Click here to load reader

GIÁO ÁN DẠY HÁN CỔ

Embed Size (px)

Citation preview

GIO N DY HN C

HC VIN PHT GIO VIT NAM TI TP.HCM

KHOA TRUNG VN(((Hn c

Hc k 1 Kho IV Khoa TTXTP.HCM 2015

Cc nt c bn ca ch Hn

i vi ngi mi hc ch Hn, s cm thy ch Hn c nhiu nt, rt phc tp, rt kh hc. Nhng nu chng ta em so snh ch Hn vi cc t trong nhng ngn ng s dng bng ch ci a, b, c th s thy cc nt bt trong ch Hn s ging nh cc mu t. Phn tch cc nt ch Hn, ta c th thy chng c to thnh t nhng nt bt rt n gin, gm 8 nt c bn, mi nt c mt tn ring v c vit theo mt quy nh cho tng nt. Ngoi 8 nt c bn, cn mt s nt vit ring c quy nh. Nhp mn hc ch Hn, hc cc nt cn bn l bi hc u tin rt quan trng, v s gip chng ta vit ng cc nt v theo th t bt thun, gip cho vic vit chnh xc ch Hn, v m chnh xc s lng nt vit ca mt ch v t gip vic tra cu t in chnh xc v nhanh chng hn.

Cc nt vit ca ch Hn nh sau:

1. NGANG (HONH) vit t tri sang phi

nht: s mt nh: hai

tam: ba

thp: mi

i: ln can: thin can; lin can, lin quan thin: tri

phu: chng vng: vua

2. S (TH)vit t trn xung di

trung: chnh gia, bn trong.

xuyn: sng thp: mi3. PHY (PHIT)vit t trn phi xung tri di

nhn: ngi bt: tm nhp: vo i: ln

ti: ti nng, ti

thin: ngn ng: tra hu: li, na

thy: nc4. MC (NI) vit t trn-tri xung phi-di

nhn: ngi

bt: tm

nhp: vo

hu: li, na

mc: cy, g5. CHM (IM) vit t trn xung di phi hoc tri

() ha: la ch: ngi ch ngc: ngc

lc: su chi: bt: khng vn: Vn t, ngn ng, bi vn. thi: cao, ln

khuyn: ch

6. HT (THIU) vit t di-tri ln trn-phi

th: tay Phn bit th v ti / Hn: hn: m hi a: t

Phn bit ch thv ch c b: th: t

t: cha S ht: net s vi nt ht y: o thc: n

cn: qu Cn lng: tt, lnh, hay, gii ngn: rt, lm

Ngang gp ht k: mu k, tr tnh7. MC (CU)

Nt s c mc (s cu) tiu: nh Nt ngang mc (honh cu) t: vn t, ch Net mac vi moc (t cu) qua: ci mc, mt th v kh ngy xa ng: ta, ti Net cong vi moc (loan cu) cu: con ch gia: gia nh, nh Net cong i xng vi moc (bnh cu)

tm: tri tim; tm, lng, tm t, S binh cu (s ngang mc) nt ng kt hp vi bnh cu d:8. GP(CHIT)

Net ngang kt hp net gp ng khu: ming vi: bao quanh k: can K; mnh, t mnh d: , ri, ngng T: chi T (mt trong 12 a chi). t: li, g. i li vi ao ao: lm, trng Ngang gp mc

/mn: ca, hc phi, tng phi

nguyt: trng, thng

mu: m

Nt ngang, gp, kt hp nt mc c mc / phong: gi Nt ngang vi 2 ln gp v mc ni: l

Nt ngang, gp, s cong /mt: chm, cht Nt ngang kt hp gp cong c mc

cu: chn

hon: vin, hn (vt nh m trn) Net s ng kt hp net gp phai /y: y s, bc s, thy thuc phng: t ng

h: giu gim

khm: H ming ra

sn/san: ni, non S gp mcnet s, gp ngang phi, vi nt gp va moc

/m: nga

S gp ngang mu: m mi: mi, mi mt, tng

Nt phy kt hp nt gp phi huyn: huyn diu, en

kh: i Nt s vi 2 ln gp v mc cung: ci cung

: em trai Nt ngang kt hp nt phy v nt cong c mc ph: Mt hnh thc ca b ph p Nguyn: h Nguyn (b ph ) : kinh (b p ) Phy chm (Phit im)net phy v trai kt thuc bi chm

n: con gi

Nt ngang kt hp nt phy hu: li, na

thy: nc

Vnh t bt php: V ch (vnh) cha tm nt c bn ca ch Hn, nn ngi xa thng ly ch ny luyn tp. 8 nt c bn l:

1- Nt chm

2- Nt ngang

3- Nt s

4- Nt mc

5- Nt ht ln phi

6- Nt phy xin di

7- Nt phy xin ngn

8- Nt mc.

(nt gp)Ch nhng ch Hn gn ging

Ch Hnm Hn Vit

mu mi thin phu vng ch ngc th

can ng hn thp thin i thi khuyn

ao t hon cu khu vi trung k

d t th ti nhn bt nhp ha

cn lng ngn qua ng cung ph

nguyn p khm san phng h

Phn t vng

1. nht t

2. nht t

3. nht n

4. nht mn 5. nht nhn 6. nht khu

7. nht tm

8. nht gia 9. bt nht

10. nh tm

11. lc nhn

12. lc t

13. lc gia

14. lc m

15. lc mn

16. lc n 17. bt t18. cu thin 19. th a

20. khu trung

21. th trung

22. t trung 23. nhp t24. tm trung

25. sn trung

26. sn thu 27. thu th 28. ha sn29. sn khu

30. mn trung

31. gia trung

32. ng tm

33. nhn tm 34. ch nhn

35. nhp tm

36. nhp mn

37. nhp gia

38. nhp khu

39. nhn ng

40. nhn khu 41. gia nhn

42. n nhn 43. n t44. n vng45. tm a 46. a tm47. trung tm

48. /trung y

49. nhn trung

50. nhn ti 51. nhn vn

52. phu nhn53. sn mn 54. ng mn55. gia ch

56. tiu nhn 57. i nhn 58. i a59. i nguyt60. i vng

61. i sn62. tiu t

63. i t

64. i gia65. i phu66. bt ti 67. bt trung 68. khu ti

69. can qua 70. Hn nhn

71. Hn vn

72. Hn t

73. a ch 74. thp a 75. n ch nhn76. i tiu bt nht77. tam thin i thin78. cu thin huyn n

Ghi ch: phn t vng ny gip cho hc vin lm quen vi ch Hn, ch yu cu phin m Hn Vit, khng thi phn vit ch Hn v dch nghaBt thun Th t nt bt

Th t cc nt ch trong mt ch Hn gi l Bt thun. Th t nt bt tun theo mt s quy lut c nh. (ng nhin cng c trng hp ngoi l)Quy tc

1. Ngang trc s sau

2. Phy trc mc sau

3. Tri trc phi sau

4.Trn trc di sau5. Ngang trc phy sau

6. Gia trc hai bn sau

7. Ngoi trc trong sau

8.Vo trc ng sau9. Nt ngang y10. B quai xc11. Cc ch ngoi l1. Ngang trc s sau: thp: mi, s m (ST, 2 nt, b thp )can: Thin can (DT, 3 nt, b can ) can chi: thp thin can (Gip, t, Bnh, inh, Mu, K, Canh, Tn, Nhm, Qu) v thp nh a chi (T, Su, Dn, Mo, Thn, T, Ng, Mi, Thn, Du, Tut, Hi) phong: phong ph, ti tt (TT, 4 ntb cn) cng: chung, cng li (gt, 6 nt, b bt )th, : t (DT, 3 nt, b th )s : Hc tr (DT, 3 nt, b s)

2. Phy trc mc sau: ()

nhn: Ngi (DT, 2 nt, b nhn)nhp: Vo (gt, 2 nt, b nhp) # xut ra () bt: tm, s m (ST, 2 nt, b bt ) ph: cha (DT, 4 nt, b ph )giao: a, trao (gt, 6 nt, b u) thin: tri (DT, 4 nt, b i )3. Tri trc phi sau

Pht: c Pht (DT, 7 nt, b nhn)

php: php tc, gio php (DT, 8 nt, b thy)

tng: tng s (DT, 14 nt, b nhn) minh: sng (TT, 8 nt, b nht ) hnh: i (gt, 6 nt, b hnh )nhn: nhn t, khoan dung, (DT, 4 nt, b nhn) 4. Trn trc di sau

nh: hai, s m (ST, 2 nt, b nh ) tam: ba, s m (ST, 3 nt, b nht ) lc: su, s m (ST, 4 nt, b bt )n: Sm, bui sng (DT, 5 nt, b nht ) thanh: xanh (TT, 8 nt, b thanh ) lp: ng (gt, 5 nt, b lp ) ngn: ni, li ni (gt/DT, 7 nt, b ngn )nim: Ngh, nh, mong (gt, 8 nt, b tm )5. Ngang trc phy sau

t: bn tri (DT, 5 nt, b cng ) hu: bn phi (DT, 5 nt, b khu ) bt: khng (PT, 4 nt, b nht )i: to, ln (TT, 3 nt, b i ) phu: ngi n ng (DT, 4 nt, b i ) hu: bn (DT, 4 nt, b hu )6. Gia trc hai bn sau

tiu: nh, b (TT, 3 nt, b tiu )/trn: bi (DT, 6/14 nt, b tiu /b th)

thy: Nc (DT, 4 nt, b thy) mc: cy, g (DT, 4 nt, b mc ) tim: nhn u (DT, 6 nt, b tiu ) phi: chng phi, khng phi (PT, 8 nt, b phi )7. Ngoi trc trong sau/

chu/chu: vng; quanh (DT, 8 nt, b khu)/ phong: gi (DT, 4/9 nt, b phong /) vn: Hi (gt, 11 nt, khu)

ng: cng 1 loi, ging nhau (TT, 6 nt, khu) nguyt: mt trng (DT, 4 nt, b nguyt )dng: dng (gt, 5 nt, b dng)

nhn: thong th (TT, 12 nt, b mn )

8. Vo trc ng sau

in: rung t (DT, 5 nt, b in)nht: mt tri (DT, 4 nt, b nht ) vit: ni rng (gt, 4 nt, b vit ) mc: con mt (DT, 5 nt, b mc ) nhn: Nguyn do (DT, 6 nt, b vi ) t: bn, s m (ST, 5 nt, b vi )9. Nt ngang y

ton: y , ton vn (TT, 6 nt, b nhp) cng: ngi th (DT, 3 nt, b cng )Vng: vua, cha (DT, 4 nt,b Ngc)

th, : t (DT, 3 nt, b th )s : Hc tr (DT, 3 nt, b s)

nhm: can Nhm (DT, 4 nt, b s )10. B quai xc////

o: ng, o l (DT, 13 nt, b sc , )/bin: bn cnh (DT, 5/19 nt, b sc , )/t: t c; t n (gT, 6/13 nt, b sc , )/tin: tin (gT, 7/12 nt, b sc , )/vin: xa (TT, 7/14 nt, b sc , )phn: Tr li (gT, 7 nt, b sc , ) cn: gn (TT, 8 nt, b xc , )

kin: dng ln, thnh lp (gT, 9 nt, b dn)

11. Cc ch ngoi l //

Phn trn ca cc chtheo quy tc gia trc, hai bn sau. Cc chkhng theo quy tc ny/ hc: hc (DT, 8/16 nt, b t)

/gic: Hiu ra, tnh ng (gt, 9/20 nt, b kin /)Cc nt phy (xin tri) c vit trc trong cc ch sau: Cu Cp . Cc nt phy (xin tri) c vit sau trong cc ch sau: Lc , ao ao: ao, dao (DT, 2 nt, b ao)

lc: sc (DT, 2 nt, b lc)

Tm (DT, 3 nt, b tm) Mt hnh thc ca b tm .

Ha: la (DT, 4 nt, b ha)Ch nhng ch Hn gn ging Ch Hnm Hn Vit

mumithinphuvngchngccngths nhmcannghnthp thinithi khuyn ao t honcukhuvitrungk d t th ti nhnbt nhp ha cn lng ngn qua ngcungph nguyn p khmsanphng h ao lc quynh innhtvitbch mcphgiaothu tiu trntim vnnhngianvnnhn no chchnhl qu kimlnhmch min smlm h thitrituy

Phn t vng

1. Pht php

2. Pht o

3. Pht tm

4. Pht t

5. Pht th

6. Pht nht

7. nim Pht8. nim php 9. nim tng

10. php vng

11. php mn

12. php lc

13. lc php

14. phi php

15. phng php

16. tng s

17. i tng

18. tng nhn

19. tng chng

20. nhn s

21. nhn thin

22. nhn ch

23. nhn i

24. nhn tiu

25. nhn cng

26. nhn o

27. nhn tm

28. gia nhn

29. phi nhn

30. nhp o

31. tin nhp

32. nhp hc

33. bt phong

34. gia ph

35. ph mu

36. lc phng

37. lc o

38. lc nhp

39. giao hu

40. o s

41. cng ng

42. ng mn

43. s phu

44. phu nhn

45. lc s

46. th a

47. minh nguyt 48. minh mc

49. minh tm

50. nhn minh

51. nhn vng52. bt nhn

53. bt ton

54. bt ti

55. bt nh

56. lp php

57. ng tm

58. gia dng

59. lc in

60. chu ton

61. thng chu

62. h chu

63. ton gia

64. thp ton

65. thp phng 66. thin can

67. thin t

68. thin ti

69. thin o

70. thin a

71. thin h

72. thin vng73. ng hnh

74. tin hnh

75. hnh o

76. nht n

77. nguyn n

78. thanh thin

79. kin lp

80. lp a

81. lp ngn

82. hu bin

83. i hc

84. i gia

85. phong thu

86. thu ho

87. ho lc

88. ho sn

89. mc cng

90. gia dng

91. dng lc

92. dng nhn

93. dng tm

94. nhn tm

95. t i

96. vng php

97. t o

98. phn cng

99. vn o

100. hc hnh

101. hc lc

102. hc vn

103. ng hc

104. trung hc 105. nht tm nim Pht106. nim Pht php mn107. bt nh php mn

108. Bt i nhn gic

Ghi ch: phn t vng ny gip cho hc vin lm quen vi ch Hn, ch yu cu phin m Hn Vit v tp vit theo quy tc Bt ThunLc Th Su cch cu to ca Ch HnSu php cu to ch Hn ca Ha Thn trong Thuyt vn gii t gm: Tng hnh , Ch s , Hi , Hnh thanh , Chuyn ch v Gi t . 1.Tng hnh: v m phng cc vt c th Vd: (

(

(

(

(Lng nht () bnh u nht

T sn () in o sn

Lng vng () tranh nht quc

T khu () tung honh gian

(

Xem file chutuonghinh.pdf

Nht nguyt thu ho th,Sn xuyn ngc thch in,Kim mc trc ho tho,M kh vn v in.

Dch

Mt tri, mt trng, nc, la, t

Ni, sng, ngc, , rung

Vng, g/cy, trc, la, c

Go, kh, my, ma, in/chp

2.Ch s: sp xp cc k hiu, du hiu biu th nhng khi nim tru tng khng th v ra nh i vi cc vt c th c. V d ch thng , ch h . V vch ngang, ri nh du bn trn (thng) hoc bn di (h).

tc ch (thng: trn)

tc ch (h: di)

( (nht: mt), ( (nh: hai), ( (tam: ba)

3. Hi : ghp nhng thnh t c ngha liCh Hi l ch hp th, t nht cng do 2 ch hp thnh. Vic ra i ch Hi l tiu ch cho thy ch Hn t biu hnh chuyn dn sang biu , cch to ch cng tin b hn ch Tng hnh v Ch s Ch (: thi): + thiHi, ngt (gt, 2 nt, B nhp) mc vi tro(), tro (tay) trn mc (cy) l dng tay ly tri cy: l hi. Thm b (tay) cng nhn mnh hnh ng hi tri. An: gm n n b di min mi nh nn c ngha l an (an n): trong nh c ngi ph n chm lo th yn n. Ho: Bn tri l b n ngha l ph n, ngi m, bn phi l ch t, ngha l a con, tr con. M ng gn con l iu tuyt vi nht v tt p nht. minh: gm nht mt tri v nguyt mt trng nn c ngha l sng. (Mt tri chiu sng ban ngy, Mt trng chiu sng m di m u. nh thin chiu sng ngi tu, Pht quang chiu sng thin thu th trn. Kinh Php C Cu 387) Bn/bn (gc r ca cy) th ngi ta dng ch Mc v thm gch ngang di biu th phn gc ca cy. /chng: nhiu ngi, ng ngi, c to thnh bng cch ghp ba ch 3 ch nhn

Lm, rng ni c nhiu cy, c hai ch Mc xp hng ng cnh nhau Sm, rng rm ni c rt nhiu cy, c to thnh bng cch ghp ba ch Mc, Hu l ngh ngi, ghp t b nhn ng v ch Mc , ngha l ngi da vo gc cy, biu th ngi ang ngh ngi

Tn: lng tin; tin tc : gm ch nhnngi + ngnli ni. C ngha l li ngi ni ng tin. Hoc l con ngi ni ra li th phi gi li ni ca mnh, ngha l to uy tn cho bn thn mnh.

t: b t. (gt, 5 nt, b vi) Ngi b nht li trong c ngha l b t

/no: no nhit, n o/Th ti mn tin no nhn:Nhn ri, rnh rangNguyt lai mn h nhn : Thin: Tri, ngy + Nht i vi thin

Vng: ng vua. Tri - t Ngi (3 nt honh) kt hp li bng nt s, ni l ng vua lm ch khp 3 ci.

vn: hi. Gm ch mn ci ca v ch khu ci ming. Ngha l mun hi th phi n ca nh ngi ta m hi.

nam: gm ch in (rung) v ch lc (sc mnh). Ngha l: ngi n ng phi b sc ra cy rung (v l ch gia nh).

tin: tin, mun c o thnh tin th con ngiphi ln ni tu luyn. : ct: Tt lnh. Phm vic g vui mng u gi l ct , i li vi ch hung . Nh: ct tng im lnh. k s khi ni l phi ni ra nhng iu hay l p.

khn: nhn, xem (gt, 9 nt, b mc) Trn l b th: tay, di l b mc: mt, ly tay che mt nhn /dit: la ly g y ln th s b tt: dit tim: nhn: ci g ln m nh dn th s nhn / trn: bi bm. Th t tiu nh: t nh l bi

Qua phn phn tch trn, chng ta thy d dng ghi nh ngha v cu to ca ch Hn, ngoi ra cng c th s dng nhng cu ni c vn iu tng thm hng th khi hc ch Hn, v d:

c: Chim trch () m u cnh tre, Thp trn () t di () nht() ch tm ()

: hiu: t ny l t bn ao , Ai cm cy so sao li chng ngay. Con ai m ng y, ng th chng ng, vn ngay vo so.

chng: Ch lp p ch vit , ch vit p ch thp.

thi: Mt tri x v cha tng: Ta cy () mi mt () ch mong, Ngi ni xa y trong lng () c hay? t: Rung kia ai ct ln cao, Na vng trng khuyt, ba sao gia tri.

An n kh, th nhp vi gia: Trong ch an, nu b i ch n , v a ch Th vo th thnh ra ch gia. //T nhn xut, vng lai thnh quc: ch t nu ly ch nhn ra, a ch vng vo thnh ra ch quc. Sn thch nham tin c mc kh: ngha l ni c dng nham thch (ni la) trc th cy lu nm cng b kh. 4. Hnh thanh: kt hp mt yu t ghi m thanh (thanh) vi mt yu t ch ngha (hnh):

H c cu to bi ncv m h (h) thnh ao h. N cn c th cu to ra mt lot t ng m khc nh , , , , ... H ip con bm bm. H l qu bu. h: dnh, h dn, h ln xn. San h . h : kh; kht; chy

Thanh mu xanhthanh: Trong, tri vi trc c; thnh: mi, cu xin; tnh: tnh cm, tnh trng; tnh: tnh ma, tri trong sng; tnh: con ngi, mt; tinh: Go gi trng, thun, sch, tt, p, gii, chuyn; tinh: Vu tinh rau ci tha. Tinh tinh hoa c rm rp tt ti. V th phn tinh ty ca vt gi l tinh hoa .; tnh: Yn. Nh: an tnh yn lng, bnh tnh yn nh. Cng ngha vi ch tnh ; chinh 5.Chuyn ch: T ngha chnh ca mt ch suy ra ngha tng quan Nht l mt tri, chuyn thnh ngha ngy Nguyt mt trng c ngha thng; thng ngha trn, chuyn thnh ngha i ln; Trong Thuyt Vn, Ha Thn dng 2 ch Kho v Lo ch thch ln cho nhau: Kho, lo d (kho tc l lo). Lo, kho d (lo tc l kho). ch lo vn l b th, ch kho thuc v b lo. Do ch bt i phn di v thm vo m ph . tc l cng mt u b m hai ch tng ng c th ch thch ln nhau (ng tng th). 6Gi t: Mn mt ch c sn thay cho t mi xut hin sau (trng: di) ( (trng: ln), (ho: tt) ( (hiu: thch), (ha: ha) ( (ha: xng ha), (lnh: hiu lnh) ( (lnh: huyn lnh) (ly) ban u l tn chim, sau c dng vi ngha mi l la (ly khai, ly bit, phn ly)... o: ch Hi mang ngha gc "con ng", mn dng lm ch "o" trong "o c".

Trong Lc th ch c 4 loi u l php to ch, Chuyn ch v Gi t l php dng ch, bi v 2 loi ny khng to ra ch miC th ni, trong Lc th, cch to ch theo hnh thanh t ra c nhiu u im nht. Ly mt m no , cho kt hp vi nhng yu t khu bit ngha (b) c th to ra rt nhiu ch ng m khc ngha. iu c li cho vic hc ch Hn: nhn vo phn m l c th bit cch c ch. Trong khi loi ch tng hnh, hi ... th hc ch no bit ch . i vi ch hnh thanh, khi nm vng qui lut kt hp, th vic nh ch, nh ngha cng c phn thun tin hn. Php to ch hnh thanh vn c p dng mi v sau ny. Hu nh nhng ch Hn mi xut hin u l ch hnh thanh.214 B Th ch Hn B thS ntV d cc ch thuc b thphin m Hn Vit

1. nht (yi) s mt 1tam tht thng h bt th

2. cn (kn) nt s1c trung phong

3. ch (zh) im, chm1ch hon

4. phit (pi) nt s xin qua tri1ni chi h

5. t (y) v tr th 2 trong thin can1d cu kht

6. quyt (ju) nt s c mc1liu s

7. nh (r) s hai 2vu vn ng

8. u (tu) (khng c ngha)2giao dic kinh

9. nhn (rn) ngi2Pht tng nhn tha lai n/nh

10. nhn (rn) ngi 2tin nguyn huynh quang nhi triu

11. nhp (r) vo2ni ton lng /lng

12. bt (b) s tm 2lc cng k

13. quynh (jing) vng bin gii xa; hoang a2ni ti sch

14. mch (m) trm khn ln2quan/qun minh

15. bng (bng) nc 2ng bng lnh

16. k (j) gh da 2phm phng

17. khm (kn) h ming2xut t ao

18. ao (do) () dao, cy ao 2nhn s phn /phn thit tc

19. lc (l) sc mnh2cng lao ng tr n

20. bao (b) bao bc2cu bao qun

21. chu (b) ci tha (ci mung)2()ho bc (th)

22. phng (fng) t ng2tp khung tng

23. h (x) che y, giu gim2y khu

24. thp (sh) s mi2thin ng bn thng vn

25. bc (b) xem bi2chim qui

26. tit (ji) t tre2mo n nguy tc

27. hn (hn) sn ni, vch 2nguyn tr

28. kh, t (s) ring t2()kh tham (vn)

29. hu (yu) li na, mt ln na2cp hu phn th th

30. khu (ku) ci ming3c danh ng phm thin hu mnh h hp v vn cc kh kh hng hp ho

31. vi (wi) vy quanh3t t nhn quc

32. th (t) t3ti a to ng

33. s (sh) k s3()nhm (thanh ct ch)

34. tri, truy (zh) n sau3()phc (cc b)

35. tuy (su) i chm3h phc

36. tch (x) m ti3ngoi a d

37. i (d) to ln3thin thi phu tht

38. n (n) n gii3tha ho/hiu nh diu mui th c tnh ni

39. t (z) con3khng t hiu qu hc

40. min (min) mi nh mi che3an gia trch quan khch

41. thn (cn) n v tc3t phong

42. tiu (xio) nh b3thiu /thiu tim thng

43. ung (wng) yu ui3vu tu

44. thi (sh) xc cht, thy ma3ni xch c

45. trit (ch) mm non3 ()Trun/n (nghch t)

46. sn (shn) ni non3phong nga mi

47. xuyn (chun) sng ngi3()chu tun so (thun)

48. cng (gng) th, cng vic3t xo

49. k (j) bn thn mnh3d t

50. cn (jn) ci khn3th b thng

51. can (gn) thin can, can d3bnh nin hnh

52. yu (yo) nh nhn3o /huyn u

53. nghim (n) mi nh3trang im miu ph to

54. dn (yn) bc di3nh din kin

55. cng (gng) chp tay3 ()t lng (khai)

56. dc (y) bn, chim ly3thc th nht nh tam

57. cung (gng) ci cung 3hong di

58. k (j) u con nhm3()tu (quy lc ng)

59 sam (shn) lng tc di3hnh nh

60. xch (ch) bc chn tri3b vng ngn lut

61. tm (xn) () qu tim, tm 4trung ch t bi t tng tnh ng

62. qua (g) cy qua (mt th binh kh di)4ng thnh gii hoc

63. h (h) ca mt cnh4()phng s (l)

64. th (shu) () tay4ch ph sao bi

65. chi (zh) cnh nhnh4()khi: nghing lch (k c)

66. phc (p) () nh kh4thu ci phng c cng

67. vn (wn) nt vn4bn ph

68. u (du) ci u ong4liu t

69. cn (jn) ci ba, ru4()xch ph trm (t cn tch)

70. phng (fng) vung4 () thi (phng phng phng phng)

71. v (w) khng4k

72. nht (r) mt tri, ngy4n vn to hc minh thi xun th tr tch

73. vit (yu) ni rng4khc cnh th hi

74. nguyt (yu) mt trng, thng4hu vng bng phc trm tro /triu /triu

75. mc (m) g, cy ci4mt bn l hiu ti qu kh lm bch qu cn sm th

76. khim (qin) khuyt, thiu 4th hn dc hoan

77. ch (zh) dng li4chnh th b v

78. i (di) xu xa, t hi4t tn

79. th (sh) binh kh di4on st

80. v (w) ch, ng4mu mi c

81. t (b) so snh4()tt t:cht) (t ny: gii lut).

82. mao (mo) lng4cu ho thm nhung

83. th (sh) h4() / dn ( )

84. kh (q) hi nc4kh pht phn dng

85. () thu (shi) nc4php hn hn giang h hi kht mt

86. ha (hu) () la4to sao chiu ng

87. tro (zho) mng vut 4b tranh vi

88. ph (f) cha4ba a /ta gia

89. ho (yo) ho m, ho dng (Kinh Dch)4sng nh

90. tng (qing) () mnh g, ci ging4sng tng

91. phin (pin) mnh, tm, ming4bn ip bi

92. nha (y) rng4()t nh nha

93. ngu (nu), tru4lao mc vt mu

94. () khuyn (qun) con ch4phm cu lang th

95. huyn (xun) mu en huyn, huyn b5()sut huyn huyn huyn huyn

96. ngc (y) qu, ngc5vng m no lu ly

97. qua (gu) qu da5bin: cnh hoa; biu: ci bu

98. nga (w) ngi5bnh t

99. cam (gn) ngt5thm im

100. sinh (shng) sinh si,ny n5sn

sanh: chu ngoi

101. dng (yng) dng5su ph dng

102. in (tin) rung5do gip thn nam

103. ( ) tht (p) n v o chiu di, tm (vi)5s /s nghi

104. nch (n) bnh tt5dch bnh ch tr

105. bt (b) gt ngc li, tr li5ng pht

106. bch (bi) mu trng5bch ch giai hong

107. b (p) da5bao/pho: phng da; tru: nhn

108. mnh (mn) bt da5()vu chung ch (mnh)

109. mc (m) mt5Tng manh my tnh min nhn

110. mu (mo) cy gio m5()cng dut (mao)

111. th (sh) cy tn, mi tn5h tri c on i

112. thch (sh) 5sa nghin nghin bn

113. () th; k (sh) ch th; thn t5x k hu t chc thn

114. nhu (ru) vt chn, lt chn5()v ngu ly cm (ng ngu)

115. ha (h) la5t t khoa t t chng

116. huyt (xu) hang l5cu khng song

117. lp (l) ng, thnh lp5cnh ng

118. trc (zh) tre trc6trc lim bt

119. m (m) go6lp tao khang ng

120. (, ) mch (m) si t nh6hng phng kinh tuyn

121. phu (fu) snh6cang khuyt bt qun khnh bnh

122. () vng (wng) ci li6vng tr bi th

123. dng (yng) con d6cao tu qun m

124. v (y) lng v6()tp phin dc phin

125. lo (lo) gi6kho gi k mo

126. nhi (r) m, v6()si nhuyn ni (nhu)

127. li (li) ci cy6canh hao vn

128. nh (r) tai (l tai)6thnh thng thanh nhip

129. dut (y) cy bt6()triu t tc (lut)

130. nhc (ru) tht6can ph dc v nng

131. thn (chn) by ti6()ngo lm (gim kin tng /tng)

132. t (z) t bn thn, k t6()x (th tc t)

133. ch (zh) n6tr tht o

134. cu (ji) ci ci gi go6thung cu d hng /hng c cu

135. thit (sh) ci li6x /x th thim

136. suyn (chun) sai suyn, sai lm6thun v

137. chu (zhu) ci thuyn6hng thuyn hm

138. cn (gn) qu Cn (Kinh Dch); dng, bn cng6()lng (cn cn hn)

139. sc (s) mu, dng v6()dim pht (tuyt)

140. () tho (co) c6chi phng tho vn ph dung

141. h (h) vn vn ca con h6h ngc hiu

142. trng (chng) su b6m ngh tt sut vn x

143. huyt (xu) mu6chng hoang

144. hnh (xng) i, thi hnh, lm 6thut nhai nha

145. () y (y) o6biu suy np ca sa

146. (y) , che y, p ln6()ty yu /yu (c /gi gi)

147. () kin (jin) , trng thy7quy mch th thn lm gic

148. gic (ju) gc, sng th7chu /tuy gii

149. ngn (yn) , ni7nh k tho hun thuyt ging kho

150. cc (g) khe nc chy gia hai ni, thung lng7()kh hot /khot (dc)

151. u (du) ht u, cy u7khi th phong

152. th (sh) con heo, con ln7()ho tng tr (gia)

153. tri (zh) loi su khng chn7 bo si iu mo ly miu t hu

154. ()bi (bi) vt bu7ti bn tham trch mi mi

155. xch (ch) mu 7x hch

156. () tu (zu) , i, chy7ph khi siu vit

157. tc (z) chn, y 7ch tch qu l bo thch

158. thn (shn) thn th, thn mnh7cung o thng

159. () xa (ch) , chic xe7qun nhuyn ti lun

160. tn (xn) cay7tch /tch t bin

161. thn (chn) , nht, nguyt, tinh; thn (12 chi)7()nhc nng (thn)

162. () sc (chu) cht bc i cht dng li7()nghnh cn phn vin o tin (bin t tin vin)

163. () p (y) vng t, t phong cho quan7hnh bang t b na

164. du (yu) mt trong 12 a chi7phi tu y t lc

165. bin (bin) phn bit7thi thch

166. l (l) , dm; lng xm7()trng /trng d lng /lng (l )

167. kim (jn) , kim loi (ni chung); vng8inh chm bt ngn ng

168. ( , )trng (chng) di; ln (trng)8

trng trng trng

169. ()mn (mn) ca hai cnh8soan /thuyn b khai nhn nhn gian no

170. () ph (f) ng t, g t8//nguyn m dng vin

171. i (di) kp, kp n8=l

172. truy, chuy (zhu) chim non8chch nan hng tp tuy ly

173. v (y) ma8tuyt vn li in v sng

174. ()thanh (qng) mu xanh8()tnh /tnh tnh (thnh tnh thanh tnh tinh )

175. phi (fi) khng8()phi kho (bi ph )

176. ()din (min) mt, b mt9in: bn ln

177. cch (g) da th; thay i, ci cch9hi inh an

178. ()vi (wi) da thuc ri9hn

179. ph, cu (ji) rau ph (h)9= ph cu

180. m (yn) m thanh, ting9vn vn hng m

181. () hit (y) u; trang giy9nh thun tu

182. () phong (fng) gi9phiu; i phong: gi bo.

183. ( )phi (fi) bay9phin: lt ln

184. (, )thc (sh) n9c phn dng bnh qun

185. th (shu) u9o qu quc

186. hng (xing) mi thm9phc hinh

187. ()m (m) con nga10cu bin k

188. ct (g) xng10,kh lu:ci u lu ngi cht, xc ngi cht, cn gi l c lu

189. cao (go) cao10()cao

190. bu, tiu (bio) tc di10pht k tu

191. ()u (du) nh nhau10no u

192. sng (chng) ru np10ut

193. cch (g) ni, ch10()chc (dung)

194. qu (gi) con qu10hn phch ma

195. () ng (y) con c11l tin bo ng

196. () iu (nio) con chim11anh v ng p uyn ng

197. () l (l) t mn11hm: mn; dim: mui

198. lc (l) con hu11 mi: nai, k ln

199. ()mch (m) la mch11min min

200. ma (m) cy gai11ma: ma qu. ma: mi xt

201. () hong (hung) mu vng12chim lc: Hu ama

202. th (sh) la np12l: en. dn chng gi l l dn ; nim: dnh

203. () hc (hi) mu en12()im mc (m mc)

204. ch (zh) may o, khu v12pht ph: ci o l phc ngy xa.

205. mnh (mn) loi b st13ngoan: con gii, con ba ba; ngao: con ngao.

206. nh (dng) ci nh13mch: ci np nh; ci lng bn; ni:ci nh rt ln.

207. c (g) ci trng13ng: ting trng tng tng

208. th (sh) con chut13sinh: chn; h:chut nht

209. t (b) ci mi13hn: ngy; cu: ngy

210. ( , ) t (q) bng nhau14trai: chay

211. (, ) x (ch) rng15linh: tui; gio gio/khit: cn

212. ( ) long (lng) con rng16bng

213. (, )quy (gu) con ra17thu=

214. dc (yu) so 3 l17ho =

214 B Th ch Hn STTM - NGHABTHGHI CHS NT

1 Phit - xiuDu phy01

2 Ch - chmDu chm01

3 Dn - chmBc di03

4 Sc - i()Cht i cht dng li07

5 Mch - m()La t11

6 M - go06

7 Th - gioBinh kh di khng c mi nhn04

8 Th - tnCy tn (binh kh)05

9 Hc - en12

10 Xch - 07

11 Tiu - nh03

12 i - to03

13 S - tr03

14 Vn - ch04

15 Mn - ca()08

16 H - nh04

17 Ph - cha04

18 Cng - thNgi th03

19 Vng - v()06

20 Ma - gaiCy gai11

21 Lc - nai11

22 Khuyn - ch04

23 Phong - gi()09

24 V - ma08

25 Qua - da(Cy, tri) da05

26 u - uu, 07

27 Nhu - duVt chn th05

28 Dut - noiTr t dng lm pht ng t trong ting Hn c.06

29 K - mnh03

30 Bng - gi02

31 Dc - nBn03

32 Cung - cung03

33 Dng - dng05

34 Tc - Chn, 07

35 H - tChe y02

36 Phng - rngVt cha 03

37 Ct - xng10

38 Tit - mtt tre mt cy02

39 nh - vcCi nh ba chn, ci vc13

40 Lch - niGing ci nh10

41 Hn - bSn ni02

42 Quynh - trngNgoi ng, ngoi rng02

43 Trit - mngCy mi mc03

44 Chi - nhnhNhnh (cy)04

45 Thanh - xanh08

46 Bch - trng05

47 Phi - chng08

48 V - khng()12

49 Xuyn - sng03

50 Thy - nc04

51 Xch - bc03

52 Hnh - i06

53 B - da05

54 Nhc - tht06

55 Yu - tS nh03

56 u - u trn02

57 Tuy - sauDng i chm chp (vit c nt l ra pha trn bn tri)03

58 Truy - chmTheo sau m n

(khng c nt l ra bn tri)03

59 Tng - tmTm (vn)04

60 Tht - cyLng t dng cho vi vc v nga04

61 Thi - thyXc cht03

62 Tro - vutMng chn/tay04

63 Th - chut13

64 Quy - ra()16

65 u - uanh nhau10

66 Phc - nhnh kh04

67 V - cnh06

68 Mao - lng04

69 Long - rng()16

70 Qu - qu10

71 Kh - kh()10

72 Sc - mu06

73 Tr - suLoi su khng c chn07

74 Cu - h09

75 K - gh02

76 Mc - cy04

77 T - ty()Chnh t, u14

78 T - vSo snh04

79 Bi - qu()Ca ci07

80 Hunh - vng12

81 Thin - ngn03

82 Nht - mt01

83 Cam - ngt05

84 Tn - cay07

85 Nht - ngy04

86 Tch - ti03

87 L - mui11

88 Thc - n()09

89 Cn - khn03

90 Y - o()06

91 Mu - gio05

92 ao - dao02

93 Vi - ro03

94 Th - t03

95 Thn - tc03

96 Nhp - vo02

97 Cng - choChp tay (cho)03

98 Bc - bi02

99 Nga - ngi05

100 Chu - ghe06

101 Xa - xe()07

102 M - nga()10

103 Ha - la04

104 Nguyt - trng04

105 Nha - rng05

106 Khu - ming03

107 i - nKp (n)08

108 Bt - iGt ra, p05

109 Th - k12

110 Ha - la05

111 Tho - c06

112 Trc - tre06

113 Dng - d()06

114 Ng - c11

115 Thch - 05

116 - cheChe trm, ci y06

117 Ung - quChn khp khing03

118 t - vy01

119 Tu - chy07

120 Phi - bay()10

121 Th - tay04

122 Din - mt09

123 Mc - mt()05

124 Th - u09

125 Trng - su06

126 Mnh - cc()Con chu, con ch13

127 Bu - tcTc di lt tht10

128 Hiu - u()09

129 Ngu - tru04

130 H - cp06

131 Nghim - chpMi nh03

132 Cao - cao10

133 Bao - baoBc02

134 Cch - ltDa th thuc b sch lng09

135 Vi - ltDa thuc mm nhn10

136 K - heou con nhm03

137 Quyt - quoNt s mc01

138 Qua - gioCi mc (binh kh)04

139 Th - bo()Mch bo cho bit05

140 Nhn - ngi02

141 Thp - mi02

142 Bt - tm02

143 L - dm07

144 Trng - di()08

145 Suyn - saiNgang tri, ln ln07

146 Kin - thy()07

147 Can - myThin can (Gip, t)03

148 Nh - hai02

149 Nh - tai06

150 m - ting09

151 Ch - n06

152 T - tBi, t06

153 T - t (kh)Cng ngha vi t : ring02

154 Cn - sNt s01

155 Th - hH (tn)04

156 Hng - thm09

157 Huyt - hang05

158 Khm - vcH ming02

159 Lc - sc02

160 Thn - mnh07

161 Thn - thnChi th 5 trong 12 a chi07

162 Du - duChi th 10 trong 12 a chi07

163 Huyt - mu06

164 Tm - tim04

165 iu - chim()11

166 Chuy - chcTing gi chung loi chim ui ngn08

167 Ngc - ngc05

168 Kim - vng08

169 Cc - hang07

170 Cu - ci06

171 Ngn - ni07

172 Vit - rngNi rng (pht ng t)04

173 X - rng15

174 Thit - li06

175 Mch - si()S t nh06

176 Ch - thuMay (o)12

177 Cn - ru04

178 Chy - mung02

179 in - rung05

180 Li - cyCi cy (rung)06

181 Ho - thayGiao nhau, ci vch trong Bt qui ( qu Cn c 3 ho )04

182 Bin - liuPhn bit r07

183 Khim - thiuThiu, n04

184 Lo - gi06

185 Nhi - mLin t ting Hn06

186 Hu - li02

187 N - gi03

188 T - con03

189 Ph - non(-)Ni t, g t08

190 Sn - ni03

191 T (t) - mi14

192 Gic - sng07

193 V - ng04

194 i - xuXng tn, ti, xu04

195 u - u04

196 Phng - vung04

197 Sam - lng03

198 Phin - mingVt mng m phng04

199 Nch - bnhTt bnh05

200 Mnh - bnhDng c n ung bng gm05

201 Huyn - en05

202 Ph - gm bng snh06

203 p - xm(-)p, xm07

204 Thn - tiBy ti06

205 Ch - thiDng li04

206 Cn - vng()Bn, mt qu trong Bt qui06

207 Lp - ng05

208 Mch - cheTrm ln02

209 Min - hMi nh03

210 Sinh - sng05

211 C - trngCi trng, c ng13

212 Thc - knCy so c 3 l (nhc kh)17

213 Th - heoCon ln07

214 Sng - ruRu np10

Ghi ch: Bn 214 b th ch Hn ny do C HT. Thch Hon Quan bin son, c son theo vn vn, d thuc nh lu, gip ngi hc tng thm tri thc cn thit trong vic hc v s dng c Hn ng c v hin i.

Cc ch vit tt

HNC: Hn ng c i (Hn c)

TCH: Ton th t hc ch Hn

GKT: S/Trung ng Pht hc gio khoa thVd: v d

CN: ch ng ( - subject)

VN: v ng ( - predicat)

BN: b ng ( - complement)

TN: tn ng ( - object).

NG: nh ng ( - Predicative)

TRN: trng ng ( - adverb)

DT: danh t ( - noun)

TT: tnh t ( - adjective)

gt: ng t ( - verb)

T: i t ( - pronoun)

LT: lin t ( - conjunction)

Lgt: lng t ()

PT: ph t ( - adverb)

TT: tr ng t ( - auxiliary verb)

GT: gii t ( - preposition)

TRT: tr t ( - particle)

TKC: tr t kt cu

ST: s t ( - numeral)

PVT: phng v t ( - preposition)

Mc lc3Cc nt c bn ca ch Hn

14Ch nhng ch Hn gn ging

15Phn t vng

21Bt thun Th t nt bt

32Ch nhng ch Hn gn ging

33Phn t vng

40Lc Th

55214 B Th ch Hn

80214 B Th ch Hn

93Cc ch vit tt

(

(

- 42 - Hn c - Hc k 1 kho IV - Khoa TTX Hn c - Hc k 1 kho IV - Khoa TTX - 41 -