21
Uzm.Dr . UMUT ŞAHAR EGEMİKAL ÇEVRE SAĞLIĞI LABORATUVARLARI EGE ÜNİVERSİTESİ - İZMİR Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleri Analysis of biocides in food and environmental samples

Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

  • Upload
    others

  • View
    9

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

U z m . D r . U M U T Ş AH AR

E G E M İ K A L Ç E V R E S A Ğ L I Ğ I L A B O R AT U VA R L A R I

E G E Ü N İ V E R S İ T E S İ - İ Z M İ R

Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleri

Analysis of biocides in food and environmental samples

Page 2: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

Biyosidal Ürünlerin Ekosisteme Salınması Aşamaları

Üretim aşamasında

Endüstriyel kullanım aşamasında

Şahsi kullanım sırasında

Cihazların bakımı sırasında

Atıkların depolanması veya bertarafı aşamasında

ekosisteme salınımı (deşarj, boşaltma, akıtma) olabilmektedir

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

1

Page 3: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

Biyosidal ürün kaynakları

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

3

Endüstri dalları

ZiraiKimyaElektrik-elektronikDeriPetrokimyaKağıtTekstilBoyaMadenŞehir yaşamı

vs

Kullanım alanları

Dezenfektanlar

Koruyucular

Haşere kontrolü

Diğerleri

Bazı Aktif maddeler1,2-benzisothiazol-3(2H)-one (BIT)

Piperonyl butoxide (PBO)

2-methyl-2H-isothiazol-3-one (MIT)

2-octyl-2H-isothiazol-3-one (OIT)

2-Phenoxyethanol

3-iodo-2-propynylbutylcarbamate (IPBC)

Chlorfenapyr

Didecyldimethylammonium chloride DDAC

Diuron

Cypermethrin

Methylparaben

Triclosan

vs

Page 4: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

Ülkemizde kullanılabilen aktif maddeler

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

4

Page 5: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

Gıda ürünlerinde biyositler

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

5

Gıda hijyeninde kullanılan aktif maddeler*

Klor

İyot

Perasetik asit

Kuaterner amonyum bileşikleri

Polimerik Biguanidler

klordioksit

Glutaraldehit/formaldehit

Isothiazolinones

Fenol

Hidrojen peroksit

Antimikrobiyal Gıda Koruyucuları*

Propiyonik asit

Sorbik asit

Benzoik asit

Sülfür Dioksit

Nitrit/Nitrat

Sodyum Diasetat

Kaprilik asit

Natamisin

Asetik ve laktik asit

Metil Bromür

H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide and Preservative Use

Gıda ile temas eden paketlerdekullanılan koruyucular *

1,2-Benzisothiazolin-3-one (BIT)

n-Alkyl (C12-C18) dimethyl benzylammonium chloride

Bis(trichloromethy )sulphone

5-Chloro-2-methyl--4~isothiazolin-3-one

Cupric nitrate

Chlorinated levulinic acids

Potassium 2-mercaptobenzothiazole

Silver nitrate

Glutaraldehyde

* Bu maddeler belirli limitlerde kullanılmalıdır

Page 6: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

6

Gıda Örnekleri

Page 7: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

Çevresel Örnekler

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

7

ToprakKarasal ekosistem

SuSucul ekosistemSediment ekosistemi

Hava

Page 8: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

Risk Değerlendirme

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

8

Kullanım ve maruziyet senaryoları belirlenir (Emisyon)

Biyosidal aktif maddelerin türleri, kaynakları ve doğaya bulaşma noktaları tahmin edilir

Bulaşma miktarının analizi yapılır

Koruma önlemleri ve yaptırımlar ele alınır

Bu sayede hangi kimyasalın ve/veya transformasyon türevinin nerede –ne düzeyde analizinin yapılması gerektiği anlamlı biçimde ortaya çıkarılır

Page 9: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

Biyosidal ürünün sucul yaşama etkisine bir örnek

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

9

Irgarol

5 µg/LKontrol

Mohr et al.: Environmental concentrations and effects of Irgarol®

Page 10: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

Çevresel örneklere genel bakış

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

10

Page 11: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

Aktif maddeler için bazı değerlendirmeler

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

11

Aktif maddenin fiziksel/kimyasal bazı özellikleri

Suda çözünürlük, kaynama noktası, polarite… bilgileri

Bozunma olasılığı veya oranı (hidroliz, fotobozunma…)

Yukarıdaki bilgiler analize başlamadan önce çalışmaya yön verebilir

Page 12: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

Analiz basamakları

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

12

Cihazlı analiz

Analize hazırlık

Örnek toplama

GC

HPLC

GC-MS

LC-MS

ICP-MS

Diğer

Filtre ile süzme

İç standart ilavesi

Sıvı-sıvı ekstraksiyon

Katı faz ekstraksiyon

Katı faz mikroekstraksiyon

Buharlaştırarak deriştirme

Bir su örneği koyu renkli şişelerde toplanır.

Çözünmüş oksijen, tuz, pH, sıcaklık değerleri ile konum tespit edilir

Örnekler Soğukta depolanır

Page 13: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

Çevresel örneklere ait çalışmalar

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

13

Aktif maddeler Analiz sistemi Örnek hazırlama Sonuç Kaynak

26 biyosit5 UV-filtre5 benzothiazole

LC–MS/MS (ESI) ve (APCI) Pozitif ve negatif mod

Katı faz ekstraksiyon (SPE)Basınçlı sıvı ekstraksiyon

Matriks:SuDiuron 2,5 ng/LBIT : 10 ng/LOIT: 1 ng/L

Wick et al., Journal of Chromatography A, 1217 (2010) 2088–2103

triclosan GC-MSKatı faz ekstraksiyonTürevlendirmeIS (iç standart) 13C6-metolachlor

triclosan : 74 ng/L

methyl triclosan: 2 ng/L

Lindstrom et al.,Environ. Sci. Technol. 2002, 36, 2322-2329

4-chloro-3-methylphenol, dichlofluanid ve Irgarol 1051

GC-MS on-line SPE–GC–MS Irgarol 1051 0.05 mg/LPocurull et al., Journal of Chromatography A, 885 (2000) 361–368

CMITMITBITOIT

HPLC-UV2-acetyl-5-chlorothiophene (IS)Sıvı-sıvı ekstraksiyon

Matriks: test odası havası

MIT: 29 µg/m3

OIT: 1.4 µg/m3

Nagorka, et al., Indoor Air 2015; 25: 68–78

Page 14: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

14

Environ. Sci. Technol. 2002, 36, 2322-2329Environmental Pollution 145 (2007) 489-496

Page 15: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

Ülkemiz için bir örnek (Ankara)

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

15

Yavuz et al., Biocides in drinking water system of Ankara, Turkey. Desalination and Water Treatment 53 (2015) 3253–3262

Katı faz ekstraksiyon

LC-MS/MS

Triclosan (TCS) LoD: 0.26 LoQ: 0.87 ng/L

Chlorhexidine (CHX)LoD: 0.39 LoQ: 1.33 ng/L

Page 16: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

Ülkemiz için bir örnek (İzmir)

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

16

Cavas et al., Artificial neural network modeling of diuron and irgarol-based HPLC data and their levels from theseawaters in Izmir, Turkey. Journal of liquid chromatography & related technologies 2016, vol. 39, no. 2, 87–95

C18 Katı faz ekstraksiyon önderiştirmeHPLC-UVArtificial neural network (ANN) iledeney optimizasyonuDiuron LoD: 25,38 ng/LIrgarol LoD: 39,49 ng/L

0

0,5

1

1,5

2

February ‘15 March ‘15 April ‘15 May ‘15 June ‘15 July ‘15

Diuron µg/L

Alsancak Port Teos Marina Cesme Marina

Page 17: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

1,4

1,6

1,8

2

February ‘15 March ‘15 April ‘15 May ‘15 June ‘15 July ‘15

Diuron µg/L

Alsancak Port Teos Marina Cesme Marina

Diuron toksisite bilgileri

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

17

2,2 µg/L

Page 18: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

18

Mehmet Coelhan et al., Determination and Levels of the Biocide ortho-Phenylphenol inCanned Beers from Different Countries. J. Agric. Food Chem. 2006, 54, 5731-5735

Sıvı-sıvı ekstraksiyon

pentafluorobenzylbromür ileTürevlendirmeİç standart: Döteryumlu OPP

GC-MS

ortho-phenylphenol(biphenyl-2-ol; OPP)LoD: 0.1 µg/L

Gıda ile temas eden biyositler

Mehmet Coelhan et al., Presence of the biocide ortho-phenylphenol in canned soft drinksin the United States and Germany. Food Chemistry 112 (2009) 515–519

2,7

4,4

0,4

3,8

10,3

5,7

0

2

4

6

8

10

12

OPP µg/L

Page 19: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

19

Gıda ile temas eden biyositler

Page 20: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

Alternatif analizörler

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016

20

http://www.chemdaq.com/products/safecide-portable-monitoring/#

Perasetik asit, hidrojen peroksit ve etilen oksit gaz halinde ölçebilen sensör

http://www.alvimcleantech.com/cms/en/products

Biyofilm oluşumunu tespit eden sensör otomatik olarak biBiyosidal aktif maddeyi dozajlayabilmektedir

Page 21: Gıda ve Çevrede Biyosidal Kalıntılarının Analiz Yöntemleribiyosidal2016.ftskongre.org/webkontrol/uploads... · H. W. Rossmoore auth., H. W. Rossmoore eds. Handbook of Biocide

3. Biyosidal Kongresi - Antalya 2016