Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Lokalny Program Rewitalizacji
Gminy Siedlisko na lata 2016-2023
Siedlisko, 2016r.
2
Opracowanie:
Future Green Innovations S.A.
ul. Sudolska 16
31-422 Kraków
Telefon: +48 12 632 41 29
Fax: +48 12 418 26 30
E-mail: [email protected]
Opracował zespół w składzie:
mgr inż. Agnieszka Misiąg
mgr inż. Katarzyna Lechończak
mgr inż. Dagmara Michalik
mgr Jarosław Dąbrowski
mgr inż. Anna Blak-Piszczek
inż. Jakub Minor
Paulina Traczyk
3
Spis treści
I. WPROWADZENIE..........................................................................................................................6
1. Wstęp.................................................................................................................................................. 6
2. Zakres pojęciowy...........................................................................................................................6
3. Powiązanie programu z dokumentami strategicznymi oraz planistycznymi....8
3.1. Strategia Rozwoju Kraju 2020...................................................................................8
3.2. Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego do roku 2020...................10
3.3. Regionalny Program Operacyjny - Lubuskie 2020........................................12
3.4. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego Gminy Siedlisko.......................................................................................................13
3.5. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Siedlisko na
lata 2016-2025.......................................................................................................................................... 13
II. CHARAKTERYSTYKA GMINY SIEDLISKO.........................................................................16
1. Położenie Gminy......................................................................................................................... 16
2. Historia Gminy............................................................................................................................. 17
3. Podział na sołectwa...................................................................................................................18
4. Klimat............................................................................................................................................... 18
5. Wody................................................................................................................................................ 19
6. Gleby................................................................................................................................................. 20
7. Strefa przestrzenna środowiska..........................................................................................21
7.1. Struktura przestrzenna Gminy Siedlisko............................................................21
7.2. Stan środowiska.............................................................................................................21
7.3. Diagnoza przyrodnicza...............................................................................................22
7.4. Dziedzictwo kulturowe...............................................................................................24
7.5. Struktura użytkowania gruntów............................................................................25
7.5.1. Analiza sytuacji mieszkaniowej Gminy...............................................................26
7.6. Infrastruktura techniczna.........................................................................................27
4
7.7. Diagnoza urbanistyczno-architektoniczna........................................................31
7.8. Problemy zidentyfikowane w obszarze zagospodarowania
przestrzennego i w sferze środowiskowej...................................................................................31
8. Strefa gospodarcza.....................................................................................................................32
8.1. Diagnoza ekonomiczno-gospodarcza...................................................................32
8.1.1. Struktura działalności gospodarczej....................................................................32
8.1.2. Uwarunkowania budżetowe realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych34
8.2. Problemy zidentyfikowane w sferze gospodarczej.......................................37
9. Strefa społeczna i kulturowa.................................................................................................38
9.1. Struktura demograficzna...........................................................................................38
9.2. Bezpieczeństwo w Gminie........................................................................................40
9.3. Pomoc społeczna...........................................................................................................40
9.4. Rynek pracy.....................................................................................................................41
9.5. Bezrobocie........................................................................................................................43
9.6. Oświata i wychowanie kulturalne.........................................................................44
9.7. Opieka lekarska..............................................................................................................46
9.8. Turystyka i rekreacja...................................................................................................46
9.9. Problemy zidentyfikowane w sferze społecznej.............................................47
III. ZAŁOŻENIA LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI...........................................48
1. Cele rewitalizacji i okres programowania.......................................................................48
2. Wizja stanu Gminy po przeprowadzeniu rewitalizacji..............................................49
3. Analiza wskaźnikowa i metodologia delimitacji obszarów zdegradowanych.
49
4. Diagnoza problemów w Gminie na podstawie badań ankietowych
mieszkańców....................................................................................................................................................... 56
5. Analiza uwarunkowań rozwoju Gminy Siedlisko – analiza SWOT.......................64
5
6. Mechanizmy służące zapewnieniu komplementarności Programu
Rewitalizacji........................................................................................................................................................ 65
7. Obszar rewitalizacji...................................................................................................................67
8. Projekty rewitalizacyjne..........................................................................................................69
9. Przedsięwzięcia rewitalizacyjne..........................................................................................77
10. Komplementarności projektów.......................................................................................79
11. System wdrażania Lokalnego Programu Rewitalizacji.........................................80
12. Harmonogram realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji.............................81
13. Monitorowanie i ocena Lokalnego Programu Rewitalizacji...............................82
14. Ocena oddziaływania na środowisko Lokalnego Programu Rewitalizacji...83
IV. ZASADY FINANSOWANIA LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI..............84
1. Regionalny Program Operacyjny – Lubuskie 2020.....................................................84
2. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014–2020..............86
3. Fundusz Termomodernizacji i Remontów......................................................................87
4. Program Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014–2020...........................87
5. Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata
2014–2020........................................................................................................................................................... 88
V. BIBLIOGRAFIA............................................................................................................................. 90
6
I. WPROWADZENIE
1. Wstęp
Wzrost aktywności społeczno-gospodarczej, transformacja ustrojowa oraz proces
globalizacji spowodowały niekorzystne zjawiska w skali zarówno lokalnej, jak
i globalnej. W ostatnich latach zaczęto zwracać szczególną uwagę na procesy planowania
i realizację projektów rewitalizacyjnych, które obejmują strefę społeczną, przestrzenną,
gospodarczą, środowiskową i kulturową. W celu optymalnego wykorzystania
specyficznych uwarunkowań danego obszaru, ukierunkowania działań rewitalizacji na
potrzeby lokalnego społeczeństwa oraz kompleksowego podejścia do wyprowadzenia
danego obszaru ze stanu kryzysowego opracowywane są Gminne Programy
Rewitalizacji. Program ten jest uchwalany przez Radę Gminy, na podstawie art. 18 ust. 2
pkt 6 Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594,
z późn. zm.) oraz na podstawie Wytycznych w zakresie rewitalizacji w programach
operacyjnych na lata 2014-2020 (Warszawa, 3 lipca 2015 r.). Gminy które go uchwalą
maja możliwość ubiegania się o wsparcie działań związanych z rewitalizacją ze środków
państwowych lub unijnych. Środki można pozyskać też z programów operacyjnych
w ramach perspektywy finansowej 2014-2020. Wsparcie uzyskają te projekty z terenów
zdegradowanych, które wynikają ze zintegrowanych programów rewitalizacji
społeczno-gospodarczej, przestrzennej i funkcjonalnej.
2. Zakres pojęciowy
Rewitalizacja to kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego
obszarów zdegradowanych poprzez działania całościowe (powiązane wzajemnie
przedsięwzięcia obejmujące kwestie społeczne oraz gospodarcze lub przestrzenno-
funkcjonalne lub techniczne lub środowiskowe), integrujące interwencję na rzecz
społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki, skoncentrowane terytorialnie
i prowadzone w sposób zaplanowany oraz zintegrowany poprzez programy
rewitalizacji.
7
Rewitalizacja zakłada optymalne wykorzystanie specyficznych uwarunkowań
danego obszaru oraz wzmacnianie jego lokalnych potencjałów (w tym także
kulturowych) i jest procesem wieloletnim, prowadzonym przez interesariuszy
(m.in. przedsiębiorców, organizacje pozarządowe, właścicieli nieruchomości, organy
władzy publicznej, etc.) tego procesu,w tym przede wszystkim we współpracy z lokalną
społecznością. Działania służące wspieraniu procesów rewitalizacji prowadzone są
w sposób spójny: wewnętrznie (poszczególne działania pomiędzy sobą)
oraz zewnętrznie (z lokalnymi politykami sektorowymi, np. transportową, energetyczną,
celami i kierunkami wynikającymi z dokumentów strategicznych i planistycznych).
Stan kryzysowy to stan spowodowany koncentracją negatywnych zjawisk
społecznych (w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu
edukacji lub kapitału społecznego, niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu
publicznym i kulturalnym), współwystępujących z negatywnymi zjawiskami w co
najmniej jednej z następujących sfer:
gospodarczej (w szczególności w zakresie niskiego stopnia przedsiębiorczości,
słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw),
środowiskowej (w szczególności w zakresie przekroczenia standardów jakości
środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia,
ludzi bądź stanu środowiska),
przestrzenno-funkcjonalnej (w szczególności w zakresie niewystarczającego
wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną, braku dostępu
do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązań
urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi
komunikacyjnej, deficytu lub niskiej jakości terenów publicznych),
technicznej (w szczególności w zakresie degradacji stanu technicznego obiektów
budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz braku
funkcjonowania rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie
z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności
i ochrony środowiska).
Obszar zdegradowany to obszar, na którym zidentyfikowano stan kryzysowy.
Dotyczy to najczęściej obszarów miejskich, ale także wiejskich. Obszar zdegradowany
może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą
8
wspólnych granic pod warunkiem stwierdzenia sytuacji kryzysowej na każdym
z podobszarów.
Obszar rewitalizacji to obszar obejmujący całość lub część obszaru
zdegradowanego, cechującego się szczególną koncentracją negatywnych zjawiskna
którym, z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego, zamierza się prowadzić
rewitalizację. Obszar rewitalizacji może być podzielony na podobszary, w tym
podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic, lecz nie może obejmować terenów
większych niż 20% powierzchni Gminy oraz zamieszkałych przez więcej niż 30%
mieszkańców Gminy. W skład obszaru rewitalizacji mogą wejść obszary występowania
problemów przestrzennych, takich jak tereny poprzemysłowe (w tym poportowe
i powydobywcze), powojskowe lub pokolejowe, wyłącznie w przypadku, gdy
przewidziane dla nich działania są ściśle powiązane z celami rewitalizacji dla danego
obszaru rewitalizacji.
Program rewitalizacji jest inicjowany, opracowany i uchwalony przez radę
Gminy, wieloletni program działań w sferze społecznej oraz gospodarczej lub
przestrzenno-funkcjonalnej lub technicznej lub środowiskowej,
Projekt rewitalizacyjny to projekt wynikający z programu rewitalizacji,
tj. zaplanowany w programie rewitalizacji i ukierunkowany na osiągnięcie jego celów
albo logicznie powiązany z treścią i celami programu rewitalizacji, zgłoszony do objęcia
albo objęty współfinansowaniem UE z jednego z funduszy strukturalnych albo Funduszu
Spójności w ramach programu operacyjnego. Wynikanie projektu rewitalizacyjnego
z programu rewitalizacji oznacza zatem albo wskazanie (wymienienie) go wprost
w programie rewitalizacji albo określenie go w ogólnym (zbiorczym) opisie innych,
uzupełniających rodzajów działań rewitalizacyjnych.
3. Powiązanie programu z dokumentami strategicznymi
oraz planistycznymi
3.1. Strategia Rozwoju Kraju 2020
Strategia Rozwoju Kraju 2020 to kluczowa strategia rozwojowa Polski do 2020 r.
Wskazuje najważniejsze zadania państwa, które należy zrealizować w najbliższych
9
latach, by przyspieszyć rozwój Polski, stworzyć harmonogram i sposób finansowania
planowanych działań. Strategia Rozwoju Kraju jest częścią systemu zarządzania
rozwojem kraju, stanowiąc bazę dla 9 strategii zintegrowanych, które realizują założone
w niej cele. Strategia proponuje podejście dwukierunkowe, polegające na usuwaniu
barier i słabości polskiej gospodarki oraz wykorzystaniu jej mocnych stron. Wyznacza
trzy obszary, w których powinny zostać skoncentrowane fundusze na politykę rozwoju,
tj. konkurencyjna gospodarka, spójność społeczna i terytorialna oraz sprawne
i efektywne państwo. Strategia Rozwoju Kraju jest również zgodna z unijną Strategią
Europa 2020. Podstawą prawną opracowania strategii była ustawa z 6 grudnia 2006 r.
o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Rząd przyjął Strategię Rozwoju Kraju
25 września 2012 r.
Obszary, w których powinny być skoncentrowane fundusze na politykę rozwoju:
Konkurencyjna gospodarka:
o Wzmocnienie stabilności makroekonomicznej,
o Wzrost wydajności gospodarki,
o Zwiększenie innowacyjności gospodarki,
o Rozwój kapitału ludzkiego,
o Zwiększenie wykorzystania technologii cyfrowych,
o Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko,
o Zwiększenie efektywności transportu.
Spójność społeczna i terytorialna:
o Integracja społeczna,
o Zapewnienie dostępu i określonych standardów usług publicznych,
o Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia rozwoju oraz
integracja przestrzenna dla rozwijania i pełnego wykorzystania
potencjałów regionalnych.
Sprawne i efektywne państwo:
o Przejście od administrowania do zarządzania rozwojem,
o Zapewnienie środków na działania rozwojowe,
o Wzmocnienie warunków sprzyjających realizacji indywidualnych potrzeb
i aktywności obywatela.
10
Celem głównym strategii średniookresowej staje się wzmocnienie i wykorzystanie
gospodarczych, społecznych i instytucjonalnych potencjałów zapewniających szybszy
i zrównoważony rozwój kraju oraz poprawę jakości życia ludności. Strategia zakłada
zatrzymanie procesów marginalizacji na obszarach które zatracają swoje funkcje
społeczno-gospodarcze, poprzez procesy rewitalizacyjne. W zdegradowanych rejonach
nastąpi lokalizacja nowych funkcji, ożywienie i dywersyfikacja gospodarcza, a także
poprawa sytuacji społecznej.
Program RewitalizacjiGminy Siedlisko na lata 2016-2023 będzie mieć za zadanie
realizację celów Strategii Rozwoju Kraju 2020 w sposób pośredni lub bezpośredni.
3.2. Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego do roku 2020
Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego w perspektywie dziesięciolecia,
wyznacza cel główny, którym jest wykorzystanie potencjału regionu do wzrostu jakości
życia, dynamizowania konkurencyjnej gospodarki, zwiększenia spójności województwa
oraz efektywnego zarządzania rozwojem.
Do pomocy realizacji celu głównego dodatkowo wyodrębniono cztery cele
strategiczne, którymi są konkurencyjna i innowacyjna gospodarka regionalna, wysoka
dostępność transportowa i teleinformatyczna, społeczna i terytorialna spójność regionu
oraz efektywne zarządzanie regionu.
Cele strategiczne podzielono na następujące cele operacyjne:
Cel strategiczny 1:Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka regionalna.
Cele operacyjne:
1. Rozwój sektora B+R oraz usprawnienie mechanizmów transferu innowacji.
2. Rozwój przedsiębiorczości i zwiększenie aktywności zawodowej.
3. Podniesienie jakości kształcenia i dostosowanie go do potrzeb regionalnego
rynku pracy.
4. Rozwój funkcji metropolitalnych ośrodków wojewódzkich.
5. Rozwój subregionalnych i lokalnych ośrodków miejskich.
6. Udoskonalenie oraz rozbudowa infrastruktury energetycznej i ochrony
środowiska.
7. Rozwój potencjału turystycznego województwa.
8. Poprawa jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej.
11
Cel strategiczny 2:Wysoka dostępność transportowa i teleinformatyczna.
Cele operacyjne:
1. Budowa nowej i modernizacja istniejącej infrastruktury komunikacyjnej.
2. Usprawnienie systemu transportu publicznego.
3. Rozwój społeczeństwa informacyjnego.
Cel strategiczny 3:Społeczna i terytorialna spójność regionu.
Cele operacyjne:
1. Wzrost dostępności i atrakcyjności kształcenia w placówkach edukacyjnych.
2. Zwiększenie dostępu do usług medycznych i profilaktyka zdrowotna.
3. Zapewnienie różnorodnej oferty kulturalnej i sportowej.
4. Promocja włączenia zawodowego i społecznego.
5. Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich.
6. Wsparcie budowy oraz modernizacji systemów i infrastruktury zapobiegania
zagrożeniom.
Cel strategiczny 4:Region strategicznie zarządzany.
Cele operacyjne:
Tworzenie atrakcyjnego wizerunku województwa i promocja marki Lubuskie.
Wzmocnienie współpracy transgranicznej i międzyregionalnej.
Wzmocnienie potencjału kapitału społecznego oraz kształtowanie tożsamości
regionalnej.
Wzmocnienie integralności systemów zarządzania strategicznego i planowania
przestrzennego na poziomie regionalnym i lokalnym.
Podwyższenie sprawności działania administracji samorządowej i instytucji
regionalnych.
Program RewitalizacjiGminy Siedlisko na lata 2016-2023 będzie mieć na celu
działanie w zakresie obszarów strategicznych oraz dążenie do realizacji celów w sposób
pośredni lub bezpośredni.
12
3.3. Regionalny Program Operacyjny -Lubuskie 2020
Regionalny Program Operacyjny - Lubuskie 2020 stanowi narzędzie realizacji
polityki spójności na obszarze województwa lubuskiego w perspektywie finansowej UE
na lata 2014-2020. Program realizuje kluczowe priorytety i najważniejsze kierunki
rozwoju określone w Strategii Europa 2020, która wyznaczyła kierunki, w których Unia
Europejska powinna podążać, aby w perspektywie kolejnych lat zapewnić inteligentny
i zrównoważony rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu. W programie dodatkowo
uwzględniono specyfikę regionu.
Program realizuje priorytety Unii Europejskiej poprzez ustalenie osi
priorytetowych dla rozwoju inteligentnego, zrównoważonego, sprzyjającemu włączeniu
społecznemu. Do najważniejszych obszarów wsparcia zaliczono wsparcie dla sektora
MŚP, transport, poprawę sytuacji na rynku pracy oraz przeciwdziałanie wykluczeniu
społecznemu.
Regionalny Program Operacyjny - Lubuskie 2020 obejmuje 10 osi priorytetowych,
w ramach których realizowane będą wybrane działania i poddziałania, mające na celu
realizację określonych projektów na rzecz rozwoju województwa. Poszczególne osie
priorytetowe kształtują się jak poniżej:
Oś priorytetowa 1. Gospodarka i innowacje
Oś priorytetowa 2. Rozwój cyfrowy
Oś priorytetowa 3. Gospodarka niskoemisyjna
Oś priorytetowa 4. Środowisko i kultura
Oś priorytetowa 5. Transport
Oś priorytetowa 6. Regionalny rynek pracy
Oś priorytetowa 7. Równowaga społeczna
Oś priorytetowa 8. Nowoczesna edukacja
Oś priorytetowa 9. Infrastruktura społeczna
Oś priorytetowa 10. Pomoc Techniczna
Program RewitalizacjiGminy Siedlisko na lata 2016-2023 będzie mieć za zadanie
działanie w zakresie osi priorytetowych oraz dążenie do realizacji celów w sposób
pośredni lub bezpośredni.
13
3.4. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
Gminy Siedlisko
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy
Siedlisko określa politykę przestrzenną Gminy jako wyraz świadomej działalności
samorządu lokalnego w odniesieniu do przestrzeni podlegającej jego jurysdykcji.
Głównym celem polityki przestrzennej Gminy Siedlisko jest ukierunkowanie
procesu podnoszenia jakość warunków życia mieszkańców i funkcjonowania Gminy,
zwiększenie dochodów budżetu Gminy i jej mieszkańców poprzez wykorzystywanie
walorów terytorialnych, warunków rozwoju i szans rozwojowych, a przeciwdziałanie
degradacji wartościowych elementów Gminy i przeciwdziałanie barierom rozwojowym
z jednoczesnym respektowaniem zasady zrównoważonego rozwoju.
Dodatkowo przyjęto główne cele rozwojowe Gminy:
1. Ukształtowanie prawidłowej struktury funkcjonalno-przestrzennej Gminy.
2. Porządkowanie intensywnego zainwestowania z uwzględnieniem ochrony
środowiska.
3. Rozbudowa i wyposażenie jednostek osadniczych w infrastrukturę techniczną.
Program RewitalizacjiGminy Siedlisko na lata 2016-2023dąży do realizacji celów
w sposób pośredni lub bezpośredni.
3.5. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Siedlisko na lata
2016-2025
W Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Siedlisko na lata
2016 - 2025 zostały sformułowanekierunki działania, którymi będzie kierowała się
Gmina:
1. przeciwdziałanie ubóstwu i ograniczenie skutków życia w biedzie,
2. ograniczenie bezrobocia na terenie Gminy oraz łagodzenie jego negatywnych
skutków społecznych,
3. przeciwdziałanie bezradności wychowawczo-opiekuńczej rodzin,
14
4. zwalczanie problemu alkoholizmu oraz łagodzenie negatywnych skutków tego
zjawiska,
5. przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób starych, chorych
i niepełnosprawnych.
Określono również cele, które stawia sobie Gmina w dziedzicach problemów
społecznych:
W dziedzinie bezrobocia wyznaczono cele:
1. Zwiększenie szans na podjęcie pracy zarobkowej.
2. Wspieranie bezrobotnych w poszukiwaniu pracy.
3. Przeciwdziałanie marginalizacji osób bezrobotnych i ich rodzin.
4. Ograniczanie negatywnych skutków psychospołecznych pozostawania bez pracy.
Realizacji planu w dziedzinie niepełnosprawności służą cele:
1. Wyrównywanie szans w zakresie poprawy warunków życia.
2. Wspomaganie rodzin, w których żyją osoby przewlekle chore bądź
niepełnosprawne w działaniach zmierzających do zaspokojenie ich potrzeb
i utrzymaniu w środowisku zamieszkania.
3. Ułatwianie dostępu do przysługujących im uprawnień i usług.
4. Wspieranie aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych.
5. Działania w celu diagnozowania środowiska osób niepełnosprawnych.
6. Wykorzystanie lokalnego potencjału w procesie integracji osób
niepełnosprawnych ze społeczeństwem.
7. Doskonalenie systemu pomocy osobom niepełnosprawnym.
8. Zintegrowanie działań samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych
na rzecz profilaktyki i rozwiązywania problemów osób niepełnosprawnych.
W pomocy ludziom w podeszłym wieku postawiono cele:
1. Ułatwianie dostępu do usług socjalno-bytowych, społecznych i zdrowotnych
ułatwiających życie ludziom starszym i wydłużających okres ich samodzielności
społecznej.
2. Pomoc w organizowaniu czasu wolnego, form rekreacji i wypoczynku.
15
3. Zwiększenie aktywności życiowej ludzi starszych poprzez pomoc w łagodzeniu
trudności wynikających z wieku i stworzenie możliwości uczestnictwa w życiu
społecznym.
Aby zmniejszyć bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych
i prowadzaniu gospodarstwa domowego wyznaczono cele:
1. Wzmacnianie trwałości rodziny i przeciwdziałanie niekorzystnym zjawiskom
dezorganizującym życie rodziny.
2. Systemowe podejście do pracy z rodziną i kompleksowe oddziaływanie na nią.
3. Wspomaganie rodzin w wypełnianiu przez nie funkcji opiekuńczych,
wychowawczych i zabezpieczających.
4. Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci z rodzin dysfunkcyjnych.
Cele postawione dla rozwiązania problemów alkoholizmu w Gminie:
1. Zapobieganie odwykowego i zwalczenie problemów związanych z uzależnieniem
od alkoholu.
2. Wypracowanie i doskonalenie form pracy z podopiecznym w celu mobilizacji do
podjęcia leczenia.
3. Ochrona dzieci przed skutkami alkoholizmu.
4. Współpraca z lokalnymi instytucjami i organizacjami pomagającymi osobom
uzależnionym i ich rodzinom.
Podsumowując wszystkie powyższe punkty, określona została wizja Gminy
Siedlisko jako Gminy rozwijającej się w sposób zrównoważony, inwestującej w swoich
mieszkańców oraz przedsiębiorców.
Program Rewitalizacji Gminy Siedlisko na lata 2016-2023dąży do realizacji celów
w sposób pośredni lub bezpośredni.
16
II. CHARAKTERYSTYKA GMINYSIEDLISKO
1. Położenie Gminy
Gmina Siedlisko, jest gminą wiejską powstałą w 1973 roku usytuowaną
w południowo-wschodniej części województwa lubuskiego, powiecie nowosolskim.
Siedzibą władz gminnych jest wieś Siedlisko. Graniczy z Gminami: od strony północno-
zachodniej z Gminą wiejską Nowa Sól i Gminą miejską Nowa Sól, od strony południowo-
wschodniej z Gminą miejsko-wiejską Sława, południowo-wschodniej z Gminą Kotla,
południowo-zachodniej z Gminą miejsko-wiejską Bytom Odrzański. Południowa granicę
Gminy stanowi Odra. Powierzchnia Gminy wynosi 9216 ha. Obejmuje terytorialnie 9
wsi i 5 sołectw. Na Rysunku 1 widnieje mapa z położeniem Gminy Siedlisko. Natomiast
na Rysunku 2 zobrazowano położenie Gminy na tle województwa lubuskiego oraz
powiatu nowosolskiego.
Rys. 1. Położenie Gminy Siedlisko
Źródło: Google maps
Gminawedług podziału fizyczno – geograficznego Kondrackiego należy
do prowincji Niż Środkowoeuropejski, podprowincji Niziny Środkowopolskiej,
makroregionu Obniżenie Milicko-Głogowskie, mezoregionu Pradolina Głogowska.
17
Rys. 2.Gmina Siedlisko na tle województwa lubuskiego oraz powiatu
nowosolskiego.
Źródło: www.rzg.pl oraz www.osp.org.pl
2. Historia Gminy
W okolicach Siedliska (dawna nazwa niemiecka Colorath) zostały
udokumentowane pierwsze ślady osadnictwa datowane na okres II i I wieku p.n.e.
Pierwsza wzmianka o Siedlisku znajduje się w akcie o nabyciu kasztelanii bytomskiej
przez Henryka III - księcia głogowskiego. W 1591 nastąpiło przejęcie majątku przez
Jerzego von Schnieich, który zbudował w Siedlisku nowy zamek. Zamek ten przez
kolejne wieki był rozbudowywany jednak w 1945 roku strawił do potężny pożar. Od lat
Powiat nowosolski -
podział na gminy
Województwo lubuskie -
podział na powiaty i gminy
18
60. XX wieku zamek jest powolnie oczyszczany z gruzów. Gmina Siedlisko została
utworzona w 1973 roku.
3. Podział na sołectwa
Gmina swoim obszarem obejmuje 5 sołectw: Bielawy, Borowiec, Piękne Kąty,
Różanówka i Siedlisko (będące siedzibą władz Gminy). W Tabeli 1 zamieszczono podział
Gminy sołectwa z uwzględnieniem ilości mieszkańców oraz powierzchnią. Dane
na temat ilości mieszkańców oraz powierzchni sołectw pochodzą od Urzędu Gminy w
Siedlisku.
Tab. 1. Podział Gminy Siedlisko na sołectwa.
Lp. Sołectwo Liczba mieszkańców Powierzchnia [ha]
1. Bielawy 879 4319
2. Borowiec 395 1367
3. Piękne Kąty 123 178
4. Różanówka 314 1204
5. Siedlisko 1882 4319
RAZEM 3593 9216
Źródło: Urząd Gminy w Siedlisku
4. Klimat
Na terenie Gminy występuje typ klimatu "Krainy Wielkich Dolin" dzielnicy
środkowej, który sprawia, że średnia roczna temperatura wynosi 8oC, a okres
wegetacyjny trwa 210-220 dni. Średnia temperatura powietrza w miesiącu
najzimniejszym - styczniu wynosi -4oC, natomiast w miesiącu najcieplejszym - lipcu
wynosi średnio +18oC. Średnia roczna suma opadów wynosi 580 mm, gdzie
maksymalna suma miesięczna notowana jest w lipcu a minimalna w lutym. Parowanie
terenowe średniorocznie wynosi około 400 mm. Przeważające kierunki wiatru
to zachodni i południowo-zachodni, których prędkość wynosi 3-3,5 m/s. Pokrywa
19
śnieżna utrzymuje się przed 50-60 dni (Studium uwarunkowań.., Stan środowiska
w województwie lubuskim… 2015).
5. Wody
Teren GminySiedliskopołożony jest w dorzeczu Odry, która odwadnia teren wraz
z licznymi, małymi odciekami płynącymi w obrębie Pradoliny Głogowkiej. Sieć cieków
przekształcona jest przez budowę licznych kanałów i rowów melioracyjnych. Występują
dwa największe cieki noszą nazwę rowów bądź kanałów: Kanał Krzyski i Krzyski Rów.
Dolina Odry podczas wezbrań zostaje zalewana, także w części chronionej przez wały
przeciwpowodziowe w przypadku gdy wezbranie jest bardzo wysokie. Na obszarze
Gminy znajduje się Główny Zbiorniki Wód Podziemnych (GZWP) - Pradolina Barycz -
Głogów – nr 302. Na Rysunku 3 zamieszczono mapę pokazujące granice GZWP oraz JCWPd,
na obszarze których leży Gmina Siedlisko.
Północna część Gminy należy do 71 Jednolitej Części Wód Podziemnych. Jeden
poziom wodonośny o charakterze nieciągłym znajduje się w osadach
czwartorzędowych. Związany jest z zachodnią częścią pradoliny warszwsko-berlińskiej.
Pojedynczy poziom mioceński nie posiada kontaktu z poziomem wyższym
czwartorzędowym. Poniżej występuje poziom oligoceński. Dominujące piętro
wodonośne znajduje się w utworach czwartorzędowych, główne użytkowe poziomy
wodonośne w utworach kenozoicznych, trzeciorzędowych i czwartorzędowych.
Występują tutaj wody porowe w utworach piaszczystych (Państwowa Służba
Hydrogeologiczna).
Południowa część Gminy leży w zasięgu 66 Jednolitej Części Wód Podziemnych.
W utworach czwartorzędowych występuje jeden poziom wodonośny. Kolejny poziom
wodonośny położony jest w utworach mioceńskich, leży od na znacznej głębokości.
Występują tutaj wody porowe w utworach piaszczystych (Państwowa Służba
Hydrogeologiczna).
20
Rys. 3. Jednolite części wód podziemnych na terenie Gminy Siedlisko.
Źródło: www.mjwp.gios.gov.pl
6. Gleby
Jakość gleb występujących na obszarze Gminy determinowana jest
występowaniem czwartorzędowych osadów w pokrywie terenu oraz położeniem
Gminy. Dominuje III klasa gleb, następnie zaznacza się udział gleb klasy IV, natomiast
najmniej gleb zaliczanych jest do klasy II. Przeważają mady i gleby brunatne. Blisko
połowa powierzchni Gminy wykorzystywana jest rolniczo, natomiast 38,3%
powierzchni Gminy jest zalesiona.
Gleby na terenie Gminy uznawane są za niziny strefy nizinnej II będące typem
obszarów ONW - obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania (Wykaz
obszarów ONW Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Instytutu Uprawy
Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach).
21
7. Strefa przestrzenna środowiska
7.1. Struktura przestrzenna Gminy Siedlisko
Struktura przestrzenna Gminy w dużej mierze warunkowana jest zajmowaniem
dużej powierzchni przez zbiorowiska roślinne (lesistość Gminy wynosi 38,3%).
Kompleksy lasów znajdują się w północnej, północno-wschodniej i zachodniej części
Gminy, natomiast południową granicę stanowi rzeka Odra.
Na terenie Gminy Siedlisko dominującym typem zabudowy jest zabudowa
mieszkaniowa, złożona głównie z zabudowy zagrodowej i jednorodzinnej. Gmina
Siedlisko to Gmina o dominującej funkcji rolniczej i uzupełniającej usługowej.
W skład Gminy wchodzi 9 wsi Siedlisko, Bielawy, Kierzno, Piękne Kąty,
Różanówka, Dębianka, Radocin, Borowiec i Zwierzyniec. Największym pod względem
liczby mieszkańców sołectwem jest Siedlisko, w którym zamieszkuje ok. 50% ogólnej
liczby mieszkańców. Sprawia to,że wieś jest centrum administracyjnym oraz publicznym
Gminy. Tutaj też skoncentrowane są placówki oświatowe oraz medyczne. Ważnym
elementem wsi jest również Zespół Zamkowy będący miejscem rekreacji, wypoczynku
i wydarzeń kulturalnych w Gminie (organizowane tam Dni Bzów). Dodatkowym atutem
jest bliskie sąsiedztwo doliny Odry.
Gmina Siedlisko jest jedną z najrzadziej zaludnionych gmin powiatu
nowosolskiego. Średnia zaludnienia Gminy w roku 2014 wynosiła 39 osób/km2(GUS
2014).
7.2. Stan środowiska
W 2014 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze
przeprowadził na ternie Gminy Siedlisko badanie wód rzecznych na jednolitej części
wód powierzchniowych " Odrzysko" - na Kanale Krzyckim we wsi Siedlisko. Badanie
to określa potencjał ekologiczny wód jako dobry gdzie klasa elementów biologicznych
oraz klasa elementów hydromorfologicznych zaliczane są do klasy I, natomiast klasa
elementów fizykochemicznych (grupy 3.1- 3.5) jako klasa II. Nie został określony stan
chemiczny wód oraz nie przeprowadzono całościowej oceny stanu jednolitej części wód
powierzchniowych (Informacja o stanie środowiska w powiecie nowosolskim… 2015).
22
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej Górze administruje
pomiary jakości powietrza atmosferycznego na obszarze województwa lubuskiego
w ramach Państwowego monitoringu środowiska na stacjach monitoringu powietrza.
Województwo lubuskie stanowią 3 strefy: m. Gorzów Wlkp., m. Zielona Góra oraz strefa
lubuska (do której należy Gmina Siedlisko). W samej Gminie nie jest zlokalizowany
punkt pomiarowy dlatego do analizy stanu powietrza użyte są wyniki z Wschowy leżącej
w sąsiadującym powiecie wschowskim.
Pomiary zanieczyszczeń powietrza przeprowadzone w 2015 r. na terenie
województwa lubuskiego pod kątem ochrony zdrowia wykazały, iż stężenia dwutlenku
siarki,dwutlenku azotu, benzenu, tlenku węgla, ozonu, pyłu zawieszonego PM10 oraz
PM2,5 nie przekraczają obowiązujących stężeń dopuszczalnych. Na tej podstawie
wszystkie strefy województwa lubuskiego zaliczono do klasy A (Roczna ocena jakości
powietrza w województwie lubuskim 2016).
Na terenie Gminy Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska nie przeprowadza
pomiarów poziomów pól elektromagnetycznych, hałasu oraz wód podziemnych
(Informacja o stanie środowiska w powiecie nowosolskim… 2015).
Masa wszystkich zmieszanych odpadów komunalnych w 2014 r. zebranych
z terenu Gminy stanowiła łącznie 550,95 Mg. Przeliczając tę ilość na liczbę mieszkańców
Gminy ilość odpadów komunalnych na jednego mieszkańca wynosi 150,8 kg. Z terenu
Gminy odpady odbierane są przez jedną firmę(GUS 2014).
7.3. Diagnoza przyrodnicza
Obszar Gminy Siedlisko jest atrakcyjny przyrodniczo. Cennym walorem jest duża
lesistość Gminy wynosząca 38,3% oraz położenie w dolinie Odry. Tereny te będą
atrakcyjne dla osób odwiedzających Gminę w celach turystycznych jak i dla
mieszkańców chcących aktywnie spędzić wolny czas na łonie natury.
Występują tutaj następujące formy ochrony przyrody: Obszar Chronionego
Krajobrazu Nowosolska Dolina Odry oraz 11 pomników przyrody. Południowa część
obszaru Gminy, wzdłuż Odry objęta jest ochroną programu Natura 2000 - obszar
siedliskowy Nowosolska Dolina Odry oraz obszar ptasi Dolina środkowej Odry.
23
7.3.1. Obszar siedliskowy Natura 2000 - Nowosolska Dolina Odry
Na obszarze Gminy znajduje się obszar siedliskowy Natura 2000 - Nowosolska
Dolina Odry (PLH080014). Obszar ten obejmuje typowo wykształcone płaty lasów
i zarośli łęgowych, które podlegają zalewom. Obszar ten jest istotny dla ochrony ptasich
siedlisk łęgowych i gradowych oraz ochrony starorzeczy. Znajdują się tu także cenne
siedliska łąk selernicowych i zbiorowisk namulisk rzecznych.
7.3.2. Obszar ptasi Natura 2000 - Dolina Środkowej Odry
Na obszarze Gminy znajduje się także obszar ptasi Natura 200 - Dolina Środkowej
Odry (PLB080004). Jest to obszar specjalnej ochrony ptaków, który obejmuje fragment
doliny rzeki Odry. Obszar ten jest istotny dla ochrony lęgowej i przelotowej 14
gatunków ptaków w tym 8 gatunków ujętych w załączniki I Dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady 2009/147/WE w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, jest to
trzemielojad, kania czarna, kania ruda, błotnik stawowy, derkacz, rybitwa białowąsna,
zimorodek i dzięcioł średni.
7.3.3. Obszar Chronionego Krajobrazu Nowosolska Dolina Odry
Na obszarze Gminy znajduje się Obszar Chronionego Krajobrazu - Nowosolska
Dolina Odry utworzony 08.09.2003. Łączna powierzchnia obszaru wynosi 9852,9 ha,
z czego na terenie Gminy Siedlisko znajduje się 380 ha. Obszar ten znajduje się na
południe od wału przeciwpowodziowego Odry oraz obejmuję obszar Odry.
Charakterystyczne na tym terenie są skupiska lasów grądowych (wilgotnych). Duża
bioróżnorodność sprawia, że miejsce to jest siedliskiem, miejscem rozmnażania się, jak
i zimowania wielu gatunków płazów, gadów i ptaków (czapla siwa, błotniak
stawowy, kania rdzawa, bielik zimorodek, bocian biały). Na obszarze Gminy Siedlisko
znajduje się cenny fragment Obszaru, którym jest aleja dębowa leżąca na wale
przeciwpowodziowym, w obrębie której wydzielono kilka pomników przyrody.
7.3.4. Pomniki przyrody
Na obszarze Gminy znajdują się niniejsze pomniki przyrody z rejestru
Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody (Rejestr pomników przyrody województwa
lubuskiego, stan na 28 lipca 2016 r.):
1. Siedlisko - wieś - Dąb szypułkowy- rośnie na wale ochronnym 100 m
od mostka na fosie zamku.
24
2. Siedlisko - Klerzno - skupienie 2 topoli - rosną w pasie drogi wojewódzkiej
ok. 100 m od przystanku PKS w Kierznie.
3. Siedlisko - Piękne Kąty - skupienie 5 dębów - rosną przy głównej drodze
do Różanówki.
4. Siedlisko - Bielawy - Dąb szypułkowy - N-ctwo Nowa Sól, obr. leśny
Przyborów, L-ctwo Siedlisko, oddz. 271 a.
5. Siedlisko - wieś - Dąb szypułkowy - N-ctwo Nowa Sól, obr. leśny Przyborów,
L-ctwo Odra, oddz. 239 a.
6. Siedlisko - wieś - Dąb szypułkowy - N-ctwa Nowo Sól, obr. leśny Przyborów,
L-ctwo Odra, oddz. 242 c.
7. Siedlisko - Bielawy - Dąb szypułkowy - N-ctwo Sława Śl. L-ctwo Strzeszów,
oddz. 250 f.
8. Siedlisko - Bielawy - Dąb szypułkowy - N-ctwo Sława Śl., obr. leśny Sława, L-
ctwo Strzeszów, oddz. 250 h.
9. Siedlisko - Bielawy - Dąb szypułkowy - N-ctwo Sława Śl., obr. leśny Sława, L-
ctwo Strzeszów, oddz. 250 f.
10. Siedlisko - Różnówka - Dąb szypułkowy - rośnie w pasie drogowym.
11. Siedlisko - wieś - Cis pospolity - rośnie na terenie Zespołu Placówek
Oświatowych w Siedlisku.
12. Siedlisko - wieś - Dąb szypułkowy - rośnie w centrum wsi Siedlisko.
7.4. Dziedzictwo kulturowe
Na terenie Gminy Siedlisko znajduje się kilka zabytków wpisanych do rejestru
oraz takie, które są uznawane za zabytki. Większość z nich związana jest z Zespołem
Zamkowym w Siedlisku.
Jako zabytki wpisane do Rejestru uznane zostały:
zespół zamkowy, XVI-XIX, pocz. XX:
o ruiny zamku, nr rej.: 16/132 z 2.01.1950
o park, nr rej.: 3105 z 28.09.1978
o mauzoleum księżnej Wandy Henckel v.Donnesmarck, pocz. XX, nr rej.:
3236 z 16.07.1991
25
3 domy folwarczne, pl. Zamkowy 12, 13, 14, pocz. XIX, nr rej.: 1908
z 19.04.1971(Rejestr zabytków nieruchomych województwa lubuskiego).
Dodatkowo za zabytki uznaje się Kościół p.w. Narodzenia NMP, bramę w zespole
domów mieszkalnych folwarku murowanego oraz dom przy poczcie z 1 poł. XIX wieku.
Obszar Gminy uznać można za cenny krajobrazowo - turystycznie i wypoczynkowo
ze względu na kompleks Zamkowy oraz tereny doliny Odry. Lokalne dziedzictwo
kulturowe wspierane jest przez funkcjonujący Gminny Ośrodek Kultury i Sportu
oraz Gminną Bibliotekę.
7.5. Struktura użytkowania gruntów
Powierzchnia Gminy stanowi 9216 ha z czego powierzchnia lądowa to 8999 ha.
Pozostały podział gruntów przedstawia się następująco (GUS 2014):
Użytki rolne - 4966 ha, w tym:
o Grunty orne - 4104 ha
o Łąki trwałe- 316 ha
o Pastwiska trwałe- 340 ha
o Sady- 3 ha
o grunty rolne zabudowane - 122 ha
o grunty pod stawami i rowami – 81 ha
Grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione - 3652 ha, w tym:
o lasy – 3621 ha
o zadrzewione i zakrzewione – 31 ha
Grunty pod wodami - 217 ha
Grunty zabudowane i zurbanizowane -286 ha, w tym:
o Mieszkaniowe – 33 ha
o Przemysłowe - 5 ha
o Inne zabudowane – 18 ha
o zurbanizowane niezabudowane 10 ha
o rekreacji i wypoczynku - 13 ha
o komunikacyjne - drogi - 202 ha
26
o komunikacyjne - inne - 4 ha
o kopalne 1 ha
Nieużytki - 48 ha
Tereny rożne - 47 ha
Tab. 2. Struktura użytkowania gruntów w Gminie Siedlisko w 2014 r.
Struktura użytkowania gruntów w Gminie Siedlisko w 2014 r.
Podział gruntów Powierzchnia [ha]Użytki rolne 4966
Grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione
3652
Grunty pod wodami 217Grunty zabudowane i zurbanizowane 286
Nieużytki 48Tereny rożne 47
Źródło: Dane Głównego Urzędu Statystycznego
7.5.1. Analiza sytuacji mieszkaniowej Gminy
W 2014 r. w Gminie Siedlisko funkcjonowało 906 mieszkań, z czego 11 zostało
oddanych do użytkowania właśnie w tym roku. Od roku 2008 oddano do użytku
40 mieszkań indywidualnych. Przeciętna powierzchnia użytkowa jednego mieszkania
wynosi 98 m2, natomiast na jedną osobę przypada 24,4 m2. W jednym mieszkaniu
przebywają średnio 4 osoby. Mieszkania wyposażone w instalację wodociągową
stanowią 94,4 %, a w centralne ogrzewanie wyposażonych jest 71% mieszkań. Gmina
nie posiada zasobów mieszkań komunalnych. W 2014 roku zostały wypłacone
46 dodatki mieszkaniowe na kwotę 8780 zł (GUS 2014). W Tabeli 2 zawarto zasoby
mieszkaniowe Gminy oraz ilości mieszkań wyposażonych w poszczególne instalacje
techniczno-sanitarne.
27
Tab. 3. Sytuacja mieszkaniowa w Gminie Siedlisko.
2000 2005 2010 2013 2014
Zasoby mieszkaniowe ogółem [szt.]
Mieszkania 806 859 882 895 906
Izby 3322 3723 4039 4111 4168
Powierzchnia
użytkowa mieszkań [m2]63352 75949 85533 87297 88604
Budynki mieszkalne w Gminie [szt.]
Ogółem b.d b.d 685 697 708
Mieszkania wyposażone w instalacje techniczno – sanitarne [szt.]
Wodociąg b.d 801 832 845 856
Ustęp spłukiwany b.d 672 801 814 825
Łazienka b.d 703 775 788 799
Centralne ogrzewanie b.d 510 624 637 648
b.d. - brak danych
Źródło: Dane Głównego Urzędu Statystycznego
7.6. Infrastruktura techniczna
Infrastruktura techniczna jest to element warunkujący rozwój gospodarczy, czy też
ruch turystyczny Gminy. Przez teren Gminy od strony Zielonej Góry przebiega linia
kolejowa, której charakter jest istotny w strukturze sieci kolejowej Polski. Jednak
na obszarze Gminy nie istnieją linie oraz urządzenia kolejowe. Rozwój transportu
ograniczony jest także brakiem stałej przeprawy przez Odrę, która łączyłaby Gminę
z Bytomiem Odrzańskim. Drogi na terenie Gminy wymagają podniesienia standardu
użytkowania oraz modernizacji.
28
7.6.1. Infrastruktura drogowa
Przez teren Gminy Siedlisko przebiegają trzy drogi wojewódzkie:
nr 320 (Przyborów - Kierzno);
nr 321 (Przyborów - Siedlisko -Różanówka -Kierzno - Głogów);
nr 325 (Tarnów Jezierny - Siedlisko -Bytom Odrzański - Dębianka -Różanówka).
Rys. 4. Infrastruktura drogowa na terenie Gminy Siedlisko.
Źródło: Google Maps
Sieć drogowa jest stosunkowo gęsta i równomiernie rozmieszczona. Długość dróg
wojewódzkich na terenie Gminy wynosi około 34 km, a gminnych ok. 84 km.
Nie zachodzi potrzeba budowy nowych połączeń drogowych lecz konieczna jest
poważna modernizacja i podniesienie standardu utrzymania istniejących dróg
i obiektów mostowych. Drogi gminne to w większości drogi gruntowe, które w terenach
zabudowanych wymagaj utwardzenia nawierzchni i odwodnienia, a pozostałe w terenie
niezabudowanym podniesienia standardu utrzymania.
7.6.2. Komunikacja zbiorowa
29
Na obszarze Gminy Siedlisko funkcjonuje 14 przystanków komunikacji publicznej.
Przystanki te są głównie wykorzystywane do przemieszanie się mieszkańców
do większych miast w powiecie nowosolskim aby dojechać do pracy lub szkoły
ponadgimnazjalnej. W Gminie nie funkcjonuje wewnętrzna komunikacja zbiorowa.
Ze względu na brak infrastruktury na terenie Gminy nie funkcjonuje komunikacja
kolejowa.
W ramach działań przygotowawczych zmierzających do uruchomienia
komunikacji miejskiej na terenie Nowosolskiego Obszaru Funkcjonalnego rozpoczęto
inwentaryzację infrastruktury przystankowej oraz drogowej w Gminach zrzeszonych
w NOF. W jej trakcie oględzinom poddane zostaną istniejące przystanki komunikacyjne
oraz nawierzchnia dróg, po których wytyczono linie komunikacyjne na obszarze Gminy
Siedlisko.
Tab. 4. Liczba przystanków komunikacji publicznej w Gminie Siedlisko.
INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
Sołectwa Liczba przystanków
Bielawy 3
Borowiec 3
Piękne Kąty 1
Różanówka 3
Siedlisko 4
Źródło: Urząd Gminy w Siedlisku
7.6.3. Łączność
Na terenie Gminy znajdują się dwa słupy stacji BTS, oba zlokalizowane we wsi
Borowiec działające w standardzie UMTS oraz GSM w paśmie 900. Mieszkańcy posiadają
dostęp do Internetu, zarówno w mieszkaniach, jak w Gminnej Bibliotece.Łączność
zasadniczo bazowana jest na systemie Telekomunikacji Polskiej S.A., można wziąć pod
uwagę perspektywę przebudowy istniejących systemów na światłowodowe połączenia
automatycznych centrali telefonicznych z wyniesionymi koncentratorami.
30
7.6.4. Wodociągi
Zaopatrzenie w wodę ludności w miejscowości Siedlisko odbywa się z wodociągu
gminnego oraz z indywidualnych studni głębinowych. Długość czynnej sieci rozdzielczej
w GminieSiedliskowynosi 40,6 km według danych GUS na rok 2014. Wszystkie
wodociągi są w zarządzie bądź administracji Gminy. Do budynków mieszkalnych
i zbiorowego mieszkalnictwa wykonano 622 przyłącza. Ilość wody dostarczona
do gospodarstw domowych wynosi 72 dm3. Z sieci wodociągowej w 2014 roku
korzystało 2999 osoby, a średnie zużycie wody w gospodarstwach domowych
na 1 mieszkańca wyniosło 19,7 m3. Z sieci wodociągowej korzysta 82,5 % ogółu ludności
Gminy.
7.6.5. Kanalizacja i oczyszczalnie ścieków
Kanalizacja sanitarna
Długość sieci kanalizacyjnej w GminieSiedliskow roku 2014 wynosiła 5,7 km,
a cała sieć jest zarządzana bądź administrowana przez Gminę. Sieć posiada 43 przyłączy
prowadzących do budynków mieszkalnych. Według danych GUS na terenie
GminySiedlisko w 2014 r. z sieci kanalizacyjnej korzystało 636 mieszkańców, od których
odprowadzono 16 dm3 ścieków. Z sieci kanalizacyjnej korzysta 17,5% ogółu ludności
Gminy. Różnica pomiędzy odsetkiem ludności korzystającej z sieci wodociągowej
i kanalizacyjnej wynosi 65%.
Oczyszczalnia ścieków
Na terenie GminySiedlisko istnieje jedna komunalna oczyszczalnia ścieków,
posiada ona zdolność do podwyższonego usuwania biogenów. Przepustowość
oczyszczalni według projektu wynosi 123m3/dobę, co na jednego mieszkańca Gminy
wynosi 0,04 m3/dobę. W roku 2014 oczyszczono 16 dm3 ścieków, natomiast wliczając
wody infiltracyjne i ścieki dowożone oczyszczono 23 dm3 ścieków. Z oczyszczalni
korzysta 555 osób. W Tabeli 3 przedstawiono długości wodociągów i kanalizacji
oraz ilość oczyszczalni ścieków na przestrzeni lat 2000-2014.
31
Tab. 5. Wodociągi, kanalizacja i oczyszczalnie ścieków w Gminie Siedlisko.
Dane w poszczególnych latach:
2000 2005 2010 2014
Długość wodociągów[km] 23,2 31,4 40,2 40,6
Długość kanalizacji [km] 2,0 1,7 1,7 5,7
Oczyszczalnia ścieków [ilość] 1 1 1 1
Źródło: Dane Głównego Urzędu Statystycznego
7.7. Diagnoza urbanistyczno-architektoniczna
Gmina Siedlisko jest obszarem o wyjątkowych walorach krajobrazu kulturowego.
Obszar ten jest atrakcyjny rekreacyjnie i turystycznie ze względu na duża ilość terenów
zielonych oraz bliskość Odry w połączeniu z obiektami zabytkowymi związanymi
z Zespołem Zamkowym w Siedlisku oraz z innymi zabytkami.
Wsie w Gminie nie posiadają ustalonych schematów budownictwa, są też
nierównomiernie rozłożenie na jej obszarze. Zabudowa składa się z budynków
z różnych okresów, budowanych z różnych materiałów oraz posiadających różne
standardy użytkowania jak i technologiczne. Zabudowa mieszkaniowa jak i gospodarcza
nie posiada szczególnych wartości kulturowych.
By poprawić estetykę Gminy należy wskazać kierunek w budownictwie,
przestrzenie pozwalające na swobodną komunikację, wyznaczyć tereny, w których będą
występować usługi przeznaczone dla turystów oraz zagospodarować miejsca rekreacji
dla mieszkańców. Atrakcyjne turystycznie jest także wyznaczenie tras i dróg dla
rowerów, które aktualnie w Gminie nie funkcjonują.
32
7.8. Problemy zidentyfikowane w obszarze zagospodarowania przestrzennego
i w sferze środowiskowej
W sferze zagospodarowania przestrzennego i sferze środowiskowej
zidentyfikowano następujące problemy:
zły stan dróg,
brak prawidłowo rozwiniętej kanalizacyjnej,
duża różnica pomiędzy odsetkiem ludności korzystającej z wodociągu
a kanalizacji,
brak połączeń kolejowych,
brak chodników,
brak ścieżek rowerowych,
brak energii pozyskiwanej ze źródeł odnawialnych,
brak przeciwdziałaniu zalewaniu obszaru przez wezbraną Odrę,
brak mostu łączącego Gminę z miastem Bytom Odrzański.
8. Strefa gospodarcza
8.1. Diagnoza ekonomiczno-gospodarcza
Celem analizy jest wykazanie tych obszarów, które mogą wpływać na szybkość
rozwoju gospodarczego. Ważne będzie wskazanie narzędzi dostarczanych przez miasto
bądź inne podmioty, wpływające na jego wzrost.
8.1.1. Struktura działalności gospodarczej
Gmina Siedlisko jest Gminą rolniczą bez zakładów przemysłowych. Istnieje jednak
sieć małych zakładów produkcyjnych i handlowych takich jak piekarnie, cukiernie,
stolarnie, firmy budowlane.
Według danych Urzędu Gminy w Siedlisku na terenie Gminyw roku 2016
zarejestrowanych jest 145 przedsiębiorców sektora prywatnego. W Tabeli 6
zamieszczono podział ilość podmiotów gospodarczych na poszczególne sołectwa
w Gminie.
33
Tab. 6. Liczba podmiotów gospodarczych w Gminie Siedlisko w 2016 r.
PODMIOTY GOSPODARCZE
Sołectwo Liczba podmiotów gospodarczych
Bielawy 25
Borowiec 12
Piękne Kąty 3
Różanówka 9
Siedlisko 96
Źródło: Urząd Gminy w Siedlisku
Według podziału podmiotów na grupy rodzajów działalności PKD w 2014 rozkład
procentowy udziałów poszczególnych grup przestawia się następująco:
pozostała działalność usługowa - 54%;
przemysł i budownictwo - 38%;
rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo - 8%.
Na terenie Gminy działają następujące placówki handlowe:
sklepy spożywczo-przemysłowe – 14,
piekarnie – 2,
sklep z wyrobami wędliniarskimi – 1,
cukiernia – 1,
kwiaciarnia – 1,
punkt apteczny – 2,
markety – DINO, SPAR.
34
Tab. 7. Podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON podział
wg sektorów własnościowych w Gminie Siedlisko w 2014 r.
PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ WPISANE DO REJESTRU REGON
Podmioty wg sektorów własnościowych
podmioty gospodarki narodowej ogółem 211
sektor publiczny - ogółem 12
sektor publiczny - państwowe i samorządowe jednostki prawa
budżetowego10
sektor prywatny - ogółem 199
sektor prywatny - osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 159
sektor prywatny - spółki handlowe 12
sektor prywatny - spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego 3
sektor prywatny - spółdzielnie 4
sektor prywatny - fundacje 1
sektor prywatny - stowarzyszenia i organizacje społeczne 6
Źródło: Dane Głównego Urzędu Statystycznego
8.1.2. Uwarunkowania budżetowe realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych
Dochody Gminy Siedlisko w 2014 roku wynosiły łącznie 11802194,89 zł. Dochody
na jednego mieszkańca w Gminie wynosiły w 2014 r. 3229,94 zł. W 2014 roku Gmina
otrzymała środki z Unii Europejskiej na finansowanie programów projektów unijnych
na kwotę 238304,54 zł oraz płatności w zakresie budżetu środków europejskich
na kwotę 71407,83 zł (GUS 2014).
35
Tab. 8. Finanse publiczne w Gminie Siedlisko w latach 2011-2014.
Finanse publiczne w Gminie Siedlisko w latach 2011-2014 [zł]
2011 2012 2013 2014
Dochody ogółem12290748,6
2
12028007,0
2
11621987,9
711802194,89
Dochody własne 4014278,38 3875012,66 3332118,55 3807116,48
Dotacje 3750211,24 3088568,36 3154053,42 3303512,41
Finansowanie i
współfinansowanie
programów i projektów
unijnych
1280063,50 1047160,15 164997,89 410516,07
Wydatki z budżetu ogółem11652859,9
9
12281535,6
4
11456131,1
811284088,40
Subwencja ogólna 4526259,00 5064426,00 5135816,00 4691566,00
Źródło: Dane Głównego Urzędu Statystycznego
36
Tab.9. Wydatki budżetu GminySiedliskow 2014 r.
Wydatki budżetu Gminy w 2014 r. według działów [%]
Oświata i wychowanie 36,9
Pomoc społeczna 26,9
Administracja publiczna 14,0
Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 4,3
Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 3,5
Rolnictwo i łowiectwo 3,0
Transport i łączność 2,9
Obsługa długu publicznego 2,2
Edukacyjna opieka wychowawcza 1,7
Kultura fizyczna 1,1
Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej 0,9
Gospodarka mieszkaniowa 0,9
Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa 0,8
Turystyka 0,4
Ochrona zdrowia 0,3
Działalność usługowa 0,2
Urzędy naczelnych organów władzy państwowej,
kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa 0,2
Źródło: Dane Głównego Urzędu Statystycznego
37
Oświata i wychowanie
37%
Pomoc społeczna27%
Administracja publiczna
14%Gospodarka komunalna i
ochrona środowiska
4%
Kultura i ochrona dziedz-
ictwa naro-dowego
4%
Rolnictwo i łowiectwo
3%
Transport i łączność
3%
pozostałe 9%
Wydatki budżetu gminy Siedlisko w 2014 r.
Rys. 5.Wydatki budżetu Gminy Siedlisko w 2014 roku.
Źródło: Dane Głównego Urzędu Statystycznego, opracowanie własne
8.2. Problemy zidentyfikowane w sferze gospodarczej
W sferze gospodarczej zidentyfikowano następujące problemy:
brak wsparcia małych przedsiębiorstw ze strony Gminy,
brak zachęty do zatrzymania młodych ludzi w Gminie,
brak wsparcia przy tworzeniu nowych miejsc pracy,
słabo rozwinięta oferta inwestycyjna dla przedsiębiorców,
niewielka różnorodność gospodarcza,
małe zaplecze naukowe.
38
9. Strefa społeczna i kulturowa
9.1. Struktura demograficzna
GminaSiedlisko liczy 3635 mieszkańców (dane z GUS z 2014 r.), z czego 50,1%
stanowią kobiety, a 49,9% mężczyźni.Średni wiek mieszkańców wynosi 36,1 lat i jest
znacznie mniejszy od średniego wieku mieszkańców województwa lubuskiego
oraz znacznie mniejszy od średniego wieku mieszkańców całej Polski.
Mieszkańcy Gminy Siedlisko zawarli w 2014 roku 15 małżeństw, co odpowiada
4,1 małżeństwom na 1000 mieszkańców. Jest to znacznie mniej od wartości dla
województwa lubuskiego oraz znacznie mniej od wartości dla Polski. W tym samym
okresie odnotowano 1,9 rozwodów przypadających na 1000 mieszkańców.
29,1% mieszkańców Gminy Siedlisko jest stanu wolnego, 54,0% żyje w małżeństwie,
5,3% mieszkańców jest po rozwodzie, a 9,5% to wdowy/wdowcy.
Gmina Siedlisko charakteryzuje się dodatnim przyrostem naturalnym wynoszącym
14. Odpowiada to przyrostowi naturalnemu 3,8 na 1000 mieszkańców Gminy Siedlisko.
W 2014 roku urodziło się 43 dzieci, w tym 58,1% dziewczynek i 41,9% chłopców.
Współczynnik dynamiki demograficznej, czyli stosunek liczby urodzeń żywych do liczby
zgonów wynosi 0,97 i jest nieznacznie mniejszy od średniej dla województwa oraz
porównywalny do współczynnika dynamiki demograficznej dla całego kraju.
Na 1000 ludności Gminy Siedlisko przypada 7.94 zgonów.
W 2014 roku zarejestrowano 20 zameldowań w ruchu wewnętrznym oraz
59 wymeldowań, w wyniku czego saldo migracji wewnętrznych wynosi dla Gminy
Siedlisko -39. W tym samym roku saldo migracji zagranicznych wynosiło0.
64,1% mieszkańców Gminy Siedlisko jest w wieku produkcyjnym, 22,0% w wieku
przedprodukcyjnym, a 13,9% mieszkańców jest w wieku poprodukcyjnym.
Szczegółowe dane dotyczące ludności w GminieSiedlisko w latach
2011-2014 przedstawiają poniższe tabele oraz wykresy.
39
Tab.10. Ludność w Gminie Siedlisko w latach 2011 - 2014.
2011 2012 2013 2014
Liczba ludności w Gminie Siedlisko
Ogółem 3614 3677 3674 3635
Mężczyźni 1803 1827 1833 1819
Kobiety 1811 1850 1841 1816
Liczba ludności w Gminie Siedlisko na 1 km2
Ogółem 39 40 40 39
Źródło: Dane Głównego Urzędu Statystycznego
Ryc. 6. Struktura wieku i płci w Gminie Siedlisko w 2014 roku.
Źródło: Dane Głównego Urzędu Statystycznego, opracowanie: polskawliczbach.pl
40
9.2. Bezpieczeństwo w Gminie
Na terenie GminySiedliskodziała Komenda Powiatowa Policji w Nowej Soli. W celu
zapewnienia bezpieczeństwa na obszarze Gminy działa przypisany jej
dzielnicowy.Według danych KPP w Nowej Soli w roku 2015 na ternie Gminypolicja
przeprowadziła 304 interwencje, a na jej terenie popełniono 67 przestępstw.
W Gminie funkcjonują 2 jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej zlokalizowane
we wsi Siedlisko oraz Bielawy, działające pod Komendą Powiatową Państwowej Straży
Pożarnej w Nowej Soli.
9.3. Pomoc społeczna
Poziom życia ludności Gminy jest niejednolity. Brak jest danych, które
umożliwiłyby analizę wysokości i struktury dochodów mieszkańców.
Osoby ubogie mogą liczyć na wsparcie ze strony Ośrodka Pomocy Społecznej
w Siedlisku, który działa na terenie Gminy.Najczęstszymi przyczynami kwalifikującymi
do udzielania pomocy przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Siedlisku są:
ubóstwo;
bezrobocie;
niepełnosprawność, długotrwała lub ciężka choroba;
bezradność w sprawach opiekuńczo- wychowawczych i prowadzenia
gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
alkoholizm
trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu zakładu karnego;
potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietność;
zdarzenie losowe lub sytuacja kryzysowa.
Tab. 11. Osoby objęte pomocą Ośrodka Pomocy Społecznej w Siedlisku w latach
2011-2014.
41
2011 2012 2013 2014
Osoby objęte pomocą OPS w Siedlisku: 544 523 557 477
ze względu na ubóstwo 491 473 491 421
z powodu bezrobocia 386 360 426 370
z uwagi na niepełnosprawność i długotrwałą chorobę 78 103 108 108
ze względu na bezradność w sprawach opiekuńczo -
wychowawczych 74 61 63 68
z powody trudności do przystosowania się do życia po
zwolnieniu z zakładu karnego 8 7 8 7
Osoby uzależnione od alkoholu objęte pomocą OPS w
Siedlisku 5 3 5 2
Źródło: Strategia rozwiązywania problemów społecznych Gminy Siedlisko
na lata 2016-2025.
W Gminie Siedlisko na przestrzeni lat 2011-2014 rosła liczba osób korzystających
ze świadczeń socjalnych. W 2014 roku świadczenie przyznano 284 osobom,
179 rodzinom, w rodzinach tych jest 477 osób. Przenosząc liczbę osób korzystających
ze świadczeń socjalnych na 1000 mieszkańców Gminy, Gmina Siedlisko jest jedną
z uboższych gmin w powiecie nowosolskim. W ogólnej liczbie świadczeń 2014 roku
świadczenie pobierały ze względu na ubóstwo 152 rodziny co daje 421 osób. W Gminie
udział osób długotrwale korzystających ze świadczeń w ogólnej liczbie
świadczeniobiorców wynosi 48%.
9.4. Rynek pracy
Dokonując analizę wieku produkcyjnego, który jest określany jako wiek zdolności
do pracy, gdzie w Polsce przyjmuje się granicę wieku dla mężczyzn 18-64 lata, dla kobiet
18-59 lat, wyróżniono trzy grupy:
Ludność w wieku przedprodukcyjnym (0-17 lat),
Ludność w wieku produkcyjnym (18-59 dla kobiet oraz 18-64 dla mężczyzn),
42
Ludność w wieku poprodukcyjnym (60 lat i więcej dla kobiet oraz 65 lat i więcej
dla mężczyzn).
Strukturę produkcyjnych grup wieku w roku 2014 w Gminie Siedlisko
przedstawiono na Rysunku 7. W GminieSiedlisko w wieku przedprodukcyjnym znajduje
się 22% społeczeństwa, w wieku produkcyjnym 64%, a w wieku poprodukcyjnym 14%.
22%
64%
14%
Ludność gminy Siedlisko w wieku:
przedprodukcyjnymprodukcyjnympoprodukcyjnym
Ryc. 7. Produkcyjne grupy wieku w roku 2014.
Źródło: Dane Głównego Urzędu Statystycznego
Wśród aktywnych zawodowo mieszkańców Gminy Siedlisko 285 osób wyjeżdża
do pracy do innych gmin, a 74 pracujących przyjeżdża do pracy spoza Gminy - tak więc
saldo przyjazdów i wyjazdów do pracy wynosi -211.
W Gminie Siedlisko na 1000 mieszkańców pracuje 67 osób . 47,6% wszystkich
pracujących ogółem stanowią kobiety, a 52,4% mężczyźni.
Pracujących mieszkańców Gminy można podzielić według sektorów
ekonomicznych. Podział przestawia się następująco: 15,1% aktywnych zawodowo
mieszkańców Gminy Siedlisko pracuje w sektorze rolniczym (rolnictwo, leśnictwo,
łowiectwo i rybactwo), 41,3% w przemyśle i budownictwie, a 12,6% w sektorze
usługowym (handel, naprawa pojazdów, transport, zakwaterowanie i gastronomia,
informacja i komunikacja) oraz 2,0% pracuje w sektorze finansowym (działalność
finansowa i ubezpieczeniowa, obsługa rynku nieruchomości).
43
9.5. Bezrobocie
Bezrobotnym w rozumieniu przepisów Ustawy o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy jest osoba poszukująca zatrudnienia, która:
ukończyła 18 rok życia,
nie osiągnęła wieku emerytalnego określonego
nie uczy się na żadnym szczeblu kształcenia lub nie jest skierowana na szkolenie
przez Powiatowy Urząd Pracy,
jest zameldowana lub pozostaje w Polsce legalnie lub jej pobyt może
zostaćzalegalizowany.
Bezrobocie w Gminie Siedlisko wynosiło w 2014 roku 23,9% (29,4% wśród kobiet
i 19,0% wśród mężczyzn). Obserwuje się spadek bezrobocia rejestrowanego w latach
2011-2014 (GUS 2014).
Tab. 12. Bezrobotni i pracujący w Gminie Siedlisko w latach 2010-2014.
2010 2011 2012 2013 2014
Bezrobotni zarejestrowani
ogółem 365 365 374 384 293
mężczyźni 166 156 174 164 125
kobiety 199 209 200 220 168
Pracujący
ogółem 248 253 274 261 244
mężczyźni 115 115 134 125 109
kobiety 133 138 140 136 135
Pracujący na 1000 ludności
ogółem 68 70 75 71 67
Źródło: Dane Głównego Urzędu Statystycznego
44
9.6. Oświata i wychowanie kulturalne
W roku 2014 do szkól podstawowych w Gminie uczęszczało 248 uczniów,
natomiast do przedszkoli uczęszczało 80 dzieci.
W Gminie Siedlisko placówki oświatowe są zlokalizowane w dwóch sołectwach:
Siedlisko:
o Przedszkole Publiczne,
o Przedszkole Niepubliczne,
o Zespół Placówek Oświatowych w skład którego wchodzą:
Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka,
Publiczne Gimnazjum im. Kawalerów Orderu Uśmiechu,
Zasadnicza Szkoła Zawodowe na podbudowie gimnazjum;
Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych na podbudowie
Zasadniczej Szkoły Zawodowej;
Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych na podbudowie
ośmioletniej szkoły lub na podbudowie gimnazjum.
Bielawy:
o Szkoła Podstawowa im. Kornela Makuszyńskiego z oddziałem
przedszkolnym
W szkołach poza obowiązkowym programem nauczania prowadzone są
różnorodne zajęcia dodatkowe, na których uczniowie mogą rozwijać swoje
zainteresowania, organizowane są również wyjazdy do powszechnie dostępnych
instytucji kulturalnych i oświatowych. Uczniowie i wychowankowie uczestniczą nie
tylko w życiu swoich szkół ale również integrują się z życiem społeczeństwa.
Placówki posiadają odpowiednie i wystarczające zaplecze dydaktyczne i socjalne
w stosunkudo liczby uczniów. Lokalizacja Gminy pozwala również w dogodny sposób
realizować naukę w wybranych placówkach oświatowych powiatu
nowosolskiego.Placówki posiadają odpowiednie i wystarczające zaplecza dydaktyczne i
socjalne w stosunku do liczby uczniów poszczególnych szkół. Przy szkole znajduje się
pełnowymiarowa hala sportowa oraz boisko ORLIK.
45
Prognozy demograficzne dla Gminy na przyszłe lata przewidują wzrost młodzieży,
który miałby decydujący wpływ na funkcjonowanie i wykorzystanie placówek
oświatowych oraz miejsc rekreacyjnych.
Na terenie Gminy Siedlisko działa Gminny Ośrodek Kultury i Sportu oraz Gminna
Biblioteka. W miejscowości Siedlisko swoją siedzibę ma Gminny Ośrodek Kultury
i Sportu, który prowadzidziałalność kulturalną, sportową i rekreacyjną. Na terenie
miejscowości znajduje się sala wiejska w której odbywają się zebrania rady wiejskiej,
sołeckiej, kół gospodyń wiejskich oraz imprezy masowe, place zabaw wyposażone
w elementy małej architektury oraz boisko sportowe.
Na terenie Gminy działają Stowarzyszenia:
Stowarzyszenie Kraina Lasów i Jezior – Lokalna Grupa Działania,
Stowarzyszenie Miłośników i Hodowców Koni z siedzibą w Siedlisku
Stowarzyszenie KAROLAT z siedzibą w Siedlisku.
Stowarzyszenie „Polski Klub Psa Rasowego” Dolnośląski Oddz. nr 3
z siedzibą w Siedlisku.
Stowarzyszenie Samodzielna Jednostka Strzelecka 3006 Nowa Sól
Związku Strzeleckiego „Strzelec” Organizacji Społeczno – Wychowawczej
z siedzibą w Siedlisku.
Na terenie Gminy działa także jedna fundacja - Fundacja Karolat w
Siedlisku.Została powołana do życia na początku 2011 r. jako oddolna inicjatywa
mieszkańców miejscowości Siedlisko. Jej powstanie jest związane z potrzebą
wyeksponowania historii, kultury materialnej i społecznej Środkowego Nadodrza, ze
szczególnym uwzględnieniem obszaru wchodzącego w skład dawnego Księstwa
Carolath-Beuthen.Fundacja chce kreować nowe podejście do patriotyzmu lokalnego
przez odbudowę ciągłości historycznej, która przez zawirowania historii została
zerwana. W swoich działaniach Fundacja pragnie nawiązywać do najlepszych tradycji
kulturalnych oraz społecznych obecnych na Środkowym Nadodrzu, bez względu na ich
pochodzenie narodowe, religijne czy jakiekolwiek, a mogących przyczynić się do
podniesienia jakości życia jego mieszkańców i zwiększenia jego atrakcyjności
turystycznej.
Pierwszą inicjatywą i zarazem sztandarowym przedsięwzięciem, które fundacja
podjęła, była organizacja w 2011 roku Święta Bzów na zamku Karolat w Siedlisku.
46
Impreza ta nawiązuje do organizowanych w okresie przedwojennym obchodów święta
kwitnienia bzów. Jak podają przekazy, bzy (lilaki) były wówczas wizytówką Siedliska.
Uroczystość jest corocznie kontynuowana.
Święto Bzów
Bzy, a właściwie lilaki, były symbolem Siedliska już od XVIII w. ze względu na ich
ilość i liczbę odmian rosnących wówczas na jego terenie. Z początkiem maja cała
miejscowość i okolice, nasycała się zapachem bzów i ozdobiona była liliowym, białym
i niebieskim kwieciem. W tej scenerii od końca XIX w. przez blisko półwiecze,
obchodzono owe święto. Składały się wówczas nań: spektakle teatralne, uczty
w lokalnych restauracjach i winiarniach oraz wycieczki licznymi ścieżkami wytyczonymi
po miejscowości i okolicach, a całość rozpoczynał barwny korowód. Obchody trwały
nawet półtora tygodnia i zjeżdżali na nie goście z okolicznych miejscowości, choć jak
podają ówczesne źródła, gościli tu także mieszkańcy odległych zakątków Niemiec.
Obecnie "Święto Bzów" to sztandarowe przedsięwzięcie Fundacji Karolat.
Reaktywowane, jak niesie wieść gminna, i nie tylko, z niemałym sukcesem. Punktem
centralnym całego przedsięwzięcia i główną atrakcją jest Zamek Karolat, specjalnie na tę
okazję otwierany. Bogaty program imprezy z roku na rok przyciąga coraz większą
rzeszę uczestników tego wyjątkowego wydarzenia.
9.7. Opieka lekarska
Podstawową opiekę lekarską wGminie Siedlisko prowadzą dwie przychodnie,
które w 2014 roku udzieliły 16287 porad medycznych. Na terenie Gminy zlokalizowane
są także dwa punkty apteczne.
9.8. Turystyka i rekreacja
Ważnym z punktu widzenia turystyki i rekreacji jest Zespół Zamkowy w Siedlisku.
W tym miejscu skoncentrowane są działania kulturalne Gminy, odbywa się corocznie
Święto Bzów będące wizytówką turystyczną Gminy.
47
Na terenie Gminy nie istnieje ośrodek turystyczny, Gmina nie posiada również
bazy noclegowej. Nie wyznaczono żadnych szlaków turystycznych. Brak jest również
infrastruktury rowerowej.
9.9. Problemy zidentyfikowane w sferze społecznej
W sferze społecznej zidentyfikowano następujące problemy:
Wysokie bezrobocie;
Potrzeba korzystania z Pomocy Społecznej;
Występowanie problemów alkoholowych;
Brak pracy dla młodych ludzi;
Emigracja młodych ludzi z Gminy;
Brak infrastruktury turystycznej i bazy noclegowej.
48
III. ZAŁOŻENIA LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI
1. Cele rewitalizacji i okres programowania
Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Siedlisko precyzuje działania planowane
na lata 2016-2023. Dokument jest programem działań społeczno-gospodarczych
sporządzonym zgodnie z Wytycznymi Ministra Infrastruktury i Rozwoju w zakresie
rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020.
Celem priorytetowym rewitalizacji Gminy Siedlisko jest poprawa życia
mieszkańców oraz eliminowanie zjawisk związanych z degradacją w sferze społecznej,
środowiskowej, gospodarczej, przestrzenno – funkcjonalnej i technicznej.
Dodatkowo wyznaczone zostały cele główne rewitalizacji w Gminie Siedlisko
oraz cele szczegółowe.
Cele główne:
niwelowanie negatywnych zjawisk społecznych na obszarze rewitalizacji,
poprawa jakości życia mieszkańców obszarów rewitalizacji, jak i całej Gminy
Siedlisko,
wykorzystanie warunków przyrodniczych poprzez rozwój turystyki oraz rekreacji
na obszarze Gminy,
rozwój ekonomiczny obszaru zdegradowanego i zmniejszenie bezrobocia,
zapewnienie perspektyw dla ludzi młodych,
integracja społeczeństwa Gminy.
Cele szczegółowe:
odnowienie więzi społecznych i aktywizacja mieszkańców do realizacji inicjatyw
lokalnych,
promocja Gminy Siedlisko ze względu na walory naturalne i historyczne,
poprawa ładu przestrzennego i estetyki Gminy,
poprawa dostępności do obiektów kultury i turystycznych,
poprawa wizerunku i tożsamości lokalnej mieszkańców,
zagospodarowanie czasu wolnego mieszkańców - w szczególności dzieci
i młodzieży oraz osób starszych,
49
zwiększenie aktywności zawodowej mieszkańców gminy, a poprzez to zmniejszenie
poziomu bezrobocia,
wzrost aktywności społecznej i gospodarczej, a także rozwój przedsiębiorczości.
2. Wizja stanu Gminy po przeprowadzeniu rewitalizacji
Realizacja celów głównych i szczegółowych sformułowanych wcześniej, umożliwi
zlikwidowanie stanu kryzysowego występującego w Gminie Siedlisko.Wizją stanu po
przeprowadzeniu rewitalizacji jest:
społeczeństwo zadowolone z jakości życia w Gminie,
rozwinięta gałąź turystyki i rekreacji ze względu na wzrost wykorzystania walorów
przyrodniczych i turystycznych,
zintegrowane społeczeństwo,
młode i wykształcone osoby powracające do Gminy,
zwiększenieliczby mieszkańców, którzy znaleźli zatrudnienie,
młodzież angażująca się w zajęcia pozalekcyjne,
zmniejszenie poziomu bezrobocia w Gminie,
zmniejszenie liczby mieszkańców, którzy czują się wykluczeni ze społeczności,
zwiększenie liczby mieszkańców, którzy biorą czynny udział w życiu Gminy,
zwiększenie liczby mieszkańców utożsamiających się z regionem.
3. Analiza wskaźnikowa i metodologia delimitacji obszarów
zdegradowanych
Główne cele Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Siedlisko zostały
sformułowane dzięki wyznaczeniu, opisaniu oraz analizie terenów zdegradowanych
zlokalizowanych na terenie Gminy Siedlisko. Jednym z celów jest również
zaprogramowanie spójnych działań, mających za zadanie wyprowadzić wskazane tereny
z sytuacji kryzysowej.
Analiza wskaźnikowa - delimitacja jest strategicznym narzędziem umożliwiającym
rozgraniczenie obszarów zdegradowanych.
50
Aby dokonać diagnozy i delimitacji, podzielono obszar Gminy Siedlisko
na obszary zgodnie z granicami poszczególnych sołectw oraz sołectwo Siedlisko na
3 obszary. Podział ten ma na celu wyszczególnienie rejonów na których występują
zjawiska kryzysowe. Dzięki temu otrzymano 7 obszarów na terenie Gminy.
W Tabeli 13. przedstawiono nazwy obszarów na które podzielono Gminę
Siedlisko oraz wyszczególniono liczbę ludności zamieszkującą dany obszar, procent
ludności zamieszkujący obszar w stosunku do całej Gminy oraz procent powierzchni
obszaru w powierzchni całej Gminy.
Tab. 13. Podział na obszary Gminy Siedlisko.
Lp
.Obszar Liczba ludności
Liczba ludności
[%]
Powierzchnia
[%]
1 Bielawy 879 24,3 45,7
2 Borowiec 395 10,9 14,8
3 Piękne Kąty 123 3,4 2,0
4 Różanówka 314 8,7 14,2
5 Siedlisko - obszar Nadodrzański 45012,5 4,3
6 Siedlisko - obszar Górny 714 19,8 5,8
7 Siedlisko - obszar Dolny 737 20,4 13,2
Źródło: opracowanie własne
51
Ryc. 8. Podział Gminy Siedlisko na obszary.
Źródło: opracowanie własne
Kolejnym krokiem umożliwiającym wykonanie analizy stanu Gminy jest zbiór
danych liczbowych dla całej gminy oraz ich podział na wskaźniki przynależące do sfery:
społecznej,
gospodarczej,
przestrzenno-funkcjonalnej,
technicznej
środowiskowej.
W omawianej analizie wykorzystano wskaźniki takie jak:
Sfera społeczna:
Bezrobocie: Liczba osób bezrobotnych na 1000 mieszkańców (dane
otrzymano z Powiatowego Urzędu Pracy w Nowej Soli),
Edukacja: Średni wynik sprawdzianu szóstoklasisty(dane otrzymane
z Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Zielonej Górze),
Problemy społeczne:
o Liczba osób korzystających ze świadczeń socjalnych
na 1000 mieszkańców(dane otrzymano z Gminnego Ośrodka Pomocy
Społecznej),
52
o Przypadki bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych
i prowadzenia gospodarstwa domowego w wieku produkcyjnym
na 1000 mieszkańców(dane otrzymano z Gminnego Ośrodka Pomocy
Społecznej),
o Liczba udzielonej pomocy w przypadku potrzeby ochrony macierzyństwa
w wieku produkcyjnym na 1000 mieszkańców(dane otrzymano
z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej),
o Liczba wydanych niebieskich kart(dane otrzymano z Gminnego Ośrodka
Pomocy Społecznej),
Aktywność społeczna: Frekwencja w wyborach parlamentarnych w 2015 r. (dane
otrzymano z Państwowej Komisji Wyborczej),
Demografia:
o Liczba osób w wieku produkcyjnym na 1000 mieszkańców (dane
otrzymano z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej),
o Liczba rozwodów na 1000 mieszkańców (dane otrzymano z Urzędu
Gminy Siedlisko).
Sfera gospodarcza
Aktywność gospodarcza: Liczba podmiotów gospodarczych
na 1000 mieszkańców(dane otrzymano z Urzędu Gminy Siedlisko).
Sfera przestrzenno-funkcjonalna
Przedszkola: Liczba miejsc w przedszkolach na 1000 mieszkańców(dane
otrzymano z Urzędu Gminy Siedlisko),
Infrastruktura: Liczba budynków podłączonych do sieci kanalizacji sanitarnej
na 1000 budynków(dane otrzymano z Urzędu Gminy Siedlisko).
Sfera techniczna
Warunki mieszkaniowe: Liczba przystanków komunikacji publicznej
na 1000 mieszkańców(dane otrzymano z Urzędu Gminy Siedlisko),
Sfera środowiskowa
Stan atmosfery: Przekroczony dopuszczalny poziom stężenia PM10 (dane
na podstawie Rocznej oceny jakości powietrza w województwie lubuskim
53
opracowanej przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Zielonej
Górze).
Uśrednione wartości tych wskaźników dla całej Gminy Siedlisko wynoszą:
Liczba osób bezrobotnych na 1000 mieszkańców: 40 bezrobotnych,
Średni wynik sprawdzianu szóstoklasisty: 59%,
Liczba osób korzystających ze świadczeń socjalnych na 1000 mieszkańców:
87 osób,
Przypadki bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia
gospodarstwa domowego w wieku produkcyjnym na 1000 mieszkańców:
5 przypadków,
Liczba udzielonej pomocy w przypadku potrzeby ochrony macierzyństwa
w wieku produkcyjnym na 1000 mieszkańców: 4 przypadki
Liczba rozwodów na 1000 mieszkańców: 41 rozwodów
Liczba wydanych niebieskich kart: 6 kart,
Frekwencja w wyborach parlamentarnych w 2015 r.: 9% frekwencji,
Liczba osób w wieku produkcyjnym na 1000 mieszkańców: 543 osoby,
Liczba podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców: 37 podmiotów,
Liczba miejsc w przedszkolach na 1000 mieszkańców: 42 miejsca,
Liczba budynków podłączonych do sieci kanalizacji sanitarnej
na 1000 budynków: 141 budynków,
Liczba przystanków komunikacji publicznej na 1000 mieszkańców:
5 przystanków,
Przekroczony dopuszczalny poziom stężenia PM10: nie stwierdzono
przekroczeń.
Kolejny etap polega na znormalizowaniu wskaźników. Jeśli kilka wskaźników
przynależy do jednej sfery należy je za pomocą odpowiedniej formuły skompensować
w jeden wskaźnik syntetyczny.
Na koniec należy dokonać analizy wskaźników syntetycznych. Wysokie wartości
(powyżej 0) wskazują na występowanie stanu kryzysowego w danej sferze.. Niskie
wartości (poniżej lub równe 0) świadczą o występowaniu pozytywnych zjawisk w danej
sferze.
54
W Tabeli 14. przedstawiono wyniki delimitacji przeprowadzonej dla Gminy
Siedlisko. Postawiony symbol 1 w danej sferze dla poszczególnych obszarów, oznacza,
że zdiagnozowano negatywne zjawiska. Postawiony symbol 0 w danej sferze dla
poszczególnych obszarów, oznacza, że nie zdiagnozowano negatywnych zjawisk.
Obszar zdegradowany charakteryzuje się występowaniem negatywnych zjawisk
w sferze społecznej, oraz przynajmniej jednej ze sfer: gospodarczej, środowiskowej,
przestrzenno-funkcjonalnej bądź technicznej.Obszary przy których w polu „obszar
zdegradowany” w Tabeli 14 został postawiony znak „1” są to obszary zdegradowane.
Na podstawie danych można wyodrębnić na obszarze Gminy Siedlisko
następujące obszary zdegradowane:
Borowiec,
Piękne Kąty,
Różanówka,
Siedlisko - obszar Nadodrzański,
Siedlisko - obszar Górny.
Na Rysunku 9 przedstawiono obszary zdegradowane na terenie Gminy Siedlisko.
Obszary zdegradowane zostały oznaczone kolorem czerwonym, obszary nie określone
jako zdegradowane oznaczone są kolorem żółtym.
55
Tab.14. Wyniki delimitacji dla Gminy Siedlisko – wyznaczenie obszarów
zdegradowanych.
L
Lp.Obszar
Sfera
społec
zna
Sfera
przestrze
nno-
funkcjon
alna
Sfera
gospoda
rcza
Sfera
technic
zna
Strefa
środowis
kowa
Obszar
zdegrado
wany
1. Bielawy 0 1 1 1 0 0
2. Borowiec 1 1 1 0 0 1
3. Piękne Kąty 1 1 1 0 0 1
4. Różanówka 1 1 1 0 0 1
5.Siedlisko - obszar
Nadodrzański1 0 0 1 0 1
6.Siedlisko - obszar
Górny1 1 0 1 0 1
7.Siedlisko - obszar
Dolny0 1 0 1 0 0
Źródło: opracowanie własne
Ryc. 9. Obszary zdegradowane w Gminie Siedlisko.
Źródło: opracowanie własne
56
4. Diagnoza problemów w Gminie na podstawie badań
ankietowych mieszkańców
W opracowaniu Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Siedlisko na lata 2016-
2023, zapewniono aktywny udział społeczeństwa. Przeprowadzono badanie ankietowe
mieszkańców Gminy Siedlisko. Ankiety rozdysponowano w Gminie w formie papierowej
oraz udostępniono je w formie elektronicznej na stronie internetowej Gminy. Badanie
trwało dwa tygodnie, otrzymano 16 ankiet.
Badanie opinii społecznej miało na celu zapoznanie się z opinią mieszkańców.
Odpowiadali oni na pytania:
Co stanowi o atrakcyjności gminy?
Czy gmina wymaga rewitalizacji?
Jakie obszary powinny zostać poddane rewitalizacji?
Dlaczego te obszary są zdegradowane?
Jakie problemy ekonomiczne, społeczne i związane z jakością życia występują
na tych obszarach?
Jakie przedsięwzięcia/inwestycje/projekty należałoby zrealizować w ramach
rewitalizacji?
Osoby, które wzięły udział w badaniu jako najważniejszy czynnik wpływający
na atrakcyjność Gminy Siedlisko wymieniły walory przyrodnicze (81% ankietowanych).
Ważne ze wzglądu na atrakcyjność gminy są również: walory historyczne (56%) oferta
turystyczna (25%) oraz infrastruktura (19%). Wyniki przestawione są na Rysunku 10.
57
walory
przyrodnicz
e
walory
historyczn
e
oferta
turystyc
zna
oferta
kultu
ralna
atrak
cyjność dla i
nwestorów
infrastr
uktura
0%
20%
40%
60%
80%81%
56%
25%
0% 0%19%
Co stanowi o atrakcyjności Gminy Siedlisko?
Ryc. 10. Atrakcyjność Gminy według osób ankietowanych.
Źródło: opracowanie własne, N=16
Wszyscy ankietowaniuznali, że Gmina Siedlisko potrzebuje rozwoju
gospodarczego, społecznego i przestrzenno-środowiskowego poprzez realizację działań
w zakresie rewitalizacji. Wyniki przedstawiono na Rysunku 11. Na pytanie „Czy Gmina
potrzebuje działań w zakresie rewitalizacji?”, 81% ankietowanych opowiedziało, że
zdecydowanie tak, natomiast 19% ankietowanych odpowiedziało raczej tak.
Ryc. 11. Opinia ankietowanych dotycząca potrzeby rewitalizacji.
Źródło: opracowanie własne, N=16
58
Ankietowani mieszkańcy wskazali, że najbardziej rewitalizacji potrzebuje
miejscowość Siedlisko (94% ankietowanych wskazało ten obszar). Następnie sołectwa
Piękne Kąty oraz Borowiec zostały wskazane przez 19% ankietowanych jako obszaru
wymagającego rewitalizacji. Sołectwo Różanówka zostało wskazane przez 13%
ankietowanych. Wyniki przedstawia Rysunek 12.
Na Rysunku 13 przedstawiono listę powodów, dlaczego wskazany w poprzednim
pytaniu obszar Gminy jest zdegradowany. Większość ankietowanych wskazało,
że głównymi powodami są: niska aktywność mieszkańców, słabo rozwinięta baza
turystyczna i rekreacyjno-wypoczynkowa oraz brak lub mała ilość miejsc pracy.
Borowiec
Piękne Kąty
Różanówka
m. Siedlisko
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
19%
19%
13%
94%
Jakie obszary wymagają rewitalizacji?
Ryc. 12. Opinia ankietowanych dotycząca obszarów wymagających rewitalizacji.
Źródło: opracowanie własne, N=16
59
zanieczyszczone środowiskopatologie społeczne
przestępczośćmało lub brak miejsc pracymałe zasoby mieszkaniowe
niska aktywność mieszkańcówsłaby rozwój handlu i usług
słabo rozwinięta baza turystycznasłabo rozwinięta baza rekreacyjno - wypoczynkowa
zły stan dróg i komunikacjizły stan zabytków
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
6%
44%
0%
56%
44%
75%
6%
56%
44%
19%
6%
Dlaczego ten obszar Gminy jest zdegradowany?
Ryc. 13. Opinia ankietowanych dotycząca powodów dlaczego obszar m. Siedlisko jest
zdegradowany.
Źródło: opracowanie własne, N=16
Osoby, które wzięły udział w badaniu wymieniły, że najważniejszym problemem
ekonomicznym w Gminie jest mała ilość połączeń komunikacyjnych z innymi ośrodkami
(88% ankietowanych), brak miejsc pracy (69%) oraz zła gospodarka odpadami,
ściekami (50%). Wyniki przedstawiono na Rysunku 14.
Natomiast spośród problemów społecznych, które należy rozwiązać w procesie
rewitalizacji ankietowani wskazują głównie bezrobocie (88%), alkoholizm (56%)
i emigracja z Gminy młodych i wykształconych osób (56%).Wyniki przedstawiono
na Rysunku 15.
60
brak miejsc
pracy
słaby r
ozwój h
andlu
zbyt mała ilo
ść połącze
ń komunika
cyjnych
z innym
i ośro
dkami
brak lub zła
jako
ść terenów in
westycyj
nych
zła gospodarka
odpadami, ście
kami
niewystarcz
ająca ilo
ść i n
iski st
andard mieszk
ań
zły st
an zabytk
ów
niewielka ilo
ść małyc
h i średnich
przedsię
biorstw
brak wsparci
a dla małyc
h i średnich
przedsię
biorstw
0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%
100%
69%
6%
88%
25%
50%44%
0%
31%
19%
Jakie problemy ekonomiczne chciałby Pan(i) rozwiązać w procesie rewitalizacji?
Ryc. 14. Opinia ankietowanych dotycząca problemów ekonomicznych.
Źródło: opracowanie własne, N=16
61
przestę
pczość
bezrobocie
ubóstwo
alkoholizm
przemoc w
rodzin
ie
narkoman
ia
mało orga
nizacji
pozarządowych
przestę
pczość
młodocianych
chulig
aństw
o
utrudniony d
ostęp sp
ołeczeń
stwa d
o dobrych sz
kół
niedobór o
rganiza
cji pomag
ającyc
h w zn
alezie
niu pracy
niewyst
arczaj
ący dostę
p do nowoczesn
ej tech
nologii (ko
mputer, In
ternet)
emigracja
z Gminy m
łodych i w
ykszt
ałconych
osób
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
0%
88%
44%
56%
13%6%
31%
0%
13% 13%
38%31%
56%
Jakie problemy społeczne chciałby Pan(i) rozwiązać w procesie rewitalizacji?
Ryc. 15. Opinia ankietowanych dotycząca problemów społecznych.
Źródło: opracowanie własne, N=16
62
zły stan estetyczny otoczenia
niewystarczająca aktywność ośrodków kulturalnych i sportowych
zły stan infrastruktury wokół budynków publicznych
brak organizacji integrujących mieszkańców Gminy
niezadawalająca współpraca między mieszkańcami a władzami publicznymi
niewystarczająca oferta zagospodarowania czasu dla osób starszych (seniorów)
zły stan nawierzchni dróg
słaby przepływ informacji w sprawach dotyczących miejsca zamieszkania
brak poczucia bezpieczeństwa w okolicy zamieszkania
słaba samoorganizacja społeczna
niewystarczający poziom skanalizowania i zwodociągowania Gminy
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
19%
31%
19%
56%
31%
50%
13%
13%
6%
38%
69%
Jakie problemy związane z jakością życia chciałby Pan(i) rozwiązać w procesie rewitalizacji?
Ryc. 16. Opinia ankietowanych dotycząca problemów związanych z jakością życia.
Źródło: opracowanie własne, N=16
Ankietowani mieszkańcy uważają, iż najistotniejszym problemem wpływającym
na jakość życia mieszkańców, który należy rozwiązać w procesie rewitalizacji jest
niewystarczający poziom skanalizowania Gminy (69%), brak organizacji integrujących
mieszkańców Gminy (56%) oraz niewystarczająca oferta zagospodarowania czasu dla
osób starszych (50%).Wyniki przedstawiono na Rysunku 16.
63
Osoby ankietowane również przedstawiały własne propozycje dotyczące
przedsięwzięć/ inwestycji/ projektów inwestycyjnych i społecznych, które należałoby
zrealizować w ramach programu rewitalizacji. Zostały one zestawione w Tabeli 15.
Tab. 15. Propozycje mieszkańców dotyczące projektów i przedsięwzięć inwestycyjnych.
PRZEDSIĘWZIĘCIA, PROJEKTY
INWESTYCYJNE SPOŁECZNE
Odnowa terenów nad Odrą Programy aktywizacji dla bezrobotnych
Droga do przystani Szkolenia dla bezrobotnych
Utworzenie miejsc noclegowych Stałe kluby seniora
Stworzenie bazy turystycznej Dom dziennego pobytu dla osób starszych
Budowa ścieżek rowerowych Kurs gospodyń domowych
Budowa ścieżek biegowych Kurs gotowania i pieczenia
Budowa ścieżek trekingowych Kurs szycia i szydełkowania
Budowa wieży widokowej nad Odrą Organizacja Dni Gminy
Odnowa terenów zielonych wraz z miejscem do rekreacji i wypoczynku
Organizacja festynów i pikników
Rozbudowa sieci kanalizacyjnejOrganizacja spotkań integrujących dla
mieszkańców
Nowa oczyszczalnia ściekówImprezy kulturalne w Domu Kultury i
Sportu
Budowa placów zabaw Koncerty i pokazy filmowe
Remont dróg gminnych Warsztaty rękodzieła
Źródło: opracowanie własne
64
5. Analiza uwarunkowań rozwoju Gminy Siedlisko – analiza SWOT
Analiza SWOT służy określeniu kluczowych czynników zewnętrznych
i wewnętrznych, które mają wpływ na rozwój społeczno – gospodarczy Gminy.
Umożliwia ona wyeksponowanie lokalnych potencjałów, a także zjawisk kryzysowych.
W analizie uwzględniono czynniki, które związane są z procesem rewitalizacji
i zestawiono je w Tabeli 16. Analiza SWOT była także przedmiotem warsztatów
z mieszkańcami zorganizowanych w ramach konsultacji społecznych.
Tab. 16. Analiza SWOT Gminy Siedlisko.
ANALIZA SWOT
SILNE STRONY SŁABE STRONY
- dobry potencjał ludzki
- stosunkowo dobra jakoś nawierzchni dróg
- brak dzikich wysypisk śmieci, odpady z terenu całej Gminy są odpowiednio zbierane i składowane
- dobra jakoś gleb
- bogate środowisko naturalne, dużo form ochrony przyrody
- duże zasoby leśne
- wysokie walory przyrodnicze
- dobry poziom wykształcenia mieszkańców
- rozwinięte kultywowanie tradycji kulturalnych
- duża ilość działek budowlanych
- dobre wyposażenie ochotniczych straży pożarnych w sprzęt specjalistyczny
- wystarczający poziom opieki zdrowotnej
- dobra sieć placówek oświatowych kształcących na poziomie podstawowym i gimnazjalnym
- zorganizowany Dom Kultury i Sportu
- duże rozdrobnienie gospodarstw rolnych
- brak bazy hotelowej i noclegowej
- brak restauracji i punktów gastronomicznych
- brak dużych zakładów pracy
- słabo rozwinięta sieć komunikacyjna z innymi miastami w powiecie i województwie
- brak oczyszczalni ścieków, która odsługiwała by wszystkie budynki w Gminie
- słabe położenie komunikacyjne
- słabo rozwinięta sieć telefoniczna
- mała ilość placówek oświatowych kształcących na poziomie ponadgimnazjalnym
65
SZANSE ZAGROŻENIA
- możliwość zagospodarowania terenów zielonych i rekreacyjnych na obszarze Gminy
- możliwość rozwoju turystyki i agroturystyki
- rozwój promocji Gminy
- pozyskiwanie kapitału zewnętrznego
- pozyskiwanie pomocy finansowej spoza Gminy
- utworzenie nowych miejsc pracy
- dobry stan istniejącej sieci oczyszczalni ścieków, dobry stan wody do konsumpcji i produkcji
- wykorzystanie potencjału wykształconej młodzieży
- rozwój budownictwa jednorodzinnego
- rozwój specyfikacji produkcji rolnej oraz gospodarz ekologicznych
- rozwój potencjału inwestycyjnego
- położenie, które umożliwiłoby szybką komunikację z większymi ośrodkami miejskimi
- słabe wykorzystanie inicjatyw społeczności Gminy
- istniejące patologie społeczne – ubóstwo, bezrobocie, alkoholizm
- zagrożenie powodziowe od strony Odry
- słaba integracja mieszkańców
- brak zaangażowania osób starszych w działalność oraz rozwój Gminy
- brak oferty edukacyjnej oraz atrakcyjnych miejsc pracy dla młodych wykształconych osób
- infrastruktura drogowa, która utrudnia komunikację pomiędzy większymi miastami powiatu i województwa
- brak zagospodarowania przestrzennego terenów zielonych i rekreacyjnych na obszarze Gminy
Źródło: opracowanie własne
6. Mechanizmy służące zapewnieniu komplementarności
Programu Rewitalizacji
Komplementarność jest jednym z aspektów Lokalnego Programu Rewitalizacji.
Połączenia pomiędzy poszczególnymi projektami skutkować mogą dużo lepszym
i bardziej efektywnym wykorzystaniem finansowania przeznaczonego na rewitalizacje.
Wedle Wytycznych w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-
2020 opracowanym przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju wymogiem
koniecznym przy opracowywaniu programów rewitalizacji jest zapewnienie
66
komplementarności w pięciu aspektach: przestrzennym, proceduralno-
instytucjonalnym, międzyokresowym i źródłem finansowania.
●Komplementarność przestrzenna - Wszystkie projekty rewitalizacyjne,
realizowane na danym obszarze rewitalizacji, jak i zlokalizowane poza nim, ale
oddziałujących na obszar rewitalizacji, są rozwiązaniem problemów danego terenu.
Dzięki wzajemnym powiązaniom pomiędzy projektami, skutki widoczne będą na całym
obszarze. Cześć z nich dotyczy obiektów użyteczności publicznej, przez co użytkować je
będą mogli mieszkańcy zarówno całej Gminy, jak i regionu. Ich realizacja będzie
przeciwdziałać przenoszeniu problemów na inne części gminy oraz negatywnym
zmianom w strukturach społeczeństwa jak na przykład segregacja społeczna,
czy wykluczenie.
●Komplementarność problemowa - Wszystkie projekty rewitalizacyjne
wymagają analizy pod kątem ich wzajemnego dopełnienia się pod względem
tematycznym. Istotnym jest, aby program rewitalizacji oddziaływał na obszar
rewitalizacji we wszystkich niezbędnych sferach (społecznej, gospodarczej,
przestrzenno-funkcjonalnej, technicznej, środowiskowej). W tym aspekcie
komplementarności kluczowe jest celne określenie pożądanych efektów rewitalizacji.
Zebranie danych dotyczących stanu kryzysowego pozwoli na precyzyjne dobranie
wskaźników opisujących uzyskane rezultaty. Skuteczna komplementarność
problemowa wiąże się z koniecznością powiązania działań rewitalizacyjnych
ze strategicznymi decyzjami Gminy na innych obszarach, rezultatem czego jest lepsza
koordynacja tematyczna i organizacyjna działań administracji.
●Komplementarność proceduralno – instytucjonalna - wskazuje potrzebę
zaprojektowania systemu zarządzania programem rewitalizacji, który pozwoli
na sprawne i skuteczne współdziałanie na jego rzecz różnych instytucji oraz wzajemne
uzupełnianie się i spójność procedur. W tym celu niezbędne jest osadzenie systemu
zarządzania programem rewitalizacji w przyjętym przez daną Gminę systemie
zarządzania w ogóle. Określenie systemu zarządzania i wdrażania opisane w Lokalnym
Programie Rewitalizacji jest konieczne do rzetelnego i pełnego wykorzystania narzędzi
finansowych i instytucjonalnych.
●Komplementarność międzyokresowa - Dokonując przeglądu pod kątem
okresu finansowania, dużą uwagę zwraca się na ciągłość programową (polegającą
67
na kontynuacji lub rozwijaniu wsparcia z polityki spójności 2007-2013). Jest to ważnym
aspektem, ze względu na to iż wnioski ewaluacji mogą posłużyć jako sygnalizacja
kierunku zmian do wprowadzenia przy projektach programowanych na lata 2014-
2020. Na wsparcie przewidzianych projektów w obecnej perspektywie finansowej ma
wpływ doświadczenie z poprzednich okresów.
●Komplementarność źródeł finansowania - projekty rewitalizacyjne, zawarte
w programie rewitalizacji opierają się na konieczności płynnego uzupełniania i łączenia
wsparcia ze środków EFRR, EFS i FS. Koordynacja i spójność projektów
rewitalizacyjnych finansowanych szczególnie w ramach EFS i EFRR jest niezbędna dla
osiągnięcia korzystnych rezultatów dla obszarów zdegradowanych. Komplementarność
finansowa oznacza również możliwość wiązania prywatnych i publicznych źródeł
finansowania.
7. Obszar rewitalizacji
Obszar wyznaczony do rewitalizacji na terenie Gminy może stanowić maksymalnie
20% obszaru Gminy oraz być zamieszkały przez nie więcej niż 30% mieszkańców.
Rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów
zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania
na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie,
prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie Lokalnego Programu
Rewitalizacji.
Obszarami poddanymi rewitalizacji mogą być zamieszkałe tereny wcześniej
określone jako zdegradowane, oraz niezamieszkałe tereny poprzemysłowe, w tym
poportowe i powydobywcze, tereny powojskowe albo pokolejowe, na których występują
negatywne zjawiska, które mogą wejść w skład obszaru rewitalizacji wyłącznie
w przypadku, gdy działania możliwe do przeprowadzenia na tych terenach przyczynia
się do przeciwdziałania negatywnym zjawiskom społecznym.
Na podstawie przeprowadzonego procesu diagnozy i delimitacji określono obszar
rewitalizacji. W celu ich wyznaczenia wykorzystano również opinię Urzędu Gminy
oraz mieszkańców, którzy wyrażali swoje zdanie podczas ankietyzacji.
68
Obszar rewitalizacji składa się z obszaru Nadodrzańskiego, który stanowi
ok. 400 ha, co odpowiada 4,3 % powierzchni Gminy oraz liczy ok. 450 osób, a więc
12,5% mieszkańców Gminy Siedlisko. W skład obszaru wchodzą następujące ulice
miejscowości Siedlisko: ul. Ogrodowa, ul. Nowosolska, ul. Nadodrzańska, ul. Plac
Zamkowy, ul. Cmentarna. Obszar rewitalizacji został zaprezentowany na Rysunku 17 –
zaznaczony jest kolorem czerwonym.
Ryc. 17. Obszar rewitalizacji w Gminie Siedlisko.
Źródło: opracowanie własne
Na obszarze Nadodrzańskim będą prowadzone działania prowadzące
do przeciwdziałania negatywnym zjawiskom zidentyfikowanym w Gminie Siedlisko.
Pozostałe obszary zdegradowane nie zostały ujęte ze względu na fakt,
iż prawdopodobnie działania na nich nie wpłynęłyby znacząco na usunięcie
negatywnych zjawisk, przede wszystkim społecznych, w skali całej Gminy. Również
obszar Nadodrzański był najczęściej wymieniany przez mieszkańców w procesie
konsultacji społecznych i ankietyzacji jako obszar najbardziej wymagający rewitalizacji.
69
8. Projekty rewitalizacyjne
Projekty rewitalizacyjne zostały wyznaczone na obszarze rewitalizacji – obszarze
Nadodrzańskim. Główny cel, który dzięki realizacji tych projektów powinien zostać
osiągnięty to poprawa jakości życia mieszkańców obszaru zdegradowanego oraz całej
Gminy Siedlisko. Zestawienie projektów rewitalizacyjnych w gminie Siedlisko
zaprezentowano poniżej.
Projekt I - Remont i adaptacja budynku przy ul. Nadodrzańskiej na
wielofunkcyjny obiekt (zaplecze turystyczno-socjalne i rekreacyjne, siedziba
stowarzyszeń i organizacji pozarządowych) wraz z zagospodarowaniem terenu.
Projekt I dotyczy remontu i adaptacji budynku przy ul. Nadodrzańskiej na
wielofunkcyjny obiekt, który będzie stanowił zaplecze turystyczno – socjalne
i rekreacyjne dla Gminy. Dodatkowo budynek będzie miejscem spotkań dla
stowarzyszeń i organizacji pozarządowych działających na terenie Gminy Siedlisko.
Ponad to nastąpi zagospodarowanie terenu wokół budynku. Podejmowane w ramach
projektu działania służą poprawie warunków lokalowych i infrastrukturalnych dla
stowarzyszeń i organizacji pozarządowych. Działanie te przeciwdziałają wykluczeniu
społecznemu poprzez zapewnienie dostępu do dóbr kultury i miejsc turystyczno-
rekreacyjnych. Dodatkowym rezultatem projektu jest wzrost atrakcyjności przestrzeni
publicznej.
70
PROJEKT I
Nazwa
Remont i adaptacja budynku przy ul. Nadodrzańskiej na wielofunkcyjny obiekt (zaplecze turystyczno-socjalne i rekreacyjne, siedziba stowarzyszeń i organizacji pozarządowych) wraz z zagospodarowaniem terenu.
Podmiot realizujący
Gmina Siedlisko
Lokalizacja Obszar Nadodrzański – Siedlisko, ulica Nadodrzańska
Zakres zadań
remont pomieszczeń wraz z termomodernizacją budynku remont drogi dojazdowej do budynku montaż małej architektury (stoły, ławki, wiata, miejsce
na ognisko) wyznaczenie miejsc postojowych wymiana ogrodzenia
Szacunkowa wartość projektu
500000,00 zł
(finansowanie: środki własne, dotacje: RPO LUBUSKIE 2020, działanie 9.2)
Okres realizacji 2018-2019
Prognozowane rezultaty
poprawa warunków lokalowych i infrastrukturalnych dla stowarzyszeń i organizacji pozarządowych
stworzenie odpowiedniego zaplecza turystyczno-rekreacyjnego przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez
zapewnienie dostępu do dóbr kultury oraz zapewnienie dostępu do miejsc turystyczno-rekreacyjnych
wzrost atrakcyjności przestrzeni publicznej
71
Projekt II - Remont i adaptacja budynku przy Placu Zamkowym 23 na cele
oświatowo-kulturowe wraz z zagospodarowaniem terenu wokół budynku.
Projekt zakłada remont i adaptację budynku przy ulicy Plac Zamkowy 23. Budynek
będzie przeznaczony na cele oświatowo – kulturalne na potrzeby Gminnego Ośrodka
Kultury i Sportu oraz Śpiewaczy. Dodatkowo zaplanowano termomodernizację budynku
oraz zagospodarowanie terenu wokół budynku z uporządkowaniem zieleni oraz
wybudowaniem małej architektury i wymianą ogrodzenia. Dzięki realizacji projektu
zostaną poprawione warunki lokalowe do organizacji spotkań, warsztatów, imprez
z udziałem mieszkańców i grup zespołu Śpiewaczy. Adaptacja budynku pozwoli na
nadanie mu nowych funkcji i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez
zapewnienie dostępu do dóbr kultury i zaspokojenie potrzeb kulturowych mieszkańców.
PROJEKT II
NazwaRemont i adaptacja budynku przy Placu Zamkowym 23 na cele oświatowo-kulturowe wraz z zagospodarowaniem terenu wokół budynku
Podmiot realizujący Gmina Siedlisko, Gminny Ośrodek Kultury i Sportu
Lokalizacja Obszar Nadodrzański – Siedlisko, ulica Plac Zamkowy 23
Zakres zadań
remont pomieszczeń z przeznaczeniem na potrzeby Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu oraz Zespołu Śpiewaczy i oświatowe
termomodernizacja budynku zagospodarowanie terenu wokół budynku (zieleń, mała
architektura, wymiana ogrodzenia).
Szacunkowa wartość projektu
350 000,00 zł
(finansowanie: środki własne, dotacje: RPO LUBUSKIE 2020, działanie 9.2)
Okres realizacji 2017-2019
Prognozowane rezultaty
poprawa warunków lokalowych do organizacji spotkań, warsztatów, imprez z udziałem mieszkańców i grup zespołów śpiewaczy
adaptacja budynku i nadanie mu nowych funkcji przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez
zapewnienie dostępu do dóbr kultury zaspokojenie potrzeb kulturowych mieszkańców miejsce organizacji imprez plenerowych
72
Projekt III - Remont drogi dojazdowej do ulicy Nadodrzańskiej w Siedlisku
Projekt zakłada remont drogi dojazdowej do ulicy Nadodrzańskiej wraz
z odwodnieniem drogi oraz wykonaniem zjazdów do obiektów przy tej ulicy. Projekt
poprawi stan techniczny jezdni skutkujący wzrostem bezpieczeństwa mieszkańców,
dostosowaniem przestrzeni publicznej do aktualnych standardów i potrzeb.
Najważniejszym efektem jest uzyskanie połączenia z obiektem przy ulicy
Nadodrzańskiej oraz uzyskanie połączenia z terenami rekreacyjnymi nad rzeką Odrą.
PROJEKT III
NazwaRemont drogi dojazdowej do ulicy Nadodrzańskiej w Siedlisku
Podmiot realizujący Gmina Siedlisko
Lokalizacja Obszar Nadodrzański – Siedlisko
Zakres zadań
remont drogi poprzez wymianę nawierzchni (kostka brukowa lub kamienna) na długości 200 m,
odwodnienie drogi, wykonanie zjazdu do obiektów przy ulicy Nadodrzańskiej
Szacunkowa wartość projektu
120 000,00 zł
(finansowanie: środki własne, dotacje: RPO LUBUSKIE 2020, działanie 9.2)
Okres realizacji 2018-2019
Prognozowane rezultaty
poprawa stanu technicznego jezdni skutkująca wzrostem bezpieczeństwa mieszkańców
dostosowanie przestrzeni publicznej do aktualnych standardów i potrzeb
uzyskanie połączenia z obiektem przy ulicy Nadodrzańskiej uzyskanie połączenia z terenami rekreacyjnymi nad rzeką
Odrą
73
Projekt IV - Rewitalizacja parku przy Placu Zamkowym
Projekt dotyczy parku zlokalizowanego przy Placu Zamkowych w centrum
miejscowości Siedlisko, leżącego w pobliżu Zamku Karolat oraz Ośrodka Kultury
i Sportu. Projekt zakłada przeprowadzenie renowacji trawników i cięć pielęgnacyjnych
drzew, usunięcie uschniętych bądź zagłuszonych drzew, nasadzenie krzewów,
posadowienie ławek, koszy i stojaków na rowery, budowę sceny plenerowej oraz
budowę ciągów pieszych (alejek) z nawiązaniem do historycznego układu dróg oraz
budowę placu zabaw. Poprawa jakości i dostępności terenów zielonych. Poprzez
realizację projektu tereny zielone zostaną dostosowane do potrzeb mieszkańców,
zostanie zapewniony dostęp do miejsc rekreacji oraz sąsiadującego Ośrodka Kultury
i Sportu. Nastąpi poprawa estetyki przestrzeni wiejskiej.
PROJEKT IV
Nazwa Rewitalizacja parku przy Placu Zamkowym
Podmiot realizujący Gmina Siedlisko
Lokalizacja Obszar Nadodrzański – Siedlisko
Zakres zadań
przeprowadzenie renowacji trawników i cięć pielęgnacyjnych drzew, usunięcie uschniętych bądź zagłuszonych drzew, nasadzenie krzewów
posadowienie ławek, koszy i stojaków na rowery budowa sceny plenerowej budowa ciągów pieszych (alejek) z nawiązaniem
do historycznego układu dróg budowa placu zabaw
Szacunkowa wartość projektu
70 000,00 zł
(finansowanie: środki własne, dotacje: RPO LUBUSKIE 2020, działanie 9.2)
Okres realizacji 2019-2020
Prognozowane rezultaty
poprawa jakości i dostępności terenów zielonych dostosowanie terenów zielonych do potrzeb mieszkańców
w tym mieszkańców z niepełnosprawnościami zmniejszenie liczby negatywnych zjawisk społecznych
poprzez zapewnienie dostępu do miejsc rekreacji oraz sąsiadującego Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu
poprawa estetyki przestrzeni wiejskiej
74
Projekt V - Zagospodarowanie Wzgórza Adelajdy w Siedlisku
wraz z otoczeniem parkowym
Projekt dotyczy Wzgórza Adelajdy w Siedlisku wraz z otoczeniem parkowym.
Projekt zakłada przeprowadzenie renowacji trawników i cięć pielęgnacyjnych drzew,
usunięcie uschniętych bądź zagłuszonych drzew, nasadzenia nowych krzewów i drzew,
a także wyznaczanie miejsc na tereny zielone (trawniki) oraz utworzenie lapidarium
płyty nagrobnej o charakterze skweru z alejkami spacerowymi. Poprzez realizację
projektu nastąpi ożywienie przestrzeni wiejskiej co wpłynie pozytywnie na promocję
gminy i jej historii. Dodatkowo nastąpi zwiększenie uczestnictwa mieszkańców, w tym
dzieci i młodzieży w wydarzeniach organizowanych przez Fundację KAROLAT na
terenie Gminy Siedlisko oraz poprawa estetyki przestrzeni wiejskiej.
PROJEKT V
Nazwa Zagospodarowanie Wzgórza Adelajdy w Siedlisku wraz z otoczeniem parkowym
Podmiot realizujący Fundacja KAROLAT
Lokalizacja Obszar Nadodrzański – Siedlisko
Zakres zadań
przeprowadzenie renowacji trawników i cięć pielęgnacyjnych drzew, usunięcie uschniętych bądź zagłuszonych drzew
nasadzenia nowych krzewów i drzew, a także wyznaczanie miejsc na tereny zielone (trawniki),
utworzenie lapidarium płyty nagrobnej o charakterze skweru z alejkami spacerowymi
Szacunkowa wartość projektu
50 000,00 zł
(finansowanie: środki własne, dotacje RPO LUBUSKIE 2020, działanie 9.2)
Okres realizacji 2017-2018
Prognozowane rezultaty
ożywienie przestrzeni wpłynie na promocję gminy i jej historii, zwiększenie uczestnictwa mieszkańców, w tym dzieci
i młodzieży w wydarzeniach organizowanych przez Fundację KAROLAT na terenie Gminy Siedlisko
poprawa estetyki przestrzeni wiejskiej
75
Projekt VI - Wędkarski zakątek
Projekt dotyczy terenów zbiorników retencyjnych i kanałów przy przepompowni
w Siedlisku, leżących na terenach w pobliżu rzeki Odry. Projekt zakłada oczyszczenie
i pogłębienie zbiorników retencyjnych i kanałów, oczyszczenie terenu z dzikiej
roślinności oraz budowę kładek wędkarskich. Dodatkowo zaplanowana jest budowa
miejsc wypoczynkowych z ławkami i stołami do wykorzystania przez mieszkańców
Gminy Siedlisko oraz turystów. Projekt przyczyni się do promocja Gminy oraz
utworzenia miejsc wypoczynku dla mieszkańców Gminy i turystów.
PROJEKT VI
Nazwa Wędkarski zakątek
Podmiot realizujący Gmina Siedlisko
LokalizacjaObszar Nadodrzański – Siedlisko, przepompownia w Siedlisku wraz z przylegającymi zbiornikami retencyjnymi i kanałami
Zakres zadań
oczyszczenie zbiorników retencyjnych i kanałów oczyszczenie terenu z dzikiej roślinności budowa kładek wędkarskich budowa miejsc wypoczynkowych (ławki, stoły)
Szacunkowa wartość projektu
150 000 zł
(finansowanie: środki własne, dotacje: RPO LUBUSKIE 2020, działanie 9.2)
Okres realizacji 2018-2020
Prognozowane rezultaty
promocja Gminy zwiększenie uczestnictwa mieszkańców poprawa estetyki przestrzeni wiejskiej utworzenie miejsc wypoczynku dla mieszkańców Gminy utworzenia miejsca do aktywnego wypoczynku
76
Projekt VII - Renowacja bramy folwarcznej oraz renowacja
i termomodernizacja budynków przy Placu Zamkowym nr 12 i 14.
Projekt dotyczy budynków przy ulicy Plac Zamkowy nr 12 i 14 – będących
dawnymi domami folwarcznymi, zlokalizowanych w centrum miejscowości Siedlisko.
Dodatkowo projekt dotyczy bramy folwarcznej przylegającej do tych budynków. Projekt
zakłada renowacje z termomodernizacją elewacji frontowej, wymianę pokrycia
dachowego oraz renowację bramy folwarcznej. Realizacja projektu przyczyni się do
zachowania walorów historycznych budynków i zatrzymania degradacji stanu
technicznego budynków. Dodatkowo nastąpi poprawa funkcji mieszkalnych i estetyki
przestrzeni publicznej oraz poprawa statutu społecznego lokalnej społeczności.
PROJEKT VII
NazwaRenowacja bramy folwarcznej oraz renowacja i termomodernizacja budynków przy Placu Zamkowym nr 12 i 14
Podmiot realizujący Gmina Siedlisko, Wspólnota mieszkaniowa
Lokalizacja Obszar Nadodrzański – Siedlisko
Zakres zadań renowacja z termomodernizacją elewacji frontowej wymiana pokrycia dachowego renowacja bramy folwarcznej
Szacunkowa wartość projektu
400 000,00 zł
(finansowanie: środki własne, dotacje: RPO LUBUSKIE 2020, działanie 9.2)
Okres realizacji 2019-2021
Prognozowane rezultaty
zachowanie walorów historycznych budynków zatrzymanie degradacji stanu technicznego budynków poprawa funkcji mieszkalnych estetyzacja przestrzeni publicznej poprawa statutu społecznego lokalnej społeczności
77
9. Przedsięwzięcia rewitalizacyjne
Przedsięwzięcia rewitalizacyjne to działania o szczególnych charakterze
społecznym, edukacyjnym, naukowym oraz kulturalnym, które wynikają z programu
rewitalizacji i są logicznie powiązane z celami rewitalizacji. Przedsięwzięcia
rewitalizacyjne w Gminie Siedlisko zestawiono poniżej.
PRZEDSIĘWZIĘCIE I
NazwaZwiększenie integracji społecznej
Klub pomocy i aktywizacji osób starszych i niepełnosprawnych
Podmiot realizujący Ośrodek Pomocy Społecznej w Siedlisku
Zakres zadań
rozwój ruchowy animacja społeczno - kulturowa czyli warsztaty
artystyczne imprezy integracyjne (również wyjazdowe) samopomoc (usługi opiekuńcze i środowiskowe) planowane spotkania z grupą osób starszych
i niepełnosprawnych jeden raz w tygodniu
PRZEDSIĘWZIĘCIE II
Nazwa Promocja Gminy
Podmiot realizujący Gmina Siedlisko
Zakres zadań
Promocja walorów naturalnych Organizacja wydarzeń kulturalnych o znaczeniu
regionalnym Promocja produktów lokalnych
78
PRZEDSIĘWZIĘCIE III
NazwaPrzeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu
Aktywna integracja dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym w Gminie Siedlisko
Podmiot realizujący Ośrodek Pomocy Społecznej w Siedlisku
Zakres zadań
zawiązywanie grup wsparcia zajęcia integracyjne dla rodzin porady specjalistów i zajęcia propagujące zdrowy styl
życia wzrost i rozwój aktywności społecznej i zawodowej kształcenie umiejętności i radzenie sobie w trudnych
sytuacjach wspieranie samodzielności oraz zdobywanie
kwalifikacji zawodowych
PRZEDSIĘWZIĘCIE IV
Nazwa Działania kulturalne dla mieszkańców Gminy
Podmiot realizujący Gmina Siedlisko
Zakres zadań
Organizacja imprez kulturalnych Organizacja warsztatów i zajęć dodatkowych dla
mieszkańców Organizacja wydarzeń artystycznych Zajęcia kulturalne dla dzieci i młodzieży
79
PRZEDSIĘWZIĘCIE V
Nazwa
Aktywna integracja dzieci w wieku przedszkolnym i osób starszych
,,Od przedszkolaka do seniora”
Podmiot realizujący Gmina Siedlisko, Przedszkole Publiczne w Siedlisku
Zakres zadań
animacja społeczno- kulturalna czyli warsztaty plastyczne, muzyczne, teatralne
cykliczne spotkania z okazji festynu rodzinnego ,,Grunt to rodzinka”, ,,Dzień seniora”, Święto Babci i Dziadka, ,,Wieziemy Kogucika”
zajęcia otwarte przygotowujące świąteczne ozdoby i prezenty
Planowane spotkania dzieci z osobami starszymi przynajmniej jeden raz na kwartał.
10. Komplementarności projektów
W Tabeli 17 zestawiono projekty rewitalizacyjne (tzw. działania twarde) i do
każdego dopasowano odpowiednie i komplementarne przedsięwzięcia rewitalizacyjne
(tzw. działania miękkie).
Tab. 17. Komplementarność projektów planowanych w ramach procesu rewitalizacji.
PROJEKT PRZEDSIĘWZIĘCIE KOMPLEMENTARNE
Remont i adaptacja budynku przy ul. Nadodrzańskiej na wielofunkcyjny
obiekt (zaplecze turystyczno-socjalne i rekreacyjne, siedziba stowarzyszeń i
organizacji pozarządowych) wraz z zagospodarowaniem terenu.
Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu
Promocja Gminy
Zwiększenie integracji społecznej
Aktywna integracja dzieci w wieku przedszkolnym i osób starszych
Remont i adaptacja budynku przy Placu Zamkowym 23 na cele oświatowo-
kulturowe wraz z zagospodarowaniem terenu wokół budynku.
Promocja Gminy
Zwiększenie integracji społecznej
Aktywna integracja dzieci w wieku przedszkolnym i osób starszych
80
Remont drogi dojazdowej do ulicy Nadodrzańskiej w Siedlisku
Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu
Zwiększenie integracji społecznej
Promocja Gminy
Rewitalizacja parku przy Placu Zamkowym
Zwiększenie integracji społecznej
Promocja Gminy
Działania kulturalne dla mieszkańców Gminy
Zagospodarowanie Wzgórza Adelajdy w Siedlisku wraz z otoczeniem parkowym
Zwiększenie integracji społecznej
Działania kulturalne dla mieszkańców Gminy
Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu
Wędkarski zakątek
Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu
Zwiększenie integracji społecznej
Działania kulturalne dla mieszkańców Gminy
Renowacja bramy folwarcznej oraz renowacja i termomodernizacja
budynków przy Placu Zamkowym nr 12, 14, 18
Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu
Zwiększenie integracji społecznej
Źródło: opracowanie własne
11. System wdrażania Lokalnego Programu Rewitalizacji
W celu wdrożenia Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Siedlisko na lata 2016-
2023 należy najpierw przyjąć go uchwałą Rady Gminy. Sprawozdania z realizacji
planowanych inwestycji i okresowych realizacji Programu należy kierować do Rady
Gminy. Projekt niniejszego dokumentu również należało skonsultować z Regionalnym
Dyrektorem Ochrony Środowiska, aby stwierdzić, czy jest konieczność przeprowadzenia
Strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.
Wprowadzenie w życie działań z Lokalnego Programu Rewitalizacji wymaga
zaangażowania partnerów z sektorów: publicznego, społecznego i gospodarczego.
81
Organy Gminy Siedlisko, aby właściwie zarządzać Lokalnym Programem Rewitalizacji
powinny go ukierunkować, uchwalać, kontrolować i oceniać z punktu widzenia strategii
rozwoju.
Opracowane projekty odpowiadające na zidentyfikowane problemy będą co
pewien czas przygotowywane w całym okresie wdrożeniowym, a ich zakres i odbiorcy
będą zależeć od sytuacji społeczno-gospodarczej Gminy, potrzeb mieszkańców
obszarów kryzysowych, zaangażowania podmiotów lokalnych, budżetu gminy oraz
możliwych środków zewnętrznych.
Aby osiągnąć cele zawarte w Programie Rewitalizacji, a także żeby został on
należycie przeprowadzony należy m.in.:
zbierać informacje od mieszkańców terenów zdegradowanych a przede
wszystkim rewitalizowanych, na temat postępu procesu rewitalizacji,
przekazywać informacje o zakończonych i wdrażanych projektach
rewitalizacyjnych przekazywane poprzez tablice ogłoszeń oraz stronę
internetową gminy,
organizować spotkania, warsztaty, konsultacje projektów.
12. Harmonogram realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji
Harmonogram realizacji projektów, przeprowadzanych w ramach Lokalnego
Programu Rewitalizacji Gminy Siedlisko na lata 2016 – 2023 przedstawia Tabela 18.
82
Tab. 18.Harmonogram realizacji projektów w ramach programu rewitalizacji.
PROJEKTTERMIN
REALIZACJI
Remont i adaptacja budynku przy ul. Nadodrzańskiej na wielofunkcyjny obiekt (zaplecze turystyczno-socjalne i
rekreacyjne, siedziba stowarzyszeń i organizacji pozarządowych) wraz z zagospodarowaniem terenu.
I kwartał 2017 – IV kwartał 2019
Remont i adaptacja budynku przy Placu Zamkowym 23 na cele oświatowo-kulturowe wraz z zagospodarowaniem terenu wokół
budynku.
I kwartał 2017 – IV kwartał 2019
Remont drogi dojazdowej do ulicy Nadodrzańskiej w SiedliskuI kwartał 2018 – IV kwartał 2019
Rewitalizacja parku przy Placu ZamkowymI kwartał 2019 – IV kwartał 2020
Zagospodarowanie Wzgórza Adelajdy w Siedlisku wraz z otoczeniem parkowym
I kwartał 2017 -
IV kwartał 2018
Wędkarski zakątekI kwartał 2018 – IV kwartał 2020
Renowacja bramy folwarcznej oraz renowacja i termomodernizacja budynków przy Placu Zamkowym nr 12, 14, 18
I kwartał 2019 –IV kwartał 2021
Źródło: opracowanie własne
13. Monitorowanie i ocena Lokalnego Programu Rewitalizacji
Stosowanie systemu monitorowania etapów realizacjiprocesu rewitalizacji jest
niezbędne aby został on odpowiednio przeprowadzany. Nadzór polegać będzie
na gromadzeniu i analizowaniu informacji o realizacji przyjętych projektów. Analiza
zarówno danych ilościowych jak i jakościowych pozwoli, w przypadku wystąpienia
takiej konieczności, na wczesne wykrycie niezgodności, a także pozwoli
na zapobiegnięcie możliwych do rozpoznania komplikacji. Można wyróżnić formy
monitorowania takie jak:
83
bieżąca inspekcja wykonywanych w danym momencie inwestycji, gromadzenie
danych dotyczących postępów w ich realizacji, a także zapewnieniu zgodności
z założeniami i harmonogramem Lokalnego Programu Rewitalizacji,
kontrola finansowania projektów oraz trwałości planowanych rezultatów.
Dodatkową funkcją monitoringu będzie współpraca z działaczami udzielającymi
się w procesie rewitalizacji w celu uzyskaniu informacji o możliwych źródłach
finansowania zewnętrznego inwestycji.
W ramach przeprowadzania oceny rewitalizacji organy Gminy powinny
pozostawać w kontaktach z interesariuszami. Należy dokonać oceny stopnia realizacji
poszczególnych projektów, a także rocznego podsumowania z realizacji założeń
Lokalnego Programu Rewitalizacji.
Na zakończenie planowanego terminu realizacji Programu, konieczne będzie
przeprowadzenie szczegółowej oceny zrealizowania założeń, a także porównania
osiągniętych rezultatów z sytuacją z przed wprowadzeniem programu.
14. Ocena oddziaływania na środowisko Lokalnego Programu
Rewitalizacji
Zgodnie z zasadami zawartymi w Ustawie z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko projekt niniejszego dokumentu
został przedłożony Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gorzowie
Wielkopolskimw sprawie uzgodnienia konieczności przeprowadzenia strategicznej
oceny oddziaływania na środowisko oraz określenia zakresu i stopnia szczegółowości
informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko w przypadku
konieczności jej opracowania.
84
IV. ZASADY FINANSOWANIA LOKALNEGO PROGRAMU
REWITALIZACJI
Istotnym źródłem finansowania projektów rewitalizacyjnych zawartych
w Lokalnym Programie Rewitalizacji są środki europejskie pochodzące przede
wszystkim z Regionalnego Programu Operacyjnego. Inne źródła to: środki budżetu
państwa , środki jednostek samorządu terytorialnego, a także środki prywatne.
1. Regionalny Program Operacyjny – Lubuskie 2020
Pozytywnie zweryfikowane programy rewitalizacji zostają wpisane do Wykazu
programów rewitalizacji (prowadzonego przez IZ RPO-L2020) i stają się podstawą do
ubiegania się przez Gminy o dofinansowanie projektów rewitalizacyjnych ze środków
EFSI.
Współfinansowaniem ze środków UE będą objęte kompleksowe projekty
rewitalizacyjne, realizowane wyłącznie na obszarze zdegradowanym, który został
określony w programie rewitalizacji. Każdy zgłaszany projekt rewitalizacyjny musi
obowiązkowo wynikać z programu rewitalizacji, który został pozytywnie
zweryfikowany przez IZ RPO-L2020.
Regionalny Program Operacyjny Lubuskie 2020 to podstawowe źródło
finansowania projektów, a przede wszystkim działanie:
Osi Priorytetowej 9. Infrastruktura społeczna dla Działania 9.2 Rozwój obszarów
zmarginalizowanych dla Poddziałania 9.2.1 Rozwój obszarów zmarginalizowanych –
projekty realizowane poza formułą ZIT.
Typy projektów:
• adaptacja, tj. modernizacja, remont, renowacja budynków, znajdujących się
na obszarze zdegradowanym podlegającym rewitalizacji, stanowiących własność
publiczną lub własność podmiotów działających w celach niezarobkowych, wraz
z zagospodarowaniem najbliższej przestrzeni wokół adaptowanego obiektu (w tym
inwestycje dotyczące infrastruktury komunalnej – tylko jako element projektu);
85
• uporządkowanie i zagospodarowanie zdegradowanych terenów i przestrzeni
publicznej, polegające na dostosowaniu do nowych funkcji (w tym inwestycje
dotyczące infrastruktury komunalnej – tylko jako element projektu);
• kompleksowe uzbrojenie terenów pod inwestycje, polegające na dostarczeniu
podstawowych mediów, tj.: drogi wewnętrzne, przewody lub urządzenia
wodociągowe, kanalizacyjne ciepłownicze, elektryczne, gazowe
lub telekomunikacyjne (tylko jako element projektu rewitalizacyjnego).
Skorzystać z dofinansowania w ramach działania 9.2. mogą:
JST, ich związki i stowarzyszenia, np. LGD;
jednostki organizacyjne JST posiadające osobowość prawną;
organizacje pozarządowe, jednostki organizacyjne pomocy i integracji
społecznej (jopis);
kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków
wyznaniowych;
przedsiębiorstwa, w tym przedsiębiorstwa społeczne;
instytucje kultury;
spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe;
instytucje edukacyjne;
instytucje rynku pracy;
podmiot, który wdraża instrumenty finansowe.
Projekty o charakterze rewitalizacyjnym w ramach innych osi priorytetowych
RPO-L2020:
Oś Priorytetowa 1. Gospodarka i innowacje
Działanie 1.3 Tworzenie i rozwój terenów inwestycyjnych
Inwestycje infrastrukturalne, aktywizujące gospodarczo obszary zdegradowane,
jak również w zakresie ponownego wykorzystania i przywrócenia funkcji
gospodarczych terenom typu brown field (nieużytki miejskie).
86
Oś Priorytetowa 3. Gospodarka niskoemisyjna
Działanie 3.2 Efektywność energetyczna
Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej
i budynków mieszkalnych wielorodzinnych.
Preferowane projekty realizowane np. na obszarach szczególnie zagrożonych
występowaniem zjawiska ubóstwa energetycznego, projekty realizowane przez
podmioty zarządzające mieszkaniami socjalnymi lub w sektorze budownictwa
socjalnego.
Oś Priorytetowa 4.Środowisko i kultura
Działanie 4.5 Kapitał przyrodniczy regionu
Projekty zakładające wsparcie kapitału przyrodniczego, ukierunkowane
na zachowanie siedlisk i gatunków oraz odtworzenie ich tam, gdzie zostały
zdegradowane.
Mechanizm komplementarności i skoordynowania projektów rewitalizacyjnych
obejmuje różne sfery i działania w ramach różnych priorytetów inwestycyjnych, w tym
głównie między przedsięwzięciami realizowanymi w ramach EFRR i EFS.
2. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014–2020
W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 –
2020 także można liczyć na dofinansowanie projektów rewitalizacyjnych. Przede
wszystkim w ramach działań:
Działanie 1.3. Wspieranie efektywności energetycznej w budynkach
(np. poprzez głęboką modernizację energetyczną budynków użyteczności publicznej,
szkół publicznych artystycznych czy też wielorodzinnych budynków mieszkalnych).
Działanie 2.5. Poprawa jakości środowiska miejskiego
(na wsparcie mogą oczekiwać tereny zdegradowane lub zanieczyszczone, projekty
związane z rozwojem terenów zieleni w miastach i ich obszarach funkcjonalnych, czy
dotyczące inwentaryzacja terenów zdegradowanych i terenów zanieczyszczonych)
87
Działanie 8.1. Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury
(dofinansowanie w ramach tego działania mogą otrzymać projekty związane
z: pracami konserwatorskimi na obszarach zabytkowych, remont infrastruktury
związany z działalnością kulturalną czy edukacją artystyczną, ochrona zabytkowych
parków, zabezpieczanie obiektów przed kradzieżą).
3. Fundusz Termomodernizacji i Remontów
O dofinansowanie mogą się ubiegać przedsięwzięcia dotyczące działań
termomodernizacyjnych i remontowych, przewidziane do realizacji w ramach
Lokalnego Programu Rewitalizacji. Premie termomodernizacyjne można otrzymać
w wyniku realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, a o dofinansowanie
przedsięwzięć w ramach tej premii, mogą się ubiegać właściciele bądź też zarządcy:
budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania, budynków użyteczności
publicznej stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego służących
do wykonywania przez nie zadań publicznych, lokalnych sieci ciepłowniczych, a także
lokalnych źródeł ciepła. Dofinansowanie projektu w ramach premii kompensacyjnej
mogą otrzymać jedynie osoby fizyczne, będące właścicielami budynków mieszkalnych
oraz właścicielami części budynków mieszkalnych, w których w okresie pomiędzy
12 listopada 1994 roku a 25 kwietnia 2005 roku znajdowały się lokale kwaterunkowe
(co najmniej jeden lokal).
4. Program Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014–2020
Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014–2020wspiera działania
ukierunkowane na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, jak również budowę
kapitału społecznego, a także stymulowanie aktywności społecznej mieszkańców.
Program jest finansowany ze środków budżetu państwa, adresowany do podmiotów
sektora pozarządowego. Celem nadrzędnym programu jest zwiększenie zaangażowania
obywateli i organizacji pozarządowych w życie publiczne, można to osiągnąć poprzez:
88
Priorytet 1. Małe inicjatywy – w ramach priorytetu wspierane są działania
ukierunkowane m.in. na: animowanie działań samopomocowych i wspieranie
młodych organizacji pozarządowych.
Priorytet 2. Aktywne społeczeństwo – cel osiągnięty poprzez projekty
ukierunkowane na: aktywizację obywateli w sprawach wspólnotowych, rozwijanie
wolontariatu, aktywizację współpracy wspólnot lokalnych i organizacji publicznych,
wspieranie aktywnych form integracji społecznej, a także rozwój przedsiębiorczości
społecznej.
Priorytet 3. Aktywni obywatele – wspieranie przedsięwzięć dotyczących m.in.
zwiększania wpływu obywateli na polityki publiczne, rozwijania edukacji
obywatelskiej i kompetencji społecznych oraz wspierania tworzenia współpracy
służących aktywizacji obywateli i przekazywaniu im realizacji zadań publicznych.
5. Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata
2014–2020
Nadrzędnym celem tego programu jest poprawa poziomu i jakości życia osób
starszych (powyżej 60 roku życia) dla godnego starzenia się poprzez aktywność
społeczną. Aby osiągnąć wyznaczone cele powstały priorytety takie jak:
Priorytet 1. Edukacja osób starszych - wspieranie działań takich jak: zajęcia
dedykowane osobom starszym a także programy edukacyjne i warsztaty o aktywnym
starzeniu, kształcenie opiekunów, zajęcia przygotowujące do bycia wolontariuszem.
Priorytet 2. Aktywność społeczna promująca integrację wewnątrz-
i międzypokoleniową - w ramach działań wspierane są projekty takie jak: poprawa
aktywności fizycznej i turystyczno-rekreacyjnej osób starszych, czy przeciwdziałania
wykluczeniu cyfrowemu.
Priorytet 3. Partycypacja społeczna osób starszych - wsparcie mogą otrzymać
projekty dotyczące np. form różnorodnych aktywności osób starszych wobec lokalnych
społeczności, aktywności wspierających uczestnictwo i integrację w życiu społecznym i
publicznym.
Priorytet 4. Usługi społeczne dla osób starszych (usługi zewnętrzne) - wsparcie mogą
otrzymać następujące projekty: wspieranie różnych form samopomocy, szkolenia dla
89
wolontariuszy i opiekunów, a także poprawa dostępności osób starszych do
różnorodnych usług np. opiekuńczych, kulturalnych, edukacyjnych, doradczych,
sportowych i turystycznych.
90
V. BIBLIOGRAFIA
Fundacja Karolat: http://karolat.org/ (dostęp 20.09.2016)
Informacja o stanie środowiska w powiecie nowosolskim na tle wyników badań
kontrolnych i monitoringowych przeprowadzonych w 2014 r. w województwie
lubuskim. WIOŚ z Zielonej Górze, wrzesień 2015
Jednolite części wód podziemnych w Polsce - charakterystyka geologiczna
i hydrogeologiczna. Państwowa Służba Hydrogeologiczna.
Rejestr pomników przyrody województwa lubuskiego, stan na 28 lipca 2016 r. -
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim.
Rejestr zabytków nieruchomych województwa lubuskiego opracowany przez
Narodowy Instytut Dziedzictwa - Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Roczna ocena jakości powietrza w województwie lubuskim. Wojewódzki inspektorat
ochrony środowiska w Zielonej Górze. Zielona Góra, 2016.
Stan środowiska w województwie lubuskim w latach 2013 – 2014. Biblioteka
Monitoringu Środowiska, Zielona Góra, 2015.
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Siedlisko na lata 2016-2025
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy
Siedlisko.