GreekNews · 2020-04-18 · Η εορτή ων ώκαιρ 19 πγεουςν 2020 s&BTUFS 4VOEBZ "QSJM GreekNews ΠΑΣΧΑ 2020 4 «Η εορτή των εορτών και πανήγυρις

GreekNews

ΕΙΔΙΚΟ ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΟ ΕΝΘΕΤΟ

ΠΑΣΧΑ

Κυριακή του Πάσχα 19 Απριλίου 2020 bull Easter Sunday April 19 2020 GreekNews

ΠΑΣΧΑ 2020 2

GreekNews Κυριακή του Πάσχα 19 Απριλίου 2020 bull Easter Sunday April 19 2020

ΠΑΣΧΑ 2020 3


ΠΑΣΧΑ 2020 4

laquoΗ εορτή των εορτών και πανήγυρις των πανηγύρεων μας βρίσκει φέτος συνολικά τραυματισμένους

Ταπεινωμένη η οικουμένη από ένα αόρατο σωματίδιο αναγκά-ζεται σε απομόνωση των κοινωνιώνraquo αναφέρει ο αρχιεπίσκο-πος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος στο πασχάλιο μή-νυμά του

Και επισημαίνει laquoΗ απορία ξεχειλίζει καθεύδει ο Χριστός Τα γεγονότα μοιάζουν αποκαλυπτικά Ας μείνουμε πιστοί μαθητές του Χριστού Στη χαρά της Αναστάσεως που θα ακολουθήσει και ήδη γιορτάζουμε lsaquorsaquoπάντα πεπλήρωται φωτός ουρανός τε και γη και τα καταχθόνιαrsaquorsaquo Θα κάνουμε πράξη το lsaquorsaquoΑλλήλους περιπτυ-ξώμεθαrsquorsquoraquo

Όμως τονίζει laquoΑπέναντι στη φθορά ολόφωτη η Χάρη της Αναστάσεως Η Ανάσταση του Κυρίου η πράξη αυτή του Θεού μέσα στην Ιστορία άνοιξε τον δρόμο για την πλήρη υπέρβαση του θανάτου πνευματικού και βιολογικούraquo

Αναλυτικά το μήνυμα του μακαριοτάτου Αδελφοί μου και τέκνα μου εν Κυρίω αγαπητά Θανάτου εορτάζομεν νέκρωσιν Χριστός Ανέστη

Το κενό μνημείο το επίκεντρο των πόθων και της λατρείας μας διατρανώνει πάντα το πως ο θάνατος πατείται θανάτω

Ο Αναστάς Κύριος προβάλλει σε μια πρωτοφανή για την αν-θρωπότητα συνθήκη ως η απόλυτη ελπίδα την ίδια στιγμή ως η απόλυτη πρόκληση Εις laquoπτώσιν και ανάστασιν πολλώνraquo

Η εορτή των εορτών και πανήγυρις των πανηγύρεων μας βρί-σκει φέτος συνολικά τραυματισμένους Ταπεινωμένη η οικουμέ-νη από ένα αόρατο σωματίδιο αναγκάζεται σε απομόνωση των κοινωνιών Κλείνουν σύνορα

laquoΣυνοχή εθνών εν απορίαraquo Απόσταση και στις κοινωνικές μας σχέσεις και μέσα στα σπίτια μας Μετράμε πληγές δυστυχώς και απώλειες ζωών Κάποιοι λένε ότι ίσως πολλά πράγματα αλ-λάξουν για πάντα ότι όλα ξαναγράφονται από την αρχή

Ο μετανεωτερικός άνθρωπος ξεγυμνώνεται Είναι φανερό ότι με προίκα το ναρκισσισμό και τον αχαλίνωτο καταναλωτισμό

δεν έχουμε απαντήσεις στο πρόβλημα Τη λατρευτική μας ζωή την αισθανόμαστε βαθειά πληγωμένη

Απέναντι στη φθορά ολόφωτη η Χάρη της Αναστάσεως Η Ανάσταση του Κυρίου η πράξη αυτή του Θεού μέσα στην Ιστο-ρία άνοιξε το δρόμο για την πλήρη υπέρβαση του θανάτου πνευματικού και βιολογικού

Ο lsquoΑδης laquoβασιλεύει αλλrsquo ουκ αιωνίζειraquo Ο Αναστάς Θεάν-θρωπος φανερώνει τις άπειρες δυνατότητες που αποκτά η αν-θρώπινη φύση και όλοι μας κατά Χάρη

Η ανθρώπινη ευθύνη και αρετή η τιμιότητα laquoο μόνος τρόπος νrsaquo αντισταθούμε στην πανούκλαraquo όπως διαβάζουμε θαυμάσια

στη λογοτεχνία μπορούν πλέον να προσλάβουν την αξία της Βασιλείας του Θεού

Η ανθρώπινη αλληλεγγύη να γίνει θυσιαστική αγάπη προς τον αδελφό λατρεία προς τον Αναστάντα αγιότητα Μας δόθη-κε να καταστρέψουμε μαζί με το Χριστό τα κλείθρα του θανά-του

Το αναστημένο Σώμα του Χριστού φέρει όλη αυτή τη δωρεά Είναι πηγή αφθαρσίας φάρμακο αθανασίας Μας προτείνει ο Χριστός τον τύπον των ήλων για να πιστεύσουμε Κατάστικτος τοις μώλωψι και πανσθενουργός

Μας προσφέρεται για να κοινωνήσουμε όλοι με Αυτόν Ενώ-νει ευχαριστιακά τους laquoεκ του ενός άρτου και του ποτηρίου με-τέχονταςhellipεις ενός Πνεύματος Αγίου Κοινωνίανraquo Εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον

Η Χάρη της Αναστάσεως φαίνεται ότι θα αποτελεί πάντα πρόκληση laquoΑκούσαντες δε ανάστασιν νεκρών οι μεν εχλεύα-ζονraquo Ο Χριστός είναι ο αντιλεγόμενος

Εις laquoανάστασιν ζωήςraquo και εις laquoανάστασιν κρίσεωςraquo Και όμως η πνευματική μας παράδοση βεβαιώνει ότι αν θέλουμε είναι η μόνη πραγματική δυνατότητα της των πάντων ενώσεως

Αδελφοί μου και τέκνα μου εν Κυρίω αγαπητά Η Λατρεία μας φέτος τραυματίστηκε Η απορία ξεχειλίζει

Καθεύδει ο Χριστός Τα γεγονότα μοιάζουν αποκαλυπτικά Ας μείνουμε πιστοί μαθητές του Χριστού

Στη χαρά της Αναστάσεως που θα ακολουθήσει και ήδη γιορ-τάζουμε laquoπάντα πεπλήρωται φωτός ουρανός τε και γη και τα καταχθόνιαraquo Θα κάνουμε πράξη το laquoΑλλήλους περιπτυξώμε-θαraquo

Αδελφοί μου Ο Χριστός Ανέστη Σrsaquo αυτή τη δύσκολη συγκυρία με τις πρόσθετες για την πατρί-

δα μας δυσκολίες στα σύνορα ας έχουμε ελπίδα Χειροκροτούμε και προσευχόμαστε για όσους υπηρετούν εκεί

την πατρίδα και για όσους δίνουν τη μάχη της πανδημίας για-τρούς νοσηλευτές εργαζομένους στον Τομέα της Υγείας

Ο χαιρετισμός του Αναστάντος ας δονεί την ύπαρξή μας Αληθώς Ανέστη ο Κύριος

Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ

Πασχάλιο μήνυμα Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμου


ΠΑΣΧΑ 2020 5


ΠΑΣΧΑ 2020 6


ΠΑΣΧΑ 2020 7

Θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσινἍδου τήν καθαίρεσινἄλλης βιοτῆς τῆς αἰωνίου ἀπαρχήν καί σκιρτῶντεςὑμνοῦμεν τόν αἴτιον τόν μόνον εὐλογητόν τῶν πατέρωνΘεόν καί ὑπερένδοξον

(Τροπάριον Ζrsquo ὠδῆς κανόνοςἈναστάσεως Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ)

Ἐν χαρᾷ ἀνεκλαλήτῳ καί πεπληρωμένῃ καρ-δίαις καθαραῖς καί ἀρρυπώτοις χείλεσι φωναῖς ἀκαταπαύστοις καί αἰσίαις καί ἀλαλαγμοῖς σε-μνοῖς ἡ Ἐκκλησία βοᾷ καί διαλαλεῖ κατά τήν νύ-κτα τῆς Ἀναστάσεως καί καθrsquo ὅλην τήν Πασχά-λιον περίοδον τό laquoΧριστός ἀνέστη ἐκ νεκρῶν θανάτῳ θάνατον πατήσας καί τοῖς ἐν τοῖς μνή-μασι ζωήν χαρισάμενοςraquo Ἐν βεβαιότητι πίστεως τῷ Σταυρωθέντι καί ἐκ νεκρῶν Ἀναστάντι Κυ-ρίῳ Ἰησοῦ Χριστῷ καί ἐπrsquo ἐλπίδι Ἀναστάσεως ζωῆς αἰωνίου ἡ Ἐκκλησία ψάλλει laquoἈναστάσεως ἡμέρα καί λαμπρυνθῶμεν τῇ πανηγύρει καί ἀλ-λήλους περιπτυξώμεθα εἴπωμεν ἀδελφοί καί τοῖς μισοῦσιν ἡμᾶς συγχωρήσωμεν πάντα τῇ Ἀναστάσειraquo

Τό θαυμαστόν τοῦτο καί χαρμόσυνον ἄγγελ-μα τῆς νίκης τοῦ θανάτου εἶναι ὁ καρπός τῆς σταυρώσεως τοῦ Χριστοῦ καθότι laquoἰδού γάρ ἦλ-θε διά τοῦ σταυροῦ χαρά ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳraquo Ἡ νίκη τοῦ Χριστοῦ ἐπί τοῦ θανάτου ἦλθε διά τῆς θυσίας τοῦ σταυροῦ Αὐτοῦ Ὁ Χριστός ὁ Μο-νογενής Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ κατελθών εἰς τήν γῆν ἐκ τῶν κόλπων τοῦ Πατρός ἐναν-θρωπήσας ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου προσήνεγκεν Ἑαυτόν ἑκουσίως τῷ σταυρῷ ὡς ἱερεῖον ἄμωμον διά τήν ἄφεσιν τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν

Καθά προεῖπεν ὁ προφήτης Ἡσαΐας laquoὡς πρό-βατον ἐπί σφαγήν ἤχθη καί ὡς ἀμνός ἄμωμος ἐναντίον τοῦ κείροντος αὐτόν ἄφωνοςraquo καί ὡς δακτύλῳ Αὐτόν καθυπέδειξεν Ἰωάννης ὁ Βαπτι-στής εἰς τόν Ἰορδάνην κατεδείχθη ἐν τῷ σταυ-ρῶ laquoὁ ἁμνός τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμουraquo

Τό πλέον θαυμαστόν εἰς τό μυστήριον τοῦτο τό ὁποῖον καί δεικνύει τήν ὑπερβάλλουσαν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ πρός ἡμᾶς εἶναι ὡς καί ὁ ἀπόστολος τῶν ἐθνῶν λέγει ὅτι laquoἐν ᾦ μόλις ὐπέρ δικαίου τις ἀποθανεῖται Χριστός ὑπέρ ἡμῶν ἀπέθανε ἔτι ἀσθενῶν ἁμαρτωλῶν καί ἀσεβῶν ὄντων ἡμῶνraquo (Ρωμ 5 6-8) Ἀναμάρτη-τος ὤν ὁ Χριστός laquoΘεός ὤν ἀληθινός ἐκ Θεοῦ ἀληθινοῦraquo laquoἑαυτόν ἐκένωσε μορφήν δούλου λαβώνraquo (Φιλιπ 2 7) ἐταπείνωσεν Ἑαυτόν ἀνῆλθε ἑκουσίως ἐπί τοῦ σταυροῦ καί διά τοῦ ἀχράντου αἵματος Αὐτοῦ ldquoὁ πάντων χρεωλύτης ἀνθρώπων ἔσχισε τό χειρόγραφον καί ἔδωκε χάριν ὀφλημάτων ἀρχαίωνrdquo

Σαρκί παθών ὐπέρ ἡμῶν ὁ Χριστός καί τα-φείς κατῆλθεν εἰς τόν Ἅδην Ἐν τῇ ἀπληστίᾳ αὐτοῦ ὁ Ἅδης ἀνέμενε καί Τοῦτον τόν Υἱόν τοῦ Θεοῦ νά καταφάγῃ Διά τήν ταπείνωσιν ὅμως τῆς θυσίας Αὐτοῦ δέν ἠδυνήθη νά ἔχῃ ἰσχύν ἐπrsquo Αὐτοῦ Ἠπατήθη ὁ Ἅδης καί ἐπικράνθη Νομί-σας ὅτι ἐδέχθη θνητόν συνήντησε Θεόν Θεόν καί ἄνθρωπον τόν Θεάνθρωπον Ἰησοῦν Χρι-στόν ὁ Ὁποῖος τῇ δυνάμει τοῦ Πατρός καί τῇ ἰδίᾳ αὐτοφυεῖ Αὐτοῦ δυνάμει ἀνέστη ἐκ νε-κρῶν πρωτότοκος ἐκ τῶν νεκρῶν καί ὡδοποίη-σε πάσῃ σαρκί τήν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν Ἀνεζή-τησε καί εἰς τόν Ἅδην ὡς καί εἰς τήν γῆν τό ἀπο-λωλός πρόβατον ἐκήρυξε εἰς τόν Ἀδάμ καί τήν Εὔαν καί τούς ἀπογόνους αὐτῶν τό Εὐαγγέλιον τῆς μετανοίας καί σωτηρίας καί ὡς δεικνύει ἡ Ὀρθόδοξος εἰκών τῆς Ἀναστάσεως ἀνέσυρεν αὐτούς μετrsquo Αὐτοῦ εἰς τόν Παράδεισον Ἔκτοτε ἐν τῇ δυνάμει καί τῇ πίστει τῆς Ἀναστάσεως οἱ ἄνθρωποι ἀποθνήσκομεν σώματι μόνον ἀπο-δυόμεθα τό γήινον σκήνωμα ἡμῶν καθότι

laquoαἷμα καί σάρξ βασιλείαν Θεοῦ κληρονομῆσαι οὐ δύνανταιraquo (Αrsquo Κορ 15 50) καί συζῶμεν μετrsquo Αὐτοῦ ψυχῇ καί πνεύματι προσδοκῶντες ἀνά-στασιν νεκρῶν καί ζωήν τοῦ μέλλοντος αἰῶνος

Τοῦτο τό μυστήριον τῆς ἐκ νεκρῶν ἀναστά-σεως Αὐτοῦ ὁ Χριστός εἶχε προείπει εἰς τούς φί-λους μαθητάς Αὐτοῦ ἔτι ὤν μετrsquo αὐτῶν εἰς τήν γῆν μετά δέ τήν Ἀνάστασιν laquoπαρέστησεν Ἑαυ-τόν αὐτοῖς ζῶντα ἐν πολλοῖς τεκμηρίοιςraquo (Πράξ Αrsquo 3) εἰς πολλάς ἐμφανείας μετά τοῦ σώματος Αὐτοῦ τοῦ ἐσταυρωμένου ἐν τύποις τῶν ἥλων λελαμπρυσμένου καί δεδοξασμένου Διά τῶν αὐτοπτῶν μαθητῶν Αὐτοῦ παρέδωσε τό μυστή-ριον τοῦτο εἰς τό σῶμα Αὐτοῦ τήν Ἐκκλησίαν τήν ὁποίαν ἡδραίωσε διά τοῦ Παρακλήτου Πνεύματος τό ὁποῖον ἀναληφθείς εἰς οὐρανούς ἀπέστειλε παρά τοῦ Πατρός τήν Πεντηκοστήν ἀπό τῆς Ἀναστάσεως ἡμέραν

Ἔκτοτε ἡ Ἐκκλησία τῆς ὁποίας κατά τήν τοῦ Κυρίου ἀψευδῆ πρόρρησιν laquoπύλαι Ἅδου οὐ κα-τίσχυσουσιraquo (Ματθ 16 18) συνεχίζει τό ἔργον Αὐτοῦ εἰς τήν γῆν Κηρύττει τόν Χριστόν Ἐνα-θρωπήσαντα Σταυρωθέντα καἰ Ἀναστάντα καί βαπτίζει εἰς τό ὄνομα Αὐτοῦ τούς εἰς Αὐτόν πι-στεύοντας ἁγιάζει τούτους διά τῶν μυστηρίων αὐτῆς καί προσεύχεται ὑπέρ συνδιαλλαγῆς τῆς ἀνθρωπότητος καί ὑπέρ τῆς οἰκουμένης ὅλης Διrsquo ὅλων αὐτῆς τῶν δυνάμεων συμπαρίσταται εἰς τόν πάσχοντα ἄνθρωπον προσεύχεται τῷ ἰατρῷ τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων Κυρίῳ Ἰη-σοῦ Χριστῷ ὑπέρ παύσεως τῆς ἐνσκηψάσης τῇ οἰκουμένῃ λοιμικῆς θανατηφόρου νόσου θερα-πείας τῶν προσβεβλημένων καί ἐλέους Αὐτοῦ ἐπί τούς ἀνηλεῶς ὑπrsquo αὐτῆς θανατωθέντας ἐν τῇ βεβαιότητι ὅτι ὡς Ἐκεῖνος ldquoἐσταυρώθη ἐξ ἀσθενείας ἀλλά ζῇ ἐκ δυνάμεως Θεοῦ οὕτω καί ἡμεῖς εἰ καί ἀσθενοῦμεν ἐν Αὐτῷ ἀλλά καί ζη-σόμεθα σύν Αὐτῷ ἐκ δυνάμεως Θεοῦ (Βrsquo Κορ 13 4)

Προσευχήν ἔτι καί ὑπέρ ἑνότητος τῆς Ἑκκλη-σίας καί εἰρήνης τῆς Μέσης Ἀνατολῆς ἀναπέ-μπει ἡ Σιωνῖτις Μήτηρ τῶν Ἐκκλησιῶν κατά τήν λαμπροφόρον ἡμέραν τῆς Ἀναστάσεως ἀπό τοῦ ζωηφόρου μνήματος ἐν ᾧ ἐτάφη καί ἐξ οὗ ἀνέ-στη Χριστός καί εὔχεται εἰς τό ποίμνιον αὐτῆς εἰς τήν Ἁγίαν Γῆν καί ὅπου γῆς τήν δύναμιν καί τήν εὐλογίαν τοῦ Ἀναστάντος Ἰησοῦ Χριστοῦ

Χριστός ἀνέστη Ἐν τῇ Ἁγίᾳ Πόλει Ἱερουσαλήμ ΠΑΣΧΑ 2020Μετά Πατρικῶν εὐχῶν καί Πατριαρχικῶν

εὐλογιῶνΔιάπυρος πρός Κύριον εὐχέτης

ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΓrsquoΠατριάρχης Ἱεροσολύμων

Πασχάλιον Μήνυμα Πατριάρχη Ιεροσολύμων


ΠΑΣΧΑ 2020 8


ΠΑΣΧΑ 2020 9

Του Παντελεήμονα Λεβάκου

Κατά το laquoυπερευλογημένο Σάββατοraquo ο Ιησούς Χριστός κατεβαίνει στον Άδη

ώστε να μεταφέρει το μήνυμα της απολύτρω-σης στους απrsquo αιώνος νεκρούς Μία ημέρα χρειάστηκε ώστε ο Θάνατος ndash Διάβολος να κατατροπωθεί από τα Αγγελικά τάγματα (κα-τά τον άγιο Επιφάνειο Κύπρου) και ο Υιός του Ανθρώπου να κηρύξει το Ευαγγέλιο στις ψυ-χές όσων είχαν κοιμηθεί πριν από την έλευσή Του

Ο Χριστός βαδίζει στον Άδη για να ελευθε-ρώσει τον Αδάμ για τον οποίο έγινε Άνθρωπος και καταδέχθηκε να ανεβεί στον Σταυρό Αφού τον ελευθερώσει ξεκινά την μετάδοση του χαρ-μόσυνου μηνύματος στις ελεύθερες (πλέον) ψυχές Από τους νεκρούς υπήρξαν άλλοι που πίστεψαν και άλλοι που δεν ακολούθησαν τον Ιησού Χριστό Όσοι πίστεψαν κατά την Ανά- σταση μετέβησαν μαζί Του στον Παράδεισο Ο Αδάμ ελευθερώνεται και μαζί του ελευθερώνε-

ται σύμπασα η ανθρωπότητα Ο συναξαριστής σημειώνει ότι laquoΧριστὸς κατελθὼν πρὸς πύλην ᾍδου μόνος Λαβὼν ἀνῆλθε πολλὰ τῆς νίκης σκῦλα ndash Ο Χριστός κατέβηκε μόνος στην πύλη του Άδη Αφού έλαβε πολλά λάφυρα από την νίκη ανέβηκε (στον Ουρανό)raquo με άλλα λόγια ο Χριστός εθελούσια και όντας ο μοναδικός Θεός που έκανε τέτοια θυσία κατέβηκε στον Άδη Εκεί μετά από την νικηφόρα μάχη με τον Διά-βολο αναστήθηκε έχοντας ως λάφυρα της νί-κης τις πολλές ψυχές που έσωσε με το κήρυγμά Του

Ο Ρωμανός ο Μελωδός προσεγγίζει το γε-γονός της Ανάστασης του Κυρίου στο Κοντά-κιο της ημέρας με τον εξής τρόπο laquoΕἰ καὶ ἐν τάφῳ κατῆλθες ἀθάνατε ἀλλὰ τοῦ ᾍδου κα-θεῖλες τὴν δύναμιν καὶ ἀνέστης ὡς νικητής Χριστὲ ὁ Θεός γυναιξὶ Μυροφόροις φθεγξάμε-νος χαίρετε καὶ τοῖς σοῖς Ἀποστόλοις εἰρήνην δωρούμενος ὁ τοῖς πεσοῦσι παρέχων ἀνάστα-σιν ndash Αν και κατέβηκες στον τάφο Αθάνατε εκεί κατέλυσες την δύναμη του Άδη Αφού εσύ Χριστέ που είσαι ο Θεός μας έκανες αυτήν την πράξη αναστήθηκες ως Νικητής

Μετά την Ανάστασή Σου συνάντησες τις Μυροφόρες γυναίκες και τους απηύθυνες το laquoΧαίρετεraquo και παράλληλα δώρισες την ειρήνη Σου στους Αποστόλους ndash Εσύ που παρέχεις σε όλους τους πεσόντες (στην αμαρτία) την Ανά-στασηraquo Ο άγιος υμνογράφος περιγράφει την επίδραση του γεγονότος της Αναστάσεως σε τρία επίπεδα

Πρώτο επίπεδο είναι ο Άδης όπου ο Χριστός κατεβαίνει στο βασίλειο του Θανάτου και κα-ταλύει την δύναμη και την εξουσία του επάνω στους ανθρώπους Μετά την κατάλυση της φθοράς και την απελευθέρωση όσων ψυχών πί-στεψαν σε Αυτόν η ψυχή του Χριστού επιστρέ-φει στο ανθρώπινο Σώμα Του Από άψυχο και νεκρό το σώμα του Χριστού καθίσταται εκείνο το σώμα που θα λάβουμε όλοι μας κατά την κοινή Ανάσταση

Το δεύτερο επίπεδο είναι η συνάντηση του Αναστημένου Χριστού με τις γυναίκες (τις Μυ-ροφόρες) που Τον διακονούσαν αλλά και τους Αποστόλους Στις μεν Μυροφόρες γυναίκες απευθύνει το laquoΧαίρετεraquo ως απόδειξη ότι όντως η χαρά πρέπει να είναι μεγάλη και η ελπίδα εί-ναι πλέον πραγματικότητα Στους δε Αποστό-λους δωρίζει την ειρήνη Του δηλαδή την εκ Θεού ειρήνη που φώλιασε στις καρδιές τους για την εκπλήρωση της αποστολής τους στα Έθνη Το τρίτο επίπεδο είναι σύμπασα η ανθρωπότη-τα Ο Χριστός χαρίζει σε όλους τους αμαρτω-λούς ανθρώπους την Ανάσταση και τη δυνατό-τητα της ελπίδας ότι αν και αμαρτωλοί και έχο-ντας επίγνωση των παθών μας μπορούμε να καταστούμε μέτοχοι της αιώνιας ζωής

Η Ανάσταση του Κυρίου συντελείται τις πο-λύ πρωινές ώρες της Κυριακής όταν οι φύλακες του τάφου είχαν πέσει σε βαθύ ύπνο και οι Μυ-ροφόρες κίνησαν για να φτάσουν στον τάφο laquoΤὸν πρὸ ἡλίου Ἥλιον δύναντα ποτὲ ἐν τάφῳ προέφθασαν πρὸς ὄρθρον ἐκζητοῦσαι ὡς ἡμέραν Μυροφόροι κόραι καὶ πρὸς ἀλλήλας ἐβόων Ὦ φίλαι δεῦτε τοῖς ἀρώμασιν ὑπαλεί-ψωμεν σῶμα ζωηφόρον καὶ τεθαμμένον σάρκα ἀνιστῶσαν τὸν παραπεσόντα Ἀδὰμ κείμενον ἐν τῷ μνήματι ἄγωμεν σπεύσωμεν ὥσπερ οἱ Μάγοι καὶ προσκυνήσωμεν καὶ προσκομίσω-μεν τὰ μύρα ὡς δῶρα τῷ μὴ ἐν σπαργάνοις ἀλλrsquo ἐν σινδόνι ἐνειλημένῳ καὶ κλαύσωμεν καὶ κράξωμεν Ὦ Δέσποτα ἐξεγέρθητι ὁ τοῖς πε-σοῦσι παρέχων ἀνάστασιν ndash Τον (νοητό) Ήλιο ο οποίος προϋπήρχε πριν από τον (πλανήτη) ήλιο και καταδέχθηκε να βρεθεί στον τάφο οι κόρες Μυροφόρες κίνησαν το χάραγμα (όρ-θρος) της ημέρας εκείνης για να Τον αναζητή-σουν (και να Τον αλείψουν) με μύρα λέγοντας

laquoΗ Ανάσταση των πεσόντωνraquoΚυριακή του Πάσχα 19 Απριλίου 2020 bull Easter Sunday April 19 2020 GreekNews

ΠΑΣΧΑ 2020 10

μεταξύ τους Φίλες ας πάμε να αλεί-ψουμε με αρώματα το θαμμένο Σώμα που παρέχει την Ζωή την σάρκα που ανέστησε τον πεσόντα στην αμαρτία Αδάμ και που τώρα βρίσκεται στο μνήμα Ας πάμε ας τρέξουμε όπως οι Μάγοι να προσκυνήσουμε και να προσκομίσουμε τα μύρα ως δώρα σε Αυτόν που δεν είναι τυλιγμένος στα σπάργανα αλλά στη σινδόνα Και αφού το κάνουμε αυτό θα θρηνήσου-με και θα αναφωνήσουμε Ω Δέσποτα σήκω από τους νεκρούς Εσύ που πα-ρέχεις σε όλους τους πεπτωκότες (στην αμαρτία) την Ανάστασηraquo

Παρακολουθούμε λοιπόν τον διά-λογο των Μυροφόρων μεταξύ τους κατά την μετάβασή τους στο μνημείο τις πολύ πρωινές ώρες της Κυριακής Συζητούν μεταξύ τους για το Σώμα που πρόκειται να αλείψουν με μύρα Η συζήτηση ωθεί τις Μυροφόρες να παραλληλίσουν τους εαυτούς τους με τους τρεις Μάγους που οδηγήθηκαν στην φάτνη της Βηθλεέμ για να προ-σκυνήσουν τον νεογέννητο laquoΒασι-λέα των Βασιλέωνraquo Αλλά υπάρχουν ορισμένες διαφορές

Οι Μυροφόρες πορεύονται για να συναντήσουν το Σώμα που χάρισε την ζωή να είναι θαμμένο σε ένα μνή-μα Την σάρκα η οποία θα αναστήσει τον Αδάμ (τον άνθρωπο) που έπεσε λόγω των αμαρτιών του να βρίσκε-ται τοποθετημένη σε ένα τάφο Με-ταξύ τους οι Μυροφόρες έχοντας επίγνωση του μεγαλείου της στιγμής παρακινούν εαυτούς να τρέξουν Να προσέλθουν με ταπείνωση φέροντας όπως ακριβώς οι Μάγοι στην γέννη-

ση όχι δώρα πολύτιμα αλλά νεκρικά μύρα Ο Χριστός δεν είναι τυλιγμέ-νος ως νεογέννητο βρέφος μέσα σε σπάργανα Αντίθετα είναι ως νεκρός τυλιγμένος μέσα σε ένα σεντόνι Αφού ολοκληρώσουν την επάλειψη του νεκρού σώματος θα αναφωνή-σουν προς Αυτόν να εγερθεί καθώς είναι Εκείνος που παρέχει την Ανά-σταση

Η σκέψη μας μεταφέρεται στην βυζαντινή απεικόνιση της Γεννήσε-ως Στην εικόνα αυτή ο νεογέννητος

Χριστός είναι τυλιγμένος στα σπάρ-γανα και τοποθετημένος σε τάφο και όχι σε παχνί Επομένως η απεικόνιση αυτή μας βοηθά να εννοήσουμε ότι ο Υιός του Θεού γίνεται Υιός του Αν-θρώπου πεθαίνει και εμείς μεταβαί-νουμε (μαζί Του) από την σκλαβιά του Θανάτου στην ελευθερία της Ανάστασης

laquoΤῇ ἁγίᾳ καὶ μεγάλῃ Κυριακῇ τοῦ Πάσχα αὐτὴν τὴν ζωηφόρον Ἀνά-στασιν ἑορτάζομεν τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χρι-

στοῦraquo Η ευσύνοπτη απόδοση του περιεχομένου της εορτής αποτελεί τον θεμέλιο λίθο της χριστιανικής πί-στης Είναι η βάση της Εκκλησίας εί-ναι η τρανή απόδειξη ότι ο Χριστός με τη θυσία Του χαρίζει την ζωή Εί-ναι η ένδειξη ότι ο Χριστός όπως ακριβώς ανέστησε τον Εαυτό Του θα αναστήσει όλους εμάς κατά την κοι-νή Ανάσταση Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης εννοώντας τον πανηγυρικό χαρακτήρα του γεγονότος μας προ-τρέπει στα εξής laquoΕπευφημείστε σή-μερα Αυτόν που σήκωσε το βάρος

των αμαρτιών του ανθρώπου Επευ-φημείστε σήμερα τον Λόγο του Θεού που έλεγξε την κοσμική σοφία που επικύρωσε τα λόγια των προφητών που ένωσε τους Αποστόλους ίδρυσε την Εκκλησία σκεπάζοντάς την με την χάρη του Αγίου Πνεύματος Μέ-σα από την Ανάσταση εμείς που κά-ποτε ήμασταν απομακρυσμένοι από την γνώση περί του Θεού μέσα από την Έγερσή Του μπορούμε (πλέον) να κατανοήσουμε τα θαυμάσια του Θεούraquo

Η Ανάσταση του Θεανθρώπου εάν εμείς το θελήσουμε μπορεί να κατα-στεί οδοδείκτης και ασφαλής πλοη-γός στην πορεία για τη θέωσή μας Η Ανάσταση του Υιού και Λόγου του Θεού δεν είναι μια συγκινητική ιστο-ρία του παρελθόντος Είναι η πορεία της ανθρωπότητας από την φθορά στην αφθαρσία Η Ανάσταση δεν υπάρχει εάν δεν προηγηθεί ο Σταυ-ρός Ο Κύριος μας διδάσκει με το πα-ράδειγμά Του ότι εάν και εμείς σταυ-ρώσουμε τα αμαρτήματά μας τότε θα μπορέσουμε να αξιωθούμε της Ανάστασης

Η Ανάσταση είναι η πορεία για την οποία ήρθαμε στον κόσμο αυτό Με ταπείνωση απέναντι στον Αναστά-ντα Θεό με επίγνωση για την αμαρ-τωλότητά μας με θάρρος και ελπίδα ότι θα αξιωθούμε της τρυφής του Πα-ραδείσου ας ομολογήσουμε laquoΑὐτῷ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνωνraquo Ἀμήν

Θεολόγος ΜΑ Ιστορικής Θεολογίας ndash Εκκλησιαστικής

Ιστορίας ΕΚΠΑ


ΠΑΣΧΑ 2020 11

Της Π Γιούλτση

Τα αναγνώσματα από την Παλαιά Δια-θήκη που προεικονίζουν την Ανάσταση

διάβασαν το πρωί στις εκκλησίες οι ιερείς λα-μπροφορεμένοι σε κλίμα αναστάσιμο και χα-ρούμενο Στην Πρώτη Ανάσταση η ευαγγελι-κή περικοπή αναφέρθηκε στον κενό τάφο την παρουσία του αγγέλου και κυρίως τη διαβε-βαίωση του Χριστού στους μαθητές ότι θα εί-ναι μαζί μας μέχρι το τέλος της ιστορίας τη συντέλεια δηλαδή των αιώνων Την πορεία από την Πρώτη Ανάσταση το πρωί του Μεγά-λου Σαββάτου ως τη μυσταγωγική ακολουθία της Αναστάσεως περιγράφει στο ΑΠΕ ndash ΜΠΕ ο καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Αρι-στοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Μιχαήλ Τρίτος

Μιλά για τη γιορτή που δεν αποτελεί απλώς όπως λέει μια μεταφορά της παράδοσης αλλά ανταποκρίνεται στον βαθύτερο ψυχισμό του πι-στού Εξηγεί τους συμβολισμούς που κρύβουν οι λαμπάδες οι θόρυβοι χαράς που γίνονται όταν ψάλλεται το laquoΧριστός Ανέστηraquo το Ανα-στάσιμο Φως και τα κόκκινα αυγά Παρουσιά-ζει άλλωστε λιγότερο γνωστά έθιμα όπως η διατήρηση των κεριών ως φυλακτά η λιτανεία και ο χορός της Αναστάσεως και το τάμα που κάνουν οι οικογένειες για να πλειοδοτήσουν στην εκκλησία και να πάρουν μαζί τους την ει-κόνα της Αναστάσεως ή την ελληνική σημαία

laquoΗ Ανάσταση του Χριστού αποτελεί το με-γαλύτερο γεγονός στην ιστορία του κόσμου Κάθε αλήθεια του Χριστιανισμού θεμελιώνεται στην Ανάσταση και το παν εξαρτάται από αυ-τήν Η Ανάσταση είναι ο ακρογωνιαίος λίθος

πάνω στον οποίο στηρίζεται ο Χριστιανισμός το επίκεντρο της πίστεως και της ζωής μας ο άξονας περιστροφής του μεταμορφωμένου κό-σμου που είναι ταυτόχρονα ιστορικό υπαρξια-κό εσχατολογικό γεγονός αλλά και μια πραγ-ματικότητα που δέθηκε άμεσα με τη βιοθεωρία και την απαντοχή του ελληνικού λαούraquo σημει-ώνει χαρακτηριστικά

Για το μήνυμα της Πρώτης Ανάστασης τονί-ζει ότι πρόκειται για laquoμια διαβεβαίωση που στη-ρίζει τη ζωή μας καθώς έχουμε απογοητευθεί από τα πολιτικά συστήματα τις κοινωνικές θε-ωρίες τις διάφορες θεωρίες και ζητάμε να βρούμε ένα στήριγμα Αυτό το στήριγμα είναι η

πίστη στον Αναστάντα Χριστό και τη χαρά της Αναστάσεωςraquo

Φτάνοντας στην πανηγυρική νυχτερινή ακο-λουθία της Αναστάσεως όπως αναφέρει οι χα-ρούμενες αναστάσιμες λαμπάδες σε συνδυα-σμό με το γενικότερο εορταστικό κλίμα δίνουν έναν ξεχωριστό εορταστικό τόνο από τον οποίο εμπνεύστηκαν οι μεγάλοι ποιητές και λογοτέ-χνες Οι θόρυβοι χαράς που γίνονται όταν ψέλ-νεται το laquoΧριστός Ανέστηraquo κρότοι πυροβολι-σμοί σπάσιμο αγγείων έχουν πολλές εξηγήσεις όπως παρατηρεί ο καθηγητής της λαογραφίας Δημήτριος Λουκάτος Πρώτον συμβολίζουν τη χαρά για τη νίκη και το θρίαμβο της ζωής πάνω

στο θάνατο δεύτερον σύμφωνα με τη λαϊκή αντίληψη όλοι οι εχθροί του Χριστού και όλα τα κακά πνεύματα που φθονούν την Ανάσταση χρειάζονται διώξιμο και κυνηγητό και τρίτον υπάρχει ο εθνικός λόγος της μακροχρόνιας ελ-πίδας και χαράς των σκλαβωμένων Χριστιανών για την ανάσταση του γένους

Ένα άλλο χαρακτηριστικό στοιχείο της μεγά-λης αυτής ημέρας είναι το Αναστάσιμο φως Η μεταφορά του στο σπίτι μετά την νυχτερινή Θεία Λειτουργία σημαίνει τη μετάδοση της ευ-λογίας της Αναστάσεως Με το αναστάσιμο φως οι Έλληνες σταυρώνουν το ανώφλι της πόρτας ανάβουν το καντήλι και στη συνέχεια το μεταφέρουν στους στάβλους και τα ζώα για να ευλογηθούν και εκείνα από το φως της Ανα-στάσεως

laquoΠρέπει να σημειωθεί ότι το Αναστάσιμο φως παραμένει άσβεστο μέχρι την ημέρα της Αναλήψεως Τα λαμπροκέρια του Πάσχα χρησι-μοποιούνταν από το λαό μας ως φυλακτά για το βάσκαμα το χαλάζι τους κεραυνούς τις τρι-κυμίες και γενικά για την αποτροπή όλων των κακώνraquo τονίζει ο κ Τρίτος Παράλληλα αναφέ-ρει ότι εθνική συνήθεια που χρονολογείται από τα βυζαντινά χρόνια είναι το πασχαλινό αρνί που ψήνεται στη σούβλα Στο έθιμο αυτό βλέπει κανείς πέρα από το σχετικό ιουδαϊκό έθιμο την εφαρμογή σχετικού χωρίου του Αποστόλου Παύλου laquoκαι γαρ το Πάσχα ημών υπέρ ημών αι-τήθη Χριστόςraquo (αrsquo Κορινθίους Ε7)

Άλλο έθιμο του Πάσχα είναι τα κόκκινα αυ-γά Πρόκειται για μια παράδοση που συμβολί-ζει τη νίκη της ζωής πάνω στο θάνατο Με το τσούγκρισμα των αυγών υποδηλώνεται η έγερ-ση του Χριστού της αληθινής ζωής από το θά-

Από την Πρώτη Ανάσταση στη μυσταγωγική νυχτερινή ακολουθία της ΑναστάσεωςΚυριακή του Πάσχα 19 Απριλίου 2020 bull Easter Sunday April 19 2020 GreekNews

ΠΑΣΧΑ 2020 12

νατο Ακόμη και ο φλοιός από τα κόκκινα αυγά χρησιμοποιείται στην ύπαιθρο για την γονιμό-τητα των αγρών

Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα τελεί-ται η δεύτερη ανάσταση ή ο Εσπερινός της αγά-πης laquoΟνομάζεται αγάπη γιατί οι χριστιανοί συγχωρούν ο ένας τον άλλον και ανταλλάσ-σουν τον ασπασμό της αγάπης και το συγχωρή-σωμεν πάντα τη Αναστάσει Επίσης στη διάρ-κεια του ίδιου εσπερινού γίνεται και η ανταλλα-γή των στασιδίων Σε άλλα μέρη οι χριστιανοί κάθονται σε κοινά τραπέζια κατά το πρότυπο των πρωτοχριστιανιών αγαπώνraquo επισημαίνει

Όπως άλλωστε σημειώνει συνοδευτικά έθι-μα του εσπερινού της αγάπης είναι η λιτανεία

της Αναστάσεως και ο χορός Η λιτανεία γίνε-ται πριν ή μετά το τέλος του Εσπερινού Προη-γούνται το λάβαρο με την εικόνα της Αναστά-σεως και η ελληνική σημαία για τα οποία χρει-άζεται να πλειοδοτήσει κανείς σε χρηματική προσφορά προκειμένου να τα πάρει στα χέρια του Αυτό γίνεται ακόμη και σήμερα σε διάφο-ρες περιοχές της Ελλάδας Είναι ένα τάμα που το κάνει μια οικογένεια για να πάρει ή την εικό-να της Αναστάσεως ή τη σημαία

Ο μεγαλόπρεπος και επιβλητικός χορός του Πάσχα γίνεται μπροστά ή γύρω από την Εκ-κλησία με τραγούδια προσαρμοσμένα στην ιε-ρότητα της ημέρας με βήματα αργά και σοβα-ρά με την τοπική στολή με τάξη και κοινωνική

ιεραρχία και με τη συμμετοχή συχνότατα του παπά

Ο καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης μιλά τέλος για τη σχέση του Πάσχα με τον Ελ-ληνισμό καθώς όπως λέει laquoστις δύσκολες ώρες της δοκιμασίας του το έθνος μας έβλεπε στη γιορτή της Αναστάσεως του Χριστού την πε-ποίθηση για την αναγέννηση και την άνοδό του στο φωςraquo Στα σκληρά χρόνια της Τουρκοκρα-τίας άλλωστε η ευχή ήταν laquoΧριστός Ανέστη και η Ελλάς Ανέστηraquo Ο Ελληνισμός συνταύτι-ζε το Πάσχα με την ελπίδα την επιβίωση την ελευθερία και τη χαρά της ζωής Ιδιαίτερα ο νέ-ος ελληνισμός διαμορφώθηκε με άξονα της ιδέ-ας της Αναστάσεως του Γένους

laquoΣτις ονομασίες του Πάσχα περιλαμβάνο-νται εκτός από τη Λαμπρή ή Λαμπρά και η Πασχαλιά ή Μεγάλη Πασχαλιά ή καλός λό-γος Στο μεγαλειώδες και ειδυλλιακό Ελληνικό Πάσχα συμβάλλουν ακόμη και οι ανοιξιάτικες κλιματολογικές συνθήκες αφού το Πάσχα συ-μπίπτει με την άνοιξη κατά την οποία η φύση ανασταίνεται στην καινούρια της ζωή Επί 40 ολόκληρες ημέρες αντικαθίσταται κάθε άλλος κοινωνικός χαιρετισμός με το lsaquoΧριστός Ανέ-στηrsaquo lsaquoΑληθώς Ανέστηrsaquo Επίσης στις λαϊκές μά-ζες κυριαρχεί η δοξασία για την έξοδο των ψυ-χών από τον Άδη στο χρονικό διάστημα από την Ανάσταση μέχρι την Πεντηκοστήraquo υπο-γραμμίζει με νόημα

Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ

Από την Πρώτη Ανάσταση στη μυσταγωγική νυχτερινή ακολουθία της ΑναστάσεωςGreekNews Κυριακή του Πάσχα 19 Απριλίου 2020 bull Easter Sunday April 19 2020

ΠΑΣΧΑ 2020 13


ΠΑΣΧΑ 2020 14


ΠΑΣΧΑ 2020 15

Λαμία- Του Γ Παλαμιώτη

Το ψήσιμο του αρνιού και το τελετουργι-κό για την προετοιμασία του είναι κάτι

ξεχωριστό αφού ακριβώς για τη Ρούμελη το Πάσχα είναι στοιχείο από το DNA μιας ολό-κληρης περιοχής Απrsaquo όποιο ρουμελιώτικο σο-κάκι και να περάσεις τις μέρες του Πάσχα θα υπάρχει μια παρέα να σε περιμένει

Απrsquo άκρη σrsquo άκρη στη Ρούμελη ακόμα και σε χωριά με λιγοστούς κατοίκους τις Άγιες ημέ-

ρες της Πασχαλιάς αποκτούν ζωή Ξεχασμένες γωνιές laquoχτυπημένεςraquo από την παλιά η την και-νούργια μετανάστευση ανασαίνουν και πάλι Άλλωστε η κρίση των τελευταίων ετών έχει αναγκάσει πολλούς από τους κατοίκους που προτιμούσαν την πασχαλιά να την περάσουν σε άλλα μέρη να επανέρχονται και πάλι στα πατρι-κά τους σπίτια στις γειτονιές στα χωριά τους Άρχισαν να ζωντανεύουν και πάλι οι παραδό-σεις οι οποίες σε κάθε περίπτωση δεν σταμα-τούν ούτε στο άναμμα της φωτιάς και στο σού-βλισμα του αρνιού ούτε ακόμα-ακόμα στο λάκ-κο αλλά αντίθετα ζωντανεύουν συνεχώς όλο και περισσότερα ξεχωριστά Πασχαλινά δρώμε-να που είναι ταυτότητα διαχρονική για κάθε περιοχή

Αν και σύμφωνα με την Ορθόδοξη εκκλη-σία η Πρώτη Ανάσταση γιορτάζεται το πρωί του Μ Σαββάτου οι περισσότεροι συνεχίζουν τη νηστεία μέχρι τις 12 τα μεσάνυχτα όταν ανάβουμε τις λαμπάδες μας με το Άγιο Φως και το μεταφέρουμε στο σπίτι για να φέρουμε τύχη

Το βράδυ μετά την Ανάσταση στη Ρούμε-λη οι οικογένειες ετοιμάζουν το κοκορέτσι και τη σούβλα με το αρνί ή το κατσίκι που θα ψή-σουν την επόμενη το πρωί και τρώνε την πα-

τροπαράδοτη μαγειρίτσα και τσουγκρίζουν τα κόκκινα αυγά που έχουν βάψει από τη Μ Πέ-μπτη

Η μαγειρίτσα είναι παραδοσιακή σούπα και αποτελεί το πρώτο πιάτο που περιέχει κρέας μετά τη νηστεία της Σαρακοστής Μαγειρεύε-ται με λαχανικά άνηθο τα εντόσθια του αρνιού και ρύζι Φτιαγμένη κυρίως με χορταρικά η μα-γειρίτσα είναι ότι πρέπει για το στομάχι που απείχε τόσες μέρες από το κρέας Πολλοί μάλι-στα ψήνουν στον φούρνο και γαρδούμπες ή κατσικάκι με πατάτες για μεγαλύτερη ποικιλία γεύσεων

Στα μέσα της δεκαετίας του 1980 το Ρουμε-λιώτικο Πάσχα ήταν η κορυφαία από τις εκδη-λώσεις που οργανώνονταν ανήμερα το Πάσχα στη Λαμία

Στο λόφο του Αγίου Λουκά μέσα στα πεύ-κα είχαν καθορισμένο ραντεβού χιλιάδες κάτοι-κοι της Λαμίας αλλά και οι επισκέπτες της πό-λης Εκεί προσφέρονταν εκτός από δωρεάν αρ-νί ψητό σε όλους κρασί και μουσική Μια πόλη ενώνονταν κάθε Πάσχα και για πολλά χρόνια σε μία μεγάλη παρέα με εκατοντάδες αρνιά να θυσιάζονται για τους επισκέπτες Όμως στα μέ-σα της δεκαετίας του 1990 αυτό το παραδοσια-κό αντάμωμα ανήμερα που Πάσχα όπου η πόλη γίνονταν μία παρέα θυσιάστηκε στον εκσυγ-χρονισμό

Απέτυχαν δε και άλλες απόπειρες να ζω-ντανέψει σε διάφορα άλλα σημεία της Λαμίας Έμεινε άρρηκτα δεμένο με τις συνήθειες των απλών πολιτών στους δρόμους τα σοκάκια και τις αλάνες της πόλης

Η Ρούμελη με το Πάσχα και τα έθιμα που

το συνοδεύουν είναι ένας προορισμός με ιδιαί-τερα έντονο ελληνικό χρώμα βαθιές ρίζες μέσα στο χρόνο και με άρωμα παράδοσης

Οι μεγάλες παρέες το αρνί στη σούβλα και η διασκέδαση είναι στοιχεία που θα βρει ο κάθε επισκέπτης σε κάθε χωριό της Ρούμελης και μα-ζί και την Ρουμελιώτικη φιλοξενία Τα Πασχα-λινά έθιμα στη Ρούμελη έλκουν την καταγωγή τους από τον περασμένο αιώνα και όχι μόνο δεν ξεθωριάζουν με το πέρασμα του χρόνου αλλά ζωντανεύουν όλο και περισσότερο καθώς οι νεότερες γενιές συμμετέχουν με ιδιαίτερο με-ράκι και κέφι τόσο στην προετοιμασία του laquoλάκκουraquoτης φωτιάς και στο σούβλισμα όσο και στο πασχαλινό γλέντι που ακολουθεί

Συνάντηση επιταφίων Μεγαλοβδόμαδο στην Λαμία και ειδικά την

Μεγάλη Παρασκευή ξεχωρίζει η περιφορά και κυρίως τη συνάντηση των Επιταφίων στην Πλατεία Πάρκου της πόλης με τη συμμετοχή της Φιλαρμονικής και χιλιάδων κατοίκων και επισκεπτών ενώ μετά το τέλος της περιφοράς των επιταφίων επικρατεί το αδιαχώρητο στα μεζεδοπωλεία με τα σαρακοστιανά μέσα και έξω από την πόλη της Λαμίας

Αρκίτσα Τη Δευτέρα του Πάσχα πραγματοποιείται

το έθιμο της Ρωμάνας όπου αναβιώνει ο πολι-τιστικός σύλλογος Γυναίκες με τοπικές ενδυ-μασίες τραγουδώντας το τραγούδι της Ρωμά-νας συγκεντρώνουν χρήματα και υλικά για να φτιάξουν παραδοσιακές πίτες Το ίδιο απόγευ-μα στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου υπό τους ήχους παραδοσιακής μουσικής προσφέρουν τις πίτες που ετοίμασαν και γίνεται ένα κλασικό γλέντι με χορό και κρασί

Έθιμα και παραδόσεις της Ρούμελης Κυριακή του Πάσχα 19 Απριλίου 2020 bull Easter Sunday April 19 2020 GreekNews

ΠΑΣΧΑ 2020 16

Αράχωβα Η ιδανική λύση για όσους θέλουν να συν-

δυάσουν μικρή απόσταση κοσμοπολίτικα στέ-κια και παράδοση

Στην Αράχωβα ανήμερα του Πάσχα ξεκινά-ει η περιφορά της Εικόνας του Αγίου Γεωργίου την οποία συνοδεύουν περί τα 500 άτομα ντυ-μένα με παραδοσιακές φορεσιές Την επομένη πραγματοποιείται αγώνας δρόμου των γερό-ντων (ανηφορικός δρόμος) οι οποίοι ξεκινούν από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και φτά-νουν στον λόφο

Ακολουθούν χορευτικά συγκροτήματα και το απόγευμα χορεύουν γυναικείοι χορευτικοί σύλλογοι Οι εκδηλώσεις συνεχίζονται με κλέ-φτικα αγωνίσματα της το σήκωμα της πέτρας

Αμφίκλεια Φθιώτιδας Στην Αμφίκλεια δεν ψήνει ο καθένας μόνος

το αρνί του αλλά όλη η γειτονιά μαζί Έτσι συ-ντηρούν μια παράδοση ετών αλλά και γενεών Καθιερωμένος τόπος συνάντησης Στις γειτο-νιές και τα σταυροδρόμια της Αμφίκλειας βλέ-πεις να ψήνονται 10-15 ίσως και περισσότερα

αρνιά στη σειρά Ταυτόχρονα οι νοικοκυρές μαγειρεύουν τα συκωτάκια και τα έντερα από τα αρνιά και τα σερβίρουν σε όλη τη γειτονιά μαζί με κόκκινα αυγά Πριν από το τέλος του ψησίματος όλοι μαζί λένε το laquoΧριστός Ανέστηraquo και πριν ο καθένας πάρει τον δρόμο για το γιορτινό τραπέζι του σπιτιού του θα πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί το γλέντι στην παρέα έστω και αν θυσιάσουν μία πλάτη από το αρνί ή κάποιες φορές και περισσότερο Μάλιστα πολ-λές από τις παρέες που έχουν ριζώσει διαχρονι-κά φροντίζουν να εξασφαλίσουν ρεφενέ ένα μι-κρό αρνί για να βγει από την φωτιά πρώτο να το θυσιάσουν στο γλέντι της παρέας

Λιβαδειά Την Κυριακή του Πάσχα η Λιβαδειά είναι

σκεπασμένη από ένα σύννεφο καπνού και η laquoτσίκναraquo απλώνεται και πέρα από την πόλη και καθrsaquo όλη τη διάρκεια της ημέρας Οι κάτοικοι της πόλης μένουν σχεδόν άγρυπνοι για να φτιάξουν τον laquoλάκκοraquo και πριν ακόμη ξημερώ-σει έχουν ετοιμάσει το σημείο και τον σωρό με τα κλαδιά Ο μεγαλύτερος της οικογένειας ή

της παρέας κάνει τον σταυρό του και ανάβει τη φωτιά με τη λαμπάδα της Αναστάσεως

Με αρκετή υπομονή ραντίσματα νερού και χτυπήματα στα φλεγόμενα κλαδιά η θράκα ετοιμάζεται και μπαίνουν επάνω τα αρνιά Το ψήσιμο και το γλέντι κρατούν μέχρι αργά το απόγευμα συνοδεία τοπικής μουσικής και φυ-σικά άφθονου κρασιού Στον δημοτικό laquoλάκ-κοraquo που στήνεται στην περιοχή της Κρύας προσφέρονται δωρεάν σουβλιστό αρνί μεζέδες και κρασί στους επισκέπτες και στους παρευρι-σκομένους ενώ συμμετέχουν παραδοσιακά χο-ρευτικά συγκροτήματα

Καρπενήσι Το παραδοσιακό πασχαλινό έθιμο που έχει

τις ρίζες του στον περασμένο αιώνα όχι μόνο παραμένει αναλλοίωτο αλλά με το πέρασμα των χρόνων εμπλουτίζεται καθώς οι νεότερες γενιές συμμετέχουν στα πασχαλινά δρώμενα με ιδιαίτερο κέφι και μεράκι

Το Μεγάλο Σάββατο η Ανάσταση του Θε-ανθρώπου γιορτάζεται με τη ρίψη βεγγαλικών και το μοίρασμα κόκκινων αυγών από τον δή-

μο σε κατοίκους και επισκέπτες Ξημερώνοντας η Κυριακή του Πάσχα το

Καρπενήσι κυριολεκτικά καλύπτεται από τον καπνό εκατοντάδων λάκκων στις γειτονιές της πόλης στους οποίους οι κάτοικοι καίνε κλημα-ταριές Δίπλα στους λάκκους στήνονται οι σού-βλες για το ψήσιμο του οβελία και το γλέντι με άφθονο φαγητό ποτό χορούς και τραγούδια διαρκεί μέχρι αργά το βράδυ

Άμφισσα Στην Άμφισσα πάλι έχουν τα laquoΔάκρυα της

Παναγιάςraquo Το μεσημέρι της Μεγάλης Παρα-σκευής όλη η Άμφισσα συναντιέται σε καφε-νεία μεζεδοπωλεία και εστιατόρια για να κατα-ναλώσει σαρακοστιανά χωρίς λάδι και μεγάλες ποσότητες τσίπουρου και ούζου που είναι τα εν λόγω δάκρυα

Αμυγδαλιά Δωρίδας Στην Αμυγδαλιά Δωρίδας την Κυριακή του

Συνέχεια στη σελίδα 18


ΠΑΣΧΑ 2020 17

Πάσχα όταν βγαίνουν στο προαύλιο της Εκ-κλησίας πιάνονται σε χορό οι άντρες μόνο και κυρίως οι μεγαλύτεροι Τον χορό παλιά ξεκι-νούσε πρώτα ο παπάς τραγουδώντας το τρα-γούδι laquoΣαράντα δυο Τουρκόπουλαraquo και φέρ-νουν γύρω την εκκλησία τρεις φορές και μετά ξεκινούν χορεύοντας και κατεβαίνουν στην πλατεία

Υπάτη Οι εκδηλώσεις το Πάσχα έχουν ως επίκε-

ντρο το προαύλιο του ναού του Αγίου Νικολά-ου όπου κάθε χρόνο συγκεντρώνονται ντόπιοι και ξένοι για να χορέψουν στους ρυθμούς της ελληνικής δημοτικής παράδοσης

Στην Υπάτη το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα μετά την Αγάπη ξεκινούν εκδηλώσεις με έθιμα που χάνεται στα βάθη του παρελθόντος ενώ στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγ Νικο-λάου ο παπάς σέρνει τον αναστάσιμο χορό

ψάλλοντας το laquoΧριστός Ανέστηraquo Κάθε χρόνο αυτή την ημέρα σύσσωμος ο λαός της Υπάτης αλλά και της ευρύτερης περιοχής αναβιώνει και κρατάει ζωντανό το πανάρχαιο αυτό έθιμο Ακολουθεί λαϊκό πανηγύρι στην πλατεία με άφθονο κρασί και ντόπια ψητά

Την δεύτερη ημέρα του Πάσχα στα Λουτρά Υπάτης χορεύεται ένας ιδιαίτερος χορός που έρχεται κατευθείαν από την τοπική παράδοση ο laquoκλειστόςraquo χορός έχει τις ρίζες του στο Νεο-χώρι Υπάτης

Οι εορταστικές εκδηλώσεις συνεχίζονται για δύο ακόμη ημέρες την Τρίτη του Πάσχα στην Αγία Παρασκευή του χωριού Μεξιάτες όπου στήνεται διπλός γυριστός χορός που έχει παράδοση από την Τουρκοκρατία

Την Τετάρτη μετά το Πάσχα έχουμε την με-γάλη πορεία των αντρών του χωριού της Υπά-της μέχρι την Παναγία Αρσάλη Το απόγευμα μόνον οι άνδρες ανεβαίνουν στην Παναγία Αρσαλή (Αγία Ιερουσαλήμ) διανύοντας με τα

Έθιμα και παραδόσεις της Ρούμελης

Συνέχεια από τη σελίδα 17


ΠΑΣΧΑ 2020 18

πόδια μια απόσταση περίπου δύο ωρών για να φτάσουν στην σπηλαι-ο-εκκλησιά

Εκεί ψάλλουν τον εσπερινό και διανυκτερεύουν ενώ στην Υπάτη το ίδιο βράδυ οι γυναίκες και τα παιδιά ανάβουν φωτιές στο κεντρικό σταυ-ροδρόμι για να κάψουν τα παλιά μα-γιάτικα στεφάνια χορεύοντας και τραγουδώντας παραδοσιακά μαγιά-

τικα τραγούδια Όσοι αντέχουν πη-δούν πάνω από τις φωτιές

Την Πέμπτη το πρωί οι laquoΑρσα-λιώτεςraquo τελούν θεία λειτουργία και στη συνέχεια κατεβαίνουν στην Υπά-τη όπου οι Υπαταίοι τούς υποδέχο-νται στη θέση laquoΠεριβόλιαraquo με ζωντα-νή μουσική Χορός και λαϊκό πανη-γύρι ακολουθεί στην πλατεία της

Υπάτης Η Αγία Ιερουσαλήμ είναι η Αγία

των σπηλαίων και των βράχων και το έθιμο προέρχεται από τα αρχαία ελ-ληνορωμαϊκά Ροζάλια (παγανιστικές εορτές της Άνοιξης) ενώ κατά τους χρόνους της Επανάστασης του 1821 η Αγία Ιερουσαλήμ υπήρξε ορμητή-ριο και σημείο συνάντησης των οπλαρχηγών της περιοχής

Δυτική Φθιώτιδα

Στα χωριά της Δυτικής Φθιώτι-δας τη νύχτα που γίνεται η Ανάστα-ση ένας επίτροπος της Εκκλησίας παίρνει μια σκλίδα (καλάμι από βρί-ζα) αγιασμένη από τον αγιασμό των Φώτων ανεβαίνει στο καμπαναριό ψηλά και την ανάβει για να προφυλά-ξουν ολόκληρη την περιοχή από το

χαλάζι Ο τόπος που θα δει το φως αυτής της σκλίδας δεν κινδυνεύει από χαλάζι Το Άγιο Φως της Ανά-στασης που θα φωτίσει το αγιασμένο από τα Φώτα καλάμι έχει τη δύναμη να προστατεύσει ολόκληρη την περι-οχή που θα φωτίσει από το φως της Ανάστασης


Έθιμα και παραδόσεις της Ρούμελης GreekNews Κυριακή του Πάσχα 19 Απριλίου 2020 bull Easter Sunday April 19 2020

ΠΑΣΧΑ 2020 19

ndash Δε μrsquo λες Σαραφιανέ τι κάνουν εκείνα τα μrsquoλάρια τrsquo Γιάννη τrsquo Αργαστιώτη

Την ερώτησιν αυτήν απηύθυνε περιοδικώς ο Γιάννης ο Λιοσαίος εις τον Σαραφιανόν τον φαιδρόν και ανοικτόκαρδον καταστηματάρχην του ωραίου σχεδόν εξοχικού μαγαζιού του γε-ρω Θωμαδάκη Ο γέρων ήτο πατήρ του Σαρα-φιανού και ως μαγαζί εχρησίμευεν όλον σχεδόν το υπόγειον της ευρυχώρου οικίας συνεχομέ-νης με μέγα κήπον και αυλήν παρά την εσχα-τιάν του χωρίου και εχούσης προ αυτής μικράν πλατείαν με δύο τεραστίας πλατυφύλλους μω-ρέας

Ο Σαραφιανός επροσπάθει με διαφόρους τρόπους να διασκεδάζη τας περιοδικάς ταύτας νοσταλγίας του μπάρμπα-Γιάννη του Λιοσαίου Του προσέφερε τσιγάρον με καπνόν και με ολί-γην μπαρούτην ndash όσον δια να γείνη ακίνδυνος μικρά έκρηξις ικανή να τσιροφλίση τας τρίχας του μύστακοςmiddot τον εφίλευε τουρσί από ακρό-δρυα laquoπιμπιράμφονraquo στυφά και ευώδη υπόξι-να τον εκέρνα εντόπιον ρακί και του έβαζε κρασί όσον ήρκει δια να κάμη κέφι ο μπαρ-μπα-Γιάννης Διότι ευκόλως έπαιρνε φωτιά Με δυο ποτήρια ήταν ικανός να φουσκώση την γκάιδα και νrsquoαρχίση να χορεύη ολομόναχος τον βουκολικόν υποκάτω από τας ολοπράσινας μωρέας κατέμπροσθεν του μαγαζιού

Είνε αληθές ότι όσον εύκολα ευθυμούσε τό-σον γρήγορα εχόλιαζε Μέσα εις την ολοφού-σκωτην γκάιδαν έπλεεν η ευθυμία εις τον πάτω της γκάιδας αντηχούσης με γογγυσμό η δυ-σθυμία εφώλευεν Εις όλην την ζωήν του σχε-δόν άλλο επάγγελμα δεν είχεν ειμή να είνε πα-ραγυιός ndash κοπέλλι ndash του Γιάννη του Αργαστιώ-τη του μυλωνά Αλλά διά την ακρίβειαν παρα-πάνω από 15 φορές υπήρξε παραγυιός του και

παραπάνω από 15 φορές του έφευγε μέσrsquo στη μέση και τον άφηνε μάρμαρο Ήτο στραβόξυ-λον Εις το γόνα το έτρωγε το ψωμί

Εις την ελαχίστην αφορμήν εθύμωνεν εγκα-τέλειπε την εργασίαν κιrsquo έφευγεν

Ήτο αυτός 15 χρόνια γεροντότερος από τον αφεντικό του νέον άνθρωπον και πατέρα τέ-κνωνmiddot αυτός ήταν άγαμος απόκληρος ακτή-μων Δεν είχε laquoστον ήλιο μοίραraquo

Τότε αφού το δαιμόνιον της μελαγχολίας εξεθύμαινε κάπως μετά μίαν ή δύο ημέρας επέρνα από το μαγαζί του Σαραφιανού και με

θλιβερόν τόνον τον ηρώτα

ndash Δε μrsquo λες τι κάνουν εκείνα τα μrsquoλάρια τrsquo Γιάννη τrsquo Αργαστιώτη

Βεβαίως τα επονούσεν ο μπαρμπα-Γιάννης τα μουλάρια εκείνα Κιrsquo εκείνα τον εγνώριζαν και τον εκτιμούσαν πολύ Ήσαν ο Αράπης εν αλογάκι μαύρον πολύ τρελλόν και το οποίον δεν εδέχετο άλλον άνθρωπον πλησίον του ειμή τον αφέντην και τον Λιοσαίον Η Μούλα μεγα-λόσωμος ρωμαλέα με κοκκινωπόν τρίχωμα και το Μελαψί το χαϊδευμένον της κυράς του Όλα ήσαν πολυβασανισμένα από την βαρείαν και μονότονον εργασίαν του αλογομύλου και ήσαν νευροπαθή και οξύχολα όσον και ο Γιάν-νης ο Λιοσαίος

Μιαν χρονιάν τας ημέρας του Πάσχα και πάλιν ο Γιάννης είχε δραπετεύσει από τον μύ-λον Ο Σαραφιανός τού έλεγε

ndash Δεν κάθησες τουλάχιστον να φας τrsquo αρνίndash Δεν με μέλλει για τrsquo αρνί απήντησεν ο Λι-

οσαίος Λυπάμαι εκείνα τα ζαhellip

Την Δευτέραν και Τρίτην του Πάσχα ακόμη και την Παρασκευήν της Ζωοδόχου Πηγής οπότε γίνεται φαιδροτάτη πανήγυρις και την Κυριακήν του Θωμά ότε η εκκλησία ψάλλει laquoΣήμερον έαρ μυρίζει και καινή κτίσις χορεύειraquo ο Γιάννης ο Λιοσαίος εχόρευε κιrsquo επήδα με την γκάιδα του έξωθεν του μαγαζιού τού Θωμαδά-κη υπό το πυκνόν των μωρεών φύλλωμα Και

την ημέραν του Αγίου Γεωργίου ndash laquoανέτειλε το έαρ δεύτε ευωχηθώμενhellipraquo ndash είχε γίνει μεγάλη σύναξις υπό τα πελώρια δέντρα ανδρών και παιδίων και μικρών κορασίων δια νrsquo απολαύ-σουν το θέαμα των αιπολικών χορών του Γιάν-νη και ολίγων άλλων αγροδιαίτων νέων και πα-νηγυριστών κατελθόντων την δείλην από το βουνόν όπου είχεν εορτασθή εις το εξωκκλή-σιόν του ο Άγιος

Ο Λιοσαίος όλος ένθους εφύσα δαιμονιω-δώς τον βαρύαυλον εκβάλλων διατόρους βα-ρείς ήχους κιrsquo εγούρλωνε εκστατικά τα όμματα αι παρειαί του και το στόμα του είχαν γίνει ένα με την γκάιδαν Έψαυε με την πλάτην του τον κορμόν του δέντρου αντεστήλωνε τον ένα του πόδα έκαμπτε τον άλλον κιrsquo επάλλετο όλος σύμφωνα με τον ρυθμόν του μέλους συνοδεύ-ων τον εύθυμον πηδηκτόν χορόν των νεαρών σατυρίσκων του βουνού

Της μικρής ξανθής τα νάζια μώβαλαν πολλά μαράζιαΣτο βουνό στο μετερίζιΣκύβrsquo η Αθούσα βοτανίζεικιrsquo η ποδιά της ανεμίζειhellip

Τα παιδιά οι θεαταί της ψυχαγωγίας αυτής επευφήμουν άλλα με παιδικήν ειρωνίαν και άλ-λα με αφελή θαυμασμόν τον χορόν και την μου-σικήν ταύτην Ο Σαραφιανός έφερνε γύρους ανάμεσα εις τον χορόν και τον όμιλον έδιδε κέρματα εις τους χορευτάς κιrsquo έρριχνε πειράγ-ματα εις τον Λιοσαίον

ndash Ώμορφα ώμορφα Γιάννηmiddot κύτταξε μη σκά-ση η γκάιδα και τότε τι θα γίνουμε

Αίφνης την ώραν της δύσεως του ηλίου μα-


ΠΑΣΧΑ 2020 20

Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη H Νοσταλγία του Γιάννη

κρυνός θόρυβος ακούεται Φαιδρά άσματα των οποίων η ηχώ ήρχετο έξωθεν από τα λειβάδια πλησιάζου-σα ολονέν άλλη πολυάριθμος παρέα κατέρχεται από το βουνόν επιστρέ-φουσα από την πανήγυριν του Αγίου Γεωργίου Οι νέοι οι αποτελούντες αυτήν άλλοι πεζοί άλλοι οχούμενοι επί οναρίων φαιδροί στεφανωμένοι με ρόδα και με παπαρούνες με κλά-

δους πλατάνων και με φτέρες πλησι-άζουν εις τας δύο μωρέας χαιρετί-ζουν και άλλοι κάθηνται εις τους σα-νιδένιους πάγκους άλλοι με ελεύθε-ρον τρόπον πιάνονται εις τον ίδιον χορόν της παρέας του Γιάννη του Λι-οσαίου

Ο είς τούτων βιάζει με θάρρος τον Γιάννη να πιασθή ο ίδιος εις τον χο-ρόν χωρίς νrsquo αφίση την γκάιδαν και

με την δεξιάν χείρα να κρατή το όρ-γανόν του με την αριστεράν να κρα-τήται από την χείρα του ιδίου όστις ετάχθη αυτός δεύτερος και να τον laquoβγάλη στον κάβοraquo ήτοι να σύρη τον χορόν

Ο Γιάννης γελών εφιλοτιμήθη νrsquo ανταποκριθή εις την ιδιοτροπίαν του ευθύμου νέου κι επροσπάθει όπως ηδύνατο να φυσά την γκάιδα και να χορεύη άμα

Αλλά μόλις έκαμε δύο γύρους είς άλλος από τους πανηγυριστάς τους νεωστί ελθόντας όστις δεν έλαβε μέ-ρος εις τον χορόν επλησίασεν τον Λιοσαίον και του ωμίλησε με σιγανή φωνήν

Αίφνης ο Γιάννης αφήσας την χεί-ρα του χορευτού πετά την γκάιδαν κάτω τρέχει και γίνεται άφαντος κα-τά τα λειβάδια Οι παρεστώτες προς στιγμήν έμεινον άφωνοι από την έκ-πληξιν

Τι είχε συμβεί

ndash Τι του είπες Γιώργη είπεν εκείνος εκ των πανηγυριστών όστις είχε βιά-σει τον Λιοσαίον να πιασθή εις τον χορόν προς τον άλλον τον ομιλήσα-ντα εις το ους του Γιάννη

ndash Του είπα τι εμάθαμε στον δρόμοndash Και τι σrsquo έμελλεhellip Να τώρα μας

χάλασες την διασκέδασιndash Ημείς είδαμε και πάθαμε να τον

βάλουμε στο καντίνι είπε γελών ο Σαραφιανός Είτα επέφερε

ndash Μα τι τρέχει

Κατrsquo εκείνην την στιγμήν ο Γιάν-νης ο Λιοσαίος είχε διατρέξει τα λει-βάδια τον πρώτον κάμπον έξω του χωριού έφθασεν εις τα Βουρλίδια την κοιλάδα τρέχων το ρέμμα-ρέμ-μα και ήρχισε να τρέχη εις το βουνόν τον ανήφορον Όταν έφθασε εις τα μέρη εκείνα τα λίαν γνωστά εις αυ-τόν ήρχισε να συρίζη έν σύριγμα το οποίον εφαίνετο να απευθύνεται εις κάποιον ζων πλάσμα

Είτα μετά το σύριγμα εφώναζε

ndash Μούλα ε μούλα σ σ σ σ σ ε Μούλα

Μικρόν παραπονετικόν χρεμέτι-σμα απήντησεν εις την πρόσκλησιν ταύτην Ο Γιάννης έτρεξε και μετrsquo ολίγον εντός μικράς χαράδρας εύρε δύο ζώα τα οποία εφαίνοντο ότι αρ-τίως είχαν σταματήσει ύστερrsquo από βιαστικόν περπάτημα Ήσαν κάθιδρα και ασθμαίνοντα

Εδέχθησαν τον Γιάννη μετά προ-φανούς χαράς τείναντα τας κεφαλάς και τους λαιμούς των εις θωπείαν

Ήσαν η Μούλα και το Μελαψί και τα δύο εκ των ζώων του αλογομύλου

Ιδού τι είχεν ειπεί ο Γιώργης εις τον Λιοσαίον

ndash Τι κάθεσαι Γιάννη Η Μούλα επηλάλησεhellip Έρριξε μια γυναίκα κά-τω

Ο Γιάννης δεν εζήτησε πλατυτέραν εξήγησιν ήξευρεν ότι ο Γιάννης ο Αρ-γαστιώτης μrsquo όλην την οικογένειάν του και με τα τρία μουλάρια του ήτο πρώτος εις όλα τα πανηγύρια και πό-σο μάλλον δεν θα επήγαινεν εις τον Άι-Γιώργη του λεβέντη και καβαλ-λάρη την εορτήν Ηννόησε λοιπόν ότι η Μούλα αναγκασθείσα να δεχθή ακουσίως βάρος ανθρώπων είχε ρίξει το φορτίον της και είχεν αποσκιρτή-σει

Δεν τον έμελλε τον Γιάννη διά το ανθρώπινον φορτίον το οποίον είχε απορρίψει με μικρόν άλλως κίνδυνον το ζώον τον έμελλε δια την Μούλαν δια τον Αράπη και το Μιλαψί Γιrsquo αυ-τό έτρεξε έφθασε και ωδήγησε εις τον σταύλον των τα ζώα Από τότε ο Γιάννης επανήλθε εις τον αλογόμυ-λον


ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22

Καβάλα- Του Β Λωλίδη

Μέσα σε κλίμα κατάνυξης οι ορθόδοξοι χριστιανοί ξεκίνησαν τις προετοιμασί-

ες για το εορτασμό της Λαμπρής Η κορύφωση των Θείων Παθών εδώ και πολλά χρόνια συμ-βαδίζει με την αναλλοίωτη διατήρηση μακραί-ωνων παραδόσεων που πέρασαν από γενιά σε γενιά αλλά και παραδόσεων πολύ νεότερων που φανερώνουν το βαθύτερο θρησκευτικό συ-ναίσθημα των κατοίκων κάθε περιοχής

Σε πολλές περιοχές της Ανατολικής Μακεδο-νίας οι κάτοικοι συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να τιμούν τα πάθη και την Ανάσταση του Θεανθρώ-πους μέσα από αναπαραστάσεις αλλά και με την αναβίωση παραδοσιακών εθίμων

Τη Μεγάλη Παρασκευή εδώ και αρκετά χρό-νια οι πιστοί στην τοπική κοινότητα Νέας Ηρα-κλείτσας της δημοτικής ενότητας Ελευθερών του δήμου Παγγαίου ζουν τη συγκίνηση του Θείου Πάθους μέσα από μια αναπαράσταση Μέσα σε κατανυκτική ατμόσφαιρα γίνεται η αποκαθήλωση του άχραντου σώματος του Ιησού Χριστού στο ύψωμα του παρεκκλησίου της Αγί-ας Μαρίνας στην παραλία της Νέας Ηρακλεί-τσας

Η ιερά πομπή ξεκινά από τον Ιερό Ναό Πανα-γίας Φανερωμένης όπου φυλάσσεται η θαυμα-τουργή εικόνα της Παναγίας την οποία σύμφω-να με την παράδοση αγιογράφησε ο Ευαγγελι-στής Λουκάς και κατευθύνεται στο παρεκκλήσι της Αγίας Μαρίνας όπου πραγματοποιείται η τε-λετή της αποκαθήλωσης Μυροφόρες ραίνουν το σώμα του Ιησού με λουλούδια κατά τη μετα-φορά του στο ναό και την εναπόθεσή του στον τάφο

Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής στη δη-μοτική κοινότητα Νέας Πέραμου κατά την περι-φορά του επιταφίου οι κάτοικοι αναβιώνουν ένα παλιό έθιμο Θα κάψουν ένα ομοίωμα του Ιούδα

τη στιγμή που η πομπή με τον επιτάφιο περνάει από τους δρόμους Ολόκληρη η πόλη εκείνη τη νύχτα φωτίζεται από τις δεκάδες φωτιές που ανάβουν οι κάτοικοι στέλνοντας έτσι το μήνυμα της κάθαρσης και της αιώνιας ανάστασης

Τα παραδοσιακά laquoΜαζίδιαraquoΣτην έδρα του δήμου Παγγαίου την Ελευθε-

ρούπολη το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής ο επιτάφιος του Ιερού Ναού του Αγίου Ελευθερίου περιφέρεται μέσα σε κλίμα κατάνυξης στα στενά δρομάκια της παλιάς πόλης Οι κάτοικοι βγαί-νουν έξω από τα σπίτια τους ανάβουν μικρές φωτιές μέσα σε μεταλλικά κύπελλα ή κρατούν φαναράκια για να φωτιστεί ο δρόμος απrsquo όπου θα περάσει ο επιτάφιος

Την τρίτη μέρα του Πάσχα στην τοπική κοι-νότητα Ελευθερών του δήμου Παγγαίου δυτικά του νομού Καβάλας αναβιώνουν τα παραδοσια-κά laquoΜαζίδιαraquo Ένα έθιμο που χρονολογείται από τα χρόνια της τουρκοκρατίας Οι πιστοί μεταφέ-ρουν εν πομπή τα εικονίσματα από τη βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Ταξιάρχη την παλαιότερη

εκκλησία της περιοχής στα laquoΜαζίδιαraquo όπου βρί-σκεται το γραφικό εξωκλήσι των Αγίων Ραφήλ Ειρήνης και Νικολάου

Εκεί τελούν αρτοκλασία και αγιασμό αναπέ-μποντας παρακλήσεις προς τον Αναστάντα Χρι-στό να ευλογήσει την καλλιεργητική περίοδο που ξεκινάει ώστε να είναι αποδοτική και εύφο-ρη Οι πιστοί προσκυνούν τα εικονίσματα και εν πομπή επιστρέφουν στην εκκλησία του Αγίου Ταξιάρχη Στη συνέχεια στην πλατεία του πα-λιού παραδοσιακού οικισμού στήνεται ένα μεγά-λο γλέντι Τον χορό αρχίζει ο ιερέας και ακολου-θούν οι κάτοικοι του χωριού που χορεύουν και τραγουδούν τρία συγκεκριμένα τραγούδια που διασώθηκαν με το πέρασμα των χρόνων Η προ-σφορά σπιτικών φαγητών και γλυκών από τις γυναίκες του Πολιτιστικού Συλλόγου Ελευθε-ρών ολοκληρώνουν την παραδοσιακή γιορτή που έχει τις ρίζες της στην τουρκοκρατία και ακόμα παλιότερα

Το έθιμο του ποντιακού γάμουΤην Κυριακή του Θωμά στην τοπική κοινότη-

τα Ζυγού της δημοτικής ενότητας Φιλίππων του δήμου Καβάλας αναβιώνει εδώ και πολλά χρό-νια το έθιμο του ποντιακού γάμου με την παρα-σκευή και προσφορά σε όλους τους προσκεκλη-μένους ενός παραδοσιακού γεύματος του κε-σκέκ (παρασκευάζεται από κοτόπουλο και σιτά-ρι)

Το ετήσιο αυτό πανηγύρι στο οποίο κάποιες φορές τελείται και πραγματικός παραδοσιακός ποντιακός γάμος συγκεντρώνει πλήθος κόσμου διατηρώντας αναλλοίωτη μια μεγάλη ποντική παράδοση

Πάσχα στη ΔράμαΗ πασχαλινή περίοδος έχει και στην περιοχή

της Δράμας την ξεχωριστή της εθιμολογία που αρχίζει από το Σάββατο του Λαζάρου με τις ομά-δες των παιδιών που τραγουδούν τα πάθη του φίλου του Χριστού

Τις πασχαλινές αυτές μέρες ξεχωριστό ενδια-φέρον παρουσιάζει η πομπική περιφορά της ει-κόνας της Αναστάσεως γύρω από το χωριό της Καλής Βρύσης την Πέμπτη της Διακαινησίμου για προστασία του χωριού από κάθε κακό και ιδιαίτερα από το χαλάζι που είναι εξαιρετικά επι-κίνδυνο για την παραγωγή την ανοιξιάτικη περί-οδο

Την επόμενη ημέρα Παρασκευή της Διακαι-νησίμου εορτάζεται σε πολλά χωριά η Ζωοδό-χος Πηγή όπως στην Προσοτσάνη στην Καλλί-φυτο και στο Μοναστηράκι όπου ο θρησκευτι-κός εορτασμός συνδυάζεται και με αξιόλογες το-πικές πολιτιστικές εκδηλώσεις

Το δικό της χαρακτήρα έχει η Δευτέρα του Θωμά στους Σιταγρούς όπου οι εκεί εγκατεστη-μένοι Πόντιοι συνεχίζουν πανάρχαια έθιμα των κοιτίδων τους όπως επισκέψεις στα μνήματα με διανομή κόκκινων αβγών και γλυκισμάτων και με τραγούδια έθιμα με καθαρά αρχαϊκή μορφή και με συνακόλουθες μεταφυσικές δοξασίες και αντιλήψεις

Έθιμα και παραδόσεις της Λαμπρής στην ανατολική Μακεδονία


ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29

laquoΜὴ φοβεῖσθεraquo (Ματθ 2810)

Ένα βασικό δώρο που μας χάρι-σε ο Αναστάς Κύριος επιση-

μαίνει ο ύμνος της πασχαλινής περι-όδου laquoΤῶν θυρῶν κεκλεισμένων ἐπιστὰς ὁ Ἰησοῦς τοῖς μαθηταῖς ἀφο-βίαν καὶ εἰρήνην ἐδίδουraquo Με τη δύ-ναμη που προσφέρει η αφοβία αυτή οι μαθητές πτοημένοι προηγουμέ-νως από τον laquoφόβον τῶν Ἰουδαίωνraquo αναδείχθηκαν ατρόμητοι Απόστολοι laquoεἰς πάντα τά ἔθνηraquo μάρτυρες της Αναστάσεώς Του

Ο φόβος είναι ένας επικίνδυνος σύμβουλος του ανθρώπου Διεισδύει με ποικίλους τρόπους στη σκέψη και στη βούληση μειώνοντας την ανθε-κτικότητα και τη δημιουργικότητά μας Φόβο προκαλούν στον άνθρωπο διάφορες αιτίες πολεμικές συγκρού-σεις φυσικές καταστροφές επιδημίες ασθενειών όπως η πρόσφατη παν-δημία COVID-19 που έχει συγκλονί-σει την ανθρωπότητα ολόκληρη

Φόβο σε προσωπικό επίπεδο δημι-ουργούν οι εχθρότητες οι αδικίες οι ποικίλες ατομικές συγκρούσεις˙ αλ-λά συχνά και οι αδυναμίες μας Ο αν-θρώπινος φόβος κορυφώνεται κυρί-ως μπροστά στον θάνατο

laquoΜὴ φοβεῖσθεraquo (Ματθ 2810) πα-ρότρυνε τις μυροφόρες γυναίκες ο αναστημένος Χριστός˙ τον χαιρετι-σμό laquoεἰρήνη ὑμῖνraquo απηύθυνε στους

μαθητές Του προσθέτοντας laquoΛάβε-τε πνεῦμα Ἅγιονraquo (Ιω 2022)

Η ζωή σας θα στηρίζεται στη συνε-χή δύναμη και ενέργεια του Αγίου Πνεύματος μέσα στην ύπαρξή σας Το Άγιο Πνεύμα ενδυναμώνει έκτοτε όλους τους μαθητές του Ιησού Χρι-στού συνδέοντας την αφοβία με την ειρήνη και την αγάπη Και ακόμη ο Κύριος τούς διαβεβαίωσε ότι θα είναι μαζί τους όλες τις ημέρες laquoἕως τῆς συ-ντελείας τοῦ αἰῶνοςraquo (Ματθ 2820)

Η χριστιανική αφοβία συνδέεται

οργανικά με τον φόβο του Θεού ο οποίος είναι laquoἀρχή σοφίαςraquo (Παρ910) και σημαίνει δέος ευλά-βεια επίγνωση της παρουσίας Του

Ο ένθεος αυτός φόβος αποτελεί τη ζωτική πηγή και δύναμη της αφοβίας Όποιος φοβάται τον Θεό δεν φοβά-ται κανέναν και τίποτε Η αφοβία στην οποία αναφερόμαστε δεν σχετί-ζεται με μία ακαθόριστη αισιοδοξία Στηρίζεται στην πίστη στον Θεό και στην έμπρακτη αγάπη

Η συναίσθηση της συνεχούς πα-ρουσίας του Θεού χαρίζει στην καθη-μερινή μας πορεία ειρηνική αφοβία laquoἘὰν γὰρ καὶ πορευθῶ ἐν μέσῳ σκιᾶς θανάτου οὐ φοβηθήσομαι κακά ὅτι σὺ μετ᾿ ἐμοῦ εἶmiddotraquo (Ψαλμ 223) βεβαι-ώνει ο ψαλμωδός Και ένας ποιητής της γενιάς μας συμπληρώνει laquoΌταν είσαι στο πλευρό μου από τη δόξα Σου μεθώmiddot ούτε και τον εαυτό μου

δεν έχω πια να φοβηθώraquo Αυτό τον καιρό η σκέψη και η συ-

μπεριφορά μας έχουν αιχμαλωτιστεί από τον κορωνοϊό Δεν πρέπει όμως να αφήσουμε τον αθέατο αυτόν εχθρό να μας λυγίσει Παραμένοντας στο σπίτι ας μην απομονωθούμε Αντιθέ-τως ας ενισχύουμε ο ένας τον άλλον με λόγο και πράξεις απλές με σιωπή στοργής με πρόσχαρη διάθεση

Όμως να μην περιορισθούμε στην τόνωση της δικής μας οικογένειας Ας επεκτείνουμε ευρύτερα το ενδια-φέρον μας και στους φίλους τους εγ-γύς και τους μακράν

Επείγει να συμμετάσχουμε σε έναν

αγώνα ελευθερίας από το φοβικό σύνδρομο που ανεξέλεγκτα επεκτεί-νεται γύρω μας Δεν θα μας αφήσει ο Θεός Κάτι καλό θα βγει και από αυ-τή τη δοκιμασία Αυτός ο πρωτόγνω-ρος πόλεμος θα κερδηθεί με γενική πανανθρώπινη επιστράτευση αλλη-λεγγύης

Η ἐν Χριστῷ αφοβία κορυφώνεται

προ του θανάτου Διαπνέεται από την πεποίθηση ότι laquoἐάν τε οὖν ζῶμεν ἐάν τε ἀποθνήσκωμεν τοῦ Κυρίου ἐσμένraquo (Ρωμ 148) laquoΜηδεὶς φοβεί-σθω τὸν θάνατονraquo προτρέπει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος laquoἠλευθέ-

ρωσε γὰρ ἡμᾶς ὁ τοῦ Σωτῆρος θάνα-τοςraquo Όλος ο εορτασμός του Πάσχα αναπτύσσει και ενισχύει αυτή τη βα-σική εμπειρία της Εκκλησίας μας Η βεβαιότητα για την υπέρβαση του θανάτου προσφέρει μία διαφορετική προοπτική στην καθημερινή ζωή laquoἩμεῖς οἴδαμεν ὅτι μεταβεβήκαμεν ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τὴν ζωήν ὅτι ἀγα-πῶμεν τοὺς ἀδελφούςraquo (εμείς γνωρί-ζουμε πως από τον θάνατο έχουμε περάσει στη ζωήmiddot κι αυτό το γνωρί-ζουμε επειδή αγαπάμε τους αδελ-φούς) (Α΄ Ιω314)

Αυτή είναι η εμπειρία αναρίθμητων ανθρώπων που διαμέσου των αιώ-νων βιώνουν την ἐν Χριστῷ πίστη καί ἀγάπη laquoΦόβος οὐκ ἔστιν ἐν τῇ ἀγά-πῃ ἀλλrsquo ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τόν φόβονraquo (Α΄ Ἰω 418)

Καλό Πάσχα αδελφοί μου Με την Ανάσταση μέσα μας Ας γίνει η καρ-διά μας laquoναός Θεοῦ ζῶντοςraquo (Β΄ Κορ 616) Στον αιφνιδιασμό και την ανη-συχία που έφερε η οδυνηρή αυτή πανδημία ας αντιτάξουμε την αφο-βία που δωρίζει ο σταυρωθείς και αναστάς Χριστός Μίαν αφοβία γε-μάτη ειρήνη και αλληλεγγύη

Φέτος δεν θα μπορέσουμε να με-ταδώσουμε το αναστάσιμο φως ο ένας από τη λαμπάδα του άλλου Ας μεταλαμπαδεύσουμε από τη μια καρ-διά στην άλλη το φως της ελπίδας και της ἐν Χριστῷ αφοβίας Χριστός Ανέστη

Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νέας Ἰερσέηςκκ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ

ἐν χαρᾷ καί ἀγαλλιάσει ὁμοῦ μετά τῶν φιλεόρτων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν ἐνθέως ἀναφωνεῖ τό

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣε αυτές τις πιο δύσκολες στιγμές καλούμαστε ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί να

προβάλλουμε την πίστη την ελπίδα και το θάρρος μπροστά στον φόβο και τον πα-νικό που διαπερνά την κοινωνία Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις προκλήσεις που

παρουσιάζει η ύπαρξη και η εξάπλωση του Κορωνοϊού Το αντίθετο είναι πιο κα-τάλληλο Πρέπει να αυξήσουμε τις προσευχές μας για την υποβολή τη συμπόνια μας για να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο και την εμπιστοσύνη μας στον Θεό που

είναι ο Ιατρός των ψυχών και των σωμάτων μας

ΚΑΛΟ ΚΑΙ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΟ ΠΑΣΧΑ

ldquoἈναστάσεως ἡμέρα καί λαμπρυνθῶμεν τῇ πανηγύρει καί ἀλλήλους περιπτυξώμεθαrdquo

Ἐπί τῇ Ἁγίᾳ καί μεγάλῃ ἡμέρᾳ τῆς Λαμπροφόρου Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ

Μήνυμα Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστάσιου


ΠΑΣΧΑ 2020 30

To The Clergythe Esteemed Parish Coun-

cil Presidents amp membersthe Esteemed Philoptochos

Presidents amp membersAnd all the faithful of the

Metropolis of Atlanta

My beloved brothers and sisters in the Lord

I greet you all with love and joy in the name of our Risen Lord and Savior Jesus Christ Having been found worthy to once again approach our Lordrsquos life-giving Resurrec-tion I pray that you and your families are healthy and safe during this holy season

Indeed preparing to cele-brate the Feast of Feasts dur-ing a pandemic has refocused our attention in many ways Of course we mourn that many of our churches are un-able to gather to ldquohellipreceive the unwaning lighthelliprdquo in per-son

However consider my dear children the minds and hearts of our Lordrsquos first Dis-ciples they witnessed His mi-raculous ministry and His tri-umphant entry into Jerusa-lem they were blessed to re-ceive the first-ever Eucha-

ristmdashand yet when His time came in the Garden almost all of the Twelve abandoned their teacher Though Christ had told them many times of His Passion and Resurrec-tion the only Disciples who witnessed the angels at the tomb were the Myrrh bearers On the first Pascha the oth-ers were as the Gospel of John tells us ldquohelliptogether with the doors locked for fear of the Jewish leadershelliprdquo (John 2019)

How fortunate we are then to experience such a similar kind of Pascha but with an important difference We are blessed becausemdashunlike those Disciples so full of fearmdashwe remain in our homes certain of the greatest day in human history We are blessed because as our Lord says we ldquohellipare those who have not seen and yet have believedrdquo (John 2029) Dur-ing this time of increased watchfulness for both soul and body the truth of our Lordrsquos victory over Death has become even more central to our reality as Orthodox Christians We know that we need not be afraid for as St John Chrysostom writes in

His Paschal Homily ldquoChrist is risen and life reigns Christ is risen and not one dead re-mains in a tombrdquo

Even during a serious time such as this may you greet the coming Resurrection of our Lord with joy and glad-ness and may the Paschal light shine forth brightly in

your homes and among all our parish families now and forever

Χριστὸς ἀνέστη Ἀληθῶς ἀνέστηChrist is Risen Truly He is Risen

+ A L E X I O SMetropolitan of Atlanta

Paschal Message from Metropolitan Alexios of Atlnanta


ΠΑΣΧΑ 2020 31

Saints Constantine and Helen Greek Orthodox Cathedral of Brooklyn64 Schermehorn Street Brooklyn New York 11201

wwwstconstantinecathedralorglivePhone (718) 624 ndash 0595 Fax (718) 624-2228

Για έναν αιώνα η ιστορική κοινότητα του Καθεδρικού Ναού έχει υπομείνει πολέμους λιμό την μεγάλη οικονομική κρίση και την 11η Σεπτεμβρίου 2001 Η κοινότητά μας πάντοτε συσπειρώθηκε και βγήκε από κάθε δοκιμασία ισχυ-ρότερη και πιο ενωμένη Καθώς είμαστε τώρα αντιμέτωποι με αυτήν την παν-δημία η ανθεκτική κοινότητά μας θα βγει για άλλη μια φορά από αυτές τις δύσκολες στιγμές ισχυρότερη ζωντανή και συνεχίζοντας να είναι φάρος της Ορθοδοξίας

Το Σχολείο μας laquoΑργύριος Φάντηςraquo με επικεφαλής τον δυναμικό διευθυντή μας κ Θεόδωρο Τασούλα την πρόεδρο της σχολικής εφορίας Δρ Κάθυ Τσαμασίρου και ολόκληρη τη σχολική εφορία εργά-στηκε εξαιρετικά σκληρά για να διασφα-λίσει ότι οι μαθητές μας ήταν καλά προε-τοιμασμένοι και είχαν όλα τα απαραίτητα εργαλεία για να συνεχίσουν τις σπουδές τους μέσω μάθησης εξ αποστάσεως Οι αληθινοί σούπερ ήρωες ήταν οι δάσκαλοί μας Μέσα σε λίγες μέρες από το κλείσιμο του σχολικού κτιρίου ήταν έτοιμοι να δι-δάξουν τους μαθητές μας εξ αποστάσεως Έχουν και συνεχίζουν να εργάζονται σκλη-ρά διασφαλίζοντας ότι η εκπαίδευση των μαθητών μας συνεχίζεται χωρίς διακοπή ΤΟΥΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ για την αφοσί-ωση τη σκληρή δουλειά τους και για ΠΑ-ΝΤΑ θα είμαστε εκεί για τους μαθητές μας και τις οικογένειές τους Μαζί μπορούμε ως μια οικογένεια laquoΑργύριος Φάντηςraquo

httpsyoutube1kLg8gz0NVU

Φέτος θα γιορτάσουμε τη Μεγάλη Εβδομάδα στο σπίτι με όλες τις ακολου-θίες να μεταδίδονται ζωντανά στο Vimeo και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης Διε-ξάγουμε ακολουθίες καθημερινά κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας Ο πα-τέρας Ευαγόρας συνεχίζει να ενθαρρύνει τους πιστούς να συμμετέχουν στις υπηρεσίες της Μεγάλης Εβδομάδας κατα-σκευάζοντας κατrsquo οίκον τα πάντα από σταυρούς των βαΐων με χαρτί και μίνι κουβούκλια κατασκευασμένα από κουτιά και χαρτοπετσέτες

Οι κεκλεισμένων των θυρών ακολουθίες φέρνουν νέες προκλήσεις αλλά δεν αποτρέπουν την πίστη Για να βοηθήσετε στην υποστήριξη και τη διατή-ρηση της κοινότητάς μας σε αυτές τις πρωτοφανείς στιγμές μεταβείτε στον ιστότοπό μας για να συμμετάσχετε στις ακολουθίες και να ανάψτε ένα κερί που μπορείτε να βρείτε στον ιστότοπο του Καθεδρικού Ναού ναών στη διεύ-θυνση wwwstconstantinecathedralorglive

Εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου και ολόκληρης της κοινότητας σας ευχόμαστε όλη την αγάπη και την ευτυχία που μόνο το Πάσχα μπορεί να φέ-ρει Να το εορτάσετε χαρούμενοι με τις οικογένειές σας Καλή Ανάσταση

Πατήρ Ευαγόρας ΚωνσταντινίδηςΠροϊστάμενος του καθεδρικού ναού

Χαράλαμπος ΠαλούμπηςΠρόεδρος Κοινοτικού Συμβουλίου

Over the past century our Historic Cathedral community has endured wars famine a great depression and September 11th 2001 Our community always rallied together and came out of each ordeal stronger and closer together As we are now faced with this pandemic our resilient community will once again come out of these trying times as we entered stronger vibrant and continuing to be a beacon of Orthodoxy

Our A Fantis School led by our dynamic principal Mr Theodore Tasoulas School Board Chair Dr Kathy Tsamasiros and the entire School Board worked extremely hard to ensure that our students were well-prepared and had all the necessary tools to continue their studies via remote learning The true superheroes have been our teachers Within days of closing the school building they were prepared to teach our students remotely

They have been and continue to work hard ensuring that our studentsrsquo education continues without interruption We THANK them for their dedication hard work and for ALWAYS being there for our students and their families Together we can as one A Fantis family httpsyoutube1kLg8gz0NVU

This year we will celebrate Holy Week at home with all of the services streamed live on Vimeo and on social media We are conducting the services every day during Holy Week Father Evagoras has continued to encourage the faithful to participate in the services of Holy Week by making the laquostuffraquo

at home everything from the palm crosses made out of paper and mini kouvouklions made out of boxes and tissue paper

Holding services behind locked doors brings new challenges but not a deterrent to faith To help support and maintain our community during these unprecedented times please go to our website to participate in the services and light a candle which can be found on the Cathedralsrsquo website at wwwstconstantinecathedralorglive

On Behalf of the Board of trustees and the entire community Wishing you all the love and happiness that only Easter can bring Have a joyous celebration with your families Καλή Ανάσταση

Father Evagoras ConstantinidesDean of the Cathedral

Haralambos Paloumbis President Board of Trustees

By John Athanasatos

Christ is Risen The gates of Hades have been shattered

and mankind has been redeemed The gateway to the Kingdom of Heaven is open This is the most sacred joyous Feast of the year thus the Feast of Feasts

The Resurrection of Christ is the nexus of the Christian faith St Paul said it himself But if there is no resurrection of the dead then Christ is not risen And if Christ is not risen then our preaching is empty and your faith is also empty Yes and we are found false witnesses of God because we have testified of God that He raised up Christ whom He did not raise upmdashif in fact the dead do not rise For if the dead do not rise then Christ is not risen And if Christ is not risen your faith is futile you are still in your sins Then also those who have fallen asleep in Christ have perished If in this life only we have hope in Christ we are of all men the most pitiable (1 Cor 15 13-19) About one week ago on Saturday of Lazarus we celebrated the raising of Lazarus from the tomb on the 4th day This is a foretaste of the Common Resurrection we will all witness at the Last Judgment It also is a foreshadowing of Christrsquos own Resurrection When he came out of the tomb his grave wrappings were still on him When

Christ rose from the dead His grave wrappings were left behind in the tomb neatly placed and in order The reason Lazarus would once again need his grave wrappings since he would die again years later yet Christ is Risen He rose once and would never again need grave wrappings since His Resurrection is eternal This gives all of us the hope that one day we too may rise with Christ to eternal life These past few days on the news channels we saw coffins of COVID-19 victims being transferred to Hart Island which is off the coast of the Bronx This island is notorious for having a Potterrsquos Field Recently due to the overwhelming deaths from COVID-19 those who are unclaimed or whose families cannot afford a proper burial are brought to Hartrsquos Island These people are deprived a funeral service and some even have no one to pray for them It is unfortunate individuals like these some being Orthodox who are in need of our prayers especially on the Saturday of the Souls (Ψυχοσάββατo)

On Holy Saturday morning at the Vesperal Divine Liturgy of Saint Basil also known as the First Resurrection Service we heard 15 Old Testament readings from both the books of the Pentateuch and the Prophets There were only 4 New Testament readings that day Why more readings from the Old than the New The reason is that the

Resurrection of Christ was prophesied for generations before Christrsquos Incarnation Pascha (Πάσχα) is translated into English as Passover The Jewish Passover celebrates the laquopassageraquo of the Jews from bondage to freedom The Jews were enslaved for four hundred years by the Egyptians until the time destined by God to release them so that they may eventually enter the Promised Land Moses led the way parting the Red Sea by the Grace of God in order for the Jews to pass safely yet the Egyptians were obliterated as the waters drew back

In Isaiah Arise shine For your light has come And the glory of the Lord is risen upon you For behold the darkness shall cover the earth and deep darkness the people but the Lord will arise over you and His glory will be seen upon you Similarly in Luke Now it was about the sixth hour and there was darkness over all the earth until the ninth hour Then the sun was darkened and the veil of the temple was torn in two In Jonah And the Lord appointed a great fish to swallow up Jonah and Jonah was in the belly of the fish three days and three nights In Matthew For as Jonah was three days and three nights in the belly of the great fish so will the Son of Man be three days and three nights in the heart of the earth

From Jeremiah Thus says the Lord Behold the days are when I will make


ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen

a new covenant with the house of Israel and the house of Judah not like the covenant which I made with their fathers when I took them by the hand to bring them out of the land of Egypt my covenant which they broke though I was their husband says the Lord But this is the covenant which I will make with the house of Israel after those days says the Lord I will put my law within them and I will write it upon their hearts and I will be their God and they shall be my people And no longer shall each man teach his neighbor and each his brother saying lsquoKnow the Lordrsquo for they shall all know me from the least of them to the greatest says the Lord for I will forgive their iniquity and I will remember their sin no more

Pascha is our laquopassageraquo from death to life from being held in captivity by sin to now being free and united to Christ He is the fulfillment of the Law and the Prophets On the Road to Emmaus did Christ not rebuke the two men He conversed with concerning His

Resurrection Then He said to them ldquoO foolish ones and slow of heart to believe in all that the prophets have spoken Ought not the Christ to have suffered these things and to enter into His glory And beginning at Moses and all the Prophets He expounded to them in all the Scriptures the things concerning Himself This is why we read the many Old Testament readings on Holy Saturday They foretell the Coming of the Messiah His Passion and Resurrection If we know the Scriptures then we know that Christ is Risen There are two Testaments Old and New but the latter is a fulfilment of the former Christianity is not a new religion or a derivative of Judaism instead it is a fulfillment or continuation of Judaism This is why we chant in the Ninth Ode of the Paschal Canon Be illumined illumined O New Jerusalem for the glory of the Lord has arisen over you Dance now for joy O Zion and exult And you be merry O pure Theotokos at the arising of the One you bore We are the New Jerusalem who

have beheld His Resurrection and confess that the Resurrected Christ is our Lord and Savior Saint Paul wrote in his Epistle to the Galatians for these are the two covenants the one from Mount Sinai which gives birth to bondage which is Hagar- for this Hagar is Mount Sinai in Arabia and corresponds to Jerusalem which now is and is in bondage with her children-but the Jerusalem above is free which is the mother of us all (424-26)

Pascha is not a one-day Feast This week is known as Renewal Week or Bright Week (Διακαινήσιμος εβδομάδα) where the whole week is an endless celebration of the Resurrection Other Feasts of the Lord and Theotokos may extend to 8 days but Pascha lasts for 40 days Let our greeting to one another on each of those 40 days be Christ is Risen and respond with Truly He is Risen (Χριστός Ανέστη Αληθώς Ανέστη)

This Lenten season along with Holy

Week was an unprecedented one with the churches being closed to the public All of us have been stranded in our homes due to lockdown regulations COVID-19 ie Coronavirus has interrupted our daily lives and routine including our corporate worship A very despairing time yet let us rejoice that Christ is Risen and death has been vanquished As He told us before His Passion (1st Gospel reading of Holy Thursday Matins) these things I have spoken to you that in Me you may have peace In the world you will have tribulation but be of good cheer I have overcome the world (Jn 1633)

In the Light of the Resurrection we enter the road toward recovery The curve is starting to flatten hospital admissions are gradually dropping and deaths are dramatically decreasing Certainly more good news to follow but the best news we could ever possibly hear is Christ is Risen

Glory to His Three-Day Resurrection


ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35

Translated by Vassilis C Militsis

A knot of children are looking forward to the comencement of the church

mass so they can carry the Cross the angel fans and other church symbols at the Resurrection Celebration

The doors were locked Someone said that he saw the verger buy wine There were three of us waiting I had brought the Gameboy with me but I didnrsquot take it out

ldquoTime drags onrdquo said DizasldquoWersquoll kill it somehow until the hour comesrdquo

added GongasIt was he who had seen the verger They

stayed in the same neighborhood Gongas was the last to come The bell rang once

ldquoHalf past fiverdquo said Dizas againWhen I got to the church at four I found him

there He had been there since three orsquo clock and he had brought something to eat too Gongas came shortly before five

ldquoWho else do you think are comingrdquo asked Gongas

ldquoI donrsquot give it a dimerdquo said Dizas ldquoI came firstrdquo

When I saw him in the courtyard I had half a mind to leave Every year the same thing But this year I wanted this cross badly If not the cross be it an angel fan ndash the first one

ldquoThe darned time stands stillrdquo said GongasI stuck my hand into my overall pocket to

make sure that my Gameboy was in place It was of small use I only had two cassettes My granddad however promised me I bowed and

saw some bees flying around the hyacinths Further on by the cypresses you could see the fountain the geranium bed and in it rusty-colored rocks and on the walls of the guest-house the broad-leafed and blooming ivy spread from the ground to the eaves Easter was on the proper season this year We were sitting on the steps in front of the belfry

ldquoMy brotherrdquo said Gongas ldquotold me Karalios would come toordquo

Dizas was silentldquoEach in his own turnrdquo I saidThe court iron gate ground open In came a

small boy a year younger than we He was in the fifth grade and lived in the Settlement on the eastern edge of the village at the foot of the mountain Thatrsquos where people from Skouliari

and from Pieria mountains settled after the war when the Nazis had burned down their villages We shunned them because they were irritable But this was our parish and the boy was younger At most he could be given to hold a candelabrum ndash the first or the second it was of no importance His face was ruddy and freckled

As the hours advanced traffic increased in the alleys around the church Last minute shopping before the feast People sat in the cafes motor scooters droned by The scents of flowers receded with the setting sun The belfry shadow grew longer Croodlin doves could be heard on the roofs Most of the time we kept silent and waited

Around seven the gate opened again with its usual grinding noise The verger came in holding a plastic bag He squinted at us as were


ΠΑΣΧΑ 2020 36

The Cross An Easter Story by Yannis Palavos

sitting on the steps and smiledldquoThe priest will come shortly and

give you the vestments to put on as altar boys He then went into the guest-house and we didnrsquot hear him lock

ldquoFinerdquo said DizasLast year he had waited to get the

cross since three orsquoclock but it was Karalios who got it though he came at eight before the priest had the time to hand the boys the versets He pushed a boy aside and took his turn got into the sanctum and snatched the cross from Dizas I was present as I had gone there very early I was holding the main candelabrum because others had been quick enough to get the angel fans The priest had turned his back on us as he was blessing the Eucharist During the mass the procession and afterwards at the Resurrection celebration Dizas had fixed his eyes on the ground

But this year I wanted the cross badly at least the main angel fan If I held something of these two granddad promised to give me money to buy a new cassette Gongas was to get the second angel fan and the little one from the Settlement the first candelabrum The next one to come would receive another one

We waited for the priest to come while the daylight was dwindling

Karalios arrived around half past seven

Dizas and Gongas made no comment

ldquoHavenrsquot they openedrdquo asked

Karalios

We were in the same school grade but in different classrooms He was wearing a jean jacket

ldquoWhorsquos thisrdquo he asked pointing to the little boy from the Settlement

The little one looked at him Rumor had it in the village that people in the

Settlement carried their goats on their backs beat their wives and all they cared for were their goat flocks The boys right after their graduation from school they immediately became cattle raisers bricklayers or woodcutters lsquoPeople of different kidneyrsquo they said in the cafes

Dizas and Gongas got up and stood

at the porch entrance I followed them and Gongas let me be the second The little one took his place behind him We stood in file in front of the door and on the opposite side stood Karalios his arms crossed The church bell sounded eight We heard a car park behind the church it must have been the priest

Karalios went at Dizas He grabbed him by the collar and rolled him on the concrete where there was an anthill Dizas sprang up got hold of a handful of rough gravel and threw it at him I ducked and it missed me by a hairrsquos breadth Karalios ducked too and the stones hit and cracked a window pane of the church porch Karalios flung himself against him and started kicking him in the stomach Dizas cringed like a threatened worm Gongas and I attempted to stop him but he sprang viciously at us too I was afraid he might break my Gameboy so I quit trying to stop him I hurried around the church to call the priest but he still hadnrsquot come ndash the car we heard belonged to someone else The verger was nowhere to be found Karalios went on kicking and hitting We could see blood splotches in the concrete fissures and the grass that grew near the anthill Then we saw the little one from the Settlement holding a hefty stone which he had taken from the flower bed He went behind Karalios and in a singular way as if he were picking flowers or stroking a new born babyrsquos hair he drove it down upon his head Karalios turned around dazed and the little one hit him again this time on his face and then once more Karalios

fell flat on his back

We helped Dizas up and Gongas brought some water from the fountain doused his face and cleaned him He came round We looked at the fallen Karalios We heard footfalls on the other side of the church and saw a shadow it was the verger who was greeting the priest

ldquoI want to get the crossrdquo said the little one from the Settlement He was sitting on the stone

Dizas looked at him There was some blood left at the base of his neck

Then the verger came He saw Karalios and started shouting We told him Karalios had stumbled in the concrete fissures fell and hit himself on the stone ndash it was a wonder how the stone was there The priest came and phoned the village clinic They picked him up in a quarter of an hour later still unconscious

At mass Dizas lifted the first angel fan I got the second and Gongas who had come last got the candelabra Outside the church my granddad saw me not carrying the cross but he winked at me ndash and finally gave me the money Right behind the priest the procession was led by the little one despite the crowd he remained impassive and unperturbed even when at midnight the blue-green fireworks flashed over our heads ndash as though no Easter were being celebrated as though it were merely an ordinary Tuesday night or a warm July evening when the entire Settlement people sat in plastic chairs outside their houses enjoying cold beers


ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38

Το Μεγάλο Σάββατο από πολύ νωρίς ο κόσμος γεμίζει τους ναούς για να πάρει

μέρος στα laquoθρονιάraquo την ώρα δηλαδή που ψάλλεται το laquoΑνάστα ο Θεόςhellipraquo και ο ιερέας ραίνει με ροδοπέταλα τους πιστούς αυτοί με τη σειρά τους χτυπούν να στασίδια των ναών και παράγεται ένας πολύ δυνατός θόρυβος

Το μεσημέρι και ύστερα από τις πρώτες κω-δωνοκρουσίες οι νέοι και όχι μόνο μαζεύονται στην κεντρική πλατεία του Μανδρακιού την Ηλικιωμένη όπου γίνεται ο λεγόμενος laquoπόλε-μοςraquo όπως έχει καθιερωθεί να λέγεται τα τε-λευταία χρόνια με χρήση διαφόρων βεγγαλι-κών τα οποία προϊδεάζουν όλους μας για τον ερχομό της Ανάστασης Το βράδυ κατά την τε-λετή της Αναστάσεως μόλις ακουστεί το laquoΧρι-στός Ανέστηraquo τα βεγγαλικά και οι κροτίδες πέ-φτουν σε μεγάλες ποσότητες στους περίβολους των ναών του νησιού

Την Κυριακή του Πάσχα γίνεται η λιτάνευση της εικόνας της Αναστάσεως στους δρόμους νησιού και καταλήγει στους ναούς που τελείται ο εσπερινός της Αγάπης Μετά όλοι μαζεύονται οικογενειακά και γιορτάζουν την Ανάσταση με το καθιερωμένο κατσικάκι το λεγόμενο laquoκαπ-φαμάςraquo το οποίο στη Νίσυρο συνηθίζεται να μαγειρεύεται στο φούρνο γεμιστό με ρύζι

Η εβδομάδα που ακολουθεί γνωστή ως laquoΛα-μπροβδομάδαraquo αποτελεί τη συνέχεια της Με-γάλης Εβδομάδας με πολλά έθιμα και παραδό-σεις Αρχικά τη Δευτέρα του Πάσχα το πρωί στην λειτουργία γίνεται το έθιμο του laquoμανα-λιούraquo δηλαδή όποιο από τα παιδιά που διακο-νούν το Ιερό σηκώσει το μανουάλι κατά την κοινωνία των πιστών του δίδεται ως ευλογία ένα χρηματικό ποσό Αργότερα την ίδια μέρα

έρχονται από τους Πάλλους στο Μανδράκι η ει-κόνα των Αγίων Αποστόλων και της Παναγίας της Κυράς συνοδευόμενες από τον ιερέα του χωριού τον ψάλτη τους επιτρόπους και αρκε-τούς πιστούς Οι εικόνες laquoγυρίζουνraquo τα σπίτια ένα ένα και γίνεται δέηση υπέρ υγείας των οικο-γενειών μέσα στα σπίτια τους

Το επόμενο πρωί είναι η μέρα για την laquoΕυαγ-γελίστραraquo Η laquoΕυαγγελίστραraquo είναι ένα μονα-στήρι αφιερωμένο στον Ευαγγελισμό της Θεο-τόκου που βρίσκεται περίπου 4 χιλιόμετρα έξω από το Μανδράκι Εκεί το πρωί γίνεται η Θεία Λειτουργία και μετά ξεκινάει το πανηγύρι με παραδοσιακή μουσική και φαγητό και κρατάει ως αργά το απόγευμα Την ίδια ώρα που γίνεται

το πανηγύρι στην Ευαγγελίστρα οι ενορίτες από τους Πάλλους laquoγυρίζουνraquo την εικόνα των Αγίων Αποστόλων και της Παναγίας της Κυράς στα Νικειά Οι επόμενες δύο μέρες η Τετάρτη και η Πέμπτη δηλαδή είναι μέρες ξεκούρασης και προετοιμασίας για την ομορφότερη μέρα όλου του χρόνου για τη Νίσυρο την Παρα-σκευή της Λαμπρής

Αυτή τη μέρα είναι δύσκολο να την χαρακτη-ρίσεις με λόγια Από νωρίς το πρωί όλοι στο Μανδράκι είναι laquoστο πόδιraquo και ετοιμάζονται για να συνοδεύσουν την Παναγιά τους στα χωριά του νησιού Γύρω στις 7 στο μοναστήρι της Σπηλιανής το αντίγραφό της εικόνας τοποθε-

τείται κάτω από το καμπαναριό και αρχίζει η δέ-ηση από τον ηγούμενο Στη συνέχεια νέοι παίρ-νουν την εικόνα στους ώμους τους και οι κα-μπάνες χτυπούν Τα τελευταία χρόνια μάλιστα έχουμε τη χαρά και την ιδιαίτερη τιμή να συνο-δεύει την Παναγιά τη Σπηλιανή ο αγαπητός σε όλους και λάτρης των παραδόσεων Σεβασμιώ-τατος Μητροπολίτης μας κ Ναθαναήλ Εν μέ-σῳ πομπής η εικόνα φτάνει στο λιμάνι και όλοι επιβιβάζονται σε λεωφορεία αυτοκίνητα και μηχανάκια και συνοδεύουν την Παναγιά Προ-πορεύονται τα μηχανάκια ακολουθούν τα λεω-φορεία με την εικόνα της Σπηλιανής και έπο-νται τα αυτοκίνητα

Η πρώτη στάση γίνεται στον Εμπορειό εκεί ο εφημέριος του χωριού λειτουργεί και στη διάρ-κεια του όρθρου μπαίνει η εικόνα και οι πιστοί Αφού τελειώσει η Θεία Λειτουργία ξεκινάει η λιτάνευση της εικόνας σε όλα τα σπίτια του χω-ριού Μόλις η Παναγία ευλογήσει και το τελευ-ταίο ξανά επιβιβάζονται όλοι στα οχήματα και κατευθύνονται στο ορεινότερο χωριό του νη-σιού τα Νικειά Την ίδια ώρα ξεκινάει η λιτά-νευση στο χωριό των εικόνων των Άγιων Από-στολων με την Παναγία των Κυρά από τους ενορίτες των Πάλλων

Πρώτα γίνεται δέηση στο ναό του χωριού και έπειτα η εικόνα ευλογεί όλα τα σπίτια του χω-ριού Αμέσως μετά όλοι οι laquoσυνοδοί της Πανα-γιάςraquo κάθονται για φαγητό στα παραδοσιακά εστιατόρια του χωριού Το μεσημέρι ξεκινάει η μεγάλη πομπή στην αρχή τα μηχανάκια στη μέση τα λεωφορεία με την εικόνα της Σπηλια-νής και ακολουθούν τα αυτοκίνητα και κατευ-θύνονται στο Μανδράκι Σε μικρή απόσταση από τα σημερινά Δημοτικά Λουτρά στην περι-

Παραδόσεις και έθιμα του Πάσχα στη Νίσυρο


ΠΑΣΧΑ 2020 39

οχή που ονομάζεται laquoΒρετούraquo επειδή ήταν η πε-ριοχή που βρέθηκε η εικόνα της Παναγίας τε-λείται και εκεί δέηση Μόλις φτάσει η πομπή στο Μανδράκι ξεκινάει και εκεί η Παναγία να ευλογεί τα σπίτια Την ίδια ώρα οι καμπάνες του μοναστηριού χτυπούν χαρμόσυνα καθώς και όλων ναών που περνάει η εικόνα της Σπηλιανής απ έξω ή από κοντά Αργά το βράδυ μόλις laquoμπειraquo η Παναγία σε όλα τα σπίτια επιστρέφει στο μοναστήρι της Στην είσοδο του Ενετικού κάστρου όπου βρίσκεται το μοναστήρι γίνεται η laquoΕυχήraquo η μεγάλη δέηση δηλαδή για όλους τους κατοίκους και γενικότερα όλους όπου και

αν βρίσκονται Την ίδια στιγμή πέφτουν σαν βροχή τα πυροτεχνήματα και οι κροτίδες κάνο-ντας τη νύχτα μέρα Μετά προσφέρεται σε όλους στην τραπεζαρία της μονής μακαρονάδα με κιμά Αξιοσημείωτο είναι αυτή τη μέρα η συμμετοχή των νέων του νησιού όλη τη διάρ-κεια της μέρας που είναι πολύ συγκινητικό και φαίνεται ότι οι νέοι του νησιού ευλαβούνται ιδι-αιτέρα την Παναγιά μας

Το πρωί του Σαββάτου στο Μανδράκι λιτα-νεύεται η εικόνα του Αγίου Ιωάννου του Θεο-λόγου από τα Νικειά και ευλογεί και αυτή με τη σειρά της τα σπίτια

Την Κυριακή το πρωί μετά την Θεία Λει-τουργία λιτανεύεται η Παναγία η Σπηλιανή στους Πάλλους Ξανά με το ίδιο τυπικό η εικό-να μεταφέρεται στο χωριό και εκεί ευλογεί όλα τα σπίτια του χωριού Αφού ολοκληρωθεί το μι-σό χωριό ξεκινάνε οι εικόνες των Αγίων Απο-στόλων και της Παναγίας της Κυράς και λίγο αργότερα του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου για να ευλογήσουν και αυτές με τη σειρά τους τα σπίτια του χωριού Μετά το τέλος της λιτά-νευσης οι laquoσυνοδοίraquo της Παναγιάς κάθονται για φαγητό και το απόγευμα επιστρέφουν όλοι

μαζί την εικόνα στο μοναστήρι της και εύχονται ο ένας στον άλλο να έχουν την υγεία τους για να μπορούν και του χρόνου να συνοδέψουν την Παναγιά

Με αυτό τον πανηγυρικό τρόπο ολοκληρώ-νονται οι παραδόσεις και τα έθιμα του Πάσχα στην Νίσυρο Είναι πολύ ενθαρρυντικό το ότι όλα τα παραπάνω τα στηρίζουν και συμμετέ-χουν σε αυτά οι νέοι του νησιού και δεν τα αφή-νουν να χαθούν στο διάβα του χρόνου

Ρεπορτάζ-φωτογραφίες των Σταύρου Ν Ορσάρη

και Βασιλείου Δ Γεωργιοπούλου

Γράφει ο Γκότσης Χρῆστος

Ἡ εἰκόνα τῆς Ἀναστάσεως στὴν ὀρθόδο-ξη Ἐκκλησία ἔχει δύο τύπους Ὁ ἕνας

εἶναι ἡ κάθοδος τοῦ Χριστοῦ στὸν Ἅδη ὁ δεύ-τερος εἰκονογραφικὸς τύπος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ εἰκονίζει ἄλλοτε τὸν Πέτρο καὶ τὸν Ἰωάν-νη στὸ κενὸ Μνημεῖο καὶ ἄλλοτε τὸν ἄγγελο ποὺ laquoἐπὶ τὸν λίθο καθήμενοςraquo ἐμφανίστηκε στὶς Μυροφόρες

Ἀργότερα ἡ εἰκόνα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ τύ-που αὐτοῦ πλουτίστηκε μὲ τὶς σκηνὲς τῆς ἐμ-φάνισης τοῦ Χριστοῦ στὴ Μαρία Μαγδαληνὴ (τὸ laquoΜὴ μου ἅπτουraquo) καὶ στὶς δύο Μαρίες (τὸ laquoΧαῖρε τῶν Μυροφόρωνraquo)

Ὁ Λεωνίδας Οὐσπένσκη γράφει σχετικά laquoΟἱ δύο αὐτὲς συνθέσεις χρησιμοποιοῦνται στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὡς εἰκόνες τῆς Ἀναστάσε-ως Στὴν παραδοσιακὴ ὀρθόδοξη ἁγιογραφία ἡ πραγματικὴ στιγμὴ τῆς Ἀνάστασης τοῦ Χρι-στοῦ οὐδέποτε ἀπεικονίστηκε Τόσο τὰ Εὐαγ-γέλια ὅσο καὶ ἡ Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας σι-γοῦν γιὰ τὴ στιγμὴ αὐτὴ καὶ δὲ λένε πῶς ὁ Χρι-στὸς ἀναστήθηκε πράγμα ποὺ δὲν κάνουν γιὰ τὴν Ἔγερση τοῦ Λαζάρου Οὔτε ἡ εἰκόνα δείχνει αὐτό Ἡ σιγὴ αὐτὴ ἐκφράζει καθαρὰ τὴ δια-φορὰ ποὺ ὑπάρχει μεταξὺ τῶν δύο γεγονότων

Ἡ Ἔγερση τοῦ Λαζάρου ἦταν ἕνα θαῦμα τὸ ὁποῖο μποροῦσαν ὅλοι νὰ κατανοήσουν ἐνῶ ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ἦταν ἀπρόσιτη σὲ ὁποιαδήποτε ἀντίληψηhellip Ὁ ἀνεξιχνίαστος χα-ρακτήρας τοῦ γεγονότος αὐτοῦ γιὰ τὸν ἀνθρώ-πινο νοῦ καὶ συνεπῶς τὸ ἀδύνατο τῆς ἀπεικόνι-σής του εἶναι ὁ λόγος ποὺ ἀπουσιάζουν εἰκόνες

αὐτῆς ταύτης τῆς Ἀναστάσεως

Γι᾿ αὐτὸ στὴν Ὀρθόδοξη εἰκονογραφία ὑπάρ-χουν δύο εἰκόνες ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὴ σημα-σία τοῦ γεγονότος αὐτοῦ καὶ ποὺ συμπληρώ-νουν ἡ μία τὴν ἄλλη Ἡ μία εἶναι συμβολικὴ πα-ράσταση Ἀπεικονίζει τὴ στιγμὴ ποὺ προηγή-θηκε τῆς θεόσωμης Ἀνάστασης τοῦ Χριστοῦ ndash τὴν Κάθοδο στὸν Ἅδη ἡ ἄλλη τὴ στιγμὴ ποὺ ἀκολούθησε τὴν Ἀνάσταση τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ τὴν ἱστορικὴ ἐπίσκεψη τῶν Μυροφό-ρων στὸν Τάφο τοῦ Χριστοῦraquo

Τὰ παραπάνω συμφωνοῦν καὶ μὲ τὰ ἀναστά-σιμα τροπάρια τῆς Ἐκκλησίας μας ποὺ ὑπο-γραμμίζουν τὸ ἀνεξιχνίαστο μυστήριο τῆς Ἀνα-στάσεως καὶ τὸ παραλληλίζουν μὲ τὴ Γέννηση τοῦ Κυρίου ἀπὸ τὴν Παρθένο καὶ τὴν ἐμφάνισή του στοὺς μαθητὲς μετὰ τὴν Ἀνάσταση (laquoΠροῆλθες ἐκ τοῦ μνήματος καθὼς ἐτέχθης ἐκ τῆς Θεοτόκουraquo laquoὭσπερ ἐξῆλθες ἐσφραγι-σμένου τοῦ τάφου οὕτως εἰσῆλθες καὶ τῶν θυ-ρῶν κεκλεισμένων πρὸς τοὺς μαθητάς σουraquo)

Ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς παραπάνω δύο τύπους τῆς Ἀναστάσεως συναντᾶμε στοὺς ναούς μας κι ἄλλο τύπο αὐτὸν ποὺ δείχνει τὸ Χριστὸ γυμνό μ᾿ ἕνα μανδύα ριγμένο πάνω του νὰ βγαίνει ἀπὸ τὸν Τάφο κρατώντας κόκκινη σημαία Ἡ εἰκόνα αὐτὴ δὲν εἶναι ὀρθόδοξη ἀλλὰ δυτική Ἐπικράτησε στὴν Ἀνατολή ὅταν ἡ ὀρθόδοξη ἁγιογραφία ἀποκόπηκε ἀπὸ τὶς ρίζες της τὴ βυζαντινὴ παράδοση λόγω τῆς ἐπικράτησης τῆς ζωγραφικῆς τῆς Ἀναγέννησης Ὑποστηρί-χθηκε πὼς laquoἡ μεγάλη προτίμηση γιὰ τὴν δυτι-κότροπη ἀπόδοση τῆς Ἀναστάσεως ὀφείλεται μεταξὺ τῶν ἄλλων καὶ στὴν ἐπίδραση τῶν προ-

Η ερμηνεία της εικόνας της ΑναστάσεωςΚυριακή του Πάσχα 19 Απριλίου 2020 bull Easter Sunday April 19 2020 GreekNews

ΠΑΣΧΑ 2020 40

σκυνητῶν τῶν Ἁγίων Τόπων γιατί πάνω ἀπὸ τὴν εἴσοδο τοῦ Παναγίου Τάφου βρισκόταν πα-ρόμοια (δυτικότροπη) εἰκόνα τῆς Ἀναστάσεως πού ἀντιγραφόμενη στὰ διάφορα ἐνθύμια τῶν προσκυνητῶν ἔγινε ὑπόδειγμα γιὰ πολλοὺς ζω-γράφους Ὥστε μποροῦμε νὰ ποῦμε πώς ὁ συ-γκεκριμένος εἰκονογραφικὸς τύπος διαδόθηκε τόσο ἀπὸ τὴ δυτικὴ τέχνη ὅσο καὶ ἀπ᾿ τοὺς Ἁγίους Τόπουςraquo (Εἰκόνες τῆς κρητικῆς τέ-χνηςhellip σ 357)

Παρακάτω θὰ παρουσιάσουμε καὶ θὰ ἀναλύ-σουμε τὴν εἰκόνα τῆς Ἀναστάσεως ποὺ λέγεται καὶ laquoἩ εἰς ᾍδου Κάθοδος γιατὶ εἶναι ἡ γνήσια εἰκὼν τῆς Ἀναστάσεως ἣν παρέδωσαν ἡμῖν οἱ παλαιοὶ ἁγιογράφοι σύμφωνος μὲ τὴν ὑμνωδί-αν τῆς Ἐκκλησίας μας Ἐκφράζει δὲ διὰ τῆς ζω-γραφικῆς ὅσα ἱερὰ καὶ συμβολικὰ νοήματα ἐκ-φράζει ἰδίᾳ τὸ πασίγνωστον καὶ ὑπὸ πάντων ψαλλόμενον ἀπὸ παίδων ἕως γερόντων τροπά-ριον laquoΧριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν θανάτῳ θά-νατον πατήσας καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωὴν χαρισάμενοςraquo (Φ Κόντογλου)

Περιγραφὴ τῆς εἰκόνας

Στὴ βάση τῆς εἰκόνας ἀνάμεσα σὲ ἀπότομους βράχους ἀνοίγεται μία σκοτεινὴ ἄβυσσος Δια-κρίνουμε τίς μαρμάρινες σαρκοφάγους τίς πύ-λες τῆς κολάσεως μὲ τίς σκόρπιες κλειδαριές καρφιὰ καὶ κλεῖθρα καθὼς καὶ τίς μορφὲς τοῦ σατανᾶ καὶ τοῦ Ἅδη μὲ τὰ φοβισμένα πρόσωπα καὶ τὰ γυάλινα μάτια Εἶναι τὰ laquoκατώτατα τῆς γῆςraquo laquoτὰ ταμεῖα τοῦ ᾍδουraquo ὅπου κατέβηκε ὁ Κύριος γιὰ νὰ κηρύξει τὴ σωτηρία laquoτοῖς ἀπrsquo αἰῶνος ἐκεῖ καθεύδουσιraquo

Πάνω ἀπὸ τὸ σπήλαιο στὸ κέντρο τῆς εἰκό-νας προβάλλει ὁ νικητὴς τοῦ θανάτου ὁ Χρι-στός Ὁ φωτοστέφανος τῆς κεφαλῆς του τὰ χρυσοκόκκινα ἱμάτιά του ποὺ ἀκτινοβολοῦν καὶ ἡ θριαμβευτικὴ ὄψη τοῦ προσώπου του ἐναρμονίζονται πλήρως μὲ τὸ δίστιχο τῆς πα-σχαλινῆς ἀκολουθίας

Χριστὸς κατελθὼν πρὸς πύλην ᾍδου μόνοςΛαβὼν ἀνῆλθε πολλά τῆς νίκης σκῦλα (=λά-

φυρα)

Ὁ Χριστὸς ἐπιστρέφει τροπαιοῦχος ἀπὸ τὴ μάχη του μὲ τὸν ἅδη κρατώντας τὰ πρῶτα λά-φυρα τῆς νίκης Εἶναι ὁ Ἀδὰμ ποὺ τὸν κρατάει ἀπὸ τὸ χέρι ἐνῶ ἐκεῖνος γονατιστὸς τὸν κοιτά-ζει εὐχαριστιακά Πίσω του ἡ Εὔα μὲ κατακόκκι-νο μαφόριο καὶ κοντά της οἱ δίκαιοι ποὺ περί-μεναν μὲ πίστη τὴν ἔλευση τοῦ Λυτρωτῆ Ἀνά-μεσά τους ὁ Ἄβελ ποὺ πρῶτος γεύτηκε τὸν θά-νατο Στὴν ἀριστερὴ πλευρὰ εἰκονίζονται οἱ βα-σιλεῖς καὶ οἱ προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης Δαβίδ Σολομών Μωυσῆς Πρόδρομος κἄ Ὅλοι αὐτοὶ ἀναγνώρισαν τὸ Λυτρωτὴ ὅταν κα-τέβηκε στὸν ἅδη καὶ προετοίμασαν τὸ κήρυγμά του ὥστε νὰ βρεῖ ἀνταπόκριση στὶς ψυχὲς τῶν κεκοιμημένων

Σὲ μερικὲς εἰκόνες ἡ παράσταση τοῦ τροπαι-ούχου Κυρίου εἶναι πιὸ ἐκφραστική γιατὶ σ᾿ αὐτὲς ὁ Κύριος κρατάει στὸ χέρι του τὸ ζωηφό-ρο Σταυρό τῆς εὐσεβείας τὸ laquoἀήττητον τρόπαι-ονraquo μὲ τὸν ὁποῖο καταργήθηκε ἡ δύναμη καὶ τὸ κράτος τοῦ θανάτου

Ἀλλοῦ ἔχουμε στὸ ἐπάνω μέρος τῆς εἰκόνας δύο ἀγγέλους ποὺ κρατοῦν στὰ χέρια τοὺς τὰ σύμβολα τοῦ Πάθους καὶ στὸ σπήλαιο τὸ θάνα-το νὰ παριστάνεται μὲ γέροντα ἁλυσοδεμένο Εἶναι δεμένος ἀπὸ τοὺς ἀγγέλους μὲ τὰ ἴδια δε-σμά μὲ τὰ ὁποῖα εἶχε δέσμιο καὶ ὑποχείριο τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων

Τὴν παράσταση κλείνουν δύο γκρίζοι βράχοι μὲ ἐπίπεδους ἐξῶστες καὶ οἱ ἐπιγραφές laquoΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΣraquo καὶ laquoΙΣ ΧΣraquo

Ὡραῖα παρατηρήθηκε πὼς laquoἡ σύνθεση τῆς εἰκόνας εἶναι βαθιὰ μελετημένη ἀκόμα καὶ στὶς μικρότερες λεπτομέρειές της Ὅλα ἀπὸ τὸ σχῆμα τῶν βράχων στὸ δεύτερο ἐπίπεδο ὡς καὶ τὶς ἀναλογίες τῶν χρωμάτων περιέχουν ἕνα βαθύτερο νόημα καὶ ὑπακούουν σrsquo ἕνα γενικὸ σχέδιο

Ἡ εἰκαστικὴ ἀπεικόνιση τοῦ ἀπόκρυφου κει-μένου ἀποκτᾶ συμβολικὸ χαρακτήρα Ταυτό-χρονα ὅμως δὲν χάνεται ἡ σχέση μὲ τὰ συγκε-κριμένα ἐπεισόδια τοῦ κειμένουraquo (Εἰκόνες τῆς κρητικῆς τέχνηςhellip σ 327)


ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42

Ο Πρόεδρος Δρ Παναγιώτης Μανώλαςκαι τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου

του Ελληνικού Ιατρικού Συλλόγου Νέας Υόρκης

εύχονται σε όλους σας ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗΟ Χριστός ας μας δώσει την δύναμη να βγούμε δυνατότεροι από αυτή την δυσκολία

HMS-NY is offering Scholarships (προσφέρει Υποτροφιες)

wwwhmsnyorg bull E-mail hellenicmedgmailcom

Ο Ελληνικος Ιατρικος Συλλογος της Νέας Υόρκης συνιδρυθηκε από το ιατρό Δρ Γεώργιο Ν Παπανικολάου

κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου

Αποστολη μας είναι να ενώσουμε τους επαγγελματίες υγείας

Ελληνικής κληρονομιάς και να προωθησουμε εκπαιδευτικα προγράμματα

που θα εμπλουτίσουν την κοινότητα


ΠΑΣΧΑ 2020 43

ABOUT HCCSThe Hellenic Classical Charter School ndash Staten Island (HCCS-SI) will provide a diverse student body with a rigorous education in a dynamic environment Using a standards-based

curriculum enriched with the Greek and Latin languages students will engage in dialogue using the Socratic Method to become critical thinkers Students will become college and career ready and well-prepared to succeed and contribute to the global community as responsible citizens

OUR MOTTOWe take knowledge wisdom and truth with us to help make the world a better place

HIGHLIGHTSbull Replicated after the high performing BLUE RIBBON SCHOOL HCCS-Park Slopebull Designated a RECOGNITION SCHOOL by The New York State Education Department for its high academic achievement growth and graduation ratebull Profiled in New York Cityrsquos Best Public Pre-k amp Elementary Schools Parent Guide (Hemphill amp Rashka 2017)bull HCCS ranks among the top charter schools in New York City and also exceeds targets in Rigorous Instruction Collaborative Teachers Supportive Environment Trust amp Effective Leadershipbull Proud partners with Columbia Universityrsquos Teachers College Reading amp Writing Project bull Students learn to read write and speak Greek beginning in Kindergartenbull Described as ldquohellip a model of integrationrdquo by Politico published by The New School Center for NYC Affairs

Registration will be accepted on a FIRST COME FIRST SERVE BASISWe are filling up quickly REGISTER EARLY

FOR MORE INFORMATIONContact us at 718-499-0957 amp press 2 or email your application or questions to officesihccs-nysorg


ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 2


ΠΑΣΧΑ 2020 3


ΠΑΣΧΑ 2020 4































ΠΑΣΧΑ 2020 5


ΠΑΣΧΑ 2020 6


ΠΑΣΧΑ 2020 7

















ΠΑΣΧΑ 2020 8


ΠΑΣΧΑ 2020 9












ΠΑΣΧΑ 2020 10















ΠΑΣΧΑ 2020 11















ΠΑΣΧΑ 2020 12











ΠΑΣΧΑ 2020 13


ΠΑΣΧΑ 2020 14


ΠΑΣΧΑ 2020 15





















ΠΑΣΧΑ 2020 16






















ΠΑΣΧΑ 2020 17












ΠΑΣΧΑ 2020 18












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 3


ΠΑΣΧΑ 2020 4































ΠΑΣΧΑ 2020 5


ΠΑΣΧΑ 2020 6


ΠΑΣΧΑ 2020 7

















ΠΑΣΧΑ 2020 8


ΠΑΣΧΑ 2020 9












ΠΑΣΧΑ 2020 10















ΠΑΣΧΑ 2020 11















ΠΑΣΧΑ 2020 12











ΠΑΣΧΑ 2020 13


ΠΑΣΧΑ 2020 14


ΠΑΣΧΑ 2020 15





















ΠΑΣΧΑ 2020 16






















ΠΑΣΧΑ 2020 17












ΠΑΣΧΑ 2020 18












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 4































ΠΑΣΧΑ 2020 5


ΠΑΣΧΑ 2020 6


ΠΑΣΧΑ 2020 7

















ΠΑΣΧΑ 2020 8


ΠΑΣΧΑ 2020 9












ΠΑΣΧΑ 2020 10















ΠΑΣΧΑ 2020 11















ΠΑΣΧΑ 2020 12











ΠΑΣΧΑ 2020 13


ΠΑΣΧΑ 2020 14


ΠΑΣΧΑ 2020 15





















ΠΑΣΧΑ 2020 16






















ΠΑΣΧΑ 2020 17












ΠΑΣΧΑ 2020 18












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 5


ΠΑΣΧΑ 2020 6


ΠΑΣΧΑ 2020 7

















ΠΑΣΧΑ 2020 8


ΠΑΣΧΑ 2020 9












ΠΑΣΧΑ 2020 10















ΠΑΣΧΑ 2020 11















ΠΑΣΧΑ 2020 12











ΠΑΣΧΑ 2020 13


ΠΑΣΧΑ 2020 14


ΠΑΣΧΑ 2020 15





















ΠΑΣΧΑ 2020 16






















ΠΑΣΧΑ 2020 17












ΠΑΣΧΑ 2020 18












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 6


ΠΑΣΧΑ 2020 7

















ΠΑΣΧΑ 2020 8


ΠΑΣΧΑ 2020 9












ΠΑΣΧΑ 2020 10















ΠΑΣΧΑ 2020 11















ΠΑΣΧΑ 2020 12











ΠΑΣΧΑ 2020 13


ΠΑΣΧΑ 2020 14


ΠΑΣΧΑ 2020 15





















ΠΑΣΧΑ 2020 16






















ΠΑΣΧΑ 2020 17












ΠΑΣΧΑ 2020 18












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 7

















ΠΑΣΧΑ 2020 8


ΠΑΣΧΑ 2020 9












ΠΑΣΧΑ 2020 10















ΠΑΣΧΑ 2020 11















ΠΑΣΧΑ 2020 12











ΠΑΣΧΑ 2020 13


ΠΑΣΧΑ 2020 14


ΠΑΣΧΑ 2020 15





















ΠΑΣΧΑ 2020 16






















ΠΑΣΧΑ 2020 17












ΠΑΣΧΑ 2020 18












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 8


ΠΑΣΧΑ 2020 9












ΠΑΣΧΑ 2020 10















ΠΑΣΧΑ 2020 11















ΠΑΣΧΑ 2020 12











ΠΑΣΧΑ 2020 13


ΠΑΣΧΑ 2020 14


ΠΑΣΧΑ 2020 15





















ΠΑΣΧΑ 2020 16






















ΠΑΣΧΑ 2020 17












ΠΑΣΧΑ 2020 18












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 9












ΠΑΣΧΑ 2020 10















ΠΑΣΧΑ 2020 11















ΠΑΣΧΑ 2020 12











ΠΑΣΧΑ 2020 13


ΠΑΣΧΑ 2020 14


ΠΑΣΧΑ 2020 15





















ΠΑΣΧΑ 2020 16






















ΠΑΣΧΑ 2020 17












ΠΑΣΧΑ 2020 18












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47












ΠΑΣΧΑ 2020 10















ΠΑΣΧΑ 2020 11















ΠΑΣΧΑ 2020 12











ΠΑΣΧΑ 2020 13


ΠΑΣΧΑ 2020 14


ΠΑΣΧΑ 2020 15





















ΠΑΣΧΑ 2020 16






















ΠΑΣΧΑ 2020 17












ΠΑΣΧΑ 2020 18












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47















ΠΑΣΧΑ 2020 11















ΠΑΣΧΑ 2020 12











ΠΑΣΧΑ 2020 13


ΠΑΣΧΑ 2020 14


ΠΑΣΧΑ 2020 15





















ΠΑΣΧΑ 2020 16






















ΠΑΣΧΑ 2020 17












ΠΑΣΧΑ 2020 18












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47















ΠΑΣΧΑ 2020 12











ΠΑΣΧΑ 2020 13


ΠΑΣΧΑ 2020 14


ΠΑΣΧΑ 2020 15





















ΠΑΣΧΑ 2020 16






















ΠΑΣΧΑ 2020 17












ΠΑΣΧΑ 2020 18












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47











ΠΑΣΧΑ 2020 13


ΠΑΣΧΑ 2020 14


ΠΑΣΧΑ 2020 15





















ΠΑΣΧΑ 2020 16






















ΠΑΣΧΑ 2020 17












ΠΑΣΧΑ 2020 18












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 14


ΠΑΣΧΑ 2020 15





















ΠΑΣΧΑ 2020 16






















ΠΑΣΧΑ 2020 17












ΠΑΣΧΑ 2020 18












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 15





















ΠΑΣΧΑ 2020 16






















ΠΑΣΧΑ 2020 17












ΠΑΣΧΑ 2020 18












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47





















ΠΑΣΧΑ 2020 16






















ΠΑΣΧΑ 2020 17












ΠΑΣΧΑ 2020 18












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47






















ΠΑΣΧΑ 2020 17












ΠΑΣΧΑ 2020 18












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47












ΠΑΣΧΑ 2020 18












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47












ΠΑΣΧΑ 2020 19























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47























ΠΑΣΧΑ 2020 20


























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47

























ΠΑΣΧΑ 2020 21


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 22
























ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 23


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 24


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 25


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 26


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 27


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 28


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 29



































ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 30


















ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 31




















By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47

By John Athanasatos










ΠΑΣΧΑ 2020 32

He is Risen











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47











ΠΑΣΧΑ 2020 33


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 34


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 35























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47























ΠΑΣΧΑ 2020 36











Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47










Karalios















ΠΑΣΧΑ 2020 37


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 38















ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 39




















ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47












ΠΑΣΧΑ 2020 40







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47







φυρα)








ΠΑΣΧΑ 2020 41


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 42













ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 43








ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 44


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 45


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 46


ΠΑΣΧΑ 2020 47


ΠΑΣΧΑ 2020 47

Documents

GreekNews · 2020-04-18 · Η εορτή ων ώκαιρ 19 πγεουςν 2020 s&BTUFS 4VOEBZ "QSJM GreekNews ΠΑΣΧΑ 2020 4 «Η εορτή των εορτών και πανήγυρις