Habrajska - Funkcjonowanie Nazw Roślin w Pot Polszczyznie
6
GRA¯YNA HABRAJSKA Uniwersytet £ódzki Funkcjonowanie nazw rolin w potocznej polszczynie 1. Jerzy Bartmiñski o stylu potocznym napisa³: Dominacja stylu potoczne- go nad pozosta³ymi polega [...] przede wszystkim na tym, ¿e zawiera on zasób podstawowych form i sensów [podkr. G.H.] i ¿e utrwala ele- mentarne struktury mylenia i percepcji wiata zwi¹zane z elementarnymi potrze- bami cz³owieka w elementarnej sytuacji egzystencjalnej (Bartmiñski 1992: 38). Styl potoczny zawiera zasób podstawowych form i sensów stanowi wiêc podstawê leksykonu ideacyjnego w gramatyce komunikacyjnej. Z kolei Aleksy Awdiejew, mówi¹c o poziomie ideacyjnym i interakcyjnym w gramatyce komunikacyjnej, stwierdzi³, ¿e: mo¿na mówiæ o znaczeniu ide- a c y j n y m wypowiedzenia, kiedy, niezale¿nie od uk³adów interakcyjnych, ro- zumiemy jego treæ w sposób uogólniony 1 [...] Funkcja przedstawieniowa ma charakter o b i e k t y w n y i n i e z a l e ¿ n y zarówno dla nadawcy, jak i dla odbiorcy (odbiorców) wypowiedzi danego jêzyka. Tworz¹c obraz wiata, ma ona wiêc jednakow¹ wartoæ w oczach wszystkich interlokutorów, jeli nale¿¹ one do tej samej wspólnoty kulturowej (Awdiejew 1998: 7). Zastanawiaj¹c siê nad funkcjonowaniem nazw rolin w potocznej polszczy- nie, mówiæ bêdê przede wszystkim o leksykonie gramatyki komunikacyjnej, ro- zumianym tak, jak proponuje A. Awdiejew (1999a). 2. Zasób nazw rolin, jakim pos³ugujemy siê na co dzieñ, jest znacznie ogra- niczony nie tylko w stosunku do pe³nego zasobu nazw botanicznych, ale i do te- Acta Universitatis Wratislaviensis No 2282 Jêzyk a Kultura tom 16 Wroc³aw 2001 1 Por. S³ysz¹c np. wypowiedzenie: Jest tu duszno! jestemy w stanie poj¹æ jego opisowy sens ogólny. Jego ukryty sens interakcyjny (np. »Chcia³bym otworzyæ okno, drzwi, furtkê, w³¹czyæ kli- matyzacjê, wyjæ na powietrze itd.«) pojawia siê jako sens naddany wwyniku inferencji s y t u a c y j n e j, czyli w³¹czenia relewantnych elementów danej sytuacji. Nie jest wiêc bezpore- dni¹ funkcj¹ znaczenia wypowiedzenia Jest tu duszno!, chocia¿, rzecz jasna, nie mog³oby powstaæ w oderwaniu od jego sensu opisowego (Awdiejew 1998: 7).
Habrajska - Funkcjonowanie Nazw Roślin w Pot Polszczyznie
