Haksız Fiilin Unsurları1- Hukuka Aykırı Fiil

2- Zarar

3-Kusur

4-Ġlliyet bağı

Hukuka Aykırı Fiil

Hukuk düzeninin kiĢilerin malvarlığını ya

da Ģahıs varlığını korumaya yönelmiĢ

Yazılı veya yazılı olmayan kurallarına

aykırılık oluĢturan fiiller

Olumlu fiiller

Olumsuz fiiller

Hukuka Aykırılığı Ortadan

Kaldıran Sebepler 1- Kamu gücünün kullanılması

2- Özel hukuktan doğan bir hakkın kullanılması

3- Zarar görenin rızası

Rıza geçerli olmalıdır (ehliyet vs. )

Rızanın hukuka aykırılığı ortadan kaldırmamasına rağmen tazminat borcunu etkilemesi

Bilimsel EleĢtiriler

MeĢru savunma

Zorda kalma

Kendi Hakkını bizzat korumak için kuvvet kullanma

MeĢru Savunma:Bir kimsenin kendisinin veya üçüncü bir kiĢinin mallarına veya

Ģahsına yöneltilmiĢ ve sürmekte olan haksız bir saldırıyı defetmek

zorunluluğu içinde yaptığı savunma

• UNSURLARI:

1-Savunanın ya da üçün kiĢinin malına,

Ģahsına karĢı saldırının olması ya da yakın

saldırı tehlikesi

Savunmanın saldırı devam ederken

yapılması

3-Saldırının hukuka aykırı olması

4- savunma saldırıyı durdurma amacıyla

olmalı (karĢılıklılık)

Iztırar (Zorda kalma) hali: KiĢinin

kendisini ya da bir baĢkasını derhal meydana gelecek bir

tehlikeden korumak için baĢkasının mallarına zarar vermek

zorunda olması Unsurları:

1- KiĢiye/mala yönelmiĢ zarar veya tehlikenin derhal meydana gelecek nitelikte olması

2-Yapılan saldırı veya tehlike ile iliĢkisiz üçüncü kiĢinin malına tecavüz edilmesi

3- Önlenmek istenen zarar/tehlikenin verilen zarardan daha büyük olması

4-Zarar/tehlikeden korunmak için üçüncü kiĢinin malına zarar vermek kaçınılmaz olmalıdır

Kendi hakkını Korumak Ġçin

Kuvvet Kullanma

Kural: Kimse hakkını koruma için kuvvet

kullanamaz

Ġstisna:BK 52/3: Mevcut durum ve Ģartlar

gereği, devlet organlarının müdahalesi

zamanında gerçekleĢmediğinde, hakkın

kaybolmasının ya da hakkın kullanılmasının

çok daha güç hale gelmesi

-korunan hakkın nitelik ve kapsamının haklı

göstermediği Ģiddetten kaçınılması

ZARAR: Mal varlığının mevcut durumuyla , hukuka aykırı fiil

olmasaydı arz edeceği durum arasındaki fark

Maddi Zarar

Fiili Zarar: Malvarlığında fiili bir azalma

oluĢması

Kazanç Yoksunluğu: Malvarlığında meydana

gelebilecek bir artıĢın önlenmiĢ olması

Manevi zarar: Hukuka aykırı bir fiille kiĢilik

haklarına yönelmiĢ saldırılar nedeniyle

ortaya çıkan zarar

Kusur: Hukuk düzeninin

kınadığı bir irade veya irade

noksanı Kast: Hukuka aykırı sonucun görülmesi ve istenmesi

Vasıtasız kast (dolus directus)

Vasıtalı Kast (dolus eventualis): Hukuka aykırı sonucu

istememekle birlikte öngörmek

Ġhmal: Hukuka aykırı sonucun istenmemesine

karĢılık, gerekli önlemin alınmaması, dikkat ve özenin

gösterilmemesi nedeniyle zararın doğmasına sebep

olmak

Ağır ihmal

Hafif ihmal

Haksız Fiil Ehliyeti

1- Temyiz gücüne sahip olanların vardır

Geçici olarak ve kendi kusuru ile temyiz

gücünü kaybedenler bu gruba girmez

2- Temyiz gücüne sahip olmayanların

yoktur

Kural: haksız fiil ehliyet yok

1. Ġstisna: hakkaniyet sorumluluğu

2. Ġstisna : Temyiz gücünü geçici kaybeden

kiĢiler, kendi kusuru ile bu duruma

düĢmemiĢlerse sorumlulukları yoktur.

Ġlliyet bağı: zararın o haksız fiil

neticesinde meydana gelmesi

1- Mantıki illiyet

2- Hukuki Ġlliyet

A) Uygun illiyet:Haksız fiilin , genel yaĢam

deneyimlerine , olayların olağan akıĢına göre

bu türden bir zararın oluĢumuna neden

olması

B) Hukuka Aykırılık bağı: Ġhlal edilen kuralın

korumak istediği çıkarı zedelenenler ya da

korunan çıkarla kural arasında bir bağ olması

Uygun Ġlliyet Kuramının

Uygulanmasında Çıkacak Sorunlar 1- Zararın doğmasına esas oluĢturan fiili yapan

kimse, bu fiilin etkisiyle çoğalan zararların tümünden sorumludur

2- Fail fiilden doğrudan zarar gören kiĢinin uğradığı dolaylı zararları ve hukuka aykırılık bağı içindeki üçüncü kiĢilerin uğradığı zararları tazminle yükümlüdür

3-Fail,, kendi fiili olmasaydı bile daha sonra aynı zararlı sonucun kaçınılmaz olarak gerçekleĢeceğini ileri süremez (önüne geçen illiyet)

4-Belli bir zararı oluĢturmaya elveriĢli fiilin sonuçları tamamen meydana gelmeden, baĢka bir olay, gerçekleĢmesi beklenen sonucu doğurmuĢsa, fail bu olaya kadar gerçekleĢen zarardan sorumludur (illiyet bağının kesilmesi)

5-Ġlliyetin Toplanması 1- Ortak Ġlliyet

Birden çok kiĢi anlaĢarak bir zarara sebep olması. Her biri

zarardan müteselsil sorumludur

2- Birlikte Ġlliyet

Birden çok kiĢi aralarında bağlantı olmadan bir zarara

sebep olması ve her birinin fiili aynı zararı doğurmaya yerli

olması . Her biri zarardan sorumludur.

3- Alternatif illiyet

Birden çok kiĢiden hangisinin zararlı sonuca yönelik fiili

gerçekleĢtirdiğinin belli olmaması halinde

• Olayda bütünlük yoksa hiç biri sorumlu olmaz

• Olayda bütünlük varsa her biri müteselsil sorumlu olur.

KUSURSUZ SORUMLULUK

1- Hakkaniyet sorumluluğu (BK 54)

2- Özen Yükümünün Ġhlalinden Doğan

Sorumluluk (Özen Sorumluluğu) (BK 55,

56,58, MK 369, 730

3- Tehlike Sorumluluğu (Trafik Kanunu

vs.)

Kusursuz Sorumluluk 1-Ayırtım Gücünden Yoksun KiĢilerin S.

2- Adam ÇalıĢtıranın Sorumluluğu

3- Ev BaĢkanının Sorumluluğu

4- Hayvan Ġdare Edenlerin Sorumluluğu

5-Bina ve Diğer Eser maliklerinin s.

6-TaĢınmaz Malikinin Sorumluluğu

7-Tapu Sicilinin Tutulmasından Devletin S.

8- Araç ĠĢletenin Sorumluluğu

9-.........

10.......

...

(C) ĠSTĠHDAM EDENLERĠN

MESULĠYETĠ

Madde 55 - BaĢkalarını istihdam eden kimse, maiyetinde istihdam ettiği kimselerin ve amelesinin hizmetlerini ifa ettikleri esnada yaptıkları zarardan mesuldür. ġu kadar ki böyle bir zararın vukubulmaması için hal ve maslahatın icabettiği bütün dikkat ve itinada bulunduğunu yahut dikkat ve itinada bulunmuĢ olsa bile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat ederse mesul olmaz.

Ġstihdam eden kimsenin, zamin olduğu Ģey ile zararı ika eden Ģahsa karĢı rücu hakkı vardır

Adam ÇalıĢtıranın Sorumluluğu 1- ÇalıĢtıran ile zarar veren arasında çalıĢtırma

(istihdam) iliĢkisine bağlı emrine tabi olmanın varlığı

2- Zararın iĢin ifası sırasında ve görülen iĢle bağlantılı olarak meydana gelmesi

3- Zararın çalıĢanın haksız fiiliyle meydan gelmesi (kusur aranmaz, diğer koĢullar aranır)

4- KurtuluĢ kanıtı getirilmemiĢ olması A) çalıĢtıranın zararın meydana gelmemesi için Ģartların

gerektirdiği bütün dikkat ve özeni gösterdiğini kanıtlaması (seçme, talimat verme, nezaret etme)

B) ġartların gerektirdiği bütün özen ve dikkat gösterilse bile zararın yine de doğacağının ispatı

• Mücbir sebep

• Zarar görenin ağır kusuru

• Üçüncü kiĢinin ağır kusuru

5- Trafik kanuna göre iĢletenin sorumluluğu

II. Özen sorumluluğu

1. Adam çalıĢtıranın sorumluluğu Madde 61- Adam çalıĢtıran, çalıĢanın, kendisine

verilen iĢin yapılması sırasında baĢkalarına verdiği zararı gidermekle yükümlüdür.

Adam çalıĢtıran, çalıĢanını seçerken, iĢiyle ilgili talimat verirken, gözetim ve denetimde bulunurken, zararın doğmasını engellemek için gerekli özeni gösterdiğini ispat ederse, sorumlu olmaz.

Bir iĢletmede adam çalıĢtıran, iĢletmenin çalıĢma düzeninin zararın doğmasını önlemeye elveriĢli olduğunu ispat etmedikçe, o iĢletmenin faaliyetleri dolayısıyla sebep olunan zararı gidermekle yükümlüdür.

Adam çalıĢtıran, ödediği tazminat için, zarar veren çalıĢana, ancak onun bizzat sorumlu olduğu ölçüde rücu hakkına sahiptir.

MEDENĠ KANUN MADDE 369 .- Ev başkanı, ev halkından olan küçüğün, kısıtlının, akıl

hastalığı veya akıl zayıflığı bulunan kişinin verdiği

zarardan, alışılmış şekilde durum ve koşulların gerektirdiği dikkatle onu gözetim altında bulundurduğunu veya bu dikkat ve özeni gösterseydi dahi zararın meydana gelmesini engelleyemeyeceğini ispat etmedikçe sorumludur.

Ev başkanı, ev halkından akıl hastalığı veya akıl zayıflığı bulunanların kendilerini ya da başkalarını tehlikeye veya zarara düşürmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

Zorunluluk hâlinde gerekli önlemlerin alınmasını yetkili makamdan ister.

Ev baĢkanının Sorumluluğu 1- Ev baĢkanıyla birlikte yaĢayan ve onun

hakimiyeti altında olan, küçük, kısıtlı, akıl

hastası, akıl zayıflarının haksız fiille bir

baĢkasına zarar vermesi (kusuru dıĢında diğer

unsurların varlığı)

2- Ev baĢkanının kurtuluĢ kanıtı getirememesi• Özen görevini yerine getirdiğini kanıtlamak

• Özen görevini yerine getirmiĢ olsa idi dahi zararlı

sonucun yine de doğacağını kanıtlamak (illiyet bağının

yokluğu)

Mücbir sebep,

Zarar görenin ağır kusuru

üçüncü kiĢinin ağır kusuru

(D) HAYVANLAR TARAFINDAN YAPILAN ZARARDAN MESULĠYET I –

Zarar ve ziyan Madde 56 - Bir hayvan tarafından yapılan zararı o hayvan kimin idaresinde ise o kimse hal ve maslahatın icabettiği bütün dikkat ve itinayı yaptığını yahut bu dikkat ve itinada bulunmuĢ olsa bile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat etmedikçe tazmine mecburdur. Bu surette eğer hayvan diğer bir Ģahıs yahut diğer bir Ģahsa ait olan hayvan tarafından ürkütülmüĢ olur ise bu kimse onlara rücu edebilir.

II- Hayvan üzerinde hapis hakkı Madde 57 - Bir kimsenin hayvanı diğerinin gayri menkulü üzerinde bir zarar yaptığı takdirde gayrimenkulün zilyedi o hayvanı zabt ve kendisine ita olunabilecek tazminat mukabilinde teminat olmak üzere yedinde hapsetmeğe hakkı vardır. Eğer hal ve maslahat icabederse, gayrimenkul zilyedi o hayvanı öldürebilir. ġukadar ki gayrimenkulün zilyedi heman keyfiyetten hayvanların sahibini haberdar etmeğe ve eğer onu bilmiyorsa kendisini bulmak için lazımgelen tedbir- leri ittihaz eylemeğe mecburdur.

Hayvan Ġdare Edenlerin Sorumluluğu

1- Bir hayvanın içgüdüsel bir davranıĢıyla zarar vermesi

2-Hayvanı muhafazasında , gözetiminde, bakım ve kullanılmasında yetkili olan bir kiĢinin bundan dolayı sorumlu olması

3- KurtuluĢ kanıtı getirilememesi• Bütün özeni gösterdiğini kanıtlamak

• Bütün özeni göstermiĢ olsa idi bile zararın doğacağını kanıtlamak

Mücbir sebep, zarar görenin/üçüncü kiĢinin ağır kusuru

4- Ürküten kiĢiye rücu hakkı

5- TaĢınmaz zilyedinin hayvanı öldürme ya da alıkoyma hakkı

(BK TASARI) 2. Hayvan bulunduranın sorumluluğu

a. Giderim yükümlülüğü

Madde 62- Bir hayvanın bakımını ve yönetimini sürekli veya geçici olarak üstlenen kiĢi, hayvanın verdiği zararı gidermekle yükümlüdür.

Hayvan bulunduran, bu zararın doğmasını engellemek için, gerekli özeni gösterdiğini ispat ederse sorumlu olmaz.

Hayvan, bir baĢkası veya bir baĢkasına ait hayvan tarafından ürkütülmüĢ olursa, hayvanı bulunduranın, bu kiĢilere rücu hakkı saklıdır.

b. Alıkoyma hakkı

Madde 63- Bir kiĢinin hayvanı, baĢkasının taĢınmazı üzerinde bir zarar verdiği takdirde, taĢınmazın zilyedi, o hayvanı yakalayabilir, zararı giderilinceye kadar alıkoyabilir; hattâ durum ve koĢullar haklı gösteriyorsa hayvanı öldürebilir.

Bu durumda, taĢınmazın zilyedi derhâl hayvan sahibine bilgi vermek ve sahibini bilmiyorsa, onun bulunması için gerekli giriĢimleri yapmak zorundadır.

(H) BĠNA VE DĠĞER ġEYLERDE MESULĠYET

I - Zarar ve ziyan

Madde 58 - Bir bina veya imal olunan herhangi bir Ģeyin maliki, o Ģeyin fena yapılmasından yahut muhafazadaki kusurundan dolayı mesul olur.

Bu cihetten dolayı kendisine karĢı mesul olan Ģahıslar aleyhindeki rücu hakkı mahfuzdur.

II- Tedbirler:

Madde 59 - Bir binadan yahut diğer bir Ģahsın imal ettiği Ģeylerden dolayı zuhura gelecek bir zarara maruz olan kimsenin, tehlikeyi bertaraf etmek için, lazımgelen tedbirlere tevessül etmesini malikten talep etmeğe hakkı vardır.

ġahısların ve malların vikayesine dair olan zabıta nizamları bakidir.

Bina ve Diğer Eser maliklerinin

Sorumluluğu Bir bina ya da diğer eserin

Yapımında bozukluk ya da bakımında noksanlık

dolayısıyla

bir kiĢinin zarar uğramasından dolayı (davacı

kanıtlar)

o bina ya da eser maliki sorumludur.

Malikin kusuru aranmaz

KurtuluĢ kanıtı getirme olanağı tanınmamıĢtır.

Malikin tehlikeyi önleyici tedbir alma

zorunluluğu vardır.

(BK TASARI)3. Yapı malikinin sorumluluğu

a. Giderim yükümlülüğü Madde 64- Bir binanın veya diğer yapı eserlerinin

maliki, bunların yapımındaki bozukluklardan veya bakımındaki eksikliklerden doğan zararı gidermekle yükümlüdür.

Ġntifa ve oturma hakkı sahipleri de binanın bakımındaki eksikliklerden doğan zararlardan malikle birlikte müteselsilen sorumludurlar.

• b. Zarar tehlikesini önleme

Madde 65- Bir baĢkasına ait bina veya diğer yapı eserlerinden zarar görme tehlikesiyle karĢılaĢan kiĢi, bu tehlikenin giderilmesi için gerekli önlemlerin alınmasını hak sahiplerinden isteyebilir.

KiĢilerin ve malların korunması hakkındaki kamu hukuku kuralları saklıdır.

V. TaĢınmaz malikinin sorumluluğu

MK 730

.- Bir taĢınmaz malikinin mülkiyet hakkını bu

hakkın yasal kısıtlamalarına aykırı kullanması

sonucunda zarar gören veya zarar tehlikesi ile

karĢılaĢan kimse, durumun eski hâline

getirilmesini, tehlikenin ve uğradığı zararın

giderilmesini dava edebilir.

Hâkim, yerel âdete uygun ve kaçınılmaz

taĢkınlıklardan doğan zararların uygun bir

bedelle denkleĢtirilmesine karar verebilir.

TaĢınmaz Malikinin Sorumluluğu 1- Malik taĢınmazından yararlanma hakkını

aĢkın kullanmamalıdır

2- AĢkın kullanım sonucu zarara uğrayan ya da

uğrama tehlikesi içinde olan komĢu malik yada

zilyet:• A) eski halin iadesini

• B) Tehlikenin giderilmesi için gerekli önlemlerin

alınmasını

• C) Zararının tazminini ister.

KurtuluĢ kanıtı getirilmemiĢtir; illiyet bağının

kesilmesi söz konusu olabilir (mücbir sebep vs).

Yerel adete uygun kaçınılmaz taĢkınlıklar

dolayısıyla denkleĢtirme istenebilir

2. Sorumluluk

MK 1007

.- Tapu sicilinin tutulmasından doğan bütün

zararlardan Devlet sorumludur.

Devlet, zararın doğmasında kusuru bulunan

görevlilere rücu eder.

Devletin sorumluluğuna iliĢkin davalar, tapu

sicilinin bulunduğu yer mahkemesinde görülür.

Tapu Sicilinin Tutulmasından Doğan

Zarardan Devletin Sorumluluğu1- Tapu sicili hukuka aykırı bir Ģekilde

tutulmuĢ olmalı

2- Bundan bir zarar doğmuĢ olmalı

3- Bu zararın giderilmesi için bir yol kalmamıĢ olmalı

4- 1 ve 10 yıllık zamanaĢımı süresi içinde açılmıĢ olmalı

Devlet kusurlu memura rücu edebilir.

III. Tehlike sorumluluğu

Madde 66- Önemli ölçüde tehlike arzeden bir faaliyetten zarar doğduğu takdirde, faaliyette bulunan kiĢi, hukuk düzeni tarafından böyle bir faaliyete katlanılması öngörülmüĢ olsa bile, doğan zarardan sorumludur.

Bir faaliyetin, mahiyeti veya faaliyette kullanılan malzeme, araçlar ya da güçler göz önünde tutulduğunda, bu iĢlerde uzman bir kiĢiden beklenen tüm özenin gösterilmesi durumunda dahi sıkça veya ağır zararlar doğurmaya elveriĢli olduğu sonucuna varılırsa, bunun önemli ölçüde tehlike arzeden bir faaliyet olduğu kabul edilir. Özellikle herhangi bir yasada benzeri tehlikeler arzeden faaliyetler için özel bir tehlike sorumluluğu öngörülmüĢ olması durumunda, bu faaliyetin de önemli ölçüde tehlike arzettiği varsayılır.

Belirli bir tehlike hali için öngörülen özel sorumluluk hükümleri saklıdır.

Birden Çok Kimsenin Aynı zarardan

Sorumluluğu 1- Birden çok kiĢi aynı zarara ortak kusurla sebep

olursa bunlar zararın tamamından müĢterek sorumludur.(tam teselsül) Rücu hakkının olup olmadığına, oranına hakim karar verir.

2- Birden çok kiĢi aynı zarardan çeĢitli sebeplerle sorumlu tutulması (eksik teselsül)

Haksız fiilden doğan sorumlu

SözleĢmeden doğan sorumlu

Yasadan doğan sorumlu

Rücu hakkının olup olmadığına, varsa sırasına hakim karar verir. Kural olarak: Yasadan doğan sorumlu diğer ikisine sözleĢmeden doğan sorumlu haksız fiil failine rücu edebilir

Maddi Zararın Tazmini 1- Zararı zarara uğrayan ispat etmelidir

2- Tazminatın Ģeklini ve kapsamını hakim belirler

ġekli: Aynen tazmin- Nakden tazmin

Kapsamı

A) Uğranılan zarar

B) Kusurun ağırlığı

C) Zarara uğrayanın rızası Hukuka aykırılığı kaldıracak derecede olmayan rızadır

D)Zarar görenin birlikte kusuru

E) Zarar görenin ekonomik durumu Hafif kusurda söz konusu olur

F) Hal ve ġartlar

MANEVĠ ZARARIN TAZMĠNĠManevi tazminat miktarını hakim belirler.

Hakim zararı ve tazminatı takdir ederken:

tarafların sıfatı, iĢgal ettikleri makam ile diğer

sosyal ve ekonomik durumlar,

ihlalin ağırlığı,

kusurun ağırlığı,

ihlal edilen kiĢilik değerinin önemi,

ihlalin ani veya sürekli olup olmadığı,

zarar görenin kusuru gibi

Kriterleri de değerlendirilecektir.

Adam Ölmesi Halinde Maddi

Zararın Kapsamı 1- Gömme giderleri

2- Tedavi giderleri ve çalıĢamamaktan doğan

zarar

3- Destekten yoksun kalanların zararları

Destekten yoksun kalma tazminatı: yasal

zorunluluk olmasa bile , ölen kiĢiden belli ölçüde

de olsa, sürekli ve düzenli olarak yardım gören

kimselerin ölüm meydan gelmeseydi yardımın

devam etmesi olasılığı bulunan durumlarda,

ölümle birlikte bu yardımdan yoksun kalmaları

nedeniyle uğradıkları zararın tazmini

Bedensel Zarar Halinde Maddi

Zararın Kapsamı 1- Tedavi giderleri

2-ÇalıĢma gücünün tamamen ya da

kısmen kaybedilmesi nedeniyle uğranılan

zarar

3- Ekonomik geleceğinin sarsılmasından

doğan zarar

Ölüm ve bedensel zarar halinde taraflar

ayrıca manevi tazminat da isteyebilirler.

Tazminat davasının tarafları,

zamanaĢımı ve daimi def’i hakkı Davacılar

1- Haksız fiilden zarar gören

2-Zarar görenin baĢka sebepten ölümü halinde mirasçılar

3-haksız fiilden ölüm halinde mirasçılar, destekten yoksun kalanlar, yakınlar

Davalılar 1- Haksız fiili yapanlar

2-Dolayısıyla sorumlu olanlar (örn kusursuz sorumlu)

3- Mirasçılar

ZamanaĢımı: 1 ve 10 yıllık süre+ Ceza zamanaĢımı

Daimi def’i hakkı: Haksız fiilin zarar gören aleyhine alacak doğurması halinde, zamanaĢımı geçmiĢ olsa bile zarar gören bu alacağın ödemekten her zaman kaçınabilir (hile,Ġkrah)

SEBEPSĠZ ZENGĠNLEġMEDEN

DOĞAN BORÇLAR (BK 61 vd.)

(BK tasarı md. 82:Haklı bir sebep

olmaksızın bir baĢkasının malvarlığından

veya emeğinden zenginleĢen, bu

zenginleĢmeyi geri vermekle yükümlüdür.

Bu yükümlülük, özellikle zenginleĢmenin

geçerli olmayan veya gerçekleĢmemiĢ ya

da sona ermiĢ bir sebebe dayanması

durumunda vardır.)

I-Kurumun ĠĢlevi

1- Malvarlığı kaymalarını önlemek

2- Tamamlama, düzeltme iĢlevini yerine

getirmek

II- Kurumun Özellikleri

1- Nispi hak sağlar :ġahsi niteliktedir:

iflasta iflas masasından talep, 3. kiĢiye karĢı

açılamaması

2- Fiil ehliyetine bağlı değildir

3- Kusurun varlığı aranmaz

4- Bağımsızlığı: SözleĢmeden doğan talep

hakkı ile mülkiyetten kaynaklanan istihkak

talepleri ile bir arada bulunamaz; tazminat

davası ile bulunabilir.

III- Sebepsiz ZenginleĢme

Davasının Ģartları

1- ZenginleĢme : mal varlığında iki durum arasında meydanan gelen fark; istenebilecek tazminatın en yüksek sınırını oluĢturur

a. Müspet zenginleĢme: mal varlığında fiili artıĢ

b. Menfi zenginleĢme : mal varlığının azalması önlenmiĢtir.

FakirleĢme:

a . Malvarlığındaki fiili azalma

b. Malvarlığındaki artıĢın önlenmesi

3- Ġlliyet Bağı :

Davalının fakirleĢmesi, davacının

zenginleĢmesi sonucunu doğurmuĢ

olmalıdır

4-Malvarlığındaki artıĢ her hangi bir sebebe dayalı olmamalıdır. a. Ġfa sonucu gerçekleĢen sebepsiz zenginleĢmeler

i. Geçersiz sebebe dayalı zenginleĢmeler

ii. Borç olmayan Ģeyin ifası

• 1. Ġfanın kazandırma amacıyla yapılması

• 2. Borcun mevcut olmaması

• 3. Ġfanın hataen gerçekleĢmesi

iii. GerçekleĢmeyen sebebe dayalı zenginleĢmeler

iv. Sonradan ortadan kalkan sebebe dayalı zenginleĢmeler

b. Ġfa dıĢı gerçekleĢen sebepsiz zenginleĢmeler

i. Müdahale veya dıĢ etkiden doğan zenginleĢme

• 1. ZenginleĢenin davranıĢından doğan

• 2. 3. kiĢinin davranıĢından doğan

• 3. Doğal bir olaydan doğan

• 4. fakirleĢenin davranıĢından doğan

ii. Harcamadan doğan zenginleĢme

c. Yasa gereği Sebepsiz ZenginleĢmeler

i. Asla malik olanın tamamlayıcı parçaya da malik olması

ii. ĠĢlemede iĢleyenin emeğinin fazla olmasında

iii. Araziye malik olan üzerindekilere de sahiptir.

iv. KarıĢma ve birleĢme

IV-Sebepsiz ZenginleĢme Davasının

Açılamayacağı Haller

1- ZamanaĢımına UğramıĢ borcun

ödenmesinde (Bk 62/2)

2- Ahlaki bir görevin yerine

getirilmesinde

3- Haksız veya ahlaka aykırı bir amaç için

yapılan ödemeler

V-Ġade borcunun kapsamı

1- Ġyiniyetli : Ġade zamanında elinde

bulunan ne ise onu verme. Elinden çıkmıĢ

ise karĢılığında elde ettiği ya da

tüketmiĢse harcamadan kurtulduğu değeri

iade; mala yaptığı zorunlu ve yararlı

harcamalarının ödenmesini talep, lüks

giderleri söküp alma.

2- Kötüniyetli: ZenginleĢmenin

tamamını iade ile yükümlüdür.

ZamanaĢımı ve daimi Def’i

hakkı 1- Sebepsiz zenginleĢmenin

öğrenilmesinden itibaren 1 yıl

2- Hakkın doğduğu andan itibaren 10 yıl

Daimi Def’i : ZenginleĢme zarar gören aleyhine bir borç doğmasına sebep olmuĢsa, zamanaĢımı geçse bile bu borcu ödemeden kaçınabilir.