Guben | Gubin

Doppelstadt an der Neiße Miasto podwójne nad Nysa Double Town at the Neisse

AA

3

Inhalt Spis treści Index

GubenGeschichte 4 -5Historia / History

Rathaus und Friedrich-Wilke-Platz 6-7Ratusz oraz Plac Friedrich-Wilke-Platz / Town hall and Friedrich-Wilke-Platz

Stadt- und Industriemuseum 8-9Muzeum Miasta i Przemysłu / Town and Industry Museum

Gubener Tuche und Chemiefasern 10-11Gubeńskie sukna oraz włókna chemiczne / Guben Cloth and Chemical Fibres

Klosterkirche 12-13Kościół klasztorny / Cloister Church

Kirche des guten Hirten 14-15Kościół Dobrego Pasterza / Church of the Good Shepherd

An der Neiße 16-17Nad Nysą / At the Neisse river

Karte Guben | Gubin 18-19Mapa / Map

GubinTheaterinsel 20-21Wyspa Teatralna / Theatre Island

Stadt- und Hauptkirche 22-23Kościół Farny / Town and Main Church

Rathaus 24-25Ratusz / Town hall

Villa Wolf 26-27Willa Wolfa / Villa Wolf

Stadtbefestigung 28-29Fortyfikacje Miasta / Town fortification

Der Grüne Pfad 30-37Zielona ścieżka Guben-Gubin / The green path Guben-Gubin

Impressum 38-39Impressum / Imprint

GubenGeschichte

Guben befindet sich inmitten der brandenburgischen Landschaft, direkt an der Neiße und bildet als Zwillingsstadt zu Gubin die Brücke zum Nachbarland Polen. Als eine der ältesten Städte der Niederlausitz schautGuben auf eine 780-jährige wechselvolle Geschichte zurück. Schonim 14. Jahrhundert erlebte die Neißestadt durch Wein- und Obstanbau, Tuchmacherei, Neißeschiffahrt und Fernhandel ihre 1. Blütezeit.Durch die Industrialisierung im 19. Jahrhundert gelang es Guben, sichzu einer weltweit beachteten Hut- und Industriestadt zu entwickeln.Nach dem 2. Weltkrieg war das Stadtzentrum fast vollständig zerstört unddas Potsdamer Abkommen besiegelte die Trennung in zwei Teile. Die historische Altstadt befindet sich seither auf polnischer und der industrie-geprägte Teil auf deutscher Seite. Mit dem Aufschwung in der Nach-kriegszeit entwickelte sich in Guben die wichtigste Chemiefaserproduktion der DDR und die produzierten Gubener Hüte waren weltweit bekannt. Mit der Wende Anfang der 90er Jahren erlitt die Wirtschaft von Guben ihren Zusammenbruch. Es entstanden Industriebrachen, die besonders das zentrale Stadtbild lange Zeit bestimmten.

Heute ist das anders. Im Ergebnis der im Jahr 2002 begonnenen umfangreichen Stadtumbaumaßnahmen erhielt Guben ein neues Stadt-zentrum. Um das deutsch–polnische Zusammenwachsen weiter zu fördern, wurde eine zentrale Achse zwischen Guben und Gubin geschaffen, die Frankfurter Straße. Sie verbindet beide Städte miteinander.

5

English Guben is located in the Brandenburg landscape directly at the Neisse river forming a bridge to the neighbour country Poland with its twin town Gubin. With 780 years of eventful history, Guben is one of the oldest towns in Lower Lusatia. As early as in the 14th century the town at the Neisse flourished thanks to is wine, fruit and cloth production as well as to ship-ping and trade. During the industrial-ization in the 19th century, Guben could develop into a worldwide known centre of hat making and industry. After World War II the city centre was nearly completely destroyed, and the Potsdam Agreement fixed the separation of the town into two parts. The old historical centre is now on the Polish side, whereas the more industrial part is to be found on the German side. In theyears after the war, Guben developedinto GDR’s centre of chemical fibre produc-tion, the Guben hats gained worldwide reputation. After the political change at the beginning of the 90s, Guben’s industry collapsed. Abandoned industrial buildings began to dominate the look of the town for a long time. Today this has changed. As a result of comprehensive reconstruction activities which started in 2002, Guben gota now town centre. In order to further pro-mote the German-Polish ties, the FrankfurterStreet was created as a central connection between the two towns Guben and Gubin.

Historia History

Polski Guben położone jest pośród brandenburskiego krajobrazu, bezpośrednio nad Nysą i jako podwójne miasto z Gubinem stanowi most do kraju sąsiedniego- Polski. Jako jedno z najstarszych miast Dolnych Łużyc Guben spogląda na 780 lat pełne zwrotów historii. Już w XIV wieku miasto nad Nysą przeżyło swój pierwszy rozkwit dzięki uprawie winorośli i owoców, sukien-nictwu, żegludze na Nysie oraz handlowi z dalekimi krajami. Poprzez industria-lizację w XIX wieku Guben stało się słynnym na całym świecie miastem kapelusz-niczym oraz przemysłowym. Po II Wojnie Światowej centrum miasta było prawie całkowicie znisczczone a Traktat Poczdamski zapieczętował podział na dwie części. Historyczna starówka od tego czasu znajdujesię po stronie polskiej, natomiast część bardziej przemysłowa po stronie niemieckiej. Za sprawą ożywienia w okresie powo-jennym Guben stało się najważniejszym miastem w zakresie produkcji włókienchemicznych NRD, a wytwarzane tu kapelu-sze były znane na całym świecie. Po transformacji w latach 90-tych gospodarka Guben załamała się. Powstały nieużytki poprzemysłowe, które na długi czas zmieniły szczególnie wizerunek centrum miasta. Dzisiaj wygląda to całkiem inaczej. W wyni-ku rozpoczętej w 2002 roku przebudowy miasta Guben doczekało się nowego centrum. W celu wspierania niemieckopolskiej integracji, stworzona została centralna oś pomiędzy Guben i Gubinem, ulica Frankfurter Straße, która łączy ona oba miasta.

Der Friedrich-Wilke-Platz am Dreieck bildet den Knotenpunkt des neuenGubener Stadtzentrums. In der Hutfabrik von C.G. Wilke, die 1862 ihre Arbeit begann, wurde bis in die 1990-er Jahre produziert. Nach demAus für die Hutindustrie gab es zunächst keine Verwendung für das Gebäude. Nach intensiven Umbau- und Renovierungsmaßnahmen beher-bergen die ehemaligen Produktionsstätten jetzt das Gubener Rathaus,die Stadtbibliothek, das Stadt- und Industriemuseum und die städtische Musikschule „Johann Crüger“. Die „Alte Färberei“ auf dem Gelände der ehemaligen Hutfabrik ist mit ihren drei Abzugshauben ein markantes Wahrzeichen der Stadt und dient als Multifunktionssaal, der sich zu einem beliebten Anlaufpunkt für verschiedenste Veranstaltungen entwickelt hat. Auf dem Platz vor dem Rathaus kann sich jeder Bürger der Stadt mit persönlichen Daten auf einzelnen Klinkersteinen verewigen, Zusätzlich widmet die Stadt den Neugeborenen ebenfalls einen Stein, als Willkommensgeschenk.

GubenRathaus und Friedrich-Wilke-Platz

7

English The Friedrich-Wilke-Platz at theTriangle forms the central point of the new Guben city centre. C.G. Wilke’s hat factory, which started production in 1862, was a workshop until the 1990s. Afterthe end of hat production there was no use for the building. After comprehensive reconstruction and restoration activities,the former workshops are now the home for the Guben Town Hall, the town library, the Town and Industry Museum as well asthe town’s music school. The “Old Dye Works” of the former hat factory with its three hoods is a landmark and serves as a multifunctional hall which has developed into a popular location for different events. On the square in front of the town hall, each citizen of the town can carve their name on single clinker bricks. Addition-ally, the town dedicates each newlyborn a brick as a welcome gift.

Polski Plac Friedrich-Wilke-Platz przy pro-menadzie „Am Dreieck“ tworzy węzeł nowego centrum miasta Guben. W fabryce kapeluszy właściciela C.G. Wilke, która rozpoczęła swoją działalność w roku 1862 produkcja trwała jeszcze do lat 1990-tych. Po likwidacji przemysłu kapeluszniczego nie było najpierw żadnego zastosowania dla

budynku. Po intensywnej przebudowie i pra-cach remontowych w dawnych halach produkcyjnych mieści się teraz Gubeński Ratusz, Biblioteka Miejska, Muzeum Miasta i Przemysłu oraz Miejska Szkoła Muzyczna im. „Johanna Crügera“.„Stara Farbiarnia” na terenie byłej fabryki kapeluszy jest za sprawą swoich trzech szybów wentylacyjnych rozpoznawalnym symbolem miasta i służy jako sala wielofunkcyjna, która stała się ulubionym miejscem realizacji różnych imprez. Na placu przed ratuszem każdy mieszkaniec może uwiecznić się umieszczając swoje dane na kostkach klinkierowych. Ponadto miasto dedykuje jedną kostkę jako prezent powitalny dla nowonarodzonych.

Ratusz oraz Town hall andPlac Friedrich-Wilke-Platz Friedrich-Wilke-Platz

In der ehemaligen Hutfabrik befindet sich neben der Stadtverwaltung das Stadt- und Industriemuseum. Dort erfahren Besucher Wissenswertes über die Geschichte der Stadt und über 150 Jahre Unternehmensgeschichteder Hutindustrie, welche die Stadtentwicklung maßgeblich prägte.Auf etwa 450 qm und unter 14 Hauben werden Assoziationen zur Hutin-dustrie geweckt und mit modernen Medien eine interaktive Welt geschaffen, in der die Gäste eine virtuelle Hutprobierstation oder eine fiktive Stadtwanderung entlang der Neiße erleben können.

GubenStadt- und Industriemuseum

9

English Apart from the town admin-istration, the former hat factory contains the Town and Industry Museum. There visitors get much information on the history of the town as well as of the hat in-dustry which characterized the developmentof the town over 150 years. On anarea of about 450 m² under 14 hoods, hat industry is illustrated, and modern media create an interactive world where guestscan experience a virtual station to try hats on or a fictive walk through the town along the Neisse.

Muzeum Miasta i Przemysłu Town and Industry Museum

Polski W byłej fabryce kapeluszy znajduje się obok urzędu miasta Muzeum Miasta i Przemysłu. W nim zwiedzający dowiedzą się o historii miasta oraz o ponad 150-letniej historii przedsiębiorstw z gałęzi przemysłu kapeluszniczego, który w znacznym stopniu przyczynił się do rozwo-ju miasta. Na powierzchni ok. 450 m² i pod 14-oma nakryciami pobudzone zo-staną skojarzenia dotyczące przemysłu kapeluszniczego, a przy wykorzystaniu nowoczesnych środków audiowizu-alnych tworzony jest interaktywnych świat, w którym goście mogą wirtualnie przymierzyć kapelusze lub udać się w wir-tualny spacer po mieście wzdłuż Nysy.

Gleich neben dem Stadt- und Industriemuseum im anderen Flügel des unter Denkmalschutz stehenden Fabrikgebäudes befindet sich die Ausstellung zur Geschichte der Gubener Tuchmacher und des ehemaligen Chemiefaserwerkes.

Hier erfahren Sie Wissenswertes über die Geschichte des Tuchmacherhand-werks in Guben vom 11. / 12. Jahrhundert bis zum Niedergang 1997. Unter den Ausstellungsstücken befindet sich zum Beispiel eine Muster-kollektion der Stoffe von 1873 bis 1990. Die Ausstellungen bieten Industriegeschichte zum Anfassen.

GubenGubener Tuche und Chemiefasern

11

Gubeńskie sukna oraz Guben Cloth and włókna chemiczne Chemical Fibres

Polski Tuż obok Muzeum Miasta i Przemysłu w innym skrzydle będącego pod ochroną konserwatora zabytków budynku fabryki znajduje się wystawa o historii gubeńskiego sukiennictwa oraz byłego zakładu włókien chemicznych.Tutaj można dowiedzieć się o historii rzemiosła sukienniczego w Guben z XI / XII wieku aż do jego upadku w 1997 roku. Wśród eksponatów znajduje się na przykład wzorcowa kolekcja mate-riałów od 1873 do 1990 roku. Wystawy pozwalają na bliskie zetknięcie się zwiedzających z historią przemysłu.

English Directly next to the Town and Industry Museum in another wing of the factory building which is a pro-tected monument, you find the exhibition on the history of Guben’s cloth makers and the former factory of chemical fibres. You learn a lot about the history of the cloth making craft in Guben from the 11th/12th centuries until its collapse in 1997. Among the exhibits there is a range of samples of cloths from 1873 to 1990. The exhibitions invite you to experi-ence industrial history yourself.

Die Klosterkirche verdankt ihren Namen einem Benediktinerinnen-Kloster,das im ersten Drittel des 13. Jahrhunderts entstand. Dieses Kloster wurde nach der Reformation aufgelöst. Die im Jahre 1862 im neugotischenStil eingeweihte Kirche wurde vom Baumeister K. A. Flaminius geplant. Wie durch ein Wunder hat die Kirche die Zerstörung der Stadt 1945 über-standen. Die Klosterkirche ist bereits das dritte Gotteshaus an diesem Standort. Das erste wurde 1429 von Hussiten zerstört und das zweite wurde1860 wegen Baufälligkeit abgerissen. Bis zum 2. Weltkrieg wurde die Klosterkirche nur von der Landbevölkerung genutzt. Gubener Christen ver-sammelten sich in der Stadt- und Hauptkirche im heutigen Gubin. Sie bildet seit vielen Jahren den christlichen und kirchenmusikalischen Mittelpunkt der Stadt. Seit 2003 ist die Kirche nach jahrelanger Restaurierung wieder im vollen Glanz zu besichtigen. Ganz besonders sehenswert sind die Glasfenster der Klosterkirche, die 1999 vom Berliner Künstler Helge Warme ent-worfen wurden. Thematische Grundlage für deren Gestaltung ist das evangelische Lied “Jesu, meine Freude“ der beiden Gubener Johann Crüger (Melodie) und Johann Frank (Text) von1653.

GubenKlosterkirche

13

Kościół klasztorny Cloister Church

Polski Kościół klasztorny zawdzięcza swoją nazwę klasztorowi benedyktynów, który powstał w latach trzydziestych XIII wieku. Klasztor został rozwiązany po reformacji.Otwarty w 1862 roku kościół w stylu neogo-tyckim został zaprojektowany przez architekta K.A. Flaminiusa. Obiekt cudemprzetrwał zniszczenie miasta w 1945 roku. Kościół klasztorny jest trzecią świątynią wybudowaną w tym miejscu. Pierwszy zniszczyli Husyci w 1429 roku, a drugi zburzonow 1860 roku z powodu zagrożenia zawaleniem. Do II Wojny Światowej kościół klasztorny był odwiedzany tylko przez mieszkańców okolicznych wiosek. Gubeńscy chrześcijanie zbierali się w Farze, w dzisiejszym Gubinie. Stanowi ona od wielu lat chrześcijańskie centrum miasta oraz ośrodek muzyki sakralnej. Od 2003 roku kościół po wieloletnim remoncie można podziwiać w całej okazałości. Szcze-gólnie godne uwagi są witraże kościoła klasztornego, zaprojektowane w 1999 roku przez berlińskiego artystę Helge Warme. Inspiracją dla ich projektu jest pieśń ewan-gelicka „Jezu, moja radość” z 1653 roku stworzona przez obu gubeńczyków Johanna Franka (tekst) oraz Johana Crügera (melodia).

English The name of the church originatesfrom a Benedictine cloister founded in the beginning of the 13th century. The cloister was dissolved after Reformation. The Church, built in Neo-Gothic style and inaugurated in 1862, was planned by the architect K.A. Flaminius. It is like a

wonder that this church survived the destruc-tions of the town in 1945. The Cloister Church is already the third house of God at that location. The first one was destroyed by Hussites, the second one was demolishedin 1860 due to dilapidation. Until World War II the Cloister Church was only used by the rural population, whereas Christians from Guben met in the Town Churchin today’s Gubin. For many years, the church has been the religious and also sacred music centre of the town. After the long-time restoration ending which was finished in 2003, the church can be admired again in its full beauty. A special highlight are the glass windows of the Cloister Church which were designed in 1999 by the Berlin artist Helge Warme. The basis for the topic of the design is a Protestant song “Jesu, meine Freude”, composed in 1653 by the Guben citizens Johann Frank (lyrics) and Johann Crüger (music).

Die 1903 im Jugendstil errichtete Kirche wurde vom renommierten BerlinerArchitekturbüro Spalding und Grenander geplant. Sie ist das Gottes-haus der evangelisch-lutherischen Kirchgemeinde. Diese gründete sich 1836, als einige Handwerker sich zu lutherischen Gottesdiensten trafen. Zur Gemeinde gehörte der Hutmachermeister Carl Gottlob Wilke. Sein Sohn, Friedrich Wilke, stiftete der Gemeinde den Neubau der Kirche. Bemerkenswert sind die drei Fenster der ehemaligen Familienloge Wilke, die Messingbeschläge an Altar und Kanzel, sowie die Kron- und Wandleuchter der Kirche. In den 1980er Jahren ist die Kirche grundlegend renoviert worden und sie erhielt im Altarbereich farbige Glasfenster,die heute den optischen Bezugspunkt bilden. In unmittelbarer Nachbar-schaft der Jugendstilkirche befindet sich das historische Torhaus in Klinkerbauweise. Das Torhaus diente als Pförtnerhaus der Villa Wilke, die1945 im Zuge des Krieges stark zerstört und später abgetragen wurde. Die ursprüngliche Villa war ein großbürgerliches Anwesen, das die heraus-ragende Rolle der Industriellenfamilie Wilke in Guben widerspiegelte.

GubenKirche des guten Hirten

15

Kościół Dobrego Pasterza Church of the Good Shepherd

Polski Wzniesiony w 1903 roku w stylu secesyjnym kościół został zaprojek-towany przez renomowane berlińskie biuro architektonicznie Spalding i Grenander. Jest świątynią ewangelicko-luterańskiej parafii. Została ona utworzona w 1836 roku, kiedy kilku rzemieślników spo-tykało się na luterańskich mszach świętych. Do parafii należał również mistrz

kapeluszniczy Carl Gottlob Wilke. Jego syn, Friedrich Wilke zafundował parafii nowy kościół. Warto zwrócić uwagę na trzyokna należące do dawnej loży rodziny Wilke, na okucia mosiężne przy ołtarzu i am-bonie, jak również żyrandole i kinkiety kościoła. W latach 1980-tych kościół został gruntownie wyremontowany, a w ob-rębie ołtarza powstały kolorowe witraże, które tworzą dzisiaj optyczny punkt odniesienia. W bezpośrednim sąsiedztwie kościoła znajduje się historyczny budynek wzniesiony z cegły klinkierowej wstylu secesyjnym z bramą. Ten budynekwraz z bramą służył jako portiernia willi Wilke,która w 1945 roku została mocno zniszczona i później rozebrana. Pierwotna willa była mieszczańską posiadłością, która odzwierciadlała wybitną rolę przemy-słowej rodziny Wilke w Guben.

English The church built in 1903 in the Art Nouveau Style was planned by the well-known Berlin Architects Of fice Spalding and Grenander. It is the church of the Lutheran parish. It was estab-lished in 1835 when some craftsmen met for Lutheran services, one of them the hat maker Carl Gottlob Wilke. His son, Friedrich Wilke, donated the money for the construction of the new church. Re-markable features are the three windows of the former Wilke family lodge, the brass mounting at alter and pulpit as well as the ceiling and wall lights in the church. In the 1980s the church went through comprehensive renovation and got colourful glass windows in the area of the altar which are now an optic reference point. Directly next to the Church there is the historical Gate House built of clinkers. It was the gatekeeper’s lodge of the Wilke Villa which was severely damaged in the war in 1945 and later demolished. The original villa was a spacious upper middle-class residence reflecting the outstanding role the Wilke family played in Guben.

Die Neiße fließt mitten durch die Doppelstadt Guben-Gubin. Die große Hauptbrücke ist die Verkehrsverbindung und gleichzeitig Staustufe der Neiße. Ein modernes Wehr reguliert den Wasserfluss und ein Kraftwerk auf Gubiner Seite nutzt die Energie des Wassers. Nördlich des Wehres am Gubener Neißeufer befand sich einst das riesige Fabrikgelände der größten Gubener Tuchfabrik, doch verwandelte sich dieses Areal 2007 in eine grüne Oase. Durch die Terrassen ist die Neiße für Besucher und Einheimische im Stadtzentrum zugänglich. Der freie Blick auf die Nachbarstadt lädt zum Verweilen und Genießen ein. Teile alter Mauern der Gubener Tuchfabrik sind als Relikte im Park erhalten und wurden geschickt in die Parkfläche integriert. Eine direkte Verbindung zwischen denGubener Neißeterrassen und der Gubiner Theaterinsel über eine Fuß-gängerbrücke ermöglicht dem Besucher einen Spaziergang über die Insel zur historischen Altstadt in Gubin. Die Neiße als Grenzfluss ist Vergan-genheit und der Fluss ist zu einem erlebbaren und verbindenden Element im deutsch-polnischen Stadtbild geworden. Südlich des Wehres breitet sich die gestaute Neiße wie ein See aus. Das gestaltet Ufer mit Sport-geräten und Sitzgelegenheiten lockt zum Verweilen auf Gubener Seite. Steg- und Slipanlagen in Guben und Gubin eröffnen Perspektiven zur Nutzung der Neiße als Erholungs- und Erlebnisraum und laden Wassersportler zum Rudern oder Paddeln ein.

GubenAn der Neiße

17

Nad Nysą At the Neisse river

Polski Nysa przepływa przez środek podwójnego miasta Guben-Gubin. Wieki,główny most jest połączeniem komu-nikacyjnym i równocześnie zaporą na Nysie. Nowoczesny jaz reguluje przepływ wody, a elektrownia po stronie gubińskiej wykorzystuje jej energię. Na północ od jazu na nabrzeżu gubeńskim znajdował się niegdyś obszerny teren fabryczny największej gubeńskiej fabryki sukna. W2007 roku areał zamienił się w zieloną oazę. Tarasy umożliwiają gościom i miejsco-wym dostęp do centrum miasta. Niczym nie ograniczony widok na miasto sąsiedzkie skłania do przystanięcia i delektowania się nim. Części starych murów byłej fabryki sukna pozostały jako relikty przeszłości w parku i zostały zintegrowane z jego kom-pozycją. Bezpośrednie połączenie pomiędzy gubeńskimi Tarasami nad Nysą oraz gubińską Wyspą Teatralną – przez kładkę dla pieszych- umożliwia gościom spacer przez wyspę na historyczną starówkę w Gubinie. Nysa jako rzeka granicz-na należy do przeszłości. Rzeka stała się elementem scalającym – łącznikiem w niemiecko-polskim wizerunku miasta. Na południe od jazu spiętrzona Nysa rozsze-rza się jak jezioro. Stworzone nabrzeże ze sprzętem sportowym oraz miejscami dosiedzenia zaprasza do pobytu po stronie gubeńskiej. Przystanie oraz pochylnie do wo-dowania w Guben i Gubinie otwierają perspektywy do korzystania z Nysy jako prze-strzeni służącej celom wypoczynkowym i poznawczym, a miłośników sportów wod-nych zapraszają do wioślarstwa i pływania kajakami.

English The Neisse flows directly through the double town Guben-Gubin. The big main bridge is the traffic connection andat the same time a modern weir of the river. It regulates the water flow, and a power station on the Gubin side uses the water’s energy. North of the weir at the Guben river bank, there used to be the huge area of the largest cloth factory, however, thisplace changed into a green oasis in 2007. By terraces the Neisse is accessible for visitors and locals in the town centre. The free view to the neighbour town invites you to visit and enjoy this place. Parts of the old walls of the Guben cloth factory are preserved in the park and were intelligently integrated into the park area. A direct connection between the Neisse terraces in Guben and the TheatreIsland in Gubin over a pedestrian bridge allows the visitor to walk over theisland to the historical town centre in Gubin. The image of the river as the border

belongs to the past, it has changed into a uniting element in the German-Polish town. South of the weir, the impounded river widens into a lake. The shaped bank with sports and seating facilities on the Guben side invites visitors to stay, landing stages in Guben and Gubin create perspectives for using the Neisse for recreation and relaxation and invite fans of water sports to rowing and paddling.

Guben | GubinStadtkarte

19

Mapa miasta City map

Die polnische Insel, zwischen den Städten Guben und Gubin im Flusslauf der Neiße gelegen, kann man von beiden Städten über Brückenerreichen. Auf der Insel stand ein Theater, welches 1874 eröffnet wurde. Obwohl das Theater wie durch ein Wunder den 2. Weltkrieg fast unbeschadet überstanden hatte, fiel es 1945 Brandstiftern zum Opfer. An historischer Stelle findet man heute das neu errichtete Eingangs-portal, auf dem sich originale Säulenreste des ehemaligen Theaters befinden. Ein kleines Denkmal für Goethes Muse Corona Schröter, die 1751in Guben geboren wurde, zierte den Theaterpark. Ein Teil des Denk-mals steht noch heute, doch die Büste gilt als verschollen. Die Neißeinsel ist ein Park für Fußgänger und Radfahrer geworden, mit gepflegten Anlagen und Sitzgelegenheiten im Schatten alter Bäume. Am Wegesrand findet man eine vergrößerte Holznachbildung des Goldfisches von Vettersfelde. Das Original ist ein Teil des 1882 in Vettersfelde unweit von Guben gefundenen skythischen Goldschatzes, der sich heute in einem Berliner Museum befindet.

GubinTheaterinsel

21

Wyspa Teatralna Theatre Island

Polski Polska wyspa, położona pomiędzy miastami Guben i Gubinem po środku rzeki Nysa, jest dostępna z obu miast poprzez mosty. Na wyspie stał kiedyś teatr, który został otwarty w 1874 roku. Mimo, że teatr cudem przetrwał II Wojnę Światową, w 1945 roku uległ zniszczeniu na skutek pod-palenia. W historycznym miejscu można dzisiaj znaleźć nowo odtworzony portal wejściowy, na którym znajdują się oryginalne fragmenty kolumn będące kiedyś częścią teatru. Mały pomnik urodzonej w 1751 roku w Guben bliskiej przyjaciółki Goethego, Corony Schröter zdobi park teatralny. Część pomnika zacho-

wała się do dziś, natomiast popiersie uważa się za zaginione. Wyspa nad Nysą jest parkiem dla pieszych oraz rowe-rzystów posiadającym zadbane skwery oraz ławki rozmieszczone w cieniu starych drzew. Na skraju ścieżki znajduje się po-większona, drewniana kopia złotej ryby z Vettersfelde. Oryginał rzeźby jest częścią znalezionego w 1882 roku w Vettersfelde niedaleko Guben scytyjskiego złotego skarbu, który znajduje się dzisiaj w jednym z berlińskich muzeów.

English The Polish island is located between the towns Guben and Gubin in the Neisse river and can be reached over bridges from both towns. On the islandthere used to be a theatre which was opened in 1874. Although the theatre survived World War II nearly without having suffered any damage, it fell victim

to arson in 1945. At the historical site you will today find the newly-built entrance gate with remains of the original columns of the former theatre. The theatre park was decorated by a little monu-ment for Goethe’s muse Corona Schröter, who was born in Guben in 1751. A part of the monument still exists today, the bust, however, is missing. This Neisse island has become a park for pedes-trians and cyclists alike, with well-kept seating and other facilities in the shadow ofold trees. Along the way you find an en-larged reproduction of the wooden sculptureof the goldfish of Vettersfelde. The original is part of a Skythian gold treasure found in 1882 in Vettersfelde near Guben, which is today in a museum in Berlin.

Zu den imposantesten Bauwerken von Gubin gehört das Gebäude der Gubener Stadt- und Hauptkirche. Diese spätgotische Stadtkirche wurde 1294 erstmals urkundlich erwähnt. Von 1508 bis 1557 erhielt der spätgotische Bau seine endgültige äußere Gestalt. Ende Februar 1945 und brannte sie aus. Seitdem stand sie als Ruine und gleichzeitig als Mahnmal gegen Krieg und Zerstörung in der historischen Alt-stadt von Gubin. Eine Gubiner Stiftung und ein Gubener Förderverein engagieren sich für den Wiederaufbau der Kirche als deutsch-polnisches Begegnungszentrum, um interkulturelle Beziehungen zu fördern und zu stärken. Die im Jahr 2006 begonnenen Arbeiten tragen ihre Früchte. Dem Kirchturm wurde seine Haube aufgesetzt und ihm somit sein ursprüngliches Gesicht wiedergegeben. Der Turm ist instand gesetzt und bietet allen, die die Anstrengung des Erklimmens auf sich nehmen wollen, in den Sommermonaten einen unver-gleichlichen Blick auf Guben und Gubin.

GubinStadt- und Hauptkirche

23

Kościół Farny Town and Main Church

Polski Ruina Kościoła Farnego jest jednym z najokazalszych zabytków Gubina. Pierwsze wzmianki o późnogotyckim kościele pochodzą z 1294 roku. W latach 1508 do 1557 roku późnogotycka budowla otrzymała swój ostateczny wyglądzewnętrzny. Pod koniec lutego 1945 roku kościół spłonął. Odtąd stał jako ruinai równocześnie jako pomnik ku prze-strodze przeciwko wojnie i zniszczeniu histo-rycznej starówki Gubina. Fundacja z Gubina i stowarzyszenie z Guben zaangażo-wały się w odbudowę kościoła jako niemiecko-polskiego centrum spotkań, mającego na celu wspieranie i umacnianie interkulturalnych stosunków. Rozpoczęte w 2006 roku prace już przynoszą efekty. Na wieży kościoła założono hełm, a zatem zwrócono jej pierwotne oblicze. Wieża została wyremontowana i oferuje w miesiącach letnich wszystkim, którzy podejmą się trudu wspinaczki niezrów-nanego widoku na Guben i Gubin.

English One of the most impressive buildings of Gubin is the Guben Town andMain Church. The first documentary evidence for this late gothic building datesback to 1294. From 1508 to 1557 it got its final external design. At the end of February 1945 the Church burned own down completely. Since then it had been standing in the historical town centre of Gubin as a ruin and a memorial against war and destruction. A Gubin foundation and a Guben association are committed to re-build of the church and to make it a German-Polish commu-nication centre to promote and strengthen intercultural relations. The work started in 2006 and shows first results. The church tower was put on itscover again which brought back its original look. The tower has been repaired and offers all those who take the efforts of climbing it an unforgettable view over Guben and Gubin.

Östlich der Stadt- und Hauptkirche befindet sich das ehemalige Gubener Rathaus. Schon im 13. Jahrhundert erhielt die Stadt Guben dasRecht ein Rathaus zu erbauen, welches als sichtbares Zeichen eines selbständigen Gemeinwesens anzusehen ist. 1502 entstand das Rathaus aus einem gotischen Vorgängerbau und ca. 1672 wurde es im Stil der Spätrenaissance umgebaut. Hier kamen die drei heute noch vorhandenen Giebel dazu. Der Zweite Weltkrieg hat auch das Rathaus nicht ver-schont. Das Gebäude wurde sehr stark beschädigt. Sein Wiederaufbaudauerte fast 10 Jahre. Seit 1986 befinden sich hier die Stadt- und Gemeindebibliothek und das Gubiner Kulturhaus mit Veranstaltungssaal. Bereits 1924 wurde im Erdgeschoss des Gebäudes, auch auf Wunsch vieler Gubener, eine Gaststätte eröffnet. In den Gewölberäumen des Ratskellers ist auch heute wieder eine Gaststätte, die zu regionaler polnischer Kost einlädt.

GubinRathaus

25

Ratusz Town hall

Polski Na południe od Kościoła Farnego znajduje się dawniejszy ratusz gubeński. Miasto Guben już w XIII wieku uzyskało prawo do budowy ratusza, który należy interpretować jako symbol samorząd-nej społeczności. W 1502 roku powstał ratusz wzniesiony z wcześniejszego, gotyckiego budynku i około 1672 roku przebudowany został w stylu późnego renesansu. W tym okresie doszły jeszcze trzy szczyty dachowe, które jeszcze dzisiaj są widoczne. II Wojna Światowa nie oszczędziła również ratusza. Budynek

został bardzo zniszczony. Odbudowa trwała prawie 10 lat. Od 1986 roku mieści się w nim Miejska Biblioteka Publiczna oraz Gubiński Dom Kultury z salą widowi-skową. Już w 1924 roku na życzenie wielu gubeńczyków otwarto na parterzerestaurację. W sklepionych po-mieszczeniach piwnicy ratusza również dzisiaj znajduje się restauracja, która zaprasza do degustacji regionalnej, polskiej kuchni.

English East of the Church there is the former Guben town hall. As early as in the 13th century the town Guben was granted the right to build a town hall which can be considered a sign for an inde-pendent community. In 1502 a town hall was rebuilt from the Gothic hall which existed there before, and in about 1672 it was changed again in the style of

the late Renaissance. At that time, the three gables were added which still exist today. World War II did not spare the town hall, it was severely damaged. It took nearly 10 years to build it up again. Since 1986 the hall has been home to the town library and the culture centre of Gubin with a big event hall. Already in 1924 a restaurant was opened on the ground floor of the building at the request of many Guben citizens. Today there is a restaurant again in the vault of the cellar of the town hall which invites the guests to try regional Polish dishes.

Der Gubener Tuchfabrikant Erich Wolf ließ 1927 vom berühmten Bauhausarchitekten Ludwig Mies van der Rohe ein innovatives Wohnhaus in den Gubener Bergen errichten. Das im Bauhausstil entworfene Landhaus steht am Anfang einer Reihe bemerkenswerter Bauentwürfe und gilt heute als Schlüsselwerk für das spätere Schaffen des Architekten. Das Gelände der einstigen Villa befindet sich auf einer Anhöhe parallel zum Neißeufer. Die Front des Hauses war nach Westen aus-gerichtet. Von dort konnte und kann man einen weiten Blick auf das Flusstalgenießen. 1945 brannte das Landhaus vollständig aus und die Ruine wurde abgerissen. Nur Reste der Stützmauer an der Böschung sind erhalten geblieben. Heute sind die Grundrisse an dieser Stelle in einer gestalteten Grünanlage nachempfunden. 1977 wurde hier ein Park für die Gubiner Bürger angelegt, der Waszkiewicz-Park, dessen Bestandteil der Standort der einstigen Villa ist. Heute laden die geschicht-lichen Fragmente, der Ausblick, große Bäume und Spielgeräte zu einer Pause im Alltag ein.

GubinVilla Wolf

27

Willa Wolfa Villa Wolf

Polski W 1927 roku gubeński fabrykant z branży sukienniczej Erich Wolf zlecił Ludwigowi Mies van der Rohe – słynnemu architektowi tworzącemu w stylu Bauhaus – budowę awangardowego domu mieszkalnego na gubińskich wzgó-rzach. Zaprojektowany w stylu Bauhaus dom znajduje się w czołówce wybitnych projektów budowlanych i uznawany jest dzisiaj jako kluczowe dzieło dla póź-niejszej twórczości architekta. Teren byłej

willi znajduje się na wzniesieniu położonym równolegle do brzegu Nysy. Fasada budynku była skierowana na zachód. Stamtądmożna było i można podziwiać roz-legły widok na dolinę rzeki. W 1945 roku dom się spalił a ruiny zburzono. Pozostały tylko fragmenty murów oporowych przy skarpie. Dzisiaj w tym miejscu na nowo stworzonym skwerze zieleni przed-stawione są jego zarysy. W 1977 roku powstał tu park dla mieszkańców Gubina-Park Waszkiewicza, którego częścią jest działka byłej willi. Dziś historyczne frag-menty, widok, okazałe drzewa i plac zabaw zapraszają na przerwę od codzienności.

English In 1927, the Guben cloth factory owner Erich Wolf had an innovative residence built in the Guben mountains by the famous Bauhaus architect LudwigMies van der Rohe. This cottage designed in the Bauhaus style is the first of a series of remarkable building projects andis considered to be a key building for this architect’s later works. The area of the former villa is located on a small hill parallel to the Neisse bank. The front of thebuilding showed to the west so that it was possible to enjoy a far view into the river valley. In 1945 the cottage burned down completely, and the ruin was pulled down. Only parts of the supporting wall remained. Today the old ground plan is visible in the plants of the designed green. In 1977 a park for the Gubin citizens, the Waszkiewicz Park, was laid out here including also the location of the formervilla. Today the place invites you with fragments from history, great views, big trees and playgrounds to take a short break from the daily routine.

Einzelne Fragmente der einstigen mittelalterlichen Stadt Guben sind auf der Gubiner Seite erhalten geblieben. Stadtmauern, Tore und Türme dienten zur Verteidigung der Stadt und ihrer Bürger. Die Tore finden sich noch heute als Symbol auf den Stadtwappen von Guben und Gubin wieder. Der sogenannte Dicke Turm (des Werdertors) ist der einzige erhal-tene Wehrturm und kann neben einzelnen Resten der Stadtmauer aus dem 15. und 16. Jahrhundert in Gubin besichtigt werden. Ein Teil dereinstigen Stadtmauer wurde um 1900 als Zierde und zur Erinnerung an die alte Tradition durch Transportunternehmer Wilhelm Wilke ergänzt.Neben dem Werderturm befindet sich die Museumskammer, die über 1000 Ausstellungsstücke zum Thema Geschichte der Niederlausitz zu bieten hat. Unter anderen Ausstellungsobjekten befindet sich hier das Holzziffernblatt der 1657 am Werderturm installierten Turmuhr. Auf Initiative des Vereins der „Freunde des Gubiner Landes“ wurden zwei Uhren nach historischem Vorbild installiert, eine auf der nördlichen und eine auf der südlichen Seite des Turmes.

GubinStadtbefestigung

29

Fortyfikacje Miasta Town fortification

Polski Po stronie gubińskiej zachowały się nieliczne fragmenty dawnego średniowiecznego miasta Guben. Murymiejskie, bramy i wieże służyły do obrony miasta i ich mieszkańców. Bramy do dziś znajdują się w herbach miast Guben i Gubina jako symbole. Tak zwana

Gruba Wieża (Wieża Bramy Ostrowskiej) zachowała się jako jedyna wieża obronna i poza nielicznymi pozostało-ściami murów miejskich z XV i XVI wieku, można ją w Gubinie zwiedzić. Około roku 1900 przedsiębiorca transpor-towy Wilhelm Wilke uzupełnił część muru dla ozdoby i upamiętnienia starej tradycji. Obok Bramy Ostrowskiej znajduje się Izba Muzealna, która posiada ponad 1000 eksponatów dokumentujących historię Dolnych Łużyc. Wśród nich znajduje się drewniana tarcza zegara zain-stalowanego w roku 1657 na wieży Bramy Ostrowskiej. Z inicjatywy Stowarzy-szenia Przyjaciół Ziemi Gubińskiej zainstalowane zostały dwa zegary zgodnie z ich historyczną lokalizacją- jeden po stronie północnej, a drugi po stronie południowej wieży.

English Some single fragments of the former medieval town Guben are preserved on the side of Gubin. Gates, doors and towers were built for the defence of the town and its citizens. These gates can be seen today as symbols on Guben’s and Gubin’s municipal coat

of arms. The so-called Thick Tower (of the Werder Gate) is the only still existing fortification tower and can be visited as well as single parts of the city wall from the 15th and 16th centuries. One part of the former city wall was added by the forwarder Wilhelm Wilke in about 1900 as a decoration and to recall old traditions. Next to the Werder Tower there isthe museum chamber offering more than 1000 exhibits on the history of Lower Lusatia. One of them is the wooden face of the clock which was installed at the Werder Tower in 1657. On the initia-tive of the association “Friends of the Gubin Land”, two clocks have been installed according to the historical original, one on the northern and one on the southern side of the Tower.

Guben | GubinDer grüne Pfad

Eine Guben-Gubiner Stadtwanderung – „Der Grüne Pfad Guben-Gubin“.Um die Städte Guben und Gubin erleben zu können, wurden Sehenwür-digkeiten und Besonderheiten miteinander verknüpft. Gemeinsam wurde eine Verbindung geschaffen, der „Grüne Pfad Guben-Gubin“. Wer mehr über die Doppelstadt erfahren möchte, kann ihn ganz oder teil-weise erwandern, je nach Zeit, Möglichkeiten oder Interesse. Der „Grüne Pfad Guben-Gubin“ lädt ein, die besonderen Orte der beiden Städte zu ent-decken und ihre gemeinsame Geschichte zu erleben. An jeder Station ist eine großformatige Informationstafel vorhanden, die anhand von Texten und historischen sowie aktuellen Fotografien die Besonderheiten des jeweiligen Standortes erläutert.

An der neugotischen Klosterkirche (1, siehe auch Seite 12—13) beginnend führt der Pfad an der im Jugendstil erbauten Kirche des Guten Hirten (2, siehe auch Seite 14—15) vorbei zum Stadt- und Industriemuseum (3, sieheauch Seiten 8—9) im Gebäude der Hutfabrik. Spaziert man von dort aus weiter über die Mittel- und Grünstraße, fällt der Blick in das Tal des Schwarzen Fließes (4), einem Nebengewässer der Lausitzer Neiße. Weiter geht es am Gubener Stadtpark vorbei in den höher gelegenen Teil der Stadt Guben. Diesen erreicht man über den Panoramaweg (5) mit Blick auf das Neißetal. In der Klaus-Herrmann-Straße weist das Wilhelm-Pieck-Denkmal (6) auf den wohl bekanntesten Sohn der Stadt Guben hin. Er war Mit-begründer der Kommunistischen Partei Deutschlands sowie erster und einzi-ger Präsident der Deutschen Demokratischen Republik. Der Park am Kletterfelsen (7) zeigt den Besuchern eine großzügige Parkanlage und einen

K

31

aus den Trümmerder hier früher vorhandenen Straßenplatten entstandenen Kletterturm. Entlang der Cottbuser Straße, vorbei an der Europaschule „Marie und Pierre Curie“ (8) führt der „Grüne Pfad“ durch das Landschafts-schutzgebiet Gubener Fließtäler (9) zur Kreuzung Karl-Marx-Straße/Cottbuser Straße (10). Weiter der Cottbuser Straße folgend wird das Jugend- und Begegnungszentrum erreicht (11). Einst Fabrikgebäude ist es heute ein Veranstaltungs- und Vereinshaus. Den Abschluss des „Grünen Pfades“ auf Gubener Seite bilden die Fußgängerbrücke über die Egelneiße. Zurück in der Alten Poststraße wird die Klosterkirche wieder erreicht.

Der „Grüne Pfad“ auf der Gubiner Seite beginnt auf der Theaterinsel (A, siehe auch Seite 20—21) Weiter geht es über das Arboretum (B), in dem zahl-reiche exotische Bäume und Sträucher zu finden sind, über den Standort desehemaligen Amphitheaters (C) zum Waszkiewicz-Park und der ehemaligen Villa Wolf (D, siehe auch Seite 26—27). Von hier führt der „Grüne Pfad“ vorbeian einer kleinen Grünanlage (E) an der Straße Piastowska zum König Bolesław Chrobry-Platz (F), auf dem früher Feste und Wettkämpfe stattfanden.Die Jungfernturm (G) ist der nächste Standort am Pfad, ein Turm aus der ersten Phase des Befestigungsbaues um Guben-Gubin. Im Mickiewicz-Park (H) stehen zahlreiche alte Bäume und der Besucher findet Denkmäler,

die Zeugnis der Geschichte sind. Das neoromanische Tor (I, siehe auch Seite 28—29) und der Werderturm (J,siehe auch Seite 28—29) als Teileder Stadtbefestigung sind Teil dieseroder greifen deren bauliche Tradition wieder auf. Den Abschluss des Stadtrundganges bilden das Gebäude der Stadt- und Hauptkirche und das historische Rathaus (K, siehe auch Seite 22—25). Hier befin-det man sich wieder im Zentrum der Doppelstadt Guben-Gubin mit der Neiße als verbindender Fluß.

6

K

Guben | GubinDer grüne Pfad - Karte

Ryce

rskaKrol

ewsk

a

Krolewska

Roosevelta

3 M

aja

3 M

aja

Chopina

Druk

arsk

a

Dabr

owsk

iego

WesterplatteKopernika

Lehmühlenweg

Gubiner Straße

Mitt

elst

raße

Berlin

er Str

aße

Alte Po

ststra

ße

Kirchstraße

Staupnitz Straße

Grünstraße

Grünstraße

Karl-

Mar

x-St

raße

Cottbuser Straße

Cottb

user

Stra

ße

An d

er B

ergl

ehne

KastanienstraßeAhor

nstr

aßeFl

emm

ings

traß

e

Hugo-Jentsch-Straße

Karl-

Gan

der-

Stra

ße

Klaus-Hermann-Straße

Corona-Schotter-Straße A

B

CD

EF

G

H

I

J

K12

3

45

6

7

89 10

11

GUBEN GUBIN

1 Klosterkirche Kościół klasztorny / Cloister Church

2 Kirche des Guten Hirten Kościół Dobrego Pasterza / Church of the Good Shepherd

3 Stadt- und Industriemuseum Muzeum Miasta i Przemysłu / Town and Industry Museum

4 Tal der Schwarzen Fließes Dolina rzeczki Schwarzer Fließ / Vally of the Schwarzes Fliess

5 Panoramaweg Droga panoramiczna / Panorama Way

6 Wilhelm-Pieck-Denkmal Pomnik Wilhelma-Piecka / Wilhelm-Pieck monument

7 Park am Kletterfelsen Park przy ściance do wspinaczki / Green at the artificial climbing rock

8 Europaschule „Marie und Pierre Curie“ Szkoła europejska „Marie und Pierre Curie“ / Europe school „Marie and Pierre Curie“

9 Landschaftschutzgebiet Gubener Fließtäler Tereny rezerwatu przyrody Gubener Fließtäler / Landscape protection zone Fließtäler

10 Kommunikationsknoten Karl-Marx-Straße/Cottbuser Straße Skrzyżowanie ulic / Crossing

11 Jugend und Begegnungszentrum Centrum Mlodzieży i Spotkań / Youth and Meeting Center

33

Zielona ścieżka - mapa The Green Path - map

Ryce

rskaKrol

ewsk

aKrolewska

Roosevelta

3 M

aja

3 M

aja

Chopina

Druk

arsk

a

Dabr

owsk

iego

WesterplatteKopernika

Lehmühlenweg

Gubiner Straße

Mitt

elst

raße

Berlin

er Str

aße

Alte Po

ststra

ße

Kirchstraße

Staupnitz Straße

Grünstraße

Grünstraße

Karl-

Mar

x-St

raße

Cottbuser Straße

Cottb

user

Stra

ße

An d

er B

ergl

ehne

KastanienstraßeAhor

nstr

aßeFl

emm

ings

traß

e

Hugo-Jentsch-Straße

Karl-

Gan

der-

Stra

ße

Klaus-Hermann-Straße

Corona-Schotter-Straße A

B

CD

EF

G

H

I

J

K12

3

45

6

7

89 10

11

GUBEN GUBIN

A Theaterinsel Wyspa Teatralna / Theatre Island

B Arboretum Arboretum / Arboretum

C ehemaliges Amphitheater Byly amfiteatr / Amphitheatre

D Villa Wolf Willa Wolfa / Villa Wolf

E Grünanlage an der Straße Piastowska Skwer zieleni przy ulicy Piastowskiej / Green Path at the Piastowska

F König Boleslaw Chrobry-Platz Placu Króla Boleslawa Chrobrego / King Boleslaw Chorbry Square

G Jungfernturm Wieża Dziewicza / Virgin Tower

H Mickiewicz-Park Park Mickiewicza / Mickiewicz Park

I Neoromanisches Tor Neoromantyczna Brama / Neo-Romanesque Gate

J Werderturm Wieża Ostrowska / Weder Tower

K Stadt-Hauptkirche, Rathaus Kościół Farny, Ratusz / Town and Main Church

Polski Aby poznać miasta Guben i Gubin, ich zabytki oraz miejsca godne uwagi zostały ze sobą powiązane. Wspólnie stworzono połączenie „Zielona ścieżka Guben-Gubin”. Kto chciałby dowiedzieć się więcej o po-dwójnym mieście, może wybrać się na wędrówkę i zwiedzić wszystkie lub część zabytków w zależności od czasu, jakim się dysponuje, możliwości lub zainteresowań. Zielona ścieżka Guben-Gubin zaprasza do odkry-wania szczególnych miejsc w obu miastach i do zapoznania się z ich wspól-ną historią. Przy każdym punkcie znajduje się tablica informacyjna w dużym formacie, która na podstawie tekstów, historycznych oraz aktuanych zdjęć objaśnia wyjątkowość każdej lokalizacji.

Rozpoczynając przy neogotyckim kościele klasztornym (1, zobacz też stronę12—13) ścieżka prowadzi obok wybudowanego w stylu secesyjnym Kościoła Dobrego Pasterza (2, zobacz też stronę 14—15) obok Muzeum Miastai Przemysłu (3, zobacz też stronę 8—9) mieszczącego się w budynku fabryki kapeluszy. Podążając stamtąd dalej ulicami Mittelstraße i Grünstraße rozpościera się przed nami widok na dolinę rzeczki Schwarzer Fließ (4), dopływ Nysy Łużyckiej. Dalej przechodzimy koło gubeńskiego parku miej-skiego w wyżej położonej części miasta Guben. Do parku dojdziemy drogą panoramiczną (5) z widokiem na dolinę Nysy. Na ulicy Klaus-Herrmann-Straße pomnik Wilhelma-Piecka (6) przypomina nam bardzo znanego obywatela miasta Guben. Był on współzałożycielem Komunis-tycznej PartiiNiemiec oraz pierwszym i jedynym Prezydentem Niemieckiej Rep-ubliki Demokratycznej. Park przy ściance do wspinaczki (7) ukazuje zwie-dzającym z rozmachem utworzony zespół parkowy i wybudowaną z gruzów dawnych płyt drogowych wieżą do wspinaczki. Wzdłuż ulicy

Guben | GubinZielona ścieżka

b

35

Gubeńsko-Gubiński spacer po mieście

Cottbuser Straße, obok szkoły europejskiej „Marie und Pierre Curie“ (8) „zielona ścieżka” prowadzi przez tereny rezerwatu przyrody Gubener Fließtäler (9) do skrzyżowania ulic Karl-Marx-Straße/Cottbuser Straße (10). Dalej, kierując się ulicą Cottbuser Straße dojść można do Centrum Młodzieży iSpotkań (11). Dawny budynek fabryczny jest dzisiaj obiektem służącym organizacji imprez i stowarzyszeniom. Zakończenie „zielonej ścieżki” po stronie gubeńskiej tworzy kładka dla pieszych przez Egelneiße. Wra-cając na ulicę Alte Poststraße docieramy spowrotem do Kościóła Klasztornego.

„Zielona ścieżka“ po stronie Gubina rozpoczyna się na Wyspie Teatralnej (A,zobacz też stronę 20—21). Dalej przechodzimy przez arboretum (B), w którym znajdziemy liczne drzewa egzotyczne i krzewy, następnie przez plac byłego amfiteatru (C) do Parku Waszkiewicza oraz byłej Willi Wolfa (D, zobacz też stronę 26—27). Stąd zielona ścieżka prowadzi obok ma-łego skweru zieleni (E) przy ulicy Piastowskiej do Placu Króla Bolesława Chrobrego (F), na którym niegdyś odbywały się festyny i zawody. Wieża Dziewicza (G) jest następnym przystankiem na ścieżce, i pochodzi z czasów pierwszych fortyfikacji miasta Guben-Gubin. W Parku Mickiewicza (H) stoją liczne stare drzewa, a zwiedzający znajdą pomniki, które są świadectwem historii. Neoromantyczna Brama (I, zobacz też stronę 28—29) oraz Wieża Ostrowska (J, zobacz też stronę 28—29) jako elementy miejskich fortyfikacji nawiązują do ich tradycji budowlanych. Koniec spaceru wyznacza budowla Kościoła Farnego oraz historycznego Ratusza (K, zobacz też stronę 22—25). Tutaj docieramy ponownie do centrum podwójnego miasta Guben-Gubin z Nysą jako rzeką łączącą.

b

Guben | GubinThe Green Path

English In order to experience the towns Guben and Gubin, their sights and interesting places were linked with each other. Together a connection was made, the so-called Green Path Guben-Gubin. Those who want to learn more about the double town can walk along the path at full length or only parts of it, depending on time, possibilities and interests. The Green Path Guben-Gubin invites you to discover the special places in both towns and to experience their common history. At each station you find large information boards which explain the special features of the single locations using texts as well as historical and modern photos.

Beginning at the neo-gothic Cloister Church (1, see also page 12—13), thepath leads us past the Church of the Good Shepherd, built in the Art Nouveau Style, (2, see also page 14—15) to the Town and Industry Museum (3, see also pages 8—9) in the building of the hat factory. When you walk on from there along Mittelstraße and Grünstraße, your view goes into the valley of the Schwarzes Fliess (4) which is a side arm of the Lusation Neisse river. We walk on past the Guben Town Park towards the higher part of the town Guben. You reach that along the Panorama Way (5) with a view into the Neisse valley. In the Klaus-Herrmann-Straße, the Wilhelm-Pieck monument (6) refers to the probably best known son of the town Guben. He was one of the founders of the Communist Party of Germany and later the first and only president of the German Democratic Republic. The green at the artificial climbing rock (7) shows the visitors a spacious park and a climb-ing tower which was made of the old concrete street plates. Along Cottbuser Straße, past the Europe School „Marie and Pierre Curie“ (8), the

C

37

A Guben-Gubin city walk

Green Path leads us through the protected landscape Guben Fliesstäler (9) to the crossing Karl-Marx-Strasse/Cottbuser Strasse (10). We follow the Cottbuser Strasse and reach the Youth and Meeting Centre (11). The end of the Green Path on the Guben side is a pedestrian bridge over the Engelneisse. Back in Alte Poststrasse, we return to Cloister Church.

On the Gubin side, the Green Path starts on the Theatre Island (A, seealso page 20—21). We go on to the Arboretum (B) where you can find lots of exotic trees and bushes, then to the site of the former amphitheatre (C) and on to the Waszkiewicz Park and the former Villa Wolf (D, see also page 26—27). From here the Green Path leads us past a small green area (E) at the street Piastowska to King Bolesław Chrobry Square(F), which used to be a place for festivals and competitions. The next point along the path is the Virgin Tower (G), which is a tower from the first stage of the fortifica-tion construction around Guben-Gubin. In Mickiewicz Park (H) there are many old trees, and the visitor finds monuments as historical evidence. The Neo-Romanesque Gate (I, see also page 28—29) and the Werder Tower (J, see also page 28—29) are part of the town fortification or take up building traditions. The end of the city walk is the buildings of the Town and Main Church and the historical Town Hall (K, see also pages 22—25). Here you are back in the centre of the double town Guben-Gubin with the Neisse as the uniting river.

7

Herausgeber & Konzeption :Marketing & Tourismus Guben e.V.Frankfurter Str. 21, 03172 GubenTelefon : 03561-3867, Fax : 03561-3910Fotos : Stadt Guben, K. Geilich, Niederlausitzer Verlag,Gubener Tuche und Chemiefasern e.V., Stadt Gubin

Gestaltung & Satz : Fabrik e.V.Auflage : 10.000, 2014

GubenTouristinformation GubenMarketing & Tourismus Guben e.V.Frankfurter Straße 2103172 Guben

So erreichen Sie uns :Telefon : 03561 – 3867Fax : 03561 – 3910E-Mail : ti-guben@t-online.dewww.touristinformation-guben.de

Wir haben für Sie geöffnet :Montag bis Freitag 09.00 – 18.00 UhrSamstag 09.00 – 13.00 Uhr

GubinUrząd Miejski w Gubinie Stadtverwaltung Gubin ul. Piastowska 2466-620 GubinTelefon : 0048 68 455 8100Fax : 0048 68 455 8102E-Mail : um@gubin.pl

Transgraniczne Centrum Marketingu Grenzüberschreitendes Marketing-Zentrumul.Chrobrego 666-620 GubinTelefon : 0048 68 359 00 89Email : tcm@gubin.pl

Impressum

39

„Grenzen überwinden durch gemeinsame Investition in die Zukunft“.

Das Projekt wird aus Mitteln des Europäischen Fonds für Regionale Entwicklung im Rahmen des Operationellen Programms der grenzübergreifenden Zusammenarbeit Polen (Wojewodschaft Lubuskie)– Brandenburg 2007-2013, Small Project Fund und Netzwerk-projektefonds der Euroregion Spree-Neiße-Bober, kofinanziert.