64
САНХҮҮ ЭДИЙН ЗАСГИЙН ДЭЭД СУРГУУЛЬ ОРОЙН ХӨТӨЛБӨР БИЗНЕСИЙН УДИРДЛАГЫН ХӨТӨЛБӨР Сээт Батсайханы БАЯНМӨНХ “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ ӨРГӨЖҮҮЛЭХ БОЛОМЖИЙГ СУДЛАХ НЬ Мэргэжлийн индекс D340100 Бизнесийн удирдлагын бакалаврын зэрэг горилсон Дипломын төсөл Удирдсан Улаанбаатар. 2015

“GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

САНХҮҮ ЭДИЙН ЗАСГИЙН ДЭЭД СУРГУУЛЬ

ОРОЙН ХӨТӨЛБӨР

БИЗНЕСИЙН УДИРДЛАГЫН ХӨТӨЛБӨР

Сээт

Батсайханы БАЯНМӨНХ

“GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ ӨРГӨЖҮҮЛЭХ БОЛОМЖИЙГ СУДЛАХ НЬ

Мэргэжлийн индекс

D340100

Бизнесийн удирдлагын бакалаврын

зэрэг горилсон

Дипломын төсөл

Удирдсан

Улаанбаатар. 2015

Page 2: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

САНХҮҮ ЭДИЙН ЗАСГИЙН ДЭЭД СУРГУУЛЬ БИЗНЕСИЙН УДИРДЛАГЫН ТЭНХИМ

Сээт

Батсайханы Баянмөнх

“GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ ӨРГӨЖҮҮЛЭХ БОЛОМЖИЙГ СУДЛАХ НЬ

Мэргэжлийн индекс

D340100

Бизнесийн Удирдлагын Бакалаврын Зэрэг

Горилсон Дипломын Төсөл

Удирдагч: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Зөвлөх: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Шүүмжлэгч: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Улаанбаатар. 2015

Page 3: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

i “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

ГАРЧГИЙН ТОВЪЁОГ ХҮСНЭГТ МЭДЭЭЛЛИЙН ЖАГСААЛТ ........................................................................... iii ЗУРГАН МЭДЭЭЛЛИЙН ЖАГСААЛТ ............................................................................... iii ГРАФИК МЭДЭЭЛЛИЙН ЖАГСААЛТ .............................................................................. iii ТОВЧИЛСОН ҮГИЙН ЖАГСААЛТ ...................................................................................... v

УДИРТГАЛ ............................................................................................................................... 1

Сэдвийн үндэслэл ................................................................................................................. 1

Сэдвийн хамрах хүрээ .......................................................................................................... 1

Сэдвийн судлагдсан байдал ................................................................................................. 1

Судалгааны ажлын зорилго, зорилт .................................................................................... 2

Судалгааны арга зүй ............................................................................................................. 2

Шинжлэх ухаан, практикт оруулах хувь нэмэр ................................................................. 2

I БҮЛЭГ.БИЗНЕСИЙН ОРЧНЫ СУДАЛГАА ШИНЖИЛГЭЭ ........................................... 3

1. 1. Макро орчны шинжилгээ ....................................................................................... 3

1.1.1. Эдийн засгийн орчин .......................................................................................... 3

1.1.2. Улс төр, хууль эрх зүйн орчин .......................................................................... 4

1.1.3. Нийгэм соёл, хүн ам зүйн орчин ....................................................................... 9

1.1.4. Текник, технологийн орчин ............................................................................. 10

1.1.5. Олон улсын орчин ............................................................................................. 11

1.1.6. Макро орчны дүгнэлт ....................................................................................... 19

1. 2. Микро орчны судалгаа ......................................................................................... 20

1.2.1. Хэрэглэгчийн судалгаа ..................................................................................... 21

1.2.2. Өрсөлдөгч, өрсөлдөөний судалгаа .................................................................. 23

1.2.3. Бэлтгэн нийлүүлэгчийн судалгаа .................................................................... 26

1.2.4. Байгууллагын дотоод орчны шинжилгээ ....................................................... 26

1.2.5. SWOT шинжилгээ ............................................................................................. 28

1.2.6. TOWS шинжилгээ ............................................................................................. 29

II БҮЛЭГ. СТРАТЕГИ ТӨЛӨВЛӨЛТ .................................................................................. 31

III БҮЛЭГ. ҮНДСЭН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ТӨЛӨВЛӨЛТ .......................................... 34

3. 1. Зах зээлийн багтаамж, потенциаль ..................................................................... 34

3. 2. Үйл ажиллагааны төлөвлөлт ............................................................................... 35

3. 3. Үйл ажиллагааг дэмжих хөтөлбөр ...................................................................... 35

IV БҮЛЭГ.ХҮНИЙ НӨӨЦИЙН ТӨЛӨВЛӨЛТ .................................................................. 37

4.1. Хүний нөөцийн зорилго, зорилт ............................................................................. 38

4.2. Цалин шагнал урамшуулалын систем .................................................................... 39

4.3. Татах үйл ажиллагаа ................................................................................................ 39

4.4. Сургалт, хөгжүүлэх чиглүүлэх үйл ажиллагаа ...................................................... 40

V БҮЛЭГ. МАРКЕТИНГИЙН ТӨЛӨВЛӨЛТ ..................................................................... 41

5.1. Зорилтот зах зээлийг сонгох нь .............................................................................. 41

5.2. Маркетингийн стратегийг тодорхойлох нь ........................................................... 42

5.3. Маркетингийн хольц тодорхойлох нь .................................................................... 42

Page 4: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

ii “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

5.4. Үнэ төлөвлөлт ........................................................................................................... 45

VI БҮЛЭГ. САНХҮҮГИЙН ТӨЛӨВЛӨЛТ ......................................................................... 47

6.1. Орлогын дэлгэрэнгүй тайлан .................................................................................. 47

6.2. Орлогыг таамаглаж, ашиг алдагдлыг тооцох ........................................................ 47

6.3. Хөрөнгө оруулалтын тооцоо ................................................................................... 48

VII БҮЛЭГ. ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ НЭГДСЭН ТӨЛӨВЛӨГӨӨ, ХЯНАЛТ ................. 49

ДҮГНЭЛТ ................................................................................................................................ 51

НОМ ЗҮЙ .................................................................................................................................. i ХАВСРАЛТ .............................................................................................................................. ii

Page 5: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

iii “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

ХҮСНЭГТЭН МЭДЭЭЛЛИЙН ЖАГСААЛТ Хүснэгт 1-1 Экспорт, импорт барааны бүлгээр, олон улсын худалдааны стандарт ангиллаар ................................................................................................................................... 3 Хүснэгт 1-2 Импортын Автомашин ........................................................................................ 3 Хүснэгт 1-3 Улсын төсвийн орлого (сая төгрөгөөр) ............................................................. 4 Хүснэгт 1-4 Импортын авто машины онцгой албан татвар .................................................. 5 Хүснэгт 1-5 Авто тээврийн өөрөө явагч хэрэгслийн албан татварын хэмжээ .................... 6 Хүснэгт 1-6 Авто тээвэр болон өөрөө явагч хэрэгслийн агаарын бохирдлын төлбөр ......................................................................................................................................... 7 Хүснэгт 1-7 Нийслэлийн авто зам, замын байгууламжаар зорчиж байгаа тээврийн хэрэгслээс авто зам ашигласны төлбөр авах хувь хэмжээ ................................... 7 Хүснэгт 1-8 Бүртгэгдсэн гэмт хэрэг, хэргийн ангилал, төрлөөр .......................................... 8 Хүснэгт 1-9 Монгол улсын хүн ам, өрх .................................................................................. 9 Хүснэгт 1-10 Монгол Улсын авто машины тоо /байршилаар/ ............................................. 9 Хүснэгт 1-11 ОХУ ................................................................................................................... 11 Хүснэгт 1-12 Автомашины үнэ .............................................................................................. 12 Хүснэгт 1-13 ОХУ-ын зах зээл дээр борлогдож буй ТОП-10 машин ................................ 13 Хүснэгт 1-14 Автосервисийн үйлчилгээний дундаж эргэлт /сараар/ ................................ 17 Хүснэгт 1-15 Өрсөлдөгчид ..................................................................................................... 24 Хүснэгт 1-16 Өрсөлдөгчидийн харьцуулалт ........................................................................ 25 Хүснэгт 2-1 Компанийн танилцуулга ................................................................................... 31 Хүснэгт 2-2 Үнэт зүйлс .......................................................................................................... 31 Хүснэгт 3-1 Зах зээлийн потенциал ...................................................................................... 34 Хүснэгт 3-2 Борлуулалтын таамаглал ................................................................................... 35 Хүснэгт 3-3 Онолын хүчин чадал .......................................................................................... 35 Хүснэгт 3-4 Ажиллах цагийн хуваарь .................................................................................. 35 Хүснэгт 3-5 Хийгдэх ажлууд ................................................................................................. 36 Хүснэгт 4-1 Хүний нөөцийн ур чадвар ................................................................................. 38 Хүснэгт 4-2 Ажлын байрны зар ............................................................................................. 40 Хүснэгт 5-1 Бүтээгдэхүүн үйлчилгээ .................................................................................... 42 Хүснэгт 5-2 Баримтлах стратеги ........................................................................................... 42 Хүснэгт 5-3 Засвар үйлчилгээний тариф .............................................................................. 45 Хүснэгт 6-1 Зардлын тооцоо .................................................................................................. 46 Хүснэгт 6-2 Таамагласан орлого, үр дүн .............................................................................. 47 Хүснэгт 6-3 Худалдан авах эд хөрөнгийн жагсаалт ............................................................ 48 Хүснэгт 6-4 Барилга, тоног төхөөрөмж ................................................................................ 48 Хүснэгт 7-1 Бизнес төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх төлөвлөгөө ................................................. 49 Хүснэгт 7-2 Үйл ажиллагааны календарьчилсан төлөвлөгөө ............................................ 50 ЗУРАГ МЭДЭЭЛЛИЙН ЖАГСААЛТ Зураг 1-1 Бүтэц, зохион байгуулалт ...................................................................................... 27

Зураг 4-1 Байгууллагын шинэ бүтэц зохион байгуулалт .................................................... 37

ГРАФИК МЭДЭЭЛЛИЙН ЖАГСААЛТ График 1-1 Таны хүйс ........................................................................................................... 20

Page 6: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

iv “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

График 1-2 Сонгон үйлчлүүлэх болсон шалтгаан .............................................................. 21

График 1-3 Та машины засварын газраас ямар үйлчилгээг хамгийн их хүсдэг вэ? ............................................................................................................................................. 21

График 1-4 Автомашины засварын газрын талаархи мэдээллийг ихэвчлэн хэнээс авдаг вэ? ....................................................................................................................... 22

График 1-5 Та ямар үед засвар үйлчилгээнд хамрагддаг вэ? ............................................ 22

График 1-6 Та голдуу ямар улиралд үйлчилгээнд хамрагддаг вэ? ................................... 23

График 1-7 Таны мэдэх сайн засварын газар ...................................................................... 24

График 2-1 Та машины засварын газраас ямар үйлчилгээг хамгийн их хүсдэг вэ? ............................................................................................................................................. 32

Page 7: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

v “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

ТОВЧИЛСОН ҮГИЙН ЖАГСААЛТ МУ – Монгол Улс АНУ – Америкийн Нэгдсэн Улс БНСУ – Бүгд Найрамдах Солонгос Улс БНХАУ – Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс ХБНГУ – Холбооны Бүгд Найрамдах Герман Улс ЗТБХБЯ – Зам Тээвэр Барилга Хот Байгуулалтын Яам УБ – Улаанбаатар БГД – Баянгол Дүүрэг ХУД – Хан Уул Дүүрэг ЧД – Чингэлтэй Дүүрэг ЗЦГ – Замын Цагдаагийн Газар ХХК – Хязгаарлагдмал Хариуцлагатай Компани ААН – Аж Ахуй Нэгж ОХУ – Оросын Холбооны Улс ДНБ – Дотоодын Нийт Бүтээгдэхүүн НДШ – Нийгмийн Даатгалын Шимтгэл ХАОАТ – Хүн Амын Орлогын Албан Татвар БН – Бэлтгэн Нийлүүлэгч ББӨ – Борлуулсан Бүтээгдэхүүний Өртөг АМО – Москвагийн Автомашины Завод ВАЗ – Автомашины Завод КАМАЗ – Камскийн Автомашины Завод ПАЗ – Павловский Автобусны Завод Гол АЗ – Голицынский Автобусны Завод ЛиАЗ – Ликинский Автобусный Завод КАВЗ – Курганы Автобусны Завод ЗИЛ – Лихачёвын Нэрэмжит Завод СААЗ – Саранскийн Автоагрегатын Завод БАЗ – Брянскийн Автомашины Завод УАЗ – Ульяновскийн Автомашины Завод ЗИС – Завод Имени Сталина GM – General Motors МВО – Автосервисын нэр BMW – Германы Автомашин Үйлдвэрлэгч Компани RUB – Рубль USA – Ам. доллар

Page 8: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

1 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

УДИРТГАЛ

Сэдвийн үндэслэл СЭЗДС-ийн Бизнесийн Удирдлагын хөтөлбөрийн оройн ангийн төгсөх курсын оюутан Б.Баянмөнх миний бие Улаанбаатар хотын БГД-т “GOOD BOY” авто засварын газрын ажиллуулдаг. Суралцах хугацаандаа олж авсан онолын мэдлэгээ амьдралд хэрэгжүүлж, өөрийн бизнесээ өргөжүүлэх зорилт тавин энэхүү судалгааны ажлыг эхлүүлсэн.

Сэдвийн хамрах хүрээ Монгол улсад авто машины засвар үйл ажиллагаа эрхэлдэг компаниуд, автомашин унаж буй хэрэглэгч, гадаад улс орны автомашины засварын туршлага

Сэдвийн судлагдсан байдал Сэдвийн хүрээнд өмнө нь хийгдсэн СЭЗДС-ийн Бизнесийн удирдлагын бакалаврын зэрэг горилсон дараах дипломын төслүүдтэй танилцсан. Үүнд: № Судлаач Дипломын төслийн нэр Он Үр дүн 1 Б.Төр-эрх Автомашины угаалгын газар

байгуулах бизнесийн төлөвлөгөө

2008 он Шинэ үеийн үйлчилгээний стандарт нэвтрүүлэх

2 С.Даваахүү Дельта автосервис ХХК-ийн дунд хугацааны бизнесийн стратегийн бодлого түүнийг хэрэгжүүлэх арга замууд

2012 он Үйлчлүүлэгч, байгууллага хоёрын хамтын ажиллагааг сайжруулах

3 З.Батбилэг Дельта авто сервис ХХК-ийн үйл ажиллагааг сайжруулах бизнес төлөвлөгөө

2013 он Авто засварын үйлчилгээг сайжруулах

4 Б.Барсболд Дрифт тоноглолтой DYNO автомашин засварын газар байгуулах боломжийг судлах

2014 он Төрөлжсөн авто засварын газар, гол үйлчилгээ нь дрифтийн тоноглолын үйлчилгээ

5 Г.Цогбаяр Дорнод аймагт авто сервис байгуулах бизнесийн төлөвлөгөө

2014 он Сонгосон сегментийн автомашинд тохирсон төвлөрсөн үйлчилгээ

Page 9: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

2 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Судалгааны ажлын зорилго, зорилт “GOOD BOY” авто засварын газрын үйл ажиллагааг сайжруулан өөрчилж авто сэлбэг худалдаа үйлчилгээний нэгдсэн төв болгох.

түргэн шуурхайн чанартай, иж бүрэн үйлчилгээ үзүүлэгч засвар үйлчилгээний төв болох

дотоод үйл ажиллагааг сайжруулах

үйл ажиллагааг өргөжүүлэх

Судалгааны арга зүй Тодруулах судалгааны түүвэр, судалгааны аргаар асуулга бөглүүлж анхдагч өгөгдөл цуглуулж судалгааны үр дүнг боловсрууллаа.

Шинжлэх ухаан, практикт оруулах хувь нэмэр “Good boy” авто засвар үйл ажилгааг өргөжүүлсэнээр цаашид амжилттай ажиллах боломжийг бүрдүүлнэ. Ийнхүү авто засварын зах зээлд томоохон оролцогч болох, үйл ажиллагаа сайжирч, авто машин хэрэглэгчийн ая тухтай, соёлтой боловсон орчинг бий болгоно. Орчин үеийн дэвшилтэт тоног төхөөрөмжийг суурилуулан олон улсын стандартад нийцсэн иж бүрэн тоноглолтой авто засварын төв болгосноор, үйлчлэгчдийн тав тухтай байдлыг бүрэн хангасан үйлчилгээ үзүүлэн өндөр сэтгэл ханамж бий болгоно. Тодорхой хэмжээний ажлын байраар ханган, улсын төсөвт тогтоосон татварын орлого бүрдүүлнэ.

Компанийн товч танилцуулга “Good boy” авто засвар нь 2013 онд гадаад худалдаа, авто засварын чиглэлээр үйл ажиллагаагаа эхлүүлж дотоодын зах зээлд нэвтэрсэн. Өнгөрсөн хугацаанд “Good boy” авто засвар нь агрегат, кузов засвараар үйл ажиллагаагаа явуулж ирсний дүнд тодорхой хэрэглэгчидэд танигдсан. Авто засвар болоод зогсохгүй энэ салбарт үйл ажиллагааныхаа цар хүрээг өргөжүүлэн хөгжүүлэн ажиллах компаний түүхийг бүтээх зорилготой.

Page 10: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

3 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

I БҮЛЭГ. БИЗНЕСИЙН ОРЧНЫ СУДАЛГАА ШИНЖИЛГЭЭ 1. 1. Макро орчны шинжилгээ 1.1.1. Эдийн засгийн орчин

Монгол Улсын эдийн засаг чадавхижиж нэг хүнд ногдох ДНБ өнөөдөр 2000 орчим ам.доллар болж ард түмний ахуй амьжиргаанд томоохон эргэлт хувьсгалууд гарч байна. Хүн амын орлогын түвшин жил ирэх тусам дээшилж бодит худалдан авах чадвар нэмэгдэж, хэрэглээний сагсны барааны бүтцэд томоохон өөрчлөлт орж байгаа. Өөрөөр хэлбэл хүн амын худалдан авах чадвар дээшлэхийн хирээр автомашины хувьд хувийн хэрэглээндээ аюулгүй байдал, тав тух, бүхий авто машин хэрэглэх хандлага өсч байна. Манай үйлчилгээнд УБ хотын хүн амын ажил эрхлэлтийн түвшин тэдгээрийн орлого, цалин тэтгэврийн өсөлт зэрэг олон зүйлүүд шууд бусаар нөлөөлнө.

Хүснэгт 1.1 Экспорт, импорт барааны бүлгээр, олон улсын худалдааны стандарт ангиллаар Барааны Экспорт Импорт Бүлэг 2010 2011 2012 2013 2010 2011 2012 2013

сая ам. долл.USD

Дүн 2908.5 4817.5 4384.7 4269.1 3200.1 6598.4 6738.4 6357.8 Үүнээс:

Машин, тоног төхөөрөмж, тээврийн хэрэгсэл

22.8 23.3 24.3 66.6 1266.7 3262.5 2876.8 2385.9

Эх сурвалж: Монгол Улсын Статистикийн эмхтгэл, 2013

2013 оны эцсийн байдлаар өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад нийт импорт нь 5.6 хувиар буурсан ба үүнээс машин, тоног төхөөрөмж, тээврийн хэрэгслийн импорт нь 17.1 хувиар тус тус буурсан байна.

Хүснэгт 1.2 Импортын Автомашин Нэр төрөл

Хэмжих нэгж

2012 2013 2014 Тоо

хэмжээҮнийн дүн

Тоо хэмжээ

Үнийн дүн

Тоо хэмжээ

Үнийн дүн

Суудлын автомашин

ш 46409 430059.1 44680 373031.9 41246 289206.9

Ачааны автомашин

ш 22438 408204.3 17995 306954.3 12505 107834.4

Тээврийн хэрэгслийн сэлбэг эд анги

мян.ш

805.1 32849.0 870.8 28034.2 942.0 18948.2

Эх сурвалж: Монгол Улсын Статистикийн эмхтгэл, 2014

Page 11: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

4 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Дээрхи хүснэгтээс харахад 2014 оны эцсийн байдлаар импортын гол нэрийн бараа болох автомашины тоо хэмжээ, үнийн дүн өмнөх оны мөн үетэй нь харьцуулахад буурсан дүнтэй харагдаж байна. Харин тээврийн хэрэгслийн сэлбэг эд ангийн тоо хэмжээ өссөн боловч үнийн дүн нь буурсан харагдаж байна.

Хүснэгт 1.3 Улсын төсвийн орлого(сая төгрөгөөр) Орлогын төрөл 2013 2014 2014

2013 % Нийт орлого, тусламжийн дүн 4057257.2 4089602.2 100.8 Тогтворжуулалтын сан 46858.6 -78286.2 - Нийт тэнцвэржүүлсэн орлого, тусламжийн дүн

4010398.6 4167888.5 103.9

Урсгал орлого 3896448.3 3869962.6 99.3 Татварын орлого 3196869.1 3118934.1 97.6 Үүнээс: Онцгой албан татвар 449410.3 454390.3 101.1 Үүнээс: Суудлын автомашины 104393.9 90272.9 86.5 Татварын бус орлого 699579.2 751028.5 107.4 Тусламжийн орлого 113950.3 297925.9 261.5 Эх сурвалж: Монгол улсын нийгэм, эдийн засгийн байдал 2014/12

Дээрх хүснэгтээс харахад суудлын автомашинд ногдуулсан онцгой татвараас улсын төсөвт орох орлого 86.5 хувь буюу 13.5 хувиар буурсан харагдаж байна. Монгол улсын нийгэм, эдийн засгийн байдал 2014/12-д дурьдсан хэрэглээний үнийн улсын индекс дотор барааны бүлгээр авч үзэхэд 2014 оны 12-р сарын байдлаар тээврийн хэрэгслийн худалдан авалт өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 11.5 хувиар, хувийн тээврийн хэрэгслийн засвар үйлчилгээ 5.4 хувиар, суудлын жижиг тэрэгний үнэ 11.8 хувиар тус тус өссөн байна.

Page 12: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

5 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

1.1.2. Улс төр, хууль эрх зүйн орчин

Улс төр, хууль эрх зүйн орчныг:

Импортын авто машины онцгой албан татвар

Авто тээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн албан татварын хэмжээ

Авто тээвэр болон өөрөө явагч хэрэгслийн агаарын бохирдлын төлбөр

Нийслэлийн авто зам, замын байгууламжаар зорчиж байгаа тээврийн хэрэгслээс авто зам ашигласны төлбөр авах хувь хэмжээ

Улсын хэмжээгээр нийт бүртгэгдсэн гэмт хэрэг, хэргийн ангилал, төрлөөр, үүнээс тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журмын эсрэг гэмт хэрэг ямар байгаа болох, зам тээврийн ослын гаралт гэх мэт тоо баримтыг авч судалсан.

Онцгой албан татварын үйл ажиллагааг зохицуулах үндэс нь хууль байдаг. Онцгой албан татварын тухай хуулийн зорилт нь эх орны үйлдвэрийн болон импортоор авсан зарим бараа, түүнчлэн төлбөрт таавар, бооцоот тоглоомын үйл ажиллагаанд ашиглагдаж байгаа тусгай зориулалтын техник хэрэгсэл, тоног төхөөрөмж болон энэхүү үйл ажиллагааг эрхлэн явуулж байгаа хувь хүн, хуулийн этгээдэд онцгой албан татвар ногдуулах, түүнийг төсөвт төлөхтэй холбогдсон харилцааг зохицуулахад оршдог.

Хүснэгт 1.4 Импортын авто машины онцгой албан татвар

Д/д

Хөдөлгүүрийн цилиндрийн багтаамж /см3/

Ногдуулах онцгой албан татварын хэмжээ /төгрөгөөр/

Үйлдвэрлэгдсэн оноос хойших хугацаа /жилээр/

0-3 жил 4-6 жил 7-9 жил 10 ба түүнээс дээш жил

1. 1500 ба түүнээс доош 725000 1450000 2900000 8700000

2. 1501-2500 2175000 2900000 4350000 10150000

3. 2501-3500 2900000 3625000 5800000 11600000

4. 3501-4500 6525000 7250000 9425000 15225000

5. 4501 ба түүнээс дээш 10150000 10875000 13050000 18850000 Эх сурвалж: “Онцгой албан татварын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хууль”

Дээрхи хүснэгтээс харахад суудлын автомашины хөдөлгүүрийн цилиндрийн багтаамж өсөх, суудлын автомашины ашиглалтын хугацаа их болох тусам төлөх татварын хэмжээ нь өсдөг байна. Онцгой албан татвараас чөлөөлөх. Дараахь барааг онцгой албан татвараас чөлөөлнө.

хос тэжээлт автомашин

шингэрүүлсэн хийгээр ажилладаг автомашин

цахилгаан тэжээлт автомашин

Page 13: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

6 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

МУ-ын “Авто тээврийн өөрөө явагч хэрэгслийн албан татварын тухай хууль, Агаарын бохирдлын төлбөрийн тухай хууль”-ийн дагуу авто тээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийг эзэмшиж байгаа хувь хүн, хуулийн этгээд албан татвар төлдөг. Хуулинд хувь хүн авто тээврийн болон өөрөө явагч хэрэгслийн албан татварыг жилд нэг удаа тухайн жилийн 6 дугаар сарын 01-ний дотор төлөх үүрэгтэй бол албан байгууллага, аж ахуйн нэгж эхний хагас жилээр албан татварыг төлөх ба жилийн албан татварыг урьдчилан төлөх боломжтой гэж заасан байдаг.

Хүснэгт 1.5 Авто тээврийн өөрөө явагч хэрэгслийн албан татварын хэмжээ

№ Авто тээврийн болон өөрөө явагч хэрэгсэлийн төрөл

Албан татварын хэмжээ /төгрөгөөр/

1 2 дугуйтай мотоцикл 2 500

2 3 дугуйтай мотоцикл 4 000

3 Суудлын автомашин: а/ 2001 см3 хүртэл б/ 2001-3001 см3 хүртэл в/ 3001 см3 болон түүнээс дээш

/Цилиндрийн багтаамжийннэг см3 тутамд төгрөгөөр/24 27 33

4 Микробус /15 хүртэл суудалтай/ 50 000

5 Автобус 62 400

6 Ачааны машин: 1/ 1 хүртэл тооны даацтай 2/ 1-2 тн-ын даацтай 3/ 2-3 тн-ын даацтай 4/ 3-5 тн-ын даацтай 5/ 5-8 тн-ын даацтай 6/ 8-10 тн-ын даацтай 7/ 10-20 тн-ын даацтай 8/ 20-30 тн-ын даацтай 9/ 30-40 тн-ын даацтай 10/ 40-50 тн-ын даацтай 11/ 50-60 тн-ын даацтай 12/ 60-70 тн-ын даацтай 13/ 70-80 тн-ын даацтай 14/ 80-90 тн-ын даацтай 15/ 90-100 тн-ын даацтай 16/ 100-тн-оос дээш даацтай

30 000 45 000 55 000 75 000 120 000 135 000 150 000 210 000 270 000 330 000 420 000 480 000 540 000 600 000 660 000 720 000

7 Тусгай зориулалтын автомашин 16 000

8 Трактор, өөрөө явагч бусад хэрэгсэл 18 000

9 Бага оврын трактор 8 000

10 Чиргүүл / даацын 1 тонн тутамд / 8 000 Эх сурвалж: “АТӨЯХАТ тухай хууль”

Page 14: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

7 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Сүүлийн жилүүдэд агаарын бохирдол хэрээс хэтэрсэн. Агаарыг бохирдуулж байгаа нэг шалтгаан автомашинаас ялгарч буй утаа юм.Агаар бохирдлыг бууруулах зорилгоор олон арга хэмжээ авч байгаагийн нэг илрэл бол төрөөс “Агаарын бохирдлын тухай хууль” баталж агаарын бохирдолын төлбөр авах болсон.

Хүснэгт 1.6 Авто тээвэр болон өөрөө явагч хэрэгслийн агаарын бохирдлын төлбөр

Эх сурвалж: “ Агаарын бохирдлын төлбөрийн тухай хууль”

Хүснэгт 1.7 Нийслэлийн авто зам, замын байгууламжаар зорчиж байгаа тээврийн хэрэгслээс авто зам ашигласны төлбөр авах хувь хэмжээ

№ Тээврийн хэрэгслийн ангилал Хувь хэмжээ /¥/

1 Суудлын Такси 30000

2 Бусад /2000 см3 хүртэл/ 20000

3 2001-3000 30000

4 3001 дээш 40000

5 Ачааны 1 тн хүртэл 40000

6 1-2 тн 45000

7 2-3 тн 50000

8 3-5 тн 55000

9 5-8 тн 60000

10 8-10 тн 65000

11 10 тн-с дээш 70000

12 Автобус 15 хүртэл 40000

13 15-аас дээш 60000

14 Цистерн 50000

15 Тусгай 40000

16 Чиргүүл 30000

17 Механизм Тээвэр үйлчилгээний 60000

Авто тээвэр болон өөрөө явагч хэрэгслийн ангилал

Бензин хөдөлгүүртэй Дизель хөдөлгүүртэй

Жилд ногдуулахТөлбөр ( төгрөгөөр ) СО2 хийн

Ялгарал(г/км)СО2 (%) Хөдөлгүүрийн

багтаамж(см3)

А 121-180 5.5-8.0 1500 хүртэл 1800

Б 181-250 8.1-10.5 1501-2500 2100

В 251-350 10.6-12.0 2501-3500 3500

Г 351-500 12.1-13.5 3501-4500 5000

Д 501-750 13.6-14.5 4501-5500 7500

Е 751-ээс дээш 14.6-ээс дээш 5501-ээс дээш 9500

Page 15: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

8 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

18 Технологийн 60000

19 Бага оврын 30000

20 Мотоцикл, мопед 2 дугуйт 10000

21 3 дугуйт 10000

НИЙТ ДҮН Эх сурвалж: Монгол Улсын Статистикийн эмхтгэл, 2013

Хүснэгт 1.8 Бүртгэгдсэн гэмт хэрэг, хэргийн ангилал, төрлөөр Хэргийн төрөл 2010 2011 2012 2013 2014

Бүртгэгдсэн гэмт хэрэг –бүгд 19825 19197 22089 25362 27318

Үүнээс:

Тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журмын эсрэг гэмт хэрэг

1639 1870 1999 2148 2143

Бусад 18186 17327 20090 23214 25125 Эх сурвалж: МУ-ын статистикийн эмхэтгэл 2013, Монгол Улсын нийгэм эдийн засгийн байдал 2014/12

Дээрхи хүснэгтээс харахад бүртгэгдсэн гэмт хэргийн тоо жилээс жилд өссөн дүнтэй харагдаж байна. Үүнээс тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журмын эсрэг гэмт хэргийн тоо 2013 оны эцсийн байдлаар өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 7.5 хувиар өссөн байна. Харин 2014 онд бага зэрэг буурсан үзүүлэлт харагдаж байна. 2010 онд нийт бүртгэгдсэн гэмт хэргийн дотор тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журмын эсрэг гэмт хэргийн эзлэх хувийн жин 8.3 хувь, 2011 онд 9.7 хувь, 2012 онд 9.1 хувь, 2013 онд 8.5 хувь, 2014 онд 7.8 хувь болсон байна. Тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журмын эсрэг гэмт хэргээс болж олон арван хүн амь нас, эрүүл мэнд, хөдөлмөрийн чадвараа алдаж, олон арван тээврийн хэрэгсэл жагсаалаас гарч, олон арван тээврийн хэрэгсэл их, бага хэмжээний засвар үйлчилгээнд орох хэрэгцээ шаардлага үүсдэг.

Page 16: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

9 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

1.1.3. Нийгэм соёл, хүн ам зүйн орчин

Нийгэм соёл, хүн ам зүйн орчинд

Монгол Улсын хүн ам, өрх

Автоташины тоог авч үзэв Монгол орны хүн ам зүйн чухал зүйлс болох хүн амын бүтэц ба шилжилт хөдөлгөөнийг авч үзье. Монгол орон засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн хувьд аймаг нийслэл, аймаг суманд, сум нь багт хуваагддаг. Өнөөдрийн байдлаар Монголд 21 аймаг, 340 сум, 1670 баг байна. Хүн амын дийлэнх нь залуучууд бөгөөд Улаанбаатар хотод амьдарч байна. Монгол улс тэр дундаа Улаанбаатар хотын хүн ам жил ирэх тутам байнгын цэвэр өсөлттэй байгаа, мөн хөдөөгөөс хот руу чиглэсэн шилжилт эрс нэмэгдэж байгаа зэрэг нь нэг талаас манай автозасварын хувьд үйлчлүүлэгчдийн тоо өсөх таатай боломжийг бүрдүүлж байна.

Хүснэгт 1.9 Монгол улсын хүн ам, өрх

Үзүүлэлтүүд 2010 2011 2012 2013

Нийт хүн ам (мян.хүн) 2761.0 2811.6 2867.7 2930.3

Үүнээс:

Орон нутгийн хүн ам 1516.6 1524.5 1549.6 1558.3

Улаанбаатар хотын хүн ам 1244.4 1287.1 1318.1 1372.0

Нийт өрх (мян.өрх) 742.3 759.9 768.3 794.1

Үүнээс:

Орон нутагт 447.9 453.1 451.2 460.7

Улаанбаатар хотын өрх 294.4 306.8 317.1 333.4 Эх сурвалж: Монгол Улсын Статистикийн эмхтгэл 2013

2013 оны эцсийн байдлаар Монгол Улсын нийт хүн амын 46.8 хувь нь УБ хотод ажиллаж, амьдарч байна. Монгол улсын 7.6 иргэнд 1 машин, УБ хотын нэг өрхөд 1.3 машин ногдож байна. Хүн амын тоо нь жил ирэх тусам өссөөр байгаа ба өрхийн тоо өсч байгааг давхар илтгэж байгаа үзүүлэлт. Өрхийн өсөлт нь машины эрэлтийг илүү болгодог.

Хүснэгт 1.10 Монгол Улсын авто машины тоо /байршилаар/

Үзүүлэлтүүд 2010 2011 2012 2013

Нийт автомашин 254486 312542 345473 384864

Үүнээс:

Орон нутагт 91776 102751 116521 127366

Улаанбаатар хотын автомашины тоо 162710 209791 228952 257498 Эх сурвалж: Монгол Улсын Статистикийн эмхтгэл 2013

Монгол улсын хэмжээгээр нийт авто машины тоо өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 11.4 хувиар, УБ хотод 12.5 тус тус өссөн дүнтэй харагдаж байна.

Page 17: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

10 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

1.1.4. Техник, технологийн орчин

Дэлхий нийтэд авто машины технологийн хөгжил дэвшил жил эрх тусам хурдацтайгаар өсөж байна. Үүний тод жишээ нь хос тэжээлт авто машин, шингэрүүлсэн хийгээр ажилладаг авто машин, цахилгаан тэжээлт авто машин, гаазаар ажилладаг авто машин гэх мэт хүний үйлдлийг илүү хөнгөвчлөх чиг хадлага бүхий байгаль орчин, хүний эрүүл мэндэд нөлөө үзүүлэхгүй “нано” авто машинууд үйлдвэрлэгдэж байна. Манай оронд сүүлийн үеийн өндөр технологид суурилсан авто машинууд ихээр худалдаалах болсон. Тиймээс бид сүүлийн үеийн авто машинуудын үзлэг оношлогооны тусгай багаж хэрэглэн, эвдрэл гэмтлийг засаж янзалж чаддаг байх зайлшгүй шаардлага тулгарч байна. Сүүлийн жилүүдэд Монгол улсад олон улсын чанарын стандартын шаардлага хангасан авто сэлбэгүүд импортлогдож байна. Авто машины техиологи маш хурдан шинэчлэгдэж байгаа өнөө үед гадаадын орнуудын авто засварын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг компаниуд нь цаг үеээ даган тоног төхөөрөмжийн шинэчлэлийг хийж байна. Эдгээр нь авто машиныг хурдан шуурхай оношилж засварлах хугацааг бууруулах нөхцөлийг бүрдүүлж байна.

Page 18: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

11 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

1.1.5. Олон улсын орчин

Гадаад орны автомашины зах зээлийн тойм судалгаагаа миний бие Оросын Холбооны Улс (ОХУ)-ын жишээн дээр авч үзлээ. Энэ судалгааг хийхийн тулд дараах дэс дарааллаар ажилласан. Үүнд:

ОХУ-ын тухай ерөнхий ойлголт

ОХУ-ын автомашины зах зээлийн тухай

ОХУ-ын авто сервис үйлчилгээний тойм

1. ОХУ-ын тухай ерөнхий ойлголт

Хүснэгт 1.11 ОХУ

№ Үзүүлэлт

1. Байгуулагдсан он 862 он

2. Улсын нэр Оросын Холбооны Улс

3. Газар нутаг 17125407 км.кв (дэлхийд 1-р байр)

4.

Хүн ам Нягтрал

146267288 хүн (дэлхийд 9-р байр) 8.39 хүн, 1 км.кв

5. Нийслэл Москва хот

6. Засаглалын хэлбэр Ерөнхийлөгчийн засаглалтай

7. Том хотууд

Москва, Санкт Петербург, Новогород, Екатеринбург, Нижний Новгород, Казань, Челябинск, Самар, Омск, Ростов на Дону, Уфа, Пермь, Красноярск, Воронеж, Волгоград

8. Засаг захиргааны бүтэц ОХУ нь засаг захиргааны 8 холбооны тойрогт хуваагддаг. Үүнд: Төв, Северо Запад, Южный, Северо- Кавказ, Приволжск, Урал, Сибирь, Алс Дорнодын тойрог.

9. Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн (ДНБ) 1 хүнд ногдох ДНБ

3492 тэрбум долл. хүн (дэлхийд 6-р байр) 24298 долл. (дэлхий 46-р байр)

10. Албан ёсны хэл Орос хэл

11. Үндэсний валют Рубль

ОХУ бол асар том зах зээл. ОХУ нь газар нутгаараа дэлхийд тэргүүлж, хүн амын тоогоороо дэлхийд эхний 10 улсад ордог. Автомашин үйлдвэрлэгч орон. Монголчууд ОХУ-д үйлдвэрлэсэн машинууд тухайлбал Волга, Лада, Москвич, Жигуль, Запорожец, Победа, Нива зэрэг суудлын автомашин, КАМАЗ, ПАЗ, ЗИЛ-130, ЗИЛ-131, УАЗ-469, ГАЗ-51, ГАЗ-53, ЗИС-5, МАЗ зэрэг машинуудыг,Урал-3 дугуйт, Иж Юпитер, Иж Планета, Восход зэрэг мотоциклийг сайн мэднэ.

2. ОХУ-ын автомашины зах зээлийн тухай ОХУ-ын автомашины аж үйлдвэрийн тухай

Page 19: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

12 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

ОХУ-ын автомашины аж үйлдвэрийн түүхийг 3 үед хувааж авч үздэг. Үүнд: 1. 1917 он хүртэлх үе 2. Зөвлөлт засгийн үе (1924-1991 он) 3. Орчин үе (1992 оноос одоог хүртэлх)

Оросын анхны автомашин 1896 онд үйлдвэрлэгдсэн түүхтэй. Харин Зөвлөлт засгийн үеийн анхны автомашин АМО-Ф-15 1924 онд анх АМО заводод бүтээгдсэн байна. Энэ цаг үеэс Зөвлөлтийн автомашин үйлдвэрлэлийн хөгжлийг авч үздэг байна. ОХУ-ын автомашины заводууд дараах 33 хотод үйл ажиллагаагаа явуулдаг. Үүнд: Санкт Петербург, Ленинград муж, Калуга, Москва, Москва муж, Миасс, Калининград, Тольятти, Нижний Новгород, Нижегородская муж, Набережные Челны, Ижеск, Ульяновск, Таганрог, Ростов на Дону, Черкесск, Аргун, Новоуральск, Елабуга, Брянск, Курган, Воронеж, Великий Новгород, Петровск, Владивосток, Нефтекамск, Мичуринск, Волжский, Вологдо, Барнаул, Челябинск, Кемерова муж, Астрахань г.м Оросын автомашины үйлдвэрлэлийн хамгийн том үйлдвэрүүдэд дараах үйлдвэрүүд ордог. Үүнд:

Авто ВАЗ -Дорнод европын хамгийн том суудлын тэрэг үйлдвэрлэгч

КАМАЗ- хүнд даацын машин үйлдвэрлэл дэлхийд 11-р байр эзэлдэг

Группа Газ- Павловский автобусны завод(ПАЗ), “Голицынский автобусны завод”, (Гол АЗ), “Саранский завод автосамосвалов”, “Автодизель” (Ярославский моторны завод), ”Ликинский автобусный завод” (ЛиАЗ), “КАВЗ”, “Автомобильный завод Урал”, “Челябинские стройтельно - дорожные машины”, Заволжский завод гусеничных тягачей”, “Арзамасский машиностроительный завод”, “Канашский автоагрегатный завод”

Соллерс: “Соллерс - Елабуга”, “Соллерс - Набережные Челны”, “Соллерс- Алс Дорнод”, “Ульяновскийн моторны завод”, “Заволжскийн моторны завод”

ЗИЛ – Лихачёвын нэрэмжит завод АМО ЗИЛ, Саранскийн автоагрегатын завод (СААЗ)

Брянскийн Автомашины завод (БАЗ) – Оросын нефть газын салбарын том оврын ачааны машины эд ангийг үйлдвэрлэгч, тэргүүлэгч үйлдвэрлэгчдийн нэг.

2013 оны эцсийн байдлаар ОХУ-ын Улсын Авто Тээврийн Удирдах Газраас өгсөн мэдээгээр нийт тээврийн хэрэгсэл 53.3 сая байгаагийн дотор суудлын хөнгөн тэрэг 77% буюу 41.2 сая, 6.02 хувь нь ачааны тэрэг байсан байна. Интернэт эх сурвалжаас харахад хараат бус шинжилгээний агенлагын мэдээгээр Оросын зах зээл дээр зарагдаж буй автомашины дотор үнийн үзүүлэлт дараах байдалтай байна. Үүнд:

Хүснэгт 1.12 Автомашины үнэ

№ Автомашины үнэ Төгрөгөөр %

1. 700 мян. руб хүртэл 25452000 хүртэл 12

2. 700 мян.руб – 1 сая. руб хүртэл 25452000 -36360000 хүртэл 35

3. 1 сая. руб-1.5 сая руб хүртэл 36360000-54540000 хүртэл 43

4. 1.5 сая руб-с дээш үнэтэй 54540000-с дээш үнэтэй 10

Page 20: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

13 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Дүн 100

Найман шарга захын ханш. 2015.04.04. Рубль (RUB) авах 35.60 төг, зарах 36.36 төг 2010 онд Оросын автомашины үйлдвэрлэлийг дэмжихийн тулд хуучин автомашиныг шинэ автомашинаар солих хөтөлбөр хэрэгжүүлсэн байна. 10 ба түүнээс дээш жил зам тээврийн хөдөлгөөнд орсон хуучин автомашиныг тушаахад хэрэглэгч багадаа 50000 рублийн сертификат гардан авч эх орны үйлдвэрийн шинэ автомашиныг авах болмж олгосон ба үүний үр дүнд 376 мян.шинэ машин борлогдсон байна. 2014 оны байдлаар ОХУ-ын автомашины зах зээл дээр хамгийн ихээр борлогдож буй ТОП-10 автомашиныг авч үзье. Үүнд:

Хүснэгт 1.13 ОХУ-ын зах зээл дээр борлогдож буй ТОП-10 машин

№ Автомашины марк

Борлуулсан ширхэг 2013 оны үзүүлэлттэй харьцуулсан байдал

1. Lada 387307 -15%

2. KIA 195691 -1%

3. Renault 194531 -7%

4. Hyundai 179631 -1%

5. Nissan 162010 +11%

6. Toyoto 161954 +5%

7. Volkswagen 128071 -18%

8. Chevrolet 123175 -29%

9. Skoda 84437 -3%

10. Mitsubishi 80134 +2%

Дээрхи хүснэгтээс харахад 2014 оны байдлаар хамгийн их эрэлттэй, борлуулалтаараа тэргүүлэгч автомашин нь ОХУ-ын өөрийн бүтээгдэхүүн болох “Лада” автомашин юм байна.

3. ОХУ-ын авто сервис үйлчилгээний онцлог Одоо ОХУ-ын хэмжээгээр автомашины наслалт, ашиглалтын хугацаа ямар байгааг авч үзье. Үүнд: 2011 оны байдлаар суудлын автомашины дундаж наслалт 11.8 жил байсан бол 2013.01.01-ний өдрийн байдлаар:

A. 10 ба түүнээс дээш жил ашигласан машин 49.9% B. 7-10 жил ашигласан машин 11.2% C. 4-7 жил ашигласан машин 21.9% D. 0-3 жил ашигласан машин 17.0%-г тус тус эзэлж байсан байна.

Харин 2013 оны намар ОХУ-д импортоор орж ирсэн машины дундаж наслалт 9 жил, Оросын өөрийнх нь үйлдвэрлэсэн автомашины дундаж наслалт 14.9 жил байсан байна. Гадаадад үйлдвэрлэсэн автомашин одоо Оросын зах зээл дээр ашиглагдаж байгаа байдлыг авч үзье. Үүнд:

A. 10 ба түүнээс дээш жил ашигласан машин 32.7%

Page 21: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

14 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

B. 7-10 жил ашигласан машин 10.3% C. 4-7 жил ашигласан машин 31.2% D. 0-3 жил ашигласан машин 25.8%-г тус тус эзэлж байсан байна.

ОХУ-д үйлдвэрлэсэн автомашинууд Оросын зах зээл дээр одоо ашиглагдаж байгаа байдал дараах байдалтай байна. Үүнд:

A. 10 ба түүнээс дээш жил ашигласан машин 66.5% B. 7-10 жил ашигласан машин 12.1% C. 4-7 жил ашигласан машин 12.8% D. 0-3 жил ашигласан машин 8.6%-г тус тус эзэлж байсан байна.

2013 оны намар ОХУ-д ашиглагдаж байгаа нийт суудлын хөнгөн тэрэг 37 сая байгаагийн 49.3 хувь нь гадаадын автомашин эзэлж байсан байна.

2014 хоёрдугаар сард ОХУ-ын иргэдээс санал асуулга авсан байна. Үүнд: 1.Таны гэр бүл ямар нэгэн автомашинтай юу?

A. Тийм 1 машинтай - 43 % B. Тийм хэд хэдэн машинтай - 4% C. Үгүй - 53 %

2. Танай гэр бүл ямар машинтай вэ? A. 0-3 жил ашигласан эх орны үйлдвэрийн машин – 11% B. 3 ба түүнээс дээш ашигласан эх орны үйлдвэрийн машин - 40% C. 0-3 жил ашигласан гадаадын үйлдвэрийн машин – 17% D. 3 ба түүнээс дээш ашигласан гадаадын үйлдвэрийн машин - 35% E. Хариулахад хүндрэлтэй байна – 2% Дээрхи байдалд дүгнэлт хийж үзэхэд ОХУ-д 10 ба түүнээс дээш жил ашигласан

машин их байдаг байна. Үүнийг дагаад авто машины засварын газрууд ихээр ажилладаг байна.

Манай орныг бодвол тээврийн хэрэгсэлийн хувьд онцлогтой. Тээврийн хэрэгслийн нэр төрөл нь олон юм. ОХУ-ын авто сервис үйлчилгээний онцлогийг тойм байдлаар авч үзье. Үүнд: Оросын автосервис үйлчилгээний тойм Оросын “Автостат” агентлагаас гаргасан судалгааргаар ОХУ-д 39000 автосервис үйлчилгээний цэг ажилладаг байна. ОХУ-ын нийслэл хот Москва болон Москва мужийн хэмжээгээр 5.3 мян. автосервис цэг ажиллаж байна. Санкт Петербург хот болон Ленинград мужид 3.1 мян., Новосибирск мужид 2.0 мян, Татар, Свердловск мужид 1.5-2.0 мян, харьцангуй бага нь Мордов улс, Сахалин мужид 100 автосервисын цэг ажилладаг. Орловск болон Смоленск мужид авто сервис үйлчилгээ нь харьцангуй сайн байдаг байна. Авто сервис үйлчилгээг дотор нь дараах үндсэн хэсэгт хувааж үздэг байна. Үүнд:

1. Албан ёсны дилер - 10% 2. Хараат бус автосервис – 90%

Page 22: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

15 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Хараат бус автосервис үйлчилгээ эрхлэгчид нь техникийн голдуу хоёроос гурван цөөн төрлийн үйлчилгээг үзүүлдэг, хязгаарлагдмал хүрээнд ажилладаг. Нийт албан ёсны дилерийн 2-7 % нь Сибирь болон Алс Дорнодын холбооны тойрогт ажилладаг. Энэ нь газар зүйн байршлын онцлог, тээврийн хэрэгслийн бүтэц, шинэ суудлын автомашин, сэлбэг хэрэгслийн нийлүүлэлтийн онцлогтой холбоотой. Албан ёсны дилерүүдийн 13-25 хувь нь Төвийн Холбооны тойрогт, Москва болон Москва мужид 13% нь, бусад нь Северо-Западный, Приволжскийн, Южный Холбооны тойрогт ажиллаж байна. 2010-2014 онуудад Оросын автосервисын зах зээлийн өсөлт мөнгөн дүнгээрээ 15-20 хувиар өссөн. “Рестко-Холдинг” –ийн гаргасан тоо мэдээгээр Оросын автосервисын зах зээлийн хэмжээ 2010 онд 13.5 тэрбум долларт (авто сэлбэгийн худалдааг оролцуулаад), 2014 онд 11.25 тэрбум доллар болсон байна. 2011 оны байдлаар үзүүлсэн засварын үйлчилгээ нь 8 тэрбум доллар, 2012 онд үзүүлсэн гаражийн мастер засварын үйлчилгээг оролцуулаад 9.6 тэрбум долларт хүрсэн. Албан ёсны авто сервис үйлчилгээ 81 тэрбум руб. буюу 2012 оны I хагас гэхэд 3.37 тэрбум долларт хүрсэн байна. Авто сервисын зах зээлийн өсөлтийн үндсэн шалтгаан нь:

1. Оросын автомашины тоо өссөн. ОХУ-ын Тээврийн яамны гаргасан мэдээгээр 4-н орос хүн тутмын 1 нь машинтай болсон байна. 2011 оны хувьд шинэ автомашины худалдааны оргил үе байсан бөгөөд энэ үед 2.8 сая машин борлогдсон ба нийт автомашины тоо 38 саяд хүрсэн.

2. Иргэдийн амьдралын хэв маяг сайжирсан. Хүн амын худалдан авах чадвар өссөн. Хөгжингүй нээлттэй зах зээлээс шинэ машин худалдан авах нь өссөн. Дээр дурьдсан тоо баримт нь зөвхөн Оросын хувьд хамааралтай. Оросын авто сервисын үйлчилгээний зах зээлийг Европын Холбооны улсуудтай харьцуулахад доогуур үзүүлэлт гарч байна. Европын Холбооны улсуудын авто сервис үйлчилгээ нь ойролцоогоор 40 тэрбум евро (2009 оны тоо мэдээгээр, сэлбэгийн худалдаа 100 тэрбум евро). Жил бүр Европод нийтдээ 15 сая гаруй шинэ автомашин үйлдвэрлэгдэж, нийт автомашин 205 сая, 407 сая хүнд ногдож байна. ОХУ-д үйл ажиллагаа явуулж буй автосервис үйлчилгээ нь өсөн нэмэгдэж буй хэрэгцээг бүрэн хангаж чаддаггүй. 2010 оны “АМИКО”-гийн мэдээгээр Оросод 7.5 мянган автосервис ажиллаж байгаагийн 1/3 нь Москвад байдаг байна. Европын Холбооны улсуудтай харьцуулахад тэнд ойролцоогоор 350 мян. жижиг, дунд засварын газар болон автомашины худалдаа эрхэлдэг газрууд байдаг байна. Эдгээрээс 232 мянга нь хараат бус авто засварын газрууд байдаг байна.

2011 оны мэдээгээр ОХУ-ын автомашины зах зээл дээр техникийн үйлчилгээ үзүүлдэг автосервисууд нь дараах анилалд байна. Үүнд:

1. Хараат бус ганцаарчилсан болон сүлжээ бүхий автосервис үйлчилгээ эрхлэгчид - 60%

2. Автомашины дилерын төвүүд - 25% 3. Хувиараа автосервис үйлчилгээ үзүүлдэг мастерын газрууд -15%.

Автосервис үйлчилгээний хөгжил тухайн бүс нутагт ямар байх нь бүс нутгийн эдийн засгийн хөгжил болон нийгмийн хүчин зүйлээс хамаарч байна. Бүс нутгийн эдийн

Page 23: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

16 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

засгийн байдал муудахад нийт автосервис үйлчилгээ эрхлэгчдийн дотор хувиараа автосервис үйлчилгээ үзүүлдэг мастерын газруудын тоо өсөж байна. Жишээ нь: “РБК” компаниас гаргасан мэдээгээр Воронеж мужид л гэхэд

1. Хараат бус ганцаарчилсан болон сүлжээ бүхий автосервис үйлчилгээ эрхлэгчид - 70%

2. Автомашины дилерын төвүүд - 10% 3. Хувиараа автосервис үйлчилгээ үзүүлдэг мастерын газрууд -20% тус тус

байна. Гэтэл Европын орнуудын хувьд энэ тоо мэдээ өөр байх жишээтэй. Жишээ нь ХБНГУ-д 2009 оны мэдээгээр

1. Автомашины дилерын төвүүд - 50% 2. Хараат бус ганцаарчилсан болон сүлжээ бүхий автосервис үйлчилгээ

эрхлэгчид - 25% 3. Хувиараа автосервис үйлчилгээ үзүүлдэг мастерын газрууд -25% тус тус

байна. ОХУ-ын хувьд автомашины дилерын төвүүд тийм ч олон биш байдаг. Энэ нь

үйлчилгээний үнэ хөлс нь өндөр байдагтай холбоотой. Тийм ч учраас энэ зах зээл дээр өрсөлдөөн их байдаггүй. “АМИКО”-гийн гаргасан тоо мэдээгээр 2012 оны байдлаар хамгийн их дилерын сүлжээний автосервис үйлчилгээгээр Ford, солонгосын Kia (Sokia), GM байдаг. Худалдаж борлуулсан автомашиныхаа тоогоор хамгийн том тэргүүлэх дилерийн төв нь Toyota юм. Дараа нь Nissan, Mazda, Hyundai, Chevrolet зэрэг автомашины дилерийн төвүүд ордог.

Хараат бус ганцаарчилсан болон сүлжээ бүхий автосервис үйлчилгээ эрхлэгчдийн дунд харьцангуй их өрсөлдөөн байдаг. Автосервис үйлчилгээний сегмент дотор бренд гэж байхгүй. Энэ нь автотехникийн төв сүлжээ байхгүйтэй холбоотой. 2011 оны мэдээгээр Оросын зах зээл дээр нийт улсын хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулдаг ганцхан автосервисын төв болох “Bocsh Service” байсан ба ОХУ-ын 70 гаруй хотод 190 пунктээрээ дамжуулан атомашины техникийн үйлчилгээг үзүүлдэг байна. Стратеги төлөвлөгөөндөө компанийн зүгээс автосервис үйлчилгээгээ техникийн үйлчилгээ үзүүлэх станцын тоогоо одоо байгаагаасаа 5% хүртэл нэмэгдүүлэх явдал гэж заасан.

Автосервис үйлчилгээний хэмжээгээрээ II байранд орсон автосервис нь МВО. Энэхүү автосервис нь Москва болон Санкт Петербургт 22 станцаараа үйлчилгээгээ үзүүлдэг байна. Энэ автосервисын онцлог нь Дээр дурьдсан хоёр автосервис нь хоёулаа өөр өөрийн сүлжээний дэргэд автосервис үйлчилгээ эрхлэх ажилтнуудыг бэлтгэх, мэргэжилийг нь дээшлүүлэх өөрсдийн сургалтын төвтэй. Мэргэжилтэй ажилчдаар хангах асуудлаа энэ сургалтын төвөөрөө дамжуулан шийдэж чаддаг. Гурав дахь сүлжээ нь “Юнит”. Энэ автосүлжээ нь анх “BMW” ба “Mercedes- Benz” –н автомашин дээр түшиглэн байгуулагдсан ба Москад 3 төвтэй.

Оросын зах зээл дээр гадаадын автосервисүүд орж ирэхийг төдийлөн сонирхохгүй байна. Оросод ганцхан “Bocsh Auto Service” л ажиллаж байна. Европод тэргүүлэгч автосервисэд Autofit, 1A Auto Service, Pit-Stop Auto Service зэрэг байдаг.

Page 24: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

17 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Энэхүү сүлжээнүүд нь автомашины сэлбэг хэрэгслийн үйлдвэрлэл, тоног төхөөрөмж, томоохон бөөний компани, холбогдох холбоо, нийгэмлэг хэлбэрээр ажилладаг. Хувиараа автомашинд засвар үйлчилгээ хийдэг газрууд нь мэргэжлийн боловсон хүчнээр төдийлөн сайн хангагдаагүй хэдий ч зах зээл дээр нэмэлт өрсөлдөөнийг буй болгож мэргэжлийн автосервисүүдийн харилцагчдыг өөртөө татдаг байна. Тийм ч учраас хувиараа автомашинд засвар үйлчилгээ хийдэг газруудад мэргэжлийн нийгэмлэгүүд хяналт тавих замаар сервисын үйлчилгээ үйл ажиллагаа явуулах техникийн стандарт хэрхэн мөрдөгдөж байгааг нь шалгадаг. Хууль эрх зүйн зохицуулалт дутмагаас тэд татвар, түрээс төлдөггүй, жижиг засварыг боломжийн үнээр хийдэг зэрэг, бүртгэлтэй компанийг бодвол өөрийн гэсэн онцлогтой.

Зах зээл дээр автосервисын янз бүрийн сүлжээ ажилладаг. Жишээ нь: Машины марк болгоноор тусгай төрөлжсөн станц ажилладаг. Volvo машины автосервис гэх мэт. Мөн жижиг, дунд ангиллын автомашины бүх маркийн машинд универсал үйлчилгээ үзүүлдэг автосервис гэх мэт. Энэ сегментийн ангилалд тухайн холбооны тойргуудын эдийн засгийн хөгжлийн түвшин, газарзүйн байршлын онцлог, бүс нутгийн нийгмийн хөгжил нөлөөлж байдаг. Нийт автосервисын үйлчилгээний дотор 3/2 хувь нь автомашины будгийн үйлчилгээ (27%), кузов засвар (19%), слесарын ажил (18%) тус тус эзэлдэг. Нэг автосервисын үйлчилгээний дундаж эргэлт сард дараах байдалтай байдаг. Үүнд:

Хүснэгт 1.14 1 Автосервисийн үйлчилгээний дундаж эргэлт /сараар/

№ Автосервис Сарын эргэлт (ам. долл)

Сарын эргэлт (төг)

1. Автомашины дилерын төвүүд 140-150 мян.

2. Хараат бус ганцаарчилсан болон сүлжээ бүхий автосервис үйлчилгээ эрхлэгчид

40-50 мян.

3. Хувиараа автосервис үйлчилгээ үзүүлдэг мастерын газрууд

8-10 мян

ОХУ-ын хувьд автосервисын үйлчилгээ нь улирлын нөлөөлөл ихтэй. 9-р сараас

автомашины засвар үйлчилгээ өмнөх саруудаа бодвол сайнаар эхэлдэг. Энэ нь дараа оны 2-р сар хүртэл үргэлжилдэг. Автосервисын үйлчилгээний улирлын чанартай эрэлт нь ажлын төрлөөс хамаарч өөр өөр байдаг байна. Автомашины дилерын төвүүдээс үзүүлж буй үйлчилгээ нь чанартай байдаг хэдий ч үнэ нь өндөр. Гадаадаас оруулж ирсэн шинэ машины баталгаат хугацаа дуусахад автомашин эзэмшигч нар нь голдуу засварын үйлчилгээг авахдаа хараат бус ганцаарчилсан болон сүлжээ бүхий автосервис үйлчилгээ эрхлэгчид рүү ханддаг. Сүүлийн жилүүдэд шинэ автомашины худалдаа буурч байгаа учир хуучин харилцагч нараа алдахгүйн тулд автомашины гэрээт борлуулагч нар дилерын төвүүд нь автосервисын үйлчилгээний үнэ ханшаа эргэж харахгүй бол харилцагчаа алдаж болохоор байдалд орсон.

ОХУ-д жил ирэх тутам хувиараа автосервис үйлчилгээ үзүүлдэг мастерын газрууд, хараат бус ганцаарчилсан автосервис үйлчилгээ эрхлэгчид зах зээл дээр оршин

Page 25: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

18 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

тогтноход хүнд болж байна. Иймээс тэд хоорондоо нэгдэх замаар томорч ажиллавал зардал хэмнэж, илүү үр дүнд хүрнэ гэж энэ төрлийн бизнес эрхлэгчид болон судлаачид үзэж байгаа юм байна.

ДҮГНЭЛТ 1. Саяхныг хүртэл Оросын автосервис үйлчилгээний зах зээл их өсөлттэй байсан бол

одоо эдийн засгийн хямралаас шалтгаалаад үйл ажиллагаа нь буурсан байдалтай байна.

2. Ихэнхи автосервис нь дангаараа үйл ажиллагаа явуулдаг. Тодорхой нэг Брэндээр дагнасан сүлжээ авто сервис бараг байхгүй ховор гэж хэлж болно.

3. Талаас илүү автосервис нь бүхий л маркийн автомашинд үйлдвэрлэсэн орноос нь үл хамааран нийтлэг үйлчилгээг үзүүлдэг.

4. Автосервисын гол үйлчилгээнд автомашины будаг хийх, кузов засвар, слесарын үйлчилгээ, сэлбэг хэрэгслийн арилжаа тус тус ордог.

5. Автосервисын үйлчилгээний ид оргил ачаалал нь жил бүрийн 9-р сараас дараа оны 2-р сарыг дуустал үргэлжилдэг онцлогтой.

6. Хямралын үед байнгийн хуучин харилцагчдаа алдахгүйн тулд хуучин харилцагч нартаа хямд үнэ, чанартай үйлчилгээг санал болгож, үйлчилгээнийхээ үнийг хямдруулж байна.

7. Жижиг автосервисын үйлчилгээ эрхэлдэг газрууд нь хоорондоо нэгдэж үйл ажиллагаа явуулах нь зүйтэй гэж үзсэн. Энэ нь ганцаараа автосервис үйлчилгээ эрхэлснээс хол илүү үр дүн сайтай байна гэж Оросын судлаачид үзсэн байна.

Page 26: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

19 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

1.1.6. Макро орчны дүгнэлт

2013 оны эцсийн байдлаар Монгол Улсын нийт хүн ам 2930.3 УБ хүн ам 1372.0 буюу 46.8 хувь нь УБ хотод ажиллаж, амьдарч байна. 2014 оны эцсийн байдлаар 437677 тээврийн хэрэгсэл байгаагийн 297008 нь буюу 67.9 хувь нь Улаанбаатар хотод бүртгэлтэй тээврийн хэрэгслүүд байна. Үүнээс МУ-ын хэмжээний нийт суудлын автомашины 72.3 хувь, ачааны автомашины 57.0 хувь, автобусны 55.3 хувь, тусгай зориулалтын автомашины 65.0 хувь, 0-3 жил ашигласан машин 77.9 хувь, 4-9 жил ашигласан машин 80.9 хувь, 10 ба түүнээс дээш жил ашигласан машин 63.8 хувийг тус тус эзэлж байна.

Харин УБ хотод бүртгэлтэй байгаа техникийн хяналтын үзлэгт хамрагдсан автомашин 297008 байгаагийн дотор 74.0 хувь нь суудлын автомашин, ачааны автомашин 38.5 хувь, 0-3 жил ашигласан машин 5.6 хувь, 4-9 жил ашигласан автомашин 23.5 хувь, 10 ба түүнээс жил ашигласан машин 70.9 хувь байна. Энэ нь засвар үйлчилгээ хийлгэх хэмжээний автомашин хангалттай байгааг харуулж байна. Үүнээс үзэхэд сүүлийн жилүүдэд хүмүүсийн хэрэгцээ шаардлага дээшлэхийн хирээр айл бүр авто машинтай болж, олон төрлийн авто машинууд импортоор орж ирэх нь нэмэгдэж байна. Айл өрхөд машины хэрэгцээ их байгаа нь манай байгууллагад эерэг нөлөө үзүүлэх боломжтой юм.

Гадаад орчин бидэнд зах зээлээ нэмэгдүүлэх маш том боломж байгааг харуулж байгаа бөгөөд, үүнд үндэслэн авто засвараа газрыг өргөжүүлэн шинэчлэх боломжтой.Мөн гадны улс орнуудын орчиноос бидэнд суралцах зүйл их байгааг, тэднийг авчирч туршлага солилцон нэвтрүүлэх, ёстой гэдгийг харуулж байна.

Page 27: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

20 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

1. 2. Микро орчны судалгаа 1.2.1. Хэрэглэгчийн судалгаа 1.2.2. Өрсөлдөгч, өрсөлдөөний судалгаа 1.2.3. Бэлтгэн нийлүүлэгчийн судалгаа 1.2.4. Байгууллагын дотоод орчны шинжилгээ 1.2.5. SWOT шинжилгээ 1.2.6. ТОWS шинжилгээ

1.2.1. Хэрэглэгчийн судалгаа Хэрэглэгчийн 7 О-г тодорхойлбол

Авто машины засвар үйлчилгээг хэрэглэгчид хэрхэн яаж хаанаас авч байгаа талаар судалсан. Судалгаанд 200 авто машин хэрэглэгч буюу авто машины засвар үйлчилгээ авагчид хамрагдсан. Судалгааг санамсаргүй түүврийн аргаар сонгон авсан.

1. Хэн зах зээлийг бүрдүүлдэг вэ

Судалгаанд хамрагдсан авто машин хэрэглэгчид буюу 18-30, удаах нь 31-40 насны хүмүүс, хүйсийн хувьд 58% нь эрэгтэй, 42% эмэгтэй хүмүүс байна. Нийлбэр дүнгээр 65 оролцогч буюу 34% эзэлж буй үзүүлэлтээр авто машин хэрэглэдэг нь харагдаж байна.

58%

42% эр

эм

График I-1 Таны хүйс

Page 28: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

21 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

2. Хэрэглэгчид юуг худалдан авах дуртай вэ?

Оролцогчийн 33% үзлэг оношлогоо хийлгэх гэж, 35% техник үйлчилгээ хийлгэх гэж авто засварын төвд ханддаг болох нь харагдаж байна. Тэгэхээр үзлэг оношлогоонд зориулан багаж тоног төхөөрмж оруулж ирэх, шинэчлэх шаардлага гарч ирж байна.

3. “Яагаад” авто засвараар үйлчлүүлдэг вэ ?

График I-3 Сонгон үйлчлүүлэх болсон шалтгаан Оролцогсдын ,36% чадварлаг мэргэжилтэнтэй 24% хурдан шуурхай үйлчилгээтэй, 16% оргинал сэлбэгтэй, 14% нь техник тоног төхөөрөмжтэй гэж бусдаас илүүтэйгээр сонгосон. Эндээс харахад үйлчлүүлэгч нар чанарыг эрхэмлэдэг нь харагдаж байна.

\

График I-2 Та машины засварын газраас ямар үйлчилгээг хамгийн их хүсдэг вэ?

33%

6%26%

35%

0%

техник үйлчилгээ

хөдөлгүүрийн засвар

явах ангийн засвар

үзлэг оношилгоо

бусад

36%

24%

16%

14%

10%

чадварлаг мэргэжилтэй

хурдан шуурхай үйлчилгээтэй

оргиналь сэлбэгтэй

техник, тоног төхөөрөмжтэй

бусад

Page 29: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

22 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

4. Хэн юуг худалдан авдаг вэ? График I-4 Автомашины засварын газрын талаархи мэдээллийг ихэвчлэн хэнээс авдаг вэ?

Судалгаанд оролцогчийн 42% танил хүмүүсээс мэдээлэл авсан гэж хариулсан. 28%Ам дамжсан ярианаас маш хурдацтай тархдаг нь энэ хүү судалгаанаас харагдаж байна. Бусад эх сурвалж болон, ТВ нь 11% хүртээмжтэй байна. Рекламны самбар 12% ФМ радио 10% Харин сонин сэтгүүл хамгийн бага 7% үзүүлэлтийг илэрхийлсэн байна. Энэ нь УБ хотын авто машин эзэмшигчид хэвлэл унших нь багассан.

5. Хэн юуг худалдан авдаг вэ?

Үйлчлүүлэгч нарын 78% нь автомашин эвдэрсэн үед л засварын газарт очдог гэж хариулсан. Бусад гэдэгт 13% хэн нэгний зөвлөснөөр 9% үйлчилгээг авдаг байна. Энэ нь хүмүүсийн аливаа эрсдлээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор машинаа авто засварын газарт үзүүлэх нь бага байгааг харуулж байна.

78%

13%

9%Автомашин эвдэрсэн үед

Бусад

Хэн нэгний зөвлөснөөр

График I-5 Та ямар үед засвар үйлчилгээндхамрагддаг вэ?

42%

19%11%

28%0%

найз нөхдийн зөвлөмж

хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдээс

ам дамжсан яриа

туршлага

бусад

Page 30: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

23 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

6. Хэзээ үйлчлүүлдэг вэ?

Судалгаанд оролцогчдын 32 % нь намар 28% нь хавар 22% нь зун, 18% нь өвөл, засвар үйлчилгээнд хамрагддаг гэсэн хариулт өгсөн. Дийлэнх нь Намар өвлийн бэлтгэлээ хангаж засвар үйлчилгээнд ордог. Хавар нь тээврийн хэрэгсэлийн үзлэг тооллоготой холбоотойгоор болон өвөл муудсан эд ангиа солих зорилгоор засвар үйлчилгээнд хамрагддаг. Өвөл автомашин эзэмшигч нарт зардал их гардаг учраас зарим хүмүүс автомашиндаа засвар үйлчилгээ

хийлгэдэггүй, гражид автомашинаа тавьж өвөлжүүлдэгтэй холбоотой.

7. Хаанаас үйлчилгээ авдаг вэ? Та засвар үйлчилгээ хийлгэхдээ ямар засварын төв дээр хийлгэдэг вэ? Судалгаанд оролцогчдийн Доктор авто сүлжээ 31%, Sky авто сервис 20%, УБ автосервис 16% Дельта авто засвар 13%, бусад авто засвар үйлчилгээний төвүүдээр үйлчлүүлгээ хийлгэдэг байна.

1.2.2. Өрсөлдөгч, өрсөлдөөний судалгаа Өнөөдрийн байдлаар Улаанбаатар хотод нийтдээ 1221 орчим жижиг, дунд, том авто

засварын газар, ажил үйлчилгээ явуулж байна. Авто засварын газрууд нь дотроо:

1. Агрегат засвар 2. Кузов засвар гэж ангилагддаг.

Улаанбаатар хотод 200 орчим авто засварын үйлчилгээ үзүүлдэг төв байдаг ба үүнээс 90 орчим нь кузов засвар, 40 гаруй нь агрегат засвар, 20 орчим нь компьютер оношилгоо, тэнхлэг тохиргоо хийдэг газар 20, цахилгааны засвар хийдэг засварын төв 10 орчим байна. 2014 оны байдлаар “Доктор авто сүлжээ” авто засварын төв нь ЗЦГ-ын зүүн талд УБ хотод 6 салбартай, “UB1”, “UB2” авто засварын төв БГД-ийн нутаг дэвсгэр 3-р хорооллын эцэст, “Grown сервис” ЧД-ийн нутаг дэвсгэрт Үйлдвэр урлалын сургуулийн хойд талд, 77 99 авто сервис ЧД-ийн нутаг дэвсгэрт, баян бүрдийн ар талд, “Дельта авто сервис” ХУД-ийн нутаг дэвсгэрт , “Авто плаза” СБД-ийн нутаг дэвсгэрт, 11-р хороололд баруун талд, “Lux Oil”авто засварын төв “Өгөөмөр” захын зүүн урд талд тус тус байгуулагдан үйл ажиллагаагаа явуулж байна.

22%

32%18%

28%

зун

намар

өвөл

хавар

График I-6 Та голдуу ямар улиралдүйлчилгээнд хамрагддаг вэ?

Page 31: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

24 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

“Good boy” авто засварын газрын хувьд өрсөлдөгчдийг дараах байдлаар ангилна. Үүнд: Хүснэгт 2.1 Өрсөлдөгчид

Брэнд өрсөлдөгч: Салбарын өрсөлдөгч:

Хэлбэрийн өрсөлдөгч:

Ерөнхий өрсөлдөгч:

Доктор авто сүлжээ Дельта авто сервис Хувиараа засвар хийхэд авто засварын газрууд

Энэ салбарт үйл ажиллагаа явуулж буй бүх авто засварын газрууд багтаж байна.Эдгээрээс ойролцоо хүчин чадал бүхий стандарт шаардлага хангасан байр талбайтайг ерөнхий өрсөлдөгч гэж авч үзсэн байгаа.

Sky авто сервис Lux oil авто сервис UB авто сервис ESSO авто сервис Авто плаза 7799 авто засвар

График I-7 Та ямар авто засварын газраар үйлчлүүлдэг вэ?

Эх сурвалж: Хэрэглэгчдээс авсан судалгааны үр дүн

Гол өрсөлдөгч нарын үзүүлдэг бүтээгдэхүүн үйлчилгээ давуу болон сул тал / УБ хотод байрладаг салбараар /

0

5

10

15

20

25

30

35

доктор

автосервис

Вьетнам sk

y ub

Авто плаза

fix

delt

aE

SS

Ovi

sion

Зиг заг

570

7799

Cro

wn

cent

er

Хувийн засварчин

Панда

Han

nam

mot

ors

undr

am

Монбет

w5

auto

cen

ter

Мөнх-Оргил

lux

oil

105

wag

ner

priu

shy

unda

i

Page 32: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

25 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Хүснэгт 2.2 Өрсөлдөгчидийн харьцуулалт № Үзүүлэлт Гол өрсөлдөгчдийн нэр

Дельта ESSO LUX iol

Grown

Үзүүлдэг бүтээгдэхүүн үйлчилгээ 1. Сэлбэгийн худалдаа 2 2 3 3 2. Тоноглолын худалдаа 1 0 0 2 3. Үзлэг оношилгоо 1 1 2 2 4. Компьютер оношилгоо 1 2 0 0 5. Тэнхлэг тохиргоо 3 2 0 3 6. Явах ангийн засвар үйлчилгээ 3 2 2 2 7. Хөдөлгүүрийн засвар үйлчилгээ 2 2 2 2 8. Аппаратур засвар 3 0 0 3 9. Цахилгаан засвар 1 0 0 0 10. Бусад 3 1 1 2 11. Баталгаа олголт 1 0 3 3

Санал болгож буй үнэ 1. Өндөр үнэ 3 3 2. Дундаж үнэ 2 2 3. Хямд үнэ 4. Хөнгөлөлттэй үнэ Идэвхижүүлэлт

1. Зар сурталчилгаа 2 1 1 3 2. Борлуулалтын урамшуулал 2 1 2 1 3. Хуучин харилцагч нарт үзүүлэх урамшуулал 0 2 0 2 Биечилсэн худалдаа

1. Өөрийн дэлгүүртэй эсэх 3 2 3 3 2. Шууд маркетинг 2 0 3 0 Тохижилт

1. Авто машины зогсоолын багтаамж 2 2 3 1 2. Үйлчлүүлэгч нарт үзүүлэх нэмэлт үйлчилгээ 2 1 2 3

1. Дотоод тохижилт 2 1 2 1 2. Танилцуулга 3 2 2 2 Стандарт шаардлага хангасан байдал

1. Ажилчдын хувцаслалт 3 3 3 3 2. Аюулгүй ажиллагаа 3 3 3 3

3. Хөдөлмөр хамгаалал Тоног төхөөрөмжийн хүчин чадал

1. Сайн 3 3 2. Дунд 2 2 3. Муу Салбар нэгжийн тоо

1. Олон 5 бат үүнээсдээш

Page 33: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

26 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

2. Дундаж 3-4 2 2 3. Цөөн 1-2 1 1 Ажилчдын тоо

1. Олон 3 2. Цөөн 1 2 2 ДҮН 45 26 29 31

1. Хамгийнсайн -3 2. Сайн -2 3. Дунд -1

Өрсөлдөгчийн шинжилгээ болон давуу талаас өрсөлдөгч нарын байршлыг тодорхойлбол дараах байдалтай байна.

Тэргүүлэгч: “Дельта” авто сервис Тэмцэгч: “Grown auto service” Дагалдагч: “Lux iol” Сул зай эзэмшигч: “ESSO” засварын газрууд багтаж байна.

1.2.3. Бэлтгэн нийлүүлэгчийн судалгаа Бэлтгэн нийлүүлэгчийн хувьд гаднаас импортоор машины сэлбэг материал, тос тосолгооны болон бараа материалыг оруулж ирэх боломжтой. Мөн бэлтгэн нийлүүлэгчээр япон улсыг сонгох нь сайн талтай. Учир нь Монгол Улсад байгаа суудлын машины 65% нь Япон улсад үйлдвэрлэсэн машин байдаг. Тээврийн зардал Европын улсаас импортолохоос хямд. Үүнээс гадна дотоодын албан ёсны диллер байгууллагуудтай хамтран ажиллана. Үүнд:

“Зиг Заг” ХХК –авто тоноглолын сэлбэгүүд

“Петровис тос” ХХК”- Мобиль бүх төрлийн тос

1.2.4. Байгууллагын дотоод орчны шинжилгээ Тодорхой зорилго байдаггүй. Энэ эргээд юуны төлөө, яах гэж ажиллаад байгаа нь тодорхойгүй сөрөг нөхцөл байдлыг үүсгэж байгаа. Байгууллагыг бий болгож тодорхой зорилготой болгосноороо нэг хамт олон болж төлөвших нь илүү хурдан байдаг. Эдгээр нь цаашлаад байгууллагын ашиг орлого, амжилтын үндэс болно. Одоогоор зорилго байхгүй байгаа нь маш том сул тал болж байна.

Бүтэц зохион байгуулалт Одоогийн байгаа энэ бүтэц зохион байгуулалтаар цааш ажиллавал маш олон сөрөг сул талууд гарч ирнэ. Цаашид сайн ажиллахын тулд нэмж шинэ алба, ажлын байруудыг бий болгох шаардлагатай. Хүний нөөцийн алба-Хүний нөөцийн менежер-1, маркетингийн алба- Маркетингийн менежер-3, авто сэлбэгийн дэлгүүрт тооцооны нягтлан-1, касс-1 гэх мэт.

Page 34: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

27 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Зураг I-1 Одоогийн бүтэц, зохион байгуулалт

Байгууллагын соёл Байгууллагийн соёл Эрхэм зорилго зорилт байхгүйгээс нэг зөв соёлд төлөвшиж чадаагүй. Энэ нь цаашид байгууллагын соёл, үнэт зүйлийг бий болгож чадаагүй.

Технологи Одоо бүх машин электроник смарт системтэй болсон. Автомашины засвар хийх арга технилоги нь сүүлийн үеийн дэвшилтэт байх ёстой. Технилогийн хөгжилтэй хөл нийлүүлэн алхаж чадахгүй байгаа нь маш том сул тал болж байна. Бид үүнийг сайжруулахын тулд мэргэжилтэй ажиллах хүчин бэлтгэх, нөгөө талаар байгаль орчинд ээлтэй эко автомашин, түлшний зарцуулалт багатай, цахилгаанаар ажилладаг төрөлжсөн смарт машиныг сонгон засварлах шаардлага нэн тэргүүнд гарч ирж байна.

Хүний нөөц Хүний нөөцийн сул талууд: Хүний нөөцийн нэгдсэн бодлогогүй, мөн зорилгоо тодорхойлдоггүйтэй холбоотойгоор ажиллах, хүчний урсгал их байх магадлалтай. Мөн сургалт хөгжлийн бодлого байдаггүй.

Ерөнхий инженер

Захирал

Агрегат засварчин

Дамжуулах ангийн засварчин

Хөдөлгүүрийн засварчин

Эд ангийн засварчин

Цахилгаанчин

Төмөр, замаскны засварчин

Будаг өнгөлгөөний засварчин

Гагнуурчин

Туслах ажилчин

Page 35: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

28 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Хүний нөөцийн давуу тал: Ажилчид нь урьд нь бие биенээ таньдаг нийлж нэгдэж ажиллаж байсан туршлагатай, санаа нэгтэй дотоод харилцаа сайн явагддаг. Дотоод харилцаа сайн явагдсанаар ажлын гүйцэтгэл чанар сайн гарах нь өндөр

Дотоод орчны дүгнэлт Байгууллагын зорилго зорилтуудаа тодорхойлж, ажилчидаа сургаж хөгжүүлэх, нэгдсэн нэг соёлтой болгох, мөн шинээр маркетинг, хүний нөөцийн хэлтэс нэгжүүдийг байгуулан ажиллах шаардлагатай байна.

1.2.5. SWOT шинжилгээ

ДАВУУ ТАЛ СУЛ ТАЛ

“Good boy”авто засварын газар нь байршил сайтай

Өөрийн ажлын байртай

Үйл ажиллагаа нь тогтмолжсон

Өөрийн гэсэн харилцагчидтай болсон

Үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэхэд хангалттай талбай бүхий газартай

2014 оны эцсийн байдлаар УБ хотын нийт авто машины тоо өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 15.3 хувиар өссөн

Сүүлийн үеийн тоног төхөөрөмж нэвтрүүлсэн.

Өөрийн гэсэн интернэт вэб байхгүй. Олон нийтийн сүлжээг ашигладаггүй

Маркетингийн алба байдаггүй

Идэвхижүүлэлтийн үйл ажиллагааг бага хийдэг

Хөрөнгө оруулалтын зардал өндөр

Өөрийн гэсэн сэлбэгийн дэлгүүргүй

Байнгын найдвартай бэлтгэн нийлүүлэгч байдаггүй

АЮУЛ БОЛОМЖ

Өрсөлдөгч олон

Суудлын автомашин импортоор орж ирүүлэх хэмжээ 2013 оны эцсийн байдлаар өмнөх оных нь мөн үетэй харьцуулахад буурсан

Бусад авто засварын газрын сүлжээ нэмэгдсэн

Жижиг засварын газрууд хямд үйлчилгээг санал болгодог

4-9, 10 ба түүнээс дээш жил ашигласан тээврийн хэрэгслийг импортоор оруулж ирэхэд онцгой албан татвар нэмэгдсэн

Үйлчлүүлэгчдээс сайн үнэлгээ авах нь хэцүү

Хүн амын худалдан авах чадвар амжиргааны түвшин буурч байна

Инфляци өссөн

Сэлбэг хэрэгсэлээ БН-с шууд бөөнөөр татаж авдаггүй

Сэлбэг хэрэгслийн үнийн өсөлт

Валютын ханшны өөрчлөлт нь худалдан

Үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэх боломжтой

УБ хотод улсын хэмжээний нийт тээврийн хэрэгслийн 66.9 хувь нь байдаг

УБ хотын нийт тээврийн хэрэгслийн дотор 0-3 жил ашигласан тээврийн хэрэгсэл 7.8 хувь, 4-9 жил ашигласан тээврийн хэрэгсэл 24.7 хувь, 10 ба түүнээс дээш жил ашигласан тээврийн хэрэгсэл 67.5 хувийг тус тус эзэлдэг.

Импортоор тээврийн хэрэгслийн сэлбэг эд анги оруулж ирэх нь нэмэгдэж байгаа

Автозамын салбарт хөрөнгө оруулалт нэмэгдсэн

Хэрэглэгчиддээ урамшуулал, купон, хонжворт сугалаа зэрэг

Page 36: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

29 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

авах сэлбэг хэрэгслийн үнэнд шууд нөлөөлдөг

Байнгийн найдвартай бэлтгэн нийлүүлэгч байхгүй

Татварын дарамт гардаг

Өрсөлдөгч компаниуд шинэ үйлчилгээг нэвтрүүлж байгаа

Зах зээл дээр хувиараа иргэд засвар үйлчилгээ үзүүлэх нь нэмэгдэж байгаа

идэвхжүүлэл явуулах

Нэмэгдэл хөрөнгө оруулалтыг хийх

Техникийн шинэчлэлийг хийх

УБ хотын хүн ам, өрхийн тоо өсөж байна

УБ хот луу хандсан нүүдэл тасраагүй

ЗТБХБЯамны сайдын тушаалаар авто үйлчилгээ эрхлэгчдэд ангилал тогтоох болсон

Чадварлаг мэргэжилтэй боловсон хүчинг урьж ажиллуулах боломжтой

1.2.6. TOWS шинжилгээ

Давуу тал Сул тал “Good boy”авто засварын газар нь

байршил сайтай

Өөрийн ажлын байртай

Үйл ажиллагаа нь тогтмолжсон

Өөрийн гэсэн харилцагчидтай болсон

Үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэхэд хангалттай талбай бүхий газартай

2014 оны эцсийн байдлаар УБ хотын нийт авто машины тоо өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 15.3 хувиар өссөн

Өөрийн гэсэн интернэт вэб байхгүй. Олон нийтийн сүлжээг ашигладаггүй

Маркетингийн алба байдаггүй

Идэвхижүүлэлтийн үйл ажиллагааг бага хийдэг

Хөрөнгө оруулалтын зардал өндөр

Өөрийн гэсэн сэлбэгийн дэлгүүргүй

Байнгын найдвартай бэлтгэн нийлүүлэгч байдаггүй

SO стратеги WO стратеги Аливаа бизнест байршил чухал. Хүн

ам төвлөрсөн байршилд тулгуурлан жилээс жилд нэмэгдэж буй авто машинд үйлчилгээ үзүүлэх

авто засварын үйл ажиллагааг, тодорхой зорилготой болгон хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх

Шинэ техник технологи нэвтрүүлсэнээр үйл ажиллагааг сайжруулж, үйлчлүүлэгчийн тоог нэмэгдүүлэх

Харилцагчидтай бараа үйлчилгээний давуу талыг сайн таниулах, ур чадвар

Веб сайт нээн зам тээврийн осол эндэгдлийг бууруулахад засвар үйлчилгээний талаар ач холбогдлыг тайлбарлах

Маркетингийн алба байгуулж иж бүрэн үйлчилгээг нэг дороос, үйлчлүүлэгчид чиглэсэн мэдээлэл илгэх

Хэрэглэгчид чанартай үйлчилгээ, ая тухтай орчинд үйлчилгээг хурдан шуурхай чадварлаг мэргэжилтэнгээс авах болсонтой холбогдуулж, үйлчилгээнд нэвтрүүлэх

Page 37: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

30 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

шаардсан ажил үйлчилгээг тоног төхөөрөмжийн шинэчлэл хийснээр, түргэн шуурхай болгох

Одоо байгаа газрын зай талбайн ашиглалт болон хөрөнгө оруулалтаа зөв тооцон барилгаа томсгох, өөрийн нэрийн дэлгүүртэй болох

Авто засварын үйлчилгээ, авто сэлбэг тос тосолгооны дэлгүүртэй болох ач холбогдлыг таниулах

Бэлтгэн нийлүүллэгчээр япон улсыг сонгох нь сайн талтай. Учир нь Монгол Улсад байгаа суудлын машины 65% нь Япон улсад үйлдвэрлэсэн машин байдаг. Тээврийн зардал, Европын улсаас импортолохоос хямд.

Page 38: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

31 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

II БҮЛЭГ. СТРАТЕГИ ТӨЛӨВЛӨЛТ

Хүснэгт 2.1 Компанийн танилцуулга

ААН-ийн нэр: “Good boy”авто засварын газар

Хаяг: Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг Өмчийн хэлбэр: Хувийн Үүсгэн байгуулагдсан он: 2013 Үүсгэн байгуулагчид: Б.Баянмөнх Үйл ажиллагааны чиглэл: Автомашины авто засвар, худалдаа,

үйлчилгээ

Алсын хараа Өндөр чанартай, баталгаатай авто засварын үйлчилгээг хэрэглэгчдэд хүргэж Улаанбаатар хотдоо тэргүүлэгч нь байх Эрхэм зорилго Авто засварын тоног төхөөрөмжийн техникийн хөгжлийн давуу талыг нэвтрүүлж чадварлаг хүний нөөцийн багаараа дамжуулж үйлчлүүлэгчдийн эрэлт хэрэгцээг чанартай хангах явдал юм.

Уриа Чанартай үйлчилгээ, Хамтын итгэлцэл, Соёлыг бий болгох

Үнэт зүйлс

Хүснэгт 2.2 Үнэт зүйлс

Хэрэглэгчдэд хандсан:

Аюулгүй байдал үйлчлүүлэгчийн тав тух авто машины найдварт ажилгааг хангах

Ажилтанд хандсан:

Авто засварын зорилгыг ухамсарласан нөхөрсөг хамт олон, Хөдөлмөр хамгаалал аюулгүй байдлыг хангах сургалтыг байнга хэвшил болгох

Хамтран ажиллах: Үйлчлүүлэгчдийн санал хүсэлтийг авч үйл ажиллагаандаа хэрэгжүүлэх

Нийгэмд хандсан: Үйлчилгээний байгууллагад тавигдах стандартыг бүрэн хангасан үйл ажиллагаа явуулах

Зорилго Он сар

Зорилго Зорилтууд

2015 “Good boy”авто засварын газрыг өөрчилж авто сэлбэг худалдаа, засвар үйлчилгээний нэгдсэн төв болох

Барилга байгууламж барьж ашиглалтан оруулж, үйл ажиллагаа явуулахад холбогдох бүх нөхцөлийг бүрдүүлэх.

Page 39: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

32 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Шинээр байгуулсан үйл ажиллагааг, олон улсын стандартад ойртсон үйлчилгээний төв болгох

Өөрийн нэрийн авто сэлбэгийн дэлгүүртэй болох

Үйл ажиллагааг өргөжүүлэх. Шинэ бараа бүтээгдэхүүн нэвтрүүлэх, ажлын байранд бүтцийн өөрчлөлт хийх. /мартетинг, хүний нөөцийн албыг шинээр бий болгох/

2016 Сонгосон сегментийн машины зах зээлд эзлэх хувиа 16%-аар өсгөх

Дотоод үйл ажиллагаагаа сайжруулах./дотоод журмыг сайжруулан мөрдүүлэх, санхүүгийн программыг шинэчлэх/

2017 2016 онд өссөн хувиар бий болсон дүнг хадгалж зах зээлд тогтвортой барих

Идэвхжүүлэлтийг сайн хийх, /баталгаа олголт, чанарыг эрхэмлэгч үйлчлүүлэгчдийг татах /

Сратегийн бодлого тодорхойлох

График II-1 Та машины засварын газраас ямар үйлчилгээг хамгийн их хүсдэг вэ?

Дээрх хэрэглэгчдийн дунд хийсэн судалгаанаас харахад судалгаанд хамрагдагсадын ихэнх нь машины засварын газраас техник үйлчилгээ, үзлэг оношлогоо, явах ангийн засвар гэсэн үйлчилгээнүүдийг хамгийн их хүсдэг байна. Эндээс үйлчлүүлэгч нар агрегат засвар үйлчилгээг хамгийн их сонгодог нь харагдаж байна. Өрсөлдөөний хүчин зүйлсийн үзүүлэлтээс харахад:

Байршилын хувьд ойр

Иж бүрэн үйлчилгээтэй

Хурдан шуурхай үйлчилгээтэй

Чадварлаг мэргэжилтэнтэй

Техник тоног төхөөрөмж сайтай

33%

6%26%

35%

0%техник үйлчилгээ

хөдөлгүүрийн засвар

явах ангийн засвар

үзлэг оношилгоо

бусад

Page 40: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

33 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Үнэ хямд

Баталгаа олгодог

“GOOD BOY” авто засвар нь цаашид чадварлаг үйлчилгээ үзүүлдэг болох, тенхик тоног төхөөрөмжөө сайжруулах, нэг дороос иж бүрэн үйлчилгээ үзүүлэх шаардлагатай байгаа нь өрсөлдөөнөөс харагдаж байна.

Баримтлах стратеги Эдгээр шинжилгээнээс үндэслэн “GOOD BOY” авто засвар нь хувьд баримтлах стратегийн чиглэл нь: “Good boy”авто засвар нь авто сэлбэг худалдаа, засвар үйлчилгээ, олон улсын стандартад ойртсон үйлчилгээний төв болох, иж бүрэн шинэ технологи, тоног төхөөрөмж нэвтрүүлэх, ажилчидийн мэдлэг, ур чадварыг дээшлүүлэх, хурдан шуурхай үйлчилгээ үзүүлэх юм.

Хэрэгжүүлэх арга зам Байгууллагын зорилго, үйлчлүүлэгчийн эрэлт хэрэгцээ, өрсөлдөөний байдал, баримтлах стратегийн бодлогод үндэслэн байгууллагын стратеги бодлогыг хэрэгжүүлэх арга замыг тодорхойлов.

Байгууллагын бүтэц зохион байгуулалтыг сайжруулах

Хүний нөөцөөр тасралтгүй хангах, сургаж хөгжүүлэх

Цалин урамшуулалын системийг цаг үетэй нийлүүлж байнга шинэчлэн сайжруулах

Идэвхжүүлэлтийн арга хэмжээг жил бүр тогтмол явуулах

Чанарын хяналтын систем нэвтрүүлэх, цалин урамшуулалтай холбох

Багаж тоног төхөөрөмж, сэлбэгийн татан авалтын нэгдсэн бодлого боловсруулах

ННБ, санхүүгийн бодлогын хэрэгжилтийг хангаж ажиллах

Байгууллагын соёл, харилцан хүндэтгэл, ажилчидын ёс зүй, харилцааны хэм хэмжээг тогтоох

Дараагийн төлөвлөлтөнд анхаарах зарчмыг боловсруулах

Page 41: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

34 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

III БҮЛЭГ. ҮНДСЭН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ТӨЛӨВЛӨЛТ

3. 1. Зах зээлийн багтаамж, потенциаль

Зах зээлийн багтаамж: “Монгол улсын статистикийн эмхтгэл” харахад УБ хотын хэмжээнд 297.008 тээврийн хэрэгсэл бүртгэгдсэн статистик гарсан байна

Зорилтот хэрэглэгч: Монгол улсад 2014 оны эцсийн байдлаар техникийн хяналтын үзлэгт хамрагдсан автомашины тоо, бүс, аймаг нийслэлээр авч үзэхэд 437677 тээврийн хэрэгсэл тоологдсон.Үүний 297008 нь Улаанбаатар хотод бүртгэлтэй тээврийн хэрэгслүүд байна. Харин УБ хотод бүртгэлтэй байгаа техникийн хяналтын үзлэгт хамрагдсан автомашин 297008 байгаагийн дотор 74.0 хувь нь суудлын автомашин буюу 219.785 байна. Үүнээс 0-3 жил ашигласан машин 7.7 хувь, 4-9 жил ашигласан автомашин 24.8 хувь, 10 ба түүнээс жил ашигласан машин 67.5 хувь байна. Энэ нь засвар үйлчилгээ хийлгэх хэмжээний автомашин хангалттай байгааг харуулж байна. Иймээс манай зорилтот зах зээл нь Япон, Солонгос суудлын автомашинтай хэрэглэгчид юм.

Зах зээлийн потенциал: УБ хотын хэмжээгээр суудлын машин 219785 байгаагийн 4%-д нь бид үйлчилж байна. Хүснэгт 3.1

Нийт үйлчилж буй

автомашины тоо

Үнэд эзлэх хувь

Автомашины тоо Дундаж үнэ Давтамж Багтаамж

8791 16.0% 1406 25000 2 35150000 28.0% 2462 75000 2 184650000 26.0% 2286 125000 2 285750000 14.0% 1231 175000 2 215425000 16.0% 1406 222500 2 312835000

Дүн 1033810000

Хэрэглэгчийн судалгаанаас жилд 2-3 удаа засварт ордог гэсэн дүн гарсан. Зах зээлийн потенциаль: Ядуурлын хамрах хүрээ 38.7% Q=1033810000*0.613=633725530 Борлуулалтын потенциал: Зах зээлийн 4%-д үйлчилгээ үзүүлдэг гэвэл S = 633725530 * 0.04% = 25349021.2 Борлуулалтыг таамаглах нь: Зах зээлд эзлэх хувиа 16% нэмэгдүүлэх зорилготой уялдуулж тооцоог хийе Борлуулалтын таамаглах нь:

Page 42: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

35 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Хүснэгт 1.1 Борлуулалтын таамаглал

2014 Таамагласан борлуулалт 2016

Зах зээлд эзлэх хувь

4% 16%

Борлуулалт 25349021.2 101396084.8 Өсөлт 76047063.6

2014 оноос 2016 оны хооронд борлуулалт нь 3.99 дахин өсөж байна. 25349021.2*3.99=1011442594.6 жилд 1011442594.6 / 4 улирал = 252860648.7 төг-ийн борлуулалт хийнэ.

3. 2. Үйл ажиллагааны төлөвлөлт

Хүчин чадлын төлөвлөлт: Автозасвар үйлчилгээний хүчин чадлыг хүний нөөцийн хүчин чадал дээр тулгуурлан тооцно. Агрегат засварын 5, хөдөлгүүрийн засварчин 4, оношлогоонд 1 засварчин, авто сэлбэг 1, худалдааны дэлгүүрт 1 менежер ажиллана.

Хүснэгт 2.1 Онолын хүчин чадал Үзүүлэлт Нэг

үйлчлүүлэгчид зарцуулах

хугацаа /цаг/

Өдрийн ашигтай ажилд зарцуулах хугацаа /цаг/

Ажилчидын тоо

Нэг өдөрт үйлчлүүлэх үйлчлүүлэгчийн тоо

Агрегат засварчин

1,25 4 5 29

Хөдөлгүүрийн засварчин

6 6 4 25

Оношлогоо- засварчин

0,5 3,5 1 7

Авто сэлбэг 0,16 4 2 27 Нийт 7,91 17,5 12 88 Дээрх тооцооллын дагуу “GOOD BOY” авто засварын газар нь өдөрт 88 үйлчлүүлэгчид үйлчилнэ.

3. 3. Үйл ажиллагааг дэмжих хөтөлбөр

Хүснэгт 3.1 Ажиллах цагийн хуваарь

ГАРАГ ЦАГИЙН ХУВААРЬ

ДАВАА 10.00-20.00 МЯГМАР 10.00-20.00 ЛХАГВА 10.00-20.00 ПҮРЭВ 10.00-20.00 БААСАН 10.00-20.00

Page 43: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

36 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

БЯМБА 10.00-20.00 НЯМ 10.00-20.00

Ажлын цагийн хөтөлбөрийн хувьд ажиллах хүчний өдөр бүрийн ажлыг ерөнхий инженер гаргаж ажлын байрны цагийг тасралтгүй үргэлжилж байхаар хийнэ. Долоо хоног тасралтгүй үйл ажиллагаа явуулах ба 7 хоногт 1 удаа ээлжээр амарна.

Бараа, бүтээгдэхүүн татан авалтын хөтөлбөр Барааны нөөц борлуулалтын тоо хэмжээтэй хамааралтай байдаг. Нөөцийн хяналт хангалтгүй байснаас борлуулалт алдаж, хэрэглэгчийн хэрэгцээ шаардлагыг хангахгүй байдаг учраас нөөцийн асуудал чухал болж байна. Иймд нөөц хичнээн тоо хэмжээтэй байгааг тодорхойлж тооцоо хийх.

Зах зээлийн дэх өрсөлдөөны үнэ

Эрэлт хэрэгцээ

Импортоор ирэх хугацаа үндэслэн захиална.

Хийгдэх ажлууд Хүснэгт 3.2 Хийгдэх ажлууд № Зорилго Зорилт 1 Түргэн шуурхай чанартай иж

бүрэн үйлчилгээ үзүүлэгч авто машины засварын төв болох

Техник техниологийн шинэчлэл хийх тоног төхөөрөмж сайжруулах

Автозасварын хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх, Ажлын орон тоог нэмэх, тоног төхөөрөмж суурилуулах

Засвар үйлчилгээг ур чадвартай ажилчидын гүйцэтгэлээр татах

2 Дотоод үйл ажиллагааг

сайжруулах Дотоод журмыг боловсронгуй болгон,

мөрдөх

3 Үйл ажиллагааг өргөжүүлэх Одоо байгаа хүчин чадлаа чадваржуулж,

шинэ бараа бүтээгдэхүүн нэвтрүүлэх

Page 44: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

37 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

IV БҮЛЭГ. ХҮНИЙ НӨӨЦИЙН ТӨЛӨВЛӨЛТ

Байгууллагын стратеги төлөвлөлттэй холбоотойгоор дараах ажлын байрууд шинээр бий болно. Үүнд:

Зураг IV-1 Байгууллагын шинэ бүтэц зохион байгуулалт

Ерөнхий нягтлан Ерөнхий инженер

Захирал

Агрегат засварчин

Дамжуулах ангийн засварчин

Хөдөлгүүрийн засварчин

Эд ангийн засварчин

Цахилгаанчин

Гадаад харилцааны менежер

Маркетингийн менежер

Борлуулалтын менежер

Касс

Маркетингийн алба

Тооцооны нягтлан

Хүний нөөцийн алба

Page 45: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

38 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Хүснэгт 3.1 Хүний нөөцийн ур чадвар №

Албан тушаал Шаардлагатай ур чадвар

Зан төлөв

1. Гадаад харилцааны менежер Автомашин худалдааны мэдлэгтэй Англи хэлний мэдлэгтэй Зах зээлийн судалгаа хийх, Боловсруулалт хийх

Үнэнч шударга хариуцлагатай

2. Маркетингийн менежер Маркетингийн стратеги тодорхойлох Идэвхжүүлэлтийн зөв бодлого тодорхойлох

Хичээнгүй хөдөлмөрч

3. Агрегат Ачаалал даах Техник сэтгэлгээ сайтай Хариуцлага хүлээх чадвартай

Тууштай Хөдөлмөрч

4. Касс Харилцааны соёлтой Компьютерийн хэрэглээний программ дээр ажиллах чадвартай Англи хэлний зохих мэдлэгтэй

Үнэнч шударга хариуцлагатай

Байгууллагын стратеги төлөвлөлттэй уялдаж хүний нөөцийн бодлого бүрэлдэхүүнд шинэчлэл хийгдэнэ.

1. Хүний нөөцийн зорилго зорилт 2. Цалин шагнал урамшууллын систем 3. Татах үйл ажиллагаа 4. Сургалт, хөгжүүлэх чиглүүлэх, үйл ажиллагаа

4.1. Хүний нөөцийн зорилго, зорилт

Хүний нөөцийн зорилго: Авто засварын газар нь хүмүүсийг тогтвортой ажиллуулах бодлого баримтлан үйл ажиллагааны зорилгод тасралтгүй ажлын бүтээмжээр хүрэх Хүний нөөцийн зорилгын хүрээнд хийгдэх ажлууд /зорилт/:

Авто засварын газарт ажиллаж байсан, ажлын туршлага бүхий хүмүүсийг татах

Сургалтын хөтөлбөр гарган ажилчдад сургалт явуулан практик мэдлэг олгон ажлын байран дээр сургалт зохион байгуулах

Ажилчдын нийгмийн хүрээнд нийгмийн халамжийг тогтоож тухай бүрд зохистой шийдвэр гаргаж байх

Page 46: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

39 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

4.2. Цалин шагнал урамшуулалын систем

Үнэлгээний систем, шалгуур

Шагнал урамшуулал

Хөдөлмөр бүтээлээрээ манлайлж амжилт гаргасан

Байгууллагад шинэ санаа, санал гаргасан тохиолдолд гарах үр дүнгээс хамаарч мөнгөн урамшуулал олгох

Ажилчдын хөдөлмөр бүтээл, ажлын цаг ашиглалт, сахилга батыг сар, улирал, жилээр дүгнэж шилдэг ажилчидыг тодруулж өргөмжлөл, мөнгөн шагнал олгоно.

Шагнал урамшуулал Ажилчидын хөдөлмөр бүтээл,ажлын цаг ашиглалт,сахилга батыг сар, улирал,

жилээр дүгнэж шилдэг ажилчдыг тодруулна. Сарын тэргүүний ажилтан, улирлын тэргүүний ажилтан, оны шилдэг ажилтаныг тодруулж өргөмжлөл, дагалдаж мөнгөн шагнал олгоно. Жишээлбэл: Нэг удаа сарын тэргүүнээр шалгарвал 100000 төгрөг , хоёр дахь удаагаа дараалан шалгарвал 200000 төгрөг, гурав дахь удаагаа дараалан шалгарвал 150000 төгрөг олгох.

Жилийн орлого дүнг тооцож нийт ажилчидаас оны шилдэг ажилтан, хөдөлмөрийн аваргыг тодруулах.

Самбар ажиллуулж самбарт шилдэгүүдийн зурагыг байршуулах ба хамт олонд мэдээлэх

Урамшуулалт цалин: ирцийн зөрчилгүй бол сард 30000төг нэмэгдэл олгох.

4.3. Татах үйл ажиллагаа

Өрсөлдөхүйц байхын тулд цалин хөлсийг өрсөлдөгчид ба бусдын жишгээс дээгүүр цалинг олгоно. Гадаад эх үүсвэрээс засварчдыг сонгох ба ажилтны хоол унааны мөнгийг олгоно. Харин удирдах албан тушаалтныг сонгон шалгаруулж авна. Ажилтан авах шалгуур:

1. Анкет бөглүүлэх, сэтгэл зүйн тест бөглүүлэх, ажлын дэлгэрэнгүй намтар бичүүлэх.

2. Ярилцлагад оруулах - ажиллаж байсан туршлага - тухайн ажлын байр, байгууллагыг сонирхох болсон шалтгаан

3. Мэргэжлийн шалгалт - нягтлан бодогч, ерөнхий менежер, ерөнхий инженер мэргэжлийн

шалгалтанд оруулна 4. Гүнзгийрүүлсэн ярилцлага

- Өмнөх ярилцлагаас шүүн хамгийн сайн хүмүүстэй ярилцлага хийх 5. Сонголт хийх 6. Ажилд авах, гэрээ байгуулах, ажлыг нь хүлээлгэн өгөх

Page 47: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

40 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Хүснэгт 3.1 Ажлын байрны зар

Шаардлагатай ажлын байр Ерөнхий менежер

Тавигдах шаардлага: Бизнес удирдлагийн мэргэжлээр бакалавр болон түүнээс дээш зэрэгтэй Бизнесийн болон харилцааны өндөр соёлтой Багаар ажиллах Хувийн зохион байгуулалт сайн Гадаад хэлний зохих мэдлэгтэй Компьютерийн хэрэглээний программууд бүрэн эзэмшсэн Тогтмол суурьшилтай ажиллах сонирхолтой Шинийг санаачлах чадвар бүхий Ажлыг зохион байгуулах ур чадвартай Албан бичиг, илтгэх өндөр чадвартай

Ажилд орсоноор таны хувьд:

Ажлын таатай орчин, нөхөрсөг хамт олон Энэ салбарт өрсөлдөхүйц цалин хөлс, урамшуулал

4.4. Сургалт хөгжүүлэх, чиглүүлэх үйл ажиллагаа

Ажилчдыг гурван түвшинд сургах шаардлага байна. a. Авто машины засвар дээр дадлагажуулах ба ерөнхий менежер хариуцан сургана. b. Технологийн үе шатны процессийг сургах ба техникийн мэргэжилтэн хариуцна. c. Авто машины засварын ажлыг хариуцагчид инженер техникийн мэргэжилтнүүд

зааварчилгаа өгч практик дадлага олгоно. Чиглүүлэх үйл ажиллагааг богино хугацаанд танилцуулж зааварчилна. Мөн үйлчилгээний шинэ арга барилтай болгохын тулд хэл ярианы тогтсон үгийг заншил болгосноор үйлчлүүлэгчидтэй харилцахад хялбар болно.

Page 48: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

41 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

V БҮЛЭГ. МАРКЕТИНГИЙН ТӨЛӨВЛӨЛТ

5.1.Зорилтот зах зээлийг сонгох нь

Зах зээлийг хэсэгчлэх: Монгол улсад 2014 оны эцсийн байдлаар техникийн хяналтын үзлэгт хамрагдсан

автомашины тоо, бүс, аймаг нийслэлээр авч үзэхэд 437677 тээврийн хэрэгсэл тоологдсон.Үүний 297008 нь Улаанбаатар хотод бүртгэлтэй тээврийн хэрэгслүүд байна. Харин УБ хотод бүртгэлтэй байгаа техникийн хяналтын үзлэгт хамрагдсан автомашин 297008 байгаагийн дотор 74.0 хувь нь суудлын автомашин, ачааны автомашин 38.5 хувь, автобус 3.8 хувь, тусгай зориулалтын автомашин 3.7 хувь, 0-3 жил ашигласан машин 5.6 хувь, 4-9 жил ашигласан автомашин 23.5 хувь, 10 ба түүнээс жил ашигласан машин 70.9 хувь байна. Нийт тээврийн хэрэгсэлийг дараах шалгуураар авч үзсэн.

Байгууллагын ашиг болон хөрөнгө оруулалтын өгөөжийг дээшлүүлэх потенциал. / Зах зээлд эзлэж буй тоо хэмжээ, өсөлтийн хувь өндөр байгаа /

Сегментүүдийн хоорондох худалдан авагчдын хэрэгцээний ялгаатай байдал. /Сегмент бүр зах зээлд харилцан адилгүй үнэтэй, үйлчилгээ авах байдал харилцан адилгүй, хэрэглэгчдийн амьжиргааны түвшин харилцан адилгүй /

Нэг сегментийн боломжит худалтан авагчдын хэрэгцээ шаардлагын адил төстэй байдал./ Энэ сегмент нь зах зээлийн үнэ ойролцоо, тоо хэмжээ их голдуу чанар эрхэмлэсэн үйлчлүүлэгчид /

Сегментийг татах маркетингийн үйл ажиллагаа явуулах боломж. / Боломжтой ямар ч суваг ашиглаж болно /

Энгийн хялбар байдал болон зах зээлийг хэсэгчлэх төсөв зардал./ Хөрөнгө, төсөв зардлыг хувиарилж, ашиглах боломжтой /

Нийт тээврийн хэрэгсэл 2014 оны эцсийн байдлаар:

суудлын автомашин 74.0 хувь нь

ачааны автомашин 38.5 хувь,

автобус 3.8 хувь,

Зорилтот зах зээлийг сонгох: 2014 оны сүүлчийн байдлаар УБ хотод нийт 209.817 байгаа. Үүний ихэнх хувийг Япон, Солонгос машин эзэлдэг ба дараах модель загварын машинуудыг сонгон үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэхээр сонгосон.

Одоо зах зээлд байгаа тоо хэмжээ хангалттай их

Насжилт өндөр байгаа холбоотойгоор өртөг өндөртэй эвдрэл гарах магадлалтай

Тухай машиныг засаж чадах мэргэжлийн хүний нөөцтэй Дээрх үндэслэлүүдээр энэ зах зээл рүү нэвтрэн орох боломжтой гэж үзлээ.

Page 49: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

42 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

5.2. Маркетингийн стратегийг тодорхойлох нь

Бүтээгдэхүүний стратеги:

Хүснэгт 2.1 Бүтээгдэхүүн үйлчилгээ

Үндсэн бүтээгдэхүүн:

Авто машины сэлбэгийн худалдаа, үзлэг оношлогоо засвар үйлчилгээ, хурдан шуурхай үйлчилгээ

Нэмэлт бүтээгдэхүүн:

Баталгаа олголт урамшуулал, тоноглолын худалдаа, зөвөлгөө өгөх

Үйлчилгээндээ инноваци хийж үйл ажиллагаагаа сайжруулна.

Хүснэгт 2.2 Баримтлах стратеги Бараа

Одоо Шинэ Зах зээл Одоо Зах зээлд гүн нэвтрэх Бараагаа хөгжүүлэх

Шинэ Зах зээлээ хөгжүүлэх Диверсификаци хийх Зах зээлд гүн нэвтрэх, бүтээгдэхүүнээ хөгжүүлэх гэсэн 2 стратегийг хослуулан хэрэглэнэ.

5.3.Маркетингийн хольц тодорхойлох нь

Бараа, үйлчилгээ төлөвлөлт Бүтээгдэхүүн: Манай авто засвар нь бүх төрлийн авто машины хөдөлгүүр, хүч дамжуулах эд анги, цахилгаан электрон эд ангиудын гэмтлийг компьютерээр оношилж, засварыг мэргэжлийн инженер, засварчид орчин үеийн багаж төхөөрөмжийг ашиглан, баталгаат авто засварыг үйлчлүүлэгч хэрэглэгчдэд хүргэнэ.

Хувиарлалт төлөвлөлт Засвар үйлчилгээ, худалдаа хийхээс гадна, шинээр бий болох авто төвүүдэд өөрийн салбарыг байгуулах Байршил: Манай засварын төв нь УБ хотын А зэрэглэл буюу Баянгол дүүрэг 10-р хороололд байрладаг.

Идэвхжүүлэлт төлөвлөлт Идэвхүүлэлт: Маркетингийн идэвхжүүлэлтэнд зар суртачилгаа, автозасварын идэвхжүүлэлтийн үйл ажиллагааг самбарын суртчилгаа телевиз, радио, рекламны цагаар дамжуулан хэрэглэгчдэд хүргэнэ.

Идэвхжүүлэлтийн зорилго, зорилт Идэвхижүүлэлтийн зорилго: Татах идэвхжүүлэлтийг стратегийг ашиглан хэрэглэгч нарт бүтээгдэхүүн үйлчилгээг таниулах, ятгах, сануулах Таниулах: өдөр тутмын сонинд мэдээлэл бичих, урамшуулалт худалдаа, баннер байршуулах Ятгах: Гишүүнчлэлийн карт олгох, урамшуулал зарлах

Page 50: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

43 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Сануулах: Урамшуулал зарлах, И-мэйл маркетинг хийх Идэвхижүүлэлтийн зорилт: Олон нийттэй харилцаа тогтоох, зар суртачилгаа, урамшуулал зарлах, шууд маркетинг хийх замаар гүйцэтгэнэ.

Өдөр тутмын сонин

Тараах материал

Гадаах самбар

Үүрэн холбоо

Сэтгүүл

Телевиз, радио зэрэг мэдээллийг сонгон ашиглана.

Уран бүтээлийн стратеги Нийгмийн хариуцлагаа биелүүлж хувийн хэвшлийнхэн ер нь юу хийж байна? Асуудал дэвшүүлж “GOOD BOY” автозасвар нь энэ тал дээр ЗЦГ-тай хамтран авто осол болон ослын шалтгаан юу юунаас болж байгааг тоо баримттай мэдээллээр телевиз, радио оролцуулан ивээн тэтгэх байдлаар хийх. Шууд маркетинг Үүрэн холбооны оператор Мобиком, Юнител, хэрэглэгч нар үйлчлүүлэгчдийн дийлэнх хувийг эзэлдэг.иймд эдгээр хэргэлэгч нарт зориулж мессеж илгээх Интернет сурталчилгаа

Автомашин засвар үйлчилгээ, худалдаатай холбоо бүхий сайттай холбоо тогтоон хамтран ажиллах

Сайтууд дээр баннер байршуулах

Баннер байршуулалт Өөрийн засварын лого бүхий рекламны самбарыг 10-р хороололд төв зам дагуу байршуулна. Идэвхжүүлэлттэй холбоотойгоор дараах зардал байна.

Хийгдэх ажил Байгууллага Үнэ Тоо ширхэг Нийт дүн

Сонинд мэдээлэл бичих

Өнөөдөр Өдрийн сонин

120.000 500.000

2 2

240000 1.000.000

Авто уралдааныг ивээн тэтгэх

7.000.000 1 7.000.000

8.240.000

ТВ Хийгдэх ажил

Байгууллага Үргэлжлэх хугацаа/сек/

1 секундийн үнэ

Өдрийн давталт

Нийт хоног

Нийт дүн

Эх бэлтгэл

Масс студи 30 25000 750.000

Цацалт Монгол ТВ 30 2500 3 7 1.575.000

Page 51: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

44 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

2.275.000

ФМ радио Хийгдэх ажил

Байгууллага Үнэ Өдрийн давталт

Нийт хоног Нийт дүн

Эх бэлтгэл 103.6 Цацалт ФМ 103.6 700 20 30 420.000 Цацалт ФМ 100.5 900 20 30 540.000 Цацалт ФМ 101.7 900 20 30 540.000 Цацалт ФМ 99.3 1000 20 30 600.000 2.100.000

И-мэйл, SMS, баннер Хийгдэх ажил Байгууллага Үнэ Тоо ширхэг Нийт дүн

И- мэйл явуулах

BBS soft 2 360.000 720.000

Баннер байршуулах, 275*150pixel нүүрэнд

Autocar.mn 40.000 14 560.000

Юнитель илгээх SMS

Юнитель 28 30.000 840.000

Мобиком илгээх SMS

Мобиком 30 50.000 750.000

Info Сэтгүүлд байршуулах

Инфо сэтгүүл 48.000 6 288.000

3.158.000

Гадаах самбар Хийгдэх ажил Байгууллага Үнэ Хоног Нийт дүн

10-р хорооллын зам дагууявган зам 3500*20=7000

Мон-Эрхэс 70.000 30 2.100.000

Нийт зардал 17.873.000 Манай авто засвараар үйлчлүүлсэнээр дараах үр ашгийг хүртэнэ.

Иж бүрэн үйлчилгээ авах

Хөнгөлөлт, урамшуулалын үйлчилгээ

Тохилог, цэвэр тав тухтай орчин

Баталгаат засварын үйлчилгээ

Page 52: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

45 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

5.4.Үнэ төлөвлөлт

Манай авто засвар нь засвар үйлчилгээний тарифыг УБ хотын тэргүүлэгч авто засварын төвүүдийн үйлчилгээний үнэтэй харьцуулан тогтооно.

Хүснэгт 4.1 Засвар үйлчилгээний тариф № Засвар үйлчилгээний төрөл Үнэлгээ Засварлах

хугацаа /мин/ 1. Үзлэг оношлогоо

1 Компьютер оношлогоо 25000 15 2 Удирлагын системд компьютерээр тохиргоо хийх 45000 15 3. Хөдөлгүүрйин оношлогоо бусад төхөөрөмжөөр 20000 10 4. Явах анги болон хүч дамжуулах ангийн оношлогоо 20000 30 2. Хөдөлгүүрийн техник үйлчилгээ 1. Хөдөлгүүрийн тос, шүүр солих 20-30 2. Хөргөлтийн шингэн солих /ил блоктой/ 15000 20 3. Хөргөлтийн шингэн солих/далд блоктой/ 30000 40 4. Гидрийн шингэн солих 20000 30 5. Фероноор цэнэглэх 20000 15 6. Дизель түлшний шүүр солих 5000 15 7. Свече цэвэрлэх /таалагдсан 1ширхэг/ 1500 10 8. Свече солих/ил байрлалтай 1ширхэг 2500 30 9. Свече солих/далд байрлалтай/ 5000 30-40 10. Холимогийн хаалт цэвэрлэх /цахилгаан / 35000 40 11. Холимогийн хаалт цэвэрлэх /энгийн / 20000 30 12. Хөдөлгүүрийн гадна ремен солих 20000 30 3. Хүч дамжуулах ангийн техник үйлчилгээ 1. Автомат кропны шингэн солих 16000 30 2. Механик кроп,редуктор,туслах кропны тос солих 5000 10-20 3. Цэгэн тосолгоо хийх/иж бүрэн / 10000 10 4. Хүч дамжуулах ангийн засвар 1. Пиланз солих /үл хамаарах / 10000 30 2. Пиланз солих /хамаарах тэнхлэг / 25000 50 3. Наклад солих 1 тэнхлэг 10000 20-30 4. Урд цак солих /sedan/ 30000 40 5. Хагас голын сальник болон эсгий сальнтк солих 35000 60 6. Чагтан гол солих 30000 60 7. Таван бул солих 15000 40 8. Зүрх арааны сальник солих 35000 60

5. Жолооны болон тулгуур эд ангийн засвар 1. Кузов өргөгчтэй машины амартизатор 1ш 45000 35 2. Амартизатор дүрш солих 1ш 20000 30

Page 53: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

46 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

3. Өндгөн тулгуур солих 1тал 15000 30 4. Доод гар солих 1ш 15000 30 5. Дээд гар солих 1ш 20000 30 6. Урд гарны стулка солих /гар/ 40000 80 7. Татуурга гарын стулка солих 8000 30 8. Босоо тэнцүүлэгч солих 1ш 8000 30 9. Хөндлөн тэнцүүлэгчийн даравч резин солих1ш 8000 30 10. Тяга, шарнер солих 1 тал 15000 20-40 11. Рулын аппаратны стулка солих 90000 120 12. Рулын аппарат солих 150000 180

6. Цахилгаан хэрэгсэл прожектер 1 Урд болон хойд гэрэл 3000 20 2 Урд болон хойд их гэрэл, дохио подфарын ламп

солих 10000 40

Page 54: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

47 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

VI БҮЛЭГ. САНХҮҮГИЙН ТӨЛӨВЛӨЛТ

6.1.Орлогын дэлгэрэнгүй тайлан

Хүснэгт 6.1 Зардлын тооцоо

№ Үзүүлэлт Сард Жилд

1. Цалин 13350000 160200000 2. НДШ 17622000 17622000 3.

4. Ашиглалтын зардалд төлсөн 1500000 1500000 5. Зар суртачилгааны зардал 17873000

7. Цахилгааны төлбөр 350000 4200000 8. Холбооны зардал 200000 2400000 9. Усны зардал 120000 120000 10. Интернэтийн зардал 30000 30000 11. Халаалтын зардал 1000000 1000000 12. Албан томилолтын зардал - - 13. Эд хогшлын зардал - - 14. Ажилчдын нормын хувцасны

зардал 562500

1 хүнд 62500

15. Хоолны зардал 1350000 16200000 16. Унааны зардал 600000 600000 17. Ариун цэврийн зардал 30000 30000 18. Бичиг хэргийн зардал 50000 50000 ДҮН 36764500 206318000

6.2.Орлогыг таамаглаж, ашиг алдагдлыг тооцох

“GOOD BOY” авто засвар нь 2016 оны орлогыг таамаглалаа. Борлуулалтыг маркетингийн хэсэгт хийсэн борлуулалтын таамаглал болон стратеги төлөвлөлтийн мэдээлэл өмнөх жилүүдэд үндэслэн тооцсон.

Хүснэгт 2.1 Таамагласан орлого, үр дүн

№ Үзүүлэлт

Дүн (төгрөгөөр)

1. Борлуулалтын орлого 10139608482. Борлуулсан бүтээгдэхүүний өртөг (ББӨ) 5340555963. Нийт ашиг 479905252 4. Үйл ажиллагааны зардал 2063180005. Үйл ажиллагааны бус зардал 700.000

Page 55: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

48 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

6. Татварын өмнөх ашиг /алдагдал/ 272887252 7. Татварын зардал 272887258. Татварын дараах ашиг 245598527

Цэвэр ашиг 245598527

6.3.Хөрөнгө оруулалтын тооцоо

Шинэ оффист ороход худалдан авах шаардлагатай эд хөрөнгийн жагсаалт

Хүснэгт 3.1 Худалдан авах эд хөрөнгийн жагсаалт

Д/д Хөрөнгийн жагсаалт Тоо ширхэг Нэгж үнэ Нийт үнэ

1 Компьютер 3 1100000 3300000 2 Принтер 1 130000 130000 3 Ширээ 3 125000 375000 4 Шкаф 2 180000 360000 5 Жижиг 2 85000 170000 6 Сандал 4 110000 440000 7 Санхүү программ 1 550000 55000 8 Тоног төхөөрөмж 1 30000000 30000000 9 Гар багаж 5 1000000 6000000 10 Сейф 1 280000 280000

Нийт 41650000

Хүснэгт 3.2 Барилга, тоног төхөөрөмж

№ Хөрөнгийн жагсаалт Тоо ширхэг

Нэгж үнэ Нийт үнэ

1 Солонгос сендвичин барилга 20м*45м*6.2м

1 365000000 365000000

2 Лифт 6 5000000 30000000 3 Засварчдын багаж 8 1100000 1100000 4 Гражийн болон тусгай багаж 1 20000000 20000000

Нийт: 416100000

Page 56: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

49 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

VII БҮЛЭГ. ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ НЭГДСЭН ТӨЛӨВЛӨГӨӨ, ХЯНАЛТ

Хүснэгт 3.1 Бизнес төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх төлөвлөгөө № Хийгдэх ажлууд Хэрэгжих

хугацаа Хариуцах

мэргэжилтэн Хяналт тавих

1 Тоног төхөөрөмж судлах 05.01 07.15 Ерөнхий инженер Захирал 2 Сонгосон сегментийн

авто үйлчилгээг судлах 05.01 08.01 Ерөнхий инженер Захирал

3 Бүтцийн өөрчлөлт хийж шинэ ажлын байранд шинэ ажилтан сонгон шалгаруулж авах

08.20 09.15 Ерөнхий инженер Захирал

4 Идэвхжүүлэлтийн арга хэмжээ зохион байгуулах

Захирал Захирал

5 Газрын асуудал, холбогдох бичиг баримтыг шийдвэрлэх

05.01 07.15 Захирал Захирал

6 Одоо байгаа барилгаа өргөжүүлэн барьж дуусгах

07.15 09.01 Захирал Захирал

7 Ерөнхий төлөвлөгөө гаргах

05.01 06.01 Барилга гүйцэтгэгч компани

Захирал

8 Барилгын зураг Барилга гүйцэтгэгч компани

Захирал

9 Гадна шугам сүлжээ Барилга гүйцэтгэгч компани

Захирал

10 Дотор шугам сүлжээ Барилга гүйцэтгэгч компани

Захирал

11 Гадна талбайн тохижилт Барилга гүйцэтгэгч компани

Захирал

12 Бэлтгэл ажил 06.15 07.15 Захирал Захирал

13 Тоног төхөөрмж захиалах 07.15 Ерөнхий инженер, нягтлан

Захирал

14 Шинэ барилгад тоног төхөөрөмж суурилуулах ашиглалтанд оруулах

09.10 10.01 Ерөнхий нягтлан Захирал

15 Ажлын гүйцэтгэлийг дүгнэх

10.01 Нягтлан Захирал

16 Ашиглалтанд Хүлээлгэж өгөх

09.15 “Ханасурагсан”ХХК Захирал

Page 57: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

50 “Good boy” авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Хүснэгт 3.2 Үйл ажиллагааны календарьчилсан төлөвлөгөө № Хийгдэх ажлууд 2015он Хариуца

гч Хянагч

1 сар

2 сар

3 сар

4 сар

5 сар

6 сар

7 сар

8 сар

9 сар

10 сар

11 сар

12 сар

1 Компанийн дүрэм, эрх зүйн байдал боловсруулах

Ерөнхий менежер

захирал

2 Үйл ажиллагаа явуулах газраа зөвшөөрөл авч бэлтгэх

3 Хамтран ажиллах байгууллагатай гэрээ боловсруулан, гэрээ байгуулах

4 Даатгалын байгууллагуудтай хамтран зайлшгүй даатгах зүйлсийг даатгах

5 Хөрөнгө оруулалтыг татах 6 Ажилчидыг сонгон

шалгаруулж ажилд авах

7 Үйлчлүүлэгчидийн судалгаа хийж, үйлчилгээний нөхцөл байдал тандах

8 Үйл ажиллагааны тайлан гаргах

9 Үйл ажиллагаа явуулж байгаа үеийн сурталчилгаа

10 Техник технологи татах

Page 58: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

i “Good boy”авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

ДҮГНЭЛТ

Дипломын ажлын тавьсан зорилгын хүрээнд хийсэн судалгаа шинжилгээг үндэслэн дараах дүгнэлтийг гаргалаа. Сүүлийн үед:

Автомашины тоо УБ хотод хэт ихээр нэмэгдэж байгаа

Автомашины насжилт ихсэж байгаа

Хэрэглэгчид засвар үйлчилгээг нормт хугацаанд хийлэгдэггүй зэрэг асуудалтай холбоотойгоор автомашинд эвдрэл гарах нь ихсэх хандлагатай болсон.

Судалгаанд хамрагдсан оролцогчид автомашин эвдэрсэн тохиолдолд ихэвчлэн ам дамжсан яриагаар автозасвар үйлчилгээний төвийг сонгодог. Хэрэглэгчид засвар үйлчилгээний хувьд иж бүрэн, түргэн шуурхай үйлчилгээ, чадварлаг мэргэжилтэн, тоног төхөөрөмж сонгодог нь судалгаанаас харагдсан.байгууллагын хувьд бүх төрлийн авто машинд тохирсон бүтээгдэхүүн үйлчилгээ үзүүлэхэд чадварлаг мэргэжилтэн, техник технологи багаж төхөөрөмж шаардлагатай болдог. Дээрх хэрэгцээ шаардлагатай холбоотойгоор бизнес төлөвлөгөөний хүрээнд:

Үйлчилгээгээ сайжруулах

Иж бүрэн үйлчилгээ үзүүлэх

Техник технилогио сайжруулах

Хүчин чадлаа нэмэгдүүлэх

Идэвхжүүлэлтийн үйл ажиллагаа явуулах Зэрэг үйл ажиллагааг хэрэгжүүлбэл өнөөдрийн манай хэрэглэгч нарын хүсэн хүлээж буй эрэлт хэрэгцээг хангаж чадахуйц байгаа юм. Байгууллагын хувьд:

Чадварлаг хүний нөөцийг бүрдүүлэх

Үйлчлүүлэгч нарын тоог нэмэгдүүлэх Үйлчлүүлэгч байгууллага хоёрын хамтын ажиллагааг сайжруулах нь зэрэг давуу талыг бий болгоно.

Page 59: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

i “Good boy”авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

НОМ ЗҮЙ Ном Эрдэнэбуян, Ш. (2007). Үйлдвэрлэл үйл ажиллагааны менежмент Улаанбаатар. Баярмаа, Д. (2007). Маркетинг Улаанбаатар. Болормаа, Д. Оюунгэрэл.Т (2010). Хүний нөөцийн удирдлага Улаанбаатар. Түвшинзаяа, С. (2010). Маркетинг Улаанбаатар. Хууль, зөвлөмж МУ-ын Онцгой албан татварын тухай хууль. (2006). МУ-ын Авто тээврийн өөрөө явагч хэрэгслийн албан татварын тухай хууль. (1992). МУ-ын Агаарын бохирдлын төлбөрийн тухай хууль. (2010). Монгол хэлээр дээрх зохиол бүтээл МУ-ын Статистикийн эмхэтгэл. (2013). МУ-ын эдийн засгийн байдал. (2014). СЭЗДС-ын судалгааны ажлууд Төр-эрх, Б. (2008). Автомашины угаалгын газар байгуулах бизнесийн төлөвлөгөө Даваахүү, С. (2012). “Дельта автосервис” ХХК-ийн дунд хугацааны бизнесийн стратегийн бодлого түүнийг хэрэгжүүлэх арга замууд Батбилэг, З. (2013). “Дельта автосервис” ХХК-ийн үйл ажиллагааг сайжруулах бизнес төлөвлөгөө Барсболд, Б. (2014). Дрифт тоноглолтой DYNO автомашин засварын газар байгуулах боломжийг судлах Цогбаяр, Г. (2014). Дорнод аймагт авто сервис байгуулах бизнесийн төлөвлөгөө Интернэт эх сурвалж Cardoctor. (2015). Retrieved from Cardoctor: [email protected] Legalinfo. (2015). Retrived from Legalinfo:www.legalinfo.mn

Page 60: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

i “Good boy”авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

ХАВСРАЛТ

1. Автомашин бүхий иргэд болон харилцагч үйлчлүүлэгч нараас авсан судалгааны анкет

АНКЕТ Танд энэ өдрийн мэнд хүргэе. Судалгааны зорилго: Авто машины засварын газраар үйлчлүүлэгчдийн зан төлөвийг тодорхойлох 1. Таны хувьд автомашин хэрэглээ болж чадсан уу? А. Тийм В. Үгүй 2. Таны автомашины ашиглалтын хугацаа А. 0-3 жил В. 4-9 жил С. 10 ба түүнээс дээш жил 3.Таны автомашины хөдөлгүүрийн цилиндрийн багтаамж /см3/

А. 1500 ба түүнээс доош В. 1501-2500 С. 2501-3500 D. 3501-4500 E.4501 ба түүнээс дээш

4.Таны эзэмшиж буй авто машин хаана үйлдвэрлэгдсэн вэ? А. Япон В. Солонгос С.Америк D. Герман Е.Бусад….......... 5.Танай гэр бүл хэдэн машинтай вэ? А.1 В. 2 С. 3 D.Аль нь ч биш 6. Та автомашин худалдаж авахдаа ямар шалгуурыг голлон авч үздэг вэ?

A. ............................................................................................................................ B. ............................................................................................................................ C. ............................................................................................................................

8.Таны хувьд жолоочийн хариуцлагын даатгал, тээврийн хэрэгслийн даатгал нэг утгатай ойлголт уу? А. Тийм В. Үгүй 9.Та автомашины жолоочийн хариуцлагын даатгалд хамрагдсан уу? А. Тийм В. Үгүй 10.Та автомашинаа тээврийн хэрэгслийн даатгалд даатгуулсан уу? А. Тийм В. Үгүй 12.Та автомашиндаа засвар үйлчилгээг жилд хэдэн удаа авдаг вэ? А.1 В. 2 С. 3 D. Бусад................... 13.Та автомашиндаа засвар хийх шаардлага гарвал хаана ханддаг вэ? А. Өөрөө засна В. Засварын газарт хандана С. Бусад ......................... 14.Таны сайн мэдэх авто засварын газар

A. ......................................... B. ........................................ C. ......................................... D. ............................................

15.Танд ямар үед засварын газар луу очих хэрэгцээ үүсдэг вэ? A. Аливаа эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх B. Зам тээврийн осолд өртөх C. Машин моралийн элэгдэлд орох D. Эд ангид эвдрэл гэмтэл гарсан үед E. Тос масло солиулах

Page 61: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

i “Good boy”авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

F. Бусад......................................................................... 16.Автомашины засварын газрын талаархи мэдээллийг та ихэвчлэн хаанааc авдаг вэ? (Хэдэн ч хариулт сонгож болно )

A. Найз нөхдийн зөвлөмж B. Хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэлүүдээс C. Ам дамжсан яриа D. Туршлага E. Бусад ………………………

17.Та автомашиндаа засвар хийлгэхдээ засварын газрыг ямар үзүүлэлтээр нь сонгодог вэ? (Хэдэн ч хариулт сонгож болно )

A. Байршил (ажил болон гэртээ ойрхон, зам дагуу гэх мэт) B. Тоног төхөөрөмж сайтай C. Хурдан шуурхай, соёлтой үйлчилгээтэй D. Иж бүрэн үйлчилгээтэй E. Мэргэжил, ажлын туршлага F. Олонд танигдсан байдал G. Санамсаргүй, хаана засварын газар байна тэнд очно H. Байнга үйлчлүүлдэг газар луугаа зорьж очно

18.Автомашины засварын үйлчилгээний үнийг та ямар эх үүсвэрээс төлдөг вэ? А. Хувиараа В. Даатгалаас С. Бусад................................... 19.Та нэг удаад хэд орчим төгрөгийн үйлчилгээ хийлгэдэг вэ?

A. 50000 төг хүртэл B. 51000-100000төг хүртэл C. 100000-150000төг хүртэл D. 150000-200000төг хүртэл E. 200000 ба түүнээс дээш төг хүртэл

20.Та машин засварын газраас ямар үйлчилгээг хамгийн их авдаг вэ? A. Техник үйлчилгээ B. Хөдөлгүүрийн засвар C. Явах ангийн засвар D. Үзлэг оношилгоо E. Бусад………………………………………..

21.Та голдуу ямар улиралд засвар үйлчилгээнд хамрагддаг вэ? А. Зун В. Намар С. Өвөл D. Хавар Судалгаанд оролцогчдын товч мэдээлэл 22.Таны нас: А. 18-30 В. 31-40 С.40-өөс дээш 23.Таны хүйс: А. Эр В. Эм 24.Таны боловсрол: А. Бүрэн дунд В. Дээд С.Бусад…………

Цаг заваа гаргаж анкетанд хариулт өгсөн танд баярлалаа.

Page 62: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

i “Good boy”авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

2. Барилгын ажлын төсөв тооцооны задаргаа

“Хан сурагсан” ХХК

Захиалагч /TO:

Өдөр/DATE: 2015 он 04 сар 04 өдөр

Ажлын нэр /PROJECT:

Үнэ/АМОUNT: Гурван зуун жаран сая дөрвөн далан мянган төгрөг (Т 360.473,000)

Хавсралт материалын хамт үнэлгээг тогтооно.

We are pleased to submit you our estimate as specified on attached sheets.

Барааны нэр Хэмжих нэгж

Нэгж Тоо ширхэг

Материал үнэ

Ажлын хөлс

Бусад зардал Нийт Бусад

Материалын үнэ Ширхэг 1.0 244,011,800 244,011,800 Боловсруулах угсрах ажлын хөлс Ширхэг 1.0 68,755,250 13,453,298 82,208,548 Нийт 326,220,348 Шууд бус төлбөр Аюулгүй ажиллагааны төлбөр % 0.5 1.631.102 Албан байгууллагын ашиг % 10.0 32.622.035 Нийт 360.473.484

360.473.000Бусад 1. НӨАТ ороогүй үнэ.

2. Ажлын үнэлгээ тогтоох баримт нь зургийн дагуу хийгдэнэ. 3. Боловсруулалт ба ажлын гүйцэтгэлийн хугацаа: 4. Төлбөр хийгдэх арга: Харилцан тохиролцсоны дараа

Page 63: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

i “Good boy”авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Ажлын нэр:

Барааны нэр Хэмжээ Хэмжих

Тоо Материал үнэ

Ажлын хөлс Бусад

зардал

Нийт Бусад нэгж ширхэг Нэгж нийт Нэгж Нийт Нэгж нийт Нэгж Нийт

1. Суурь, арматур, бетоны ажил

Газар ухах ажил (гараар) m3 1 600 - - 3 500 5.600.000 3 500 5.600.0000 Хэв хашмал материалын үнэ m2 105,0 38 000 3 990 000 4 500 472 500 - 42 500 4 462 500

Суурийн бетон 250марк m3 40,0 168 000 6 720 000 - - 168 000 6 720 000

Суурийн арматур Ш16,ш8 ton 1,4 1 295 000 1 813 000 165 000 231 000 - 1 460 000 2 044 000

Шалны бетон 200марк m3 150,0 158 000 23 700 000 - - 158 000 23 700 000

Шалны арматур ton 13,5 1 295 000 17 482 500 165 000 2 227 500 - 1 460 000 19 710 000

Бетоны ажлын хөлс m2 1,080,0 - 15 000 16 200 000 - 15 000 16 200 000

Багаж ашиглалтын төлбөр

ажлын хөлсны 3% Lot 1,0 - - 573 930 573 930 573 930 573 930

Нийт 53 705 500 19 131 000 61 173 930 79 010 430

2. Төмрийн ажил

COLUMN Н-294х200х8х12 ton 21,20 1 400 000 29 680 000 - - 1 400 000 29 680 000

GIRDER Н-300х150х6.5х9.0 ton 3,20 1 400 000 4 480 000 - - 1 400 000 4 480 000

PLATE 20mm ton 0,35 1 410 000 493 500 - - 1 410 000 493 500

PLATE 14mm ton 0,7090 1 410 000 987 000 - - 1 410 000 987 000

ANCHOR BOLT Ш24х750 EA 500 28 000 2 520 000 - - 28 000 2 520 000

H/T BOLT M20х50 EA 6,60 2 500 1 250 000 - - 2 500 1 250 000

C төмөр С-160х50х20х3.2 ton 0,40 1 400 000 9 240 000 - - 1 400 000 9 240 000

Булан төмөр L-100х100х7.0 ton 0,50 1 400 000 560 000 - - 1 400 000 560 000

КВ төмөр кв-100х100х3.0 ton 0,40 1 400 000 700 000 - - 1 400 000 700 000

Круг Ш16mm ton 1 410 000 564 000 - - 1 400 000

Нийт ton 33,4 50 474 500 - - 49 910 500

Ажлын хөлс

Угсралт болтын ажил 300ton хүртэл ton 33,4 45 000 1 500 750 45 000 1 500 750

ANCHOR BOLT L-750х24ш EA 76,0 - 18 000 1 368 800 18 000 1 368 000

Гагнуурын ажил 6mm M 45,0 - 18 000 810 000 18 000 810 000

Краны хөлс өдөрт 10тонн өдөр 5,0 - 600 000 3 000 000 600 000 3 000 000

Төмөр боловсруулалт 300ton хүртэл ton 33,4 - 380 000 12 673 000 - 380 000 12 673 000

Угсралтын ажлын хөлс

50-55к/m50ton хүртэл ton 33,4 250 000 8 337 500 - 250 000 8 337 500

Багаж ашиглалтын төлбөр

ажлын хөлсны 3% Lot 1,0 740 678 740 678 740 678 740 678

Page 64: “GOOD BOY” АВТО ЗАСВАРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААГ

© 2015 он. Санхүү Эдийн Засгийн Дээд Сургууль. БУТ. Батсайханы Баянмөнх

i “Good boy”авто засварын газрын үйл ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг судлах нь

Нийт - 24 689 250 3 740 678 28 429 928 3. Сэндвич хавтангийн ажил

Дээврийн хавтан T.K 150 m2 1 200

000 36 500 43 800 000 10,500, 12 600 000 - 47 000 56 400 000

Ханын хавтан T.K 150 m2 1 100

000 70 000 77 000 000 10 500 11 550 000 - 80500 88 550 000

Сэндвич хавтан (туслах бараа материал)

дагалдах эмжээр хэрэгсэл m2

1 800 000 6 600 11 880 000 - - 6 600 11 880 000

Ус зайлуулах хоолой PVCш 100 EA 90 7 000 630 000 4 500 405 000 - 11 500 1 035 000

Холбох хэрэгсэл PVCш 100 EA 34,0 3 700 125 800 2 000 68 000 - 5 700 193 800

Багаж ашиглалтын төлбөр

ажлын хөлсны 3% Lot 1,0 - - 738 690 738 690 738 690 738 690

Нийт 133 435 800 24 623 000 738 690 158 797 490 4.Хаалга цонх угсрах ажил

Том хаалга 4000х3000(h)х100 EA 2 1 200 000 2 400 000 50 000 100 000 - 1 250 000 2 500 000 Жижиг хаалга /төмөр/ 1000х2500(h) EA 1 540 000 540 000 20 000 20 000 - 560 000 560 000

Цонх 1000х2000(h) EA 16 216 000 3 456 000 12 000 192 000 - 228 000 36 480 000

Нийт 3 396 000 312 000 6 708 000

5. Тээврийн зардал

Ачааны машин 10-20тн EA 3,0 - - 700 000 2 100 000 700 000 2 100 000

Кран 10тн EA 1,0 - - 700 000 700 000 700 000 700 000

Нийт - - 2 800 000 2 800 000