Hanımlarımıza, Genç Kızlarımıza Örnek BÜYÜK …celikyayinevi.com.tr/Content/bookSummaryFiles/buyuk...10 BÜYÜK İSLâm ADıNLARı vE HK ANım SAHABELER Zinnire..... 213

Hanım Sahabeler

mEHmED EmRE(Eskişehir-Balıkesir-Bilecik Eski Mütfüsü)

Hanımlarımıza, Genç Kızlarımıza ÖrnekBÜYÜK İSLÂM KADINLARI

ve

ÇELİK YAYINEVİ

Büyük İslâm Kadınları-Hanım Sahabeler / Mehmed Emre

İstanbul 2014

© Çelik Yayınevi

Kültür Bakanlığı Sertifika No: 14710ISBN: 978-605-5094-36-2

Yayın DanışmanıZekeriya Çelik

MizanpajÇelebi Şenel

Kapak TasarımYunus Karaaslan

Baskı-CiltŞenyıldız Yayıncılık Hediyelik Eşya ve Tekstil San. Tic.Ltd.Şti.Gümüşsuyu Cad. No.3 K.2 Topkapı/İSTANBULTel: 0 212 483 47 91 Sertifika No: 11964

ÇELİK YAYINEVİTicarethane Sk. No: 19/A Cağaloğlu - İstanbulTel: +90 (212) 511 28 11 (pbx) Faks: +90 (212) 511 28 12www.celikyayinevi.com

serdarcelik

Highlight

2015

Hanım Sahabeler

mEHmED EmRE(Eskişehir-Balıkesir-Bilecik Eski Mütfüsü)

Hanımlarımıza, Genç Kızlarımıza ÖrnekBÜYÜK İSLÂM KADINLARI

ve

MEHMED EMRE25 Mayıs 1927de Manisa’ya bağlı Turgutlu İlçesinde doğdu. Dinî tahsilini medrese usulü ile okuyup icazet almıştır. Dünya ile ilgili tahsilini dışarıdan imtihana girerek ortaokul diploması almıştır.

Meslek hayatına askerlik vazifesine takiben Saruhanlı İlçesine bağlı Alibeyli kö-yünde başladı. 1952 yılında Demirci ilçesinde Şeyh-i İlâhî (Kıran) Camii İmam Ha-tipliğine tayin oldu.

1954 yılının Kasım ayında Sivrihisar müftülüğüne tayin edildi 1958 yılında Es-kişehir müftülüğüne, 1963 yılında Balıkesir müftülüğüne; 1972 yılında Bilecik müf-tülüğüne tayin olundu. 1979 yılında emekli oldu.

Anadolu, Bugün, Tercüman, Zaman gibi günlük gazetelerde; Ufuk, İslâm Mecmu-ası gibi haftalık ve aylık mecmualarda makaleleri neşredildi.

Yayınlanmış Eserleri- İslâm’da Kadın ve Aile- Büyük Dua Kitabı- Riyazüs-Salihin (tercüme)- Büyük Hutbe Kitabı (3 Cild)- Fetvalar (2 Cild)- Cennet Bahçeleri- Büyük İslâm Kadınları- Hanımların Din Rehberi- Müslümanca Yaşama Sanatı- Rûhussalât (tercüme)- Şevâhid’ül Hak (tercüme)- Kırk Mevzuda Kırk Hadis- Tafsil’ünneş’eteyn ve tahsilü’s-saâdeteyn (tercüme)- Tenkidlerim, tedkiklerim ve makalelerim- Emirül-müminin’e itaatle ilgili kırk hadis (tercüme)- Âyet ve Hadislerle Hac.

Yayınlanacak Eserleri- Mecmûa-i Zühdiye (Sadeleştirme)- Âyet ve Hadislerle Camiiler

“Sen, İslâm’ın doğuşu ile hürriyetine kavuşan, Kur’an-ı Kerîm’in gelişi ile kıymetin zirvesine ula şan, Hz. Muhammed Mustafa’nın (S.A.V.) yüce hü kümleriyle şeref kazanan muhterem kadınsın...”

7

İÇİNDEKİLER

ALFABETİK FIHRİST ........................................................................................16ÖNSÖZ ....................................................................................................................23

1. BÖLÜMO’NA EN YAKINLAR

Hz. Âmine ...............................................................................................................27Haticet’ül-Kübra ....................................................................................................33Şevde bînti Zem’a ...................................................................................................59Âişe-i Sıddîka binti Ebî Bekr ...............................................................................63Hafsa binti Ömer b. el-Hattap .............................................................................93Ümmü Seleme ........................................................................................................95Ümmü Habibe ......................................................................................................101Zeyneb binti Cahş ...............................................................................................103Zeyneb binti Huzeyme .......................................................................................112Cüveyriye binti Haris ..........................................................................................112Hz. Safiyye binti Huyey ...................................................................................... 116Meymûne binti Haris .......................................................................................... 118Mariye-i Kıbtiye ...................................................................................................119

2. BÖLÜMFAHR-İ KâİNAT EFENdİMİZİN KIZLARI

Zeyneb binti Resûlullah ......................................................................................123Rukayye binti Resûlullah ...................................................................................126Ummü Külsûm binti Resûlullah .......................................................................128Fâtımat’üz-Zehrâ .................................................................................................129

BÜYÜK islÂm Kadınları ve Hanım saHaBeler8

3. BÖLÜMPEYgAMBERİMİZ HZ. MuHAMMEd’İN

TORuNu OLAN KAdINLAR

Ümâme binti Ebil-Âs ..........................................................................................147Zeyneb binti Ali ...................................................................................................148Ümmü Külsûm binti Ali ....................................................................................148Rukayye binti Ali .................................................................................................149Fâtıma binti Hüseyin ..........................................................................................150Sükeyne binti Hüseyin ........................................................................................151Nefise (145-208) ....................................................................................................152Âişe binti Câ’fer’us-Sâdık es-Seyyide ...............................................................153Külsüm ..................................................................................................................154

4. BÖLÜMPEYgAMBER EFENdİMİZİN YAKINLARI

Safiyye binti Abdil-Muttalib ..............................................................................157Ervâ binti Küreyz .................................................................................................160Ümmü Hâni Fâhıte .............................................................................................160Cümâne binti Ebî Talib ......................................................................................163Ümmü Talib ..........................................................................................................163Dabbâa binti Zübeyr ...........................................................................................163Safiyye binti Zübeyr ............................................................................................164Ümmü Hakem binti Zübeyr ..............................................................................164Ümmü Zübeyr ......................................................................................................164Dürre binti Ebû Leheb ........................................................................................164Halide binti Esved ...............................................................................................165Ümmü Rûmân ......................................................................................................166Ümmül-Hayr ........................................................................................................167Esmâ binti Ebû Bekir ..........................................................................................167Ummü Fadl ...........................................................................................................175Esmâ binti Umeys ................................................................................................177Selmâ binti Umeys ...............................................................................................180Hamne binti Cahş ...............................................................................................182

9İÇİNDEKİLER

Habibe binti Cahş ................................................................................................183Ümmü Külsûm binti Ebû Bekr .........................................................................184Halime binti Ebû Züeyb .....................................................................................184Şeyma binti Haris es Sa’diye ..............................................................................188

5. BÖLÜMPEYgAMBERİMİZİN dAdISI, HİZMETçİLERİ vE EBESİ

Ümmü Eymen Bereket ........................................................................................191Selmâ ......................................................................................................................193Ruzeyne .................................................................................................................194Şifâ binti Avf .........................................................................................................194

6. BÖLÜMRESûL-İ EKREM’İN EvLENMESİNdE dÜNÜRcÜLÜK YAPAN

KAdIN SAHâBELER

Havle binti Hakim ...............................................................................................199Nefise binti Münye ..............................................................................................200

7. BÖLÜMRESûLuLLAH’IN ÜvEY KIZI

Zeyneb binti Ebi Seleme .....................................................................................203

8. BÖLÜMİLMî vE SİYASî” TOPLANTIYA KATILAN KAdIN SAHâBELER

Rubeyyi’ binti Muavviz.......................................................................................207Fâtıma binti Kays .................................................................................................208

9. BÖLÜMİSLâMİYET uğRuNdA İşKENcEYE uğRAYAN

KAdIN SAHâBELER

Sümeyye binti Hubbât ........................................................................................ 211Havva binti Yezid .................................................................................................212


Zinnire ...................................................................................................................213Hamnet’ül-Muazzebe .......................................................................................... 214Nehdiye ..................................................................................................................215Ümmü Ubeys........................................................................................................216

10. BÖLÜMSAvAşA KATILAN KAdINLAR

Ümmü Umâre.......................................................................................................219Ümmü Süleym .....................................................................................................224Ümmü Haram ......................................................................................................231Ümmü Atiyye .......................................................................................................232Ümmü Hakim binti Haris .................................................................................233Ümmü Sinan el-Eslemiye ...................................................................................234Ümeyyet’ül-Gıfâriye ............................................................................................235Temâdur binti Amr .............................................................................................235Esmâ binti Yezid ..................................................................................................237Şerife Hanım .........................................................................................................239

11. BÖLÜMHAKLARINdA âYET İNEN KAdIN SAHâBELER

74. Havle binti Salebe ..........................................................................................243Ümmü Kehâ ..........................................................................................................246Ümmü Külsûm binti Akabe ..............................................................................247

12. BÖLÜMHASTALIK TEdAvİSİYLE MEşguL OLAN SAHABE KAdINLAR

Şifâ binti Abdillâh ...............................................................................................251

13. BÖLÜMFIKHî BİR MES’ELEYE MEvZu

TEşKİL EdEN KAdIN SAHâBELER

Temime binti Vehb ..............................................................................................255Fürey’a binti Mâlik ..............................................................................................255

11İÇİNDEKİLER

14. BÖLÜMRESûLuLLAH’dAN SuâL SORAN KAdIN SAHâBELER

Ümmü Ra’le ..........................................................................................................259Zeyneb binti Abdillâh (Ebû Muâviye) .............................................................259Ümmü Varaka ......................................................................................................261

15. BÖLÜMdİğER KAdIN SAHâBELER

Fâtıma binti Esed .................................................................................................265Fâtıma binti Hattâb .............................................................................................266Huleyde binti Kays ..............................................................................................267Cemile binti Abdillâh .........................................................................................268Afra binti Ubeyd b. Sa’lebe ................................................................................269Âtike binti Zeyd ...................................................................................................270Ümmü Ma’bed .....................................................................................................271Ümmü Âsim .........................................................................................................274Cüveyriye binti Ebî Cehil ...................................................................................274Ümmü Hâlid .........................................................................................................275

16. BÖLÜMEFENdİMİZİN ÜMMETİ BuLuNAN KAdINLAR

Muâzet’ül-Adeviyye ............................................................................................279Râbiat’ül-Adeviye .................................................................................................279Ufeyret’ül-Âbide ...................................................................................................285Meryem’ül-Basriye ...............................................................................................286Reyhâne-i Vâlihe ..................................................................................................287Hafsa binti Şîrîn ...................................................................................................287Şa’vâne (?-187) .......................................................................................................288Âbide binti Ebî Külâb .........................................................................................289Hakime-i Dimeşkıye ...........................................................................................289Râbiat’üş-Şâmiye ..................................................................................................290Âmine-i Remliye ..................................................................................................291


Fâtımet’ün-Nisâbûriye (?-223) ...........................................................................293Mudğa binti Haris ...............................................................................................294Ümmü Ali .............................................................................................................295Ümmü Hassan ......................................................................................................296Mâcidet’ül-Kureşiye ............................................................................................297Ümmü Hârûn .......................................................................................................298Amre ......................................................................................................................299Emet’ül-Celil ........................................................................................................300Menfûse .................................................................................................................300Lübâbbet’ül-Müteabbide .....................................................................................301Meymûnet’üs-Sevdâ ............................................................................................302Ümmü Muhammed .............................................................................................303Fahriye binti Osman (667-753) ..........................................................................304

17. BÖLÜMTASAvvuF YOLuNdAKİ KAdIN şAİRLER

Âişe Binti Yûsuf Ed-Dimeşkiye .........................................................................309Şâh Sultan .............................................................................................................309Hatice İffet Hanım (7-1869) ............................................................................... 310Âdile Sultan (1241-1316) ..................................................................................... 310Kâmile (1255-1339) .............................................................................................. 311

18. BÖLÜMFIKIH vE HAdîS İLMİNdE YÜKSELMİş KAdINLAR

Ümmül-Hayr El-Bağdadiye (?-640) .................................................................. 315Hatice Binti Hasan (?-641) ................................................................................. 315Sitt’ül-Ehil (?-703) ................................................................................................ 316Sitt’ül-Fukahâ (634-726) ..................................................................................... 316Safiyye binti Mecdüddin (647-704) ................................................................... 317Zeyneb binti Amr ................................................................................................ 317Ümmü-Hâni Meryem ......................................................................................... 318

13İÇİNDEKİLER

19. BÖLÜMFIKIH vE HÜSN-Ü HAT SAHASINdA İLERLEMİş

İSLâM KAdINLARI

Fâtıma binti Ahmed ............................................................................................323Fâtıma Fakiha .......................................................................................................323

20. BÖLÜMFIKIH vE şİİR SAHASINdA

İSİM YAPMIş İSLâM KAdINLARI

Âişe el-Bâûniye .....................................................................................................327

21. BÖLÜMHAdîS vE HAT SAN’ATINdA

İSİM YAPMIş İSLâM KAdINLARI

Fâtıma binti Alemüddin (?-731) ........................................................................ 331

22. BÖLÜMHAdîS İLMİNdE YÜcELMİş İSLâM KAdINLARI

Âişe binti Talha ....................................................................................................335Amre binti Abdirrahman ...................................................................................335Berire ......................................................................................................................336Hafsa binti Abdirrahman ...................................................................................338Abbâse binti Fadl (?-241) ....................................................................................338Şehdet’ül-Kâtibe (?-574) ......................................................................................339Zeyneb binti Şa’ri (524-615) ...............................................................................340Hatice binti Kayyim (608-699) ..........................................................................340Zeyn’ül-Arab (628-704) .......................................................................................341Zeyneb binti Süleyman (?-705) ..........................................................................342Fâtıma Ümmü Abdillah (620-708) ....................................................................342Fâtıma binti İbrahim (625-711) .........................................................................343Sitt’ül Kuzât (?-712) .............................................................................................344Sitt’ül-Vüzerâ (624-717) ......................................................................................344


Sitt’ül-Vüzera Ümmü Muhammed (639-715) .................................................345Zümrüd (?-730) ....................................................................................................345Esmâ binti Muhammed (638-733) ....................................................................346Habibe binti Abdirrahman (?-733) ...................................................................346Hatice binti Abdirrahman (647-702) ................................................................347Âişe binti Muhammed (647-736) ......................................................................347Şehde binti Ömer .................................................................................................348Sitt’ül-Arab ...........................................................................................................349Nudâr binti Ebû Hayyân (702-730) ..................................................................349Zeyneb binti Ahmed Kemâlüddin (646-740) ..................................................350Safiyye binti Şerefüddin (?-740) ........................................................................350Sefrâ binti Yakub (?-745) .....................................................................................351Fâtıma binti İbrahim (?-747) ..............................................................................351Âişe binti Muhammed (?-803)...........................................................................352Âişe binti Nesif (?-793) ........................................................................................352Fâtıma binti Ahmed (732-813) ..........................................................................353Ümmü Hâni binti Fehd (817-?) .........................................................................353Fâtıma binti Ahmed (?-813) ...............................................................................354Ümmü Hâni binti Ebûl-Fâris ............................................................................354Fâtıma binti Muhammed ...................................................................................355Zeyneb bintiş-Şenûhi (?-879) .............................................................................355Hatice binti Bezrân (798-?) ................................................................................356Zeyneb binti Şevbekî (799-?) .............................................................................356Safiyye binti Yakut (804-?) .................................................................................357Âişe binti Muhammed (813-902) ......................................................................357Fâtıma binti Fehd (814-?) ....................................................................................358

23. BÖLÜMvâİZE İSLâM KAdINLARI

Cevhere binti Hibetullah (?-604) ......................................................................361Fâtıma binti Abbâs ..............................................................................................361

15İÇİNDEKİLER

24. BÖLÜMHAYIRLI MÜESSESELER vAKFEdEN İSLâM KAdINLARI

Nilüfer Hâtûn .......................................................................................................365Zübeyde (?-216) .....................................................................................................367Mihrimâh Sultan .................................................................................................367Bezm-i Âlem .........................................................................................................368Turhan Hatice Sultan (-1094) .............................................................................368

25. BÖLÜMHAT SANATINdA YÜKSELMİş MÜSLÜMAN KAdINLAR

Şerife Ayşe (?-1296) ..............................................................................................373Zâhide Selmâ (1274-1313) ...................................................................................373Esmâ İbret (1194-?) ..............................................................................................374Feride (1353-1321) ................................................................................................374Servet ......................................................................................................................375

26. BÖLÜMBÜYÜK AdAMLARIN KIZLARI vEYA ZEvcELERİ

Rebâb binti İmruül-Kays ....................................................................................379Naile binti Fürâfisa ..............................................................................................379Fâtıma binti Abdül-Melik ..................................................................................380Mal Hâtûn .............................................................................................................381

27. BÖLÜMEdEBİYAT vE HİTABET SAHASININ MEşHuRLARI

Arûziye (?-450) .....................................................................................................385Fitnat (1258-?) .......................................................................................................385Şeref Hanım (1224-?)...........................................................................................386Âişe Ümmü Ebû Abdillâh ..................................................................................386

16

ALFABETİK FİHRİST

- A -Abbâse binti Fadl ......................................................................................................338Âbide binti Ebî Külâb ...............................................................................................289Âdile Sultan ................................................................................................................ 310Afra binti Ubeyd b. Sa’lebe .....................................................................................269Âişe binti Câ’fer’us-Sâdık es-Seyyide ...................................................................153Âişe binti Muhammed .............................................................................................352Âişe binti Muhammed .............................................................................................347Âişe binti Muhammed .............................................................................................357Âişe binti Nesif ..........................................................................................................352Âişe binti Talha .........................................................................................................335Âişe Binti Yûsuf Ed-Dimeşkiye..............................................................................309Âişe el-Bâûniye ..........................................................................................................327Âişe Ümmü Ebû Abdillâh.......................................................................................386Âişe-i Sıddîka binti Ebî Bekr ....................................................................................63Âmine ............................................................................................................................27Âmine-i Remliye .......................................................................................................291Amre ............................................................................................................................299Amre binti Abdirrahman........................................................................................335Arûziye ........................................................................................................................385Âtike binti Zeyd ........................................................................................................270

- B -Berire ...........................................................................................................................336Bezm-i Âlem ..............................................................................................................368

17ALFABETİK FİHRİST

- c -Cemile binti Abdillâh ..............................................................................................268Cevhere binti Hibetullah .........................................................................................361Cümâne binti Ebî Talib ...........................................................................................163Cüveyriye binti Ebî Cehil ........................................................................................274Cüveyriye binti Haris ...............................................................................................112

- d -Dabbâa binti Zübeyr ................................................................................................163Dürre binti Ebû Leheb .............................................................................................164

- E -Emet’ül-Celil ..............................................................................................................300Ervâ binti Küreyz ......................................................................................................160Esmâ binti Ebû Bekir ...............................................................................................167Esmâ binti Muhammed ...........................................................................................346Esmâ binti Umeys .....................................................................................................177Esmâ binti Yezid ........................................................................................................237Esmâ İbret ...................................................................................................................374

- F -Fahriye binti Osman.................................................................................................304Fâtıma binti Abbâs....................................................................................................361Fâtıma binti Abdül-Melik .......................................................................................380Fâtıma binti Ahmed .................................................................................................323Fâtıma binti Ahmed .................................................................................................354Fâtıma binti Ahmed .................................................................................................353Fâtıma binti Alemüddin .......................................................................................... 331Fâtıma binti Esed ......................................................................................................265Fâtıma binti Fehd ......................................................................................................358Fâtıma binti Hattâb ..................................................................................................266Fâtıma binti Hüseyin ...............................................................................................150Fâtıma binti İbrahim ................................................................................................351Fâtıma binti İbrahim ................................................................................................343Fâtıma binti Kays ......................................................................................................208


Fâtıma binti Muhammed ........................................................................................355Fâtıma Fakiha ............................................................................................................323Fâtıma Ümmü Abdillah ..........................................................................................342Fâtımat’üz-Zehrâ .......................................................................................................129Fâtımet’ün-Nisâbûriye .............................................................................................293Feride ...........................................................................................................................374Fitnat ............................................................................................................................385Fürey’a binti Mâlik ...................................................................................................255

- H -Habibe binti Abdirrahman .....................................................................................346Habibe binti Cahş .....................................................................................................183Hafsa binti Abdirrahman ........................................................................................338Hafsa binti Ömer b. el-Hattap ..................................................................................93Hafsa binti Şîrîn ........................................................................................................287Hakime-i Dimeşkıye ................................................................................................289Halide binti Esved .....................................................................................................165Halime binti Ebû Züeyb ..........................................................................................184Hamne binti Cahş .....................................................................................................182Hamnet’ül-Muazzebe ............................................................................................... 214Hatice binti Abdirrahman ......................................................................................347Hatice binti Bezrân ...................................................................................................356Hatice Binti Hasan ....................................................................................................315Hatice binti Kayyim .................................................................................................340Hatice İffet Hanım .................................................................................................... 310Haticet’ül-Kübra ..........................................................................................................33Havle binti Hakim ....................................................................................................199Havle binti Salebe ......................................................................................................243Havva binti Yezid ......................................................................................................212Huleyde binti Kays ....................................................................................................267

- K -Kâmile ......................................................................................................................... 311Külsüm ........................................................................................................................154


- L -Lübâbbet’ül-Müteabbide ..........................................................................................301

- M -Mâcidet’ül-Kureşiye ..................................................................................................297Mal Hâtûn ..................................................................................................................381Mariye-i Kıbtiye ........................................................................................................119Menfûse .......................................................................................................................300Meryem’ül-Basriye ....................................................................................................286Meymûne binti Haris ............................................................................................... 118Meymûnet’üs-Sevdâ .................................................................................................302Mihrimâh Sultan.......................................................................................................367Muâzet’ül-Adeviyye ..................................................................................................279Mudğa binti Haris .....................................................................................................294

- N -Naile binti Fürâfisa ...................................................................................................379Nefise ...........................................................................................................................152Nefise binti Münye ...................................................................................................200Nehdiye .......................................................................................................................215Nilüfer Hâtûn .............................................................................................................365Nudâr binti Ebû Hayyân .........................................................................................349

- R -Râbiat’ül-Adeviye ......................................................................................................279Râbiat’üş-Şâmiye .......................................................................................................290Rebâb binti İmruül-Kays .........................................................................................379Reyhâne-i Vâlihe .......................................................................................................287Rubeyyi’ binti Muavviz ............................................................................................207Rukayye binti Ali ......................................................................................................149Rukayye binti Resûlullah.........................................................................................126Ruzeyne .......................................................................................................................194


- S -Safiyye binti Abdil-Muttalib ...................................................................................157Safiyye binti Huyey ................................................................................................... 116Safiyye binti Mecdüddin ......................................................................................... 317Safiyye binti Şerefüddin ..........................................................................................350Safiyye binti Yakut ....................................................................................................357Safiyye binti Zübeyr .................................................................................................164Sefrâ binti Yakub .......................................................................................................351Selmâ ............................................................................................................................193Selmâ binti Umeys ....................................................................................................180Servet ...........................................................................................................................375Sitt’ül Kuzât ................................................................................................................344Sitt’ül-Arab .................................................................................................................349Sitt’ül-Ehil ................................................................................................................... 316Sitt’ül-Fukahâ ............................................................................................................ 316Sitt’ül-Vüzerâ .............................................................................................................344Sitt’ül-Vüzera Ümmü Muhammed .......................................................................345Sükeyne binti Hüseyin .............................................................................................151Sümeyye binti Hubbât .............................................................................................. 211

- ş -Şa’vâne .........................................................................................................................288Şâh Sultan ...................................................................................................................309Şehde binti Ömer ......................................................................................................348Şehdet’ül-Kâtibe ........................................................................................................339Şeref Hanım ...............................................................................................................386Şerife Ayşe...................................................................................................................373Şerife Hanım ..............................................................................................................239Şevde bînti Zem’a ........................................................................................................59Şeyma binti Haris es Sa’diye ...................................................................................188Şifâ binti Abdillâh .....................................................................................................251Şifâ binti Avf ..............................................................................................................194


- T -Temâdur binti Amr ..................................................................................................235Temime binti Vehb ...................................................................................................255Turhan Hatice Sultan ...............................................................................................368

- u -Ufeyret’ül-Âbide ........................................................................................................285Ummü Fadl ................................................................................................................175Ummü Külsûm binti Resûlullah............................................................................128

- Ü -Ümâme binti Ebil-Âs................................................................................................147Ümeyyet’ül-Gıfâriye .................................................................................................235Ümmü Ali ...................................................................................................................295Ümmü Âsim ..............................................................................................................274Ümmü Atiyye ............................................................................................................232Ümmü Eymen Bereket .............................................................................................191Ümmü Habibe ...........................................................................................................101Ümmü Hakem binti Zübeyr ...................................................................................164Ümmü Hakim binti Haris ......................................................................................233Ümmü Hâlid ..............................................................................................................275Ümmü Hâni binti Ebûl-Fâris .................................................................................354Ümmü Hâni binti Fehd ...........................................................................................353Ümmü Hâni Fâhıte...................................................................................................160Ümmü Haram ...........................................................................................................231Ümmü Hârûn ............................................................................................................298Ümmü Hassan ...........................................................................................................296Ümmü Kehâ ...............................................................................................................246Ümmü Külsûm binti Akabe ...................................................................................247Ümmü Külsûm binti Ali .........................................................................................148Ümmü Külsûm binti Ebû Bekr ..............................................................................184Ümmü Ma’bed ...........................................................................................................271Ümmü Muhammed ..................................................................................................303Ümmü Ra’le ...............................................................................................................259Ümmü Rûmân ...........................................................................................................166


Ümmü Seleme ..............................................................................................................95Ümmü Sinan el-Eslemiye ........................................................................................234Ümmü Süleym ...........................................................................................................224Ümmü Talib ...............................................................................................................163Ümmü Ubeys .............................................................................................................216Ümmü Umâre ............................................................................................................219Ümmü Varaka ...........................................................................................................261Ümmü Zübeyr ...........................................................................................................164Ümmü-Hâni Meryem .............................................................................................. 318Ümmül-Hayr ..............................................................................................................167Ümmül-Hayr El-Bağdadiye .................................................................................... 315

- Z -Zâhide Selmâ..............................................................................................................373Zeyn’ül-Arab ..............................................................................................................341Zeyneb binti Abdillâh (Ebû Muâviye) ..................................................................259Zeyneb binti Ahmed Kemâlüddin ........................................................................350Zeyneb binti Ali ........................................................................................................148Zeyneb binti Amr ..................................................................................................... 317Zeyneb binti Cahş .....................................................................................................103Zeyneb binti Ebi Seleme ..........................................................................................203Zeyneb binti Huzeyme ............................................................................................112Zeyneb binti Resûlullah ...........................................................................................123Zeyneb binti Süleyman ............................................................................................342Zeyneb binti Şa’ri ......................................................................................................340Zeyneb binti Şevbekî ................................................................................................356Zeyneb bintiş-Şenûhi ...............................................................................................355Zinnire .........................................................................................................................213Zübeyde .......................................................................................................................367Zümrüd .......................................................................................................................345

ÖNSÖZ

Âlemi Âdem’le tezyin, Âdem’i Havva ile tezvic eden, herbirini madde ve mânâ öl çülerinde kemâle ulaştıran Allah Teâlâya sonsuz hamd’ü senalar olsun.

Tebliğ ve irşadları ile kadın ve erkeğin hidâyete ulaşmasına vesile olan Peygam berimiz Hz. Muhammed’e (sallallahu aleyhi vesellem), baba ve annesine, zevcelerine ve evlâdına, kadın ve erkek bütün sahâbelerine salâtlar, selâmlar olsun.

Ayağının altında Cennet bulunduğu müjdelenen kadın; kalbindeki imân lem’aları, ruhundaki edeb çiçekleri, ilim, irfan ve tertemiz vicdanı ile tarih boyunca çok yüce mevkiler işgal etmiştir. Velayet ve keramet, ilim ve maha-ret, şiir ve edebiyat, san’at ve bediiyat sahasında söz sahibi olmuş ve pek bü-yük hizmetler yapmıştır.

Saadet asrından içinde yaşadığımız zamana kadar, kadın sınıfının yüz akı olan bir çok İslâm muhadderâtı, kervan-ı evliyada, makar-ı ulemâda, sohbet-i sulehâda, bezm-i fukahâda, meclis-i şuarâ’da boşluklar doldurmuş mücâz ve mücîz olmuşlardır.

Onların yaşadıkları asrın erkeklerinin muhtelif ilim dallarında yüksel-diklerini müşa hede ediyorsak -ki öyledir- bu terakkide o asrın kadınlarının, büyük İslâm hanımlarının imân ve İslâm’daki kemâliyle ilim ve irfan saçan kelâmının âsâr-i nefiseler tevlid eden kaleminin büyük bir payı olduğu unu-tulmamalıdır.

Mazinin mefahirini hâle aktarmak ve zamanımız kadınlarının bu temiz kaynaklar dan istifadesini kolaylaştırmak, mâküs taliimizin gülmesine, vela-yet gülşeninde güller açmasına, ilim bağı sümbüllerinin muattar hâle gelme-sine âmil olacaktır.


Esasen İslâm kadınına hizmet edecek mürşidelerin yetişmekte olduğunu memnu niyetle müşahede etmekte ve elinizde bulunan ve nâçiz bir eser olan “BÜYÜK İSLÂM KADINLARI” kitabıyle onlara yardımcı olma niyetini taşımaktayız. Şâir ne güzel söyle miş:

Azm-i râhet, durmayıp git, yolda kalmaktan sakın;Merd-i sahib azm için neymiş uzak, neymiş yakın...Abdiyyet sahasında çalışmak kulluk vazifemizdir. En güzel akıbetleri

tâyin ve tak dir Rabbimize mahsustur. Tevfik ve inayet de ancak Allah’tandır.Mehmet EMRE

1. BÖLÜm

O’na En Yakınlar

PEYGAMBERİMİZ HZ. MUHAMMED’İN (sALLALLAHU ALEYHİ VEsELLEM) ANNEsİ

1. Hz. Âmine

Hz. Âmine, Beni Zühre reisi Vehb’in kızı. Âlemlerin ve âdemlerin efen-disi Hz. Muhammed’in validesi! Onun ve üm metlerinin annesi. Ol sadeften doğdu ol dür dânesi!

O, bir mehpeyker; O, eşsiz bir gevher! O, âlemlerin fahr-i ebedîsine mâder. O, pırıl pırıl iffet ve mücessem bir edeb! O, saygı ile anılacak tâ ebed!

O, bir güneşti, Abdul Muttalib’in oğlu Abdullah ona eşti...Hz. Abdullah, vâlid-i Peygamber! İnsanlık ufku Hz. Muhammed’in pe-

deri! Onun yüzünde imâni bir asaletin hâle hâle izleri dolaşmakta ve iffetli bir insan olarak yaşamaktaydı. Bu necip insanın yüzündeki nuru gören Ku-reyş kızları, ona temayül gösteriyordu.

Abdullah, babası ile birlikte Kâ’be’nin yanında bulunurken Varaka b. Nevfel’in kızkardeşi Rukayye (veya Fâtıma), oradan geçerken gözü, Hz. Abdullah’ın yü-zünde parlamakta olan nuru görünce hayretlere kapılmıştı. Geleceği mukad-des kitaplarda haber verilen âhir zaman peygamberi ile Abdullah’ın bir alâkası bulunabileceğini hatırlayan bu kadın, böyle bir şerefi kendisine mâl edebil-mek için herşeyi unutarak ona şöyle hitap etmişti:

- “Abdullah! Nereye gidiyorsun?” Abdullah:- “Babamla şöyle gidiyoruz” dedi. Kadın:- “Şimdi benimle evlenmeye razı olursan sana tam yüz deve

var” demişti. Abdullah, ona şu beyitlerle cevap verdi:Emmel-harâmü fel-memâtü dûnehû, Ve’l-hıllü le ehallü festebînih. Yahmi’l-kerimü ırdahû ve dinehû,Fe keyfe bil-emrillezî tebğînehû.1

Abdul Muttalip ayağa kalktı ve oğlu Abdullah ile birlikte oradan ayrılıp Zühre oğullarının reisi Vehb’in yanına vardılar. O, Vehb’in kızı Âmine’yi oğlu

1 Mânâsı: “Teklif ettiğin harama gelince ölüm ondan daha hafif kalır. Helâl (yoldan evlilik zinadan) daha tatlıdır. (Sen git) dengini ara. Şerefli insan hem ırzını hem de dinini korur”. Senin istediğin şey, nasıl irtikâp edilir?


Abdullah’a zevce olarak istedi. Hz. Âmine’nin babası, bu teklifi yerinde bulup müsbet cevap verdi ve böylece her iki aile arasında söz kesilmiş oldu.

Hz. Âmine, soy ve mevki itibariyle, Kureyş kızlarının en üstünü idi. Zekâ, terbiye ve insanî hasletlerde çok yüksekti.

O devirde Kureyş asillerinin bir âdeti vardı. Evlenecek erkek, alacağı kı-zın evinde gerdeğe girerdi. Hz. Abdullah ile Âmine’nin zifafları, bu âdet gere-ğince, Vehb’in evinde olmuştu. Abdullah orada üç gün kaldı. Daha sonra ai-lesini alıp kendi evine getirmişti.

Abdullah, kurduğu yuvanın kendisinden beklediği vazifeleri yerine geti-riyor ve yeni yeni teşebbüsler peşinde koşuyordu. Günler birbirini kovalarken Hz. Abdullah ile Hz. Âmine, huzur içinde vakitlerini geçiriyorlardı.

Hz. Abdullah, evinin ve ailesinin ihtiyaçlarını karşılamak üzere ticaret için hazırlanan bir kervana katılarak Şam’a gitmişti. Maksadı, götürdüğü malları satmak ve oradan hurma getirmekti. Şam’a varınca, götürdüğü malları uygun bir fiyatla satmış ve kâfi miktarda hurma satın almıştı.

İşleri tamam olunca arkadaşları ile birlikte Mekke’ye dönüş hazırlığı baş-ladı. Yolculuğu sırasında hastalanan Abdullah, Medine’ye gelince kendisini daha fazla rahatsız hissetmişti. Bu haliyle yolculuğa devam imkânı yoktu. Abdul Muttalib’in annesi, Medine’li olup Adiy b. Neccar oğullarındandı. Ab-dullah, bu akrabalarının yanında kalıp, iyileştikten sonra yola devam etmeye karar vermişti.

Arkadaşları, onu Medine’de bırakarak yola çıktılar, Mekke’ye vardıklarında Abdul Muttalip, oğlu Abdullah’ı sordu. Arkadaşları kendisine durumu haber verince O, meraklandı ve oğlu Hâris’i Medine’ye gönderdi. Haris, kardeşiyle ilgilenecek ve biraz iyileştikten sonra alıp Mekke’ye getirecekti.

Heyhat! O, Medine’ye ulaşmadan önce ecel Abdullah’a ulaşmıştı. Hayâtının gençlik çağında, 25 yaşında iken vefat etmişti. Akrabası, gözyaşları içinde onu Adiy oğullarından Tâbia’nın evinin avlusuna defnetmişlerdi.

Abdullah, hastalığı sırasında Medine’de bir ay kadar kalmıştı. İyileşme ümidiyle ufku gözetirken, ölüm onun hayat ufkunu karartmıştı. Çocuğu, dün-yaya gözünü açmadan o hayata gözlerini kapamıştı.

Haris, gönlündeki kedere göz yaşlarını serperek Mekke’ye döndü. Acı ha-beri duyan Abdul Muttalip ve Abdullah’ın kardeşleri, ağlayarak kardeşleri için mersiyeler söylediler. Âmine validemiz, gözyaşı döküyordu için için; mer-siyeler söylüyordu zevci için. Günler onsuz geçiyordu. Fakat sivri uçlu bir ok gibi sinesini delip delip geçiyordu. Kalbindeki acı ile Abdullah için şu mersi-yeyi söylemişti:

29O’NA EN YAKıNLAR

Bathâ tarafı boşaldı âl-i Hâşimden, Kabre komşu oldu örtüler içinde çıkıp evinden. Ölümler çağırdı onu, icabet etti o bu davete, Halk içinde Hâşimoğlu gibisini bırakmadı ölüm(nasıl dayanılır bu hasrete)! Bir öğle sonu yüklenerek tabutunu, Dostları zahmetler içinde götürdüler onu! Hz. Abdullah’ın arkaya bıraktığı miras, Ümmü Eymen adında bir câriye,

beş deve birkaç koyun, bir kılıç ve bir miktar gümüş (para) dan ibaretti.Günler bu üzüntü içinde geçerken Âmine validemizin hamilelik müddeti

ilerliyordu. Fakat o, kendinde bir ağırlık hissetmediği için Efendimize yüklü bulunduğunun farkında değildi. Bir meleğin haber vermesi sonunda, hami-leliğini kesin olarak anlamıştı. Hz. Âmine bu vak’ayı şöyle nakletmektedir.

- Uyku ile uyanıklık arası bir halde iken bana (meleklerden) biri gelip “Bu ümmetin ulusuna ve peygamberine hâmile olduğunu bili-yor musun?” diye konuştu. Doğum zamanımın yaklaştığı sıralarda bir daha gelip “(Çocuğu dünyaya getirdiğinde) Onu her hasedçinin şer-rinden tek (olan Rabbim) e ısmarladım de” diye tenbihde bulundu ve sözlerini şöyle tamamladı: “Ona, Muhammed adını koy” dedi.

Tarihçilerin “Fil vak’ası” adını verdikleri hâdiseden elli küsur gün geç-miş bulunuyordu. Hamlin müddeti tamamdı. Artık, günleri değil, saatleri say-maktaydı. Rebî’ul-evvel ayının on ikisi pazartesi gecesi Hz. Âmine’nin evinde bir fevkal’âdelik ve bir telâş göze çarpmaktaydı. Şifâ binti Avf, ebelik için gel-mişti. Abdürrahman b. Avf’in annesi bulunan ve Efendimizin peygamberlik devresine yetişip imân ederek sahâbelik şerefine ulaşan bu İslâm hanımı, do-ğum işlerinden anlamaktaydı. Bu ulvî hizmet için Osman b. Ebil-Âs’ın annesi Fâtıma da oradaydı. Ümmü Eymen (radıyallahu anha) evin içinde hizmet edi-yor, dünyaya şeref verecek çocuğu heyecanla bekliyordu.

Sabaha karşı, tan yeri ağırırken, âlemlerin fahr-i ebedisi dünyaya geldi. Onun doğumu ile birlikte ortalığa yayılan bir nûr, şark ve garp arasını aydın-lattı. Hz. Âmine “Ben bu nurun aydınlığında Şam’ın saraylarının ve sokaklarının aydınlandığını ve Busrâ’daki develerin boyunlarının uzandığını gördüm” demiştir.

Efendimizin annesi, doğum hizmetinde bulunan Şifâ hâtûn ve arkadaş-ları; âlemlerin fahr-i ebedîsinin göbeği kesilmiş, sünnetli ve gözleri sürme-lenmiş olarak doğduğunu görmüşlerdi.


Âlemlerin ve âdemlerin efendisi “Benim sünnetli olarak dünyaya gelişim ve hiçbir kimsenin de benim avret mahallimi görmeyişi, Rabbimin benim üzerime olan ikramından biridir” buyurmuştur.

Hz. Âmine demiştir ki: “O, doğduğu zaman baktım. Ne göreyim! Secdeye kapanmış, iki (elinin şehadet) parmağını kaldırmış halde duruyordu. Ona doğru eğildiğim zaman şöyle dediğini işittim: “ALLÂHÜ EKBERU KEBÎRAN VELHAMDÜ LİLLÂHİ KESÎRAN VE SÜBHÂNELLÂHİ BÜKRATEN VE ASÎLÂ”2 Hz. Âmine, oğlunu ku-cağına aldı, sevdi ve bağrına basıp emzirdi.

O, doğduğu zaman birçok hârikalar meydana geldi ve putlar yerlere serildi.

ABDÜL MUTTALİB’E GİDEN MÜJDEAbdul Muttalib, oğlu Ebû Tâlib ile birlikte Kâ’be’nin yanında oturmakta

iken torununun doğduğunu kendisine müjde ettiler. O, çok sevindi. Abdullah’ın vefatından duyduğu üzüntü, torununun doğumu ile biraz olsun hafiflemişti. Bir ziyafet tertip eden Abdul Muttalib, Kureyş eşrafını davet etti. Yemekler yenildikten sonra, misafirler Abdul Muttalib’e:

- “Torununa ne isim koydun?” demişlerdi. O:- “Muhammed adını koydum” dedi. Misafirler:- “Sizin soyunuzda bu isimde kimse olmadığı hâlde, ne için bu

ismi verdin?” dediler.Abdul Muttalib:- “Yerde beşerin, gökde meleğin onu öveceğini umduğum için”

cevabını verdi.O günün âdetlerine göre, Arap eşrafı arasında, annenin çocuğunu em-

zirmesi ayıp sayılırdı. Bu itibarla, doğan çocuklar, kabilelerden gelen sütan-neye verilirdi. En fasih Arapçayı, kabile halkı konuşmakta bulunduğundan, onların arasında yetişen çocuklar, güzel ve pürüzsüz konuşmayı öğrenirlerdi. Abdul Muttalib, bu maksadla, sütanne olarak Halime-i Sa’diye’yi bulmuştu.

Halime hatun eve geldiği zaman Hz. Âmine kendisine “Hoş geldin” de-yip iltifat etti ve oturması için yer gösterdi. Zirâ o, yavrusuna sütanne ola-caktı. Şefkat göstermesi gereken insana sevgi göstermek insanlığın icabıydı.

Âlemlerin fahr-i ebedîsi, bembeyaz yün kumaşa sarılmış ve altına yeşil renkli ipek bir kumaş serilmişti. Bu sırada Abdul Muttalib, hatiften bir sesin şu beyitleri söylediğini duymuştu:

2 Mânâsı: “Allah, zâtında büyük olduğu hâlde, her şeyden daha büyüktür. Her türlü hamd, Allah’a mahsustur. Sabah ve akşam Allah’ı teşbih (ve tenzih) ederim”.


İnnebne Âminet’il emine Muhammeden,Hayrul-enâmi ve hayratül ahyâri.Ma in lehû gayrul Halimeti murdiun,Ni’me’l-Eminetü hiye alel ebrâri.Me’mûnetün min külli aybin fahişin,Ve nekıyyetül esvâbi ve’l-evzâri.La teslimennehû ilâ sivâhâ ennehû,Emrun ve hükmün câe min Cebbarın3.Efendimizin Sa’d kabilesine gönderilmesinin üzerinden birkaç yıl geçmişti.

Orada Arapçayı fasih bir şekilde konuşacak hâle gelmişti. Nihayet Halime-i Sa’diye O’nu getirip annesine teslim etmişti.

Hz. Âmine’nin bir arzusu vardı. Oğlunu alıp, Medine’ye gitmek; orada zevci Abdullah’ın kabrini ziyaret etmek ve yetişen necip yavrusuna onun mezarını göstermek! Bu arada ona Medine’de bulunan akrabasını tanıtmak istiyordu.

Yolculuk için iki deve hazırlandı. Birine Hz. Âmine ve oğlu, diğerine Ümmü Eymen binmişti. Medine’ye doğru yolculuk başlamış ve “Yesrib” diye diye yola devam etmişlerdi. Geceyi müsait, olan yerlerde geçirip sabahleyin yola koyuluyorlardı.

Medine’ye vardıklarında Adiy b. Neccâr oğullarına misafir olmuşlardı. Hz. Âmine, merhum zevcinin kabrine, oğlu ile birlikte varıyor ve orada bir müd-det kalarak geçmiş günlerin hâtıralarına dalıyordu.

Âlemlerin efendisi, bu gidiş ve geliş sırasında muhiti iyice tanımıştı. Üze-rinden 47 yıl geçtikten sonra, hicret sırasında, Neccâr oğullarının oturmakta bulunduğu semtten geçerken gezip dolaştığı yerleri tanımış ve “Annemle be-raber bu evde misafir kalmıştık. Babamın kabri bu evdedir. Ben, yüzmeyi Adiy oğullarının kuyusunda öğrenmiştim” buyurmuşlardı.

Bir ay süren bu misafirlikten sonra, Zevci Abdullah’ın akrabaları ile vedâlaşıp Mekke’ye doğru yola çıkmışlardı. Seyahatı sırasında hastalanan Hz. Âmine,

3 Mânâsı: “Âmine’nin emin olan oğlu Muhammed, İns-ü cinnin hayırlısı, hayırlıların seçkinidir. Halime’den başkası ona sütanne olamaz, Âmine ne hoş insan, iyilere üstündür O! Her çirkin ayıptan emin kılınmış, Ve elbisesi pâk ve günâh yükünden uzak... Onu Halime’den gayrisine teslim etmeyin. Çünkü bu, Cebbar (olan Allah) tarafından gelen bir emir ve hükümdür”.


EBVÂ4 köyüne geldikleri zaman, rahatsızlığının arttığını hissetmişti. Bu ha-liyle yola devam imkânı olmadığı için oraya inmek mecburiyetinde kaldılar.

Hz. Âmine, durumunun ciddileştiğini ve bu fâni hayata veda etmek üzere bulunduğunu anlayınca oğlunun yüzüne gözlerini çevirdi ve şu beyitleri söyledi:

Bârekellâhü fîke min ğulâmin,Yebnellezi min havmetil hamâmi;Necâ bi avnil Melik’il-min’âmi;Fe vüddiye gadâted-darbi bissihâmi;Bi mietin min ibilin sivâminİn sahha mâ ebsartü fil-menâmi,Fe ente meb’ûsün ilel-enâmi.Tüb’asü fil hilli ve fil harami,Tüb’asü fit-tahkîkı vel-İslâmiDini ebikel-berri İbrâhâmi,Fallâhü enhâke anil’asnâmi,En lâ tüvâlihâ maal-akvâmi...Bu beyitlerin mânâsı: “Ey oklarla kur’a atıldığı sabah dehşetli bir

ölüm korkusu çekilirken yüz deve (yemin) fidyesi karşılığında kur-tulan (Abdullah) ın oğlu! Allah, sende olanı mübarek (ve devamlı) kıl-sın! Eğer rü’yâda gördüğüm şey (tâbir ettiğim gibi) doğru çıkarsa sen hil ve harem sahasındaki insanlara ve cinlere, (helâl ve haramı bil-dirmek) iyi bir kimse bulunan (büyük) baban İbrahim’in dini olan İslâm’ı yerleştirmek üzere peygamber gönderileceksin. Kavimlerle birlikte devam edip gelen putlar(a tapmak) dan Allah seni nehyetti” dedi ve daha sonra şu sözleri söyleyip son nefesini teslim etti:

- “Her canlı ölür, her yeni eskir, yaşlanan herkes yok olu (p gide) r. Ben de öleceğim. Fakat nâmım ebedi kalacaktır. Temiz bir evlâd dünyaya getirdim”...

Hz. Âmine, Ebvâ’ya defnolundu. Hıçkırıklar içinde sarsılan Ümmü Ey-men, Efendimizi aldı ve Hz. Âmine validemizin sahipsiz kalan devesini de yedeğine katarak Mekke’nin yolunu tuttu.

Beş gün sonra Mekke’ye ulaşan Ümmü Eymen, Efendimizin dedesi Ab-dul Muttalib’e teslim etti.

Âmine validemizin vefat haberini duyan Zühre oğulları ve Kureyş kabilesi hep gözyaşı döktüler. Genç yaşta ve gurbette vefat edişini dile getiren mersi-yeler ve onun hasletlerini ortaya koyan şiirler söylediler.

4 EBVÂ: Mekke ile Medine arasında bir köy olup, Medine’ye daha yakındır.


Mü’MİNLERİN ANNEsİ

2. Haticet’ül-Kübra

Öğle vaktinde güneş, olanca şiddetiyle, Mekke şehrinin üzerine sıcaklı-ğını göndermekteydi. Ümmül-kurâ’nın hararet dalgaları arasındaki yanışı, de-mircinin körüklediği ocakta demiri kızdırarak temizlemesini andırmaktaydı.

Nâr-ı beyzâ hâline dönmüş güneş, hararet yağdırmada, eşyayı yandırma-daydı. Sanki o, putların kirlettiği mukaddes toprakları arıtmaya çalışıyordu.

Şirke saplanmış beyinsizlerin, kafalarındaki küfür islerini arıtmak için, gökler ateş indirmede, yerden alev fışkırmadaydı.

Sokak aralarında gezen çocuklar, evlerine sığınmışlar; Karârit’de deve-sini otlatan çobanlar, Semüre ağaçlarının dikenli dalları altına iltica etmiş bulunuyorlardı.

İdrâki meflûc hâle gelen âdemoğlu, Lât ve Menât’a kulluk sapkınlığına sap-lanıp kalmıştı. İdraksizliğini anlamaktan bile âciz bulunan insanoğlu, Mabûd-i hakikiye gidecek yolu terk edip, taştan ve ağaçtan ma’but türetmekle meşguldü.

Yanan çöle rahmet olacak, küfr içinde kıvranan vicdanlara hayat iksiri sunacak bir kimse yok mu? Âdemoğlunu, düştüğü bu sapkınlıktan kurtarıp, insanlığın icablarını öğretecek bir vicdan mürebbisi çıkmayacak mı çölden? Madde ve mânâ susuzluğu içinde kıvranan insanlığın çaresizliği ne korkunç olurmuş meğer!

Birazcık aklı eren kimselerin kafalarında dolaşan bu sorular, cevapsız ka-lıyor, insanoğlu çaresizlik içinde bunalıyordu.

Vâhalardaki sular, çöl insanının ateşini söndürmeye kâfi gelmiyordu. Kü-für ve isyan çekilip gitmeli, imân denizinden yükselecek “Med”lerle insanoğlu nura ve huzura kavuşmalıydı.

Beşer; Hz. Âdem’in safvetini, Hz. Nuh’un hilmini, Hz. Eyyûb’un sabrını, İbrahim aleyhisselâmın cömertliğini, İsmail aleyhisselâmın teslimiyetini, Hz. Musa’nın yed-i beyzâ’sını ve Hz. İsa’nın hayat bahşeden nefesini şahsında top-layan bir halaskar beklemekteydi.

Âlemlere rahmet olacak, âdemlere şefkat ve imân sunacak, Allah’a ibâdet etmenin şartlarını öğretecek bir peygamberi bekliyordu.

Birkaç senedir Mekke halkı, darlık içindeydi. Herkes yarınından endişe içinde bulunuyordu. Nüfusu oldukça kalabalık bulunan Ebû Tâlib, bu sıcak öğle vaktinde Dârüt Tababia’da oturmuş ve düşünmeye başlamıştı. Ne yap-malı, nasıl hareket etmeliydi?


Babası Abdul-Muttalib’in vefatından önce kendisine emânet ettiği kardeşi Abdullah’ın yetim oğlu Muhammed’de (sallallahu aleyhi vesellem) kendi himaye-sinde bulunuyordu. Onun istikbâli, amca olarak, kendisini ilgilendirmekteydi.

Günlük geçim yükünün altından bile zor kalkan Ebû Tâlib, diğer işleri na-sıl halledebileceğini düşünmekteydi.

Dışardaki güneş, vicdan üzüntülerinden daha hafif kalmaktaydı. (Kalk-malı ve bu hususlara bir çare aramalı) diye düşünüyordu. Ebû Tâlib’in birkaç devesinden başka bir malı da yoktu. Develer, Mekke civarında otlar, ailecek bunların sütünden faydalanırlardı. Ne yapmalı, nasıl bir imkân bul-malıydı?

Ebû Tâlib’in kardeşinin oğlu Muhammed’e (sallallahu aleyhi vesellem) karşı beslediği sevgi, kendi çocuklarına duyduğu muhabbetten daha ilerdeydi. On-suz sofraya oturmaz, bir yere gidecek olsa onu mutlaka yanına alır ve kendi-sine “Oğlum” diye hitap ederdi.

Peygamber Efendimizin oturduğu sofrada bolluk ve bereket göze çar-pardı. Ebû Tâlib’in aile efradı, bunu elle tutarcasına görüyorlardı. Yiyecek az bile olsa, hepsini doyurmaktaydı. “Kâfi gelmez” zannedilen yemekle-rin arttığı oluyordu.

Ancak bir kişiye yetecek kadar bir süt, sofraya gelirdi. Şayet, Efendimiz, herkesten önce o sütten içecek olsa artanı sofradakilere yeterdi.

Amcası Ebû Tâlib, bu halleri gördükçe onun çok yüce bir insan olacağını sezmekte ve her geçen gün ona sevgisi art maktaydı.

Evet, O, bir çocuktu. Fakat; düşünceli, edebli ve ağır başlıydı. Sofraya ko-nan bir yiyeceğe büyüklerinden önce el uzatmazdı. Yalan söylemez, asla put-lara yüz çevirmezdi.

Ebû Tâlib, yerinden doğruldu. İçinde beliren fikirle gözleri parlamakta; yüzünde ümit ve sevinç hâlelerinin izleri görülmekteydi. Kureyş Şam’a tica-ret için bir kervan hazırlamaktaydı. Ebû Tâlib de bu kervana katılacak ve ti-caret yollarını arayacaktı.

Hazırlıklar, tamam olmuş! Kardeşleri, Ebû Tâlib’i uğurlamak için gelmiş-lerdi. Yetim yeğenini beraberinde götürmek için gönlünden bir arzu geçmek-teydi. Fakat kardeşleri yollarda haramilerin saldırma ihtimali bulunduğun-dan bahsetmişler ve kendisini bu düşünceden vazgeçirmişlerdi.

Tam bu sırada O, üzgün bir tavırla amcasının bindiği devenin yularından tutmuş, en katı yürekli insanları bile merhamete getirecek hüzünlü bir ifade ile:


- “Amca! Benim burada ne annem ne de babam var. Beni kime bırakıp gidiyorsun?” demişti5. O, yaşlı kirpiklerinin arasından amcasının yüzüne bakmaktaydı.

Ebû Tâlib:- “Ben, onu yanımdan ayıramam. Onu da beraber götürürüm”

demişti. Bunun üzerine o da kafileye katılmış bulunuyordu.Develer, dalgalar arasında yol alan bir kayık gibi, kum çölünü aşmak için

durmadan gidiyordu. Gözler Şam’a bakarken günler akşam oluyordu. Karşı-dan Busrâ görünmüş, yorgun kafile halkının yüzü gülmüştü.

RAHİP BAHİRÂBahirâ, Yahudi asıllı olup Hıristiyan dinini kabul etmiş bilgin bir kimse

idi. Gelecek son peygamber hakkında geniş bir bilgiye sahip bulunuyordu. Karşıdan Kureyş kervanını gören rahip, bulutun onları gölgelemekte oldu-ğunu görmüştü.

Kervan Busrâ’ya geldiği zaman Bahirâ onları karşıladı. Güleryüz göste-rip kafile halkını yemeğe davet etti. Bu yoldan Şam’a pek çok gidip gelmiş ol-dukları halde Bahirâ tarafından böyle bir iltifat görmemiş olan kafile halkı, “Ey Bahirâ, biz buradan çok gelip geçtik. Fakat böyle bir ikrama nail olmadık. Bugünkü ikramın sebebi nedir?” dediler. Bahirâ birşey açıklamadı. Fakat, kendileri için hazırlattığı yemeğe buyurmalarını rica etti.

Kafile durup istirahate çekilmişti. Develerin yükleri çözülüp önlerine İz-hir otu atıldı. Onlar bunu yemekle meşgul iken, kervan halkı da bir ağacın altına çekilmişti. Bahirâ, bulutun ağacın üzerine gidip durduğunu hayretle gördü ve heyecanı arttı.

Kervandakiler, yaşça en küçükleri bulunan Muhammed’i (sallallahu aleyhi vesellem) eşyanın yanında bırakıp manastırdaki davete gitmişlerdi. Rahip mi-safirlerinin istirahatini temine çalışırken, gözleriyle kervan halkını süzüyor ve bunlardaki evsafı, kafasındaki bilgi süzgecinden geçiriyordu. Rahibin yü-zündeki izler, içinde beliren tereddüdü aksettirmekteydi. O, sofradakilere şöyle hitap etti:

- “Ey Kureyş kabilesinin mensubu bulunan misafirlerim! Ker-vanda olup da yemeğe katılmayan bir kimseniz var mı?” diye sordu. İçlerinden biri:

- “Bir çocuk kaldı. Ancak, o da yaşça en küçüğümüz olduğu için eşyanın başında bıraktık” cevabını verdi. Bahirâ, rica etti ve:

5 Siret-i Halebi, c. 1, s. 117.


- “O da sizinle beraber yemekte bulunsun” dedi. Kafile halkı, onun yüzü suyu hürmetine bir ikrama mazhar olduklarının farkında değillerdi. De-niz içindeki balıkların suyu bilemeyişleri gibi bir hâldir bu. Gidip Muhammed’i (sallallahu aleyhi vesellem) getirdiler.

Halk, hazırlanan yemekleri yerken, Bahirâ da Efendimizi tedkikle meş-gul idi. Elindeki kitabdan aldığı bilgiler, Efendimizde bulduğu sıfatlara tıpa tıp uymaktaydı. Bahirâ, bu yaşlı rahip, heyecanlanmıştı. Misafirler yemekten kalktıktan sonra, o Efendimizin yanına sokuldu. Kendisine, putperest Kureyş halkının yaptıkları şekilde yemin vererek:

- “Sana bazı şeyler sormak istiyorum. Lât ve Uzzâ hakkı için soracağım şeyler üzerinde bana doğru cevap ver” dedi. Âlemlere rah-met olan Efendimiz, bu yemin teklifi karşısında nefretle irkilmişti. O, putlara asla yüz çevirmez ve onlar adına yemin de etmezdi. Bundan dolayı şu cevabı verdi:

- “Allah’a andolsun ki, ben onlardan duyduğum nefreti hiçbir şeyden duymuyorum. Bana böyle bir yemin vermeyin” dedi6. Rahip bu cevap karşısında sarsıldı, yaptığı hatayı tamir için özür diledi ve:

“Allah aşkı için senden rica ediyorum. Soracaklarıma cevap ver” dedi. Efendimiz, bu söz üzerine:

- “İstediğini sorabilirsin” dedi. Bahirâ:- “Sen nasıl uyursun?” dedi. Efendimiz:- “Gözlerim uyur, fakat kalbim uyumaz” cevabını verdi. Bahirâ,

kervan halkına doğru giderek, Efendimizin gözlerindeki kırmızılıktan suâl açtı:

- “Bu kırmızılık gelip geçici mi, yoksa devamlı mıdır?” dedi.Onlar:- “Biz bu kırmızılığın onun gözlerinden ayrıldığını hiç görme-

dik” dediler.Rahip, aklına gelen pek çok soruyu Efendimizden sormuştu. Aldığı cevap-

lar, bilgisine ve yanında bulunan kitabın yazdıklarına uyuyordu. Artık tered-düdü kalmamıştı. Bu çocuk, son peygamber olarak semavî kitabların haber verdiği kimsenin ta kendisi idi. Bu bilgi ve görgü mutabakatını noktalamak zamanı gelmişti. Efendimizin hırkasını çıkartıp sırtına baktı. Ne görsün! Aynı! Onun iki küreği arasındaki peygamberlik mührünü görünce heyecanı

6 Siret-i Halebi, c. 1, s. 1.19.


son haddini buldu ve en küçük bir şüphesi kalmadı. Bu çocuk, geleceği haber verilen âhir zaman peygamberi idi.

Bahirâ, Ebû Tâlib’e sokuldu ve:- “Bu çocuk senin neyin oluyor?” dedi.O:- “Oğlumdur” cevabını verdi. Rahip, başını iki tarafa sal layarak:- “Hayır, o, senin oğlun olamaz. Ben, elimdeki kitablarda, bu

çocuğun babasının sağ olmadığını görüyorum” dedi.O:- “Evet, o, benim neslimden gelen oğlum değildir. Kardeşimin

çocuğudur” cevabını verdi.Rahip:- “Onun babası ne oldu?” diye sordu. O:- “Çocuk ana karnında iken vefat etti” dedi. Bahirâ:- “Evet öyle. Yâ annesi ne oldu?” dedi. O:- “O da bir zaman önce vefat etti” dedi. Bahirâ şöyle konuştu:- “Kardeşinin oğlunu al ve buradan geri dön. Yahudilerin ona

zarar vermesinden kork! Allah’a andolsun ki Yahudiler bu çocuğu görüp de benim onda gördüklerimi sezecek olurlarsa muhakkak ona zarar vermeye kalkarlar. Çünkü kardeşinin oğlunda büyük bir hâl var. Biz onu, atalarımızdan bize intikal eden kitablarda bul-duk. Bu yolda bizden söz alınmıştır. Onu, acele memleketine gö-tür”.

Bahirâ, bu tecrübeli ve bilgin rahip, sözlerinde haklıydı. Ebû Tâlib, söy-lenenleri kafasına nakşederek kafileden ayrılıp Mekke’nin yolunu tutmuştu.

Bu seyahat, Efendimizin on iki yaşında bulunduğu sırada olmuştu.Günler böyle devam edip gidiyordu. O, putlardan nefret eder, onlara asla

saygı duymazdı. Boş vakitlerinde, babasından miras kalan beş deveyi ve bir-kaç koyunu alarak Karârit veya Ciyâd taraflarına otlatmaya götürürdü. O, halktan uzak kaldığı zamanlar, Hakkı tefekküre dalardı.

O, çocukluk hevesleriyle bile süflî hareketlere asla kapılmazdı. Onu, Âlemlerin Rabbi terbiye etmekte; kâinata rahmet olacak hasletlerle bezemekteydi.


Günler, ayları tamamladı; aylar da yılları ikmâl etti. Seneler birbiriyle ya-rış yapmakta ve müstakbele doğru akmaktaydı.

Aile efradının çokluğu ve kurak senelerin getirdiği zorluklar, Ebû Tâlib’in ticaretle uğraşmasına imkân vermiyordu. Bu çaresizlikler karşısında aklına tek bir çare gelmekteydi. Yeğeni Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem)’i bir münâsip kimsenin refakatinde Şam’a göndermek...

Şam’a seyahat fikri, Ebû Tâlib’e on iki yıl öncesini hatırlatmıştı. Busrâ’nın yaşlı rahibi Bahira’nın sözleri, kulaklarında çınlar gibi olmuştu. Gözleri ma-zinin derinliklerine doğru dalmıştı. O, amcasındaki durgun hâli görünce ya-nına doğru vardı. Ebû Tâlib, yaklaşan yeğeninin ayak sesleriyle kendisini to-parladı ve konuşmaya başladı:

- “Ey kardeşimin oğlu, biliyorsun ki ben, fakir bir kimseyim. Zamanın getirdiği kıtlık ve geçim zorlukları, olanca dehşetiyle üze-rime çöktü. Sıkıntılı yıllar, elimizde olanı da silip götürdü. Geçim için bir çâremiz, ticaret için sermâyemiz kalmadı.

Kureyş’in ticaret için hazırladığı kervan, Şam’a gitme hazırlığı içinde. Hatice binti Huveylid, bu kervan ile Şam’a mal göndermeye karar vermiş bulunmaktadır. Hatice’nin bu malların başında gü-ven duyacağı adamları göndereceği muhakkaktır. Hatice, ticaretle uğraşan ve yaptığı alış verişlerden başkalarını da faydalandıran bir kimsedir. Senin gibi temiz yürekli, emniyetli bir insana onun ihtiyacı vardır. Kendisine gidip de böyle bir iş için talip olduğunu bildirsen nasıl olur?”

Efendimiz:- “Siz nasıl isterseniz öyle olsun” diye muvafakat göstermişti. Pey-

gamber Efendimiz, Hz. Hatice’nin yanına varmadan haber ona ulaşmıştı.O, duyduğu bu haberden memnun kalmış ve Efendimizin gitmesini bek-

lemeden kendisi haber gönderip O’nu çağırtmıştı. Resûl-i Ekrem, onun ya-nına vardığında Hz. Hatice şöyle konuştu:

- “Ben, Şam’a göndereceğim ticaret mallarının başında seni yollamak fikrindeyim. Sizi bu maksatla çağırtmış bulunuyorum. Sen; doğru sözlü, emniyetli, güzel huylu bir kimsesin. Sana, kav-minden hiçbir kimseye vermediğim bir ücret vereceğim. Nasıl bu teklifimi kabul eder misin?” demişti. Efendimiz de kabul ederek amca-sının yanına dönmüştü. Ebû Tâlib, aldığı habere sevindi ve ücret mes’elesini konuşmak üzere Hz. Hatice’nin evine vardı ve:


- “Yâ Hatice, falan kimseyi, iki erkek deve vermek üzere tut-muşsun. Biz, yeğenim Muhammed için dört erkek deveden aşağı-sına razı olmayız” dedi. Hz. Hatice:

- “Sen, bundan daha ağır ve hoşa gitmeyecek bir ücret tale-binde bulunmuş olsaydın yine kabul ederdim. Halbuki çok kolay ve hoş bir fiat istemiş oldun” dedi.

Ebû Tâlib ile Hz. Hatice arasında varılan bu anlaşma üzerine hazırlıklar tamamlandı. Kervan, harekete hazırdı. Hatice validemiz, bu işlerden anlayan kölesi Meysere’yi Efendimizin refakatine verdi.

Efendimizin halaları ve amcası, kendisini yolcu etmek için kervana kadar gelmişler ve yolculuğun selâmetle geçmesini dilemişlerdi.

Efendimiz, on iki yıl önce, çocuk iken çıktığı Şam yolculuğuna bu defa yetişmiş ve bir sorumluluk altına girerek devam ediyordu. Görünüşte O, bu kervanın maiyyetinde yola çıkmış bulunuyordu. Hakikatte kervan onun em-rinde ve himayesinde idi. Zirâ yüce Allah, onun yüzü suyu hürmetine âlemi ve âdemi yaratmıştı. Onun hatırı için kervan ilâhî hamilerin himayesi altında bulunuyordu.

Bu yolculuk sırasında ibret alınacak pek çok şeyler olmuştu. Bunları gör-dükçe Meysere’nin hayreti ve âlemlerin efendisine hürmeti artmaktaydı.

Busrâ’ya vardıkları zaman herkes çarşının münâsip yerlerine inmişti. Fahr-i kâinat Efendimiz de manastırın yakınındaki bir zeytin ağacının altına indi. Orada bulunurken, manastırın rahibi bulunan Nastûrâ da pencereden bakmakta idi. Nastûrâ, Meysere’yi tanıyordu. Kendisine:

- “Zeytin ağacının altına inen zât kimdir?” diye sordu.Meysere:- “Harem halkından ve Kureyş kabilesindendir” cevabını verdi.Nastûrâ:- “Bu ağacın altına şimdiye kadar peygamberlerden başka inen

olmamıştır” dedi. Rahip, zihninde olanları, kitapta olanları düşündü ve Meysere’ye:- “Bu zâtın gözlerinde biraz kırmızılık var mı?” diye sordu.O:- “Evet, onun gözlerindeki kırmızılık devamlıdır” cevabını verdi7.

Nastûrâ, aldığı cevap üzerine heyecanlandı ve yüzünü bir memnuniyet alâmeti kapladı. Çünkü zihninde dolaşan bilgilerle manastırdaki belgeler bu zatın üze-rinde toplanmaktaydı.

7 Tabakat-i İbni Sa’d, c. 1, s. 130.


Nastûrâ:- “Bu zât, peygamberdir. Hem de enbiyanın sonun cusudur.

Aaah! Ne olurdu ben, onun peygamber olarak gönderildiği zamana ulaşmış olabilseydim” dedi. Meysere, Nastûrâ’nın söylediklerini dikkat ve hayretle dinlemişti. Söylenenleri sanki hafızasına nakşetmişti.

Cenâb-ı Hakk’ın habibi, pazara arz ettiği mallara müşteri bulmakta zor-luk çekmedi. Mekke’den getirdiklerini çok iyi bir fiyatla sattı. Alacağı malları da ucuz ve kolay olarak Busrâ’dan temin etti. Artık Efendimiz dönüşe hazırdı. Herkes eksiklerini tamamlayınca, geri dönüş başlamıştı.

Meysere, Rahib Nastûrâ’dan duyduğu sözlerin tahliline çalışıyor ve Hz. Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem)’in hareketlerini tedkik ediyordu. Bir ara iki meleğin onun üzerine gölge yaptığını ve onu güneşin hararetinden koru-maya çalıştığını müşahede etmişti. Artık, duydukları hakkında en küçük bir tereddüdü kalmamıştı.

Meysere, bir ân evvel Mekke’ye ulaşmak için gayret göstermekteydi. Ümmül-Kurâ’ya bir varsa, gördüğü ve duyduğu şeyleri, seyyidesi Hatice’ye bir bir anlatacaktı. Kafile, Zahran geçidine vardığında Meysere, Efendimize: “Yâ Muhammed, ben önden gidip Hatice’ye müjde etsem ve sizin yüzü suyunuz hürmetine Allah’ın bize olan lûtuflarını bir bir ha-ber versem! Sizin nasıl bir kimse olduğunuzu o da öğrense” dedi devesini Mekke’ye doğru hızlandırdı ve gözden kayboldu.

Meysere, Mekke’ye varmış ve ilk iş olarak seyyidesi Hatice’nin evine koş-muştu. O; yolculuk müddetince Efendimizde müşahede ettiği halleri, rahi-bin söylediklerini, işlerin kolaylıkla hallolduğunu ve ticaretin hem satış, hem de alışta iki taraflı bir kârla sonuçlandığını teker teker Hz. Hatice’ye anlattı.

Hatice (radıyallahu anha), kölesinin söylediklerini dinledikten sonra, kadın arkadaşlarını davet etmiş, evin çardağında sohbet etmekte ve Şam tarafın-dan gelecek kervanı gözetlemekteydi.

Öğle vakti, sıcağın iyice çöktüğü sırada, kervan Mekke’ye ulaşmıştı. Ha-tice, iki meleğin, Efendimizi gölgelediğini görünce heyecan ve hayretler içinde kalmış ve bu hâli, komşu kadınlara da göstermişti.

Âlemlerin fahr-i ebedisi, getirdiği malları Hz. Hatice’ye teslim etmişti. Mekke’de satılan bu mallar, hayli kâr bırakmıştı.

Hatice (radıyallahu anha), gördüklerini ve Meysere’den dinlediklerini mânâlandırmak ve bir hükme varmak istiyordu. Fakat bir türlü neticeye ula-şamıyordu. O, bu fikir çıkmazları içinde bocalarken, aklına amcasının oğlu


Varaka’ya gidip bu hususları anlatmak geldi. Duyduklarını ve gördüklerini ona anlatacak ve onun vereceği cevabı kendi için esas kabul edecekti.

Varaka, bilgin ve tecrübeli bir kimseydi. Haticet’ül-Kübrâ, onun fikirle-rine büyük bir kıymet verirdi. Varaka’nın evine vardı. O, misafirine gerekli iltifatı göstermiş ve ziyaretinin sebebini sormuştu. Hz. Hatice, durumu ona baştan sona kadar anlatmıştı.

O:- “Amcam kızı, ey Hatice! Şayet bu naklettiğin şeyler doğru ise,

Muhammed, muhakkak bu ümmete peygamber olarak gönderile-cektir. Ben esasen bu ümmetten bir peygamber geleceğini biliyor ve onun haberini bekleyip duruyordum. Bu asır, onun zuhur ede-ceği zamandır” dedi. Hz. Hatice’nin aldığı bu cevaplar, hayatını tanzime esas teşkil edecekti.

Zihninden geçen düşünceler, kalbine akseden hakîkat pırıltıları, onu daha iyi düşünme imkânına sahip kılmakta idi...

Hz. Hatice’nin babası, Kureyş’in eşrafından Huveylid b. Esed; annesi, Amir b. Lüeyy soyundan Fâtıma binti Zâidet’ül-Esam’dır. Soy itibariyle bü-yük bir asalete, huy itibariyle yüce kemâle sahip olduğundan dolayı kendisine “Tâhire” lâkabı verilmişti.

Zevci vefat ettiği için dul bulunuyordu. Zengin, asil ve güzeldi. Bu se-beple kendisiyle evlenmeyi arzu ve teklif edenler pek çoktu. Ancak, Hz. Ha-tice bunları kabul etmemekteydi. Zirâ Hatice (radıyallahu anha), yüksek bir di-rayete ve zekâya sahip bulunduğundan, insanların değerini tâyinde isabetli görüşlere sahipti.

O, tereddütsüz olarak şu hakikati bilmekteydi; para ve servet, hayatın ga-yesi değil vasıtasıdır. Bu vasıtaya fazlası ile sahipti. Fakat hayatında bir ek-siklik hissetmekteydi. O, kendisine hayat arkadaşı olacak kimsede aradığı va-sıfları Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem) de fazlasıyla buluyordu. O halde onunla evlenmek için nasıl bir yol takib etmeliydi?

Bu fikrini, kadın arkadaşlarından Nefise’ye açmıştı. Bu vefakâr kadın, Hz. Hatice’yi ileri görüşü, isabetli kararları; doğru, şerefli ve yüksek seciy-yeli bir insan oluşu sebebiyle sayar ve bu kanaatini başkalarına da aktarırdı.

Hz. Hatice’nin bu samimi arzusunu, Hz. Muhammed’e açmak için yola çı-kan Nefise, Efendimizin yanına vardı. Aralarında şöyle bir konuşma geçmişti:

- “Yâ Muhammed, seni bir yuva kurmaktan alıkoyan nedir?”- “Elimde, evlenmeye yetecek para yok”.


- “Sen evlenmek hususunda mal, güzellik, şeref sahibi ve senin sevece-ğin birini bulsan evlenmeyi kabul eder misin?.”

- “O, kimdir?”- “Huveylid’in kızı Hatice’dir”.- “Bu bana nasıl olur?”.- “Sen kabul edersen, geri kalan husus benim vazifem olsun”.- “O halde ben de dediğini yaparım”.Bu teşebbüsten sonra Hz. Hatice Peygamber Efendimize haber gönderdi.

Resûlullah onun evine vardığında Hz. Hatice:- “Ey amcam oğlu, hem akrabamdan oluşun hem de doğru, şe-

refli, emniyetli ve güzel ahlâk sahibi olman sebebiyle seninle ev-lenmeyi arzu ediyorum” dedi.

Efendimiz, Hz. Hatice’nin bu teklifini müsbet karşılamış ve durumu am-cası ile müşavere etmek üzere oradan ayrılmıştı.

Ebû Tâlib, bu haberi duyunca çok sevindi. Çünkü yeğeninin bir yuva kur-ması onun için de büyük bir bahtiyarlık olacaktı. O, Efendimize bir babadan farksız davranıyordu.

Hatice, Mekke’nin şerefçe ileri gelen bir ailesine mensuptu. Kusayy adlı dede de Efendimizin soyu ile birleştiği için aralarında akrabalık bağları mevcut idi.

Evlenme teklifi Hatice (radıyallahu anha) tarafından geldiği için neticeye ulaşma güç olmayacaktı. Ebû Tâlib yerinden kalktı ve doğru Hatice’nin evine vardı. Durumu bir de onun ağzından duyup sonra kat’î teşebbüse geçmek fikrindeydi. Hz. Hatice, misafirine iltifat ve gerekli ikramdan sonra fikrini ona da tekrarladı ve “Ey Ebû Tâlib, amcamın evine git de kardeşin Abdullah’ın oğlu Muhammed ile benim evlenme işimizi amcama aç ve görüş” dedi.

Ebû Tâlib:- “Yâ Hatice, benimle şaka yapmış olmayasın?” dedi.O:- “Yâ Ebû Tâlib, bu şaka değil Allah’ın emridir. Kararım cid-

didir” dedi.Ebû Tâlib, gereken teşebbüsü yapmak üzere, oradan ayrıldı. Her iki aile-

nin büyükleri arasında geçen müsbet konuşma ve varılan karar neticesinde evlilik işi neticeye bağlanmış ve nikâh akdinin hazırlığına geçilmişti.

Hz. Hatice, nikâh gününü tayin etti. Bir koyun kestirerek yemekler ha-zırlattı. Amcası Amr b. Esed, amcazedesi Varaka b. Nevfel ve diğer yakınları


Hz. Hatice’nin evine geldiler. Peygamber Efendimizin amcaları, halaları ve diğer akrabaları da oraya gelmiş bulunuyorlardı.

Yemekler yenilip gerekli ikramlar yapıldıktan sonra, Ebû Tâlib Allah’a hamd ile söze başladı. Soylarının necâbetini ve Beytullah’a hizmet şerefini dile getirdi. Daha sonra sözü asıl maksada getirerek:

- “Kardeşimin oğlu Muhammed b. Abdillâh, sizin de akraba-nızdan bulunmaktadır. Kureyş’den hiçbir delikanlı ona denk ola-maz. O, gerek şeref ve asalette gerekse akıl ve fazilette hepsinden üstün bir mevkide bulunmaktadır” diyerek, Efendimizin maddî varlık-tan ziyade manevî kemâl ile mümtaz bulunduğunu dile getirip “Allah’a an-dolsun ki bundan sonra onun mertebesi daha yüksek olacaktır. O, kızınız Hatice’yi 20 deve mehir karşılığında zevceliğe istemekte-dir” dedi.

Varaka b. Nevfel, Hz. Hatice’nin evine nikâh akdi için gelmiş bulunuyordu. Ayağa kalkarak şöyle bir hitabede bulundu.

- “Bizi de anlattığın şekilde yaratan ve saydıklarından daha fazlasını veren Allah’a hamdolsun. Biz, Arabların reisi bulunuyo-ruz. Siz de öylesiniz” dedi ve sözü esas maksada getirerek şöyle devam etti: “Biz de sizinle hısımlık kurmak ve şereflenmek istiyoruz. Ey Ku-reyş! Ben, Huveylid’in kızı Hatice’yi belirtilen mehir karşılığında Muhammed b. Abdillâh’a nikahladım. Sizler de şâhid olunuz” dedi. Davetliler arasında bulunan Hz. Hatice’nin amcası Amr b. Esed de:

- “Ben de Huveylid’in kızı Hatice’yi Muhammed b. Abdillâh’a nikahladım. Ey Kureyş! Sizler de şahit olunuz” demişti.8

Nikâh akdi böylece tamamlanmış oluyordu. Hz. Hatice, âlemlere rahmet olacak ve insü cinne peygamber gönderilecek Hz. Muhammed’in haremine girmiş bulunuyordu.

Neticeden herkes memnun, zevç ve zevce mes’uttu.Fahr-i kâinat Efendimiz, iki deve kestirerek düğün ziyafeti verdi. Davetli-

ler, düğünün uğurlu olmasını diliyor ve yeni evlileri tebrik ediyorlardı.Peygamber Efendimiz, Hz. Hatice ile evlendiği zaman yirmi beş yaşında;

Hz. Hatice ise kırk yaşında ve dul bulunuyordu.

Hz. HATİCE’NİN İLK EVLİLİKLERİHatice (radıyallahu anha), Peygamber Efendimizden önce iki defa evlen-

mişti. İlk kocası, Atik b. Âbid idi. Bu evlilikten Hind isminde bir kızı olmuştu.

8 Siret-i Halebi, c. 1, s. 139.


Bu kocasının ölümünden sonra Hind adında başka bir koca ile evlendi. Bu izdivaçtan da Hâle isminde bir oğlu, daha sonra Hind adında ikinci oğlu dünyaya gelmişti. İkinci zevcinin de vefatından sonra artık başka bir kimse ile evlenmemişti.9

BİR HATIRABir bayram günü, Kureyş kadınları Mescid-i Haram’da toplanmışlardı.

Onların yanlarına bir Yahudi gelmiş ve “Ey kadınlar, aranızdan bir pey-gamber çıkması çok uzun sürmez. Sizden hanginizin gücü yeterse onunla evlensin” demişti. Kadınlar bu Yahudiye kızmışlar ve üzerine çakıl taşlarını atmaya başlamışlardı. Ancak, Hz. Hatice, bu sözleri dikkatle dinle-miş ve kalbine nakşetmişti.10

Bu sebepledir ki, kendisine vâki olan evlenme tekliflerini hep reddetmiş ve o mes’ud zamanı yıllarca beklemişti. Meysere’nin Şam yolculuğundan dön-mesinden sonra verdiği haberler, hayallerinin hakîkate döneceği günün yak-laştığı ümidini kuvvetlendirmişti.

Hz. Hatice’nin yıllarca gözetlediği ve samimi bir muhabbetle beklediği netice doğmuştu. O, Efendimizle evlenme saadetine erip mü’minlerin annesi olma şerefine ulaşmıştı.

O, Allah Resulünün hanımlarının ilki ve en büyüğü olduğu için kendisine “Kübrâ” lâkabı verildi.

Efendimiz, artık Hz. Hatice’nin evine taşınmış ve Medine-i Tâhire’ye göç edesiye kadar hep bu evde yaşamıştı. O, bu evde, hayatının en olgun devre-lerini idrâk etmiş; zevcesine karşı olan yüce vazifelerini, burada yerine getir-miş; baba olmanın zevkini, bu şerefli evde tatmıştır.

Bu evliliğin ilk meyvesi, Hz. Hatice’nin ve Efendimizin ilk çocukları bulu-nan Kaasım, bu evde dünyaya gelmişti. Resûlullah Efendimiz, bu oğluna nis-betle “Ebül-Kaasım” künyesini almıştı.

Fahr-i kâinat Efendimiz bu yavrusuna karşı babalık sevgisini ancak iki sene tadabilmişti. Kaderin sırrı tecelli edip, iki yaşında ebedî âleme göç etti.

Hz. HATİCE’NİN FEDAKÂRLIĞIMü’minlerin annesi Hz. Hatice, zevceliğin gerektirdiği vazifeleri, tam ola-

rak yerine getiriyor; maddî ve manevî hiçbir fedakârlıktan çekinmiyordu.

9 Siret-i Halebi, c. 1, s. 140.10 Siret-i Halebi, c. 1, s. 139.


Evindeki ve gönlündeki boşluk dolmuş, Hz. Hatice, Muhammed (sallallahu

aleyhi vesellem)’in hanımı olmuştu.Misafirperverlik ve cömertlik hasletlerinin en yücesine sahip bulunan Hz.

Hatice’nin evindeki faaliyet, eskisine nisbetle çok artmış ve evdeki hizmetçi-ler yetmez olmuştu.

PEYGAMBER EFENDİMİZİN OĞULLUĞU ZEYDHz. Hatice, yeğeni bulunan Hakîm b. Hizâm’a Şam’dan bir köle satın alıp

getirmesini istedi. Hakim, Ukâz panayırından Zeyd b. Hârise’yi alıp getirmişti. 8 yaşında bulunan Zeyd, eve getirilince, Efendimiz onu kendisine bağışlama-sını Hz. Hatice’den rica etti. O, bu teklifi derhâl yerine getirmiş; Resûl-i Ek-rem, zevcesinin bu fedakârlığından son derece memnun kalmıştı.

Âlemlere rahmet olarak gönderilen Efendimiz, Zeyd’i âzâd edip hürriye-tine kavuşturmuştu. O, insanları, aslî şerefine ve hürriyetine sahip görmek istiyordu.

Zeyd, aslen Kelb kabilesindendi. Annesiyle birlikte akrabasını ziyarete git-mişlerdi. Onların yurdunda bulunurken bazı kimselerin baskınına uğramış ve esir pazarında satılmıştı. Onu da Hakim b. Hizam, satın alarak Mekke’ye getirmişti.

Zeyd’in babası, oğlunu kaybetmenin acısı ile gelip geçenden çocuğuna dâir haber soruyor ve yanık yüreği ile onun için şiirler söylüyordu. Hac mev-simi yaklaşmış ve Kelb kabilesinden bazı kimseler de Mekke-i Mükerreme’ye gelmişlerdi. Onlar, Zeyd’i görünce tanıdılar ve hemen yanına koştular. Zeyd de hemşehrilerini tanımıştı. Onlara, baba ve annesinin durumlarını sordu. Hemşehrileri:

- “Baban ve annen, gece gündüz senin için gözyaşı dökmekte” diye cevap verdiler.

Zeyd:- “Ben, onların benim için ağladıklarını biliyorum” dedi ve ba-

basına şu haberi gönderdi: “Allah’a hamd ederim ki ben, hayırlı ve şe-refli bir aile efradı içinde bulunuyorum.”

Kafile halkı, Zeyd’in halini babasına hikâye ettiler, kimin evinde ve hima-yesinde bulunduğunu haber verdiler. Zeyd’in babası Harise, kardeşi Ka’b’ı da yanına alarak Mekke’nin yolunu tuttu. Oğlunu geri alabilmek için yanlarına kâfi miktarda para almayı da ihmâl etmedi.


Mekke’ye vardıklarında, Peygamber Efendimizin bulunduğu yeri soruş-turdular. Mescid-i Haram’da olduğunu öğrenip oraya vardılar. Resûl-i Ekrem’i bulup kendisine:

- “Ey Kureyş kavminin efendisi, Abdul-Muttalib’in torunu ve Abdullah’ın oğlu! Yanınızda bulunan oğlum için geldim, bizden münâsip bir kurtuluş akçesi iste. Onu sana teslim edelim ve oğlu-muzu alıp gidelim” dedi.

Resûl-i Ekrem:- “Oğlunuz kimdir?” diye sordu. Onlar:- “Zeyd b. Hârise’dir” cevabını verdiler. Efendimiz:- “Başkaca bir isteğiniz var mı?” diye sordu. Onlar, olmadığını söy-

lediler. Fahr-i kâinat Efendimiz:- “Onu buraya çağırın. İstediği kararı vermekte serbest bıra-

kın. Şayet sizi tercih ederse hiçbir para ödemeden alıp götürün! Eğer beni tercih edecek olursa, Allah’a andolsun ki, ben beni ter-cih edene kimseyi üstün tutmam” buyurdu.

Zeyd’in baba ve amcası son derece sevinmişlerdi. Oğlunu bulmuştu ve hiçbir bedel ödemeksizin alıp götürme imkânı doğmuştu. Oğlu, babasını ter-cih etmez de ne yapardı?

Zeyd’in huzuruna gelmesi üzerine Resûlullah (sallallahu aleyhi vesellem):- “Zeyd, bunları tanıyor musun” diye sordu. O:- “Evet, tanıyorum” cevabını verdi. Efendimiz:- “Onlar kimdir?” buyurdu.O:- “Şu zât babamdır, diğeri de amcamdır” dedi. Bundan sonra Efen-

dimiz Zeyd’e dönüp:- Benim kim olduğumu biliyorsun. Sana olan sevgi ve merha-

metimi de görüp durmaktasın. Artık yâ beni tercih edip yanımda kal. Yâ onları tercih et ve kendileri ile beraber git” buyurdu.

Zeyd’in babasının kalbi, heyecanla çarpıyor, oğlunun kendisini tercih ede-ceğini sanarak seviniyordu. Zeyd, yaşından beklenmeyen bir olgunlukla ka-rarını şöylece bildirmişti:


- “Ben, hiçbir kimseyi senin zâtına asla tercih edemem. Sen, bana, baba ve ana mevkiindesin”.

Zeyd’in babası ve amcası hiç beklemedikleri bir karar ve cevap karşısında şaşırdılar ve:

- “Zeyd, sana yazıklar olsun! Köle olarak kalmayı hürriyete, ba-bana, amcana ve memleketine tercih ediyorsun” dediler. Zeyd, daha açık ve olgun bir cevapla sözünü noktaladı.

- “Evet, bu muhterem zâtdan öyle şeyler ve iyilikler gördüm ki hiçbir şahsı asla ona tercih edemem” dedi.

Zeyd’in bu sadakati ve sevgisi karşısında Efendimiz çok duygulanmış ve memnun kalmıştı. Zeyd’i büyük bir sevgiyle bağrına bastı ve:

- “Burada hazır olanlara söylüyorum. Zeyd, benim oğlumdur. O, benim mirasçım, ben de onun mirasçısıyım” buyurdu.

Zeyd’in babası ve amcası, bu asil manzara karşısında, diyecek bir söz bu-lamayıp memnun olarak yurtlarına döndüler.

Ahzâb sûresinin 5’inci âyet-i kerimesi ininceye kadar “Zeyd b. Muham-med” diye çağrılan bu sahabi, köleler içinde İslâmiyet’i ilk kabul eden kim-sedir. Hz. Hatice ve Ali (radıyallahu anha)’den sonra İslâm dini ile müşerref ol-muştur. “Oğullukları, babalarına nisbetle çağırın” mealindeki âyet inince artık Zeyd b. Harise diye çağrılır olmuştur.

Fahr-i kâinat Efendimizin yaşı, otuza ulaşmıştı. Hz. Hatice ile evlilikleri-nin beşinci senesinde Cenâb-ı Hak kendilerine nur topu gibi bir kız ihsan bu-yurdu. Kaasım’ın üzüntüsü ve acısını bununla telâfiye çalışan anne ve baba, kızlarına Zeyneb adını vermişlerdi.

Günler birbirini takip etmekte, zaman çarkı durmadan dönmekte ve Hz. Hatice gerekli ihtimamı göstererek kızını büyütmekteydi. Efendimiz, zama-nının bir kısmını, evine ve evlâdına tahsis etmekteydi. O, kendi başına kal-dığı zamanda düşünüyor ve halkın putlara tapmasından, içki, kumar ve zinaya sapmasından dolayı üzülüyordu. Bu şuursuz varlıkları ilâh edinen insanların sapkınlığına gülmekte ve hallerine acımakta idi.

Hz. Hatice, küçük yaşından beri Varaka b. Nevfel’in öğütlerini dinler ve onun anlattıklarına büyük bir ehemmiyet verirdi. Varaka, “Hanif” lerdendi. İlmî tecrübesi, semavî kitaplara dâir geniş bilgisi vardı ve Allah’a inancı tamdı. O, şirk koşmaz ve kötülükten hoşlanmazdı. Bu sebeple ona “Hanif” yani, “Doğru” unvanı verilmişti.

Hz. Hatice’nin Varaka’dan duyduğu sözler, Meysere’nin Nastûrâ’dan nak-lettiği haberler ile gün ışığına çıkıyordu. O, Efendimizde gördüğü beşerî


kemâlin ve üstün bir hâlin hayranlığı içindeydi. Artık Hz. Hatice dünyâ ma-lının heveskârı değildi. Bu ticaret sebebiyle, en büyük zenginliğe sahip ol-muştu. Bal bulan, kovanı ne yapsın! O, bütün servetini Efendimizin arzusuna terk etmiş bulunuyordu. Resûlullah, nasıl isterse öyle sarf ediyor, hayırlı eşi-nin malını, hayırlı işlerde kullanıyordu.

Hz. ALİ, EFENDİMİZİN EVİNDEMekke-i Mükerreme’de kıtlık baş göstermiş ve olanca şiddetiyle hüküm

sürüyordu. Halk, günlük nafakasını teminden âciz hâle gelmişti.Esasen fakir bulunan Ebû Tâlib’in nüfusu da kalabalıktı. Yaşının ilerle-

mesi karşısında bu zahmetler onu hayli çökertmişti. Yüzündeki kırışıklıklar derinleşmiş; saçı ağırmış ve beli bükülmüştü.

Alemlere rahmet olan Efendimiz amcasının bu hâlini görmekte ve kalbi sızlamaktaydı. Onun himayesinde bulunduğu günleri ve kendisine gösterdiği şefkati hiç unutamıyordu.

Ebû Tâlib, asil bir soydandı. Hâşim oğullarının görgüsü ve asaleti çok ile-ride bulunuyordu. Bu sebeple, kendisine maddî bir yardım teklifinde bulun-mak, onun onurunu sarsabilirdi. Fakat, mutlaka bir çare bulmalı ve ona yar-dımcı olmalı, diye düşünüyordu.

Efendimiz, aklına gelen fikri uygulamak için, amcası Hz. Abbâs’ın evine varıp selâm verdi. Gerekli ikram yerine getirildikten sonra söze başlayıp.

- “Amca, kardeşin Ebû Tâlib’in çocuklarının kalabalık oldu-ğunu biliyorsun. Halkın, kıtlıktan çektiği sıkıntıyı da görüyorsun. Seninle onun yanına kadar gidelim. Oğullarından birisini ben, di-ğerini sen himayemize almayı teklif edelim. Bu suretle onun yü-künü hafifletmiş oluruz. Bu da ona yardım olarak kâfidir, sanı-rım” dedi. Hz. Abbâs, bu fikri yerinde buldu ve:

- “Peki, gidelim” dedi.Oradan ayrılıp Ebû Tâlib’in evine vardılar ve düşüncelerini kendisine aç-

tılar. Bu teklif karşısında Ebû Tâlib’in yüzünde memnuniyetin izleri dolaştı ve kendilerine şu cevabı verdi:

- “Akıl ile Tâlib’i bana bırakın ve dileğinizi yapın”. Bunun üze-rine Reshulüllah (sallallahu aleyhi vesellem), Hz. Ali’yi; Hz. Abbâs da Câ’fer’i hi-mayelerine aldılar.

Ali (radıyallahu anha), Peygamber Efendimiz otuz yaşında iken dünyaya gelmişti. Onun imânda ve iktisap edeceği ilimdeki yüce mevkiini, pertev-i Muhammedi’den gören Efendimiz ona “Yüce” mânâsında “Aliyy” ismini


koymuştu. Yüzünü hiç putlara dönmeden imân ettiği için “Kerremallâhü vechehû” diye senaya ve duaya mazhar oldu.

Hz. Hatice’nin evi, nûr-i nübüvvet mektebi olmuştu. O, varlığını bu uğurda sarf etmekten büyük bir haz duymaktaydı. O, mü’minlerin annesi olmuştu. Allah Teâlâ ona, bu kadar evlâdın hamiliğini tahmil edecek ve annelik şefka-tinin en yüce timsali olacaktı.

İlim şehrinin kapısı olacak Hz. Ali, Efendimizin bütün hareketlerini ya-kından müşahede ediyordu. Resûl-i Ekrem’in ilim menbaı olan ağzından çı-kan hadîsleri duyarak doluyor ve olgun bir insan oluyordu.

Büyük sırların vârisi, Hz. Fâtıma’nın zevci, Hz. Hasan ve Hüseyin’in pe-deri bulunan; cennetle müjdelenen, Fahr-i kâinatın ve Hz. Hatice’nin damadı olan Ali (radıyallahu anha) bu himayede büyüdü.

VARAKA B. NEVFELVaraka, Hatice (radıyallahu anha) validemizin amcasının oğlu, aynı zamanda

tecrübelerinden faydalandığı bir kimsedir.Varaka, İslâmiyet’ten önce Hıristiyanlığı kabul etmişti. Tevrat ve İncil

tetebbüâtı ile uğraşan birçok kimselerden faydalanmış, bilgin bir kimse idi. Arapçayı yazıp okuduğu gibi İbrânice yazmayı da bilmekteydi.

Geçmiş bir peygamberi (Hz. İsâ’yı) tasdik ve Efendimizin peygamber olarak gönderileceğine inanmış bulunmaktaydı. Bu zât, nübüvvetin başlan-gıcına erişmiştir. Hattâ peygamberlik vahiylerinin başlaması üzerine Efendi-mizin kalbinde hasıl olan heyecan ve vahyin verdiği heybeti gidermek için te-selli edici ve yatıştırıcı sözler konuşmuştur. Bu imân ve ikrarı sebebiyle, birçok âlimler, Varaka’nın adını Sahabenin hayatı ile alâkalı eserlerine ge çirmişlerdir.

Varaka, Hz. Hatice’nin bilgi sahibi olmasında müessir olduğu gibi, Efen-dimizle nikâh akidlerinin yapılmasında da söz sahibi olmuş bir kimsedir. Hz. Hatice, zihninin takıldığı mes’eleleri, onun yardımı ile çözerdi.

Efendimizin yaşı, otuz sekizi bulmuştu. Cenâb-ı Hak, habibini peygam-berlik şartlarına göre kemâle ulaştırmaktaydı. Onun gözüne bir takım ışık-lar görünüyordu. Mekke’deki bir semtden geçerken oradaki bir taş, kendisine selâm veriyordu.

O, duyduğu ve gördüğü şeyleri, hanımı Hz. Hatice’ye açıyordu. Hatice (ra-

dıyallahu anha) zevcini dâima teselli edip istikbâlde kendisine peygamberlik verileceğine dâir kat’î kanaatini tekrarlıyor ve amcazadesi Varaka’nın bu yol-daki müjdelerinden bahsediyordu.


Efendimiz, Varaka’nın yanına kadar gidip olup bitenleri kendisine an-lattı ve “Yalnız kaldığım sıralarda Ya Muhammed, diye çağrıldı-ğım oluyor. Sesi işitiyorum, fakat dönüp baktığımda kimseyi gö-remiyorum” demişti.

Varaka’nın gözleri parladı ve yaşlılığın kırıştırdığı yüzünde, manâlı se-vinçlerin izleri dolaştı. Heyecan ve sevinç adetâ onu gençleştirmişti. Sevgiyle Efendimizin yanına yaklaştı, saygı ve ihtiramla, sözlerini tek tek ve kat’î bir ifade ile konuşmaya başladı:

- “Bu hallerden sana asla zarar gelmez. Hiç endişe etme, hem bir daha bu sözleri işittiğinde dikkatle dinle ve söylenilen sözleri ezberle” diye tavsiyede bulundu. Hz. Muhammed (sallallahu aleyhi vesellem), oradan ayrılıp evine geldi. Hatice (radıyallahu anha) ondaki sükûnu görmüş ve memnun olmuştu.

Resûl-i Ekrem’in düşünceli bir tavrı vardı. Onu durgun bir hâl sarmıştı. Yüce başının ve kalbinin göz ve kulağı, maddeden ziyade mânâya; olmuştan fazla olacağa çevrilmiş bulunmaktaydı. Gelen seslere dikkat edince, kendi-sine hitap ediyor ve gizliden bir ses “Bismillâhirrahmânirrahîm” de, di-yordu. Efendimiz, söylenen mübarek kelâmı, aynen tekrar ederek söylemişti. Hitap tekrarlandı: “Elhamdü lillâhi Rabbilâlemîn” de. Resûl-i Ekrem, duyduklarını eksiksiz olarak söyledi. Hatif den gelen bu sesleniş, üçüncü defa yükseldi: “Amin” de. Dudakları “Âmîn” dedi.

Artık ses kesilmiş ve Resûlullah’ın kalbinde sevinçle karışık bir heyecan başlamıştı. Hemen Varaka’nın evine koştu. Bu yaşlı ve tecrübeli bilgin: “Ne o yâ Muhammed?” diye seslendi. Efendimiz, işittiklerini aynen tekrarladı. Varakanın bilgi ve görgüsü ile Efendimizin müşahedesi aynen birbirini tutu-yordu. En küçük bir tereddüdü esasen yoktu. İşittiği sesler ile inancı, “İmân-ı zevki” derecesine yükselmişti. Bu yaşlı bilgin, ciddi bir tavır ve hürmet üs-lubuyla konuşmaya başladı:

Zâtınızın Meryemoğlu İsa’nın müjdelediği peygamber olduğuna şahidlik ediyorum. Esasen sizin vasıflarınızı, elimdeki kitablarda da bulmuştum. Evet, gönderileceği va’d edilen peygamber sizsi-niz. Sen savaşla emrolunacaksın. Şayet hayatta kalırsam bu ihti-yar hâlimde senin maiyyetinde harbe iştirak ederim”.

HİRÂ DAĞI VE RİSALETİN GELİŞİEfendimizin, yaşı otuz dokuzu bulmuştu. Kulağına gelen sesler, taş ve

ağaçlardan gelen selâmlardan başka gündüz vuku bulacak şeyleri gece rü’yâda görmeye başlamıştı.

Documents

Hanımlarımıza, Genç Kızlarımıza Örnek BÜYÜK …celikyayinevi.com.tr/Content/bookSummaryFiles/buyuk...10 BÜYÜK İSLâm ADıNLARı vE HK ANım SAHABELER Zinnire..... 213