TC

MĠLLIcirc EĞĠTĠM BAKANLIĞI

GRAFĠK VE FOTOĞRAF

FOTOĞRAF CcedilEKĠM ORGANĠZASYONU 213GIM302

Ankara 2012

Bu moduumll mesleki ve teknik eğitim okulkurumlarında uygulanan Ccedilerccedileve

Oumlğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya youmlnelik olarak

oumlğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmıĢ bireysel oumlğrenme

materyalidir

Millicirc Eğitim Bakanlığınca uumlcretsiz olarak verilmiĢtir

PARA ĠLE SATILMAZ

i

GĠRĠġ 1 OumlĞRENME FAALĠYETĠndash1 3 1 CcedilEKĠM HAKKINDA GOumlRUumlġME YAPMAK 3

11 Ccedilekilecek KonuUumlruumln Hakkında Bilgi Toplanırken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar 3 12 Ccedilekim Ortamının Belirlenmesi 4 UYGULAMA FAALĠYETĠ 7 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME 9

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2 10 2 SOumlZLEġME HAZIRLAMAK 10

21 SoumlzleĢme 10 211 Tanımı 10 212 Oumlnemi 11 213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 11

22 Telif Hakkı 16 221 Tanımı 16 222 Oumlnemi 16

UYGULAMA FAALĠYETĠ 19 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME 21

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3 22 3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN ĠġLEMLERĠ 22

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu 22 32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini 23 UYGULAMA FAALĠYETĠ 25

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4 28 4 Ġġ ORGANĠZASYONU 28

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı 28 42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi 28 43 ĠĢ Guumlvenliği 29

431 Tanımı 29 432 Oumlnemi 29 433 ĠĢ Guumlvenliği Kuralları 29

44 Meslek etiği 30 441 Tanımı 30 442 Oumlnemi 30

UYGULAMA FAALĠYETĠ 31 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME 33

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash5 34 5 Ġġ PLANI 34

51 Tanımı 34 52 Oumlnemi 35 53 CcedilalıĢma Raporu Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 36 UYGULAMA FAALĠYETĠ 37 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME 38

MODUumlL DEĞERLENDĠRME 39 CEVAP ANAHTARLARI 40 KAYNAKCcedilA 42

ĠCcedilĠNDEKĠLER

ii

ACcedilIKLAMALAR

KOD 213GIM302

ALAN Grafik ve Fotoğraf

DALMESLEK FotoğrafFotoğrafccedilı

MODUumlLUumlN ADI Fotoğraf Ccedilekim Organizasyonu

MODUumlLUumlN TANIMI Fotoğraf ccedilekim organizasyonu planını yapma ccedilekimin

gerccedilekleĢtirilmesi ve ccedilekim sonrası raporun hazırlanması ile

ilgili oumlğrenme materyalidir

SUumlRE 4016

OumlN KOġUL Bu moduumlluumln oumln koĢulu yoktur

YETERLĠK Fotoğraf ccedilekim organizasyonu yapmak

MODUumlLUumlN AMACI

Genel Amaccedil Uygun fotoğraf ortamı stuumldyosu ortamı sağlandığında

ccedilekimle ilgili hatasız organizasyon yapabileceksiniz

Amaccedillar Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun

ortam sağlandığında

1 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili muumlĢteriyle goumlruumlĢerek

eksiksiz bilgi alabileceksiniz

2 Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz

hazırlayabileceksiniz

3 Oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

4 Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ

organizasyonu yapabileceksiniz

5 Program yaparak ccedilalıĢma raporunu eksiksiz

hazırlayabileceksiniz

EĞĠTĠM OumlĞRETĠM

ORTAMLARI VE

DONANIMLARI

Ortam Sınıf ortamı fotoğraf ccedilekim stuumldyoları accedilık alan

Donanım Bilgisayar fotoğraf makinesi ve ekipmanları

kağıt kalem sunum gereccedilleri (projeksiyon perde vb)

OumlLCcedilME VE

DEĞERLENDĠRME

Moduumll iccedilinde yer alan her oumlğrenme faaliyetinden sonra

verilen oumllccedilme araccedilları ile kendinizi değerlendireceksiniz

Oumlğretmen moduumll sonunda oumllccedilme aracı kullanarak moduumll

uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri oumllccedilerek sizi

değerlendirecektir

ACcedilIKLAMALAR

1

GĠRĠġ

Sevgili Oumlğrenci

Bir fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenlemeden oumlnce organizasyon ile ilgili plan

yapmak gerekli izinleri almak ve yapılacak ccedilekim ile ilgili oumlnceden bilgi almak gereklidir

Fotoğraf ccedilekim organizasyonunun bir plan ccedilerccedilevesinde yapılması gerektiğini

biliyorsunuz Yapılan plan ccedilerccedilevesinde guumlvenli ve tedbirli ccedilekim yapmak ccedilekim

organizasyonları iccedilin ccedilok oumlnemlidir

BaĢarılı bir fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin uygun mekacircn kompozisyon ıĢık ve guumlvenlik

Ģartları oluĢturulduktan sonra iĢe baĢlamak gerekir

Doğru fotoğraf ccedilekimi yapabilmek iccedilin oumlncelikle mekana uygun araccedil- gereccedil ve uumlruumln

oumlzeliklerine goumlre ekipman temin etmek ıĢığı ve kompozisyonu ayarlamak oumlncelikle

yapılması gereken iĢlerdir

Bu moduumllde fotoğraf ccedilekim organizasyonu iccedilin gerekli olan bilgileri beceriye

doumlnuumlĢtuumlrerek hem fotoğraf ccedilekim organizasyonu hem de fotoğraf ccedilekimi yapmıĢ olacaksınız

GĠRĠġ

2

3

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash1

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim

yapılacak konuuumlruumln ile ilgili muumlĢteriyle goumlruumlĢerek eksiksiz bilgi alabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekim organizasyonun da ccedilekim yapılacak konu ile ilgili araĢtırma

yaparak arkadaĢlarınızla paylaĢınız

Ccedilekim yapılacak uumlruumln ile ilgili araĢtırma yaparak bilgi toplayıp dokuumlman

hazırlayarak arkadaĢlarınızla paylaĢınız

Ccedilekim yapılacak uumlruumln ve ortam ile ilgili daha oumlnce ccedilekilmiĢ fotoğraflar varsa

temin edip inceleme yapınız

Ccedilekim yapılacak konu ve uumlruumln ile ilgili muumlĢterilerle goumlruumlĢerek bilgi sahibi

olunuz

1 CcedilEKĠM HAKKINDA GOumlRUumlġME YAPMAK

11 Ccedilekilecek KonuUumlruumln Hakkında Bilgi Toplanırken Dikkat

Edilmesi Gereken Noktalar

Ccedilekim yapılacak organizasyonun nasıl bir organizasyon olduğu ve nerede yapılacağı

ccedilekim ekibi accedilısından oumlnemlidir Organizasyon deyince birbirinden farklı etkinlikler akla

gelmektedir Bu organizasyonlar duumlğuumln niĢan doğum doğum guumlnuuml suumlnnet cenaze toumlreni

dernek toplantıları konferans mezuniyet toumlrenleri ve daha geniĢ halk kitlelerinin katılımıyla

gerccedilekleĢtirilen festival Ģenlik anma guumlnleri ve spor karĢılaĢmaları da olabilir Ya da bir

uumlruumlnuumln bir yerin ya da bir olayın tanıtımı amacıyla tarihi bir mekacircnda veya oumlzel mekacircnlarda

belli bir plan dahilinde yapılan fotoğraf ccedilekimleri de olabilir

Oumlncelikle yapılması gereken hizmet isteyen kiĢi ya da kuruluĢlarla bir goumlruumlĢme

yapmak ve onların ne istediklerini iyi anlamak gerekiyor Ekibinizdeki eleman ve

ekipmanlar ile bilgi ve deneyimlerinizi de ortaya koyarak verebileceğiniz hizmetleri accedilıkccedila

anlatmanız gerekiyor Bu goumlruumlĢme sırasında hizmeti alan tarafın hizmeti verene

(fotoğrafccedilıorganizatoumlr) bir takım sorularla alacağı hizmeti tam olarak netleĢtirmelidir

Ccedilekimin yapılacağı mekacircnda hizmet alan kiĢi ya da kiĢilerle birlikte oumln inceleme yapılması

kuĢkusuz faydalı olacaktır Ccedilekim organizasyonu ile ilgili ayrıntılar goumlruumlĢuumlluumlp verilecek

hizmet ve uumlruumlnler soumlzleĢmeye eklenmelidir

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash1

ARAġTIRMA

4

Fotoğraf 11 Farklı ccedilekim organizasyonlarından goumlruumlntuumller

Fotoğraf ccedilekimi oumlncesinde ccedilekimin yapılacağı mekan teknik olarak incelenmeli

ccedilekimi yapılacak konunun konumuna goumlre ıĢığın geliĢ youmlnuuml ccedilekim accedilısı kullanılacak

ekipman ve aksesuarlar ile ıĢık kaynakları tespit edilmeli ve gerekli notlar alınarak

muumlmkuumlnse kullanılacak modellerle birlikte prova ccedilekimler yapılmalıdır

12 Ccedilekim Ortamının Belirlenmesi

Ccedilekim yapılacak ortamın belirlenmesi iccedilin ccedilekimi yapılacak konunun vereceği mesaja

uygun mekacircnlarortamlar belirlenmeli ya da oluĢturulmalıdır Ccedilekimde kullanılacak uumlruumln ve

modellerin ccedilekim ortamı ile uyum sağlaması gerekir Kullanılan ortammekacircn uumlruumlnuuml

hapsetmemeli oumlzellikleri ile birlikte ortaya ccedilıkartmalıdır Mekacircn tamamen tamamlayıcı rol

uumlstlenmeli esas konunun oumlnuumlne geccedilmemelidir Ccedilekim ortamlarının belirlenmesinde ayrıca

renk ıĢığın Ģiddeti ıĢığın geliĢ youmlnuuml ortamda bulunan materyaller goumlzden geccedilirilmeli

muumlmkuumlnse gereksiz olanlar ayıklanmalıdır

Ccedilekim yapılacak yer kamuya ait bir mekacircn olabileceği gibi Ģahıslara ya da vakıf ve

derneklere ait mekacircnlar da olabilir Her durumda izin alınması gerektiği unutulmamalı

planlama ve mekacircn seccedilimi ona goumlre yapılmalıdır Ccedilekimlerin kapalı mekacircnda mı yoksa accedilık

alanda mı yapılacağı da oumlnemli bir ayrıntıdır Kapalı mekacircn da yapılacak ccedilekimlerde ıĢık

kaynaklarına ve diğer aksesuarlara ihtiyaccedil duyulacaktır Accedilık havada oumlrneğin bir arkeolojik

alanda ccedilekim yaparken ıĢık kaynağına ihtiyaccedil duymayabilirsiniz ama uymanız gereken bazı

noktalar olduğunu unutmamalısınız

Eski eserlerin ccedilekimleri sırasında materyalin ne gibi iĢlevi olduğunu bilmek

fotoğrafccedilının bakıĢ accedilısını da etkiler O yuumlzden ccedilekim iccedilin oumlzellikle oumlren yerlerine ya da

muumlzelere gitmeden oumlnce o youmlre hakkında ve eserlerin niteliği hakkında akademisyenlerin

yazdıklarını en azından popuumller yayınları incelemek ve bilgi almak ccedilok doğru bir yaklaĢım

olacaktır

5

Fotoğraf 12 Oumlzel izin gerektiren mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Arkeolojik eserlerin fotoğraflanması sırasında ıĢığın ccedilok oumlnemli bir unsur olduğu

unutulmamalıdır Oumlzellikle arkeolojik eserlerin yapısı itibariyle sert ıĢıkta detaylar

kaybolacaktır GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zamanlardır

Oumlzellikle de detaylara vuran goumllgelerin de oumlnlenmesi gerekir

6

Fotoğraf 13 Tarihi mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Genellikle oumlren yerleri yaz aylarında dolaĢılır Bu yuumlzden de hava koĢulları estetik

anlamda ccedilok muumlsait olmaz Havanın kapalı olduğu zamanlarda bulut kuumlmeleri ile arkeolojik

eserlerin uyumu ccedilok hoĢ bir goumlruumlntuuml oluĢturmayabilir ama accedilık ve berrak bir hava ccedilekim iccedilin

uygun bir ortam oluĢturabilir

Fotoğraf 14 Farklı organizasyonlar iccedilin ccedilekim yapmaya uygun bir mekan

7

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayıp fotoğraf ccedilekim organizasyonunda uygun ortam

sağlayarak ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olunuz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

MuumlĢteri ve uumlruumlnkonu hakkında oumln

araĢtırma yapınız

Daha oumlnce yapılmıĢ ccedilalıĢmaları

inceleyiniz

MuumlĢteriyle tanıĢınız

Dikkatli olunuz

Guumller yuumlzluuml olunuz

MuumlĢterinin tam olarak ne istediğini

anlamaya ccedilalıĢınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

oumlzelliklerini oumlğreniniz Vurgulanacak noktaları not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

piyasadaki rekabet guumlcuumlnuuml araĢtırınız

Rakip uumlruumlnkonunun bu konudaki

ccedilalıĢmalarını inceleyiniz

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

medyada kullanılacağı yerleri oumlğrenin Not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

ccedilekim yerini belirleyiniz

Ccedilekim yapılacak yerin fiziki koĢullarını

dikkate almayı unutmayınız

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

8

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim iccedilin gerekli bilgiler temin ettiniz mi

2 Ccedilekim yapılacak ortam konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi aldınız mı

3 Ccedilekim program hazırladınız mı

4 Ġstediğiniz kompozisyonun ne olduğunu duumlĢuumlnduumlnuumlz muuml

5 Kullanacağınız ıĢık kaynağını belirlediniz mi

6 Kullanacağınız materyalleri listelediniz mi

7 Ccedilekim iccedilin ideal fiziki ortamı kafanızda tasarladınız mı

8 Zamanı verimli kullandınız mı

9 Organizasyonun oumlnemini kavrayabildiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

9

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenli yapılması iccedilin aĢağıdakilerden hangisi oumlncelikli

yapılmalıdır

A Ekipman temini

B IĢık

C Plan

D Ccedilekim

2 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi kimlerden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Kalfa

C ĠĢyeri sahibi

D Yetkili uzman kiĢi

3 Ccedilekim yapılacak ortam ile ilgili kesin bilgi sahibi nasıl olunur

A Mekacircnı goumlrerek inceleyerek

B ArkadaĢlardan bilgi alarak

C Ġnternetten bakarak

D Telefondan arayarak

4 Ccedilekim yapılacak konu uumlruumln ile ilgili bilgiler nasıl not alınmadır

A Hafızada tutarak

B Plan defterine yazarak

C Telefon kısa mesaj ile

D Yanımızdaki personele soumlyleyerek

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olmanın gerekli olmasının nedeni

aĢağıdakilerden hangisidir

A Kuumlltuumlrluuml olmak

B GoumlsteriĢ

C ĠĢlerimizi kolaylaĢtırmak

D Basın ve reklam

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

10

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim iccedilin

gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz hazırlayabileceksiniz

Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢme oumlrnekleri araĢtırınız

Farklı ccedilekimler iccedilin soumlzleĢmeler arasındasın da farklılıklarının nedenini

bulmaya ccedilalıĢınız

SoumlzleĢme maddelerini tek tek inceleyerek goumlrev ve sorumlulukları kavramaya

ccedilalıĢınız

SoumlzleĢmede geccedilen parasal konulara dikkat ediniz

2 SOumlZLEġME HAZIRLAMAK

21 SoumlzleĢme

211 Tanımı

Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara soumlzleĢme denir Tarafların birbirine uygun irade

accedilıklamalarıyla yapılan bir hukuki iĢlem olan soumlzleĢmenin genel olarak belirli bir biccedilimde

yapılması zorunlu değildir Ama bazı tuumlr soumlzleĢmelerin belirli biccedilimde yapılması yasalarda

oumlngoumlruumllmuumlĢtuumlr Oumlrneğin taĢınmaz malların satıĢ soumlzleĢmesinin resmi biccedilimde yapılması

zorunludur SoumlzleĢmenin yazılı biccedilimde yapılması anlaĢmazlık durumunda kanıtlamayı

kolaylaĢtırmak iccedilin de yararlıdır ĠĢimizle ilgili soumlzleĢme hazırlarken verilen hizmetler goumlz

oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

SoumlzleĢme taraflardan birinin yaptığı bir oumlnerinin karĢı taraf ya da oumlteki taraflarca

benimsenmesiyle oluĢur Bir soumlzleĢmede tarafların karĢılıklı ccedilıkarları bulunur Oumlrneğin

herhangi bir konu uumlruumln ile ilgili fotoğraf ccedilekimi yaparken standart ccedilekim fiyatları ve

oumlzellikleri soumlzluuml olarak soumlylenirse soumlzluuml bir soumlzleĢmedir MuumlĢteri bilgilendirildikten sonra

imza karĢılığı karĢılıklı soumlzleĢme yapılır SipariĢ uumlruumln formu doldurulur Alınan kapora ve

uumlcret sipariĢ formunda yer alır Uumlruumlnuumln tesliminde sorun ccedilıkmaması iccedilin gerekli accedilıklamalar

not alınır Bu durumda soumlzleĢme yapılmıĢ ve soumlzleĢme koĢulları yerine getirilmiĢtir

Bir soumlzleĢmenin geccedilerli olması iccedilin tarafların soumlzleĢmeyi oumlzguumlr iradeleriyle ve bilinccedilli

olarak yapmıĢ olmaları gereklidir Taraflardan birinin zorlanması korkutulması ya da

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

11

aldatılması yoluyla yapılan soumlzleĢmeler geccedilersizdir Yasalara goumlre ergin sayılmayanlar akıl

hastaları ccedilocuklar soumlzleĢme yapamaz Konusu yasalara ya da ahlaka aykırı soumlzleĢmeler de

yapılamaz

SoumlzleĢmenin taraflarından biri soumlzleĢmede belirtilmiĢ olan yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine

getirmezse karĢı taraf mahkemeye baĢvurabilir Mahkeme haksız tarafı yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml

yerine getirmeye zorlar ya da soumlzleĢmeye uyulmasından doğan zararın oumldenmesine karar

verir Tazminat denen bu oumldemeye karar verilmesi iccedilin zarar goumlren taraf zararını kanıtlar

212 Oumlnemi

ĠĢ soumlzleĢmeleri ileride muumlĢteri ile iĢveren arasında ccedilıkacak ihtilaflarda

(uyuĢmazlıklarda) yargı yoluna baĢvurulduğu takdirde iĢvereni yargı karĢısında zor durumda

bırakabilir Bu amaccedilla her iki tarafın Ģuumlphe ve kuĢku iccedilinde kalmamaları iccedilin soumlzleĢme

yapılması gereklidir

SoumlzleĢme her iki tarafın haklarını yasal guumlvece altına alır Daha sonradan

verilenalınan hizmet ile ilgili doğabilecek her tuumlrluuml anlaĢmazlıklarda mahkeme iki taraf

arasında yapılan yazılı soumlzleĢmeye bakarak huumlkuumlm verecektir SoumlzleĢmeler taraflar

arasındaki anlaĢmazlıkların ccediloumlzuumlmuumlnde en oumlnemli belgedir

213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

SoumlzleĢme formu hazırlarken yasal olarak dikkat edilmesi gereken hususlar Ģunlardır

2131 Bir soumlzleĢmede bulunması gereken hususlar

Her soumlzleĢmede mutlaka yer alması gereken bazı hususlar vardır ve soumlzleĢmeler

bunları kapsayacak Ģekilde yapılmalıdır Oumlncelikle soumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir

soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği

tespit edilmelidir Bununla beraber soumlzleĢme hazırlama tekniğine dayanarak hazırlandığı

konudan dolayı ayrıcalık arz edenler hariccedil olmak uumlzere bir soumlzleĢme de yer alması gereken

en oumlnemli hususlar Ģunlardır

SoumlzleĢmenin baĢlığı Bu sayede ilk bakıĢta soumlzleĢmenin tanınması ne tuumlr bir

soumlzleĢme olduğunun anlaĢılması soumlzleĢmenin tamamının okunmasına gerek

kalmadan anlaĢılabilir

SoumlzleĢmenin tarihi SoumlzleĢmenin yapıldığı tarihin gereklidirTarihin

soumlzleĢmenin baĢına yazılması ile sonuna yazılması arasında bir fark yoktur

Tarihin oumlnuumlne soumlzleĢmenin yapıldığı yerin de yazılması faydalı olur Tarih ve

yerin soumlzleĢmenin sonuna imzalardan oumlnce tekrar yazılması da muumlmkuumlnduumlr

Tarafların isimleriSoumlzleĢmelere gerccedilek kiĢilerin ad ve soyadları tuumlzel

kiĢilerin ise tacir oldukları takdirde ticari unvanları dahil tam olarak adresleri ile

birlikte yazılmalıdır

SoumlzleĢmenin konusu Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerine geccedilmeden oumlnce

konunun belirtilmesinde fayda vardır Konu soumlzleĢmenin kısa bir oumlzetidir

12

Burada soumlzleĢmede amaccedillanan temel noktalar ayrıntıya girmeden anlaĢılır ve

soumlzleĢmenin niteliğini ortaya koyacak Ģekilde belirtilmelidir

Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri SoumlzleĢmede tarafların hak ve

yuumlkuumlmluumlluumlkleri teredduumlde yer bırakmayacak Ģekilde kaleme alınmalı ve bu

boumlluumlmuumln soumlzleĢmenin konusunu takip etmesinde fayda vardır Buraya

soumlzleĢmenin ifa edileceği yer ve zamanın da belirtilmesinde yargılama usuluumlne

ters duumlĢmemek Ģartıyla yetki Ģartına yani ccedilıkacak muhtemel uyuĢmazlıkların

nerede ccediloumlzuumlleceğini belirten huumlkuumlmlere de yer vermekte fayda vardır Ayrıca

tarafların isteğine goumlre tahkim Ģartı da soumlzleĢmede yer alabilir

SoumlzleĢmenin yerine getirilmemesinin muumleyyideleri ve cezai Ģart Hukukumuz bu gibi huumlkuumlmlere kanuna ahlaka ve kiĢilik haklarına aykırı

nitelikte ve imkacircnsız olmadığı suumlrece izin vermektedir

SoumlzleĢmede yer alan yuumlkuumlmluumlluumlkler karĢılığı taraflarca verilecek

teminatlar Bu teminatlar Ģahsi veya ayni (maddi hak) olabilir Uygulamada en

ccedilok karĢılaĢılan tuumlr kefalettir Menkul veya gayrimenkul rehinine de

baĢvurulabilmektedir SoumlzleĢmenin en azından kefalet iliĢkisi ile desteklenmesi

tarafların edimlerini yerine getirmeleri sırasında daha huzurlu olmalarını sağlar

SoumlzleĢmenin sonuna tarafların ad ve soyadları yazılmalı ve soumlzleĢme

taraflarca imzalanmalıdır Tarafların imzalamasından oumlnce soumlzleĢmenin kaccedil

nuumlsha olduğu belirtilmelidir SoumlzleĢme el ile yazılabileceği gibi bilgisayar

daktilo veya diğer yazı araccedilları ile de yazılabilir Ancak imzaların kesinlikle el

ile atılması gereklidir SoumlzleĢme bir sayfadan daha fazla ise tarafların diğer

sayfaları da paraflamaları yerinde olur Eğer soumlzleĢme ile sadece bir tek taraf

yuumlkuumlmluumlluumlk altına giriyorsa bu durumda bu tarafın imzasının soumlzleĢmede yer

alması zorunludur Diğer tarafın ise zorunlu olmadığı hacirclde soumlzleĢmeyi

imzalamasında bir sakınca yoktur

Oumlzellikle teknik hususları iccedileren soumlzleĢmelerin yapıldığı durumlarda bu

soumlzleĢmeyi tamamlamak teknik hususları accedilıklamak uumlzere soumlzleĢmeye bazı

bilgi ve belgelerin eklenmesi gerekebilir Bu bilgi ve belgeler soumlzleĢmenin en

sonuna adedine goumlre ek veya ekler baĢlığı ile eklenmelidir Birden fazla ek

bulunması durumunda bu eklerin numaralanması ve her bir ekin baĢına kısaca

konusunun yazılması soumlzleĢmenin accedilıklık ve anlaĢılırlığının sağlanması

bakımından oumlnemlidir Zorunluluk olmasa da bu eklerin taraflarca

imzalanmasında fayda vardır

2132 Tarafların soumlzleĢme ile ne istediklerinin tam olarak belirlenmesi gerekir

SoumlzleĢme hazırlarken dikkate alınması gereken en oumlnemli husus soumlzleĢmenin

tarafların isteklerini tam olarak yansıtması ve muumlmkuumln olduğu oumllccediluumlde ileride taraflar

arasında uyuĢmazlığa yer vermeyecek biccedilimde kaleme alınması gerekir Ayrıca soumlzleĢmenin

uyuĢmazlık ccedilıktığı durumlarda da taraflar arsındaki uyuĢmazlığı gidermeye ve en azından

asgariye indirmeye youmlnelik huumlkuumlmleri kapsaması gereklidir

13

Bir soumlzleĢmenin yapılması iccedilin oumlncelikle o soumlzleĢmeyi yapmak isteyen kiĢilerin

karĢılıklı olarak soumlzleĢme yapma isteklerini ortaya koymaları gerekir Taraflar bu isteklerini

fiilen bir araya gelerek ortaya koyabilecekleri gibi yasal olarak ta yapılması gerekliğini

belirtmeleri gerekir Tarafların karĢılıklı istek ve iradelerini beyan ettikleri bu aĢamadadikkat

edilmesi gereken husus tarafların bireysel olarak soumlzleĢme yapmakla ne istediklerini ve

hangi amaccedilla o soumlzleĢmeyi yaptıklarını bilmeleridir Bundan baĢka tarafların soumlzleĢmeye

iliĢkin istek ve amaccedillarının birbirleriyle uyumlu olması yani iradelerin aynı amaca youmlnelmiĢ

olması gerekir

2133 SoumlzleĢmenin hukuksal niteliğinin ve sonuccedillarının tespiti ve bir taslağın

hazırlanması

Taraflar soumlzleĢmenin ilgili hukuk dalını saptamak ve eğer mevcutsa soumlzleĢmeyi

doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hukuki duumlzenlemeleri yargı kararlarını bulmak ve

genel olarak soumlzleĢmenin hukuki ccedilerccedilevesini belirlemeleri gerekir

Muumlteakiben de taraflar soumlzleĢmeyi buumltuumlnuumlyle ele alıp bir değerlendirme yapmalı ve bir

taslak hazırlamalıdır

2134 SoumlzleĢmenin Ģeklinin tespiti

Hukukumuzda soumlzleĢme Ģartı ilkesinin bir goumlruumlnuumlmuuml olarak Ģekil serbestisi ilkesi

geccedilerlidir Borccedillar Kanunumuzun 11I inci maddesinde akdin sıhhati kanunda sarahat

olmadıkccedila hiccedilbir şekle tabi değildir denilmek suretiyle bu ilke accedilıkccedila belirtilmiĢtir Ancak

yine aynı huumlkuumlmden bu ilkeye kanunda belirtilen hacircllerde bazı istisnalar getirilmiĢ olduğu da

anlaĢılmaktadır Kanun tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin bu

Ģekle uyularak yapılması zorunludur Aksi takdirde soumlzleĢme geccedilersizdir Ancak kanunda

herhangi bir Ģekil zorunluluğu getirilmemiĢse taraflar soumlzleĢmeyi istedikleri gibi yapabilirler

Bu durumda soumlzluuml olarak yapmak kolay gibi goumlzuumlkse de bu defa karĢımıza ispat sorunu

ccedilıkar Yargılama usuluumlne iliĢkin kanunumuza goumlre bir hakkın doğumu duumlĢuumlruumllmesi devri

değiĢtirilmesi yenilenmesi ertelenmesi ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki iĢlemlerin

yapıldıkları zamanki miktar veya değeri belli bir miktarı geccediltiği takdirde senetle ispat

olunması gerekir Bu sebeple aralarında uyuĢmazlık ccedilıktığı takdirde ispat kolaylığı sağlamak

ve tarafların hak kaybına uğramasını engellemek iccedilin soumlzleĢmelerin yazılı Ģekilde yapılması

uygun olur

2135 Yazılı olarak yapılan bir soumlzleĢmenin incelenmesi sırasında sorulması gereken

sorular Ģunlardır

SoumlzleĢmenin yeteri kadar accedilık ve anlaĢılır olup olmadığı SoumlzleĢmede yazım kurallarına uyulup uyulmadığı SoumlzleĢmenin bir soumlzleĢmede bulunması gereken tuumlm hususları kapsayıp

kapsamadığı SoumlzleĢmede gereksiz ayrıntıdan kaccedilınılıp kaccedilınılmadığı SoumlzleĢmenin bir buumltuumlnluumlk teĢkil edip etmediği SoumlzleĢmenin ilgili yasal huumlkuumlm ve kavramlara uygun olup olmadığı SoumlzleĢmede tarafların istek ve amaccedillarının yeterince goumlzetilip goumlzetilmediği

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Bu moduumll mesleki ve teknik eğitim okulkurumlarında uygulanan Ccedilerccedileve

Oumlğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya youmlnelik olarak

oumlğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmıĢ bireysel oumlğrenme

materyalidir

Millicirc Eğitim Bakanlığınca uumlcretsiz olarak verilmiĢtir

PARA ĠLE SATILMAZ

i

GĠRĠġ 1 OumlĞRENME FAALĠYETĠndash1 3 1 CcedilEKĠM HAKKINDA GOumlRUumlġME YAPMAK 3

11 Ccedilekilecek KonuUumlruumln Hakkında Bilgi Toplanırken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar 3 12 Ccedilekim Ortamının Belirlenmesi 4 UYGULAMA FAALĠYETĠ 7 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME 9

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2 10 2 SOumlZLEġME HAZIRLAMAK 10

21 SoumlzleĢme 10 211 Tanımı 10 212 Oumlnemi 11 213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 11

22 Telif Hakkı 16 221 Tanımı 16 222 Oumlnemi 16

UYGULAMA FAALĠYETĠ 19 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME 21

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3 22 3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN ĠġLEMLERĠ 22

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu 22 32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini 23 UYGULAMA FAALĠYETĠ 25

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4 28 4 Ġġ ORGANĠZASYONU 28

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı 28 42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi 28 43 ĠĢ Guumlvenliği 29

431 Tanımı 29 432 Oumlnemi 29 433 ĠĢ Guumlvenliği Kuralları 29

44 Meslek etiği 30 441 Tanımı 30 442 Oumlnemi 30

UYGULAMA FAALĠYETĠ 31 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME 33

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash5 34 5 Ġġ PLANI 34

51 Tanımı 34 52 Oumlnemi 35 53 CcedilalıĢma Raporu Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 36 UYGULAMA FAALĠYETĠ 37 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME 38

MODUumlL DEĞERLENDĠRME 39 CEVAP ANAHTARLARI 40 KAYNAKCcedilA 42

ĠCcedilĠNDEKĠLER

ii

ACcedilIKLAMALAR

KOD 213GIM302

ALAN Grafik ve Fotoğraf

DALMESLEK FotoğrafFotoğrafccedilı

MODUumlLUumlN ADI Fotoğraf Ccedilekim Organizasyonu

MODUumlLUumlN TANIMI Fotoğraf ccedilekim organizasyonu planını yapma ccedilekimin

gerccedilekleĢtirilmesi ve ccedilekim sonrası raporun hazırlanması ile

ilgili oumlğrenme materyalidir

SUumlRE 4016

OumlN KOġUL Bu moduumlluumln oumln koĢulu yoktur

YETERLĠK Fotoğraf ccedilekim organizasyonu yapmak

MODUumlLUumlN AMACI

Genel Amaccedil Uygun fotoğraf ortamı stuumldyosu ortamı sağlandığında

ccedilekimle ilgili hatasız organizasyon yapabileceksiniz

Amaccedillar Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun

ortam sağlandığında

1 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili muumlĢteriyle goumlruumlĢerek

eksiksiz bilgi alabileceksiniz

2 Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz

hazırlayabileceksiniz

3 Oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

4 Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ

organizasyonu yapabileceksiniz

5 Program yaparak ccedilalıĢma raporunu eksiksiz

hazırlayabileceksiniz

EĞĠTĠM OumlĞRETĠM

ORTAMLARI VE

DONANIMLARI

Ortam Sınıf ortamı fotoğraf ccedilekim stuumldyoları accedilık alan

Donanım Bilgisayar fotoğraf makinesi ve ekipmanları

kağıt kalem sunum gereccedilleri (projeksiyon perde vb)

OumlLCcedilME VE

DEĞERLENDĠRME

Moduumll iccedilinde yer alan her oumlğrenme faaliyetinden sonra

verilen oumllccedilme araccedilları ile kendinizi değerlendireceksiniz

Oumlğretmen moduumll sonunda oumllccedilme aracı kullanarak moduumll

uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri oumllccedilerek sizi

değerlendirecektir

ACcedilIKLAMALAR

1

GĠRĠġ

Sevgili Oumlğrenci

Bir fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenlemeden oumlnce organizasyon ile ilgili plan

yapmak gerekli izinleri almak ve yapılacak ccedilekim ile ilgili oumlnceden bilgi almak gereklidir

Fotoğraf ccedilekim organizasyonunun bir plan ccedilerccedilevesinde yapılması gerektiğini

biliyorsunuz Yapılan plan ccedilerccedilevesinde guumlvenli ve tedbirli ccedilekim yapmak ccedilekim

organizasyonları iccedilin ccedilok oumlnemlidir

BaĢarılı bir fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin uygun mekacircn kompozisyon ıĢık ve guumlvenlik

Ģartları oluĢturulduktan sonra iĢe baĢlamak gerekir

Doğru fotoğraf ccedilekimi yapabilmek iccedilin oumlncelikle mekana uygun araccedil- gereccedil ve uumlruumln

oumlzeliklerine goumlre ekipman temin etmek ıĢığı ve kompozisyonu ayarlamak oumlncelikle

yapılması gereken iĢlerdir

Bu moduumllde fotoğraf ccedilekim organizasyonu iccedilin gerekli olan bilgileri beceriye

doumlnuumlĢtuumlrerek hem fotoğraf ccedilekim organizasyonu hem de fotoğraf ccedilekimi yapmıĢ olacaksınız

GĠRĠġ

2

3

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash1

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim

yapılacak konuuumlruumln ile ilgili muumlĢteriyle goumlruumlĢerek eksiksiz bilgi alabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekim organizasyonun da ccedilekim yapılacak konu ile ilgili araĢtırma

yaparak arkadaĢlarınızla paylaĢınız

Ccedilekim yapılacak uumlruumln ile ilgili araĢtırma yaparak bilgi toplayıp dokuumlman

hazırlayarak arkadaĢlarınızla paylaĢınız

Ccedilekim yapılacak uumlruumln ve ortam ile ilgili daha oumlnce ccedilekilmiĢ fotoğraflar varsa

temin edip inceleme yapınız

Ccedilekim yapılacak konu ve uumlruumln ile ilgili muumlĢterilerle goumlruumlĢerek bilgi sahibi

olunuz

1 CcedilEKĠM HAKKINDA GOumlRUumlġME YAPMAK

11 Ccedilekilecek KonuUumlruumln Hakkında Bilgi Toplanırken Dikkat

Edilmesi Gereken Noktalar

Ccedilekim yapılacak organizasyonun nasıl bir organizasyon olduğu ve nerede yapılacağı

ccedilekim ekibi accedilısından oumlnemlidir Organizasyon deyince birbirinden farklı etkinlikler akla

gelmektedir Bu organizasyonlar duumlğuumln niĢan doğum doğum guumlnuuml suumlnnet cenaze toumlreni

dernek toplantıları konferans mezuniyet toumlrenleri ve daha geniĢ halk kitlelerinin katılımıyla

gerccedilekleĢtirilen festival Ģenlik anma guumlnleri ve spor karĢılaĢmaları da olabilir Ya da bir

uumlruumlnuumln bir yerin ya da bir olayın tanıtımı amacıyla tarihi bir mekacircnda veya oumlzel mekacircnlarda

belli bir plan dahilinde yapılan fotoğraf ccedilekimleri de olabilir

Oumlncelikle yapılması gereken hizmet isteyen kiĢi ya da kuruluĢlarla bir goumlruumlĢme

yapmak ve onların ne istediklerini iyi anlamak gerekiyor Ekibinizdeki eleman ve

ekipmanlar ile bilgi ve deneyimlerinizi de ortaya koyarak verebileceğiniz hizmetleri accedilıkccedila

anlatmanız gerekiyor Bu goumlruumlĢme sırasında hizmeti alan tarafın hizmeti verene

(fotoğrafccedilıorganizatoumlr) bir takım sorularla alacağı hizmeti tam olarak netleĢtirmelidir

Ccedilekimin yapılacağı mekacircnda hizmet alan kiĢi ya da kiĢilerle birlikte oumln inceleme yapılması

kuĢkusuz faydalı olacaktır Ccedilekim organizasyonu ile ilgili ayrıntılar goumlruumlĢuumlluumlp verilecek

hizmet ve uumlruumlnler soumlzleĢmeye eklenmelidir

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash1

ARAġTIRMA

4

Fotoğraf 11 Farklı ccedilekim organizasyonlarından goumlruumlntuumller

Fotoğraf ccedilekimi oumlncesinde ccedilekimin yapılacağı mekan teknik olarak incelenmeli

ccedilekimi yapılacak konunun konumuna goumlre ıĢığın geliĢ youmlnuuml ccedilekim accedilısı kullanılacak

ekipman ve aksesuarlar ile ıĢık kaynakları tespit edilmeli ve gerekli notlar alınarak

muumlmkuumlnse kullanılacak modellerle birlikte prova ccedilekimler yapılmalıdır

12 Ccedilekim Ortamının Belirlenmesi

Ccedilekim yapılacak ortamın belirlenmesi iccedilin ccedilekimi yapılacak konunun vereceği mesaja

uygun mekacircnlarortamlar belirlenmeli ya da oluĢturulmalıdır Ccedilekimde kullanılacak uumlruumln ve

modellerin ccedilekim ortamı ile uyum sağlaması gerekir Kullanılan ortammekacircn uumlruumlnuuml

hapsetmemeli oumlzellikleri ile birlikte ortaya ccedilıkartmalıdır Mekacircn tamamen tamamlayıcı rol

uumlstlenmeli esas konunun oumlnuumlne geccedilmemelidir Ccedilekim ortamlarının belirlenmesinde ayrıca

renk ıĢığın Ģiddeti ıĢığın geliĢ youmlnuuml ortamda bulunan materyaller goumlzden geccedilirilmeli

muumlmkuumlnse gereksiz olanlar ayıklanmalıdır

Ccedilekim yapılacak yer kamuya ait bir mekacircn olabileceği gibi Ģahıslara ya da vakıf ve

derneklere ait mekacircnlar da olabilir Her durumda izin alınması gerektiği unutulmamalı

planlama ve mekacircn seccedilimi ona goumlre yapılmalıdır Ccedilekimlerin kapalı mekacircnda mı yoksa accedilık

alanda mı yapılacağı da oumlnemli bir ayrıntıdır Kapalı mekacircn da yapılacak ccedilekimlerde ıĢık

kaynaklarına ve diğer aksesuarlara ihtiyaccedil duyulacaktır Accedilık havada oumlrneğin bir arkeolojik

alanda ccedilekim yaparken ıĢık kaynağına ihtiyaccedil duymayabilirsiniz ama uymanız gereken bazı

noktalar olduğunu unutmamalısınız

Eski eserlerin ccedilekimleri sırasında materyalin ne gibi iĢlevi olduğunu bilmek

fotoğrafccedilının bakıĢ accedilısını da etkiler O yuumlzden ccedilekim iccedilin oumlzellikle oumlren yerlerine ya da

muumlzelere gitmeden oumlnce o youmlre hakkında ve eserlerin niteliği hakkında akademisyenlerin

yazdıklarını en azından popuumller yayınları incelemek ve bilgi almak ccedilok doğru bir yaklaĢım

olacaktır

5

Fotoğraf 12 Oumlzel izin gerektiren mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Arkeolojik eserlerin fotoğraflanması sırasında ıĢığın ccedilok oumlnemli bir unsur olduğu

unutulmamalıdır Oumlzellikle arkeolojik eserlerin yapısı itibariyle sert ıĢıkta detaylar

kaybolacaktır GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zamanlardır

Oumlzellikle de detaylara vuran goumllgelerin de oumlnlenmesi gerekir

6

Fotoğraf 13 Tarihi mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Genellikle oumlren yerleri yaz aylarında dolaĢılır Bu yuumlzden de hava koĢulları estetik

anlamda ccedilok muumlsait olmaz Havanın kapalı olduğu zamanlarda bulut kuumlmeleri ile arkeolojik

eserlerin uyumu ccedilok hoĢ bir goumlruumlntuuml oluĢturmayabilir ama accedilık ve berrak bir hava ccedilekim iccedilin

uygun bir ortam oluĢturabilir

Fotoğraf 14 Farklı organizasyonlar iccedilin ccedilekim yapmaya uygun bir mekan

7

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayıp fotoğraf ccedilekim organizasyonunda uygun ortam

sağlayarak ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olunuz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

MuumlĢteri ve uumlruumlnkonu hakkında oumln

araĢtırma yapınız

Daha oumlnce yapılmıĢ ccedilalıĢmaları

inceleyiniz

MuumlĢteriyle tanıĢınız

Dikkatli olunuz

Guumller yuumlzluuml olunuz

MuumlĢterinin tam olarak ne istediğini

anlamaya ccedilalıĢınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

oumlzelliklerini oumlğreniniz Vurgulanacak noktaları not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

piyasadaki rekabet guumlcuumlnuuml araĢtırınız

Rakip uumlruumlnkonunun bu konudaki

ccedilalıĢmalarını inceleyiniz

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

medyada kullanılacağı yerleri oumlğrenin Not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

ccedilekim yerini belirleyiniz

Ccedilekim yapılacak yerin fiziki koĢullarını

dikkate almayı unutmayınız

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

8

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim iccedilin gerekli bilgiler temin ettiniz mi

2 Ccedilekim yapılacak ortam konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi aldınız mı

3 Ccedilekim program hazırladınız mı

4 Ġstediğiniz kompozisyonun ne olduğunu duumlĢuumlnduumlnuumlz muuml

5 Kullanacağınız ıĢık kaynağını belirlediniz mi

6 Kullanacağınız materyalleri listelediniz mi

7 Ccedilekim iccedilin ideal fiziki ortamı kafanızda tasarladınız mı

8 Zamanı verimli kullandınız mı

9 Organizasyonun oumlnemini kavrayabildiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

9

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenli yapılması iccedilin aĢağıdakilerden hangisi oumlncelikli

yapılmalıdır

A Ekipman temini

B IĢık

C Plan

D Ccedilekim

2 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi kimlerden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Kalfa

C ĠĢyeri sahibi

D Yetkili uzman kiĢi

3 Ccedilekim yapılacak ortam ile ilgili kesin bilgi sahibi nasıl olunur

A Mekacircnı goumlrerek inceleyerek

B ArkadaĢlardan bilgi alarak

C Ġnternetten bakarak

D Telefondan arayarak

4 Ccedilekim yapılacak konu uumlruumln ile ilgili bilgiler nasıl not alınmadır

A Hafızada tutarak

B Plan defterine yazarak

C Telefon kısa mesaj ile

D Yanımızdaki personele soumlyleyerek

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olmanın gerekli olmasının nedeni

aĢağıdakilerden hangisidir

A Kuumlltuumlrluuml olmak

B GoumlsteriĢ

C ĠĢlerimizi kolaylaĢtırmak

D Basın ve reklam

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

10

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim iccedilin

gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz hazırlayabileceksiniz

Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢme oumlrnekleri araĢtırınız

Farklı ccedilekimler iccedilin soumlzleĢmeler arasındasın da farklılıklarının nedenini

bulmaya ccedilalıĢınız

SoumlzleĢme maddelerini tek tek inceleyerek goumlrev ve sorumlulukları kavramaya

ccedilalıĢınız

SoumlzleĢmede geccedilen parasal konulara dikkat ediniz

2 SOumlZLEġME HAZIRLAMAK

21 SoumlzleĢme

211 Tanımı

Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara soumlzleĢme denir Tarafların birbirine uygun irade

accedilıklamalarıyla yapılan bir hukuki iĢlem olan soumlzleĢmenin genel olarak belirli bir biccedilimde

yapılması zorunlu değildir Ama bazı tuumlr soumlzleĢmelerin belirli biccedilimde yapılması yasalarda

oumlngoumlruumllmuumlĢtuumlr Oumlrneğin taĢınmaz malların satıĢ soumlzleĢmesinin resmi biccedilimde yapılması

zorunludur SoumlzleĢmenin yazılı biccedilimde yapılması anlaĢmazlık durumunda kanıtlamayı

kolaylaĢtırmak iccedilin de yararlıdır ĠĢimizle ilgili soumlzleĢme hazırlarken verilen hizmetler goumlz

oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

SoumlzleĢme taraflardan birinin yaptığı bir oumlnerinin karĢı taraf ya da oumlteki taraflarca

benimsenmesiyle oluĢur Bir soumlzleĢmede tarafların karĢılıklı ccedilıkarları bulunur Oumlrneğin

herhangi bir konu uumlruumln ile ilgili fotoğraf ccedilekimi yaparken standart ccedilekim fiyatları ve

oumlzellikleri soumlzluuml olarak soumlylenirse soumlzluuml bir soumlzleĢmedir MuumlĢteri bilgilendirildikten sonra

imza karĢılığı karĢılıklı soumlzleĢme yapılır SipariĢ uumlruumln formu doldurulur Alınan kapora ve

uumlcret sipariĢ formunda yer alır Uumlruumlnuumln tesliminde sorun ccedilıkmaması iccedilin gerekli accedilıklamalar

not alınır Bu durumda soumlzleĢme yapılmıĢ ve soumlzleĢme koĢulları yerine getirilmiĢtir

Bir soumlzleĢmenin geccedilerli olması iccedilin tarafların soumlzleĢmeyi oumlzguumlr iradeleriyle ve bilinccedilli

olarak yapmıĢ olmaları gereklidir Taraflardan birinin zorlanması korkutulması ya da

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

11

aldatılması yoluyla yapılan soumlzleĢmeler geccedilersizdir Yasalara goumlre ergin sayılmayanlar akıl

hastaları ccedilocuklar soumlzleĢme yapamaz Konusu yasalara ya da ahlaka aykırı soumlzleĢmeler de

yapılamaz

SoumlzleĢmenin taraflarından biri soumlzleĢmede belirtilmiĢ olan yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine

getirmezse karĢı taraf mahkemeye baĢvurabilir Mahkeme haksız tarafı yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml

yerine getirmeye zorlar ya da soumlzleĢmeye uyulmasından doğan zararın oumldenmesine karar

verir Tazminat denen bu oumldemeye karar verilmesi iccedilin zarar goumlren taraf zararını kanıtlar

212 Oumlnemi

ĠĢ soumlzleĢmeleri ileride muumlĢteri ile iĢveren arasında ccedilıkacak ihtilaflarda

(uyuĢmazlıklarda) yargı yoluna baĢvurulduğu takdirde iĢvereni yargı karĢısında zor durumda

bırakabilir Bu amaccedilla her iki tarafın Ģuumlphe ve kuĢku iccedilinde kalmamaları iccedilin soumlzleĢme

yapılması gereklidir

SoumlzleĢme her iki tarafın haklarını yasal guumlvece altına alır Daha sonradan

verilenalınan hizmet ile ilgili doğabilecek her tuumlrluuml anlaĢmazlıklarda mahkeme iki taraf

arasında yapılan yazılı soumlzleĢmeye bakarak huumlkuumlm verecektir SoumlzleĢmeler taraflar

arasındaki anlaĢmazlıkların ccediloumlzuumlmuumlnde en oumlnemli belgedir

213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

SoumlzleĢme formu hazırlarken yasal olarak dikkat edilmesi gereken hususlar Ģunlardır

2131 Bir soumlzleĢmede bulunması gereken hususlar

Her soumlzleĢmede mutlaka yer alması gereken bazı hususlar vardır ve soumlzleĢmeler

bunları kapsayacak Ģekilde yapılmalıdır Oumlncelikle soumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir

soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği

tespit edilmelidir Bununla beraber soumlzleĢme hazırlama tekniğine dayanarak hazırlandığı

konudan dolayı ayrıcalık arz edenler hariccedil olmak uumlzere bir soumlzleĢme de yer alması gereken

en oumlnemli hususlar Ģunlardır

SoumlzleĢmenin baĢlığı Bu sayede ilk bakıĢta soumlzleĢmenin tanınması ne tuumlr bir

soumlzleĢme olduğunun anlaĢılması soumlzleĢmenin tamamının okunmasına gerek

kalmadan anlaĢılabilir

SoumlzleĢmenin tarihi SoumlzleĢmenin yapıldığı tarihin gereklidirTarihin

soumlzleĢmenin baĢına yazılması ile sonuna yazılması arasında bir fark yoktur

Tarihin oumlnuumlne soumlzleĢmenin yapıldığı yerin de yazılması faydalı olur Tarih ve

yerin soumlzleĢmenin sonuna imzalardan oumlnce tekrar yazılması da muumlmkuumlnduumlr

Tarafların isimleriSoumlzleĢmelere gerccedilek kiĢilerin ad ve soyadları tuumlzel

kiĢilerin ise tacir oldukları takdirde ticari unvanları dahil tam olarak adresleri ile

birlikte yazılmalıdır

SoumlzleĢmenin konusu Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerine geccedilmeden oumlnce

konunun belirtilmesinde fayda vardır Konu soumlzleĢmenin kısa bir oumlzetidir

12

Burada soumlzleĢmede amaccedillanan temel noktalar ayrıntıya girmeden anlaĢılır ve

soumlzleĢmenin niteliğini ortaya koyacak Ģekilde belirtilmelidir

Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri SoumlzleĢmede tarafların hak ve

yuumlkuumlmluumlluumlkleri teredduumlde yer bırakmayacak Ģekilde kaleme alınmalı ve bu

boumlluumlmuumln soumlzleĢmenin konusunu takip etmesinde fayda vardır Buraya

soumlzleĢmenin ifa edileceği yer ve zamanın da belirtilmesinde yargılama usuluumlne

ters duumlĢmemek Ģartıyla yetki Ģartına yani ccedilıkacak muhtemel uyuĢmazlıkların

nerede ccediloumlzuumlleceğini belirten huumlkuumlmlere de yer vermekte fayda vardır Ayrıca

tarafların isteğine goumlre tahkim Ģartı da soumlzleĢmede yer alabilir

SoumlzleĢmenin yerine getirilmemesinin muumleyyideleri ve cezai Ģart Hukukumuz bu gibi huumlkuumlmlere kanuna ahlaka ve kiĢilik haklarına aykırı

nitelikte ve imkacircnsız olmadığı suumlrece izin vermektedir

SoumlzleĢmede yer alan yuumlkuumlmluumlluumlkler karĢılığı taraflarca verilecek

teminatlar Bu teminatlar Ģahsi veya ayni (maddi hak) olabilir Uygulamada en

ccedilok karĢılaĢılan tuumlr kefalettir Menkul veya gayrimenkul rehinine de

baĢvurulabilmektedir SoumlzleĢmenin en azından kefalet iliĢkisi ile desteklenmesi

tarafların edimlerini yerine getirmeleri sırasında daha huzurlu olmalarını sağlar

SoumlzleĢmenin sonuna tarafların ad ve soyadları yazılmalı ve soumlzleĢme

taraflarca imzalanmalıdır Tarafların imzalamasından oumlnce soumlzleĢmenin kaccedil

nuumlsha olduğu belirtilmelidir SoumlzleĢme el ile yazılabileceği gibi bilgisayar

daktilo veya diğer yazı araccedilları ile de yazılabilir Ancak imzaların kesinlikle el

ile atılması gereklidir SoumlzleĢme bir sayfadan daha fazla ise tarafların diğer

sayfaları da paraflamaları yerinde olur Eğer soumlzleĢme ile sadece bir tek taraf

yuumlkuumlmluumlluumlk altına giriyorsa bu durumda bu tarafın imzasının soumlzleĢmede yer

alması zorunludur Diğer tarafın ise zorunlu olmadığı hacirclde soumlzleĢmeyi

imzalamasında bir sakınca yoktur

Oumlzellikle teknik hususları iccedileren soumlzleĢmelerin yapıldığı durumlarda bu

soumlzleĢmeyi tamamlamak teknik hususları accedilıklamak uumlzere soumlzleĢmeye bazı

bilgi ve belgelerin eklenmesi gerekebilir Bu bilgi ve belgeler soumlzleĢmenin en

sonuna adedine goumlre ek veya ekler baĢlığı ile eklenmelidir Birden fazla ek

bulunması durumunda bu eklerin numaralanması ve her bir ekin baĢına kısaca

konusunun yazılması soumlzleĢmenin accedilıklık ve anlaĢılırlığının sağlanması

bakımından oumlnemlidir Zorunluluk olmasa da bu eklerin taraflarca

imzalanmasında fayda vardır

2132 Tarafların soumlzleĢme ile ne istediklerinin tam olarak belirlenmesi gerekir

SoumlzleĢme hazırlarken dikkate alınması gereken en oumlnemli husus soumlzleĢmenin

tarafların isteklerini tam olarak yansıtması ve muumlmkuumln olduğu oumllccediluumlde ileride taraflar

arasında uyuĢmazlığa yer vermeyecek biccedilimde kaleme alınması gerekir Ayrıca soumlzleĢmenin

uyuĢmazlık ccedilıktığı durumlarda da taraflar arsındaki uyuĢmazlığı gidermeye ve en azından

asgariye indirmeye youmlnelik huumlkuumlmleri kapsaması gereklidir

13

Bir soumlzleĢmenin yapılması iccedilin oumlncelikle o soumlzleĢmeyi yapmak isteyen kiĢilerin

karĢılıklı olarak soumlzleĢme yapma isteklerini ortaya koymaları gerekir Taraflar bu isteklerini

fiilen bir araya gelerek ortaya koyabilecekleri gibi yasal olarak ta yapılması gerekliğini

belirtmeleri gerekir Tarafların karĢılıklı istek ve iradelerini beyan ettikleri bu aĢamadadikkat

edilmesi gereken husus tarafların bireysel olarak soumlzleĢme yapmakla ne istediklerini ve

hangi amaccedilla o soumlzleĢmeyi yaptıklarını bilmeleridir Bundan baĢka tarafların soumlzleĢmeye

iliĢkin istek ve amaccedillarının birbirleriyle uyumlu olması yani iradelerin aynı amaca youmlnelmiĢ

olması gerekir

2133 SoumlzleĢmenin hukuksal niteliğinin ve sonuccedillarının tespiti ve bir taslağın

hazırlanması

Taraflar soumlzleĢmenin ilgili hukuk dalını saptamak ve eğer mevcutsa soumlzleĢmeyi

doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hukuki duumlzenlemeleri yargı kararlarını bulmak ve

genel olarak soumlzleĢmenin hukuki ccedilerccedilevesini belirlemeleri gerekir

Muumlteakiben de taraflar soumlzleĢmeyi buumltuumlnuumlyle ele alıp bir değerlendirme yapmalı ve bir

taslak hazırlamalıdır

2134 SoumlzleĢmenin Ģeklinin tespiti

Hukukumuzda soumlzleĢme Ģartı ilkesinin bir goumlruumlnuumlmuuml olarak Ģekil serbestisi ilkesi

geccedilerlidir Borccedillar Kanunumuzun 11I inci maddesinde akdin sıhhati kanunda sarahat

olmadıkccedila hiccedilbir şekle tabi değildir denilmek suretiyle bu ilke accedilıkccedila belirtilmiĢtir Ancak

yine aynı huumlkuumlmden bu ilkeye kanunda belirtilen hacircllerde bazı istisnalar getirilmiĢ olduğu da

anlaĢılmaktadır Kanun tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin bu

Ģekle uyularak yapılması zorunludur Aksi takdirde soumlzleĢme geccedilersizdir Ancak kanunda

herhangi bir Ģekil zorunluluğu getirilmemiĢse taraflar soumlzleĢmeyi istedikleri gibi yapabilirler

Bu durumda soumlzluuml olarak yapmak kolay gibi goumlzuumlkse de bu defa karĢımıza ispat sorunu

ccedilıkar Yargılama usuluumlne iliĢkin kanunumuza goumlre bir hakkın doğumu duumlĢuumlruumllmesi devri

değiĢtirilmesi yenilenmesi ertelenmesi ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki iĢlemlerin

yapıldıkları zamanki miktar veya değeri belli bir miktarı geccediltiği takdirde senetle ispat

olunması gerekir Bu sebeple aralarında uyuĢmazlık ccedilıktığı takdirde ispat kolaylığı sağlamak

ve tarafların hak kaybına uğramasını engellemek iccedilin soumlzleĢmelerin yazılı Ģekilde yapılması

uygun olur

2135 Yazılı olarak yapılan bir soumlzleĢmenin incelenmesi sırasında sorulması gereken

sorular Ģunlardır

SoumlzleĢmenin yeteri kadar accedilık ve anlaĢılır olup olmadığı SoumlzleĢmede yazım kurallarına uyulup uyulmadığı SoumlzleĢmenin bir soumlzleĢmede bulunması gereken tuumlm hususları kapsayıp

kapsamadığı SoumlzleĢmede gereksiz ayrıntıdan kaccedilınılıp kaccedilınılmadığı SoumlzleĢmenin bir buumltuumlnluumlk teĢkil edip etmediği SoumlzleĢmenin ilgili yasal huumlkuumlm ve kavramlara uygun olup olmadığı SoumlzleĢmede tarafların istek ve amaccedillarının yeterince goumlzetilip goumlzetilmediği

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

i

GĠRĠġ 1 OumlĞRENME FAALĠYETĠndash1 3 1 CcedilEKĠM HAKKINDA GOumlRUumlġME YAPMAK 3

11 Ccedilekilecek KonuUumlruumln Hakkında Bilgi Toplanırken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar 3 12 Ccedilekim Ortamının Belirlenmesi 4 UYGULAMA FAALĠYETĠ 7 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME 9

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2 10 2 SOumlZLEġME HAZIRLAMAK 10

21 SoumlzleĢme 10 211 Tanımı 10 212 Oumlnemi 11 213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 11

22 Telif Hakkı 16 221 Tanımı 16 222 Oumlnemi 16

UYGULAMA FAALĠYETĠ 19 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME 21

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3 22 3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN ĠġLEMLERĠ 22

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu 22 32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini 23 UYGULAMA FAALĠYETĠ 25

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4 28 4 Ġġ ORGANĠZASYONU 28

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı 28 42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi 28 43 ĠĢ Guumlvenliği 29

431 Tanımı 29 432 Oumlnemi 29 433 ĠĢ Guumlvenliği Kuralları 29

44 Meslek etiği 30 441 Tanımı 30 442 Oumlnemi 30

UYGULAMA FAALĠYETĠ 31 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME 33

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash5 34 5 Ġġ PLANI 34

51 Tanımı 34 52 Oumlnemi 35 53 CcedilalıĢma Raporu Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 36 UYGULAMA FAALĠYETĠ 37 OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME 38

MODUumlL DEĞERLENDĠRME 39 CEVAP ANAHTARLARI 40 KAYNAKCcedilA 42

ĠCcedilĠNDEKĠLER

ii

ACcedilIKLAMALAR

KOD 213GIM302

ALAN Grafik ve Fotoğraf

DALMESLEK FotoğrafFotoğrafccedilı

MODUumlLUumlN ADI Fotoğraf Ccedilekim Organizasyonu

MODUumlLUumlN TANIMI Fotoğraf ccedilekim organizasyonu planını yapma ccedilekimin

gerccedilekleĢtirilmesi ve ccedilekim sonrası raporun hazırlanması ile

ilgili oumlğrenme materyalidir

SUumlRE 4016

OumlN KOġUL Bu moduumlluumln oumln koĢulu yoktur

YETERLĠK Fotoğraf ccedilekim organizasyonu yapmak

MODUumlLUumlN AMACI

Genel Amaccedil Uygun fotoğraf ortamı stuumldyosu ortamı sağlandığında

ccedilekimle ilgili hatasız organizasyon yapabileceksiniz

Amaccedillar Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun

ortam sağlandığında

1 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili muumlĢteriyle goumlruumlĢerek

eksiksiz bilgi alabileceksiniz

2 Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz

hazırlayabileceksiniz

3 Oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

4 Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ

organizasyonu yapabileceksiniz

5 Program yaparak ccedilalıĢma raporunu eksiksiz

hazırlayabileceksiniz

EĞĠTĠM OumlĞRETĠM

ORTAMLARI VE

DONANIMLARI

Ortam Sınıf ortamı fotoğraf ccedilekim stuumldyoları accedilık alan

Donanım Bilgisayar fotoğraf makinesi ve ekipmanları

kağıt kalem sunum gereccedilleri (projeksiyon perde vb)

OumlLCcedilME VE

DEĞERLENDĠRME

Moduumll iccedilinde yer alan her oumlğrenme faaliyetinden sonra

verilen oumllccedilme araccedilları ile kendinizi değerlendireceksiniz

Oumlğretmen moduumll sonunda oumllccedilme aracı kullanarak moduumll

uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri oumllccedilerek sizi

değerlendirecektir

ACcedilIKLAMALAR

1

GĠRĠġ

Sevgili Oumlğrenci

Bir fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenlemeden oumlnce organizasyon ile ilgili plan

yapmak gerekli izinleri almak ve yapılacak ccedilekim ile ilgili oumlnceden bilgi almak gereklidir

Fotoğraf ccedilekim organizasyonunun bir plan ccedilerccedilevesinde yapılması gerektiğini

biliyorsunuz Yapılan plan ccedilerccedilevesinde guumlvenli ve tedbirli ccedilekim yapmak ccedilekim

organizasyonları iccedilin ccedilok oumlnemlidir

BaĢarılı bir fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin uygun mekacircn kompozisyon ıĢık ve guumlvenlik

Ģartları oluĢturulduktan sonra iĢe baĢlamak gerekir

Doğru fotoğraf ccedilekimi yapabilmek iccedilin oumlncelikle mekana uygun araccedil- gereccedil ve uumlruumln

oumlzeliklerine goumlre ekipman temin etmek ıĢığı ve kompozisyonu ayarlamak oumlncelikle

yapılması gereken iĢlerdir

Bu moduumllde fotoğraf ccedilekim organizasyonu iccedilin gerekli olan bilgileri beceriye

doumlnuumlĢtuumlrerek hem fotoğraf ccedilekim organizasyonu hem de fotoğraf ccedilekimi yapmıĢ olacaksınız

GĠRĠġ

2

3

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash1

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim

yapılacak konuuumlruumln ile ilgili muumlĢteriyle goumlruumlĢerek eksiksiz bilgi alabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekim organizasyonun da ccedilekim yapılacak konu ile ilgili araĢtırma

yaparak arkadaĢlarınızla paylaĢınız

Ccedilekim yapılacak uumlruumln ile ilgili araĢtırma yaparak bilgi toplayıp dokuumlman

hazırlayarak arkadaĢlarınızla paylaĢınız

Ccedilekim yapılacak uumlruumln ve ortam ile ilgili daha oumlnce ccedilekilmiĢ fotoğraflar varsa

temin edip inceleme yapınız

Ccedilekim yapılacak konu ve uumlruumln ile ilgili muumlĢterilerle goumlruumlĢerek bilgi sahibi

olunuz

1 CcedilEKĠM HAKKINDA GOumlRUumlġME YAPMAK

11 Ccedilekilecek KonuUumlruumln Hakkında Bilgi Toplanırken Dikkat

Edilmesi Gereken Noktalar

Ccedilekim yapılacak organizasyonun nasıl bir organizasyon olduğu ve nerede yapılacağı

ccedilekim ekibi accedilısından oumlnemlidir Organizasyon deyince birbirinden farklı etkinlikler akla

gelmektedir Bu organizasyonlar duumlğuumln niĢan doğum doğum guumlnuuml suumlnnet cenaze toumlreni

dernek toplantıları konferans mezuniyet toumlrenleri ve daha geniĢ halk kitlelerinin katılımıyla

gerccedilekleĢtirilen festival Ģenlik anma guumlnleri ve spor karĢılaĢmaları da olabilir Ya da bir

uumlruumlnuumln bir yerin ya da bir olayın tanıtımı amacıyla tarihi bir mekacircnda veya oumlzel mekacircnlarda

belli bir plan dahilinde yapılan fotoğraf ccedilekimleri de olabilir

Oumlncelikle yapılması gereken hizmet isteyen kiĢi ya da kuruluĢlarla bir goumlruumlĢme

yapmak ve onların ne istediklerini iyi anlamak gerekiyor Ekibinizdeki eleman ve

ekipmanlar ile bilgi ve deneyimlerinizi de ortaya koyarak verebileceğiniz hizmetleri accedilıkccedila

anlatmanız gerekiyor Bu goumlruumlĢme sırasında hizmeti alan tarafın hizmeti verene

(fotoğrafccedilıorganizatoumlr) bir takım sorularla alacağı hizmeti tam olarak netleĢtirmelidir

Ccedilekimin yapılacağı mekacircnda hizmet alan kiĢi ya da kiĢilerle birlikte oumln inceleme yapılması

kuĢkusuz faydalı olacaktır Ccedilekim organizasyonu ile ilgili ayrıntılar goumlruumlĢuumlluumlp verilecek

hizmet ve uumlruumlnler soumlzleĢmeye eklenmelidir

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash1

ARAġTIRMA

4

Fotoğraf 11 Farklı ccedilekim organizasyonlarından goumlruumlntuumller

Fotoğraf ccedilekimi oumlncesinde ccedilekimin yapılacağı mekan teknik olarak incelenmeli

ccedilekimi yapılacak konunun konumuna goumlre ıĢığın geliĢ youmlnuuml ccedilekim accedilısı kullanılacak

ekipman ve aksesuarlar ile ıĢık kaynakları tespit edilmeli ve gerekli notlar alınarak

muumlmkuumlnse kullanılacak modellerle birlikte prova ccedilekimler yapılmalıdır

12 Ccedilekim Ortamının Belirlenmesi

Ccedilekim yapılacak ortamın belirlenmesi iccedilin ccedilekimi yapılacak konunun vereceği mesaja

uygun mekacircnlarortamlar belirlenmeli ya da oluĢturulmalıdır Ccedilekimde kullanılacak uumlruumln ve

modellerin ccedilekim ortamı ile uyum sağlaması gerekir Kullanılan ortammekacircn uumlruumlnuuml

hapsetmemeli oumlzellikleri ile birlikte ortaya ccedilıkartmalıdır Mekacircn tamamen tamamlayıcı rol

uumlstlenmeli esas konunun oumlnuumlne geccedilmemelidir Ccedilekim ortamlarının belirlenmesinde ayrıca

renk ıĢığın Ģiddeti ıĢığın geliĢ youmlnuuml ortamda bulunan materyaller goumlzden geccedilirilmeli

muumlmkuumlnse gereksiz olanlar ayıklanmalıdır

Ccedilekim yapılacak yer kamuya ait bir mekacircn olabileceği gibi Ģahıslara ya da vakıf ve

derneklere ait mekacircnlar da olabilir Her durumda izin alınması gerektiği unutulmamalı

planlama ve mekacircn seccedilimi ona goumlre yapılmalıdır Ccedilekimlerin kapalı mekacircnda mı yoksa accedilık

alanda mı yapılacağı da oumlnemli bir ayrıntıdır Kapalı mekacircn da yapılacak ccedilekimlerde ıĢık

kaynaklarına ve diğer aksesuarlara ihtiyaccedil duyulacaktır Accedilık havada oumlrneğin bir arkeolojik

alanda ccedilekim yaparken ıĢık kaynağına ihtiyaccedil duymayabilirsiniz ama uymanız gereken bazı

noktalar olduğunu unutmamalısınız

Eski eserlerin ccedilekimleri sırasında materyalin ne gibi iĢlevi olduğunu bilmek

fotoğrafccedilının bakıĢ accedilısını da etkiler O yuumlzden ccedilekim iccedilin oumlzellikle oumlren yerlerine ya da

muumlzelere gitmeden oumlnce o youmlre hakkında ve eserlerin niteliği hakkında akademisyenlerin

yazdıklarını en azından popuumller yayınları incelemek ve bilgi almak ccedilok doğru bir yaklaĢım

olacaktır

5

Fotoğraf 12 Oumlzel izin gerektiren mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Arkeolojik eserlerin fotoğraflanması sırasında ıĢığın ccedilok oumlnemli bir unsur olduğu

unutulmamalıdır Oumlzellikle arkeolojik eserlerin yapısı itibariyle sert ıĢıkta detaylar

kaybolacaktır GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zamanlardır

Oumlzellikle de detaylara vuran goumllgelerin de oumlnlenmesi gerekir

6

Fotoğraf 13 Tarihi mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Genellikle oumlren yerleri yaz aylarında dolaĢılır Bu yuumlzden de hava koĢulları estetik

anlamda ccedilok muumlsait olmaz Havanın kapalı olduğu zamanlarda bulut kuumlmeleri ile arkeolojik

eserlerin uyumu ccedilok hoĢ bir goumlruumlntuuml oluĢturmayabilir ama accedilık ve berrak bir hava ccedilekim iccedilin

uygun bir ortam oluĢturabilir

Fotoğraf 14 Farklı organizasyonlar iccedilin ccedilekim yapmaya uygun bir mekan

7

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayıp fotoğraf ccedilekim organizasyonunda uygun ortam

sağlayarak ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olunuz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

MuumlĢteri ve uumlruumlnkonu hakkında oumln

araĢtırma yapınız

Daha oumlnce yapılmıĢ ccedilalıĢmaları

inceleyiniz

MuumlĢteriyle tanıĢınız

Dikkatli olunuz

Guumller yuumlzluuml olunuz

MuumlĢterinin tam olarak ne istediğini

anlamaya ccedilalıĢınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

oumlzelliklerini oumlğreniniz Vurgulanacak noktaları not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

piyasadaki rekabet guumlcuumlnuuml araĢtırınız

Rakip uumlruumlnkonunun bu konudaki

ccedilalıĢmalarını inceleyiniz

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

medyada kullanılacağı yerleri oumlğrenin Not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

ccedilekim yerini belirleyiniz

Ccedilekim yapılacak yerin fiziki koĢullarını

dikkate almayı unutmayınız

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

8

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim iccedilin gerekli bilgiler temin ettiniz mi

2 Ccedilekim yapılacak ortam konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi aldınız mı

3 Ccedilekim program hazırladınız mı

4 Ġstediğiniz kompozisyonun ne olduğunu duumlĢuumlnduumlnuumlz muuml

5 Kullanacağınız ıĢık kaynağını belirlediniz mi

6 Kullanacağınız materyalleri listelediniz mi

7 Ccedilekim iccedilin ideal fiziki ortamı kafanızda tasarladınız mı

8 Zamanı verimli kullandınız mı

9 Organizasyonun oumlnemini kavrayabildiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

9

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenli yapılması iccedilin aĢağıdakilerden hangisi oumlncelikli

yapılmalıdır

A Ekipman temini

B IĢık

C Plan

D Ccedilekim

2 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi kimlerden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Kalfa

C ĠĢyeri sahibi

D Yetkili uzman kiĢi

3 Ccedilekim yapılacak ortam ile ilgili kesin bilgi sahibi nasıl olunur

A Mekacircnı goumlrerek inceleyerek

B ArkadaĢlardan bilgi alarak

C Ġnternetten bakarak

D Telefondan arayarak

4 Ccedilekim yapılacak konu uumlruumln ile ilgili bilgiler nasıl not alınmadır

A Hafızada tutarak

B Plan defterine yazarak

C Telefon kısa mesaj ile

D Yanımızdaki personele soumlyleyerek

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olmanın gerekli olmasının nedeni

aĢağıdakilerden hangisidir

A Kuumlltuumlrluuml olmak

B GoumlsteriĢ

C ĠĢlerimizi kolaylaĢtırmak

D Basın ve reklam

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

10

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim iccedilin

gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz hazırlayabileceksiniz

Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢme oumlrnekleri araĢtırınız

Farklı ccedilekimler iccedilin soumlzleĢmeler arasındasın da farklılıklarının nedenini

bulmaya ccedilalıĢınız

SoumlzleĢme maddelerini tek tek inceleyerek goumlrev ve sorumlulukları kavramaya

ccedilalıĢınız

SoumlzleĢmede geccedilen parasal konulara dikkat ediniz

2 SOumlZLEġME HAZIRLAMAK

21 SoumlzleĢme

211 Tanımı

Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara soumlzleĢme denir Tarafların birbirine uygun irade

accedilıklamalarıyla yapılan bir hukuki iĢlem olan soumlzleĢmenin genel olarak belirli bir biccedilimde

yapılması zorunlu değildir Ama bazı tuumlr soumlzleĢmelerin belirli biccedilimde yapılması yasalarda

oumlngoumlruumllmuumlĢtuumlr Oumlrneğin taĢınmaz malların satıĢ soumlzleĢmesinin resmi biccedilimde yapılması

zorunludur SoumlzleĢmenin yazılı biccedilimde yapılması anlaĢmazlık durumunda kanıtlamayı

kolaylaĢtırmak iccedilin de yararlıdır ĠĢimizle ilgili soumlzleĢme hazırlarken verilen hizmetler goumlz

oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

SoumlzleĢme taraflardan birinin yaptığı bir oumlnerinin karĢı taraf ya da oumlteki taraflarca

benimsenmesiyle oluĢur Bir soumlzleĢmede tarafların karĢılıklı ccedilıkarları bulunur Oumlrneğin

herhangi bir konu uumlruumln ile ilgili fotoğraf ccedilekimi yaparken standart ccedilekim fiyatları ve

oumlzellikleri soumlzluuml olarak soumlylenirse soumlzluuml bir soumlzleĢmedir MuumlĢteri bilgilendirildikten sonra

imza karĢılığı karĢılıklı soumlzleĢme yapılır SipariĢ uumlruumln formu doldurulur Alınan kapora ve

uumlcret sipariĢ formunda yer alır Uumlruumlnuumln tesliminde sorun ccedilıkmaması iccedilin gerekli accedilıklamalar

not alınır Bu durumda soumlzleĢme yapılmıĢ ve soumlzleĢme koĢulları yerine getirilmiĢtir

Bir soumlzleĢmenin geccedilerli olması iccedilin tarafların soumlzleĢmeyi oumlzguumlr iradeleriyle ve bilinccedilli

olarak yapmıĢ olmaları gereklidir Taraflardan birinin zorlanması korkutulması ya da

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

11

aldatılması yoluyla yapılan soumlzleĢmeler geccedilersizdir Yasalara goumlre ergin sayılmayanlar akıl

hastaları ccedilocuklar soumlzleĢme yapamaz Konusu yasalara ya da ahlaka aykırı soumlzleĢmeler de

yapılamaz

SoumlzleĢmenin taraflarından biri soumlzleĢmede belirtilmiĢ olan yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine

getirmezse karĢı taraf mahkemeye baĢvurabilir Mahkeme haksız tarafı yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml

yerine getirmeye zorlar ya da soumlzleĢmeye uyulmasından doğan zararın oumldenmesine karar

verir Tazminat denen bu oumldemeye karar verilmesi iccedilin zarar goumlren taraf zararını kanıtlar

212 Oumlnemi

ĠĢ soumlzleĢmeleri ileride muumlĢteri ile iĢveren arasında ccedilıkacak ihtilaflarda

(uyuĢmazlıklarda) yargı yoluna baĢvurulduğu takdirde iĢvereni yargı karĢısında zor durumda

bırakabilir Bu amaccedilla her iki tarafın Ģuumlphe ve kuĢku iccedilinde kalmamaları iccedilin soumlzleĢme

yapılması gereklidir

SoumlzleĢme her iki tarafın haklarını yasal guumlvece altına alır Daha sonradan

verilenalınan hizmet ile ilgili doğabilecek her tuumlrluuml anlaĢmazlıklarda mahkeme iki taraf

arasında yapılan yazılı soumlzleĢmeye bakarak huumlkuumlm verecektir SoumlzleĢmeler taraflar

arasındaki anlaĢmazlıkların ccediloumlzuumlmuumlnde en oumlnemli belgedir

213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

SoumlzleĢme formu hazırlarken yasal olarak dikkat edilmesi gereken hususlar Ģunlardır

2131 Bir soumlzleĢmede bulunması gereken hususlar

Her soumlzleĢmede mutlaka yer alması gereken bazı hususlar vardır ve soumlzleĢmeler

bunları kapsayacak Ģekilde yapılmalıdır Oumlncelikle soumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir

soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği

tespit edilmelidir Bununla beraber soumlzleĢme hazırlama tekniğine dayanarak hazırlandığı

konudan dolayı ayrıcalık arz edenler hariccedil olmak uumlzere bir soumlzleĢme de yer alması gereken

en oumlnemli hususlar Ģunlardır

SoumlzleĢmenin baĢlığı Bu sayede ilk bakıĢta soumlzleĢmenin tanınması ne tuumlr bir

soumlzleĢme olduğunun anlaĢılması soumlzleĢmenin tamamının okunmasına gerek

kalmadan anlaĢılabilir

SoumlzleĢmenin tarihi SoumlzleĢmenin yapıldığı tarihin gereklidirTarihin

soumlzleĢmenin baĢına yazılması ile sonuna yazılması arasında bir fark yoktur

Tarihin oumlnuumlne soumlzleĢmenin yapıldığı yerin de yazılması faydalı olur Tarih ve

yerin soumlzleĢmenin sonuna imzalardan oumlnce tekrar yazılması da muumlmkuumlnduumlr

Tarafların isimleriSoumlzleĢmelere gerccedilek kiĢilerin ad ve soyadları tuumlzel

kiĢilerin ise tacir oldukları takdirde ticari unvanları dahil tam olarak adresleri ile

birlikte yazılmalıdır

SoumlzleĢmenin konusu Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerine geccedilmeden oumlnce

konunun belirtilmesinde fayda vardır Konu soumlzleĢmenin kısa bir oumlzetidir

12

Burada soumlzleĢmede amaccedillanan temel noktalar ayrıntıya girmeden anlaĢılır ve

soumlzleĢmenin niteliğini ortaya koyacak Ģekilde belirtilmelidir

Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri SoumlzleĢmede tarafların hak ve

yuumlkuumlmluumlluumlkleri teredduumlde yer bırakmayacak Ģekilde kaleme alınmalı ve bu

boumlluumlmuumln soumlzleĢmenin konusunu takip etmesinde fayda vardır Buraya

soumlzleĢmenin ifa edileceği yer ve zamanın da belirtilmesinde yargılama usuluumlne

ters duumlĢmemek Ģartıyla yetki Ģartına yani ccedilıkacak muhtemel uyuĢmazlıkların

nerede ccediloumlzuumlleceğini belirten huumlkuumlmlere de yer vermekte fayda vardır Ayrıca

tarafların isteğine goumlre tahkim Ģartı da soumlzleĢmede yer alabilir

SoumlzleĢmenin yerine getirilmemesinin muumleyyideleri ve cezai Ģart Hukukumuz bu gibi huumlkuumlmlere kanuna ahlaka ve kiĢilik haklarına aykırı

nitelikte ve imkacircnsız olmadığı suumlrece izin vermektedir

SoumlzleĢmede yer alan yuumlkuumlmluumlluumlkler karĢılığı taraflarca verilecek

teminatlar Bu teminatlar Ģahsi veya ayni (maddi hak) olabilir Uygulamada en

ccedilok karĢılaĢılan tuumlr kefalettir Menkul veya gayrimenkul rehinine de

baĢvurulabilmektedir SoumlzleĢmenin en azından kefalet iliĢkisi ile desteklenmesi

tarafların edimlerini yerine getirmeleri sırasında daha huzurlu olmalarını sağlar

SoumlzleĢmenin sonuna tarafların ad ve soyadları yazılmalı ve soumlzleĢme

taraflarca imzalanmalıdır Tarafların imzalamasından oumlnce soumlzleĢmenin kaccedil

nuumlsha olduğu belirtilmelidir SoumlzleĢme el ile yazılabileceği gibi bilgisayar

daktilo veya diğer yazı araccedilları ile de yazılabilir Ancak imzaların kesinlikle el

ile atılması gereklidir SoumlzleĢme bir sayfadan daha fazla ise tarafların diğer

sayfaları da paraflamaları yerinde olur Eğer soumlzleĢme ile sadece bir tek taraf

yuumlkuumlmluumlluumlk altına giriyorsa bu durumda bu tarafın imzasının soumlzleĢmede yer

alması zorunludur Diğer tarafın ise zorunlu olmadığı hacirclde soumlzleĢmeyi

imzalamasında bir sakınca yoktur

Oumlzellikle teknik hususları iccedileren soumlzleĢmelerin yapıldığı durumlarda bu

soumlzleĢmeyi tamamlamak teknik hususları accedilıklamak uumlzere soumlzleĢmeye bazı

bilgi ve belgelerin eklenmesi gerekebilir Bu bilgi ve belgeler soumlzleĢmenin en

sonuna adedine goumlre ek veya ekler baĢlığı ile eklenmelidir Birden fazla ek

bulunması durumunda bu eklerin numaralanması ve her bir ekin baĢına kısaca

konusunun yazılması soumlzleĢmenin accedilıklık ve anlaĢılırlığının sağlanması

bakımından oumlnemlidir Zorunluluk olmasa da bu eklerin taraflarca

imzalanmasında fayda vardır

2132 Tarafların soumlzleĢme ile ne istediklerinin tam olarak belirlenmesi gerekir

SoumlzleĢme hazırlarken dikkate alınması gereken en oumlnemli husus soumlzleĢmenin

tarafların isteklerini tam olarak yansıtması ve muumlmkuumln olduğu oumllccediluumlde ileride taraflar

arasında uyuĢmazlığa yer vermeyecek biccedilimde kaleme alınması gerekir Ayrıca soumlzleĢmenin

uyuĢmazlık ccedilıktığı durumlarda da taraflar arsındaki uyuĢmazlığı gidermeye ve en azından

asgariye indirmeye youmlnelik huumlkuumlmleri kapsaması gereklidir

13

Bir soumlzleĢmenin yapılması iccedilin oumlncelikle o soumlzleĢmeyi yapmak isteyen kiĢilerin

karĢılıklı olarak soumlzleĢme yapma isteklerini ortaya koymaları gerekir Taraflar bu isteklerini

fiilen bir araya gelerek ortaya koyabilecekleri gibi yasal olarak ta yapılması gerekliğini

belirtmeleri gerekir Tarafların karĢılıklı istek ve iradelerini beyan ettikleri bu aĢamadadikkat

edilmesi gereken husus tarafların bireysel olarak soumlzleĢme yapmakla ne istediklerini ve

hangi amaccedilla o soumlzleĢmeyi yaptıklarını bilmeleridir Bundan baĢka tarafların soumlzleĢmeye

iliĢkin istek ve amaccedillarının birbirleriyle uyumlu olması yani iradelerin aynı amaca youmlnelmiĢ

olması gerekir

2133 SoumlzleĢmenin hukuksal niteliğinin ve sonuccedillarının tespiti ve bir taslağın

hazırlanması

Taraflar soumlzleĢmenin ilgili hukuk dalını saptamak ve eğer mevcutsa soumlzleĢmeyi

doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hukuki duumlzenlemeleri yargı kararlarını bulmak ve

genel olarak soumlzleĢmenin hukuki ccedilerccedilevesini belirlemeleri gerekir

Muumlteakiben de taraflar soumlzleĢmeyi buumltuumlnuumlyle ele alıp bir değerlendirme yapmalı ve bir

taslak hazırlamalıdır

2134 SoumlzleĢmenin Ģeklinin tespiti

Hukukumuzda soumlzleĢme Ģartı ilkesinin bir goumlruumlnuumlmuuml olarak Ģekil serbestisi ilkesi

geccedilerlidir Borccedillar Kanunumuzun 11I inci maddesinde akdin sıhhati kanunda sarahat

olmadıkccedila hiccedilbir şekle tabi değildir denilmek suretiyle bu ilke accedilıkccedila belirtilmiĢtir Ancak

yine aynı huumlkuumlmden bu ilkeye kanunda belirtilen hacircllerde bazı istisnalar getirilmiĢ olduğu da

anlaĢılmaktadır Kanun tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin bu

Ģekle uyularak yapılması zorunludur Aksi takdirde soumlzleĢme geccedilersizdir Ancak kanunda

herhangi bir Ģekil zorunluluğu getirilmemiĢse taraflar soumlzleĢmeyi istedikleri gibi yapabilirler

Bu durumda soumlzluuml olarak yapmak kolay gibi goumlzuumlkse de bu defa karĢımıza ispat sorunu

ccedilıkar Yargılama usuluumlne iliĢkin kanunumuza goumlre bir hakkın doğumu duumlĢuumlruumllmesi devri

değiĢtirilmesi yenilenmesi ertelenmesi ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki iĢlemlerin

yapıldıkları zamanki miktar veya değeri belli bir miktarı geccediltiği takdirde senetle ispat

olunması gerekir Bu sebeple aralarında uyuĢmazlık ccedilıktığı takdirde ispat kolaylığı sağlamak

ve tarafların hak kaybına uğramasını engellemek iccedilin soumlzleĢmelerin yazılı Ģekilde yapılması

uygun olur

2135 Yazılı olarak yapılan bir soumlzleĢmenin incelenmesi sırasında sorulması gereken

sorular Ģunlardır

SoumlzleĢmenin yeteri kadar accedilık ve anlaĢılır olup olmadığı SoumlzleĢmede yazım kurallarına uyulup uyulmadığı SoumlzleĢmenin bir soumlzleĢmede bulunması gereken tuumlm hususları kapsayıp

kapsamadığı SoumlzleĢmede gereksiz ayrıntıdan kaccedilınılıp kaccedilınılmadığı SoumlzleĢmenin bir buumltuumlnluumlk teĢkil edip etmediği SoumlzleĢmenin ilgili yasal huumlkuumlm ve kavramlara uygun olup olmadığı SoumlzleĢmede tarafların istek ve amaccedillarının yeterince goumlzetilip goumlzetilmediği

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

ii

ACcedilIKLAMALAR

KOD 213GIM302

ALAN Grafik ve Fotoğraf

DALMESLEK FotoğrafFotoğrafccedilı

MODUumlLUumlN ADI Fotoğraf Ccedilekim Organizasyonu

MODUumlLUumlN TANIMI Fotoğraf ccedilekim organizasyonu planını yapma ccedilekimin

gerccedilekleĢtirilmesi ve ccedilekim sonrası raporun hazırlanması ile

ilgili oumlğrenme materyalidir

SUumlRE 4016

OumlN KOġUL Bu moduumlluumln oumln koĢulu yoktur

YETERLĠK Fotoğraf ccedilekim organizasyonu yapmak

MODUumlLUumlN AMACI

Genel Amaccedil Uygun fotoğraf ortamı stuumldyosu ortamı sağlandığında

ccedilekimle ilgili hatasız organizasyon yapabileceksiniz

Amaccedillar Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun

ortam sağlandığında

1 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili muumlĢteriyle goumlruumlĢerek

eksiksiz bilgi alabileceksiniz

2 Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz

hazırlayabileceksiniz

3 Oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

4 Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ

organizasyonu yapabileceksiniz

5 Program yaparak ccedilalıĢma raporunu eksiksiz

hazırlayabileceksiniz

EĞĠTĠM OumlĞRETĠM

ORTAMLARI VE

DONANIMLARI

Ortam Sınıf ortamı fotoğraf ccedilekim stuumldyoları accedilık alan

Donanım Bilgisayar fotoğraf makinesi ve ekipmanları

kağıt kalem sunum gereccedilleri (projeksiyon perde vb)

OumlLCcedilME VE

DEĞERLENDĠRME

Moduumll iccedilinde yer alan her oumlğrenme faaliyetinden sonra

verilen oumllccedilme araccedilları ile kendinizi değerlendireceksiniz

Oumlğretmen moduumll sonunda oumllccedilme aracı kullanarak moduumll

uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri oumllccedilerek sizi

değerlendirecektir

ACcedilIKLAMALAR

1

GĠRĠġ

Sevgili Oumlğrenci

Bir fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenlemeden oumlnce organizasyon ile ilgili plan

yapmak gerekli izinleri almak ve yapılacak ccedilekim ile ilgili oumlnceden bilgi almak gereklidir

Fotoğraf ccedilekim organizasyonunun bir plan ccedilerccedilevesinde yapılması gerektiğini

biliyorsunuz Yapılan plan ccedilerccedilevesinde guumlvenli ve tedbirli ccedilekim yapmak ccedilekim

organizasyonları iccedilin ccedilok oumlnemlidir

BaĢarılı bir fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin uygun mekacircn kompozisyon ıĢık ve guumlvenlik

Ģartları oluĢturulduktan sonra iĢe baĢlamak gerekir

Doğru fotoğraf ccedilekimi yapabilmek iccedilin oumlncelikle mekana uygun araccedil- gereccedil ve uumlruumln

oumlzeliklerine goumlre ekipman temin etmek ıĢığı ve kompozisyonu ayarlamak oumlncelikle

yapılması gereken iĢlerdir

Bu moduumllde fotoğraf ccedilekim organizasyonu iccedilin gerekli olan bilgileri beceriye

doumlnuumlĢtuumlrerek hem fotoğraf ccedilekim organizasyonu hem de fotoğraf ccedilekimi yapmıĢ olacaksınız

GĠRĠġ

2

3

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash1

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim

yapılacak konuuumlruumln ile ilgili muumlĢteriyle goumlruumlĢerek eksiksiz bilgi alabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekim organizasyonun da ccedilekim yapılacak konu ile ilgili araĢtırma

yaparak arkadaĢlarınızla paylaĢınız

Ccedilekim yapılacak uumlruumln ile ilgili araĢtırma yaparak bilgi toplayıp dokuumlman

hazırlayarak arkadaĢlarınızla paylaĢınız

Ccedilekim yapılacak uumlruumln ve ortam ile ilgili daha oumlnce ccedilekilmiĢ fotoğraflar varsa

temin edip inceleme yapınız

Ccedilekim yapılacak konu ve uumlruumln ile ilgili muumlĢterilerle goumlruumlĢerek bilgi sahibi

olunuz

1 CcedilEKĠM HAKKINDA GOumlRUumlġME YAPMAK

11 Ccedilekilecek KonuUumlruumln Hakkında Bilgi Toplanırken Dikkat

Edilmesi Gereken Noktalar

Ccedilekim yapılacak organizasyonun nasıl bir organizasyon olduğu ve nerede yapılacağı

ccedilekim ekibi accedilısından oumlnemlidir Organizasyon deyince birbirinden farklı etkinlikler akla

gelmektedir Bu organizasyonlar duumlğuumln niĢan doğum doğum guumlnuuml suumlnnet cenaze toumlreni

dernek toplantıları konferans mezuniyet toumlrenleri ve daha geniĢ halk kitlelerinin katılımıyla

gerccedilekleĢtirilen festival Ģenlik anma guumlnleri ve spor karĢılaĢmaları da olabilir Ya da bir

uumlruumlnuumln bir yerin ya da bir olayın tanıtımı amacıyla tarihi bir mekacircnda veya oumlzel mekacircnlarda

belli bir plan dahilinde yapılan fotoğraf ccedilekimleri de olabilir

Oumlncelikle yapılması gereken hizmet isteyen kiĢi ya da kuruluĢlarla bir goumlruumlĢme

yapmak ve onların ne istediklerini iyi anlamak gerekiyor Ekibinizdeki eleman ve

ekipmanlar ile bilgi ve deneyimlerinizi de ortaya koyarak verebileceğiniz hizmetleri accedilıkccedila

anlatmanız gerekiyor Bu goumlruumlĢme sırasında hizmeti alan tarafın hizmeti verene

(fotoğrafccedilıorganizatoumlr) bir takım sorularla alacağı hizmeti tam olarak netleĢtirmelidir

Ccedilekimin yapılacağı mekacircnda hizmet alan kiĢi ya da kiĢilerle birlikte oumln inceleme yapılması

kuĢkusuz faydalı olacaktır Ccedilekim organizasyonu ile ilgili ayrıntılar goumlruumlĢuumlluumlp verilecek

hizmet ve uumlruumlnler soumlzleĢmeye eklenmelidir

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash1

ARAġTIRMA

4

Fotoğraf 11 Farklı ccedilekim organizasyonlarından goumlruumlntuumller

Fotoğraf ccedilekimi oumlncesinde ccedilekimin yapılacağı mekan teknik olarak incelenmeli

ccedilekimi yapılacak konunun konumuna goumlre ıĢığın geliĢ youmlnuuml ccedilekim accedilısı kullanılacak

ekipman ve aksesuarlar ile ıĢık kaynakları tespit edilmeli ve gerekli notlar alınarak

muumlmkuumlnse kullanılacak modellerle birlikte prova ccedilekimler yapılmalıdır

12 Ccedilekim Ortamının Belirlenmesi

Ccedilekim yapılacak ortamın belirlenmesi iccedilin ccedilekimi yapılacak konunun vereceği mesaja

uygun mekacircnlarortamlar belirlenmeli ya da oluĢturulmalıdır Ccedilekimde kullanılacak uumlruumln ve

modellerin ccedilekim ortamı ile uyum sağlaması gerekir Kullanılan ortammekacircn uumlruumlnuuml

hapsetmemeli oumlzellikleri ile birlikte ortaya ccedilıkartmalıdır Mekacircn tamamen tamamlayıcı rol

uumlstlenmeli esas konunun oumlnuumlne geccedilmemelidir Ccedilekim ortamlarının belirlenmesinde ayrıca

renk ıĢığın Ģiddeti ıĢığın geliĢ youmlnuuml ortamda bulunan materyaller goumlzden geccedilirilmeli

muumlmkuumlnse gereksiz olanlar ayıklanmalıdır

Ccedilekim yapılacak yer kamuya ait bir mekacircn olabileceği gibi Ģahıslara ya da vakıf ve

derneklere ait mekacircnlar da olabilir Her durumda izin alınması gerektiği unutulmamalı

planlama ve mekacircn seccedilimi ona goumlre yapılmalıdır Ccedilekimlerin kapalı mekacircnda mı yoksa accedilık

alanda mı yapılacağı da oumlnemli bir ayrıntıdır Kapalı mekacircn da yapılacak ccedilekimlerde ıĢık

kaynaklarına ve diğer aksesuarlara ihtiyaccedil duyulacaktır Accedilık havada oumlrneğin bir arkeolojik

alanda ccedilekim yaparken ıĢık kaynağına ihtiyaccedil duymayabilirsiniz ama uymanız gereken bazı

noktalar olduğunu unutmamalısınız

Eski eserlerin ccedilekimleri sırasında materyalin ne gibi iĢlevi olduğunu bilmek

fotoğrafccedilının bakıĢ accedilısını da etkiler O yuumlzden ccedilekim iccedilin oumlzellikle oumlren yerlerine ya da

muumlzelere gitmeden oumlnce o youmlre hakkında ve eserlerin niteliği hakkında akademisyenlerin

yazdıklarını en azından popuumller yayınları incelemek ve bilgi almak ccedilok doğru bir yaklaĢım

olacaktır

5

Fotoğraf 12 Oumlzel izin gerektiren mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Arkeolojik eserlerin fotoğraflanması sırasında ıĢığın ccedilok oumlnemli bir unsur olduğu

unutulmamalıdır Oumlzellikle arkeolojik eserlerin yapısı itibariyle sert ıĢıkta detaylar

kaybolacaktır GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zamanlardır

Oumlzellikle de detaylara vuran goumllgelerin de oumlnlenmesi gerekir

6

Fotoğraf 13 Tarihi mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Genellikle oumlren yerleri yaz aylarında dolaĢılır Bu yuumlzden de hava koĢulları estetik

anlamda ccedilok muumlsait olmaz Havanın kapalı olduğu zamanlarda bulut kuumlmeleri ile arkeolojik

eserlerin uyumu ccedilok hoĢ bir goumlruumlntuuml oluĢturmayabilir ama accedilık ve berrak bir hava ccedilekim iccedilin

uygun bir ortam oluĢturabilir

Fotoğraf 14 Farklı organizasyonlar iccedilin ccedilekim yapmaya uygun bir mekan

7

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayıp fotoğraf ccedilekim organizasyonunda uygun ortam

sağlayarak ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olunuz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

MuumlĢteri ve uumlruumlnkonu hakkında oumln

araĢtırma yapınız

Daha oumlnce yapılmıĢ ccedilalıĢmaları

inceleyiniz

MuumlĢteriyle tanıĢınız

Dikkatli olunuz

Guumller yuumlzluuml olunuz

MuumlĢterinin tam olarak ne istediğini

anlamaya ccedilalıĢınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

oumlzelliklerini oumlğreniniz Vurgulanacak noktaları not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

piyasadaki rekabet guumlcuumlnuuml araĢtırınız

Rakip uumlruumlnkonunun bu konudaki

ccedilalıĢmalarını inceleyiniz

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

medyada kullanılacağı yerleri oumlğrenin Not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

ccedilekim yerini belirleyiniz

Ccedilekim yapılacak yerin fiziki koĢullarını

dikkate almayı unutmayınız

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

8

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim iccedilin gerekli bilgiler temin ettiniz mi

2 Ccedilekim yapılacak ortam konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi aldınız mı

3 Ccedilekim program hazırladınız mı

4 Ġstediğiniz kompozisyonun ne olduğunu duumlĢuumlnduumlnuumlz muuml

5 Kullanacağınız ıĢık kaynağını belirlediniz mi

6 Kullanacağınız materyalleri listelediniz mi

7 Ccedilekim iccedilin ideal fiziki ortamı kafanızda tasarladınız mı

8 Zamanı verimli kullandınız mı

9 Organizasyonun oumlnemini kavrayabildiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

9

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenli yapılması iccedilin aĢağıdakilerden hangisi oumlncelikli

yapılmalıdır

A Ekipman temini

B IĢık

C Plan

D Ccedilekim

2 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi kimlerden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Kalfa

C ĠĢyeri sahibi

D Yetkili uzman kiĢi

3 Ccedilekim yapılacak ortam ile ilgili kesin bilgi sahibi nasıl olunur

A Mekacircnı goumlrerek inceleyerek

B ArkadaĢlardan bilgi alarak

C Ġnternetten bakarak

D Telefondan arayarak

4 Ccedilekim yapılacak konu uumlruumln ile ilgili bilgiler nasıl not alınmadır

A Hafızada tutarak

B Plan defterine yazarak

C Telefon kısa mesaj ile

D Yanımızdaki personele soumlyleyerek

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olmanın gerekli olmasının nedeni

aĢağıdakilerden hangisidir

A Kuumlltuumlrluuml olmak

B GoumlsteriĢ

C ĠĢlerimizi kolaylaĢtırmak

D Basın ve reklam

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

10

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim iccedilin

gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz hazırlayabileceksiniz

Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢme oumlrnekleri araĢtırınız

Farklı ccedilekimler iccedilin soumlzleĢmeler arasındasın da farklılıklarının nedenini

bulmaya ccedilalıĢınız

SoumlzleĢme maddelerini tek tek inceleyerek goumlrev ve sorumlulukları kavramaya

ccedilalıĢınız

SoumlzleĢmede geccedilen parasal konulara dikkat ediniz

2 SOumlZLEġME HAZIRLAMAK

21 SoumlzleĢme

211 Tanımı

Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara soumlzleĢme denir Tarafların birbirine uygun irade

accedilıklamalarıyla yapılan bir hukuki iĢlem olan soumlzleĢmenin genel olarak belirli bir biccedilimde

yapılması zorunlu değildir Ama bazı tuumlr soumlzleĢmelerin belirli biccedilimde yapılması yasalarda

oumlngoumlruumllmuumlĢtuumlr Oumlrneğin taĢınmaz malların satıĢ soumlzleĢmesinin resmi biccedilimde yapılması

zorunludur SoumlzleĢmenin yazılı biccedilimde yapılması anlaĢmazlık durumunda kanıtlamayı

kolaylaĢtırmak iccedilin de yararlıdır ĠĢimizle ilgili soumlzleĢme hazırlarken verilen hizmetler goumlz

oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

SoumlzleĢme taraflardan birinin yaptığı bir oumlnerinin karĢı taraf ya da oumlteki taraflarca

benimsenmesiyle oluĢur Bir soumlzleĢmede tarafların karĢılıklı ccedilıkarları bulunur Oumlrneğin

herhangi bir konu uumlruumln ile ilgili fotoğraf ccedilekimi yaparken standart ccedilekim fiyatları ve

oumlzellikleri soumlzluuml olarak soumlylenirse soumlzluuml bir soumlzleĢmedir MuumlĢteri bilgilendirildikten sonra

imza karĢılığı karĢılıklı soumlzleĢme yapılır SipariĢ uumlruumln formu doldurulur Alınan kapora ve

uumlcret sipariĢ formunda yer alır Uumlruumlnuumln tesliminde sorun ccedilıkmaması iccedilin gerekli accedilıklamalar

not alınır Bu durumda soumlzleĢme yapılmıĢ ve soumlzleĢme koĢulları yerine getirilmiĢtir

Bir soumlzleĢmenin geccedilerli olması iccedilin tarafların soumlzleĢmeyi oumlzguumlr iradeleriyle ve bilinccedilli

olarak yapmıĢ olmaları gereklidir Taraflardan birinin zorlanması korkutulması ya da

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

11

aldatılması yoluyla yapılan soumlzleĢmeler geccedilersizdir Yasalara goumlre ergin sayılmayanlar akıl

hastaları ccedilocuklar soumlzleĢme yapamaz Konusu yasalara ya da ahlaka aykırı soumlzleĢmeler de

yapılamaz

SoumlzleĢmenin taraflarından biri soumlzleĢmede belirtilmiĢ olan yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine

getirmezse karĢı taraf mahkemeye baĢvurabilir Mahkeme haksız tarafı yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml

yerine getirmeye zorlar ya da soumlzleĢmeye uyulmasından doğan zararın oumldenmesine karar

verir Tazminat denen bu oumldemeye karar verilmesi iccedilin zarar goumlren taraf zararını kanıtlar

212 Oumlnemi

ĠĢ soumlzleĢmeleri ileride muumlĢteri ile iĢveren arasında ccedilıkacak ihtilaflarda

(uyuĢmazlıklarda) yargı yoluna baĢvurulduğu takdirde iĢvereni yargı karĢısında zor durumda

bırakabilir Bu amaccedilla her iki tarafın Ģuumlphe ve kuĢku iccedilinde kalmamaları iccedilin soumlzleĢme

yapılması gereklidir

SoumlzleĢme her iki tarafın haklarını yasal guumlvece altına alır Daha sonradan

verilenalınan hizmet ile ilgili doğabilecek her tuumlrluuml anlaĢmazlıklarda mahkeme iki taraf

arasında yapılan yazılı soumlzleĢmeye bakarak huumlkuumlm verecektir SoumlzleĢmeler taraflar

arasındaki anlaĢmazlıkların ccediloumlzuumlmuumlnde en oumlnemli belgedir

213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

SoumlzleĢme formu hazırlarken yasal olarak dikkat edilmesi gereken hususlar Ģunlardır

2131 Bir soumlzleĢmede bulunması gereken hususlar

Her soumlzleĢmede mutlaka yer alması gereken bazı hususlar vardır ve soumlzleĢmeler

bunları kapsayacak Ģekilde yapılmalıdır Oumlncelikle soumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir

soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği

tespit edilmelidir Bununla beraber soumlzleĢme hazırlama tekniğine dayanarak hazırlandığı

konudan dolayı ayrıcalık arz edenler hariccedil olmak uumlzere bir soumlzleĢme de yer alması gereken

en oumlnemli hususlar Ģunlardır

SoumlzleĢmenin baĢlığı Bu sayede ilk bakıĢta soumlzleĢmenin tanınması ne tuumlr bir

soumlzleĢme olduğunun anlaĢılması soumlzleĢmenin tamamının okunmasına gerek

kalmadan anlaĢılabilir

SoumlzleĢmenin tarihi SoumlzleĢmenin yapıldığı tarihin gereklidirTarihin

soumlzleĢmenin baĢına yazılması ile sonuna yazılması arasında bir fark yoktur

Tarihin oumlnuumlne soumlzleĢmenin yapıldığı yerin de yazılması faydalı olur Tarih ve

yerin soumlzleĢmenin sonuna imzalardan oumlnce tekrar yazılması da muumlmkuumlnduumlr

Tarafların isimleriSoumlzleĢmelere gerccedilek kiĢilerin ad ve soyadları tuumlzel

kiĢilerin ise tacir oldukları takdirde ticari unvanları dahil tam olarak adresleri ile

birlikte yazılmalıdır

SoumlzleĢmenin konusu Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerine geccedilmeden oumlnce

konunun belirtilmesinde fayda vardır Konu soumlzleĢmenin kısa bir oumlzetidir

12

Burada soumlzleĢmede amaccedillanan temel noktalar ayrıntıya girmeden anlaĢılır ve

soumlzleĢmenin niteliğini ortaya koyacak Ģekilde belirtilmelidir

Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri SoumlzleĢmede tarafların hak ve

yuumlkuumlmluumlluumlkleri teredduumlde yer bırakmayacak Ģekilde kaleme alınmalı ve bu

boumlluumlmuumln soumlzleĢmenin konusunu takip etmesinde fayda vardır Buraya

soumlzleĢmenin ifa edileceği yer ve zamanın da belirtilmesinde yargılama usuluumlne

ters duumlĢmemek Ģartıyla yetki Ģartına yani ccedilıkacak muhtemel uyuĢmazlıkların

nerede ccediloumlzuumlleceğini belirten huumlkuumlmlere de yer vermekte fayda vardır Ayrıca

tarafların isteğine goumlre tahkim Ģartı da soumlzleĢmede yer alabilir

SoumlzleĢmenin yerine getirilmemesinin muumleyyideleri ve cezai Ģart Hukukumuz bu gibi huumlkuumlmlere kanuna ahlaka ve kiĢilik haklarına aykırı

nitelikte ve imkacircnsız olmadığı suumlrece izin vermektedir

SoumlzleĢmede yer alan yuumlkuumlmluumlluumlkler karĢılığı taraflarca verilecek

teminatlar Bu teminatlar Ģahsi veya ayni (maddi hak) olabilir Uygulamada en

ccedilok karĢılaĢılan tuumlr kefalettir Menkul veya gayrimenkul rehinine de

baĢvurulabilmektedir SoumlzleĢmenin en azından kefalet iliĢkisi ile desteklenmesi

tarafların edimlerini yerine getirmeleri sırasında daha huzurlu olmalarını sağlar

SoumlzleĢmenin sonuna tarafların ad ve soyadları yazılmalı ve soumlzleĢme

taraflarca imzalanmalıdır Tarafların imzalamasından oumlnce soumlzleĢmenin kaccedil

nuumlsha olduğu belirtilmelidir SoumlzleĢme el ile yazılabileceği gibi bilgisayar

daktilo veya diğer yazı araccedilları ile de yazılabilir Ancak imzaların kesinlikle el

ile atılması gereklidir SoumlzleĢme bir sayfadan daha fazla ise tarafların diğer

sayfaları da paraflamaları yerinde olur Eğer soumlzleĢme ile sadece bir tek taraf

yuumlkuumlmluumlluumlk altına giriyorsa bu durumda bu tarafın imzasının soumlzleĢmede yer

alması zorunludur Diğer tarafın ise zorunlu olmadığı hacirclde soumlzleĢmeyi

imzalamasında bir sakınca yoktur

Oumlzellikle teknik hususları iccedileren soumlzleĢmelerin yapıldığı durumlarda bu

soumlzleĢmeyi tamamlamak teknik hususları accedilıklamak uumlzere soumlzleĢmeye bazı

bilgi ve belgelerin eklenmesi gerekebilir Bu bilgi ve belgeler soumlzleĢmenin en

sonuna adedine goumlre ek veya ekler baĢlığı ile eklenmelidir Birden fazla ek

bulunması durumunda bu eklerin numaralanması ve her bir ekin baĢına kısaca

konusunun yazılması soumlzleĢmenin accedilıklık ve anlaĢılırlığının sağlanması

bakımından oumlnemlidir Zorunluluk olmasa da bu eklerin taraflarca

imzalanmasında fayda vardır

2132 Tarafların soumlzleĢme ile ne istediklerinin tam olarak belirlenmesi gerekir

SoumlzleĢme hazırlarken dikkate alınması gereken en oumlnemli husus soumlzleĢmenin

tarafların isteklerini tam olarak yansıtması ve muumlmkuumln olduğu oumllccediluumlde ileride taraflar

arasında uyuĢmazlığa yer vermeyecek biccedilimde kaleme alınması gerekir Ayrıca soumlzleĢmenin

uyuĢmazlık ccedilıktığı durumlarda da taraflar arsındaki uyuĢmazlığı gidermeye ve en azından

asgariye indirmeye youmlnelik huumlkuumlmleri kapsaması gereklidir

13

Bir soumlzleĢmenin yapılması iccedilin oumlncelikle o soumlzleĢmeyi yapmak isteyen kiĢilerin

karĢılıklı olarak soumlzleĢme yapma isteklerini ortaya koymaları gerekir Taraflar bu isteklerini

fiilen bir araya gelerek ortaya koyabilecekleri gibi yasal olarak ta yapılması gerekliğini

belirtmeleri gerekir Tarafların karĢılıklı istek ve iradelerini beyan ettikleri bu aĢamadadikkat

edilmesi gereken husus tarafların bireysel olarak soumlzleĢme yapmakla ne istediklerini ve

hangi amaccedilla o soumlzleĢmeyi yaptıklarını bilmeleridir Bundan baĢka tarafların soumlzleĢmeye

iliĢkin istek ve amaccedillarının birbirleriyle uyumlu olması yani iradelerin aynı amaca youmlnelmiĢ

olması gerekir

2133 SoumlzleĢmenin hukuksal niteliğinin ve sonuccedillarının tespiti ve bir taslağın

hazırlanması

Taraflar soumlzleĢmenin ilgili hukuk dalını saptamak ve eğer mevcutsa soumlzleĢmeyi

doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hukuki duumlzenlemeleri yargı kararlarını bulmak ve

genel olarak soumlzleĢmenin hukuki ccedilerccedilevesini belirlemeleri gerekir

Muumlteakiben de taraflar soumlzleĢmeyi buumltuumlnuumlyle ele alıp bir değerlendirme yapmalı ve bir

taslak hazırlamalıdır

2134 SoumlzleĢmenin Ģeklinin tespiti

Hukukumuzda soumlzleĢme Ģartı ilkesinin bir goumlruumlnuumlmuuml olarak Ģekil serbestisi ilkesi

geccedilerlidir Borccedillar Kanunumuzun 11I inci maddesinde akdin sıhhati kanunda sarahat

olmadıkccedila hiccedilbir şekle tabi değildir denilmek suretiyle bu ilke accedilıkccedila belirtilmiĢtir Ancak

yine aynı huumlkuumlmden bu ilkeye kanunda belirtilen hacircllerde bazı istisnalar getirilmiĢ olduğu da

anlaĢılmaktadır Kanun tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin bu

Ģekle uyularak yapılması zorunludur Aksi takdirde soumlzleĢme geccedilersizdir Ancak kanunda

herhangi bir Ģekil zorunluluğu getirilmemiĢse taraflar soumlzleĢmeyi istedikleri gibi yapabilirler

Bu durumda soumlzluuml olarak yapmak kolay gibi goumlzuumlkse de bu defa karĢımıza ispat sorunu

ccedilıkar Yargılama usuluumlne iliĢkin kanunumuza goumlre bir hakkın doğumu duumlĢuumlruumllmesi devri

değiĢtirilmesi yenilenmesi ertelenmesi ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki iĢlemlerin

yapıldıkları zamanki miktar veya değeri belli bir miktarı geccediltiği takdirde senetle ispat

olunması gerekir Bu sebeple aralarında uyuĢmazlık ccedilıktığı takdirde ispat kolaylığı sağlamak

ve tarafların hak kaybına uğramasını engellemek iccedilin soumlzleĢmelerin yazılı Ģekilde yapılması

uygun olur

2135 Yazılı olarak yapılan bir soumlzleĢmenin incelenmesi sırasında sorulması gereken

sorular Ģunlardır

SoumlzleĢmenin yeteri kadar accedilık ve anlaĢılır olup olmadığı SoumlzleĢmede yazım kurallarına uyulup uyulmadığı SoumlzleĢmenin bir soumlzleĢmede bulunması gereken tuumlm hususları kapsayıp

kapsamadığı SoumlzleĢmede gereksiz ayrıntıdan kaccedilınılıp kaccedilınılmadığı SoumlzleĢmenin bir buumltuumlnluumlk teĢkil edip etmediği SoumlzleĢmenin ilgili yasal huumlkuumlm ve kavramlara uygun olup olmadığı SoumlzleĢmede tarafların istek ve amaccedillarının yeterince goumlzetilip goumlzetilmediği

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

1

GĠRĠġ

Sevgili Oumlğrenci

Bir fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenlemeden oumlnce organizasyon ile ilgili plan

yapmak gerekli izinleri almak ve yapılacak ccedilekim ile ilgili oumlnceden bilgi almak gereklidir

Fotoğraf ccedilekim organizasyonunun bir plan ccedilerccedilevesinde yapılması gerektiğini

biliyorsunuz Yapılan plan ccedilerccedilevesinde guumlvenli ve tedbirli ccedilekim yapmak ccedilekim

organizasyonları iccedilin ccedilok oumlnemlidir

BaĢarılı bir fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin uygun mekacircn kompozisyon ıĢık ve guumlvenlik

Ģartları oluĢturulduktan sonra iĢe baĢlamak gerekir

Doğru fotoğraf ccedilekimi yapabilmek iccedilin oumlncelikle mekana uygun araccedil- gereccedil ve uumlruumln

oumlzeliklerine goumlre ekipman temin etmek ıĢığı ve kompozisyonu ayarlamak oumlncelikle

yapılması gereken iĢlerdir

Bu moduumllde fotoğraf ccedilekim organizasyonu iccedilin gerekli olan bilgileri beceriye

doumlnuumlĢtuumlrerek hem fotoğraf ccedilekim organizasyonu hem de fotoğraf ccedilekimi yapmıĢ olacaksınız

GĠRĠġ

2

3

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash1

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim

yapılacak konuuumlruumln ile ilgili muumlĢteriyle goumlruumlĢerek eksiksiz bilgi alabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekim organizasyonun da ccedilekim yapılacak konu ile ilgili araĢtırma

yaparak arkadaĢlarınızla paylaĢınız

Ccedilekim yapılacak uumlruumln ile ilgili araĢtırma yaparak bilgi toplayıp dokuumlman

hazırlayarak arkadaĢlarınızla paylaĢınız

Ccedilekim yapılacak uumlruumln ve ortam ile ilgili daha oumlnce ccedilekilmiĢ fotoğraflar varsa

temin edip inceleme yapınız

Ccedilekim yapılacak konu ve uumlruumln ile ilgili muumlĢterilerle goumlruumlĢerek bilgi sahibi

olunuz

1 CcedilEKĠM HAKKINDA GOumlRUumlġME YAPMAK

11 Ccedilekilecek KonuUumlruumln Hakkında Bilgi Toplanırken Dikkat

Edilmesi Gereken Noktalar

Ccedilekim yapılacak organizasyonun nasıl bir organizasyon olduğu ve nerede yapılacağı

ccedilekim ekibi accedilısından oumlnemlidir Organizasyon deyince birbirinden farklı etkinlikler akla

gelmektedir Bu organizasyonlar duumlğuumln niĢan doğum doğum guumlnuuml suumlnnet cenaze toumlreni

dernek toplantıları konferans mezuniyet toumlrenleri ve daha geniĢ halk kitlelerinin katılımıyla

gerccedilekleĢtirilen festival Ģenlik anma guumlnleri ve spor karĢılaĢmaları da olabilir Ya da bir

uumlruumlnuumln bir yerin ya da bir olayın tanıtımı amacıyla tarihi bir mekacircnda veya oumlzel mekacircnlarda

belli bir plan dahilinde yapılan fotoğraf ccedilekimleri de olabilir

Oumlncelikle yapılması gereken hizmet isteyen kiĢi ya da kuruluĢlarla bir goumlruumlĢme

yapmak ve onların ne istediklerini iyi anlamak gerekiyor Ekibinizdeki eleman ve

ekipmanlar ile bilgi ve deneyimlerinizi de ortaya koyarak verebileceğiniz hizmetleri accedilıkccedila

anlatmanız gerekiyor Bu goumlruumlĢme sırasında hizmeti alan tarafın hizmeti verene

(fotoğrafccedilıorganizatoumlr) bir takım sorularla alacağı hizmeti tam olarak netleĢtirmelidir

Ccedilekimin yapılacağı mekacircnda hizmet alan kiĢi ya da kiĢilerle birlikte oumln inceleme yapılması

kuĢkusuz faydalı olacaktır Ccedilekim organizasyonu ile ilgili ayrıntılar goumlruumlĢuumlluumlp verilecek

hizmet ve uumlruumlnler soumlzleĢmeye eklenmelidir

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash1

ARAġTIRMA

4

Fotoğraf 11 Farklı ccedilekim organizasyonlarından goumlruumlntuumller

Fotoğraf ccedilekimi oumlncesinde ccedilekimin yapılacağı mekan teknik olarak incelenmeli

ccedilekimi yapılacak konunun konumuna goumlre ıĢığın geliĢ youmlnuuml ccedilekim accedilısı kullanılacak

ekipman ve aksesuarlar ile ıĢık kaynakları tespit edilmeli ve gerekli notlar alınarak

muumlmkuumlnse kullanılacak modellerle birlikte prova ccedilekimler yapılmalıdır

12 Ccedilekim Ortamının Belirlenmesi

Ccedilekim yapılacak ortamın belirlenmesi iccedilin ccedilekimi yapılacak konunun vereceği mesaja

uygun mekacircnlarortamlar belirlenmeli ya da oluĢturulmalıdır Ccedilekimde kullanılacak uumlruumln ve

modellerin ccedilekim ortamı ile uyum sağlaması gerekir Kullanılan ortammekacircn uumlruumlnuuml

hapsetmemeli oumlzellikleri ile birlikte ortaya ccedilıkartmalıdır Mekacircn tamamen tamamlayıcı rol

uumlstlenmeli esas konunun oumlnuumlne geccedilmemelidir Ccedilekim ortamlarının belirlenmesinde ayrıca

renk ıĢığın Ģiddeti ıĢığın geliĢ youmlnuuml ortamda bulunan materyaller goumlzden geccedilirilmeli

muumlmkuumlnse gereksiz olanlar ayıklanmalıdır

Ccedilekim yapılacak yer kamuya ait bir mekacircn olabileceği gibi Ģahıslara ya da vakıf ve

derneklere ait mekacircnlar da olabilir Her durumda izin alınması gerektiği unutulmamalı

planlama ve mekacircn seccedilimi ona goumlre yapılmalıdır Ccedilekimlerin kapalı mekacircnda mı yoksa accedilık

alanda mı yapılacağı da oumlnemli bir ayrıntıdır Kapalı mekacircn da yapılacak ccedilekimlerde ıĢık

kaynaklarına ve diğer aksesuarlara ihtiyaccedil duyulacaktır Accedilık havada oumlrneğin bir arkeolojik

alanda ccedilekim yaparken ıĢık kaynağına ihtiyaccedil duymayabilirsiniz ama uymanız gereken bazı

noktalar olduğunu unutmamalısınız

Eski eserlerin ccedilekimleri sırasında materyalin ne gibi iĢlevi olduğunu bilmek

fotoğrafccedilının bakıĢ accedilısını da etkiler O yuumlzden ccedilekim iccedilin oumlzellikle oumlren yerlerine ya da

muumlzelere gitmeden oumlnce o youmlre hakkında ve eserlerin niteliği hakkında akademisyenlerin

yazdıklarını en azından popuumller yayınları incelemek ve bilgi almak ccedilok doğru bir yaklaĢım

olacaktır

5

Fotoğraf 12 Oumlzel izin gerektiren mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Arkeolojik eserlerin fotoğraflanması sırasında ıĢığın ccedilok oumlnemli bir unsur olduğu

unutulmamalıdır Oumlzellikle arkeolojik eserlerin yapısı itibariyle sert ıĢıkta detaylar

kaybolacaktır GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zamanlardır

Oumlzellikle de detaylara vuran goumllgelerin de oumlnlenmesi gerekir

6

Fotoğraf 13 Tarihi mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Genellikle oumlren yerleri yaz aylarında dolaĢılır Bu yuumlzden de hava koĢulları estetik

anlamda ccedilok muumlsait olmaz Havanın kapalı olduğu zamanlarda bulut kuumlmeleri ile arkeolojik

eserlerin uyumu ccedilok hoĢ bir goumlruumlntuuml oluĢturmayabilir ama accedilık ve berrak bir hava ccedilekim iccedilin

uygun bir ortam oluĢturabilir

Fotoğraf 14 Farklı organizasyonlar iccedilin ccedilekim yapmaya uygun bir mekan

7

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayıp fotoğraf ccedilekim organizasyonunda uygun ortam

sağlayarak ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olunuz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

MuumlĢteri ve uumlruumlnkonu hakkında oumln

araĢtırma yapınız

Daha oumlnce yapılmıĢ ccedilalıĢmaları

inceleyiniz

MuumlĢteriyle tanıĢınız

Dikkatli olunuz

Guumller yuumlzluuml olunuz

MuumlĢterinin tam olarak ne istediğini

anlamaya ccedilalıĢınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

oumlzelliklerini oumlğreniniz Vurgulanacak noktaları not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

piyasadaki rekabet guumlcuumlnuuml araĢtırınız

Rakip uumlruumlnkonunun bu konudaki

ccedilalıĢmalarını inceleyiniz

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

medyada kullanılacağı yerleri oumlğrenin Not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

ccedilekim yerini belirleyiniz

Ccedilekim yapılacak yerin fiziki koĢullarını

dikkate almayı unutmayınız

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

8

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim iccedilin gerekli bilgiler temin ettiniz mi

2 Ccedilekim yapılacak ortam konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi aldınız mı

3 Ccedilekim program hazırladınız mı

4 Ġstediğiniz kompozisyonun ne olduğunu duumlĢuumlnduumlnuumlz muuml

5 Kullanacağınız ıĢık kaynağını belirlediniz mi

6 Kullanacağınız materyalleri listelediniz mi

7 Ccedilekim iccedilin ideal fiziki ortamı kafanızda tasarladınız mı

8 Zamanı verimli kullandınız mı

9 Organizasyonun oumlnemini kavrayabildiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

9

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenli yapılması iccedilin aĢağıdakilerden hangisi oumlncelikli

yapılmalıdır

A Ekipman temini

B IĢık

C Plan

D Ccedilekim

2 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi kimlerden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Kalfa

C ĠĢyeri sahibi

D Yetkili uzman kiĢi

3 Ccedilekim yapılacak ortam ile ilgili kesin bilgi sahibi nasıl olunur

A Mekacircnı goumlrerek inceleyerek

B ArkadaĢlardan bilgi alarak

C Ġnternetten bakarak

D Telefondan arayarak

4 Ccedilekim yapılacak konu uumlruumln ile ilgili bilgiler nasıl not alınmadır

A Hafızada tutarak

B Plan defterine yazarak

C Telefon kısa mesaj ile

D Yanımızdaki personele soumlyleyerek

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olmanın gerekli olmasının nedeni

aĢağıdakilerden hangisidir

A Kuumlltuumlrluuml olmak

B GoumlsteriĢ

C ĠĢlerimizi kolaylaĢtırmak

D Basın ve reklam

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

10

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim iccedilin

gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz hazırlayabileceksiniz

Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢme oumlrnekleri araĢtırınız

Farklı ccedilekimler iccedilin soumlzleĢmeler arasındasın da farklılıklarının nedenini

bulmaya ccedilalıĢınız

SoumlzleĢme maddelerini tek tek inceleyerek goumlrev ve sorumlulukları kavramaya

ccedilalıĢınız

SoumlzleĢmede geccedilen parasal konulara dikkat ediniz

2 SOumlZLEġME HAZIRLAMAK

21 SoumlzleĢme

211 Tanımı

Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara soumlzleĢme denir Tarafların birbirine uygun irade

accedilıklamalarıyla yapılan bir hukuki iĢlem olan soumlzleĢmenin genel olarak belirli bir biccedilimde

yapılması zorunlu değildir Ama bazı tuumlr soumlzleĢmelerin belirli biccedilimde yapılması yasalarda

oumlngoumlruumllmuumlĢtuumlr Oumlrneğin taĢınmaz malların satıĢ soumlzleĢmesinin resmi biccedilimde yapılması

zorunludur SoumlzleĢmenin yazılı biccedilimde yapılması anlaĢmazlık durumunda kanıtlamayı

kolaylaĢtırmak iccedilin de yararlıdır ĠĢimizle ilgili soumlzleĢme hazırlarken verilen hizmetler goumlz

oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

SoumlzleĢme taraflardan birinin yaptığı bir oumlnerinin karĢı taraf ya da oumlteki taraflarca

benimsenmesiyle oluĢur Bir soumlzleĢmede tarafların karĢılıklı ccedilıkarları bulunur Oumlrneğin

herhangi bir konu uumlruumln ile ilgili fotoğraf ccedilekimi yaparken standart ccedilekim fiyatları ve

oumlzellikleri soumlzluuml olarak soumlylenirse soumlzluuml bir soumlzleĢmedir MuumlĢteri bilgilendirildikten sonra

imza karĢılığı karĢılıklı soumlzleĢme yapılır SipariĢ uumlruumln formu doldurulur Alınan kapora ve

uumlcret sipariĢ formunda yer alır Uumlruumlnuumln tesliminde sorun ccedilıkmaması iccedilin gerekli accedilıklamalar

not alınır Bu durumda soumlzleĢme yapılmıĢ ve soumlzleĢme koĢulları yerine getirilmiĢtir

Bir soumlzleĢmenin geccedilerli olması iccedilin tarafların soumlzleĢmeyi oumlzguumlr iradeleriyle ve bilinccedilli

olarak yapmıĢ olmaları gereklidir Taraflardan birinin zorlanması korkutulması ya da

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

11

aldatılması yoluyla yapılan soumlzleĢmeler geccedilersizdir Yasalara goumlre ergin sayılmayanlar akıl

hastaları ccedilocuklar soumlzleĢme yapamaz Konusu yasalara ya da ahlaka aykırı soumlzleĢmeler de

yapılamaz

SoumlzleĢmenin taraflarından biri soumlzleĢmede belirtilmiĢ olan yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine

getirmezse karĢı taraf mahkemeye baĢvurabilir Mahkeme haksız tarafı yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml

yerine getirmeye zorlar ya da soumlzleĢmeye uyulmasından doğan zararın oumldenmesine karar

verir Tazminat denen bu oumldemeye karar verilmesi iccedilin zarar goumlren taraf zararını kanıtlar

212 Oumlnemi

ĠĢ soumlzleĢmeleri ileride muumlĢteri ile iĢveren arasında ccedilıkacak ihtilaflarda

(uyuĢmazlıklarda) yargı yoluna baĢvurulduğu takdirde iĢvereni yargı karĢısında zor durumda

bırakabilir Bu amaccedilla her iki tarafın Ģuumlphe ve kuĢku iccedilinde kalmamaları iccedilin soumlzleĢme

yapılması gereklidir

SoumlzleĢme her iki tarafın haklarını yasal guumlvece altına alır Daha sonradan

verilenalınan hizmet ile ilgili doğabilecek her tuumlrluuml anlaĢmazlıklarda mahkeme iki taraf

arasında yapılan yazılı soumlzleĢmeye bakarak huumlkuumlm verecektir SoumlzleĢmeler taraflar

arasındaki anlaĢmazlıkların ccediloumlzuumlmuumlnde en oumlnemli belgedir

213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

SoumlzleĢme formu hazırlarken yasal olarak dikkat edilmesi gereken hususlar Ģunlardır

2131 Bir soumlzleĢmede bulunması gereken hususlar

Her soumlzleĢmede mutlaka yer alması gereken bazı hususlar vardır ve soumlzleĢmeler

bunları kapsayacak Ģekilde yapılmalıdır Oumlncelikle soumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir

soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği

tespit edilmelidir Bununla beraber soumlzleĢme hazırlama tekniğine dayanarak hazırlandığı

konudan dolayı ayrıcalık arz edenler hariccedil olmak uumlzere bir soumlzleĢme de yer alması gereken

en oumlnemli hususlar Ģunlardır

SoumlzleĢmenin baĢlığı Bu sayede ilk bakıĢta soumlzleĢmenin tanınması ne tuumlr bir

soumlzleĢme olduğunun anlaĢılması soumlzleĢmenin tamamının okunmasına gerek

kalmadan anlaĢılabilir

SoumlzleĢmenin tarihi SoumlzleĢmenin yapıldığı tarihin gereklidirTarihin

soumlzleĢmenin baĢına yazılması ile sonuna yazılması arasında bir fark yoktur

Tarihin oumlnuumlne soumlzleĢmenin yapıldığı yerin de yazılması faydalı olur Tarih ve

yerin soumlzleĢmenin sonuna imzalardan oumlnce tekrar yazılması da muumlmkuumlnduumlr

Tarafların isimleriSoumlzleĢmelere gerccedilek kiĢilerin ad ve soyadları tuumlzel

kiĢilerin ise tacir oldukları takdirde ticari unvanları dahil tam olarak adresleri ile

birlikte yazılmalıdır

SoumlzleĢmenin konusu Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerine geccedilmeden oumlnce

konunun belirtilmesinde fayda vardır Konu soumlzleĢmenin kısa bir oumlzetidir

12

Burada soumlzleĢmede amaccedillanan temel noktalar ayrıntıya girmeden anlaĢılır ve

soumlzleĢmenin niteliğini ortaya koyacak Ģekilde belirtilmelidir

Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri SoumlzleĢmede tarafların hak ve

yuumlkuumlmluumlluumlkleri teredduumlde yer bırakmayacak Ģekilde kaleme alınmalı ve bu

boumlluumlmuumln soumlzleĢmenin konusunu takip etmesinde fayda vardır Buraya

soumlzleĢmenin ifa edileceği yer ve zamanın da belirtilmesinde yargılama usuluumlne

ters duumlĢmemek Ģartıyla yetki Ģartına yani ccedilıkacak muhtemel uyuĢmazlıkların

nerede ccediloumlzuumlleceğini belirten huumlkuumlmlere de yer vermekte fayda vardır Ayrıca

tarafların isteğine goumlre tahkim Ģartı da soumlzleĢmede yer alabilir

SoumlzleĢmenin yerine getirilmemesinin muumleyyideleri ve cezai Ģart Hukukumuz bu gibi huumlkuumlmlere kanuna ahlaka ve kiĢilik haklarına aykırı

nitelikte ve imkacircnsız olmadığı suumlrece izin vermektedir

SoumlzleĢmede yer alan yuumlkuumlmluumlluumlkler karĢılığı taraflarca verilecek

teminatlar Bu teminatlar Ģahsi veya ayni (maddi hak) olabilir Uygulamada en

ccedilok karĢılaĢılan tuumlr kefalettir Menkul veya gayrimenkul rehinine de

baĢvurulabilmektedir SoumlzleĢmenin en azından kefalet iliĢkisi ile desteklenmesi

tarafların edimlerini yerine getirmeleri sırasında daha huzurlu olmalarını sağlar

SoumlzleĢmenin sonuna tarafların ad ve soyadları yazılmalı ve soumlzleĢme

taraflarca imzalanmalıdır Tarafların imzalamasından oumlnce soumlzleĢmenin kaccedil

nuumlsha olduğu belirtilmelidir SoumlzleĢme el ile yazılabileceği gibi bilgisayar

daktilo veya diğer yazı araccedilları ile de yazılabilir Ancak imzaların kesinlikle el

ile atılması gereklidir SoumlzleĢme bir sayfadan daha fazla ise tarafların diğer

sayfaları da paraflamaları yerinde olur Eğer soumlzleĢme ile sadece bir tek taraf

yuumlkuumlmluumlluumlk altına giriyorsa bu durumda bu tarafın imzasının soumlzleĢmede yer

alması zorunludur Diğer tarafın ise zorunlu olmadığı hacirclde soumlzleĢmeyi

imzalamasında bir sakınca yoktur

Oumlzellikle teknik hususları iccedileren soumlzleĢmelerin yapıldığı durumlarda bu

soumlzleĢmeyi tamamlamak teknik hususları accedilıklamak uumlzere soumlzleĢmeye bazı

bilgi ve belgelerin eklenmesi gerekebilir Bu bilgi ve belgeler soumlzleĢmenin en

sonuna adedine goumlre ek veya ekler baĢlığı ile eklenmelidir Birden fazla ek

bulunması durumunda bu eklerin numaralanması ve her bir ekin baĢına kısaca

konusunun yazılması soumlzleĢmenin accedilıklık ve anlaĢılırlığının sağlanması

bakımından oumlnemlidir Zorunluluk olmasa da bu eklerin taraflarca

imzalanmasında fayda vardır

2132 Tarafların soumlzleĢme ile ne istediklerinin tam olarak belirlenmesi gerekir

SoumlzleĢme hazırlarken dikkate alınması gereken en oumlnemli husus soumlzleĢmenin

tarafların isteklerini tam olarak yansıtması ve muumlmkuumln olduğu oumllccediluumlde ileride taraflar

arasında uyuĢmazlığa yer vermeyecek biccedilimde kaleme alınması gerekir Ayrıca soumlzleĢmenin

uyuĢmazlık ccedilıktığı durumlarda da taraflar arsındaki uyuĢmazlığı gidermeye ve en azından

asgariye indirmeye youmlnelik huumlkuumlmleri kapsaması gereklidir

13

Bir soumlzleĢmenin yapılması iccedilin oumlncelikle o soumlzleĢmeyi yapmak isteyen kiĢilerin

karĢılıklı olarak soumlzleĢme yapma isteklerini ortaya koymaları gerekir Taraflar bu isteklerini

fiilen bir araya gelerek ortaya koyabilecekleri gibi yasal olarak ta yapılması gerekliğini

belirtmeleri gerekir Tarafların karĢılıklı istek ve iradelerini beyan ettikleri bu aĢamadadikkat

edilmesi gereken husus tarafların bireysel olarak soumlzleĢme yapmakla ne istediklerini ve

hangi amaccedilla o soumlzleĢmeyi yaptıklarını bilmeleridir Bundan baĢka tarafların soumlzleĢmeye

iliĢkin istek ve amaccedillarının birbirleriyle uyumlu olması yani iradelerin aynı amaca youmlnelmiĢ

olması gerekir

2133 SoumlzleĢmenin hukuksal niteliğinin ve sonuccedillarının tespiti ve bir taslağın

hazırlanması

Taraflar soumlzleĢmenin ilgili hukuk dalını saptamak ve eğer mevcutsa soumlzleĢmeyi

doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hukuki duumlzenlemeleri yargı kararlarını bulmak ve

genel olarak soumlzleĢmenin hukuki ccedilerccedilevesini belirlemeleri gerekir

Muumlteakiben de taraflar soumlzleĢmeyi buumltuumlnuumlyle ele alıp bir değerlendirme yapmalı ve bir

taslak hazırlamalıdır

2134 SoumlzleĢmenin Ģeklinin tespiti

Hukukumuzda soumlzleĢme Ģartı ilkesinin bir goumlruumlnuumlmuuml olarak Ģekil serbestisi ilkesi

geccedilerlidir Borccedillar Kanunumuzun 11I inci maddesinde akdin sıhhati kanunda sarahat

olmadıkccedila hiccedilbir şekle tabi değildir denilmek suretiyle bu ilke accedilıkccedila belirtilmiĢtir Ancak

yine aynı huumlkuumlmden bu ilkeye kanunda belirtilen hacircllerde bazı istisnalar getirilmiĢ olduğu da

anlaĢılmaktadır Kanun tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin bu

Ģekle uyularak yapılması zorunludur Aksi takdirde soumlzleĢme geccedilersizdir Ancak kanunda

herhangi bir Ģekil zorunluluğu getirilmemiĢse taraflar soumlzleĢmeyi istedikleri gibi yapabilirler

Bu durumda soumlzluuml olarak yapmak kolay gibi goumlzuumlkse de bu defa karĢımıza ispat sorunu

ccedilıkar Yargılama usuluumlne iliĢkin kanunumuza goumlre bir hakkın doğumu duumlĢuumlruumllmesi devri

değiĢtirilmesi yenilenmesi ertelenmesi ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki iĢlemlerin

yapıldıkları zamanki miktar veya değeri belli bir miktarı geccediltiği takdirde senetle ispat

olunması gerekir Bu sebeple aralarında uyuĢmazlık ccedilıktığı takdirde ispat kolaylığı sağlamak

ve tarafların hak kaybına uğramasını engellemek iccedilin soumlzleĢmelerin yazılı Ģekilde yapılması

uygun olur

2135 Yazılı olarak yapılan bir soumlzleĢmenin incelenmesi sırasında sorulması gereken

sorular Ģunlardır

SoumlzleĢmenin yeteri kadar accedilık ve anlaĢılır olup olmadığı SoumlzleĢmede yazım kurallarına uyulup uyulmadığı SoumlzleĢmenin bir soumlzleĢmede bulunması gereken tuumlm hususları kapsayıp

kapsamadığı SoumlzleĢmede gereksiz ayrıntıdan kaccedilınılıp kaccedilınılmadığı SoumlzleĢmenin bir buumltuumlnluumlk teĢkil edip etmediği SoumlzleĢmenin ilgili yasal huumlkuumlm ve kavramlara uygun olup olmadığı SoumlzleĢmede tarafların istek ve amaccedillarının yeterince goumlzetilip goumlzetilmediği

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

2

3

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash1

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim

yapılacak konuuumlruumln ile ilgili muumlĢteriyle goumlruumlĢerek eksiksiz bilgi alabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekim organizasyonun da ccedilekim yapılacak konu ile ilgili araĢtırma

yaparak arkadaĢlarınızla paylaĢınız

Ccedilekim yapılacak uumlruumln ile ilgili araĢtırma yaparak bilgi toplayıp dokuumlman

hazırlayarak arkadaĢlarınızla paylaĢınız

Ccedilekim yapılacak uumlruumln ve ortam ile ilgili daha oumlnce ccedilekilmiĢ fotoğraflar varsa

temin edip inceleme yapınız

Ccedilekim yapılacak konu ve uumlruumln ile ilgili muumlĢterilerle goumlruumlĢerek bilgi sahibi

olunuz

1 CcedilEKĠM HAKKINDA GOumlRUumlġME YAPMAK

11 Ccedilekilecek KonuUumlruumln Hakkında Bilgi Toplanırken Dikkat

Edilmesi Gereken Noktalar

Ccedilekim yapılacak organizasyonun nasıl bir organizasyon olduğu ve nerede yapılacağı

ccedilekim ekibi accedilısından oumlnemlidir Organizasyon deyince birbirinden farklı etkinlikler akla

gelmektedir Bu organizasyonlar duumlğuumln niĢan doğum doğum guumlnuuml suumlnnet cenaze toumlreni

dernek toplantıları konferans mezuniyet toumlrenleri ve daha geniĢ halk kitlelerinin katılımıyla

gerccedilekleĢtirilen festival Ģenlik anma guumlnleri ve spor karĢılaĢmaları da olabilir Ya da bir

uumlruumlnuumln bir yerin ya da bir olayın tanıtımı amacıyla tarihi bir mekacircnda veya oumlzel mekacircnlarda

belli bir plan dahilinde yapılan fotoğraf ccedilekimleri de olabilir

Oumlncelikle yapılması gereken hizmet isteyen kiĢi ya da kuruluĢlarla bir goumlruumlĢme

yapmak ve onların ne istediklerini iyi anlamak gerekiyor Ekibinizdeki eleman ve

ekipmanlar ile bilgi ve deneyimlerinizi de ortaya koyarak verebileceğiniz hizmetleri accedilıkccedila

anlatmanız gerekiyor Bu goumlruumlĢme sırasında hizmeti alan tarafın hizmeti verene

(fotoğrafccedilıorganizatoumlr) bir takım sorularla alacağı hizmeti tam olarak netleĢtirmelidir

Ccedilekimin yapılacağı mekacircnda hizmet alan kiĢi ya da kiĢilerle birlikte oumln inceleme yapılması

kuĢkusuz faydalı olacaktır Ccedilekim organizasyonu ile ilgili ayrıntılar goumlruumlĢuumlluumlp verilecek

hizmet ve uumlruumlnler soumlzleĢmeye eklenmelidir

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash1

ARAġTIRMA

4

Fotoğraf 11 Farklı ccedilekim organizasyonlarından goumlruumlntuumller

Fotoğraf ccedilekimi oumlncesinde ccedilekimin yapılacağı mekan teknik olarak incelenmeli

ccedilekimi yapılacak konunun konumuna goumlre ıĢığın geliĢ youmlnuuml ccedilekim accedilısı kullanılacak

ekipman ve aksesuarlar ile ıĢık kaynakları tespit edilmeli ve gerekli notlar alınarak

muumlmkuumlnse kullanılacak modellerle birlikte prova ccedilekimler yapılmalıdır

12 Ccedilekim Ortamının Belirlenmesi

Ccedilekim yapılacak ortamın belirlenmesi iccedilin ccedilekimi yapılacak konunun vereceği mesaja

uygun mekacircnlarortamlar belirlenmeli ya da oluĢturulmalıdır Ccedilekimde kullanılacak uumlruumln ve

modellerin ccedilekim ortamı ile uyum sağlaması gerekir Kullanılan ortammekacircn uumlruumlnuuml

hapsetmemeli oumlzellikleri ile birlikte ortaya ccedilıkartmalıdır Mekacircn tamamen tamamlayıcı rol

uumlstlenmeli esas konunun oumlnuumlne geccedilmemelidir Ccedilekim ortamlarının belirlenmesinde ayrıca

renk ıĢığın Ģiddeti ıĢığın geliĢ youmlnuuml ortamda bulunan materyaller goumlzden geccedilirilmeli

muumlmkuumlnse gereksiz olanlar ayıklanmalıdır

Ccedilekim yapılacak yer kamuya ait bir mekacircn olabileceği gibi Ģahıslara ya da vakıf ve

derneklere ait mekacircnlar da olabilir Her durumda izin alınması gerektiği unutulmamalı

planlama ve mekacircn seccedilimi ona goumlre yapılmalıdır Ccedilekimlerin kapalı mekacircnda mı yoksa accedilık

alanda mı yapılacağı da oumlnemli bir ayrıntıdır Kapalı mekacircn da yapılacak ccedilekimlerde ıĢık

kaynaklarına ve diğer aksesuarlara ihtiyaccedil duyulacaktır Accedilık havada oumlrneğin bir arkeolojik

alanda ccedilekim yaparken ıĢık kaynağına ihtiyaccedil duymayabilirsiniz ama uymanız gereken bazı

noktalar olduğunu unutmamalısınız

Eski eserlerin ccedilekimleri sırasında materyalin ne gibi iĢlevi olduğunu bilmek

fotoğrafccedilının bakıĢ accedilısını da etkiler O yuumlzden ccedilekim iccedilin oumlzellikle oumlren yerlerine ya da

muumlzelere gitmeden oumlnce o youmlre hakkında ve eserlerin niteliği hakkında akademisyenlerin

yazdıklarını en azından popuumller yayınları incelemek ve bilgi almak ccedilok doğru bir yaklaĢım

olacaktır

5

Fotoğraf 12 Oumlzel izin gerektiren mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Arkeolojik eserlerin fotoğraflanması sırasında ıĢığın ccedilok oumlnemli bir unsur olduğu

unutulmamalıdır Oumlzellikle arkeolojik eserlerin yapısı itibariyle sert ıĢıkta detaylar

kaybolacaktır GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zamanlardır

Oumlzellikle de detaylara vuran goumllgelerin de oumlnlenmesi gerekir

6

Fotoğraf 13 Tarihi mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Genellikle oumlren yerleri yaz aylarında dolaĢılır Bu yuumlzden de hava koĢulları estetik

anlamda ccedilok muumlsait olmaz Havanın kapalı olduğu zamanlarda bulut kuumlmeleri ile arkeolojik

eserlerin uyumu ccedilok hoĢ bir goumlruumlntuuml oluĢturmayabilir ama accedilık ve berrak bir hava ccedilekim iccedilin

uygun bir ortam oluĢturabilir

Fotoğraf 14 Farklı organizasyonlar iccedilin ccedilekim yapmaya uygun bir mekan

7

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayıp fotoğraf ccedilekim organizasyonunda uygun ortam

sağlayarak ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olunuz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

MuumlĢteri ve uumlruumlnkonu hakkında oumln

araĢtırma yapınız

Daha oumlnce yapılmıĢ ccedilalıĢmaları

inceleyiniz

MuumlĢteriyle tanıĢınız

Dikkatli olunuz

Guumller yuumlzluuml olunuz

MuumlĢterinin tam olarak ne istediğini

anlamaya ccedilalıĢınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

oumlzelliklerini oumlğreniniz Vurgulanacak noktaları not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

piyasadaki rekabet guumlcuumlnuuml araĢtırınız

Rakip uumlruumlnkonunun bu konudaki

ccedilalıĢmalarını inceleyiniz

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

medyada kullanılacağı yerleri oumlğrenin Not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

ccedilekim yerini belirleyiniz

Ccedilekim yapılacak yerin fiziki koĢullarını

dikkate almayı unutmayınız

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

8

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim iccedilin gerekli bilgiler temin ettiniz mi

2 Ccedilekim yapılacak ortam konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi aldınız mı

3 Ccedilekim program hazırladınız mı

4 Ġstediğiniz kompozisyonun ne olduğunu duumlĢuumlnduumlnuumlz muuml

5 Kullanacağınız ıĢık kaynağını belirlediniz mi

6 Kullanacağınız materyalleri listelediniz mi

7 Ccedilekim iccedilin ideal fiziki ortamı kafanızda tasarladınız mı

8 Zamanı verimli kullandınız mı

9 Organizasyonun oumlnemini kavrayabildiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

9

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenli yapılması iccedilin aĢağıdakilerden hangisi oumlncelikli

yapılmalıdır

A Ekipman temini

B IĢık

C Plan

D Ccedilekim

2 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi kimlerden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Kalfa

C ĠĢyeri sahibi

D Yetkili uzman kiĢi

3 Ccedilekim yapılacak ortam ile ilgili kesin bilgi sahibi nasıl olunur

A Mekacircnı goumlrerek inceleyerek

B ArkadaĢlardan bilgi alarak

C Ġnternetten bakarak

D Telefondan arayarak

4 Ccedilekim yapılacak konu uumlruumln ile ilgili bilgiler nasıl not alınmadır

A Hafızada tutarak

B Plan defterine yazarak

C Telefon kısa mesaj ile

D Yanımızdaki personele soumlyleyerek

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olmanın gerekli olmasının nedeni

aĢağıdakilerden hangisidir

A Kuumlltuumlrluuml olmak

B GoumlsteriĢ

C ĠĢlerimizi kolaylaĢtırmak

D Basın ve reklam

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

10

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim iccedilin

gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz hazırlayabileceksiniz

Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢme oumlrnekleri araĢtırınız

Farklı ccedilekimler iccedilin soumlzleĢmeler arasındasın da farklılıklarının nedenini

bulmaya ccedilalıĢınız

SoumlzleĢme maddelerini tek tek inceleyerek goumlrev ve sorumlulukları kavramaya

ccedilalıĢınız

SoumlzleĢmede geccedilen parasal konulara dikkat ediniz

2 SOumlZLEġME HAZIRLAMAK

21 SoumlzleĢme

211 Tanımı

Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara soumlzleĢme denir Tarafların birbirine uygun irade

accedilıklamalarıyla yapılan bir hukuki iĢlem olan soumlzleĢmenin genel olarak belirli bir biccedilimde

yapılması zorunlu değildir Ama bazı tuumlr soumlzleĢmelerin belirli biccedilimde yapılması yasalarda

oumlngoumlruumllmuumlĢtuumlr Oumlrneğin taĢınmaz malların satıĢ soumlzleĢmesinin resmi biccedilimde yapılması

zorunludur SoumlzleĢmenin yazılı biccedilimde yapılması anlaĢmazlık durumunda kanıtlamayı

kolaylaĢtırmak iccedilin de yararlıdır ĠĢimizle ilgili soumlzleĢme hazırlarken verilen hizmetler goumlz

oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

SoumlzleĢme taraflardan birinin yaptığı bir oumlnerinin karĢı taraf ya da oumlteki taraflarca

benimsenmesiyle oluĢur Bir soumlzleĢmede tarafların karĢılıklı ccedilıkarları bulunur Oumlrneğin

herhangi bir konu uumlruumln ile ilgili fotoğraf ccedilekimi yaparken standart ccedilekim fiyatları ve

oumlzellikleri soumlzluuml olarak soumlylenirse soumlzluuml bir soumlzleĢmedir MuumlĢteri bilgilendirildikten sonra

imza karĢılığı karĢılıklı soumlzleĢme yapılır SipariĢ uumlruumln formu doldurulur Alınan kapora ve

uumlcret sipariĢ formunda yer alır Uumlruumlnuumln tesliminde sorun ccedilıkmaması iccedilin gerekli accedilıklamalar

not alınır Bu durumda soumlzleĢme yapılmıĢ ve soumlzleĢme koĢulları yerine getirilmiĢtir

Bir soumlzleĢmenin geccedilerli olması iccedilin tarafların soumlzleĢmeyi oumlzguumlr iradeleriyle ve bilinccedilli

olarak yapmıĢ olmaları gereklidir Taraflardan birinin zorlanması korkutulması ya da

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

11

aldatılması yoluyla yapılan soumlzleĢmeler geccedilersizdir Yasalara goumlre ergin sayılmayanlar akıl

hastaları ccedilocuklar soumlzleĢme yapamaz Konusu yasalara ya da ahlaka aykırı soumlzleĢmeler de

yapılamaz

SoumlzleĢmenin taraflarından biri soumlzleĢmede belirtilmiĢ olan yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine

getirmezse karĢı taraf mahkemeye baĢvurabilir Mahkeme haksız tarafı yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml

yerine getirmeye zorlar ya da soumlzleĢmeye uyulmasından doğan zararın oumldenmesine karar

verir Tazminat denen bu oumldemeye karar verilmesi iccedilin zarar goumlren taraf zararını kanıtlar

212 Oumlnemi

ĠĢ soumlzleĢmeleri ileride muumlĢteri ile iĢveren arasında ccedilıkacak ihtilaflarda

(uyuĢmazlıklarda) yargı yoluna baĢvurulduğu takdirde iĢvereni yargı karĢısında zor durumda

bırakabilir Bu amaccedilla her iki tarafın Ģuumlphe ve kuĢku iccedilinde kalmamaları iccedilin soumlzleĢme

yapılması gereklidir

SoumlzleĢme her iki tarafın haklarını yasal guumlvece altına alır Daha sonradan

verilenalınan hizmet ile ilgili doğabilecek her tuumlrluuml anlaĢmazlıklarda mahkeme iki taraf

arasında yapılan yazılı soumlzleĢmeye bakarak huumlkuumlm verecektir SoumlzleĢmeler taraflar

arasındaki anlaĢmazlıkların ccediloumlzuumlmuumlnde en oumlnemli belgedir

213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

SoumlzleĢme formu hazırlarken yasal olarak dikkat edilmesi gereken hususlar Ģunlardır

2131 Bir soumlzleĢmede bulunması gereken hususlar

Her soumlzleĢmede mutlaka yer alması gereken bazı hususlar vardır ve soumlzleĢmeler

bunları kapsayacak Ģekilde yapılmalıdır Oumlncelikle soumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir

soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği

tespit edilmelidir Bununla beraber soumlzleĢme hazırlama tekniğine dayanarak hazırlandığı

konudan dolayı ayrıcalık arz edenler hariccedil olmak uumlzere bir soumlzleĢme de yer alması gereken

en oumlnemli hususlar Ģunlardır

SoumlzleĢmenin baĢlığı Bu sayede ilk bakıĢta soumlzleĢmenin tanınması ne tuumlr bir

soumlzleĢme olduğunun anlaĢılması soumlzleĢmenin tamamının okunmasına gerek

kalmadan anlaĢılabilir

SoumlzleĢmenin tarihi SoumlzleĢmenin yapıldığı tarihin gereklidirTarihin

soumlzleĢmenin baĢına yazılması ile sonuna yazılması arasında bir fark yoktur

Tarihin oumlnuumlne soumlzleĢmenin yapıldığı yerin de yazılması faydalı olur Tarih ve

yerin soumlzleĢmenin sonuna imzalardan oumlnce tekrar yazılması da muumlmkuumlnduumlr

Tarafların isimleriSoumlzleĢmelere gerccedilek kiĢilerin ad ve soyadları tuumlzel

kiĢilerin ise tacir oldukları takdirde ticari unvanları dahil tam olarak adresleri ile

birlikte yazılmalıdır

SoumlzleĢmenin konusu Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerine geccedilmeden oumlnce

konunun belirtilmesinde fayda vardır Konu soumlzleĢmenin kısa bir oumlzetidir

12

Burada soumlzleĢmede amaccedillanan temel noktalar ayrıntıya girmeden anlaĢılır ve

soumlzleĢmenin niteliğini ortaya koyacak Ģekilde belirtilmelidir

Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri SoumlzleĢmede tarafların hak ve

yuumlkuumlmluumlluumlkleri teredduumlde yer bırakmayacak Ģekilde kaleme alınmalı ve bu

boumlluumlmuumln soumlzleĢmenin konusunu takip etmesinde fayda vardır Buraya

soumlzleĢmenin ifa edileceği yer ve zamanın da belirtilmesinde yargılama usuluumlne

ters duumlĢmemek Ģartıyla yetki Ģartına yani ccedilıkacak muhtemel uyuĢmazlıkların

nerede ccediloumlzuumlleceğini belirten huumlkuumlmlere de yer vermekte fayda vardır Ayrıca

tarafların isteğine goumlre tahkim Ģartı da soumlzleĢmede yer alabilir

SoumlzleĢmenin yerine getirilmemesinin muumleyyideleri ve cezai Ģart Hukukumuz bu gibi huumlkuumlmlere kanuna ahlaka ve kiĢilik haklarına aykırı

nitelikte ve imkacircnsız olmadığı suumlrece izin vermektedir

SoumlzleĢmede yer alan yuumlkuumlmluumlluumlkler karĢılığı taraflarca verilecek

teminatlar Bu teminatlar Ģahsi veya ayni (maddi hak) olabilir Uygulamada en

ccedilok karĢılaĢılan tuumlr kefalettir Menkul veya gayrimenkul rehinine de

baĢvurulabilmektedir SoumlzleĢmenin en azından kefalet iliĢkisi ile desteklenmesi

tarafların edimlerini yerine getirmeleri sırasında daha huzurlu olmalarını sağlar

SoumlzleĢmenin sonuna tarafların ad ve soyadları yazılmalı ve soumlzleĢme

taraflarca imzalanmalıdır Tarafların imzalamasından oumlnce soumlzleĢmenin kaccedil

nuumlsha olduğu belirtilmelidir SoumlzleĢme el ile yazılabileceği gibi bilgisayar

daktilo veya diğer yazı araccedilları ile de yazılabilir Ancak imzaların kesinlikle el

ile atılması gereklidir SoumlzleĢme bir sayfadan daha fazla ise tarafların diğer

sayfaları da paraflamaları yerinde olur Eğer soumlzleĢme ile sadece bir tek taraf

yuumlkuumlmluumlluumlk altına giriyorsa bu durumda bu tarafın imzasının soumlzleĢmede yer

alması zorunludur Diğer tarafın ise zorunlu olmadığı hacirclde soumlzleĢmeyi

imzalamasında bir sakınca yoktur

Oumlzellikle teknik hususları iccedileren soumlzleĢmelerin yapıldığı durumlarda bu

soumlzleĢmeyi tamamlamak teknik hususları accedilıklamak uumlzere soumlzleĢmeye bazı

bilgi ve belgelerin eklenmesi gerekebilir Bu bilgi ve belgeler soumlzleĢmenin en

sonuna adedine goumlre ek veya ekler baĢlığı ile eklenmelidir Birden fazla ek

bulunması durumunda bu eklerin numaralanması ve her bir ekin baĢına kısaca

konusunun yazılması soumlzleĢmenin accedilıklık ve anlaĢılırlığının sağlanması

bakımından oumlnemlidir Zorunluluk olmasa da bu eklerin taraflarca

imzalanmasında fayda vardır

2132 Tarafların soumlzleĢme ile ne istediklerinin tam olarak belirlenmesi gerekir

SoumlzleĢme hazırlarken dikkate alınması gereken en oumlnemli husus soumlzleĢmenin

tarafların isteklerini tam olarak yansıtması ve muumlmkuumln olduğu oumllccediluumlde ileride taraflar

arasında uyuĢmazlığa yer vermeyecek biccedilimde kaleme alınması gerekir Ayrıca soumlzleĢmenin

uyuĢmazlık ccedilıktığı durumlarda da taraflar arsındaki uyuĢmazlığı gidermeye ve en azından

asgariye indirmeye youmlnelik huumlkuumlmleri kapsaması gereklidir

13

Bir soumlzleĢmenin yapılması iccedilin oumlncelikle o soumlzleĢmeyi yapmak isteyen kiĢilerin

karĢılıklı olarak soumlzleĢme yapma isteklerini ortaya koymaları gerekir Taraflar bu isteklerini

fiilen bir araya gelerek ortaya koyabilecekleri gibi yasal olarak ta yapılması gerekliğini

belirtmeleri gerekir Tarafların karĢılıklı istek ve iradelerini beyan ettikleri bu aĢamadadikkat

edilmesi gereken husus tarafların bireysel olarak soumlzleĢme yapmakla ne istediklerini ve

hangi amaccedilla o soumlzleĢmeyi yaptıklarını bilmeleridir Bundan baĢka tarafların soumlzleĢmeye

iliĢkin istek ve amaccedillarının birbirleriyle uyumlu olması yani iradelerin aynı amaca youmlnelmiĢ

olması gerekir

2133 SoumlzleĢmenin hukuksal niteliğinin ve sonuccedillarının tespiti ve bir taslağın

hazırlanması

Taraflar soumlzleĢmenin ilgili hukuk dalını saptamak ve eğer mevcutsa soumlzleĢmeyi

doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hukuki duumlzenlemeleri yargı kararlarını bulmak ve

genel olarak soumlzleĢmenin hukuki ccedilerccedilevesini belirlemeleri gerekir

Muumlteakiben de taraflar soumlzleĢmeyi buumltuumlnuumlyle ele alıp bir değerlendirme yapmalı ve bir

taslak hazırlamalıdır

2134 SoumlzleĢmenin Ģeklinin tespiti

Hukukumuzda soumlzleĢme Ģartı ilkesinin bir goumlruumlnuumlmuuml olarak Ģekil serbestisi ilkesi

geccedilerlidir Borccedillar Kanunumuzun 11I inci maddesinde akdin sıhhati kanunda sarahat

olmadıkccedila hiccedilbir şekle tabi değildir denilmek suretiyle bu ilke accedilıkccedila belirtilmiĢtir Ancak

yine aynı huumlkuumlmden bu ilkeye kanunda belirtilen hacircllerde bazı istisnalar getirilmiĢ olduğu da

anlaĢılmaktadır Kanun tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin bu

Ģekle uyularak yapılması zorunludur Aksi takdirde soumlzleĢme geccedilersizdir Ancak kanunda

herhangi bir Ģekil zorunluluğu getirilmemiĢse taraflar soumlzleĢmeyi istedikleri gibi yapabilirler

Bu durumda soumlzluuml olarak yapmak kolay gibi goumlzuumlkse de bu defa karĢımıza ispat sorunu

ccedilıkar Yargılama usuluumlne iliĢkin kanunumuza goumlre bir hakkın doğumu duumlĢuumlruumllmesi devri

değiĢtirilmesi yenilenmesi ertelenmesi ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki iĢlemlerin

yapıldıkları zamanki miktar veya değeri belli bir miktarı geccediltiği takdirde senetle ispat

olunması gerekir Bu sebeple aralarında uyuĢmazlık ccedilıktığı takdirde ispat kolaylığı sağlamak

ve tarafların hak kaybına uğramasını engellemek iccedilin soumlzleĢmelerin yazılı Ģekilde yapılması

uygun olur

2135 Yazılı olarak yapılan bir soumlzleĢmenin incelenmesi sırasında sorulması gereken

sorular Ģunlardır

SoumlzleĢmenin yeteri kadar accedilık ve anlaĢılır olup olmadığı SoumlzleĢmede yazım kurallarına uyulup uyulmadığı SoumlzleĢmenin bir soumlzleĢmede bulunması gereken tuumlm hususları kapsayıp

kapsamadığı SoumlzleĢmede gereksiz ayrıntıdan kaccedilınılıp kaccedilınılmadığı SoumlzleĢmenin bir buumltuumlnluumlk teĢkil edip etmediği SoumlzleĢmenin ilgili yasal huumlkuumlm ve kavramlara uygun olup olmadığı SoumlzleĢmede tarafların istek ve amaccedillarının yeterince goumlzetilip goumlzetilmediği

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

3

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash1

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim

yapılacak konuuumlruumln ile ilgili muumlĢteriyle goumlruumlĢerek eksiksiz bilgi alabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekim organizasyonun da ccedilekim yapılacak konu ile ilgili araĢtırma

yaparak arkadaĢlarınızla paylaĢınız

Ccedilekim yapılacak uumlruumln ile ilgili araĢtırma yaparak bilgi toplayıp dokuumlman

hazırlayarak arkadaĢlarınızla paylaĢınız

Ccedilekim yapılacak uumlruumln ve ortam ile ilgili daha oumlnce ccedilekilmiĢ fotoğraflar varsa

temin edip inceleme yapınız

Ccedilekim yapılacak konu ve uumlruumln ile ilgili muumlĢterilerle goumlruumlĢerek bilgi sahibi

olunuz

1 CcedilEKĠM HAKKINDA GOumlRUumlġME YAPMAK

11 Ccedilekilecek KonuUumlruumln Hakkında Bilgi Toplanırken Dikkat

Edilmesi Gereken Noktalar

Ccedilekim yapılacak organizasyonun nasıl bir organizasyon olduğu ve nerede yapılacağı

ccedilekim ekibi accedilısından oumlnemlidir Organizasyon deyince birbirinden farklı etkinlikler akla

gelmektedir Bu organizasyonlar duumlğuumln niĢan doğum doğum guumlnuuml suumlnnet cenaze toumlreni

dernek toplantıları konferans mezuniyet toumlrenleri ve daha geniĢ halk kitlelerinin katılımıyla

gerccedilekleĢtirilen festival Ģenlik anma guumlnleri ve spor karĢılaĢmaları da olabilir Ya da bir

uumlruumlnuumln bir yerin ya da bir olayın tanıtımı amacıyla tarihi bir mekacircnda veya oumlzel mekacircnlarda

belli bir plan dahilinde yapılan fotoğraf ccedilekimleri de olabilir

Oumlncelikle yapılması gereken hizmet isteyen kiĢi ya da kuruluĢlarla bir goumlruumlĢme

yapmak ve onların ne istediklerini iyi anlamak gerekiyor Ekibinizdeki eleman ve

ekipmanlar ile bilgi ve deneyimlerinizi de ortaya koyarak verebileceğiniz hizmetleri accedilıkccedila

anlatmanız gerekiyor Bu goumlruumlĢme sırasında hizmeti alan tarafın hizmeti verene

(fotoğrafccedilıorganizatoumlr) bir takım sorularla alacağı hizmeti tam olarak netleĢtirmelidir

Ccedilekimin yapılacağı mekacircnda hizmet alan kiĢi ya da kiĢilerle birlikte oumln inceleme yapılması

kuĢkusuz faydalı olacaktır Ccedilekim organizasyonu ile ilgili ayrıntılar goumlruumlĢuumlluumlp verilecek

hizmet ve uumlruumlnler soumlzleĢmeye eklenmelidir

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash1

ARAġTIRMA

4

Fotoğraf 11 Farklı ccedilekim organizasyonlarından goumlruumlntuumller

Fotoğraf ccedilekimi oumlncesinde ccedilekimin yapılacağı mekan teknik olarak incelenmeli

ccedilekimi yapılacak konunun konumuna goumlre ıĢığın geliĢ youmlnuuml ccedilekim accedilısı kullanılacak

ekipman ve aksesuarlar ile ıĢık kaynakları tespit edilmeli ve gerekli notlar alınarak

muumlmkuumlnse kullanılacak modellerle birlikte prova ccedilekimler yapılmalıdır

12 Ccedilekim Ortamının Belirlenmesi

Ccedilekim yapılacak ortamın belirlenmesi iccedilin ccedilekimi yapılacak konunun vereceği mesaja

uygun mekacircnlarortamlar belirlenmeli ya da oluĢturulmalıdır Ccedilekimde kullanılacak uumlruumln ve

modellerin ccedilekim ortamı ile uyum sağlaması gerekir Kullanılan ortammekacircn uumlruumlnuuml

hapsetmemeli oumlzellikleri ile birlikte ortaya ccedilıkartmalıdır Mekacircn tamamen tamamlayıcı rol

uumlstlenmeli esas konunun oumlnuumlne geccedilmemelidir Ccedilekim ortamlarının belirlenmesinde ayrıca

renk ıĢığın Ģiddeti ıĢığın geliĢ youmlnuuml ortamda bulunan materyaller goumlzden geccedilirilmeli

muumlmkuumlnse gereksiz olanlar ayıklanmalıdır

Ccedilekim yapılacak yer kamuya ait bir mekacircn olabileceği gibi Ģahıslara ya da vakıf ve

derneklere ait mekacircnlar da olabilir Her durumda izin alınması gerektiği unutulmamalı

planlama ve mekacircn seccedilimi ona goumlre yapılmalıdır Ccedilekimlerin kapalı mekacircnda mı yoksa accedilık

alanda mı yapılacağı da oumlnemli bir ayrıntıdır Kapalı mekacircn da yapılacak ccedilekimlerde ıĢık

kaynaklarına ve diğer aksesuarlara ihtiyaccedil duyulacaktır Accedilık havada oumlrneğin bir arkeolojik

alanda ccedilekim yaparken ıĢık kaynağına ihtiyaccedil duymayabilirsiniz ama uymanız gereken bazı

noktalar olduğunu unutmamalısınız

Eski eserlerin ccedilekimleri sırasında materyalin ne gibi iĢlevi olduğunu bilmek

fotoğrafccedilının bakıĢ accedilısını da etkiler O yuumlzden ccedilekim iccedilin oumlzellikle oumlren yerlerine ya da

muumlzelere gitmeden oumlnce o youmlre hakkında ve eserlerin niteliği hakkında akademisyenlerin

yazdıklarını en azından popuumller yayınları incelemek ve bilgi almak ccedilok doğru bir yaklaĢım

olacaktır

5

Fotoğraf 12 Oumlzel izin gerektiren mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Arkeolojik eserlerin fotoğraflanması sırasında ıĢığın ccedilok oumlnemli bir unsur olduğu

unutulmamalıdır Oumlzellikle arkeolojik eserlerin yapısı itibariyle sert ıĢıkta detaylar

kaybolacaktır GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zamanlardır

Oumlzellikle de detaylara vuran goumllgelerin de oumlnlenmesi gerekir

6

Fotoğraf 13 Tarihi mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Genellikle oumlren yerleri yaz aylarında dolaĢılır Bu yuumlzden de hava koĢulları estetik

anlamda ccedilok muumlsait olmaz Havanın kapalı olduğu zamanlarda bulut kuumlmeleri ile arkeolojik

eserlerin uyumu ccedilok hoĢ bir goumlruumlntuuml oluĢturmayabilir ama accedilık ve berrak bir hava ccedilekim iccedilin

uygun bir ortam oluĢturabilir

Fotoğraf 14 Farklı organizasyonlar iccedilin ccedilekim yapmaya uygun bir mekan

7

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayıp fotoğraf ccedilekim organizasyonunda uygun ortam

sağlayarak ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olunuz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

MuumlĢteri ve uumlruumlnkonu hakkında oumln

araĢtırma yapınız

Daha oumlnce yapılmıĢ ccedilalıĢmaları

inceleyiniz

MuumlĢteriyle tanıĢınız

Dikkatli olunuz

Guumller yuumlzluuml olunuz

MuumlĢterinin tam olarak ne istediğini

anlamaya ccedilalıĢınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

oumlzelliklerini oumlğreniniz Vurgulanacak noktaları not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

piyasadaki rekabet guumlcuumlnuuml araĢtırınız

Rakip uumlruumlnkonunun bu konudaki

ccedilalıĢmalarını inceleyiniz

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

medyada kullanılacağı yerleri oumlğrenin Not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

ccedilekim yerini belirleyiniz

Ccedilekim yapılacak yerin fiziki koĢullarını

dikkate almayı unutmayınız

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

8

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim iccedilin gerekli bilgiler temin ettiniz mi

2 Ccedilekim yapılacak ortam konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi aldınız mı

3 Ccedilekim program hazırladınız mı

4 Ġstediğiniz kompozisyonun ne olduğunu duumlĢuumlnduumlnuumlz muuml

5 Kullanacağınız ıĢık kaynağını belirlediniz mi

6 Kullanacağınız materyalleri listelediniz mi

7 Ccedilekim iccedilin ideal fiziki ortamı kafanızda tasarladınız mı

8 Zamanı verimli kullandınız mı

9 Organizasyonun oumlnemini kavrayabildiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

9

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenli yapılması iccedilin aĢağıdakilerden hangisi oumlncelikli

yapılmalıdır

A Ekipman temini

B IĢık

C Plan

D Ccedilekim

2 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi kimlerden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Kalfa

C ĠĢyeri sahibi

D Yetkili uzman kiĢi

3 Ccedilekim yapılacak ortam ile ilgili kesin bilgi sahibi nasıl olunur

A Mekacircnı goumlrerek inceleyerek

B ArkadaĢlardan bilgi alarak

C Ġnternetten bakarak

D Telefondan arayarak

4 Ccedilekim yapılacak konu uumlruumln ile ilgili bilgiler nasıl not alınmadır

A Hafızada tutarak

B Plan defterine yazarak

C Telefon kısa mesaj ile

D Yanımızdaki personele soumlyleyerek

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olmanın gerekli olmasının nedeni

aĢağıdakilerden hangisidir

A Kuumlltuumlrluuml olmak

B GoumlsteriĢ

C ĠĢlerimizi kolaylaĢtırmak

D Basın ve reklam

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

10

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim iccedilin

gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz hazırlayabileceksiniz

Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢme oumlrnekleri araĢtırınız

Farklı ccedilekimler iccedilin soumlzleĢmeler arasındasın da farklılıklarının nedenini

bulmaya ccedilalıĢınız

SoumlzleĢme maddelerini tek tek inceleyerek goumlrev ve sorumlulukları kavramaya

ccedilalıĢınız

SoumlzleĢmede geccedilen parasal konulara dikkat ediniz

2 SOumlZLEġME HAZIRLAMAK

21 SoumlzleĢme

211 Tanımı

Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara soumlzleĢme denir Tarafların birbirine uygun irade

accedilıklamalarıyla yapılan bir hukuki iĢlem olan soumlzleĢmenin genel olarak belirli bir biccedilimde

yapılması zorunlu değildir Ama bazı tuumlr soumlzleĢmelerin belirli biccedilimde yapılması yasalarda

oumlngoumlruumllmuumlĢtuumlr Oumlrneğin taĢınmaz malların satıĢ soumlzleĢmesinin resmi biccedilimde yapılması

zorunludur SoumlzleĢmenin yazılı biccedilimde yapılması anlaĢmazlık durumunda kanıtlamayı

kolaylaĢtırmak iccedilin de yararlıdır ĠĢimizle ilgili soumlzleĢme hazırlarken verilen hizmetler goumlz

oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

SoumlzleĢme taraflardan birinin yaptığı bir oumlnerinin karĢı taraf ya da oumlteki taraflarca

benimsenmesiyle oluĢur Bir soumlzleĢmede tarafların karĢılıklı ccedilıkarları bulunur Oumlrneğin

herhangi bir konu uumlruumln ile ilgili fotoğraf ccedilekimi yaparken standart ccedilekim fiyatları ve

oumlzellikleri soumlzluuml olarak soumlylenirse soumlzluuml bir soumlzleĢmedir MuumlĢteri bilgilendirildikten sonra

imza karĢılığı karĢılıklı soumlzleĢme yapılır SipariĢ uumlruumln formu doldurulur Alınan kapora ve

uumlcret sipariĢ formunda yer alır Uumlruumlnuumln tesliminde sorun ccedilıkmaması iccedilin gerekli accedilıklamalar

not alınır Bu durumda soumlzleĢme yapılmıĢ ve soumlzleĢme koĢulları yerine getirilmiĢtir

Bir soumlzleĢmenin geccedilerli olması iccedilin tarafların soumlzleĢmeyi oumlzguumlr iradeleriyle ve bilinccedilli

olarak yapmıĢ olmaları gereklidir Taraflardan birinin zorlanması korkutulması ya da

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

11

aldatılması yoluyla yapılan soumlzleĢmeler geccedilersizdir Yasalara goumlre ergin sayılmayanlar akıl

hastaları ccedilocuklar soumlzleĢme yapamaz Konusu yasalara ya da ahlaka aykırı soumlzleĢmeler de

yapılamaz

SoumlzleĢmenin taraflarından biri soumlzleĢmede belirtilmiĢ olan yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine

getirmezse karĢı taraf mahkemeye baĢvurabilir Mahkeme haksız tarafı yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml

yerine getirmeye zorlar ya da soumlzleĢmeye uyulmasından doğan zararın oumldenmesine karar

verir Tazminat denen bu oumldemeye karar verilmesi iccedilin zarar goumlren taraf zararını kanıtlar

212 Oumlnemi

ĠĢ soumlzleĢmeleri ileride muumlĢteri ile iĢveren arasında ccedilıkacak ihtilaflarda

(uyuĢmazlıklarda) yargı yoluna baĢvurulduğu takdirde iĢvereni yargı karĢısında zor durumda

bırakabilir Bu amaccedilla her iki tarafın Ģuumlphe ve kuĢku iccedilinde kalmamaları iccedilin soumlzleĢme

yapılması gereklidir

SoumlzleĢme her iki tarafın haklarını yasal guumlvece altına alır Daha sonradan

verilenalınan hizmet ile ilgili doğabilecek her tuumlrluuml anlaĢmazlıklarda mahkeme iki taraf

arasında yapılan yazılı soumlzleĢmeye bakarak huumlkuumlm verecektir SoumlzleĢmeler taraflar

arasındaki anlaĢmazlıkların ccediloumlzuumlmuumlnde en oumlnemli belgedir

213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

SoumlzleĢme formu hazırlarken yasal olarak dikkat edilmesi gereken hususlar Ģunlardır

2131 Bir soumlzleĢmede bulunması gereken hususlar

Her soumlzleĢmede mutlaka yer alması gereken bazı hususlar vardır ve soumlzleĢmeler

bunları kapsayacak Ģekilde yapılmalıdır Oumlncelikle soumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir

soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği

tespit edilmelidir Bununla beraber soumlzleĢme hazırlama tekniğine dayanarak hazırlandığı

konudan dolayı ayrıcalık arz edenler hariccedil olmak uumlzere bir soumlzleĢme de yer alması gereken

en oumlnemli hususlar Ģunlardır

SoumlzleĢmenin baĢlığı Bu sayede ilk bakıĢta soumlzleĢmenin tanınması ne tuumlr bir

soumlzleĢme olduğunun anlaĢılması soumlzleĢmenin tamamının okunmasına gerek

kalmadan anlaĢılabilir

SoumlzleĢmenin tarihi SoumlzleĢmenin yapıldığı tarihin gereklidirTarihin

soumlzleĢmenin baĢına yazılması ile sonuna yazılması arasında bir fark yoktur

Tarihin oumlnuumlne soumlzleĢmenin yapıldığı yerin de yazılması faydalı olur Tarih ve

yerin soumlzleĢmenin sonuna imzalardan oumlnce tekrar yazılması da muumlmkuumlnduumlr

Tarafların isimleriSoumlzleĢmelere gerccedilek kiĢilerin ad ve soyadları tuumlzel

kiĢilerin ise tacir oldukları takdirde ticari unvanları dahil tam olarak adresleri ile

birlikte yazılmalıdır

SoumlzleĢmenin konusu Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerine geccedilmeden oumlnce

konunun belirtilmesinde fayda vardır Konu soumlzleĢmenin kısa bir oumlzetidir

12

Burada soumlzleĢmede amaccedillanan temel noktalar ayrıntıya girmeden anlaĢılır ve

soumlzleĢmenin niteliğini ortaya koyacak Ģekilde belirtilmelidir

Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri SoumlzleĢmede tarafların hak ve

yuumlkuumlmluumlluumlkleri teredduumlde yer bırakmayacak Ģekilde kaleme alınmalı ve bu

boumlluumlmuumln soumlzleĢmenin konusunu takip etmesinde fayda vardır Buraya

soumlzleĢmenin ifa edileceği yer ve zamanın da belirtilmesinde yargılama usuluumlne

ters duumlĢmemek Ģartıyla yetki Ģartına yani ccedilıkacak muhtemel uyuĢmazlıkların

nerede ccediloumlzuumlleceğini belirten huumlkuumlmlere de yer vermekte fayda vardır Ayrıca

tarafların isteğine goumlre tahkim Ģartı da soumlzleĢmede yer alabilir

SoumlzleĢmenin yerine getirilmemesinin muumleyyideleri ve cezai Ģart Hukukumuz bu gibi huumlkuumlmlere kanuna ahlaka ve kiĢilik haklarına aykırı

nitelikte ve imkacircnsız olmadığı suumlrece izin vermektedir

SoumlzleĢmede yer alan yuumlkuumlmluumlluumlkler karĢılığı taraflarca verilecek

teminatlar Bu teminatlar Ģahsi veya ayni (maddi hak) olabilir Uygulamada en

ccedilok karĢılaĢılan tuumlr kefalettir Menkul veya gayrimenkul rehinine de

baĢvurulabilmektedir SoumlzleĢmenin en azından kefalet iliĢkisi ile desteklenmesi

tarafların edimlerini yerine getirmeleri sırasında daha huzurlu olmalarını sağlar

SoumlzleĢmenin sonuna tarafların ad ve soyadları yazılmalı ve soumlzleĢme

taraflarca imzalanmalıdır Tarafların imzalamasından oumlnce soumlzleĢmenin kaccedil

nuumlsha olduğu belirtilmelidir SoumlzleĢme el ile yazılabileceği gibi bilgisayar

daktilo veya diğer yazı araccedilları ile de yazılabilir Ancak imzaların kesinlikle el

ile atılması gereklidir SoumlzleĢme bir sayfadan daha fazla ise tarafların diğer

sayfaları da paraflamaları yerinde olur Eğer soumlzleĢme ile sadece bir tek taraf

yuumlkuumlmluumlluumlk altına giriyorsa bu durumda bu tarafın imzasının soumlzleĢmede yer

alması zorunludur Diğer tarafın ise zorunlu olmadığı hacirclde soumlzleĢmeyi

imzalamasında bir sakınca yoktur

Oumlzellikle teknik hususları iccedileren soumlzleĢmelerin yapıldığı durumlarda bu

soumlzleĢmeyi tamamlamak teknik hususları accedilıklamak uumlzere soumlzleĢmeye bazı

bilgi ve belgelerin eklenmesi gerekebilir Bu bilgi ve belgeler soumlzleĢmenin en

sonuna adedine goumlre ek veya ekler baĢlığı ile eklenmelidir Birden fazla ek

bulunması durumunda bu eklerin numaralanması ve her bir ekin baĢına kısaca

konusunun yazılması soumlzleĢmenin accedilıklık ve anlaĢılırlığının sağlanması

bakımından oumlnemlidir Zorunluluk olmasa da bu eklerin taraflarca

imzalanmasında fayda vardır

2132 Tarafların soumlzleĢme ile ne istediklerinin tam olarak belirlenmesi gerekir

SoumlzleĢme hazırlarken dikkate alınması gereken en oumlnemli husus soumlzleĢmenin

tarafların isteklerini tam olarak yansıtması ve muumlmkuumln olduğu oumllccediluumlde ileride taraflar

arasında uyuĢmazlığa yer vermeyecek biccedilimde kaleme alınması gerekir Ayrıca soumlzleĢmenin

uyuĢmazlık ccedilıktığı durumlarda da taraflar arsındaki uyuĢmazlığı gidermeye ve en azından

asgariye indirmeye youmlnelik huumlkuumlmleri kapsaması gereklidir

13

Bir soumlzleĢmenin yapılması iccedilin oumlncelikle o soumlzleĢmeyi yapmak isteyen kiĢilerin

karĢılıklı olarak soumlzleĢme yapma isteklerini ortaya koymaları gerekir Taraflar bu isteklerini

fiilen bir araya gelerek ortaya koyabilecekleri gibi yasal olarak ta yapılması gerekliğini

belirtmeleri gerekir Tarafların karĢılıklı istek ve iradelerini beyan ettikleri bu aĢamadadikkat

edilmesi gereken husus tarafların bireysel olarak soumlzleĢme yapmakla ne istediklerini ve

hangi amaccedilla o soumlzleĢmeyi yaptıklarını bilmeleridir Bundan baĢka tarafların soumlzleĢmeye

iliĢkin istek ve amaccedillarının birbirleriyle uyumlu olması yani iradelerin aynı amaca youmlnelmiĢ

olması gerekir

2133 SoumlzleĢmenin hukuksal niteliğinin ve sonuccedillarının tespiti ve bir taslağın

hazırlanması

Taraflar soumlzleĢmenin ilgili hukuk dalını saptamak ve eğer mevcutsa soumlzleĢmeyi

doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hukuki duumlzenlemeleri yargı kararlarını bulmak ve

genel olarak soumlzleĢmenin hukuki ccedilerccedilevesini belirlemeleri gerekir

Muumlteakiben de taraflar soumlzleĢmeyi buumltuumlnuumlyle ele alıp bir değerlendirme yapmalı ve bir

taslak hazırlamalıdır

2134 SoumlzleĢmenin Ģeklinin tespiti

Hukukumuzda soumlzleĢme Ģartı ilkesinin bir goumlruumlnuumlmuuml olarak Ģekil serbestisi ilkesi

geccedilerlidir Borccedillar Kanunumuzun 11I inci maddesinde akdin sıhhati kanunda sarahat

olmadıkccedila hiccedilbir şekle tabi değildir denilmek suretiyle bu ilke accedilıkccedila belirtilmiĢtir Ancak

yine aynı huumlkuumlmden bu ilkeye kanunda belirtilen hacircllerde bazı istisnalar getirilmiĢ olduğu da

anlaĢılmaktadır Kanun tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin bu

Ģekle uyularak yapılması zorunludur Aksi takdirde soumlzleĢme geccedilersizdir Ancak kanunda

herhangi bir Ģekil zorunluluğu getirilmemiĢse taraflar soumlzleĢmeyi istedikleri gibi yapabilirler

Bu durumda soumlzluuml olarak yapmak kolay gibi goumlzuumlkse de bu defa karĢımıza ispat sorunu

ccedilıkar Yargılama usuluumlne iliĢkin kanunumuza goumlre bir hakkın doğumu duumlĢuumlruumllmesi devri

değiĢtirilmesi yenilenmesi ertelenmesi ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki iĢlemlerin

yapıldıkları zamanki miktar veya değeri belli bir miktarı geccediltiği takdirde senetle ispat

olunması gerekir Bu sebeple aralarında uyuĢmazlık ccedilıktığı takdirde ispat kolaylığı sağlamak

ve tarafların hak kaybına uğramasını engellemek iccedilin soumlzleĢmelerin yazılı Ģekilde yapılması

uygun olur

2135 Yazılı olarak yapılan bir soumlzleĢmenin incelenmesi sırasında sorulması gereken

sorular Ģunlardır

SoumlzleĢmenin yeteri kadar accedilık ve anlaĢılır olup olmadığı SoumlzleĢmede yazım kurallarına uyulup uyulmadığı SoumlzleĢmenin bir soumlzleĢmede bulunması gereken tuumlm hususları kapsayıp

kapsamadığı SoumlzleĢmede gereksiz ayrıntıdan kaccedilınılıp kaccedilınılmadığı SoumlzleĢmenin bir buumltuumlnluumlk teĢkil edip etmediği SoumlzleĢmenin ilgili yasal huumlkuumlm ve kavramlara uygun olup olmadığı SoumlzleĢmede tarafların istek ve amaccedillarının yeterince goumlzetilip goumlzetilmediği

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

4

Fotoğraf 11 Farklı ccedilekim organizasyonlarından goumlruumlntuumller

Fotoğraf ccedilekimi oumlncesinde ccedilekimin yapılacağı mekan teknik olarak incelenmeli

ccedilekimi yapılacak konunun konumuna goumlre ıĢığın geliĢ youmlnuuml ccedilekim accedilısı kullanılacak

ekipman ve aksesuarlar ile ıĢık kaynakları tespit edilmeli ve gerekli notlar alınarak

muumlmkuumlnse kullanılacak modellerle birlikte prova ccedilekimler yapılmalıdır

12 Ccedilekim Ortamının Belirlenmesi

Ccedilekim yapılacak ortamın belirlenmesi iccedilin ccedilekimi yapılacak konunun vereceği mesaja

uygun mekacircnlarortamlar belirlenmeli ya da oluĢturulmalıdır Ccedilekimde kullanılacak uumlruumln ve

modellerin ccedilekim ortamı ile uyum sağlaması gerekir Kullanılan ortammekacircn uumlruumlnuuml

hapsetmemeli oumlzellikleri ile birlikte ortaya ccedilıkartmalıdır Mekacircn tamamen tamamlayıcı rol

uumlstlenmeli esas konunun oumlnuumlne geccedilmemelidir Ccedilekim ortamlarının belirlenmesinde ayrıca

renk ıĢığın Ģiddeti ıĢığın geliĢ youmlnuuml ortamda bulunan materyaller goumlzden geccedilirilmeli

muumlmkuumlnse gereksiz olanlar ayıklanmalıdır

Ccedilekim yapılacak yer kamuya ait bir mekacircn olabileceği gibi Ģahıslara ya da vakıf ve

derneklere ait mekacircnlar da olabilir Her durumda izin alınması gerektiği unutulmamalı

planlama ve mekacircn seccedilimi ona goumlre yapılmalıdır Ccedilekimlerin kapalı mekacircnda mı yoksa accedilık

alanda mı yapılacağı da oumlnemli bir ayrıntıdır Kapalı mekacircn da yapılacak ccedilekimlerde ıĢık

kaynaklarına ve diğer aksesuarlara ihtiyaccedil duyulacaktır Accedilık havada oumlrneğin bir arkeolojik

alanda ccedilekim yaparken ıĢık kaynağına ihtiyaccedil duymayabilirsiniz ama uymanız gereken bazı

noktalar olduğunu unutmamalısınız

Eski eserlerin ccedilekimleri sırasında materyalin ne gibi iĢlevi olduğunu bilmek

fotoğrafccedilının bakıĢ accedilısını da etkiler O yuumlzden ccedilekim iccedilin oumlzellikle oumlren yerlerine ya da

muumlzelere gitmeden oumlnce o youmlre hakkında ve eserlerin niteliği hakkında akademisyenlerin

yazdıklarını en azından popuumller yayınları incelemek ve bilgi almak ccedilok doğru bir yaklaĢım

olacaktır

5

Fotoğraf 12 Oumlzel izin gerektiren mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Arkeolojik eserlerin fotoğraflanması sırasında ıĢığın ccedilok oumlnemli bir unsur olduğu

unutulmamalıdır Oumlzellikle arkeolojik eserlerin yapısı itibariyle sert ıĢıkta detaylar

kaybolacaktır GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zamanlardır

Oumlzellikle de detaylara vuran goumllgelerin de oumlnlenmesi gerekir

6

Fotoğraf 13 Tarihi mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Genellikle oumlren yerleri yaz aylarında dolaĢılır Bu yuumlzden de hava koĢulları estetik

anlamda ccedilok muumlsait olmaz Havanın kapalı olduğu zamanlarda bulut kuumlmeleri ile arkeolojik

eserlerin uyumu ccedilok hoĢ bir goumlruumlntuuml oluĢturmayabilir ama accedilık ve berrak bir hava ccedilekim iccedilin

uygun bir ortam oluĢturabilir

Fotoğraf 14 Farklı organizasyonlar iccedilin ccedilekim yapmaya uygun bir mekan

7

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayıp fotoğraf ccedilekim organizasyonunda uygun ortam

sağlayarak ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olunuz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

MuumlĢteri ve uumlruumlnkonu hakkında oumln

araĢtırma yapınız

Daha oumlnce yapılmıĢ ccedilalıĢmaları

inceleyiniz

MuumlĢteriyle tanıĢınız

Dikkatli olunuz

Guumller yuumlzluuml olunuz

MuumlĢterinin tam olarak ne istediğini

anlamaya ccedilalıĢınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

oumlzelliklerini oumlğreniniz Vurgulanacak noktaları not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

piyasadaki rekabet guumlcuumlnuuml araĢtırınız

Rakip uumlruumlnkonunun bu konudaki

ccedilalıĢmalarını inceleyiniz

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

medyada kullanılacağı yerleri oumlğrenin Not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

ccedilekim yerini belirleyiniz

Ccedilekim yapılacak yerin fiziki koĢullarını

dikkate almayı unutmayınız

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

8

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim iccedilin gerekli bilgiler temin ettiniz mi

2 Ccedilekim yapılacak ortam konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi aldınız mı

3 Ccedilekim program hazırladınız mı

4 Ġstediğiniz kompozisyonun ne olduğunu duumlĢuumlnduumlnuumlz muuml

5 Kullanacağınız ıĢık kaynağını belirlediniz mi

6 Kullanacağınız materyalleri listelediniz mi

7 Ccedilekim iccedilin ideal fiziki ortamı kafanızda tasarladınız mı

8 Zamanı verimli kullandınız mı

9 Organizasyonun oumlnemini kavrayabildiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

9

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenli yapılması iccedilin aĢağıdakilerden hangisi oumlncelikli

yapılmalıdır

A Ekipman temini

B IĢık

C Plan

D Ccedilekim

2 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi kimlerden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Kalfa

C ĠĢyeri sahibi

D Yetkili uzman kiĢi

3 Ccedilekim yapılacak ortam ile ilgili kesin bilgi sahibi nasıl olunur

A Mekacircnı goumlrerek inceleyerek

B ArkadaĢlardan bilgi alarak

C Ġnternetten bakarak

D Telefondan arayarak

4 Ccedilekim yapılacak konu uumlruumln ile ilgili bilgiler nasıl not alınmadır

A Hafızada tutarak

B Plan defterine yazarak

C Telefon kısa mesaj ile

D Yanımızdaki personele soumlyleyerek

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olmanın gerekli olmasının nedeni

aĢağıdakilerden hangisidir

A Kuumlltuumlrluuml olmak

B GoumlsteriĢ

C ĠĢlerimizi kolaylaĢtırmak

D Basın ve reklam

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

10

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim iccedilin

gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz hazırlayabileceksiniz

Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢme oumlrnekleri araĢtırınız

Farklı ccedilekimler iccedilin soumlzleĢmeler arasındasın da farklılıklarının nedenini

bulmaya ccedilalıĢınız

SoumlzleĢme maddelerini tek tek inceleyerek goumlrev ve sorumlulukları kavramaya

ccedilalıĢınız

SoumlzleĢmede geccedilen parasal konulara dikkat ediniz

2 SOumlZLEġME HAZIRLAMAK

21 SoumlzleĢme

211 Tanımı

Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara soumlzleĢme denir Tarafların birbirine uygun irade

accedilıklamalarıyla yapılan bir hukuki iĢlem olan soumlzleĢmenin genel olarak belirli bir biccedilimde

yapılması zorunlu değildir Ama bazı tuumlr soumlzleĢmelerin belirli biccedilimde yapılması yasalarda

oumlngoumlruumllmuumlĢtuumlr Oumlrneğin taĢınmaz malların satıĢ soumlzleĢmesinin resmi biccedilimde yapılması

zorunludur SoumlzleĢmenin yazılı biccedilimde yapılması anlaĢmazlık durumunda kanıtlamayı

kolaylaĢtırmak iccedilin de yararlıdır ĠĢimizle ilgili soumlzleĢme hazırlarken verilen hizmetler goumlz

oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

SoumlzleĢme taraflardan birinin yaptığı bir oumlnerinin karĢı taraf ya da oumlteki taraflarca

benimsenmesiyle oluĢur Bir soumlzleĢmede tarafların karĢılıklı ccedilıkarları bulunur Oumlrneğin

herhangi bir konu uumlruumln ile ilgili fotoğraf ccedilekimi yaparken standart ccedilekim fiyatları ve

oumlzellikleri soumlzluuml olarak soumlylenirse soumlzluuml bir soumlzleĢmedir MuumlĢteri bilgilendirildikten sonra

imza karĢılığı karĢılıklı soumlzleĢme yapılır SipariĢ uumlruumln formu doldurulur Alınan kapora ve

uumlcret sipariĢ formunda yer alır Uumlruumlnuumln tesliminde sorun ccedilıkmaması iccedilin gerekli accedilıklamalar

not alınır Bu durumda soumlzleĢme yapılmıĢ ve soumlzleĢme koĢulları yerine getirilmiĢtir

Bir soumlzleĢmenin geccedilerli olması iccedilin tarafların soumlzleĢmeyi oumlzguumlr iradeleriyle ve bilinccedilli

olarak yapmıĢ olmaları gereklidir Taraflardan birinin zorlanması korkutulması ya da

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

11

aldatılması yoluyla yapılan soumlzleĢmeler geccedilersizdir Yasalara goumlre ergin sayılmayanlar akıl

hastaları ccedilocuklar soumlzleĢme yapamaz Konusu yasalara ya da ahlaka aykırı soumlzleĢmeler de

yapılamaz

SoumlzleĢmenin taraflarından biri soumlzleĢmede belirtilmiĢ olan yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine

getirmezse karĢı taraf mahkemeye baĢvurabilir Mahkeme haksız tarafı yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml

yerine getirmeye zorlar ya da soumlzleĢmeye uyulmasından doğan zararın oumldenmesine karar

verir Tazminat denen bu oumldemeye karar verilmesi iccedilin zarar goumlren taraf zararını kanıtlar

212 Oumlnemi

ĠĢ soumlzleĢmeleri ileride muumlĢteri ile iĢveren arasında ccedilıkacak ihtilaflarda

(uyuĢmazlıklarda) yargı yoluna baĢvurulduğu takdirde iĢvereni yargı karĢısında zor durumda

bırakabilir Bu amaccedilla her iki tarafın Ģuumlphe ve kuĢku iccedilinde kalmamaları iccedilin soumlzleĢme

yapılması gereklidir

SoumlzleĢme her iki tarafın haklarını yasal guumlvece altına alır Daha sonradan

verilenalınan hizmet ile ilgili doğabilecek her tuumlrluuml anlaĢmazlıklarda mahkeme iki taraf

arasında yapılan yazılı soumlzleĢmeye bakarak huumlkuumlm verecektir SoumlzleĢmeler taraflar

arasındaki anlaĢmazlıkların ccediloumlzuumlmuumlnde en oumlnemli belgedir

213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

SoumlzleĢme formu hazırlarken yasal olarak dikkat edilmesi gereken hususlar Ģunlardır

2131 Bir soumlzleĢmede bulunması gereken hususlar

Her soumlzleĢmede mutlaka yer alması gereken bazı hususlar vardır ve soumlzleĢmeler

bunları kapsayacak Ģekilde yapılmalıdır Oumlncelikle soumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir

soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği

tespit edilmelidir Bununla beraber soumlzleĢme hazırlama tekniğine dayanarak hazırlandığı

konudan dolayı ayrıcalık arz edenler hariccedil olmak uumlzere bir soumlzleĢme de yer alması gereken

en oumlnemli hususlar Ģunlardır

SoumlzleĢmenin baĢlığı Bu sayede ilk bakıĢta soumlzleĢmenin tanınması ne tuumlr bir

soumlzleĢme olduğunun anlaĢılması soumlzleĢmenin tamamının okunmasına gerek

kalmadan anlaĢılabilir

SoumlzleĢmenin tarihi SoumlzleĢmenin yapıldığı tarihin gereklidirTarihin

soumlzleĢmenin baĢına yazılması ile sonuna yazılması arasında bir fark yoktur

Tarihin oumlnuumlne soumlzleĢmenin yapıldığı yerin de yazılması faydalı olur Tarih ve

yerin soumlzleĢmenin sonuna imzalardan oumlnce tekrar yazılması da muumlmkuumlnduumlr

Tarafların isimleriSoumlzleĢmelere gerccedilek kiĢilerin ad ve soyadları tuumlzel

kiĢilerin ise tacir oldukları takdirde ticari unvanları dahil tam olarak adresleri ile

birlikte yazılmalıdır

SoumlzleĢmenin konusu Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerine geccedilmeden oumlnce

konunun belirtilmesinde fayda vardır Konu soumlzleĢmenin kısa bir oumlzetidir

12

Burada soumlzleĢmede amaccedillanan temel noktalar ayrıntıya girmeden anlaĢılır ve

soumlzleĢmenin niteliğini ortaya koyacak Ģekilde belirtilmelidir

Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri SoumlzleĢmede tarafların hak ve

yuumlkuumlmluumlluumlkleri teredduumlde yer bırakmayacak Ģekilde kaleme alınmalı ve bu

boumlluumlmuumln soumlzleĢmenin konusunu takip etmesinde fayda vardır Buraya

soumlzleĢmenin ifa edileceği yer ve zamanın da belirtilmesinde yargılama usuluumlne

ters duumlĢmemek Ģartıyla yetki Ģartına yani ccedilıkacak muhtemel uyuĢmazlıkların

nerede ccediloumlzuumlleceğini belirten huumlkuumlmlere de yer vermekte fayda vardır Ayrıca

tarafların isteğine goumlre tahkim Ģartı da soumlzleĢmede yer alabilir

SoumlzleĢmenin yerine getirilmemesinin muumleyyideleri ve cezai Ģart Hukukumuz bu gibi huumlkuumlmlere kanuna ahlaka ve kiĢilik haklarına aykırı

nitelikte ve imkacircnsız olmadığı suumlrece izin vermektedir

SoumlzleĢmede yer alan yuumlkuumlmluumlluumlkler karĢılığı taraflarca verilecek

teminatlar Bu teminatlar Ģahsi veya ayni (maddi hak) olabilir Uygulamada en

ccedilok karĢılaĢılan tuumlr kefalettir Menkul veya gayrimenkul rehinine de

baĢvurulabilmektedir SoumlzleĢmenin en azından kefalet iliĢkisi ile desteklenmesi

tarafların edimlerini yerine getirmeleri sırasında daha huzurlu olmalarını sağlar

SoumlzleĢmenin sonuna tarafların ad ve soyadları yazılmalı ve soumlzleĢme

taraflarca imzalanmalıdır Tarafların imzalamasından oumlnce soumlzleĢmenin kaccedil

nuumlsha olduğu belirtilmelidir SoumlzleĢme el ile yazılabileceği gibi bilgisayar

daktilo veya diğer yazı araccedilları ile de yazılabilir Ancak imzaların kesinlikle el

ile atılması gereklidir SoumlzleĢme bir sayfadan daha fazla ise tarafların diğer

sayfaları da paraflamaları yerinde olur Eğer soumlzleĢme ile sadece bir tek taraf

yuumlkuumlmluumlluumlk altına giriyorsa bu durumda bu tarafın imzasının soumlzleĢmede yer

alması zorunludur Diğer tarafın ise zorunlu olmadığı hacirclde soumlzleĢmeyi

imzalamasında bir sakınca yoktur

Oumlzellikle teknik hususları iccedileren soumlzleĢmelerin yapıldığı durumlarda bu

soumlzleĢmeyi tamamlamak teknik hususları accedilıklamak uumlzere soumlzleĢmeye bazı

bilgi ve belgelerin eklenmesi gerekebilir Bu bilgi ve belgeler soumlzleĢmenin en

sonuna adedine goumlre ek veya ekler baĢlığı ile eklenmelidir Birden fazla ek

bulunması durumunda bu eklerin numaralanması ve her bir ekin baĢına kısaca

konusunun yazılması soumlzleĢmenin accedilıklık ve anlaĢılırlığının sağlanması

bakımından oumlnemlidir Zorunluluk olmasa da bu eklerin taraflarca

imzalanmasında fayda vardır

2132 Tarafların soumlzleĢme ile ne istediklerinin tam olarak belirlenmesi gerekir

SoumlzleĢme hazırlarken dikkate alınması gereken en oumlnemli husus soumlzleĢmenin

tarafların isteklerini tam olarak yansıtması ve muumlmkuumln olduğu oumllccediluumlde ileride taraflar

arasında uyuĢmazlığa yer vermeyecek biccedilimde kaleme alınması gerekir Ayrıca soumlzleĢmenin

uyuĢmazlık ccedilıktığı durumlarda da taraflar arsındaki uyuĢmazlığı gidermeye ve en azından

asgariye indirmeye youmlnelik huumlkuumlmleri kapsaması gereklidir

13

Bir soumlzleĢmenin yapılması iccedilin oumlncelikle o soumlzleĢmeyi yapmak isteyen kiĢilerin

karĢılıklı olarak soumlzleĢme yapma isteklerini ortaya koymaları gerekir Taraflar bu isteklerini

fiilen bir araya gelerek ortaya koyabilecekleri gibi yasal olarak ta yapılması gerekliğini

belirtmeleri gerekir Tarafların karĢılıklı istek ve iradelerini beyan ettikleri bu aĢamadadikkat

edilmesi gereken husus tarafların bireysel olarak soumlzleĢme yapmakla ne istediklerini ve

hangi amaccedilla o soumlzleĢmeyi yaptıklarını bilmeleridir Bundan baĢka tarafların soumlzleĢmeye

iliĢkin istek ve amaccedillarının birbirleriyle uyumlu olması yani iradelerin aynı amaca youmlnelmiĢ

olması gerekir

2133 SoumlzleĢmenin hukuksal niteliğinin ve sonuccedillarının tespiti ve bir taslağın

hazırlanması

Taraflar soumlzleĢmenin ilgili hukuk dalını saptamak ve eğer mevcutsa soumlzleĢmeyi

doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hukuki duumlzenlemeleri yargı kararlarını bulmak ve

genel olarak soumlzleĢmenin hukuki ccedilerccedilevesini belirlemeleri gerekir

Muumlteakiben de taraflar soumlzleĢmeyi buumltuumlnuumlyle ele alıp bir değerlendirme yapmalı ve bir

taslak hazırlamalıdır

2134 SoumlzleĢmenin Ģeklinin tespiti

Hukukumuzda soumlzleĢme Ģartı ilkesinin bir goumlruumlnuumlmuuml olarak Ģekil serbestisi ilkesi

geccedilerlidir Borccedillar Kanunumuzun 11I inci maddesinde akdin sıhhati kanunda sarahat

olmadıkccedila hiccedilbir şekle tabi değildir denilmek suretiyle bu ilke accedilıkccedila belirtilmiĢtir Ancak

yine aynı huumlkuumlmden bu ilkeye kanunda belirtilen hacircllerde bazı istisnalar getirilmiĢ olduğu da

anlaĢılmaktadır Kanun tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin bu

Ģekle uyularak yapılması zorunludur Aksi takdirde soumlzleĢme geccedilersizdir Ancak kanunda

herhangi bir Ģekil zorunluluğu getirilmemiĢse taraflar soumlzleĢmeyi istedikleri gibi yapabilirler

Bu durumda soumlzluuml olarak yapmak kolay gibi goumlzuumlkse de bu defa karĢımıza ispat sorunu

ccedilıkar Yargılama usuluumlne iliĢkin kanunumuza goumlre bir hakkın doğumu duumlĢuumlruumllmesi devri

değiĢtirilmesi yenilenmesi ertelenmesi ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki iĢlemlerin

yapıldıkları zamanki miktar veya değeri belli bir miktarı geccediltiği takdirde senetle ispat

olunması gerekir Bu sebeple aralarında uyuĢmazlık ccedilıktığı takdirde ispat kolaylığı sağlamak

ve tarafların hak kaybına uğramasını engellemek iccedilin soumlzleĢmelerin yazılı Ģekilde yapılması

uygun olur

2135 Yazılı olarak yapılan bir soumlzleĢmenin incelenmesi sırasında sorulması gereken

sorular Ģunlardır

SoumlzleĢmenin yeteri kadar accedilık ve anlaĢılır olup olmadığı SoumlzleĢmede yazım kurallarına uyulup uyulmadığı SoumlzleĢmenin bir soumlzleĢmede bulunması gereken tuumlm hususları kapsayıp

kapsamadığı SoumlzleĢmede gereksiz ayrıntıdan kaccedilınılıp kaccedilınılmadığı SoumlzleĢmenin bir buumltuumlnluumlk teĢkil edip etmediği SoumlzleĢmenin ilgili yasal huumlkuumlm ve kavramlara uygun olup olmadığı SoumlzleĢmede tarafların istek ve amaccedillarının yeterince goumlzetilip goumlzetilmediği

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

5

Fotoğraf 12 Oumlzel izin gerektiren mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Arkeolojik eserlerin fotoğraflanması sırasında ıĢığın ccedilok oumlnemli bir unsur olduğu

unutulmamalıdır Oumlzellikle arkeolojik eserlerin yapısı itibariyle sert ıĢıkta detaylar

kaybolacaktır GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zamanlardır

Oumlzellikle de detaylara vuran goumllgelerin de oumlnlenmesi gerekir

6

Fotoğraf 13 Tarihi mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Genellikle oumlren yerleri yaz aylarında dolaĢılır Bu yuumlzden de hava koĢulları estetik

anlamda ccedilok muumlsait olmaz Havanın kapalı olduğu zamanlarda bulut kuumlmeleri ile arkeolojik

eserlerin uyumu ccedilok hoĢ bir goumlruumlntuuml oluĢturmayabilir ama accedilık ve berrak bir hava ccedilekim iccedilin

uygun bir ortam oluĢturabilir

Fotoğraf 14 Farklı organizasyonlar iccedilin ccedilekim yapmaya uygun bir mekan

7

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayıp fotoğraf ccedilekim organizasyonunda uygun ortam

sağlayarak ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olunuz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

MuumlĢteri ve uumlruumlnkonu hakkında oumln

araĢtırma yapınız

Daha oumlnce yapılmıĢ ccedilalıĢmaları

inceleyiniz

MuumlĢteriyle tanıĢınız

Dikkatli olunuz

Guumller yuumlzluuml olunuz

MuumlĢterinin tam olarak ne istediğini

anlamaya ccedilalıĢınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

oumlzelliklerini oumlğreniniz Vurgulanacak noktaları not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

piyasadaki rekabet guumlcuumlnuuml araĢtırınız

Rakip uumlruumlnkonunun bu konudaki

ccedilalıĢmalarını inceleyiniz

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

medyada kullanılacağı yerleri oumlğrenin Not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

ccedilekim yerini belirleyiniz

Ccedilekim yapılacak yerin fiziki koĢullarını

dikkate almayı unutmayınız

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

8

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim iccedilin gerekli bilgiler temin ettiniz mi

2 Ccedilekim yapılacak ortam konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi aldınız mı

3 Ccedilekim program hazırladınız mı

4 Ġstediğiniz kompozisyonun ne olduğunu duumlĢuumlnduumlnuumlz muuml

5 Kullanacağınız ıĢık kaynağını belirlediniz mi

6 Kullanacağınız materyalleri listelediniz mi

7 Ccedilekim iccedilin ideal fiziki ortamı kafanızda tasarladınız mı

8 Zamanı verimli kullandınız mı

9 Organizasyonun oumlnemini kavrayabildiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

9

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenli yapılması iccedilin aĢağıdakilerden hangisi oumlncelikli

yapılmalıdır

A Ekipman temini

B IĢık

C Plan

D Ccedilekim

2 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi kimlerden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Kalfa

C ĠĢyeri sahibi

D Yetkili uzman kiĢi

3 Ccedilekim yapılacak ortam ile ilgili kesin bilgi sahibi nasıl olunur

A Mekacircnı goumlrerek inceleyerek

B ArkadaĢlardan bilgi alarak

C Ġnternetten bakarak

D Telefondan arayarak

4 Ccedilekim yapılacak konu uumlruumln ile ilgili bilgiler nasıl not alınmadır

A Hafızada tutarak

B Plan defterine yazarak

C Telefon kısa mesaj ile

D Yanımızdaki personele soumlyleyerek

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olmanın gerekli olmasının nedeni

aĢağıdakilerden hangisidir

A Kuumlltuumlrluuml olmak

B GoumlsteriĢ

C ĠĢlerimizi kolaylaĢtırmak

D Basın ve reklam

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

10

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim iccedilin

gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz hazırlayabileceksiniz

Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢme oumlrnekleri araĢtırınız

Farklı ccedilekimler iccedilin soumlzleĢmeler arasındasın da farklılıklarının nedenini

bulmaya ccedilalıĢınız

SoumlzleĢme maddelerini tek tek inceleyerek goumlrev ve sorumlulukları kavramaya

ccedilalıĢınız

SoumlzleĢmede geccedilen parasal konulara dikkat ediniz

2 SOumlZLEġME HAZIRLAMAK

21 SoumlzleĢme

211 Tanımı

Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara soumlzleĢme denir Tarafların birbirine uygun irade

accedilıklamalarıyla yapılan bir hukuki iĢlem olan soumlzleĢmenin genel olarak belirli bir biccedilimde

yapılması zorunlu değildir Ama bazı tuumlr soumlzleĢmelerin belirli biccedilimde yapılması yasalarda

oumlngoumlruumllmuumlĢtuumlr Oumlrneğin taĢınmaz malların satıĢ soumlzleĢmesinin resmi biccedilimde yapılması

zorunludur SoumlzleĢmenin yazılı biccedilimde yapılması anlaĢmazlık durumunda kanıtlamayı

kolaylaĢtırmak iccedilin de yararlıdır ĠĢimizle ilgili soumlzleĢme hazırlarken verilen hizmetler goumlz

oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

SoumlzleĢme taraflardan birinin yaptığı bir oumlnerinin karĢı taraf ya da oumlteki taraflarca

benimsenmesiyle oluĢur Bir soumlzleĢmede tarafların karĢılıklı ccedilıkarları bulunur Oumlrneğin

herhangi bir konu uumlruumln ile ilgili fotoğraf ccedilekimi yaparken standart ccedilekim fiyatları ve

oumlzellikleri soumlzluuml olarak soumlylenirse soumlzluuml bir soumlzleĢmedir MuumlĢteri bilgilendirildikten sonra

imza karĢılığı karĢılıklı soumlzleĢme yapılır SipariĢ uumlruumln formu doldurulur Alınan kapora ve

uumlcret sipariĢ formunda yer alır Uumlruumlnuumln tesliminde sorun ccedilıkmaması iccedilin gerekli accedilıklamalar

not alınır Bu durumda soumlzleĢme yapılmıĢ ve soumlzleĢme koĢulları yerine getirilmiĢtir

Bir soumlzleĢmenin geccedilerli olması iccedilin tarafların soumlzleĢmeyi oumlzguumlr iradeleriyle ve bilinccedilli

olarak yapmıĢ olmaları gereklidir Taraflardan birinin zorlanması korkutulması ya da

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

11

aldatılması yoluyla yapılan soumlzleĢmeler geccedilersizdir Yasalara goumlre ergin sayılmayanlar akıl

hastaları ccedilocuklar soumlzleĢme yapamaz Konusu yasalara ya da ahlaka aykırı soumlzleĢmeler de

yapılamaz

SoumlzleĢmenin taraflarından biri soumlzleĢmede belirtilmiĢ olan yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine

getirmezse karĢı taraf mahkemeye baĢvurabilir Mahkeme haksız tarafı yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml

yerine getirmeye zorlar ya da soumlzleĢmeye uyulmasından doğan zararın oumldenmesine karar

verir Tazminat denen bu oumldemeye karar verilmesi iccedilin zarar goumlren taraf zararını kanıtlar

212 Oumlnemi

ĠĢ soumlzleĢmeleri ileride muumlĢteri ile iĢveren arasında ccedilıkacak ihtilaflarda

(uyuĢmazlıklarda) yargı yoluna baĢvurulduğu takdirde iĢvereni yargı karĢısında zor durumda

bırakabilir Bu amaccedilla her iki tarafın Ģuumlphe ve kuĢku iccedilinde kalmamaları iccedilin soumlzleĢme

yapılması gereklidir

SoumlzleĢme her iki tarafın haklarını yasal guumlvece altına alır Daha sonradan

verilenalınan hizmet ile ilgili doğabilecek her tuumlrluuml anlaĢmazlıklarda mahkeme iki taraf

arasında yapılan yazılı soumlzleĢmeye bakarak huumlkuumlm verecektir SoumlzleĢmeler taraflar

arasındaki anlaĢmazlıkların ccediloumlzuumlmuumlnde en oumlnemli belgedir

213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

SoumlzleĢme formu hazırlarken yasal olarak dikkat edilmesi gereken hususlar Ģunlardır

2131 Bir soumlzleĢmede bulunması gereken hususlar

Her soumlzleĢmede mutlaka yer alması gereken bazı hususlar vardır ve soumlzleĢmeler

bunları kapsayacak Ģekilde yapılmalıdır Oumlncelikle soumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir

soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği

tespit edilmelidir Bununla beraber soumlzleĢme hazırlama tekniğine dayanarak hazırlandığı

konudan dolayı ayrıcalık arz edenler hariccedil olmak uumlzere bir soumlzleĢme de yer alması gereken

en oumlnemli hususlar Ģunlardır

SoumlzleĢmenin baĢlığı Bu sayede ilk bakıĢta soumlzleĢmenin tanınması ne tuumlr bir

soumlzleĢme olduğunun anlaĢılması soumlzleĢmenin tamamının okunmasına gerek

kalmadan anlaĢılabilir

SoumlzleĢmenin tarihi SoumlzleĢmenin yapıldığı tarihin gereklidirTarihin

soumlzleĢmenin baĢına yazılması ile sonuna yazılması arasında bir fark yoktur

Tarihin oumlnuumlne soumlzleĢmenin yapıldığı yerin de yazılması faydalı olur Tarih ve

yerin soumlzleĢmenin sonuna imzalardan oumlnce tekrar yazılması da muumlmkuumlnduumlr

Tarafların isimleriSoumlzleĢmelere gerccedilek kiĢilerin ad ve soyadları tuumlzel

kiĢilerin ise tacir oldukları takdirde ticari unvanları dahil tam olarak adresleri ile

birlikte yazılmalıdır

SoumlzleĢmenin konusu Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerine geccedilmeden oumlnce

konunun belirtilmesinde fayda vardır Konu soumlzleĢmenin kısa bir oumlzetidir

12

Burada soumlzleĢmede amaccedillanan temel noktalar ayrıntıya girmeden anlaĢılır ve

soumlzleĢmenin niteliğini ortaya koyacak Ģekilde belirtilmelidir

Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri SoumlzleĢmede tarafların hak ve

yuumlkuumlmluumlluumlkleri teredduumlde yer bırakmayacak Ģekilde kaleme alınmalı ve bu

boumlluumlmuumln soumlzleĢmenin konusunu takip etmesinde fayda vardır Buraya

soumlzleĢmenin ifa edileceği yer ve zamanın da belirtilmesinde yargılama usuluumlne

ters duumlĢmemek Ģartıyla yetki Ģartına yani ccedilıkacak muhtemel uyuĢmazlıkların

nerede ccediloumlzuumlleceğini belirten huumlkuumlmlere de yer vermekte fayda vardır Ayrıca

tarafların isteğine goumlre tahkim Ģartı da soumlzleĢmede yer alabilir

SoumlzleĢmenin yerine getirilmemesinin muumleyyideleri ve cezai Ģart Hukukumuz bu gibi huumlkuumlmlere kanuna ahlaka ve kiĢilik haklarına aykırı

nitelikte ve imkacircnsız olmadığı suumlrece izin vermektedir

SoumlzleĢmede yer alan yuumlkuumlmluumlluumlkler karĢılığı taraflarca verilecek

teminatlar Bu teminatlar Ģahsi veya ayni (maddi hak) olabilir Uygulamada en

ccedilok karĢılaĢılan tuumlr kefalettir Menkul veya gayrimenkul rehinine de

baĢvurulabilmektedir SoumlzleĢmenin en azından kefalet iliĢkisi ile desteklenmesi

tarafların edimlerini yerine getirmeleri sırasında daha huzurlu olmalarını sağlar

SoumlzleĢmenin sonuna tarafların ad ve soyadları yazılmalı ve soumlzleĢme

taraflarca imzalanmalıdır Tarafların imzalamasından oumlnce soumlzleĢmenin kaccedil

nuumlsha olduğu belirtilmelidir SoumlzleĢme el ile yazılabileceği gibi bilgisayar

daktilo veya diğer yazı araccedilları ile de yazılabilir Ancak imzaların kesinlikle el

ile atılması gereklidir SoumlzleĢme bir sayfadan daha fazla ise tarafların diğer

sayfaları da paraflamaları yerinde olur Eğer soumlzleĢme ile sadece bir tek taraf

yuumlkuumlmluumlluumlk altına giriyorsa bu durumda bu tarafın imzasının soumlzleĢmede yer

alması zorunludur Diğer tarafın ise zorunlu olmadığı hacirclde soumlzleĢmeyi

imzalamasında bir sakınca yoktur

Oumlzellikle teknik hususları iccedileren soumlzleĢmelerin yapıldığı durumlarda bu

soumlzleĢmeyi tamamlamak teknik hususları accedilıklamak uumlzere soumlzleĢmeye bazı

bilgi ve belgelerin eklenmesi gerekebilir Bu bilgi ve belgeler soumlzleĢmenin en

sonuna adedine goumlre ek veya ekler baĢlığı ile eklenmelidir Birden fazla ek

bulunması durumunda bu eklerin numaralanması ve her bir ekin baĢına kısaca

konusunun yazılması soumlzleĢmenin accedilıklık ve anlaĢılırlığının sağlanması

bakımından oumlnemlidir Zorunluluk olmasa da bu eklerin taraflarca

imzalanmasında fayda vardır

2132 Tarafların soumlzleĢme ile ne istediklerinin tam olarak belirlenmesi gerekir

SoumlzleĢme hazırlarken dikkate alınması gereken en oumlnemli husus soumlzleĢmenin

tarafların isteklerini tam olarak yansıtması ve muumlmkuumln olduğu oumllccediluumlde ileride taraflar

arasında uyuĢmazlığa yer vermeyecek biccedilimde kaleme alınması gerekir Ayrıca soumlzleĢmenin

uyuĢmazlık ccedilıktığı durumlarda da taraflar arsındaki uyuĢmazlığı gidermeye ve en azından

asgariye indirmeye youmlnelik huumlkuumlmleri kapsaması gereklidir

13

Bir soumlzleĢmenin yapılması iccedilin oumlncelikle o soumlzleĢmeyi yapmak isteyen kiĢilerin

karĢılıklı olarak soumlzleĢme yapma isteklerini ortaya koymaları gerekir Taraflar bu isteklerini

fiilen bir araya gelerek ortaya koyabilecekleri gibi yasal olarak ta yapılması gerekliğini

belirtmeleri gerekir Tarafların karĢılıklı istek ve iradelerini beyan ettikleri bu aĢamadadikkat

edilmesi gereken husus tarafların bireysel olarak soumlzleĢme yapmakla ne istediklerini ve

hangi amaccedilla o soumlzleĢmeyi yaptıklarını bilmeleridir Bundan baĢka tarafların soumlzleĢmeye

iliĢkin istek ve amaccedillarının birbirleriyle uyumlu olması yani iradelerin aynı amaca youmlnelmiĢ

olması gerekir

2133 SoumlzleĢmenin hukuksal niteliğinin ve sonuccedillarının tespiti ve bir taslağın

hazırlanması

Taraflar soumlzleĢmenin ilgili hukuk dalını saptamak ve eğer mevcutsa soumlzleĢmeyi

doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hukuki duumlzenlemeleri yargı kararlarını bulmak ve

genel olarak soumlzleĢmenin hukuki ccedilerccedilevesini belirlemeleri gerekir

Muumlteakiben de taraflar soumlzleĢmeyi buumltuumlnuumlyle ele alıp bir değerlendirme yapmalı ve bir

taslak hazırlamalıdır

2134 SoumlzleĢmenin Ģeklinin tespiti

Hukukumuzda soumlzleĢme Ģartı ilkesinin bir goumlruumlnuumlmuuml olarak Ģekil serbestisi ilkesi

geccedilerlidir Borccedillar Kanunumuzun 11I inci maddesinde akdin sıhhati kanunda sarahat

olmadıkccedila hiccedilbir şekle tabi değildir denilmek suretiyle bu ilke accedilıkccedila belirtilmiĢtir Ancak

yine aynı huumlkuumlmden bu ilkeye kanunda belirtilen hacircllerde bazı istisnalar getirilmiĢ olduğu da

anlaĢılmaktadır Kanun tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin bu

Ģekle uyularak yapılması zorunludur Aksi takdirde soumlzleĢme geccedilersizdir Ancak kanunda

herhangi bir Ģekil zorunluluğu getirilmemiĢse taraflar soumlzleĢmeyi istedikleri gibi yapabilirler

Bu durumda soumlzluuml olarak yapmak kolay gibi goumlzuumlkse de bu defa karĢımıza ispat sorunu

ccedilıkar Yargılama usuluumlne iliĢkin kanunumuza goumlre bir hakkın doğumu duumlĢuumlruumllmesi devri

değiĢtirilmesi yenilenmesi ertelenmesi ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki iĢlemlerin

yapıldıkları zamanki miktar veya değeri belli bir miktarı geccediltiği takdirde senetle ispat

olunması gerekir Bu sebeple aralarında uyuĢmazlık ccedilıktığı takdirde ispat kolaylığı sağlamak

ve tarafların hak kaybına uğramasını engellemek iccedilin soumlzleĢmelerin yazılı Ģekilde yapılması

uygun olur

2135 Yazılı olarak yapılan bir soumlzleĢmenin incelenmesi sırasında sorulması gereken

sorular Ģunlardır

SoumlzleĢmenin yeteri kadar accedilık ve anlaĢılır olup olmadığı SoumlzleĢmede yazım kurallarına uyulup uyulmadığı SoumlzleĢmenin bir soumlzleĢmede bulunması gereken tuumlm hususları kapsayıp

kapsamadığı SoumlzleĢmede gereksiz ayrıntıdan kaccedilınılıp kaccedilınılmadığı SoumlzleĢmenin bir buumltuumlnluumlk teĢkil edip etmediği SoumlzleĢmenin ilgili yasal huumlkuumlm ve kavramlara uygun olup olmadığı SoumlzleĢmede tarafların istek ve amaccedillarının yeterince goumlzetilip goumlzetilmediği

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

6

Fotoğraf 13 Tarihi mekanda modeluumlruumln ccedilekimi

Genellikle oumlren yerleri yaz aylarında dolaĢılır Bu yuumlzden de hava koĢulları estetik

anlamda ccedilok muumlsait olmaz Havanın kapalı olduğu zamanlarda bulut kuumlmeleri ile arkeolojik

eserlerin uyumu ccedilok hoĢ bir goumlruumlntuuml oluĢturmayabilir ama accedilık ve berrak bir hava ccedilekim iccedilin

uygun bir ortam oluĢturabilir

Fotoğraf 14 Farklı organizasyonlar iccedilin ccedilekim yapmaya uygun bir mekan

7

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayıp fotoğraf ccedilekim organizasyonunda uygun ortam

sağlayarak ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olunuz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

MuumlĢteri ve uumlruumlnkonu hakkında oumln

araĢtırma yapınız

Daha oumlnce yapılmıĢ ccedilalıĢmaları

inceleyiniz

MuumlĢteriyle tanıĢınız

Dikkatli olunuz

Guumller yuumlzluuml olunuz

MuumlĢterinin tam olarak ne istediğini

anlamaya ccedilalıĢınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

oumlzelliklerini oumlğreniniz Vurgulanacak noktaları not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

piyasadaki rekabet guumlcuumlnuuml araĢtırınız

Rakip uumlruumlnkonunun bu konudaki

ccedilalıĢmalarını inceleyiniz

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

medyada kullanılacağı yerleri oumlğrenin Not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

ccedilekim yerini belirleyiniz

Ccedilekim yapılacak yerin fiziki koĢullarını

dikkate almayı unutmayınız

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

8

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim iccedilin gerekli bilgiler temin ettiniz mi

2 Ccedilekim yapılacak ortam konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi aldınız mı

3 Ccedilekim program hazırladınız mı

4 Ġstediğiniz kompozisyonun ne olduğunu duumlĢuumlnduumlnuumlz muuml

5 Kullanacağınız ıĢık kaynağını belirlediniz mi

6 Kullanacağınız materyalleri listelediniz mi

7 Ccedilekim iccedilin ideal fiziki ortamı kafanızda tasarladınız mı

8 Zamanı verimli kullandınız mı

9 Organizasyonun oumlnemini kavrayabildiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

9

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenli yapılması iccedilin aĢağıdakilerden hangisi oumlncelikli

yapılmalıdır

A Ekipman temini

B IĢık

C Plan

D Ccedilekim

2 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi kimlerden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Kalfa

C ĠĢyeri sahibi

D Yetkili uzman kiĢi

3 Ccedilekim yapılacak ortam ile ilgili kesin bilgi sahibi nasıl olunur

A Mekacircnı goumlrerek inceleyerek

B ArkadaĢlardan bilgi alarak

C Ġnternetten bakarak

D Telefondan arayarak

4 Ccedilekim yapılacak konu uumlruumln ile ilgili bilgiler nasıl not alınmadır

A Hafızada tutarak

B Plan defterine yazarak

C Telefon kısa mesaj ile

D Yanımızdaki personele soumlyleyerek

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olmanın gerekli olmasının nedeni

aĢağıdakilerden hangisidir

A Kuumlltuumlrluuml olmak

B GoumlsteriĢ

C ĠĢlerimizi kolaylaĢtırmak

D Basın ve reklam

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

10

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim iccedilin

gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz hazırlayabileceksiniz

Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢme oumlrnekleri araĢtırınız

Farklı ccedilekimler iccedilin soumlzleĢmeler arasındasın da farklılıklarının nedenini

bulmaya ccedilalıĢınız

SoumlzleĢme maddelerini tek tek inceleyerek goumlrev ve sorumlulukları kavramaya

ccedilalıĢınız

SoumlzleĢmede geccedilen parasal konulara dikkat ediniz

2 SOumlZLEġME HAZIRLAMAK

21 SoumlzleĢme

211 Tanımı

Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara soumlzleĢme denir Tarafların birbirine uygun irade

accedilıklamalarıyla yapılan bir hukuki iĢlem olan soumlzleĢmenin genel olarak belirli bir biccedilimde

yapılması zorunlu değildir Ama bazı tuumlr soumlzleĢmelerin belirli biccedilimde yapılması yasalarda

oumlngoumlruumllmuumlĢtuumlr Oumlrneğin taĢınmaz malların satıĢ soumlzleĢmesinin resmi biccedilimde yapılması

zorunludur SoumlzleĢmenin yazılı biccedilimde yapılması anlaĢmazlık durumunda kanıtlamayı

kolaylaĢtırmak iccedilin de yararlıdır ĠĢimizle ilgili soumlzleĢme hazırlarken verilen hizmetler goumlz

oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

SoumlzleĢme taraflardan birinin yaptığı bir oumlnerinin karĢı taraf ya da oumlteki taraflarca

benimsenmesiyle oluĢur Bir soumlzleĢmede tarafların karĢılıklı ccedilıkarları bulunur Oumlrneğin

herhangi bir konu uumlruumln ile ilgili fotoğraf ccedilekimi yaparken standart ccedilekim fiyatları ve

oumlzellikleri soumlzluuml olarak soumlylenirse soumlzluuml bir soumlzleĢmedir MuumlĢteri bilgilendirildikten sonra

imza karĢılığı karĢılıklı soumlzleĢme yapılır SipariĢ uumlruumln formu doldurulur Alınan kapora ve

uumlcret sipariĢ formunda yer alır Uumlruumlnuumln tesliminde sorun ccedilıkmaması iccedilin gerekli accedilıklamalar

not alınır Bu durumda soumlzleĢme yapılmıĢ ve soumlzleĢme koĢulları yerine getirilmiĢtir

Bir soumlzleĢmenin geccedilerli olması iccedilin tarafların soumlzleĢmeyi oumlzguumlr iradeleriyle ve bilinccedilli

olarak yapmıĢ olmaları gereklidir Taraflardan birinin zorlanması korkutulması ya da

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

11

aldatılması yoluyla yapılan soumlzleĢmeler geccedilersizdir Yasalara goumlre ergin sayılmayanlar akıl

hastaları ccedilocuklar soumlzleĢme yapamaz Konusu yasalara ya da ahlaka aykırı soumlzleĢmeler de

yapılamaz

SoumlzleĢmenin taraflarından biri soumlzleĢmede belirtilmiĢ olan yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine

getirmezse karĢı taraf mahkemeye baĢvurabilir Mahkeme haksız tarafı yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml

yerine getirmeye zorlar ya da soumlzleĢmeye uyulmasından doğan zararın oumldenmesine karar

verir Tazminat denen bu oumldemeye karar verilmesi iccedilin zarar goumlren taraf zararını kanıtlar

212 Oumlnemi

ĠĢ soumlzleĢmeleri ileride muumlĢteri ile iĢveren arasında ccedilıkacak ihtilaflarda

(uyuĢmazlıklarda) yargı yoluna baĢvurulduğu takdirde iĢvereni yargı karĢısında zor durumda

bırakabilir Bu amaccedilla her iki tarafın Ģuumlphe ve kuĢku iccedilinde kalmamaları iccedilin soumlzleĢme

yapılması gereklidir

SoumlzleĢme her iki tarafın haklarını yasal guumlvece altına alır Daha sonradan

verilenalınan hizmet ile ilgili doğabilecek her tuumlrluuml anlaĢmazlıklarda mahkeme iki taraf

arasında yapılan yazılı soumlzleĢmeye bakarak huumlkuumlm verecektir SoumlzleĢmeler taraflar

arasındaki anlaĢmazlıkların ccediloumlzuumlmuumlnde en oumlnemli belgedir

213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

SoumlzleĢme formu hazırlarken yasal olarak dikkat edilmesi gereken hususlar Ģunlardır

2131 Bir soumlzleĢmede bulunması gereken hususlar

Her soumlzleĢmede mutlaka yer alması gereken bazı hususlar vardır ve soumlzleĢmeler

bunları kapsayacak Ģekilde yapılmalıdır Oumlncelikle soumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir

soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği

tespit edilmelidir Bununla beraber soumlzleĢme hazırlama tekniğine dayanarak hazırlandığı

konudan dolayı ayrıcalık arz edenler hariccedil olmak uumlzere bir soumlzleĢme de yer alması gereken

en oumlnemli hususlar Ģunlardır

SoumlzleĢmenin baĢlığı Bu sayede ilk bakıĢta soumlzleĢmenin tanınması ne tuumlr bir

soumlzleĢme olduğunun anlaĢılması soumlzleĢmenin tamamının okunmasına gerek

kalmadan anlaĢılabilir

SoumlzleĢmenin tarihi SoumlzleĢmenin yapıldığı tarihin gereklidirTarihin

soumlzleĢmenin baĢına yazılması ile sonuna yazılması arasında bir fark yoktur

Tarihin oumlnuumlne soumlzleĢmenin yapıldığı yerin de yazılması faydalı olur Tarih ve

yerin soumlzleĢmenin sonuna imzalardan oumlnce tekrar yazılması da muumlmkuumlnduumlr

Tarafların isimleriSoumlzleĢmelere gerccedilek kiĢilerin ad ve soyadları tuumlzel

kiĢilerin ise tacir oldukları takdirde ticari unvanları dahil tam olarak adresleri ile

birlikte yazılmalıdır

SoumlzleĢmenin konusu Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerine geccedilmeden oumlnce

konunun belirtilmesinde fayda vardır Konu soumlzleĢmenin kısa bir oumlzetidir

12

Burada soumlzleĢmede amaccedillanan temel noktalar ayrıntıya girmeden anlaĢılır ve

soumlzleĢmenin niteliğini ortaya koyacak Ģekilde belirtilmelidir

Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri SoumlzleĢmede tarafların hak ve

yuumlkuumlmluumlluumlkleri teredduumlde yer bırakmayacak Ģekilde kaleme alınmalı ve bu

boumlluumlmuumln soumlzleĢmenin konusunu takip etmesinde fayda vardır Buraya

soumlzleĢmenin ifa edileceği yer ve zamanın da belirtilmesinde yargılama usuluumlne

ters duumlĢmemek Ģartıyla yetki Ģartına yani ccedilıkacak muhtemel uyuĢmazlıkların

nerede ccediloumlzuumlleceğini belirten huumlkuumlmlere de yer vermekte fayda vardır Ayrıca

tarafların isteğine goumlre tahkim Ģartı da soumlzleĢmede yer alabilir

SoumlzleĢmenin yerine getirilmemesinin muumleyyideleri ve cezai Ģart Hukukumuz bu gibi huumlkuumlmlere kanuna ahlaka ve kiĢilik haklarına aykırı

nitelikte ve imkacircnsız olmadığı suumlrece izin vermektedir

SoumlzleĢmede yer alan yuumlkuumlmluumlluumlkler karĢılığı taraflarca verilecek

teminatlar Bu teminatlar Ģahsi veya ayni (maddi hak) olabilir Uygulamada en

ccedilok karĢılaĢılan tuumlr kefalettir Menkul veya gayrimenkul rehinine de

baĢvurulabilmektedir SoumlzleĢmenin en azından kefalet iliĢkisi ile desteklenmesi

tarafların edimlerini yerine getirmeleri sırasında daha huzurlu olmalarını sağlar

SoumlzleĢmenin sonuna tarafların ad ve soyadları yazılmalı ve soumlzleĢme

taraflarca imzalanmalıdır Tarafların imzalamasından oumlnce soumlzleĢmenin kaccedil

nuumlsha olduğu belirtilmelidir SoumlzleĢme el ile yazılabileceği gibi bilgisayar

daktilo veya diğer yazı araccedilları ile de yazılabilir Ancak imzaların kesinlikle el

ile atılması gereklidir SoumlzleĢme bir sayfadan daha fazla ise tarafların diğer

sayfaları da paraflamaları yerinde olur Eğer soumlzleĢme ile sadece bir tek taraf

yuumlkuumlmluumlluumlk altına giriyorsa bu durumda bu tarafın imzasının soumlzleĢmede yer

alması zorunludur Diğer tarafın ise zorunlu olmadığı hacirclde soumlzleĢmeyi

imzalamasında bir sakınca yoktur

Oumlzellikle teknik hususları iccedileren soumlzleĢmelerin yapıldığı durumlarda bu

soumlzleĢmeyi tamamlamak teknik hususları accedilıklamak uumlzere soumlzleĢmeye bazı

bilgi ve belgelerin eklenmesi gerekebilir Bu bilgi ve belgeler soumlzleĢmenin en

sonuna adedine goumlre ek veya ekler baĢlığı ile eklenmelidir Birden fazla ek

bulunması durumunda bu eklerin numaralanması ve her bir ekin baĢına kısaca

konusunun yazılması soumlzleĢmenin accedilıklık ve anlaĢılırlığının sağlanması

bakımından oumlnemlidir Zorunluluk olmasa da bu eklerin taraflarca

imzalanmasında fayda vardır

2132 Tarafların soumlzleĢme ile ne istediklerinin tam olarak belirlenmesi gerekir

SoumlzleĢme hazırlarken dikkate alınması gereken en oumlnemli husus soumlzleĢmenin

tarafların isteklerini tam olarak yansıtması ve muumlmkuumln olduğu oumllccediluumlde ileride taraflar

arasında uyuĢmazlığa yer vermeyecek biccedilimde kaleme alınması gerekir Ayrıca soumlzleĢmenin

uyuĢmazlık ccedilıktığı durumlarda da taraflar arsındaki uyuĢmazlığı gidermeye ve en azından

asgariye indirmeye youmlnelik huumlkuumlmleri kapsaması gereklidir

13

Bir soumlzleĢmenin yapılması iccedilin oumlncelikle o soumlzleĢmeyi yapmak isteyen kiĢilerin

karĢılıklı olarak soumlzleĢme yapma isteklerini ortaya koymaları gerekir Taraflar bu isteklerini

fiilen bir araya gelerek ortaya koyabilecekleri gibi yasal olarak ta yapılması gerekliğini

belirtmeleri gerekir Tarafların karĢılıklı istek ve iradelerini beyan ettikleri bu aĢamadadikkat

edilmesi gereken husus tarafların bireysel olarak soumlzleĢme yapmakla ne istediklerini ve

hangi amaccedilla o soumlzleĢmeyi yaptıklarını bilmeleridir Bundan baĢka tarafların soumlzleĢmeye

iliĢkin istek ve amaccedillarının birbirleriyle uyumlu olması yani iradelerin aynı amaca youmlnelmiĢ

olması gerekir

2133 SoumlzleĢmenin hukuksal niteliğinin ve sonuccedillarının tespiti ve bir taslağın

hazırlanması

Taraflar soumlzleĢmenin ilgili hukuk dalını saptamak ve eğer mevcutsa soumlzleĢmeyi

doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hukuki duumlzenlemeleri yargı kararlarını bulmak ve

genel olarak soumlzleĢmenin hukuki ccedilerccedilevesini belirlemeleri gerekir

Muumlteakiben de taraflar soumlzleĢmeyi buumltuumlnuumlyle ele alıp bir değerlendirme yapmalı ve bir

taslak hazırlamalıdır

2134 SoumlzleĢmenin Ģeklinin tespiti

Hukukumuzda soumlzleĢme Ģartı ilkesinin bir goumlruumlnuumlmuuml olarak Ģekil serbestisi ilkesi

geccedilerlidir Borccedillar Kanunumuzun 11I inci maddesinde akdin sıhhati kanunda sarahat

olmadıkccedila hiccedilbir şekle tabi değildir denilmek suretiyle bu ilke accedilıkccedila belirtilmiĢtir Ancak

yine aynı huumlkuumlmden bu ilkeye kanunda belirtilen hacircllerde bazı istisnalar getirilmiĢ olduğu da

anlaĢılmaktadır Kanun tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin bu

Ģekle uyularak yapılması zorunludur Aksi takdirde soumlzleĢme geccedilersizdir Ancak kanunda

herhangi bir Ģekil zorunluluğu getirilmemiĢse taraflar soumlzleĢmeyi istedikleri gibi yapabilirler

Bu durumda soumlzluuml olarak yapmak kolay gibi goumlzuumlkse de bu defa karĢımıza ispat sorunu

ccedilıkar Yargılama usuluumlne iliĢkin kanunumuza goumlre bir hakkın doğumu duumlĢuumlruumllmesi devri

değiĢtirilmesi yenilenmesi ertelenmesi ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki iĢlemlerin

yapıldıkları zamanki miktar veya değeri belli bir miktarı geccediltiği takdirde senetle ispat

olunması gerekir Bu sebeple aralarında uyuĢmazlık ccedilıktığı takdirde ispat kolaylığı sağlamak

ve tarafların hak kaybına uğramasını engellemek iccedilin soumlzleĢmelerin yazılı Ģekilde yapılması

uygun olur

2135 Yazılı olarak yapılan bir soumlzleĢmenin incelenmesi sırasında sorulması gereken

sorular Ģunlardır

SoumlzleĢmenin yeteri kadar accedilık ve anlaĢılır olup olmadığı SoumlzleĢmede yazım kurallarına uyulup uyulmadığı SoumlzleĢmenin bir soumlzleĢmede bulunması gereken tuumlm hususları kapsayıp

kapsamadığı SoumlzleĢmede gereksiz ayrıntıdan kaccedilınılıp kaccedilınılmadığı SoumlzleĢmenin bir buumltuumlnluumlk teĢkil edip etmediği SoumlzleĢmenin ilgili yasal huumlkuumlm ve kavramlara uygun olup olmadığı SoumlzleĢmede tarafların istek ve amaccedillarının yeterince goumlzetilip goumlzetilmediği

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

7

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayıp fotoğraf ccedilekim organizasyonunda uygun ortam

sağlayarak ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olunuz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

MuumlĢteri ve uumlruumlnkonu hakkında oumln

araĢtırma yapınız

Daha oumlnce yapılmıĢ ccedilalıĢmaları

inceleyiniz

MuumlĢteriyle tanıĢınız

Dikkatli olunuz

Guumller yuumlzluuml olunuz

MuumlĢterinin tam olarak ne istediğini

anlamaya ccedilalıĢınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

oumlzelliklerini oumlğreniniz Vurgulanacak noktaları not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

piyasadaki rekabet guumlcuumlnuuml araĢtırınız

Rakip uumlruumlnkonunun bu konudaki

ccedilalıĢmalarını inceleyiniz

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

medyada kullanılacağı yerleri oumlğrenin Not alınız

Fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumlnuumlnkonunun

ccedilekim yerini belirleyiniz

Ccedilekim yapılacak yerin fiziki koĢullarını

dikkate almayı unutmayınız

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

8

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim iccedilin gerekli bilgiler temin ettiniz mi

2 Ccedilekim yapılacak ortam konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi aldınız mı

3 Ccedilekim program hazırladınız mı

4 Ġstediğiniz kompozisyonun ne olduğunu duumlĢuumlnduumlnuumlz muuml

5 Kullanacağınız ıĢık kaynağını belirlediniz mi

6 Kullanacağınız materyalleri listelediniz mi

7 Ccedilekim iccedilin ideal fiziki ortamı kafanızda tasarladınız mı

8 Zamanı verimli kullandınız mı

9 Organizasyonun oumlnemini kavrayabildiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

9

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenli yapılması iccedilin aĢağıdakilerden hangisi oumlncelikli

yapılmalıdır

A Ekipman temini

B IĢık

C Plan

D Ccedilekim

2 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi kimlerden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Kalfa

C ĠĢyeri sahibi

D Yetkili uzman kiĢi

3 Ccedilekim yapılacak ortam ile ilgili kesin bilgi sahibi nasıl olunur

A Mekacircnı goumlrerek inceleyerek

B ArkadaĢlardan bilgi alarak

C Ġnternetten bakarak

D Telefondan arayarak

4 Ccedilekim yapılacak konu uumlruumln ile ilgili bilgiler nasıl not alınmadır

A Hafızada tutarak

B Plan defterine yazarak

C Telefon kısa mesaj ile

D Yanımızdaki personele soumlyleyerek

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olmanın gerekli olmasının nedeni

aĢağıdakilerden hangisidir

A Kuumlltuumlrluuml olmak

B GoumlsteriĢ

C ĠĢlerimizi kolaylaĢtırmak

D Basın ve reklam

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

10

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim iccedilin

gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz hazırlayabileceksiniz

Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢme oumlrnekleri araĢtırınız

Farklı ccedilekimler iccedilin soumlzleĢmeler arasındasın da farklılıklarının nedenini

bulmaya ccedilalıĢınız

SoumlzleĢme maddelerini tek tek inceleyerek goumlrev ve sorumlulukları kavramaya

ccedilalıĢınız

SoumlzleĢmede geccedilen parasal konulara dikkat ediniz

2 SOumlZLEġME HAZIRLAMAK

21 SoumlzleĢme

211 Tanımı

Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara soumlzleĢme denir Tarafların birbirine uygun irade

accedilıklamalarıyla yapılan bir hukuki iĢlem olan soumlzleĢmenin genel olarak belirli bir biccedilimde

yapılması zorunlu değildir Ama bazı tuumlr soumlzleĢmelerin belirli biccedilimde yapılması yasalarda

oumlngoumlruumllmuumlĢtuumlr Oumlrneğin taĢınmaz malların satıĢ soumlzleĢmesinin resmi biccedilimde yapılması

zorunludur SoumlzleĢmenin yazılı biccedilimde yapılması anlaĢmazlık durumunda kanıtlamayı

kolaylaĢtırmak iccedilin de yararlıdır ĠĢimizle ilgili soumlzleĢme hazırlarken verilen hizmetler goumlz

oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

SoumlzleĢme taraflardan birinin yaptığı bir oumlnerinin karĢı taraf ya da oumlteki taraflarca

benimsenmesiyle oluĢur Bir soumlzleĢmede tarafların karĢılıklı ccedilıkarları bulunur Oumlrneğin

herhangi bir konu uumlruumln ile ilgili fotoğraf ccedilekimi yaparken standart ccedilekim fiyatları ve

oumlzellikleri soumlzluuml olarak soumlylenirse soumlzluuml bir soumlzleĢmedir MuumlĢteri bilgilendirildikten sonra

imza karĢılığı karĢılıklı soumlzleĢme yapılır SipariĢ uumlruumln formu doldurulur Alınan kapora ve

uumlcret sipariĢ formunda yer alır Uumlruumlnuumln tesliminde sorun ccedilıkmaması iccedilin gerekli accedilıklamalar

not alınır Bu durumda soumlzleĢme yapılmıĢ ve soumlzleĢme koĢulları yerine getirilmiĢtir

Bir soumlzleĢmenin geccedilerli olması iccedilin tarafların soumlzleĢmeyi oumlzguumlr iradeleriyle ve bilinccedilli

olarak yapmıĢ olmaları gereklidir Taraflardan birinin zorlanması korkutulması ya da

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

11

aldatılması yoluyla yapılan soumlzleĢmeler geccedilersizdir Yasalara goumlre ergin sayılmayanlar akıl

hastaları ccedilocuklar soumlzleĢme yapamaz Konusu yasalara ya da ahlaka aykırı soumlzleĢmeler de

yapılamaz

SoumlzleĢmenin taraflarından biri soumlzleĢmede belirtilmiĢ olan yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine

getirmezse karĢı taraf mahkemeye baĢvurabilir Mahkeme haksız tarafı yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml

yerine getirmeye zorlar ya da soumlzleĢmeye uyulmasından doğan zararın oumldenmesine karar

verir Tazminat denen bu oumldemeye karar verilmesi iccedilin zarar goumlren taraf zararını kanıtlar

212 Oumlnemi

ĠĢ soumlzleĢmeleri ileride muumlĢteri ile iĢveren arasında ccedilıkacak ihtilaflarda

(uyuĢmazlıklarda) yargı yoluna baĢvurulduğu takdirde iĢvereni yargı karĢısında zor durumda

bırakabilir Bu amaccedilla her iki tarafın Ģuumlphe ve kuĢku iccedilinde kalmamaları iccedilin soumlzleĢme

yapılması gereklidir

SoumlzleĢme her iki tarafın haklarını yasal guumlvece altına alır Daha sonradan

verilenalınan hizmet ile ilgili doğabilecek her tuumlrluuml anlaĢmazlıklarda mahkeme iki taraf

arasında yapılan yazılı soumlzleĢmeye bakarak huumlkuumlm verecektir SoumlzleĢmeler taraflar

arasındaki anlaĢmazlıkların ccediloumlzuumlmuumlnde en oumlnemli belgedir

213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

SoumlzleĢme formu hazırlarken yasal olarak dikkat edilmesi gereken hususlar Ģunlardır

2131 Bir soumlzleĢmede bulunması gereken hususlar

Her soumlzleĢmede mutlaka yer alması gereken bazı hususlar vardır ve soumlzleĢmeler

bunları kapsayacak Ģekilde yapılmalıdır Oumlncelikle soumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir

soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği

tespit edilmelidir Bununla beraber soumlzleĢme hazırlama tekniğine dayanarak hazırlandığı

konudan dolayı ayrıcalık arz edenler hariccedil olmak uumlzere bir soumlzleĢme de yer alması gereken

en oumlnemli hususlar Ģunlardır

SoumlzleĢmenin baĢlığı Bu sayede ilk bakıĢta soumlzleĢmenin tanınması ne tuumlr bir

soumlzleĢme olduğunun anlaĢılması soumlzleĢmenin tamamının okunmasına gerek

kalmadan anlaĢılabilir

SoumlzleĢmenin tarihi SoumlzleĢmenin yapıldığı tarihin gereklidirTarihin

soumlzleĢmenin baĢına yazılması ile sonuna yazılması arasında bir fark yoktur

Tarihin oumlnuumlne soumlzleĢmenin yapıldığı yerin de yazılması faydalı olur Tarih ve

yerin soumlzleĢmenin sonuna imzalardan oumlnce tekrar yazılması da muumlmkuumlnduumlr

Tarafların isimleriSoumlzleĢmelere gerccedilek kiĢilerin ad ve soyadları tuumlzel

kiĢilerin ise tacir oldukları takdirde ticari unvanları dahil tam olarak adresleri ile

birlikte yazılmalıdır

SoumlzleĢmenin konusu Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerine geccedilmeden oumlnce

konunun belirtilmesinde fayda vardır Konu soumlzleĢmenin kısa bir oumlzetidir

12

Burada soumlzleĢmede amaccedillanan temel noktalar ayrıntıya girmeden anlaĢılır ve

soumlzleĢmenin niteliğini ortaya koyacak Ģekilde belirtilmelidir

Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri SoumlzleĢmede tarafların hak ve

yuumlkuumlmluumlluumlkleri teredduumlde yer bırakmayacak Ģekilde kaleme alınmalı ve bu

boumlluumlmuumln soumlzleĢmenin konusunu takip etmesinde fayda vardır Buraya

soumlzleĢmenin ifa edileceği yer ve zamanın da belirtilmesinde yargılama usuluumlne

ters duumlĢmemek Ģartıyla yetki Ģartına yani ccedilıkacak muhtemel uyuĢmazlıkların

nerede ccediloumlzuumlleceğini belirten huumlkuumlmlere de yer vermekte fayda vardır Ayrıca

tarafların isteğine goumlre tahkim Ģartı da soumlzleĢmede yer alabilir

SoumlzleĢmenin yerine getirilmemesinin muumleyyideleri ve cezai Ģart Hukukumuz bu gibi huumlkuumlmlere kanuna ahlaka ve kiĢilik haklarına aykırı

nitelikte ve imkacircnsız olmadığı suumlrece izin vermektedir

SoumlzleĢmede yer alan yuumlkuumlmluumlluumlkler karĢılığı taraflarca verilecek

teminatlar Bu teminatlar Ģahsi veya ayni (maddi hak) olabilir Uygulamada en

ccedilok karĢılaĢılan tuumlr kefalettir Menkul veya gayrimenkul rehinine de

baĢvurulabilmektedir SoumlzleĢmenin en azından kefalet iliĢkisi ile desteklenmesi

tarafların edimlerini yerine getirmeleri sırasında daha huzurlu olmalarını sağlar

SoumlzleĢmenin sonuna tarafların ad ve soyadları yazılmalı ve soumlzleĢme

taraflarca imzalanmalıdır Tarafların imzalamasından oumlnce soumlzleĢmenin kaccedil

nuumlsha olduğu belirtilmelidir SoumlzleĢme el ile yazılabileceği gibi bilgisayar

daktilo veya diğer yazı araccedilları ile de yazılabilir Ancak imzaların kesinlikle el

ile atılması gereklidir SoumlzleĢme bir sayfadan daha fazla ise tarafların diğer

sayfaları da paraflamaları yerinde olur Eğer soumlzleĢme ile sadece bir tek taraf

yuumlkuumlmluumlluumlk altına giriyorsa bu durumda bu tarafın imzasının soumlzleĢmede yer

alması zorunludur Diğer tarafın ise zorunlu olmadığı hacirclde soumlzleĢmeyi

imzalamasında bir sakınca yoktur

Oumlzellikle teknik hususları iccedileren soumlzleĢmelerin yapıldığı durumlarda bu

soumlzleĢmeyi tamamlamak teknik hususları accedilıklamak uumlzere soumlzleĢmeye bazı

bilgi ve belgelerin eklenmesi gerekebilir Bu bilgi ve belgeler soumlzleĢmenin en

sonuna adedine goumlre ek veya ekler baĢlığı ile eklenmelidir Birden fazla ek

bulunması durumunda bu eklerin numaralanması ve her bir ekin baĢına kısaca

konusunun yazılması soumlzleĢmenin accedilıklık ve anlaĢılırlığının sağlanması

bakımından oumlnemlidir Zorunluluk olmasa da bu eklerin taraflarca

imzalanmasında fayda vardır

2132 Tarafların soumlzleĢme ile ne istediklerinin tam olarak belirlenmesi gerekir

SoumlzleĢme hazırlarken dikkate alınması gereken en oumlnemli husus soumlzleĢmenin

tarafların isteklerini tam olarak yansıtması ve muumlmkuumln olduğu oumllccediluumlde ileride taraflar

arasında uyuĢmazlığa yer vermeyecek biccedilimde kaleme alınması gerekir Ayrıca soumlzleĢmenin

uyuĢmazlık ccedilıktığı durumlarda da taraflar arsındaki uyuĢmazlığı gidermeye ve en azından

asgariye indirmeye youmlnelik huumlkuumlmleri kapsaması gereklidir

13

Bir soumlzleĢmenin yapılması iccedilin oumlncelikle o soumlzleĢmeyi yapmak isteyen kiĢilerin

karĢılıklı olarak soumlzleĢme yapma isteklerini ortaya koymaları gerekir Taraflar bu isteklerini

fiilen bir araya gelerek ortaya koyabilecekleri gibi yasal olarak ta yapılması gerekliğini

belirtmeleri gerekir Tarafların karĢılıklı istek ve iradelerini beyan ettikleri bu aĢamadadikkat

edilmesi gereken husus tarafların bireysel olarak soumlzleĢme yapmakla ne istediklerini ve

hangi amaccedilla o soumlzleĢmeyi yaptıklarını bilmeleridir Bundan baĢka tarafların soumlzleĢmeye

iliĢkin istek ve amaccedillarının birbirleriyle uyumlu olması yani iradelerin aynı amaca youmlnelmiĢ

olması gerekir

2133 SoumlzleĢmenin hukuksal niteliğinin ve sonuccedillarının tespiti ve bir taslağın

hazırlanması

Taraflar soumlzleĢmenin ilgili hukuk dalını saptamak ve eğer mevcutsa soumlzleĢmeyi

doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hukuki duumlzenlemeleri yargı kararlarını bulmak ve

genel olarak soumlzleĢmenin hukuki ccedilerccedilevesini belirlemeleri gerekir

Muumlteakiben de taraflar soumlzleĢmeyi buumltuumlnuumlyle ele alıp bir değerlendirme yapmalı ve bir

taslak hazırlamalıdır

2134 SoumlzleĢmenin Ģeklinin tespiti

Hukukumuzda soumlzleĢme Ģartı ilkesinin bir goumlruumlnuumlmuuml olarak Ģekil serbestisi ilkesi

geccedilerlidir Borccedillar Kanunumuzun 11I inci maddesinde akdin sıhhati kanunda sarahat

olmadıkccedila hiccedilbir şekle tabi değildir denilmek suretiyle bu ilke accedilıkccedila belirtilmiĢtir Ancak

yine aynı huumlkuumlmden bu ilkeye kanunda belirtilen hacircllerde bazı istisnalar getirilmiĢ olduğu da

anlaĢılmaktadır Kanun tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin bu

Ģekle uyularak yapılması zorunludur Aksi takdirde soumlzleĢme geccedilersizdir Ancak kanunda

herhangi bir Ģekil zorunluluğu getirilmemiĢse taraflar soumlzleĢmeyi istedikleri gibi yapabilirler

Bu durumda soumlzluuml olarak yapmak kolay gibi goumlzuumlkse de bu defa karĢımıza ispat sorunu

ccedilıkar Yargılama usuluumlne iliĢkin kanunumuza goumlre bir hakkın doğumu duumlĢuumlruumllmesi devri

değiĢtirilmesi yenilenmesi ertelenmesi ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki iĢlemlerin

yapıldıkları zamanki miktar veya değeri belli bir miktarı geccediltiği takdirde senetle ispat

olunması gerekir Bu sebeple aralarında uyuĢmazlık ccedilıktığı takdirde ispat kolaylığı sağlamak

ve tarafların hak kaybına uğramasını engellemek iccedilin soumlzleĢmelerin yazılı Ģekilde yapılması

uygun olur

2135 Yazılı olarak yapılan bir soumlzleĢmenin incelenmesi sırasında sorulması gereken

sorular Ģunlardır

SoumlzleĢmenin yeteri kadar accedilık ve anlaĢılır olup olmadığı SoumlzleĢmede yazım kurallarına uyulup uyulmadığı SoumlzleĢmenin bir soumlzleĢmede bulunması gereken tuumlm hususları kapsayıp

kapsamadığı SoumlzleĢmede gereksiz ayrıntıdan kaccedilınılıp kaccedilınılmadığı SoumlzleĢmenin bir buumltuumlnluumlk teĢkil edip etmediği SoumlzleĢmenin ilgili yasal huumlkuumlm ve kavramlara uygun olup olmadığı SoumlzleĢmede tarafların istek ve amaccedillarının yeterince goumlzetilip goumlzetilmediği

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

8

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim iccedilin gerekli bilgiler temin ettiniz mi

2 Ccedilekim yapılacak ortam konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi aldınız mı

3 Ccedilekim program hazırladınız mı

4 Ġstediğiniz kompozisyonun ne olduğunu duumlĢuumlnduumlnuumlz muuml

5 Kullanacağınız ıĢık kaynağını belirlediniz mi

6 Kullanacağınız materyalleri listelediniz mi

7 Ccedilekim iccedilin ideal fiziki ortamı kafanızda tasarladınız mı

8 Zamanı verimli kullandınız mı

9 Organizasyonun oumlnemini kavrayabildiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

9

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenli yapılması iccedilin aĢağıdakilerden hangisi oumlncelikli

yapılmalıdır

A Ekipman temini

B IĢık

C Plan

D Ccedilekim

2 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi kimlerden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Kalfa

C ĠĢyeri sahibi

D Yetkili uzman kiĢi

3 Ccedilekim yapılacak ortam ile ilgili kesin bilgi sahibi nasıl olunur

A Mekacircnı goumlrerek inceleyerek

B ArkadaĢlardan bilgi alarak

C Ġnternetten bakarak

D Telefondan arayarak

4 Ccedilekim yapılacak konu uumlruumln ile ilgili bilgiler nasıl not alınmadır

A Hafızada tutarak

B Plan defterine yazarak

C Telefon kısa mesaj ile

D Yanımızdaki personele soumlyleyerek

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olmanın gerekli olmasının nedeni

aĢağıdakilerden hangisidir

A Kuumlltuumlrluuml olmak

B GoumlsteriĢ

C ĠĢlerimizi kolaylaĢtırmak

D Basın ve reklam

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

10

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim iccedilin

gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz hazırlayabileceksiniz

Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢme oumlrnekleri araĢtırınız

Farklı ccedilekimler iccedilin soumlzleĢmeler arasındasın da farklılıklarının nedenini

bulmaya ccedilalıĢınız

SoumlzleĢme maddelerini tek tek inceleyerek goumlrev ve sorumlulukları kavramaya

ccedilalıĢınız

SoumlzleĢmede geccedilen parasal konulara dikkat ediniz

2 SOumlZLEġME HAZIRLAMAK

21 SoumlzleĢme

211 Tanımı

Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara soumlzleĢme denir Tarafların birbirine uygun irade

accedilıklamalarıyla yapılan bir hukuki iĢlem olan soumlzleĢmenin genel olarak belirli bir biccedilimde

yapılması zorunlu değildir Ama bazı tuumlr soumlzleĢmelerin belirli biccedilimde yapılması yasalarda

oumlngoumlruumllmuumlĢtuumlr Oumlrneğin taĢınmaz malların satıĢ soumlzleĢmesinin resmi biccedilimde yapılması

zorunludur SoumlzleĢmenin yazılı biccedilimde yapılması anlaĢmazlık durumunda kanıtlamayı

kolaylaĢtırmak iccedilin de yararlıdır ĠĢimizle ilgili soumlzleĢme hazırlarken verilen hizmetler goumlz

oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

SoumlzleĢme taraflardan birinin yaptığı bir oumlnerinin karĢı taraf ya da oumlteki taraflarca

benimsenmesiyle oluĢur Bir soumlzleĢmede tarafların karĢılıklı ccedilıkarları bulunur Oumlrneğin

herhangi bir konu uumlruumln ile ilgili fotoğraf ccedilekimi yaparken standart ccedilekim fiyatları ve

oumlzellikleri soumlzluuml olarak soumlylenirse soumlzluuml bir soumlzleĢmedir MuumlĢteri bilgilendirildikten sonra

imza karĢılığı karĢılıklı soumlzleĢme yapılır SipariĢ uumlruumln formu doldurulur Alınan kapora ve

uumlcret sipariĢ formunda yer alır Uumlruumlnuumln tesliminde sorun ccedilıkmaması iccedilin gerekli accedilıklamalar

not alınır Bu durumda soumlzleĢme yapılmıĢ ve soumlzleĢme koĢulları yerine getirilmiĢtir

Bir soumlzleĢmenin geccedilerli olması iccedilin tarafların soumlzleĢmeyi oumlzguumlr iradeleriyle ve bilinccedilli

olarak yapmıĢ olmaları gereklidir Taraflardan birinin zorlanması korkutulması ya da

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

11

aldatılması yoluyla yapılan soumlzleĢmeler geccedilersizdir Yasalara goumlre ergin sayılmayanlar akıl

hastaları ccedilocuklar soumlzleĢme yapamaz Konusu yasalara ya da ahlaka aykırı soumlzleĢmeler de

yapılamaz

SoumlzleĢmenin taraflarından biri soumlzleĢmede belirtilmiĢ olan yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine

getirmezse karĢı taraf mahkemeye baĢvurabilir Mahkeme haksız tarafı yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml

yerine getirmeye zorlar ya da soumlzleĢmeye uyulmasından doğan zararın oumldenmesine karar

verir Tazminat denen bu oumldemeye karar verilmesi iccedilin zarar goumlren taraf zararını kanıtlar

212 Oumlnemi

ĠĢ soumlzleĢmeleri ileride muumlĢteri ile iĢveren arasında ccedilıkacak ihtilaflarda

(uyuĢmazlıklarda) yargı yoluna baĢvurulduğu takdirde iĢvereni yargı karĢısında zor durumda

bırakabilir Bu amaccedilla her iki tarafın Ģuumlphe ve kuĢku iccedilinde kalmamaları iccedilin soumlzleĢme

yapılması gereklidir

SoumlzleĢme her iki tarafın haklarını yasal guumlvece altına alır Daha sonradan

verilenalınan hizmet ile ilgili doğabilecek her tuumlrluuml anlaĢmazlıklarda mahkeme iki taraf

arasında yapılan yazılı soumlzleĢmeye bakarak huumlkuumlm verecektir SoumlzleĢmeler taraflar

arasındaki anlaĢmazlıkların ccediloumlzuumlmuumlnde en oumlnemli belgedir

213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

SoumlzleĢme formu hazırlarken yasal olarak dikkat edilmesi gereken hususlar Ģunlardır

2131 Bir soumlzleĢmede bulunması gereken hususlar

Her soumlzleĢmede mutlaka yer alması gereken bazı hususlar vardır ve soumlzleĢmeler

bunları kapsayacak Ģekilde yapılmalıdır Oumlncelikle soumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir

soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği

tespit edilmelidir Bununla beraber soumlzleĢme hazırlama tekniğine dayanarak hazırlandığı

konudan dolayı ayrıcalık arz edenler hariccedil olmak uumlzere bir soumlzleĢme de yer alması gereken

en oumlnemli hususlar Ģunlardır

SoumlzleĢmenin baĢlığı Bu sayede ilk bakıĢta soumlzleĢmenin tanınması ne tuumlr bir

soumlzleĢme olduğunun anlaĢılması soumlzleĢmenin tamamının okunmasına gerek

kalmadan anlaĢılabilir

SoumlzleĢmenin tarihi SoumlzleĢmenin yapıldığı tarihin gereklidirTarihin

soumlzleĢmenin baĢına yazılması ile sonuna yazılması arasında bir fark yoktur

Tarihin oumlnuumlne soumlzleĢmenin yapıldığı yerin de yazılması faydalı olur Tarih ve

yerin soumlzleĢmenin sonuna imzalardan oumlnce tekrar yazılması da muumlmkuumlnduumlr

Tarafların isimleriSoumlzleĢmelere gerccedilek kiĢilerin ad ve soyadları tuumlzel

kiĢilerin ise tacir oldukları takdirde ticari unvanları dahil tam olarak adresleri ile

birlikte yazılmalıdır

SoumlzleĢmenin konusu Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerine geccedilmeden oumlnce

konunun belirtilmesinde fayda vardır Konu soumlzleĢmenin kısa bir oumlzetidir

12

Burada soumlzleĢmede amaccedillanan temel noktalar ayrıntıya girmeden anlaĢılır ve

soumlzleĢmenin niteliğini ortaya koyacak Ģekilde belirtilmelidir

Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri SoumlzleĢmede tarafların hak ve

yuumlkuumlmluumlluumlkleri teredduumlde yer bırakmayacak Ģekilde kaleme alınmalı ve bu

boumlluumlmuumln soumlzleĢmenin konusunu takip etmesinde fayda vardır Buraya

soumlzleĢmenin ifa edileceği yer ve zamanın da belirtilmesinde yargılama usuluumlne

ters duumlĢmemek Ģartıyla yetki Ģartına yani ccedilıkacak muhtemel uyuĢmazlıkların

nerede ccediloumlzuumlleceğini belirten huumlkuumlmlere de yer vermekte fayda vardır Ayrıca

tarafların isteğine goumlre tahkim Ģartı da soumlzleĢmede yer alabilir

SoumlzleĢmenin yerine getirilmemesinin muumleyyideleri ve cezai Ģart Hukukumuz bu gibi huumlkuumlmlere kanuna ahlaka ve kiĢilik haklarına aykırı

nitelikte ve imkacircnsız olmadığı suumlrece izin vermektedir

SoumlzleĢmede yer alan yuumlkuumlmluumlluumlkler karĢılığı taraflarca verilecek

teminatlar Bu teminatlar Ģahsi veya ayni (maddi hak) olabilir Uygulamada en

ccedilok karĢılaĢılan tuumlr kefalettir Menkul veya gayrimenkul rehinine de

baĢvurulabilmektedir SoumlzleĢmenin en azından kefalet iliĢkisi ile desteklenmesi

tarafların edimlerini yerine getirmeleri sırasında daha huzurlu olmalarını sağlar

SoumlzleĢmenin sonuna tarafların ad ve soyadları yazılmalı ve soumlzleĢme

taraflarca imzalanmalıdır Tarafların imzalamasından oumlnce soumlzleĢmenin kaccedil

nuumlsha olduğu belirtilmelidir SoumlzleĢme el ile yazılabileceği gibi bilgisayar

daktilo veya diğer yazı araccedilları ile de yazılabilir Ancak imzaların kesinlikle el

ile atılması gereklidir SoumlzleĢme bir sayfadan daha fazla ise tarafların diğer

sayfaları da paraflamaları yerinde olur Eğer soumlzleĢme ile sadece bir tek taraf

yuumlkuumlmluumlluumlk altına giriyorsa bu durumda bu tarafın imzasının soumlzleĢmede yer

alması zorunludur Diğer tarafın ise zorunlu olmadığı hacirclde soumlzleĢmeyi

imzalamasında bir sakınca yoktur

Oumlzellikle teknik hususları iccedileren soumlzleĢmelerin yapıldığı durumlarda bu

soumlzleĢmeyi tamamlamak teknik hususları accedilıklamak uumlzere soumlzleĢmeye bazı

bilgi ve belgelerin eklenmesi gerekebilir Bu bilgi ve belgeler soumlzleĢmenin en

sonuna adedine goumlre ek veya ekler baĢlığı ile eklenmelidir Birden fazla ek

bulunması durumunda bu eklerin numaralanması ve her bir ekin baĢına kısaca

konusunun yazılması soumlzleĢmenin accedilıklık ve anlaĢılırlığının sağlanması

bakımından oumlnemlidir Zorunluluk olmasa da bu eklerin taraflarca

imzalanmasında fayda vardır

2132 Tarafların soumlzleĢme ile ne istediklerinin tam olarak belirlenmesi gerekir

SoumlzleĢme hazırlarken dikkate alınması gereken en oumlnemli husus soumlzleĢmenin

tarafların isteklerini tam olarak yansıtması ve muumlmkuumln olduğu oumllccediluumlde ileride taraflar

arasında uyuĢmazlığa yer vermeyecek biccedilimde kaleme alınması gerekir Ayrıca soumlzleĢmenin

uyuĢmazlık ccedilıktığı durumlarda da taraflar arsındaki uyuĢmazlığı gidermeye ve en azından

asgariye indirmeye youmlnelik huumlkuumlmleri kapsaması gereklidir

13

Bir soumlzleĢmenin yapılması iccedilin oumlncelikle o soumlzleĢmeyi yapmak isteyen kiĢilerin

karĢılıklı olarak soumlzleĢme yapma isteklerini ortaya koymaları gerekir Taraflar bu isteklerini

fiilen bir araya gelerek ortaya koyabilecekleri gibi yasal olarak ta yapılması gerekliğini

belirtmeleri gerekir Tarafların karĢılıklı istek ve iradelerini beyan ettikleri bu aĢamadadikkat

edilmesi gereken husus tarafların bireysel olarak soumlzleĢme yapmakla ne istediklerini ve

hangi amaccedilla o soumlzleĢmeyi yaptıklarını bilmeleridir Bundan baĢka tarafların soumlzleĢmeye

iliĢkin istek ve amaccedillarının birbirleriyle uyumlu olması yani iradelerin aynı amaca youmlnelmiĢ

olması gerekir

2133 SoumlzleĢmenin hukuksal niteliğinin ve sonuccedillarının tespiti ve bir taslağın

hazırlanması

Taraflar soumlzleĢmenin ilgili hukuk dalını saptamak ve eğer mevcutsa soumlzleĢmeyi

doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hukuki duumlzenlemeleri yargı kararlarını bulmak ve

genel olarak soumlzleĢmenin hukuki ccedilerccedilevesini belirlemeleri gerekir

Muumlteakiben de taraflar soumlzleĢmeyi buumltuumlnuumlyle ele alıp bir değerlendirme yapmalı ve bir

taslak hazırlamalıdır

2134 SoumlzleĢmenin Ģeklinin tespiti

Hukukumuzda soumlzleĢme Ģartı ilkesinin bir goumlruumlnuumlmuuml olarak Ģekil serbestisi ilkesi

geccedilerlidir Borccedillar Kanunumuzun 11I inci maddesinde akdin sıhhati kanunda sarahat

olmadıkccedila hiccedilbir şekle tabi değildir denilmek suretiyle bu ilke accedilıkccedila belirtilmiĢtir Ancak

yine aynı huumlkuumlmden bu ilkeye kanunda belirtilen hacircllerde bazı istisnalar getirilmiĢ olduğu da

anlaĢılmaktadır Kanun tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin bu

Ģekle uyularak yapılması zorunludur Aksi takdirde soumlzleĢme geccedilersizdir Ancak kanunda

herhangi bir Ģekil zorunluluğu getirilmemiĢse taraflar soumlzleĢmeyi istedikleri gibi yapabilirler

Bu durumda soumlzluuml olarak yapmak kolay gibi goumlzuumlkse de bu defa karĢımıza ispat sorunu

ccedilıkar Yargılama usuluumlne iliĢkin kanunumuza goumlre bir hakkın doğumu duumlĢuumlruumllmesi devri

değiĢtirilmesi yenilenmesi ertelenmesi ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki iĢlemlerin

yapıldıkları zamanki miktar veya değeri belli bir miktarı geccediltiği takdirde senetle ispat

olunması gerekir Bu sebeple aralarında uyuĢmazlık ccedilıktığı takdirde ispat kolaylığı sağlamak

ve tarafların hak kaybına uğramasını engellemek iccedilin soumlzleĢmelerin yazılı Ģekilde yapılması

uygun olur

2135 Yazılı olarak yapılan bir soumlzleĢmenin incelenmesi sırasında sorulması gereken

sorular Ģunlardır

SoumlzleĢmenin yeteri kadar accedilık ve anlaĢılır olup olmadığı SoumlzleĢmede yazım kurallarına uyulup uyulmadığı SoumlzleĢmenin bir soumlzleĢmede bulunması gereken tuumlm hususları kapsayıp

kapsamadığı SoumlzleĢmede gereksiz ayrıntıdan kaccedilınılıp kaccedilınılmadığı SoumlzleĢmenin bir buumltuumlnluumlk teĢkil edip etmediği SoumlzleĢmenin ilgili yasal huumlkuumlm ve kavramlara uygun olup olmadığı SoumlzleĢmede tarafların istek ve amaccedillarının yeterince goumlzetilip goumlzetilmediği

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

9

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonu duumlzenli yapılması iccedilin aĢağıdakilerden hangisi oumlncelikli

yapılmalıdır

A Ekipman temini

B IĢık

C Plan

D Ccedilekim

2 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili doğru bilgi kimlerden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Kalfa

C ĠĢyeri sahibi

D Yetkili uzman kiĢi

3 Ccedilekim yapılacak ortam ile ilgili kesin bilgi sahibi nasıl olunur

A Mekacircnı goumlrerek inceleyerek

B ArkadaĢlardan bilgi alarak

C Ġnternetten bakarak

D Telefondan arayarak

4 Ccedilekim yapılacak konu uumlruumln ile ilgili bilgiler nasıl not alınmadır

A Hafızada tutarak

B Plan defterine yazarak

C Telefon kısa mesaj ile

D Yanımızdaki personele soumlyleyerek

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili bilgi sahibi olmanın gerekli olmasının nedeni

aĢağıdakilerden hangisidir

A Kuumlltuumlrluuml olmak

B GoumlsteriĢ

C ĠĢlerimizi kolaylaĢtırmak

D Basın ve reklam

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

10

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim iccedilin

gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz hazırlayabileceksiniz

Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢme oumlrnekleri araĢtırınız

Farklı ccedilekimler iccedilin soumlzleĢmeler arasındasın da farklılıklarının nedenini

bulmaya ccedilalıĢınız

SoumlzleĢme maddelerini tek tek inceleyerek goumlrev ve sorumlulukları kavramaya

ccedilalıĢınız

SoumlzleĢmede geccedilen parasal konulara dikkat ediniz

2 SOumlZLEġME HAZIRLAMAK

21 SoumlzleĢme

211 Tanımı

Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara soumlzleĢme denir Tarafların birbirine uygun irade

accedilıklamalarıyla yapılan bir hukuki iĢlem olan soumlzleĢmenin genel olarak belirli bir biccedilimde

yapılması zorunlu değildir Ama bazı tuumlr soumlzleĢmelerin belirli biccedilimde yapılması yasalarda

oumlngoumlruumllmuumlĢtuumlr Oumlrneğin taĢınmaz malların satıĢ soumlzleĢmesinin resmi biccedilimde yapılması

zorunludur SoumlzleĢmenin yazılı biccedilimde yapılması anlaĢmazlık durumunda kanıtlamayı

kolaylaĢtırmak iccedilin de yararlıdır ĠĢimizle ilgili soumlzleĢme hazırlarken verilen hizmetler goumlz

oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

SoumlzleĢme taraflardan birinin yaptığı bir oumlnerinin karĢı taraf ya da oumlteki taraflarca

benimsenmesiyle oluĢur Bir soumlzleĢmede tarafların karĢılıklı ccedilıkarları bulunur Oumlrneğin

herhangi bir konu uumlruumln ile ilgili fotoğraf ccedilekimi yaparken standart ccedilekim fiyatları ve

oumlzellikleri soumlzluuml olarak soumlylenirse soumlzluuml bir soumlzleĢmedir MuumlĢteri bilgilendirildikten sonra

imza karĢılığı karĢılıklı soumlzleĢme yapılır SipariĢ uumlruumln formu doldurulur Alınan kapora ve

uumlcret sipariĢ formunda yer alır Uumlruumlnuumln tesliminde sorun ccedilıkmaması iccedilin gerekli accedilıklamalar

not alınır Bu durumda soumlzleĢme yapılmıĢ ve soumlzleĢme koĢulları yerine getirilmiĢtir

Bir soumlzleĢmenin geccedilerli olması iccedilin tarafların soumlzleĢmeyi oumlzguumlr iradeleriyle ve bilinccedilli

olarak yapmıĢ olmaları gereklidir Taraflardan birinin zorlanması korkutulması ya da

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

11

aldatılması yoluyla yapılan soumlzleĢmeler geccedilersizdir Yasalara goumlre ergin sayılmayanlar akıl

hastaları ccedilocuklar soumlzleĢme yapamaz Konusu yasalara ya da ahlaka aykırı soumlzleĢmeler de

yapılamaz

SoumlzleĢmenin taraflarından biri soumlzleĢmede belirtilmiĢ olan yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine

getirmezse karĢı taraf mahkemeye baĢvurabilir Mahkeme haksız tarafı yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml

yerine getirmeye zorlar ya da soumlzleĢmeye uyulmasından doğan zararın oumldenmesine karar

verir Tazminat denen bu oumldemeye karar verilmesi iccedilin zarar goumlren taraf zararını kanıtlar

212 Oumlnemi

ĠĢ soumlzleĢmeleri ileride muumlĢteri ile iĢveren arasında ccedilıkacak ihtilaflarda

(uyuĢmazlıklarda) yargı yoluna baĢvurulduğu takdirde iĢvereni yargı karĢısında zor durumda

bırakabilir Bu amaccedilla her iki tarafın Ģuumlphe ve kuĢku iccedilinde kalmamaları iccedilin soumlzleĢme

yapılması gereklidir

SoumlzleĢme her iki tarafın haklarını yasal guumlvece altına alır Daha sonradan

verilenalınan hizmet ile ilgili doğabilecek her tuumlrluuml anlaĢmazlıklarda mahkeme iki taraf

arasında yapılan yazılı soumlzleĢmeye bakarak huumlkuumlm verecektir SoumlzleĢmeler taraflar

arasındaki anlaĢmazlıkların ccediloumlzuumlmuumlnde en oumlnemli belgedir

213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

SoumlzleĢme formu hazırlarken yasal olarak dikkat edilmesi gereken hususlar Ģunlardır

2131 Bir soumlzleĢmede bulunması gereken hususlar

Her soumlzleĢmede mutlaka yer alması gereken bazı hususlar vardır ve soumlzleĢmeler

bunları kapsayacak Ģekilde yapılmalıdır Oumlncelikle soumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir

soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği

tespit edilmelidir Bununla beraber soumlzleĢme hazırlama tekniğine dayanarak hazırlandığı

konudan dolayı ayrıcalık arz edenler hariccedil olmak uumlzere bir soumlzleĢme de yer alması gereken

en oumlnemli hususlar Ģunlardır

SoumlzleĢmenin baĢlığı Bu sayede ilk bakıĢta soumlzleĢmenin tanınması ne tuumlr bir

soumlzleĢme olduğunun anlaĢılması soumlzleĢmenin tamamının okunmasına gerek

kalmadan anlaĢılabilir

SoumlzleĢmenin tarihi SoumlzleĢmenin yapıldığı tarihin gereklidirTarihin

soumlzleĢmenin baĢına yazılması ile sonuna yazılması arasında bir fark yoktur

Tarihin oumlnuumlne soumlzleĢmenin yapıldığı yerin de yazılması faydalı olur Tarih ve

yerin soumlzleĢmenin sonuna imzalardan oumlnce tekrar yazılması da muumlmkuumlnduumlr

Tarafların isimleriSoumlzleĢmelere gerccedilek kiĢilerin ad ve soyadları tuumlzel

kiĢilerin ise tacir oldukları takdirde ticari unvanları dahil tam olarak adresleri ile

birlikte yazılmalıdır

SoumlzleĢmenin konusu Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerine geccedilmeden oumlnce

konunun belirtilmesinde fayda vardır Konu soumlzleĢmenin kısa bir oumlzetidir

12

Burada soumlzleĢmede amaccedillanan temel noktalar ayrıntıya girmeden anlaĢılır ve

soumlzleĢmenin niteliğini ortaya koyacak Ģekilde belirtilmelidir

Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri SoumlzleĢmede tarafların hak ve

yuumlkuumlmluumlluumlkleri teredduumlde yer bırakmayacak Ģekilde kaleme alınmalı ve bu

boumlluumlmuumln soumlzleĢmenin konusunu takip etmesinde fayda vardır Buraya

soumlzleĢmenin ifa edileceği yer ve zamanın da belirtilmesinde yargılama usuluumlne

ters duumlĢmemek Ģartıyla yetki Ģartına yani ccedilıkacak muhtemel uyuĢmazlıkların

nerede ccediloumlzuumlleceğini belirten huumlkuumlmlere de yer vermekte fayda vardır Ayrıca

tarafların isteğine goumlre tahkim Ģartı da soumlzleĢmede yer alabilir

SoumlzleĢmenin yerine getirilmemesinin muumleyyideleri ve cezai Ģart Hukukumuz bu gibi huumlkuumlmlere kanuna ahlaka ve kiĢilik haklarına aykırı

nitelikte ve imkacircnsız olmadığı suumlrece izin vermektedir

SoumlzleĢmede yer alan yuumlkuumlmluumlluumlkler karĢılığı taraflarca verilecek

teminatlar Bu teminatlar Ģahsi veya ayni (maddi hak) olabilir Uygulamada en

ccedilok karĢılaĢılan tuumlr kefalettir Menkul veya gayrimenkul rehinine de

baĢvurulabilmektedir SoumlzleĢmenin en azından kefalet iliĢkisi ile desteklenmesi

tarafların edimlerini yerine getirmeleri sırasında daha huzurlu olmalarını sağlar

SoumlzleĢmenin sonuna tarafların ad ve soyadları yazılmalı ve soumlzleĢme

taraflarca imzalanmalıdır Tarafların imzalamasından oumlnce soumlzleĢmenin kaccedil

nuumlsha olduğu belirtilmelidir SoumlzleĢme el ile yazılabileceği gibi bilgisayar

daktilo veya diğer yazı araccedilları ile de yazılabilir Ancak imzaların kesinlikle el

ile atılması gereklidir SoumlzleĢme bir sayfadan daha fazla ise tarafların diğer

sayfaları da paraflamaları yerinde olur Eğer soumlzleĢme ile sadece bir tek taraf

yuumlkuumlmluumlluumlk altına giriyorsa bu durumda bu tarafın imzasının soumlzleĢmede yer

alması zorunludur Diğer tarafın ise zorunlu olmadığı hacirclde soumlzleĢmeyi

imzalamasında bir sakınca yoktur

Oumlzellikle teknik hususları iccedileren soumlzleĢmelerin yapıldığı durumlarda bu

soumlzleĢmeyi tamamlamak teknik hususları accedilıklamak uumlzere soumlzleĢmeye bazı

bilgi ve belgelerin eklenmesi gerekebilir Bu bilgi ve belgeler soumlzleĢmenin en

sonuna adedine goumlre ek veya ekler baĢlığı ile eklenmelidir Birden fazla ek

bulunması durumunda bu eklerin numaralanması ve her bir ekin baĢına kısaca

konusunun yazılması soumlzleĢmenin accedilıklık ve anlaĢılırlığının sağlanması

bakımından oumlnemlidir Zorunluluk olmasa da bu eklerin taraflarca

imzalanmasında fayda vardır

2132 Tarafların soumlzleĢme ile ne istediklerinin tam olarak belirlenmesi gerekir

SoumlzleĢme hazırlarken dikkate alınması gereken en oumlnemli husus soumlzleĢmenin

tarafların isteklerini tam olarak yansıtması ve muumlmkuumln olduğu oumllccediluumlde ileride taraflar

arasında uyuĢmazlığa yer vermeyecek biccedilimde kaleme alınması gerekir Ayrıca soumlzleĢmenin

uyuĢmazlık ccedilıktığı durumlarda da taraflar arsındaki uyuĢmazlığı gidermeye ve en azından

asgariye indirmeye youmlnelik huumlkuumlmleri kapsaması gereklidir

13

Bir soumlzleĢmenin yapılması iccedilin oumlncelikle o soumlzleĢmeyi yapmak isteyen kiĢilerin

karĢılıklı olarak soumlzleĢme yapma isteklerini ortaya koymaları gerekir Taraflar bu isteklerini

fiilen bir araya gelerek ortaya koyabilecekleri gibi yasal olarak ta yapılması gerekliğini

belirtmeleri gerekir Tarafların karĢılıklı istek ve iradelerini beyan ettikleri bu aĢamadadikkat

edilmesi gereken husus tarafların bireysel olarak soumlzleĢme yapmakla ne istediklerini ve

hangi amaccedilla o soumlzleĢmeyi yaptıklarını bilmeleridir Bundan baĢka tarafların soumlzleĢmeye

iliĢkin istek ve amaccedillarının birbirleriyle uyumlu olması yani iradelerin aynı amaca youmlnelmiĢ

olması gerekir

2133 SoumlzleĢmenin hukuksal niteliğinin ve sonuccedillarının tespiti ve bir taslağın

hazırlanması

Taraflar soumlzleĢmenin ilgili hukuk dalını saptamak ve eğer mevcutsa soumlzleĢmeyi

doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hukuki duumlzenlemeleri yargı kararlarını bulmak ve

genel olarak soumlzleĢmenin hukuki ccedilerccedilevesini belirlemeleri gerekir

Muumlteakiben de taraflar soumlzleĢmeyi buumltuumlnuumlyle ele alıp bir değerlendirme yapmalı ve bir

taslak hazırlamalıdır

2134 SoumlzleĢmenin Ģeklinin tespiti

Hukukumuzda soumlzleĢme Ģartı ilkesinin bir goumlruumlnuumlmuuml olarak Ģekil serbestisi ilkesi

geccedilerlidir Borccedillar Kanunumuzun 11I inci maddesinde akdin sıhhati kanunda sarahat

olmadıkccedila hiccedilbir şekle tabi değildir denilmek suretiyle bu ilke accedilıkccedila belirtilmiĢtir Ancak

yine aynı huumlkuumlmden bu ilkeye kanunda belirtilen hacircllerde bazı istisnalar getirilmiĢ olduğu da

anlaĢılmaktadır Kanun tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin bu

Ģekle uyularak yapılması zorunludur Aksi takdirde soumlzleĢme geccedilersizdir Ancak kanunda

herhangi bir Ģekil zorunluluğu getirilmemiĢse taraflar soumlzleĢmeyi istedikleri gibi yapabilirler

Bu durumda soumlzluuml olarak yapmak kolay gibi goumlzuumlkse de bu defa karĢımıza ispat sorunu

ccedilıkar Yargılama usuluumlne iliĢkin kanunumuza goumlre bir hakkın doğumu duumlĢuumlruumllmesi devri

değiĢtirilmesi yenilenmesi ertelenmesi ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki iĢlemlerin

yapıldıkları zamanki miktar veya değeri belli bir miktarı geccediltiği takdirde senetle ispat

olunması gerekir Bu sebeple aralarında uyuĢmazlık ccedilıktığı takdirde ispat kolaylığı sağlamak

ve tarafların hak kaybına uğramasını engellemek iccedilin soumlzleĢmelerin yazılı Ģekilde yapılması

uygun olur

2135 Yazılı olarak yapılan bir soumlzleĢmenin incelenmesi sırasında sorulması gereken

sorular Ģunlardır

SoumlzleĢmenin yeteri kadar accedilık ve anlaĢılır olup olmadığı SoumlzleĢmede yazım kurallarına uyulup uyulmadığı SoumlzleĢmenin bir soumlzleĢmede bulunması gereken tuumlm hususları kapsayıp

kapsamadığı SoumlzleĢmede gereksiz ayrıntıdan kaccedilınılıp kaccedilınılmadığı SoumlzleĢmenin bir buumltuumlnluumlk teĢkil edip etmediği SoumlzleĢmenin ilgili yasal huumlkuumlm ve kavramlara uygun olup olmadığı SoumlzleĢmede tarafların istek ve amaccedillarının yeterince goumlzetilip goumlzetilmediği

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

10

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

Bu faaliyette verilecek bilgiler doğrultusunda uygun ortam sağlandığında ccedilekim iccedilin

gerekli soumlzleĢmeyi eksiksiz hazırlayabileceksiniz

Ccedilekim iccedilin gerekli soumlzleĢme oumlrnekleri araĢtırınız

Farklı ccedilekimler iccedilin soumlzleĢmeler arasındasın da farklılıklarının nedenini

bulmaya ccedilalıĢınız

SoumlzleĢme maddelerini tek tek inceleyerek goumlrev ve sorumlulukları kavramaya

ccedilalıĢınız

SoumlzleĢmede geccedilen parasal konulara dikkat ediniz

2 SOumlZLEġME HAZIRLAMAK

21 SoumlzleĢme

211 Tanımı

Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara soumlzleĢme denir Tarafların birbirine uygun irade

accedilıklamalarıyla yapılan bir hukuki iĢlem olan soumlzleĢmenin genel olarak belirli bir biccedilimde

yapılması zorunlu değildir Ama bazı tuumlr soumlzleĢmelerin belirli biccedilimde yapılması yasalarda

oumlngoumlruumllmuumlĢtuumlr Oumlrneğin taĢınmaz malların satıĢ soumlzleĢmesinin resmi biccedilimde yapılması

zorunludur SoumlzleĢmenin yazılı biccedilimde yapılması anlaĢmazlık durumunda kanıtlamayı

kolaylaĢtırmak iccedilin de yararlıdır ĠĢimizle ilgili soumlzleĢme hazırlarken verilen hizmetler goumlz

oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

SoumlzleĢme taraflardan birinin yaptığı bir oumlnerinin karĢı taraf ya da oumlteki taraflarca

benimsenmesiyle oluĢur Bir soumlzleĢmede tarafların karĢılıklı ccedilıkarları bulunur Oumlrneğin

herhangi bir konu uumlruumln ile ilgili fotoğraf ccedilekimi yaparken standart ccedilekim fiyatları ve

oumlzellikleri soumlzluuml olarak soumlylenirse soumlzluuml bir soumlzleĢmedir MuumlĢteri bilgilendirildikten sonra

imza karĢılığı karĢılıklı soumlzleĢme yapılır SipariĢ uumlruumln formu doldurulur Alınan kapora ve

uumlcret sipariĢ formunda yer alır Uumlruumlnuumln tesliminde sorun ccedilıkmaması iccedilin gerekli accedilıklamalar

not alınır Bu durumda soumlzleĢme yapılmıĢ ve soumlzleĢme koĢulları yerine getirilmiĢtir

Bir soumlzleĢmenin geccedilerli olması iccedilin tarafların soumlzleĢmeyi oumlzguumlr iradeleriyle ve bilinccedilli

olarak yapmıĢ olmaları gereklidir Taraflardan birinin zorlanması korkutulması ya da

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash2

11

aldatılması yoluyla yapılan soumlzleĢmeler geccedilersizdir Yasalara goumlre ergin sayılmayanlar akıl

hastaları ccedilocuklar soumlzleĢme yapamaz Konusu yasalara ya da ahlaka aykırı soumlzleĢmeler de

yapılamaz

SoumlzleĢmenin taraflarından biri soumlzleĢmede belirtilmiĢ olan yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine

getirmezse karĢı taraf mahkemeye baĢvurabilir Mahkeme haksız tarafı yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml

yerine getirmeye zorlar ya da soumlzleĢmeye uyulmasından doğan zararın oumldenmesine karar

verir Tazminat denen bu oumldemeye karar verilmesi iccedilin zarar goumlren taraf zararını kanıtlar

212 Oumlnemi

ĠĢ soumlzleĢmeleri ileride muumlĢteri ile iĢveren arasında ccedilıkacak ihtilaflarda

(uyuĢmazlıklarda) yargı yoluna baĢvurulduğu takdirde iĢvereni yargı karĢısında zor durumda

bırakabilir Bu amaccedilla her iki tarafın Ģuumlphe ve kuĢku iccedilinde kalmamaları iccedilin soumlzleĢme

yapılması gereklidir

SoumlzleĢme her iki tarafın haklarını yasal guumlvece altına alır Daha sonradan

verilenalınan hizmet ile ilgili doğabilecek her tuumlrluuml anlaĢmazlıklarda mahkeme iki taraf

arasında yapılan yazılı soumlzleĢmeye bakarak huumlkuumlm verecektir SoumlzleĢmeler taraflar

arasındaki anlaĢmazlıkların ccediloumlzuumlmuumlnde en oumlnemli belgedir

213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

SoumlzleĢme formu hazırlarken yasal olarak dikkat edilmesi gereken hususlar Ģunlardır

2131 Bir soumlzleĢmede bulunması gereken hususlar

Her soumlzleĢmede mutlaka yer alması gereken bazı hususlar vardır ve soumlzleĢmeler

bunları kapsayacak Ģekilde yapılmalıdır Oumlncelikle soumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir

soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği

tespit edilmelidir Bununla beraber soumlzleĢme hazırlama tekniğine dayanarak hazırlandığı

konudan dolayı ayrıcalık arz edenler hariccedil olmak uumlzere bir soumlzleĢme de yer alması gereken

en oumlnemli hususlar Ģunlardır

SoumlzleĢmenin baĢlığı Bu sayede ilk bakıĢta soumlzleĢmenin tanınması ne tuumlr bir

soumlzleĢme olduğunun anlaĢılması soumlzleĢmenin tamamının okunmasına gerek

kalmadan anlaĢılabilir

SoumlzleĢmenin tarihi SoumlzleĢmenin yapıldığı tarihin gereklidirTarihin

soumlzleĢmenin baĢına yazılması ile sonuna yazılması arasında bir fark yoktur

Tarihin oumlnuumlne soumlzleĢmenin yapıldığı yerin de yazılması faydalı olur Tarih ve

yerin soumlzleĢmenin sonuna imzalardan oumlnce tekrar yazılması da muumlmkuumlnduumlr

Tarafların isimleriSoumlzleĢmelere gerccedilek kiĢilerin ad ve soyadları tuumlzel

kiĢilerin ise tacir oldukları takdirde ticari unvanları dahil tam olarak adresleri ile

birlikte yazılmalıdır

SoumlzleĢmenin konusu Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerine geccedilmeden oumlnce

konunun belirtilmesinde fayda vardır Konu soumlzleĢmenin kısa bir oumlzetidir

12

Burada soumlzleĢmede amaccedillanan temel noktalar ayrıntıya girmeden anlaĢılır ve

soumlzleĢmenin niteliğini ortaya koyacak Ģekilde belirtilmelidir

Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri SoumlzleĢmede tarafların hak ve

yuumlkuumlmluumlluumlkleri teredduumlde yer bırakmayacak Ģekilde kaleme alınmalı ve bu

boumlluumlmuumln soumlzleĢmenin konusunu takip etmesinde fayda vardır Buraya

soumlzleĢmenin ifa edileceği yer ve zamanın da belirtilmesinde yargılama usuluumlne

ters duumlĢmemek Ģartıyla yetki Ģartına yani ccedilıkacak muhtemel uyuĢmazlıkların

nerede ccediloumlzuumlleceğini belirten huumlkuumlmlere de yer vermekte fayda vardır Ayrıca

tarafların isteğine goumlre tahkim Ģartı da soumlzleĢmede yer alabilir

SoumlzleĢmenin yerine getirilmemesinin muumleyyideleri ve cezai Ģart Hukukumuz bu gibi huumlkuumlmlere kanuna ahlaka ve kiĢilik haklarına aykırı

nitelikte ve imkacircnsız olmadığı suumlrece izin vermektedir

SoumlzleĢmede yer alan yuumlkuumlmluumlluumlkler karĢılığı taraflarca verilecek

teminatlar Bu teminatlar Ģahsi veya ayni (maddi hak) olabilir Uygulamada en

ccedilok karĢılaĢılan tuumlr kefalettir Menkul veya gayrimenkul rehinine de

baĢvurulabilmektedir SoumlzleĢmenin en azından kefalet iliĢkisi ile desteklenmesi

tarafların edimlerini yerine getirmeleri sırasında daha huzurlu olmalarını sağlar

SoumlzleĢmenin sonuna tarafların ad ve soyadları yazılmalı ve soumlzleĢme

taraflarca imzalanmalıdır Tarafların imzalamasından oumlnce soumlzleĢmenin kaccedil

nuumlsha olduğu belirtilmelidir SoumlzleĢme el ile yazılabileceği gibi bilgisayar

daktilo veya diğer yazı araccedilları ile de yazılabilir Ancak imzaların kesinlikle el

ile atılması gereklidir SoumlzleĢme bir sayfadan daha fazla ise tarafların diğer

sayfaları da paraflamaları yerinde olur Eğer soumlzleĢme ile sadece bir tek taraf

yuumlkuumlmluumlluumlk altına giriyorsa bu durumda bu tarafın imzasının soumlzleĢmede yer

alması zorunludur Diğer tarafın ise zorunlu olmadığı hacirclde soumlzleĢmeyi

imzalamasında bir sakınca yoktur

Oumlzellikle teknik hususları iccedileren soumlzleĢmelerin yapıldığı durumlarda bu

soumlzleĢmeyi tamamlamak teknik hususları accedilıklamak uumlzere soumlzleĢmeye bazı

bilgi ve belgelerin eklenmesi gerekebilir Bu bilgi ve belgeler soumlzleĢmenin en

sonuna adedine goumlre ek veya ekler baĢlığı ile eklenmelidir Birden fazla ek

bulunması durumunda bu eklerin numaralanması ve her bir ekin baĢına kısaca

konusunun yazılması soumlzleĢmenin accedilıklık ve anlaĢılırlığının sağlanması

bakımından oumlnemlidir Zorunluluk olmasa da bu eklerin taraflarca

imzalanmasında fayda vardır

2132 Tarafların soumlzleĢme ile ne istediklerinin tam olarak belirlenmesi gerekir

SoumlzleĢme hazırlarken dikkate alınması gereken en oumlnemli husus soumlzleĢmenin

tarafların isteklerini tam olarak yansıtması ve muumlmkuumln olduğu oumllccediluumlde ileride taraflar

arasında uyuĢmazlığa yer vermeyecek biccedilimde kaleme alınması gerekir Ayrıca soumlzleĢmenin

uyuĢmazlık ccedilıktığı durumlarda da taraflar arsındaki uyuĢmazlığı gidermeye ve en azından

asgariye indirmeye youmlnelik huumlkuumlmleri kapsaması gereklidir

13

Bir soumlzleĢmenin yapılması iccedilin oumlncelikle o soumlzleĢmeyi yapmak isteyen kiĢilerin

karĢılıklı olarak soumlzleĢme yapma isteklerini ortaya koymaları gerekir Taraflar bu isteklerini

fiilen bir araya gelerek ortaya koyabilecekleri gibi yasal olarak ta yapılması gerekliğini

belirtmeleri gerekir Tarafların karĢılıklı istek ve iradelerini beyan ettikleri bu aĢamadadikkat

edilmesi gereken husus tarafların bireysel olarak soumlzleĢme yapmakla ne istediklerini ve

hangi amaccedilla o soumlzleĢmeyi yaptıklarını bilmeleridir Bundan baĢka tarafların soumlzleĢmeye

iliĢkin istek ve amaccedillarının birbirleriyle uyumlu olması yani iradelerin aynı amaca youmlnelmiĢ

olması gerekir

2133 SoumlzleĢmenin hukuksal niteliğinin ve sonuccedillarının tespiti ve bir taslağın

hazırlanması

Taraflar soumlzleĢmenin ilgili hukuk dalını saptamak ve eğer mevcutsa soumlzleĢmeyi

doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hukuki duumlzenlemeleri yargı kararlarını bulmak ve

genel olarak soumlzleĢmenin hukuki ccedilerccedilevesini belirlemeleri gerekir

Muumlteakiben de taraflar soumlzleĢmeyi buumltuumlnuumlyle ele alıp bir değerlendirme yapmalı ve bir

taslak hazırlamalıdır

2134 SoumlzleĢmenin Ģeklinin tespiti

Hukukumuzda soumlzleĢme Ģartı ilkesinin bir goumlruumlnuumlmuuml olarak Ģekil serbestisi ilkesi

geccedilerlidir Borccedillar Kanunumuzun 11I inci maddesinde akdin sıhhati kanunda sarahat

olmadıkccedila hiccedilbir şekle tabi değildir denilmek suretiyle bu ilke accedilıkccedila belirtilmiĢtir Ancak

yine aynı huumlkuumlmden bu ilkeye kanunda belirtilen hacircllerde bazı istisnalar getirilmiĢ olduğu da

anlaĢılmaktadır Kanun tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin bu

Ģekle uyularak yapılması zorunludur Aksi takdirde soumlzleĢme geccedilersizdir Ancak kanunda

herhangi bir Ģekil zorunluluğu getirilmemiĢse taraflar soumlzleĢmeyi istedikleri gibi yapabilirler

Bu durumda soumlzluuml olarak yapmak kolay gibi goumlzuumlkse de bu defa karĢımıza ispat sorunu

ccedilıkar Yargılama usuluumlne iliĢkin kanunumuza goumlre bir hakkın doğumu duumlĢuumlruumllmesi devri

değiĢtirilmesi yenilenmesi ertelenmesi ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki iĢlemlerin

yapıldıkları zamanki miktar veya değeri belli bir miktarı geccediltiği takdirde senetle ispat

olunması gerekir Bu sebeple aralarında uyuĢmazlık ccedilıktığı takdirde ispat kolaylığı sağlamak

ve tarafların hak kaybına uğramasını engellemek iccedilin soumlzleĢmelerin yazılı Ģekilde yapılması

uygun olur

2135 Yazılı olarak yapılan bir soumlzleĢmenin incelenmesi sırasında sorulması gereken

sorular Ģunlardır

SoumlzleĢmenin yeteri kadar accedilık ve anlaĢılır olup olmadığı SoumlzleĢmede yazım kurallarına uyulup uyulmadığı SoumlzleĢmenin bir soumlzleĢmede bulunması gereken tuumlm hususları kapsayıp

kapsamadığı SoumlzleĢmede gereksiz ayrıntıdan kaccedilınılıp kaccedilınılmadığı SoumlzleĢmenin bir buumltuumlnluumlk teĢkil edip etmediği SoumlzleĢmenin ilgili yasal huumlkuumlm ve kavramlara uygun olup olmadığı SoumlzleĢmede tarafların istek ve amaccedillarının yeterince goumlzetilip goumlzetilmediği

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

11

aldatılması yoluyla yapılan soumlzleĢmeler geccedilersizdir Yasalara goumlre ergin sayılmayanlar akıl

hastaları ccedilocuklar soumlzleĢme yapamaz Konusu yasalara ya da ahlaka aykırı soumlzleĢmeler de

yapılamaz

SoumlzleĢmenin taraflarından biri soumlzleĢmede belirtilmiĢ olan yuumlkuumlmluumlluumlklerini yerine

getirmezse karĢı taraf mahkemeye baĢvurabilir Mahkeme haksız tarafı yuumlkuumlmluumlluumlğuumlnuuml

yerine getirmeye zorlar ya da soumlzleĢmeye uyulmasından doğan zararın oumldenmesine karar

verir Tazminat denen bu oumldemeye karar verilmesi iccedilin zarar goumlren taraf zararını kanıtlar

212 Oumlnemi

ĠĢ soumlzleĢmeleri ileride muumlĢteri ile iĢveren arasında ccedilıkacak ihtilaflarda

(uyuĢmazlıklarda) yargı yoluna baĢvurulduğu takdirde iĢvereni yargı karĢısında zor durumda

bırakabilir Bu amaccedilla her iki tarafın Ģuumlphe ve kuĢku iccedilinde kalmamaları iccedilin soumlzleĢme

yapılması gereklidir

SoumlzleĢme her iki tarafın haklarını yasal guumlvece altına alır Daha sonradan

verilenalınan hizmet ile ilgili doğabilecek her tuumlrluuml anlaĢmazlıklarda mahkeme iki taraf

arasında yapılan yazılı soumlzleĢmeye bakarak huumlkuumlm verecektir SoumlzleĢmeler taraflar

arasındaki anlaĢmazlıkların ccediloumlzuumlmuumlnde en oumlnemli belgedir

213 SoumlzleĢme Formunun Hazırlanmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

SoumlzleĢme formu hazırlarken yasal olarak dikkat edilmesi gereken hususlar Ģunlardır

2131 Bir soumlzleĢmede bulunması gereken hususlar

Her soumlzleĢmede mutlaka yer alması gereken bazı hususlar vardır ve soumlzleĢmeler

bunları kapsayacak Ģekilde yapılmalıdır Oumlncelikle soumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir

soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği

tespit edilmelidir Bununla beraber soumlzleĢme hazırlama tekniğine dayanarak hazırlandığı

konudan dolayı ayrıcalık arz edenler hariccedil olmak uumlzere bir soumlzleĢme de yer alması gereken

en oumlnemli hususlar Ģunlardır

SoumlzleĢmenin baĢlığı Bu sayede ilk bakıĢta soumlzleĢmenin tanınması ne tuumlr bir

soumlzleĢme olduğunun anlaĢılması soumlzleĢmenin tamamının okunmasına gerek

kalmadan anlaĢılabilir

SoumlzleĢmenin tarihi SoumlzleĢmenin yapıldığı tarihin gereklidirTarihin

soumlzleĢmenin baĢına yazılması ile sonuna yazılması arasında bir fark yoktur

Tarihin oumlnuumlne soumlzleĢmenin yapıldığı yerin de yazılması faydalı olur Tarih ve

yerin soumlzleĢmenin sonuna imzalardan oumlnce tekrar yazılması da muumlmkuumlnduumlr

Tarafların isimleriSoumlzleĢmelere gerccedilek kiĢilerin ad ve soyadları tuumlzel

kiĢilerin ise tacir oldukları takdirde ticari unvanları dahil tam olarak adresleri ile

birlikte yazılmalıdır

SoumlzleĢmenin konusu Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerine geccedilmeden oumlnce

konunun belirtilmesinde fayda vardır Konu soumlzleĢmenin kısa bir oumlzetidir

12

Burada soumlzleĢmede amaccedillanan temel noktalar ayrıntıya girmeden anlaĢılır ve

soumlzleĢmenin niteliğini ortaya koyacak Ģekilde belirtilmelidir

Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri SoumlzleĢmede tarafların hak ve

yuumlkuumlmluumlluumlkleri teredduumlde yer bırakmayacak Ģekilde kaleme alınmalı ve bu

boumlluumlmuumln soumlzleĢmenin konusunu takip etmesinde fayda vardır Buraya

soumlzleĢmenin ifa edileceği yer ve zamanın da belirtilmesinde yargılama usuluumlne

ters duumlĢmemek Ģartıyla yetki Ģartına yani ccedilıkacak muhtemel uyuĢmazlıkların

nerede ccediloumlzuumlleceğini belirten huumlkuumlmlere de yer vermekte fayda vardır Ayrıca

tarafların isteğine goumlre tahkim Ģartı da soumlzleĢmede yer alabilir

SoumlzleĢmenin yerine getirilmemesinin muumleyyideleri ve cezai Ģart Hukukumuz bu gibi huumlkuumlmlere kanuna ahlaka ve kiĢilik haklarına aykırı

nitelikte ve imkacircnsız olmadığı suumlrece izin vermektedir

SoumlzleĢmede yer alan yuumlkuumlmluumlluumlkler karĢılığı taraflarca verilecek

teminatlar Bu teminatlar Ģahsi veya ayni (maddi hak) olabilir Uygulamada en

ccedilok karĢılaĢılan tuumlr kefalettir Menkul veya gayrimenkul rehinine de

baĢvurulabilmektedir SoumlzleĢmenin en azından kefalet iliĢkisi ile desteklenmesi

tarafların edimlerini yerine getirmeleri sırasında daha huzurlu olmalarını sağlar

SoumlzleĢmenin sonuna tarafların ad ve soyadları yazılmalı ve soumlzleĢme

taraflarca imzalanmalıdır Tarafların imzalamasından oumlnce soumlzleĢmenin kaccedil

nuumlsha olduğu belirtilmelidir SoumlzleĢme el ile yazılabileceği gibi bilgisayar

daktilo veya diğer yazı araccedilları ile de yazılabilir Ancak imzaların kesinlikle el

ile atılması gereklidir SoumlzleĢme bir sayfadan daha fazla ise tarafların diğer

sayfaları da paraflamaları yerinde olur Eğer soumlzleĢme ile sadece bir tek taraf

yuumlkuumlmluumlluumlk altına giriyorsa bu durumda bu tarafın imzasının soumlzleĢmede yer

alması zorunludur Diğer tarafın ise zorunlu olmadığı hacirclde soumlzleĢmeyi

imzalamasında bir sakınca yoktur

Oumlzellikle teknik hususları iccedileren soumlzleĢmelerin yapıldığı durumlarda bu

soumlzleĢmeyi tamamlamak teknik hususları accedilıklamak uumlzere soumlzleĢmeye bazı

bilgi ve belgelerin eklenmesi gerekebilir Bu bilgi ve belgeler soumlzleĢmenin en

sonuna adedine goumlre ek veya ekler baĢlığı ile eklenmelidir Birden fazla ek

bulunması durumunda bu eklerin numaralanması ve her bir ekin baĢına kısaca

konusunun yazılması soumlzleĢmenin accedilıklık ve anlaĢılırlığının sağlanması

bakımından oumlnemlidir Zorunluluk olmasa da bu eklerin taraflarca

imzalanmasında fayda vardır

2132 Tarafların soumlzleĢme ile ne istediklerinin tam olarak belirlenmesi gerekir

SoumlzleĢme hazırlarken dikkate alınması gereken en oumlnemli husus soumlzleĢmenin

tarafların isteklerini tam olarak yansıtması ve muumlmkuumln olduğu oumllccediluumlde ileride taraflar

arasında uyuĢmazlığa yer vermeyecek biccedilimde kaleme alınması gerekir Ayrıca soumlzleĢmenin

uyuĢmazlık ccedilıktığı durumlarda da taraflar arsındaki uyuĢmazlığı gidermeye ve en azından

asgariye indirmeye youmlnelik huumlkuumlmleri kapsaması gereklidir

13

Bir soumlzleĢmenin yapılması iccedilin oumlncelikle o soumlzleĢmeyi yapmak isteyen kiĢilerin

karĢılıklı olarak soumlzleĢme yapma isteklerini ortaya koymaları gerekir Taraflar bu isteklerini

fiilen bir araya gelerek ortaya koyabilecekleri gibi yasal olarak ta yapılması gerekliğini

belirtmeleri gerekir Tarafların karĢılıklı istek ve iradelerini beyan ettikleri bu aĢamadadikkat

edilmesi gereken husus tarafların bireysel olarak soumlzleĢme yapmakla ne istediklerini ve

hangi amaccedilla o soumlzleĢmeyi yaptıklarını bilmeleridir Bundan baĢka tarafların soumlzleĢmeye

iliĢkin istek ve amaccedillarının birbirleriyle uyumlu olması yani iradelerin aynı amaca youmlnelmiĢ

olması gerekir

2133 SoumlzleĢmenin hukuksal niteliğinin ve sonuccedillarının tespiti ve bir taslağın

hazırlanması

Taraflar soumlzleĢmenin ilgili hukuk dalını saptamak ve eğer mevcutsa soumlzleĢmeyi

doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hukuki duumlzenlemeleri yargı kararlarını bulmak ve

genel olarak soumlzleĢmenin hukuki ccedilerccedilevesini belirlemeleri gerekir

Muumlteakiben de taraflar soumlzleĢmeyi buumltuumlnuumlyle ele alıp bir değerlendirme yapmalı ve bir

taslak hazırlamalıdır

2134 SoumlzleĢmenin Ģeklinin tespiti

Hukukumuzda soumlzleĢme Ģartı ilkesinin bir goumlruumlnuumlmuuml olarak Ģekil serbestisi ilkesi

geccedilerlidir Borccedillar Kanunumuzun 11I inci maddesinde akdin sıhhati kanunda sarahat

olmadıkccedila hiccedilbir şekle tabi değildir denilmek suretiyle bu ilke accedilıkccedila belirtilmiĢtir Ancak

yine aynı huumlkuumlmden bu ilkeye kanunda belirtilen hacircllerde bazı istisnalar getirilmiĢ olduğu da

anlaĢılmaktadır Kanun tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin bu

Ģekle uyularak yapılması zorunludur Aksi takdirde soumlzleĢme geccedilersizdir Ancak kanunda

herhangi bir Ģekil zorunluluğu getirilmemiĢse taraflar soumlzleĢmeyi istedikleri gibi yapabilirler

Bu durumda soumlzluuml olarak yapmak kolay gibi goumlzuumlkse de bu defa karĢımıza ispat sorunu

ccedilıkar Yargılama usuluumlne iliĢkin kanunumuza goumlre bir hakkın doğumu duumlĢuumlruumllmesi devri

değiĢtirilmesi yenilenmesi ertelenmesi ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki iĢlemlerin

yapıldıkları zamanki miktar veya değeri belli bir miktarı geccediltiği takdirde senetle ispat

olunması gerekir Bu sebeple aralarında uyuĢmazlık ccedilıktığı takdirde ispat kolaylığı sağlamak

ve tarafların hak kaybına uğramasını engellemek iccedilin soumlzleĢmelerin yazılı Ģekilde yapılması

uygun olur

2135 Yazılı olarak yapılan bir soumlzleĢmenin incelenmesi sırasında sorulması gereken

sorular Ģunlardır

SoumlzleĢmenin yeteri kadar accedilık ve anlaĢılır olup olmadığı SoumlzleĢmede yazım kurallarına uyulup uyulmadığı SoumlzleĢmenin bir soumlzleĢmede bulunması gereken tuumlm hususları kapsayıp

kapsamadığı SoumlzleĢmede gereksiz ayrıntıdan kaccedilınılıp kaccedilınılmadığı SoumlzleĢmenin bir buumltuumlnluumlk teĢkil edip etmediği SoumlzleĢmenin ilgili yasal huumlkuumlm ve kavramlara uygun olup olmadığı SoumlzleĢmede tarafların istek ve amaccedillarının yeterince goumlzetilip goumlzetilmediği

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

12

Burada soumlzleĢmede amaccedillanan temel noktalar ayrıntıya girmeden anlaĢılır ve

soumlzleĢmenin niteliğini ortaya koyacak Ģekilde belirtilmelidir

Tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri SoumlzleĢmede tarafların hak ve

yuumlkuumlmluumlluumlkleri teredduumlde yer bırakmayacak Ģekilde kaleme alınmalı ve bu

boumlluumlmuumln soumlzleĢmenin konusunu takip etmesinde fayda vardır Buraya

soumlzleĢmenin ifa edileceği yer ve zamanın da belirtilmesinde yargılama usuluumlne

ters duumlĢmemek Ģartıyla yetki Ģartına yani ccedilıkacak muhtemel uyuĢmazlıkların

nerede ccediloumlzuumlleceğini belirten huumlkuumlmlere de yer vermekte fayda vardır Ayrıca

tarafların isteğine goumlre tahkim Ģartı da soumlzleĢmede yer alabilir

SoumlzleĢmenin yerine getirilmemesinin muumleyyideleri ve cezai Ģart Hukukumuz bu gibi huumlkuumlmlere kanuna ahlaka ve kiĢilik haklarına aykırı

nitelikte ve imkacircnsız olmadığı suumlrece izin vermektedir

SoumlzleĢmede yer alan yuumlkuumlmluumlluumlkler karĢılığı taraflarca verilecek

teminatlar Bu teminatlar Ģahsi veya ayni (maddi hak) olabilir Uygulamada en

ccedilok karĢılaĢılan tuumlr kefalettir Menkul veya gayrimenkul rehinine de

baĢvurulabilmektedir SoumlzleĢmenin en azından kefalet iliĢkisi ile desteklenmesi

tarafların edimlerini yerine getirmeleri sırasında daha huzurlu olmalarını sağlar

SoumlzleĢmenin sonuna tarafların ad ve soyadları yazılmalı ve soumlzleĢme

taraflarca imzalanmalıdır Tarafların imzalamasından oumlnce soumlzleĢmenin kaccedil

nuumlsha olduğu belirtilmelidir SoumlzleĢme el ile yazılabileceği gibi bilgisayar

daktilo veya diğer yazı araccedilları ile de yazılabilir Ancak imzaların kesinlikle el

ile atılması gereklidir SoumlzleĢme bir sayfadan daha fazla ise tarafların diğer

sayfaları da paraflamaları yerinde olur Eğer soumlzleĢme ile sadece bir tek taraf

yuumlkuumlmluumlluumlk altına giriyorsa bu durumda bu tarafın imzasının soumlzleĢmede yer

alması zorunludur Diğer tarafın ise zorunlu olmadığı hacirclde soumlzleĢmeyi

imzalamasında bir sakınca yoktur

Oumlzellikle teknik hususları iccedileren soumlzleĢmelerin yapıldığı durumlarda bu

soumlzleĢmeyi tamamlamak teknik hususları accedilıklamak uumlzere soumlzleĢmeye bazı

bilgi ve belgelerin eklenmesi gerekebilir Bu bilgi ve belgeler soumlzleĢmenin en

sonuna adedine goumlre ek veya ekler baĢlığı ile eklenmelidir Birden fazla ek

bulunması durumunda bu eklerin numaralanması ve her bir ekin baĢına kısaca

konusunun yazılması soumlzleĢmenin accedilıklık ve anlaĢılırlığının sağlanması

bakımından oumlnemlidir Zorunluluk olmasa da bu eklerin taraflarca

imzalanmasında fayda vardır

2132 Tarafların soumlzleĢme ile ne istediklerinin tam olarak belirlenmesi gerekir

SoumlzleĢme hazırlarken dikkate alınması gereken en oumlnemli husus soumlzleĢmenin

tarafların isteklerini tam olarak yansıtması ve muumlmkuumln olduğu oumllccediluumlde ileride taraflar

arasında uyuĢmazlığa yer vermeyecek biccedilimde kaleme alınması gerekir Ayrıca soumlzleĢmenin

uyuĢmazlık ccedilıktığı durumlarda da taraflar arsındaki uyuĢmazlığı gidermeye ve en azından

asgariye indirmeye youmlnelik huumlkuumlmleri kapsaması gereklidir

13

Bir soumlzleĢmenin yapılması iccedilin oumlncelikle o soumlzleĢmeyi yapmak isteyen kiĢilerin

karĢılıklı olarak soumlzleĢme yapma isteklerini ortaya koymaları gerekir Taraflar bu isteklerini

fiilen bir araya gelerek ortaya koyabilecekleri gibi yasal olarak ta yapılması gerekliğini

belirtmeleri gerekir Tarafların karĢılıklı istek ve iradelerini beyan ettikleri bu aĢamadadikkat

edilmesi gereken husus tarafların bireysel olarak soumlzleĢme yapmakla ne istediklerini ve

hangi amaccedilla o soumlzleĢmeyi yaptıklarını bilmeleridir Bundan baĢka tarafların soumlzleĢmeye

iliĢkin istek ve amaccedillarının birbirleriyle uyumlu olması yani iradelerin aynı amaca youmlnelmiĢ

olması gerekir

2133 SoumlzleĢmenin hukuksal niteliğinin ve sonuccedillarının tespiti ve bir taslağın

hazırlanması

Taraflar soumlzleĢmenin ilgili hukuk dalını saptamak ve eğer mevcutsa soumlzleĢmeyi

doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hukuki duumlzenlemeleri yargı kararlarını bulmak ve

genel olarak soumlzleĢmenin hukuki ccedilerccedilevesini belirlemeleri gerekir

Muumlteakiben de taraflar soumlzleĢmeyi buumltuumlnuumlyle ele alıp bir değerlendirme yapmalı ve bir

taslak hazırlamalıdır

2134 SoumlzleĢmenin Ģeklinin tespiti

Hukukumuzda soumlzleĢme Ģartı ilkesinin bir goumlruumlnuumlmuuml olarak Ģekil serbestisi ilkesi

geccedilerlidir Borccedillar Kanunumuzun 11I inci maddesinde akdin sıhhati kanunda sarahat

olmadıkccedila hiccedilbir şekle tabi değildir denilmek suretiyle bu ilke accedilıkccedila belirtilmiĢtir Ancak

yine aynı huumlkuumlmden bu ilkeye kanunda belirtilen hacircllerde bazı istisnalar getirilmiĢ olduğu da

anlaĢılmaktadır Kanun tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin bu

Ģekle uyularak yapılması zorunludur Aksi takdirde soumlzleĢme geccedilersizdir Ancak kanunda

herhangi bir Ģekil zorunluluğu getirilmemiĢse taraflar soumlzleĢmeyi istedikleri gibi yapabilirler

Bu durumda soumlzluuml olarak yapmak kolay gibi goumlzuumlkse de bu defa karĢımıza ispat sorunu

ccedilıkar Yargılama usuluumlne iliĢkin kanunumuza goumlre bir hakkın doğumu duumlĢuumlruumllmesi devri

değiĢtirilmesi yenilenmesi ertelenmesi ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki iĢlemlerin

yapıldıkları zamanki miktar veya değeri belli bir miktarı geccediltiği takdirde senetle ispat

olunması gerekir Bu sebeple aralarında uyuĢmazlık ccedilıktığı takdirde ispat kolaylığı sağlamak

ve tarafların hak kaybına uğramasını engellemek iccedilin soumlzleĢmelerin yazılı Ģekilde yapılması

uygun olur

2135 Yazılı olarak yapılan bir soumlzleĢmenin incelenmesi sırasında sorulması gereken

sorular Ģunlardır

SoumlzleĢmenin yeteri kadar accedilık ve anlaĢılır olup olmadığı SoumlzleĢmede yazım kurallarına uyulup uyulmadığı SoumlzleĢmenin bir soumlzleĢmede bulunması gereken tuumlm hususları kapsayıp

kapsamadığı SoumlzleĢmede gereksiz ayrıntıdan kaccedilınılıp kaccedilınılmadığı SoumlzleĢmenin bir buumltuumlnluumlk teĢkil edip etmediği SoumlzleĢmenin ilgili yasal huumlkuumlm ve kavramlara uygun olup olmadığı SoumlzleĢmede tarafların istek ve amaccedillarının yeterince goumlzetilip goumlzetilmediği

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

13

Bir soumlzleĢmenin yapılması iccedilin oumlncelikle o soumlzleĢmeyi yapmak isteyen kiĢilerin

karĢılıklı olarak soumlzleĢme yapma isteklerini ortaya koymaları gerekir Taraflar bu isteklerini

fiilen bir araya gelerek ortaya koyabilecekleri gibi yasal olarak ta yapılması gerekliğini

belirtmeleri gerekir Tarafların karĢılıklı istek ve iradelerini beyan ettikleri bu aĢamadadikkat

edilmesi gereken husus tarafların bireysel olarak soumlzleĢme yapmakla ne istediklerini ve

hangi amaccedilla o soumlzleĢmeyi yaptıklarını bilmeleridir Bundan baĢka tarafların soumlzleĢmeye

iliĢkin istek ve amaccedillarının birbirleriyle uyumlu olması yani iradelerin aynı amaca youmlnelmiĢ

olması gerekir

2133 SoumlzleĢmenin hukuksal niteliğinin ve sonuccedillarının tespiti ve bir taslağın

hazırlanması

Taraflar soumlzleĢmenin ilgili hukuk dalını saptamak ve eğer mevcutsa soumlzleĢmeyi

doğrudan veya dolaylı olarak ilgilendiren hukuki duumlzenlemeleri yargı kararlarını bulmak ve

genel olarak soumlzleĢmenin hukuki ccedilerccedilevesini belirlemeleri gerekir

Muumlteakiben de taraflar soumlzleĢmeyi buumltuumlnuumlyle ele alıp bir değerlendirme yapmalı ve bir

taslak hazırlamalıdır

2134 SoumlzleĢmenin Ģeklinin tespiti

Hukukumuzda soumlzleĢme Ģartı ilkesinin bir goumlruumlnuumlmuuml olarak Ģekil serbestisi ilkesi

geccedilerlidir Borccedillar Kanunumuzun 11I inci maddesinde akdin sıhhati kanunda sarahat

olmadıkccedila hiccedilbir şekle tabi değildir denilmek suretiyle bu ilke accedilıkccedila belirtilmiĢtir Ancak

yine aynı huumlkuumlmden bu ilkeye kanunda belirtilen hacircllerde bazı istisnalar getirilmiĢ olduğu da

anlaĢılmaktadır Kanun tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin bu

Ģekle uyularak yapılması zorunludur Aksi takdirde soumlzleĢme geccedilersizdir Ancak kanunda

herhangi bir Ģekil zorunluluğu getirilmemiĢse taraflar soumlzleĢmeyi istedikleri gibi yapabilirler

Bu durumda soumlzluuml olarak yapmak kolay gibi goumlzuumlkse de bu defa karĢımıza ispat sorunu

ccedilıkar Yargılama usuluumlne iliĢkin kanunumuza goumlre bir hakkın doğumu duumlĢuumlruumllmesi devri

değiĢtirilmesi yenilenmesi ertelenmesi ikrarı ve itfası amacıyla yapılan hukuki iĢlemlerin

yapıldıkları zamanki miktar veya değeri belli bir miktarı geccediltiği takdirde senetle ispat

olunması gerekir Bu sebeple aralarında uyuĢmazlık ccedilıktığı takdirde ispat kolaylığı sağlamak

ve tarafların hak kaybına uğramasını engellemek iccedilin soumlzleĢmelerin yazılı Ģekilde yapılması

uygun olur

2135 Yazılı olarak yapılan bir soumlzleĢmenin incelenmesi sırasında sorulması gereken

sorular Ģunlardır

SoumlzleĢmenin yeteri kadar accedilık ve anlaĢılır olup olmadığı SoumlzleĢmede yazım kurallarına uyulup uyulmadığı SoumlzleĢmenin bir soumlzleĢmede bulunması gereken tuumlm hususları kapsayıp

kapsamadığı SoumlzleĢmede gereksiz ayrıntıdan kaccedilınılıp kaccedilınılmadığı SoumlzleĢmenin bir buumltuumlnluumlk teĢkil edip etmediği SoumlzleĢmenin ilgili yasal huumlkuumlm ve kavramlara uygun olup olmadığı SoumlzleĢmede tarafların istek ve amaccedillarının yeterince goumlzetilip goumlzetilmediği

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

14

SoumlzleĢmede tarafların hak ve yuumlkuumlmluumlluumlklerinin tam olarak ifade edilip

edilmediği

2136 Model soumlzleĢmesi nedir (SoumlzleĢme oumlrneği)

Yasalar gereği habersiz fotoğrafını ccedilektiğiniz model ccedilektiğiniz fotoğraf karelerinden

rahatsız olursa sizi mahkemeye verebilir hakkınızda para ve hapis cezası kararı

ccedilıkarttırabilir

Kimse severek yaptığı bir iĢten dolayı ceza almak istemez Hakkınızda cezai iĢlem

baĢlatılmasını engellemek iccedilin fotoğrafını ccedilekeceğiniz model diye adlandırdığımız

Ģahıslardan izin alınması gerekir Sergi ya da ticari bir yayın iccedilin model ccedilekiyorsanız

mutlaka ama mutlaka sadece soumlzluuml izinle yetinmeyin modelle aranızda muumlĢterek imzanız

ve bir tanığında imzasının bulunduğu model soumlzleĢmesi imzalayın aĢağıda oumlrneğini

goumlrduumlğuumlnuumlz soumlzleĢmeyi kullanabilirsiniz

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

15

Belge 21 Model soumlzleĢme oumlrneği

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

16

22 Telif Hakkı

221 Tanımı

Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de tabir

edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya eserin (duumlĢuumlnce

uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan hakrdquo olarak tanımlanabilir

Bu hak sayesinde ortaya konan eser ancak sahibinin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir

Telif hakkı genellikle belirli bir suumlre iccedilin geccedilerlidir Semboluuml ccedilember iccedilinde bir C harfidir

copy harfi uumlzerinde bulunduğu yaratının telif haklarının korunduğunu belirtir ve Ġngilizce

copyright kelimesini ifade eder

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) goumlre sahibinin hususiyetini

taĢıyan ve ilim ve edebiyat musiki guumlzel sanatlar veya sinema eserleri sayılan her nevi fikir

ve sanat mahsuluuml eser olarak tanımlanmaktadır Oumlzguumln ve yaratı uumlruumlnuuml olan her eserde

(kitap beste bina muumlcevher yazılım fotoğraf vb) telif hakkı vardır

Telif hakları bilim edebiyat fotoğraf sanat ve sinema eserleri iccedilin yazarın yaĢadığı

suumlrece ve oumlluumlmuumlnden sonra 70 yıl suumlreyle geccedilerlidir Veri tabanları iccedilin ise bu suumlre 15 yılla

sınırlıdır Ancak veri tabanında yapılan her oumlnemli ekleme ve değiĢikliklerden sonra bu suumlre

yeniden baĢlamaktadır

Telif hakları kamu duumlzenini sağlamak amacıyla kısıtlanabilmektedir Oumlrneğin belirli

bir succedil iĢlendiği anda ccedilekilen fotoğraflar sahibinin izni alınmaksızın mahkemede kanıt olarak

kullanılabilir Oumlte yandan herkesin bilmesinde genel yarar olduğu duumlĢuumlnuumllen yasa ve

youmlnetmelikler ile resmi konuĢmalar telif hakkına tabi değildir Benzeri bir biccedilimde telif

hakkı yasaları yayımlanmıĢ eserlerin kiĢisel eğitim ya da araĢtırma amacıyla ccediloğaltılmasına

veya eğitim-oumlğretim amaccedillı temsil ve kullanımına izin vermektedir (FSEK mad 33-34) Bu

tuumlr yayınlar alıntı yapmak haber vermek ya da roumlportaj yapmak amacıyla da kullanılabilir

222 Oumlnemi

Fotoğraf ccedilekmek guumlzel zevkli bir iĢ olduğu kadar sorumluluk gerektiren bir iĢtir

Ccediluumlnkuuml fotoğrafımızda ki her Ģeyden biz sorumluyuz Bu konu hakkında yasal

yuumlkuumlmluumlluumlklerin neler oluğunun bilinmesi faydalı olacaktır

Telif hakkının oumlnemini anlamak iccedilin telif hakkı kanununun kapsamını ve getirilerini

bilmek gerekir Uumllkemizde telif hakları tescilinden sorumlu tek yetkili merci TC Kuumlltuumlr ve

Turizm Bakanlığı‟na bağlı bdquoTELĠF HAKLARI VE SĠNEMA GENEL MUumlDUumlRLUumlĞUuml‟ duumlr

Bu Kanunun amacı fikir ve sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu

eserleri icra eden veya yorumlayan icracı sanatccedilıların seslerin ilk tespitini yapan fonogram

yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerccedilekleĢtiren yapımcıların ve radyo-televizyon

kuruluĢlarının uumlruumlnleri uumlzerindeki manevi ve mali haklarını belirlemek korumak bu

uumlruumlnlerden yararlanma Ģartlarını duumlzenlemek oumlngoumlruumllen esas ve usullere aykırı yararlanma

hacirclinde yaptırımları tespit etmektir

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

17

Bu eserler Ġlim ve edebiyat eserleri muumlzik eserleri guumlzel sanat eserleri sinema

eserleri olarak doumlrt baĢlık altında ele alınmıĢtır Fotoğraf guumlzel sanat eserleri baĢlığı altında

ele alınmıĢtır Bir eseri (fotoğraf gibi) meydana getiren eser sahibinin hakları maddi ve

manevi olarak iki grupta toplanmıĢtır

Belge 21 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

18

Belge 22 Telif hakkı iccedilin kayıt-tescil iccedilin gerekli belge

Eser sahibinin manevi hakları eseri kamuya sunmak yayınlanma zamanı ve tarzının

tespiti eser sahibinin accedilık izni bulunmaksızın eserde ya da eser sahibinin adında kısaltılma

ve değiĢiklik yapılmaması eseri adıyla veya adsız olarak yayınlama hakkına sahiptir Eser

sahibi eseri satın alan kiĢiden ya da eseri satmak ve sergilemek amacıyla elinde bulunduran

galeri sahibinden haklı bir sebep ile geccedilici olarak yararlanmayı talep edebilir

Maddi hakları ise eser sahibinin eserin iĢleme (uyarlama manipuumlle etme) hakkına

sahip olması ccediloğaltma yayma ve temsil hakkına sahip olması ve her tuumlrluuml iletiĢim araccedilları

ile halka goumlsterilmesi hakkının eser sahibine ait olmasıdır

Telif hakkının oumlnemi bu aĢamada oumlnem kazanmaktadır Eser sahibi telif hakkını elinde

bulundurması hacirclinde yukarıda saydığımız tuumlm haklara sahip olurken telif hakkının elinde

olmaması durumunda ise tuumlm bu haklardan mahrum kalacaktır

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

19

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim soumlzleĢmesi oumlğreniniz

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim baĢlangıccedil ve bitiĢ tarihini

belirleyiniz

Dikkatli olun

Planlı olunuz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Accedilık ve anlaĢılır davranın

Ccedilekim iccedilin yapılacak ccedilalıĢmalarda

gerekli olan harcamaları hesaplayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Uumlruumlnuumln ve fotoğraf ekipmanlarının

sigorta iĢlemlerini duumlzenleyiniz

Meslek ahlakına sahip olunuz

Dikkatli olun

Ccedilekim ekibinin oumlzel ccedilekim koĢulları

durumunda sigortalanmasını sağlayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olun

Oumldeme koĢullarını belirleyiniz Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

Ccedilekim yapılacak goumlrsellerin telif hakkını

belirleyiniz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu doldurunuz Planlı olunuz

Dikkatli olunuz

SoumlzleĢme formunu karĢılıklı

imzalayınız

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

Dikkatli olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

20

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 SoumlzleĢmeyi goumlzden geccedilirdiniz mi

2 SoumlzleĢme evraklarını temin ettiniz mi

3 SoumlzleĢmeyi taraflar iccedilin ccediloğaltınız mı

4 SoumlzleĢmenin maddelerini okudunuz mu

5 SoumlzleĢmenin oumlnemini kavradınız mı

6 Yapılan soumlzleĢmenin faydalı olduğuna inanıyor musunuz

7 Zamanı verimli kullanmaya dikkat ettiniz mi

8 CcedilalıĢmanızdan memnun kaldınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

21

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Fotoğraf ccedilekim organizasyonunda maddi ve yasal olarak taraflar arasında ki yapılan

karĢılıklı anlaĢmaya ne denir

A SoumlzleĢme

B Metin

C Plan

D Program

2 Telif hakkı-fikir ve sanat eserleri kanunu aĢağıdakilerden hangisidir

A 5846

B 3308

C 657

D 1739

3 Kuruma ve bireye oumlzguuml fikir duumlĢuumlnce ve sanat yapıtları eserlerine yasal mecrada ne

ad verilir

A Sanat eseri yapıt

B Senet

C Tapu

D Telif hakkı

4 Fotoğraf Ccedilekimi soumlzleĢmesi en az kaccedil kiĢi tarafından imzalanır

A 1

B 2

C 3

D 4

5 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili soumlzleĢme en az kaccedil nuumlsha olarak duumlzenlenir

A 2

B 1

C 3

D 4

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

22

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

Uygun ortam sağlandığında oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapabileceksiniz

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin iĢlemlerinin nasıl yapıldığını araĢtırınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin neden izin alındığını bulmaya ccedilalıĢınız

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin belgesini oumlrneği bularak sınıf inceleyiniz

3 OumlZEL KONULU CcedilEKĠMLERĠN ĠZĠN

ĠġLEMLERĠ

31 Ortamın Ccedilekim Ġccedilin Uygunluğu

Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimlerinde konunun oumlzelliğine goumlre ortamın uygun olması

gerekir Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi olumsuz etkileyecek bir

ortam olmaması gerekir Ccedilekim yapan kiĢilerinde ccedilekim ortamına uygun rahat edebilecekleri

kıyafetler giymeleri ortamı rahatsız edecek araccedil gereccedil bulundurmamaları gerekir Ccedilekim

yapılacak mekanda yeterli ıĢık ve aydınlatma ortamının olması sağlanmalıdır

Fotoğraf 31 Ccedilekimin ortam iccedilin uygunluğu

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash3

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

23

32 Ccedilekim Yapılacak Ortam Ġccedilin Yazılı Ġzin Belgesinin Temini

Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin ccedilekim yapılacak ortam konu ve uumlruumln ile ilgili baĢvuru

dilekccedilesi hazırlanmalıdır Hazırlanan dilekccedile ilgili kuruma ve kiĢilere imzalı olarak

sunulmalıdır Ccedilekim onayı alındıktan sonra ccedilekim organizasyonu yapılmalıdır Verilen izin

doğrultusunda yetkililerin rehberliğinde veya goumlrevlendirilecek personel nezaretinde ccedilekim

gerccedilekleĢtirilir Ccedilekim yaparken iznin oumlngoumlrduumlğuuml koĢullar goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ġzin belgesinin iccedileriği hakkında ccedilekim yapılan ekip bilgilendirilir iznin gerekli Ģartları

hakkında accedilıklama yapılır

Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin alınmasına

bağlıdır Bu nedenle iĢe baĢlamadan oumlnce gereken izinler alınmalıdır Eğer izin alınamıyorsa

ccedilekim gerccedilekleĢmeyecektir

Bazen bizim iccedilin ccedilekimi normal gibi goumlruumlnen mekacircnlar ve kiĢiler aslında ccedileĢitli

nedenlerden stratejik konuma sahip olabilir ve izin alınamayabilir

Askeri boumllgelerde ccedilekim yasağı herkes tarafından bilinir Ancak bazen fabrikalar oumlzel

mekacircnlar barlar diskolar ve hatta restoranlar bile izin vermeyebilir Oumlrneğin bir restoran

muumlĢterilerini rahatsız edilmemesi iccedilin izin vermeyebilir Bir fabrika yeni bulduğu uumlruumlnuumln

uumlretim safhalarını goumlstermemek iccedilin ccedilekim izni vermeyebilir Ccedilevre kirliliği nedeniyle

basınla baĢı dertte olan bir fabrikanın arka bahccedilesinde fabrikayı goumlrmeden ccedilekim yapmak

isteseniz bile izin alamayabilirsiniz

Yeni kanunlara goumlre bir kiĢinin izni olmadan fotoğrafının ccedilekilmesi yasaktır Mutlaka

izin almanız gerekir Oumlrneğin plaj genel olarak ccedilekilebilir fakat plajdan guumlneĢlenen bir

kiĢinin tek baĢına fotoğrafı izinsiz ccedilekilemez Bir kiĢiyi yuumlzuuml tanınacak biccedilimde ccedilekmek iccedilin

izin almak gerekir

Oumlrneğin bir koumlyde ccedilekim yapılacaksa oumlnce ccedilekim konusu olan kiĢilerle konuĢulup izin

alınmalı koumlydeki jandarma karakolu ve muhtardan da yazılı izin talebinde bulunulmalıdır

Ccedilekimi yapılacak her kiĢi iccedilin kiĢiye kuruluĢa belirtilen yerlerde fotoğraflarımın

ccedilekilmesine kullanılmasına izin verdim Ģeklinde hazırlanacak bir soumlzleĢme

imzalatılmalıdır

Bir Ģehrin sokaklarında ccedilekim yapmak iccedilin valiliklerden bahccedile park gibi alanlarda

ccedilekim yapmak iccedilin de ccedilekimin yapılacağı semtteki belediyelerden muumlze oumlren yeri gibi tarihi

yerler iccedilin bağlı bulunduğu Kuumlltuumlr ve Turizm Ġl Muumlduumlrluumlğuumlnden anıtsal oumlzellik taĢıyan yapı

bina vb iccedilin Anıtlar Yuumlksek Kurulundan askeri boumllgelerde o boumllgenin Garnizon

Komutanlığından okul vb kamu kurumları iccedilin de valiliklerden izin almak gereklidir

Ccedilekimlerin sağlıklı yuumlruumlyebilmesi iccedilin alınan bu izinlerin yazılı olması ve ccedilekim

sırasında fotokopilerin yanınızda bulundurulması gerekir

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

24

Belge 31 Oumlzel konulu fotoğraf iccedilin gerekli olan izin belgesi

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

25

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak oumlzel konulu ccedilekimlerin izin iĢlemlerini hatasız

yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim yapılacak ortama gidiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Ortamın ccedilekim iccedilin uygunluğunu

kontrol ediniz Dikkatli olunuz

Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek

iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yapınızyaptırınız

Titiz davranınız

Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil

edip etmemesi durumunu kontrol ediniz

Duyarlı olunuz

ĠĢ ahlakına sahip olunuz

Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer

iccedilin yazılı izin isteyiniz

Duyarlı olunuz

Duumlruumlst ve guumlvenilir olunuz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

26

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Fotoğraf ccedilekiminin yapılacağı ortama gittiniz mi

2 Ortamın ccedilekim uygunluğunu kontrol ettiniz mi

3 Ortamı ccedilekim yapılabilir hacircle getirmek iccedilin gerekli oumln ccedilalıĢmaları

yaptınızyaptırdınız mı

4 Ortamın ccedilekim iccedilin yasal bir engel teĢkil edip etmemesi durumunu

kontrol ettiniz mi

5 Gerekli merciden ccedilekim yapılacak yer iccedilin yazılı izin istediniz mi

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

27

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimi iccedilin yapılması gereken ilk iĢlem aĢağıdakilerden

hangisidir

A Ekipman temini

B Ġzin dilekccedilesi

C Program

D Ccedilekim

2 Oumlzel konulu ccedilekimler iccedilin izin kimden alınmalıdır

A CcedilalıĢan iĢccedili

B Guumlvenlik

C Rehber

D Yetkili kiĢi

3 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin neden izin alınmalıdır

A Mekacircnda rahat gezmek iccedilin

B Mekacircnı tanımak iccedilin

C Fotoğraf ccedilekimi yapmak iccedilin

D Goumlsteri yapmak iccedilin

4 Ccedilekim yapılacak konuuumlruumln ile ilgili izin belgesinin ekip arkadaĢları ile

paylaĢılmasının en oumlnemli nedeni sizce aĢağıdakilerden hangisidir

A Alınan izin belgesinden haberlerinin olması iccedilin

B Alınan izin ccedilerccedilevesinde hareket etmeleri iccedilin

C Serbest hareket etmeleri iccedilin

D Yetkililere soumlylemeleri iccedilin

5 Oumlzel konulu fotoğraf ccedilekimleri iccedilin izin belgesi neden yazılı imzalı ve onaylı

olmalıdır

A Yasal sorumluluklar iccedilin

B Etkinlik dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D ArkadaĢlar ile paylaĢmak iccedilin

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

28

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

Ccedilekim konusuna ve ortamına uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu

yapabileceksiniz

Fotoğraf ccedilekiminde konuuumlruumln tuumlruumlne goumlre fiziki ortamın oumlnemini araĢtırınız

Fotoğraf ccedilekiminde goumlrev dağılımının organizasyonda oumlnemini araĢtırınız

4 Ġġ ORGANĠZASYONU

41 ĠĢ Organizasyonunun Tanımı

Organizasyon oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir

ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen toplumsal bir duumlzendir Organizasyonlar

sosyoloji iktisat iĢletme siyaset bilimi ve psikoloji gibi birccedilok sosyal bilim dalının

araĢtırma konusudur

Organizasyon belli bir hedefe ulaĢmak iccedilin bir araya gelmiĢ bireylerin yapılanma

Ģeklini bu bireylerin tamamını veya bir kurum kuruluĢ ya da teĢkilatı belirtebilir

Organizasyon kuumlltuumlruuml (kurum kuumlltuumlruuml veya oumlrguumlt kuumlltuumlruuml olarak da anılır) kısaca

oumlğeler tarafından paylaĢılan temel değerler olarak tanımlanabilir ĠĢlerin nasıl yapıldığına

dair ortak goumlruumlĢler davranıĢlar etkileme biccedilimleri paylaĢılan inanccedil tutum tahmin ve

beklentiler kullanılan semboller ortak mitler ve organizasyonun kahramanları bu ortak

kuumlltuumlruuml oluĢturur Scheina goumlre organizasyon kuumlltuumlruuml zamanla oumlğrenilenlerin bir

yansımasıdır Oumlrguumltuumln uumlst youmlnetimi (oumlzellikle kurucular liderler) birey ve grup davranıĢını

belirleyen ve bir hava gibi oumlrguumltuuml saran kuumlltuumlruumln yaratılmasında etkili ve belirleyicidir

Organizasyon kuumlltuumlruuml aynı zamanda dıĢ ccedilevreye uyum ve iccedil buumltuumlnleĢme sorunlarının

ccediloumlzuumllmesi sırasında geliĢtirilir ve tekrarlı hacircle gelir

Organizasyonu oluĢturan oumlğelerin bu planlı ve eĢ guumlduumlmluuml iĢbirliği oumlğelerden

herhangi birinin tek baĢına kendi yetenek ve kapasitesiyle yerine getiremeyeceği iĢlerin

yapılabilmesini sağlar Bunun karĢılığında oumlğelerin oumldediği bedel oumlzguumlrluumlklerinin belli bir

oumllccediluumlde sınırlanmasıdır

42 ĠĢ Organizasyonunun Oumlnemi

Organizasyon ccedilalıĢanlar iccedilin belirli amaccedillara ulaĢabilmelerinde etkin rol oynamaları

ve birlikte ccedilalıĢma imkacircnı vermesi accedilısından oumlnem taĢımaktadır Yine de organizasyon

ARAġTIRMA

AMACcedil

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash4

29

iĢletmeler iccedilin oumlğeleri arasında bağlantı kurarak koordineli ccedilalıĢmalarını sağlar CcedileĢitli

ilkeleri vardır ki bunlar amaccedil birliği yeterlilik iĢ boumlluumlmuuml ve uzmanlaĢma hiyerarĢi komuta

birliği sorumluluk yetki ve sorumluluğun denkliği denge ilkesi suumlreklilik liderliğin

kolaylaĢtırılması goumlrevlerin tanımıdır

ĠĢ organizasyonu eğitim ve baĢarı iccedilin oumlnemlidir Yapılacak iĢte daha baĢarılı ve

verimli oluruz ĠĢlerimiz bir plan ve program iccedilinde aksamadan devam eder Zamandan

tasarruf eder daha kısa suumlrede istenilen sonuca ulaĢırız Bir ekip ruhu ve ccedilalıĢma planını

oumlğrenmiĢ oluruz Organizasyon ile paylaĢmayı oumlğreniriz Yetenek farklılıklarını oumlğrenmiĢ

oluruz Takım iccedilinde ki tecruumlbelerden faydalanmıĢ oluruz

43 ĠĢ Guumlvenliği

431 Tanımı

ĠĢ guumlvenliği iĢin yapılması sırasında ccedileĢitli nedenlerden kaynaklanan insan sağlığına

ve guumlvenliğine zarar verebilecek koĢullardan korunmak amacı ile yapılan sistemli ve bilimsel

ccedilalıĢmalardır

Oumlğrencilerin bilgi beceri ve deneyimlerini artırma amacıyla guumlvenli bir fotoğraf

ccedilekim ortamı oluĢturmak iccedilin alınması gereken tedbirlere iĢ guumlvenliği denir

432 Oumlnemi

ĠĢ guumlvenliği kavramında ccedilalıĢanların can guumlvenliği kullanılan makine araccedil ve gereccedil

ile iĢyerinin ccedilevrenin uumlretilen malın guumlvenliği yer almaktadır Bu kapsamdaniĢ duumlnyasında

ccedilalıĢan ccedilok sayıda insan buumlyuumlk miktarlar tutan malzeme makine araccedil ve gereccediller ccedilevre

ekoloji iĢ duumlnyası ile ilgisi olmayan milyonlarca insanın hayatı ve mutluluğu anlaĢıldığına

goumlre iĢ guumlvenliğinin oumlnemi kendiliğinden ortaya ccedilıkmaktadır ĠĢ guumlvenliği yoksa can kaybı

sakatlık hastalık para ve zaman kaybı vardır

Fotoğraf ccedilekim organizasyonları esnasında bir dizi problemlerle karĢılaĢmak olasıdır

Bu problemleri en aza indirmek iccedilin guumlvenlik tedbirlerinin alınmasına ihtiyaccedil vardır Bu

sayede doğabilecek kazalardan ve sakatlıklardan korunmak muumlmkuumlnduumlr Oumlrneğin ccedilekimler

sırasında elektrik ccedilarpması flaĢ vb ekipmanların devrilmesiyle doğabilecek ccedileĢitli kazalar

neticesinde yaralanmalar olabilmektedir Ccedilekimin yapılacağı alan ya da mekan iccedilinde iĢ

guumlvenliği kurallarına uygun tedbirler alındığında ccedilalıĢanları olası kazalardan korumak

muumlmkuumln olabilir

433 ĠĢ Guumlvenliği Kuralları

CcedilalıĢanların sağlık youmlnuumlnden değerlendirilmesi

Uygun ccedilalıĢma duumlzeni

Sağlıklı ccedilalıĢma ortamı

Guumlvenli ccedilalıĢma ortamı olarak sıralanır

30

44 Meslek etiği

441 Tanımı

ĠĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan duumlzenleyen bir dizi

disiplin kurallarıdır Bunlar edebi ve ahlaki olarak da yaĢam duumlrtuumlsuumlduumlr AlıĢkanlık toumlre ve

gelenek boumlylelikle karakter anlamını da almakta erdemli olmanın temel tavrı olarak

bilinmektedir

442 Oumlnemi

Etik doğru ve yanlıĢ davranıĢ teorisidir Ahlak ise onun pratiğidir Ġlkeler soumlz konusu

olduğunda etik kavramı kullanılırken davranıĢ soumlz konusu olduğunda ahlak kavramı kullanılır Etik bir kiĢinin belli bir durumda ifade etmek istediği değerler iken ahlak ise bunu

hayata geccedilirme tarzıdır

Etik kuralara insan uydukccedila toplum iccedilinde guumlven kazanır Takdir toplar hoĢgoumlruuml ile

tavır takınır Kendine guumlvenilen saygın kiĢilik sahibi olur Etik davranıĢlar insanlara oumlduumll

kazandırır Ġnsanın kendi kazanır

Fotoğraf 41 ĠĢ organizasyonu

31

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayıp uygun ortam sağlayarak ccedilekim konusuna ve ortamına

uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim ekibine tanıtım fotoğrafı

ccedilekilecek uumlruumln hakkında bilgi veriniz

ĠĢ guumlvenliği ile ilgili oumlnlem alınız

Meslek etiğine uygun davranınız

Adil davranınız

Ccedilekim ekibine ccedilekim yapılacak yerle

ilgili bilgi veriniz ĠĢ guumlvenliği ile ilgili oumlnlem alınız

Meslek etiğine uygun davranınız

Ccedilekim ekibine ccedilalıĢma koĢulları

hakkında bilgi veriniz ĠĢ guumlvenliği ile ilgili oumlnlem alınız

Meslek etiğine uygun davranınız

Ccedilekim iccedilin yapılması gereken goumlrevlere

uygun elemanları seccediliniz

Adil davranınız

Meslek etiğine uygun davranınız

Seccedililen elemanlara goumlrevlerini

accedilıklayınız

Adil davranınız

Meslek etiğine uygun davranınız

UYGULAMA FAALĠYETĠ

32

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim ekibine tanıtım fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumln hakkında

bilgi verdiniz mi

2 Ccedilekim ekibine ccedilekim yapılacak yerle ilgili bilgi verdiniz

mi

3 Ccedilekim ekibine ccedilalıĢma koĢulları hakkında bilgi verdiniz mi

Ccedilekim iccedilin yapılması gereken goumlrevlere uygun elemanları

seccediltiniz mi

4

5 Seccedililen elemanlara goumlrevlerini accedilıkladınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

33

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Meslek etiği sosyal hayatta (sosyolojik accedilıdan) aĢağıdakilerden hangisini

kazandırmaz

A HoĢgoumlruuml

B Oumlduumll

C Saygınlık

D Para

2 AĢağıdakilerden hangisi iĢ organizasyonunun oumlnemlerinden biri değildir

A GoumlsteriĢ yapmak

B Verimli olmak

C Zaman tasarrufu sağlamak

D BaĢarılı olmak

3 Ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi

performansını youmlnetebilen toplumsal duumlzene ne ad verilir

A Sosyal etkinlik

B ĠĢ organizasyonu

C Festival

D Seminer

4 AĢağıdakilerden hangisi iĢ guumlvenliği kurallarından biri değildir

A ġık ve guumlzel giyinme

B Uygun ccedilalıĢma duumlzeni

C Sağlıklı ccedilalıĢma ortamı

D Guumlvenli ccedilalıĢma ortamı

5 ĠĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan duumlzenleyen bir dizi

disiplin kurallarına ne ad verilir

A Gelenek goumlrenek

B Ahlak kuralları

C Toumlre kuralları

D Etik kurallar

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

34

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash5

Uygun ortam sağlandığında program yaparak ccedilalıĢma raporunu eksiksiz

hazırlayabileceksiniz

Ccedilevrenizde bulunan fotoğrafccedilılarla goumlruumlĢerek yaptıkları ccedilalıĢmalarla ilgili

ccedilalıĢma raporu oumlrnekleri alarak inceleyiniz

5 Ġġ PLANI

51 Tanımı

Bir iĢin baĢlamadan oumlnceki hazırlık aĢamasıdır Neyin nasıl hangi Ģartlarda kimlerle

nasıl bir organizasyonda yapılacağının duumlzenlenmesi ve kacircğıda aktarılması iĢidir

Plan yapılacak bir iĢin oumlnceden tasarlanmasıdır Neyi ne zaman niccedilin ve nasıl

yapacağımızı bize goumlsteren bir taslaktır Plan iĢ yapılmadan oumlnce hazırlanır Planlamanın

amacı bir iĢin en duumlĢuumlk maliyetle en etkili ve verimli bir Ģekilde yapılacağının oumlnceden

kestirilmesidir Plan her zaman yazılı olmayabilir bazen duumlĢuumlncelerle de plan yapılır BaĢka

bir tanıma goumlre plan bazı amaccedillara ulaĢmak iccedilin gelecekte uygulanacak bir dizi kararları

hazırlamayı iccedileren bir suumlreccediltir ĠĢe ulaĢmak iccedilin yapılacak buumltuumln faaliyetleri kapsar Eğitim

planlaması eğitimi oumlğrencilerin ve toplumun gereksinimlerini karĢılamada ve amaccedillarını

gerccedilekleĢtirmede daha etkili ve verimli kılmak amacıyla rasyonel ve duumlzenli ccediloumlzuumlmleme

tekniğinin eğitim suumlrecine uygulanmasıdır

Eğitim ve oumlğretim etkinliklerinin planlanması Bir oumlğretmenin belli bir oumlğrenci

grubuna youmlnelik olarak belli bir eğitim programını uygularken neleri hangi sıra ile nasıl ve

ne zaman yapacağının ne gibi yardımcı kaynaklar kullanacağının ne tuumlr araccedillar

kullanacağının hangi teknik ve youmlntemleri kullanacağının ve sonuccedilları nasıl

değerlendireceğinin oumlnceden tasarlanıp kacircğıt uumlzerine doumlkuumllmesidir Eğitim planı genellikle

muumlfredatta uygun ve oumlğretmen kendisi yapar Fakat ideal olanı oumlğrencilerle bir yapılmasıdır

Eğitimde plansız programsız yapılan iĢler verimsiz olur Plan esnek olmalı fazla ayrıntıya

yer verilmemelidir

ARAġTIRMA

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash5

AMACcedil

35

Fotoğraf 51 ĠĢ planı toplantısı

52 Oumlnemi

Yeni bir iĢ kuruluĢunda gerccedilekccedili bir iĢ planı oluĢturmak yorucu ve zor bir iĢtir ĠĢ

planını kolaylaĢtırmanın ilk Ģartı ana baĢlıkları iyi belirlemek ayrıntıları ana baĢlık altında

toplayabilmek ana ve ara baĢlıkları dosyalayıp toplayabilmektir Ayrıca bu baĢlıkları

dosyalayıp gerekli piyasa uumlretim maliyet ve mali tasarı araĢtırmasına geccedilmek gerekir

Gerekli bilgiler toplandığında ise hayata geccedilecek basit kolay ve anlaĢılır gerccedilekccedili bir plan

oluĢturulmaya ccedilalıĢılmalıdır

36

53 CcedilalıĢma Raporu Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gereken

Hususlar

Kurumsal Youmlnetim Ġlkeleri ve etik kurallara uygun

Net bir mesaj

Fotoğrafccedilılar iccedilin bilgi kaynağı olma hedefi ile duumlĢuumlnuumllmuumlĢ

Etkileyici ve yaratıcı tasarım

Ġnandırıcı bir ccedilalıĢma raporu

Anlatım bozuklukları ve yazım yanlıĢlarının olmaması

Kaliteli baskı uygulamaları

Tablo ve grafiklerin doğru kullanımı

Kurumun kaynaklarını duumlĢuumlnerek abartılı uygulamalardan uzak anlatım

Ġccedilerdiği bilgilerin doğruluğu kanıtlayan ifadeler ve oumlrnekler

Eğer yabancı bir dilde hazırlanıyorsa sadece ccedileviriye guumlvenilmemesi ayrıca

anadili o dil olan bir editoumlr tarafından metnin akıcılığının kontroluumlnuumln yapılması

37

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim organizasyonu etkinlik faaliyet

raporunu hazırlayınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sonrasında yapılması gereken

tuumlm iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

2 Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

3 Ccedilekim sonrasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin

listesini oluĢturdunuz mu

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

38

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Bir iĢin baĢlamadan oumlnceki aĢaması hazırlık aĢamasıdır Neyin nasıl hangi Ģartlarda

kimlerle nasıl bir organizasyon yapılacağının duumlzenlenmesi ve kacircğıda aktarılmasına ne

ad verilir

A Rapor

B ĠĢ Planı

C Kroki

D Proje

2 AĢağıdakilerden hangisi iĢ planının oumlnemlerinden biri değildir

A BaĢarılı olmak

B Verimli olmak

C Zaman tasarrufu sağlamak

D Reklam yapmak

3 ĠĢ planı yapmanın en oumlnemli sebebi sizce nedir

A ĠĢ dosyası iccedilin

B Yasal proseduumlr gereği

C ĠĢlerin planlı yuumlruumltuumllmesi iccedilin

D Oumlduumll iccedilin

4 CcedilalıĢma raporunun hazırlanmasında en oumlnemli gerekccedile sizce nedir

A Faaliyetin bir parccedilası olduğu iccedilin

B Sunum dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D Guumlven kazanmak iccedilin

5 AĢağıdakilerden hangisi ccedilalıĢma raporu hazırlarken dikkat edeceğimiz hususlardan bir

değildir

A Yazım kurallarına uygun

B Net bir mesaj

C Kaliteli fotoğraf

D Abartılı suumlsluuml yazı

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

39

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki cuumlmlelerin baĢında boĢ bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen

bilgiler doğru ise D yanlıĢ ise Y yazınız

1 ( ) Ccedilekim sırasında doğabilecek aksaklıklar (elektrik kesintisi filmin bitmesi veya

belleğin dolması makinenin arızalanması gibi) oumlnceden tahmin edilerek gerekli

oumlnlemler alınmalıdır

2 ( ) GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zaman değildir

3 ( ) SoumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede

bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği tespit edilmelidir

4 ( ) Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de

tabir edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya

eserin (duumlĢuumlnce uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan

hakrdquo olarak tanımlanabilir

5 ( ) Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin

alınmasına bağlı değildir

6 ( ) Meslek etiği iĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan

duumlzenleyen bir dizi disiplin kurallarıdır

AĢağıdaki cuumlmlelerde boĢ bırakılan yerlere doğru soumlzcuumlkleri yazınız

7 Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara denir

8 tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin

bu Ģekle uyularak yapılması zorunludur

9 Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi

etkileyecek bir ortam olmaması gerekir

10 oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde

kurulmuĢ ortak bir ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen

toplumsal bir duumlzendir

11 iĢ yapılmadan oumlnce hazırlanır amacı bir iĢin en

duumlĢuumlk maliyetle en etkili ve verimli bir Ģekilde yapılacağının oumlnceden

kestirilmesidir

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize baĢvurunuz

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

40

CEVAP ANAHTARLARI

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-1rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 C

2 D

3 A

4 B

5 C

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-2rsquoNĠN CEVAP ANAHTARI

1 A

2 A

3 A

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-3rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-4rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 D

2 A

3 B

4 A

5 D

CEVAP ANAHTARLARI

41

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-5rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 A

5 D

MODUumlL DEĞERLENDĠRMENĠN CEVAP ANAHTARI

1 Doğru

2 YanlıĢ

3 Doğru

4 Doğru

5 YanlıĢ

6 Doğru

7 soumlzleĢme

8 Kanun

9 olumsuz

10 Organizasyon

11 Plan-planlamanın

42

KAYNAKCcedilA

AKBAġ Faruk Emre ĠKĠZLER Fotoğraf Teknik Okumaları Say Yayınları

Ġstanbul 2006

GOumlKGOumlZ Aydemir Buumltuumln Youmlnleriyle Fotoğrafccedilılık Odak Yayıncılık

Ġstanbul 1980

ĠKĠZLER Emre Temel Fotoğraf Fotoğrafevi Ġstanbul

KILICcedil Levend Fotografa BaĢlarken Dost Yay 2005

SUumlMERKAN MR Fotoğraf Ccedilekimine Hazırlık ve Temel Kompozisyon

Bilgileri KTUuml Fotoğrafccedilılık Ders Notları

JULĠA A King Amatoumlrler iccedilin Dijital Fotoğrafccedilılık Duumlnya Yayıncılık

GEZGĠN Suat Basında Fotoğrafccedilılık Ġlet Yay Ġst 2002

httpwwwcumhuriyetedutrakademikbolum_guzelsanat

Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan Accedilık Oumlğretim Lisesi ldquoGiriĢimcilik 2

(Hazırlayan Muhammet KIRKAYAK - YaĢar KUumlġUumlM)rdquo Ders Notlarından

DerlenmiĢtir (Ziyaret Tarihi 01022010)

KAYNAKCcedilA

30

44 Meslek etiği

441 Tanımı

ĠĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan duumlzenleyen bir dizi

disiplin kurallarıdır Bunlar edebi ve ahlaki olarak da yaĢam duumlrtuumlsuumlduumlr AlıĢkanlık toumlre ve

gelenek boumlylelikle karakter anlamını da almakta erdemli olmanın temel tavrı olarak

bilinmektedir

442 Oumlnemi

Etik doğru ve yanlıĢ davranıĢ teorisidir Ahlak ise onun pratiğidir Ġlkeler soumlz konusu

olduğunda etik kavramı kullanılırken davranıĢ soumlz konusu olduğunda ahlak kavramı kullanılır Etik bir kiĢinin belli bir durumda ifade etmek istediği değerler iken ahlak ise bunu

hayata geccedilirme tarzıdır

Etik kuralara insan uydukccedila toplum iccedilinde guumlven kazanır Takdir toplar hoĢgoumlruuml ile

tavır takınır Kendine guumlvenilen saygın kiĢilik sahibi olur Etik davranıĢlar insanlara oumlduumll

kazandırır Ġnsanın kendi kazanır

Fotoğraf 41 ĠĢ organizasyonu

31

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayıp uygun ortam sağlayarak ccedilekim konusuna ve ortamına

uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim ekibine tanıtım fotoğrafı

ccedilekilecek uumlruumln hakkında bilgi veriniz

ĠĢ guumlvenliği ile ilgili oumlnlem alınız

Meslek etiğine uygun davranınız

Adil davranınız

Ccedilekim ekibine ccedilekim yapılacak yerle

ilgili bilgi veriniz ĠĢ guumlvenliği ile ilgili oumlnlem alınız

Meslek etiğine uygun davranınız

Ccedilekim ekibine ccedilalıĢma koĢulları

hakkında bilgi veriniz ĠĢ guumlvenliği ile ilgili oumlnlem alınız

Meslek etiğine uygun davranınız

Ccedilekim iccedilin yapılması gereken goumlrevlere

uygun elemanları seccediliniz

Adil davranınız

Meslek etiğine uygun davranınız

Seccedililen elemanlara goumlrevlerini

accedilıklayınız

Adil davranınız

Meslek etiğine uygun davranınız

UYGULAMA FAALĠYETĠ

32

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim ekibine tanıtım fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumln hakkında

bilgi verdiniz mi

2 Ccedilekim ekibine ccedilekim yapılacak yerle ilgili bilgi verdiniz

mi

3 Ccedilekim ekibine ccedilalıĢma koĢulları hakkında bilgi verdiniz mi

Ccedilekim iccedilin yapılması gereken goumlrevlere uygun elemanları

seccediltiniz mi

4

5 Seccedililen elemanlara goumlrevlerini accedilıkladınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

33

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Meslek etiği sosyal hayatta (sosyolojik accedilıdan) aĢağıdakilerden hangisini

kazandırmaz

A HoĢgoumlruuml

B Oumlduumll

C Saygınlık

D Para

2 AĢağıdakilerden hangisi iĢ organizasyonunun oumlnemlerinden biri değildir

A GoumlsteriĢ yapmak

B Verimli olmak

C Zaman tasarrufu sağlamak

D BaĢarılı olmak

3 Ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi

performansını youmlnetebilen toplumsal duumlzene ne ad verilir

A Sosyal etkinlik

B ĠĢ organizasyonu

C Festival

D Seminer

4 AĢağıdakilerden hangisi iĢ guumlvenliği kurallarından biri değildir

A ġık ve guumlzel giyinme

B Uygun ccedilalıĢma duumlzeni

C Sağlıklı ccedilalıĢma ortamı

D Guumlvenli ccedilalıĢma ortamı

5 ĠĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan duumlzenleyen bir dizi

disiplin kurallarına ne ad verilir

A Gelenek goumlrenek

B Ahlak kuralları

C Toumlre kuralları

D Etik kurallar

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

34

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash5

Uygun ortam sağlandığında program yaparak ccedilalıĢma raporunu eksiksiz

hazırlayabileceksiniz

Ccedilevrenizde bulunan fotoğrafccedilılarla goumlruumlĢerek yaptıkları ccedilalıĢmalarla ilgili

ccedilalıĢma raporu oumlrnekleri alarak inceleyiniz

5 Ġġ PLANI

51 Tanımı

Bir iĢin baĢlamadan oumlnceki hazırlık aĢamasıdır Neyin nasıl hangi Ģartlarda kimlerle

nasıl bir organizasyonda yapılacağının duumlzenlenmesi ve kacircğıda aktarılması iĢidir

Plan yapılacak bir iĢin oumlnceden tasarlanmasıdır Neyi ne zaman niccedilin ve nasıl

yapacağımızı bize goumlsteren bir taslaktır Plan iĢ yapılmadan oumlnce hazırlanır Planlamanın

amacı bir iĢin en duumlĢuumlk maliyetle en etkili ve verimli bir Ģekilde yapılacağının oumlnceden

kestirilmesidir Plan her zaman yazılı olmayabilir bazen duumlĢuumlncelerle de plan yapılır BaĢka

bir tanıma goumlre plan bazı amaccedillara ulaĢmak iccedilin gelecekte uygulanacak bir dizi kararları

hazırlamayı iccedileren bir suumlreccediltir ĠĢe ulaĢmak iccedilin yapılacak buumltuumln faaliyetleri kapsar Eğitim

planlaması eğitimi oumlğrencilerin ve toplumun gereksinimlerini karĢılamada ve amaccedillarını

gerccedilekleĢtirmede daha etkili ve verimli kılmak amacıyla rasyonel ve duumlzenli ccediloumlzuumlmleme

tekniğinin eğitim suumlrecine uygulanmasıdır

Eğitim ve oumlğretim etkinliklerinin planlanması Bir oumlğretmenin belli bir oumlğrenci

grubuna youmlnelik olarak belli bir eğitim programını uygularken neleri hangi sıra ile nasıl ve

ne zaman yapacağının ne gibi yardımcı kaynaklar kullanacağının ne tuumlr araccedillar

kullanacağının hangi teknik ve youmlntemleri kullanacağının ve sonuccedilları nasıl

değerlendireceğinin oumlnceden tasarlanıp kacircğıt uumlzerine doumlkuumllmesidir Eğitim planı genellikle

muumlfredatta uygun ve oumlğretmen kendisi yapar Fakat ideal olanı oumlğrencilerle bir yapılmasıdır

Eğitimde plansız programsız yapılan iĢler verimsiz olur Plan esnek olmalı fazla ayrıntıya

yer verilmemelidir

ARAġTIRMA

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash5

AMACcedil

35

Fotoğraf 51 ĠĢ planı toplantısı

52 Oumlnemi

Yeni bir iĢ kuruluĢunda gerccedilekccedili bir iĢ planı oluĢturmak yorucu ve zor bir iĢtir ĠĢ

planını kolaylaĢtırmanın ilk Ģartı ana baĢlıkları iyi belirlemek ayrıntıları ana baĢlık altında

toplayabilmek ana ve ara baĢlıkları dosyalayıp toplayabilmektir Ayrıca bu baĢlıkları

dosyalayıp gerekli piyasa uumlretim maliyet ve mali tasarı araĢtırmasına geccedilmek gerekir

Gerekli bilgiler toplandığında ise hayata geccedilecek basit kolay ve anlaĢılır gerccedilekccedili bir plan

oluĢturulmaya ccedilalıĢılmalıdır

36

53 CcedilalıĢma Raporu Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gereken

Hususlar

Kurumsal Youmlnetim Ġlkeleri ve etik kurallara uygun

Net bir mesaj

Fotoğrafccedilılar iccedilin bilgi kaynağı olma hedefi ile duumlĢuumlnuumllmuumlĢ

Etkileyici ve yaratıcı tasarım

Ġnandırıcı bir ccedilalıĢma raporu

Anlatım bozuklukları ve yazım yanlıĢlarının olmaması

Kaliteli baskı uygulamaları

Tablo ve grafiklerin doğru kullanımı

Kurumun kaynaklarını duumlĢuumlnerek abartılı uygulamalardan uzak anlatım

Ġccedilerdiği bilgilerin doğruluğu kanıtlayan ifadeler ve oumlrnekler

Eğer yabancı bir dilde hazırlanıyorsa sadece ccedileviriye guumlvenilmemesi ayrıca

anadili o dil olan bir editoumlr tarafından metnin akıcılığının kontroluumlnuumln yapılması

37

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim organizasyonu etkinlik faaliyet

raporunu hazırlayınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sonrasında yapılması gereken

tuumlm iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

2 Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

3 Ccedilekim sonrasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin

listesini oluĢturdunuz mu

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

38

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Bir iĢin baĢlamadan oumlnceki aĢaması hazırlık aĢamasıdır Neyin nasıl hangi Ģartlarda

kimlerle nasıl bir organizasyon yapılacağının duumlzenlenmesi ve kacircğıda aktarılmasına ne

ad verilir

A Rapor

B ĠĢ Planı

C Kroki

D Proje

2 AĢağıdakilerden hangisi iĢ planının oumlnemlerinden biri değildir

A BaĢarılı olmak

B Verimli olmak

C Zaman tasarrufu sağlamak

D Reklam yapmak

3 ĠĢ planı yapmanın en oumlnemli sebebi sizce nedir

A ĠĢ dosyası iccedilin

B Yasal proseduumlr gereği

C ĠĢlerin planlı yuumlruumltuumllmesi iccedilin

D Oumlduumll iccedilin

4 CcedilalıĢma raporunun hazırlanmasında en oumlnemli gerekccedile sizce nedir

A Faaliyetin bir parccedilası olduğu iccedilin

B Sunum dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D Guumlven kazanmak iccedilin

5 AĢağıdakilerden hangisi ccedilalıĢma raporu hazırlarken dikkat edeceğimiz hususlardan bir

değildir

A Yazım kurallarına uygun

B Net bir mesaj

C Kaliteli fotoğraf

D Abartılı suumlsluuml yazı

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

39

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki cuumlmlelerin baĢında boĢ bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen

bilgiler doğru ise D yanlıĢ ise Y yazınız

1 ( ) Ccedilekim sırasında doğabilecek aksaklıklar (elektrik kesintisi filmin bitmesi veya

belleğin dolması makinenin arızalanması gibi) oumlnceden tahmin edilerek gerekli

oumlnlemler alınmalıdır

2 ( ) GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zaman değildir

3 ( ) SoumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede

bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği tespit edilmelidir

4 ( ) Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de

tabir edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya

eserin (duumlĢuumlnce uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan

hakrdquo olarak tanımlanabilir

5 ( ) Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin

alınmasına bağlı değildir

6 ( ) Meslek etiği iĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan

duumlzenleyen bir dizi disiplin kurallarıdır

AĢağıdaki cuumlmlelerde boĢ bırakılan yerlere doğru soumlzcuumlkleri yazınız

7 Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara denir

8 tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin

bu Ģekle uyularak yapılması zorunludur

9 Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi

etkileyecek bir ortam olmaması gerekir

10 oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde

kurulmuĢ ortak bir ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen

toplumsal bir duumlzendir

11 iĢ yapılmadan oumlnce hazırlanır amacı bir iĢin en

duumlĢuumlk maliyetle en etkili ve verimli bir Ģekilde yapılacağının oumlnceden

kestirilmesidir

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize baĢvurunuz

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

40

CEVAP ANAHTARLARI

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-1rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 C

2 D

3 A

4 B

5 C

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-2rsquoNĠN CEVAP ANAHTARI

1 A

2 A

3 A

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-3rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-4rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 D

2 A

3 B

4 A

5 D

CEVAP ANAHTARLARI

41

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-5rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 A

5 D

MODUumlL DEĞERLENDĠRMENĠN CEVAP ANAHTARI

1 Doğru

2 YanlıĢ

3 Doğru

4 Doğru

5 YanlıĢ

6 Doğru

7 soumlzleĢme

8 Kanun

9 olumsuz

10 Organizasyon

11 Plan-planlamanın

42

KAYNAKCcedilA

AKBAġ Faruk Emre ĠKĠZLER Fotoğraf Teknik Okumaları Say Yayınları

Ġstanbul 2006

GOumlKGOumlZ Aydemir Buumltuumln Youmlnleriyle Fotoğrafccedilılık Odak Yayıncılık

Ġstanbul 1980

ĠKĠZLER Emre Temel Fotoğraf Fotoğrafevi Ġstanbul

KILICcedil Levend Fotografa BaĢlarken Dost Yay 2005

SUumlMERKAN MR Fotoğraf Ccedilekimine Hazırlık ve Temel Kompozisyon

Bilgileri KTUuml Fotoğrafccedilılık Ders Notları

JULĠA A King Amatoumlrler iccedilin Dijital Fotoğrafccedilılık Duumlnya Yayıncılık

GEZGĠN Suat Basında Fotoğrafccedilılık Ġlet Yay Ġst 2002

httpwwwcumhuriyetedutrakademikbolum_guzelsanat

Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan Accedilık Oumlğretim Lisesi ldquoGiriĢimcilik 2

(Hazırlayan Muhammet KIRKAYAK - YaĢar KUumlġUumlM)rdquo Ders Notlarından

DerlenmiĢtir (Ziyaret Tarihi 01022010)

KAYNAKCcedilA

31

UYGULAMA FAALĠYETĠ AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayıp uygun ortam sağlayarak ccedilekim konusuna ve ortamına

uygun olarak eksiksiz iĢ organizasyonu yapınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim ekibine tanıtım fotoğrafı

ccedilekilecek uumlruumln hakkında bilgi veriniz

ĠĢ guumlvenliği ile ilgili oumlnlem alınız

Meslek etiğine uygun davranınız

Adil davranınız

Ccedilekim ekibine ccedilekim yapılacak yerle

ilgili bilgi veriniz ĠĢ guumlvenliği ile ilgili oumlnlem alınız

Meslek etiğine uygun davranınız

Ccedilekim ekibine ccedilalıĢma koĢulları

hakkında bilgi veriniz ĠĢ guumlvenliği ile ilgili oumlnlem alınız

Meslek etiğine uygun davranınız

Ccedilekim iccedilin yapılması gereken goumlrevlere

uygun elemanları seccediliniz

Adil davranınız

Meslek etiğine uygun davranınız

Seccedililen elemanlara goumlrevlerini

accedilıklayınız

Adil davranınız

Meslek etiğine uygun davranınız

UYGULAMA FAALĠYETĠ

32

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim ekibine tanıtım fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumln hakkında

bilgi verdiniz mi

2 Ccedilekim ekibine ccedilekim yapılacak yerle ilgili bilgi verdiniz

mi

3 Ccedilekim ekibine ccedilalıĢma koĢulları hakkında bilgi verdiniz mi

Ccedilekim iccedilin yapılması gereken goumlrevlere uygun elemanları

seccediltiniz mi

4

5 Seccedililen elemanlara goumlrevlerini accedilıkladınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

33

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Meslek etiği sosyal hayatta (sosyolojik accedilıdan) aĢağıdakilerden hangisini

kazandırmaz

A HoĢgoumlruuml

B Oumlduumll

C Saygınlık

D Para

2 AĢağıdakilerden hangisi iĢ organizasyonunun oumlnemlerinden biri değildir

A GoumlsteriĢ yapmak

B Verimli olmak

C Zaman tasarrufu sağlamak

D BaĢarılı olmak

3 Ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi

performansını youmlnetebilen toplumsal duumlzene ne ad verilir

A Sosyal etkinlik

B ĠĢ organizasyonu

C Festival

D Seminer

4 AĢağıdakilerden hangisi iĢ guumlvenliği kurallarından biri değildir

A ġık ve guumlzel giyinme

B Uygun ccedilalıĢma duumlzeni

C Sağlıklı ccedilalıĢma ortamı

D Guumlvenli ccedilalıĢma ortamı

5 ĠĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan duumlzenleyen bir dizi

disiplin kurallarına ne ad verilir

A Gelenek goumlrenek

B Ahlak kuralları

C Toumlre kuralları

D Etik kurallar

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

34

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash5

Uygun ortam sağlandığında program yaparak ccedilalıĢma raporunu eksiksiz

hazırlayabileceksiniz

Ccedilevrenizde bulunan fotoğrafccedilılarla goumlruumlĢerek yaptıkları ccedilalıĢmalarla ilgili

ccedilalıĢma raporu oumlrnekleri alarak inceleyiniz

5 Ġġ PLANI

51 Tanımı

Bir iĢin baĢlamadan oumlnceki hazırlık aĢamasıdır Neyin nasıl hangi Ģartlarda kimlerle

nasıl bir organizasyonda yapılacağının duumlzenlenmesi ve kacircğıda aktarılması iĢidir

Plan yapılacak bir iĢin oumlnceden tasarlanmasıdır Neyi ne zaman niccedilin ve nasıl

yapacağımızı bize goumlsteren bir taslaktır Plan iĢ yapılmadan oumlnce hazırlanır Planlamanın

amacı bir iĢin en duumlĢuumlk maliyetle en etkili ve verimli bir Ģekilde yapılacağının oumlnceden

kestirilmesidir Plan her zaman yazılı olmayabilir bazen duumlĢuumlncelerle de plan yapılır BaĢka

bir tanıma goumlre plan bazı amaccedillara ulaĢmak iccedilin gelecekte uygulanacak bir dizi kararları

hazırlamayı iccedileren bir suumlreccediltir ĠĢe ulaĢmak iccedilin yapılacak buumltuumln faaliyetleri kapsar Eğitim

planlaması eğitimi oumlğrencilerin ve toplumun gereksinimlerini karĢılamada ve amaccedillarını

gerccedilekleĢtirmede daha etkili ve verimli kılmak amacıyla rasyonel ve duumlzenli ccediloumlzuumlmleme

tekniğinin eğitim suumlrecine uygulanmasıdır

Eğitim ve oumlğretim etkinliklerinin planlanması Bir oumlğretmenin belli bir oumlğrenci

grubuna youmlnelik olarak belli bir eğitim programını uygularken neleri hangi sıra ile nasıl ve

ne zaman yapacağının ne gibi yardımcı kaynaklar kullanacağının ne tuumlr araccedillar

kullanacağının hangi teknik ve youmlntemleri kullanacağının ve sonuccedilları nasıl

değerlendireceğinin oumlnceden tasarlanıp kacircğıt uumlzerine doumlkuumllmesidir Eğitim planı genellikle

muumlfredatta uygun ve oumlğretmen kendisi yapar Fakat ideal olanı oumlğrencilerle bir yapılmasıdır

Eğitimde plansız programsız yapılan iĢler verimsiz olur Plan esnek olmalı fazla ayrıntıya

yer verilmemelidir

ARAġTIRMA

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash5

AMACcedil

35

Fotoğraf 51 ĠĢ planı toplantısı

52 Oumlnemi

Yeni bir iĢ kuruluĢunda gerccedilekccedili bir iĢ planı oluĢturmak yorucu ve zor bir iĢtir ĠĢ

planını kolaylaĢtırmanın ilk Ģartı ana baĢlıkları iyi belirlemek ayrıntıları ana baĢlık altında

toplayabilmek ana ve ara baĢlıkları dosyalayıp toplayabilmektir Ayrıca bu baĢlıkları

dosyalayıp gerekli piyasa uumlretim maliyet ve mali tasarı araĢtırmasına geccedilmek gerekir

Gerekli bilgiler toplandığında ise hayata geccedilecek basit kolay ve anlaĢılır gerccedilekccedili bir plan

oluĢturulmaya ccedilalıĢılmalıdır

36

53 CcedilalıĢma Raporu Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gereken

Hususlar

Kurumsal Youmlnetim Ġlkeleri ve etik kurallara uygun

Net bir mesaj

Fotoğrafccedilılar iccedilin bilgi kaynağı olma hedefi ile duumlĢuumlnuumllmuumlĢ

Etkileyici ve yaratıcı tasarım

Ġnandırıcı bir ccedilalıĢma raporu

Anlatım bozuklukları ve yazım yanlıĢlarının olmaması

Kaliteli baskı uygulamaları

Tablo ve grafiklerin doğru kullanımı

Kurumun kaynaklarını duumlĢuumlnerek abartılı uygulamalardan uzak anlatım

Ġccedilerdiği bilgilerin doğruluğu kanıtlayan ifadeler ve oumlrnekler

Eğer yabancı bir dilde hazırlanıyorsa sadece ccedileviriye guumlvenilmemesi ayrıca

anadili o dil olan bir editoumlr tarafından metnin akıcılığının kontroluumlnuumln yapılması

37

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim organizasyonu etkinlik faaliyet

raporunu hazırlayınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sonrasında yapılması gereken

tuumlm iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

2 Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

3 Ccedilekim sonrasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin

listesini oluĢturdunuz mu

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

38

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Bir iĢin baĢlamadan oumlnceki aĢaması hazırlık aĢamasıdır Neyin nasıl hangi Ģartlarda

kimlerle nasıl bir organizasyon yapılacağının duumlzenlenmesi ve kacircğıda aktarılmasına ne

ad verilir

A Rapor

B ĠĢ Planı

C Kroki

D Proje

2 AĢağıdakilerden hangisi iĢ planının oumlnemlerinden biri değildir

A BaĢarılı olmak

B Verimli olmak

C Zaman tasarrufu sağlamak

D Reklam yapmak

3 ĠĢ planı yapmanın en oumlnemli sebebi sizce nedir

A ĠĢ dosyası iccedilin

B Yasal proseduumlr gereği

C ĠĢlerin planlı yuumlruumltuumllmesi iccedilin

D Oumlduumll iccedilin

4 CcedilalıĢma raporunun hazırlanmasında en oumlnemli gerekccedile sizce nedir

A Faaliyetin bir parccedilası olduğu iccedilin

B Sunum dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D Guumlven kazanmak iccedilin

5 AĢağıdakilerden hangisi ccedilalıĢma raporu hazırlarken dikkat edeceğimiz hususlardan bir

değildir

A Yazım kurallarına uygun

B Net bir mesaj

C Kaliteli fotoğraf

D Abartılı suumlsluuml yazı

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

39

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki cuumlmlelerin baĢında boĢ bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen

bilgiler doğru ise D yanlıĢ ise Y yazınız

1 ( ) Ccedilekim sırasında doğabilecek aksaklıklar (elektrik kesintisi filmin bitmesi veya

belleğin dolması makinenin arızalanması gibi) oumlnceden tahmin edilerek gerekli

oumlnlemler alınmalıdır

2 ( ) GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zaman değildir

3 ( ) SoumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede

bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği tespit edilmelidir

4 ( ) Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de

tabir edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya

eserin (duumlĢuumlnce uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan

hakrdquo olarak tanımlanabilir

5 ( ) Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin

alınmasına bağlı değildir

6 ( ) Meslek etiği iĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan

duumlzenleyen bir dizi disiplin kurallarıdır

AĢağıdaki cuumlmlelerde boĢ bırakılan yerlere doğru soumlzcuumlkleri yazınız

7 Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara denir

8 tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin

bu Ģekle uyularak yapılması zorunludur

9 Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi

etkileyecek bir ortam olmaması gerekir

10 oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde

kurulmuĢ ortak bir ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen

toplumsal bir duumlzendir

11 iĢ yapılmadan oumlnce hazırlanır amacı bir iĢin en

duumlĢuumlk maliyetle en etkili ve verimli bir Ģekilde yapılacağının oumlnceden

kestirilmesidir

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize baĢvurunuz

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

40

CEVAP ANAHTARLARI

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-1rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 C

2 D

3 A

4 B

5 C

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-2rsquoNĠN CEVAP ANAHTARI

1 A

2 A

3 A

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-3rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-4rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 D

2 A

3 B

4 A

5 D

CEVAP ANAHTARLARI

41

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-5rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 A

5 D

MODUumlL DEĞERLENDĠRMENĠN CEVAP ANAHTARI

1 Doğru

2 YanlıĢ

3 Doğru

4 Doğru

5 YanlıĢ

6 Doğru

7 soumlzleĢme

8 Kanun

9 olumsuz

10 Organizasyon

11 Plan-planlamanın

42

KAYNAKCcedilA

AKBAġ Faruk Emre ĠKĠZLER Fotoğraf Teknik Okumaları Say Yayınları

Ġstanbul 2006

GOumlKGOumlZ Aydemir Buumltuumln Youmlnleriyle Fotoğrafccedilılık Odak Yayıncılık

Ġstanbul 1980

ĠKĠZLER Emre Temel Fotoğraf Fotoğrafevi Ġstanbul

KILICcedil Levend Fotografa BaĢlarken Dost Yay 2005

SUumlMERKAN MR Fotoğraf Ccedilekimine Hazırlık ve Temel Kompozisyon

Bilgileri KTUuml Fotoğrafccedilılık Ders Notları

JULĠA A King Amatoumlrler iccedilin Dijital Fotoğrafccedilılık Duumlnya Yayıncılık

GEZGĠN Suat Basında Fotoğrafccedilılık Ġlet Yay Ġst 2002

httpwwwcumhuriyetedutrakademikbolum_guzelsanat

Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan Accedilık Oumlğretim Lisesi ldquoGiriĢimcilik 2

(Hazırlayan Muhammet KIRKAYAK - YaĢar KUumlġUumlM)rdquo Ders Notlarından

DerlenmiĢtir (Ziyaret Tarihi 01022010)

KAYNAKCcedilA

32

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim ekibine tanıtım fotoğrafı ccedilekilecek uumlruumln hakkında

bilgi verdiniz mi

2 Ccedilekim ekibine ccedilekim yapılacak yerle ilgili bilgi verdiniz

mi

3 Ccedilekim ekibine ccedilalıĢma koĢulları hakkında bilgi verdiniz mi

Ccedilekim iccedilin yapılması gereken goumlrevlere uygun elemanları

seccediltiniz mi

4

5 Seccedililen elemanlara goumlrevlerini accedilıkladınız mı

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

33

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Meslek etiği sosyal hayatta (sosyolojik accedilıdan) aĢağıdakilerden hangisini

kazandırmaz

A HoĢgoumlruuml

B Oumlduumll

C Saygınlık

D Para

2 AĢağıdakilerden hangisi iĢ organizasyonunun oumlnemlerinden biri değildir

A GoumlsteriĢ yapmak

B Verimli olmak

C Zaman tasarrufu sağlamak

D BaĢarılı olmak

3 Ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi

performansını youmlnetebilen toplumsal duumlzene ne ad verilir

A Sosyal etkinlik

B ĠĢ organizasyonu

C Festival

D Seminer

4 AĢağıdakilerden hangisi iĢ guumlvenliği kurallarından biri değildir

A ġık ve guumlzel giyinme

B Uygun ccedilalıĢma duumlzeni

C Sağlıklı ccedilalıĢma ortamı

D Guumlvenli ccedilalıĢma ortamı

5 ĠĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan duumlzenleyen bir dizi

disiplin kurallarına ne ad verilir

A Gelenek goumlrenek

B Ahlak kuralları

C Toumlre kuralları

D Etik kurallar

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

34

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash5

Uygun ortam sağlandığında program yaparak ccedilalıĢma raporunu eksiksiz

hazırlayabileceksiniz

Ccedilevrenizde bulunan fotoğrafccedilılarla goumlruumlĢerek yaptıkları ccedilalıĢmalarla ilgili

ccedilalıĢma raporu oumlrnekleri alarak inceleyiniz

5 Ġġ PLANI

51 Tanımı

Bir iĢin baĢlamadan oumlnceki hazırlık aĢamasıdır Neyin nasıl hangi Ģartlarda kimlerle

nasıl bir organizasyonda yapılacağının duumlzenlenmesi ve kacircğıda aktarılması iĢidir

Plan yapılacak bir iĢin oumlnceden tasarlanmasıdır Neyi ne zaman niccedilin ve nasıl

yapacağımızı bize goumlsteren bir taslaktır Plan iĢ yapılmadan oumlnce hazırlanır Planlamanın

amacı bir iĢin en duumlĢuumlk maliyetle en etkili ve verimli bir Ģekilde yapılacağının oumlnceden

kestirilmesidir Plan her zaman yazılı olmayabilir bazen duumlĢuumlncelerle de plan yapılır BaĢka

bir tanıma goumlre plan bazı amaccedillara ulaĢmak iccedilin gelecekte uygulanacak bir dizi kararları

hazırlamayı iccedileren bir suumlreccediltir ĠĢe ulaĢmak iccedilin yapılacak buumltuumln faaliyetleri kapsar Eğitim

planlaması eğitimi oumlğrencilerin ve toplumun gereksinimlerini karĢılamada ve amaccedillarını

gerccedilekleĢtirmede daha etkili ve verimli kılmak amacıyla rasyonel ve duumlzenli ccediloumlzuumlmleme

tekniğinin eğitim suumlrecine uygulanmasıdır

Eğitim ve oumlğretim etkinliklerinin planlanması Bir oumlğretmenin belli bir oumlğrenci

grubuna youmlnelik olarak belli bir eğitim programını uygularken neleri hangi sıra ile nasıl ve

ne zaman yapacağının ne gibi yardımcı kaynaklar kullanacağının ne tuumlr araccedillar

kullanacağının hangi teknik ve youmlntemleri kullanacağının ve sonuccedilları nasıl

değerlendireceğinin oumlnceden tasarlanıp kacircğıt uumlzerine doumlkuumllmesidir Eğitim planı genellikle

muumlfredatta uygun ve oumlğretmen kendisi yapar Fakat ideal olanı oumlğrencilerle bir yapılmasıdır

Eğitimde plansız programsız yapılan iĢler verimsiz olur Plan esnek olmalı fazla ayrıntıya

yer verilmemelidir

ARAġTIRMA

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash5

AMACcedil

35

Fotoğraf 51 ĠĢ planı toplantısı

52 Oumlnemi

Yeni bir iĢ kuruluĢunda gerccedilekccedili bir iĢ planı oluĢturmak yorucu ve zor bir iĢtir ĠĢ

planını kolaylaĢtırmanın ilk Ģartı ana baĢlıkları iyi belirlemek ayrıntıları ana baĢlık altında

toplayabilmek ana ve ara baĢlıkları dosyalayıp toplayabilmektir Ayrıca bu baĢlıkları

dosyalayıp gerekli piyasa uumlretim maliyet ve mali tasarı araĢtırmasına geccedilmek gerekir

Gerekli bilgiler toplandığında ise hayata geccedilecek basit kolay ve anlaĢılır gerccedilekccedili bir plan

oluĢturulmaya ccedilalıĢılmalıdır

36

53 CcedilalıĢma Raporu Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gereken

Hususlar

Kurumsal Youmlnetim Ġlkeleri ve etik kurallara uygun

Net bir mesaj

Fotoğrafccedilılar iccedilin bilgi kaynağı olma hedefi ile duumlĢuumlnuumllmuumlĢ

Etkileyici ve yaratıcı tasarım

Ġnandırıcı bir ccedilalıĢma raporu

Anlatım bozuklukları ve yazım yanlıĢlarının olmaması

Kaliteli baskı uygulamaları

Tablo ve grafiklerin doğru kullanımı

Kurumun kaynaklarını duumlĢuumlnerek abartılı uygulamalardan uzak anlatım

Ġccedilerdiği bilgilerin doğruluğu kanıtlayan ifadeler ve oumlrnekler

Eğer yabancı bir dilde hazırlanıyorsa sadece ccedileviriye guumlvenilmemesi ayrıca

anadili o dil olan bir editoumlr tarafından metnin akıcılığının kontroluumlnuumln yapılması

37

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim organizasyonu etkinlik faaliyet

raporunu hazırlayınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sonrasında yapılması gereken

tuumlm iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

2 Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

3 Ccedilekim sonrasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin

listesini oluĢturdunuz mu

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

38

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Bir iĢin baĢlamadan oumlnceki aĢaması hazırlık aĢamasıdır Neyin nasıl hangi Ģartlarda

kimlerle nasıl bir organizasyon yapılacağının duumlzenlenmesi ve kacircğıda aktarılmasına ne

ad verilir

A Rapor

B ĠĢ Planı

C Kroki

D Proje

2 AĢağıdakilerden hangisi iĢ planının oumlnemlerinden biri değildir

A BaĢarılı olmak

B Verimli olmak

C Zaman tasarrufu sağlamak

D Reklam yapmak

3 ĠĢ planı yapmanın en oumlnemli sebebi sizce nedir

A ĠĢ dosyası iccedilin

B Yasal proseduumlr gereği

C ĠĢlerin planlı yuumlruumltuumllmesi iccedilin

D Oumlduumll iccedilin

4 CcedilalıĢma raporunun hazırlanmasında en oumlnemli gerekccedile sizce nedir

A Faaliyetin bir parccedilası olduğu iccedilin

B Sunum dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D Guumlven kazanmak iccedilin

5 AĢağıdakilerden hangisi ccedilalıĢma raporu hazırlarken dikkat edeceğimiz hususlardan bir

değildir

A Yazım kurallarına uygun

B Net bir mesaj

C Kaliteli fotoğraf

D Abartılı suumlsluuml yazı

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

39

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki cuumlmlelerin baĢında boĢ bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen

bilgiler doğru ise D yanlıĢ ise Y yazınız

1 ( ) Ccedilekim sırasında doğabilecek aksaklıklar (elektrik kesintisi filmin bitmesi veya

belleğin dolması makinenin arızalanması gibi) oumlnceden tahmin edilerek gerekli

oumlnlemler alınmalıdır

2 ( ) GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zaman değildir

3 ( ) SoumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede

bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği tespit edilmelidir

4 ( ) Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de

tabir edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya

eserin (duumlĢuumlnce uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan

hakrdquo olarak tanımlanabilir

5 ( ) Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin

alınmasına bağlı değildir

6 ( ) Meslek etiği iĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan

duumlzenleyen bir dizi disiplin kurallarıdır

AĢağıdaki cuumlmlelerde boĢ bırakılan yerlere doğru soumlzcuumlkleri yazınız

7 Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara denir

8 tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin

bu Ģekle uyularak yapılması zorunludur

9 Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi

etkileyecek bir ortam olmaması gerekir

10 oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde

kurulmuĢ ortak bir ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen

toplumsal bir duumlzendir

11 iĢ yapılmadan oumlnce hazırlanır amacı bir iĢin en

duumlĢuumlk maliyetle en etkili ve verimli bir Ģekilde yapılacağının oumlnceden

kestirilmesidir

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize baĢvurunuz

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

40

CEVAP ANAHTARLARI

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-1rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 C

2 D

3 A

4 B

5 C

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-2rsquoNĠN CEVAP ANAHTARI

1 A

2 A

3 A

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-3rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-4rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 D

2 A

3 B

4 A

5 D

CEVAP ANAHTARLARI

41

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-5rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 A

5 D

MODUumlL DEĞERLENDĠRMENĠN CEVAP ANAHTARI

1 Doğru

2 YanlıĢ

3 Doğru

4 Doğru

5 YanlıĢ

6 Doğru

7 soumlzleĢme

8 Kanun

9 olumsuz

10 Organizasyon

11 Plan-planlamanın

42

KAYNAKCcedilA

AKBAġ Faruk Emre ĠKĠZLER Fotoğraf Teknik Okumaları Say Yayınları

Ġstanbul 2006

GOumlKGOumlZ Aydemir Buumltuumln Youmlnleriyle Fotoğrafccedilılık Odak Yayıncılık

Ġstanbul 1980

ĠKĠZLER Emre Temel Fotoğraf Fotoğrafevi Ġstanbul

KILICcedil Levend Fotografa BaĢlarken Dost Yay 2005

SUumlMERKAN MR Fotoğraf Ccedilekimine Hazırlık ve Temel Kompozisyon

Bilgileri KTUuml Fotoğrafccedilılık Ders Notları

JULĠA A King Amatoumlrler iccedilin Dijital Fotoğrafccedilılık Duumlnya Yayıncılık

GEZGĠN Suat Basında Fotoğrafccedilılık Ġlet Yay Ġst 2002

httpwwwcumhuriyetedutrakademikbolum_guzelsanat

Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan Accedilık Oumlğretim Lisesi ldquoGiriĢimcilik 2

(Hazırlayan Muhammet KIRKAYAK - YaĢar KUumlġUumlM)rdquo Ders Notlarından

DerlenmiĢtir (Ziyaret Tarihi 01022010)

KAYNAKCcedilA

33

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Meslek etiği sosyal hayatta (sosyolojik accedilıdan) aĢağıdakilerden hangisini

kazandırmaz

A HoĢgoumlruuml

B Oumlduumll

C Saygınlık

D Para

2 AĢağıdakilerden hangisi iĢ organizasyonunun oumlnemlerinden biri değildir

A GoumlsteriĢ yapmak

B Verimli olmak

C Zaman tasarrufu sağlamak

D BaĢarılı olmak

3 Ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde kurulmuĢ ortak bir ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi

performansını youmlnetebilen toplumsal duumlzene ne ad verilir

A Sosyal etkinlik

B ĠĢ organizasyonu

C Festival

D Seminer

4 AĢağıdakilerden hangisi iĢ guumlvenliği kurallarından biri değildir

A ġık ve guumlzel giyinme

B Uygun ccedilalıĢma duumlzeni

C Sağlıklı ccedilalıĢma ortamı

D Guumlvenli ccedilalıĢma ortamı

5 ĠĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan duumlzenleyen bir dizi

disiplin kurallarına ne ad verilir

A Gelenek goumlrenek

B Ahlak kuralları

C Toumlre kuralları

D Etik kurallar

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki oumlğrenme faaliyetine geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

34

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash5

Uygun ortam sağlandığında program yaparak ccedilalıĢma raporunu eksiksiz

hazırlayabileceksiniz

Ccedilevrenizde bulunan fotoğrafccedilılarla goumlruumlĢerek yaptıkları ccedilalıĢmalarla ilgili

ccedilalıĢma raporu oumlrnekleri alarak inceleyiniz

5 Ġġ PLANI

51 Tanımı

Bir iĢin baĢlamadan oumlnceki hazırlık aĢamasıdır Neyin nasıl hangi Ģartlarda kimlerle

nasıl bir organizasyonda yapılacağının duumlzenlenmesi ve kacircğıda aktarılması iĢidir

Plan yapılacak bir iĢin oumlnceden tasarlanmasıdır Neyi ne zaman niccedilin ve nasıl

yapacağımızı bize goumlsteren bir taslaktır Plan iĢ yapılmadan oumlnce hazırlanır Planlamanın

amacı bir iĢin en duumlĢuumlk maliyetle en etkili ve verimli bir Ģekilde yapılacağının oumlnceden

kestirilmesidir Plan her zaman yazılı olmayabilir bazen duumlĢuumlncelerle de plan yapılır BaĢka

bir tanıma goumlre plan bazı amaccedillara ulaĢmak iccedilin gelecekte uygulanacak bir dizi kararları

hazırlamayı iccedileren bir suumlreccediltir ĠĢe ulaĢmak iccedilin yapılacak buumltuumln faaliyetleri kapsar Eğitim

planlaması eğitimi oumlğrencilerin ve toplumun gereksinimlerini karĢılamada ve amaccedillarını

gerccedilekleĢtirmede daha etkili ve verimli kılmak amacıyla rasyonel ve duumlzenli ccediloumlzuumlmleme

tekniğinin eğitim suumlrecine uygulanmasıdır

Eğitim ve oumlğretim etkinliklerinin planlanması Bir oumlğretmenin belli bir oumlğrenci

grubuna youmlnelik olarak belli bir eğitim programını uygularken neleri hangi sıra ile nasıl ve

ne zaman yapacağının ne gibi yardımcı kaynaklar kullanacağının ne tuumlr araccedillar

kullanacağının hangi teknik ve youmlntemleri kullanacağının ve sonuccedilları nasıl

değerlendireceğinin oumlnceden tasarlanıp kacircğıt uumlzerine doumlkuumllmesidir Eğitim planı genellikle

muumlfredatta uygun ve oumlğretmen kendisi yapar Fakat ideal olanı oumlğrencilerle bir yapılmasıdır

Eğitimde plansız programsız yapılan iĢler verimsiz olur Plan esnek olmalı fazla ayrıntıya

yer verilmemelidir

ARAġTIRMA

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash5

AMACcedil

35

Fotoğraf 51 ĠĢ planı toplantısı

52 Oumlnemi

Yeni bir iĢ kuruluĢunda gerccedilekccedili bir iĢ planı oluĢturmak yorucu ve zor bir iĢtir ĠĢ

planını kolaylaĢtırmanın ilk Ģartı ana baĢlıkları iyi belirlemek ayrıntıları ana baĢlık altında

toplayabilmek ana ve ara baĢlıkları dosyalayıp toplayabilmektir Ayrıca bu baĢlıkları

dosyalayıp gerekli piyasa uumlretim maliyet ve mali tasarı araĢtırmasına geccedilmek gerekir

Gerekli bilgiler toplandığında ise hayata geccedilecek basit kolay ve anlaĢılır gerccedilekccedili bir plan

oluĢturulmaya ccedilalıĢılmalıdır

36

53 CcedilalıĢma Raporu Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gereken

Hususlar

Kurumsal Youmlnetim Ġlkeleri ve etik kurallara uygun

Net bir mesaj

Fotoğrafccedilılar iccedilin bilgi kaynağı olma hedefi ile duumlĢuumlnuumllmuumlĢ

Etkileyici ve yaratıcı tasarım

Ġnandırıcı bir ccedilalıĢma raporu

Anlatım bozuklukları ve yazım yanlıĢlarının olmaması

Kaliteli baskı uygulamaları

Tablo ve grafiklerin doğru kullanımı

Kurumun kaynaklarını duumlĢuumlnerek abartılı uygulamalardan uzak anlatım

Ġccedilerdiği bilgilerin doğruluğu kanıtlayan ifadeler ve oumlrnekler

Eğer yabancı bir dilde hazırlanıyorsa sadece ccedileviriye guumlvenilmemesi ayrıca

anadili o dil olan bir editoumlr tarafından metnin akıcılığının kontroluumlnuumln yapılması

37

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim organizasyonu etkinlik faaliyet

raporunu hazırlayınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sonrasında yapılması gereken

tuumlm iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

2 Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

3 Ccedilekim sonrasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin

listesini oluĢturdunuz mu

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

38

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Bir iĢin baĢlamadan oumlnceki aĢaması hazırlık aĢamasıdır Neyin nasıl hangi Ģartlarda

kimlerle nasıl bir organizasyon yapılacağının duumlzenlenmesi ve kacircğıda aktarılmasına ne

ad verilir

A Rapor

B ĠĢ Planı

C Kroki

D Proje

2 AĢağıdakilerden hangisi iĢ planının oumlnemlerinden biri değildir

A BaĢarılı olmak

B Verimli olmak

C Zaman tasarrufu sağlamak

D Reklam yapmak

3 ĠĢ planı yapmanın en oumlnemli sebebi sizce nedir

A ĠĢ dosyası iccedilin

B Yasal proseduumlr gereği

C ĠĢlerin planlı yuumlruumltuumllmesi iccedilin

D Oumlduumll iccedilin

4 CcedilalıĢma raporunun hazırlanmasında en oumlnemli gerekccedile sizce nedir

A Faaliyetin bir parccedilası olduğu iccedilin

B Sunum dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D Guumlven kazanmak iccedilin

5 AĢağıdakilerden hangisi ccedilalıĢma raporu hazırlarken dikkat edeceğimiz hususlardan bir

değildir

A Yazım kurallarına uygun

B Net bir mesaj

C Kaliteli fotoğraf

D Abartılı suumlsluuml yazı

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

39

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki cuumlmlelerin baĢında boĢ bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen

bilgiler doğru ise D yanlıĢ ise Y yazınız

1 ( ) Ccedilekim sırasında doğabilecek aksaklıklar (elektrik kesintisi filmin bitmesi veya

belleğin dolması makinenin arızalanması gibi) oumlnceden tahmin edilerek gerekli

oumlnlemler alınmalıdır

2 ( ) GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zaman değildir

3 ( ) SoumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede

bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği tespit edilmelidir

4 ( ) Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de

tabir edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya

eserin (duumlĢuumlnce uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan

hakrdquo olarak tanımlanabilir

5 ( ) Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin

alınmasına bağlı değildir

6 ( ) Meslek etiği iĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan

duumlzenleyen bir dizi disiplin kurallarıdır

AĢağıdaki cuumlmlelerde boĢ bırakılan yerlere doğru soumlzcuumlkleri yazınız

7 Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara denir

8 tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin

bu Ģekle uyularak yapılması zorunludur

9 Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi

etkileyecek bir ortam olmaması gerekir

10 oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde

kurulmuĢ ortak bir ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen

toplumsal bir duumlzendir

11 iĢ yapılmadan oumlnce hazırlanır amacı bir iĢin en

duumlĢuumlk maliyetle en etkili ve verimli bir Ģekilde yapılacağının oumlnceden

kestirilmesidir

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize baĢvurunuz

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

40

CEVAP ANAHTARLARI

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-1rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 C

2 D

3 A

4 B

5 C

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-2rsquoNĠN CEVAP ANAHTARI

1 A

2 A

3 A

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-3rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-4rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 D

2 A

3 B

4 A

5 D

CEVAP ANAHTARLARI

41

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-5rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 A

5 D

MODUumlL DEĞERLENDĠRMENĠN CEVAP ANAHTARI

1 Doğru

2 YanlıĢ

3 Doğru

4 Doğru

5 YanlıĢ

6 Doğru

7 soumlzleĢme

8 Kanun

9 olumsuz

10 Organizasyon

11 Plan-planlamanın

42

KAYNAKCcedilA

AKBAġ Faruk Emre ĠKĠZLER Fotoğraf Teknik Okumaları Say Yayınları

Ġstanbul 2006

GOumlKGOumlZ Aydemir Buumltuumln Youmlnleriyle Fotoğrafccedilılık Odak Yayıncılık

Ġstanbul 1980

ĠKĠZLER Emre Temel Fotoğraf Fotoğrafevi Ġstanbul

KILICcedil Levend Fotografa BaĢlarken Dost Yay 2005

SUumlMERKAN MR Fotoğraf Ccedilekimine Hazırlık ve Temel Kompozisyon

Bilgileri KTUuml Fotoğrafccedilılık Ders Notları

JULĠA A King Amatoumlrler iccedilin Dijital Fotoğrafccedilılık Duumlnya Yayıncılık

GEZGĠN Suat Basında Fotoğrafccedilılık Ġlet Yay Ġst 2002

httpwwwcumhuriyetedutrakademikbolum_guzelsanat

Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan Accedilık Oumlğretim Lisesi ldquoGiriĢimcilik 2

(Hazırlayan Muhammet KIRKAYAK - YaĢar KUumlġUumlM)rdquo Ders Notlarından

DerlenmiĢtir (Ziyaret Tarihi 01022010)

KAYNAKCcedilA

34

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash5

Uygun ortam sağlandığında program yaparak ccedilalıĢma raporunu eksiksiz

hazırlayabileceksiniz

Ccedilevrenizde bulunan fotoğrafccedilılarla goumlruumlĢerek yaptıkları ccedilalıĢmalarla ilgili

ccedilalıĢma raporu oumlrnekleri alarak inceleyiniz

5 Ġġ PLANI

51 Tanımı

Bir iĢin baĢlamadan oumlnceki hazırlık aĢamasıdır Neyin nasıl hangi Ģartlarda kimlerle

nasıl bir organizasyonda yapılacağının duumlzenlenmesi ve kacircğıda aktarılması iĢidir

Plan yapılacak bir iĢin oumlnceden tasarlanmasıdır Neyi ne zaman niccedilin ve nasıl

yapacağımızı bize goumlsteren bir taslaktır Plan iĢ yapılmadan oumlnce hazırlanır Planlamanın

amacı bir iĢin en duumlĢuumlk maliyetle en etkili ve verimli bir Ģekilde yapılacağının oumlnceden

kestirilmesidir Plan her zaman yazılı olmayabilir bazen duumlĢuumlncelerle de plan yapılır BaĢka

bir tanıma goumlre plan bazı amaccedillara ulaĢmak iccedilin gelecekte uygulanacak bir dizi kararları

hazırlamayı iccedileren bir suumlreccediltir ĠĢe ulaĢmak iccedilin yapılacak buumltuumln faaliyetleri kapsar Eğitim

planlaması eğitimi oumlğrencilerin ve toplumun gereksinimlerini karĢılamada ve amaccedillarını

gerccedilekleĢtirmede daha etkili ve verimli kılmak amacıyla rasyonel ve duumlzenli ccediloumlzuumlmleme

tekniğinin eğitim suumlrecine uygulanmasıdır

Eğitim ve oumlğretim etkinliklerinin planlanması Bir oumlğretmenin belli bir oumlğrenci

grubuna youmlnelik olarak belli bir eğitim programını uygularken neleri hangi sıra ile nasıl ve

ne zaman yapacağının ne gibi yardımcı kaynaklar kullanacağının ne tuumlr araccedillar

kullanacağının hangi teknik ve youmlntemleri kullanacağının ve sonuccedilları nasıl

değerlendireceğinin oumlnceden tasarlanıp kacircğıt uumlzerine doumlkuumllmesidir Eğitim planı genellikle

muumlfredatta uygun ve oumlğretmen kendisi yapar Fakat ideal olanı oumlğrencilerle bir yapılmasıdır

Eğitimde plansız programsız yapılan iĢler verimsiz olur Plan esnek olmalı fazla ayrıntıya

yer verilmemelidir

ARAġTIRMA

OumlĞRENME FAALĠYETĠndash5

AMACcedil

35

Fotoğraf 51 ĠĢ planı toplantısı

52 Oumlnemi

Yeni bir iĢ kuruluĢunda gerccedilekccedili bir iĢ planı oluĢturmak yorucu ve zor bir iĢtir ĠĢ

planını kolaylaĢtırmanın ilk Ģartı ana baĢlıkları iyi belirlemek ayrıntıları ana baĢlık altında

toplayabilmek ana ve ara baĢlıkları dosyalayıp toplayabilmektir Ayrıca bu baĢlıkları

dosyalayıp gerekli piyasa uumlretim maliyet ve mali tasarı araĢtırmasına geccedilmek gerekir

Gerekli bilgiler toplandığında ise hayata geccedilecek basit kolay ve anlaĢılır gerccedilekccedili bir plan

oluĢturulmaya ccedilalıĢılmalıdır

36

53 CcedilalıĢma Raporu Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gereken

Hususlar

Kurumsal Youmlnetim Ġlkeleri ve etik kurallara uygun

Net bir mesaj

Fotoğrafccedilılar iccedilin bilgi kaynağı olma hedefi ile duumlĢuumlnuumllmuumlĢ

Etkileyici ve yaratıcı tasarım

Ġnandırıcı bir ccedilalıĢma raporu

Anlatım bozuklukları ve yazım yanlıĢlarının olmaması

Kaliteli baskı uygulamaları

Tablo ve grafiklerin doğru kullanımı

Kurumun kaynaklarını duumlĢuumlnerek abartılı uygulamalardan uzak anlatım

Ġccedilerdiği bilgilerin doğruluğu kanıtlayan ifadeler ve oumlrnekler

Eğer yabancı bir dilde hazırlanıyorsa sadece ccedileviriye guumlvenilmemesi ayrıca

anadili o dil olan bir editoumlr tarafından metnin akıcılığının kontroluumlnuumln yapılması

37

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim organizasyonu etkinlik faaliyet

raporunu hazırlayınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sonrasında yapılması gereken

tuumlm iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

2 Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

3 Ccedilekim sonrasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin

listesini oluĢturdunuz mu

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

38

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Bir iĢin baĢlamadan oumlnceki aĢaması hazırlık aĢamasıdır Neyin nasıl hangi Ģartlarda

kimlerle nasıl bir organizasyon yapılacağının duumlzenlenmesi ve kacircğıda aktarılmasına ne

ad verilir

A Rapor

B ĠĢ Planı

C Kroki

D Proje

2 AĢağıdakilerden hangisi iĢ planının oumlnemlerinden biri değildir

A BaĢarılı olmak

B Verimli olmak

C Zaman tasarrufu sağlamak

D Reklam yapmak

3 ĠĢ planı yapmanın en oumlnemli sebebi sizce nedir

A ĠĢ dosyası iccedilin

B Yasal proseduumlr gereği

C ĠĢlerin planlı yuumlruumltuumllmesi iccedilin

D Oumlduumll iccedilin

4 CcedilalıĢma raporunun hazırlanmasında en oumlnemli gerekccedile sizce nedir

A Faaliyetin bir parccedilası olduğu iccedilin

B Sunum dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D Guumlven kazanmak iccedilin

5 AĢağıdakilerden hangisi ccedilalıĢma raporu hazırlarken dikkat edeceğimiz hususlardan bir

değildir

A Yazım kurallarına uygun

B Net bir mesaj

C Kaliteli fotoğraf

D Abartılı suumlsluuml yazı

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

39

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki cuumlmlelerin baĢında boĢ bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen

bilgiler doğru ise D yanlıĢ ise Y yazınız

1 ( ) Ccedilekim sırasında doğabilecek aksaklıklar (elektrik kesintisi filmin bitmesi veya

belleğin dolması makinenin arızalanması gibi) oumlnceden tahmin edilerek gerekli

oumlnlemler alınmalıdır

2 ( ) GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zaman değildir

3 ( ) SoumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede

bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği tespit edilmelidir

4 ( ) Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de

tabir edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya

eserin (duumlĢuumlnce uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan

hakrdquo olarak tanımlanabilir

5 ( ) Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin

alınmasına bağlı değildir

6 ( ) Meslek etiği iĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan

duumlzenleyen bir dizi disiplin kurallarıdır

AĢağıdaki cuumlmlelerde boĢ bırakılan yerlere doğru soumlzcuumlkleri yazınız

7 Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara denir

8 tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin

bu Ģekle uyularak yapılması zorunludur

9 Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi

etkileyecek bir ortam olmaması gerekir

10 oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde

kurulmuĢ ortak bir ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen

toplumsal bir duumlzendir

11 iĢ yapılmadan oumlnce hazırlanır amacı bir iĢin en

duumlĢuumlk maliyetle en etkili ve verimli bir Ģekilde yapılacağının oumlnceden

kestirilmesidir

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize baĢvurunuz

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

40

CEVAP ANAHTARLARI

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-1rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 C

2 D

3 A

4 B

5 C

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-2rsquoNĠN CEVAP ANAHTARI

1 A

2 A

3 A

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-3rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-4rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 D

2 A

3 B

4 A

5 D

CEVAP ANAHTARLARI

41

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-5rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 A

5 D

MODUumlL DEĞERLENDĠRMENĠN CEVAP ANAHTARI

1 Doğru

2 YanlıĢ

3 Doğru

4 Doğru

5 YanlıĢ

6 Doğru

7 soumlzleĢme

8 Kanun

9 olumsuz

10 Organizasyon

11 Plan-planlamanın

42

KAYNAKCcedilA

AKBAġ Faruk Emre ĠKĠZLER Fotoğraf Teknik Okumaları Say Yayınları

Ġstanbul 2006

GOumlKGOumlZ Aydemir Buumltuumln Youmlnleriyle Fotoğrafccedilılık Odak Yayıncılık

Ġstanbul 1980

ĠKĠZLER Emre Temel Fotoğraf Fotoğrafevi Ġstanbul

KILICcedil Levend Fotografa BaĢlarken Dost Yay 2005

SUumlMERKAN MR Fotoğraf Ccedilekimine Hazırlık ve Temel Kompozisyon

Bilgileri KTUuml Fotoğrafccedilılık Ders Notları

JULĠA A King Amatoumlrler iccedilin Dijital Fotoğrafccedilılık Duumlnya Yayıncılık

GEZGĠN Suat Basında Fotoğrafccedilılık Ġlet Yay Ġst 2002

httpwwwcumhuriyetedutrakademikbolum_guzelsanat

Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan Accedilık Oumlğretim Lisesi ldquoGiriĢimcilik 2

(Hazırlayan Muhammet KIRKAYAK - YaĢar KUumlġUumlM)rdquo Ders Notlarından

DerlenmiĢtir (Ziyaret Tarihi 01022010)

KAYNAKCcedilA

35

Fotoğraf 51 ĠĢ planı toplantısı

52 Oumlnemi

Yeni bir iĢ kuruluĢunda gerccedilekccedili bir iĢ planı oluĢturmak yorucu ve zor bir iĢtir ĠĢ

planını kolaylaĢtırmanın ilk Ģartı ana baĢlıkları iyi belirlemek ayrıntıları ana baĢlık altında

toplayabilmek ana ve ara baĢlıkları dosyalayıp toplayabilmektir Ayrıca bu baĢlıkları

dosyalayıp gerekli piyasa uumlretim maliyet ve mali tasarı araĢtırmasına geccedilmek gerekir

Gerekli bilgiler toplandığında ise hayata geccedilecek basit kolay ve anlaĢılır gerccedilekccedili bir plan

oluĢturulmaya ccedilalıĢılmalıdır

36

53 CcedilalıĢma Raporu Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gereken

Hususlar

Kurumsal Youmlnetim Ġlkeleri ve etik kurallara uygun

Net bir mesaj

Fotoğrafccedilılar iccedilin bilgi kaynağı olma hedefi ile duumlĢuumlnuumllmuumlĢ

Etkileyici ve yaratıcı tasarım

Ġnandırıcı bir ccedilalıĢma raporu

Anlatım bozuklukları ve yazım yanlıĢlarının olmaması

Kaliteli baskı uygulamaları

Tablo ve grafiklerin doğru kullanımı

Kurumun kaynaklarını duumlĢuumlnerek abartılı uygulamalardan uzak anlatım

Ġccedilerdiği bilgilerin doğruluğu kanıtlayan ifadeler ve oumlrnekler

Eğer yabancı bir dilde hazırlanıyorsa sadece ccedileviriye guumlvenilmemesi ayrıca

anadili o dil olan bir editoumlr tarafından metnin akıcılığının kontroluumlnuumln yapılması

37

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim organizasyonu etkinlik faaliyet

raporunu hazırlayınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sonrasında yapılması gereken

tuumlm iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

2 Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

3 Ccedilekim sonrasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin

listesini oluĢturdunuz mu

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

38

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Bir iĢin baĢlamadan oumlnceki aĢaması hazırlık aĢamasıdır Neyin nasıl hangi Ģartlarda

kimlerle nasıl bir organizasyon yapılacağının duumlzenlenmesi ve kacircğıda aktarılmasına ne

ad verilir

A Rapor

B ĠĢ Planı

C Kroki

D Proje

2 AĢağıdakilerden hangisi iĢ planının oumlnemlerinden biri değildir

A BaĢarılı olmak

B Verimli olmak

C Zaman tasarrufu sağlamak

D Reklam yapmak

3 ĠĢ planı yapmanın en oumlnemli sebebi sizce nedir

A ĠĢ dosyası iccedilin

B Yasal proseduumlr gereği

C ĠĢlerin planlı yuumlruumltuumllmesi iccedilin

D Oumlduumll iccedilin

4 CcedilalıĢma raporunun hazırlanmasında en oumlnemli gerekccedile sizce nedir

A Faaliyetin bir parccedilası olduğu iccedilin

B Sunum dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D Guumlven kazanmak iccedilin

5 AĢağıdakilerden hangisi ccedilalıĢma raporu hazırlarken dikkat edeceğimiz hususlardan bir

değildir

A Yazım kurallarına uygun

B Net bir mesaj

C Kaliteli fotoğraf

D Abartılı suumlsluuml yazı

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

39

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki cuumlmlelerin baĢında boĢ bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen

bilgiler doğru ise D yanlıĢ ise Y yazınız

1 ( ) Ccedilekim sırasında doğabilecek aksaklıklar (elektrik kesintisi filmin bitmesi veya

belleğin dolması makinenin arızalanması gibi) oumlnceden tahmin edilerek gerekli

oumlnlemler alınmalıdır

2 ( ) GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zaman değildir

3 ( ) SoumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede

bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği tespit edilmelidir

4 ( ) Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de

tabir edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya

eserin (duumlĢuumlnce uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan

hakrdquo olarak tanımlanabilir

5 ( ) Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin

alınmasına bağlı değildir

6 ( ) Meslek etiği iĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan

duumlzenleyen bir dizi disiplin kurallarıdır

AĢağıdaki cuumlmlelerde boĢ bırakılan yerlere doğru soumlzcuumlkleri yazınız

7 Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara denir

8 tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin

bu Ģekle uyularak yapılması zorunludur

9 Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi

etkileyecek bir ortam olmaması gerekir

10 oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde

kurulmuĢ ortak bir ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen

toplumsal bir duumlzendir

11 iĢ yapılmadan oumlnce hazırlanır amacı bir iĢin en

duumlĢuumlk maliyetle en etkili ve verimli bir Ģekilde yapılacağının oumlnceden

kestirilmesidir

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize baĢvurunuz

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

40

CEVAP ANAHTARLARI

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-1rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 C

2 D

3 A

4 B

5 C

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-2rsquoNĠN CEVAP ANAHTARI

1 A

2 A

3 A

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-3rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-4rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 D

2 A

3 B

4 A

5 D

CEVAP ANAHTARLARI

41

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-5rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 A

5 D

MODUumlL DEĞERLENDĠRMENĠN CEVAP ANAHTARI

1 Doğru

2 YanlıĢ

3 Doğru

4 Doğru

5 YanlıĢ

6 Doğru

7 soumlzleĢme

8 Kanun

9 olumsuz

10 Organizasyon

11 Plan-planlamanın

42

KAYNAKCcedilA

AKBAġ Faruk Emre ĠKĠZLER Fotoğraf Teknik Okumaları Say Yayınları

Ġstanbul 2006

GOumlKGOumlZ Aydemir Buumltuumln Youmlnleriyle Fotoğrafccedilılık Odak Yayıncılık

Ġstanbul 1980

ĠKĠZLER Emre Temel Fotoğraf Fotoğrafevi Ġstanbul

KILICcedil Levend Fotografa BaĢlarken Dost Yay 2005

SUumlMERKAN MR Fotoğraf Ccedilekimine Hazırlık ve Temel Kompozisyon

Bilgileri KTUuml Fotoğrafccedilılık Ders Notları

JULĠA A King Amatoumlrler iccedilin Dijital Fotoğrafccedilılık Duumlnya Yayıncılık

GEZGĠN Suat Basında Fotoğrafccedilılık Ġlet Yay Ġst 2002

httpwwwcumhuriyetedutrakademikbolum_guzelsanat

Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan Accedilık Oumlğretim Lisesi ldquoGiriĢimcilik 2

(Hazırlayan Muhammet KIRKAYAK - YaĢar KUumlġUumlM)rdquo Ders Notlarından

DerlenmiĢtir (Ziyaret Tarihi 01022010)

KAYNAKCcedilA

36

53 CcedilalıĢma Raporu Hazırlanırken Dikkat Edilmesi Gereken

Hususlar

Kurumsal Youmlnetim Ġlkeleri ve etik kurallara uygun

Net bir mesaj

Fotoğrafccedilılar iccedilin bilgi kaynağı olma hedefi ile duumlĢuumlnuumllmuumlĢ

Etkileyici ve yaratıcı tasarım

Ġnandırıcı bir ccedilalıĢma raporu

Anlatım bozuklukları ve yazım yanlıĢlarının olmaması

Kaliteli baskı uygulamaları

Tablo ve grafiklerin doğru kullanımı

Kurumun kaynaklarını duumlĢuumlnerek abartılı uygulamalardan uzak anlatım

Ġccedilerdiği bilgilerin doğruluğu kanıtlayan ifadeler ve oumlrnekler

Eğer yabancı bir dilde hazırlanıyorsa sadece ccedileviriye guumlvenilmemesi ayrıca

anadili o dil olan bir editoumlr tarafından metnin akıcılığının kontroluumlnuumln yapılması

37

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim organizasyonu etkinlik faaliyet

raporunu hazırlayınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sonrasında yapılması gereken

tuumlm iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

2 Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

3 Ccedilekim sonrasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin

listesini oluĢturdunuz mu

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

38

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Bir iĢin baĢlamadan oumlnceki aĢaması hazırlık aĢamasıdır Neyin nasıl hangi Ģartlarda

kimlerle nasıl bir organizasyon yapılacağının duumlzenlenmesi ve kacircğıda aktarılmasına ne

ad verilir

A Rapor

B ĠĢ Planı

C Kroki

D Proje

2 AĢağıdakilerden hangisi iĢ planının oumlnemlerinden biri değildir

A BaĢarılı olmak

B Verimli olmak

C Zaman tasarrufu sağlamak

D Reklam yapmak

3 ĠĢ planı yapmanın en oumlnemli sebebi sizce nedir

A ĠĢ dosyası iccedilin

B Yasal proseduumlr gereği

C ĠĢlerin planlı yuumlruumltuumllmesi iccedilin

D Oumlduumll iccedilin

4 CcedilalıĢma raporunun hazırlanmasında en oumlnemli gerekccedile sizce nedir

A Faaliyetin bir parccedilası olduğu iccedilin

B Sunum dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D Guumlven kazanmak iccedilin

5 AĢağıdakilerden hangisi ccedilalıĢma raporu hazırlarken dikkat edeceğimiz hususlardan bir

değildir

A Yazım kurallarına uygun

B Net bir mesaj

C Kaliteli fotoğraf

D Abartılı suumlsluuml yazı

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

39

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki cuumlmlelerin baĢında boĢ bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen

bilgiler doğru ise D yanlıĢ ise Y yazınız

1 ( ) Ccedilekim sırasında doğabilecek aksaklıklar (elektrik kesintisi filmin bitmesi veya

belleğin dolması makinenin arızalanması gibi) oumlnceden tahmin edilerek gerekli

oumlnlemler alınmalıdır

2 ( ) GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zaman değildir

3 ( ) SoumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede

bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği tespit edilmelidir

4 ( ) Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de

tabir edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya

eserin (duumlĢuumlnce uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan

hakrdquo olarak tanımlanabilir

5 ( ) Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin

alınmasına bağlı değildir

6 ( ) Meslek etiği iĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan

duumlzenleyen bir dizi disiplin kurallarıdır

AĢağıdaki cuumlmlelerde boĢ bırakılan yerlere doğru soumlzcuumlkleri yazınız

7 Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara denir

8 tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin

bu Ģekle uyularak yapılması zorunludur

9 Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi

etkileyecek bir ortam olmaması gerekir

10 oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde

kurulmuĢ ortak bir ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen

toplumsal bir duumlzendir

11 iĢ yapılmadan oumlnce hazırlanır amacı bir iĢin en

duumlĢuumlk maliyetle en etkili ve verimli bir Ģekilde yapılacağının oumlnceden

kestirilmesidir

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize baĢvurunuz

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

40

CEVAP ANAHTARLARI

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-1rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 C

2 D

3 A

4 B

5 C

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-2rsquoNĠN CEVAP ANAHTARI

1 A

2 A

3 A

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-3rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-4rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 D

2 A

3 B

4 A

5 D

CEVAP ANAHTARLARI

41

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-5rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 A

5 D

MODUumlL DEĞERLENDĠRMENĠN CEVAP ANAHTARI

1 Doğru

2 YanlıĢ

3 Doğru

4 Doğru

5 YanlıĢ

6 Doğru

7 soumlzleĢme

8 Kanun

9 olumsuz

10 Organizasyon

11 Plan-planlamanın

42

KAYNAKCcedilA

AKBAġ Faruk Emre ĠKĠZLER Fotoğraf Teknik Okumaları Say Yayınları

Ġstanbul 2006

GOumlKGOumlZ Aydemir Buumltuumln Youmlnleriyle Fotoğrafccedilılık Odak Yayıncılık

Ġstanbul 1980

ĠKĠZLER Emre Temel Fotoğraf Fotoğrafevi Ġstanbul

KILICcedil Levend Fotografa BaĢlarken Dost Yay 2005

SUumlMERKAN MR Fotoğraf Ccedilekimine Hazırlık ve Temel Kompozisyon

Bilgileri KTUuml Fotoğrafccedilılık Ders Notları

JULĠA A King Amatoumlrler iccedilin Dijital Fotoğrafccedilılık Duumlnya Yayıncılık

GEZGĠN Suat Basında Fotoğrafccedilılık Ġlet Yay Ġst 2002

httpwwwcumhuriyetedutrakademikbolum_guzelsanat

Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan Accedilık Oumlğretim Lisesi ldquoGiriĢimcilik 2

(Hazırlayan Muhammet KIRKAYAK - YaĢar KUumlġUumlM)rdquo Ders Notlarından

DerlenmiĢtir (Ziyaret Tarihi 01022010)

KAYNAKCcedilA

37

UYGULAMA FAALĠYETĠ

AĢağıdaki iĢlemleri tamamlayarak fotoğraf ccedilekim organizasyonu etkinlik faaliyet

raporunu hazırlayınız

ĠĢlem Basamakları Oumlneriler

Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm

iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

Ccedilekim sonrasında yapılması gereken

tuumlm iĢlemlerin listesini oluĢturunuz

Dikkatli olunuz

Duumlzenli olunuz

Mevzuata uyunuz

KONTROL LĠSTESĠ

Bu faaliyet kapsamında aĢağıda listelenen davranıĢlardan kazandığınız beceriler iccedilin

Evet kazanamadığınız beceriler iccedilin Hayır kutucuğuna (X) iĢareti koyarak kendinizi

değerlendiriniz

Değerlendirme Oumllccediluumltleri Evet Hayır

1 Ccedilekim oumlncesi yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

2 Ccedilekim sırasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin listesini

oluĢturdunuz mu

3 Ccedilekim sonrasında yapılması gereken tuumlm iĢlemlerin

listesini oluĢturdunuz mu

DEĞERLENDĠRME

Değerlendirme sonunda ldquoHayırrdquo Ģeklindeki cevaplarınızı bir daha goumlzden geccediliriniz

Kendinizi yeterli goumlrmuumlyorsanız oumlğrenme faaliyetini tekrar ediniz Buumltuumln cevaplarınız

ldquoEvetrdquo ise ldquoOumllccedilme ve Değerlendirmerdquoye geccediliniz

UYGULAMA FAALĠYETĠ

38

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Bir iĢin baĢlamadan oumlnceki aĢaması hazırlık aĢamasıdır Neyin nasıl hangi Ģartlarda

kimlerle nasıl bir organizasyon yapılacağının duumlzenlenmesi ve kacircğıda aktarılmasına ne

ad verilir

A Rapor

B ĠĢ Planı

C Kroki

D Proje

2 AĢağıdakilerden hangisi iĢ planının oumlnemlerinden biri değildir

A BaĢarılı olmak

B Verimli olmak

C Zaman tasarrufu sağlamak

D Reklam yapmak

3 ĠĢ planı yapmanın en oumlnemli sebebi sizce nedir

A ĠĢ dosyası iccedilin

B Yasal proseduumlr gereği

C ĠĢlerin planlı yuumlruumltuumllmesi iccedilin

D Oumlduumll iccedilin

4 CcedilalıĢma raporunun hazırlanmasında en oumlnemli gerekccedile sizce nedir

A Faaliyetin bir parccedilası olduğu iccedilin

B Sunum dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D Guumlven kazanmak iccedilin

5 AĢağıdakilerden hangisi ccedilalıĢma raporu hazırlarken dikkat edeceğimiz hususlardan bir

değildir

A Yazım kurallarına uygun

B Net bir mesaj

C Kaliteli fotoğraf

D Abartılı suumlsluuml yazı

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

39

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki cuumlmlelerin baĢında boĢ bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen

bilgiler doğru ise D yanlıĢ ise Y yazınız

1 ( ) Ccedilekim sırasında doğabilecek aksaklıklar (elektrik kesintisi filmin bitmesi veya

belleğin dolması makinenin arızalanması gibi) oumlnceden tahmin edilerek gerekli

oumlnlemler alınmalıdır

2 ( ) GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zaman değildir

3 ( ) SoumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede

bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği tespit edilmelidir

4 ( ) Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de

tabir edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya

eserin (duumlĢuumlnce uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan

hakrdquo olarak tanımlanabilir

5 ( ) Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin

alınmasına bağlı değildir

6 ( ) Meslek etiği iĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan

duumlzenleyen bir dizi disiplin kurallarıdır

AĢağıdaki cuumlmlelerde boĢ bırakılan yerlere doğru soumlzcuumlkleri yazınız

7 Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara denir

8 tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin

bu Ģekle uyularak yapılması zorunludur

9 Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi

etkileyecek bir ortam olmaması gerekir

10 oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde

kurulmuĢ ortak bir ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen

toplumsal bir duumlzendir

11 iĢ yapılmadan oumlnce hazırlanır amacı bir iĢin en

duumlĢuumlk maliyetle en etkili ve verimli bir Ģekilde yapılacağının oumlnceden

kestirilmesidir

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize baĢvurunuz

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

40

CEVAP ANAHTARLARI

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-1rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 C

2 D

3 A

4 B

5 C

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-2rsquoNĠN CEVAP ANAHTARI

1 A

2 A

3 A

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-3rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-4rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 D

2 A

3 B

4 A

5 D

CEVAP ANAHTARLARI

41

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-5rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 A

5 D

MODUumlL DEĞERLENDĠRMENĠN CEVAP ANAHTARI

1 Doğru

2 YanlıĢ

3 Doğru

4 Doğru

5 YanlıĢ

6 Doğru

7 soumlzleĢme

8 Kanun

9 olumsuz

10 Organizasyon

11 Plan-planlamanın

42

KAYNAKCcedilA

AKBAġ Faruk Emre ĠKĠZLER Fotoğraf Teknik Okumaları Say Yayınları

Ġstanbul 2006

GOumlKGOumlZ Aydemir Buumltuumln Youmlnleriyle Fotoğrafccedilılık Odak Yayıncılık

Ġstanbul 1980

ĠKĠZLER Emre Temel Fotoğraf Fotoğrafevi Ġstanbul

KILICcedil Levend Fotografa BaĢlarken Dost Yay 2005

SUumlMERKAN MR Fotoğraf Ccedilekimine Hazırlık ve Temel Kompozisyon

Bilgileri KTUuml Fotoğrafccedilılık Ders Notları

JULĠA A King Amatoumlrler iccedilin Dijital Fotoğrafccedilılık Duumlnya Yayıncılık

GEZGĠN Suat Basında Fotoğrafccedilılık Ġlet Yay Ġst 2002

httpwwwcumhuriyetedutrakademikbolum_guzelsanat

Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan Accedilık Oumlğretim Lisesi ldquoGiriĢimcilik 2

(Hazırlayan Muhammet KIRKAYAK - YaĢar KUumlġUumlM)rdquo Ders Notlarından

DerlenmiĢtir (Ziyaret Tarihi 01022010)

KAYNAKCcedilA

38

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seccedileneği iĢaretleyiniz

1 Bir iĢin baĢlamadan oumlnceki aĢaması hazırlık aĢamasıdır Neyin nasıl hangi Ģartlarda

kimlerle nasıl bir organizasyon yapılacağının duumlzenlenmesi ve kacircğıda aktarılmasına ne

ad verilir

A Rapor

B ĠĢ Planı

C Kroki

D Proje

2 AĢağıdakilerden hangisi iĢ planının oumlnemlerinden biri değildir

A BaĢarılı olmak

B Verimli olmak

C Zaman tasarrufu sağlamak

D Reklam yapmak

3 ĠĢ planı yapmanın en oumlnemli sebebi sizce nedir

A ĠĢ dosyası iccedilin

B Yasal proseduumlr gereği

C ĠĢlerin planlı yuumlruumltuumllmesi iccedilin

D Oumlduumll iccedilin

4 CcedilalıĢma raporunun hazırlanmasında en oumlnemli gerekccedile sizce nedir

A Faaliyetin bir parccedilası olduğu iccedilin

B Sunum dosyası iccedilin

C GoumlsteriĢ iccedilin

D Guumlven kazanmak iccedilin

5 AĢağıdakilerden hangisi ccedilalıĢma raporu hazırlarken dikkat edeceğimiz hususlardan bir

değildir

A Yazım kurallarına uygun

B Net bir mesaj

C Kaliteli fotoğraf

D Abartılı suumlsluuml yazı

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise ldquoModuumll Değerlendirmerdquoye geccediliniz

OumlLCcedilME VE DEĞERLENDĠRME

39

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki cuumlmlelerin baĢında boĢ bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen

bilgiler doğru ise D yanlıĢ ise Y yazınız

1 ( ) Ccedilekim sırasında doğabilecek aksaklıklar (elektrik kesintisi filmin bitmesi veya

belleğin dolması makinenin arızalanması gibi) oumlnceden tahmin edilerek gerekli

oumlnlemler alınmalıdır

2 ( ) GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zaman değildir

3 ( ) SoumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede

bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği tespit edilmelidir

4 ( ) Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de

tabir edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya

eserin (duumlĢuumlnce uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan

hakrdquo olarak tanımlanabilir

5 ( ) Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin

alınmasına bağlı değildir

6 ( ) Meslek etiği iĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan

duumlzenleyen bir dizi disiplin kurallarıdır

AĢağıdaki cuumlmlelerde boĢ bırakılan yerlere doğru soumlzcuumlkleri yazınız

7 Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara denir

8 tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin

bu Ģekle uyularak yapılması zorunludur

9 Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi

etkileyecek bir ortam olmaması gerekir

10 oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde

kurulmuĢ ortak bir ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen

toplumsal bir duumlzendir

11 iĢ yapılmadan oumlnce hazırlanır amacı bir iĢin en

duumlĢuumlk maliyetle en etkili ve verimli bir Ģekilde yapılacağının oumlnceden

kestirilmesidir

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize baĢvurunuz

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

40

CEVAP ANAHTARLARI

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-1rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 C

2 D

3 A

4 B

5 C

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-2rsquoNĠN CEVAP ANAHTARI

1 A

2 A

3 A

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-3rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-4rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 D

2 A

3 B

4 A

5 D

CEVAP ANAHTARLARI

41

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-5rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 A

5 D

MODUumlL DEĞERLENDĠRMENĠN CEVAP ANAHTARI

1 Doğru

2 YanlıĢ

3 Doğru

4 Doğru

5 YanlıĢ

6 Doğru

7 soumlzleĢme

8 Kanun

9 olumsuz

10 Organizasyon

11 Plan-planlamanın

42

KAYNAKCcedilA

AKBAġ Faruk Emre ĠKĠZLER Fotoğraf Teknik Okumaları Say Yayınları

Ġstanbul 2006

GOumlKGOumlZ Aydemir Buumltuumln Youmlnleriyle Fotoğrafccedilılık Odak Yayıncılık

Ġstanbul 1980

ĠKĠZLER Emre Temel Fotoğraf Fotoğrafevi Ġstanbul

KILICcedil Levend Fotografa BaĢlarken Dost Yay 2005

SUumlMERKAN MR Fotoğraf Ccedilekimine Hazırlık ve Temel Kompozisyon

Bilgileri KTUuml Fotoğrafccedilılık Ders Notları

JULĠA A King Amatoumlrler iccedilin Dijital Fotoğrafccedilılık Duumlnya Yayıncılık

GEZGĠN Suat Basında Fotoğrafccedilılık Ġlet Yay Ġst 2002

httpwwwcumhuriyetedutrakademikbolum_guzelsanat

Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan Accedilık Oumlğretim Lisesi ldquoGiriĢimcilik 2

(Hazırlayan Muhammet KIRKAYAK - YaĢar KUumlġUumlM)rdquo Ders Notlarından

DerlenmiĢtir (Ziyaret Tarihi 01022010)

KAYNAKCcedilA

39

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

AĢağıdaki cuumlmlelerin baĢında boĢ bırakılan parantezlere cuumlmlelerde verilen

bilgiler doğru ise D yanlıĢ ise Y yazınız

1 ( ) Ccedilekim sırasında doğabilecek aksaklıklar (elektrik kesintisi filmin bitmesi veya

belleğin dolması makinenin arızalanması gibi) oumlnceden tahmin edilerek gerekli

oumlnlemler alınmalıdır

2 ( ) GuumlneĢin battığı zamanlar arkeolojik fotoğraflar iccedilin en uygun zaman değildir

3 ( ) SoumlzleĢme kanunda duumlzenlenmiĢ bir soumlzleĢme ise kanunun bu soumlzleĢmede

bulunması gereken bazı unsurları iccedilerip iccedilermediği tespit edilmelidir

4 ( ) Hakk-ı Telif Edebi Muumllkiyet Guumlzel Sanatlar Muumllkiyeti gibi ifadelerle de

tabir edilebilen telif hakkı ldquoorijinal ya da oumlzguumln diyebileceğimiz bir fikrin veya

eserin (duumlĢuumlnce uumlruumlnuumlnuumln) yasalarla sahiplenilmesini ve korunmasını sağlayan

hakrdquo olarak tanımlanabilir

5 ( ) Projenin gerccedilekleĢmesi ccedilekimin yapılacağı kiĢi ve mekacircnlardan izin

alınmasına bağlı değildir

6 ( ) Meslek etiği iĢ hayatı iccedilerisinde davranıĢ biccedilimlerini irdeleyen accedilıklayan

duumlzenleyen bir dizi disiplin kurallarıdır

AĢağıdaki cuumlmlelerde boĢ bırakılan yerlere doğru soumlzcuumlkleri yazınız

7 Ġki ya da daha fazla kiĢi arasında yapılan ve koĢullarına uyulması yasayla

desteklenmiĢ olan anlaĢmalara denir

8 tarafından belli bir Ģeklin oumlngoumlruumllduumlğuuml durumlarda soumlzleĢmenin

bu Ģekle uyularak yapılması zorunludur

9 Fiziki goumlruumlnuumlĢ araccedil gereccedil ve donanım accedilısından ccedilekimi

etkileyecek bir ortam olmaması gerekir

10 oumlrguumlt teĢkilat kuruluĢ ortak bir amaccedil ccedilerccedilevesinde

kurulmuĢ ortak bir ccedilalıĢma duumlzenine sahip kendi verimini youmlnetebilen

toplumsal bir duumlzendir

11 iĢ yapılmadan oumlnce hazırlanır amacı bir iĢin en

duumlĢuumlk maliyetle en etkili ve verimli bir Ģekilde yapılacağının oumlnceden

kestirilmesidir

DEĞERLENDĠRME

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karĢılaĢtırınız YanlıĢ cevap verdiğiniz ya da cevap

verirken teredduumlt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri doumlnerek tekrarlayınız

Cevaplarınızın tuumlmuuml doğru ise bir sonraki moduumlle geccedilmek iccedilin oumlğretmeninize baĢvurunuz

MODUumlL DEĞERLENDĠRME

40

CEVAP ANAHTARLARI

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-1rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 C

2 D

3 A

4 B

5 C

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-2rsquoNĠN CEVAP ANAHTARI

1 A

2 A

3 A

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-3rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-4rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 D

2 A

3 B

4 A

5 D

CEVAP ANAHTARLARI

41

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-5rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 A

5 D

MODUumlL DEĞERLENDĠRMENĠN CEVAP ANAHTARI

1 Doğru

2 YanlıĢ

3 Doğru

4 Doğru

5 YanlıĢ

6 Doğru

7 soumlzleĢme

8 Kanun

9 olumsuz

10 Organizasyon

11 Plan-planlamanın

42

KAYNAKCcedilA

AKBAġ Faruk Emre ĠKĠZLER Fotoğraf Teknik Okumaları Say Yayınları

Ġstanbul 2006

GOumlKGOumlZ Aydemir Buumltuumln Youmlnleriyle Fotoğrafccedilılık Odak Yayıncılık

Ġstanbul 1980

ĠKĠZLER Emre Temel Fotoğraf Fotoğrafevi Ġstanbul

KILICcedil Levend Fotografa BaĢlarken Dost Yay 2005

SUumlMERKAN MR Fotoğraf Ccedilekimine Hazırlık ve Temel Kompozisyon

Bilgileri KTUuml Fotoğrafccedilılık Ders Notları

JULĠA A King Amatoumlrler iccedilin Dijital Fotoğrafccedilılık Duumlnya Yayıncılık

GEZGĠN Suat Basında Fotoğrafccedilılık Ġlet Yay Ġst 2002

httpwwwcumhuriyetedutrakademikbolum_guzelsanat

Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan Accedilık Oumlğretim Lisesi ldquoGiriĢimcilik 2

(Hazırlayan Muhammet KIRKAYAK - YaĢar KUumlġUumlM)rdquo Ders Notlarından

DerlenmiĢtir (Ziyaret Tarihi 01022010)

KAYNAKCcedilA

40

CEVAP ANAHTARLARI

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-1rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 C

2 D

3 A

4 B

5 C

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-2rsquoNĠN CEVAP ANAHTARI

1 A

2 A

3 A

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-3rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 B

5 A

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-4rsquoUumlN CEVAP ANAHTARI

1 D

2 A

3 B

4 A

5 D

CEVAP ANAHTARLARI

41

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-5rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 A

5 D

MODUumlL DEĞERLENDĠRMENĠN CEVAP ANAHTARI

1 Doğru

2 YanlıĢ

3 Doğru

4 Doğru

5 YanlıĢ

6 Doğru

7 soumlzleĢme

8 Kanun

9 olumsuz

10 Organizasyon

11 Plan-planlamanın

42

KAYNAKCcedilA

AKBAġ Faruk Emre ĠKĠZLER Fotoğraf Teknik Okumaları Say Yayınları

Ġstanbul 2006

GOumlKGOumlZ Aydemir Buumltuumln Youmlnleriyle Fotoğrafccedilılık Odak Yayıncılık

Ġstanbul 1980

ĠKĠZLER Emre Temel Fotoğraf Fotoğrafevi Ġstanbul

KILICcedil Levend Fotografa BaĢlarken Dost Yay 2005

SUumlMERKAN MR Fotoğraf Ccedilekimine Hazırlık ve Temel Kompozisyon

Bilgileri KTUuml Fotoğrafccedilılık Ders Notları

JULĠA A King Amatoumlrler iccedilin Dijital Fotoğrafccedilılık Duumlnya Yayıncılık

GEZGĠN Suat Basında Fotoğrafccedilılık Ġlet Yay Ġst 2002

httpwwwcumhuriyetedutrakademikbolum_guzelsanat

Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan Accedilık Oumlğretim Lisesi ldquoGiriĢimcilik 2

(Hazırlayan Muhammet KIRKAYAK - YaĢar KUumlġUumlM)rdquo Ders Notlarından

DerlenmiĢtir (Ziyaret Tarihi 01022010)

KAYNAKCcedilA

41

OumlĞRENME FAALĠYETĠ-5rsquoĠN CEVAP ANAHTARI

1 B

2 D

3 C

4 A

5 D

MODUumlL DEĞERLENDĠRMENĠN CEVAP ANAHTARI

1 Doğru

2 YanlıĢ

3 Doğru

4 Doğru

5 YanlıĢ

6 Doğru

7 soumlzleĢme

8 Kanun

9 olumsuz

10 Organizasyon

11 Plan-planlamanın

42

KAYNAKCcedilA

AKBAġ Faruk Emre ĠKĠZLER Fotoğraf Teknik Okumaları Say Yayınları

Ġstanbul 2006

GOumlKGOumlZ Aydemir Buumltuumln Youmlnleriyle Fotoğrafccedilılık Odak Yayıncılık

Ġstanbul 1980

ĠKĠZLER Emre Temel Fotoğraf Fotoğrafevi Ġstanbul

KILICcedil Levend Fotografa BaĢlarken Dost Yay 2005

SUumlMERKAN MR Fotoğraf Ccedilekimine Hazırlık ve Temel Kompozisyon

Bilgileri KTUuml Fotoğrafccedilılık Ders Notları

JULĠA A King Amatoumlrler iccedilin Dijital Fotoğrafccedilılık Duumlnya Yayıncılık

GEZGĠN Suat Basında Fotoğrafccedilılık Ġlet Yay Ġst 2002

httpwwwcumhuriyetedutrakademikbolum_guzelsanat

Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan Accedilık Oumlğretim Lisesi ldquoGiriĢimcilik 2

(Hazırlayan Muhammet KIRKAYAK - YaĢar KUumlġUumlM)rdquo Ders Notlarından

DerlenmiĢtir (Ziyaret Tarihi 01022010)

KAYNAKCcedilA

42

KAYNAKCcedilA

AKBAġ Faruk Emre ĠKĠZLER Fotoğraf Teknik Okumaları Say Yayınları

Ġstanbul 2006

GOumlKGOumlZ Aydemir Buumltuumln Youmlnleriyle Fotoğrafccedilılık Odak Yayıncılık

Ġstanbul 1980

ĠKĠZLER Emre Temel Fotoğraf Fotoğrafevi Ġstanbul

KILICcedil Levend Fotografa BaĢlarken Dost Yay 2005

SUumlMERKAN MR Fotoğraf Ccedilekimine Hazırlık ve Temel Kompozisyon

Bilgileri KTUuml Fotoğrafccedilılık Ders Notları

JULĠA A King Amatoumlrler iccedilin Dijital Fotoğrafccedilılık Duumlnya Yayıncılık

GEZGĠN Suat Basında Fotoğrafccedilılık Ġlet Yay Ġst 2002

httpwwwcumhuriyetedutrakademikbolum_guzelsanat

Milli Eğitim Web Sitesinde Yer Alan Accedilık Oumlğretim Lisesi ldquoGiriĢimcilik 2

(Hazırlayan Muhammet KIRKAYAK - YaĢar KUumlġUumlM)rdquo Ders Notlarından

DerlenmiĢtir (Ziyaret Tarihi 01022010)

KAYNAKCcedilA