Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Cynnwys
tudalen
Cyflwyniadcyffredinol 3
CanllawiauGêm 1.Myndi’rYsgol 5
2.BwydaDiod 6
3.YJyngl 7
4.YLindys 8
5.Dillad 9
6.CrwydroCymru 10
7.TywyddacAmser 12
8.GweithgareddauHamdden 13
9.Pwywytti 14
10.YDre 16
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r TeuluCanllaw i Rieni a Thiwtoriaid
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu
Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid
Mae’rgemaubwrddhynynrhanobrojectCymraegi’rTeuluanoddirganLywodraethCymru.
CyhoeddirganCBAC2013
AmragorowybodaethambrojectCymraegi’rTeuluacadnoddaueraill,cysylltwchâ:
CymraegiOedolion245Rhodfa’[email protected]
ArgraffwydganWasgGomerArgraffiadcyntaf2013ISBN:978-1-86085-687-7
Rhybudd! RisgTaguoherwyddrhannaubach!Ddimi’wddefnyddioganblantdan36misoed.Mae’radnoddhwnwedieibrofiigydymffurfioâsafonauEwropeaiddmewndiogelwchteganau.
Cedwirpobhawl.Nichaniateiratgynhyrchuunrhywrano’radnoddna’ichadwmewncyfundrefnadferadwy,na’ithrosglwyddomewnunrhywddull,nathrwyunrhywgyfrwngelectronig,mecanyddol,recordionacfelarall,hebganiatâdymlaenllawganberchennogyrhawlfraint.
Caniateirllungopïo’rfersiwnduagwynargefnygemaubwrddatddibeniondysguCymraeg.
Cydnabyddiaeth Awduron: OwenSaeraPamEvans-HughesRheolwryProject: EmyrDaviesGolygydd: MandiMorseDylunydd: OlwenFowlerArlunwyr: SuzanneCarpenter,BrettBreckon
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid 3
Cyflwyniad cyffredinol
Mae’rpecyngemauhwnynrhanogwrsCymraegi’rTeuluLefelMynediadCBAC.Lluniwydpobgêmigyfatebâthemâu’rCyfnodSylfaen,a’rpatrymaua’reirfaynycwrs.Maerhaigemau’nseiliedigaryrhaisyddynyllyfraucwrs.Ceiramrywiaethofformataui’rgemau,lefelausgiliausyddeuhangen,ynogystalâ’rmathoiaithsyddeiangenichwarae.
Mae’rtablarydudalennesafynnodi’runedynyllyfraucwrsllemae’riaitha’rthemaperthnasolyncaeleudysgu,fellygellirchwarae’rgêmunrhywbrydwedidysgu’runedhonno.Panfyddplentynifanciawnynchwarae,argymhellireifodynchwaraemewn‘tîm’gydachwaraewrhyn.Gellirsymleiddiorheolaufelybo’rgofyniddechrau;wrthi’rplentyndyfuacwrthi’rgêmddodynfwycyfarwydd,gellircyflwynorheolaumwycymhleth.
Bwriedirypecynhwni’rdosbarthorienisy’ndysguaci’wchwaraegyda’rplantgartref.Byddycanllawhwnynrhoisyniaddaosutmaechwarae’rgemau,onddylai’rtiwtoralludangossutmaennhw’ngweithioaphaiaithsyddeihangen.
Pam chwarae gemau bwrdd?
Gydathwfmewngemaucyfrifiadurol,niferysianeliteleduyncynydduabywydyngyffredinolynprysuroacyncyflymu,maegemaubwrddwedimyndynllaipoblogaiddfelgweithgareddi’rteulu.Foddbynnag,maelluoresymaudadrosroicynnigarnynt:
• Maennhw’ndodâ’rteuluateigilydd,ynfechgynneu’nferchedoboboed.
• Maennhw’nrhoisyniadirieniobersonol-iaethyplentyn,sutmae’rplentynyndatblyguynogystalâgwybodaethamsgiliaueraillyplentynnafyddennhwfelarallyneugweld.
• Maennhw’ngyfeillgari’ramgylchedd:doesdimangentrydan,prynubatrisneu’uhailgylchuacati.
• Ynogystalâ’uchwaraegartre,gellircludogemaubwrddifanarall,e.e.arwyliau,adoesdimangentrydannasignal!
• Pofwyafymaepawbynymgolliynygêm,ymwyafohwylageir:maegemaubwrddyncreuatgofiondai’rteulucyfan.
• Cymharwchygostochwaraegêmfwrddâmyndi’rsinemaerenghraifft;doesdimdadlpaunsyddorau!
Gallgemaubwrddhelpudatblygiadplentynmewnsawlffordd:
• rheolisymudwrthddefnyddiocownteriadisiau.
• eisteddynllonyddganganolbwyntioardasgamamserhir.
• cofio.
• ymwybyddiaethoofod.
• adnabodlliwiaua’ugwerthfawrogi.
• sgiliaurhifeddadarllenelfennol(weithiau’nuwchna’relfennol).
• dysgucymrydtroasgiliaucymdeithasu,e.e.gofynambethau,perswadio,diolch.
• penderfynuagweldcanlyniadaupenderfyniad.
• delio’nbriodolârhwystrauasiomedigaethau.
• deallbodganbobleraillanghenion,dymuniadauasafbwyntiau.
• sgiliauiaith:maeplantbachyndysgusutiddefnyddioiaithynofalusacynhyderusdrwywyliooedolionynsiarad;mae’railadroddcysonageirmewngemau’nddefnyddioldrosben.
• maennhw’ndodardrawsgeirfaeang,arlafaracynysgrifenedig.
Mae’rrhanfwyafo’rgemaueisoesynyllyfraucwrs,ondwedieuhaddasua’uhehangu.Mae’rrhifauunedynytablcanlynolyncyfeirioatunedauynyllyfraucwrs(Blwyddyn1aBlwyddyn2).Foddbynnag,gelliraddasu’rgemauiymarferpatrymaugwahanol,acunedaugwahanol.
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid4
Cynhwysir2ddisa24cownter(4yruno’rlliwiauhyn:coch,glas,melyn,gwyrdd,duagwyn)ynypecynhwn,i’wdefnyddioynygemaugwahanol.Niddarperir‘siglwr’,ondgallaifodynddefnyddiolcaelhydigwpanneurywbethplastigiwneudhyn.
Mae’rdisgrifiadaucanlynolynamlinellunodpobgêm,ypatrymauangenrheidiol,yrheolau,yreirfaarhaiawgrymiadauamamrywiadauarsuti’wchwarae.Foddbynnag,maellaweriawnoffyrddgwahanolochwaraepobgêm,allaweroagweddauariaithygellireuhymarfer.Ynbwysicachnadim,dylaicyfrwngychwaraefodynGymraeghefyd,nidybrawddegauagynhyrchirwrthlanioarsgwârneulunynunig.
Yn ogystal â’r uchod, yn y canllawiau Cymraeg ceir rhai nodiadau ychwanegol mewn print Eidalaidd i helpu tiwtoriaid a fydd yn modelu’r gemau hyn gyda’u dosbarthiadau.
Byddymadroddionfelyrhainynddefnyddiolwrthchwaraepobgêm:
Pwysygynta?Pwysynesa?FisynesaTropwysynesa?Fi!DydrodiFynhroiPasia’rdisPasia’rcownterglasBethamchwaraeeto?Dwiwediennill!Dimtwyllo!
Argefnpobgêmfwrdd,maefersiwnduagwynostrwythurygêmygellireilungopïoa’iaddasuatddibeniondysguCymraeg.Gelliraddasu’rrhainmewnniferoffyrdd,acawgrymirrhaio’rrhaindan‘Amrywiadau’odanydisgrifiadauunigol.Foddbynnag,maerhyddidirieniaphlantddyfeisioeurheolaueuhunain,cyhydâbodyrhainyncaeleuhesbonioa’udilynynGymraeg!
Gemau Bwrdd
Teitl y Gêm Disgrifiad Thema Uned___________________________________________________________________________________________________________________________________
Myndi’rYsgol Pethaui’wgwneudcyn Yrysgola’rcartref 8 myndi’rysgol___________________________________________________________________________________________________________________________________
BwydaDiod Gofynameitemaubwydadiod Bwydadiod 10 a’urhoiynybag___________________________________________________________________________________________________________________________________
YJyngl Dodohydi’ranifeiliaida’ucyfri Anifeiliaid 16___________________________________________________________________________________________________________________________________
YLindys Casglucownterilliwgwahanol Lliwiauachyfri 17 a’urhoiynylleiawnarylindys___________________________________________________________________________________________________________________________________
Dillad Casglusetoddilladwrthfynd Dillad 19 ogwmpasytrac___________________________________________________________________________________________________________________________________
CrwydroCymru TeithioogwmpasCymruodrefidref Teithio 23___________________________________________________________________________________________________________________________________
TywyddacAmser Gêmarffurf‘Ludo’yngofynam Tywyddacamser 32 yramsera’rtywydd___________________________________________________________________________________________________________________________________
Gweithgareddau Darganfodbethwnaethychwaraewyr Hamdden 43Hamdden eraillddoe___________________________________________________________________________________________________________________________________
Pwyydwi? Caelhydi’rpersonynôlydisgrifiad Ycorffagolwgperson 50 (lliwgwalltacati)___________________________________________________________________________________________________________________________________
YDre Prynueitemaumewnsiopaugwahanol Ydrefasiopa 59
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid 5
Sut i chwarae
1. Mynd i’r YsgolTaflwchydisasymudarhydytrac,gangyflawni’chtasgauboreolcynmyndi’rysgol.Ychwaraewrcyntafigyrraeddyrysgolsy’nennill.Doesdimstrategaeth,acmaeennillyndibynnuarhapadamwaintaflu’rdis,adimbydarall.Foddbynnag,mae’rgêmynardderchogiddysgu’rpatrymauiaith!
Patrymau
Dwiwedi...Dwiddimwedi...eto
Rheolau
• Byddangencownterlliwgwahanolibobchwaraewr,adis.
• Panfyddwchchi’nglanioardroed,dwedwch‘Dwiwedicodi’asymudycownteri’rdroedhonno.
• Osoeschwaraewrarallarydroedhonno’nbarod,chewchchiddimsymudymlaen,arhaidichiddweud‘Dwiddimwedicodi’.
• Osnaallwchchigofiogairneuymadroddyngywir,ynachewchchiddimsymudi’rdroedhonnoarhaidarosamdroarall.
• Ycyntafigyrraeddyrysgolsy’nennill,ganddweud‘Dwiwediennillygêm!’
• Rhaidtaflu’rrhifcywirarydiweddifyndimewni’rysgol.
• Osbyddygêmarbenyngyflym,yna’rchwaraewrsy’ngorffengyntafmewntairgêmyw’renillydd.
Newidiwchygeiriaumewnprint trwmfelybo’rangen.
Iaith angenrheidiol
codi’molchigwisgocaelbrecwastgolchi’rllestrigwneudygwaithcartreyfedydwr
myndi’rtybachglanhauesgidiaupacio’rbagtaclusogwisgosgarffrhoicusan/swsiMamaDadennillygêm
Mae’rfersiwnymao’rgêmychydigynwahanoli’rfersiwnageirynUned8ynyllyfrcwrsganeifodyncynnwysgeirfaychwanegol.Ynyfersiwnageirynyllyfrcwrs,mae’nrhaidichilwyddoidaflurhifarbennigcynmedrusymudymlaen.Erbodhynny’nwychargyferymarferailadrodd,gallfodynrhwystredigichwaraewyr!
Amrywiadau
Maellaweroffyrddoddefnyddio’rgêmhon.Gellireidefnyddioiymarferdweudypethauymae’nrhaideugwneudynybore.GallhynfodynddefnyddiolarôlgwneudUnedau54a55ynllyfrcwrsBlwyddyn2.Felly,wrthlanioardroed,rhaidichiddweud:
RhaidifigodiRhaidifi’molchiRhaidifiwisgoRhaidifigaelbrecwastRhaidifiolchi’rllestriacati
Osbyddwchchi’nglanioardroedllemaecownterchwaraewrarall,dwedwchdoes dim rhaidgwneudygweithgareddhwnnw,e.e.
DoesdimrhaidifigodiDoesdimrhaidifi’molchiDoesdimrhaidifiwisgoacati
*RhaidimiyngNgogleddCymru
Arycefn,ynyfersiwnduagwynarlungopi,gallwchysgrifennuunrhywbethymhobtroed,e.e.ysgrifennuamseraugwahanolymhobtroed,e.e.7.30,7.45,8.10.Wrthlanioaramser,rhaidichiddweudbethdychchifelarferyneiwneudaryramserhwnnw,e.e.
Amhannerawrwedisaith,dwi’ncodi.Amchwarteriwyth,dwi’ncaelbrecwast.Amddegmunudwediwyth,dwi’npacio’rbag.
GallfodynddefnyddiolwrthymarferUned32ynllyfrcwrsBlwyddyn2.
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid6
I diwtoriaid
Gellir rhoi copi o’r fersiwn du a gwyn i bob dysgwr yn y dosbarth i’w chwarae gartre. Un syniad ychwanegol yw cael y plant i dynnu llun ymhob troed, a’r rhieni i ddyfalu beth yw’r gair.
Lluniwyd y gêm i osgoi defnyddio rhagenwau personol, a fyddai’n codi’n naturiol, e.e. ‘Wyt ti wedi brwsio dy ddannedd? Wyt ti wedi pacio dy fag?Ar ôl cyflwyno’r patrymau hynny yn ystod Blwyddyn 2, gellir ailchwarae’r gêm.
2. Bwyd a DiodTaflwchydisasymudarhydytracganofynameitemaubwydadiodi’wrhoiynfasgedsiopa.
Patrymau
Ga’i...?Cei.Dymati/Cewch.Dymachi.Nachei/chewch,sori!Mae’nflingydafi/Mae’nddrwggeni!
Rheolau
• Byddangencownteribobchwaraewradis.
• Wrthlanioarlun,gofynnwchamybwydneu’rddiodhonno,ganddefnyddio‘Ga’i__?’
• Byddychwaraewyreraillynateb‘Cei’panfyddü,‘Nachei’panfyddû.
• Bobtroycewchchieitem,ysgrifennwchyrenwarbapurarall,neu‘fag’.
• WrthlanioarJ(ynycorneli)gofynnwchamunrhyweitemarhaidi’rchwaraewyradaelichieichael.
• Ychwaraewrâ’rmwyafoeitemaubwydneuddiodynybagarôlcyrraedd‘Diwedd’yw’renillydd.
Iaith angenrheidiol
losin*cawstatwsbrechdanbananasuddoren
grawnwincacen/teisenllysiaumoronrholiaubarapastatost/tôstajammefusdwrpysgodllaeth/llefrithbisgedidechraudiwedd
*fferinsneuda-dayngNgogleddCymru
Amrywiadau
Gellirdefnyddio’rgêmiymarfer‘Dwi’nhoffi___’Wrthlanioareitemgydaü,dwedwch:
Dwi’nhoffipysgodDwi’nhofficawsDwi’nhoffitatwsacati
Wrthlanioareitemgydaû,dwedwch:DwiddimynhoffipysgodDwiddimynhofficawsDwiddimynhoffitatwsacati
Rhaidcadwcofnodo’reitemau‘hoffi’acynagellirdarllenyrhestrynuchel,e.e.Dwi’nhoffillysiau,dwi’nhoffimoron,acati.
GallhwnfodynddefnyddiolwrthymarferUned5ynllyfrcwrsBlwyddyn1.
Felarall,aryllungopiduagwyn,gellircaelyplantidynnulluniaubwydyddgwahanolynysgwariaugwagacynachwarae’rgêm.Gallfodynhwyldyfalubethyw’rlluniauifod!
I diwtoriaid
Mae’n syniad ymarfer y treiglad meddal ar ôl ‘Ga’ i __ ?’ cyn chwarae’r gêm.
Os bydd y dysgwyr wedi gwneud llyfr cwrs Blwyddyn 2 (Uned 40), gellir defnyddio’r un gêm yn union i ymarfer y gorffennol, e.e.
Ces i/Mi ges i frechdan (glanio ar ü)Ches i ddim pasta (glanio ar û)
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid 7
Gellir gwasgu rhagor o iaith allan o’r gêm drwy ddweud pa fwydydd neu ddiodydd a gasglwyd bob tro, e.e. Mi ges i gaws, mi ges i fanana, mi ges i gacen... ac yn y blaen.
3. Y JynglCaelhydi’ranifeiliaidynyjyngla’ucyfrifofewnterfynamser.MaegweithgareddtebygiawnynllyfrcwrsBlwyddyn1,Uned16.Mae’rfersiwnhwnynfwycymhlethacyncynnwysmwyoanifeiliaid.
Patrymau
Sawleliffantsyynyjyngl?
Newidiwchygeiriaumewnprint trwmfelybo’rangen.
Rheolau
• Byddangenrhywbethiamseru30eiliad,feloriawr,ffônbachneuamseryddberwiwy.
• Ibobchwaraewryneidro,byddydyfarnwr(ytiwtorneu’rrhiant)yndewisanifailo’rrhestrganlynol.Ynddelfrydol,gellirrhoienwau’ranifeiliaidarddarnauobapur,eurhoimewnheta’utynnuarhap.
• Rhaidi’rchwaraewr(ydysgwrneu’rplentyn)bwyntioatyranifailachyfrifynuchel,(felbodychwaraewyreraillyngwybodnadydychchi’ntwyllo!).
• Dwedwchliw’ranifailbobtro,e.e.unparotglas,daubarotglas...(gellirhepgorycamhwniwneudygêmynhawsiblantbachiawn).
• Panfyddyramserarben,dylidgwneudnodynoniferyranifeiliaidymae’rchwaraewrwedieucyfrifardaflen.
• Yrenillyddyw’runsyddwedicaelhydi’rmwyafoanifeiliaidarôlpedwarcynnig.
Iaith angenrheidiol
undau/dwytri/tairpedwar/pedairpump
chwechsaithwythnawdegunarddeg/undegundeuddeg/undegdau
Atebion
1xeliffantglas2xllewmelyn4xmwncibrown2xsebraduagwyn2xepadu8xaderynmelyn6xbrogagwyrdd1xdraiggoch2xteigrorenagwyn1xrheinoserosglas9xparotglas5xneidrfrown2xllewpartorenadu4xfflamingopinc3xhipopotamwsbrown3xjiraffmelynabrown10xpilipalaporffor4xllygodenddu7xlindysynorenadu2xmalwodenfrown1xcamelmelyn3xoctopwsporffor5xcrocodeilgwyrdd
Amrywiadau
Mae’rgêmhonynwahanoli’rgemaubwrddneudracarferol.Fersiwnllawersymlachywchwarae‘ble/llemae’ranifail’,e.e.
Ble/Llemae’rparot?Dymafe/fo!neuWytti’ngallu/medrugweldparot?Ydw,dymafe/fo!
Rhaidi’rplentynbwyntiobysatyranifailwrthymateb.
Ymatebmwycymhlethywdweudblemae’ranifailmewnperthynasâphethaueraill,ganddefnyddioarddodiaidfelar, dan, ar bwys/ger, acati.
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid8
Erenghraifft,
Mae’rmwnciarygoeden.Mae’roctopwsynyrafon.
Mae’rfersiwnduagwynynddelfrydoli’wliwioagellirgwneudhynfelgêm,e.e.
Lliwiwchboboctopwsynfelyn!Lliwiwchbobparotyngoch!
Felgweithgareddychwanegol,gellirtorri’rllunâsiswrnadefnyddio’rdarnaugwahanolfeljig-so.Dymaraiymadroddiondefnyddiolwrthroijig-soynghyd:
Ble/Llemae’rdarnyma’nmynd?Mae’rdarnynffitioymaDyw/Dydyhwnddimynffitio
Osyw’rplentynychydigynhyn,gellirgwneudcopio’rtablisod.Maeganddynnhwbummunudilenwi’rtabligyd.Dymagyfleiwneudsymiauhefyd,e.e.Adiwchyfflamingosa’rjiraffs!
Anifail Faint?___________________________________________________________________eliffantglas___________________________________________________________________llewmelyn___________________________________________________________________mwncibrown___________________________________________________________________sebraduagwyn___________________________________________________________________epadu___________________________________________________________________aderynmelyn___________________________________________________________________brogagwyrdd___________________________________________________________________draiggoch___________________________________________________________________teigrorenagwyn___________________________________________________________________rheinoserosglas___________________________________________________________________parotglas___________________________________________________________________neidrfrown___________________________________________________________________llewpartorenadu___________________________________________________________________fflamingopinc___________________________________________________________________hipopotamwsbrown___________________________________________________________________jiraffmelynabrown___________________________________________________________________pilipalaporffor___________________________________________________________________llygodenddu___________________________________________________________________lindysynorenadu___________________________________________________________________malwodenfrown___________________________________________________________________camelmelyn___________________________________________________________________octopwsporffor___________________________________________________________________crocodeilgwyrdd___________________________________________________________________
I diwtoriaid
Mae lluosi enwau’n gallu bod yn anodd, e.e. eliffantod, adar, nadredd felly awgrymir osgoi’r patrwm ‘Faint o ___ sy yn y llun?’ Mae ‘Sawl ___ sy yn y llun?’ gymaint yn haws. Dyma gyfle hefyd i bwysleisio mai enw unigol sy’n dod ar ôl rhif yn Gymraeg, gan fod dilyn patrwm y Saesneg yn gamgymeriad cyffredin, e.e. tri sebras.
Mae modd defnyddio’r fersiwn du a gwyn fel gweithgaredd gwrando a deall. Hynny yw, mae’r tiwtor neu’r rhiant yn dweud brawddegau fel:
Mae’r llew’n goch... Mae’r fflamingos yn felyn... ac yn y blaen, a phawb yn lliwio yn ôl y gorchymyn.
4. Y LindysTaflwchydis,acoscewchchi’rlliwiawn,rhowchycowntercyfatebolynylleiawnarylindysyn.Mae6lliwgwahanolacmae’rcownteri’nmatsio’rlliwiauarylindys.
Patrymau
Paliwwyttieisiau*?Maetriyngoch.Ga’igowntercoch,plis?Cei.Dymati!
Newidiwchygeiriaumewnprint trwmfelybo’rangen.
* isioyngNgogleddCymru
Rheolau
• Maeangendisachownterilliwgwahanol.
• Maeangendauneufwyochwaraewyr(unneufwyochwaraewyriboblindysyn).
• Taflwchydis,pawbyneidro.
• Oscewchchi3,rhowchgowntercochar‘3’,nesbodcownterarbobrhan.
• Ycyntafilenwipoblliwynylindyssy’nennill.
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid 9
Iaith angenrheidiol
cochglasmelyngwyrdddugwyn
Amrywiadau
Maehwnynamrywiadargêmgyfarwyddiawn,agellireidefnyddioiymarferpatrymaugwahanol,e.e.gellireidefnyddioiymarfermedduarliwarbennige.e.
De Cymru Gogledd Cymru___________________________________________________________________
Maecoch gydafi MaegenigochDoesdimmelyn Doesgeniddim gydafi melynOesglasgydati? Oesgentilas?___________________________________________________________________
Defnyddiwchyfersiwnduagwyniymarferlliwiaugwahanolarôlcaeleichplentynneu’chplantiliwio’rlindyseuhunain.
Felarall,gellirdefnyddiostrwythurygêmiymarferthemâuaphatrymaueraill.Erenghraifft,ysgrifennwcheiriau’ngysylltiedigâ’rteuluymhobrhan:mam,tad,brawd,chwaer,mam-gu,tad-cu(nainataidyngNgogleddCymru).Weditaflu’rdis,rhaiddweudbrawddegamypersonynyrhanhonno,e.e.
mamEnwfymamiyw/ydyEirlys.
brawdMaefymrawdi’nhoffipêl-droed.
ac ati
Osyw’rfrawddegyngywir,(ymmarnyrhiantneu’rchwaraewyreraill),ynacaiffychwaraewrgownterifyndi’rrhanhonno.GallfodynddefnyddiolwrthymarferUned33ynllyfrcwrsBlwyddyn2.
I diwtoriaid
Ar y fersiwn du a gwyn, mae modd rhoi unrhyw air neu lun yn y rhannau gwahanol, e.e. bwydydd, teganau, geiriau i’w cynnwys mewn brawddeg. Gellir gwneud hynny gyda
mathau o dywydd, e.e. rhoi’r geiriau canlynol yn y rhannau gwahanol:
1. braf, 2. oer, 3. poeth, 4. gwyntog, 5. diflas a 6. gwlyb
Taflu 1 = Mae hi’n braf (dweud brawddeg gadarnhaol a rhoi ü yn y bwlch)
Taflu 1 eto = Dyw/Dydy hi ddim yn braf (dweud brawddeg negyddol)
Y cyntaf i ddweud brawddeg gadarnhaol am bob gair gwahanol sy’n ennill y gêm, (Uned 13).
5. DilladYsyniadywmyndogwmpasytrac,gangasglu6dilledyngwahanol.Ycyntafigasglu’r6sy’nennillondrhaidbodynofalusibeidioglanioarysgwârolaf,neurhaidmyndynôli’rdechrauarhoi’rdilladigydynôlynycwpwrdd.
Patrymau
Maecrysgydafi’nbarodMaegenigrys ynbarod
DoesdimcrysgydafietoDoesgeniddimcrys eto
Newidiwchygeiriaumewnprint trwmfelybo’rangen.
Rheolau
• Byddangencownteribobchwaraewr,adis.
• Maepawbyndechrauary‘Dechrau’.
• Panfyddchwaraewrynglanioarsgwâr,rhaiddweud‘Doesdim__gydafieto/Doesgeniddim__eto’,neu‘Mae__gydafi’nbarod/Maegeni__ynbarod’.
• Dylai’rchwaraewyrgyfri’nuchelwrthsymudeucownteri.
• Yrenillyddyw’rcyntaigasglu6eitemwahanoloddillad,fellyrhaidichiwneudnodyno’rdilladagasglwydwrthfyndymlaen.
• Osglaniwchchiarwynebsy’ngwenu,gellwchddewisunrhywddilledyn;osglaniwchchiarwynebsy’ngwgu,rhaiddewisundilledyni’wddychwelydi’rcwpwrdddillad.
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid10
• Oscyrhaeddwchchi’rdiweddhebychwedilledyn,rhaidichifyndâ’rdilladynôli’rDechrau etoarhoi’rdilladynôlynycwpwrdd.
Iaith angenrheidiol
esgidiausanautrywsuscryssiwmperhetynbarodetocwpwrdddillad
Gallfodynddefnyddioldefnyddionodynsgoriosy’ncynnwysrhestro’rdillad,fellypanfyddchwaraewrynglanioarsgwâracyndweudbrawddeggywir,dimondticio’reitemhonnoo’rrhestrsyddangen,e.e.
Dillad ü Dillad ü
esgidiau esgidiausanau sanautrywsus trywsuscrys cryssiwmper siwmperhet het
Amrywiadau
Iwneudygêmynfwyanodd,gellircreurheolychwanegol–bodrhaidcaeldillado’runlliw.Felly,panfydddisyncaeleidaflu,rhaidi’rchwaraewrbenderfynuaddylidsymudaipeidio–osbyddwedipasiodilledynarbennig,niellireigasgluheblawwrthlanioaruno’rwynebauhapus.
Mae’rfersiwnduagwynyncynnwysgridgwag,agellirdefnyddiohwniymarferllawerobatrymaua’uhadolygu.Erenghraifft,gellirchwaraegêmeirfasyml.Aryllungopi,ysgrifennwcheiriausyddwedicodi’nddiweddarynycwrsynSaesneg–ungairymhobsgwâr.Rhaidibobchwaraewrgyfieithu’rgairarysgwâra’iroimewnbrawddegermwynarosyno.Maeglanioarwynebhapusynrhoi’rhawlichwaraewrddewisunrhywairarygrid;maeglanioarwynebsy’ngwgu’ngolygubodychwaraewyreraillyncaeldewisgair(anoddiawn)o’rgrid!
I diwtoriaid
Gellir defnyddio’r gêm i adolygu patrymau eraill hefyd wrth gwrs, e.e.
1. Ymarfer lliwiau. Wrth lanio ar sgwâr, rhaid i’r chwaraewr ofyn cwestiwn fel:
Pa liw yw / ydy’r crys? Pa liw yw / ydy’r esgidiau?
a phawb arall i ateb fel y bo’r angen, e.e. Mae e / o’n goch. (Uned 17)
2. Ymarfer y gorffennol. Wrth lanio ar sgwâr, rhaid i’r chwaraewr ddweud:
Prynais i siwmper ddu / Mi wnes i brynu siwmper ddu
Rhaid cofio wrth symud ymlaen pa ddillad a brynwyd, e.e.
Prynais i siwmper ddu, prynais i esgidiau melyn, prynais i siwmper goch...
Mi wnes i brynu siwmper ddu, mi wnes i brynu esgidiau melyn, mi wnes i brynu siwmper goch...
Mae hyn yn haws os bydd un person yn cadw cofnod o’r dillad a brynwyd. Os bydd chwaraewr yn methu cofio, rhaid mynd yn ôl deg sgwâr.
(Uned 43)
Yn y fersiwn du a gwyn ar lungopi, gellir rhoi unrhyw beth yn y sgwariau gweigion e.e. geiriau, ymadroddion, lluniau (fel gyda Gêm 1 neu 2), gan ailddyfeisio’r rheolau yn ôl y gofyn.
6. Crwydro CymruDewiswchunrhywleyngNghymruiddechrau’rdaith.YpersoncyntafifyndogwmpasCymru,ganddefnyddio’rtreigladarôl‘i’yngywiryw’renillydd!
Patrymau
Dwi’nmyndoGonwyiLandudno.Dwiwedicyrraedd!
Newidiwchygeiriaumewnprint trwmfelybo’rangen.
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid 11
Rheolau
• Maeangendauneufwyochwaraewyr.
• Maepobchwaraewryndewistreneubentreiddechrau’rdaith,gandeithiogyda’rcloc.
• Wrthfyndounllei’rllall,rhaiddefnyddiobrawddegadefnyddio’rtreigladcywir.Iymarfermwy,gellirdweudbrawddegambobtrewrthgyfri!
• Rhaidi’rchwaraewyreraill(neu’rtiwtorneu’rrhiant)benderfynuafyddychwaraewrwedidweudyfrawddegyngywir.Osnadywwedigwneud,rhaidarosynyrundreacarosamdroarall.
CaergybiAmlwchBangorBlaenauFfestiniogBetws-y-coedLlanrwstConwyLlandudnoBaeColwynYRhylDinbychRhuthunYBalaLlangollenYrWyddgrugCeiConnaWrecsamCroesoswalltYTrallwngLlanfairCaereinionYDrenewyddLlanidloesRhaeadrLlandrindodLlanelweddLlanwrtydYFenniTrefynwyPont-y-pwlCas-gwentCasnewyddCwmbrânCaerdyddYBarriCaerffiliTredegarMerthyrTudfulPontypridd
Pen-y-bontarOgwrPorth-cawlCastell-neddAbertaweLlanelliRhydamanLlandeiloCaerfyrddinDocPenfroAberdaugleddauHwlfforddTyddewiAber-gwaunCastellnewyddEmlynAberteifiLlanbedrPontSteffanTregaronPontarfynachAberystwythMachynllethDolgellauHarlechPorthmadogPwllheliLlanberisCaernarfonLlangefni
Amrywiadau
Maemapagenwaulleoeddynddefnyddiolbobamser.Gallfodynymarferynganuda.Rhaidibobchwaraewrgymrydtroidaflu’rdisaglanioardreneubentre.Yrhiant(neu’rtiwtor)neu’rchwaraewyreraillsyddifarnuwedynayw’rynganu’ndderbyniol;osnadyw’ndderbyniol,rhaidmyndynôl.
Gellirdefnyddio’rfersiwnduagwyniwneudllaweroweithgareddau.Maehonyngêmibarau:llungopïohannerymap(naillai’rGogleddneu’rDe)arhoicopiibawb.Rhaidibobchwaraewrddewislleifywynddoo’rmap.Yna,rhaidi’rpartnerarallofyncwestiynauigaelhydiblemae’rpartnercyntafwedieiddewis.Maehonyngêmynnull‘battleships’,a’rchwaraewyryncymrydtroiofyncwestiwn,e.e.
A. Wytti’nbywyngNghaergybi?B. Nacydw.B. Wytti’nbywymMangor?A. Ydw!
acati
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid12
I diwtoriaid
Mae pob math o bosibiliadau yn deillio o’r map. Gellir gofyn i’r chwaraewyr ddweud eu bod yn mynd drwy’r trefi a’r pentrefi gwahanol ar y ffordd ymlaen, e.e.
Dw i’n mynd o Ferthyr Tudful, drwy Bontypridd, drwy Borth-cawl i Ben-y-bont ar Ogwr.
Yn y llungopi du a gwyn, does dim saethau, felly mae modd addasu’r map mewn ffyrdd eraill, e.e.
Fel ymarfer gwrando a deall, mae’r tiwtor (neu’r rhiant) yn dweud eu bod yn mynd i lefydd gwahanol a rhaid i’r dysgwyr (neu’r plant) wrando a thynnu llinellau cyfatebol ar y map.
Tiwtor/Rhiant: Mae Gwen yn mynd i Lanidloes, yna mae hi’n mynd i Fangor, yna mae hi’n mynd i Aberteifi; Mae Colin yn mynd i Gaerdydd, yna mae e/o’n mynd i Ddolgellau, yna mae e/o’n mynd i Lanrwst.... ac yn y blaen.
Ar ôl rhestru teithiau 5 o bobl, rhaid i bawb adrodd hanes y teithiau i gyd yn ôl, gan ddefnyddio’r llinellau a dynnwyd ganddynt ar y map. Gellir chwarae’r un gêm gan ddefnyddio’r amser gorffennol hefyd. (Uned 39)
Wrth gwrs, mae’r map yn cynnwys trefi go iawn a bydd tiwtor da yn gweld y cyfle i sbarduno sgwrs go iawn, annibynnol am y llefydd hynny.
7. Tywydd ac AmserAtebwchgwestiynauamytywydda’ramserwrthgeisiocaelycownterii’rlleoliadaugorffencywir.Ondbyddwchynofalus!Osbyddcownterchwaraewrarallynglanioarnochchi...ynôlâchii’rdechrau!
Patrymau
Sutmae’rtywydd?Maehi’nwyntogFainto’rglochyw/ydyhi?Maehi’ndri o’r gloch
Newidiwchygeiriaumewnprint trwmfelybo’rangen.
Rheolau
• Maehonyngêmi2-4chwaraewr.
• Byddangen4cowntero’runlliw(coch,glas,gwyrddneufelyn)ibobchwaraewracundis.
• Yrardalddechrauyw’r4cylchytuallani’rcylchmawr,neu‘gartre’:ychwaraewrcochsy’ngosodycownteriarycylchoedd‘cartre’coch,ychwaraewrglasarycylchoedd‘cartre’glasacynyblaen.
• Rhaidtafluchwechiddechrau,acymunoâ’rcylchmawr.
• Dylidsymudgyda’rclocogwmpasybwrdd,gananeluamycylchoedd‘gorffen’o’rlliwcywir,h.y.y4cylchsy’narwaini’rcanol.
• Wediglanioargylchamserneudywydd,rhaidi’rchwaraewyreraillofyn‘Sutmae’rtywydd?’neu‘Fainto’rglochyw/ydyhi?’ynôlyllun.
• Osnafyddychwaraewryngalluateb,mae’rcownterhwnnw’nmyndynôli’rdechrau.
• Osbyddchwaraewrynglanioargylchllebyddrhywunyno’nbarod,mae’rcowntersyddyno’nbarodyngorfodmyndynôli’rardalddechrau.
• Osbyddchwaraewryntafluchwech,mae’ngalludechraucownternewyddareisiwrnai,neusymudunrhywuno’igownterisyddeisoesarybwrdd.Gallddewispauno’rcownteriarybwrddi’wsymudunwaithymaennhwaryprifgylch.
• Yrenillyddyw’rcyntafigaelpobuno’rpedwarcownteri’rsaflegorffen.
Iaith angenrheidiol
Mae(hi)’n...
bwrwglawo’rglochbwrweirahannerawrwediwyntogbummunudwedi/ibrafddegmunudwedi/iniwlogchwarterwedi/istormus
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid 13
ugainmunudwedi/ioerbummunudarhugainwedi/iYnôli’rdechrau!Fisy’nennill!
Amrywiadau
Maefformat‘Ludo’ynweddolgyfarwyddereifodyngalluedrychyngymhlethiddechrau.Dimondstrwythury‘Ludo’syddynyfersiwnduagwyn,agellireiddefnyddioiymarferpatrymauageiriaugwahanol.Erenghraifft,gallwchysgrifennuprisiaugwahanolymhobcylchglanio,arhaidi’rchwaraewrddweudhynyngywirwrthlanioarycylch,e.e.40c,£2.20,£500,£7.95.GallhynfodynddefnyddiolwrthymarferUned52ynllyfrcwrsBlwyddyn2.
I diwtoriaid
Gellir amrywio’r amserau er mwyn cymhlethu’r iaith, e.e. gofyn i’r dysgwyr / plant ddweud:
Roedd hi’n brafRoedd hi’n dri o’r gloch
neu
Bydd / Mi fydd hi’n wyntog Bydd / Mi fydd hi’n hanner awr wedi unac yn y blaen.
8. Gweithgareddau HamddenRhaidgofyncwestiynauamrywioliddarganfodpa5gweithgareddwnaethychwaraewrarallddoe.Maehynynseiliedigarygêmgyfarwydd‘battleships’.
Patrymau
Newidiwchygeiriaumewnprint trwmfelybo’rangen.
De Cymru
Beintiaist ti lunddoe?Do!Peintiais i lun ddoe.Naddo!Pheintiais i ddim llun ddoe.
Gogledd Cymru
Wnesttibeintio llunddoe?Do!Miwnesibeintio llun ddoe.Naddo!Wnesiddimpeintio llunddoe.
Rheolau
Maehonyngêmibarauneuddaudîmyneisteddgyferbynâ’igilydd.
• Rhaidibobchwaraewr(neudîm)ddewis5gweithgareddo’rlluniaua’uhysgrifennuarddarnobapur,ganofalunadyw’rchwaraewr(neu’rtîm)arallyneiweld.
• Mae’rchwaraewyryncymrydtroiofyncwestiynaui’wgilydd(dimcwestiynau’ndechrauâBe’/Beth...?).
• Panfyddchwaraewrwedigofyncwestiwnamlunarbennig,gellirdefnyddio’rcownteri,ceiniogauneuddarnauobapurigadwcofnodo’rgweithgareddauaddefnyddiwydmewncwestiwn.
• Panfyddyratebyngadarnhaol,caiffyrholwrgwestiwnychwanegol.
• Yrenillyddyw’rchwaraewrcyntafiddarganfodypumgweithgareddaddewiswydganygwrthwynebydd.
Iaith angenrheidiol
Iatebycwestiynaumewnbrawddegaullawn,dylidedrycharyrheolautreigloynUned44,llyfrcwrsBlwyddyn2.
De Cymru
Esttiifowliodeg?Esttiigadw’nheini?Ganaisttigân?Esttiisiopa?Ganaistti’rgitâr?Esttiâ’rciamdro?Gerddaisttii’rparc?Esttiallanarybeic?Gesttibarti?Gwrddaisttiâffrindiau?Gysgaisttiarysoffa?Wnestti’rgarddio?Chwaraeaisttiarycyfrifiadur?Wrandawaisttiargerddoriaeth?Chwaraeaisttidennis?
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid14
Wyliaistti’rteledu?Ddarllenaisttilyfr?Nofiaistti?Ddawnsiaistti?Beintiaisttilun?
Gogledd Cymru
Esttiifowliodeg?Esttiigadw’nheini?Wnesttiganucân?Esttiisiopa?Wnesttiganu’rgitâr?Esttiâ’rciamdro?Wnesttigerddedi’rparc?Esttiallanarybeic?Gesttibarti?Wnesttigyfarfodffrindiau?Wnesttigysguarysoffa?Wnestti’rgarddio?Wnesttichwaraearycyfrifiadur?Wnesttiwrandoargerddoriaeth?Wnesttichwaraetennis?Wnesttiwylio’rteledu?Wnesttiddarllenllyfr?Wnesttinofio?Wnesttiddawnsio?Wnesttibeintiollun?
Amrywiadau
Gellirdefnyddio’runegwyddoriymarferllawerobatrymaugwahanol.Erenghraifft,fersiwnsymlacho’rungêmfyddaidewis5gweithgareddymae’rchwaraewryneihoffi,neueisiaueiwneud,e.e.
A. Wytti’nhoffichwaraetennis?B. Nacydw.B. Wytti’nhofficanu?A. Ydw!
Argefnygêm,mae’rfersiwnduagwynyncynnwysyrunlluniauâ’rfersiwnlliw.Gellircopïo’rrhaina’utorri’ngardiauunigol.Gellirrhoi’rcardiauwedynwynebilawrarfwrddarhaidibobchwaraewrddewiscardiausy’nparu,(maehynynamrywiadarbelmaniaethneu‘pelmanism’).
I diwtoriaid
Gellir torri’r lluniau allan o’r llungopi a’u defnyddio fel cardiau chwarae, e.e. chwarae ‘chwap’ neu ‘snap’ a dweud brawddeg bob tro y caiff cerdyn ei roi i lawr. Mae modd i’r plant liwio’r lluniau wrth gwrs. Gweithgaredd syml arall yw rhoi’r cardiau mewn dau bentwr:
Dw i wedi... Dw i ddim wedi...
Gall gweithgaredd syml felly fod yn sbardun i siarad rhydd gyda’r dysgwyr neu’r plant yn siarad yn naturiol am brofiadau go iawn.
9. Pwy ydw i?Ynodywdarganfodpwymae’rgwrthwynebyddwedieiddewis,drwyofyngwestiynauamolwgyboblynylluniau.
Patrymau
De Cymru
Dynywe?Ie/NageOesgwallt sythgydahi?Oes/NacoesRhysywe?
Gogledd Cymru
Dynydyo?Ia/NaciOesgynnihiwallt syth?Oes/NacoesRhysydyo?
Newidiwchygeiriaumewnprint trwmfelybo’rangen.
Rheolau
• Maedauchwaraewr(neuddaudîm)ynwynebueigilydd.Rhaidibobchwaraewrddewisunenwo’rbwrdda’iysgrifennuarddarnobapurhebi’rgwrthwynebyddeiweld.
• Rhaidibobchwaraewrgymrydeidroiofyncwestiwn,ganguddio’rboblarybwrddgydachownteri,ceiniogauneuddarnauobapurwrthfyndymlaen,(e.e.wrthddarganfodbodypersonaddewiswydhebhet,gellircael
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid 15
gwaredâphawbsy’ngwisgohetdrwyeucuddioâchownterneuwrthrycharall).
• Dimondcwestiynaucaeedigaganiateir.
• Niellirgofynamfwynagunnodweddmewnuncwestiwn,e.e.Oesgwallthircochgydahi?/Oesgynnihiwallthircoch?.
• Wrthgaelatebcadarnhaol,gallychwaraewrsy’nholigaeltroarall.
• Ychwaraewrcyntafiadnabodyrenwaddewiswydganygwrthwynebyddsy’nennill.
Iaith angenrheidiol
sbectolhetgwalltbarfmwstashllygaiddynmenyw/dynesbrownmelynglasgwyrddcochdusythcyrliogbyrhir
Amrywiadau
Gellirchwarae’rungêmllebo’rchwaraewrsy’natebynesgusbodynuno’rboblarygrid,fellymae’rcwestiynauynyrailberson(ti/chi),a’ratebionynypersoncyntaf(fi),e.e.
De Cymru
Dynwytti?Rhyswytti?Ie/NageOesgwalltsythgydati?Oes/Nacoes
Gogledd Cymru
Dynwytti?Rhyswytti?Ia/NaciOesgentiwalltsyth?Oes/Nacoes
Ganddefnyddio’rllungopiduagwyn,gallunplentynmewngrwp(neu’rrhiant)roigorchmynionanuniongyrcholieraill.Maehwnynymarfergwrandoda,e.e.
De Cymru
MaegwalltcochgydaRhysMaehetfrowngydaManonMaebarfgydaCynwal
Gogledd Cymru
MaeganRhyswalltcochMaeganManonhetfrownMaeganCynwalfarf
Rhaidi’rchwaraewyreraillufuddhaui’rdisgrifiwralliwio’rlluniauduagwyn,neuychwanegunodweddionwyneb,ynôlydisgrifiadauaroddir.
I diwtoriaid
Does dim cymaint o amrywiadau posibl yma, ond mae’n syniad modelu’r gweithgaredd sawl gwaith yn y dosbarth ymlaen llaw. Gall y tiwtor ddefnyddio brawddegau, yn hytrach na chwestiynau, er mwyn amrywio.
Fersiwnyde Fersiwnygogledd
Dyn yw e Dyn ydy oMae gwallt du gyda fe Mae gynno fo wallt duMae sbectol gyda fe Mae gynno fo sbectolDoes dim het gyda fe Does gynno fo ddim hetMae mwstash du Mae gynno fo fwstash du gyda fe
Ar ôl modelu’r gweithgaredd, gellir gofyn i un o’r dysgwyr (neu un o’r plant) ddisgrifio yn lle’r tiwtor neu’r rhiant.
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid16
10. Y DreMyndilefyddgwahanolynydrewrthfyndogwmpasybwrdd,gangyflawninegeseuonaryrhestraryffordd.Dyma’rungêmagageirynUned59,llyfrcwrsBlwyddyn2.
Patrymau
Dwi’nmyndi’r llyfrgell i gael llyfr
Newidiwchygeiriaumewnprint trwmfelybo’rangen.
Rheolau
• Maehonyngêmi2-4chwaraewr.
• Byddangencownteribobchwaraewr,(coch,gwyrdd,melyn,glas)adis.
• Byddangen‘rhestr’dasgauibobchwaraewr(gw.isod).
• Rhaidteithiogyda’rclocogwmpasybwrdd,yncwblhau’rtasgauynydrefnanodir.
• Rhaidi’rChwaraewr Coch fyndi’rllefyddâffrâmgoch,yChwaraewr Glasfyndi’rllefyddâffrâmlasacynyblaen.
• Wrthdafludis,rhaidi’rchwaraewyrddweudiblemaennhw’nmyndapham.
• Allchwaraewyrddimsymudonibaibodyrunionrifyncaeleidaflu.
• Ypersoncyntafigyflawnipobtasgyw’renillydd.
Iaith angenrheidiol
amgueddfaarchfarchnadbanccafficanolfanarddiocanolfanhamddencapelcastellcolegeglwysgarejgorsafgwestyllyfrgellmaeschwaraemaesparciomaesrygbimarchnadmeddygfameithrinfa
parcpwllnofiosinemasiopddilladsiopfarasioplysiausiopflodausioplosin/fferinssioplyfrauswyddfa’rposttheatrysbyty
benthycallyfrbwydo’radarcaelgwersnofiocaelpanedchwaraearysiglenchwilioamanrhegi’rplantcodiarian/prescodiprosbectwscoditabledicodi’rplantcwrddâ/cyfarfodMrsTucker-Bowlesgadaelycargweldydeinosoriaidgwrandoarhanesydregwrandoarycôrgwyliodramagwylioffilmddagwylio’rplantynchwaraenôlbwydi’rgwningennôlMam-gu/Nainpostiodaulythyrprynucacenben-blwyddprynugwisgnofioprynulilisgwyniMam-gu/NainprynullysiauprynupysgodprynuteganauprynutocyntrênprynuVictoryVsiTad-cu/Taidrhoipetrolynycarsiaradâ/efo’rficerymlacioynyjacuzzigorffen
Byddrhaidysgrifennu‘cerdyntasgau’ibobchwaraewr,neugopïo’rcardiauarydudalennesaf.
Rhaidcyflawnipobtasg(ynaticioarycerdyn)drwylanioarysgwârperthnasol.Fellyrhaidi’rchwaraewyrofyncwestiynaua’uhatebfelybo’rangen,e.e.
De Cymru Gogledd Cymru
Bledychchi’nmyndnawr? Lledachchi’nmyndrwan?Dynni’nmyndi’rgwesty. Danni’nmyndi’rgwesty.
Ycyntafigwblhau’rtasgausy’nennillygêm.
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid 17
Chwaraewr Coch ü
llyfrgell ifenthycallyfrsioplosin/fferins prynuVictoryViTad-cu/Taidgwesty cwrddâ/cyfarfodMrsTucker-Bowlesswyddfa’rpost postiodaulythyrcaffi caelpanedcoleg codiprosbectwscapel gwrandoarycôrarchfarchnad prynuteganau
Gorffen
Chwaraewr Glas ü
parc bwydo’radarmarchnad prynupysgodgarej rhoipetrolynycarpwllnofio caelgwersnofiomeddygfa coditabledicastell gwrandoarhanesydretheatr gwyliodramagorsaf prynutocyntrên
Gorffen
Chwaraewr Melyn ü
meithrinfa codi’rplantmaeschwarae chwaraearysigleneglwys siaradâ’r/efo’rficersiopffrwythau prynullysiauamgueddfa gweldydeinosoriaidsinema gwylioffilmddacanolfanarddio nôlbwydi’rgwningensiopddillad prynugwisgnofio
Gorffen
Chwaraewr Gwyrdd ü
maesparcio gadaelycarsioplyfrau chwilioamanrhegi’rplantcanolfanhamdden ymlacioynyjacuzzibanc codiarian/pressiopflodau prynulilisgwyniMam-gu/Nainmaesrygbi gwylio’rplantynchwaraeysbyty nôlMam-gu/Nainsiopfara prynucacenben-blwydd
Gorffen
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid18
Amrywiadau
Felymae,mae’rgêmhonynfwycymhlethna’rlleillacyngofynamfwyoeirfa.Foddbynnag,maemoddeichwaraemewnfforddsymlach.Erenghraifft,maepobchwaraewryncymrydeidroidafludisaglanioarsgwâradweud:
Dwi’nmyndi’rllyfrgellDwi’nmyndi’rmaeschwaraeDwi’nmyndi’rtheatracati
Osoesmwyoiaithganychwaraewyr,gallannhwgreueurhesymaueuhunaindrosfyndi’rlleoliadhwnnw,ynlle’rtasgauarestrir,e.e.
Dwi’nmyndi’rparc...ifyndâ’rciamdroDwi’nmyndi’rgarej...ibrynucoffiDwi’nmyndi’rpwllnofio...ichwaraepoloacati
Gellirtorri’rfersiwnduagwynyngardiaua’udefnyddiofelgêmddyfalumewnparau.Rhaidcaelsetibobpâra’ugosodwynebilawrmewntomen.Rhaidibobchwaraewrgymrydeidroigodicerdyn,acmaeganyllalldrichyfleiddyfaluiblemae’rchwaraewrcyntafynmynd,e.e.
A.Wytti’nmyndi’rllyfrgell?B.Nacydw.A.Wytti’nmyndi’rorsaf?B.Nacydw.A.Wytti’nmyndi’rsiopflodau?
Osnadyw’rchwaraewryndyfaluofewntrichyfle,mae’rchwaraewrcyntafyncadw’rcerdyn.Ynodywcaelcymainto’rcardiauâphosib.Dylaifyndynhawsdyfaluwrthi’rgêmfyndyneiblaen,a’rdewisiadau’nllainiferus.
I diwtoriaid
Mae’r lleoliadau yn y lluniau’n hynod o ddefnyddiol, ac yn anodd eu cyfleu mewn lluniau neu ffotograffau cyffredin.
Wedi torri’r cardiau, gellir dewis 5 ar y tro a’u rhoi mewn stribed ar y ddesg. Dyna wedyn drefn y gweithgareddau a wnaethpwyd ddoe, e.e.
Es i i’r ganolfan hamdden; ar ôl mynd i’r ganolfan hamdden, es i i’r amgueddfa; ar ôl mynd i’r amgueddfa, es i i’r gêm rygbi... ac yn y blaen.
Maecannoeddoffyrddgwahanolochwarae’rgemauhyna’udefnyddioiymarferpobmathobatrymauageirfa.Ypethpwysigywbodydysgwyr(neu’rplant)ynmwynhauacyndefnyddio’rGymraegwrthwneudhynny.
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid 19
nodiad
au________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Gemau Bwrdd Cymraeg i’r Teulu: Canllaw i Rieni a Thiwtoriaid20
nodiadau
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________