Giới thiệu môn học

NGUYÊN LÝ THỐNG KÊ KINH TẾ

GV:Huỳnh Huy Hạnh

Chương trình môn học45 tiết lý thuyết + 90 tiết tự học

Chương 1 : ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU CỦA THỐNG KÊ HỌCChương 2 :QUÁ TRÌNH NGHIÊN CỨU THỐNG KÊChương 3:PHÂN TỔ THỐNG KÊChương 4:CÁC MỨC ĐỘ CỦA HIỆN TƯỢNG KTẾ - XÃ HỘI

Chương 5: DÃY SỐ THỜI GIANChương 6: CHỈ SỐChương 7: THỐNG KÊ DOANH NGHIỆP

Chương trình môn học45 tiết lý thuyết + 90 tiết tự học

Tài liệu học tập và tham khảo:

Sách, giáo trình chính Tập thể giảng viên Khoa Tài Chính Kế

toán, Giáo trình Nguyên lý thống kê kinh tế, Lưu hành nội bộ, 2007.

Tài liệu tham khảo - Trần Bá Nhẫn, Bài Giảng Và Bài Tập Lý

Thuyết Thống Kê, Khoa Thống Kê - Toán Kinh Tế Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM.

- Trần Bá Nhẫn - Hà Văn Sơn, Bài Tập Lý Thuyết Thống Kê, Khoa Thống Kê - Toán Kinh Tế Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM.

CHƯƠNG 1: ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU CỦA THỐNG KÊ HỌC

1.1/ ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU CUÛA THOÁNG KEÂ HOÏC

1.1.1/ Nhaø thoáng keâ hoïc laøm gì?- Quan saùt, thu thaäp vaø xöû lyù soá lieäu- Ñieàu tra choïn maãu, toaøn boä- Nghieân cöùu moái lieân heä giöõa caùc hieän töôïng

Döï ñoaùn

Ra quyeát ñònh, …

Tìm hiểu bản chất, tính qui luật của các hiện tượng.

Why?Why?

1.1.2/ Ñoái töôïng nghieân cöùu:

Thoáng keâ hoïc nghieân cöùu caùc hieän töôïng kinh teá - xaõ hoäi, khoâng nghieân cöùu caùc hieän töôïng töï nhieân - kyõ thuaät. Tuy nhieân:

-Caùc hieän töôïng kinh teá - xaõ hoäi vaø caùc hieän töôïng töï nhieân - kyõ thuaät coù moái quan heä chaët cheõ vôùi nhau.

-Moïi hieän töôïng ñeàu coù hai maët chaát vaø löôïng khoâng taùch rôøi nhau.

-Thoâng qua phöông phaùp xöû lyù thích hôïp treân maët löôïng soá lôùn caùc hieän töôïng caù bieät

- Caùc hieän töôïng thuoäc ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa thoáng keâ hoïc bao giôø cuõng toàn taïi trong ñieàu kieän thôøi gian vaø khoâng gian cuï theå

CHƯƠNG 1: ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU CỦA THỐNG KÊ HỌC

Nhö vaäy, ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa thoáng keâ hoïc laø maët löôïng trong moái lieân heä maät thieát vôùi maët chaát cuûa caùc hieän töôïng vaø quaù trình kinh teá xaõ hoäi soá lôùn trong ñieàu kieän thôøi gian vaø khoâng gian cuï theå.

CHƯƠNG 1: ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU CỦA THỐNG KÊ HỌC

Trong nghieân cöùu kinh teá xaõ hoäi, thoáng keâ hoïc nghieân cöùu maët löôïng trong moái lieân heä vôùi maët chaát cuûa nhöõng hieän töôïng nhö:

Caùc hieän töôïng veà daân soá (soá löôïng, cô caáu, phaân boá, bieán ñoäng daân soá…).

Caùc hieän töôïng veà saûn xuaát, phaân phoái, löu thoâng, tieâu duøng saûn phaåm (vaät chaát vaø dòch vuï).

Caùc hieän töôïng veà ñôøi soáng vaät chaát, vaên hoùa… cuûa daân cö (möùc soáng vaät chaát, trình ñoä hoïc vaán, möùc ñoä baûo hieåm söùc khoûe, baûo hieåm xaõ hoäi…).

Caùc hieän töôïng veà sinh hoaït chính trò, xaõ hoäi (cô caáu caùc cô quan quyeàn löïc nhaø nöôùc: soá löôïng, cô caáu thaønh vieân vaø tình hình sinh hoaït cuûa caùc ñoaøn theå, toå chöùc quaàn chuùng…).

Caùc hieän töôïng veà cuûa caûi, veà nguoàn taøi nguyeân, tình hình khai thaùc, söû duïng taøi nguyeân cuûa ñaát nöôùc.

CHƯƠNG 1: ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU CỦA THỐNG KÊ HỌC

Vai trò của thống kê Là công cụ nhận thức các quá trình, hiện tượng

kinh tế xã hội Là công cụ quan trọng trợ giúp cho việc ra quyết

định. Là công cụ quan trọng của nhiều lĩnh vực, môn

học ( y học, nghiên cứu thị trường,, QTKD, Marketing, ..)

CHƯƠNG 1: ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU CỦA THỐNG KÊ HỌC

1.2/QUY LUAÄT SOÁ LÔÙN VAØ TÍNH QUY LUAÄT THOÁNG KEÂ

1.2.1/ Quy luaät soá lôùnQuy luaät soá lôùn laø moät quy luaät cuûa lyù

thuyeát xaùc suaát, noäi dung cuûa quy luaät naøy laø toång hôïp söï quan saùt soá lôùn tôùi möùc ñaày ñuû caùc söï kieän caù bieät ngaãu nhieân thì tính taát nhieân cuûa hieän töôïng seõ ñöôïc boäc loä roõ reät, qua ñoù seõ noùi leân ñöôïc baûn chaát cuûa hieän töôïng.

Nhö vaäy, quy luaät soá lôùn khoâng giaûi thích ñöôïc baûn chaát cuûa hieän töôïng kinh teá xaõ hoäi maø löôïng hoùa caùc quy luaät cuûa hieän töôïng kinh teá xaõ hoäi ñeå tìm ra baûn chaát cuûa hieän töôïng.

CHƯƠNG 1: ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU CỦA THỐNG KÊ HỌC

1.2.2/ Tính quy luaät thoáng keâ

Hieän töôïng kinh teá xaõ hoäi maø thoáng keâ hoïc nghieân cöùu thöôøng laø hieän töôïng soá lôùn, töùc laø moät toång theå bao goàm nhieàu hieän töôïng caù bieät. Thoáng keâ hoïc coi toång theå caùc hieän töôïng caù bieät nhö moät theå hoaøn chænh, moät taäp hôïp nhieàu yeáu toá keát hôïp vôùi nhau vaø laáy caû thoång theå ñoù laøm ñoái töôïng nghieân cöùu.

Noùi thoáng keâ hoïc nghieân cöùu hieän töôïng soá lôùn khoâng coù nghóa laø noù tuyeät ñoái khoâng nghieân cöùu hieän töôïng caù bieät

Thoáng keâ vaän duïng quy luaät soá lôùn ñeå löôïng hoùa baûn chaát vaø quy luaät cuûa hieän töôïng kinh teá xaõ hoäi thoâng qua tính quy luaät thoáng keâ

CHƯƠNG 1: ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU CỦA THỐNG KÊ HỌC

1.3.1/ Toång theå thoáng keâ vaø ñôn vò toång theå thoáng keâ

Toång theå thoáng keâ (goïi taét laø toång theå) laø hieän töôïng soá lôùn, bao goàm caùc ñôn vò (hay phaàn töû) thuoäc hieän töôïng nghieân cöùu, caàn ñöôïc quan saùt, thu thaäp vaø phaân tích maët löôïng cuûa chuùng theo moät hoaëc moät soá tieâu thöùc naøo ñoù.

- Döïa vaøo bieåu hieän cuûa ñôn vò toång theå:+ Toång theå boäc loä+ Toång theå tieàm aån

- Döïa vaøo tính chaát cô baûn cuûa caùc ñôn vò coù lieân quan ñeán muïc ñích nghieân cöùu:+ Toång theå ñoàng chaát + Toång theå khoâng ñoàng chaát

1.3 Moät soá khaùi nieäm thöôøng duøng trong thoáng keâ

- Döïa vaøo soá ñôn vò coù trong toång theå + Toång theå chung+ Toång theå boä phaän

1.3.2/ Tieâu thöùc thoáng keâNghieân cöùu thoáng keâ phaûi döïa vaøo caùc

ñaëc ñieåm cuûa ñôn vò toång theå. Moãi ñôn vò toång theå coù nhieàu ñaëc ñieåm. Tuøy theo muïc ñích nghieân cöùu, moät soá ñaëc ñieåm cuûa ñôn vò toång theå ñöôïc choïn vaø tieán haønh ñieàu tra thu thaäp caùc thoâng tin theo chuùng. Caùc ñaëc ñieåm naøy goïi laø tieâu thöùc (hay tieâu chí) thoáng keâ. Vaäy tieâu thöùc thoáng keâ laø khaùi nieäm chæ ñaëc ñieåm cuûa ñôn vò toång theå.

1.3 Moät soá khaùi nieäm thöôøng duøng trong thoáng keâ

Ñôn vò toång theå ñöôïc laøm roõ ñaëc tröng cuûa noù qua caùc tieâu thöùc: thöïc theå, thôøi gian vaø khoâng gian.

1.3.2.1/ Tieâu thöùc thöïc theåTieâu thöùc thöïc theå neâu leân baûn chaát cuûa

ñôn vò toång theå - Tieâu thöùc thuoäc tính. Tieâu thöùc thuoäc tính coù

bieåu hieän tröïc tieáp vaø giaùn tieáp.+ Tieâu thöùc coù bieåu hieän tröïc tieáp + Tieâu thöùc coù bieåu hieän giaùn tieáp (chæ baùo thoáng keâ)

- Tieâu thöùc soá löôïng: Bieåu hieän tröïc tieáp baèng con soá (tieâu thöùc löôïng hoaù): Ñoä tuoåi, troïng löôïng,…

Khi chæ coù hai bieåu hieän khoâng truøng nhau treân moät ñôn vò toång theå goïi laø tieâu thöùc thay phieân

1.3 Moät soá khaùi nieäm thöôøng duøng trong thoáng keâ

1.3.2.2/ Tieâu thöùc thôøi gian 1.3.2.3/ Tieâu thöùc khoâng gian1.3.3/ Chæ tieâu thoáng keâChæ tieâu thoáng keâ laø söï bieåu hieän moät caùch toång

hôïp ñaëc ñieåm veà maët löôïng trong söï thoáng nhaát vôùi maët chaát cuûa toång theå thoáng keâ trong ñieàu kieän thôøi gian vaø khoâng gian cuï theå

Caên cöù vaøo noäi dung coù theå chia chæ tieâu thoáng keâ thaønh hai loaïi: chæ tieâu khoái löôïng vaø chæ tieâu chaát löôïng.

1.3.3.1/ Chæ tieâu khoái löôïngChæ tieâu khoái löôïng laø caùc chæ tieâu bieåu hieän quy

moâ, khoái löôïng cuûa toång theå 1.3.3.2/ Chæ tieâu chaát löôïngChæ tieâu chaát löôïng laø caùc chæ tieâu bieåu hieän tính

chaát, trình ñoä phoå bieán, quan heä so saùnh cuûa toång theå

1.3 Moät soá khaùi nieäm thöôøng duøng trong thoáng keâ

1. Möùc hoïc phí 2. Thu nhaäp 1 ngöôøi/thaùng-thu nhaäp bình quaân3. Toång taøi saûn4. Soá löôïng sp saûn xuaát trong kyø5. Toång chi phí sx trong kyø6. Soá voøng quay haøng toàn kho7. Hieäu quaû söû duïng nguoàn voán8. Toång quyõ löông9. Doanh thu10. Giaù baùn 1 sp11. Naêng suaát lao ñoäng12. Soá coâng nhaân trong coâng ty13. Tổng số SV đang theo học tại trường ĐHCN cuối năm 2010 laø 117.000 SV.14. Haøng toàn kho bình quaân quyù I.15. Gía trò saûn xuaát naêm 2010.16. Ñieåm trung bình naêm 2010 cuûa SV ñaïi hoïc ngaønh TCNH.17. Taøi saûn ngaén haïn cuûa coâng ty A.18. Dieän tích troàng luùa ñòa cuûa moät phöông, quoác gia.19. Toång saûn phaåm quoác daân.20. ROE

Trong caùc chæ tieâu döôùi ñaây: chæ tieâu naøo laø chæ tieâu chaát löôïng, chæ tieâu naøo laø chæ tieâu

khoái lượng?