TRABZON

ORMAN BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ

HEMŞİN

BAL ÜRETİM ORMANI PROJESİ

( 2012–2029 )

İÇİNDEKİLER

SAYFA NO

ÖNSÖZ 4

GENEL MÜDÜR SUNUŞU 5

1.ARILAR VE BAL HAKKINDA GENEL BİLGİLER

1.1 Arılar Hakkında Genel Bilgiler 6–9

1.2 Bal Hakkında Genel Bilgiler 8

1.3 Arı ve Orman ilişkisi 9-10

1.4 Arıların yaban hayatındaki önemi 11

1.5 Projenin amacı ve kapsamı 12

2. PROJE SAHALARININ GENEL TANITIMI 12

2.1 Proje sahasının yeri 12–14

2.2 Proje sahası ile ilgili genel bilgiler 14–15

2.3 Topografik yapı ve erozyon durumu 16–21

2.4 Bölgenin genel iklim özellikleri ve sahanın Mikroklimatik özellikleri 21

2.5 Amenajman planına göre proje sahalarının aktüel durumu 21–23

2.5.1 Proje sahasının bitki örtüsü durumu 24–32

2.6 Saha çevresindeki Biyotik - Abiyotik zararlılar ve sosyal baskı durumu 32

3. UYGULAMA ÖNCESİ YAPILAN İŞLER 33

3.1 Proje Sahasının Sınırlarının Belirlenmesi 33

3.2 Proje Sahası Yetişme Ortam Şartlarına Uygun Ağaç ve Orman Altı

Bitkilerinin Belirlenmesi 33-35

4. DİKİM ZAMANI VE DİKİM TEKNİKLERİ 35

4.1 Dikim - Ekim zamanı 35–38

4.2 Dikim tekniği 38–39

5. BAKIM 39

5.1 Rehabilitasyon ve Restorasyon Yapılan Sahaların Genel Bakımı 39

5.2 Koruma işleri 39

6. YATIRIM GİDERLERİ 40

6.1İhtiyaçlar ve yatırım giderleri 40

7. ORMAN EMVALİ ÜRETİMİNİN PLANLANMASI 41–42

8. ARILIKLARIN PLANLANMASI VE KONUŞLANDIRILMASI 43

8.1 Arılıkların Planlanması 43

8.2 Arılıklar İçin Ulaşım Yolları 43–44

8.3 Arılıkların Su İhtiyacı 44–46

8.4 Arılıkların Konuşlandırılması 47–49

8.5 Yapılacak İşlerin Zaman Çizelgesi 50

9. PROJEDEN BEKLENEN FAYDALAR VE KATMA DEĞER 51

10. DENETİM, KONTROL VE KAYIT İŞLERİ 51

11. PROJE EKİBİ ve ONAY 52

12.EKLER 53–55

TABLO LİSTESİ

SAYFANO

Tablo 1. Bal üretim ormanı ağaç türleri ve sayısı dökümü 15

Tablo 2. Bal üretim ormanının amenajman planına göre eta durumu 22

Tablo 3 Bitki örtüsü tanıtımı 31

Tablo 4 Arazi kullanma durumu ve faaliyet türleri 32

Tablo 5 Bitki türleri, dikilecek toplam alan, Fidan – Tohum miktarı 34

Tablo 6 Çiçeklenme Takvimi 35

Tablo 7 Proje Sahasında Dikilecek Fidanlarla ilgili Bilgi 39

Tablo 8 Keşif Özeti 40

Tablo 9 Bal üretim ormanı için önerilen eta ve müdahale şekille 42

Tablo 10 Patika Yol Miktarı 44

Tablo 11 Arılıklara Su Getirecek İsale Hattı 44

Tablo 12 İş Zaman Çizelgesi 50

ŞEKİLLER LİSTESİ

Şekil 1 Bal Üretim Ormanı Amenajman Haritası 23

Şekil 2 (77-78-79-80-81-121-126 ve 128) nolu bölmelerin sınırları 33

Şekil 3 Bal Üretim Ormanı dikim ve ekim yapılacak sahalar 37

Şekil 4 Arılık Konuşlandırma Planı 45

Şekil 5 Arılıklara Ulaşım yolları ve Su İsale Hatları 46

RESİMLER LİSTESİ

Resim 74 Adet Muhtelif 13–49

4

Prof.Dr Veysel EROĞLU

Orman ve Su İşleri Bakanı

ÖNSÖZ

Ormanların; karbon tutma, rekreasyon hizmetleri,

odun üretimi ve odun dışı orman ürünlerinin yanı

sıra toprağın muhafazası, su ve hava kalitesinin

iyileştirilmesi ve su rejiminin düzenlenmesi gibi

hayati önem taşıyan fonksiyonları bulunmaktadır.

Hayatın temel unsurlarından olan hava, su ve

toprağın iyileşmesine katkı sağlayan ormanların,

mevcut ve potansiyel fonksiyonlarının toplumun

isteklerine en uygun ve düzenli bir biçimde

sunulabilmesi ise ormancılarımızın asli

görevlerindendir.

Ormanların yerine getirecekleri fonksiyonlara göre

planlanmaları ve işletilmeleri, hem ormanlar hem

de ormandan faydalanan canlılar açısından önemli

olup, bu gayeye hizmet edecek ormanların

devamlılıkları da ancak teknik ve sosyal ormancılık

çalışmaları ile mümkündür.

Bal Üretim Ormanları; biyolojik çeşitliliğin

korunması ve gelecek nesillere aktarılması,

sürdürülebilir gıda güvenliği, erozyonun önlenmesi,

kırsal kalkınmanın desteklenmesi ve verimsiz

ormanların rehabilite edilerek toplumun istifadesine

sunulmasını sağlamaktadır.

Rize ili Hemşin İlçesinde kurulan Bal Üretim

Ormanından Kaçkar Dağları eteklerindeki 200'e

yakın endemik bitkilerin çiçeklerinden, Kafkas

Arıları tarafından üretilen çiçek balı; ağırlıklı olarak

kestane, orman gülü, likapa, böğürtlen, yaban

karayemişi, ıhlamur ve çeşitli kır çiçeği

polenlerinden elde edilecektir.

Devlet ormancılığından millet ormancılığına geçiş

politikamızın önemli halkalarından birini oluşturan

Bal Üretim Ormanları sayesinde, ormanlarımızın

biyolojik çeşitliliğine katkı sağlanırken yöre

halkının ekonomik kalkınması da amaçlanmaktadır.

Orman kaynaklarımızın sürdürülebilir biçimde ve

çok yönlü faydalanma ilkesi doğrultusunda

hazırlanan, “ Hemşin Bal Üretim Ormanı”

projesinin ormancılık, tarım ve arıcılık faaliyetleri

ile uğraşan yöre halkına fayda sağlamasını diler,

projenin başarılı bir şekilde uygulanmasını temenni

ederim.

5

Mustafa KURTULMUŞLU

Orman Genel Müdürü

GENEL MÜDÜR SUNUŞU

Mülkiyetinin tamamına yakını devlete ait olan

ormanlarımızın korunması, geliştirilmesi ve

işletilmesi sorumluluğu Genel Müdürlüğümüze

aittir. Genel Müdürlüğümüzün yasalarla

belirlenmiş olan bu görevlerinin başında,

toplumun ekonomik ekolojik ve sosyal

beklentilerinin karşılanması gelmektedir.

Devlet ormancılığından millet ormancılığına

geçiş ilkemiz doğrultusunda, Genel

Müdürlüğümüzce hayata geçirilen sosyal

amaçlı projelerden bir tanesi de “Bal Üretim

Ormanlarının kurulması” faaliyetleridir.

Arılar; biyolojik çeşitliliğin devamlılığını

sağlarken, erozyonun önlenmesi gibi özellikle

ülkemiz için hayati önem arz eden bir işlevi de

dolaylı yoldan yerine getirmektedirler.

Rize ili; sahip olduğu flora zenginliği sayesinde

ülkemizin en özellikli bal üretiminin yapıldığı

yer konumundadır. Yerel ekonomiye katkı

noktasında önemli bir yeri olan bal üretimini

desteklemek ve bu katkıyı artırmak Genel

Müdürlüğümüzün yöresel hedeflerinin başında

gelmektedir. Bu amaçla mevzuatımızda gerekli

değişiklikler yapılarak, ormanlarımızda arıcılık

faaliyetlerinin yapılması mümkün hale

getirilmiştir.

Bal Üretim Ormanı Projesi ile sahanın bal

potansiyeli yüksek otsu ve odunsu türlerle

rehabilite ve restorasyonu planlanmış olup, bal

üretiminin kalite ve kantitesinin artırılması

amaçlanmıştır. Pazar Orman İşletme

Müdürlüğünde kurulan 382,8 hektarlık Bal

Üretim Ormanının hayata geçirilmesiyle yöre

ekonomisine 3.000.000 TL/Yıl girdi

sağlanması hedeflenmektedir.

Bu projenin ülkemiz ormancılığına ve yöremiz

halkına hayırlı olmasını diler, başarıyla tatbik

edilmesini temenni ederim.

6

1-ARILAR VE BAL HAKKINDA GENEL BİLGİLER

1.1 Arılar Hakkında Genel Bilgiler:

Arı, bir böcek türüdür. Zar kanatlılar takımının üyeleridirler. Zar kanatlıların özelliği; içinde

enine ve boyuna damarcıklar bulunan ve iki çift saydam zar şeklinde kanatlarının olmasıdır.

Vücutları yumuşak yapıdaki yoğun bir kıl örtüsüyle kaplıdır. Arıların vücudu baş, göğüs ve

karın olmak üzere üç kısımdan meydana gelir.

Başın ön kısmında koklama ve dokunma organı olarak kullanılan bir çift anten yer alır. Başın

iki yanında birer petek gözü ve tepesinde üç nokta gözü vardır. Göğüs halkalarına bağlı üç çift

bacaktan öndekilerde duyargaları temizleyen arka bacağın ayaklarında çiçek tozu toplamağa

yarayan tertibat vardır. Ağız organları, yalayıp emici, bazılarında kemiricidir. İkinci ve üçüncü

göğüs halkalarından birer çift kanat çıkar. Ön kanatlar, arka kanatlardan daha büyüktür. Arka

kanatların ön kenarlarında bir sıra kıl çengel bulunur. Uçuş esnasında çengeller ön kanatlara

bağlanarak kanat çiftleri birlikte hareket ederler. Ana arı ile işçi arıların son karın halkalarında

birer zehir iğnesi vardır.

Arılar ve Bal: Arılar çiçek balı üretmek için çiçek nektarı kullanırlar. Nektar % 80′i sudan

meydana gelmiş özel bir besindir. Eğer bir hanımeli çiçeğini gövdesinden çektiyseniz çiçeğin

ucundan damlayan akıcı sıvıyı görmüşsünüzdür işte bu nektardır.

Arılar, çiçeklerdeki nektarı toplamak için çubuk boru şeklindeki uzun dillerini kullanır ve bu

nektarı karınlarında tutarlar. Arıların aslında iki adet karınları vardır. Bunlardan biri nektarı

toplamak için kullandıkları diğeri ise normal olanıdır. Arıların nektarı tuttukları karınları 70

mg nektar barındırabilir ve tamamıyla dolduğunda ise arının kendisi kadar ağırlık yapar.

Arıların nektarı depoladıkları karınlarını doldurmaları için 100 ile 1500 arasında çiçeğe

konmaları gerekmektedir.

Bal arıları kovana dönerler ve topladıkları nektarı diğer işçi arılara aktarırlar. İşçi arılar bal

arılarının karınlarındaki nektarı ağızlarıyla emerler. Bu arılar nektarı yarım saat boyunca

çiğnerler. Bu süre içinde enzimler nektarın içindeki şekeri basit şekere dönüştürürler böylece

hem arılar için sindirilebilir hale gelir hem de kovan içinde bakterilere karşı korunmuş olur.

Bu aşamadan sonra arılar nektarı suyun buharlaştığı ve koyu şurubun oluştuğu peteklere

dağıtırlar. Arılar kanatlarını yelpaze gibi kullanarak nektarın daha çabuk kurumasını sağlarlar.

Bal yeteri kıvama geldiğinde arılar petekte bulunan altıgen hücrelerin üstünü balmumu ile

kapatırlar.

Arılara Dair Yaşamsal Özellikler: Arılar toplu halde yaşarlar. Toplumundan ayrı kalmış

arılar, yaşamını sürdüremeyerek ölürler. Toplumu teşkil eden fertler arasında son derecede

düzenli bir iş bölümü vardır. Yuvalarına çok bağlıdırlar. Şiddetli fırtına, dolu, yağmur, yangın,

vs. nedenlerle uçuş yeteneğini kaybetmeyen arılar, akşamleyin mutlaka barınaklarına dönerler.

Arılar, sağlam ve sıhhatli kaldıkları ve çalışarak toplumuna hizmet ettikleri sürece

kovanlarında kalabilirler. Gerek çalışarak yıpranma, gerek yaşlanma, gerek hastalık nedeni ile

çalışma yeteneğini kaybetmiş olan arılarla; zayıf cılız veya sakat olarak doğmuş olup,

toplumuna hizmet edemeyeceği anlaşılan arılar, acımasızca kovandan atılarak ölüme terk

edilirler. Arı toplumunda asla kayırma, iltimas ve müsamaha yoktur.

Kovanın en kıymetli varlığı Ana arı dahi çalışma kabiliyetini, yaşlılık, sakatlık, hastalık vs.

gibi nedenlerle Kaybederek yumurtlamayı azaltsa ve görevini yapmaz durumuna düşse, hemen

onu da öldürüp dışarıya atmakta en ufak bir tereddüt göstermezler.

7

Arıların son derece hassas bir koku alma duyguları vardır. Bir çiçeği çok uzaklardan fark

edebilmeye elverişli keskin gözleri vardır. Nazik ve zarif yapısına oranla herkül gibi kuvvetli,

henüz tam anlamı ile öğrenilemeyen çok kuvvetli hissi ve kendi arzusuna göre açılarak,

uzayarak ve katlanarak bal özünü emmesine elverişli harika dilleri vardır. Yaşamlarını

sağlayan bu kabiliyetleriyle düzenli ve huzurlu bir hayat sürdüren topluluk, bir aile ve medeni

millet gibi, birbirini tanıyan, birbirine yardım eden, yol gösteren ve her konuda iyice anlaşmış

ve kaynaşmış bir topluluktur.

Arı Ailesi: Yukarıda belirtilen özellikleri ile bir arada topluca yaşayan ve aralarında pek sıkı

ve sağlam iş bölümü bulunan arı topluluğuna Arı Ailesi veya Arı Kolonisi denir. Bir arı ailesi;

mevsimine, havaların gidişine, bal özü ve çiçek tozu kaynaklarının mevcudiyetine göre sayısı

değişmek üzere 10–100 bin adettir.

Arı aileleri bir kovan içinde toplu halde yaşarlar. Her cins arının kendine has bir görevi vardır.

Bu görev sırası geldikçe ilgili arı tarafından hiçbir ikaza lüzum hissedilmeden yapılır. Arı

aileleri, kovanlar içindeki arı sayısına göre değerlendirilirler Kovan değerini, içindeki işçi arı

sayısına göre alır.

a-) 60–150 binden fazla işçi arısı olan kovanlar çok kuvvetli,

b-) 40–60 bin arısı olan kovanlar kuvvetli,

c-) 20–40 bin arısı olan kovanlar orta,

d-) 20 binden az işçi arısı olan kovanlara zayıf kovanlar denir.

Her arı ailesinin kendine özgü bir kokusu vardır. Dışarı çıkan her arı, kendi kovanına döner.

Diğer bir kovana girmek isteyen arıyı kapıdaki muhafızlar kokusundan yabancı olduğunu

anlayarak içeri almazlar. Mücadele eder ve kaçıramazlarsa, onu öldürürler. Bazı durumlarda

ve çok ender olarak kursağında bal özü ve polen ile gelen yabancı arıyı dilerlerse kabul

edebilirler.

Bir arı ailesinde 3 çeşit arı vardır.

1- Ana arı

2- İşçi arılar

3- Erkek arılar

1-Ana Arılar: Bir kovanda yalnız bir tane bulunur. Diğer arılara nazaran boyu daha uzun,

rengi daha parlak zarif ve endamlıdır. Kovandaki bütün arılar bunun petek gözlerine bıraktığı

yumurtalardan meydana gelir. Ömrü 5 senedir.

2-İşçi Arılar: Kovanda en küçük ve en kalabalık olan arılardır. Bir kovanda 5–80 bin adet arı

bulunur. Ana görev ve bal yapan bu arılardır.

3-Erkek Arılar: Bunlar bir kovanda 50–300 tane bulunur. İlkbahar ve Yaz’da ana arının

petekteki iri gözlere bıraktığı yumurtalardan 24 gün de çıkarlar. İşçi arılardan daha iri ve daha

koyu renktedirler. Uçuşları gürültülüdür. Kovan içinde hiçbir görevleri yoktur. Tek görevleri

içlerinden birkaç adedinin ana arıyla çiftleşmesidir.

8

Arıların Çoğalması: Şubat ayından itibaren ana arı kovanda petek gözlerine birer birer

yumurtlamaya başlar. Bu yumurtalar üç gün sonra çatlar, kurtçuklar çıkar, bu kurtçukları işçi

arılar 5–6 gün beslerler. Besleme bitince yavruların üzerini kahve renkte bir sırla kapatırlar.

Bu kapalı yavru gözlerinden l2–14 günde arılar çıkar. Arılar baharın dışarı çıkıp bolca bal özü

ve çiçek tozu derledikçe ana arıyı daha çok beslerler. Ana arı da kovanın kuvvetine göre bir

günde 300–3000 yumurta bırakır. Böylece büyük bal toplama aylarına kadar kovandaki arı

sayısı 40–50 bini bulur.

1.2 Bal Hakkında Genel Bilgiler:

Bal; fizyolojik özellikleri ve kullanımı konusunda yüzlerce literatür ile klinik olarak

desteklenen bir üründür.

Bal doğal enerji kaynağıdır. Bu nedenle çocuklar, yaşlılar, sporcular, hasta ve düşkünlerle

birlikte normal sağlıklı insanlar tarafından da severek ve bilinçli olarak tüketilmektedir. Bal

kemiklerdeki Kalsiyum fiksasyonunu artırmakta, iştah açmakta, enerji ve direnç

kazandırmaktadır.

Balın besin içeriğinin insan sağlığına etkisinin yanı sıra olağanüstü bir özelliği de vardır ki, bu

özellik antimikrobiyal aktivitesidir. Balın bu özelliği nedeniyle Hipokrat zamanından beri

hastalıklarda tedavi edici bir araç olarak kullanıldığı bilinmektedir. Eski Mısırlıların; cerrahi

pansumanda, göz iltihaplarının tedavisinde, Çinlilerin ve Hintlilerin de; çiçek hastalığının

yayılmasını önlemede hasta vücudunu bal ile kapladıkları bilinmektedir.

Balın yaraların ve enfeksiyonların iyileşmesini sağlamak için kullanımı 1981yılında Dünya

Sağlık Formu tarafından da önerilmiş olup, Pharmaceutical Journal’da (Eczacılık Dergisi

1982) apse, çıban, göz yangıları, ishal, üriner sistem enfeksiyonları, dizanteri etkeni, deri ve

ağız içi enfeksiyonlarına antimikrobiyal etkisinin olduğu rapor edilmiştir.

1992 yılında yayımlanan Bee World dergisinde, balın antimikrobiyal aktivitesi ile ilgili

orijinal makalede, Kur’an-ı Kerim’de ki konu ile ilgili ayetler ( Nahl / 68–69) verilmiş ve bu

doğaüstü gıdanın insanlar için şifa kaynağı olduğu açıklanmıştır.

Balların antimikrobiyal aktivitesi için farklı mekanizmalar ileri sürülmüştür. Bunlardan biri,

balın sahip olduğu yüksek şeker konsantrasyonudur. Bir diğer sebebi de balda enzimsel olarak

üretilen H2O2’dir. Üçüncü olarak da balın düşük pH’sıdır (ort. 3,2–4,5).

Balın çeşitli hastalıklara karşı tedavi edici özelliğini incelemek amacıyla birçok araştırma

yapılmıştır. Yapılan bu çalışmanın sonunda gastrit ve onikiparmak bağırsağı ülserine sahip

hastalara, alternatif bir tedavi olarak balın tek başına veya antimikrobiyal bir ajanla uygun bir

bileşiminin kullanılması önerilmiştir.

Balın çeşitli araştırmalar sonucunda, doku oluşmasını hızlandırdığı, yara ve yanık izlerini

azalttığı (Arman, 1980; Dumronglert, 1983), bazı ülkelerde doktorlar tarafından katarakt ve

kojuktivit ile bazı kornea rahatsızlıklarında başarı ile kullanıldığı bildirilmektedir (Mikhailov,

1950). Ayrıca kornea ülserinin de saf bal ile veya vazelin yerine bal ile hazırlanan % 3 lük

sulphidine pomadı ile başarılı bir şekilde tedavi edildiği görülmüştür.

9

1.3 Arı ve Orman İlişkisi:

Bal; bal arıları tarafından nektar (çiçek balı) ve bal çiçeğinden (salgı balı) üretilen bir gıdadır.

Ülkemizde salgı balı olarak Çam balı, Çiçek balı olarak ise; daha fazla kestane, ıhlamur,

orman gülü (deli bal), kekik, narenciye, pamuk ve ayçiçeği balları üretilmektedir. Bal

ihracatının neredeyse tamamını oluşturan çam balı ile kestane, ıhlamur, orman gülü ballarının

tümü, yayla ve kekik ballarının ise büyük kısmı ormanlardan üretilmektedir. Bal üretiminin

%85 i orman içi ve kenarlarındaki boşluklarda, %15’i tarım alanlarında

gerçekleştirilmektedir. Netice olarak; arıcılık ormanların ve ormancılığın en önemli

çıktılarından biridir.

Balın hiç şüphesiz ilk akla gelen özelliği tatlı olmasıdır. Bunun sebebi balın içindeki üç

şekerdir: Üzüm şekeri (% 34), sakroz (% 2) ve levulose (meyve şekeri % 40). Bundan başka

balın % 17’si su, geri kalan % 7’lik bölümü ise demir, sodyum, sülfür, magnezyum, fosfor,

polen, manganez, alüminyum, gümüş, albümin, dekstrin, nitrojen, protein ve asitlerden oluşur.

Balın kalitesini belirleyen bu % 7’lik karışımdır.

Balı bildiğimiz şekerden ayıran çok önemli bir fark vardır. Şeker ancak sindirim sisteminde

değişime uğradıktan sonra kana karışırken, bal sindirime gerek olmadan çok süratli bir şekilde

kana karışır. Çünkü içerdiği meyve şekeri ve üzüm şekeri, ilk başta oranı oldukça fazla olan

sakrozun ters-yüz olmasıyla meydana gelir. Kısacası bal insan vücudunun en yüksek derecede

ve en hızlı şekilde faydalanacağı şekilde tasarlanmış bir gıdadır.

Balın Kaynağı Bitkilerdir:

Bitkiler nektar ya da polen verimliliklerine göre; eser, minör, sekonder ya da

dominant bitkiler olarak sınıflandırılabilir.

Bitkiler çoğunlukla arılara hem nektarı hem de poleni aynı anda sunarlar.

Ancak arılara sadece nektar ya da sadece polen verebilen bitkilerde vardır.

Türkiye balları, son yıllarda bitki kaynaklarına göre balda polen analizi yapılarak

sınıflandırılmakta ve dominant bitki kaynaklarından aldıkları isimler ile

ambalajlanıp pazarlanmaktadır.

Türkiye, 3.900’ü endemik olan 10.000 doğal bitki türüne ev sahipliliği

yapmaktadır.

Türkiye, üç farklı fitocoğrafik bölgeye (Avrupa-Sibirya, Akdeniz, İran-Turan)

sahip olması nedeni ile bitki çeşitliliği ve vejetasyonu çok zengindir.

Bu zenginlikle Avrupa ile Asya arasında köprü görevinde bulunmasının önemi

vardır.

Ülkemizde yaklaşık 500 bitkinin nektar ya da polen kaynağı olduğu bilinmektedir.

Bunlardan 50 tanesi dominant nektarlı bitki olarak tanımlanmıştır.

10

Türkiye ballarının bitki kaynağına göre pazarlanması:

Yayla balı (Trifolium spp, Onobrychis spp)

Ayçiçeği balı (Helianthus annuus.)

Kestane balı (Castanea sativa)

Kekik balı (Thymus spp, Lamiaceae familia)

Geven balı (Astragalus spp)

Çam balı (Pinus halepensis ve Pinus brutia)

Pamuk balı (Gossypium spp.) balı olarak pazarlanmaktadır.

Tabiattaki tozlaşmanın % 85’i bal arıları sayesinde yapılmakta ve bu hizmeti ile arıcılık bal

değerinin 15 katı fazla değer üretmektedir. Ormanlar ve arılar arasında karşılıklı bir yarar söz

konusudur. Dünyada en önemli tozlayıcı böcek olan arılar, tozlaşmayı sağlayarak toprağı

koruyan otsu ve odunsu bitkilerin yayılmasında önemli rol üstlenmekte ve dolayısıyla

erozyonu önlemektedir. Toprağa tohum düşmeden bitkilerin yayılması ve üretimin devamı

mümkün değildir. Özellikle tozlaşması arılar tarafından yapılan endemik bitkilerin devamlılığı

arılar sayesinde sağlanmaktadır.

Tozlanma, döllenmeyi sağlayan ilk hareket ve ürün miktarını belirleyen en önemli faktördür.

Aynı zamanda tozlaşma, meyve şeklini ve büyüklüğünü de etkilemektedir (Eriş, 1989). Polen

üretimi verimli erkek bitkilerde olduğu için bunların dişi çiçekler üzerine taşınarak döllenmeyi

sağlayabilmelerinde tozlanma faktörü çok önemlidir. Çiçekli bitkilerin temel tozlayıcısı olarak

kabul edilen rüzgâr, hem homojen tozlaşma sağlayamaması hem de ağır çiçek tozlarını

taşıyamaması yüzünden birçok bitki türlerinde tozlaşma için yeterli olamamaktadır.

Dünya gıda maddelerinin % 90’ı 82 bitki türünden elde edilir. Bu bitki türlerinden 63’ü (%77)

arı tarafından tozlaşmaya ihtiyaç duymaktadır. Özellikle 39 bitki türü için arı tozlaşması

mutlaka gereklidir. İnsan gıdasının 1/3’ü doğrudan ve ya dolaylı olarak arı tozlaşmasına

ihtiyaç duyan bitkilerden oluşur. Bu nedenle yeterli düzeyde tozlaşmayı sağlamak için

çiçeklenme dönemlerinde arı kolonilerine ihtiyaç duyulmaktadır (Güler, 2006).

Meyve bahçelerinde de bal arısı kolonilerinin verimi arttırıcı yönde çok önemli katkılar

sağladığı ve etkin kullanımı sağlandığı takdirde mevcut bahçelerden verim artışı olacağı

aşikârdır. Zira çiftçiler tüm kültürel işlemleri tam bile olsa polinasyon işlemini önemsemeyip

ihmal etse, bereketli bir hasat sağlayamayacaktır (Mc Gregor,1971).

Bal arılarının büyük kolonilere sahip olması, kolayca taşınabilmesi ve yönetilebilmesi

nedeniyle birinci derecede tozlaştırıcı olarak kabul edilirler.

Günümüz tarımında yapılan yoğun kültürel işlemler özellikle pestisidlerin kullanımı

sonucunda yabancı polinatörlerin sayısı önemli ölçüde azaldığından, bu eksikliği giderecek

olan yegâne tozlayıcı bal arılarıdır (Free, 1992). Dolayısıyla bal ormanları ile hem doğal

polinatörler olan arılar ve endemik bitki türleri korunmuş olacak, hem de erozyon doğal

yollardan önlenmiş olacaktır.

11

1.4 Arıların Yaban Hayatındaki Önemi:

Bal arısı da dâhil olmak üzere, arıların direkt yararları ve kültür bitkilerinde tozlaşmayı

gerçekleştirmelerinin de ötesinde, belki de en önemli işlevleri; doğada çeşitli yabani bitkilerin

tozlaşmasını yaparak birçok bitki türlerinin soylarını devam ettirmeleri, yeryüzüne

yayılmalarının sağlanması ve bu bitkilerle topluluk oluşturan diğer bitkilerin de idamelerine

yardımcı olmalarıdır. Ve neticede; bu bitkileri gıda ve barınak veya yuva yapma yeri olarak

kullanan değişik gruplara mensup binlerce hayvanın yaşamlarını sürdürmelerine olanak

hazırlamalarıdır. Biyolojik çeşitliliğin devamını sağlarken, erozyonun önlenmesi gibi, özellikle

ülkemiz için hayati önem arz eden bir işlevi çok kez insanoğlunun haberi olmadan yerine

getirmektedirler (Özbek, 2002).

Oligolektik arı türleri tarafından tozlaşması yapılan bitki türlerinin varlığı, şayet vejetatif

çoğalma olanağı yoksa tamamen bu arı türlerinin faaliyetine bağlı olmaktadır. Oligolektik

arıların yoğun olarak ziyaret ettiği bitki türleri Asteraceae, Fabaceae, Malvaceae, Onagraceae

ve Cactaceae gibi önemli familyalarda yer almaktadır. Bilindiği gibi, erozyon ülkemizin en

önemli sorunlarından birisidir ve her yıl tonlarca toprak taşınıp denizlere giderken insan ve

hayvan ölümleri zaman zaman çok ileri boyutlara yükselmektedir.

Doğadaki bitki ve yaban hayatındaki kayıpları tahmin etmek dahi çok zor olmaktadır.

Ülkemizde 1950’li yıllarda başlayan meyilli arazilerin sürülmesi, aşırı otlatmalar ve orman

örtüsünün giderek azalması erozyonu çok hızlandırmıştır. Çok engebeli arazi yapısına sahip

bölgelerde yapılan inceleme ve gözlemlerde önceden sürülen ve daha sonra terk edilen meyilli

arazilerde yaygın bitki örtüsünün çoğunlukla arı tozlaşmasına gereksinim duyan Astraceae,

Boraginaceae, Brassicaceae, Campanulaceae, Compositae ve Fabaceae familyalarına bağlı

bitkilerden oluştuğu dikkat çekmiştir.

Ülkemizde ticarete konu olan bal üretimi yıllık ortalama 70.000 ton civarında olup, bunun

piyasa değeri 300 milyon dolar seviyesindedir.

Bu bal üretiminin yaklaşık % 25 i çam balı şeklinde doğrudan ormanlarımızdan elde

edilmektedir. Kestane, Ihlamur, Akasya, Orman gülü, Ahlat gibi orman ağaç ve

ağaççıklarından ve orman sayılan alanlardaki otsu bitkiler ve çiçeklerden elde edilen bal

üretimi de dikkate alındığında toplam bal üretiminin büyük bir kısmının (%85), Genel

Müdürlüğümüzün sorumluluk alanında olan ormanlardan elde edildiği hesaplanmaktadır.

Bal arısının tozlaşmada azami derecede yararlanabilmek için arıların tozlaşması istenen

bitkilere belirli bir uzaklıktan fazla olmaması gerekmektedir Eckert (1993). Bal arısının 11,3

km mesafeye kadar gidebildiğini ancak 800 m ye kadar olan uzaklıkta yoğun olarak çalıştığını

belirlemektedir. Peer (1955), bal arısının başarılı çalıştığı azami mesafeyi 5–6 km olarak

vermekte ve çoğunlukla 4 km de yoğunlaştığını vurgularken, Lecomte (1960), balarısının

mecbur kalmadıkça 600 m.den daha uzaklara gitmeme eğiliminde olduğunu kaydetmektedir.

12

1.5 Projenin Amacı ve Kapsamı:

Amaç:

Hemşin Bal Ormanı Projesiyle; Bal Üretim Ormanında arıcılık için önemli olan doğal haldeki

Kestane, Kayın, Ihlamur, Akçaağaç gibi ağaçların restorasyonu,

Bozuk vasıfta olan orman alanlarının Kestane, Ihlamur, Akçaağaç gibi bol çiçekli ağaç türleri

ve başta ormangülü olmak üzere yerel floraya ait muhtelif türdeki odunsu ve otsu bitkilerle

rehabilitasyonu,

Arıcılık yönünden değer ifade etmeyen üst ve alt tabakadaki türler yerine, bol çiçek açan

yöresel türlerin alana getirilmesi,

Neticede yöredeki arıcıların kalkınması, arıcılığın Türkiye ekonomisine daha fazla katkı

sağlaması, amaç edinilmiştir.

Kapsam:

1 - ) Bal ormanı oluşturulacak uygun sahaların tespit edilmesi,

2 - ) Sahalar ile ilgili etüt çalışması,

3 -) Yöre halkının ve köylünün konuyla ilgili bilgilendirilerek (seminer, konferans vb.)

sosyal baskının ortadan kaldırılması,

4 - ) Sahaların sınırlarının belirlenmesi,

5 - ) Yetişme ortamı koşullarına uygun, arıların en fazla nektar – polen topladığı

ağaçların ve orman altı bitki örtüsünün belirlenmesi,

6 - ) Bitki türlerinin seçimi,

7 - ) İhtiyaç listesinin oluşturulması,

8 - ) Yatırım giderlerinin belirlenmesi,

9 - ) Uygulamaya geçilmesi, toprağın işlenmesi, dikimlerin yapılması,

10- ) Sahalarda dikimden sonra bakım ve koruma çalışmaları.

2. PROJE SAHASININ GENEL TANITIMI

2.1 Proje Sahasının Yeri:

Bal ormanı oluşturmak üzere; yerel halkın ve yerel birimlerin talepleri esas alınarak, Hemşin

ilçesi Levent Köyü sınırlarında, 77-78-79-80-81-121-126 ve 128 nolu bölmeleri ihtiva eden

382,8 hektarlık orman arazisi belirlenmiştir. Belirlenen orman arazisinde gerekli etüt ve

envanter çalışması yapılmıştır. Amenajman planına göre meşçerelerin rumuzları; KsKzbc3,

KsKnKzbc3, Ksbc3, KnKzKsbc3, BKn, KnKsKzbc3, KnKsbc3, KzKscd2, KsKncd3,

KnKscd3, Kncd1 dır.

13

Resim 1: Proje Sahasının Uydu Görüntüsü

14

Proje Sahasının Yeri:

77–78-79-80-81-121-126-

128

Numaralı Bölmeler

KURULUŞ KODU

Trabzon Orman Bölge Müdürlüğü 23

Pazar Orman İşletme Müdürlüğü 21

Pazar Orman İşletme Şefliği 04

İlçesi Hemşin

Köyü Levent

2.2 Proje Sahası İle İlgili Genel Bilgiler :

Meşçere Yapısı:

Bu bölmelerde 382,8 hektarlık alanda çalışma yapılması planlanmaktadır. Amenajman planına

göre bölmeler genellikle ekolojik fonksiyon başlığı altında, erozyonu önleme genel orman

fonksiyonunun toprak koruma sınıfında yer almaktadır.78 ve 121 nolu bölmelerde ise orman

ürünleri üretimi fonksiyonunda ekonomik nitelik taşıyan karışık meşçereler de bulunmaktadır.

Kestane, Kayın, Kızılağaç ve Ladin türlerinden oluşmaktadır. Bozuk Kayın ve 1 kapalı

meşçereler de nadiren bulunmaktadır.

Sahanın diri örtü durumu ve verimli ormanları :

Bölmelerde fiili durumda doğu ladini, doğu kayını yer yer adi gürgen, kafkas ıhlamuru,

anadolu kestanesi, sakallı kızılağaç, sapsız meşe, akçaağaç, mor ve sarıçiçekli orman gülü, ayı

üzümü, karayemiş, çobanpüskülü, dışbudak, barut ağacı, Trabzon hurması, adi fındık, adi

mürver, yaban kızılcığı, papaz külahı, keçi söğüdü, Anadolu şimşiri, dağ karaağacı, yabani

erik, epigeya, siklamen, veronica, kartal eğreltisi, üçgül, çiğdem, çuhaçiçeği, karahindiba ve

ısırgan otu bulunmaktadır. Bu bölmelerde toplam 382,8 hektarlık alan Bal Üretim Ormanı

olmak üzere kullanılacaktır.

15

L Kn Ks Kz Gn Ih L Kn Ks Kz Gn Ih

77 KsKzbc3 37,1 190,781 7.078 587 197 33 5 0 0 21.778 7.309 1.224 186 30.534

KnKzcd2 4,2 259,725 1.091 37 129 9 149 155 542 38 626 0 0 1.361Ksbc3 10,4 99,81 1.038 11 14 586 14 114 146 6.094 146 0 0 6.500KsKnKzbc3 23 195,958 4.507 3 130 495 163 69 2.990 11.385 3.749 0 0 18.193KnKzKsbc3 2,2 193,581 426 242 197 334 0 532 433 735 0 0 1.701KsKnKzbc3 47,3 195,958 9.269 3 130 495 163 142 6.149 23.414 7.710 0 0 37.414Bkn 1,3 16 21 8 0 10 0 0 0 0 10

80 KnKzKsbc3 45,4 193,581 8.789 242 197 334 0 10.987 8.944 15.164 0 0 35.094KnKsKzbc3 44,1 225,186 9.931 373 184 118 0 16.449 8.114 5.204 0 0 29.768Bkn 8,1 16 130 8 0 65 0 0 0 0 65OT 5,2 0 0 0 0 0 0 0KnKzcd2 19,8 259,725 5.143 37 129 9 149 733 2.554 178 2.950 0 0 6.415KnKzKsbc3 9,3 193,581 1.800 242 197 334 0 2.251 1.832 3.106 0 0 7.189

KsKnKzbc3 11,6 195,958 2.273 3 130 495 163 35 1.508 5.742 1.891 0 0 9.176

Bkn 22,4 16 358 8 0 179 0 0 0 0 179

KnKzKsbc3 12,2 193,581 2.362 242 197 334 0 2.952 2.403 4.075 0 0 9.431

KnKsbc3 15 301,287 4.519 606 180 42 0 9.090 2.700 630 0 0 12.420

KzKscd2 12,4 181,441 2.250 125 206 0 0 1.550 2.554 0 0 4.104

Bkn 6,8 16 109 8 0 54 0 0 0 0 54

Kncd1 3,7 196,979 729 21 209 18 21 78 773 67 78 0 0 995

KnKscd3 10,4 598,438 6.224 420 144 21 0 4.368 1.498 218 0 0 6.084

KsKncd3 27,7 494,125 13.687 240 445 17 0 6.648 12.327 471 0 0 19.445

Bkn 3,2 16 51 8 0 26 0 0 0 0 26

382,8 81.783 115 3.518 4.560 2.759 33 5 1.326 68.274 108.496 56.615 1.224 186 236.158

1 32 41 25 0 0 1 29 46 24 1 0 100

TOPLAM

Pazar Pazar

78

79

81

121

126

128

TOPLAM ve %

ORANI

BAL ÜRETİM ORMANI AĞAÇ TÜRÜ VE SAYISIİşletme

Müdürlüğü

İşletme

Şefliği

Bölme

No

Meşçere

Tipi

Alanı

( Ha.)

Kektardaki

Servet ( M3)

Bölmenin

Serveti ( M3)

HEKTARDAKİ AĞAÇ TÜRÜ SAYISI BÖLMEDEKİ AĞAÇ TÜRÜ SAYISI

Tablo 1: Amenajman Planına Göre Bal Üretim Ormanındaki Ağaç Türleri ve Sayıları

16

2.3 Topografik Yapı ve Erozyon Durumu

Topografik yapı : Arazinin Hemşin ilçesine en yakın yeri kuş uçuşu 3000 m, en uzak yeri 7000 m mesafededir. Proje sahası % 61–100 eğim

grubundadır. Sahada en düşük rakım 600 m, en yüksek rakım ise 900 m dir. Saha Rize ili Hemşin ilçesinin Levent köyü Bodullu mevkiindeki orman

arazisidir.

Resin 2: Rize / Pazar Uydu Görüntüsü

17

77 nolu bölme: Bodullu mezrası kenarında, Karakulaklar mahallesi bitişiğinde olup,

Güneydoğu bakıdır. Bölmenin ortalama rakımı 650–800 m arasında değişmektedir.

Resim 3: 77 Nolu Bölme Uydu Görüntüsü Resim 4: 77 Nolu Bölmeden Görünüm

78 nolu bölme: Bodullu mezrasının doğusunda olup; bölmenin ortalama rakımı 650- 800 m

arasında değişmektedir.

Resim 5: 78 Nolu Bölme Uydu Görüntüsü Resim 6: 78 Nolu Bölmeden Görünüm

18

79 nolu bölme: Cocur mahallesinin güney batısında olup, bölmenin ortalama rakımı 500 – 700

metre arasında değişmektedir.

Resim 7: 79 Nolu Bölme Uydu Görüntüsü Resim 8: 79 Nolu Bölmeden Görünüm

80 nolu bölme: Coco tepenin altında olup, bölmenin ortalama rakımı 500–600 metre arasında

değişmektedir.

Resim 9: 80 Nolu Bölme Uydu Görüntüsü Resim 10: 80 Nolu Bölmeden Görünüm

19

81 nolu bölme : Zanatişirlik tepenin altında olup bölmenin ortalama rakımı 500–550 m

arasında değişmektedir.

Resim 11: 81 Nolu Bölme Uydu Görüntüsü Resim 12: 81 Nolu Bölmeden Görünüm

121 nolu bölme : Bodullu mezrasının doğusunda olup, bölmenin ortalama rakımı

650–800 m arasında değişmektedir.

Resim 13.121 Nolu Bölme Uydu Görüntüsü Resim 14: 121 Nolu Bölmeden Görünüm

20

126 nolu bölme : Balık deresinin kuzey tarafında Çamlı tepenin altında olup bölmenin ortalama

rakımı 600–650 m arasında değişmektedir.

Resim 15: 126 Nolu Bölme Uydu Görüntüsü

128 nolu bölme : Cocor mahallesinin güney batısında olup bölmenin ortalama rakımı

550–650 m arasında değişmektedir.

128 Nolu Bölme Uydu Görüntüsü

Resim 16: 128 Nolu Bölme Uydu Görüntüsü

21

Erozyon durumu :

Proje sahası olarak belirlenen bölmeler genel olarak %61–100 meyil grubunda yer almaktadır.

Çalışma yapılacak bu alanlarda azda olsa yüzey erozyonu bulunmaktadır. Amenajman

planlamasına göre bu bölmelerin ekserisi erozyonu önlemeye yönelik olarak toprak koruma

fonksiyonu statüsündedir.

Ormana yapılacak olan teknik müdahaleyle; arıcılık açısından önemli olan çiçek miktarı ve

niteliğine göre ağaç türü karışımı düzenlenecek, mevcut ekosistemin restorasyonu sağlanacak,

açıklık alanlara bal potansiyeli bakımından 4-6 Grupta bulunan (501 kg/hektarın üzerinde) ıhlamur,

Kestane, Akçaağaç gibi ağaçlar dikilecektir.

Bu sayede mevcut örtü ile beraber çiçeklenme döneminin uzun olduğu, bal üretim fonksiyonlu

ormanlar oluşturulacaktır. Bu çalışmanın sonuçlarıyla da alanda vuku bulacak erozyon tehlikesi de

asgariye indirilmiş olacaktır.

2.4 Bölgenin Genel İklim Özellikleri ve Sahanın Mikroklimatik Özellikleri:

Genel iklim özellikleri :

Proje sahası Doğu Karadeniz iklim bölgesindedir. Bu açıdan yörede bu iklimin etkisi açık ve

belirgin sonuçlarıyla birlikte şekilde görülmektedir. Her mevsim yağışlıdır. Sıcaklık bakımından

deniz iklimi karakteri taşır. Kışları ılık, yazları nispeten sıcak ve yüksek oranda yağışlıdır.

Mikroklimatik özellikleri :

Proje sahası, Pazar meteoroloji istasyonu iklim verilerine uygun olarak bölgenin genel iklim

özelliklerini yansıtmaktadır.

2.5 Amenajman Planına Göre Proje Sahasının Aktüel Durumu:

Proje sahası Pazar Orman İşletme Şefliğine bağlı olup, İşletme Şefliğinin amenajman planı 2009

yılında yapılmıştır. 2009 – 2029 yıllarını kapsayacak şekilde 20 yıllık yapılmıştır. Proje sahası

amenajman planı ile ekolojik ve ekonomik işletme sınıfı kapsamına alınmıştır. Bu bölmeler mevcut

amenajman planına göre en yüksek miktarda endüstriyel odun üretimi ile doğayı koruma

fonksiyonları esas alınarak planlanmıştır.

Bal Üretim Ormanı olarak planlanan 382,8 hektarlık saha Pazar Orman İşletme Şefliğinin Hemşin,

Pazar ve Çayeli ilçe mülki hudutlarının birleşim yerindedir.

Mevcut plan verilerine göre bu çalışmaya konu olan 382,8 hektarlık Bal üretim ormanında,

ekonomik ve ekolojik fonksiyonlar gözetilerek 2015 ve 2019 yıllarında ara hasılat olarak toplam

5472 m3 DKGH eta önerilmiştir. Planın önerdiği 5472 m3 DKGH eta’nın %38’inin Kn, %39’unun

Ks ve %23’ü de Kz ‘dır. (Tablo 2)

22

L Kn Ks Kz

77 KsKzbc3 Ekolojik E 37,1 2019 371 223 594KnKzcd2 Ekonomik A 4,2 2019 34 17 51Ksbc3 Ekonomik B 10,4 2019 166 166KsKnKzbc3 Ekonomik B 23 2019 138 138 92 368KnKzKsbc3 Ekonomik A 2,2 2015 18 9 9 36KsKnKzbc3 Ekolojik E 47,3 2015 189 378 189 756Bkn Ekonomik A 1,3

80 KnKzKsbc3 Ekolojik E 45,4 2015 363 182 272 817KnKsKzbc3 Ekolojik E 44,1 2015 265 176 88 529Bkn Ekolojik E 8,1OT Ekonomik A 5,2KnKzcd2 Ekonomik A 19,8 2019 158 79 237KnKzKsbc3 Ekolojik E 9,3 2019 74 37 56 167KsKnKzbc3 Ekonomik B 11,6 2019 70 70 46 186Bkn Ekonomik A 22,4KnKzKsbc3 Ekolojik E 12,2 2019 98 49 73 220KnKsbc3 Ekolojik E 15 2019 240 90 330KzKscd2 Ekolojik E 12,4 2019 50 99 149Bkn Ekolojik E 6,8Kncd1 Ekonomik A 3,7KnKscd3 Ekolojik E 10,4 2015 208 104 312KsKncd3 Ekolojik E 27,7 2015 222 332 554Bkn Ekonomik A 3,2

382,8 2077 2152 1243 5472

% 0,38 0,39 0,23 100TOPLAM

78

79

81

121

126

128

AMENAJMAN PLANININ ÖNGÖRDÜĞÜ ETA DURUMU

Bölme NoMeşçere

Tipi

Plana Göre

Fonksiyonu

İşletme

SınıfıAlanı

Amenajman

Planına göre

Kesim Yılı

ETA (M3) ETA

TOPLAMI

(M3)

Tablo 2: Bal Üretim Ormanı İçin Amenajman Planının Öngördüğü Eta

23

Şekil 1 Bal Üretim Ormanı Amenajman Haritası

24

2.5.1 Proje Sahasının Bitki Örtüsü Durumu:

Bölmeler genellikle ortak bitki örtüsüne sahip olup, bitki türlerine ait resimler aşağıdadır.

Resim 17: Fagus orientalis Resim 18: Picea orientalis

Doğu kayını Doğu ladini

Resim 19 Carpinus betulus Resim 20 Tilia rubra ssp. caucasica

Adi gürgen Kafkas ıhlamuru

25

Resim 21 Castanea sativa Resim 22 Alnus glutonisa ssp. Barbata

Anadolu kestanesi Sakallı kızılağaç

Resim 23 Querscus patrea Resim 24 Acer cappadocicum

Sapsız meşe Doğu Karadeniz akçaağacı

Resim 25 Rhododendron ponticum Resim 26 Rhododendron luteum

Mor çiçekli orman gülü Sarıçiçekli orman gülü

26

Resim 27 Vaccinium arctostaphylos Resim 28 Laurecerasus officinalis

Ligarba ( Ayı üzümü) Karayemiş

Resim 29 Ilex colchica Resim 30 Fraxinus angustifolia

Çoban püskülü Dışbudak

Resim 31 Frangula alnus Resim 32 Diospyros lotus

Barut ağacı Küçük meyveli Trabzon hurması

27

Resim 33 Corylus avellana Resim 34 Sambucus nigra

Adi fındık Adi mürver

Resim 35 Cornus sanguinea Resim 36 Euonymus latifolius

Yaban kızılcığı Papaz külahı

Resim 37 Salix caprea Resim 38 Buxus sempervirens

Keçi söğüdü Anadolu şimşiri

28

Resim 39 Ulmus glabra Resim 40 Prunus divaricata

Dağ karaağacı Yabani erik

Resim 41 Prunus avium Resim 42 Epigea gaultheroides

Yabani kiraz Epigeya

Resim 43 Cyclamen coum Resim 44 Veronica persica

Siklamen Veronika

29

Resim 45 Pteridium aquilinum Resim 46 Trifolium medium

Kartal eğreltisi Üçgül

Resim 47 Colchicum speciosum Resim 48 Urtica spp.

Çiğdem Isırgan

Resim 49 Primula spp. Resim 50 Taraxacum spp.

Çuha çiçeği Karahindiba

30

Resim 51 Satureja spicigera Resim 52 Salvia forskahlei

Trabzon kekiği Adaçayı

Resim 53 Tussilago farfara Resim 54 Lamium purpureum

Öksürük otu Ballıbaba

Resim 55 Vicia spp. Resim 56 Medicago sativa

Fiğ Yonca

31

Çalışma alanı içerisindeki bitki türlerinin çiçeklenme zamanları ve bal potansiyel gruplandırması

tablo 3 de verilmiştir.

Tablo–3: Proje Sahasına Dair Bitki Örtüsü Tanıtımı

Sıra No

Latince Adı Türkçe Adı Hayat Formu

Çiçeklenme zamanı

Bal potansiyel

grubu

1 Fagus orientalis Doğu kayını Odunsu Mayıs 2.grup

2 Picea orientalis Doğu ladini Odunsu Mayıs 1.grup

3 Carpinus betulus Adi gürgen Odunsu Tem.-Ağus. 2.grup

4 Tilia rubra ssp. caucasica Kafkas ıhlamuru Odunsu Haziran-Tem. 6.grup

5 Castanea sativa Anadolu kestanesi Odunsu Haziran 2-3.grup

6 Alnus glutonisa ssp. barbata Sakallı kızılağaç Odunsu Mart- Nisan 1.grup

7 Querscus patraea Sapsız meşe Odunsu Mart-Nisan 1.grup

8 Acer cappadocicum D.Karadeniz akçaağacı Odunsu Nisan 3-4.grup

9 Rhododendron ponticum Mor çiçekli orman gülü Odunsu Haziran 3-4.grup

10 Rhododendron luteum Sarıçiçekli orman gülü Odunsu Haziran 3-4.grup

11 Vaccinium arctostaphylos Ayı üzümü Odunsu Haziran 2.grup

12 Laurocerasus officinalis Karayemiş Odunsu Mayıs-Haz. 4.grup

13 Ilex calchica Çobanpüskülü Odunsu Ekim-Kasım 3.grup

14 Fraxinus angustifolia Dışbudak Odunsu Nisan-Mayıs 2.grup

15 Frangula alnus ssp. alnus Barut ağacı Odunsu Mayıs-Haz. 3.grup

16 Diospyros lotus Trabzon hurması Odunsu Mayıs-Haz. 3.grup

17 Corylus avellana Adi fındık Odunsu Şubat-Mart 1.grup

18 Sambucus nigra Adi mürver Otsu Haziran-Tem. 3.grup

19 Cornus sanguinea Yaban kızılcığı Odunsu Mayıs-Haz. 2.grup

20 Euonymus latifolius Papaz külahı Otsu Haziran-Tem. 1.grup

21 Salix caprea Keçi söğütü Odunsu Mart-Mayıs 4.grup

22 Buxus sempervirens Anadolu şimşiri Odunsu Ocak-Şubat 1.grup

23 Ulmus glabra Dağ karaağacı Odunsu Mart-Nisan 1.grup

24 Prunus divaricata Yabani erik Odunsu Nisan-Mayıs 2-3.grup

25 Prunus avium Yabani kiraz Odunsu Nisan-Mayıs 2-3.grup

26 Epigaea gaultherioides Epigeya Otsu Şubat-Mart 2.grup

27 Cyclamen coum Siklamen Otsu Şubat-Mayıs 2.grup

28 Veronica persica Veronica Otsu Mayıs-Ağus. 2.grup

29 Pteridium aquilinum Kartal eğreltisi Otsu Mayıs-Tem. 2-3.grup

30 Trifolium pratense Üçgül Otsu Şubat-Nisan 3-4.grup

31 Colchicum speciosum Çiğdem Otsu Kasım-Mart 2.grup

32 Urtica spp. Isırgan Otsu Nisan-Mayıs 2-3.grup

33 Primula acaulis Çuha çiçeği Otsu Şubat-Mayıs 3.grup

34 Taraxacum spp. Karahindiba Otsu Ocak-Şubat 4.grup

35 Rubus platyphyllos Böğürtlen Otsu Nisan-Mayıs 3.grup

36 Satureja spicigera Trabzon kekiği Otsu Mayıs-Ağus. 4.grup

37 Salvia forskahlei Ada çayı Otsu Nisan-Tem. 6.grup

38 Tussilago farfara Öksürük otu Otsu Mart-Nisan 4.grup

39 Lamium purpureum Ballıbaba Otsu Nisan 5-6 grup

40 Vicia spp. Fiğ Otsu Nisan-Mayıs 3-4 grup

41 Medicago sativa Yonca Otsu Mayıs 3-4 grup

42 Thymus spp. Kekik Otsu Nisan-Ağus. 4.grup

32

Tablo 4: Arazi Kullanma Durumları ve Faaliyet Türleri

Bölme No Orman Arazisi

(ha)

Ekosistemin Restorasyonu -

Rehabilitasyonu

(ha)

Rehabilitasyon - Dikim

Yapılacak Alan

(ha)

77 37,1 37,1 1,0

78 37,6 37,6 1,0

79 50,8 50,8 2,0

80 45,4 45,4 0,5

81 57,4 57,4 8,6

121 63,1 63,1 22,4

126 46,4 46,4 7,0

128 45,0 45,0 3,5

TOPLAM 382,8 382,8 46,0

2.6 Saha Çevresindeki Biyotik – Abiyotik Zararlılar ve Sosyal Baskı Durumu:

Biyotik zararlılar :

Gerek proje sahasında ve gerekse yakın çevrede önemli zararlılar olarak; Doğu Ladininde

D.Micans, İps sextantatus, İps typographus adlı kabuk böcekleri ile virüs menşeli Kestane de dal

kanseri temayüz eden zararlılardır.

Abiyotik zararlılar :

Proje sahası içerisinde ve yakınında kayıtlara intikal eden Biyotik menşeli zarar tespit

edilememiştir. Ancak mülkiyet sorunlarının neticelenmemiş olması ve mülkiyete dair yasal

düzenlemelerin yöresel sorunları çözümlemeden uzak olmasına bağlı olarak, çay tarımı için

ormanlar üzerinde açmaya yönelik zararlar olmuştur. Bu zararlar şuan itibarıyla durmuştur. Erken

İlkbahar ile geç Sonbahar aylarında ise bağ ve bahçe temizliğine bağlı olarak, dikkatsizlik sonucu

orman yangınları vuku bulmaktadır.

Sosyal Baskı :

Arazi yapısının engebeli oluşu ve ormanlık alanlarla iç içe oluşu nedeniyle tarımsal faaliyetler pek

fazla değildir. Geçim kaynaklarının kısıtlı olması nedeniyle göç veren bir ilçedir. İklim özellikleri

ve florası nedeniyle yaygın olan tarımsal faaliyet arıcılıktır. Arıcılık genelde bölge içinde, ihtiyaca

göre de bölge dışından gezginci arıcılık şeklinde yürütülmektedir. Ormanlık alanlarda yöre

halkının arıcılık faaliyeti icra etmelerine yönelik mevzuat düzenlemelerinin yeterli olmamasına

bağlı sorunlar yaşanmaktadır.

33

3. UYGULAMA ÖNCESİ YAPILAN İŞLER:

3.1 Proje Sahasının Sınırlarının Belirlenmesi:

Amenajman planındaki 77–78–79–80–81–121–126–128 numaralı bölmeler Bal Üretim

Ormanı olarak belirlenmiştir. Bu bölmelere ait uydu görüntüsü aşağıda şekil 2 de dır.

Şekil 2 Bal Üretim Ormanı Bölme Sınırları

3.2 Yetişme Ortamına Şartlarına Uygun Ağaç ve Orman Altı Bitkilerinin Belirlenmesi:

Ballı bitkilerin bal verimini tespit etmek için bal potansiyel listesi hazırlanmıştır. Dünyanın

birçok ülkesinde bu liste kullanılmaktadır. En düşük kapasitede bal verimi 1. Sınıf ile en

yüksek bal kapasitesi de 6. Sınıf ile değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmede bal verimine etki

eden su, toprak, ısı gibi değerlerin en üst düzeyde olduğu kabul edilerek bir hektar alanda

kapama olarak aynı ballı bitki var kabul edilir ve bu alanın toplam nektar verimi

değerlendirmeye alınır.

5–25 kg/hektar olan bitkiler 1. Sınıf bal potansiyelli,

26–50 kg/hektar olan bitkiler 2. Sınıf bal potansiyelli,

51–100 kg/hektar olan bitkiler 3.Sınıf bal potansiyelli,

101–200 kg/hektar olan bitkiler 4.Sınıf bal potansiyelli,

201–500 kg/hektar olan bitkiler 5.Sınıf bal potansiyelli,

501 kg/hektar’ın üzerinde olanlar 6.Sınıf bal potansiyelli bitkilerdir.

34

Arazinin toprak özellikleri, Topografik yapısı, eğim durumu, bitkilerin ekim derinliği, toprağın

fizyolojik derinliği ve sahadaki Mikroklimatik iklim özellikleri (yağış ve kuraklık) seçilebilecek

bitki türlerini sınırlayıcı önemli faktörler olacaktır. Sahalar ile ilgili gerekli etüt çalışması yapılarak

lüzumlu bilgiler temin edilmiştir. Sağlanan bu bilgiler doğrultusunda proje dâhilinde kullanılacak

arıcılık açısından önemli olan uygun bitki türleri belirlenmiştir. ( Tablo 5 )

Tablo 5 Bitki Türleri, Dikilecek Toplam Alan, Fidan –Tohum Miktarı

*( Ks: Kestane, Ih: Ihlamur, Ak: Akçaağaç, Ya: Akasya, Kry: Karayemiş)

**(Kekik, Yonca ve Korunga tohumları; toprak işlemesi sonbaharda yapılan sahalara ilkbahar

aylarında ekilecektir.)

Bal ormanı oluşturulurken dikkat edilecek önemli noktalardan biri de proje sahasında düzenli

periyotlarda arka arkaya çiçek açabilen ağaç ve orman altı bitki örtüsünü bir arada

bulundurabilmektir. Böylece arının en az 6–7 ay faydalanabileceği bir nektar akım dönemi

oluşturmak mümkün olabilecektir. ( Tablo 6)

Bölme

No Fidan Türü

Alanı

(Ha)

Fidan Miktarı (Adet)

Tohum

Miktarı ( Kekik-Yonca-

Korunga Vb.)

(Kg)

Ekim ve

Dikim Yılı

( Ks –Ih) (Ak-Ya- Kry)

77 Ks-Ih – Ak-

Ya-Kry 1,0 500 500 5 2013

78 Ks-Ih – Ak-

Ya-Kry 1,0 500 500 5 2013

79 Ks-Ih – Ak-

Ya-Kry 2,0 1000 1000 5 2012

80 Ks-Ih – Ak-

Ya-Kry 0,5 250 250 5 2013

81 Ks-Ih – Ak-

Ya-Kry 8,6 4300 4300 100 2013

121 Ks-Ih – Ak-

Ya-Kry 22,4 11200 11200 5 2012

126 Ks-Ih – Ak-

Ya-Kry 7,0 3500 3500 5 2012

128 Ks-Ih – Ak-

Ya-Kry 3,5 1750 1750 5 2012

TOPL. Ks-Ih – Ak-

Ya-Kry* 46,0 23.000 23.000 135**

35

Tablo 6: Çiçeklenme Takvimi

4. DİKİM ZAMANI VE DİKİM TEKNİKLERİ

4.1 Ekim-Dikim Zamanı:

Şekil 3 de belirlenen 81–121 ve 126 nolu bölmelerde BKn Meşçere tipli alanlara rehabilitasyon

metodu ile Ihlamur, Kestane, Akçaağaç gibi arıcılık açısından önemli türlerle dikimler yapılacaktır.

Planlanan alan içersindeki mevcut yolların kenarları ile orman içersindeki muhtelif büyüklükteki

açıklık ve bozuk alanlara da Ihlamur, Kestane, Akçaağaç gibi arıcılık açısından önemli türlerle

dikimler yapılacaktır.

81 nolu bölme içersindeki 5,2 hektarlık OT rumuzlu alana ise; mevcut flora’da olan ve yoğun

şekilde çiçeklenme potansiyeli olan otsu bitkilerin ( Korunga, Kekik, üçgül, Geven v.b ) tohumları

ile ekim yapılacaktır. Diğer bölmelerin açıklık alanlarına da aynı şekilde otsu bitki tohumları

ekilecektir. ( Tablo 5 )

Ara ve alt floraya yönelik olarak; özellikle ormangülleri ve diğer çiçekli türlere baskı yapan ve

arılar için önemli olmayan türler sahadan uzaklaştırılacaktır. Bunların yerine sahada doğal olarak

bulunan polen ve nektar açısından verimi en yüksek olan çiçekli türlerle tamamlamalar

yapılacaktır.

TÜRÜ

ÇİÇEKLENME AYLARI

Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos

Ağaç

-Kızılağaç,

-Meşe,

-Keçi söğüdü,

-Karaağaç,

-Fındık,

-Şimşir

-Akçaağaç,

-Karayemiş,

-Dışbudak,

-Yabani erik,

-Kayın,

-Ladin,

-Barut ağacı

-Trabzon Hurması,

-Kızılcık,

-Yaban kirazı,

-Kestane,

-Ormangülü

-Gürgen,

-Ihlamur

Ot

-Epigeya,

-Siklamen,

-Çiğdem,

-Karahindiba

--Çuhaçiçeği

-Üçgül,

-Isırgan

-Öksürük otu

-Nisan

-Eğrelti

-Fiğ

-Yonca

-Ayı üzümü

-Adi mürver,

-Papaz külahı

-Temmuz

-Veronika

-Çobanpüskülü

-Kekik

-Trabzon kekiği

36

Ekim ve Dikim Yoluyla Proje Sahasına Getirilecek Bazı Otsu ve Odunsu Türler

Resim 57: Kekik

Resim 58: Yonca Resim 59: Geven Resim 60: Akasya

Resim 61: Akçaağaç Resim 62: Defne Resim 63: Ihlamur

37

Şekil 3 Dikim ve Ekim Yapılacak Sahalar

38

Bitki kökleri genellikle tomurcuklar şişmeye başlamadan şartlara göre 15–20 gün önce, toprak

belli bir sıcaklığı ulaştıktan sonra (en az 5–6 C0) süratle gelişmeye başlar. Proje kapsamında

dikilmesi planlanan ağaçların biyolojik özellikleri göz önüne alındığında en uygun dikim

zamanı İlkbahar ( Mart –Nisan ) ya da Sonbahar ( Ekim –Kasım) dönemleridir.

Burada dikkat edilecek diğer bir husus da toprağın ıslaklığıdır. Toprağın ıslak olduğu

durumlarda dikim yapılmamalı, dikim birkaç gün geciktirilmelidir. Aksi halde kılcal kökler ve

kök boğazı eğilerek başarısızlığa neden olabilmektedir.

81 numaralı bölme içindeki OT rumuzlu alan ile proje dâhilinde değişik miktarda büyüklüklere

sahip açıklık alanlara tohum ekimi; Nisan sonu – Mayıs başında yapılacaktır. Dikim

yapılacak saha çapa ve bel gibi aletlerle çizilerek, yer yer kazılarak ekimi yapılacaktır. Ekimi

yapılacak tohumlar kumla karıştırılarak sahaya atılacaktır. Bu şekildeki ekimle tohumların saha

üzerindeki eşit dağılımı sağlanacaktır. Ekim yapılacak saha üzerindeki her türlü flora muhafaza

edilecektir. Ekim yapılan alanlar her türlü hayvan baskısına karşı korunacaktır.

4.2 Dikim Tekniği:

Rehabilitasyon çalışması kapsamında yapılacak ağaçlandırmada mümkün olduğunca boylu

fidan kullanılmalıdır. Proje sahasının topoğrafik yapısı ve bölmelerin diri örtü durumu göz

önünde tutularak, dikimler insan gücü ile dikim yapılacaktır.

Toprak işlemesi; blok halindeki 81–121–126 nolu bölmelerdeki BKn meşçerelerin de küçük

ekskavatör kullanarak makine ile yapılabileceği gibi çapa ve kazma kullanarak insan gücüyle de

yapılabilir. Toprak işlemede mevcut diri örtüden arıcılık adına önemli olan türlerin

muhafazasına azami gayret gösterilecektir. Toprak işleme münhanilere paralel olarak yapılacak

olup erozyona sebebiyet verilmeyecek, 60x60x30 cm lik kesik teraslar kazılacaktır.

Dikim çalışmalarında özen gösterilecek hususlar:

Dikim yapılacak toprak tav halinde olmalıdır. Rutubet en az 20–25 cm derinliğe kadar işlenmiş

olmalıdır. Çok güneşli, fazla rüzgârlı, donlu ve yağmurlu günlerde dikim yapılmamalıdır.

Dikimlerinde fidanın; kök uçlarının yukarı kıvrılmış olmamasına, kök kesiminin yapılmasına,

kök boğazı derinliğinde dikilmesine, toprağa dik konumda olacak şekilde dikilmesine ve dikiş

işleminin bölmeye yukarıdan başlayarak aşağıya doğru yapılmasına dikkat edilmelidir.

Türlere Verilecek Aralık-Mesafe:

Proje sahalarında kullanılacak fidan türleri için uygulanacak aralık x mesafe ölçüsü, dikim

alanları ve hektara dikilecek fidan adetleri Tablo 7 de gösterilmiştir.

Dikilecek fidanlar 60 cm x 60 cm x 30 cm lik kesik teraslara 3 m x 3 m aralık mesafede

yapılacaktır. Dikilen fidanların geniş tepe tacı oluşturmaları amaç edinildiği için, ilerleyen

yıllarda dikimle oluşan gençliklerde seyreltme yoluna gidilecektir.

39

Tablo 7: Proje Sahasında Dikilecek Fidanlarla ilgili Bilgi

Kullanılacak

Fidanın Türü

Kullanılacak

Fidanın Aralık-

Mesafesi

(m)

Toplam

Dikim Alanı

(Ha)

Toplam Teras

uzunluğu

(m)

Dikilecek Toplam

Fidan Adedi

Kestane Ihlamur

3x3 ( Fidanların

büyümelerini takiben

geniş tepe tacı

oluşturacak şekilde

seyreltme yapılacaktır)

23 35.760 23.000

Akasya-Akçaağaç-

Karayemiş 23 35.760 23.000

TOPLAM 46 71.520 46.000

5.BAKIM

5.1 Rehabilitasyon ve Restorasyon Yapılan Sahaların Genel Bakımı:

Rehabilitasyon ve yenileme çalışması yapılan sahadaki bakım çalışmalarının tamamı işçi ile

yapılacaktır. Yetişme yöresi şartlarında bir zorlama olmadığı takdirde yapılacak bakım zamanı ve

şekli dikimi izleyen;

1.Yıl Ot alma + Sürgün kontrolü + Tamamlama,

2.Yıl Ot alma + Sürgün kontrolü şeklinde olacaktır.

Dikim yılı içerisinde hava takip edilecek, gerekirse Temmuz- Ağustos ayında fidanların büyümesini

engelleyen otların kesilmesi işlemi yenilenecektir. Ot alma işlemleri için en uygun zaman, ilkbahar

yağmurlarının hemen ardından otsu bitkilerin tohum tutmadan fidan çevresinden uzaklaştırılmasıdır.

Bakım çalışmaları sırtlardan derelere doğru yapılmalıdır. Bakım çalışmalarının yeterli olup,

olmadığına proje sahası incelendikten sonra uygulayıcı karar vermelidir. Ekim yapılan sahalarda; bir

sonraki yılda çimlenmeyen dolayısıyla boş kalan alanlar yeniden tohum ekimi ile tamamlanacaktır.

5.2 Koruma İşleri:

Proje sahalarının bulunduğu Levent köyünde hayvancılık atadan kalma gelenek ve göreneklere göre

yapılmaktadır. Hayvanlar yaz aylarında yaylalarda, kış aylarında ise köylerde barınmaktadır.

Genellikle köylerde sığır yetiştiriciliği vardır ve az miktarda koyun bulunmaktadır. Bu nedenle

sahalarda otlatma baskısı çok fazla bulunmadığından yalnızca ekim yapılan sahanın kritik yerleri

için tel çit ihatası gerekebilir.

40

6.YATIRIM GİDERLERİ

6.1 İhtiyaçlar ve Yatırım Giderleri :

Bal Üretim Ormanı tesisi işinde fidan temini, alt ve üst toprak işlemesi, fidan dikimi, dikenli tel çit

yapımı, bakım ve koruma işlemi, su isale hattı, yürüyüş patikalarının yapımı, tanıtım pano ve

levhaları Pazar Orman İşletme Müdürlüğü tarafından serbest piyasa şartları veya mali işgücü

imkânları ile gerçekleştirilecektir.

Tablo 8: Keşif Özeti

Poz No İşin Adı Birimi Miktarı B. Fiyatı

( TL)

Tutar

( TL)

700.4 Diri Örtü Temizliği Ha. 46.0 2224 102.304

902.9 Toprak İşleme Km 82,8 834 69.055

Fidan Bedeli 1000

Ad. 53 140 7.420

1004.3 Fidan Dikimi 1000

Ad. 46 435 20.010

1103.2 1. Yıl Kültür Bakımı Km 92 190 17.480

1103.2 2. Yıl Kültür Bakımı Km 92 190 17.480

1004.3 1. Yıl Tamamlama Dikimi 1000

Ad. 7 435 3.045

14.001 Su İsale Hattı için el ile Toprak

Kazısı ( 0,15x0,3x5000 m) M

3 225 9.5 2.137

204.102 25 mm sert PVC su borusu M 5000 0,9 4.500

ÖBF–1 Dikenli Tel İhatası Km 1 2.882 2.882

ÖBF–2 Patika Yol Yapımı M/Tul 8.200 0,75 6.150

ÖBF–3 Ağaçlarda Restorasyon Ha 382 50 19.100

ÖBF–4 Tanıtım Panosu (Totem) Adet 2 2.000 4.000

ÖBF–5 Yönlendirme Levhaları Adet 10 100 1.000

PROJE GİDERLERİ TOPLAMI ( 2012 Yılı Ağaçlandırma ve 2011 Yılı

Bayındırlık Birim Fiyatlarına Göre ) 282.063

41

7. ORMAN EMVALİ ÜRETİMİNİN PLANLANMASI

Bal üretim ormanı olarak planlanan aşağıdaki tabloda yazılı bölmeler, Pazar Orman İşletme Şefliği

amenajman planına göre en yüksek miktarda endüstriyel odun üretimi ve sosyal baskıdan koruma

işletme amaçlı olarak planlanmıştır. Aynı yaşlı koru ormanlarında uygulanacak ara hâsılat kesim

planı düzenlemesine göre bu bölmeler 2015 ve 2019 yıllarında orman bakımı müdahalesi görecek

şekilde planlanmıştır.

Bal üretim ormanında önemli olan; ağaçların ve diğer floranın çiçeklenme zamanı, yoğunluğu ve

niteliğidir. Bal üretim ormanı olarak planlanan bu alanlardaki mevcut orman varlığı incelendiğinde;

toplam 236 158 adet ağacın bulunduğu, bunların; %1’inin Ladin, %46’sının Kestane, %29’unun

Kayın, %24’ünün Kızılağaç ve %1’inin de Gürgen olduğu amenajman plan verilerinden

anlaşılmıştır. Otsu ve çalı formunda olan türlerde; Tablo 3 de ve 2.5.1 bölümüne ait resimlerde

gösterilmiştir.

Bal üretim ormanındaki mevcut ağaçların arıcılık açısından çiçek potansiyeli değerlendirildiğinde;

Kestane ağacının öne çıktığı, Kızılağacın ise arıcılık yönünden kıymet ifade etmediği

bilinmektedir. Bu nedenle; bal ormanı olarak planlanan bölmelere yapılacak teknik müdahalede

Kestane ve Kayın ağaçlarına tepe tacı oluşturarak çiçeklenmeyi arttıracak yönde müdahaleler

yapılması, ara ve alt tabakadaki başta orman gülü olmak üzere floranın açığa çıkarılması

gerekmektedir.

Amenajman planının öngördüğü bu etanın %38’inin Kn, %39’unun Ks ve %23’ünün de Kz olduğu

görülmektedir. Bal üretim fonksiyonu amaç edinilerek revize edilen yeni ara hâsılat kesim planına

göre; yine toplam 5472 m3 DKGH etanın %29’unun Kn, %14’ünün Ks ve %57’sinin de Kz

türünden alınması planlanmıştır. Bu planlama ile amenajman planına göre %23 eta önerilen

Kızılağaç dan %57, %39 eta önerilen Kestaneden de %14 oranında eta alınması planlanarak

kestane ve kayının ormanda öncü konumda olması hedeflenmektedir. (Tablo 10)

Kızılağaca yönelik müdahalelerle; bal üretimi için önem arz etmeyen bu tür, alandan peryodik

müdahalelerle uzaklaştırılacaktır. Bunun yerine ise gerek dikim ve gerekse bakım ve rehabilitasyon

müdahaleleri ile Kestane ve diğer bol çiçek tutan türlerin getirilmesi esas alınacaktır.

Kestane ağaçlarına yönelik olarak yapılacak müdahalelerde; mevcut ağaçların restorasyonu yoluna

gidilecek, çiçeklenmeyi arttırıcı müdahaleler esas alınacaktır.

Kayın ağacına yönelik müdahalelerde ise; kovan koymaya uygun olan yaşlı kayın ağaçlarının

kesilmemesi esas alınacaktır.

Bunun yanında ara ve alt florada bulunan diğer otsu ve odunsu bitkilerin çiçek tutma kapasiteleri

de bal ormanı işletim sisteminde önem kazandığından, bu türlerin çiçeklenmelerini arttırmaya

yönelik müdahaleler esas alınacaktır.

Bakım kesimine yönelik her türlü müdahale, saha genelinde çiçeklenmenin başlamasından önce

kesinlikle bitirilmesi gerekmektedir. Dolayısı ile 2012–2013 yıllarında yapılacak 1. kesim

uygulaması ile 2022–2023 yıllarında yapılacak 2. kesim uygulamaları sonbahar ve kış

mevsimlerinde yapılması gerekmektedir.

42

Kn Ks Kz Kn Ks Kz

77 KsKzbc3 Ekolojik E 37,1 2019 371 223 594 94 500 594

KnKzcd2 Ekonomik A 4,2 2019 34 17 51 51 51

Ksbc3 Ekonomik B 10,4 2019 166 166 66 100 166

KsKnKzbc3 Ekonomik B 23 2019 138 138 92 368 150 18 200 368

KnKzKsbc3 Ekonomik A 2,2 2015 18 9 9 36 18 18 36

KsKnKzbc3 Ekolojik E 47,3 2015 189 378 189 756 200 150 406 756

Bkn Ekonomik A 1,3

80 KnKzKsbc3 Ekolojik E 45,4 2015 363 182 272 817 235 82 500 817

KnKsKzbc3 Ekolojik E 44,1 2015 265 176 88 529 200 100 229 529

Bkn Ekolojik E 8,1

OT Ekonomik A 5,2

KnKzcd2 Ekonomik A 19,8 2019 158 79 237 87 150 237

KnKzKsbc3 Ekolojik E 9,3 2019 74 37 56 167 50 17 100 167

KsKnKzbc3 Ekonomik B 11,6 2019 70 70 46 186 70 10 106 186

Bkn Ekonomik A 22,4

KnKzKsbc3 Ekolojik E 12,2 2019 98 49 73 220 50 20 150 220

KnKsbc3 Ekolojik E 15 2019 240 90 330 130 50 150 330

KzKscd2 Ekolojik E 12,4 2019 50 99 149 10 10 129 149

Bkn Ekolojik E 6,8

Kncd1 Ekonomik A 3,7

KnKscd3 Ekolojik E 10,4 2015 208 104 312 162 50 100 312

KsKncd3 Ekolojik E 27,7 2015 222 332 554 154 150 250 554

Bkn Ekonomik A 3,2

382,8 2077 2152 1243 5472 1582 751 3139 5472

% 38 39 23 100 29 14 57 100TOPLAM ve % ORANI

79

81

2013

121

126

128

Önerilen Etanın Ağaç Türüne

Dağılımı (m3)

ETA

TOPLAMI

(M3)

AÇIKLAMA

(REHABİLİTASTON ve RESTORASYON)

PA

ZA

R

PA

ZA

R

Ek

on

om

ik

H -

K

ay

ın -

Ke

sta

ne

İşl

etm

e S

ınıf

ı (

Ba

l Ü

reti

m O

rma

nla

rı v

e B

asr

alı

Ala

nla

r )

2012

1-)Bakım kesimi uygulamasında; kızılağacın

baskısını azaltmak için bu ağaç türüne yönelik

şiddetli müdahaleler ağırlık kazanacak, Kestanede

ağaçlarının daha iyi gelişmesi ve tepe tacı

oluşturarak çiçeklenmesi esas alınarak mutedil

müdahale edilecek, Kayında da mutedil aralama

uygulanacaktır.

2-)Özellikle ormangülü başta olmak üzere arıcıl ık

için çok önemli olması nedeniyle diri örtü olarak

nitelenen ara ve alt tabakadaki floranın

korunması esas alınacaktır.

3-)Kestane ağacına yönelik müdahalede, temiz

işletmecilik esas olup, kestane kanseri hastalığı i le

mücadele metodları esas alınacaktır.

4-)Yol kenarları ve açıklık alanlara Ihlamur,

Kestane, Ormangülü,vb. arıcıl ık açısından önemli

türlerle dikimler yapılacaktır.

5-) Bozuk alanlar; Ihlamur,Kestane vb. bol çiçekli

ve arıcıl ık için elzem olan türler kullanılarak

rehabilite edilecektir.

6-) Üzerine kara kovan yerleştirilecek durumdaki

yaşlı Kayın ağaçları korunacaktır.

7-)Her türlü üretim, rehabilitasyon-restorasyon,

dikim vb. çalışmalar; vejetasyon dönemi dışında,

arıların faaliyet dönemi dışında yapılacaktır.

8-) OT alanları bol çiçek açan yörede doğal olarak

var olan otso bitkilerin tohumları temin edilerek

ekim yoluyla bitki zenginliği sağlanacaktır.

78

Kesim

Yılı

Etanın Ağaç Türüne Dağılımı ( m3) ETA

TOPLAMI

(M3)

Ön.

Fonk.

İşl.

SınıfıUyg. Yılı

HEMŞİN BAL ÜRETİM ORMANI

AMENAJMAN PLANI VERİLERİ ÖNERİLEN ETA VE UYGULAMA ŞEKLİ

İşletme

Müd.İşl. Şefl. Bölme No

Meşçere

Tipi

Plana Göre

Fonksiyon

u

İşl.

Sını

fı

Alanı

(ha.)

Tablo 9: Bal Üretim Ormanı İçin Önerilen Eta ve Müdahale Şekli

43

8.ARILIKLARIN PLANLANMASI VE KONUŞLANDIRILMASI

8.1 Arılıkların Planlanması:

Gezginci arıcı hareketleri 30 Kasım 2011 tarihinde 28128 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan

Arıcılık Yönetmeliği hükümlerince yürütülecektir.

Yönetmeliğin 5. Maddesi (b) bendi gereğince, gezginci arıcıların konaklayacakları yerler ve

kapasiteleri; İl/İlçe Müdürlüğünde görevli arıcılık konusunda deneyimli iki teknik personel, birlik

temsilcisi ve Orman ve Su İşleri Bakanlığı temsilcisinden oluşan en az 3 kişilik komisyon

marifetiyle; bitki florası, topoğrafik ve ekolojik yapı dikkate alınarak belirlenir.

Ancak Hemşin Tarım İlçe Müdürlüğü nezdinde bu konuyla alakalı olarak yapılan görüşmelerde;

Yörenin flora tespit çalışmaları henüz tamamlanmamış olması nedeniyle herhangi bir kapasite

hesaplamasını yapamayacaklarını ifade etmişlerdir.

Bal Üretim ormanı olarak planlanan alan 382,8 hektar olup, bu alanın etrafı tamamen ormanlık

alanlarla çevrilidir. Arıların uçuş mesafelerinin 3–5 km’ye kadar olduğu gerçeğinden hareketle,

yine Trabzon Arıcılar Birliği Yetkilileriyle yapılan şifahi görüşmeler sonucu edinilen bilgiler

ışığında, projemizde 250–300 metre aralık mesafe ile arılıkların konuşlandırılacağı varsayımından

hareketle, Bal Üretim Ormanı olarak tefrik edilen bu alana, her birinde 30–40 kovan bulunan

60–70 adet arılık konuşlandırılabilecektir. (Şekil 4)

Arılıklar; arıcılık yönetmeliğinin 5.maddesi gereğince konuşlandırılması gerekmektedir. Ancak

yöreye ait flora tespiti Tarım İl Müdürlüğü’nce yapılmamış olması nedeniyle sahaya yerleştirilecek

Arılıkların sayısının belirlenmesinde yönetmeliğin 5/ç maddesi esas alınmıştır. Buna göre Arılıklar

meskun mahallerden en az 200 m, ana yollardan 200 m, ara ve stabilize yollardan ise 30 m uzakta

olacak şekilde konuşlandırılacaktır. (Şekil 4)

8.2 Arılıklar İçin Ulaşım Yolları:

Bal üretim ormanı olarak planlanan 382,8 hektar büyüklüğündeki ormanlık alan içerisinde; Orman

İdaresi, Köy Hizmetleri / Özel İdare ve yerel halk tarafından ulaşım yolları tesis edilmiş olup bu

yollar Şekil 5 de ki krokide gösterilmiştir. Bu yolların yıllık bakımları ve gerekli kısımlarının

onarımı Orman İşletme Müdürlüğünün cari faaliyetleri kapsamında yapılacaktır.

Planlanan alan içerisindeki yol yoğunluğu tüm sahaya ulaşımın araçla sağlanmasına yeterli değildir.

Bal üretim ormanlarının arıcılık tekniği gereği meskûn mahallerden uzak, ses ve gürültüden

korunaklı olması gerekmektedir. Proje kapsamındaki ormanlık alan ve civar arazilerin topoğrafik

yapısı gereği yeni yolların yapımı hem doğayı tahrip edecek hem de arıcılık için müspet neticeler

ortaya koymayacaktır.

Dolayısıyla; plan dâhilindeki ormanlık alanın muhtelif kısımlarına konuşlandırılacak Arılıklara,

mevcut araç yollarıyla bağlantılı yürüyüş patikaları tesis edilerek ulaşım sağlanacaktır. Bu patikalar

60–100 cm genişliğinde diri örtünün temizlenip gerekli görülen yerlerde kazma ile zemin tesviye

edilerek, eş yükselti eğrilerine paralel ve ya belirli açılar oluşturacak şekilde, Tablo 11 de belirlenen

miktarlar şekil 5 de olduğu şekliyle tesis edilecektir.

44

Tablo 10: Patika Yol Miktarı

Bölme

No İşin Adı

Miktarı

(m)

Uygulama

Yılı

77 80 -100 cm. genişliğinde patika yol tesis edilmesi 1.000

Pro

je s

üre

sin

ce,

olu

şacak

tale

p

doğru

ltu

sun

da, id

are

ce b

elir

len

ecek

gü

zerg

âh

a u

ygu

n o

lara

k y

ap

ılaca

ktı

r.

78 80 -100 cm. genişliğinde patika yol tesis edilmesi 750

79 80 -100 cm. genişliğinde patika yol tesis edilmesi 1.500

80 80 -100 cm. genişliğinde patika yol tesis edilmesi 1.500

81 80 -100 cm. genişliğinde patika yol tesis edilmesi 1.000

121 80 -100 cm. genişliğinde patika yol tesis edilmesi 1.500

126 80 -100 cm. genişliğinde patika yol tesis edilmesi 500

128 80 -100 cm. genişliğinde patika yol tesis edilmesi 500

Toplam 80 -100 cm. genişliğinde patika yol tesis edilmesi 8.250

Arılıklara ulaşımı sağlayacak olan patikaların güzergâhı, uygulama esnasında arı sahipleri ile orman

idaresi yetkilileri tarafından mahallinde müştereken kararlaştırılacaktır. Bu yolların tesisinde dikkat

edilmesi gereken en önemli husus floranın tahrip edilmemesi ve amacı dışında güzergâh

oluşturulmamasıdır. Müştereken güzergâhları belirlenen bu yollar arıcılar / idare tarafından tesis

edilecektir.

8.3 Arılıkların Su İhtiyacı:

Planlanan alan üzerine konuşlandırılacak 60–70 adet Arılıkların içme suyu ihtiyacı, ormanlık

alanda mevcut olan dereler ve gözelerden temin edilecektir. Arılıkların konuşlandırılacağı yerlerin

suyu ise; mevcut su kaynaklarından yarım ve ya bir parmak diye nitelenen plastik boruların, bitki

örtüsü tahrip edilmeden kazılacak dar kanallara gömülmesi şeklinde, tesis edilecek su isale hatları

ile temin edilecektir. ( Tablo 11 )

Su isale hatları arıcıların talebi halinde idarenin göstereceği güzergâh üzerinden, arıcılarca /

idarece tesis edilecektir. ( Şekil 4–5 )

Tablo 11:Arılıklara Su getirecek İsale Hattı

Bölme No İşin Cinsi Birimi Miktarı Uygulama Yılı

Tüm

Bölmeler

Arılıklar için Su İsale Hattı Metre 5.000 Proje süresince oluşacak

talep doğrultusunda,

idarece belirlenecek

güzergâha uygun olarak

yapılacaktır. Su İsale Hattı için Bir Parmak Plastik Boru Metre 5.000

45

Şekil 4 Arılık Konuşlandırma Planı

Proje sahasının Arılık kapasitesini ifade etmesi amacıyla, şekil 4 de Arılıklar sistematik olarak

gösterilmiştir. Arılıkların uygulama aşamasındaki yerleştirilmesi ise; yukarıda sistematik şablona

bağlı kalınmaksızın, Arılıklar için uygun olan dere kenarları ve korunaklı yerlere yapılacaktır.

Arılıklar için olması gerekli aralık ve mesafelerinin tespitini flora kapasitesi ve arılıktaki mevcut

kovan sayısı belirleyecektir. (Örnek 200 kovanın olduğu arılıklar arasında 2–3 Km mesafe, 20–30

kovanın bulunduğu arlılıklar arasında ise 200–300 metre mesafe olabilir.)

46

Şekil 5 Arılıklara Ulaşım Yolları ve Su Hatları

47

8.4 Arılıkların Konuşlandırılması:

Yöredeki yaban hayatı ve özellikle Ayı popülâsyonu arıcılık için en önemli sorunların başında

gelmektedir. Ayıların bal’a olan düşkünlüğü bilindiği gibi saldırganlığı da bilinmektedir. Ayılar bal için

evlerin balkonlarına dahi çıkmakta, açık alandaki arı kovanlarına ise büyük zararlar vermektedir.

Ayı gerçeğinden hareketle yörede geleneksel hale gelmiş olan ve aşağıdaki resimlerde de görüldüğü

şekliyle yaşlı Kayın / Ladin ağaçlarının tepeye yakın kısımlarında özellikle Kara kovanlar için

platformlar oluşturulmakta ve ayıların buralara çıkmasının önüne geçilmektedir.

Bu proje ile Bal üretim ormanı olarak planlanan sahadaki yaşlı kayın / ladin ağaçları korunacaktır. Bu

ağaçlardan idare tarafından belirlenenlerinin gövdesinin uygun yerine, ağaca zarar vermeden arı

kovanlarının konuşlandırılmasına müsaade edilecektir.

Kayın Ağacında Kovan Resimleri

Resim 64 Resim 65

Resim 66 Resim 67

Arıcıların konuşlandırılmasında müracaat önceliği esas alınacak olup, arıcıların aynı mekânı

sahiplenmeleri şeklinde yıllara havi bir sahipliliğe imkân tanınmayacaktır.

Yine ayıların ve diğer yabanıl hayatın olumsuz etkilerinden arı kovanlarını korumak adına, yörede

yaygın şekilde kullanılan, aşağıdaki resimde görüldüğü şekliyle, demirden direkler üzerine platform

yapılarak Arılık veya Kovan kondular oluşturularak yaban hayatının zararının önüne geçilmeye

çalışılacaktır.

48

Demir Direkler Üstüne Kurulan Platform Üzerine Konuşlandırılan Arılık Resimleri

Resim 68 Resim 69

Demir direkler üzerine kurulacak platformların yerleri Orman İdaresi tarafından belirlenecek olup,

özellikle açıklık alanlar, kayalıklar ve bozuk orman alanları bu amaç için seçilecektir. Bu şekilde

kurulacak olan Arılıkların demir direkleri Ankraj sistemiyle zemine monte edilecek olup,

gerektiği zaman zeminden sökülebilecektir. Şekil 6 da kesiti verilen ankraj detayında görüldüğü

üzere ahşap ve ya metal direkler zeminde hazırlanan ankraja cıvata ve ya somunla sabitlenecek, arıların

nakledileceği zaman bu imalatlar ankrajdan sökülerek nakledilecektir. Yeni sezonda zeminde mevcut

olan ankrajlara direkler dikilerek yeniden kovan platformları oluşturulacaktır. Bu platformların

yüksekliği ve kullanılacak malzemenin cins ve ebatları; arazinin yapısı ve arı kovanı sayısına bağlı

olarak belirlenecektir.

Arıcıların arıları ile ilgili yapacakları her türlü faaliyetler ve konaklamalarına yönelik olarak; ahşaptan

sökülüp takılır nitelikte ve sezon sonunda mahallinden kaldırılacak şekilde; barakalar, yol kenarlarının

uygun yerlerine seyyar karavanlar konuşlandırılabilecektir.

Şekil 6:

Çelik / Ahşap Dikme Ankraj Detayı

49

Ormanlık Alanda Zemin Üzerine Konuşlandırılan Arılık Resimleri

Resim: 70-71–72–73

50

8.5 Yapılacak İşlerin Zaman Çizelgesi

TABLO 12: İŞ - ZAMAN ÇİZELGESİ

Faaliyetin Adı

TARİH

2012 2013 2014–2029

Mart Nis. May. Haz. Tem. Ekim Kas. Mart Nis. May. Haz. Tem. Ekim Kas. Mart Nis. May. Haz. Tem. Ekim Kas.

Projenin

Hazırlanması X

Toprak İşleme İşleri X X

Fidan Dikim İşleri X X

Tohum Ekimi İşleri X X X

Bakım Çalışmaları

( Ot alma, Çapalama) X X X X

Dikenli Tel Çit

Yapımı X X

Orman Emvali

Üretimi X X X X X X X X

Mevcut Yolların

Bakım ve Onarımı X X X X X

Patika Yolları Yapımı

( El Yordamıyla) X X X X X X X X X X X X

Su İsale Hattı Yapımı X X X X X X X X X X X X

Arılıkların

konuşlandırılma İşleri X X X X X X X X X

Rehabilitasyon ve

Restorasyon İşleri X X X X X X X X

51

9. PROJEDEN BEKLENEN FAYDALAR VE KATMA DEĞER:

Trabzon Arıcılar Birliği yetkilileriyle yapılan şifahi görüşmelerde; Kestane ve Akasya ormanlarında

hektara 40 adet kovan konulabileceği ve bu kovanlardan da 1.500 kg bal elde edilebileceği ifade

edilmiştir. Bu parametrelerin asgarisi esas alınarak, Hemşin Bal Üretim Ormanı olarak planlanan

382,8 hektarlık alan üzerine 60–70 adet Arılık konuşlandırılabilecektir. Her bir Arılığa ortalama

30–40 adet kovanın konması ve her bir kovandan da 30 Kg bal üretiminin gerçekleşmesi

hedeflemektedir.

Üretilecek olan balın 2012 fiyatlarına göre 40 TL den satıldığı varsayıldığında; 40 TL X 30

Kg/kovan X 2.500 Ad. = 3.000.000 TL/Yıl arıcılık sektörüne gelir, dolayısıyla ülke

ekonomisine katkı sağlanmış olacaktır. Her bir Arılık başına ise 3.000.000 TL / 60 Arılık =

50.000 TL / Yıl gelir getireceği hesaplanmaktadır.

Rize ilinin Hemşin ilçesinde önemli bir arıcı potansiyeli vardır. Ortalama 6 aylık bir periyotta

çiçeklenmenin olabileceği Hemşin Bal Üretim Ormanları ile arıcıların ilçe sınırları dışarısına

çıkmasına gerek kalmayacak, nektar akım dönemi sağlanmış olacaktır.

Arıcı sayısının fazla olduğu ilçede, Devlet Ormanlarının Bal üretimine yönelik olarak planlanması

halinde yöre halkına istihdam sağlanacak ve de mevcut gelirleri de artacaktır.

382,8 hektarlık ormanlık alanın “Bal Üretim Ormanı” olarak tefrik edilmesiyle, amenajman planına

göre öngörülen orman emvali üretimi aynen devam edecektir. Bal Üretim Ormanı kurulmasıyla

birlikte; bozuk orman arazileri rehabilite ve restore edilmektedir.

10. DENETİM, KONTROL VE KAYIT İŞLEMLERİ

Gezginci arıcı hareketleri 30 Kasım 2011 tarihinde 28128 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan

Arıcılık Yönetmeliği hükümlerince yürütülecektir.

Orman İdaresince Yapılacak İşlemler:

Bal Üretim Ormanında arıcılık yapmak isteyen gezginci arıcılar Pazar Orman İşletme Müdürlüğüne

müracaat ederek Ek 1 deki örneğe göre Gezginci Arıcılık İzin Raporunu alacak, izin alan arıcı

ayrıca Ek 2 deki Gezginci Arıcılar İçin Taahhütnameyi İşletme Müdürlüğünde imzalayacaktır.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl / İlçe Müdürlüğünce Yapılacak İşlemler:

Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünce düzenlenen örneği Ek 3 deki Arı Konaklama

Belgesini de tanzim ederek, Bal Üretim ormanında arılarının konuşlandırılacağı Arılık yerini,

Orman İdaresinin yetkilisinin yardımıyla belirler.

Orman idaresi, arıcıları konuşlandırdığı yerleri sayısal olarak kayır altına alır ve Ek 1-2-3

belgelerle beraber dosya oluşturur.

52

11. PROJE EKİBİ VE ONAY

Hemşin Bal Üretim Ormanı Projesi; Trabzon Orman Bölge Müdürlüğü Odun Dışı Ürün ve

Hizmetler Şube Müdürlüğünce hazırlanmıştır.

DÜZENLEYENLER

Veysel KODALAK Recep AYDOĞDU Dr. Hanife ERDOĞAN GENÇ

Odun Dışı Ürün ve Hiz. Şube Md. Şube Mühendisi Şube Mühendisi

UYGUNDUR

../…/2012

Hilmi YAZICI

Pazar Orman İşletme Müdürü

TETKİK EDİLDİ

…/…./2012

Ömer YILMAZ Veysel KODALAK

Ağaçlandırma ve Silvikültür Odun Dışı Ürün ve Hizmetler

Şube Müdürü Şube Müdürü

ONAY

../ …./2012

Celal PİR

Bölge Müdürü

53

12. EKLER

T.C. EK - 1

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI

Orman Genel Müdürlüğü

GEZGİN ARICILIK İZİN RAPORU

1- Bölge Müdürlüğü :

2- İşletme Müdürlüğü :

3- İşletme Şefliği :

4- Seri ve Bölüm No :

5- Talep edilen sahanın :

a-) En yakın yerleşim birimine mesafesi :

(Yerleşim birimlerine 1 Km mesafeye kadar olan yerlere izin verilmez.)

b-) Orman Kadastro Durumu :

(Krokide kovanların konulacağı yer işaretlenecek)

c-) Kovanların konulacağı yerin Meşçere tipi :

(Yangın görmüş ormanlarla gençleştirilmeye ayrılmış veya ağaçlandırılmış sahalarda konaklama izni

verilmez.)

6- Talepte bulunan kişinin :

a-) Adı soyadı :

b-) T.C. Kimlik No :

c-) Daimi ikametgâhı :

d-) Arıcılık Belgesi (Gezici veya Mahalli):

e-) Arı Nakli ve Sağlık Belgesi :

g-) Müracaat Belgesi :

7- Alınacak Bedel : Bedel alınmayacaktır.

(Kovan Başına Konaklama Ücreti x Kovan adedi)

İşbu rapor tarafımdan tanzim edilmiştir.

EK:

1- Basit Kroki (İzin raporunun 3,4,5 inci

Madde bilgilerini içerir)

2- Nüfus cüzdanı fotokopisi

Orman İşletme Şefi

UYGUNDUR

…./…./ 201..

Orman İşletme Müdürü

54

T.C. EK- 2

ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI

Orman Genel Müdürlüğü

GEZGİN ARICILAR İÇİN TAAHHÜTNAME

Gezgin arıcı olarak arı kovanlarımı Orman Teşkilatının göstermiş olduğu yerde konaklatacağımı, izin verilen

yerler dışında konaklamayacağımı, konaklama mevsimi boyunca Yıl içerisinde gerek konakladığım yerde ve

gerekse Devlet ormanına yakın yerde orman yangınlarına sebebiyet verebilecek herhangi bir eylemde

bulunmayacağıma, ormanda ateş yakmayacağıma, yangına dolaylı olarak da olsa yol açabilecek madde

atmayacağımı, anız ve benzeri bitki örtüsünün yakılmasına sebebiyet vermeyeceğimi, kovanlardan bal

alınması amacıyla ateşte tütsü v.s yapmayacağımı, Orman-Halk İlişkilerine, köylülerin hayvan otlaklarına ve

hayvanlarına zarar verecek davranışlarda bulunmayacağımı, konakladığım yerde orman örtüsüne zarar

vermeyeceğimi, idarenin müsaade ettiği şekil ve biçimin haricinde hiçbir şekilde sabit veya taşınabilir

bina, tesis ve arılıkların konuşlandırılacağı donatılar yapmayacağımı, Orman İdaresinin ilaçlama

çalışmalarında bulunacağı zamanlarda arıların zarar görmemesi için kovanlarımı ilaçlama müddetince

kaldıracağımı, kovanlarımı kaldırmadığım takdirde doğacak zararlardan ötürü orman idaresinden herhangi

bir talepte bulunmayacağımı, gerek civar köylüler ve gerekse Orman İdaresi görevlileri ile herhangi bir

ihtilaf söz konusu olduğunda ve orman suçu işlediğim takdirde bir daha aynı yer ve muhitte gerek şahsen

gerekse aynı mevkide geçici kovan bulunduranlarla ortaklık kurmak suretiyle herhangi bir talepte

bulunmayacağımı kabul ve TAAHHÜT ederim. ../…/ 201.

Adı Soyadı

İmza

T.C. Kimlik no:

Açık Adresi:

Not:

İş bu taahhütname noter tasdiksiz olarak ta taraflar arasında yapılabilecektir.

55

T.C. EK–3

GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI

Hayvancılık Genel Müdürlüğü

Arı Konaklama Belgesi (AKB)

1.Bölüm:

Arıcı Tarafından Doldurulacaktır:

…../……../ 201..

İşletme Tanımlama Numarası:

TC Kimlik No:

Adı ve Soyadı:

Daimi Adres:

Telefon ( Telekom – GSM):

Arılı Kovan Sayısı:

Boş Kovan Sayısı:

İşletme Tipi : Arı Ürünleri Üretimi ( ) Ana Arı Üretimi ( )

Çıkış Yapılacak Adres:

Konaklanacak Adres:

Konaklama Tarihi (başlama-bitiş): …/……./201.. -- ……/………/ 201..

Arıcının Arazi Sahibi /Kurum Yetkilisi

Adı Soyadı İmza Adı Soyadı İmza

2.Bölüm:

Yukarıda miktarı gösterilen ........................................................................ ait arılı kovanların, Hayvan Sevklerine

Mahsus Yurtiçi Veteriner Sağlık Raporu ile ilimiz sınırları içerisinde yukarıda belirtilen tarihler arasında ve

adreste konaklaması için nakline müsaade edilmiştir. .../…../20..

Arıcının Konaklayacağı

İl / İlçe Müdürlüğü

Adı Soyadı