Gids tot die Wet en Beste Praktyk vir Brandveiligheid …...- In gevalle waar outomatiese sprinkelaars beskikbaar is en volgens SANS10287 deur vaardige persone in stand gehou word,

Gids tot die Wet en Beste Praktyk vir

Brandveiligheid op Plase in Suid-Afrika

1

GIDS TOT DIE WET EN BESTE PRAKTYK VIR BRANDVEILIGHEID OP PLASE IN SUID-AFRIKA

Gids tot die Wet en Beste Praktyk vir Brandveiligheid

op Plase in Suid- Afrika

EERSTE UITGAWE 2017

UITGEGEE DEUR SUSTAINABILITY INITIATIVE OF SOUTH AFRICA NPC

UITGEGEE DEUR SUSTAINABILITY INITIATIVE OF SOUTH AFRICA.

Ons verleen graag erkenning aan die volgende wat bydraes gelewer het:

Francois Brink

Skyvines

Tel: 076 5650 153

Epos: [email protected]

Jacques Cupido

Fire Prevention & Disaster Risk Management: Drakenstein Municipality

Tel: (021) 807 4550


Carl Opperman

Agri Wes-Kaap

Tel: (021) 860 3800


ONTKENNING:

Hoewel alles moontlik gedoen is om seker te maak dat die inhoud van hierdie gids so akkuraat as moontlik is, aanvaar SIZA, die samestellers en befondsers nie verantwoordelikheid vir enige moontlike weglating nie en gee hulle nie voor of waarborg dat die inhoud, menings wat uitgespreek word en/of riglyne wat hier verskaf word sonder enige foute is of aan alle kriteria van akkuraatheid of volledigheid voldoen nie en kan hulle nie verantwoordelik gehou word vir enige waninterpretasie of optrede gebaseer op die inhoud van die inligting wat verskaf word nie.

Inhoud wat in hierdie gids verskaf word moet daarom nie dien as alternatief tot regsadvies nie. Waar u onseker is van interpretasie van enige stuk wetgewing, of as daar dubbelsinnigheid of teenstrydighede bestaan, is dit beter om regsadvies in te win of met die tersaaklike regeringsdepartement te skakel. Ons verwelkom u opmerkings omtrent die tegniese inhoud en algemene gebruiksvriendelikheid van die gids, wat van tyd tot tyd bygewerk sal word. Stuur dit asseblief aan SIZA programbestuurder by [email protected].

Geen gedeelte van hierdie gids mag sonder skriftelike verlof van SIZA gereproduseer of in enige vorm of deur enige elektroniese of

meganiese middel weergegee word nie, hetsy deur fotokopiëring, opname of enige ander stelsel vir bewaring of ontsluiting van inligting.

INLEIDING

Suid–Afrika het twee brandseisoene volgens reënpatrone: die droë somermaande in die Wes-Kaap en die droë wintermaande in die res van die land. Veldbrande word dikwels deur weerlig of, in bergagtige areas, deur rotsstortings veroorsaak. Die meeste word egter per ongeluk veroorsaak deur mense wat onverskillig is met oop vlamme en nie omgee vir die gevolge van hul onverskilligheid nie. Ongeveer 70% van die ekostelsels in Suid-Afrika is aangepas by brande. Hulle moet brand om hul ekologiese integriteit te behou. As gevolg van menslike aktiwiteite is dit egter nodig om brande te bestuur op ŉ manier wat gepas is vir die grondgebruik en die grondtipe, terwyl die natuurlike prosesse en patrone so ver moontlik gehandhaaf word.

Die Suid-Afrikaanse vrugtebedryf het ŉ jaarlikse omset van ongeveer R30 miljard en bied werkgeleenthede aan byna 300 000 mense wie se gesinne afhanklik is van hul inkomste uit die vrugtesektor. Anders as in die meeste lande is die verskaffing van akkommodasie vir permanente en seisoenwerkers ŉ algemene verskynsel op Suid-Afrikaanse plase en dit is die verantwoordelikheid van die plaaseienaar of van die bestuur van pakhuise, koelstore of store vir chemiese stowwe ens. om te sorg vir beskerming teen brande vir mense wat op die persele leef en werk. Hierdie gids is ŉ riglyn vir brandveiligheid en is ontwikkel as ŉ nuttige hulpbron vir produsente. Dit verskaf ook ŉ omvattende kontrolelys vir brandtoerusting wat gebruik kan word. Die gids kan van die biblioteekafdeling op SIZA se webwerf www.siza.co.za afgelaai word. Ons hoop u sal hierdie hulpbron nuttig vind.

http://www.siza.co.za/

Inhoud

Afdeling 1. Riglyne vir Brandveiligheid op Plase ................................................................................................................... 2

A. Akkommodasie .............................................................................................................................................................. 3

1. Ligging ........................................................................................................................................................................ 3

2. Belangrike aspekte om te oorweeg ten opsigte van akkommodasie op plase ............................................................ 4

B. Stoorareas ..................................................................................................................................................................... 5

1. Ligging ........................................................................................................................................................................ 5

2. Algemene vereistes vir geboue ................................................................................................................................... 7

3. Belangrike aspekte om te oorweeg ten opsigte van stoorareas op plase ................................................................... 8

C. Stoor van brandbare vloeistowwe en chemiese stowwe ............................................................................................. 11

1. Ligging ...................................................................................................................................................................... 11

2. Belangrike aspekte om te oorweeg ten opsigte van die stoor van brandbare vloeistowwe ...................................... 12

3. Belangrike aspekte om te oorweeg ten opsigte van die stoor van chemiese stowwe ............................................... 14

D. Beheer van brande ...................................................................................................................................................... 16

E. Gebeurtenisse op plase ............................................................................................................................................... 17

1. Belangrike aspekte om te oorweeg wanneer ŉ geleentheid aangebied word ........................................................... 17

Afdeling 2. Bestuurstelsels .................................................................................................................................................. 18

A. Beleide, prosedures en risiko-assesserings ................................................................................................................ 19

1. Beleide ...................................................................................................................................................................... 20

1


2. Prosedures ............................................................................................................................................................... 21

3. Brandveiligheidbestuursplan ..................................................................................................................................... 22

4. Risiko-assessering .................................................................................................................................................... 23

B. Bestuur en personeel .................................................................................................................................................. 25

1. Aanstelling van senior bestuur .................................................................................................................................. 25

1. Aanstelling van brandbeamptes................................................................................................................................ 26

2. Personeelopleiding ................................................................................................................................................... 26

Afdeling 3. Wetlike Raamwerk ........................................................................................................................................... 27

AKSIEPLAN .................................................................................................................................................................. 28

2


Afdeling 1. Riglyne vir

Brandveiligheid op

Plase

1.

HIERDIE AFDELING VERSKAF RIGLYNE VIR

BRANDVEILIGHEID OP PLASE.

A. Akkommodasie

B. Stoorareas

C. Stoor van brandbare vloeistowwe en chemiese stowwe

D. Beheer van brande

E. Gebeurtenisse op plase

3


A. Akkommodasie

Waar akkommodasie verskaf word, is dit die verantwoordelikheid van die plaaseienaar om seker te maak dat

die mense wat daarin woon voorsien word van die nodige toerusting vir brandveiligheid.

1. Ligging

Wat sê die wet en

regulasies?

Vir alle nuwe akkommodasie wat op plase opgerig word, moet daar

bouplanne by die tersaaklike plaaslike owerheid vir goedkeuring voorgelê

word. Geen gebou mag sonder die goedkeuring van die plaaslike owerheid

op ŉ plaas opgerig word nie. Net kundige persone soos in SANS-kodes

voorgeskryf mag planne vir plaaswonings teken.

Daar moet duidelik sigbare toegangsroetes na die

woongeriewe wees vir brandbestryding en reddingspogings.

Geen gebou mag op ŉ perseel opgerig word tensy die perseel

toegang bied aan die plaaslike owerheid se brandweerdienste

vir brandbestryding en redding uit die gebou.

In gevalle waar die plaas vir sekuriteitsdoeleindes gesluit word,

moet toegang tot die akkommodasie gedurende noodgevalle

beskikbaar gemaak word. Daar moet brandbeamptes aangestel

wees wat die leiding kan neem in die geval van brand by

werkers se akkommodasie.

4


2. Belangrike aspekte om te oorweeg ten opsigte van akkommodasie op plase

- Brandblussers moet in hostelle en plaaswerkers se huise verskaf word soos volgens Tabel II van SANS

10400-T: 2011. (Verwys na Bylae 1.)

- Klassifikasie van geboue word gedoen volgens Tabel 2 – SANS 10400 se bouregulasies. Residensiële

akkommodasie val gewoonlik onder E3, H2, H3, H4. (Verwys na Bylae 2.)

- Akkommodasie (veral in die geval van hostelle) moet brandmure tussen eenhede vir verskillende gebruike

hê, bv. tussen woonareas en stoorareas. Brandmure moet vir minstens 30 minute stabiel en brandvas wees.

- Ruimteverhitting (kaggels) moet voldoen aan SANS 10400-T: 2011 deel V, veral ten opsigte van skoorstene

wat minstens 1m hoër as die daklyn moet wees.

- Waar 25 of meer mense in een vertrek gehuisves word, moet ŉ alternatiewe ontsnaproete verskaf word.

- Slaapsale of hostelle moet ŉ alarmstelsel hê waarvan almal bewus is.

- Slaapsale of hostelle moet toegerus wees met brandbestrydingstoerusting, aanwysings, uitgangsdeure en

noodontruimingsplanne.

- Gastoestelle moet in goeie werkende toestand wees.

- Stoorplek vir gas moet veilig wees en voldoen aan vereistes volgens SANS 10087-1:2008.

- Die aantal gasbottels wat per gebou toegelaat word, moet gereguleer wees.

- Ontruimingsprosedures moet aan alle werkers wat in die plaas se akkommodasie woon gekommunikeer

word.

5


B. Stoorareas

Waar daar enige stoorareas op die plaas gebruik word, bv. pakhuise, koelstore, store vir chemiese stowwe

ens., is dit die verantwoordelikheid van die plaaseienaar om seker te maak dat veiligheidsriglyne gevolg word

sodat brande in noodgevalle bestry kan word.

1. Ligging Wat sê die wet en

regulasies?

Vir alle nuwe stoorareas en pakhuise wat op plaase opgerig word, moet die

bouplanne aan die tersaaklike plaaslike owerhede vir goedkeuring voorgelê

word. Geen gebou mag sonder die goedkeuring van die plaaslike owerheid

op ŉ plaas opgerig word nie. Net kundige persone soos in SANS-kodes

voorgeskryf mag planne vir plaasgeboue, insluitende wonings en

stoorgeriewe, teken. Daar moet bewoningsertifikate vir sulke geboue

beskikbaar wees.

Geen gebou mag op ŉ perseel opgerig word tensy daar

toegang verskaf word aan plaaslike owerhede se

brandweerdienste vir die doel om brande te bestry en

mense uit geboue te red nie. In gevalle waar die plaas

vir veiligheidsdoeleindes gesluit word, moet toegang

tot stoorareas beskikbaar gemaak word in noodgevalle.

6


Nood- en

ontruimingsprosedures

moet aan al die werkers

gekommunikeer word.

7


2. Algemene vereistes vir geboue

Enige gebou moet op so ŉ wyse ontwerp, opgerig en toegerus word dat in die geval van ŉ brand:

a. die beskerming van inwoners of gebruikers, insluitende persone met gestremdhede, daarin verseker is

en dat daar voorsiening gemaak is vir die veilige ontruiming van sodanige inwoners of gebruikers;

b. die verspreiding en intensiteit van ŉ brand in ŉ gebou en die verspreiding van ŉ brand na ander geboue

so min as moontlik sal wees;

c. voldoende stabiliteit behou sal word om te verseker die gebou nie ander geboue in gevaar sal stel nie en

dat, in die geval van ŉ gebou met verskillende verdiepings, daar nie ernstige skade aan die struktuur sal

voorkom nie;

d. die ontstaan en verspreiding van rook so min as moontlik sal wees of so veel as redelik moontlik beheer

sal wees en

e. voldoende toegang en toerusting vir die opsporing, bestryding, beheer en blus van brande verskaf word.

8


3. Belangrike aspekte om te oorweeg ten opsigte van stoorareas op plase

- Brandblussers moet in alle stoorareas voorsien word, insluitende in werkswinkels, store vir chemiese

stowwe, pakhuise, trekkerstore ens. soos volgens Tabel II van SANS 10400-T: 2011. (Verwys na Bylae 1.)

- Klassifikasie van geboue word gedoen volgens Tabel 2 – SANS 10400 se

bouregulasies. Stoorareas word geklassifiseer van met lae risiko tot hoë

risiko: Klasse J1-J4. (Verwys na Bylae 2.)

- Alle brandbestrydingstoerusting en ontsnaproetes moet moet duidelik

gemerk wees.

o Aanwysings kan intern of ekstern of fotoverligtend wees.

o As daar minder as 25 mense in die gebou is, is aanwysings nie nodig nie.

- As die stoorarea ook deur mense benut word, bv. kantoorruimte in ŉ pakhuis, moet die brandweerstand van

die skeidingselemente minstens 120 minute vir stoorareas met lae risiko (klas J1)

wees.

- In gevalle waar outomatiese sprinkelaars beskikbaar is en volgens SANS10287 deur

vaardige persone in stand gehou word, is die skeidingselement nie nodig nie.

- Deure wat as branddeure geklassifiseer is, moet voldoen aan die

brandweerstandklassifikasie soos in Bylae 3.

9


- ONTSNAPROETES

o Alle geboue, insluitende stoorareas, moet een of meer ontsnaproetes hê wat gebruik kan word in die

geval van ŉ brand of ander noodgevalle. Twee belangrike aspekte waaraan die roete moet voldoen

is:

a. dit moet orals wyd genoeg wees dat die mense vinnig daardeur kan beweeg, en

b. dit moet geen versperrings hê nie.

o Om te bepaal wat nodig is ten opsigte van ontsnaproetes, moet die roete se afstand van die verste

punt van die area gemeet word.

As die afstand minder as 45m is, is geen ontsnaproete nodig nie.

As die afstand meer as 45m is, moet daar twee of meer ontsnaproetes so ver as

moontlik van mekaar af wees.

As ŉ gebou deur meer as 25 persone gebruik word en die afstand van die ontsnaproete

meer as 35m is, moet daar nog ŉ ontsnaproete wees.

o Die afstand na ŉ ontsnaproete mag nie meer as 45m wees nie, behalwe as daar ŉ sprinkelaarstelsel

is wat voldoen aan SANS 10287 en daarvolgens deur vaardige persone in stand gehou word. Die

ontsnaproete mag nie meer as 60m lank wees nie.

o Die wydte van die ontsnaproete moet bepaal word volgens die aantal mense in die area. (Verwys na

Bylae 4.)

o Die laaste deel van die ontsnaproete moet op grondvlak direk in ŉ ruimte in die buitelug eindig.

10


o Daar mag geen versperring in ŉ ontsnaproete wees nie.

o ŉ Deur of blad van ŉ deur mag nie meer as 100mm in die wydte van die ontsnaproete uitsteek nie.

- NOODUITGANGDEURE

o Waar daar meer as 25 mense in ŉ vertrek is, mag die opening van ŉ uitgangsdeur nie minder as

750mm wees nie. Waar daar twee of meer deure nodig is, moet hulle so ver as moontlik van mekaar

af wees.

o Die uitgangsdeure moet oopmaak in die rigting van die beweging met die ontsnaproete langs.

o Die wydte van ŉ ontsnaproete, insluitende die uitgangsdeure, mag nie vernou in die rigting van die

ontsnapbeweging nie. (Verwys na Bylae 4.)

o Daar word aanbeveel dat die wydte van ŉ deur in werkareas met baie

mense in minstens soos die wydte van ŉ dubbeldeur moet wees.

- Noodbeligting moet verskaf word soos volgens die vereistes van SANS 10114-2.

- Alle stoorareas wat deur mense gebruik word en wat hoër as 30m hoog is of wat

verdiepings met ŉ vloeroppervlak van meer as 5000m2 het, moet toegerus wees

met ŉ brandopsporingstoestel van kategorie M en kategorie L soos gestipuleer

in SANS 10400-T.

11


C. Stoor van brandbare vloeistowwe en chemiese stowwe

Stoorareas vir brandbare vloeistowwe en chemiese stowwe is areas met hoë risiko op plase. Regulasies moet

in aanmerking geneem wrd wanneer die risiko in verband met die stoor van brandbare vloeistowwe en

chemiese stowwe, bv. diesel, bestuur word.

1. Ligging

Wat sê die wet en

regulasies?

Dit is belangrik dat die

ligging van stoorareas

nie ŉ bedreiging vir

natuurlike hulpbronne

soos damme, riviere of

moerasse inhou nie. Die

geboue moet deur die plaaslike owerhede goedgekeur word.

Alle stoorareas moet te alle tye toegang bied vir brandweerdienste.

SANS10206 moet in aanmerking geneem word wanneer brandbare

vloeistowwe en chemiese stowwe gestoor word.

12


2. Belangrike aspekte om te oorweeg ten opsigte van die stoor van brandbare vloeistowwe

- Stoorareas moet duidelik aangedui word.

- Brandbestrydingstoerusting moet in verhouding met die hoeveelheid vloeistof wat gestoor word

beskikbaar wees.

- Daar mag nie van werkers verwag word en hulle mag nie toegelaat word om sonder die nodige opleiding

en beskermingstoerusting in stoorareas vir brandbare vloeistowwe te werk nie.

- Waar brandbare vloeistof in ŉ gebou gestoor word, moet die werkgewer seker maak dat die stoorarea

toegerus is met doeltreffende inname- en uitlaatventilasie om enige dampe te verwyder en om

hersirkulasie wat die werkplek kan besmet te voorkom.

- Waar brandbare vloeistof in ŉ vertrek gestoor word, moet die werkgewer seker maak dat elke sodanige

vertrek:

o met ŉ vloeroppervlak van meer as 202 meter minstens twee afsonderlike ingange aan

teenoorgestelde kante van die vertrek het wat elkeen toegerus is met ŉ deur wat na buite

oopmaak en

o toegerus is met ŉ inspeksievenster van versterkte glas.

- Geen oop vure word naby of by die stoorplek toegelaat nie.

- Daar mag nie gerook word in enige plek waar brandbare vloeistowwe gestoor word nie.

13


- Elke stoorplek vir brandbare vloeistowwe moet:

o afgeskei word deur brandbestande materiaal met ŉ

brandweerstand van 120 minute;

o gebou wees van brandbestande materiaal met ŉ brandweerstand

van twee ure;

o op so ŉ manier gebou wees dat in die geval van ŉ storting, ŉ

volume van die betrokke brandbare vloeistof gelyk aan die

hoeveelheid brandbare vloeistof wat gewoonlik gestoor word plus

tien persent van daardie hoeveelheid bevat kan word;

o op so ŉ manier na die buitelug geventileer word dat dampe nie in die stoor kan versamel nie; en

o duidelik gemerk wees met ŉ teken wat aandui dat dit so ŉ stoor is en heveel brandbare vloeistof daarin

gestoor mag word.

- Daar moet standaardbedryfsprosedures wees vir die gebruik en stoor van brandbare vloeistowwe.

14


3. Belangrike aspekte om te oorweeg ten opsigte van die stoor van chemiese stowwe

- In die geval van chemiese stowwe moet die volgende oorweeg word wanneer daar op ŉ ligging vir ŉ

stoor besluit word:

o Dit moet bo die 50-jaarvloedlyn wees, verkieslik bo die 100-jaarvloedlyn.

o Dit moet buite bereik van rotsstortings, vallende bome en veldbrande

wees.

o Dit moet verkieslik in ŉ afsonderlike gebou wees, minstens 10m van die

huis, stalle en store vir voer, brandstof en brandbare stowwe af.

o As dit deel van ŉ kompleks is, moet die stoor heeltemal van die res van

die kompleks afgesonder wees, d.w.s. daar mag geen vrye beweging

van lug tussen die stoorarea en die res van die gebou wees nie.

o Daar met ŉ goedgekeurde brandmuur (RF 30) wees as daar brandbare

produkte gestoor word.

o Dit moet weg wees van riviere, damme, boorgate en areas wat dalk oorvloei kan word. Oorloop en

oorvloeiing mag nie waterbronne, oeste of weidvelde besmet nie.

o Dit moet geleë wees waar daar toesig daaroor gehou kan word.

o Daar moet maklike toegang vir aflewering of versending wees.

o Daar moet maklike toegang vir brandbestryding wees en plantegroei binne 5m van die gebou af moet

verwyder word.

- Die mure, dak en vloer moet van nie-ontvlambare stowwe wees wat ondeurdringbaar is.

- In areas waar dit nodig is, moet die stoor teen weerlig beskerm wees.

15


- Daar mag elektriese installasies binne die stoorkamer wees, maar dit moet voldoen aan SANS10108 se

regulasies en daar moet bewyse wees van installasie deur ŉ gekwalifiseerde elektrisiën.

- Aanwysings by die ingang moet minstens die volgende aandui: Rook Verbode; Oop Vlamme Verbode; Vure

Verbode; Posisie en soorte brandverwante toerusting (aanwysings moet minstens 290 x 290mm wees).

- Standaardbedryfsprosedures moet minstens die volgende insluit:

o Noodtelefoonnommers moet by die naaste telefoon beskikbaar wees: naaste gifsentrum, dokter, hospitaal,

brandweer en ambulansdiens.

o Verantwoordelike personeel moet onmiddellike toegang tot ŉ telefoon en noodnommers hê, selfs in die

afwesigheid van die werkgewer.

o Minstens een plaaswerker moet in basiese noodhulp opgelei wees. Inligting oor tersaaklike

noodhulpprosedures vir al die plaagdoders in die stoor moet op ŉ prominente plek beskikbaar wees.

o ŉ Noodprosedure wat duidelik uiteensit watter stappe in ŉ noodgeval gedoen moet word, moet in die stoor

beskikbaar wees en verantwoordelike personeel moet daarmee bekend wees.

- Brandbestrydingstoerusting:

o Draagbare brandblussers (koolstofdioksied, droë chemiese of skuimtipe) van minstens 9 kg of 9l moet

beskikbaar wees.

o Verhouding: 1 brandblusser vir elke 100m² stoorarea, tensy meer deur die plaaslike brandowerhede nodig

geag word.

o Brandslang buite die stoor gemonteer en verbind met watertoevoer.

o Vir store word ŉ groter 9m3 sprinkelstelsel aanbeveel.

o Brandblussers moet jaarliks deur ŉ geregistreerde persoon ondersoek en in stand gehou word (SANS 10105-

1, SANS 10105-2, SANS 1475-1, SANS 1475-2).

16


D. Beheer van brande

Sekere boerderypraktyke vereis gereelde beheerde brande. In gevalle waar beheerde brande nodig is, moet die

volgende oorweeg word:

- Goedkeuring vir ŉ beheerde brand moet van die plaaslike owerheid verkry

word.

- Dit is goeie praktyk om die bure in te lig omtrent die voorneme om ŉ

beheerde brand te hê.

- Dit is goeie praktyk om voorbrande te maak voor ŉ brand, veral as

wonings deur veld of beboste areas omring word.

- Provinsiale wetgewing bepaal dat daar geen beheerde brande gedurende

die brandseisoen toegelaat mag word nie. Skakel met u plaaslike owerheid

om uit te vind wanneer die brandseisoen begin en eindig.

- Beheerde brande moet net vir boerderydoeleindes aangewend word, bv.

die brand van plantemateriaal. Geen afval mag verbrand word nie. As daar geen alternatief beskikbaar ie nie,

moet daar ten minste ŉ aangewese area wees wat afgesper en duidelik gemerk is.

- Daar moet voldoende brandbestrydingshulpbronne op die plaas wees, bv. ŉ pomp met ŉ houer water met ŉ

kapasiteit van ten minste 600l.

- Permanente werkers moet as ŉ algemene praktyk in brandbestryding opgelei word. Daar word aanbeveel dat

werkers wat met die beheerde brand moet help formeel deur bekwame persone opgelei word.

17


E. Gebeurtenisse op plase

Dit is belangrik om daarop te let dat daar vir alle plase waar gebeurtenisse aangebied word ŉ Wet op Veiligheid

by Sport- en Ontspanningsgeleenthede, Wet 2 van 2010 bestaan. Plase wat as deel van hul

besigheidsaktiwiteite geleenthede soos funksies, konferensies, vertonings, uitstallings ens. aanbied, moet die

bepalings van hierdie wet nakom.

1. Belangrike aspekte om te oorweeg wanneer ŉ geleentheid aangebied word

- Elke besigheidseienaar, beheerliggaam of geleentheidsorganiseerder moet maatreëls daarstel soos

voorgeskryf word om die veiligheid en sekuriteit van mense en hul eiendom tydens ŉ geleentheid te

beskerm.

- ŉ Veiligheidsplan moet vir elke geleentheid beskikbaar wees en moet ten opsigte van brandveiligheid die

volgende insluit:

o gebeurtenisrisiko-assessering;

o proaktiewe en reaktiewe brandmaatreëls;

o toegangsbeheer en

o noodontruimingsprosedures met besonderhede van stappe wat deur aangewese persone gedoen

moet word in die geval van ŉ voorval.

- Enigiemand wat ŉ geleentheid organiseer of aanbied moet om toestemming aansoek doen by die SAPD

en die betrokke owerheid om dit te mag doen.

18


Afdeling 2.

Bestuurstelsels

2

19


A. Beleide, prosedures en risiko-assesserings

ŉ Bestuurstelsel is die raamwerk van prosesse en prosedures wat gebruik word om te verseker dat ŉ

organisasie al die take wat nodig is om sy

doelwitte te bereik uitvoer.

Brandveiligheid is deel van u bestuurstelsel

vir die gesondheid en veiligheid in u

besigheid.

HIERDIE AFDELING KYK NA

DIE BESTUURSTELSELS WAT

NODIG IS OM

BRANDVEILIGHEID OP PLASE

DOELTREFFEND TE BESTUUR A. Beleide, prosedures en risiko-

assesserings

B. Bestuur en personeel

20


1. Beleide

Daar moet ŉ gedokumenteerde beleid ten opsigte van gesondheid en veiligheid

wees wat bevestig dat die senior bestuur sal verseker dat die werkomgewing

en –geriewe wat as deel van die werkplek verskaf word (insluitende

woongeriewe), veilig en higiënies is en alle gepaste maatreëls sal tref om

ongelukke en beserings in die werkplek te voorkom. Brandveiligheid is integraal

deel van enige gesondheid- en veiligheidsbestuurstelsel.

Die beleid ten opsigte van gesondheid en veiligheid moet:

o gedokumenteer wees;

o deur senior bestuur goedgekeur wees;

o toeganklik wees vir bestuur en werknemers;

o aan permanente en tydelike werknemers gekommunikeer word en

o gereeld hersien word (minstens jaarliks).

Gesondheid- en veiligheidsbeleide is noodsaaklik vir enige besigheid om seker te maak dat die veiligheid van

werknemers behoorlik bestuur word en dat beide bestuur en werknemers bewus is van hul

verantwoordelikhede en die wetlike vereistes.

Wanneer ŉ gesondheid- en veiligheidsbeleid vir plase ontwikkel word, moet daar ook aandag aan

brandveiligheid gegee word.

21


2. Prosedures

Prosedures bepaal die prosesse wat nodig is om sekere funksies te vervul.

Wanneer prosedures vir die werkplek ontwikkel word, moet daar vir alle take

aandag gegee word aan brandveiligheidsprosedures. Daar moet spesiale

aandag gegee word aan prosesse met hoë risiko, soos die hantering van

chemiese stowwe, brandbare vloeistowwe en beheerde brande. In die geval

van akkommodasie wat vir werkers verskaf word, moet

brandveiligheidsprosedures aangepas word om akkommodasie in te sluit.

22


In die geval van die stoor van chemiese stowwe en brandbare vloeistowwe moet prosedures die risiko’s in aanmerking neem.

Die volgende prosedures in u bestuurstelsel is belangrik in die

geval van brandnoodgevalle:

o Brandprosedure

o Noodontruimingsprosedure

o Bomgevaarprosedure

o Burgerlike of arbeidsonrusprosedure

o Kriminele-aktiwiteitsprosedure – wat om te doen in die geval van roof, gyselaarsituasies ens.

Alle prosedures moet gereeld aan die werkers gekommunikeer word (minstens jaarliks).

Enige standaardbedryfsprosedure moet die volgende insluit:

o HOE en WANNEER om alarm te maak.

o HOE en WIE om beheer te neem.

o WAT om te doen en WANNEER om die risiko of bedreiging te bepaal of te verminder.

o WIE moet seker maak almal is op ŉ veilige plek en WAAR sulke plekke of versamelplekke is.

3. Brandveiligheidbestuursplan

Daar moet ŉ spesifieke brandveiligheidsplan in plek wees wat die opleiding van brandbeamptes, periodieke

toetsing, beskikbaarheid en monitering van brandveiligheidstoerusting en periodieke oefeninge insluit. Dit kan

die opleiding van ŉ brandbeampte (in die geval van ŉ klein perseel) of ŉ brandspan (vir groter persele) insluit.

[Year]

23


Brandoefeninge moet van tyd tot tyd gehou word om bewustheid te bevorder en om seker te maak mense kan

reageer as daar ŉ noodgeval is. Teken die datums van die oefeninge op. As daar ŉ werklike noodgeval is, sal

dit u help demonstreer dat alle redelike moontlike voorsorg getref is om die risiko te verminder.

4. Risiko-assessering

ŉ Risiko-assessering is die identifisering, evaluering en skatting van die vlak van risiko betrokke by ŉ situasie, die vergelyking daarvan met standaarde en die bepaling van ŉ aanvaarbare vlak van risiko.

Ten opsigte van veiligheid moet alle werkplekke, insluitende akkommodasie en stoorareas soos pakhuise en

stoorareas vir chemiese stowwe en brandbare vloeistowwe, geëvalueer word vir hul risiko ten opsigte van

brande. Dit moet by die risiko-assessering ingesluit word.

Vinnige 5-stapgids vir die bepaling van risiko’s ten opsigte van brande in die werkplek.

24


• Wat kan die oorsaak van ŉ brand wees, bv. oop vlamme, verwarmers?

• Identifiseer moontlike voorraad suurstof, bv. opgehoopte afval en gestoorde goedere.

Stap 1.

Identifiseer die gevaar.

• Wie kan beseer word of wat kan beskadig word deur ŉ brand?

• Oorweeg mense met spesiale behoeftes soos hanteerders van gevaarlike chemiese stowwe, besoekers en kontrakwerkers.

Stap 2.

Besluit wie of wat in gevaar is en hoe.

• Besluit watter uitwerking die gevaar op mense of geboue sal hê en beoordeel dit, bv. medium of hoë risiko. Neem ernstigheid en waarskynlikheid in aanmerking.

• Probeer om die risiko te verminder met minder gevaarlike prosesse of produkte.

Stap 3.

Evalueer die risiko en besluit op die voorsorg.

• Dokumenteer alle bevindings en lys voorsorgmaatreëls wat getref is om die risiko te verminder.

• Ontwikkel noodplanne.

• Lig alle werkers in.

Stap 4.

Teken u bevindings

op en implementeer voorsorgmaatreëls.

• Risiko-assessering moet hersien word om te verseker alle brandgevare word steeds gedek deur die risiko-assessering.Stap 5.

Hersien u assessering en werk dit jaarliks by.

25


B. Bestuur en personeel

1. Aanstelling van senior bestuur

Volgens die vereistes van die Wet op Beroepsgesondheid en -Veiligheid, artikel 16.1, moet ŉ senior bestuurder

skriftelik aangestel word.

Die pligte van die persoon is om algemene verantwoordelikheid te aanvaar om te verseker dat die werkplek

veilig is. Dit sluit brandveiligheid in.

Die verantwoordelikheid ten opsigte van brandveiligheid sluit die volgende in:

o Voer ŉ brandrisiko-assessering uit en identifiseer moontlike gevare en risiko’s.

o Tref algemene voorsorg teen brande.

o Brandveiligheidsreëlings, brandveiligheidsbeleid en -prosedures.

o Oorweeg persone met spesiale behoeftes soos jong mense, mense met gestremdhede en mense wat

met gevaarlike stowwe en brandbare vloeistowwe werk.

o Verskaf ŉ gepaste oplossing om mense te waarsku, soos ŉ brandopsporingstelsel en ŉ brandalarm.

o Elimineer of verminder brandgevaar.

o Voorsien voldoende maniere om te ontsnap..

o Verskaf betroubare brandbestrydingstoerusting.

o Hersien alle prosesse en prosedures gereeld.

26


1. Aanstelling van brandbeamptes

Daar word aanbeveel dat brandbeamptes aangestel word om verantwoordelikheid te neem in geval van

brande. Daar moet aandag gegee word aan alle areas wat as hoërisiko-areas ten opsigte van brandveiligheid

geïdentifiseer is, veral werkers se akkommodasie, pakhuise en stoorareas vir chemiese stowwe en brandbare

vloeistowwe.

Die brandbeamptes moet die span saam met die bestuur lei gedurende ontruiming of brandnoodgevalle.

2. Personeelopleiding

Brandbeamptes moet opleiding ontvang van bekwame persone volgens SANS 102872 of enige ander SABS-

geakkrediteerde opleidingsdiensverskaffer.

Alle ander werknemers moet opgelei word in alle brandnoodprosedures, insluitende nood- en

ontruimingsprosedures vir behuising en stoorareas.

27


Afdeling 3. Wetlike

Raamwerk

3.

DAAR IS VERSKEIE WETTE EN REGULASIES

WAT VERSKILLENDE ASPEKTE VAN

BRANDVEILIGHEID OP PLASE REGULEER.

VAN BESONDERE BELANG VIR DIE DOEL

VAN HIERDIE GIDS IS DIE SUID-AFRIKAANSE

NASIONALE BOUREGULASIES WAT DIE

KONSTRUKSIE VAN NUWE GEBOUE EN

VERANDERINGE AAN OU GEBOUE

REGULEER. DELE VAN DIE REGULASIES

VERSKAF DIE MEESTE LEIDING.

28


Die wetlike aspekte van hierdie gids is van die volgende wette en standaarde verkry:

• Wet op Beroepsgesondheid en -Veiligheid (Wet 95 van 1993);

• Algemene Veiligheidsregulasies 1031 (1993);

• Algemene Administratiewe Regulasies 929;

• Sektorale Bepaling: 13 Plaaswerkersektor (2009);

• South African National Standards: The application of the National Building Regulations – Part T: Fire Protection (SANS

10400-T);

• South African National Standards: The handling, storage and disposal of pesticides (SANS 10206:2010);

• South African National Standards: Automatic sprinkler installations for firefighting purposes (SANS 10287);

• South African National Standards: The handling, storage, distribution and maintenance of liquefied petroleum gas in

domestic, commercial, and industrial installations Part 1 (SANS 10087-1:2008) en

• Wet op Nasionale Bouregulasies en Boustandaarde (Wet 103 van 1977).

AKSIEPLAN Riglyne vir die

assessering van

voldoening ten

opsigte van

BRANDVEILIGHEID

BINNE DIE

WETLIKE

RAAMWERK

- Voer ŉ selfassessering gebaseer op die riglyne wat verskaf is uit.

- Gebruik die resultate van die selfassessering om areas te identifiseer

waar verbetering nodig is.

- Stel ŉ verbeteringsplan op – stel duidelike doelwitte en teikens.

Spesifiek, Meetbaar, Haalbaar, Relevant en Tydgebonde

- (‘SMART – Specific, Measurable, Attainable, Relevant and Time-

bound’)

- Dokumenteer die verbeteringsplan.

29


Bylae 1

30


Bylae 2

31


Bylae 3

32


Bylae 4

Documents

Gids tot die Wet en Beste Praktyk vir Brandveiligheid …...- In gevalle waar outomatiese sprinkelaars beskikbaar is en volgens SANS10287 deur vaardige persone in stand gehou word,