Het Politiek Systeem 2Het Politiek Systeem 2BeleidBeleid

Politieke CultuurPolitieke Cultuur

Civitas Hoofdstuk 9Civitas Hoofdstuk 9

11Beleid en Politieke Cultuur Civitas Beleid en Politieke Cultuur Civitas

Hoofdstuk 9Hoofdstuk 9

1. Wat is Beleid?1. Wat is Beleid?

22

De overheid moet sociale problemen De overheid moet sociale problemen aanpakkenaanpakken

Daarom moet ze Daarom moet ze beleidbeleid maken: maken: Ze kiest een doelZe kiest een doel Zet bepaalde middelen inZet bepaalde middelen in In een bepaalde tijdsvolgorde In een bepaalde tijdsvolgorde

Beleid en Politieke Cultuur Civitas Beleid en Politieke Cultuur Civitas Hoofdstuk 9Hoofdstuk 9

1. Wat is Beleid?1. Wat is Beleid?

33

De overheid moet sociale problemen De overheid moet sociale problemen aanpakkenaanpakken

Daarom moet ze Daarom moet ze beleidbeleid maken: maken: Ze kiest een doelZe kiest een doel Zet bepaalde middelen inZet bepaalde middelen in In een bepaalde tijdsvolgorde In een bepaalde tijdsvolgorde

Beleid en Politieke Cultuur Civitas Beleid en Politieke Cultuur Civitas Hoofdstuk 9Hoofdstuk 9

1. Wat is Beleid?1. Wat is Beleid?

44

overheid

maatschappelijk middenveld

markt

Het maatschappelijk middenveld en de markt kunnen de problemen niet aan en verwachten dat de overheid een beleid ontwikkelt Beleid en Politieke Cultuur Civitas Beleid en Politieke Cultuur Civitas

Hoofdstuk 9Hoofdstuk 9

1. Wat is Beleid?1. Wat is Beleid?

55

overheid

maatschappelijk middenveld

markt

Maar het Maatschappelijk Middenveld en de Markt maken ook een beleid om de overheid ertoe te brengen het zo aan te pakken dat het voor hen gunstig uitvalt: ze letten op hun eigen belangenMaar de overheid moet op het Algemeen Belang letten.

Beleid en Politieke Cultuur Civitas Beleid en Politieke Cultuur Civitas Hoofdstuk 9Hoofdstuk 9

1. Wat is Beleid?1. Wat is Beleid?

66

Indeling Beleidsmiddelen/beleidsinstrumenten

Beleid en Politieke Cultuur Civitas Beleid en Politieke Cultuur Civitas Hoofdstuk 9Hoofdstuk 9

1. Wat is Beleid?1. Wat is Beleid?

77

Macht, Invloed en Machtsbronnen

Macht = • anderen bij herhaling kunnen dwingen• tot gedrag dat tegen eigen belangen of waarden ingaat

Invloed =Met anderen kunnen meebepalen hoe het gedrag van weer anderen verandert

Beleid en Politieke Cultuur Civitas Beleid en Politieke Cultuur Civitas Hoofdstuk 9Hoofdstuk 9

1. Wat is Beleid?1. Wat is Beleid?

88

Macht, Invloed en Machtsbronnen

Machtsbron Voorbeeld

Deskundigheid Inzicht/geïnformeerd zijn

Publiciteit weten te bespelen

Bestuurlijke ervaring/kennis

Aantrekkingskracht “Charisma”, populariteit

Sterke Organisatie Hoge positie daarin

“Geoliede” organisatie

Organisatie met veel geld

Steun van mensen Netwerken/kruiwagens

Massale steun

Beschikking uiterste machtsmiddelen

Alleen voor de staat: recht dwang en geweld gebruikenBeleid en Politieke Cultuur Civitas Beleid en Politieke Cultuur Civitas

Hoofdstuk 9Hoofdstuk 9

1. Wat is Beleid?1. Wat is Beleid?

99

Hoe kunnen burgers invloed uitoefenen?Pressiegroepen-Actiegroepen-Politieke Partijen

Acties van burgers: de verschillende vormen in schema:

LEGITIEM ILLEGITIEM

“gewone” politieke participatie

Misdrijf/misdaad

Revolutionaire actie

Onder bepaalde voorwaarden:

Burgerlijke Ongehoor-zaamheid

LEGAAL ILLEGAAL

Beleid en Politieke Cultuur Civitas Beleid en Politieke Cultuur Civitas Hoofdstuk 9Hoofdstuk 9

1. Wat is Beleid?1. Wat is Beleid?

1010

Wanneer wordt wetsovertreding (legitiem-legaal) Burgerlijke Ongehoorzaamheid?• actie vanuit geweten• actie in het openbaar/ niet-anoniem• actie is geweldloosDilemma voor de overheid:Als de overheid te zacht optreedt, holt dat de wet uit, steeds meer overtredingenAls de overheid te hard optreedt, sluiten zich sympathisanten aan, kans op revolutie LEGITIEM ILLEGITIEM

“gewone” politieke participatie

Misdrijf/misdaad

Revolutionaire actie

Onder bepaalde voorwaarden:

Burgerlijke Ongehoor-zaamheid

LEGAAL ILLEGAALBeleid en Politieke Cultuur Civitas Beleid en Politieke Cultuur Civitas

Hoofdstuk 9Hoofdstuk 9

1. Wat is Beleid?1. Wat is Beleid?

1111

overheid

maatschappelijk middenveld

markt

De grote georganiseerde groepen lobbyen bij de overheid: ze zetten hun machtsbronnen in om het overheidsbeleid te beïnvloeden

Lobbyen

Beleid en Politieke Cultuur Civitas Beleid en Politieke Cultuur Civitas Hoofdstuk 9Hoofdstuk 9

1. Wat is Beleid?1. Wat is Beleid?

1212

Welke problemen worden aangepakt?

Twee modellen kunnen dat duidelijk maken:

Systeemmodel: zie pagina 182: toont dat - het probleem opgemerkt moet worden en serieus moet worden genomen (invoer), - de overheid bereid moet zijn er beleid over te maken (omzetting) en - de gekozen aanpak moet worden uitgevoerd (uitvoer)

Dit lukt alleen als er genoeg steun is. Onder andere van de media.

Bij elke overgang kan het probleem sneuvelen.

Beleid en Politieke Cultuur Civitas Beleid en Politieke Cultuur Civitas Hoofdstuk 9Hoofdstuk 9

1. Wat is Beleid?1. Wat is Beleid?

1313

Welke problemen worden aangepakt?

Twee modellen kunnen dat duidelijk maken:

Stromenmodel: zie pagina 183:

In drie ronddraaiende venstertjes naast elkaar tollen rond:• sociale problemen• politici en hun ambtenaren• oplossingen

Als het lobbyisten lukt om hún probleem bij die overheidsdienaar te krijgen die op dat moment daarmee bezig is en hún oplossing daarbij aan te dragen, dan kan de lobby succes hebben.

Daarom is netwerken zo belangrijk: altijd de juiste relaties hebben en die op het juiste moment kunnen aanspreken.

Beleid en Politieke Cultuur Civitas Beleid en Politieke Cultuur Civitas Hoofdstuk 9Hoofdstuk 9