Geoprostorni podaci

2

Šta predstavlja GIS?

Sredstvo za memorisnje, pretraživanje, sortiranje i upoređivanjeprostornih podatakaza podršku analitičkim procesima.

+

Informacioni sistem

Geografski položaj

3

Definicije GIS-a

Definicije zasnovane na bazama podataka

l 'sistem baza podataka u kojem je većina podataka prostorno indeksirana i nad kojima se upravlja nizom postupaka da bi odgovorili na upite o prostornim entitetima koji se nalaze u bazama.' (Smith et al. 1987).

l 'bilo koji niz postupaka zasnovanih na ručnoj ili kompjuterskoj obradi, koji se koristi za memorisanje i manipulaciju geografski referenciranim podacima' (Aronoff 1989).

4

Svet oko nas

5

Nauka o Geo-Informacijama izučavaapstrahovanje i predstavljanje prostornihfenomena.

Apstrahovati - Odvojiti, odvajati u mislima,graditi misaone predstave; radi što boljeuočavanja i poimanja onoga što je u nečemuglavno, opšte, nužno i bitno namernozanemarivati ono što je u tome sporedno,specijalno, slučajno ili nebitno.

Apstrahovanje stvarnosti

6

l Problem je u tome što su stvari u prirodi kompleksne.Tačnost kojom su one prikazane u GIS-u nikada nije savršena.

Geoprostorni podaci

7

Manipulacija geo-informacijama

8

Šta to čini podatke prostornim?

Naziv mestaKoordinate u državnomkoordinatnom sistemu

Poštanski kod

rastojanja & orijentacijaOpisni atributi

Latituda / Longituda

9

Od realnog okruženja do GIS-a

Realni svet

Model realnog sveta

Model podatka

Baza podataka

Karte, prikazi

Pojava, fenomen: osobine, konekcije-veze

Entitet: tip, atributi, relacije

Objekat: tip, atributi, relacije, geometrija, kvalitet

Objekat: tip, atributi, relacije, geometrija, kvalitet

Simbol, linija, tekst

10

Od realnog okruženja do GIS-a

Prikaz

Model podatakaBaza podataka

11

Model podataka

Zgrade

Moguće kategorije: kuće, stambene zgrade, indusstrijski objekti

Smeštene na: kućnom broju, br. Parcele

Prikaz: tačkasti simbol

Geometrijska tačnost: ±10m

Vegetacija

Moguće kategorije: četinari, hrast

Obuhvaćena površina: (hektari)

Prikaz: poligon

Geometrijska tačnost: ±2.0m

12

Baza podataka

ID Tip Broj parcele Y X Tačnost

1 Kuća 44/113 350 575 ±10m

2 Stamb.zgrada 45/6 375 600 ±10m

3 Industr. obj. 45/11 345 630 ±10m

ID Tip Površina Koordinate Tačnost

10 Četinari 100 250,420 250,455 370,475 360,420 ±2.0m

20 Hrast 50 360,420 370,475 425,395 425,395 ±2.0m

13

Geopodaci

GEOPODACI

GEOMETRIJSKI PODACI ATRIBUTNI PODACI

Geometrija Kvalitativni podaci

Kvantitativni podaciTačka

Linija

Površ

Intervalski

OdnosOrdinalni

14

Tipovi podataka

Nominalni atributi

l Za klasifikaciju atributivnih (kvalitativnih)obeležja, bez informacije o smeru i veličini njihove razlikel Sastoji se iz dve ili više kategorija (klasa) koje sekvalitativno razlikuju jedna od drugel Istu klasu možemo označiti istim brojeml “Kod brojeva“ ne pokazuje kvalitativnu razlikuizmeđu kategorija

15

Ordinalni atributi

l Za atributivna (kvalitativna) obeležjal Za označavanje redosledal Kategorije su rangirane, na skali se vidil pozicija svakel Pokazuju da li je nešto veće ili manjel Ne pokazuju veličinu razlike

16

17

Nivoi apstrakcije podataka

a) Stvarnost - tj. realni svet.b) Konceptualni model – okrenut ka ljudskom shvatanju,

delimično izgrađen model izabranih objekata i procesa za koje se smatra da su relevantni za određeno područjekonkretnog problema.

c) Logički model – nezavistan u odnosu na implementaciju, ali je implementaciono-orijentisan ka prikazivanju stvarnosti. Obično je predstavljen dijagramom koji prikazuje izabrane objekte i relacije među njima. Definisan je strukturompodataka, ograničenjima –poslovna pravila, strukturaoperacija – održavanje baze i pretraživanje)

d) Fizički model - fizički model opisuje egzaktne fajlove ilitabele baza podataka koji su korišćeni za memorisanje podataka, itd. On je specifičan za određenu implementaciju.

Nivoi apstrakcije relevantni za GIS modele

18

Realan svet

Konceptualni model

Logički model

Fizički model

Povećanje nivoa apstrakcije

Humano orijentisan

Kompjuterskiorijentisan

19

Konceptualni model

l Model baziran na poljima, gde zamisljamo da se ispitivani atribut menja u prostoru kao neka neprekidna matematička funkcija ili polje.

l Model baziran na entitetima gde smatramo da je prostor sastavljen od entiteta koji se opisuju svojim atributima ili svojstvima, i čije se lokacije kartografišu pomoću geometrijskog koordinatnog sistema,

20

Model podataka

l Entiteti (objekti, prostorne pojave, feature (engl.)), osnovni nosilac informacija koji se definiše kao pojava realnog sveta koja se nemože razložiti na pojave istog tipa.

l Njihovi atributi

l Veze i relacije sa drugim entitetima

21

ENTITET-OBJEKAT

Objekat•identifikator•tip kod

Prostorna komponenta•tačka•linija•površina(poligon/grdidna ćelija

Atributska komponenta•vrednost atributa•relacije•kvalitet

ENTITET

OBJEKAT

OBJEKAT

OBJEKAT

22

Kontinualni nasuprot diskretnog modela

l Prostorni podaci su uglavnom neprekidnil Diskretni model prouzrokuje gubitak podatakalNpr. Prikazivanje terena izohipsama

23

Vektorski model podataka:

Prikaz tačaka i linija pomoću pravouglih koordinata

Rasterski model podataka:

Prikaz tačaka, linija ipoligonapomoću jediničnih ćelija

Vektorski i rasterski model

Vektorski i rasterski model

24

Realni svet Vektorski model Rasterski model

25

26