-HARİTA VE KADASTRO MÜHENDİSLİĞİ TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası tarafından üç ayda bir

Ocak, Nisan, Temmuz, Ekim aylarında yayınlanır.

Sahibi : Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Adına Başkan Andaç KAYNAK

Sorumlu Müdür : Kadir PALA

Yayın Kurulu : Kadir PALA Dr. Haldun ÖZEN FeyzuNah B İLG İN

Kapak Kompozisyonu : Kadir PALA

Yönetim ve Başvurma : Konur Sok. 4/3

Yenişehir - ANKARA f?: 17 46 52 Fiatı : 125 TL. Yıllık Abonesi: 500 TL. ,

Dizildiği ve Basıldığı yer : ONGUN KARDEŞLER Matbaası — Ankara

®: 30 12 25- 30 122& - 30 46"99-» ■

Arka dış kapak (Renkli) = 20.000 TL. Arka iç kapak (Renkli) = 15.000 » Ön iç kapak =15.000 » İç sahifeler = 10.000 » Yarım sahifeler = 7.500 » 1/4 sahife = 5.000 » Ara sayfada iki ' - Renkli karton '= 20.000 » Ara Sayfa tek yüz renkli Karton Sayfa = 12.500 » "

Devamlı ilan verenlere % 20 indirim yapılır.

? Yayınlanan bütün yazılara telif ve tercüme hakkı ödenir. : s ? Gönderilen yazılar yayınlansın yayınlanmasın geri verilmez. ? Yazı ve ilanlardakj fikirler yazarlorinâ aittir. Odayı ve Dergiyi sorumlu kılmaz. ? Çevirilerden doğacak her türlü sorumluluk çevirene aittir. ? Dergiye yayınlanmak üzere gönderilen yazıların daktilo ile seyrek satır olarak

yazılması, şekillerin aydıngere çimi mürekkeple çizilmesi, şekil yerlerinin ipe- lirtilmesi ve yazıların imzalanmış olarak iki nüsha gönderilmesi lâzımdır. Kısa yazılar tercih edilir.

Harita ve Kadastro Mühendisliği

Yıl : 15 Nisan - Temmuz - Ekim - 1983 Sayı : 45-46-47

İ Ç İ N D E K İ L E R

Dergiden Mektup................................................................................................ 4 Prof. Ekrem Ulsoy'a KTÜ Senatosunca Onur Doktorası Verildi ... 5 Yıldız Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü Başkanı Prof. Burhan Tansuğ'un Konuşması ....................................... 13 Prof. Dr. h.e. Ekrem Ulsoy'un Konuşması ... ... .................................... 16 Prof. Dr. Ahmet Aksoy'un Konuşması ...................................................... 18 Denizlerde Sınır Tesbiti Prof. Burhan Tansuğ ................................... ... 19 Dayalı Ağların Dengelenmesinde Fonksiyonel ve Stokastik Modeller Prof. Dr. Ahmet Aksoy ..'. ................. ................. ... . . . . . . ........................ 30 Bilgisayar Destekli Jeodezi Uygulamaları Prof. Dr. Muzaffer Şerbetçi v.d ................................................................................... ..................... 45 Kollakasyon Doç. Dr. Hüseyin Demir el .............................................. ... 75 Jeodezide Olası Düşünce Doç. Dr. Onur Giirkan ... ..■ ........................ •■• 99 Topyekûn Kırsal Kalkınma Sorunları Prof. Dr. Nazmi Yıldız ... 117 Jeodezide Veri Yönetimi Doç. Dr. Onur Gürhan .................................. 122 Taşınmaz Mal Edinilmesi Yöntemleri ve Kamulaştırmada Ödenti Prof. Dr. Nazmi Yıldız....................................................... ,.. .......................... 129 Kenar Oranlarıyla Dengeleme Doç. Dr. Turgut üzel - Doç. Hasan Kıran ....................................... .................................. ........... ............................ 134 Jeodezide Modern Gözlem Yöntemleri ve Aletleri Doç, Dr. Turgut üzel ......................................................................................................................... 156 Normal Dağılımdan Sapmalar Doç. Dr. Şerif Hekimoğlu ... ........... 168 Türkiye Kadastrosu ve Geleceği Y. Müh. Ömer Demiraa .................. 187 Ülke Nirengi Ağlarının Yerleştirme ve Yöneltimine Uyduların Katkısı Doç. Dr. M. Tamer Ünal ..................................................... .......... 192 Ortak Nokta Kümelerinin Karşılaştırılması Doç. Dr. E. Öztürlc, Doç. Dr. E. Koçak, Dr. H. Özen .................................. ......... ... ............ ••■ 207 Sonlu Elemanlar Yönteminin Akdeniz Bölgesi Plaka Tektoniğine Uygulanması K. Eren, N. Akkaş, M. Erdik ............... ................................ 216 Nirengi Ağlarının Hesaplanmasında Bilgisayar Programları ve Uygulamalar Doç. Dr. İsmail Hakkı Güneş ... ... ... . . . . . . . . . ... ... 230 Göstergebilim ve Kartografik İşaret Sistemi Doç. Dr. Doğan Uçar 238 Deformasyoniarm Saptanmasında Kontrol Ağmın İkiye Ayrılması Yöntemi Doç. Dr. fevfik Ayan ................................. ............... • ■•• -•■ ■■• 248 Türkiye'de Haritacılığın Gelişme Yönü ve Harita Mühendisi İhtiyaç Projeksiyonu Üzerine Düşünceler Doç. Hüseyin Erkan ... ... ■ ........... 259 Hacim Hesaplama Yöntemleri Doç. Dr. Abdullah PerteMn ... .......... 261 İstanbul'da İki Sokağa Meslekdaşlarımızın Adı Verildi ... ................ 283

BlSOY'A AIİAİAM..

3

DERGİDEN MEKTUP

Odamız 1. numaralı üyesi, Hocamız Ekrem Ulsoy 1982 yılında uzun yıllar hizmet verdiği mesleğinden emekliye ayrılmış bulunmak, tadır. Odamız yönetim .kurulu, derginin bu sayısının ona armağan sayısı olarak çıkarılmasına karar vermiştir.

Sayın Prof. Dr. h.c. Ekrem Ulsoy'un emekliye ayrılması nede-niyle, Yıldız Üniversitesi ve Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası beraberce 9-10 Eylül 1982 de «Prof. Dr. h.c. Ekrem Ulsoy Jeodezi Simpozyumu» adlı bilimsel bir toplantı düzenledi. Sözkonusu Sim-pozyumun bildirileri ile törende yapılan konuşmalar bu sayıda yer almaktadır.

; Ayrıca,,Sayın Ulsoy'a, Karadeniz Teknik Üniversitesince 1.6.1982 jtarihli Senato kararıyla; Ülkemizde jeodezi alanında mühendislik öğ-retiminin başlatılmasında, sürdürülmesinde ve geliştirilmesindeki sü-rekli katkıları, KTÜ Yer Bilimleri Fakültesi Jeodezi ve Fotogrametri Bölümü'nün kurulmasındaki desteği, mesleki yayınları ile Türkiye'de jeodezi öğretim, araştırma ve uygulamalarına yön vermesi, dolayısıy-la Yer Bilimlerine değerli katkılarda bulunması nedeniyle Onur Dok-torası unvanı verilmiştir. Bu sayıda, Karadeniz Teknik Üniversitesi'-nin kadir bilir davranışının belgelerini de yayınlıyoruz.

Odamız ve dergimiz, bu sayı ile Sayın Ulsoy'a saygı görevini bir parça da olsa yerine getirmenin mutluluğu içindedir. Meslekdaşlari-mızın örnek bir meslekdaş olarak sürekli anımsayacağı Hocamıza bundan sonraki yaşamında da sürekli mutluluk dilerken, onun dü-zenli ve disiplinli çalışma yaşamından aldığımız güçle mesleğimizi geliştirmeye çalışma görevimizin bilincinde olduğumuzu da vurgula-mak isteriz.

Yayın Kurulu

4

Prof. Ekrem ULSOY'a K.T.Ü; Senatosunca Onur Doktorası vsrJldî

Berlin Yüksek Teknik Okulunu bitirdiği 1938 yılından beri sürekli olarak mesleğe büyük bir özveri ve gayretle hizmet eden, mesleğin kurucularından, 2000 civarında haritacı Müh. ve Y. Müh. in yetişme, sinde doğrudan veya dolaylı katkısı olan Prof. Ekrem ULSOY'a K.T.Ü. senatosunca 1.6.1882 tarihinde Onur Doktoru unvanı'verilmiştir.

8-11 Haziran 1882 tarihinde Trabzon'da yapılan ve K.T.Ü. Yerbi-limleri Fakültesi Jeodezi ve Fotogrametri bölümünce düzenlenen «Türkiye'de Jeodezi öğretimi» simpozyumuna katılan meslektaşları-mızın ve Senato üyelerinin hazır bulunduğu bir törenle kendisine bu unvan K.T.Ü. Senatosu başkanı Rektör Prof. Dr. Erdem Aksoy tara-fından tevdi edilmiştir. Bu vesile ile ayrıca üniversitenin altın bir rozeti, bazı yayınlar ve öğrenciler tarafından hediyeler verilmiştir. Töreni takiben program uyarınca Prof. Dr. h.c. Ekrem ULSOY tarafın-dan «Nirengi Ağları Hakkında Genel Açıklamalar» konulu bir ders verilmiştir.

5

K. T. Ü.

= . ;■■ ■ : . ■ . ■ ; . - . - . : ■ ■ : YER BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ; ■'.... ' -

Jeodezi ve FoÇcğrametıi Bölümü

"Sayı : 249 10.5.1982

YER BİLİMLERİ FAKÜLTESİ DEKANLIĞINA,

Jeodezi mesleğinde yüksek öğretim, ülkemizde, 1949 yılında o zamanki adı Yıldız Teknik Okulu olan İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisinde başlatılmış olan ve Türkiye'de harita mühendisi yetiştiril mesinin gereğine inanan sayın meslektaşımız Prof. Ekrem Ulsoy, bu öğre timin başlatılmasında ve geliştirilmesinde uzun yıllar fiilen hizmet yaparı ve bu ağır görevi cesaretle üstlenen değerli bilim adamları arasında yer almıştır. ' . . . ■ - ,

Prof. Ulsoy, Avrupa'ya ilk defa Jeodezi öğrenimine gönderilenlerden biri olarak, ülke sorunlarına ve Jeodezi öğretimine disiplinli ve ödünsüz bir yaklaşım içinde çalışmalarını sürdürmüş, Jeodezi mesleğinin her alanı-na doğrudan veya dolaylı katkılarda bulunmuş; örnek bir meslekdaş ve öğretici olarak büyük bir saygınlık kazanmış; buna karşılık mütevazi ve insancıl tutumunu bırakmadan 70 yaşma ulaşmıştır.

Prof. Ekrem Ulsoy, 1912 yılında Halep'te doğmuş ilk ve orta öğrenimini İstanbul'da bitirmiştir. Devlet tarafından açılan sınavı kazanarak, Jeodezi öğrenimi yapmak üzere Berlin'e gönderilmiş ve 1938 yılında Yüksek Mü-hendis unvanıyla yurda dönmüştür. 1939 yılından 1950 yılma kadar geçen sürenin yaklaşık 10 yılında Millî Savunma Bakanlığı Harita Genel Müdür-lüğü'nde görev yapmıştır. Bu kurumda, Türk Haritacılığının değerli eseri olan ve Dünya meslek çevrelerince önemi sık sık vurgulanan ülke ana ni_ rengi ağının tesis, rasat ve hesaplama işlerinde fiilen çalışarak günümüz-de erişilemeyen titizlikte hizmetler başarmıştır.

Mesleğin en ağır hizmetlerinde kazandığı deneylere dayanarak, Türki-ye'de Jeodezi mesleğinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması gerektiğine inanmış; bu amacı gerçekleştirmek için zamanın sınırlı olanaklarına ve sayısız güçlüklere rağmen, 1950 yılında İstanbul Teknik Okulu Harita-ve Kadastro Bölümü'nün kuruluşunda; 1959 yılında Jeodezi ihtisas öğretimi-nin başlamasında öğretim üyesi ve yönetici olarak görev yapmıştır. Prof. Ulsoy, gündüz ve gece öğrenimini birlikte sürdüren bu bölümün Fakülte-ye dönüşmesinde ve öğretim düzeyinin geliştirilmesinde de katkılarına de-vam etmiştir. Bu görevlerinin yamsıra. Jeodezi alanında diğer yüksek öğ-retim kurumlarının kurulmasını teşvik etmiş; İ.T.Ü. İnşaat Fakültesi

6

Senatörler ders sonunda. E. tlJsoy'u. alkışlarken

Jeodezi Potogrametri Mühendisliği - Bölümü'nde dersler vermiş; K.T.Ü. Jeodezi Bölümü'nim kurulması sırasında kısa bir süre Trabzon'a gelerek çalışmalarımızı yönlendirmiştir.

Sayın Prof. Ekrem Ulsoy, otuz yılı aşan öğretim üyeliği döneminde yaklaşık 2000 mühendis ve Y. Mühendis yetişmesini doğrudan veya dolaylı katkılarıyla sağlamıştır. Yetişen meslek mensupları bugün uygulama ve öğretim kurumlarında etkin görevlerde çalışmaktadırlar.

Örneğin; bugün Jeodezi öğretimi yapan dört yüksek öğretim kurumun-da hizmetin yükünü üstlenen toplam 49 doktor, doçent ve profesörün 36'sı; Bölümümüzde görev yapan toplam 13 doktor, doçent ve profesörün 10'u Sayın Ulsoy'un yetiştirdiği öğrencilerden oluşmaktadır.

Prof, Ekrem Ulsoy'un özgeçmişi ve yayımlanmış eserlerinin listesi ek_ te sunulmuştur. Eserleri arasında özellikle Dengeleme Hesabı ve Matema-tiksel Jeodezi adını taşıyan yayınlan mesleğin temel konularını kapsamlı olarak ve ustalıkla inceleyen çok değerli yayınlardır.

Prof. Ekrem Ulsoy, yarım yüzyıla yaklaşan meslek yaşamında, Jeodezi-nin ülkemizde gelişmesi için uygulamalı çalışmaları, öğretim - Araştırma ve yayın faaliyetleriyle mesleğin zirvesine ulaşmış; bu arada Bölümümü, zün kuruluş ve çalışmalarına desteğini ve yardımını sürdürmekte olan ve Türkiye'de Jeodezi bilim alanında ön sırada yer alan bir bilim adamı ola-rak değerlendirilmektedir. , ■

7

13 Temmuz 1982 tarihinde yaş haddinden emekliye ayrılacak olan Prof. Ekrem Ulsoy'a, yukarıda açıklandığı gibi, Yer Bilimlerine ve Jeodezi mesleğine hizmetleri ve katkıları dolayısıyla, «karadeniz Teknik Üniversi-tesi'nde Onur Doktoru unvanı verilmesine ilişkin Yönetmelik» uyarınca Onur Doktoru unvanının verilmesini takdirlerinize saygılarımla arz ve teklif ederim.

Ek : 1. Özgeçmiş Prof. Dr. Muzaffer ŞERBETÇİ

2. Yaym listesi ' Bölüm Başkanı

PROF. EKREM ULSOY'UN YAYINLARININ LİSTESİ

1. 5 nci Beynelmilel Fotogrametri Kongresi (Çeviri) Haritacılar mecmuası sayı 25 (yıl 1939), 26, 27 (1940) '

2. İstasyon Muvazenesine Ait Bir Mesele ^ Haritacılar mecmuası sayı 31, 1941 s ; ; : ., .;■■

3. Topografya ve Morfoloji (R. Fintervvalder'den çeviri) Haritacılar mecmuası sayı 32-33, 1941

4. Nirengi Şebekesinde Müselles Hesapları , Haritacılar mecmuası sayı 34, 1942 .

5. Verniyer Haritacılar mecmuası, sayı 36, 1943, ... : .

6. JeodezikŞua Huzmesinin Müstevi Konform ve Şekle Sadık Olarak İrtisamı Haritacılar mecmuası sayı 39, 1947

7. Astronomik - Jeodezik Şebeke Muvazenesi (H. "Wolf'tan çeviri) Haritacılar mecmuası sayı 40, 1949

8. Eksantrik Olarak (İstasyondışı) Yapılan Ölçülerde İndirgeme Ele manlarının Tayini' Harita Dergisi sayı 66, 1963

9. Dengeleme Hesabı Teknik Okulu Yayınlan sayı 87, 1963

10. Kenar Ağlarının Dengelenmesi Harita ve Kadastro Mühendisliği sayı 5, 1966

8

11. Projeksiyon ve Endikatris Harita ve Kadastro Mühendisliği sayı 5. 1966

12. Pratik Matris Hesabı Teknik Okulu Yayınlan sayı 91, 1966

13. Yükseklik ve Nivelman Harita ve Kadastro Mühendisliği sayı 7, 1967

14. Korelasyonlu Ölçüler Dengelemesine Ait Bir Örnek Harita ve Kadastro Mühendisliği sayı 11.12, 1968

15. Düzlem ve Küresel Trigonometri, 1969

16. Jeodezinin Konusu ve Tarihçesi, Ekim 1970, Jeodezi Bülteni Cilt : 1

17. Eşdeğerli Ölçülerin Dengeleme Hesabında Kullanılması, Ekim 1971 18. Jeodezide Kullanılan Koordinatlar, Bunların Birbirlerine Dönüşümleri

ve Projeksiyon. Har. Kad. Müh. Sayı : 26, 1972

19. Bilinmeyenli Şart Denklemleri ve Eksik Ölçülü Nirengi Ağları Harita ve Kadastro Mühendisliği sayı 30, 1974

20. Yeni Dengeleme ve Prediksiyon Yöntemleri (Moritz'den çeviri) Harita ve Kadastro Mühendisliği sayı 31-32, 1974

21. Dengeleme Hesabı İDMMA yayını sayı 87, 1974, 2. baskı

22. Yeni Dengeleme ve Prediksiyon Yöntemleri (Moritz'den çeviri) Harita ve Kadastro Mühendisliği sayı 35, 1975

23. Ölçü İşleri ve Haritacılıkta Gelişmeler Harita ve Kadastro Mühendisliği sayı 40, 1977

24. Matematiksel Geodezi İDMMA Yayını sayı 144, 1977

25. Pratik Matris Hesabı İDMMA Yayını sayı 91, 1980, 2. baskı

26. Harita Mühendisliği ve Coğrafya İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi sayı 23, 1980

27. Ülke Jeodezi Ağlan. Ders notu İTÜ Jeodezi kürsüsü No. 2. '

PROF. EKREM ULSOY'UN ÖZGEÇMİŞİ

Adı ve Soyadı : Ekrem ULSOY Baba Adı : Ali Galip Doğum Yılı : 1912 Doğum Yeri : Halep

9

İlk Okulu ve bitirdiği yıl :

İstanbul 1. Erkek İlkokulu, 13.8.1925

Orta Okulu ve bitirdiği yıl :

Vefa Orta Okulu, 1928 .

Lise ve bitirdiği yıl :

İstanbul Erkek Lisesi, 1931

Yüksek Tahsil :

Berlin Yüksek Teknik Okulu, 16.7.1938

Tahsilini bitirdikten sonra staj yaptığı kurumlar : 1) Potsdam Jeodezi Enstitüsü 2) Münih Harita Dairesi 3) Münih rasathanesi

Yurda dönüşten sonra çalıştığı kurumlar : 1) Harita Genel Müdürlüğü 1. 6.1939 — 1. 9.1939 2) Askerlik Hizmeti î.11.1939 — 4.10.1941 3) Harita Genel Müdürlüğü ■ 15.10.1941 — 13. 8.1945 4) Toprak İş. Genel Müdürlüğü 15. 6.1946 — 30. 1.1947 5) Harita G*enel Müdürlüğü . 31. 1,1947 — 10. 2.1950 6) İ.D.M.M.A. 10.2.1950 — Profesörlüğe Atama : 3.9.1959

K. T. Ü. YER BİLİMLERİ FAKÜLTESİ

FAKÜLTE KURULU TOPLANTISI

TOPLANTI TARİHİ : 12 Mayıs 1982 TOPLANTI NO : 11 • TOPLANTI YERİ : Toplantı Salonu TOPLANTIDA BULUNANLAR : Prof. Dr. Remzi DİLEK (Dekan),

Prof. Dr. Mustafa, ASLANER, Prof. Dr. Muzaffer ŞERBETÇİ, Prof. Dr. Yusuf TATAR, Prof. Dr. İsmet GEDİK, Prof. Dr. Türker ÖZSAYAR, Doç. Dr. Erdal KOÇAK, Doç. Dr. Ömer ALPTEKİN, Doç. Dr. Aşkm BURŞUK, Fak. Sek. Güngör ÇOLAK (Raportör),

G Ü N D E M :

1 — Jeodezi ve Fotogrametri Bölüm Başkanlığının Prof. Ekrem ULSOY'a «Onur Doktora Unvanı verilmesi Hk. daki 249 sayılı yazısı,

GÜNDEM MADDESİNE GEÇİLDİ :

— Yer Bilimleri Fakültesi Fakülte Kurulu 12 Mayıs 1982 Çarşamba günü saat 14.00 de Dekan Prof. Dr. Remzi DİLEK'in Başkanlığında toplana-rak aşağıdaki kararı almıştır.

1 — İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi Harita ve ' Kadastro Fakültesi Öğretim Üyesi Prof: Ekrem ÜLSOY'a ilgili yönetmelik uyarınca KTÜ Onur Doktoru unvanının verilmesini öneren ve adı geçenin otuzüç yılı'öğretim hizmetinde olmak üzere kırkdört yıllık meslekî çalış, malarını açıklayan Jeodezi ve Fotogrametri Bölümü Başkanlığının 10.5.1982 gün ve 249 sayılı yazısı ile ekleri okunda, incelendi. Gereği dü- vünüldü. . . : ..

Ülkemizde Jeodezi alanında, Mühendislik öğretiminin başlatılmasında, sürdürülmesinde ve geliştirilmesindeki sürekli katkıları, Fakültemiz Jeode zi ve Fotogrametri Bölümü'nün kurulmasındaki desteği meslekî yayınlan ile Türkiye'de Jeodezi öğretim - araştırma ve uygulamalarına yön veren, dolayısıyla Yer Bilimlerine değerli katkılarda bulunan Prof. Ekrem ULSOY'a «Onur Doktoru» unvanının verilmesinin ilgili yönetmelik uya rınca KTÜ Senatosuna önerilmesine oy çokluğu (8 kabul 1 red) ile karar verildi. . . .

11

K. T. Ü. Üniversite Senato'sunun 1.6.1982 gün ve 16 Sayılı Olağanüstü Toplantısı

Tutanağı Toplantıda Bulunanlar : Rektör : Prof. Dr. Erdem Aksoy Rektör Yard. ve Makine ve Elk. Pak. : Prof. Dr. Nuran Özalp Dekanlığını Tedvirle Görevli Rektör Yardımcısı : Prof. Dr. Yılmaz Öztan Temel Bilimler Fakültesi Dekanı : Prof. Dr. Yavuz Gündüzâlp İnşaat ve Mimarlık Fakültesi Dekanı .: Prof. Dr. Turan İlgaz Yer Bilimleri Fak. Dekanı : Prof. Dr. Remzi Dilek Orman Fakültesi Dekanı : Prof. Dr. Burhan Soykan Tıp ve Sağ. Bil. Fak. Dekanı : Prof. Dr. Ayvaz Karabıyıkoğlu Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü :' Doç. Dr. Vedat Batu Temel Bil. Fak. Kur. Seç. Üye : Doç. Dr. Turgut Başkan İnşaat ve Mimarlık Fak. Fak. Kur. Seç. Üye : Doç. Dr. Akın Önalp Makine ve Elk. Fak. Fak. Kur. Seç. Üye : Doç. Dr. Atilla Ülkü Yer Bilimleri Fak. Fak. Kur. Seç Üye : Prof. Dr. İsmet Gedik Tıp ve Sağ. Bil. Fak. Fak. Kur. Seç Üye : Doç. Dr. Fadıl Aktürk Genel Sekreter (Raportör) : Turgut Seymen Sekban Toplantıda Bulunmayanlar Yabancı Diller Yüksek Okulu Md. : Prof. Dr. Ergün Bayar (Görevli) Elektronik Hesap Bilimleri Ens. Md. : Prof. Dr. Timur Karaçay (Görevli) Orman Fak. Fak. Kur. Seç. Ü> : Doç. Dr. Hüdaverdi Eroğlu

Toplantı, Rektör Prof. Dr. İadem Aksoy'un Başkanlığında Senato Sa-lonunda Saat 14.00 te başladı.

Gündeme geçildi. Yer Bilimleri Fakültesi Dekanlığından Rektörlük Katma gelen

13.5.1982 gün ve 210/475 Sayılı, «Prof. Ekrem Uîsoy'a Karadeniz Teknik Üniversitesi Onur Doktoru unvanı verilmesi» konulu yazı okundu. Yazının ekindeki 12.5.1982 gün ve 11/1 Sayılı Fakülte Kurulu Karan ile Dosya incelendi.

Gereği düşünüldü : Yapılan açık oylama sonunda; Prof. Ekrem Ulsoy'a, 1 — Türkiye'de Jeodezi alanında mühendislik öğretiminin başlatılma

sında, sürdürülmesinde ve geliştirilmesinde sürekli hizmetlerinden. 2 — Karadeniz Teknik Üniversitesi Yer Bilimleri Fakültesi Jeodezi ve

Fotogrametri Bölümünün kurulmasındaki desteğinden. 3 — Meslekî yayınlarından. 4 — Türkiye'de Jeodezi öğretim - araştırma ve uygulamalarına yön

vererek Yer Bilimlerine yaptığı değerli katkılarından dolayı Karadeniz Teknik Üniversitesinde Onur Doktoru Ünvam Verilmesine İlişkin Yönet meliğin 1. maddesi uyarınca Karadeniz Teknik Üniversitesi ONUR DOK TORU unvanı verilmesine oybirliğiyle karar verildi. 12

YİLDİZ ÜNİVERSİTESİ .

JEODEZİ VE FOTOGRAMETRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BAŞKANI

PROF. BURHAN TANSUĞ'UN KONUŞMASI

Sayın Rektör, Öğretim Üyeleri, Saygıdeğer Meslektaşlarım ve Konuklarımız.

Çok sevdiğimiz bir öğretim üyemiz, hemen hepimizin yakından tanıdığı ve çok sevdiği, hocaların hocası Profesör Dr. Ekrem Ulsoy'un emekliye ayrılması nedeniyle, Yıldız Üniversitesinin ve Harita Ka-dastro Mühendisleri odasının beraberce hazırladıkları «Geodezi Sim-pozyumus'na hoş geldiniz.

Değerli bir hocamıza güle güle demek amacıyla hazırlanan bu veda merasiminin asıl hedefi, hocanın yakın dostlarını ve öğrencile-rini bir araya toplamak ve geçmiş günleri tatlı ve acı anılarıyla bir defa daha yadelmekti.

Ömrünün büyük bir kısmını mesleğine ve öğrencilerine vakfet-miş bir hoca hakkında iyi ve güzel sözlerden başka ne söylenebilir.

Ekrem Ulsoy, aramızda bir kaç kişinin dışında, hepimizin hoca-sıydı. Her yönüyle bizlere hocalık yaptı. Yalnız bilgi aktarıcısı değil, bölümümüzde yapılan tüm bilimsel çalışmaların yürütüaüsüydü. Ça-lışmalara ^yön veren, sıkıntılı ve güç durumlarımızda bize cesaret ve teselli dağıtan, doğru yolu gösteren bir bilimi adamıydı.

13

Çok kuvvetli bir sağduyu sahibidir, toplantılarımızda Ekrem hoca söz aldığı zaman, «şimdi mantık konuşuyor» denirdi. Görüşleri ye-rinde, kararları isabetli idi.

Yaşam öyküsünden bazı ufak kırıntıları kısaca burada bir defa daha tekrarlayalım.

1912 yılında Halep'te doğdu.

İlk ve orta öğrenimini İstanbul'da, yüksek öğrenimini Berlin Yük-sek Mühendislik Okulunda tamamladı.

Göreve 1938'de Harita Genel Müdürlüğünde başladı. İlk hocalığı 1941 de aynı genel müdürlükte Trigonometri öğretmenliği ile başladı. Bu ilk öğretmenlik dönemini anlatırken «çok heyecanlıydım, sonra-ları heyecanımı yenme yeteneğine kavuştum» demektedir. Bu iyi hazırlanmaya verdiği önem bütün öğretmenliği süresince devam etti.

Mesleğin ve Harita-Kadastro Mühendisliği Bölümünün gelişme-sinde ve bu günkü düzeye erişmesinde hizmeti çok büyüktür. Rah-metli hocamız Prof. Jyîacit Erbudak'Ia birlikte, Bölümümüzün kuruluş aşamasındaki hizmetleri ve bu hizmetin yürütülmesinde yüklenmiş oldukları ağır külfetler (haftada 26 saat kadar ders yükü) anlatılmakla bitmez. Bu yükleri en güzel ve veciz anlatan eski Teknik Okul Yıl. tıklarının birinde yayınlanmış olan bir karikatürdür. Bu karikatürü es-kiler hatırlayacaktır. Bir araba dolusu harita öğrencisini iki kişi çe-ker. Bunlardan birisi Macit Erbudak, diğeri de Ekrem Ulsoy'dur.

Ekrem Ulsoy'un Yıldız Teknik Okulu kadrosuna katılışı 1950 yılın-dadır. 1949 yılında Türkiye'de harita ve kadastro faaliyetlerine hız vermek için Harita Kadastro Mühendisi yetiştirilmek üzere açılan yeni bir bölümün öğretim üyesi gereksinmesini karşılamak üzere, Milli Savunma Bakanlığının özel müsaadeleri alınarak Ekrem Ulsoy'un devlete olan mecburi hizmeti Teknik Okula devredilmiştir. Böylece bazı derslerin büyük bir kısmını yüklenen Ekrem Ulsoy o zamanki tabiri ile «Bölüm Şefliğbni de üstlenerek 20 yıla yakın bir süre hiç yakınmadan bu hizmeti yürütmüştür.: Bu hizmetlerinden dolayı ken-disine minnettarlığımız sonsuzdur.

:J14

Disiplinli, ilkelerinden hiç taviz vermeyen, yönetmeliklere sadık bir hoca olarak bilinen Ekrem Ulsoy, özel hayatında ve arkadaş sohbetlerinde tadına doyulmaz, neşeli, esprili, özveri dolu bir arka-daşımızdır.

Derin meslekî bilgisi yanında, kuvvetli hafızası geniş tecrü-beleri ile çözemeyeceği sorun yoktur.

Türkiye'ye gelmiş bir yabancı, bir vesileyle Türkiye'de jeodezi alanında en yetkili; yani Eggert, Kneisel ayarında kim var diye bir soru yönelttiğinde, bendeniz Ekrem Ulsoy'u göstermiştim.

Uzun yıllar süren hizmeti son olarak, 1982 yılının Temmuz ayın-da kadir bilir Karadeniz Teknik Üniversitesince kendisine Fahri Dok-tor unvanı verilmesi ile ödüllendirildi,

1982 yılının Temmuz ayında .70 yılını doldurması nedeniyle saygı değer hocamız emekli oldu, fakat aramızdan ayrıldı diyemiyeceğim. Çünkü biz kendisini her zaman aramızda görmeyi istedik ve görece-ğimizi ümit ediyoruz. Kendisine mesaisini çok sevdiği kitaplarına hasretmek olanağına kavuştuğu şu anda yeni yaşamında mutluluk-lar, huzur ve başarılar dileriz.

Son satırlarımı karalarken ufak bir anımı anlatmadan edemiye. ceğim. Bir gün okuldan çıkmış eve giderken, bizim Teşvikiye istika-metine giden 43 no'lu otobüse yetişmek için koşuyordum. Birden yanımdan yıldırım hızı ile biri geçti ve otobüse atladım. Şaşkınlıkla baktım, çünkü ben o zaman 40 yaşlarında idim. Yanımdan hızla ge-çen adam da Ekrem hocamızdı. Demek ..istediğim şu ki her zaman dinç idi. Allah bu dinçliğini uzun süre daha devam ettirsin.

15.

PROF. DR. h.c. EKREM ULSOY'UN KONUŞMASİ

Sayın Rektör, Değerli Öğretim Üyeleri ve Öğrenciler, Bayanlar, Baylar,

Bu gün simpozyuma katılmak üzere evden çıkarken, hakkımda bazı onuşmalar yapılacağını bilmekle beraber, bu kadar övgü dolu, güzel ve dostça sözler duyacağımı ve bunlara ilâveten, manevî de-ğeri çok yüksek hediyeler alacağımı tahmin bHe edemezdim. Bütün bunların beni ne kadar duygulandırdığını ve mutlu kıldığını, şu anda anlatmak gücünden yoksunum. Her şey için hepinize candan teşek-kür ederiim.

Akademik hayatımın yasal süresinin dolması nedeni ile 13 Tem-muz 1982 tarihinden itibaren aranızdan ayrılmış bulunuyorum. Ha-rita-Kadastro Fakültesi ile Harita-Kadastro Mühendisleri Odası, bu ayrılışı bir simpozyum ile daha geniş bir çevreye duyurmayı ve sim. pozyuma benim adımı vermeyi uygun gördüler. Şahsıma karşı gös-terilen teveccüh ve sevginin belirtisi olarak gördüğüm bu karar do-layısile her iki kurum temsilcilerine minnet ve şükranlarımı arzetmek isterim.

Akademide 10 Şubat 1950 den 13 Temmuz 1982 ye kadar çalış-ma olanağını buldum. Bu 32 yıl 5 ay demektir ve azımsanacak bir zaman değildir. Bu süre içinde Harita-Kadastro Fakültesinin kuruluş ve gelişmesini de yaşadığım için çok mutluyum.

Meslek hayatıma gelince, Berlin Yüksek Teknik Okulundan 16 Temmuz 1938 de mezun olduğuma göre, 44 yılı aşkın bir süredir bu mesleğin mensubuyum. Bu süre zarfında, gücümün elverdiği ka-dar, meslekî faaliyet, meslekî eğitim ve mesleği tanıtma alanlarında çaba gösterdim. Bu esnada bilmeden yaptığım hatalar1 ve işlediğim kusurlar varsa bağışlamanızı rica ederim.

16