l a l t k l a r y e L e r i n c etemizlenmemigtir.

Monta j e r raamda preo ig in yeg ic i o la rakku l lanr lan ka$f t bant la r , monta j eonrasndakaVlann ig hemlanndan qeri ahnmamq; dolayerylab a ntl a n n z a mkl a r t y izeyl e r d e ku r uy a r ak I ekel e r

Resim 4c : Yeni restorasyon sonrasl durumu

olugturmuqtur.Monlait yaVilan kaplann eksik hamlan alq i le

dolgulanmtg: ancak, \ze l l ik le br jy i ik boyut lub o gl ukl ar d a, g er ek kr em a ey o n d a n g er eke e m o nt ajhataand an kayn aklanan f orm bozukluklan dolyudad a dev am ettirilmigf,ir.

Alq dolqu orijinal yuzey eeviyeeinden ytjkeektutulmug; ayfl zamanda yizeylere bnynk \lEideNaVrilmqf,r. Aynca dol4ulanan kramlann yizeydUzlem eei y ef,erinc e y apilm amrgtrr.

Hatah birleqf,irilen bazr parqalar alq dolquylakaVat larak q iz lenmiqt i r (bu, ancak dolqularedkn ld I k f ,en son ra teep i t ed i l eb i lm ig t i r ) .D ol1ularn renklendirilmeei igin, birkaq 6rnek dqtnda,boyama yoluna qidilmiqve muhtemelen euluboya

Resim 4b : Eski dolgular stjkijldtikten sonra, eksik krsrmlann yeniden dolsulanmasr icinpoly wax ile kahp ahnrrken

t 3 l

ta--Er--#

Resim 5a : Eski restorasyon sonrasl durumu

kullanilmg; bir kremmda da renklendirme higyaVilmamtgtr.

6 oy amada, lam amlanan ktamlann or i j ina lyUzey renqine yakrn ancak daha agrk tondar enkl e n di ril m e ei ilke si n e dikkal e dil m emi gtir. Ayn reeer Uzerindeki y anmadan kaynaklanan farkh renk(agk - koyu) olugumlan boyamada da devametlirilmek iotenmig: ancak uyumsuz v e dalqah r enktonlamalarryla homojen biiiiinliik eafilanamamgtr(Reeim:4a,5a).

1az objeler Uzerinde iee, eeerin y\zey renqineEok y akn t onda boy ama yaplmtg;, bu durum orijinalyizey ile boyana.n dolqu yizeyinin ayut edilmeeini

6ng leq r i rm ig t i r (Keo im : 6a ) .Ooyama e rae rnda kenar la ra

taVrt lan boyalar temiz lenmemig veo r i j i na l yUzey le r k i r l e l i lm ig t i r .

KON9ERVA9YONuUpnHRleueni

Eeer l e r i n yuka r tda be l i rN i l enkoneervaeyon )nceei durumlan v e eekireetor aoy on hatalan teoVit edildiktenoonra, bunlann adk'JlnV tekrar reetoreedilmelerine kar ar verildi. T ar afimtzdanqerEek leg t i r i l en kon oe rv aoy on i .miudahaleleri eraeyla gu agamalardanloluomaktadr:

Resim 5b : Yeni restorasyon soruasr durumu

1- Birlegtirilen ?argalann ve Eski DolgulannSiSkfilmeei}nce l i k l e mon ta jda ku l l an r lmrg o lan . esk i

y aygbnciann qeriy e ddn\gl:n oluV olma drfit, b azrpargalar rtzerinde Eegitli kimyaeal gbz\c'ilerle teet,ed i l d i . 6u Nee t l e r eonucunda , aee ton layaVrg t , r r r c t nn EAzU ldO iU t eoV i t , ed i l d i .Targalann sdk\ld\kten eonra tekrar montajnrkol ayl a gtrr m ak v e p ar g a kay tpl a nnt 6 nl emek igi n,bittn p argalar ebikehlerle t ek tek numaralandnldP.

Numara land rma ig lem inden eon ra , a lE tdolqulann sbk\lmeeine qegildi. 1nce lokal olarakeuyla wlatilV yumu?attlan dolqular kesici aletlerlektril d. 6 u igl em or aorn d a, d ah a 6n c e d e b eliftil di$ii:.?.1lir',lit;l ijri#j.:l;r,. i!:1';L;:i;j:j:i::*'t t].j:;;.;jililii,i;'i;+j:iJl,;i.;

Resim 5c : Eski restorasyonda algr dolgu altrna gizlenenorjinal parga

132

Resim 6a : Eski restorasyon sonrasr durumu

gibi,bir kaE eeerin dolgueu iEinden orijinal ?arQantngrktr i t teepit edi ldi (Reeim:5c).

Orijinal y\zeylere blylk )lqnde taqtrilmq olanalq kalmtilannn temizlenmeoi, gtq tre ole a, mekanikydnr,emler le eai lanA.7istur i ve ince uglu keeicialet ler in yet er l i o lmadrfrr durumlarda, def i ig ikuqlarla kullanilabilen diqqi motorundan yar arlanildt0 n c eki r eoto r a ey on d a y a p qtrrlmtg ol an V ar g al araeefnn y ardmryla aynqt;rldt. Aynqbrma arastnda,birlegen kenarlardan b azen aeeton enjeWe edilerek,b a z e n d e p a m u k l u t a m ? o n u y 6 u l a n a r a ky a p q t r n c t n n y u m u ? a t r l m a a e a f i l a n d r . b uydntemlerle aynQmayan b az parEalar iQin, v akumlukaplar iginde aeef,on buharryla aynqhrma yoluna7idi ldi .

Oir kag eeer uzerinde, iyi birlegLirilemeyen bazrp ar q al ann y a q gtrrlm a e t a m a c ryl a kull anilmtg ol an" Voly eet er" tU rA m alzemenin E620cis\ olm adrf i rig in edkUlmea i ancak eV i ra l mof ,o r yardrmry lam ekan ik o la r ak o a i l an d r ,

2- Montaj (tekrar birleVtirme)Alqt dolqular ve parqalar eoknldikten 6onra,

4erekli temizlik iglemleri de tamamlanarak, eeerleryeniden monLaja hanr hale qetirildi.

7 a r E al a r n bi r l e ql i r i l m eein d e y a q qf i n a ol ar ak,amaca uy6un gi f l b i leqenl i epokei bir regine olanU h u - ? l u s k u l l a n m m a k a r a r v e r i l d i a . O b i e l e r i ndeformaeyonu ve parga boyullarr da dlrkkatealtnarak, birlegtirici q\ci y1keek ve $tya dayankho lmaor neden iy le Uhu-? lue Lerc ih ed i ld i . Ger iyed 6 nU qlU' olm ay a n b u y ag qtr r t cryl a b i r l eqt i r i l e np a r E al an n 4 er ekt i l i n d e t ekr a r s 6ki l ebi lm e eini

Resim 6b: Yeni restorasyon sonrasr durumu

o ail am ak iEin, uy gul am a ar aan d a, a kri I i k bi r r egin eolan Taraloid 6727 gdzeliiei ara tabaka olarakkullanilA.

.. Montajda etraeryla gu ydntemler uyqulandcOnceden numaralandr i lmrg o lan obje lere a i tparEalann bir legecek olan kenarlanna, aseLoniginde hazrlanan %15'lik Taraloid 672 EdzeltieisArUldU.

?araloid eertlegip (yaklagk 24 eaat, eonra)bir ara tabaka oluqturulduktan sonra, gift tUpiqin deki Uhu -?lus eqit or anlar d a kanqtrr i l ar aky aVqttna hazrlanA. H azrlanan y aVqBna V araloidtabakaa Azerine eirUlerek pargalar yaTghrlA.bi5ylece, qerekirae Varaloidli ara tabaka aeetonlayumugal l ry , y ayghr i lan p arg a l ann ebkAlmesieailanabilmektedir.

Qok pargah objelerin montajrnda, 6nce kiElk

Resim 6c : Kromasyon srasrnda kabrn gdvdesine yaprqanbronz levha pargasrnrn y izey de konsolidasyonu

1 3 3

Resim 7 : Restorasyon- Konservasyon iglemleri tamamlanmrg bir grup kap.

parga la r kend i a ra lannda b i r legL i r i l i p be l i r l ib i j y i j k l A k l e r d e q r u p l a r h a l i n e q e t i r i l d i .Y apgttnl an V ar gal ar iy ice pr esl endikten oonr a,yaTgttna eertleqene kadar (yaklagk 12 eaat),qegici olarak kal f i bant lar la sabit lendi ve kumhavuzuna yerlegtiril di. birlegtirilmeainde qlgl:nkg ekil en b az p ar g al a r d a y et e rli p r e ei e ail ay abilm ek

.igin zaman zaman el igkencelerinden yararlanildr.Daha Eonra , g rup la r ha l ine qe l i r i len Varga la rbirlegtirilerek objelerin mont a! lamamlanA.

G e r e k k r e m a s y o n a n m d a k i y a n m a d a nkaynaklanan yaTeal deformaeyon, qerekee eekireetor aey on ar aand a ken ar lar da olugturulana g mm al a r n e deniyl e, b azr p ar E al ann m o ntajn d au y u m q \ E l i k l e r i y l e k a r g l a q f l m t g i l r . b u q i b idurumlarda, eserlere daha lazla zarar vermemekigin zorlamalar a gidilmemig: p argalar olabildiiinceuyunr lu y aygf,trilm ay a g alqilmqt tr.

5- Ekaik Krsrmlarrn Yeniden DolgulanmaotEEerlerin monLajt tamamlandtkf,an sonra, form

bi l t \nlUf iUn1 e a$l am ak am actyla ekeik ktamlarmI am aml anm a em a qeqi l di . D ol qu m alzem eei ol a r akkullanmr ve gekil verilmeei kolay olan beyaz digEialger kull anrldrs. D olqu iglemleri ̂r abmda uy qulananybntemler etraeryla gu geki lde gergeklegt ir i ld i :

i lk olarak, dolgueu yapi lacak olan bogluklarnpo ly wax (d igg i mumu) i le uyqun ka l ry lan ahndr(Reeim:4b).

T am aml an a c ak k taml ann c ev r ee in dek i o r i i i n a l

134

yfizeyler e, dolgu err aotn d a algtyl a kir l enm esini6nl em ek igin, q e gi Ei ol a r ak 7"151ik p a r al oi d gdzelLi eisir1ld\.

)ncedenbogluklara uygun olarak ahnan kalrylar,bu kprmlara iyice yerlegtirildi ve kaift banLlarlasabitlendi.

Haztr lanan a lq hara, ka lp lanan bogluk laraepatu la i le do lqulandr . K l ig t ik bogluk lar veyagatrlaklann kaVattlmaer igin daha akra hazrrlananalq hara bu kramlara dokUlerek dolgu yapr ldr .Dolgulanan a lq kuruduktan Eonra, faz la l tk larddzelf,me alelleriyle altnarak eeerin formuna uyqunha le qe t i r i l d i . A rdmdan i nce q ran i l l l 6uzrmVaraeryla eon y\zey d\zlemeleri yaVtlA.

Y api lan dolgunun, ekeik k tamlarn etntn iE indekalmaernr ve daha bel i rg in o lmaetnr eaf i lamakamactyla, orijinal y1zey eeviyeoinin hafifqe altsndatubulmaana ozen qd;terildie. Deforme olan baztobje lerde ise bu sev iye daha der in tu tu ldu.Kremaeyon gt raemda yanmadan dolayr aVnde to rmaeyona u i rayan b i r amphorada , bude fo rmaeyonu ee rg i l emek amacry la do lquy aVt lm amaern a kar ar v er i l d i .

4- D olgulan n Ren klend irilm esiEks ik krermlar lamamlandrkt ,an ve y1zey

dizlemeei yapildkLan 6onra, eeerlerin y\zey renqineqore, beyaz alq dolgulann renklendirilmesine qegildi.

'Renklendirmede akri l ik boya (Rowney cryla)ku l l an r lA . Eeer le r i n b i r k remr , daha once de

b elir\ildifii gibi, kr em aeyond a y andrklan iEin yUzeylerlokal renk del igimler i ortaya koymakta idi . Ouy\zeylerdeki renk farklilklan boyamada devamettirilmemiq: dolquda Lek renkli homojan hr-.yizeyelde etmekiEin eeerlerin orijinalhamur renqi eeaealmmqldo. Kenklendirmede uyqulanan ydntemlere t r a e r y l a g u q e k i l d e q e r E e k l e q t i r i l m i g t i r :A l q d o l q u n u n b o y a y r ' e m m e s i n i \ n l e m e k v eboyamada homojen l i f i i sa f i lamak iE in , do lquyizeyler ine % 1O' luk paraloid qdzelt ie i s lr i lerekb i r a ra tabaka o luq turu ldu . bu aynr zamanda,qer ektilinde uyqulan an boy a Lab akaemm aeet onlay Az ey d e n kol ay c a al t n ab i l m e eini e af i l am akL a dt r .9oyamaya 1egmeden 6nce, dei igik renklerdekib oy a k a n Vml ar tyl a d en em el el y ap il a r ak, h e r ee eriEin uyqun renktonlamalan Leepit edi ldi . )r i j inaly\zey i le boyanan dolqu y1zeyinin kolay ayrrt ,ed i leb i lmes in i ea i lamak amacty la , her eoer iq inhamur renqine yaktn f akaf, Qaha aEk tonda birr enk uy qu l am a a n a 6 i d i l d i .

b el i r l i o r a nl a r d a ka n qi l r r lp euyl a e ey r el t i l e r ekhazrlanan boya fvEa i le yizeylere uyqulanA.Gerekli qdrilen yerlerde ikinci kat boyama yaptlarakboyanm y izeyde homojen da"q lmt ea f i lanh .Ooya kuruduktan oonra, ylzeyde eabitlemek vedtg etkenlerden korumak amacryla boya tabakaori z e r i n e 7 " 7 ' l 1 k p a r a l o i d g d z e l t i e i e \ r u l d U .

5- SonugE s e r l e r U z e r i n d e 6 e r e k l i r e a f . o r a e y o n

mU d ah al el er i t a m a ml a n dkt an s o n r a, k i r l enm eyii in lemek amacryla dolqu onceei kenar yizeylereqegigi olarak s\r i len 7.15' l ik paraloid Nabakaeraeef,onla temizlend| Aynca, yagqttrma, dol7u veboyama araenda kenarlara ve yizeylere Laqmqolan yaggtrna, alq ve boya kalmtian temizlenereke on r i ) tugl ar t am aml an A.

Durumlan eal lam olan eeerlerde,herhanqi birytjzay koruyucu veya eaQlamlaghna aplikasyonunaqerek gorilmedi. Ancak, kaba dokulu veya yaTealzayfflrk ortaya koyan bazt eeerleri qiglendirmekve ylzey d)kilmelerini 1nlemek amabryla, yAzeyler e7" 7'l\k Varaloid (aeetnn iqinde) qdzeltiei uygulandt.Kremaeyon srraetnda bazr kaplann yizeyler ineyalqan bronz levha VarEalan ve kalnLian da yine

Varaloid i le yizeylerde koneol ide edi ldi (Keeim:6c).

O d y l e c e , 2 4 . a d e t p i q m i q t o V r a k k a b t nreeLoraeyon ve koneeryaeyon galtqmalat 3 kiqilikb i r e k i p l e y a k l a g t k 7 a y d a l a m a m l a n a r a keerqi lenmek Uzere mizeye tesl im edi ldi (Keeim:7\

, . . ' . ' , . , , NOTL4R ,, . , , :

: . . . , , . " .

Vr.9 ekir E 5 KiCl, 5 a n af, T a rih qi - Ko n e e rv atd r.Ankar a Univ er oiteai 6 agkent M eelekYfi ksakoku |u " Reotoragy on - Kongerv aeyon?rogramf' 6\retim Elemam, D.T.C.F. Ek 6ina,5 rhhry e- Anka ra /f U RKIYE.Trojede qdrev alan restoratdrler Qenay Nergio'eve Sadegil Akyol'a 1zverili Eahgmalarndandolay tegekkIr ederim.

Halen pek qokyerl i arkeoloj ikkazrda veyamizelerde bu iq deneyimeiz d$renci lere, mizepereoneline, bazen de iqqilere veya bekqilerehavale edi lmekte, bunun sonucu olarak davitrinlerde veya deVolarda pek Varlak olmayanq1runl\ler orLay a gkma&adn 5on zamanlardainiverEiteler ve Kijlti jr Oakan|ilna ba"4h ilqilikurumlarda konuya olan i lq i artmtg olmaklabi rliki.e, y et i gmi q el em a n e rkt ntt e r n e d e ni il emaalesef yaplan yanltg uyqulamalann i in ineqeqilememektedir.Ou kazt galqmalan ve ele qegen buluntularhakhnda bilimEel bir y aym y aVilmamrgiln Ancak,ODT 0 Muzeoi y etkililerind en elde eltifiimizbil4ilere qdre; eoz konusu kaplar, Ankara FrigNekropolil'ne ait 1egtepeler Timillel' nde, 7 rof .D r . 5 ev im bu luq ' un b i l imee l d anrymanl t imda,ODTU MUzeei Arkeolojik Araqbrmalar Merkeziile Anadolu Medeniyelleri Mizeei tarafmdan19OO - BB yrllan araanda gergekleqtirilenoraak kurtarma kazranda ele gegirilmiqtir. 6ukan galqmalan sraanda, tbren alanndakremen yanrnQ olarak ele qegir i len pigmigtoVrak Edmleklerin; ahgap ve bronz levhalar,bronz fibula, kazan ve hayt an kemikleriyle birliWekr em aey on m alzem eei ol ar ak kull anilmqolduklan anl'agilmqilr.An a dolu M e d eniy et l eri M\zeoi, ger ekko ne erv aey o n I ab or atuv arl an v e q er eke eka drosun d a b ulun dur duiu y etiqmi g el em a neaytot bakrmtndan bu alanda Tirkiye'de 6ndeqelen m\zelerden bir i olmakla bir l ikte, boyleyanlq ve i lkeeiz uygulamalann yaplmq olmaerd\gindirUcidUr. Ancak mizede, oon yt l lardabu alanda yir \LUlen baqanh gahqmalar laqeqmigt e y aVi l an h at al ann tekr ar l a nm a d r i rqdzlenmektedir.7 oly eeI er f,ir i r e gi n el e ri n d efii q|k m alze m el erUzerinde dolqu, y aTqtrtna veya eail amlagttncrolarakkul lani lan, ako veya macun ktvammdafarkh tirleri vardv. Daha ziyade mermer ve t agm alzem elerin y aggtsrilm a atn d a ku I la n r I r r. 7 i gmi qtoVrak objelerde iee, iizellikle bi.iyiik boyutlukaplann montajnda "sintoliN"gibi aAa ktvamdaolan t\rleri tercih edilmektedin Okz. J . Larney,

135

Reetorinq Ceramico, London, 197 O, e. 22, 23.Tolyeof,er tirl reginelerin 1zellikleri vecono eru aey ond a kullanrm alanlan h akkrndageniq bilgi igin bkz. C. V. Horie, Materiale ForConserv abion, OrEanic Konsolidante, Adhesiveea1d.Coat inge, London,19B7, s . 161 - 165.Ozellikle gok pargalt objelerin mont'ajnda,olabil ecek h al al an 6 nl em ek i Ein nu m ar al an drm aoietemi iinemli ve gereklidiy, gelirli bir eielemeqdre numaralandri lan parEalar birbir ini takipederek y aggbrilr ve montaj hataez bir gekildetamamlanr.EVokei tUrU bir reEine olan Uhu - Tlus qifI, tUpi gin de d ei igik qr am ajl ar d a e at t lm akta dtrSerLlegme siresi ortamdaki erya gdre,1Z -24 saat araanda defiigir. SertlegliWen eonragdzUc\e\ olmadrit igin ancaklOO dereceninUzerindeki eryla v ey a mekanik y onNemlerleyumu g attl ar ak edkUlebilmektedir. D dnngliilnk1zell i i i olmamaana kargrn, y aggttna qic\yikeek ve Aq elkenlere karT dayankh ve kalrctozellifiinden dolayr, ozellikle ser amik, VorselentUrU malzemelerin montajmda tercihedilmektedir. bkz., J. Grayeon, Kiparazione EKest auro di Ceramiche E ?orcellane, Milano,19b5, e.21. EVokoi tiri reEineler hakhndaaynntrh bilqi igin bkz. C. V. Horie, a. q. e, s.17O- 175; M. Matteini - A. Molee, La ChimicaNel Restauro, F renze, 1989, e. 215; 5. 1uye- V. Oakley,The Coneewation End Keef,orationOf Ceramice, Oxford, 1993, s. 112, 113.Taraloid 972, akrilik bir reginedir ve geffafkrietal halde satslr. Aeet on, t oluen qibigdz\c\lerin iginde erililerek gdzelti h alindeku I la n r I r r. Kon eerv aoy onda qenellikleeafilamlaqbna vey.a y\zey koruyucu blarakk u l la n r m r y ay ryndr, l et en diiin de gdzici iqin dekiorant arLf;rltV, )zellikle kicik boyutlu objelerinmontajnda yaygbna olarak dakullanlabilmekt edir. 5 ertlegtikl,en sonr a,aselon, Loluen, xyline, metil clor'ir vb. gdziicilerile qeriye d)nUg\ eafilanmakladr. Ayrntfibilqiigin bkz.,5. fruye-V. Oakley, a. q. e., e.191 - 192.Aynca bkz., M.Matteini - A. Molee, a. g. e., o.154 ; C . V . Hor ie , a . q . e . , e .1O6-1O9.Tigmig topr ak objelerin reet or aeyonunda eksikkrctmlarn tamamlanmaor igin alq, polyt i l la,ar al dit qibi defiiqik m alzem eler kull anilm aktadrr.frunlar objenin malzeme ya?totna qore,lekbaqlanna veya qerekiroe dolguyu qiglendir icikatkt malzemeleriyle birlikte dekullanrlabi lmektedir. bu amaca ydnelik dolqum alzem el eri i Ein te o rik ol ar ak ku | | a n r m r v e g ekilveri lmesi kolay, er ve nem aksiyonlanna karqrday ankl takaL ietendifiinde ktrilabilir olan, obje

'izerinde zarar verici olugumlar a neden olmay anve zaman iEinde bu 1zelliklerini koruyanmalzemeler lercih edilmektedir. 9u konudaaynnt'ilr bilqi iEin bkz., J. Larney,ll RestauroDella Ceramica,19B2, s.45 - 56:E. Tri i iae- M. )omon, " La Reinlegrazione D ella Cer amicaD a 5oav6, Metodollo7ie Correnti Di |nterv ent oE Nuove ?ro?osLe",Faenza - bolleliino DelMueeo lnternaeionale Delle Ceramiche lnFaenze, Faeicolo | - l l l , Anno, 19b9, e.17 - 3O;J. Grayeon, a.0. e., e.31 - 33 : 5, buye -V .Oakley, a. q. e., e.119 - 124 ; C. KiJgilk, " TigmiqT oprak Eeerlerin KesT,or aey on V eKon e erv aey o nu", T i rk Arkeol oji D er gi ei, I ay rXWL Ankara,1997, e.117 - 13O (e.126 - 129).Dolqunun orijinal y\zey eeviyeeinin hafifgealtmda tutulmaa, 1zellikle boy aerz kaVlanntam aml anm aan d a, Kom a' d aki " M erkeziKeeloraey on Enetit UsU" (lCR) tar afndangeligtirilmig bir ybntem oluV, Vek Eok AvruVamlzelerinde de uyqulanmakladtr. 6k2,E .T runas - M . 5omon , a . q . f f i . , o . 17 ,21 .D olqu yaVlan kramlann renklendirilmeei, y a alEtigine toz boy alar ilave ederek doirudanyapilmakta veya eonradan boyama yolu ilegerEeklegt irilebilmeWedir. 6oy amada, objeninlipine (boyah,boyaezveya orh oluguna) gdre,eoerin hamur renqi veya ylzey rengini eeaealan f arkh y aklaVmlar v ardrr. Ancak, ne tiruyqulama olurea oleun orijinal olmayanblllmlerin belirli bir meeafeden ayrrl edilebiliralmaet, ortakve qenel qegerliliii olan ilkedir.9k2. , E. Trunae - M. 1omon, a. q . e . , e .20.

136