GODIŠNJI IZVJEŠTAJ

2019

Fond za aktivno građanstvo

1

SADRŽAJ

Programi ................................................................................................. 3

Za jači glas organizacija građanskog društva ........................................... 3

Građanska akcija ..................................................................................... 9

Zelene ideje........................................................................................... 10

De facto razvoj: podrška rastu i liderstvu organizacija građanskog

društva .................................................................................................. 11

UKLJUČI SE i utiči: Razvoj filantropije za jače civilno društvo ................ 13

Nagrada za filantropiju ISKRA ............................................................... 15

SPISAK PODRŽANIH PROJEKATA 2019 ................................................... 20

Naši donatori u 2019.godini .................................................................. 27

Tim Fonda za aktivno građanstvo ......................................................... 28

2

Dragi prijatelji,

Godina za nama bila je vrlo intenzivna u svim aspektima našeg djelovanja. Kroz 4 različita

programa, realizovali smo 19 javnih događaja u vidu konferencija, okruglih stolova, otvorenih

info dana, panel diskusija, pres konferencija... Pokrenuli smo veb platformu sa ciljem veće

vidljivosti akcija građanskog društva i boljeg povezivanja organizacija i pojedinaca koji žele

da stvore bolje društvo, a samim tim i snažnije djelovanje za opšte dobro.

Podržali smo 53 projekta organizacija građanskog društva, u iznosu od 183,200 eura;

koncipirali smo i proizveli 18 video materijala u vidu zapisa, priča, podacst-ova i najava

konkursa, i godinu krunisali još jednom svečanom ceremonijom dodjele nagrada za

filantropiju ISKRA, koja iskri jedanaest godina u kontinuitetu.

Sa zadovoljstvom vas pozivamo da u kratkoj retrospektivi uvidom u stranice koje slijede,

podijelite sa nama postignuća koja sa ponosom predstavljamo u vidu Godišnjeg izvještaja za

2019.godinu.

Svako dobro,

Tim Fonda za aktivno građanstvo

3

Programi

Naziv programa Broj podržanih projekata Iznos

Za jači glas organizacija građanskog društva 10 € 34,775.00

De fACTO razvoj 10 € 75,745.00

SIGN UP – Uključi se i utiči 18 € 35,000.00

Građanska akcija 14 € 33,680.00

Zelene ideje 1 € 4,000.00

Ukupno 53 € 183,200.00

Za jači glas organizacija građanskog društva

Trajanje: 14 mjeseci (avgust 2018 – oktobar 2019.godine)

Ukupna vrijednost projekta: 185.000$.

Ukupno finansiranje od strane SAD ambasade: 175.000$

Uz podršku Američke ambasade u Podgorici, krajem prošle godine, pokrenuli smo program pod nazivom

Za jači glas organizacija građanskog društva, sa ciljem jačanja uticaja građanskog društva i doprinosa

pozitivnim društvenim i demokratskim promjenama. U fokusu programa bila je finansijska podrška

nevladinim organizacijama, za projekte iz sljedećih oblasti: osnaživanje i društvena uključenost mladih;

ekonomsko i političko osnaživanje žena; osnaživanje nerazvijenih i marginalizovanih zajednica; društveno

preduzetništvo; zaštita životne sredine i održivi razvoj; prevencija nasilnog ekstremizma.

U prvom krugu, od pristiglih 59 projekata, najboljih šest organizacija osigurale su finansijsku podršku u

ukupnom iznosu od 100.000$.

Novi poziv za dodjelu grantova namijenjen organizacijama koje djeluju na lokalnom nivou, a koje su

aktivne u svojoj lokalnoj zajednici i doprinose njenom razvoju, rezultirao je sa 60 aplikacija i odabranih 10

za podršku, od ukupnog fonda, koji je za ovaj poziv iznosio $40.000.

4

Vrlo intenzivan jednogodišnji program pratio je i nagradni konkurs za kratku video formu na navedene

teme. Kako tokom prvog poziva nisu dodijeljene nagrade za svaku od navedenih oblasti, konkurs je

ponovoljen za nedostajuće tri, koje su u narednom krugu bile uspješne.

U okviru istih oblasti, organizovali smo 6 tematskih panel diskusija u Američkim uglovima u Podgorici,

Pljevljima i na Cetinju.

Prva panel diskusija pod nazivom „Snaga

aktivizma-naša priča” održana je u martu sa

ciljem isticanja značaja osnaživanja žena u

Crnoj Gori. Razgovarali smo, zašto nam je

potreban ženski aktivizam danas, postoji li

podrška i ko treba da je pruži, koja je uloga

organizacija građanskog društva, te ko su

današnje aktivistkinje.

Lične aktivističke priče sa publikom su

podijelile: Biljana Maslovarić, predsjednica

Upravnog odbora Fonda za aktivno

građanstvo, Maja Raičević iz Centar za

ženska prava, Dejana Dizdar ispred Građanskog kreativnog centra sa Cetinja i Ana Rašović iz Unije mladih

preduzetnika Crne Gore.

Isticanje značaja osnaživanja i uključenosti

mladih u Crnoj Gori, bila je tema druge panel

diskusije, koja je održana u aprilu, u

Američkom uglu na Cetinju. Naši panelisti

pričali su o izazovima sa kojima se mladi

susrijeću danas, postoji li podrška i ko treba

da je pruži, da li je potrebna akreditacija i

uspostavljanje sistema kvaliteta programa i

usluga koje nevladine organizacije pružaju

mladima. Panelom je moderirala Dejana

Dizdar, a naši panelisti su bili: Bojana Ivanović

iz Građanskog kreativnog centra, Andrej

Šeter iz Unije mladih preduzetnika, Jelena

Miljanić iz UN kancelarije za Crnu Goru i Nenad Koprivica iz Ministarstva sporta i mladih.

5

Na temu „Socijalna inkluzija – dostignuća i izazovi“, razgovarali smo u Američkom uglu u Pljevljima, tokom

treće panel diskusije, organizovane u okviru

ovog programa. Nastojali smo da okupimo

relevantne aktere na ovu temu, a naši panelisti

su bili: Ensad Omerović, direktor Centra za

djecu sa smetnjama u razvoju ,,Tisa" Bijelo

Polje, Desanka Dragaš, defektološkinja iz OŠ

,,Boško Buha", Branka Danilović, direktorica

Centra za socijalni rad Pljevlja, dr Marija

Cupara, pedijatar iz Centra za djecu sa posebnim

potrebama Pljevlja, Veselinka Ilinčić, sekretarka Komisije

za usmjeravanje djece sa posebnim obrazovnim

potrebama u vaspitno obrazovne ustanove, Mila

Marjanović, vaspitačica iz NVU ,,Zračak Nade" i

profesorica razredne nastave u OŠ ,,Boško Buha".

Moderatorka panela bila je Svetlana Dujović, direktorica Dnevnog centra iz Pljevalja.

Tokom panel diskusije na temu

Preduzetništvo na prekretnici – potencijal

društvenog preduzetništva u Crnoj Gori,

razovarali smo o konceptu društvenog

preduzeća, o prilikama i izazovima za

pokretanje istog te primjerima koji

funkcionišu u Crnoj Gori. Društveno

preduzetništvo je dio socijalne ekonomije,

a javlja se kada se društveni problemi

rješavaju upotrebom preduzetničkih

principa. To je inovativan način da ljudi

riješe različite ekonomske, obrazovne,

zdravstvene i ekološke probleme u svojoj

zajednici kroz svoj rad – udruživanjem i korišćenjem održivih biznis modela. O konceptu društvenog

preduzetništva govorili su: Igor Milošević iz Asocijacije za demokratski prosperitet – ADP Zid i Anto

Janković, saradnik fAKTa i član EMES – međunarodne istraživačke mreže u oblasti socijalne ekonomije i

6

socijalnih preduzeća. O primjerima u praksi Dejan Tmušić iz Udruženje paraplegičara sa Cetinja kroz

primjer štamparije u tom gradu, Miljaim Delija iz Centra za romske inicijative iz Nikšića, a primjere Caritas-

a, koji funkcionišu u Baru i Beranama, predstavila je Sanja Rakić, PR menadžerka navedene humanitarne

organizacije. Diskusijom je moderirao Miloš Marković, iz organizacije Aktivna zona, sa Cetinja.

Peta panel diskusija održana u Američkom uglu u Pljevljima, u septembru mjesecu, bila je rezervisana za

temu zaštita životne sredine i održivi razvoj. Događaj pod nazivom “ Stanje životne sredine u Pljevljima –

izazovi i mogućnosti za unapređenje”

organizovan je sa ciljem uvida u trenutne

aktivnosti koje su u fokusu kada je u pitanju

zaštita i unapređenje životne sredine u

Pljevljima.

Situacija sa zagađenjem u Pljevljima je

alarmantna posebno u zimskim mjesecima,

već godinama. Kako stručnjaci objašnjavaju

zagađenje vazduha je veliko zbog velikog broja

individualnih ložišta, specifične konfiguracije

terena na kojem je grad smješten, uz

kumulativno dejstvo konstantnih emisija iz industrije i saobraćaja.

O navedenoj temi, govorili su: predsjednik opštine Igor Golubović, Zagorka Kalović ispred organizacije

„Viva Vita”, Milorad Mitrović iz Ekološkog društva „Breznica“ i Almina Bučan u ime Agencije za zaštitu

prirode i životne sredine. Aleksandar Perović, izvršni direktor NVO Ozon, bio je moderator panela.

Poslednja panel diskusija, organizovana u okviru ovog programa, održana je na temu Prevencija nasilnog

ekstremizma, u Američkom uglu na Cetinju. Formiranjem Nacionalnog operativnog tima, u okviru kojeg

djeluje Tim za pomoć i zaštitu, Prelaznim

akcionim planom za 2019. godinu i

pripremom nove strategije za 2020-2024.

godinu te uspostavljanjem besplatne

telefonske linije i vebsajta, Crna Gora je

kreirala nacionalnu platformu, sa ciljem da

na djelotvoran način odgovori na probleme

radikalizacije i nasilnog ekstremizma. Milica

Kovačević ispred Centra za demokratsku

tranziciju je moderirala panelom, a o temi

su govorili: Nacionalni koordinator za

suzbijanje nasilnog ekstremizma i sekretar

Ministarstva unutrašnjih poslova, Dragan

Pejanović, istoričar Miloš Vukanović i

Anđelija Lučić, ispred Foruma MNE.

7

Forum organizacija građanskog društva

Završni događaj programa Za jači glas organizacija građanskog društva obilježio je Forum organizacija

građanskog društva, koji je okupio preko 40 predstavnika organizacija građanskog društva i relevantnih

institucija. Osim predstavljanja postignutih rezultata svih 16 podržanih organizacija u okviru ovog

programa, događaj je organizovan sa ciljem osnaživanja dijaloga između različitih društvenih aktera na

temu jačanja uticaja organizacija građanskog društva.

Otvarajući Forum, ambasadorka SAD Džudi Rajzing Rajnke, naglasila je zadovoljstvo ostvarenim

partnerstvom sa Fondom za aktivno građanstvo, koji je, kako je istakla uložio izuzetno značajan, temeljan

i posvećen rad u postizanju cilja zajedničkog projekta – jačanje uticaja građanskog društva i doprinosa

pozitivnim društvenim i demokratskim promjenama.

Direktorica Direktorata za dobru javnu upravu i djelovanje NVO,

Marija Hajduković, ocijenila je pozitivno saradnju sa civilnim

sektorom uz uvjerenje da će veza između civilnog sektora i

institucija biti još jača,sa ciljem zajedničkog djelovanja i

međusobne saradnje.

„Čestitam vam na svakodnevnim

naporima koje ulažete u cilju jačanja

demokratije i ambasada SAD će biti

posvećena pružanju podrške izgradnji

i jačanju vaših kapaciteta“ –

ambasadorka Dž.R. Rajnke

8

Sumirajući realizaciju jednogodišnjeg programa Za jači glas organizacija građanskog društva, postignuti

su sljedeći rezultati:

9

Građanska akcija

Program se realizuje zahvaljujući institucionalnoj podršci Fonda braće Rokfeler

Solidarnost, ravnopravnost i društvena odgovornost svih aktera za razvoj i dobrobit zajednice i društva u

cjelini, su ključne vrijednosti koje promovišemo - kako programom Građanska akcija, tako i svojim

sveukupnim djelovanjem.

Programom Građanska akcija želimo da podstaknemo građansko udruživanje i aktivizam i podržimo

projekte koji: podstiču razvoj zajednice, donose pozitivne promjene, koje imaju potencijal da budu trajne

i inspirišu nove, podstiču dobrovoljno učešće i rad, doprinose jačanju uloge građana kao nosioca

društvenih promjena.

Komisija za dodjelu grantova izabrala je 14 projekata nevladinih organizacija i neformalnih grupa, od

ukupno 61 pristiglih projekata na posljednjem konkursu programa Građanska akcija, koji je objavljen u

oktobru 2019.godine. Ukupan fond opredijeljen za ovu grant rundu iznosio je 33. 680 EUR.

Ugovori o finansijskoj podršci potpisani su u decembru, a njihova realizacija trajaće narednih šest mjeseci.

10

Zelene ideje

Osmi put za redom, u partnerstvu sa Balkan Green Fondacijom i Fondom braće Rokfeler, organizovali smo

konkurs za odabir „zelenih ideja“. Cilj programa je podsticanje pojedinca, poljoprivrednih gazdinstva,

malih preduzeća i nevladinih organizacija da razviju inovativne biznis ideje, koje su zasnovane na

principima održivog razvoja.

Komisija za odabir zelenih ideja izdvojila je troje finalista koji su učestvovali na Regionalnom forumu i

pokušali da osvoje nagradu od 10,000 USD.

Za razliku od prošle, ove godine nijedna od tri ideje iz Crne Gore nije osvojila nagradu na Regionalnom

takmičenju, tako da je najbolje rangirana, a u skladu sa propozicijama konkursa, dobila finansijsku podršku

od nas u iznosu od 4,000 EUR. Preduzetnički i Volonterski klub Gimnazije „Slobodan Škerović“ u Podgorici,

sa idejom “Hrastovil”, pobjednik je ovogodišnjeg nacionalnog takmičenja.

11

De facto razvoj: podrška rastu i liderstvu organizacija građanskog društva

Trajanje: 36 mjeseci (septembar 2017 – 2020.godine)

Ukupna vrijednost projekta: 333.660 €

Ukupno finansiranje od strane EU: 300.000 €

U 2019. godini, nastavili smo podršku

inicijativama organizacija građanskog

društva kroz program De facto Razvoj.

Trogodišnjim programom planirano je

osnaživanje i razvoj kapaciteta organizacija

kroz dva ciklusa treninga i finansijsku

podršku odabranim projektima.

Komisija za dodjelu grantova izabrala je

dodatnih šest koji su se u drugom krugu

kvalitetom predloženih projekata izborili za

podršku, u okviru komponente programa De

Facto Razvoj – Podrška rastu manjih

organizacija građanskog društva.

Ukupan iznos opredijeljen za dva javna poziva objavljena tokom prošle godine, za srednje i manje

organizacije iznosi 75,745.00 EUR.

~~~~~~~

Inicirali smo i podržali dvije zajedničke akcije neformalnog foruma lidera organizacija građanskog društva

- jedna koja se bavi oblašću zaštite životne sredine i održivog razvoja, koju predvodi Ekološki pokret

,,OZON“ i druga koja se bavi socijalnom inkluzijom, na čijem čelu je Nacionalna asocijacija roditelja djece

i omladine sa smetnjama u razvoju – NARDOS. Akcije foruma imaju za cilj prepoznavanje problema u

navedenim oblastima i organizovane zajedniče akcije kao odgovor na trenutna dešavanja i preporuke za

unapređenje.

Kao jedno od ključnih pitanja organizacija

koje se bave osobama sa invaliditetom,

nametnulo se finansiranje i održivost

socijalnih usluga i inkluzivnih programa. S

tim u vezi, u okviru akcije kojom je upravljao

NARDOS, sprovedeno je istraživanje o

trenutnom stanju i uz pomoć konsultantkinje

Nives Radeljić, započeo konsultativni proces

sa svim relevantnim akterima uključenim u

oblast socijalne inkluzije. Rezultat ovog

procesa je dokument Analiza održivosti

socijalnih usluga, u kojem su predstavljeni

12

nalazi i preporuke analize od strateškog i zakonom definisanog nivoa, do uvođenja prakse ključne za

održivo funkcionisanje nevladinih organizacija koje se bave razvojem usluga i programa podrške djeci i

omladini sa smetnjama u razvoju.

U okviru oblasti zaštite životne sredine i

održivog razvoja, prepoznata je potreba

javne kampanje koja bi bila fokusirana na

upoznavanje šire javnosti sa najvažnijim

izazovima koji će pratiti proces pregovora

koje se odnosi na oblasti koje tretira

poglavlje 27 - Životna sredina i klimatske

promjene. U tu svrhu, pokrenut je portal

Euroskop.me sa ciljem informisanja i

animiranja građana da aktivno učestvuju u

donošenju odluka koje se tiču poglavlja

27.

Još jedna od aktivnosti navedenog programa, pokrenuta i realizovana sa ciljem veće vidljivosti akcija

građanskog društva, nosi naziv Aktivizam.me. Jedinstvena platforma, na kojoj su objedinjene aktivnosti

velikog broja organizacija, pojedinaca i građana koji su u zajednici prepoznati kao aktivisti. Platforma za

društveni aktivizam, objedinjuje realizovane akcije ali i najavljuje i poziva na nove.

13

UKLJUČI SE i utiči: Razvoj filantropije za jače civilno društvo

Trajanje: 42 mjeseca (april 2018 – oktobar 2021.godine)

Ukupna vrijednost projekta: 167.738 €

Ukupno finansiranje od strane EU: 150.897 €

Obezbjeđivanje većeg uticaja civilnog društva na politike i procese donošenja odluka u Srbiji, Crnoj Gori,

Bosni i Hercegovini, Kosovu i Makedoniji kroz poboljšanje pravnog i finansijskog okruženja za razvoj

filantropije – u najkraćem je cilj programa koji traje nešto više od tri godine.

U protekloj godini kroz poziv za učešće u programu „Akademija održivosti“, odabrano je 10 organizacija

građanskog društva. Nakon organizovane obuke, organizacije su imale mogućnost da uz takozvani tehnički

grant u iznosu od 700 eura, prikupe sredstava iz lokalne zajednice i taj iznos dupliraju uz našu podršku, za

realizaciju odobrenih projekata. Ukupan iznos dodijeljen za devet organizacija koje su bile uspješne u

prikupljanju sredstava, iznosi 28,700.00 EUR.

Organizovali smo i realizovali i Nacionalni forum

o filantropiji na kojem su predstavljeni rezultati

i zaključci istraživanja javnog mnjenja o davanju

za opšte dobro. Skoro 70 odsto ispitanika u

istraživanju „Filantropija u Crnoj Gori“ kazali su

da su i u budućnosti spremni da učestvuju u

akcijama davanja za opšte dobro.

Prema zaključcima Istraživanja javnog mnjenja, koje je

sproveo Ipsos, crnogorska javnost ipak nije dovoljno

informisana o ulogama pojedinaca,

institucija,organizacija i sektora, te koristima za

cjelokupno društvo. Bolje informisanje putem

medija se izdvaja kao najbolji način za podsticanje

filantropije u Crnoj Gori.

14

U novembru, zajedno sa Catalyst Balkans

fondacijom, predstavili smo Uporednu analizu

stavova građana o filantropiji na Zapadnom

Balkanu. Analiza je pokazala da u odnosu na zemlje

regiona Crna Gora bilježi konstantan rast kada je

davanje za opšte dobro u pitanju.

Međutim, više od polovine ispitanika/ca smatra da

davanje za opšte dobro nije razvijeno u Crnoj Gori,

niti da mu se pridaje dovoljan značaj u društvu.

Izvještaj o dobročinstu za Crnu Goru, možete pogledati ovdje.

U saradnji sa pravnim ekspertom prof. dr Draganom Golubovićem, koji je stalni član Savjeta eksperata za

neprofitno pravo Savjeta Evrope, izrađena je analiza poreskih propisa od značaja za razvoj filantropije u

Crnoj Gori i pripremljen nacrt uputstva za davanja pravnih i fizičkih lica –poreskih obveznika u opštekorisne

svrhe. Analizom je obuhvaćen i pravni okvir za osnivanje i djelovanje zadužbina u Crnoj Gori.

15

Nagrada za filantropiju ISKRA

Godišnje nagrade i priznanja za filantropiju „Iskra“ dodijeljene su 3. decembra po jedanaesti put, na

svečanosti u Iskrinom domu - Kraljevskom pozorištu Zetski dom na Cetinju. U saradnji sa Upravom za

dijasporu i Privrednom Komorom Crne Gore, a uz podršku Evropske Komisije, Fondacije „Ćano Koprivica”,

Fonda braće Rokfeler i mnogobrojnih prijatelja, nastavili smo da ističemo primjere činjenja i davanja za

opšte dobro, započinjući drugu deceniju Iskre!

Dodijeljene su tri nagrade i sedam specijalnih priznanja, čiji su laureati:

Hajriz Brčvak - Nagrada za individualni doprinos

MTEL d.o.o. - Nagrada za doprinos na nacionalnom nivou

Savana Commercial Retail d.o.o. - Nagrada za doprinos lokalnoj zajednici

Sava osiguranje AD Podgorica - Specijalno priznanje za doprinos lokalnoj zajednici

Amplitudo d.o.o. - Specijalno priznanje za doprinos lokalnoj zajednici

Zef Dedvukaj - Specijalno priznanje za građanski doprinos

dr Milovan - Milo Janković -Specijalno priznanje za građanski doprinos

Jelena Krivčević - Specijalno priznanje za građanski doprinos -

Savo Knežević - Specijalno priznanje za građanski doprinos

16

Kao i prethodnih godina, dodijeljena su i posthumna priznanja: dobrotvorima Tomu i Stani Luketić, i

našem rano preminulom kolegi Aleksandru Dedoviću, za građanski doprinos opštem dobru.

17

O LAUREATIMA:

Nagradu za individualni doprinos dobio je Hajriz Brčvak, dobročinitelj i privrednik iz sela Bistrica kod

Bijelog Polja, koji svoj kapital stečen u Njemačkoj ulaže u Crnu Goru i nesebično pomaže drugima, kako u

Crnoj Gori, tako i širom svijeta. Vrlo skroman, on vjeruje da mu je Crna Gora jedini dom, u kojem bi svaki

čovjek trebalo da se sjeti nekog pored sebe. “Oduvijek sam želio ulagati i živjeti tamo đe su korijeni začeli...

U Crnoj Gori sam počeo sa malim ulaganjima i želio da tako ostane. Međutim u ovom životu, nekada i ne

bude onako kako to vi sami određujete”, kaže Hajriz Brčvak i dodaje da je njegovo najveće zadovoljstvo

kada osjeti da može pomoći nekom, kome je pomoć stvarno potrebna.

Nagrada za doprinos na nacionalnom nivou pripala je kompaniji MTEL, koja godinama unazad pruža

podršku kulturi, nauci, zdravstvu, sportu i drugim aktivnostima važnim za razvoj crnogorskog društva, bilo

u novcu, proizvodima ili uslugama. U toku protekle godine pokrenuli su projekat Telemedicine, koji

predstavlja najveću donaciju zdravstvu, i osim novčanih sredstava koja će do kraja implementacije

projekta dostići iznos od 1,3 miliona eura, značajna je i izgradnja optičke infrastrukture, što je omogućilo

povezivanje Kliničkog centra sa opštim bolnicama u Beranama, Baru i Pljevljima.

Nagrada za doprinos lokalnoj zajednici pripala je kompaniji Savana Commercial Retail, vlasniku šoping

centra Mall of Montenegro i hotela „Ramada“, koja je tokom 2019. godine izdvojila oko 370,000 eura za

društveno-odgovorno poslovanje, usmjerene na obrazovanje, kulturu, sport, programe koji podstiču

zdrave stilove života i zelene politike, od kojih se posebno izdvaja donacija u vrijednosti od 180,000 eura

za obnovu osnovne škole „Milorad-Musa Burzan“ - nakon 70 godina su temeljno rekonstruisane prostorije

škole ukupne površine od oko 2.000m2.

18

Kompanijama Sava osiguranje AD Podgorica i Amplitudo d.o.o. dodijeljena su specijalna priznanja za

doprinos lokalnoj zajednici . Sava Montenegro AD je kompanija koja je u svojoj misiji, između ostalog,

definisala odgovoran odnos prema zajednici, i podršku, kako profesionalnom, tako i ličnom razvoju svojih

zaposlenih. Kompanija je sa svojim zaposlenima organizovala brojne humanitarne i volonterske akcije, dok

je kompanija Amplitudo doo fokusirana na osnaživanje mladih, akademske zajednice, fakulteta i

univerziteta, kako bi doprinijeli prosperitetu i ekonomskom razvoju zemlje. Paralelno sa probojem na

tržište, razvili su podršku mladim programerima, dizajnerima i čitavom korpusu drugih vještina digitalnog

marketinga, dok sa aplikacijom goplant.me - Moje drvo, žele da globalno utiču na ozdravljenje šuma i rast

broja drveća u urbanim sredinama širom svijeta.

Ove godine dodijeljeno je i pet specijalnih priznanja za građanski doprinos opštem dobru, od kojih jedno

posthumno. Dr Milovan Milo Janković, raniji predsjednik Prijestonice Cetinje i dugogodišnji predsjednik

Crvenog krsta Crne Gore nagrađen je za višedecenijski humanitarni rad i posvećenost crnogorskom

društvu i svom rodnom Cetinju. Zef Dedvukaj iz Tuzi je aktivista i humanista. zahvaljujući čijoj je istrajnosti

i posvećenom radu, u samo prethodne dvije godine 11 socijalno ugroženih porodica sa područja Malesije

dobilo krov nad glavom, dok su Savo Knežević i Jelena Krivčević, kao građanski aktivisti, nagrađeni za

doprinos procesu socijalne inkluzije, odnosno regionalnog razvoja. Savo Knežević, kao predsjednik „Prvog

udruženja roditelja djece i omladine sa smetnjama u razvoju“ iz Podgorice i „Nacionalne asocijacije

roditelja djece i omladine sa smetnjama u razvoju Crne Gore - NARDOS“, neumorno radi na predstavljanju

i zastupanju organizacija, obezbjeđivanju finansijskih sredstava, na pripremi i rukovođenju projektima -

dajući izuzetno važan doprinos i svoj individualni pečat jednom od najvažnijih procesa u našoj državi -

procesu socijalne inkluzije. S druge strane, Jelena Krivčević je u proteklih 10 godina, rukovodeći

Regionalnom razvojnom agencijom, sa sjedištem u Beranama, pružila podršku preko 250 porodičnih

gazdinstava sa ruralnih područja, osmišljavajući i sprovodeći aktivnosti koje upotpunjavaju i diversifikuju

porodične prihode ovih gazdinstava.

Posthumno priznanje za građanski doprinos opštem dobru dodijeljeno je Aleksandru Šimetu Dedoviću,

perjanici civilnog sektora u Nikšiću i jednom od najglasnijih zagovarača razvoja NVO sektora, koji je ostavio

neizbrisiv trag kada je u pitanju unapredjenje sektora bezbjednosti, odbrane i vojske, i dao veliki doprinos

evroatlantskim integracijama Crne Gore, o kojima je među prvima prvi počeo da govori. Takođe, kroz NVO

Alfa centar organizovao je brojne akcije: od kampanja jačanja svijesti o svim aspektima bezbjednosti u

19

saobraćaju, tribina i debata širom Crne Gore o evroatlanskim integracijama, do ekoloških i humanitarnih

akcija, o kojima je šira javnost manje znala. Čovjek izuzetnog duha, kreativnosti, vizije, ostaće zapamćen i

u gradu pod Trebjesom i šire, kao neko ko se istinski zalagao za unapređenje Crne Gore.

Na kraju svečanosti, posthumno priznanje dodijeljeno je i dobrotvorima Tomu i Stani Luketić, osnivačima

„Zaklade Toma Mirova Luketića i njegove žene Stane”, koja je osnovana sa ciljem da pomogne obrazovanje

djece iz Budve i Paštrovića. Ovi veliki budvanski dobrotvori, ostavili su u tu svrhu zemljište od 40 hiljada

kvadrata u centru grada – imovinu koja je do 1991. godine bila uknjižena na zakladu, kada biva preknjižena

u vlasništvo Opštine Budva. Vrijeme će pokazati da li nepravda učinjena dobrotvorima Luketićima može

biti, makar dijelom, ispravljena.

20

Spisak podržanih projekata

DONATOR NAZIV

PROGRAMA

NAZIV

ORGANIZACIJE MJESTO Kratak opis projekta KOORDINATOR/KA IZNOS

Za jači glas

OGD Spektra Podgorica

Doprinos osnaživanju pokreta transrodnih,

interpolnih i rodno varijantnih osoba kroz

podizanje kapaciteta postojećih i novih trans

aktivista/kinja za bavljenje aktivizmom za

ljudska prava

Jovan Ulićević €

3,820.00

Za jači glas

OGD Župa u srcu Nikšić

Smanjenje broja divljih deponija i veći broj

uključenih domaćinstava u sistem upravljanja

otpadom, kao i bolja promocija prirodnih

predjela Župe Nikšićke

Jovo Radulović €

3,900.00

Za jači glas

OGD

Ekološko društvo

,,Breznica“ Pljevlja

Analiza uspješnosti dosadašnje primjene

zakonske regulative za oblast kvaliteta vazduha,

na osnovu koje će se dati preporuke za dalju

realizaciju relevantnih strateških dokumenata.

Milorad Mitrović €

3,550.00

Za jači glas

OGD 9. decembar Danilovgrad

Promocija prirodnih ljepota i kulturnih

znamenitosti opštine Danilovgrad Jovana Đurišić

€

3,095.00

Za jači glas

OGD

Omladinski društveni

angažman - ODA Nikšić

Jačanje i unapređenje projektne i terenske

nastave u oblasti održivog razvoja, učeničke i

nastavničke kompetence, kao i svijest o

racionalnom iskorišćavanju prirodnih resursa

Olivera Lučić €

3,300.00

Za jači glas

OGD

Udruženje pedagoga

Crne Gore Podgorica

Promocija kulture učešća među mladima kroz

neformalnu edukaciju i podršku realizaciji

volonterskih projekta u njihovim zajednicama

Vanja Rakočević €

3,650.00

Za jači glas

OGD Ženski glasovi Podgorica

Afirmacija i osnaživanje mladih pisaca i

spisateljica u Crnoj Gori Olja Knežević

€

3,700.00

21

Za jači glas

OGD

Udruženje mladih sa

hendikepom Nikšić

Unapređenje poštovanja ljudskih prava osoba sa

invaliditetom kroz osnaživanje i umrežavanje

organizacija osoba s invaliditetom iz Nikšića,

kroz izradu i upućivanje inicijativa za primjenu

standarda pristupačnosti javnih i lokalnih

institucija na teritoriji Opštine Nikšić

Nenad Mijušković €

3,050.00

Za jači glas

OGD

ANIMA Centar za

žensko i mirovno

obrazovanje

Kotor

Organizacija programa koji će u fokusu imati

antifašizam kao noseću društvenu i kulturnu

vrijednost na kojoj počivaju mirovni, feministički

i socijalistički pokret

Ervina Dabižinović €

3,210.00

Za jači glas

OGD Portret Bar

Osnaživanje i podsticanje aktivizma djece i

mladih kroz osnivanje Volonterskog kluba

„Klupko“ u Baru.

Branka Ćalasan €

3,500.00

SIGN –

Uključi se i

utiči

Agora Budva

Tehnički grant za akciju prikupljanja sredstava

za projekat: Organizacija i održavanje festivala

koji promoviše mlade umjetnike iz zemlje i

regiona u oblasti muzike i filma, sa fokusom na

žene na nezavisnoj kulturnoj sceni, rodnu

ravnopravnost

Novak Govedarica € 700.00

SIGN –

Uključi se i

utiči

Udruženje roditelja

djece i mladih sa

smetnjama u razvoju

„Puževa kućica“

Budva

Tehnički grant za akciju prikupljanja sredstava

za projekat: Implementacija i primjena asistivnih

tehnologija u radu sa djecom i mladima sa

smetnjama u razvoju

Nataša Anastasov

€ 700.00

SIGN –

Uključi se i

utiči

Građanski kreativni

centar Cetinje

Tehnički grant za akciju prikupljanja sredstava

za projekat: Mobilisati građane, predstavnike

biznis sektora, lokalne samouprave u rješavanju

najmanje 4 problema koji su prepoznali mladi u

lokalnoj zajednici

Dejana Dizdar

€ 700.00

22

SIGN –

Uključi se i

utiči

Omladinski kulturni

centar

Herceg

Novi

Tehnički grant za akciju prikupljanja sredstava

za projekat: Kampanja za očuvanje Gradske

muzičke vježbaonice/studija za snimanje zvuka

Vedran Krnić

€ 700.00

SIGN –

Uključi se i

utiči

Pro Futuro Nikšić

Tehnički grant za akciju prikupljanja sredstava

za projekat: Realizacija volonterskih akcija u

kojima će biti uključeni mladi u cilju sakupljanja i

odlaganja otpada i smeća sa kula u Starom

gradu Bedemu

Petar Šundić

€ 700.00

SIGN –

Uključi se i

utiči

Župa u srcu Nikšić

Tehnički grant za akciju prikupljanja sredstava

za projekat: Restauracija i promovisanje stare

vodenice kao kulturnog naslijedja Župe

Jovo Radulović

€ 700.00

SIGN –

Uključi se i

utiči

Klub Velika Plav

Tehnički grant za akciju prikupljanja sredstava

za projekat: Organizovanje ljetnjeg kampa i

obilježavanje prirodnih vrijednosti “Parka prirode

Čakor”

Gojko Knežević

€ 700.00

SIGN –

Uključi se i

utiči

Multimedijal

Montenegro Bijelo Polje

Tehnički grant za akciju prikupljanja sredstava

za projekat: Pokretanje platforme putem koje će

se uvezati manji poljoprivredni proizvođači sa

sjevera i građani iz urbanih sredina koji imaju

potrebu da kupuju domaće, tradicionalne

poljoprivredne proizvode

Željko Đukić

€ 700.00

SIGN –

Uključi se i

utiči

Djeca Crne Gore Tuzi

Tehnički grant za akciju prikupljanja sredstava

za projekat: Organizovanje kreativnih radionica

za djecu sa i bez smetnji, izložba radova

učenika, organizovanje druženja kroz igranje

društvenih igara sa volonterima i vršnjacima

Sabra Decević

€ 700.00

SIGN –

Uključi se i

utiči

Udruženje roditelja

djece i mladih sa

smetnjama u razvoju

„Puževa kućica“

Budva

Matching grant - Implementacija i primjena

asistivnih tehnologija u radu sa djecom i

mladima sa smetnjama u razvoju

Nataša Anastasov

€

3,479.00

23

SIGN –

Uključi se i

utiči

Klub Velika Plav

Matching grant - Organizovanje ljetnjeg kampa i

obilježavanje prirodnih vrijednosti “Parka prirode

Čakor”

Gojko Knežević €

4,000.00

SIGN –

Uključi se i

utiči

Multimedijal Bijelo Polje

Matching grant - Pokretanje platforme putem

koje će se uvezati manji poljoprivredni

proizvođači sa sjevera i građani iz urbanih

sredina koji imaju potrebu da kupuju domaće,

tradicionalne poljoprivredne proizvode

Željko Đukić

€

4,000.00

SIGN –

Uključi se i

utiči

Agora Budva

Matching grant - Organizacija i održavanje

festivala koji promoviše mlade umjetnike iz

zemlje i regiona u oblasti muzike i filma, sa

fokusom na žene na nezavisnoj kulturnoj sceni,

rodnu ravnopravnost

Novak Govedarica

€

2,500.00

SIGN –

Uključi se i

utiči

Građanski kreativni

centar Cetinje

Matching grant - Mobilisati građane,

predstavnike biznis sektora, lokalne samouprave

u rješavanju najmanje 4 problema koji su

prepoznali mladi u lokalnoj zajednici

Dejana Dizdar

€

2,516.00

SIGN –

Uključi se i

utiči

Omladinski kulturni

centar

Herceg

Novi

Matching grant - Kampanja za očuvanje Gradske

muzičke vježbaonice/studija za snimanje zvuka

Vedran Krnić €

1,505.00

SIGN –

Uključi se i

utiči

Pro Futuro Nikšić

Matching grant - Realizacija volonterskih akcija u

kojima će biti uključeni mladi u cilju sakupljanja i

odlaganja otpada i smeća sa kula u Starom

gradu Bedemu

Petar Šundić

€

4,000.00

SIGN –

Uključi se i

utiči

Župa u srcu Nikšić Matching grant - Restauracija i promovisanje

stare vodenice kao kulturnog naslijedja Župe

Jovo Radulović €

4,000.00

SIGN –

Uključi se i

utiči

Djeca Crne Gore Tuzi

Matching grant - Organizovanje kreativnih

radionica za djecu sa i bez smetnji, izložba

radova učenika, organizovanje druženja kroz

igranje društvenih igara sa volonterima i

vršnjacima

Sabra Decević

€

2,700.00

24

De Facto

Razvoj

Centar za prava

djeteta Crne Gore Podgorica

Izrada Strategije za prikupljanje sredstava u cilju

održivosti organizacije i dobijanje licence za

pružanje usluge Stanovanje uz podršku mladima

po izlasku iz Doma „Mladost“ iz Bijele.

Rajka Perović €

10,000.00

De Facto

Razvoj ALFA Centar Nikšić

Osnivanje Volonterskog kluba ALFA Centra i

pokretanje niza volonterskih akcija Aleksandar Dedović

€

9,965.00

De Facto

Razvoj

Udruženje roditelja

djece i mladih sa

smetnjama u razvoju

„Puževa kućica“

Budva

Izrada strateškog plana organizacije i

licenciranje usluga iz oblasti socijalne i dječije

zaštite

Nataša Anastasov €

9,872.00

De Facto

Razvoj LGBT Forum Progres Podgorica

Izgradnja kapaciteta za korištenje nove web-

platforme i unaprijeđenje servisa za rad sa

zajednicom

Bojana Jokić €

9,998.00

De Facto

Razvoj

Centar za omladinsku

edukaciju Podgorica

Uspostavljanje mehanizama za razvoj i podršku

omladinskom aktivizmu, kroz umrežavanje,

jačanje kapaciteta i dodatno promovisanje

omladinke kartice

Jugoslav Radović

€

6,900.00

De Facto

Razvoj

Građanska inicijativa

mladih Rožaje

Podizanje svijesti građana o značaju mjera

energetske efikasnosti i obnovljivih izvora

energije u Rožajama

Rasim Luboder €

5,050.00

De Facto

Razvoj

Građanski kreativni

centar Cetinje

Jačanje kapaciteta omladinskih klubova i

njihovih članova za vršnjačku edukaciju na temu

seksualno-reproduktivnih prava

Dejana Dizdar €

7,000.00

De Facto

Razvoj LEGALIS Pljevlja

Kampanja podizanja svijesti i aktivno učešće

građana u očuvanju životne sredine u Pljevljima

Ostojić Miloš €

5,820.00

De Facto

Razvoj

Studentska aktivna

frekvencija radijske

avangarde/SAFRA

Podgorica Tematske radio emisije u poboljšanja i lakših

uslova studiranja za osobe sa oštećenim vidom

Milica Petričević €

5,270.00

De Facto

Razvoj Zeleni korak Ulcinj

Analiza trenutnog stanja Šaskog jezera i

iniciranje daljih koraka u pravcu zaštite jezera

Elvir Zečević €

5,870.00

25

Gradjanska

akcija

Udruženje roditelja

djece i mladih sa

smetnjama u razvoju

„OAZA“

Bijelo Polje

Regrutacija i jačanje kapaciteta volontera

udruženja za rad sa djecom sa smetnjama u

razvoju

Rasema Hekalo €

3,000.00

Gradjanska

akcija

Ekološki pokret

,,Ozon“ Nikšić

Podrška uključivanju i aktivizmu građana u

rješavanju ekoloških problema u zajednici Aleksandar Perović

€

2,000.00

Gradjanska

akcija KULSPORT Podgorica

Osnivanje dječijih skupština u cilju promocije

aktivizma mladih na nivou mjesnih zajednica i

gradskih naselja Glavnog grada, kao i njihovo

uključivanje u proces donošenja odluka

Balša Vujošević €

1,675.00

Gradjanska

akcija

Neformalna grupa

učenika

Klub preduzetnika

Ekonomske škole

Podgorica

Sajam preduzetnika učenika i promocija biznis

ideja i planova na kojima rade tokom školske

godine.

Danica Spevak €

2,010.00

Gradjanska

akcija Izviđački klub Eho Podgorica

Aktivno učešće mladih triju osnovnih škola iz

Podgorice u zaštiti životne okoline, kroz akcije

čišćenja i sadnje drveća

Andrija Jablan €

2,300.00

Gradjanska

akcija GALERIJA Cetinje

Međugeneracijsko učenje engleskog jezika

penzionera i učenika tri srednje škole sa Cetinja

Lidija Zeković €

2,100.00

Gradjanska

akcija Green Life Podgorica

Unaprijeđenja infrastrukture i biološkog stanja

Šaskog jezera i njegove okoline

Amela Kaja €

2,600.00

Gradjanska

akcija InterLingua Podgorica

Osavremenjavanje i digitalizacija tri srednje

škole u Podgorici uz jačanje znanja i vještina u

oblasti informacionih tehnologija i prevodilaštva

učenika/ca

Žana Knežević

€

2,765.00

26

Gradjanska

akcija

Savez za djecu i

mlade-KUĆA Podgorica

Održavanje zajedničkih radionica i izrada

ukrasnih predmeta djece osnovnoškolskog

uzrasta i djece koja pohađaju Resursni centar

„1. jun“ (RC) sa ciljem prodaje istih na

Podgoričkom proljećnom bazaru

Pavić Radović

€

2,585.00

Gradjanska

akcija STIVI Danilovgrad

Promocija alternativne muzičke zajednice

koncertom i organizacijom tribine na temu

alternativna kulturna scena i sloboda izražavanja

Ivan Ivanović €

2,690.00

Gradjanska

akcija Bona Fide Pljevlja

Unaprijeđenje servisa zaštite žena i djece

žrtvava nasilja kroz edukaciju 10 mladih

volonterki za djelovanje SOS linije, besplatnu

pravnu pomoć i pihološko savjetovanje

Sabina Talović €

1,975.00

Gradjanska

akcija FENIX Crna Gora

Angažovanje školskih vršnjaka i njihova obuka

za podršku djeci koja su oboljela od kancera, a

koja borave u dječjim bolnicama

Dijana Stojanović €

2,480.00

Gradjanska

akcija

Organizacija

crnogorskih

studenata u

inostranstvu - OCSI-

OMSA

Podgorica

Kreiranje prostora za dijalog sa donosiocima

odluka i jačanje kapaciteta organizacije

studenata koji bi na struktuiraniji način radili na

poboljšanju položaja mladih u Crnoj Gori

Dimitrije Jovićević

€

3,000.00

Gradjanska

akcija Aktivna Zona Cetinje

Podrška osnivanju Saveza omladinskih

organizacija u Crnoj Gori

Miloš Marković

€

2,500.00

Zelene ideje JU Gimnazija

"Slobodan Škerović" Podgorica

Uspostavljanje oglednog plastenika za

proizvodnju sadnica hrasta, košćele i lovora kao

doprinos ozelenjavanju gradskih površina

Aleksandrina Vujačić €

4,000.00

UKUPNO 183,200 €

27

Naši donatori u 2019.godini

Fond Braće Rokfeler Institucionalna podrška u iznosu od 60,000 USD godišnje

SAD Ambasada u Podgorici Program “Za jači glas organizacija građanskog društva” ukupna vrijednost programa 175.000 $

Delegacija Evropske unije u Crnoj Gori Evropska unija

Program De facto razvoj (trogodišnji program ukupne vrijednosti €333,660)

Regionalni program „UKLJUČI SE i utiči: Razvoj filantropije za jače civilno društvo” (troipogošnji program; ukupna vrijednost podrške fAKT-u

€167.738)

Ministarstvo javne uprave

Ko-finansiranje programa De facto razvoj

Balkanski fond za demokratiju

Ko-finansiranje regionalnog programa „UKLJUČI SE i utiči“.

28

Tim Fonda za aktivno građanstvo

Anica – Maja Boljević, izvršna direktorica

Nataša Vulikić, menadžerka finansija i administracije

Nađa Dragović, programska menadžerka

Nenad Golubović, menadžer programa podrške građanskom društvu

Anto Janković, menadžer programa filantropije

Upravni odbor fAKT-a:

Doc. dr Biljana Maslovarić, predsjednica

Prodekan za nauku i međunarodnu saradnju, Filozofski fakultet Nikšić

Ana Stojović-Janković

Vice-Consul, British Embassy

Ana Drakić

East-West Management Institute, Project Director

Predrag Vušurović

Direktor sektora prodaje, Lovćen banka

29

Komisije za dodjelu grantova:

Doc. dr Biljana Maslovarić

Ana Stojović-Janković

Milica Kovačević (Centar za demokratsku tranziciju)

Aleksandra Kiković (UNDP)

Biljana Gligorić (NVO Expeditio)

Darko M. Ivanović ( NVO 35mm)

Ivana Gajović (Savana Continental Property Management & Lodging)

Odbor za dodjelu nagrade za filantropiju ISKRA:

Božena Jelušić, predsjednica

Prof.dr Saša Popović

Pavle Radovanović, Privredna komora Crne Gore

Zoran Đikanović, Uprava za dijasporu

Bosiljka Vuković, MVP

Snežana Burzan, KIC Budo Tomović

Svi članovi/ce Komisija za dodjelu grantova i ISKRA odbora rade na

volonterskoj osnovi.

30

Aleksandra Mirić, « DE FACTO MONTENEGRO»

akrilik na platnu iz ciklusa « RADOSNICE » 100x70cm, 2017.

(Ili: kako je tim i rad FAKT-a vidjela Aleksandra )