Güney’in kapısı MARAKEŞhavayı ‘Binbir Gece Masalları’ndan hikâyelerle dolduruyor. Bir zamanlar Sahra Çölü’ne doğru yola çıkmadan önce kervanlar için bir durak

İhtİşamlı ve büyüleyİcİ marakeş, atlas Dağları’nın karlı tepelerİnİn eteğİnDe bİr serap gİbİ Durur. pembe ve toprak rengİ Duvarlarla çevrİlİ şehİr, ‘güney’İn kapısı’, ‘kızıl şehİr’ ya Da ‘güney’İn İncİsİ’ olarak bİlİnİr. bu şehrİn İtİbarı, batı DİllerİnDe Fas krallığı’na İsmİnİ vermİştİr.

Güney’in kapısıMARAKEŞ

yazı-WorDs / FotoğraFlar-photos: XAVIER ALLARD

1 | Jetlife | eylül-september 2013

Seyahat | Travel Story

ThE GATE To ThE SouTh: MARRAkEchSumptuouS and Spellbinding, marrakech SitS like a mirage at the foot of the high atlaS’S Snowy peakS. Surrounded by pink and ochre wallS, it iS known aS the “gate to the South”, the “red city”, or the “Southern pearl”. thankS to itS preStige, marrakech gave itS name to the kingdom of morocco

eylül-september 2013 | Jetlife | 2

üneşli bir Marakeş gününde bir kahvenin terasında oturmuş, tatlı nane çayımı yudumluyorum. Bir yandan da, motorlu bisikletlerin cazırtıları, eşeklerin çektiği arabalar, seyyar satıcıların bağırtıları ve bu karmaşanın ortasında Fransız, Alman, İngiliz ve İspanyol turistlerin birbirine

karışan uğultularıyla dolu caddeyi izliyorum. Herkes buraya bir rüyanın peşinden geliyor, bunların birçoğu da şaşkına dönmüş ve büyülenmiş olarak geri dönüyor. Gerçekten de kavuniçinden koyu kırmızıya kadar alev renklerine bürünmüş, çevredeki çöllerin ışığıyla yıkanan böylesi bir şehrin büyüsüne kapılmamak mümkün mü?1062 yılında Yusuf bin Taşfin tarafından Murabıt Hanedanlığı zamanında kurulan şehirde bugün 700.000 kişi yaşıyor ve şehir Fas’ın en büyük üçüncü şehri. Marakeş tartışmasız bir şekilde, ülkenin turistik başkenti. Palmiye bahçeleri ve minarelerin doldurduğu gökyüzüyle bu şehir, insanın ve yerel folklorun bir Ortaçağ dekorunda ustaca harmanlandığı yaşayan bir yer. Sayısız anıtsal yapı ve zengin müzeleriyle şehrin kültürel mirası son derece etkileyici. İhtişam ve lüks de her yerde. Tek kelimeyle: Büyüleyici!

n a sunny day in Marrackech, I am sitting on a café terrace, sipping from my sweet mint tea. I watch the buzzing street filled with crackling motorbikes, donkeys pulling trolleys, fruit sellers shouting and, in the middle of this flow, the occasional French,

German, English or Spanish tourist. Everyone comes here to find a dream and many, indeed, may go back home overwhelmed and charmed. How not to be seduced by a city dressed in earth colours ranging from pale oranges to strong reds, bathed in the light of nearby deserts?Founded in 1062 by Youssef Ibn Tachfin during the Almoravid dynasty, the city now hosts 700,000 inhabitants and is the third largest by population in Morocco. Marrakech is definitely the touristic capital of the country. Famous worldwide for its palm groves with minarets skyline, this city is a live show where men and local folklore are skilfully staged in a medieval setting. The cultural heritage impresses with numerous monuments and museums of quality. Glamour and luxury are never too far away either. In a word: Magic!

G O

İdealİ tren…Fas’ta rabat ya da kazablanka gibi şehirlerden marakeş’e gitmek için en ideal araç tren. Fas demiryolu ağı, afrika’daki en iyi demiryolu ağları arasında yer alıyor.

İdeali tren…Fas içerisinde rabat ya da kazablanka gibi şehirlerden marakeş’e gitmek için en ideal araç tren. Fas demiryolu ağı, afrika’daki en iyi demiryolu ağları arasında yer alıyor.



JeMaa el-Fna’dan BaŞliYOrMarakeş’e yapılacak her gezi bu meydanda başlıyor: Jemaa el-Fna. Şehrin ortasındaki bu devasa kamusal alan, Fas’ın en keskin kokularına ve renklerine, bir dizi tezgâh ve restorana, akrobatlar, yılan oynatıcıları, maymun terbiyecileri ve müzisyenlerden oluşan bir açık hava sirkine ev sahipliği yapıyor.Jemaa el-Fna’nın coşkusu çevredeki caddelere de taşıyor ve havayı ‘Binbir Gece Masalları’ndan hikâyelerle dolduruyor. Bir zamanlar Sahra Çölü’ne doğru yola çıkmadan önce kervanlar için bir durak olan meydan, bugün ortalıkta dolaşan turistler ve yerlilerle bir sokak göstericileri kalabalığına ev sahipliği yapıyor. Meydanın canlılığı beni hemen içine çekiyor. Işıkları kuşatan gecenin kokuları, hokkabazlar ve Gnawa müzisyenlerinin gösterilerinin tadını çıkarmak için muhteşem bir hava yaratıyor. Bu gösterilerin gün boyu hayat bulabilmesi için bir dizi aktör, birbiri ardına performans sergiliyor.Bu devasa sahnenin her yanı, kuru meyve ve portakal suyu satan yüzlerce tezgâh, terlikçiler ve kına sanatlarını sergilemek üzere kızların ellerinin üzerinde çalışan kadınlarla çevrili. Bu şölene yukarıdan bakan teraslarıyla restoranlar ve kahvehaneler meydan boyunca sıralanıyor. Burası aynı zamanda ‘tajin’ ve kuskus’un yanı sıra kuzu etinin bir küpte pişirilmesiyle yapılan başka bir tipik Marakeş yemeği olan ‘tanjia’nın tadına bakmak için de ideal bir yer. Geleneklere göre bu yemeği sadece erkekler pişirebiliyor. Yoğun tatlara ve kokulara hazırlıklı olun; zira kişniş, safran ve kimyon Fas yemeklerinde bolca kullanılıyor.

it all StartS WitH JeMaa el-FnaAny trip to Marrakech really starts on this square: Jemaa el-Fna. The immense public space at the heart of the city is a permanent display of Morocco’s best scents and colours, a collection of stalls and restaurants, an open-air circus with acrobats, snake charmers, monkey trainers and musicians.The excitement of Jemaa el-Fna overflows into the surrounding streets, filling the air with tales from the Arabian Nights. Once a stop for caravans about to leave to the Sahara, the square now hosts a crowd of street performers mingling with tourists and wandering locals. As I enter the square, I am immediately grabbed by the vivacity of the scene. The night smells envelop the lights, creating the perfect atmosphere to enjoy the spectacle of jugglers and Gnawa musicians. A variety of actors come and go, performing one after the other and giving life to this show throughout the day. All around this huge stage are hundreds of stalls of dry fruits and orange juice, slipper shops and women holding girls’ hands to reveal their art of henna. Several excellent restaurants and cafés mark out the square and offer their stunning terraces overlooking the festive show. It isn’t a bad spot to taste ‘tagines’, couscous and also the typical dish of Marrakech: the ‘tanjia’, a blend of mutton stewed in a jar. According to tradition this is a

OtOBüS de Olur…şehirlerarası otobüslerin kalkış sıklığı trenden daha yüksek ve en iyi hizmeti ctm sağlıyor.

BuSeS are alSO an OptiOn…buses depart more often and there are a number of companies serving marrakech. the best services are provided by ctm.



‘GÖZlerİnİZİn ZeVKİ İÇİn’Öğle yemeğinden sonra meydanın yakınlarındaki çarşıyı ziyaret ediyor, dar sokaklarında saatler harcıyor ve her köşede pazarlık etme yeteneğimi daha da geliştiriyorum. “Sadece gözlerinizin zevki için” diyor bir dükkân sahibi, beni Ali Baba’nın mağarasına benzer dükkânına çekmek için. Marakeşliler mallarını çarpıcı bir biçimde sergilemek konusunda çok usta; bir gökkuşağı misali terlikler, piramit şeklinde yükselen toz baharatlar, duvarları kaplayan parlak seramikler... El yapımı sayısız halıdan bahsetmeye gerek bile yok. Marakeş çarşılarının, labirent şeklinde yarı kapalı ve canlı sokaklarında bir renk patlaması yaşanıyor ve bu cümbüş şehrin egzotizmine çok şey katıyor.

BüYüleYİCİ BaHÇelerÇarşının ve hayat dolu şehrin hemen birkaç kilometre dışında bulunan ve vahayı andıran bu ünlü bahçe, mutlak sakinlik ve huzur vaat ediyor. Kaktüsler, yukalar, bambular, nilüferler, palmiye ağaçlarıyla etkileyici bir seçki sunan Majorelle Bahçesi, en çok bezeme detaylarında göze çarpan mavisiyle ünlü. ‘Majorelle Mavisi’ olarak bilinen bu parlak, büyüleyici renk ticari bir marka.

dish that men only are to prepare. Be ready for strong flavours: spices such as coriander, saffron or cumin are abundant in Moroccan dishes.

‘FOr tHe pleaSure OF eYeS!’After lunch, nothing beats a visit to the souk nearby the square. I lose myself for hours in the narrow streets and sharpen my negotiating skills at every corner. “Just for the pleasure of eyes!” is the shopkeeper’s motto to get you inside his Ali Baba’s cave. Marrakchis are experts at showcasing their goods in a striking arrangement of rainbow-like slippers displays, conic piles of spices in powder, shiny ceramics covering entire walls, not to mention an untold number of refined handmade carpets. Marrakech’s souks form labyrinths of partly covered picturesque lanes that offer an explosion of colour, and it is this beautiful tumult that makes much of the city’s exoticism.

enCHantinG GardenSJust a couple of miles away from the souks and the bustling city, this small but renowned garden offers a moment

marrakchıs are experts at shoWcasıng theır gooDs ın, conıc pıles oF spıces ın poWDer, shıny ceramıcs coverıng entıre Walls, not to mentıon an untolD number oF reFıneD hanDmaDe carpets...

MaraKeŞlİler Mallarini ÇarpiCi Bİr BİÇİMde SerGİleMeK KOnuSunda ÇOK uSta; pİraMİt ŞeKlİnde YüKSelen tOZ BaHaratlar, duVarlari KaplaYan parlaK SeraMİKler...



Jacques Majorelle, ressamlık kariyerine yeni bir yön vermek üzere 1917 yılında Marakeş’e gelmiş. Zaman içinde tutkulu bir botanikçiye dönüşen Majorelle, atölyesinin çevresindeki bu bahçeyi mükemmelliğe ulaştırmak için 40 yılını harcamış. Onun ölümünden sonra terk edilen bahçe, kurtuluşunu bir sonraki sahiplerine borçlu; 1980 yılında satın aldıkları bahçenin bakımını yapıp yeniden düzenleyen ve geleceğini güvence altına almak için bir vakıf kuranlar Yves Saint Laurent ve Pierre Bergé olmuş. İçinde bir de İslami Sanatlar Müzesi bulunan ve çok sayıda kuş çeşitine ev sahipliği yapan bu bahçe, Fas’ın en ilgi gören yerlerinden biri ve kesinlikle burayı görmeden Marakeş’ten ayrılmamak gerekiyor. Bir başka ünlü bahçe de, Marakeş halkının gözdesi Menara Bahçesi. Şehrin hemen dışındaki bu bahçeye Marakeşliler aileleriyle birlikte palmiye ağaçlarının gölgesinde piknik yapmaya geliyor. Parkın ortasındaki havuza çok güzel bir Mağribi kasrının ve onun arkasındaki karlı Atlas Dağları’nın muhteşem manzarası yansıyor.

of absolute calm and serenity. Although it features an impressive display of cactus, yuccas, bamboos, palm trees or water lilies, the Majorelle Garden is perhaps most famous for its fascinating blue scattered throughout the property. Known as the “Majorelle Blue”, this bright mesmerizing colour is a registered trademark. Jacques Majorelle arrived in Marrakech in 1917, looking to give a new direction to his career as an artist. He developed into a passionate botanist, and spent 40 years perfecting this garden around his workshop. Abandoned after his death, the garden owes its salvation to its next owners: in 1980 the garden was bought by Yves Saint Laurent and Pierre Bergé who maintained and embellished it, and also created a foundation in order to safeguard its future. The garden, which also houses an Islamic Art Museum and is home to a wide variety of bird species, is one of Morocco’s most appreciated sites, and a must-see in Marrakech.Another garden that is extremely popular with locals is the Menara Garden. Located slightly outside of the city, this is where most Marrakchis bring their families for a holiday picnic in the shade of palm trees. A large pool in the middle of the park reflects a beautiful Moorish pavilion with a spectacular view of the snowy Atlas Mountains in the background.

MOre tHan a WeeKend deStinatiOnWandering around the Medina (Old town) will constantly

ne ZaMan GİtMelİ?Fas’ın güneyi yıl boyunca pek az yağmur alıyor ve sıcak yaz ayları hariç, gitmek için herhangi bir zaman seçilebilir.

WHen tO GO southern morocco gets little rain throughout the year and apart from the hot summertime, any season can be chosen to visit marrakech.



ZaMana İHtİYaÇ VarMedina’da (eski şehir) dolaşırken sürekli yeni çarşılara, müzelere, saraylara ve camilere rastlayacaksınız. Eski şehrin size sunduğu her şeyi gördüğünüzü hissettiğiniz anda, butikleriyle Gueliz, beş yıldızlı otelleri ve golf sahalarıyla Agdal Mahallesi ve ünlülerin kışı geçirmek için geldiği Palmeraie gibi bölgeler, hâlâ keşfedilmeyi bekliyor olacak. Söylemeye gerek yok aslında; Marakeş’i anlamak, tadına varabilmek ve hakkını verebilmek için zamana ihtiyaç var. Kızıl Şehri fethettiğiniz anda, ancak Kazablanka, Tanca, Rabat, Fez, Warzazat, Suvayr ve Meknes gibi ülkenin diğer şehirlerine doğru yola çıkmaya hazır olacaksınız.

lead you to new souks, museums, palaces or mosques. And if you feel that the old city has given you all it could offer, there will still be other sides of Marrakech to explore like the Gueliz district and its boutiques, the Agdal neighbourhood with large five star hotels and golf courts or the Palmeraie where a number of international celebrities come to spend the winter. Needless to say, Marrakech requires time to be understood, won over and fully appreciated. Only once you have conquered the Red City, will you be ready to set off across the country to other mythical destinations such as Casablanca, Tangier, Rabat, Fes, Ouarzazate, Essaouira or Meknes.



YeMeK / FooD

Le Foundouk le Foundouk’a ününü bahşeden yetenekli bir şef ve içinde bulunduğu, şık afro-barok stiliyle medina’nın hemen yakınındaki iki yüzyıllık bir kervansaray.

a gifted chef gave le Foundouk its reputation, along with a unique classy afro-baroque style staged in a two centuries old caravanserai next to the medina.

55, souk hal Fassi www.foundouk.com

Riad kniza medina’nın koşuşturmasından kaçmak için gerçek bir cennet olan riad pınarlı bir avlu içerisinde çok güzel bir şekilde restore edilmiş geleneksel bir villa. şehirdeki en iyi restoranlar arasında gösteriliyor.

a true haven from the bustle of the medina, this riad is a beautifully restored traditional villa arranged around a courtyard with fountain. their restaurant is considered one of the best in town.

34 Derb l’hotel – bab Doukkala www.riadkniza.com

pepe nero muhteşem bir atmosferde, Fas ve İtalyan mutfaklarından örnekler servis ediliyor. Fıskiyeler, güller ve mükemmel yemekler. marakeş’te üst sınıf bir gastronomi mekânı.

moroccan and ıtalian cuisine served in an amazing setting. Fountains, roses and excellent dishes. a piece of high class gastronomy in marrakech.

17, derb cherkaoui www.pepenero-marrakech.com

riad l’Orangeraie sıcak ve hoş, dingin ve güzel, fakat hepsinin ötesinde medina’nın içerisindeki bu pansiyonda çok iyi bir hizmet veriliyor.

Warm and cosy, serene and beautiful, but above all a great service provided in this fine bed and breakfast inside the medina.

61 rue sidi yamani www.riadorangeraie.com

KOnaKlaMa / aCCOMMOdatiOn



Documents

Güney’in kapısı MARAKEŞhavayı ‘Binbir Gece Masalları’ndan hikâyelerle dolduruyor. Bir zamanlar Sahra Çölü’ne doğru yola çıkmadan önce kervanlar için bir durak