79

Gündoğusu Dergisi Sayı 2 Mayıs-Haziran 2012

Embed Size (px)

DESCRIPTION

2 Aylık Sanat ve Düşün Dergisi

Citation preview

  • gndousu 1say:2 indekiler

  • gndousu2 say:2

  • gndousu 3Bu Saydasay:2

  • gndousu4 say:2

  • gndousu 5Syleiburak miesay:2

  • gndousu6 say:2plandayd,Adile Nait,Mnir zkul bir aile prototipiydi ve o rnek alnrd 80 ncesi. Ama 1980ylnda mesela darbe ile beraber kltr olarak da Amerika bize mdahale etmeye balad. Mesela bizedarbe kadar zarar veren kltr alannda bir Dallas dizisi vardr. Hep bunu anlatrm. Dallas dizisi bir CIAprojesidir ve btn dnyay etkileyen bir projedir. Aile kavram, ite 80 ncesi herkes birbiriyledayanrken, mahallelerde fakirlik utanlacak bir ey deilken, biz yamayla dolardk, hi degocunmazdk yani. Byle bir ortam varken Dallasla beraber J.R., o kapitalist dzenin karakteri, gemisinikurtaran kaptandr ve her koyun kendi bacandan aslr, ne yaparsan krdr kardeim, onla da yat, bunlada kalk, onu da dolandr, bunu da dolandr ama sen hep gl ol felsefesini alamaya baladlar. Tabiibizim gibi yar feodal, yar kapitalist toplumlarda, geri kalm toplumlarda halk etkilemek ok daha kolayve insanlar J.R. setiler. Ve bunu saladktan sonra tek kanald o zaman, TRTydi ve herkes onuseyrediyordu o JR karakteri bizim topluma nfuz edildikten sonra Turgut zal dnemi balad. Turgutzal da bu siyasi hareketin temsilcisi idi. Ayn J.R. topluma yaymaya balad, onun felsefesini Vebenim memurum iini bilir, gemisini kurtaran kaptandr, her ey mubahtr hikyesi balad ve yzdedoksan dokuzu Mslman denilen bir lkeyi yzde doksan dokuzu kendine Mslman bir hale getirdi.

  • gndousu 7say:2

  • gndousu8 say:2

  • gndousu 9say:2

  • gndousu10 say:2

  • gndousu 11say:2

  • gndousu12 say:2

  • gndousu 13say:2

  • gndousu14 say:2

  • gndousu 15say:2

  • gndousu16 Denemen.g.ernievski say:2

  • gndousu 17say:2

  • gndousu18 say:2

  • gndousu 19say:2

  • gndousu20Aslnda ngilizlerin dilini kabul etsem gln olurdum. Genelde sizi memnun etmeyeniknadnzda ideolog olursunuz, bu en elenceli ve kulanza syleyeyim, aydnlktaki en tehlikeliinsandr, pratik geerlilikte ayanzn altndaki salam destein kaybdr. Bundan korkun, fikirlerde pratikbir insan olmaya aln ve ilk olarak Romeomuz zerinden uzlamay deneyin. Sadece Asyayilgilendiren bir sahne zerinden deil, tm dnyay ilgilendiren bir sahne zerinden vardm bir sonucunyolunu anlatmaya hazrm kendimde grdm her eyle bartm, yaptklarma sinirlenmiyorum, hibireye aclanmyorum (ilikilerdeki baarszlklar hari, benim kiisel favorim bu), dnya zerindeki hibirey ve hi kimseyi knamyorum(ahsi karlarm bozan insanlar hari), hibir ey dilemiyorum( kendikarm hari)bu huysuz melankolik kiiden pratik ve sadk kiiye dndmden beri bir szsyleyebilirim ki, sadakat dl alsaydm benim iin srpriz olmazd.Bu gzlemin balarndan itibaren insanlar yle ya da byle sulamak gereksizdir nk ou kezgrdm ki en akll insanda bile bir snrlama pay var, yetitirildii ve yaad toplumdan fazla uzaagidemez, en enerjik insanda bile bir miskinlik dozu var, rutinin ilerisine geemez ve sylediklerine gre, suakar yolunu bulur. Ortalamada Paskalya zamannda yumurta boyar, kek haftasnda kek yapar, stelikherkesin boyal yumurta yememesine ve hemen hemen herkesin kekin arlndan ikayet etmesineramen. Tek bir eyde deil, her eyde israfta bulunur. rnein kzlara gre erkeklerin daha serbestyetitirilmesi gerektii kabul edilir ve her baba, her anne ocuklar bu kurala gre yetitirmeninsebepsizliine ikna olmutur. Zenginlerde iyi bir ey gerekleir ve herkes mutlu olur, senede on bin rublekazanmaktansa yirmi bin rublelik mutlu bir iliki biimini kabul etmeye balar, mantkl bir biimdetartmak gerekirse, her akll insan bilir ki ilk kazanta eriilemeyen, ikinci kazanta eriilebilen eylertemelli bir mutluluk getirmez. rnein, on bin gelirle 500 rublelik bir balo dzenlemek mmknse, yirmibin ile 1000 rublelik balo dzenlemek mmkndr, sonuncusu ilkinden biraz daha iyi olacaktr fakat aynzel ihtiam olmayacaktr, yeterince dzgn bir balodan te adlandrlmayacak ve dzgn balo da yine ilkiolacaktr. Dolaysyla 20 bin gelirdeki gsterili his 10 binden biraz daha tatmin edici, pozitif denilebilecekbu hisler arasndaki fark ise katiyen hissedilemezdir. 10 bin geliri olan kiinin 20 bin geliri olan kiiyletastamam ayn masas, tastamam ayn arab, operadakilerin bazlaryla ayn iskemleleri vardr. lkiyeterince zengin insana iaret eder, ikincisi ayn biimde u derecede zengin insan saylmazikisinindurumundaki asl fark mevcut deildir ve her naslsa bir toplulukta kabul grm rutinin bir paras olanher kii, zevklerinde her hangi bir art fark etmeyecek olmalarna ramen ondan yirmiye olan gelirartndan memnun kalacaklardr. nsanlar genelde rutinin korkun kleleridir: bunu amalar iin onlardaha derinine inerek eletirmek gerekir. Bir bey ait olduu snfa ait bamsz dnceleriyle kafanzkartracak size, snfsal nyarglar olmayan, kozmopolit bir kii gibi grnecektir. enin kendisi sizeve arkadalarnza, saf bir ruhtan yansyormu gibi grnecektir. Fakat kozmopoliti daha titizlikleinceleyecek olursanz pasaportunun altnda snflandrlm, o ulusa ait tm kavramlar ve alkanlklarFransz adam veya Rus olarak belirecek statsnn tm glgeleriyle toprak sahibi veya memur, tccarveya profesr olarak karnza kacaktr. Eminim ki bu birbirine kzacak, birbirini sulayacak derecedebirbirlerine alkn insanlar, ayn snfn idaresi altnda olan, bir eyin baka bir eyden ayrld ve ayrlankiinin dierlerince ho karlanmad yerde insanlar denetlemek amacyla gzetim altnda tutankiilerdir ve bu analiz sizi aklnz elecek, dikkatinizi ekecek ve ruhunuza devaml olarak yattrcetkiler gnderecektir, yle ki bunun arkasna saklanamayacak ve ksa zamanda u sonuca varacaksnz:Her insanher yerdeki tm insanlarbirbiriyle ayn. Dahas, ikna olmu siz bu aksiyomda daha salamdavranmaya balayacaksnz. Ayrm sadece bu sebeple nemli grnr, bir yzeye oturur ve belirgindir,grnenin altndadr. Ve hangi durumda insan tabiatn tm kanunlaryla eliki ierisinde olur?

    say:2

  • gndousu 21say:2Gerekte, tabiatta bir sedir ve rdk iek aar, bir fil ve bir fare hareket eder ve yer, aynkanunlar altnda mutlu ve kzgn olurlar bir maymunun ve bir balinann,bir kartaln ve horozunorganizmalarnn i kimlikleri, formlarnn d farklarnn altnda yatar. Sadece bir snfn muhtelifesanslarnn deil, esanslarn muhtelif snflarnn da ayn balanglar zerinde dzenlenmi ve yayorolduunu da grmeliyiz bir solucann burun delii, nefes borusu, cierleri olmadan bir memeliyle benzerekilde nefes almas gibi, bir memelinin, kuun ve baln organizmalar zdetir. Her bireyin ahlakyaantsnn anahtar kurallar ve kaynaklarnn benzersizliinin tannmamas sadece dier esanslarnanalojisini deil, bireyin psikolojik yaamnn analojisini de kracaktr. Nabz ayn sayda atan, ayn duygudurumu ve ayn yataki iki salkl kiiden biri, kesinlikle dierinden az biraz daha gldr ama bu ayrmmkemmel midir? Bilimin bunun stnde durmamasnn bir nemi yok. Farkl yalarda veya farklkoullardaki iki insan kyasladnzda, ocuk nabz yal adamnkinin iki kat hzla atar, bir hastannkisalkl birininkinden, bir kadeh ampanya imi birininki bir bardak su imi birininkinden daha az veyafazladr. Ayrca burada herkes iin ak olan udur ki fark, gzlemlenen organizmann koullarna greincelenir, donanmna gre deil. Yal adamn nabz ocukken, kyasladnz ocuunki kadar skatyordu salklnn nabz, hastayla ayn hastala yakalansa zayflard, Piyotr bir kadeh ampanya iseydinabz vannki kadar byrd.Her insann dier insanla ayn derecede iyi olduu basit gereini teyit ettikten sonra neredeyseinsan bilgeliinin snrlarna vardnz. Gnlk selametiniz iin bu inancn vebalinden bahsetmiyorum,yoksa kzmay keser ve acr, ierlemeye ve sulamaya son verir, yumuak bir ekilde bakmaya balarsnzama tartmaya ve kavga etmeye hazr olduumuz konuya gemeden nce byle bir davranta bulunankiiye yerinde olan herkes ayn davranrd kzmaya veya ondan ikayet etmeye nasl balarsnz?

    (Rusa aslndan eviren: PINAR DNLEMEZ )

    Dipnotlar:[1] Peorin: Lermontovun amzn Kahraman adl romanndaki ana karakter[2] Maksa Pikkolomini: Alman yazar Friedrich Schillerin Wallenstein adl drama lemesinin Piccolominiblmnde yer alan bir karakter[3] Faust: Ivan Turgenyevin Faust adl yks[4] Rudin: Turgenyevin ayn adl kitabndaki karakter.[5] Nekrasov: Nikolay Alekseyevi Nekrasov. Rus yazar ve air. Saa, airin ilk byk iiridir.[6] Beltov: Herzenin Sulu Kim? adl eserinde bir karakter.[7] N. : Turgenyevin Asya adl yksnde yer alan karakterlerden biri.

  • gndousu22 ncelemekamuran irin say:2

  • gndousu 23say:2

  • gndousu24 say:2

  • gndousu 25say:2

  • gndousu26 say:2

  • gndousu 27say:2 Denememahir ergun

  • gndousu28 say:2

  • gndousu 29say:2

  • gndousu30 say:2

  • gndousu 31say:2yaparak salamaktayd ve hatta ilettii kamyon kendine ait bile deildi.

  • gndousu32 say:2etmeli ve karnnda biriktirdii szlerini sylemelidir. Bunu meslekten deil mecburiyetten grmelidir.

  • gndousu 33say:2

  • gndousu34 say:2Denemepnar dinlemez

  • gndousu 35say:2

  • gndousu36 say:2

  • gndousu 37say:2

  • gndousu38 say:2

  • gndousu 39say:2

  • gndousu40 say:2

  • gndousu 41ncelemegamze denizsay:2

  • gndousu42 say:2

  • gndousu 43say:2 Desenonur fndk

  • gndousu44 say:2ykerkin canpolat

  • gndousu 45say:2

  • gndousu46 say:2

  • gndousu 47say:2

  • gndousu48 say:2ykpnar dinlemez

  • gndousu 49say:2

  • gndousu50 say:2

  • gndousu 51say:2

  • gndousu52 say:2

  • gndousu 53say:2

  • gndousu54 ykemre ylmazolu say:2

  • gndousu 55say:2

  • gndousu56 say:2

  • gndousu 57ykayegl znalsay:2

  • gndousu58 say:2

  • gndousu 59Desenelif baltasay:2

  • gndousu60 say:2iirmahir ergun

    ***

  • gndousu 61say:2

  • gndousu62 say:2

  • gndousu 63say:2

  • gndousu64 say:2

  • gndousu 65iirkamuran irinsay:2

  • gndousu66 say:2

  • gndousu 67say:2 iirlorentzos mavilis

  • gndousu68 iirgamze deniz say:2

  • gndousu 69say:2 iiremre ylmazolu

  • gndousu70 say:2iiremrah cengiz

  • gndousu 71say:2

  • gndousu72 say:2

  • gndousu 73iirbilal beyaztsay:2

  • gndousu74 say:2iirhakan koak

  • gndousu 75say:2 iirmetin meri