GIMNASTIKA

Gimnastika je sport, čije ime potiče od grčke reči koja označava vežbanje. Ona uključuje izvođenje vežbi koje zahtevaju fizičku snagu, spretnost i koordinaciju. Moderna gimnastika uključuje vežbe na razboju, gredi, parteru, karikama, konju sa hvataljakama i bez njih (preskok).

IstorijaGimnastika se javlja već u starom Egiptu, ali je tada više nalikovala na akrobaciju. U staroj Grčkoj gimnastika se upražnjavala za održavanje dobre telesne kondicije i uvežbavanje sportista, ali i kao deo vojne obuke. U staroj Grčkoj telesna sposobnost je bila visoko cenjena. Mesta na kojima se vežbalo nazivala su se Gymnazium-i. Rimljani su prihvatili ove aktivnosti od Grka i koristili su ih za pripremu svojih legija za rat. Padom rimske imperije nestao je interes za gimnastiku i postala je više oblik zabave.

Početak moderne gimnastikePrus Johan Bernard Bazedov je 1774. godine uveo telesne vežbe kao oblik nastave u školi u kojoj je radio u Saksoniji. Od tog momenta počinje modernizacija gimnastike. Germanske zemlje su prve koje su uvidele značaj gimnastike i počele da razvijaju tu aktivnost. Kasnijih godina tog veka Fridrih Ludvig Jan iz Nemačke je razvio neke gimnastičke sprave i posebne tehnike (vratilo, razboj, greda, skokovi) pa ga smatraju ocem moderne gimnastike. Graciozniju formu ovog sporta koja naglašava ritmičke pokrete je razvio Šveđanin Guc Mut. Drugi Šveđanin, gimnastičar Per Henrik Ling, uvodi i vežbe sa obručima, čunjevima i malim loptama, gde su važni ritam i koordinacija. U Evropi počevši od 1881. kada je otvoren prvi klub u Berlinu, počinju da se otvaraju mnogi klubovi. U SAD je ovaj sport uveo u periodu pred građanski rat Dadli Alen Sardžent, inače učitelj gimnastike na nekoliko američkih univerziteta. Dobio je priznanje jer je izumeo više od 30 gimnastičkih sprava. Može se reći da su razvoju gimnastike u SAD doprineli upravo emigranti iz Evrope. Za razliku od gimnastike u antičko doba, koja je podrazumevala i trčanje, plivanje, rvanje i dizanje tegova, moderna gimnastika gubi te aktivnosti.

Početak takmičenjaPrema nekim podacima, prvo takmičenje na spravama je održano 1877. godine u Čehoslovačkoj. Sa stvaranjem Međunarodnog gimnastičkog saveza (FIG) 1888. godine, napravljen je presudan korak u osmišljavanju vežbi na spravama. U ovaj savez je učlanjeno preko 150 zemalja sveta, a centar je u Švajcarskoj. Muška gimnastika je bila jedan od devet sportova koji su bili uvršteni u program Prvih olimpiskih igara 1896. u Atini. Prvo Svetsko prvenstvo u gimnastici 1903. održano je u Antverpenu, a Evropsko prvenstvo u gimnastici 1955. u Frankfurtu na Majni. Žene su se uključivale mnogo kasnije. Na Olimpijske igre 1928. u Amsterdamu, na Svetsko prvenstvo u gimnastici 1934. u Budimpešti, a Evropsko prvenstvo u gimnastici 1957 u Atini. Ovaj sport se konačno uobličio tokom pedesetih godina prošlog veka kao kombinacija dve vrste gimnastike popularne tokom XIX veka u Nemačkoj i Švedskoj. Nemačka gimnastika je naglasak stavljala na sprave koje iziskuju snagu, dok je švedska više insistirala na vežbama bez sprava. Od današnjih gimnastičara se zahteva pre svega usresređenost, osećaj za ritam, ravnoteža i odvažnost.

TreningVećina današnjih vrhunskih gimnastičara počela je da trenira još u detinjstvu, što je u vezi sa razvojem ljudskog tela, posebno kičmenog stuba. Dečaci izvode vežbe na šest sprava, a devojčice na četiri. Međutim, pre nego što pređu na sprave, moraju da steknu telesnu snagu, izdržljivost i gipkost. Za sve to su im potrebne godine napornog vežbanja uz pomoć iskusnih trenera.

TakmičenjaNajpoznatija gimnastička takmičenja su svetsko prvenstvo, koje se održava svake druge godine i Olimpijske igre koje se priređuju svake četvrte godine. Svaka zemlja članica FIG-a ima pravo da na svetsko prvenstvo pošalje ekipu od po šest muškaraca i žena. Na Olimpijskim igrama se takmiči samo 12 zemalja koje su na prethodnom svetskom prvenstvu ostvarile najbolji rezultat. Svako takmičenje počinje izvođenjem obaveznih i slobodnih vežbi, za koje ocene dobijaju ekipe u celini. Nakon toga, 36 najuspešnijih gimnastičara prelazi u finale gde svako mora da vežba na svim spravama, a tek na kraju su završna takmičenja na pojedinačnim spravama. Svaku vežbu na svakoj spravi ocenjuju sudije.

PravilaFIG ima svoj pravilnik o ocenjivanju,ocenjivanju, čija je osnovna namena da se osigura objektivnost vrednovanja vežbi. Ciljevi su takođe i da se osigura prepoznavanje najboljeg sportiste na takmičenju, ali i usmere treneri i gimnastičari u kreiranju vežbi. Sudije formiraju komisije koje se sastoje od predsednika, članova. A komisije koju čine dva člana, članova V komisije koju čini šest članova, dodatnih sudija i pomoćnika (dve linijske sudije na parteru, meritelj vremena, administrator, računski operater itd. što zavisi od zahteva takmičenja, a da bude u skladu sa pravilnikom FIG-a). Za sve ove sudije i komisije postoji procedura kako se biraju, ali kada se oforme, odnosno imenuju, moraju biti u tom sastavu do kraja takmičenja. Veličina i sastav komisije mogu biti drugačiji za neka međunarodna takmičenja, prvenstva kontinenta, kao i nacionalna i lokalna takmičenja. U takvim slučajevima, primenjuje se pravilo o dozvoljenoj razlici između srednjih vrednosti. Na takmičenjima sa četiri ili manje sudija, razlika između dve srednje ocene ne sme biti veća od:

0.00 - 0.40 (0.10)0.40 - 0.60 (0.20)0.60 - 1.00 (0.30)1.00 - 1.50 (0.40)1.50 - 2.00 (0.50)2.00 (0.60)

Ocenjivanje takmičarskih vežbiZa svaku spravu određene su dve nezavisne komisije sudija (A & V). A komisija procenjuje težinu, posebne zahteve i daje bonus bodove. Ona određuje početnu ocenu vežbe. Započinje od 0.00 bodova. V komisija procenjuje samo izvođenje (dakle tehniku, položaj tela i sklad). Ocenjivanje sudije započinju od 10.00 bodova i odbijaju bodove prema načinjenim greškama, pri čemu odbici mogu biti u desetinkama ili stotinkama boda (0,5 ili 0,05 na primer). Najmanji i najveći bodovi sudija se odbijaju, a od ostalih ocena (preostalih četiri) se računa aritmetička sredina. Konačna ocena je zbir ocena komisija A & V. Sudija vrednuje, pored tehnike i raznolikost kretnji u kreiranju vežbe. Svaka sprava ima pet grupa elemenata označenih sa I, II, III, IV i V. U svoju vežbu, takmičar mora da unese najmanje po jedan element iz svake grupe koji komisija A nagrađuje sa 0,5 bodova. Ukoliko element nedostaje, kažnjava se odbijanjem bodova od strane iste komisije.

Ova komisija bonus bodovima nagrađuje takmičara za izvođenje težih vežbi (bez većih grešaka) i veza između njih. Elemenat u vežbi ne sme da se ponavlja osim ako je vežba prekinuta van kontrole takmičara. Ako takmičar padne sa sprave, može da izabere da li će vežbu ponoviti ili ne. Elemenat se ne može ponavljati u cilju priznavanja težine vežbe ili zarad sticanja bonus bodova. Ovo pravilo se primenjuje i na elemente u vezama (osim kada su u pitanju konj sa hvataljkama i karike). Komisija V procenjuje tehničke i estetske greške, koje mogu biti male, srednje i velike, kao i pad sa sprave. Vrednost odbijenih bodova mora biti jednak bez obzira na težinu vežbe:mala greška - 0.10srednja greška - 0.30velika greška - 0.50pad sa sprave - 0.80

OpremaMuškarci nose dugački donji deo trenerke, atletsku majicu, čarape i patike (mogu i bez njih) kada vežbaju na konju sa hvataljkama, krugovima, razboju i vratilu. Kada vežbaju na parteru ili izvode preskoke, onda su u šortsu i mogu biti bosi. Žene nose triko (obično sa dugim rukavima) i patike, ali mogu biti i bose.

Vežbe i spraveDvovisinski razbojNa ovoj spravi vežbaju isključivo žene tako što se na različite načine prebacuju sa jedne na drugu visinu. Visina niže prečke iznosi 150cm, dok je druga visoka 230cm. Obe prečke su duge 350cm, a razmak između njih je 43cm. Vežba ne sme ni u jednom trenutku da se prekine, iako gimnastičarke nekoliko puta promene pravac kretanja.

RazbojNa razboju gde su obe prečke iste visine koja iznosi 42cm vežbaju muškarci. Oni tada izvode stoj na rukama, okrete i niz drugih zahvata. Prečke su duge 350cm.

Greda

Greda je jedina sprava osmišljena samo za žene. Da bi se na njoj vežbalo ispravno, potreban je izuzetan osećaj za ravnotežu jer je široka svega 10cm. Greda je postavljena na visini od 120cm, a duga je 5m.

ParterI muškarci i žene vežbaju u parteru, koji sačinjava kvadrat čije su stranice dužine 12m. Jedina je razlika što žene slobodni sastav izvode uz muziku. Dužina vežbe mora da traje između 70 i 90 sekundi.

VratiloOvo je najspektakularnija od svih šest muških vežbi. Na prečki dužine 240cm na visini od 255cm gimnastičari bez prekida izvode vežbe kao što su velekovrtljaji, premeti i promene položaja ruku.

Konj sa hvataljkamaovo je jedna od najtežih sprava za muške gimnastičare koji se rukama drže za hvataljke ili neki drugi deo konja, dok nogama izvode kružne pokrete. Za ovakvu vežbu neophodne su snažne ruke i ramena. Vežba je verovatno nastala kao provera sposobnosti budućih konjanika. Konj je postavljen na visini od 110cm, a dug je 163cm.

KrugoviKrugovi, koje još nazivaju i karikama su postavljeni na visini od 250cm, a vise sa prečke koja je na visini od 550cm. Razmak između krugova je 50cm. Na njima vežbaju muškarci pokazujući snagu i izdržljivost. Dodatna poteškoća je ta što krugovi u toku vežbe ne smeju da se njišu, te je bitan i osećaj za ritam.

PreskokPreskok se radi preko postavljene sprave-konja. Konj je postavljen na visini od 120cm, a dugačak je 163cm, što je važno za muške takmičare koji konja preskaču uzduž, dok ga žene preskaču popreko (iz zaleta sa odskočne daske). Ocenjuje se težina skoka, tačnost i sigurnost pri doskoku.

SPORTSKA GIMNASTIKA

Sportska gimnastika je najraširenija i najpoznatija sportska disciplina gimnastike. Čak se ponekad pod nazivom gimnastika u stvari podrazumeva, iako pogrešno, baš sportska gimnastika. Najčešće se deli na mušku i žensku sportsku gimnastiku, i to na način da se vežbači takmiče na preskoku, razboju, konju s hvataljkama, krugovima, vratilu i na tlu, dok se vežbačice takmiče na tlu, dvovisinskom razboju, preskoku i gredi.

Iako sama vežba, zavisno od spravi, može trajati relativno kratko, ipak je u pravilu fizički vrlo zahtevna, a traže vežbačevu snagu, pokretljivost, izdržljivost, koordinaciju u prostoru najvišeg nivoa. Gimnastika kao sistem pripreme vojnika potiče još iz vremena stare Grčke. Postoje i zapisi o različitim modelima gimnastičkog vežbanja i u staroj Kini i Indiji. U današnjem obliku sportska gimnastika je nastala u 19. veku u tadašnjoj Nemačkoj i Čehoslovačkoj.

1881 je osnovana Međunarodna gimnastička federacija, a u početku je uključivala samo nekoliko europskih zemalja članica. Sportska gimnastika je olimpijski sport od samih početaka modernog olimpizma 1896. godine, iako je ženama dopušteno takmičenje u sportskoj gimnmastici na Igrama tek 1928. godine.

Prema sada važećim pravilima, na velikim takmičenjima se vežbači i vežbačice takmiče u četiri dela programa: ekipno predtakmičenje, ekipno finale, finale višeboja i finale po spravama.

U ekipnom predtakmičenju vežbači nastupaju na svih 4 (žene) odnosno 6 (muški) sprava. Na osnovu rezultata ekipe se plasiraju u ekipno finale, a pojedinci u finale višeboja odnosno finale po spravama. Bodovi iz predtakmičenja se ne prenose u finale, što znači da oni koju su se plasirali u finala u finalnim takmičenjima počinju takmičenje iznova, bez prenesenih bodova iz predtakmičenja.

U ekipnom finalu 8 najboljih ekipa iz predtakmičenja se takmiče za konačni plasman. U finalu višeboja se sastaje 8 najboljih vežbača i vežbačica po ukupnim bodovima sa svih sprava. U finalu po spravama za svaku spravu se plasira 8 najboljih na toj spravi iz predtakmičenja.

Ženske disciplinePreskok U ovoj disciplini vežbačica se nakon zaleta, tipično oko 25 metara dugog, odrazi od odskočne daske prema konju za preskok, u preletu prebacuje na drugu stranu uz doskok na strunjaču. Konj za preskok je na visini od 125 cm od strunjače. Obično se u toku takmičenja izvode dva različita skoka, a zavisno od takmičenja ukupna ocena se dobija ili zbirom, ili srednjom ocenom, ili se računa bolji od dva izvedena skoka.

Dvovisinski razboj Vežbačica izvodi pokrete krećući se između dveju pritki različite visine. Viša pritka je na visini od 225 cm, a niža na 145 cm od strunjače. Razmak pritki je između 130 do 180 cm, a daljina 240 cm. U vežbi se koriste se zamasi, veleokreti, prelazi s pritke na pritku, i drugi pokreti.

Greda Vežbačica izvodi koreografiju na gredi dugoj 5 metara i širokoj samo 10 cm, koja se nalazi na visini 125 cm od tla. Prilikom izvođenja vežbe vežbačica koristi celu dužinu grede, pazeći pri tome na ravnotežu, gracioznost i težinu elemenata u vežbi. Osnovna karakteristika vežbe na gredi je da zahteva fantastičan osećaj za ravnotežu uz oslonac na vrlo maloj površini grede.

ParterVežba na tlu ili parteru se izvodi na kvadratnoj površini od 12 x 12 metara. Vežbačica vežba uz muziku, kombinujući pri tome teške akrobatske elemente uz elemente plesa.

Muške disciplineParterSlično kao i kod žena, vežba na tlu ili parteru se kod muškaraca takođe izvodi na kvadratnoj površini od 12 x 12 metara. Razlika je da muškarci ne vežbaju uz muziku, te su muške vežbe stoga bez posebnih plesnih elemenata, a sadrže više akrobatike i elemenata snage.

Konj s hvataljkama Vežbač izvodi vežbu oslanjajući se isključivo rukama na spravi pod nazivom konj s hvataljkama. Konj je visok 115 cm, dug 160 a širok 35 cm. Hvataljke su visoke 12 cm, a razmak među njima može biti od 40 do 45 cm. S obzirom da je vežbač cijelo vrijeme trajanja vežbe svom težinom oslonjen isključivo na ruke, ova se sprava smatra najzahtjevnijom jer traži između ostalog posebno veliku snagu ramena i ruku.

Krugovi Krugovi su sprava koja se nalazi na visini 2 m i 55 cm iznad strunjače. Krugovi su međusobno razmaknuti 50 cm, a obim svakog kruga je 18 cm. Vežba se izvodi okretima, u visu a kraj vežbe uključuje najčešće akrobatski skok.

Preskok U ovoj disciplini vežbač se nakon zaleta, tipično oko 25 metara dugog, odrazi od odskočne daske prema konju za preskok, u preletu prebacuje na drugu stranu uz doskok na strunjaču. Konj za preskok kod muškaraca je na visini od 135 cm. Obično se u toku takmičenja izvode dva različita skoka, a zavisno od takmičenja ukupna ocena se dobija ili zbirom, ili srednjom ocenom, ili se računa bolji od dva izvedena skoka.Jednako kao i kod ženskog preskoka, 2001. godine je tradicionalni gimnastički konj za preskok zamenjen s dužom i stabilnijom spravom koja olakšava preskok.

Razboj

Paralelni razboj je sprava koja se sastoji od dve paralelne pritke na visini 175 cm. Dužina pritki je 350 cm, a razmak izmežu njih se kreće između 42 i 52 cm. Vežbač kombinuje različite elemnte kao što su stoj, salto i okreti iznad pritke, pri kraju vežbe izvodi i akrobatski saskok.

Vratilo Vratilo se sastoji od jedne pritke na visini od 2 m i 55 cm iznad strunjače. Vežbač izvodi elemente kao što su veleokreti, salto i okreti iznad pritke, pri kraju vežbe izvodi akrobatski skok.

Gimnastika Gimnastika, cije ime potice od stare Grcke rijeci za disciplinarne vjezbe, je kombinacija motorickih vjestina i sposobnosti kao sto su: koordinacija, gracioznost, spretnost, snaga, fleksibilnost itd., a to sve zajedno ukomponovano sa akrobatskim vjestinama, koje izvode podjednako i muskarci i zene na mnogo nivoa, od lokalnih klubova, skola, fakulteta, univerziteta kao i na drzavnim i medjunarodnim takmicenjima.

Danas ovaj sport sjedinjuje sedam kategorija a to su: sportska gimnastika, ritmicka gimnastika, skokovi na trampolini, sportski aerobik, sportska akrobatika i tkz. opca gimnastika. Medjunarodno upravljacko tijelo je FIG - (Fédération International de Gymnastique), smjestena u Moutieru - Svicarska.

Termin gimnastika odnosi se i na tjelesne vjezbe koje se koriste u preventivne svrhe za ljecenje oboljelih kojima se pomaze da se olaksa ili ukloni nelagodnost u uspostavljanju normalnih funkcija lokomotorni aparat.

• Historija [izmijeni]Anticka doba [izmijeni]Prvi gimnasticari su bili akrobate koji su to izvodili u starom Egiptu. U drugom milenijumu p.n.e., muskarci i zene Kriti za vrijeme minjonske kulture su razvili umjetnost skakanja na bikovima. U ovom skakanju trkac bi skakao prema biku koji jurisa, zgrabio bi njegove rogove i kad ga ovaj zbaci u zrak izvodio bi razne akrobacije u zraku prije nego sto padne na bikova leda, a zatim bi sjahao jednim brzim pokretom. U staroj Grckoj, razvila su se tri posebna program gimnastickih vjezbi:1. Za odrzavanje dobre tjelesne kondicije;

2. Vojnu obuku;3. Kao dio uvjezbavanja za spotiste.

Gimnastika je uvedena u ranoj Grckoj civilizaciji da olaksa tjelesni razvoj kroz serije vjezbi ukljucujuci: trcanje, skakanje, plivanje, rvanje i dizanje utega. Mjesta gdje se je ova aktivnost upraznjavala nazivala su se Gymnazium, a vecina vjezbaca su doslovice u to vrijeme vjezbali goli bez ikakve odjece na sebi od cega potjece rijec Gymnos go.

Tjelesna sposobnost je bila visoko cjenjena aktivnost u Staroj Grckoj, muskarci i zene su sve vise uzimali ucesca u energicnim gimnastickim vjezbama. Rimljani, poslije osvajanja Grcke, su razvili ove aktivnosti u vise formalan sport, a koristili su gimnasticku dvoranu za pripremu svojih legija za rat. Padom Rimske imperije, nestao je interes za gimnastiku i ona je vise ostala samo kao oblik zabave.

Moderna Gimnastika Godine, 1774. Prus, Johann Bernhard Basedow je uveo tjelesne vjezbe drugim oblikom nastave u njegovoj skoli u Dessau, Saksonska. Ovim cinom pocela je modernizacija gimnastike a tako i tendencija germanskih zemalja ka stavljanju sporta u prvi plan. Kasnih 1700. godina Friedrich Ludwig Jahn iz Njemacke je razvio vratilo, razboj, gredu i skokove i on vise od bilo koga drugog se smatra ocem moderne gimnastike. Gimnastika je procvjetala u Njemackoj 1800. godine, dok u Svedskoj graciozniju formu ovog sporta koja naglasava ritmicke pokrete razvio je Gutz Muth. Svedski sistem, koji je osmislio gimnasticar Pehr Henrick Ling, on naglasava sa druge strane ritam i koordinaciju kroz vjezbe koje se izvode sa obrucima, cunjevima i malim loptama. Otvaranje Jahnove skole 1881. godine u Berlinu, da bi se promovirala njegova verzija sporta je propraceno osnivanjem mnogih klubova u Evropi. Ovaj sport je uveo u Sjedinjene Americke Drzave dr. Dudley Allen Sargent, koji je bio ucitelj gimnastike na nekoliko SAD univerziteta i to negdje u preiodu pred gradanski rat, on je dobio priznanje zato sto je izumio vise od 30 gimnastickih sprava. Najveci dio razvoja gimnastike SAD je bio usmjeren na aktivnosti emigranata iz Evrope, koji su uveli ovaj sport u njihovim novim gradovima u 1880. godina. Klubovi su osnivani kao Turnverein i Sokol grupe, a u cemu su kompletne porodice uzimale ucsesca. Moderna gimnastika iskljucuje neke tradicionalne programske tacke kao sto su dizanje tegova i rvanje a istice formu prije nego licno rivalstvo.

Prema nekim podacima prvo takmicenje na spravama je odrzano 1877. godine u Cehoslovackoj. Sa stvaranjem Medjunarodne gimnasticke federacije 1888. godine, napravljen je presudan korak u osmisljavnju vjezbi na spravama, kao sporta, odnosno sportske gimnastike. Za 1881. godinu je moguce oznaciti kao ukljucenje ovog sporta u siroki spektar sporta. Medjunarodna gimnasticka federacija oznacava danas jednu od najstarijih svjetskih sportskih federacija u koju je uclanjeno vise od 150 zemalja sa svih kontinenata svijeta. Muska gimnastika je bila na rasporedu na prvim Olipijskim igrama 1896. u Ateni, a nalazi se u Olimpijskom programu kontinuirano od 1924. godine.

Mnoge zemlje, ne one koje su bile tradicionalna glavna potpora u to vrijeme SSSR, Japan, Istocna i Zapadna Njemacka i druge istocno-evropske nacije pocele su da promoviraju gimnastiku, narocito za zene; medu ovim zemljama su bile Kina i SAD. Na Olimpijskim igrama u Los Andelesu 1984 godine, Mary Lou Reton iz SAD je osvojila pet zlatnih medalja ukljucujuci i zlatnu medalju u generalnom

plasmanu. Vitaly Scherbo iz Objedinjenog Tima (ime pod kojim su se takmicili sportisti bivseg SSSR 1992. godine u Barseloni) je osvojio necuvenih sest zlatnih medalja. SAD je osvojio zlatnu medalju po pvi put na Olimpiskim igrama u Atlanti 1996. godine, gdje se isticala hrabra Kerri Strug koja je iako povrijedena donijela zlato u ekipnom takmicenju SAD. Aleksei Nemov iz Rusije je osvojio cetri zlatne medalje na dvije olimpijade, osvajajuci sest medalja na pojedinacnom plasmanu po spravama na takmicenju 1996. godine i jos na Olipijskim igrama u Sidneju 2000. godine. Na Olipijskim igrama u Atini 2004. godine dominirale su gimnasticarke iz Rumunije na celu sa Catalina Ponor koja je i osvojila tri zlatne medelje, epitet najbolje reprezentacije u muskoj gimnastici nakon visegodisnje pauze je zasluzeno ponio Japan a u zenskoj Rumunija. Gimnastika danas dozivljava izuzetnu ekspanziju po cijelom svijetu tako da se ukljucuju i one zemlje koje tradicionalno nisu nikad bile prisutne.Ocjenjivanje FIG [izmijeni]Osnovna namjena i cilj Pravilnika za ocjenjivanje je osiguravanje sto objektivnijeg vrednovanja vjezbi u muskoj i zenskoj sportskoj gimnastici na regionalnim, nacionalnim i medjunarodnim natjecanjima.Osigurati prepoznavanje najboljeg vjezbaca na bilo kom takmicenju. Usmjeriti trenere i vjezbace u kreiranju vjezbi.Dati i druge informacije cesto potrebne sucima, trenerima i vjezbacima na takmicenju.

Sastav sudackih komisija na spravama

Na svim sluzbenim natjecanjima FIG (Olimpijske igre, Svjetska prvenstva i zavrsnica Svjetskog kupa) sudacka komisija se sastoji od:Predsjednika sudacke komisije sprave koji odgovra za rad A i B komije i clan je ili zastupnik MTO i ZTO. A komisija, koja se sastoji od dva (2) clana, od kojih bar jednog imenuje FIG MTO i ZTO, u skladu sa najnovijim Tehnickim pravilnikom FIG. B komisija, koja se sastoji od sest (6) sudaca. Dodatnih sudaca i pomocnika: dva linijska suca na parteru mjeritelj vremena izvedbe vjezbe na parteru i/ili vremena zagrijavanja raznih pomagaca za izracun ocjena, administratora, racunalnih operatera itd., ovisno o zahtjevima samog takmicenja.Velicina i sastav sudackih komisija moraju biti nepromjenjivi tokom cijelog takmicenja (kvalifikacije, ekipno, viseboj ili zavrsnice po spravama).Modifikacije odredbi su moguce i prihvatljive za sva ostala medjunarodna takmicenja, prvenstva kontinenata te nacionalna i lokalna takmicenja.U takvim slucajevima, primjenjuje se se pravilo o dozvoljenoj razlici izmedju srednjih oduzimanja. Na takmicenjima sa cetri ili manje B sudaca, razlika dviju srednjih ocjena ne smije biti veca od:>0.00 – 0.40 (0.10) >0.40 – 0.60 (0.20) >0.60 – 1.00 (0.30) >1.00 – 1.50 (0.40) >1.50 – 2.00 (0.50) >2.00 (0.60)

Zadace sudackih komisija sprava tokom takmicenja

Predsjednik sudacke komisije sprave, izmedju ostalog ima sljedece zadace: a) Koordinira i nadzire rad svih clanova sudacke komisije sprave. b) Posreduje izmedju sudacke komisije sprave i predsjednika sudacke komisije takmicenja. c) Brine se o efikasnosti odvijanja takmicenja na njegovoj spravi (ukljucujuci i vrijeme zagrijavanja) te jos: - Vjezbacu daje znak za pocetak izvodjenja vjezbe, koja mora zapoceti najkasnije 30 sekundi nakon znaka. - Potvrdjuje zavrsetak izvodjenja vjezbe. d) Aktivno

i tacno sudi oba aspekta (pocetnu ocjenu i izvedbu) svake vjezbe na takmicenju na spravi za koju je odgovoran i to mora ciniti na isti nacin koji to cine clanovi A i B komisije. e) Nadzire sve ocjene i konacnu ocjenu za svaku izvedenu vjezbu. f) Brine se da vjezbac dobije ispravnu ocjenu, uz odobrenje predsjednika sudacke komisije takmicenja i u skladu s Tehnickim pravilnikom, moze promjeniti krajnje neispravnu ocjenu. Takva radnja moze rezultirati kaznjavanjem jednog ili vise sudaca. g) Posreduje izmedju dva clana A komisije te odredjuje pocetnu ocjenu, ako se oni ne mogu saglasiti. h) Odredjuje dodatna oduzimanja i kazne (izlazak iz prostora partera, disciplinski prekrsaji itd) prema Pravilniku za ocjenjivanje. - Dodatna oduzimanja za lose ponasanje i sl. Od konacne ocjene, prije objave ocjene. - Dodatna oduzimanja na parteru za prekoracenje vremena i izlazak iz prostora partera racuna od konacne ocjene, prije objave ocjene. i) Primjenjuje Sudacki pravilnik u svrhu nadzora postivanja konkretnih pravila, postivanja konzistentnosti sudaca.

2. Clanovi A komisije imaju, izmedju ostalih i sljedece zadace:a) Sudac A1 (tehnicki asistent) (imenovan od strane FIG) - Pomaze predsjedniku sudacke komisije sprave i istovremeno je koordinator i clan A komisije. - Izvjestava predsjednika sudacke komisije sprave o nedostatku posebnih zahtjeva i o ostalim oduzimanjima od pocetne ocjene. - Podnosi pocetnu ocjenu predsjedniku sudacke komisije sprave ili ga izvjestava da se clanovi A komisije ne mogu saglasiti u odredjivanju pocetne ocjene. - Na kraju takmicenja, podnosi kratki izvjestaj predsjedniku sudacke komisije sprave (problemi sudjenja, prekrsaji ili nejasnoce u vrednovanju vjezbi s navadenim imenima doticnih vjezbaca). - U roku od 2 mjeseca od takmicenja i na jednom od sluzbenih FIG jezika, Predsjedniku TO i predsjedniku sudacke komisije sprave, podnosi pisani izvjestaj o sadrzaju svih vjezbi koje je sudio.

b) Zadace A1 i A2 sudaca su:a) Ocjenjivanje sadrzaja vjezbe. Ova zadaca ukljucuje sljedece: - Utrvrdjuju posebne zahtjeve i procjenu da li ispunjava uslove za priznavanje. - Utvrdjuju da li su ispunjeni minimalni tezinski zahtjevi. - Odredjuju vrijednost bonus elemenata i veza. - Odredjuju ispravnu pocetnu ocjenu. b) Vrednuje sve elemente u skladu sa odredbama. c) Oba clana A komisije rade nezavisno, ali se smiju medjusobno konsultirati. d) Da bi pravilno izvrsili svoje zadace, moraju tacno zapisivati sadrzaje vjezbi.

3. Clanovi B komisije imaju, izmedju ostalih i sljedece zadace:a) Svaki clan B komisije nezavisno i bez konsultacije s drugim sucima, ocjenjuje vjezbu i odredjuje broj odbitaka za tehnicke i estetske greske u izvedbi elemenata te greske u skladnosti vjezbe.b) Svaki clan B komisije mora izracunati i podnjeti svoja oduzimanja unutar 10 sekundi nakon zavrsetka vjezbe. Prikaz svih ocjena B komisija mora biti istovremen i do tog trenutka niti jedan clan B komisije ne smije vidjeti ocjenu drugog clana. c) Clanovi B komisije ocjenjuju sve izvedbene dijelove vjezbe prema vazecim odbredbama. d) Moraju ispunjavati sve obaveze. 4. Linijski suci moraju signalizirati predsjedniku sudacke komisije sprave sve uocene prekrsaje i o istima podnijeti pisani izvjestaj. 5. Mjeritelj vremena na parteru mora vjezbacu, A i B komisiji signalizirati ili dati cujan znak na 60 i 70 sekundi od pocetka vjezbe. U slucaju prekoracenja dozvoljenog vremena, ako nema kompjuterskog mjerenja, duzan je predsjedniku sudacke komisije sprave podnjeti pisani izvjestaj o prekoracenom vremenu vecem od 70 sekundi.

Ocjenjivanje takmicarskih vjezbi

Na svim spravama nalaze se dva neovisna sudacke komisije (A i B komisija).A komisijaTezine Posebni zahtjevi Bonus bodoviB komisijaIzvedba vjezbe (tehnika izvedbe, polozaj tijela i sklad)A + B = Konacna ocjenaA komisija odrdjuje pocetnu ocjenu vjezbe, a B komisija registrira ivedbene greske obzirom na tehniku izvedbe, polozaj tijela i sklad izvedbe vjezbe.

A komisija

Uzima ukupno 9 najboljih elemenata i pridodaje se saskok Ne vise od 4 elementa iz svake grupe Ocjenjivanje sudije zapocinju od 0.00 bodova

B komisija

Zadatak B komisije je da biljezi samo greske u tehnickoj i estetskoj izvedbi svakog pojedinog elementa Ocjenjivanje pocinje od 10.00 prema dole (odbitci mogu biti u desetinkama boda (npr. 0.70 boda ; 1.00 bod) ili u 5 stotinki boda (npr: 0.35, 0.75 itd) Najmanji i najveci odbitak se odbijaju i uzima se aritmeticka sredina preostale 4 ocjene

Vrijednosti specijalnih zahtjeva grupa elemenata

Ovim dijelom ocjene sudac, pored vjezbacevih osobnih i tehnickih sposobnosti vrednuje raznolikost kretnji u kreiranju vjezbi. Svaka sprava ima pet skupina elemenata oznacenih sa I, II, III, IV i V. U svoju vjezbu, vjezbac mora ugraditi najmanje po jedan elemenat iz svake skupine koju sudacka A komisija nagradjuje sa dodatnih 0.50 bodova. Svaki nedostajuci posebni zahtjev kaznjava se odbitikom od strane A komisije.1.-4. grupa 0.5 Saskok: ako je A ili B = 0.0 ako je C = 0.3 ako je D, E i F = 0.5

Bonus bodovi

Ovim dijelom ocjene A komisija moze nagraditi vjezbaca sa dodatnim bodovima za izvedbu teskih elemenata i veza izmedju njih. Na taj nacin svrha bonus bodova je da bolje razluci najteze vjezbe koje sadrze D, E i F/G elemente i veze medju njima.Bonus bodovi mogu biti dodjeljeni samo za tehnicki i polozajno izvedene elemente i veze. Bonus bodovi se dodjeljuju samo za pojedine “teske” elemente i veze medju njima koji su izvedeni bez velikih gresaka.

Ponavljanje elemenata u vjezbi

Elemenat u vjezbi ne smije biti ponovljen, osim ako je vjezba prekinuta uzrocima van kontrole vjezbaca. Ako vjezbac padne sa ili na spravu, ima pravo izbora nastaviti vjezbu elementom nakon pada ili, u svrhu priznavanja tezine, ponoviti elemenat iz kojeg je pao. Ni jedan elemenat sa istim indentifikacijskim brojem ne smije se ponoviti za priznavanje tezinskog zahtjeva ili u cilju sticanja bonus bodova. To se primjenjuje i na elemente u vezama (osim u situacijama na konju s hvataljkama i krugovima) itd.

Odredjivanje tehnickih i estetskih gresaka

Svaki elemenat odredjen je savrsenom izvedbom kretnji ili zadrzanim polozajem. Sva odstupanja od ispravne izvedbe, odredjuje se iznos odbitaka za male, srednje ili velike greske i pad sa sprave. Primjenjuju se sljedeci odbici za svako uoceno estetko ili tehnicko odstupanje od ocekivane isprave izvedbe. Odbitci moraju biti jednaki bez obzira na tezinu elementa:Mala greska 0.10 Srednja greska 0.30 Velika greska 0.50 Pad sa sprave 0.80Sportska gimnastika za muskarce i zene [izmijeni]Sportska gimnastika je po svojim karakteristikama polistrukturalni konvencionalni sport. Takmicarske kompozicije sastavljene su iz niza raznovrsnih vjezbi, specificnih za svaku spravu. Osnova svih takmicenja je gimnasticki viseboj, koji obuhvata takmicenje u vjezbanju na vise sprava.Po Olimpijskom rasporedu muskarci se takmice u sljedecim disciplinama:Parter, Konj s hvataljkama, Krugovi, Preskok, Razboj i Vratilo.

Zene nastupaju u sljedecim disciplinama:Preskok, Dvovisinski razboj, Greda i Parter.Oprema za muskarce i zene [izmijeni]

Muskarci.Na konju s hvataljkama, krugovima, razboju i vratilu svaki gimnasticar vjezba u dugackim pantalonama, atletskoj majci, carapama i patikama (ili samo carape)...U vjezbanju na parteru i preskoku koriste kratki sorc, atletsku majcu, capare, patike (ili nastupaju bosi). Gimnasticka oprema jedne ekipe treba da bude ista. Nosenje majce na takmicenju je obavezno.Zene.Gimnasticarke nose vjezbaci triko (obicno) sa dugim rukavima, gimnasticke patike (ali mogu nastupati i bose).

Muske discipline

Parter - Tlo Dimenzije partera iznose 12 x 12 metara, sa dodatnom zastitom od 1 metar sa svake strane. Za izvodjenje vjezbi na parteru prostor mora imati elasticnu podlogu koja dozvoljava gimnasticarima energicne pokrete tokom odskoka i doskoka sa tla. Pokrovni materijal ne smije izazvati povrede vjezbaca, poput opekotina na kozi. Vjezbe na parteru ukljucuju pokrete koji moraju da demonstriraju:

snagu, fleksibilnost, ravnotezu, gracioznost, skokove itd. Svaka vjezba mora se sastojati od pokreta kombinovanih kao sto su salta oko uzduzne i poprecne ose.

Tokom izvedbe vjezbe gimnasticar treba da iskoristi cijeli parter a vjezbe moraju biti naglasene izrazima i izvrsenim radnjama tokom vjezbi. Maksimalno trajanje vjezbe iznosi 90 sekundi. Tjelesne izvedbe i tehnicka izvrsenja moraju biti ujedinjene sa mastom i izrazom u jedinstvenoj i ekskluzivnoj stvarnosti. To su karakteristike koje moraju donjeti izrazajnost gimnasticareve sposobnosti do perfekcije, kao i sustinu ili moraju biti zapanjujuce kompleksnosti.

Konj s hvataljkamaVisina iznosi 105 centimetara od vrha strunjace ili od tla 115 centimetara. Duzina na vrhu je 160 centimetara, dok razmak izmedju hvataljki se krece u zavisnosti od vjezbaca je 40 do 45 centimetara. Vjezbe na konju s hvataljkama moraju se izvoditi dinamicno, kontinuirano s jednim lancem cirkularnih i klatnih pokreta, sunoznih kruznih pokreta (kola), makazasti pokreta (strizevi), a uz koristenje svih ostalih dijelova konja. Kapacitet pokreta koje jedno tijelo moze da izvede sa ekstremnom preciznoscu sastavljena od cirkularnih elemenata a ukomponavanih u jednu cjelinu sa svim ostalim elementima, te cine jednu elegantnu kompoziciju. Elementi snage i izdrzaja na ovoj spravi nisu dozvoljeni.

Krugovi - Karike Visina krugova od vrha strunjace iznosi najmanje 260 centimetara. Vjezbe na krugovima se moraju sastojati od razlicitih pokreta demonstrirajuci snagu, izdrzaje i zamahe. Ovi se elementi izvode u visu, do ili kroz upor ili do ili kroz stoj na rukama, a treba da se izvedu pruzenim rukama. Gimnasticar mora izvesti seriju okreta i izdrzaja sa prednjim i zadnjim elementima a kraj vjezbe ili saskok se mora izvesti akrobatskom saskokom. Znati kako da se naprave kombinacije vjezbi statike i dinamike a da se pojavljuju, jednostavno i tecno; narocito izrazavanje stvarne i umjetnicke motorne aktivnosti.

PreskokVisina preskoka iznosi 135 centimetara. Duzina preskoka iznosi 120 centimetara a sirina je 95 centimetara. Svaki preskok zapocinje zaletom sa staze koja maksimalno moze biti duga 25 metara. Naskok na dasku se izvodi sunoznim odrazom (sa ili bez rondata), s odskocne daske i skupljenim nogama te se izvodi kratkim odgurivanjem objema rukama od konja. Preskok se mora demonstrirati cist i snazan pokret kombinovan sa visinom i duzinom sa jednom ili vise rotacija, te zavrsiti sa kontrolisanim doskokom. Izvedbe su nagradjene za kontrolu na tijelom u fazi leta i doskocnim polozajem (pozicijom doskoka). Brzina i snaga su ujedinjene sa akrobatikom, naglasenom i okarakteriziranom vezom izmedu fizicke izvedbe i sposobnosti za koordinaciju pokreta. U zavrsnici po spravama, nakon prvog preskoka, vjezbac se bez zadrzavanja vraca na polazni polazaj i na znak predsjednika sudackog odbora sprave, izvodi drugi preskok iz druge skupine preskoka. Od 2001. godine uvedena je izmjena u izgledu sprave. Nakon vise od 100 godina stari preskok zamjenjen je novim preskokom tzv. stolom.

Razboj - Ruce Visina sprave od vrha strunjace iznosi 180 centimetara. Razmak izmedju pritki se krece od 42 do 52 centimetra zavisno od vjezbaca. Kao i krugovi paralelne sipke razboja zahtjevaju od vjezbaca da

kombinuju okrete i momente naglasene snagom, visove, elemente izdrzljivosti, upore. Gimnasticar mora izvoditi vjezbu cijelom duzinom razboja ispod i iznad pritki. Vjezbama moraju dominirati okreti oko uzduzne i poprecne ose. Kontrola tijela i vladanje izvedbi pokreta ujedinjuju sve to u njezne i prirodne pokrete, tako sto sve navedene elemente ujedinjuju u skladnu cijelinu koja se mora zavrsiti saskokom sa sprave i kontrolisanim doskokom.

Vratilo - Preca Visina vratila od vrha strunjace iznosi 260 centimetara a duzina pritka vratila je 240 centimetara. Gimnasticar mora izvoditi kontinuirane pokrete i ne smije dodirivati sipku od vratila svojim tijelom. Gimnasticar je zaduzen da demonstrira promjenu hvatova, rotirajuce pokrete naprijed i nazad plus pustanje sprave i ponovno hvatanje za pritku vratila. Odpustanje sprave je izuzetno vazan dio vjezbe na vratilu jer je posebno cini spektakularnom radi akrobatskih elemenata. Duzina leta i spektakularna izvedba zadivljuje svakog, s tim sto dokazuje ili potvrdjuje da covjek moze preci svoje granice unapredjujuci ih svakom izvedbom sve vise i vise.

Zenske discipline

PreskokVisina preskoka iznosi za zene iznosi 125 centimetara. Duzina preskoka iznosi 120 centimetara a sirina je 95 centimetara. Svaki preskok zapocinje zaletom sa staze koja maksimalno moze biti duga 25 metara. Naskok na dasku se izvodi sunoznim odrazom (sa ili bez rondata), s odskocne daske i skupljenim nogama te se izvodi kratkim odgurivanjem objema rukama od konja. Umjesto tradicionalnog konja za preskok, nova sprava za preskok je koristena prvi put na Svjetskom sampionatu u Ghent-u (Belgija). Ova sprava za preskok je visoka 125 centimetara, siroka je 95 centimetara i duga 120 centimetara. Ne samo da moze pruziti bolju sigurnost, vec omogucava gimnasticarima/kama da se sto bolje odgurnu i na sto bolji nacin izvode tehnicko teske i komplikovane elemenate koji imaju izuzetno slozene vrste rotacija.

Dvovisinski razboj - Dvovisinske ruce Dvovisinski razboj je jedna od najspektakularnija sprava u zenskoj sportskoj gimnastici. Ova sprava zahtjeva snagu, koordinaciju, hrabrost sa bezbrojnim izmjenama hvatova i rotacija. Optimalna vjezba je okarakterisana sa orginalnim kombinacijama razlicitih elemenata kao npr. elementi koji imaju fazu pustanja i hvatanja sprave, pokreti iznad, izmedju i ispod pritki. Kao sto sam naziv kaze visina obje pritke je razlicita: niza pritka je 165 centimetara a visa je 245 centimetara, razmak izmedju pritki moze da iznosi do 180 centimetara. Vjezba takmicarke zavrsa sigurnim doskokom sa sprave. Elementi su imenovani po znanim takmicarima koji su prvi izveli pojedine elemenate npr.: Delcev, Ginger, Tkacev, Komaneci, Erceg (HRVATSKA), Kolman (SLOVENIJA), Pegan (SLOVENIJA) itd.

GredaVisina grede od vrha strunjace iznosi 125 centimetara. Greda je duga 5 metara i siroka samo 10 centimetara, greda je oblozena mekanim materijalom. Vjezba na gredi mora sadrzavati umjetnicke kombinacije, raznolike akrobatske elemente, gimnasticke skokove, okrete, korake, elemente ravnoteze tokom stajanja, sjedeceg i lezeceg polozaja. Gimnasticarka mora koristiti citavu duzine grede

demonstrirajuci elegantnost, gracioznost, fleksibilnost, ritam, tempo, sampopouzdanje, kontrolu i dr. Izvedba serijskih akrobatskih elemenata mogu biti veoma spektakularni. Maksimalno vrijeme za izvedbu vjezbe iznosi 90 sekundi. Glavna karakteristika vjezbi na gredi je odlicno razvijeni osjecaj za ravnotezu i velika moc koncentracije prilikom izvedbe akrobatskih elemenata na izuzetno uskoj povrsini oslonca. Vjezba mora posjedovati akrobatsku seriju, ritmicku seriju, akrobatsko-ritmicku seriju, skokove sa velikom amplitudom pokreta, okrete za 360 stepeni i vise ali i na jednoj nozi kao i elemente grede.

Parter - Tlo Vjezbe na parteru se izvode uz muzicku pratnju (samo za zene), kombinovane sa plesnim pokretima i sekvencama koje sadrze razlicite okrete i akrobatske elemente. Individualnost, orginalnost, zrelost, vladanje i umjetnicki dojam su kljucni ili sastavni dijelovi za dobar rezultat. Vjezba mora trajati izmedju 70 i 90 sekundi.