GÜRÜLTÜ KİRLİLİĞİ

FULYA KIZILTAŞ – 120090156 GÖRKEM ATAKUL - 120090151

GÜRÜLTÜ KİRLİLİĞİ NEDİR ?

Gürültü kirliliği veya diğer adıyla ses kirliliği, insan veya hayvan yaşamını olumsuz etkileyen, dengesini bozan

her türlü insan, hayvan ya da makine kaynaklı ses oluşumudur. Gürültü

kirliliğinin en yaygın biçimlerinden biri, özellikle motorlu araçların neden

olduğu kirliliktir.

GÜRÜLTÜ KİRLİLİĞİNE NEDEN OLAN SEBEPLER

Dünya çapında en yaygın gürültü türü ulaşım sistemlerinden kaynaklanır. Motorlu araçların yanı

sıra uçak ve demiryolu araçlarının yarattığı gürültü de önemli bir yer tutar. Şehir

planlamacılığında yanlışlar yapılması sanayi ve yerleşim alanlarının birbirine bitişmesine neden olabilir ve sonuç olarak sanayi alanının yarattığı

gürültü kirliliği komşu yerleşim birimlerinde yaşayanların sağlığı üzerinde olumsuz etkiler

yaratabilir. Gürültü kirliliği yaratan diğer etmenler arasında araba alarmları, acil durum sirenleri,

çeşitli beyaz eşyalar ile ev aletleri, fabrika makineleri, yapım ve onarım çalışmaları, ses

sistemleri, hoparlörler sayılabilir.

İNSAN SAĞLIĞINA ETKİLERİ

Gürültünün insan sağlığı üzerindeki etkileri hem sağlıksal hem davranışsal yönde ortaya

çıkabilir. Genel olarak, gürültü olarak adlandırılan her türlü ses insan sağlığını

fizyolojik ve psikolojik olarak etkiler. İstenmeyen bu sesler sinir, saldırganlık,

hipertansiyon, yüksek stres, kulak çınlaması ya da kulak uğuldaması, duyma kaybı, uyku bozuklukları gibi pek çok sonuç doğurabilir.

Bu sonuçlar içinde, stres ve hipertansiyon ciddi sağlık sorunlarına kapı açabilirken, kulak

çınlamaları ve uğuldamaları unutkanlığa, ciddi ruhsal bunalımlara ve kimi zaman panik

ataklara neden olabilir.

Fiziksel Etkileri: Geçici veya sürekli işitme bozuklukları.

Fizyolojik Etkileri: Kan basıncının artması, dolaşım bozuklukları, solunumda hızlanma, kalp atışlarında yavaşlama, ani refleks.

Psikolojik Etkileri: Davranış bozuklukları, aşırı sinirlilik ve stres.

Performans Etkileri: İş veriminin düşmesi, konsantrasyon bozukluğu, hareketlerin yavaşlaması.

Gürültü kirliliğini azaltmak için alınabilecek önlemler

Hava alanlarının, endüstri ve sanayi bölgelerinin yerleşim bölgelerinden uzak yerlerde kurulması.

Motorlu taşıtların gereksiz korna çalmalarının önlenmesi.

Kamuoyuna açık olan yerler ile yerleşim alanlarında elektronik olarak sesi yükseltilen müzik aletlerinin çevreyi rahatsız edecek seviyede olmasının önlenmesi.

İşyerlerinde çalışanların maruz kalacağı gürültü seviyesinin en aza (Gürültü Kontrol Yönetmeliğinde belirtilen sınırlara) indirilmesi.

Yerleşim yerlerinde ve binaların içinde gürültü rahatsızlığını önlemek için yeni inşa edilen yapılarda ses yalıtımı sağlanması.

Radyo, televizyon ve müzik aletlerinin evlerde rahatsızlık verecek seviyede seslerinin yükseltilmemesi gerekmektedir.

Gürültü kirliliği konusuna hassas yaklaşan Avrupa Birliği, standartların çerçevesini günden güne genişletiyor. Hatta Avrupa komisyonu “Bu sesi durdurun” isimli bir kampanya

başlatarak işyerindeki ses düzeyini belli bir seviyeye düşürmek istedi.

Avrupalıların bu denli önemsediği bu konuda Türkiye’nin de adımlarını hızlandırması gerekecek. Uzmanlar, AB’nin gürültü

standartları ile Türkiye’deki tablonun örtüşmesinin kolay olmayacağı görüşünde.

Aslında Türk mevzuatında gürültü standartları yeni bir kavram değil. Konuya ilişkin yönetmelik 1986 yılında çıktı, AB’ne

uyum amacıyla yönetmelik 2005 yılında yenilendi.

Yeni gürültü kontrol yönetmeliği’ne göre çeşitli kullanım alanlarının kabul edilebilir üst gürültü seviyeleri tespit edildi. Hatta öyle ki, yönetmeliğin standartları evin içinde yaptığınız

gürültüyü bile sınırlandırıyor. Konutların yatak odalarında oluşacak gürültünün 35 desibeli geçmemesi gerekiyor. Bu

sınır oturma odasında 60, mutfak ve banyoda ise 70 db olarak belirlendi. Gürültü sınırına uymayan para cezasına

çarptırılacak. Tekrarı ve gürültünün gece yapılması halinde ceza iki katına çıkacak.

DESİBEL SINIRLARIYönetmeliğe göre gürültünün desibel sınırları

şöyle belirlendi:

Otel yatak odası: 30Hastaneler: 35Oturma odası: 60Mutfak ve banyo: 70Uzay roketleri: 170Motosiklet: 110Canlı Müzik: 90Şehir içi trafik: 65

Bununla birlikte, motorlu kara taşıtlarının eksoz gürültülerinin kontrolü, açık alanda bulunan eğlence

merkezlerinin gürültü denetimi, fabrikalarda ve iş yerlerinde işçi sağlığı açısından gürültü azaltıcı

tedbirlerin aldırılması ve sağlanması da yönetmelikteki düzenlemeler arasında.

Peki ya AB’nin gürültü konusundaki hassasiyetinin temeli nedir? Gerekçe, insan sağlığına etkileri. İşte

rakamlar:

30-65 db : konforsuzluk, rahatsızlık, sıkılma duygusu, kızgınlık, konsantrasyon ve uyku bozukluğu.

65-90 db : Kalp atışının değişimi, solunum hızlanması, beyindeki basıncın azalması.

90-120 db : Metabolizmada bozukluk, baş ağrısı. 120-140 db : İç kulakta bozukluk 140 ve üzeri db : Kulak zarının patlaması

Konuyla ilgili bugüne kadar neredeyse hiç önlem almayan Türkiye, öncelikle gürültü

haritaları hazırlayacak. Amaç, hangi bölgelerin gürültü yoğunluğu var, tespit edip, çözüm üretmek. Çünkü Türkiye’de

nerelerde gürültü yoğunluğu var nerelerde yok bilinmiyor.

Örneğin İstanbul Mecidiyeköy, Beşiktaş ve Bağdat Caddesi’nde gürültü seviyelerinin 90 db’e kadar çıkabildiği belirtiliyor, oysa

AB standartı 65.

-Peki ya bu haritalar neden önemli?

Sesin insan sağlığını tehdit ettiği bölgeler saptanacak ve oralardaki binalara, sanayi bölgelerine vs. yalıtım

zorunluluğu getirilecek. Türkiye’nin bu alanda yapacağı çok iş var. Havaalanları, tren yolları şehir merkezinde. Uzmanlar bu durumun Türkiye için bir dezavantaj olduğu görüşünde. Havaalanlarına ve

demiryollarına gürültüyü absorbe edecek ses duvarları konulabileceği belirtiliyor. Şehir içindeki

gürültüyü de AB standartlarına çekmek için ağaçlandırmaya ağırlık verilebileceği ya da tepeler

oluşturulacağı ifade ediliyor.

BELEDİYELERE CEZA YETKİSİ

Bu standartların uygulanmasında belediyelere önemli görevler düşüyor. Yönetmelik hazır, denetim

belediyelerde. Bundan böyle belediyeler gürültü düzeylerini aşan iş yerlerine ceza kesebilir. Ayrıca

belediyelerin sanayicilere proje izni verirken, gürültü konusunu göz önünde bulundurmaları gerekiyor.

TEŞEKKÜRLER

KAYNAKLAR

http://gurultukirliligi.nedir.com/http://www.obi.bilkent.edu.tr/ekookul/

pdf/gurultukirliligi.pdfKeskin, B. Çevresel Gürültünün

Ölçümü (2005)