Gök Olayları Yıllığı 2010

8/4/2019 Gök Olayları Yıllığı 2010

http://slidepdf.com/reader/full/goek-olaylari-yilligi-2010 1/32

T U G

2010Gök OlaylarıYıllığı

BT

ve

TÜBİTAK ULUSAL GÖZLEMEVİ



Pt Sa Ça Pe Cu Ct Pa

1 2 3 4 5

6 7 8 9 10 11 12

13 14 15 16 17 18 19

20 21 22 23 24 25 26

27 28 29 30

E Y L Ü L

2

2010 Takvimi ve Ay’ın Halleri

Yeniay İlkdördün Dolunay Sondördün


1 2 3 4 5

6 7 8 9 10 11 12

13 14 15 16 17 18 19

20 21 22 23 24 25 26

27 28 29 30 31

A R A L I K


1 2 3 4 5 6 7

8 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20 21

22 23 24 25 26 27 28

29 30

K A S I M


1 2 3

4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17

18 19 20 21 22 23 24

25 26 27 28 29 30 31

E K İ M


1

2 3 4 5 6 7 8

9 10 11 12 13 14 15

16 17 18 19 20 21 22

23/30 24/31 25 26 27 28 29 A Ğ U S T O S


1 2 3 4

5 6 7 8 9 10 11

12 13 14 15 16 17 18

19 20 21 22 23 24 25

26 27 28 29 30 31

T E M M U Z


1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13

14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 2728 29 30 H

A Z İ R A N


1 2

3 4 5 6 7 8 9

10 11 12 13 14 15 16

17 18 19 20 21 22 2324/31 25 26 27 28 29 30


1 2 3 4

5 6 7 8 9 10 11

12 13 14 15 16 17 18

19 20 21 22 23 24 25

26 27 28 29 30

N İ S A N


1 2 3 4 5 6 7

8 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20 21

22 23 24 25 26 27 28

29 30 31


1 2 3 4 5 6 78 9 10 11 12 13 14

15 16 17 18 19 20 21

22 23 24 25 26 27 28


1 2 34 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17

18 19 20 21 22 23 24

25 26 27 28 29 30 31

Ş U B A T

M A

R T

M A Y I S

O C A K



3

Yer

karşıkonum

Güneş üstkavuşum

altkavuşum

İç gezegen yörüngesi(Merkür, Venüs)

Dış gezegen yörüngesi(Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün)

kavuşum

en büyük uzanım

Göktaşı Etkin olduğu En etkin En yüksek yağmuru zaman aralığı olduğu tarih sayı/saatDörtlük 1–5 Ocak 3–4 Ocak 120Lir 16–25 Nisan 22 Nisan 18Eta Kova 19 Nisan–28 Mayıs 5–6 Mayıs 70+Delta Kova 12 Temmuz–19 Ağustos 27 Temmuz 20Perse 17 Temmuz–24 Ağustos 12–13 Ağustos 100Orion 2 Ekim–7 Kasım 21 Ekim 30Aslan 10–23 Kasım 17–18 Kasım 20+İkizler 7–17 Aralık 13–14 Aralık 120Büyük Ayı 17–26 Aralık 22 Aralık 10

Göktaşı Yağmurları

15 Ocak 2010 Halkalı Güneş Tutulması

2010’un Önemli Gök Olayları

Karşıkonum: Gezegen - Yer - Güneş dizilişi.Altkavuşum: Yer - Gezegen - Güneş dizilişi.Üstkavuşum: Yer - Güneş - İç Gezegen dizilişi.Kavuşum: Yer - Güneş - Dış Gezegen dizilişi.

En büyük uzanım: İç gezegenin Güneş’le en büyük görünür uzaklığı.

Enberi: Ay’ın Yer’e en yakın olduğu konum.Enöte: Ay’ın Yer’e en uzak olduğu konum.Günberi: Gezegenlerin Güneş’e en yakın oldukları konum.Günöte: Gezegenlerin Güneş’e en uzak oldukları konum.

Ay ve Gezegenlerin Konumlarıyla İlgili Bilgiler

Türkiye'den kısmen ve parçalı olarak

gözlenebilecek 11 dakika 08 saniye süreli

halkalı Güneş tutulması, Afrika'da Kame-

run-Çad sınırında Türkiye saati ile 06:10'da

başlayacak. Hint Okyanusu’na doğru de-

vam eden tutulma gölgesi Çin topraklarına

girdikten sonra 10:04'te Şanghay'ın kuze-

yinde sona erecek. Ülkemizde parçalı ola-rak gözlenebilecek bu tutulma, Ankara'da,

Türkiye saati ile 07:30'da başlayıp 09:03'te

sona erecek ve Güneş'in sadece % 12'si ör-

tülecek. Tutulmayla ilgili ayrıntılı bilgi için:

http://eclipse.gsfc.nasa.gov/

Halkalı tutulma şeridi

Parçalı tutulmaoranları

%80

%60

%40%20

0

0

%80

%60

%40

%20

En uzun halkalı

tutulma süresi



4

Gezegenler

Jüpiter

Mars

18 Ocak akşamı batı-güneybatı ufku 30 Ocak akşamı doğu ufku

Ay

Ay

Ocak 2010

Merkür, yılın ilk günleri Güneş’e çok yakın görünür konumda olduğu için

gözlenemeyecek. Gezegen 4 Ocak’ta alt-

kavuşumdan geçtikten sonra sabah gök-

yüzünde hızla yükselmeye başlayacak.

12 Ocak’tan sonra sabah gün ağarmaya

başladığında Merkür’ü doğu-güneydo-

ğu ufkunda görmek mümkün. Gezegen27 Ocak’a kadar sabah gökyüzünde yük-

selmeyi sürdürecek.

Venüs, geçtiğimiz yılın büyük bölü-

münü sabah gökyüzünde geçirmişti. Bu

yılsa Ocak’tan Ekim ortalarına kadar ak-

şam gökyüzünde.

Venüs, 11 Ocak’ta akşam gökyüzüne

geçmesine karşın bu ay içinde ufuktangözlenebilecek kadar yükselmeyecek.

Mars, 2010'un ilk yarısında gözlem

için çok iyi durumda olacak. Ocak ve Şu-

bat ayları Mars gözlemleri için, özellikle

de teleskoplu gözlemciler için yılın en iyidönemi.

Mars, ayın ilk günleri Güneş battıktan

yaklaşık 2,5 saat sonra doğu ufkunda be-

liriyor. Ayın sonundaysa Güneş'in batma-

sıyla doğmuş oluyor. Mars, 27 Ocak’ta bi-

ze bu yılın en yakın konumuna gelecek.

Bu sırada gezegenin parlaklığı -1,3 kadireulaşacak.

Geçen yılın büyük bölümünde göz-

lem için iyi durumda olan Jüpiter artık

erkenden batıyor. Gezegen, ayın başla-

rında hava karardıktan sonra güneybatı

ufku üzerinde kısa bir süre için iyi ko-

numda. Ancak ay sonunda hava karar-

dıktan yaklaşık yarım saat sonra batıyor.Satürn, ayın başlarında gece yarısı ci-

varı doğuyor. Gezegenin gökyüzünde en

yüksek konumuna gelmesi için sabah sa-

atlerini beklemek gerekiyor.



5

Gök Olayları

1 Ocak 22:0015 Ocak 21:0031 Ocak 20:00

03 Ocak Yer günberide (147.095.607 km)07 Ocak Satürn, Ay’ın 10° kuzeyinde (sabah)

11 Ocak Antares, Ay’ın 4° güneyinde (sabah)

13 Ocak Merkür çok ince hilalin 8° doğusunda (sabah)

15 Ocak Halkalı Güneş tutulması (ayrıntılı bilgi 3. sayfada yer alıyor)

18 Ocak Jüpiter, Ay’ın 5° güneyinde (akşam)

27 Ocak Merkür en büyük uzanımda (25°)

27 Ocak Mars, Yer’e en yakın durumda (99 milyon km)30 Ocak Mars, Ay’ın 7° kuzeyinde (akşam)

İlkdördün23 Ocak

Dolunay30 Ocak

Sondördün7 Ocak

Yeniay15 Ocak

Kraliçe

Kral

Kuğu

Andromeda

Balıklar

Balina

Kanatlı At

Aldebaran

Kapella

Deneb

Büyük Ayı

Küçük Ayı

K U Z E Y

GÜNEY

B A T I

D O Ğ U

Ejderha

Zürafa

Arabacı

Boğa

Koç

Üçgen

Vaşak

Yengeç

Aslan

Suyılanı

İkizler

Küçük Köpek

Büyük Köpek

Avcı

Irmak

Irmak Tavşan

Perseus

Kutupyıldızı

Akyıldız(Sirius)

Procyon

Regulus

Tekboynuz

Mars



6

Gezegenler

Şubat 2010

Ay

Merkür

12 Şubat sabahı güneydoğu ufku

Ay

Ülker

21 Şubat gecesi saat 21:00’de batı ufku üzeri

Merkür, 27 Ocak’ta en büyük uzanı-ma ulaştıktan sonra ufkun üzerinde alçal-

maya başlamıştı. Bu durum Şubat bo-

yunca devam edecek. Merkür, ayın son

haftasına girerken ufkun üzerinde iyice

alçalmış olacak ve bundan sonra çıplak

gözle seçilmesi çok zor olacak.

Venüs, yükselmeyi sürdürse de aysonunda bile alacakaranlıktan kurtulmuş

olmayacak. Bu nedenle ayın ilk yarısı

gözlenmesi zor. Ayın ortasından sonra,

gezegeni çıplak gözle görmek mümkün

olacak.

Venüs ve Jüpiter, 17 Şubat’ta yaklaşık

1/3 derece uzaklıkta olacaklar. Ancak bu

sırada her ikisi de Güneş’e çok yakın gö-rünür konumda olduğu için ancak Güneş

battıktan yaklaşık 20 dakika sonra, ufku

tamamen açık olan bir yerden dürbünlegörülebilirler.

Mars, Güneş battığında doğmuş olu-

yor. Böylece neredeyse tüm gece gökyü-

zünde kalıyor. Gezegen hâlâ çok parlak

olduğundan bu ay boyunca da teleskop-

lu gözlemciler için çok iyi bir hedef duru-

munda.Jüpiter ayın ilk yarısı batı ufku üze-

rinde Güneş battıktan sonra çok kısa bir

süre için görülebilir. Gezegen, 28 Şu-

bat’ta sabah gökyüzüne geçecek.

Satürn, ayın başında 22:00 civarı, ay

sonundaysa 20:00 civarı doğmuş oluyor.

Satürn’ü bu sırada görebilmek için tam

doğu ufku üzerine bakmak gerekiyor.Gezegen ayın ilk günü yeni doğan Ay’ın

sol üstünde görülebilir.



7

Gök Olayları

03 Şubat Satürn, Ay’ın 8° kuzeyinde (geceyarısı)12 Şubat Merkür, Ay’ın 1° güneyinde (sabah)

21 Şubat Ay ve Ülker çok yakın görünümde (22:00)

26 Şubat Mars, Ay’ın 10° kuzeyinde

28 Şubat Regulus ve Ay yakın görünümde

1 Şubat 22:0015 Şubat 21:0028 Şubat 20:00

Kraliçe

Kral

Andromeda

Balıklar

Balina

Aldebaran

Kapella

Büyük Ayı

Çoban

Küçük Ayı

K U Z E Y

GÜNEY

B A T I

D O Ğ U

Ejderha

Zürafa

Arabacı

Boğa

Koç

ÜçgenVaşak

Yengeç

Aslan

Başak

Yelken

Suyılanı

Kupa

İkizler

Küçük Köpek

Büyük Köpek

Avcı

Irmak

Irmak Tavşan

Perseus

Kutupyıldızı

Akyıldız

(Sirius)

Procyon

Regulus

Tekboynuz

Satürn

Mars

İlkdördün21 Şubat

Dolunay28 Şubat

Sondördün5 Şubat

Yeniay13 Şubat



8

Gezegenler

Mart 2010

MerkürVenüs

Ay

17 Mart akşamı batı ufku 25 Mart akşamı batı ufku

Venüs

Merkür, ayın ilk yarısında sabah gök-yüzünde olmasına karşın Güneş’e çok

yakın görünür konumda olduğundan

görülmesi çok zor. Gezegen, 14 Mart’ta

üstkavuşumdan geçtikten sonra akşam

gökyüzünde yükselmeye başlıyor. Ne var

ki, gezegenin çıplak gözle görülebilecek

kadar yükselmesi için ayın son haftasınıbeklemek gerekiyor.

Venüs, ayın başlarında Güneş’ten

yaklaşık 50 dakika sonra batıyor. Bu da

artık akşam alacakaranlıkta da olsa göz-

lenebileceği anlamına geliyor. Ayın so-

nunda bu süre 1,5 saati bulacak. Ayın

sonlarına doğru, Merkür ve Venüs yakın

konuma gelecekler.Giderek Dünya’dan uzaklaşan Mars

hâlâ çok parlak. Gezegen hava karardı-

ğında doğu-güneydoğu ufkunun üze-

rinde iyice yükselmiş durumda. Ancak

geçen aya göre belirgin biçimde sönük-

leşmiş durumda. Teleskoplu gözlemciler,gezegenin çapının her geçen gün biraz

daha küçük göründüğünü fark edebilir-

ler. Mars’ın parlaklığı ay sonunda yakla-

şık 0 kadire düşmüş olacak.

Geçtiğimiz ay sabah gökyüzüne ge-

çen Jüpiter, Güneş’e çok yakın görünür

konumda olduğundan bu ay boyuncagözlenemeyecek.

Satürn ayın başında havanın karar-

masının ardından doğuyor. Ayın ilk gün-

leri gezegenin parlaklığı 1 kadir, yani on-

dan yaklaşık iki saat sonra doğan Spi-

ka’yla benzer. Sarımsı rengi sayesinde

Satürn’ü bölgedeki yıldızlardan ayırt et-

mek kolay. Satürn, Ay sonunda Güneşbattığında doğmuş oluyor ve tüm gece

gökyüzünde kalıyor.

Satürn, 22 Mart’ta bize en yakın ko-

numa geleceğinden bu sıralar teleskop-

lu gözlemciler için çok iyi bir hedef.



9

Gök Olayları

02 Mart Satürn, Ay’ın 12° kuzeyinde17 Mart Venüs, Ay’ın 7° güneyinde (akşam)

20 Mart İlkbahar ılımı (gündüz ve gece uzunlukları eşit)

25 Mart Mars, Ay’ın 6° kuzeyinde

29 Mart Satürn, Ay’ın 8° kuzeyinde

1 Mart 22:0015 Mart 21:0031 Mart 20:00

KraliçeKral

Andromeda

Balina

Aldebaran

KapellaBüyük AyıÇoban

Berenices’in

Saçı

KuzeytacıKüçük Ayı

K U Z E Y

GÜNEY

B A T I

D O Ğ U

Ejderha

Zürafa

ArabacıBoğa

Koç

Üçgen

Vaşak

Yengeç

AslanBaşak

Yelken

Suyılanı

KupaKarga

İkizler

Küçük Köpek

Büyük Köpek

AvcıIrmak

Tavşan

Perseus

Kutupyıldızı

Akyıldız(Sirius)

Procyon

Regulus

Spika

Tekboynuz

Arkturus

Satürn

Mars

İlkdördün23 Mart

Dolunay29 Mart

Sondördün7 Mart

Yeniay15 Mart



10

Gezegenler

Nisan 2010

Merkür Merkür

Venüs Venüs

Ay

8 Nisan akşamı batı ufku 16 Nisan akşamı batı ufku

Merkür, Nisan’da gözlem açısındanyılın en iyi durumlarından birinde. Ayın

ilk günlerinden başlayarak akşam Güneş

battıktan yaklaşık yarım saat sonra batı

ufku üzerinde görülebilir. Ayın ilk günleri

Venüs’le yakın görünür konumda olması

sayesinde gökyüzünde bulunması kolay.

Merkür, 8 Nisan’dan sonra ufkun üze-rinde giderek alçalacak. Ayın 10’undan

sonra Merkür ve Venüs’ün arası açılmaya

başlayacak. 15 Nisan’da Merkür, çok ince

hilalin 4° kuzeyinde olacak. Uygun göz-

lem koşullarında bir dürbünle ikisini aynı

anda görmek mümkün. Merkür ayın son

haftasına girerken ufkun üzerinde iyice

alçalmış olacak ve 28 Nisan’da sabahgökyüzüne geçecek.

Venüs, akşam alacakaranlığında ra-

hatlıkla gözlenebiliyor. Ancak gözlemci-

lerin teleskoplarını Venüs’e yöneltmeleri

için biraz daha beklemeleri gerekiyor.

Çünkü gezegen bu ay Dünya’ya çok uzak

konumda. Buna bağlı olarak da görünürçapı çok küçük.

Mars, hava karardığında gökyüzün-

deki en yüksek konumuna ulaşmış olu-

yor. Bu sırada gezegeni gökyüzünde bul-

mak için güneye, iyice yukarıya, başucu-

na doğru bakmak gerekiyor. Ay sonuna

geldiğimizde gezegenin parlaklığı 0,7kadire düşmüş olacak.

Jüpiter sabah gökyüzünde Güneş’e

yakın görünür konumda. Bu nedenle

ayın ilk günleri görülmesi zor. Ancak iler-

leyen günlerde Güneş’le arası açılacak ve

gezegen sabah gün ağarmaya başladı-

ğında doğu ufku üzerinde görülebilecek.

Satürn 22 Mart’ta bize en yakın ko-numundan geçtikten sonra, bu ay da

gözlem için çok iyi durumda. Gezegen,

gece yarısı olmadan gökyüzündeki en

yüksek konumuna ulaşıyor. Teleskoplu

gözlemciler için bu ay da geçen ayki ka-

dar iyi bir hedef.



11

Gök Olayları

08 Nisan Merkür ve Venüs yakın görünümde (3°) (akşam)12 Nisan Jüpiter, hilal şeklindeki Ay’ın 7° güneyinde (sabah)

15 Nisan Merkür ve Venüs batı ufku üzerinde yakın görünümde (akşam)

16 Nisan Venüs, çok ince hilalin 4° güneyinde; Merkür, Venüs’ün 7°

güneyinde (akşam)

21 Nisan Mars, Ay’ın 7° kuzeyinde

26 Nisan Satürn, Ay’ın 8° kuzeyinde

1 Nisan 23:0015 Nisan 22:0030 Nisan 21:00

KraliçeKral

Aldebaran

Kapella

Büyük Ayı

Çoban

Yılan

Terazi

Herkül

Lir

Berenices’inSaçı

Kuzeytacı

Küçük Ayı

K U Z E Y

GÜNEY

B

A T I

D O Ğ U

EjderhaZürafa

ArabacıBoğa

Vaşak

Yengeç

Aslan

Başak

Yelken

Suyılanı

Kupa

Karga

Pompa

İkizler

Küçük Köpek

Büyük Köpek

Avcı

Perseus

Kutupyıldızı

Akyıldız(Sirius)

ProcyonRegulus

Spika

Vega

Arkturus

TekboynuzSatürn

Mars

İlkdördün21 Nisan

Dolunay28 Nisan

Sondördün6 Nisan

Yeniay14 Nisan



12

Gezegenler

Mayıs 2010

Venüs

Ay

Betelgeuse

16 Mayıs akşamı batı ufku 20/21 Mayıs geceyarısı batı ufku

Ay

Mars

Regulus

Satürn

Merkür, ay boyunca sabah gökyü-zünde. Ancak gezegenin ufuktan çıplak

gözle gözlenebilecek kadar yükselmesi

için ayın ikinci haftasını beklemek gereki-

yor. Merkür, 26 Mayıs’ta en büyük uza-

nımda olacak. Merkür bu ay ufuktan faz-

la yükselmiyor. Merkür’ü görmek için sa-

bah gün ağarırken doğu ufku üzerinebakmak gerekiyor.

Venüs, çıplak gözle gözlem yapan

gözlemciler için yılın en iyi konumuna

gelmek üzere. Gezegen Güneş’ten yakla-

şık 2,5 saat sonra batıyor.

16 Mayıs’ta Ay, Venüs’ün önünden

geçecek. Gündüz saatlerinde gerçekleşe-

cek bu olayı çıplak gözle görmek müm-kün. Ay’ı gökyüzünde bulduktan sonra

örtülme öncesinde ve sonrasında Venüs

Ay’ çok yakın olarak görülebilir.

Mars, akşam gökyüzünde güney-gü-

neybatı yönünde görülebilir. Gezegenin

parlaklığı yaklaşık 1 kadire düşmüş du-rumda. Bu nedenle geçen aylardaki ka-

dar dikkat çekmiyor. Gezegen artık iyice

erkenden, gece yarısı batıyor.

Jüpiter artık sabah alacakaranlığın-

dan kurtulmuş durumda. Ancak yine de

gezegeni görebilmek için sabah saatleri-

ni beklemek gerekiyor. Jüpiter yılın ensönük göründüğü zamanlarında olsa da

yine de yaklaşık -2 kadirle parlıyor.

Ayın son günleri Uranüs Jüpiter’e çok

yakın konuma gelecek. Dürbünlü göz-

lemciler Uranüs’ü Jüpiter’in yaklaşık 1°

solunda görebilirler.

Satürn hava karardığında gözlem

için çok iyi durumda. Bu sırada gökyü-zündeki en yüksek konumuna ulaşıyor.

Gezegenin görünür büyüklüğü ve par-

laklığı biraz azalmış olmasına karşın te-

leskoplu gözlemciler için hâlâ iyi bir he-

def oluşturuyor.



13

Gök Olayları

03 Mayıs Venüs, Aldebaran’ın 6° kuzeyinde (akşam)10 Mayıs Jüpiter, Ay’ın 9° güneyinde (sabah)

16 Mayıs Ay Venüs’ü örtecek (12:00 - 12:56)

16 Mayıs Venüs, Ay’ın 3° güneyinde (akşam)

20 Mayıs Mars, Ay’ın 7° kuzeyinde (akşam)

22 Mayıs Satürn, Ay’ın 8° kuzeyinde

26 Mayıs Merkür en büyük uzanımda (25°)

1 Mayıs 23:0015 Mayıs 22:0031 Mayıs 21:00

Kraliçe

Kral

Kapella

Büyük Ayı

Küçük Ayı

Çoban


Kuzeytacı

YılanYılancı

Herkül

Kuğu

Lir

Akrep

Erboğa

Terazi

K U Z E Y

GÜNEY

B

A T I

D O Ğ U

Ejderha

Zürafa

Arabacı

Vaşak

Yengeç

Aslan

Başak

Suyılanı

Kupa

Karga

Pompa

İkizler

Küçük Köpek

Perseus

Kutupyıldızı

Procyon

Regulus

Spika

Antares

Deneb

Vega

Arkturus

TekboynuzSatürn

Mars

İlkdördün20 Mayıs

Dolunay27 Mayıs

Sondördün6 Mayıs

Yeniay13 Mayıs



14

Gezegenler

Haziran 2010

Merkür, ayın ilk yarısında ufkun üze-rindeki yükselimini koruyor ve yine bu

süre içinde her gün biraz daha kuzeyden

doğuyor. Merkür, 11 Haziran’da Ay’ın sağ

altında olacak. Ayın ortalarından itibaren

ufkun üzerinde hızla alçalacak ve birkaç

gün içinde artık Güneş’e çıplak gözle gö-

rülemeyek kadar yakın konuma gelecek.Merkür, 28 Haziran’da üstkavuşumdan

geçecek ve ilerleyen günlerde akşam

gökyüzünde olacak.

Venüs, çıplak gözle gözlem yapan

gözlemciler için yılın en iyi konumunda.

Gezegen Güneş’ten yaklaşık 2,5 saat son-

ra batıyor. Venüs’ün Güneş’e görünür

uzaklığı bu aydan başlayarak giderek ar-tacak, ancak buna karşın ufuktan yükseli-

mi azalmaya başlayacak.

Mars akşam gökyüzünde güneybatıyönünde görülebilir. Gezegenin parlaklı-

ğı yaklaşık 1 kadir. Bu nedenle yılın ilk ay-

larındaki kadar dikkat çekmiyor. Geze-

gen artık gece yarısından önce batıyor.

Jüpiter, ay sonunda gece yarısı doğ-

muş oluyor. Ayın ilk yarısı Uranüs ve Jüpi-

ter çok yakın görünüyorlar. Uranüs, ayınbaşında gezegenin solunda, ayın 12’sin-

deyse tam yukarısında olacak. Bu sırada

aralarındaki uzaklık yarım derece civarın-

da, yani ikisi de küçük bir teleskobun gö-

rüş alanına sığacak kadar yakın.

Satürn, gece yarısı civarı batıyor. Ge-

zegeni gözlemek için en uygun zaman

hava karardıktan hemen sonrası. Ay süre-since gezegeni güneybatı ufku üzerinde

görmek mümkün.

Ay Venüs

Ay

Satürn

KastorPolluks

15 Haziran akşamı batı ufku 19 Haziran akşamı güneybatı ufku üzeri

M2 Küresel Yıldız Kümesi (TUG)



15

Gök Olayları

06 Haziran Jüpiter, Ay’ın 5° güneyinde (sabah)06 Haziran Mars, Regulus’un 1° kuzeyinde (akşam)

09 Haziran Venüs, Polluks’un 5° güneyinde (akşam)

11 Haziran Merkür, Ay’ın 6° güneyinde (sabah)

17 Haziran Mars, Ay’ın 6° kuzeyinde (akşam)

19 Haziran Satürn, Ay’ın 11° kuzeyinde

21 Haziran Yaz gündönümü (en uzun gündüz - en kısa gece)

26 Haziran Parçalı Ay tutulması (ülkemizden gözlenemeyecek)

1 Haziran 23:0015 Haziran 22:0030 Haziran 21:00

Kraliçe

Kral

Büyük Ayı

Çoban


Kuzeytacı

Yılan

Yılancı

Yay

Kalkan

Kartal

Yunus

Herkül

Kuğu

Lir

Akrep

Erboğa

Terazi

Küçük Ayı

K U Z E Y

GÜNEY

B

A T I

D O

Ğ U

Ejderha

Zürafa

Vaşak

İkizler

Aslan

Başak

Suyılanı

Kupa

Karga

Kutupyıldızı

Regulus

Spika

Arkturus

Antares

Altair

Deneb

Vega

Satürn

Mars

Venüs

İlkdördün19 Haziran

Dolunay26 Haziran

Sondördün4 Haziran

Yeniay12 Haziran



Ç i z e l g e n i n

K u l l a n ı m ı :

Ü l k e m i z i ç i n

G ü n e ş ' i n v e p a r l a k

g e z e g e n l e r i n y ı l

i ç i n d e d o ğ d u k l a r ı ,

b a t t ı k l a r ı v e e n b ü y ü k

y ü k s e l i m e e r i ş t i k l e r i

t a r i h v e s a a t l e r b u

ç i z e l g e y l e k o l a y c a

b u l u n a b i l i r . S a y f a ,

s a a t l e r ü s t v e a l t t a

r a f t a

o l a c a k ş e k i l d e

k u l l a n ı l d ı ğ ı n d a a y v e

Ö r n e k :

G ü n l e r i s i m g e l e y e n

y a t a y ç i z g i l e r l e

g e z e g e n l e r e a i t r e n k l i

ç i z g i l e r i n k e s i m

n o k -

t a s ı n ı ç a k ı ş t ı r d ı ğ ı n ı z d a

g e

r e k l i b i l g i y e u l a ş ı r s ı n ı z .

B u n a g ö r e ,

1 2 N i s a n g e c e s i

g e

z e g e n l e r i n d u r u m u n u

ö g r e

n m e k i ç i n s o l d a k i e ğ r i

a l a n d a N i s a n a y ı n ı n 1 2 ' s i n e

a i t ç i z g i y i s a ğ a d o ğ r u

i z

l e r k e n g e z e g e n l e r e a i t

r e n

k l i ç i z g i l e r i n b u ç i z g i y i

k e s t i ğ i n o k t a y ı y u k a r ı d a n

v

e y a a ş a ğ ı d a n s a a t l e r l e

ç a k ı ş t ı r m a k y e t e r . Y a z s a a t i



a r a s ı n d a k i b ö l g e

G ü n e ş ' i n u f k u n a l t ı n d a

o l d u ğ u g e c e z a m a n ı n ı

g ö s t e r i r . Y a z s a a t i

u y g u l a m a s ı n ı n

o l d u ğ u g ü n l e r d e

k u l l a n ı l a n

z a m a n l a r a b i r s a a t

e k l e n m e l i d i r .

1 9 : 3 0 ' d a b a t a c a k

, M e r k ü r

2 1 : 2 0 ' d e b a t a r k e n S a t ü r n

2 3 : 3 0 c i v a r ı m e r i d y e n d e

o l a c a k

, M a r s 0 3 : 2 0

g i b i b a t a c a k

, J ü p i t e r

0 5 : 1 0 ' d a d o ğ a r k e n ,

S a t ü r n 0 5 : 4 5 ’ t e b a t a c a k

.

G ü n e ş i s e y a k l a ş ı k

0 6 : 2 0 ' d e d o ğ a c a k

.



18

Gezegenler

Temmuz 2010

Venüs

Ay Venüs

Merkür

Satürn

Mars

Satürn

Mars

Regulus

14 Temmuz akşamı batı ufku 28 Temmuz akşamı batı-güneybatı ufku

Temmuz boyunca, Jüpiter dışındakidört parlak gezegen batı ufku üzerinde

dizilmiş olacak. Ufuktan yukarı doğru

Merkür, Venüs, Mars ve Satürn günler

geçtikçe giderek birbirlerine yaklaşacak-

lar. Ayın 13’ü ile 16’sı arasında ince bir hi-

lal de gezegenlere eşlik edecek.

Merkür, ay boyunca akşam gökyü-zünde. Gezegen ayın ilk haftasından son-

ra akşam alacakaranlığında çıplak gözle

görülebilecek kadar yükselmiş olacak.

Gezegeni görebilmek için Güneş battık-

tan yaklaşık yarım saat sonra batı ufku-

nun hemen üzerine bakmak gerekiyor.

27 Temmuz’da Merkür ve Aslan’ın en par-

lak yıldızı Regulus yakın görünür konum-da (3°) olacaklar.

Bir süredir batıda görmeye alıştığı-

mız Venüs, yavaş yavaş güneye doğru

kayıyor. Yörüngesinde ilerlerken giderek

bize yaklaştığı için Güneş gün geçtikçe

gezegenin daha küçük bir bölümünü ay-dınlatıyor. Yakınlaşmasına bağlı olarak

Venüs’ün görünür çapı ve parlaklığı da

artık teleskoplu gözlemcilerin fark edebi-

leceği şekilde artıyor.

Mars, akşam gökyüzünü terk etme-

ye hazırlanıyor. Ayın sonlarına gelindi-

ğinde hava karardıktan yaklaşık bir saatsonra batıyor. Mars, artık teleskoplu göz-

lemcilere fazla bir şey sunmuyor. Çünkü

görünür çapı Ocak’takinin yarısının da al-

tına inmiş durumda.

Jüpiter, gece yarısından önce doğu-

yor. Gezegen hâlâ Uranüs’le yakın ko-

numda. Dürbünlü gözlemciler ayın baş-

larında ikisini aynı anda görmeyi deneye-bilirler.

Satürn, artık erkenden batıyor. Ama

ayın başlarında gezegeni gözlemek için

iki saatten uzun bir süre var. Ay sonunda

bu süre bir saatin altına düşüyor.



19

Gök Olayları

04 Temmuz Jüpiter, Ay’ın 7° güneyinde06 Temmuz Yer enötede (152.091.129 km)

10 Temmuz Venüs, Regulus’un 2° kuzeyinde (akşam)

11 Temmuz Tam Güneş tutulması (ülkemizden gözlenemeyecek)

14 Temmuz Venüs, Ay’ın 13° kuzeyinde (akşam)

16 Temmuz Ay, Mars, Venüs ve Satürn yakın görünümde (akşam)

27 Temmuz Merkür ve Regulus çok yakın görünümde (1/3°)

28 Temmuz Mars, Satürn ve Venüs yakın görünümde (akşam)

1 Temmuz 23:0015 Temmuz 22:0031 Temmuz 21:00

Kraliçe

Oğlak

Andromeda

Kanatlı At

Kral

Büyük Ayı

Çoban Berenices’in

Saçı

Kuzeytacı

Yılancı

Yılan

Yay

Kalkan

Kartal

Yunus

Herkül

KuğuLir

Akrep

Erboğa

Terazi

Küçük Ayı

K U Z E Y

GÜNEY

B

A T I

D O Ğ U

Ejderha

Zürafa

Vaşak

Aslan

Başak

Karga

Kutupyıldızı

Spika

Arkturus

Antares

Altair

Deneb

Vega

Satürn

Jüpiter

Mars

Venüs

İlkdördün18 Temmuz

Dolunay25 Temmuz

Sondördün4 Temmuz

Yeniay11 Temmuz



20

Gezegenler

Ağustos 2010

Merkür, ay boyunca akşam gökyü-zünde. 4 Ağustos’ta en büyük uzanım-

dan geçen gezegen, batı ufkunun üze-

rinde her gün biraz alçalıyor. Ayın ortala-

rından sonra gezegeni çıplak gözle seç-

mek zorlaşacak. Dürbünlü gözlemciler,

ayın son haftasına kadar Merkür’ü gör-

meyi deneyebilirler.Venüs’ün ufkun üzerindeki yükselimi

giderek azalıyor. Gezegen, yörüngesinde

Dünya ile Güneş arasına doğru ilerledi-

ğinden çapı büyüyor. Buna karşın geze-

genin bize bakan yüzü giderek daha az

ışık alıyor.

Bu ayın ortalarında teleskoplu göz-

lemciler gezegenin yaklaşık yarısının ay-dınlanmış olduğunu yani “dördün” evre-

sinde olduğunu görebilirler.

Mars, akşam gökyüzünde olmasınakarşın, Güneş battıktan sonra çok kısa bir

süre için görülebilir. Ayın ilk yarısı Mars,

Venüs ve Satürn yakınlaşarak gözlemci-

lere güzel manzaralar sunacaklar.

Jüpiter, ayın başlarında Güneş bat-

tıktan yaklaşık iki saat sonra doğu ufkun-

da beliriyor. Ay sonunda gezegen hava-nın kararmasıyla doğacak ve gecenin ço-

ğunu gökyüzünde geçirecek. Jüpiter,

yaklaşık -2,5 kadir parlaklığa ulaştığı ve

görünür büyüklüğü de önceki aylara gö-

re iyice arttığı için teleskoplu gözlemciler

için iyi bir hedef.

Satürn, Güneş battığında akşam

gökyüzünde batı ufkunun üzerinde iyicealçakta bulunuyor. Özellikle ayın ilk gün-

leri Venüs’le yakın konumda.

Spika

Spika

7 Ağustos akşamı batı-güneybatı ufku

Ay

VenüsVenüs

Satürn SatürnMarsMars

13 Ağustos akşamı batı-güneybatı ufku



21

Gök Olayları

07 Ağustos Satürn, Venüs ve Mars yakın görünümde (akşam)08 Ağustos Venüs, Satürn’ün 3° güneyinde (akşam)

13 Ağustos Satürn, Venüs, Mars ve Ay yakın görünümde (akşam)

19 Ağustos Venüs Mars’ın 2° güneyinde (akşam)

27 Ağustos Jüpiter Ay’ın 8° güneyinde

1 Ağustos 23:0015 Ağustos 22:0031 Ağustos 21:00

Kraliçe

Perseus

Üçgen

Oğlak

Balıklar

Kova

Andromeda

Kanatlı At

Güneybalığı

Kral

Büyük Ayı


Kuzeytacı

Yılan

Yay

Kalkan

Kartal

Yunus Herkül

Yılancı

Kuğu Lir

Akrep

Terazi

Küçük Ayı

K U Z E Y

GÜNEY

B A T I D

O Ğ U

Ejderha

Zürafa

Başak

Kutupyıldızı

Arkturus

Antares

Deneb

Altair

Vega

Jüpiter

İlkdördün16 Ağustos

Dolunay24 Ağustos

Sondördün3 Ağustos

Yeniay10 Ağustos



22

Gezegenler

Eylül 2010

Merkür, 3 Eylül’de sabah gökyüzünegeçtikten sonra ufkun üzerinde hızla

yükseliyor. Ayın 10’undan sonra Mer-

kür’ü sabah gün ağarmaya başladığında

doğu ufku üzerinde görmek mümkün.

Merkür, 19 Eylül’de en büyük uzanıma

ulaştıktan sonra giderek Güneş’e daha

yakın görünecek ve gözlenebileceği sürekısalacak. Ayın 20’sinde gezegen Gü-

neş’ten neredeyse 1,5 saat önce doğar-

ken, ay sonunda bu bir saate düşecek.

Venüs akşam gökyüzünde iyice al-

çalmış durumda. Gezegeni görebilmek

için Güneş battıktan yaklaşık yarım saat

sonra batı-güneybatı ufku üzerine dik-

katlice bakmak gerekiyor. Ayın başların-da gezegen yaklaşık bir saat süreyle göz-

lenebilirken, ayın sonlarında bu süre ya-

rım saatin altına iniyor.

Venüs, ay sonunda teleskoplu göz-

lemciler için çok güzel bir hedef haline

geliyor. Gezegen bize iyice yaklaşmış ve

ince bir hilal biçimini almış durumda. Ve-nüs 27 Eylül’de bu yılın akşam gökyüzün-

deki en parlak durumuna (-4,7 kadir) ula-

şıyor.

Mars, akşam gökyüzünde alacaka-

ranlığın sona ermesiyle batıyor. Parlaklığı

da 1,5 kadire düşen gezegeni alacaka-

ranlıkta seçmek zor. Ancak sol altındaparlayan Venüs gözlemcilere bu konuda

yardımcı olabilir. Özellikle dürbünlü göz-

lemciler Venüs’ten yola çıkarak Mars'ı ko-

layca bulabilirler.

Jüpiter, bu ay gözlem için en iyi du-

rumunda. Gezegen Güneş’in batmasıyla

doğuyor ve tüm geceyi gökyüzünde ge-

çiriyor. Jüpiter, 20 Eylül’de bize en yakınkonumunda olacak. Bu sırada gezegenin

parlaklığı da -2,9 kadire ulaşacak.

Satürn, ay boyunca akşam gökyü-

zünde. Buna karşın Güneş’e çok yakın

görünür konumda olduğundan bu ay

gözlenemeyecek.

SpikaSpika

Mars

Venüs

2 Eylül akşamı batı-güneybatı ufku

Venüs

MarsAy

11 Eylül akşamı batı-güneybatı ufku



23

Gök Olayları

01 Eylül Venüs, Spika’nın 1° güneyinde (akşam)04 Eylül Mars, Spika’nın 2° kuzeyinde (akşam)

11 Eylül Mars, Venüs ve Ay yakın görünümde (akşam)

19 Eylül Merkür’ün en büyük uzanımında (17°)

23 Eylül Sonbahar ılımı (gündüz ve gece uzunlukları eşit)

23 Eylül Jüpiter, yeni doğan Ay’ın 8° güneyinde

1 Eylül 23:0015 Eylül 22:0030 Eylül 21:00

KraliçePerseus

Üçgen

Oğlak

Balıklar

Arabacı

Koç

Balina

Kova

Andromeda

Kanatlı At

Güneybalığı

Kral

Büyük Ayı

Kuzeytacı

Yılan

Yay

Kalkan

Kartal

Yunus

Herkül

Yılancı

Kuğu Lir

Küçük Ayı

K U Z E Y

GÜNEY

B

A T I

D O Ğ U

Ejderha

Çoban

Zürafa

Vaşak

Kutupyıldızı

Arkturus

Deneb

Altair

Vega

Kapella

Fomalhaut

Jüpiter

İlkdördün15 Eylül

Dolunay23 Eylül

Sondördün1 Eylül

Yeniay8 Eylül



24

Gezegenler

Ekim 2010

Merkür, Ekim’de gözlemcilere fazlabir şey sunmuyor. Gezegen yalnızca ayın

ilk günleri gözlem için uygun konumda.

Merkür, ayın başında Güneş’ten yaklaşık

bir saat önce doğuyor. İlerleyen günlerde

bu süre giderek belirgin biçimde kısala-

cak. Merkür, 17 Ekim’de akşam gökyüzü-

ne geçiyor. Ne var ki, gelecek ayın ortala-rına kadar yeterince yükselmeyecek.

Ayın ilk haftasından sonra Venüs’ü

akşam gökyüzünde seçmek çok zor ola-

cak. Gezegen artık Güneş’ten kısa süre

sonra batıyor.

Venüs, ayın ilk günleri teleskoplu

gözlemciler için hâlâ çok güzel bir hedef

oluşturuyor. İyice incelen hilal biçimi, ge-zegenin büyüyen görünür çapı sayesin-

de bir dürbünle bile kolayca seçilebilir.

Venüs, 29 Ekim’de altkavuşumdangeçecek ve önümüzdeki aydan itibaren

onu sabah gökyüzünde görebileceğiz.

Mars, alacakaranlık sona ermeden

batıyor. Parlaklığı yaklaşık 1,5 kadir olan

gezegeni seçmek zor olabilir.

Jüpiter, bu ay da gözlem için çok iyi

durumda. Gezegen Güneş battığındadoğu-güneydoğu ufku üzerinde yüksel-

miş durumda. Jüpiter, gece yarısı olma-

dan gökyüzündeki en yüksek konumuna

ulaşıyor. Jüpiter’in gönünür büyüklüğü

ve parlaklığı artık azalmaya başlıyor.

Satürn, 1 Ekim’de sabah gökyüzüne

geçiyor. Güneş’le yakın görünümde ola-

cağından ayın ilk yarısı gözlenemeyecek.Satürn, ayın sonlarında sabah gün ağarır-

ken doğu ufku üzerinde bulunuyor.

Ay

Ay MarsMars

10 Ekim akşamı güneybatı ufku 11 Ekim akşamı batı-güneybatı ufku

Antares Antares



25

Gök Olayları

10 Ekim Mars, Ay’ın 9° kuzeyinde (akşam)11 Ekim Ay, Antares’in 2° kuzeyinde (akşam)

20 Ekim Jüpiter, Ay’ın 8° güneyinde

1 Ekim 23:0015 Ekim 22:0031 Ekim 21:00

KraliçePerseus

BoğaÜçgen

Oğlak

Balıklar

Arabacı

Koç

BalinaKova

Andromeda

Kanatlı At

Güneybalığı

Kral

Büyük Ayı

Yay

Kalkan

Kartal

Yunus

Herkül

Yılancı

Kuğu

Lir

Küçük Ayı

K U Z E Y

GÜNEY

D O

Ğ U

Ejderha

Çoban

Zürafa

Vaşak

Kutupyıldızı

Deneb

Altair

Vega

Kapella

Aldebaran

Fomalhaut

B A T I

Jüpiter

İlkdördün

14Ekim

Dolunay

22Ekim

Sondördün

1 Ekim

Sondördün

30 Ekim

Yeniay

7 Ekim



26

Gezegenler

Kasım 2010

Merkür, Kasım boyunca akşam gök-yüzünde. Ayın başlarında gezegenin

yükselimi çok düşük olduğundan göz-

lenmesi çok zor. Dürbünlü gözlemciler

ayın ilk haftasından sonra gezegeni batı-

güneybatı ufku üzerinde görmeye çalışa-

bilirler.

Merkür, Kasım’ın ortalarından sonraakşam gökyüzünde çıplak gözle görüle-

bilecek kadar yükselmiş olacak ve ay so-

nuna kadar yavaş yavaş yükselmeyi sür-

dürecek.

Venüs, artık sabah gökyüzünde ve

hızla yükseliyor. Ayın ilk haftası Venüs’ü

görmek zor. Gezegen, ilerleyen günlerde

ufkun üzerinde rahatça görülebilecek ka-dar yükselmiş olacak. Bu sırada, teles-

koplu gözlemciler için çok güzel bir he-

def oluşturuyor.

Ayın sonuna geldiğimizde Venüs ne-redeyse sabah gökyüzündeki en iyi ko-

numuna ulaşmış olacak. Gezegeni gör-

mek için doğu-güneydoğu ufku üzerine

bakmak yeterli.

Mars alacakaranlık sona ermeden

batıyor. Parlaklığı yaklaşık 1,4 kadir olan

gezegeni seçmek zor. Deneyimli gözlem-ciler gezegeni batı ufku üzerinde çok kı-

sa bir süre için görebilirler.

Jüpiter, hava karardığında gökyü-

zünde iyice yükselmiş durumda. Geçen

iki aya göre daha sönük ve teleskopla ba-

kıldığında daha küçük görünmesine kar-

şın hâlâ iyi bir hedef.

Satürn sabah gökyüzünde. Gezegenayın başında Güneş’ten yaklaşık iki saat

önce doğuyor. Ay sonunda bu süre dört

saate çıkacak.

Satürn

4 Kasım sabahı doğu-güneydoğu ufku

ÜlkerAyAy

21 Kasım akşamı doğu ufku

Spika



27

Gök Olayları

04 Kasım Satürn, Ay’ın 8° kuzeyinde (sabah)16 Kasım Jüpiter, Ay’ın 7° güneyinde

17 Kasım Venüs, Spika’nın 4° batısında (sabah)

20 Kasım Merkür ve Mars yakın görünümde (2°)

21 Kasım Ay, Ülker’in 2° güneyinde

1 Kasım 22:0015 Kasım 21:0030 Kasım 20:00

Kraliçe

Perseus

Boğa

Avcı

İkizler

Irmak

Irmak

Tavşan

Üçgen

Oğlak

Balıklar

Arabacı

Koç

Balina

Kova

Andromeda

Kanatlı At

Güneybalığı

Kral

Büyük Ayı

Kartal

Yunus

Herkül

Kuğu

Lir

Küçük Ayı

K U Z E Y

GÜNEY

D O Ğ

U

Ejderha

Zürafa

Vaşak

Kutupyıldızı

Deneb

Altair

Vega

Kapella

Aldebaran

Fomalhaut

B A T I

Jüpiter

Dolunay21 Kasım

Sondördün28 Kasım

Yeniay6 Kasım

İlkdördün13 Kasım



28

Gezegenler

Aralık 2010

Merkür, 1 Aralık’ta en büyük uzanım-da. Bundan sonra Güneş’le arasındaki

görünür uzaklık giderek küçülüyor. Ayın

ortalarından sonra gezegenin yükselimi

hızla azalacak ve Merkür birkaç gün için-

de gözden kaybolacak. 20 Aralık’ta altka-

vuşumdan geçtikten sonra sabah gökyü-

zünde yükselerek yıl sonunda Güneş’tenyaklaşık 1,5 saat önce doğacak.

Venüs, ay boyunca sabah gökyüzün-

deki yükselimini koruyor ve güneye doğ-

ru kayıyor. Ay sonunda güneybatı ufku

üzerinde parlıyor olacak. Giderek Dün-

ya’dan uzaklaşan gezegen, görünür bü-

yüklüğünün küçülmesi ve yüzeyinin de

daha fazla ışık almasıyla teleskoplu göz-lemcilerin ilgisini kaybedecek.

Mars, akşam gökyüzünde batı ufkuüzerinde olmasına karşın görülemeye-

cek kadar alçalmış durumda.

Jüpiter, hava karardığında gökyü-

zünde en yüksek konumunda. Gezegeni

görmek için gökyüzünde güneye doğru

bakmak yeterli. Gezegen güney ufkuyla

başucu arasında, hemen hemen tam or-tada bulunuyor. Jüpiter ve Uranüs bu ay

yeniden iyice yakın görünüyorlar. Özel-

likle ayın son günü bir dürbünle Ura-

nüs’ü Jüpiter’in yaklaşık 1° üzerinde gör-

mek mümkün.

Satürn, sabah gökyüzünde. Gezegen

ayın başında Güneş’ten yaklaşık dört sa-

at önce doğuyor. Ay sonundaysa geceyarısı civarı doğu ufkunda beliriyor.

Satürn

Venüs

Venüs

Ay

Ay

31 Aralık sabahı güneydoğu ufku

Spika

Spika

2 Aralık sabahı güneydoğu ufku



29

Gök Olayları

01 Aralık Satürn, Ay’ın 10° güneyinde (sabah)02 Aralık Venüs, Ay’ın 10° güneyinde (sabah)

14 Aralık Jüpiter, Ay’ın 11° güneyinde

21 Aralık Tam Ay tutulması (ülkemizden gözlenemeyecek)

22 Aralık Kış gündönümü (en uzun gece - en kısa gündüz)

29 Aralık Satürn, Ay’ın 8° kuzeyinde (sabah)

31 Aralık Venüs, Ay’ın 9° kuzeyinde (sabah)

1 Aralık 22:0015 Aralık 21:0031 Aralık 20:00

Kraliçe

Perseus

Boğa

Avcı

İkizlerYengeç

Tekboynuz

Irmak

Irmak

Tavşan

Üçgen

Balıklar

Arabacı

Koç

Balina

Kova

Andromeda

Kanatlı At

Kral

Büyük Ayı

Yunus

Kuğu

Lir

Küçük Ayı

K U Z E Y

GÜNEY

D O Ğ U

Ejderha

ZürafaVaşak

Kutupyıldızı

Deneb

Vega

Kapella

Aldebaran

B

A T I

Küçük

Köpek

Büyük

Köpek

Akyıldız(Sirius)

Procyon

Jüpiter

Dolunay21 Aralık

Sondördün28 Aralık

Yeniay5 Aralık

İlkdördün13 Aralık



30

Antalya’nın güneybatısında, Toros-

lar’ın uzantısı olan Beydağları dizisinde,

2500 m yükseklikteki Bakırlıtepe’de kuru-

luTÜBİTAK Ulusal Gözlemevi (TUG), Türki-

ye'nin en büyük ayna çaplı teleskobuna

ve en gelişmiş donanımlarına sahiptir.

TUG, araştırma kurumlarımıza ve üni-

versitelerimize gözlemsel astronomi ve

astrofizik araştırmaları için teleskop hiz-

meti sunmakta ve çalışma ortamı sağla-

maktadır. Düzenlediği etkinliklerle ve bi-

limsel toplantılara verdiği desteklerle ül-kemiz gökbiliminin gelişimi yönündeki

öncülük görevini başarıyla sürdürüyor.

TeleskoplarBakırlıtepe Yerleşkesi’nde farklı ayna

çaplarında ve gözlemsel özelliklerde

dört, Antalya Yerleşkesi’nde ise bir teles-

kop bulunmaktadır.RTT150: 1,5 m ayna çaplı bu teleskop

TÜBİTAK ile Kazan Devlet Üniversitesi ve

Moskova Uzay Araştırmaları Enstitüsü

arasında 1995’te imzalanan ve gözlem

zamanı paylaşımı esasına dayanan bir an-

laşma ile kurulmuştur. RTT150 teleskobu

ile yüksek ayırma güçlü görüntüleme ya-

nında, “TFOSC” ve “Coude”tayfçekerleriy-

le gözlemsel astrofizik alanında önemli

çalışmalar yapılabilmektedir.

T60: 2008 yılının sonbaharında kuru-

lan 60 cm ayna çaplı bir teleskoptur. Hızlı

yönlenmesi ve robotik özelliklere sahip

olması dolayısıyla TUG’un verimli teles-

koplarından biri olma kapasiteli T60 teles-

kobu, 2010 ilkbaharında bilimsel gözlem-lere resmen açılacaktır.

T100: Tüm gözlem zamanı Türk araş-

tırıcılara ait, 1 m ayna çaplı tam otomatik

T100 teleskobunun 2009 yılı içerisinde

kurulumu ve test aşamaları tamamlan-

mıştır. Büyük formatlı (4Kx4K) bir CCD ka-

meraya sahip olacak bu teleskopla 2010

yılının sonbaharında bilimsel gözlemlerebaşlanması planlanmaktadır.

ROTSEIIId: Michigan Üniversitesi

(ABD) ile TÜBİTAK arasında imzalanan bir

sözleşme çerçevesinde, gama ışını patla-

TÜBİTAK Ulusal GözlemeviBakırlıtepe’deki T60 (solda) ve RTT150 teleskop binaları



31

malarının optik bölgede gözlenmesi

amacıyla 2003 yılında TUG’a kurulan bu

robotik teleskobun aynası 45 cm’dir. Ken-

di kendine gözlem yapan ve dünyada ku-

rulu dört ROTSE’den biri olan bu telesko-

bun gözlem zamanının % 70’i TUG’un da

dâhil olduğu uluslararası bir ortaklığa, ka-lan % 30’u da Türk araştırmacılara aittir.

BİTOM: TUG’un Akdeniz Üniversitesi

Yerleşkesi içindeki Yönetim Binası yanın-

da 2009 yılında kurulan Bilim ve Toplum

Merkezi (BİTOM), 35 cm ayna çaplı oto-

matik teleskobu (T35) ve görsel sunum

olanakları ile 2010 yılında da gökyüzü

meraklılarına açık olacaktır.

Altyapıda YeniliklerPersonelin ve araştırmacıların dahara-

hat bir ortamda çalışmasını sağlamak için

2008 ve 2009 yıllarında devam eden alt-

yapı iyileştirme projeleri sonucunda Bakır-

lıtepe zirvesi ile Saklıkent arasına 2 km’lik

kanal kazılmış ve özel borular döşenerek içme suyu terfi istasyonu kurulmuştur. Bu

proje paralelinde, TUG’dan Saklıkent Tele-

kom İstasyonu’na kadar da fiber optik

kablo döşenmiş ve internet iletişimi 34

Mbit/sn’ye çıkartılmıştır. Yerleşke içerisin-

deki tüm yollar parke taşı kaplanmış, tesis

binalarında ve çevrede, artan ihtiyaca yö-

nelik yenilemeler ve ilaveler yapılmıştır.

T100 teleskobu T100 teleskop binası

T60 teleskobundan M16 T60 teleskobundan Jüpiter ve uyduları



TÜBİTAK ULUSAL GÖZLEMEVİ’nin yayınıdır.http://www.tug.tubitak.gov.tr

Tel: (242) 227 84 01 Faks: (242) 227 84 00

Hazırlayanlar:Alp AKOĞLU (TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi)Dr. Tuncay ÖZIŞIK (TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi)

İmpress Baskı TesisleriTel: (312) 397 91 41

Documents

Gök Olayları Yıllığı 2010