7/30/2019 halide edip advar - sinekli bakkal

1/4

KTABIN ADI: SNEKL BAKKAL

KTABIN YAZARI: HALDE EDP ADIVAR

YAYIN EV: NKILAP YAYIN EV

BASIM: 1983 / STANBUL

KTABIN KONUSU: Tutucu bir ailenin kz olan Eminenin bir orta oyunusanatsyla evlenmesi ve doan kzlar Rabiann iyi bir hafz olarakbandan geenler.

KTABIN ZET: Sinekli bakkal bulunduu semtin adn alm olan dar birsokaktr. Bir geitten ok bir toplant yeri gibidir. Bu sokakta oturanlardan birimahalle imamdr. Onun kz, Emine ise babasnn istemesine ramen KzTevfik denilen bir halk sanats ile evlenir. Tevfik; orta oyunu, karagz gibieylerle vakit geirir. Ayrca Emine ve Tevfikle birlikte, sokaktaki stanbulbakkaln iletmektedir. Bir sre sonra Tevfik ile Emine anlaamazlar veayrlrlar. Tevfik yapt aklabanlklar yznden srlr. Ancak Eminehamiledir, ve nadn ve iradesini annesinden, yeteneklerini ise babasndanolan bir Rabia isimli bir kzlar dnyaya gelir . Eminenin Babas Rabianndedesi olan imam ise Rabiay biraz byynce hafz yapar. Mahallenin bir dekona vardr: Selim Paa Kona. Selim Paann Hanm dnyann tadnavarm, yalandka lm korkularna kaplmtr. Ve teselliyi neredebulacan arm bir kadndr. Selim Paa ise Padiahn dostlarndan idi.Olu Hilmi ise babasnn aksine Jn Trklerle ilgisi olan bir ihtilalcidir.Byklk peinde bir hayal adamdr. Konaa giren - kan pek oktur.Peregrini adnda bir talyan piyanist ve Vehbi Dede adnda bir Mevlev bunlarnbalcalar arasndadr.

Rabia mevlit ve kuran okumaktaki hreti ile Selim Paa konana davetedilir. Peregriniyi orada tanr. Vehbi dededen musiki dersleri, alr. Rabia biraz

bydnde Hi grmedii babas Tevfik srgnden dnmtr. Rabiaannesi ile babas arasnda tercih yapmak zorunda kalm ve Babas Tevfikisemitir. Bunun zerine Emine Rabiaya ok kzm her namazdan sonrabeddua etmeye balamtr. Rabia Babasna bakkalda ve karagz oyunlarndayardm etmekte Mahallenin ccesi olan Rakm Amcas ile beraber hep berabergzel vakit geirmektedir. Lakin Tevfikin kadn klna girip Selim Paannolu Hilmi iin Fransadan gelen yabanc evraklar feslilerin giremeyeceiFransz Postanesine gidip almas esnasnda yakalanmas ile, Tevfik, zaptiyedairesinde gz patlatan Hakk adnda ki zorbann sk ikenceleri ile sorguya

1

7/30/2019 halide edip advar - sinekli bakkal

2/4

ekilmitir. Gene de Hilminin adn vermez srgne yollanr. anlald iinPaann olu Hilmi de Selim Paann emri ile srgne ama srlecektir.

Tevfik yokken Rabia Rakm Amcann yardm ile dkkan idare eder.Vehbi Dede ve Peregrini de kendisine arkadalk ederler. Ama babas srgneyollandndan sonra bir daha Selim paa konana ayak basmaz. Konakta

pek sevdii bir Cariye vardr: Kanarya Hanm. erkez asll olan KanaryaHanm da aslnda evlenip rak kmtr.Rabia, Ramazanlarda camileri gezer mukabele okur ara sra mevlitlere

arlr. ehzade Nihat Efendisinin yalsnda da Mevlit okumaya davet edilir.Rabia yalya gittiinde i salonun kaplar alarak sinekli bakkal mescidininbyk bir toplant yeri haline getirildiini grr. Yzlerce bartl kadndinleyicisi vardr. Bu duygulu kalabala yank ve dokunakl sesi ile mevlitokuduktan sonra salonun sonunda ok gzel bir mermer heykele benzeyensarn bir kadn grr . Bu Kanarya Hanmdr. ki eski dost birbirlilerinin

boynuna atlrlar.Peregrini Rabiann okuduu mevlide hayrandr. Karakterine,olgunluuna hayrandr. Sonunda , tasarsn Vehbi dedeye aar. Onundauygun bulmas zerine Rabia ile evlenmek iin dinini deitirir. Osman adnalr. Vehbi dede de, onu kz gibi sevmektedir. Yani Rabia da gzellii bulanTanr sevgisi...

mam da Emine de ldnden Osmanla Rabia Evi onarrlar. Dkkannstne yerleirler. Rabiann gebelii ok skntl geer. Sonunda stanbuldailk defa yaplan bir sezeryan ameliyat ile kurtulur. Bir olu olur. Bu mutlu olayizleyen yllarda 1908 merutiyeti gelir. Srgnler yerlerine dnerler. Geridnenler arasnda Tevfik de vardr. Rabia, Osman Rakm Amca , MahalleninKibar tulumbacs, Sabit Beyaabey , Btn sinekli bakkal onu karlamayagiderler. Vakti ileamannda Padiah haini diye stanbuldan srlenlerin hepsi,imdi birer Hrriyet kahraman olarak dnmektedir.

Tevfikin bu siyasi grlerle iliii yoktur. Vapur rhtmna yanaptasrgnler knca karlama trenleri balar. Sabit Beyaabey bir emir verincesinekli bakkal takm Tevfikin bile rktp saklanacak yer aratan bir coku ilegsterilerine balar. Sinekli bakkal delikanllar imanca bir adam omuzlarnaalrlar. Tevfikin mahalleye dn dolas ile ateli bir hrriyet nutku eken bu

adam Tevfik hemen tanr. Bu kendine ikence eden gz patlatan Muzafferdir.Vehbi Dede ile Osman Tevfikin Koluna girer ve ona bir torunu olduunu haberverirler.

ANA FKR: nsanlar doruyu ve yanl yaayarak renirler. ok nemli

konuda karar vermek gerektiginde her insan kalbinin sesini dinlemelidir.

2

7/30/2019 halide edip advar - sinekli bakkal

3/4

KTAPTAK AHISLARIN DEERLENDRLMES:

Rabia: Romann asl kahraman: lhmi mamn kz Emine ve Kz Tevfikdiye bilinen orta oyuncusunun kz Rabiadr. Rabia, Yazarn romanda kendisi

yerinde gsterdii ve deal Trk kadn nasl olmal? sorusunun cevab olankiidir. Rabiann kiiliinin olumasnda babasndan ok dedesinin etkiliolmutur. Kendisi mam olduu iin torunu hafz yaparak slami bilgilerledonanmasn salamtr. Paann konana gitmesi ile Rabiann kiiliinindeiiminde en byk etkiyi grlyor. Dedesinin yannda her zamancehennemden bahsedilerek byyen Rabia konan ortamn grncegeleneklerine bal, ancak bat eilimli bir karakter ortaya kyor. iki ayr ruhikliminde yetimi olduu Peregrini yani Osmanla evlenmesi ile de bunugsteriyor.

Kz Tevfik: Daima en akrak, orta oyununda usta, yakkl ve okdzensiz bir adamdr.Vehbi Dede: Konakta Rabiaya ders veren bir Mevlev dervitir, her

zaman teselli edici mizac ile ruh okayc bir alimdir.Peregrini (Osman): Annesinin tavsiyesiyle eskiden papaz olan Peregrini

daha sonra her hangi bir dine baml olmakszn yaam bir mzik hocasdr.Trkeyi ok iyi konuan bu adam dinsiz olmasna ramen Vehbi Dede gibidinine bal insanlara sayg duymutur. Rabia ile evlenmek iin dininideitirerek Osman ismini almtr.

Selim Paa: Eski Dahiliye Nazrdr. Padiaha son derece bal biryapdadr. yle ki kendi olunu bile gzn krpmadan ve elinde kesin delilolmadan srebilmitir. Ama dier taraftan Rabiaya kar hep efkatli olmu veiyi davranmtr.

Emine: Rabiann annesidir. nceleri Rabiay ok sevmi ancaksrgnden dnen babasn kendisine tercih edince nefret etmeye balamtr.Elini pmek iin gelen kzn kovmutur.

lham mam: Rabiann byk babasdr, mahalleliye devamlcehennemden bahseden bir imamdr.

Dier tipler: Bilal; Rabia ile evlenmek isteyen bir gen, Rfat Amca;

mahallenin ccesi, Pembe; Rabiann hizmetini yrten beraber yaadingene, Hilmi; Selim Paann Jn Trk olu, Sabiha Hanm; Selim PaannHanm, Kanarya Hanm; Kkte ki bir erkez kz.

KTAP HAKKINDA AHS GRLER: ok iyi bir anlatmla yazlm olan

sinekli bakkal bence okunmaya deer bir kitaptr.

3

7/30/2019 halide edip advar - sinekli bakkal

4/4

YAZARIN HAYATI:Halide Edip Advar (1884-1964)

stanbul'da dodu. Kimi kaynaklara gre doum yl 1884'tr. ngiliz

terbiyesiyle yetimesini isteyen babas onu skdar Amerikan Kz Koleji'ndeokuttu. Orada Rza Tevfik'den (Blkba) Fransz edebiyat dersleri ald veDou'nun mistik edebiyatn dinledi. Sonradan evlendii Salih Zeki'den dematematik dersleri alyordu. Koleji 1901'de bitirdi. 1908'de gazetelere yazmayabalad kadn haklaryla ilgili yazlardan tr gericilerin dmanlnkazand. 31 Mart Ayaklanmas'nda bir sre iin Msr'a kamak zorunda kald.1909'dan sonra eitim alannda grev alarak retmenlik, mfettilik yapt.Balkan Sava yllarnda hastanelerde alt. Gerek bu almalar, gereksemfettilii srasnda stanbul semtlerini dolamas, ona eitli kesimlerden

insanlar tanma frsatn verdi. 1919'da Sultanahmet Meydan'nda, zmir'inigalini protesto mitinginde yapt etkili konuma nldr. 1920'de Anadolu'yakaarak Kurtulu Sava'na katld. Kendisine nce onba, sonra da stavurtbesi verildi. Sava izleyen yllarda Cumhuriyet Halk Frkas ve Atatrk ilesiyasal gr ayrlna dt. 1917'de evlenmi olduu ikinci kocas Adnan

Advar ile birlikte Trkiye'den ayrld. 1939'a kadar d lkelerde yaad. Oyllarda konferanslar vermek zere Amerika'ya ve Mohandas Gandi tarafndanHindistan'a arld. 1939'da stanbul'a dnen Advar 1940'ta stanbulniversitesi'nde ngiliz Filolojisi Krss bakan oldu, 1950'de Demokrat Partilistesinden bamsz milletvekili seildi. 1954'te istifa ederek evine ekilmi ve1964'te lmtr.

4