Click here to load reader
Upload
tranthuan
View
281
Download
21
Embed Size (px)
Citation preview
GIO N DY HN C
HC VIN PHT GIO VIT NAM TI TP.HCM
KHOA TRUNG VN(((Hn c
Hc k 1 Kho IV Khoa TTXTP.HCM 2015
Cc nt c bn ca ch Hn
i vi ngi mi hc ch Hn, s cm thy ch Hn c nhiu nt, rt phc tp, rt kh hc. Nhng nu chng ta em so snh ch Hn vi cc t trong nhng ngn ng s dng bng ch ci a, b, c th s thy cc nt bt trong ch Hn s ging nh cc mu t. Phn tch cc nt ch Hn, ta c th thy chng c to thnh t nhng nt bt rt n gin, gm 8 nt c bn, mi nt c mt tn ring v c vit theo mt quy nh cho tng nt. Ngoi 8 nt c bn, cn mt s nt vit ring c quy nh. Nhp mn hc ch Hn, hc cc nt cn bn l bi hc u tin rt quan trng, v s gip chng ta vit ng cc nt v theo th t bt thun, gip cho vic vit chnh xc ch Hn, v m chnh xc s lng nt vit ca mt ch v t gip vic tra cu t in chnh xc v nhanh chng hn.
Cc nt vit ca ch Hn nh sau:
1. NGANG (HONH) vit t tri sang phi
nht: s mt nh: hai
tam: ba
thp: mi
i: ln can: thin can; lin can, lin quan thin: tri
phu: chng vng: vua
2. S (TH)vit t trn xung di
trung: chnh gia, bn trong.
xuyn: sng thp: mi3. PHY (PHIT)vit t trn phi xung tri di
nhn: ngi bt: tm nhp: vo i: ln
ti: ti nng, ti
thin: ngn ng: tra hu: li, na
thy: nc4. MC (NI) vit t trn-tri xung phi-di
nhn: ngi
bt: tm
nhp: vo
hu: li, na
mc: cy, g5. CHM (IM) vit t trn xung di phi hoc tri
() ha: la ch: ngi ch ngc: ngc
lc: su chi: bt: khng vn: Vn t, ngn ng, bi vn. thi: cao, ln
khuyn: ch
6. HT (THIU) vit t di-tri ln trn-phi
th: tay Phn bit th v ti / Hn: hn: m hi a: t
Phn bit ch thv ch c b: th: t
t: cha S ht: net s vi nt ht y: o thc: n
cn: qu Cn lng: tt, lnh, hay, gii ngn: rt, lm
Ngang gp ht k: mu k, tr tnh7. MC (CU)
Nt s c mc (s cu) tiu: nh Nt ngang mc (honh cu) t: vn t, ch Net mac vi moc (t cu) qua: ci mc, mt th v kh ngy xa ng: ta, ti Net cong vi moc (loan cu) cu: con ch gia: gia nh, nh Net cong i xng vi moc (bnh cu)
tm: tri tim; tm, lng, tm t, S binh cu (s ngang mc) nt ng kt hp vi bnh cu d:8. GP(CHIT)
Net ngang kt hp net gp ng khu: ming vi: bao quanh k: can K; mnh, t mnh d: , ri, ngng T: chi T (mt trong 12 a chi). t: li, g. i li vi ao ao: lm, trng Ngang gp mc
/mn: ca, hc phi, tng phi
nguyt: trng, thng
mu: m
Nt ngang, gp, kt hp nt mc c mc / phong: gi Nt ngang vi 2 ln gp v mc ni: l
Nt ngang, gp, s cong /mt: chm, cht Nt ngang kt hp gp cong c mc
cu: chn
hon: vin, hn (vt nh m trn) Net s ng kt hp net gp phai /y: y s, bc s, thy thuc phng: t ng
h: giu gim
khm: H ming ra
sn/san: ni, non S gp mcnet s, gp ngang phi, vi nt gp va moc
/m: nga
S gp ngang mu: m mi: mi, mi mt, tng
Nt phy kt hp nt gp phi huyn: huyn diu, en
kh: i Nt s vi 2 ln gp v mc cung: ci cung
: em trai Nt ngang kt hp nt phy v nt cong c mc ph: Mt hnh thc ca b ph p Nguyn: h Nguyn (b ph ) : kinh (b p ) Phy chm (Phit im)net phy v trai kt thuc bi chm
n: con gi
Nt ngang kt hp nt phy hu: li, na
thy: nc
Vnh t bt php: V ch (vnh) cha tm nt c bn ca ch Hn, nn ngi xa thng ly ch ny luyn tp. 8 nt c bn l:
1- Nt chm
2- Nt ngang
3- Nt s
4- Nt mc
5- Nt ht ln phi
6- Nt phy xin di
7- Nt phy xin ngn
8- Nt mc.
(nt gp)Ch nhng ch Hn gn ging
Ch Hnm Hn Vit
mu mi thin phu vng ch ngc th
can ng hn thp thin i thi khuyn
ao t hon cu khu vi trung k
d t th ti nhn bt nhp ha
cn lng ngn qua ng cung ph
nguyn p khm san phng h
Phn t vng
1. nht t
2. nht t
3. nht n
4. nht mn 5. nht nhn 6. nht khu
7. nht tm
8. nht gia 9. bt nht
10. nh tm
11. lc nhn
12. lc t
13. lc gia
14. lc m
15. lc mn
16. lc n 17. bt t18. cu thin 19. th a
20. khu trung
21. th trung
22. t trung 23. nhp t24. tm trung
25. sn trung
26. sn thu 27. thu th 28. ha sn29. sn khu
30. mn trung
31. gia trung
32. ng tm
33. nhn tm 34. ch nhn
35. nhp tm
36. nhp mn
37. nhp gia
38. nhp khu
39. nhn ng
40. nhn khu 41. gia nhn
42. n nhn 43. n t44. n vng45. tm a 46. a tm47. trung tm
48. /trung y
49. nhn trung
50. nhn ti 51. nhn vn
52. phu nhn53. sn mn 54. ng mn55. gia ch
56. tiu nhn 57. i nhn 58. i a59. i nguyt60. i vng
61. i sn62. tiu t
63. i t
64. i gia65. i phu66. bt ti 67. bt trung 68. khu ti
69. can qua 70. Hn nhn
71. Hn vn
72. Hn t
73. a ch 74. thp a 75. n ch nhn76. i tiu bt nht77. tam thin i thin78. cu thin huyn n
Ghi ch: phn t vng ny gip cho hc vin lm quen vi ch Hn, ch yu cu phin m Hn Vit, khng thi phn vit ch Hn v dch nghaBt thun Th t nt bt
Th t cc nt ch trong mt ch Hn gi l Bt thun. Th t nt bt tun theo mt s quy lut c nh. (ng nhin cng c trng hp ngoi l)Quy tc
1. Ngang trc s sau
2. Phy trc mc sau
3. Tri trc phi sau
4.Trn trc di sau5. Ngang trc phy sau
6. Gia trc hai bn sau
7. Ngoi trc trong sau
8.Vo trc ng sau9. Nt ngang y10. B quai xc11. Cc ch ngoi l1. Ngang trc s sau: thp: mi, s m (ST, 2 nt, b thp )can: Thin can (DT, 3 nt, b can ) can chi: thp thin can (Gip, t, Bnh, inh, Mu, K, Canh, Tn, Nhm, Qu) v thp nh a chi (T, Su, Dn, Mo, Thn, T, Ng, Mi, Thn, Du, Tut, Hi) phong: phong ph, ti tt (TT, 4 ntb cn) cng: chung, cng li (gt, 6 nt, b bt )th, : t (DT, 3 nt, b th )s : Hc tr (DT, 3 nt, b s)
2. Phy trc mc sau: ()
nhn: Ngi (DT, 2 nt, b nhn)nhp: Vo (gt, 2 nt, b nhp) # xut ra () bt: tm, s m (ST, 2 nt, b bt ) ph: cha (DT, 4 nt, b ph )giao: a, trao (gt, 6 nt, b u) thin: tri (DT, 4 nt, b i )3. Tri trc phi sau
Pht: c Pht (DT, 7 nt, b nhn)
php: php tc, gio php (DT, 8 nt, b thy)
tng: tng s (DT, 14 nt, b nhn) minh: sng (TT, 8 nt, b nht ) hnh: i (gt, 6 nt, b hnh )nhn: nhn t, khoan dung, (DT, 4 nt, b nhn) 4. Trn trc di sau
nh: hai, s m (ST, 2 nt, b nh ) tam: ba, s m (ST, 3 nt, b nht ) lc: su, s m (ST, 4 nt, b bt )n: Sm, bui sng (DT, 5 nt, b nht ) thanh: xanh (TT, 8 nt, b thanh ) lp: ng (gt, 5 nt, b lp ) ngn: ni, li ni (gt/DT, 7 nt, b ngn )nim: Ngh, nh, mong (gt, 8 nt, b tm )5. Ngang trc phy sau
t: bn tri (DT, 5 nt, b cng ) hu: bn phi (DT, 5 nt, b khu ) bt: khng (PT, 4 nt, b nht )i: to, ln (TT, 3 nt, b i ) phu: ngi n ng (DT, 4 nt, b i ) hu: bn (DT, 4 nt, b hu )6. Gia trc hai bn sau
tiu: nh, b (TT, 3 nt, b tiu )/trn: bi (DT, 6/14 nt, b tiu /b th)
thy: Nc (DT, 4 nt, b thy) mc: cy, g (DT, 4 nt, b mc ) tim: nhn u (DT, 6 nt, b tiu ) phi: chng phi, khng phi (PT, 8 nt, b phi )7. Ngoi trc trong sau/
chu/chu: vng; quanh (DT, 8 nt, b khu)/ phong: gi (DT, 4/9 nt, b phong /) vn: Hi (gt, 11 nt, khu)
ng: cng 1 loi, ging nhau (TT, 6 nt, khu) nguyt: mt trng (DT, 4 nt, b nguyt )dng: dng (gt, 5 nt, b dng)
nhn: thong th (TT, 12 nt, b mn )
8. Vo trc ng sau
in: rung t (DT, 5 nt, b in)nht: mt tri (DT, 4 nt, b nht ) vit: ni rng (gt, 4 nt, b vit ) mc: con mt (DT, 5 nt, b mc ) nhn: Nguyn do (DT, 6 nt, b vi ) t: bn, s m (ST, 5 nt, b vi )9. Nt ngang y
ton: y , ton vn (TT, 6 nt, b nhp) cng: ngi th (DT, 3 nt, b cng )Vng: vua, cha (DT, 4 nt,b Ngc)
th, : t (DT, 3 nt, b th )s : Hc tr (DT, 3 nt, b s)
nhm: can Nhm (DT, 4 nt, b s )10. B quai xc////
o: ng, o l (DT, 13 nt, b sc , )/bin: bn cnh (DT, 5/19 nt, b sc , )/t: t c; t n (gT, 6/13 nt, b sc , )/tin: tin (gT, 7/12 nt, b sc , )/vin: xa (TT, 7/14 nt, b sc , )phn: Tr li (gT, 7 nt, b sc , ) cn: gn (TT, 8 nt, b xc , )
kin: dng ln, thnh lp (gT, 9 nt, b dn)
11. Cc ch ngoi l //
Phn trn ca cc chtheo quy tc gia trc, hai bn sau. Cc chkhng theo quy tc ny/ hc: hc (DT, 8/16 nt, b t)
/gic: Hiu ra, tnh ng (gt, 9/20 nt, b kin /)Cc nt phy (xin tri) c vit trc trong cc ch sau: Cu Cp . Cc nt phy (xin tri) c vit sau trong cc ch sau: Lc , ao ao: ao, dao (DT, 2 nt, b ao)
lc: sc (DT, 2 nt, b lc)
Tm (DT, 3 nt, b tm) Mt hnh thc ca b tm .
Ha: la (DT, 4 nt, b ha)Ch nhng ch Hn gn ging Ch Hnm Hn Vit
mumithinphuvngchngccngths nhmcannghnthp thinithi khuyn ao t honcukhuvitrungk d t th ti nhnbt nhp ha cn lng ngn qua ngcungph nguyn p khmsanphng h ao lc quynh innhtvitbch mcphgiaothu tiu trntim vnnhngianvnnhn no chchnhl qu kimlnhmch min smlm h thitrituy
Phn t vng
1. Pht php
2. Pht o
3. Pht tm
4. Pht t
5. Pht th
6. Pht nht
7. nim Pht8. nim php 9. nim tng
10. php vng
11. php mn
12. php lc
13. lc php
14. phi php
15. phng php
16. tng s
17. i tng
18. tng nhn
19. tng chng
20. nhn s
21. nhn thin
22. nhn ch
23. nhn i
24. nhn tiu
25. nhn cng
26. nhn o
27. nhn tm
28. gia nhn
29. phi nhn
30. nhp o
31. tin nhp
32. nhp hc
33. bt phong
34. gia ph
35. ph mu
36. lc phng
37. lc o
38. lc nhp
39. giao hu
40. o s
41. cng ng
42. ng mn
43. s phu
44. phu nhn
45. lc s
46. th a
47. minh nguyt 48. minh mc
49. minh tm
50. nhn minh
51. nhn vng52. bt nhn
53. bt ton
54. bt ti
55. bt nh
56. lp php
57. ng tm
58. gia dng
59. lc in
60. chu ton
61. thng chu
62. h chu
63. ton gia
64. thp ton
65. thp phng 66. thin can
67. thin t
68. thin ti
69. thin o
70. thin a
71. thin h
72. thin vng73. ng hnh
74. tin hnh
75. hnh o
76. nht n
77. nguyn n
78. thanh thin
79. kin lp
80. lp a
81. lp ngn
82. hu bin
83. i hc
84. i gia
85. phong thu
86. thu ho
87. ho lc
88. ho sn
89. mc cng
90. gia dng
91. dng lc
92. dng nhn
93. dng tm
94. nhn tm
95. t i
96. vng php
97. t o
98. phn cng
99. vn o
100. hc hnh
101. hc lc
102. hc vn
103. ng hc
104. trung hc 105. nht tm nim Pht106. nim Pht php mn107. bt nh php mn
108. Bt i nhn gic
Ghi ch: phn t vng ny gip cho hc vin lm quen vi ch Hn, ch yu cu phin m Hn Vit v tp vit theo quy tc Bt ThunLc Th Su cch cu to ca Ch HnSu php cu to ch Hn ca Ha Thn trong Thuyt vn gii t gm: Tng hnh , Ch s , Hi , Hnh thanh , Chuyn ch v Gi t . 1.Tng hnh: v m phng cc vt c th Vd: (
(
(
(
(Lng nht () bnh u nht
T sn () in o sn
Lng vng () tranh nht quc
T khu () tung honh gian
(
Xem file chutuonghinh.pdf
Nht nguyt thu ho th,Sn xuyn ngc thch in,Kim mc trc ho tho,M kh vn v in.
Dch
Mt tri, mt trng, nc, la, t
Ni, sng, ngc, , rung
Vng, g/cy, trc, la, c
Go, kh, my, ma, in/chp
2.Ch s: sp xp cc k hiu, du hiu biu th nhng khi nim tru tng khng th v ra nh i vi cc vt c th c. V d ch thng , ch h . V vch ngang, ri nh du bn trn (thng) hoc bn di (h).
tc ch (thng: trn)
tc ch (h: di)
( (nht: mt), ( (nh: hai), ( (tam: ba)
3. Hi : ghp nhng thnh t c ngha liCh Hi l ch hp th, t nht cng do 2 ch hp thnh. Vic ra i ch Hi l tiu ch cho thy ch Hn t biu hnh chuyn dn sang biu , cch to ch cng tin b hn ch Tng hnh v Ch s Ch (: thi): + thiHi, ngt (gt, 2 nt, B nhp) mc vi tro(), tro (tay) trn mc (cy) l dng tay ly tri cy: l hi. Thm b (tay) cng nhn mnh hnh ng hi tri. An: gm n n b di min mi nh nn c ngha l an (an n): trong nh c ngi ph n chm lo th yn n. Ho: Bn tri l b n ngha l ph n, ngi m, bn phi l ch t, ngha l a con, tr con. M ng gn con l iu tuyt vi nht v tt p nht. minh: gm nht mt tri v nguyt mt trng nn c ngha l sng. (Mt tri chiu sng ban ngy, Mt trng chiu sng m di m u. nh thin chiu sng ngi tu, Pht quang chiu sng thin thu th trn. Kinh Php C Cu 387) Bn/bn (gc r ca cy) th ngi ta dng ch Mc v thm gch ngang di biu th phn gc ca cy. /chng: nhiu ngi, ng ngi, c to thnh bng cch ghp ba ch 3 ch nhn
Lm, rng ni c nhiu cy, c hai ch Mc xp hng ng cnh nhau Sm, rng rm ni c rt nhiu cy, c to thnh bng cch ghp ba ch Mc, Hu l ngh ngi, ghp t b nhn ng v ch Mc , ngha l ngi da vo gc cy, biu th ngi ang ngh ngi
Tn: lng tin; tin tc : gm ch nhnngi + ngnli ni. C ngha l li ngi ni ng tin. Hoc l con ngi ni ra li th phi gi li ni ca mnh, ngha l to uy tn cho bn thn mnh.
t: b t. (gt, 5 nt, b vi) Ngi b nht li trong c ngha l b t
/no: no nhit, n o/Th ti mn tin no nhn:Nhn ri, rnh rangNguyt lai mn h nhn : Thin: Tri, ngy + Nht i vi thin
Vng: ng vua. Tri - t Ngi (3 nt honh) kt hp li bng nt s, ni l ng vua lm ch khp 3 ci.
vn: hi. Gm ch mn ci ca v ch khu ci ming. Ngha l mun hi th phi n ca nh ngi ta m hi.
nam: gm ch in (rung) v ch lc (sc mnh). Ngha l: ngi n ng phi b sc ra cy rung (v l ch gia nh).
tin: tin, mun c o thnh tin th con ngiphi ln ni tu luyn. : ct: Tt lnh. Phm vic g vui mng u gi l ct , i li vi ch hung . Nh: ct tng im lnh. k s khi ni l phi ni ra nhng iu hay l p.
khn: nhn, xem (gt, 9 nt, b mc) Trn l b th: tay, di l b mc: mt, ly tay che mt nhn /dit: la ly g y ln th s b tt: dit tim: nhn: ci g ln m nh dn th s nhn / trn: bi bm. Th t tiu nh: t nh l bi
Qua phn phn tch trn, chng ta thy d dng ghi nh ngha v cu to ca ch Hn, ngoi ra cng c th s dng nhng cu ni c vn iu tng thm hng th khi hc ch Hn, v d:
c: Chim trch () m u cnh tre, Thp trn () t di () nht() ch tm ()
: hiu: t ny l t bn ao , Ai cm cy so sao li chng ngay. Con ai m ng y, ng th chng ng, vn ngay vo so.
chng: Ch lp p ch vit , ch vit p ch thp.
thi: Mt tri x v cha tng: Ta cy () mi mt () ch mong, Ngi ni xa y trong lng () c hay? t: Rung kia ai ct ln cao, Na vng trng khuyt, ba sao gia tri.
An n kh, th nhp vi gia: Trong ch an, nu b i ch n , v a ch Th vo th thnh ra ch gia. //T nhn xut, vng lai thnh quc: ch t nu ly ch nhn ra, a ch vng vo thnh ra ch quc. Sn thch nham tin c mc kh: ngha l ni c dng nham thch (ni la) trc th cy lu nm cng b kh. 4. Hnh thanh: kt hp mt yu t ghi m thanh (thanh) vi mt yu t ch ngha (hnh):
H c cu to bi ncv m h (h) thnh ao h. N cn c th cu to ra mt lot t ng m khc nh , , , , ... H ip con bm bm. H l qu bu. h: dnh, h dn, h ln xn. San h . h : kh; kht; chy
Thanh mu xanhthanh: Trong, tri vi trc c; thnh: mi, cu xin; tnh: tnh cm, tnh trng; tnh: tnh ma, tri trong sng; tnh: con ngi, mt; tinh: Go gi trng, thun, sch, tt, p, gii, chuyn; tinh: Vu tinh rau ci tha. Tinh tinh hoa c rm rp tt ti. V th phn tinh ty ca vt gi l tinh hoa .; tnh: Yn. Nh: an tnh yn lng, bnh tnh yn nh. Cng ngha vi ch tnh ; chinh 5.Chuyn ch: T ngha chnh ca mt ch suy ra ngha tng quan Nht l mt tri, chuyn thnh ngha ngy Nguyt mt trng c ngha thng; thng ngha trn, chuyn thnh ngha i ln; Trong Thuyt Vn, Ha Thn dng 2 ch Kho v Lo ch thch ln cho nhau: Kho, lo d (kho tc l lo). Lo, kho d (lo tc l kho). ch lo vn l b th, ch kho thuc v b lo. Do ch bt i phn di v thm vo m ph . tc l cng mt u b m hai ch tng ng c th ch thch ln nhau (ng tng th). 6Gi t: Mn mt ch c sn thay cho t mi xut hin sau (trng: di) ( (trng: ln), (ho: tt) ( (hiu: thch), (ha: ha) ( (ha: xng ha), (lnh: hiu lnh) ( (lnh: huyn lnh) (ly) ban u l tn chim, sau c dng vi ngha mi l la (ly khai, ly bit, phn ly)... o: ch Hi mang ngha gc "con ng", mn dng lm ch "o" trong "o c".
Trong Lc th ch c 4 loi u l php to ch, Chuyn ch v Gi t l php dng ch, bi v 2 loi ny khng to ra ch miC th ni, trong Lc th, cch to ch theo hnh thanh t ra c nhiu u im nht. Ly mt m no , cho kt hp vi nhng yu t khu bit ngha (b) c th to ra rt nhiu ch ng m khc ngha. iu c li cho vic hc ch Hn: nhn vo phn m l c th bit cch c ch. Trong khi loi ch tng hnh, hi ... th hc ch no bit ch . i vi ch hnh thanh, khi nm vng qui lut kt hp, th vic nh ch, nh ngha cng c phn thun tin hn. Php to ch hnh thanh vn c p dng mi v sau ny. Hu nh nhng ch Hn mi xut hin u l ch hnh thanh.214 B Th ch Hn B thS ntV d cc ch thuc b thphin m Hn Vit
1. nht (yi) s mt 1tam tht thng h bt th
2. cn (kn) nt s1c trung phong
3. ch (zh) im, chm1ch hon
4. phit (pi) nt s xin qua tri1ni chi h
5. t (y) v tr th 2 trong thin can1d cu kht
6. quyt (ju) nt s c mc1liu s
7. nh (r) s hai 2vu vn ng
8. u (tu) (khng c ngha)2giao dic kinh
9. nhn (rn) ngi2Pht tng nhn tha lai n/nh
10. nhn (rn) ngi 2tin nguyn huynh quang nhi triu
11. nhp (r) vo2ni ton lng /lng
12. bt (b) s tm 2lc cng k
13. quynh (jing) vng bin gii xa; hoang a2ni ti sch
14. mch (m) trm khn ln2quan/qun minh
15. bng (bng) nc 2ng bng lnh
16. k (j) gh da 2phm phng
17. khm (kn) h ming2xut t ao
18. ao (do) () dao, cy ao 2nhn s phn /phn thit tc
19. lc (l) sc mnh2cng lao ng tr n
20. bao (b) bao bc2cu bao qun
21. chu (b) ci tha (ci mung)2()ho bc (th)
22. phng (fng) t ng2tp khung tng
23. h (x) che y, giu gim2y khu
24. thp (sh) s mi2thin ng bn thng vn
25. bc (b) xem bi2chim qui
26. tit (ji) t tre2mo n nguy tc
27. hn (hn) sn ni, vch 2nguyn tr
28. kh, t (s) ring t2()kh tham (vn)
29. hu (yu) li na, mt ln na2cp hu phn th th
30. khu (ku) ci ming3c danh ng phm thin hu mnh h hp v vn cc kh kh hng hp ho
31. vi (wi) vy quanh3t t nhn quc
32. th (t) t3ti a to ng
33. s (sh) k s3()nhm (thanh ct ch)
34. tri, truy (zh) n sau3()phc (cc b)
35. tuy (su) i chm3h phc
36. tch (x) m ti3ngoi a d
37. i (d) to ln3thin thi phu tht
38. n (n) n gii3tha ho/hiu nh diu mui th c tnh ni
39. t (z) con3khng t hiu qu hc
40. min (min) mi nh mi che3an gia trch quan khch
41. thn (cn) n v tc3t phong
42. tiu (xio) nh b3thiu /thiu tim thng
43. ung (wng) yu ui3vu tu
44. thi (sh) xc cht, thy ma3ni xch c
45. trit (ch) mm non3 ()Trun/n (nghch t)
46. sn (shn) ni non3phong nga mi
47. xuyn (chun) sng ngi3()chu tun so (thun)
48. cng (gng) th, cng vic3t xo
49. k (j) bn thn mnh3d t
50. cn (jn) ci khn3th b thng
51. can (gn) thin can, can d3bnh nin hnh
52. yu (yo) nh nhn3o /huyn u
53. nghim (n) mi nh3trang im miu ph to
54. dn (yn) bc di3nh din kin
55. cng (gng) chp tay3 ()t lng (khai)
56. dc (y) bn, chim ly3thc th nht nh tam
57. cung (gng) ci cung 3hong di
58. k (j) u con nhm3()tu (quy lc ng)
59 sam (shn) lng tc di3hnh nh
60. xch (ch) bc chn tri3b vng ngn lut
61. tm (xn) () qu tim, tm 4trung ch t bi t tng tnh ng
62. qua (g) cy qua (mt th binh kh di)4ng thnh gii hoc
63. h (h) ca mt cnh4()phng s (l)
64. th (shu) () tay4ch ph sao bi
65. chi (zh) cnh nhnh4()khi: nghing lch (k c)
66. phc (p) () nh kh4thu ci phng c cng
67. vn (wn) nt vn4bn ph
68. u (du) ci u ong4liu t
69. cn (jn) ci ba, ru4()xch ph trm (t cn tch)
70. phng (fng) vung4 () thi (phng phng phng phng)
71. v (w) khng4k
72. nht (r) mt tri, ngy4n vn to hc minh thi xun th tr tch
73. vit (yu) ni rng4khc cnh th hi
74. nguyt (yu) mt trng, thng4hu vng bng phc trm tro /triu /triu
75. mc (m) g, cy ci4mt bn l hiu ti qu kh lm bch qu cn sm th
76. khim (qin) khuyt, thiu 4th hn dc hoan
77. ch (zh) dng li4chnh th b v
78. i (di) xu xa, t hi4t tn
79. th (sh) binh kh di4on st
80. v (w) ch, ng4mu mi c
81. t (b) so snh4()tt t:cht) (t ny: gii lut).
82. mao (mo) lng4cu ho thm nhung
83. th (sh) h4() / dn ( )
84. kh (q) hi nc4kh pht phn dng
85. () thu (shi) nc4php hn hn giang h hi kht mt
86. ha (hu) () la4to sao chiu ng
87. tro (zho) mng vut 4b tranh vi
88. ph (f) cha4ba a /ta gia
89. ho (yo) ho m, ho dng (Kinh Dch)4sng nh
90. tng (qing) () mnh g, ci ging4sng tng
91. phin (pin) mnh, tm, ming4bn ip bi
92. nha (y) rng4()t nh nha
93. ngu (nu), tru4lao mc vt mu
94. () khuyn (qun) con ch4phm cu lang th
95. huyn (xun) mu en huyn, huyn b5()sut huyn huyn huyn huyn
96. ngc (y) qu, ngc5vng m no lu ly
97. qua (gu) qu da5bin: cnh hoa; biu: ci bu
98. nga (w) ngi5bnh t
99. cam (gn) ngt5thm im
100. sinh (shng) sinh si,ny n5sn
sanh: chu ngoi
101. dng (yng) dng5su ph dng
102. in (tin) rung5do gip thn nam
103. ( ) tht (p) n v o chiu di, tm (vi)5s /s nghi
104. nch (n) bnh tt5dch bnh ch tr
105. bt (b) gt ngc li, tr li5ng pht
106. bch (bi) mu trng5bch ch giai hong
107. b (p) da5bao/pho: phng da; tru: nhn
108. mnh (mn) bt da5()vu chung ch (mnh)
109. mc (m) mt5Tng manh my tnh min nhn
110. mu (mo) cy gio m5()cng dut (mao)
111. th (sh) cy tn, mi tn5h tri c on i
112. thch (sh) 5sa nghin nghin bn
113. () th; k (sh) ch th; thn t5x k hu t chc thn
114. nhu (ru) vt chn, lt chn5()v ngu ly cm (ng ngu)
115. ha (h) la5t t khoa t t chng
116. huyt (xu) hang l5cu khng song
117. lp (l) ng, thnh lp5cnh ng
118. trc (zh) tre trc6trc lim bt
119. m (m) go6lp tao khang ng
120. (, ) mch (m) si t nh6hng phng kinh tuyn
121. phu (fu) snh6cang khuyt bt qun khnh bnh
122. () vng (wng) ci li6vng tr bi th
123. dng (yng) con d6cao tu qun m
124. v (y) lng v6()tp phin dc phin
125. lo (lo) gi6kho gi k mo
126. nhi (r) m, v6()si nhuyn ni (nhu)
127. li (li) ci cy6canh hao vn
128. nh (r) tai (l tai)6thnh thng thanh nhip
129. dut (y) cy bt6()triu t tc (lut)
130. nhc (ru) tht6can ph dc v nng
131. thn (chn) by ti6()ngo lm (gim kin tng /tng)
132. t (z) t bn thn, k t6()x (th tc t)
133. ch (zh) n6tr tht o
134. cu (ji) ci ci gi go6thung cu d hng /hng c cu
135. thit (sh) ci li6x /x th thim
136. suyn (chun) sai suyn, sai lm6thun v
137. chu (zhu) ci thuyn6hng thuyn hm
138. cn (gn) qu Cn (Kinh Dch); dng, bn cng6()lng (cn cn hn)
139. sc (s) mu, dng v6()dim pht (tuyt)
140. () tho (co) c6chi phng tho vn ph dung
141. h (h) vn vn ca con h6h ngc hiu
142. trng (chng) su b6m ngh tt sut vn x
143. huyt (xu) mu6chng hoang
144. hnh (xng) i, thi hnh, lm 6thut nhai nha
145. () y (y) o6biu suy np ca sa
146. (y) , che y, p ln6()ty yu /yu (c /gi gi)
147. () kin (jin) , trng thy7quy mch th thn lm gic
148. gic (ju) gc, sng th7chu /tuy gii
149. ngn (yn) , ni7nh k tho hun thuyt ging kho
150. cc (g) khe nc chy gia hai ni, thung lng7()kh hot /khot (dc)
151. u (du) ht u, cy u7khi th phong
152. th (sh) con heo, con ln7()ho tng tr (gia)
153. tri (zh) loi su khng chn7 bo si iu mo ly miu t hu
154. ()bi (bi) vt bu7ti bn tham trch mi mi
155. xch (ch) mu 7x hch
156. () tu (zu) , i, chy7ph khi siu vit
157. tc (z) chn, y 7ch tch qu l bo thch
158. thn (shn) thn th, thn mnh7cung o thng
159. () xa (ch) , chic xe7qun nhuyn ti lun
160. tn (xn) cay7tch /tch t bin
161. thn (chn) , nht, nguyt, tinh; thn (12 chi)7()nhc nng (thn)
162. () sc (chu) cht bc i cht dng li7()nghnh cn phn vin o tin (bin t tin vin)
163. () p (y) vng t, t phong cho quan7hnh bang t b na
164. du (yu) mt trong 12 a chi7phi tu y t lc
165. bin (bin) phn bit7thi thch
166. l (l) , dm; lng xm7()trng /trng d lng /lng (l )
167. kim (jn) , kim loi (ni chung); vng8inh chm bt ngn ng
168. ( , )trng (chng) di; ln (trng)8
trng trng trng
169. ()mn (mn) ca hai cnh8soan /thuyn b khai nhn nhn gian no
170. () ph (f) ng t, g t8//nguyn m dng vin
171. i (di) kp, kp n8=l
172. truy, chuy (zhu) chim non8chch nan hng tp tuy ly
173. v (y) ma8tuyt vn li in v sng
174. ()thanh (qng) mu xanh8()tnh /tnh tnh (thnh tnh thanh tnh tinh )
175. phi (fi) khng8()phi kho (bi ph )
176. ()din (min) mt, b mt9in: bn ln
177. cch (g) da th; thay i, ci cch9hi inh an
178. ()vi (wi) da thuc ri9hn
179. ph, cu (ji) rau ph (h)9= ph cu
180. m (yn) m thanh, ting9vn vn hng m
181. () hit (y) u; trang giy9nh thun tu
182. () phong (fng) gi9phiu; i phong: gi bo.
183. ( )phi (fi) bay9phin: lt ln
184. (, )thc (sh) n9c phn dng bnh qun
185. th (shu) u9o qu quc
186. hng (xing) mi thm9phc hinh
187. ()m (m) con nga10cu bin k
188. ct (g) xng10,kh lu:ci u lu ngi cht, xc ngi cht, cn gi l c lu
189. cao (go) cao10()cao
190. bu, tiu (bio) tc di10pht k tu
191. ()u (du) nh nhau10no u
192. sng (chng) ru np10ut
193. cch (g) ni, ch10()chc (dung)
194. qu (gi) con qu10hn phch ma
195. () ng (y) con c11l tin bo ng
196. () iu (nio) con chim11anh v ng p uyn ng
197. () l (l) t mn11hm: mn; dim: mui
198. lc (l) con hu11 mi: nai, k ln
199. ()mch (m) la mch11min min
200. ma (m) cy gai11ma: ma qu. ma: mi xt
201. () hong (hung) mu vng12chim lc: Hu ama
202. th (sh) la np12l: en. dn chng gi l l dn ; nim: dnh
203. () hc (hi) mu en12()im mc (m mc)
204. ch (zh) may o, khu v12pht ph: ci o l phc ngy xa.
205. mnh (mn) loi b st13ngoan: con gii, con ba ba; ngao: con ngao.
206. nh (dng) ci nh13mch: ci np nh; ci lng bn; ni:ci nh rt ln.
207. c (g) ci trng13ng: ting trng tng tng
208. th (sh) con chut13sinh: chn; h:chut nht
209. t (b) ci mi13hn: ngy; cu: ngy
210. ( , ) t (q) bng nhau14trai: chay
211. (, ) x (ch) rng15linh: tui; gio gio/khit: cn
212. ( ) long (lng) con rng16bng
213. (, )quy (gu) con ra17thu=
214. dc (yu) so 3 l17ho =
214 B Th ch Hn STTM - NGHABTHGHI CHS NT
1 Phit - xiuDu phy01
2 Ch - chmDu chm01
3 Dn - chmBc di03
4 Sc - i()Cht i cht dng li07
5 Mch - m()La t11
6 M - go06
7 Th - gioBinh kh di khng c mi nhn04
8 Th - tnCy tn (binh kh)05
9 Hc - en12
10 Xch - 07
11 Tiu - nh03
12 i - to03
13 S - tr03
14 Vn - ch04
15 Mn - ca()08
16 H - nh04
17 Ph - cha04
18 Cng - thNgi th03
19 Vng - v()06
20 Ma - gaiCy gai11
21 Lc - nai11
22 Khuyn - ch04
23 Phong - gi()09
24 V - ma08
25 Qua - da(Cy, tri) da05
26 u - uu, 07
27 Nhu - duVt chn th05
28 Dut - noiTr t dng lm pht ng t trong ting Hn c.06
29 K - mnh03
30 Bng - gi02
31 Dc - nBn03
32 Cung - cung03
33 Dng - dng05
34 Tc - Chn, 07
35 H - tChe y02
36 Phng - rngVt cha 03
37 Ct - xng10
38 Tit - mtt tre mt cy02
39 nh - vcCi nh ba chn, ci vc13
40 Lch - niGing ci nh10
41 Hn - bSn ni02
42 Quynh - trngNgoi ng, ngoi rng02
43 Trit - mngCy mi mc03
44 Chi - nhnhNhnh (cy)04
45 Thanh - xanh08
46 Bch - trng05
47 Phi - chng08
48 V - khng()12
49 Xuyn - sng03
50 Thy - nc04
51 Xch - bc03
52 Hnh - i06
53 B - da05
54 Nhc - tht06
55 Yu - tS nh03
56 u - u trn02
57 Tuy - sauDng i chm chp (vit c nt l ra pha trn bn tri)03
58 Truy - chmTheo sau m n
(khng c nt l ra bn tri)03
59 Tng - tmTm (vn)04
60 Tht - cyLng t dng cho vi vc v nga04
61 Thi - thyXc cht03
62 Tro - vutMng chn/tay04
63 Th - chut13
64 Quy - ra()16
65 u - uanh nhau10
66 Phc - nhnh kh04
67 V - cnh06
68 Mao - lng04
69 Long - rng()16
70 Qu - qu10
71 Kh - kh()10
72 Sc - mu06
73 Tr - suLoi su khng c chn07
74 Cu - h09
75 K - gh02
76 Mc - cy04
77 T - ty()Chnh t, u14
78 T - vSo snh04
79 Bi - qu()Ca ci07
80 Hunh - vng12
81 Thin - ngn03
82 Nht - mt01
83 Cam - ngt05
84 Tn - cay07
85 Nht - ngy04
86 Tch - ti03
87 L - mui11
88 Thc - n()09
89 Cn - khn03
90 Y - o()06
91 Mu - gio05
92 ao - dao02
93 Vi - ro03
94 Th - t03
95 Thn - tc03
96 Nhp - vo02
97 Cng - choChp tay (cho)03
98 Bc - bi02
99 Nga - ngi05
100 Chu - ghe06
101 Xa - xe()07
102 M - nga()10
103 Ha - la04
104 Nguyt - trng04
105 Nha - rng05
106 Khu - ming03
107 i - nKp (n)08
108 Bt - iGt ra, p05
109 Th - k12
110 Ha - la05
111 Tho - c06
112 Trc - tre06
113 Dng - d()06
114 Ng - c11
115 Thch - 05
116 - cheChe trm, ci y06
117 Ung - quChn khp khing03
118 t - vy01
119 Tu - chy07
120 Phi - bay()10
121 Th - tay04
122 Din - mt09
123 Mc - mt()05
124 Th - u09
125 Trng - su06
126 Mnh - cc()Con chu, con ch13
127 Bu - tcTc di lt tht10
128 Hiu - u()09
129 Ngu - tru04
130 H - cp06
131 Nghim - chpMi nh03
132 Cao - cao10
133 Bao - baoBc02
134 Cch - ltDa th thuc b sch lng09
135 Vi - ltDa thuc mm nhn10
136 K - heou con nhm03
137 Quyt - quoNt s mc01
138 Qua - gioCi mc (binh kh)04
139 Th - bo()Mch bo cho bit05
140 Nhn - ngi02
141 Thp - mi02
142 Bt - tm02
143 L - dm07
144 Trng - di()08
145 Suyn - saiNgang tri, ln ln07
146 Kin - thy()07
147 Can - myThin can (Gip, t)03
148 Nh - hai02
149 Nh - tai06
150 m - ting09
151 Ch - n06
152 T - tBi, t06
153 T - t (kh)Cng ngha vi t : ring02
154 Cn - sNt s01
155 Th - hH (tn)04
156 Hng - thm09
157 Huyt - hang05
158 Khm - vcH ming02
159 Lc - sc02
160 Thn - mnh07
161 Thn - thnChi th 5 trong 12 a chi07
162 Du - duChi th 10 trong 12 a chi07
163 Huyt - mu06
164 Tm - tim04
165 iu - chim()11
166 Chuy - chcTing gi chung loi chim ui ngn08
167 Ngc - ngc05
168 Kim - vng08
169 Cc - hang07
170 Cu - ci06
171 Ngn - ni07
172 Vit - rngNi rng (pht ng t)04
173 X - rng15
174 Thit - li06
175 Mch - si()S t nh06
176 Ch - thuMay (o)12
177 Cn - ru04
178 Chy - mung02
179 in - rung05
180 Li - cyCi cy (rung)06
181 Ho - thayGiao nhau, ci vch trong Bt qui ( qu Cn c 3 ho )04
182 Bin - liuPhn bit r07
183 Khim - thiuThiu, n04
184 Lo - gi06
185 Nhi - mLin t ting Hn06
186 Hu - li02
187 N - gi03
188 T - con03
189 Ph - non(-)Ni t, g t08
190 Sn - ni03
191 T (t) - mi14
192 Gic - sng07
193 V - ng04
194 i - xuXng tn, ti, xu04
195 u - u04
196 Phng - vung04
197 Sam - lng03
198 Phin - mingVt mng m phng04
199 Nch - bnhTt bnh05
200 Mnh - bnhDng c n ung bng gm05
201 Huyn - en05
202 Ph - gm bng snh06
203 p - xm(-)p, xm07
204 Thn - tiBy ti06
205 Ch - thiDng li04
206 Cn - vng()Bn, mt qu trong Bt qui06
207 Lp - ng05
208 Mch - cheTrm ln02
209 Min - hMi nh03
210 Sinh - sng05
211 C - trngCi trng, c ng13
212 Thc - knCy so c 3 l (nhc kh)17
213 Th - heoCon ln07
214 Sng - ruRu np10
Ghi ch: Bn 214 b th ch Hn ny do C HT. Thch Hon Quan bin son, c son theo vn vn, d thuc nh lu, gip ngi hc tng thm tri thc cn thit trong vic hc v s dng c Hn ng c v hin i.
Cc ch vit tt
HNC: Hn ng c i (Hn c)
TCH: Ton th t hc ch Hn
GKT: S/Trung ng Pht hc gio khoa thVd: v d
CN: ch ng ( - subject)
VN: v ng ( - predicat)
BN: b ng ( - complement)
TN: tn ng ( - object).
NG: nh ng ( - Predicative)
TRN: trng ng ( - adverb)
DT: danh t ( - noun)
TT: tnh t ( - adjective)
gt: ng t ( - verb)
T: i t ( - pronoun)
LT: lin t ( - conjunction)
Lgt: lng t ()
PT: ph t ( - adverb)
TT: tr ng t ( - auxiliary verb)
GT: gii t ( - preposition)
TRT: tr t ( - particle)
TKC: tr t kt cu
ST: s t ( - numeral)
PVT: phng v t ( - preposition)
Mc lc3Cc nt c bn ca ch Hn
14Ch nhng ch Hn gn ging
15Phn t vng
21Bt thun Th t nt bt
32Ch nhng ch Hn gn ging
33Phn t vng
40Lc Th
55214 B Th ch Hn
80214 B Th ch Hn
93Cc ch vit tt
(
(
- 42 - Hn c - Hc k 1 kho IV - Khoa TTX Hn c - Hc k 1 kho IV - Khoa TTX - 41 -