HEMATOPOĠETĠK KÖK HÜCRE NAKLĠ GEÇ DÖNEM YAN ETKĠLER

VE ĠMMÜNĠZASYON

HEMATOPOĠETĠK KÖK HÜCRE NAKLĠ HEMġĠRELĠĞĠ KURSU ġĠġLĠ FLORENCE NIGHTINGALE HASTANESĠ

SĠBEL ÇĠFTÇĠ ERCĠYES ÜNĠVERSĠTESĠ TIP FAKÜLTESĠ ġAHĠNUR

DEDEMAN KEMĠK ĠLĠĞĠ NAKLĠ VE KÖK HÜCRE TEDAVĠ MERKEZĠ

SUNUM PLANI

Kronik GvHH

Göz üzerindeki etkiler

Deri ve ekleri

Ağız ve diĢ komplikasyonları

Tiroid iĢlev bozukluğu

Fertilite ve gonadal iĢlev bozukluğu

Akciğer ve solunum yolu komplikasyonları

Geç kardiyak komplikasyonlar

Kronik böbrek hastalığı

Karaciğer komplikasyonları ve aĢırı demir yüklenmesi

Kemik dokusu ile ilgili geç komplikasyonlar

HKHN sonrasında geç hematolojik maligniteler

HKHN sonrasında sekonder solid tümörler

Psikososyal etkiler

ĠMMÜNĠZASYON

Hematopoietik kök hücre nakli(HKHN) malign ve benign

hematolojik hastalıklarda yaygın kullanılan küratif bir tedavi seçeneğidir

HKHN, kök hücre infüzyonu yapılması ile tamamlanan bir süreç değildir

Kısa ve uzun dönemde, hastada morbidite ve mortaliteye neden olabilir

Hasta ve yakınları için ağır bir süreçtir

Transplantasyon sayısının artması ve sonrasında meydana gelen düzelmeyle birlikte, HKHN tedavisi uygulanan hastalarda uzun süreli sağkalım dönemi giderek daha fazla önem kazanmaktadır

HKHN’nin amacı primer hastalığın tedavisidir

Uzun süreli sağkalım elde edilen bireyler;

-Normal sağlık durumuna dönmeyi

-Yeterli fiziksel ve psikolojik iĢlevlere sahip olmayı

-Aile ve iĢ ortamlarına kavuĢmayı beklemelerine rağmen

bu oran, hayatta olan hastaların oranına göre daha azdır

Allo-HKHN uygulanan bireylerde ölüm oranı nakilden 20 yıl sonra bile beklenenden daha fazladır

Bu daha yüksek ölüm oranı artmıĢ bir morbidite ile iliĢkilendirilmektedir

Allo-KHN uygulanan hastalarda uzun süreli sağkalım;

YaĢ

Cinsiyet

HKHN öncesinde eĢlik eden hastalıklar

Primer hastalık ve risk kategorisi

Nakil öncesi remisyon durumu

HKHN hazırlık rejimi(MAH,YAH,TVI)

Hücre kaynağı(kemik iliği,mobilize edilmiĢ periferik kök hücreler, umbilikal kök hücreler)

GvHH baĢlangıcına ve tedavisi için kullanılan ilaçlara bağlıdır

HKHN sonrasındaki ilk üç aydan sonra ortaya çıkan

etkiler GEÇ ETKĠLER olarak tanımlanır ve uzun süreli sağkalımda sağlığı kısıtlarlar

-ErtelenmiĢ olaylar :3ay-2yıl

-Geç olaylar:2-10 yıl

-Çok geç olaylar:>10 yıl

Kronik GvHH;

Allo-HKHN sonrasında geliĢen bir bağıĢıklık düzenlenme bozukluğu olup nakil sonrası görülen en ciddi sorunlardan biridir

Allo-HKHN sonrasında nükse bağlı olmayan morbidite ve mortalitenin baĢlıca nedeni kGvHH’dır

Mortalitenin nedeni kGvHH’a bağlı bağıĢıklık yetmezliği veya bu hastalığa yönelik tedavidir

Kronik GvHH

Risk Faktörleri

Ġleri yaĢta alıcı

Alıcının CMV pozitif olması

Splenektomi öyküsü

Akut GvHH öyküsü

Daha yüksek HLA uyumsuzluk derecesi

Vericinin yaĢının ileri olması

Vericinin CMV seropozitif olması

Erkek hasta için multipar kadın donör

Mobilize periferik kan kök hücre grefti

Kronik GvHH

Derecelendirilmesi Ġçin Değerlendirilecek Organ ve Sistemler

Deri

Ağız

Gözler

Gastrointestinal sistem

Karaciğer

Akciğerler

Eklemler ve fasya

Genital sistem

NIH fikir birliği global kronik GvHH derecelendirmesi

Organ/bölge sayısı

Hafif Orta Ağır

1 bölge 1 puan 2 puan 3 puan

2 bölge 1 puan 2 puan 3 puan

3 veya daha fazla bölge

1 puan 3 puan

Akciğer tutulumu

1 puan 2 puan

Kronik GvHH

Tedavi

Altın standart steroid 1mg/kg/gün ve siklosporin 3-6 mg/kg/gündür

Steroide dirençli kGvHH’da yüksek doz steroid, ekstrakorporeal fotoferez(ECP), takrolimus, mikofenolat mofetil kullanılmaktadır

kGvHH bulunan bireylerde baĢlıca ölüm nedeni enfeksiyonlardır

Antimikrobiyal proflaksi çok büyük önem taĢır

Kapsüllü bakterilere, Pneumocystis pnömonisine, CMV, Varicella zoster ve mantar enfeksiyonlarına karĢı önlem alınmalıdır

Bu tedaviler mevcut immunsupresyon durumuna göre ayarlanmalıdır

Kronik GvHH Değerlendirilecek Organ

Belirti Bulgu ve Tedavi

DERĠ

Liken planus tipi özellikler, derin sklerotik yaralar

Eritem, makülopapüler döküntü, kaĢıntı

Morfea gibi pürüzsüz parlak görünüm

Terleme bozukluğu, hipopigmentasyon, hiperpigmentasyon

SertleĢmiĢ, düz mumsu deri

Kronik GvHH Değerlendirilecek Organ

Belirti Bulgu ve Tedavi

DERĠ

CĠLT SKORLAMASI

SKOR 1: %18 ve daha düĢük vücut yüzey alanı tutulumu, hiç sklerotik bulgu yok

SKOR 2: %19-50 tutulum, yüzeysel sklerotik değiĢikler(deri elastikiyeti büyük ölçüde mevcut)

SKOR 3: %50 den fazla deri tutulumu veya derin sklerotik özellikler(derinin hareket ettirilememesi)

Kronik GvHH Değerlendirilecek Organ

Belirti Bulgu ve Tedavi

DERĠ

ÖNLEM/TEDAVĠ: GüneĢ maruziyetinden kaçınılmalı

Topikal yumuĢatıcılar, nemlendirici kremler

Steroidli ve takrolimuslu kremler, topikal antimikrobiyal ilaçlar

Puva tedavisi

Antipruritik ilaçlar, analjezikler

Masaj ve egzersizler, cildi yumuĢatmak için esansiyel yağlar

Yeterli hidrasyon, ödemi önlemek için elevasyon

Cildi tahriĢ edecek giriĢimlerden(kese gibi) sakınma, pamuklu giysiler tercih etme gibi önlemler alınmalı

Hastaya ve bakım verenlere konu ile ilgili bilgilendirme yapılmalıdır

Kronik GvHH Değerlendirilecek Organ

Belirti Bulgu ve Tedavi

TIRNAK-KAFA DERĠSĠ-SAÇLAR

Tırnaklarda;

Distrofi, uzunlamasına bombelenme

Çatlama veya kolay kırılma

Kafa derisi ve saçlar;

Alopesi ve saçların erken ağarması gibi belirtiler ortaya çıkar

Kronik GvHH Değerlendirilecek Organ

Belirti Bulgu ve Tedavi

AĞIZ VE ORAL KAVĠTE

Liken planus tipi özellikler

Kserostomi

Mukozit

ÖNLEM/TEDAVĠ: Ġyi ağız ve diĢ hijyeni Topikal steroidler ve analjezikler, takrolimus merhemi Siklosporin ve takrolimus ile çalkalama Topikal budenoside solüsyonu Tükürük uyarıcılar ve Ģekersiz ciklet önerilebilir

Kronik GvHH Değerlendirilecek Organ

Belirti Bulgu ve Tedavi

GÖZLER

Göz kuruluğu, keratokonjunktivitis sicca

Fotofobi ve blefarit

ÖNLEM/TEDAVĠ: Yapay gözyaĢı Göz merhemleri Topikal steroidler Siklosporinli göz damlaları Topikal antimikrobiyal ilaçlar IĢıktan korunmak için güneĢ gözlüğü kullanılmalı Hijyen kurallarına dikkat edilmelidir

Kronik GvHH Değerlendirilecek Organ

Belirti Bulgu ve Tedavi

GENĠTAL ORGANLAR

Atrofik değiĢiklikler

Liken planus benzeri lezyonlar

Adhezyon ve darlık

Ülserler

Ağrı, vajinal kuruluk

Ereksiyon yetersizliği

Bu nedenlerle anksiyete ve depresyon

ÖNLEM/TEDAVĠ: Kimyasal irritanlardan kaçınılmalı(örn. sabun) Genital bölge ılık suyla temizlenmeli Su bazlı kayganlaĢtırıcılar kullanılmalı Topikal östrojenler ve takrolimus merhemi (Dr. kontrolünde) kullanılabilir

Kronik GvHH Değerlendirilecek Organ

Belirti Bulgu ve Tedavi GIS ve KARACĠĞER

Özefagial darlık

Pankreas enzim yetersizliği

Yutma güçlüğü, yutmada ağrı

Anoreksia, bulantı, kusma

Diyare, abdominal ağrı ve kramp

Kilo kaybı ve yetersiz beslenme

Midede yanma

Kolestaz ile birlikte bilirubin, AST ve ALT artıĢı

GIS ve KARACĠĞER

ÖNLEM/TEDAVĠ:

Ġmmunsupresyon sağlanmalı

Antiemetik tedavi yapılmalı

Beslenme ve kilo takibi yapılmalı

Sıvı dengesi sağlanmalı

Ġshal sayısı, özelliği ve miktarı kayıt edilmeli, dıĢkı örnekleri gönderilmeli

Bilirubin yüksekliğine bağlı bilinç düzeyi kontrolü yapılmalıdır

Tedavisinde ursodeoksikolik asit önerilmektedir

Kronik GvHH Değerlendirilecek Organ Belirti Bulgu ve Tedavi

Kronik GvHH Değerlendirilecek Organ

Belirti Bulgu ve Tedavi

AKCĠĞER

Dispne, hırıltı, öksürük, bronĢit

Pnömotoraks

Amfizem

Mikrobiyal kolonizasyon ya da enfeksiyon

Akciğer fonksiyon testlerinde değiĢiklikler

BronĢiyolitis obliterans

BronĢiyolitis obliterans organize pnömoni(BOOP)

Kronik GvHH Değerlendirilecek Organ

Belirti Bulgu ve Tedavi

AKCĠĞER

ÖNLEM/TEDAVĠ:

Ġnhale steroidler, bronkodilatatörler

Oksijen takviyesi ve saturasyon takibi

Pulmoner rehabilitasyon

YaĢam bulgularının yakın takibi sağlanmalı

Görüntüleme ve örnekleme sonuçlarına göre uygun tedaviler baĢlanmalıdır

Kronik GvHH Değerlendirilecek Organ

Belirti Bulgu ve Tedavi

KAS, FASYA, EKLEM

Fasiit, skleroza bağlı eklem sertliği

Ödem, kas krampları, artralji, artrit

ÖNLEM/TEDAVĠ:Fizik tedavi Osteopeni ve osteoporoz için bifosfonatlar

GEÇ ETKĠLER/Göz

Katarakt ve keratokonjunktivit malign olmayan geç

etkilerdir TVI ve steroid kullanımı ile iliĢkilidir

Katarakt Tedrici olarak geliĢir ve ağrıya yol açmaz Görmede azalma renk algılamasında değiĢiklik gibi

semptomlara neden olur

ÖNLEM VE TEDAVĠ Katarakt riski, radyasyon içermeyen bir hazırlık rejimi

kullanılarak TVI fraksiyonlanarak Steroid kullanımı azaltılarak büyük ölçüde engellenebilir Tedavisi cerrahidir

GEÇ ETKĠLER/Göz

Keratokonjunktivitis sicca sendromu

GözyaĢı salgısının azalması

Gözlerde kuruluk ve irritasyon

Steril konjunktivit

Kornea epitel defektleri

Kornea ülserasyonlarıdır

ÖNLEM VE TEDAVĠ

Enfeksiyonların önlenmesinde genel hijyen kurallarına uyulması önemlidir

Tedavisinde topikal kayganlaĢtırıcı kullanımıyla kronik GvHH tedavisi yapılır

Viral ve bakteriyel enfeksiyonlar varsa tedavi edilmelidir

Göz belirtisi yaygın kGvHH’nın parçasıysa sistemik tedavi uygulanır

GEÇ ETKĠLER/Deri ve Ekleri

Deri, tırnak ve saçlarda malign olmayan geç yan etkiler

çıkabilir Deride kuruma, kaĢıntı, döküntü, pigmentasyon

bozuklukları ve liken planus benzeri bir görüntü olabilir Allo-HKHN sonrasında devamlılık gösteren deri tutulumu

(mukoza tırnaklar ve saçlar) kGvHH ile ilgilidir UV ıĢınları, fiziksel travma ve enfeksiyonlar risk faktörüdür

GEÇ ETKĠLER/Deri ve Ekleri

ÖNLEM VE TEDAVĠ UV ıĢınlarına maruziyet azaltılmalı Koruyucu giysiler ve güneĢ kremleri kullanılmalı Sınırlı likenoid lezyonlar; topikal kortikosteroidler, kalsinörin

inhibitörleri ve fototerapiye yanıt verebilir ĠlerlemiĢ hastalıkta sistemik immunsüpresif gerekir Kontraktürleri önlemek ve hareket yeteneğini korumak için

germe egzersizlerinin uygulandığı erken fizik tedavi gereklidir

GEÇ ETKĠLER/Ağız ve DiĢ Komplikasyonları

Normalde tolere edilen besinlere duyarlılık, ağrı, ağız

kuruluğu en sık bildirilen semptomlardır Kandidiyazis, herpes simpleks ve sitomegalovirüs gibi

etkenler ağız lezyonlarını alevlendirebilir Ağrılı ağız ülserleri beslenmeyi engeller Mukoza atrofisi Eritem Likenoid/hiperkeratinoid lezyonlar Tükürük bezi iĢlev bozukluğu Tat alma bozuklukları DiĢ çürükleri oluĢabilir Geç sklerotik değiĢiklikler ağzın açılmasını azaltabilir

GEÇ ETKĠLER/Ağız ve DiĢ Komplikasyonları

ÖNLEM VE TEDAVĠ

Kötü ağız hijyeni ve Ģekerli gıdalar komplikasyon riskini artırır, dikkat edilmelidir

YumuĢak uçlu fırça ile diĢleri günde iki kez fırçalama

Florür içeren diĢ macunu

DiĢ ipi

Mineralizasyon sağlayan çözeltiler

Budenosidle ağız çalkalamak gibi topikal steroid uygulamaları

Düzenli diĢ muayenesi önemlidir

GEÇ ETKĠLER/Tiroid ĠĢlev Bozukluğu

Troid bezinin endokrin iĢlevinin bozulması, sık görülen,

malign olmayan bir geç etkidir

TVI’a bağlıdır

FraksiyonlanmıĢ TVI yerine tek doz uygulanması durumunda risk 5-6 kat artar

ÖNLEM VE TEDAVĠ

TVI içermeyen rejimler

Semptom varsa hormon replasmanı yapılabilir

GEÇ ETKĠLER/Fertilite ve Gonadal ĠĢlev Bozukluğu

Gonadal hasara bağlı malign olmayan geç etkiler endokrin iĢlev bozukluğu ve infertilitedir

Hastanın yaĢına, TVI dozuna ve kemoterapiye bağlıdır

Busulfan en gonadotoksik ilaçlardan biridir

Gonadal iĢlev bozukluğ, erken menopoz ve buna bağlı semptomlara yol açar

Osteoporoz ve metabolik sendrom gibi sekonder geç komplikasyonlara neden olur

Erkek alıcılar genellikle semptomsuzdur

Hipogonadizm semptomları; erektil disfonksiyon, libido azalması ve kemik kaybıdır

Hormon replasmanı durdurulan kadınlarda FSH ve LH düzeyi takip edilmelidir

GEÇ ETKĠLER/Fertilite ve Gonadal ĠĢlev Bozukluğu

ÖNLEM VE TEDAVĠ

Tedavinin fertilite üzerindeki etkisi ve gonadal yetersizliğe bağlı semptomları tedavi öncesi ve sonrasında hastalara anlatılmalıdır

HKHN öncesinde sperm, embriyo ve yumurta saklama iĢlemi düĢünülmelidir

Spermatogenezin potansiyel olarak düzelebilme olasılığı nedeniyle nakil sonrası doğum kontrolü konusunda bilgilendirme yapılmalıdır

GEÇ ETKĠLER/Enfeksiyona Bağlı Olmayan Solunum

Yolu Komplikasyonları

Nakil sonrası 3 ay-2 yıl arası dönemde ortaya çıkar

Kuru öksürük, ilerleyici nefes darlığı ve wheezing gibi belirtiler verir

BronĢiyolitis obliterans(BO)

Kriptojenik organize pnömoni(COP)

Ġdiyopatik pnömoni sendromu(IPS) en sık görülür

ÖNLEM VE TEDAVĠ

Bütün hastalara tütün kullanımından kaçınmaları önerilir

BO ve COP kortikosteroidle tedavi edilir

VZV ve PCP profilaksisine devam edilir

Bakteriyel ve fungal enfeksiyonlar uygun Ģekilde tedavi edilir

IPS’un özgül bir tedavisi yoktur

GEÇ ETKĠLER/Kardiyovasküler Komplikasyonlar

Kalp yetmeziği, inme, iskemik kalp hastalığı, ritim bozuklukları, kardiyomiyopati, dislipidemi’dir

Egzersiz dispnesini halsizlik, ortopne ve vücut ağırlığında artıĢ gibi belirtiler izler

Antrasiklinler ve yüksek doz siklofosfamid=non iskemik kalp yetmezliği

Uzun süreli kalsinörin inh. (siklosporin,takrolimus) ve/veya kortikosteroid kullanımı=hipertansiyon

Karaciğerin kGvHH ve immunsüpresifler(örn.kalsinörin inh)=hiperlipidemi

Grade 2-4 aGvHH ve hazırlama rejiminde TVI geç kardiyak komplikasyonlara neden olur

GEÇ ETKĠLER/Kardiyovasküler Komplikasyonlar

ÖNLEM VE TEDAVĠ

Sigara kullanımından kaçınmak

Obezite ile mücadele

Fiziksel aktivite

Diyette bol meyve ve sebze

Hiperlipidemi ve HT tedavisi

Diyabet ve hiperlipidemi takibi

Gerektiğinde EKG ve EKO içeren geniĢletilmiĢ muayene yapılmalıdır

GEÇ ETKĠLER/Kronik Böbrek Hastalığı

Çok sayıda faktör ilerleyici böbrek fonksiyon kaybına ve son dönem böbrek hastalığına yol açabilir

Ġleri yaĢ

GvHH tedavisi veya proflaksisi nedeniyle kalsinörin inhibitörlerine maruz kalma

Multipl Myelom tanısı

HKHN öncesinde, hazırlık sırasında veya erken post trasplant dönemde nefrotoksik ilaç kullanımı risk faktörleridir

GEÇ ETKĠLER/Kronik Böbrek Hastalığı

ÖNLEM VE TEDAVĠ

Kan basıncı düzenli olarak kontrol edilmeli, HT hemen araĢtırılmalıdır

HKHN sonrasında böbrek fonksiyonları en az yılda bir kez kontrol edilmeli

Kan üre nitrojeni, kreatinin ve GFR ölçümleriyle idrar protein analizi değerlendirilmeli

Risk altında bulunan hastalarda nefrotoksik ilaç kullanımı asgariye indirilmeli

Arteriyel HT çok hızlı tedavi edilmelidir

GEÇ ETKĠLER/Karaciğer Komplikasyonları ve AĢırı

Demir Yüklenmesi

HKHN sonrası geç komplikasyonların en sık nedenleri; kGvHH, viral hepatitler, ilaca bağlı toksik hepatit ve demir yüklenmesidir

Nakil öncesi hepatit öyküsü olanlarda HBV ve HCV reaktivasyonu söz konusudur

Karaciğer GvHH tipik olarak bilirubin veya alkali fosfataz düzeylerinde artıĢla seyreden bir kolestaz tablosuna neden olur, fakat akut hepatit olarak da ortaya çıkabilir ve nadiren biliyer siroza ilerleyebilir

Nakil sonrası KCFT ilk 1 yılda 3 ayda bir, sonrasında yılda bir değerlendirilmelidir

Tanı: KC Bx ile konur

GEÇ ETKĠLER/Karaciğer Komplikasyonları ve AĢırı

Demir Yüklenmesi

ÖNLEM VE TEDAVĠ

Risk altında olan hastalarda hepatotoksik ilaç kullanımı sınırlandırılmalıdır

Alkollü içecekler kullanılmamalı

KCFT, HbsAg ve/veya HBV DNA takibi

Ġmmunsüpresif tedavinin derecesine göre takip sıklığı (en az yılda bir)

Kronik HBV ve HCV enfeksiyonu varlığında tedavi baĢlanmalı ve siroz geliĢimi takibi açısından KC Bx uygun zamanlarda yapılmalıdır

AĢırı demir yüklenmesi olan hastalarda demir Ģelasyonu uygulanır

GEÇ ETKĠLER/Kemik Dokusuyla Ġlgili Geç

Komplikasyonlar

Avasküler nekroz(AVN) ve osteoporoz malign olmayan geç etkilerdir

AVN’un ilk belirtisi genellikle ağrıdır

MR seçilecek tetkiktir

Vakaların %80’inde kalça etkilenir ve %60’ında bilateral tutulum saptanır

Etkilenen diğer bölgeler diz, el ve ayak bileğidir

BaĢlıca AVN risk faktörleri steroid kullanımı ve TVI’dır

Allojeneik HKHN sonrası erkek cinsiyet, primer hastalık Hodgkin lenfoma veya Multipl miyelom tanısı, kGvHH varlığı, siklosporin, prednizolon ve mikofenolat mofetil maruziyeti riski artırır

Hastalarda travmaya bağlı olmayan kemik kırıkları meydana gelebilir

GEÇ ETKĠLER/Kemik Dokusuyla Ġlgili Geç

Komplikasyonlar

ÖNLEM VE TEDAVĠ

Semptomatik ağrı tedavisi ve etkilenen eklemler üzerindeki basıncın hafifletilmesi önemlidir

AVN’u önlemenin en iyi yolu steroid tedavisinin dozunun ve süresinin azaltılmasıdır

TVI içermeyen hazırlık rejimlerinin seçilmelidir

Hastalara düzenli egzersiz önerilmelidir

Osteoporozu önlemeye yönelik, steroid tedavi dozu ve süresinin azaltılması, kronik steroid tedavisi alan hastalara kalsiyum ve D vitamini takviyesi yapılması önemlidir

GEÇ ETKĠLER/Hematolojik Maliniteler

Üç tip hematolojik malignite gözlemlenir

1-Primer hastalığın geç nüksü

2-Otolog HKHN sonrasında tedaviyle iliĢkili MDS/AML

3-Allojeneik HKHN sonrasında verici tipi lösemidir

Otolog HKHN sonrası risk>Allojeneik HKHN sonrası risk

Nüks veya sekonder lösemi asemptomatik periferik kan değiĢiklikleri veya tam klinik lösemi tablosu ile ortaya çıkabilir

Alkile edici ilaçlar, daha fazla sayıda kemoterapi ve radyoterapi yapılmıĢ olması sekonder MDS/AML geliĢimine önemli katkı sağlar

GEÇ ETKĠLER/Hematolojik Maliniteler

ÖNLEM VE TEDAVĠ

Periferik kan değiĢiklikleri iyi takip edilmelidir

Geç hematolojik malignitelerin yönetimi; ortaya çıkma zamanına, lösemi tipine, hastalığın yaygınlığına ve eĢlik eden hastalıklara bağlıdır

Devam eden immunsüpresif tedavi varsa durdurulur

Re- Transplant veya deneysel tedaviler uygulanır

GEÇ ETKĠLER /Solid Tümörler

HKHN sonrası geç malign komplikasyonlardır

Uzun süreli sağkalım elde edilen hastalarda yeni solid kanser geliĢme riski artarak devam eder

TVI, primer hastalık, erkek cinsiyet, HKHN’nden önceki tedaviler, kGvHH ve immunsüpresif tedaviler bu artıĢa katkı sağlar

ÖNLEM VE TEDAVĠ

Önlemede erken tespit önemlidir

Hastalar geç sekonder malignite konusunda bilgilendirilmeli ve kendi kendilerine deri, oral kavite ve meme muayenesini nasıl yapacakları gösterilmelidir

Tütün dumanına ve UV ıĢınlarına doğrudan maruziyet önlenmelidir

Tedavi için uzman ekiple görüĢülmelidir

GEÇ ETKĠLER/Psikososyal Etkiler

Depresyon Anksiyete Yorgunluk Seksüel disfonksiyon Önceki psikiyatrik bozukluklar ve hipogonadizm risk faktörü

oluĢturur Psikolojik muayene gereklidir Psikolojik yardımlar, seksüel disfonksiyon için yardım

alınmalıdır

HKHN SONRASI ĠMMÜNĠZASYON

Allojeneik ve Otolog HKHN sonrası alıcının aĢılanmadığı durumlarda aĢı ile önlenebilen hastalıklara ait antikor titreleri 1-10 yıllık süreçte azalmaktadır

Bu nedenle HKHN alıcılarında aĢılama enfeksiyon iliĢkili morbidite ve mortaliteyi azaltmak için önemlidir

Ġmmünite kaybı allojeneik HKHN’nde Otolog HKHN’e oranla daha fazladır

Ġmmün yapılanma Otolog HKHN sonrası bir kaç ay içerisinde tamamlanırken, Allojeneik HKHN’de bu süreç 1 yıldan uzun sürmektedir

ĠMMÜNĠZASYON

Bakteriyel Etkenler

Pnömokok

Hemofilus influenza

Meningokok

Difteri

Tetanoz

Boğmaca

ĠMMÜNĠZASYON

Viral Etkenler

Ġnfluenza

Hepatit A

Hepatit B

Poliovirüs

Kızamık

Kızamıkçık

Kabakulak

Su çiçeği

Human Papillomavirüs

Tick-Borne-Encephalitis(Kene Kaynaklı Ensefalit)

ĠMMÜNĠZASYON

AĢılamaya HKHN’nden sonra 3. aydan itibaren baĢlanmalıdır

AĢılama yapılmayan hastalarda 12-18 ay arasında antikorlar negatifleĢebilir

AĢılama tablosu normal seyirde giden immunsüpresif tedavisi kesilmiĢ, GvHH olmayan hastalar için geçerlidir

Son IVIG’den en az 6 ay geçmiĢ olmalıdır

IVIG aĢılamaya immun cevabı bozar, immunizasyon sonrası kaçınılmalıdır

Ġnfluenza canlı aĢı olmadığı için sezonunda bütün hastalara yapılmalıdır

GvHH tedavisi alan hastalarda immunsüpresif kesildikten 3 ay sonra aĢılar baĢlanabilir

Canlı aĢılar 24.ayını doldurmuĢ olması Ģartı ile immunsüpresif kesildikten 6 ay sonra yapılır(MMR ve SU ÇĠÇEĞĠ)

Canlı aĢı yapılan aile bireyleriyle 3 hafta aynı ortam paylaĢılmamalıdır

BCG aĢısı KONTRENDĠKEDĠR

AĢı sonrası serolojik izlem uzun dönem takip sırasında cevabın devamlılığını göstermek amacıyla önerilebilir

SONUÇ;HKHN ve komplikasyonları multidisipliner bir hemĢirelik yaklaĢımı gerektirir

Eğitim

Enfeksiyon

ĠletiĢim

Beslenme

Ġlaçlar Bireysel hijyen

Dinlenme ve aktivite

Acil durum

Cinsel yaĢam

KAYNAKLAR:

Hematopoetik Kök Hücre Transplantasyonu EBMT 2012 https://www.ebmt.org/Contents/Resources/Library/EBMTESHhandbook/Pages/EBMT-ESH-handbook.aspx

Bone Marrow transplan 2009, Conference Report\ Vaccine 29(2011) 2825-2833 https://scholar.google.com.tr/scholar?q=Bone+Marrow+transplant+2009,+Conference+Report%5C+Vaccine+29(2011)+2825-2833&hl

TEġEKKÜRLER

#BizGüçlüBirEkibiz

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER