HGLWRU#WUHQHZV QHW KWWSV EDRWUHRQOLQH FRP · Trò Magazine 03 9 - 2020 Quặng co: Tel.972-675-4383 Ban Bin Tếp: editortrenews.net Website: 5 HOCKEY DƯỚI NƯỚC

Trẻ Magazine n Ngày 03 tháng 9 - 2020 n Quảng cáo: Tel.972-675-4383 n Ban Biên Tập: [email protected] n Website: https://baotreonline.com 1

Trẻ Magazine n Ngày 03 tháng 9 - 20202

Baùo Treû ñaõ coù ñaïi dieän vaø ñang phaùt haønh taïi caùc thaønh phoá, tieåu bang:

LÖU YÙ: Tác giả chịu trách nhiệm về nội dung và hình ảnh trong bài viết gởi cho Trẻ, và nội dung không nhất thiết thê hiện quan điêm cua TRE. (Authors are completely responsible for their articles, including content and any photos. Contents reflect the view of the authors and not necessarily that of Tre Magazine)Thân chu quảng cáo chịu trách nhiệm về nội dung và pháp luật trong quảng cáo cua mình.Mọi thay đổi về quảng cáo những trang bên trong xin gọi trước ngày Chu Nhật, phần giấy láng (glossy) xin gọi trước một tuần. Ngưng quảng cáo xin báo trước 2 tuần.Taát caû caùc maãu layout, design ñeàu thuoäc baûn quyeàn cuûa Treû.

TREÛ DALLASTel: 972-675-4383Fax: 972-675-3764Email: [email protected]@ trenews.netÑòa chæ: 3202 N Shiloh Rd, Garland TX 75044

TREÛ HOUSTON

Tel: 281-978-4735Email: [email protected]Ñòa chæ: 3202 N.ShilohGarland, TX 75044

TREÛ FLORIDATình NguyeãnTel: 407-948-2012 407-894-5111 407-897-1114 Fax: 407-894-6190Email: florida@ trenews.netÑòa chæ: 302 S. Graham Ave,Orlando, FL 32803

TREÛ COLORADOPhaïm Huy PhöôùcTel: 720-220-6500Email: phamhuyphuoc@ gmail.comÑòa chæ: 3912 Pyramid Ct.Superior, Colorado 80027

TREÛ GEORGIA

Taân NguyeãnTel: 770-755-5420 Fax: 404-704-0358 Email: georgia@ trenews.net Ñòa chæ: Tre Georgia Magazine 6000 Dawson Blvd, Suite F, Nor-cross GA 30093

TREÛ NORTH CAROLINA704.550-3103

TREÛ SOUTH CAROLINA843.353-2288

TREÛ ALABAMA205.277-6597

TREÛ TENNESSEE901.300-2399

TREÛ BILOXI-MS228.205-0337

TREÛ VIRGINIA, MARYLAND, & WASHINGTON DC

Thieân ThaûoTel: 301-208-1419Email: trevirginia@ comcast.netÑòa chæ: 325 Ellington Blvd. #203Gaithersburg, MD 20878

TREÛ MASSACHUSETTSQuang TranTel: 617-532-0799

TREÛ AUSTIN - SAN ANTONIO

Tel: 512-692-6172 210-858-6114 972-675-4383Fax: 972-675-3764Email: [email protected]

TREÛ LOUISIANA - KANSAS MO & OKLAHOMA

Tel: 504-324-2090/972-675-4383Email: info@ trenews.netÑòa chæ: 3202 N. Shiloh RdGarland, TX 75044

TREÛ MINNESOTA

Đức Hùng

Tel: 612-986-4914Ñòa chæ: 6699 Forest StreetFarmington, MN 55024Email: [email protected]

M A G A Z I N E

Muoán laøm ñaïi dieän Treû?Treû caàn ñaïi dieän khaép nôi trong vaø ngoaøi nöôùc Myõ.

Ñieàu kieän deã daøng, thoaûi maùi.Xin lieân laïc:

972-675-4383 (giôø TX -CT time- gaëp coâ Kim)

emailinfo@ trenews.net

websitehttps:// baotreonline.com

Muốn nhận ấn bản PDF, xin gỏi email cùng tên/họ/thành phố về địa chỉ:

[email protected]

Email Biên Tập:

[email protected]

Layout & Art DesignersThoï Ñoã

Baêng Döông - Huyeân Traàân Hoaøng Nguyeãn - Leâ MiTuù Hoà - Hieáu Nguyeãn

Phuï traùch kyõ thuaät & websiteHuyeân Traàn - Phong Le

Hoaï sóBaûo Huaân - Chuoâng CAN - Thaém Nguyeãn

Vôùi söï coäng taùc cuûa

Nguyeãn Thò Thanh Döông Haûi Vaân Ngoïc Linh Leâ Huøng LS Robert Mullins Bích Xuaân (PARIS) Xuaân Haèng (VN) Phaïm Thaønh Chaâu (VA) Traàn Moäng Tuù (WA) Nam Loäc (CA) Tim Nguyeãn Nhö Sao Trieàu Giang TS Buøi Thanh Lieâm (FL) Buøi Quang Tuaán Huy Ñaïo Gia Baûo Leâ Minh Haûi (CA) Nguyeãn Thò Thaûo An (GA) Töôûng Naêng Tieán (CA) Truøng Döông Taï Phong Taàn Thi Haïnh (NA-UY) BS Traàn Lyù Leâ Hoaøng Nhaát Phöông Thanh Duõng Döông Huøng Angie Hoà Quang Thieân Höông Hoà Ñaéc Vuõ (MA) Andy Nguyeãn Ñaëng Myõ Haïnh Hoàng Nguyeân Hoaøng Löông Thö Trung Trònh Thanh Thuûy (CA) Ñoaøn Xuaân Thu (UÙC) Trangñaøi Glassey-Traànguyeãn (CA) BS Nguyeãn YÙ Ñöùc Ñaøo Duy Hoaø (Uùc) Maïnh Kim Huyønh Thuïc Vy (VN) Thanh Tuù Sean Baûo Thaùi Baûo (FL) Phaïm Nguõ Yeân (TX) Chieâu AÁn (Canada) Vieät Phöông Traàn Vuõ Vuõ Thò Thanh Mai Ban Mai (VN) Trònh Cung Ñieäu Coâ Nöông Trang Nguyeân Nguyeãn Höng Quoác Trieäu Minh Phöông Nghi Linh Ñoã Hoaøng Nam Sôn Haïnh Vieät Gioù Ñoàng Noäi Löu Vyõõ Böûu Hoaøng Long Phaïm Thò Hoaøi (Ñöùc) p324530 Höông Giang Hoaøng Höông Vuõ Hieán Ngaân Bình Vaên Quang Taâm Nhö Mai Hoaøng Xe Ba-Gaùc Handyman Trònh Kieàu Phong Ñinh Tieán Ñaïo LS Anh Thö Ian Buøi Du Uyeân Hyû Long Huy Phöông Caåm Giang Uyeån Ca Leä Trung Khaùnh Truôøng Leâ Höõu Thanh Thö Thạch Thảo KIm Loan (Canada) Di Nguyen (Anh) Vũ Thành LS Dương Như Nguyện Vương Mộng Long -K20 BS Phạm Hồng Sơn (Pháp) Lê Chiều Giang (CA) Ngô Nguyên Dũng (Đức) Đặng Mai Lan (Pháp)


47

9/931014182226283031323436394043444648495052545556575861626466687374767883848690949698

100102104108111112115116

Thể Thao Tin Thể Thaobạn có biếtTruyện ngắnKiến thức TrẻDuyên Sài GònGhi Nhận Trong TuầnGiao tiếpTrẻ VoicesSản phẩm mớiTrang phụ nữChuyện trò với thầy thuốcBên tách cà phêsomething & anythingSổ tay khách hàngPhóng sựkiến thức phổ thôngthời trangGiới thiệu thơchuyện đời thườngThư tínPhiếmfacebook có gì ngộAn Sinh Xã HộiTử vi trong tuần Chuyện khó tin nhưng có thậtMẹo Vặttùy bútCuộc sống quanh tagóc nhiếp ảnhnhững bông hoa cuộc sốngTùy bútSắc màu cuộc sốngNhững điều cần biếtCái Nhà Của TaLề chéotrong hầm rượubiếm họaGiống và kháctùy bút

mỗi tuần 1 con sốhạnh phúc trong tay

Tài liệu văn học

Đọc Báo Việt NamSổ Tay Thường DânỨng dụng thường ngàytạp bútCLB Tiếu LâmTình chàng ý thiếp

Những môn chơi mới

Quân Đội Hoa Kỳ / Lá cờ xanhKhoảng cách tâm hồnPoll - mùa bầu cửNhững án mạng...Lá bài đất hiếmGiao tiếp hàng ngàyCô đơn trên mạng

Cô lập trong quan hệTóc bạc / Các giai đoạn của con ngườiTháng Bảy ngày Rằm. trong cõi nhân sinhNhà Của DânCoi phim tại nhàHàng rong ở MỹHọ đã thay đổi thế giới - Phá cataract bằng laserMặc long cardigan

Mẹ vẫn chờ con bên cửa

Sơn Đông mãi võ

Mẹo với máy sấyKỷ niệm học trò‘Nhậu xỉn ngủ đường’ ở Okinawa8 nơi chụp hình tốt nhất trên thế giớiVu Lan. Mùa xá tội vong nhânIf you’re not happy...Vườn phong lan16 phản ứng của cơ thể khi không uống đủ nướcHoa PoppyNgày thứ 100Saburo Sakai Samurai!

Shop & Store / Mall & PlazaGoodbye Ba...Chúng ta phải làm gì từ bây giờ? (bài 1)

Cái tôi nặng tộiVu Lan nhớ mẹHai lần gặp Võ PhiếnMột trứ tác chính trị kinh điển

Về Ngoại

Những chiếc cầu trong trí nhớ

Vũ ThànhTrẻ News

Phượng Nghi Hồ Thụy Mỹ Hạnh

Đinh Yên ThảoDu UyênVũ Hiến

Minh HảiDi Nguyễn

Bảo SơnTiêu Huyền

BS Nguyễn Ý ĐứcTim Nguyễn

Ian BùiHạnh Việt

Tạ Phong TầnPhương Nghi

Điệu Cô NươngKhương Hà

Huy PhươngTrẻ

Đoàn Xuân ThuDu Face

Angie Hồ Quang

Trẻ sưu tầmHoàng Hương

Nguyễn T. Thanh DươngDương Hùng

Andy NguyễnNhư Sao

Kim LoanNgọc Linh

Bảo SơnThiên Hương

Phạm Thị HoàiTrần Vũ

Trẻ Vui CườiTrẻ Sưu Tầm

Đặng Mỹ HạnhDương Như Nguyện

Trẻ Sưu TầmĐặng Hiếu Sinh (TYH)

Lại Thị MơSong Thao

Phạm Hồng SơnB.Tuyền

Tưởng Năng TiếnP324530

Lưu Vỹ BửuTrẻ Vui Cười

Ngân Bình

mục lục


Thê thao là một trong những hình thức sinh hoạt mang tính cách đại chúng đã xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử nhân loại. Bắt đầu từ những hoạt động thê chất đê sau đó phát triên thành thê thao, và ngay từ những ngày đầu, thê thao đã có những sự liên hệ gần gũi với nghi lễ, chiến tranh và giải trí. Chẳng hạn như môn chạy việt dã (marathon) có xuất xứ từ chiến tranh thời cổ đại Hy Lạp với câu chuyện về người chiến binh có tên là Pheidippides đã chạy bộ từ chiến trường gần thị trấn Marathon, Hy Lạp về tới Athen trên một đoạn đường dài khoảng 25 dặm đê báo tin chiến thắng cua quân đội Hy Lạp sau khi đánh bại quân đội cua đế quốc Ba Tư vào năm 490 trước Công nguyên.

VŨ THÀNH

M ột số tranh vẽ trên vách đá tìm thấy trong hang động ở Pháp cách đây 15,000 năm đã mô tả hai môn thể

thao chạy đua và đô vật. Tranh vẽ trong hang động tại Ai Cập cách đây 10,000 năm thì mô tả các môn bơi và bắn cung. Riêng tranh vẽ trong hang động thời tiền sử tại Nhật thì mô tả môn vật sumo.

NHẢY BREAKDANCE

Nhảy breakdance bắt đầu xuất hiện trên đường phố tại thành phố New York vào thập niên 1970 và sau đó lan rộng khắp nước. Nay môn nhảy này có thể được cho thi đấu tại Thế vận hội.Tháng 6 năm ngoái, Uỷ ban Thế vận hội Quốc tế (IOC) đã phê duyệt sơ bộ để đưa môn thể thao mới này đến với Thế vận hội Paris 2024. Uỷ ban sẽ đưa ra quyết định cuối cùng có thể là vào cuối năm nay. Để thi đấu môn nhảy breakdance, các vũ công phải trình diễn điệu nhảy kéo dài một phút trong một diện tích 12X12 bộ Anh. Các vị giám khảo chấm điểm vũ công dựa trên các tiêu chuẩn sáng tạo, kỹ thuật, theo đúng điệu nhạc và tính chất cá nhân. Nhạc sử dụng cho môn nhảy này là loại hip-hop, hay còn gọi là nhạc rap.Nhảy breakdance thường bao gồm một số động tác, trong đó có màn biểu diễn lộn ngược đầu và xoay tít thân mình nhiều vòng trong khi đầu dựng ngược trên mặt đất. Trong tiếng Anh gọi là headspin.Theo các giới chức của môn thể thao này cho biết, mức độ tham gia mỗi năm tăng 40% tại Hoa Kỳ. Mức độ tăng nhanh nhất là trong nhóm các em nhỏ dưới 13 tuổi. Thi nhảy breakdance - NGUỒN NY DAILY NEWS

Đây cũng là những môn thể thao vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay.Theo bộ tự điển bách khoa về các môn thể thao thế giới (World Sports Encyclopedia) xuất bản năm 2003 cho biết có khoảng 8,000 môn thể thao đang được chơi trên toàn cầu. Và mỗi năm lại có thêm vài chục môn thể thao mới được cộng thêm vào danh sách. Tuy nhiên, thể thao cũng không thoát

khỏi luật đào thải và nhiều môn thể thao chỉ xuất hiện một thời gian ngắn rồi sau đó biến mất. Để có thể tồn tại lâu dài, tất cả các môn thể thao bắt buộc phải phát triển không ngừng và phải trải qua được sự thử thách của thời gian.Sau đây là một vài môn thể thao tương lai có triển vọng trở thành những môn thể thao dòng chính:


HOCKEY DƯỚI NƯỚC

Người Việt mình gọi môn hockey truyền thống là băng cầu. Riêng môn thể thao nói ở đây thì chơi dưới mặt nước.Môn thể thao này được chơi trong một hồ bơi, hình dáng tựa như sân trượt băng và các cầu thủ sử dụng chiếc gậy để đánh trái cầu dẹp (puck) vào trong khung thành. Khung thành ở đây là cái máng dài 9 bộ Anh, không có thủ môn, cây gậy đánh dài 11 inches và cầu thủ được trang bị chân bơi và ống thở.Mỗi đội có sáu người và

buộc phải lặn dưới nước mỗi lần từ 15 đến 30 giây, và trận đấu gồm có hai hiệp, mỗi hiệp dài 15 phút.Môn hockey dưới nước được phát minh tại Anh

Quốc năm 1954 với mục đích giúp các tay thợ lặn giữ được thân hình cân đối trong mùa Đông.Một trong những trở ngại của môn thể thao này là nó được chơi bên dưới

mặt nước khiến người xem trước đây khó theo dõi. Nhưng nay nhờ có kỹ thuật hiện đại, người ta có thể đặt máy quay với đủ mọi góc cạnh trên và dưới nước, và trận đấu được chiếu trên màn ảnh rộng cũng như chiếu trực tuyến nên thu hút được nhiều người coi. Nhờ vậy nên môn thể thao này ngày càng được nhiều người tham gia và đã được cho thi đấu tại Đông Nam Á vận hội năm 2019.

MÔN QUIDDITCH

Quidditch là môn thể thao kết hợp của môn bóng bầu dục rugby, môn dodgeball (ném, né, bắt bóng) và môn tag (đuổi bắt). Được lấy ý tưởng từ cuốn tiểu thuyết Harry Potter, quidditch là một môn thể thao được sinh viên ưa chuộng và chơi tại nhiều khuôn viên đại học, và hiện nay đang lan ra nhiều khu vực khác.Quidditch được chơi bởi hai đội, mỗi đội gồm bảy cầu thủ (3 truy thủ, 2 tấn thủ, 1 thủ môn và 1 tầm thủ), trên một sân cỏ dài 60 thước Anh (yards). Để ghi điểm, truy thủ (chasers) của đội phải đá hoặc ném trái quaffle (tựa như banh chuyền) vào một trong ba vòng gôn của đối phương, và nếu vào thì được 10 điểm. Trong khi đó, hai tấn thủ (beaters) có nhiệm vụ sử dụng trái bóng bludger màu đen để loại cầu thủ đối phương ra khỏi trận đấu bằng cách ném trúng họ. Thủ môn (keeper) lo canh giữ ba vòng gôn. Và tầm thủ (seeker) có nhiệm vụ quan trọng nhất là tìm cách cướp lấy bóng snitch nhỏ màu vàng của đối phương được giấu rất kỹ ở cạp quần của một cầu thủ nào đó. Cướp được bóng snitch là được 30 điểm và kết thúc trận đấu.Môn quidditch nguyên thuỷ được các sinh viên tại Đại học Middlebury thuộc tiểu bang Vermont chơi vào năm 2005 trước khi lan qua các trường

Thi đấu hockey dưới nước - NGUỒN NORTHERN VIRGINIA MAGAZINE

đại học khác. Liên đoàn Major League Quidditch được thành lập năm 2015 và hiện nay là một liên đoàn thể thao bán chuyên nghiệp tại Hoa Kỳ và Canada với tổng cộng 15 đội, mỗi đội có 30 cầu thủ.Một khía cạnh hiện đại của môn thể thao này là không phân biệt giới tính, nghĩa là nam nữ có thể thi đấu chung trong cùng một đội.

Đấu quidditch - NGUỒN CENTRALFLORIDASPORTS.COM


Tại một trường đua máy bay drone - NGUỒN AIR & SPACE MAGAZINE

ĐUA MÁY BAY DRONE

Giải đua máy bay drone chuyên nghiệp, bắt đầu được tổ chức vào năm 2016 tại Hoa Kỳ, nhưng cho đến nay nó vẫn chưa phải là môn thể thao dòng chính mặc dù con số người hâm mộ vẫn đang ngày một tăng.Theo Liên đoàn Đua Drone (Drone Racing League), hai đài truyền hình thể thao NBC và CBS Sports bắt đầu chiếu trực tiếp những trận đua của liên đoàn hồi năm ngoái, và trong bốn mùa đua đầu tiên đã có hơn 100 triệu lượt người coi.Trong các trận đua, những chiếc máy bay drone đặc biệt được thiết kế bởi liên đoàn, thường là có đường kính 10 inches, và có thể bay quanh vòng đua với vận tốc 90 dặm một giờ. Các cuộc đua trung bình kéo dài khoảng một phút.Khán giả có thể nhận ra màu sơn của máy bay drone hợp với màu quần áo của người phi công điều khiển. Các máy bay drone bay theo đường đua được thắp sáng bằng đèn neon rực rỡ bao quanh khán giả, nhào lên lộn xuống qua các cổng hình chữ nhật và các chướng ngại vật khác – tạo sự phấn kích cho người coi.

Các phi công trong cuộc đua - NGUỒN DRONE RACING LEAGUE

NGUỒN I.GZN

Các phi công điều khiển của liên đoàn được trả lương mặc dù không giàu nhưng đủ sống để theo đuổi nghề thể thao này. Theo liên đoàn, trong quá khứ, người thắng giải thường được trả mức lương sáu con số để tiếp tục thi đấu năm sau đó.Thử thách lớn nhất của môn thể thao này là thiết kế đường đua sao cho khán giả dễ theo dõi chiếc máy drone nho nhỏ trong khi nó bay ở một vận tốc quá nhanh.

VT


Nhưng tên tuôi quen thuộcGiải Grand Slam banh nỉ US Open mở màn Thứ Hai đầu tuần này 31/8, chung kết đánh ngày 13/9/2020. Năm nay, US Open đón trở lại một đấu thủ người Bỉ “Belgian” kỳ cựu: Kim Clijsters, 37 tuổi, từng 4 lần vô địch Grand Slam, trong đó 3 cúp US Open.Lần đầu Kim Clijsters treo vợt vào năm 2007 sau khi thắng US Open 2005. Sanh con xong, 2 năm sau Clijsters tái xuất hiện, liên tiếp giật 3 cúp Grand Slam: US Open 2009, 2010 và Australian Open 2011, rồi lại treo vợt. Lần này trở lại, Kim Clijsters là bà mẹ 3 con. Thuận lợi cho Kim là giàu kinh nghiệm, rất mạnh trên sân xi măng, và CoronaVirus xáo trộn tất cả khiến các đối thủ phong độ thất thường.

MLS xêp hang chờ MessiHLV sừng sỏ Pep Guardiola có thể sắp tái ngộ quái kiệt đá banh Lionel Messi, 33 tuổi. Theo tin hành lang, đội Manchester City của ông đang mời chào Messi một giao kèo kinh khủng trong 5 năm, tổng cộng lên tới gần $1 tỉ. Theo đó, mỗi mùa banh Messi lãnh lương $133 triệu, và trong 2 năm cuối, nếu chịu sang đá cho New York City FC của Major League Soccer, được thưởng thêm $332 triệu (City Football Group làm chủ cả 2 đội Manchester City và New York City FC).Gút mắt lớn sẽ là $840 triệu tiền phá hợp đồng, mà phe của Messi cho rằng không cần phải trả. Chính ông Josep Bartomeu, Chủ tịch đội Barcelona, đã tuyên bố săn sàng ra đi nếu Messi chịu ở lại với Barca.

Serena Williams tiêp tục cuộc săn tim chiêc cup Grand Slam đơn nư thư 24. ẢNH WWW.FULTONSUN.COM

Kim Clijsters. ẢNH KARIM SAHIB/AGENCE FRANCE-PRESSE/GETTY IMAGES

Khán giả Barcelona biêu tinh đoi sa thải hêt các quan chưc cao cấp đê giư chân Lionel Messi. ẢNH AFP / GETTY IMAGES

Tây chay quôc ky?Giải banh bầu dục nhà nghề quốc gia National Football League sẽ mở màn mùa giải mới ngày 10/9/2020. Theo kế hoạch hiện tại, ít nhất vào những

Jennifer Hudson hát quôc ca trước trân Super Bowl XLIII. ẢNH WIKIPEDIA


tuần lễ đầu, NFL sẽ không chào đón các binh sĩ đại diện Quân Lực Hoa Kỳ trong nghi thức chào quốc kỳ hát quốc ca. Cũng sẽ không có cảnh trải lá quốc kỳ khổng lồ che khắp mặt sân, mà chỉ chiếu cờ HK trên TV. NFL viện cớ giảm thiểu sự có mặt của quân nhân hoặc cảnh sát là vì nhu cầu chống trả dịch cúm Tàu. Nhưng lấp ló đâu đó là phong trào “Black Lives Matter” đang rầm rộ. Cũng đã thấy những đề xuất đòi dẹp tiệm luôn nghi thức chào quốc kỳ hát quốc ca trước các trận tranh tài thể thao nhà nghề.

Banh rô NBA gián đoạn 2 ngay Vòng đấu loại NBA Play-Off bị tạm ngưng hôm Thứ Tư tuần trước 26/8/2020, khi các tay ném banh đội Milwaukee Bucks từ chối không vô sân đánh với Orlando Magic, khi có tin một người đàn ông da đen bị cảnh sát bắn hạ ở tiểu bang Wisconsin. Giới chủ nhân và cầu thủ NBA chạy đua hội họp 2 ngày ròng rã, cuối cùng các trận Play-Off đánh trở

lại vào Thứ Bảy cuối tuần. Trả lời phỏng vấn, Tổng Thống Donald Trump gọi NBA là “tổ chức chánh trị”. HLV nổi tiếng của đội San Antonio Spurs, Gregg Popovich, nhiều lần miệt thị ông TT. Siêu sao LeBron James nồng nhiệt chúc mừng khi bà Kamala Harris được ông Joe Biden chọn đứng chung liên danh tranh cử TT 2020 bên đảng Dân Chủ.

Đươc mua săn băn

Vang bong một thời ? ẢNH JAMIE SQUIRE / GETTY

NBA 2020. ẢNH WWW.TIMESUNION.COMẢNH SHAW NIELSEN / TEXASHIGHWAYS.COM

ẢNH ELPASOHERALDPOST.COM

Tin vui cho giới yêu thích săn bắn, câu cá. Vừa qua, cơ quan liên bang U.S. Fish and Wildlife Service đã cho nới rộng thêm 2.3 triệu mẫu đất thuộc quyền bảo quản của liên bang. Theo thông cáo báo chí, đây là lần mở rộng lớn nhất trong lịch sử U.S. Fish and Wildlife Service. Từ nay, trong danh sách các nơi dân chúng có thể “Enjoy” săn bắn thoải mái có thêm 138 “National Wildlife Refuges” và 9 “National Fish Hatcheries” rải đều hầu như mọi tiểu bang, trong đó có những vùng rất nổi tiếng như thung lũng Lower Rio Grande Valley National Wildlife Refuge ở Texas hay đầm lầy Everglades ở Florida.


PHƯỢNG NGHI

Quân Đội Hoa Kỳ2 KỲ - KỲ 12 KỲ - KỲ 2

7. Chiếc mũ nồi màu xanh lá cây (green beret) không phải là một phần của quân phục Lực lượng Đặc biệt cho đến năm 1961, sau khi Tổng thống John F. Kennedy đến thăm Fort Bragg ở North Carolina và nhận thấy một sĩ quan đội chiếc mũ nồi. Kennedy nghĩ rằng các thành viên của đội quân tinh nhuệ này cần một thứ gì đó để phân biệt với những người lính khác, nên màu xanh lá cây từ đó chính thức được dùng trên chiếc mũ đội đầu của họ. Tại tang lễ của Kennedy, vị chỉ huy là Sergeant Major Francis Ruddy đã đặt chiếc mũ nồi của mình lên mộ Tổng thống, một truyền thống mà Green Berets vẫn tiếp tục giữ cho đến ngày nay mỗi lần đến thăm Nghĩa trang Quốc gia Arlington.

8. Cái chết của Kennedy cũng ảnh hưởng đến trận bóng giữa Lục quân-Hải quân năm 1963. Đất nước chính thức để tang trong 30 ngày, thi đấu thể thao sẽ bị coi là thiếu tôn trọng. Nhưng

chính Tổng thống đã có lịch trình dự khán trận đấu, và đích thân gia đình Kennedy yêu cầu cứ tiếp tục. (Trận này, Hải quân mà Kennedy hâm mộ đã thắng).

9. Quân đội HK cũng có “Hoa Mộc Lan”. Người phụ nữ đầu tiên phục vụ trong Quân đội, Deborah Sampson, đóng giả đàn ông để nhập ngũ năm 1781. Cô bị thương nhiều lần trong trận chiến nhưng thường tự điều trị để tránh bị phát hiện – có lần tự lấy cả một viên đạn súng lục khỏi đùi mình. Cuối

cùng, khi danh tính của cô bị tiết lộ khi nhập viện và bất tỉnh, Tướng Henry Knox đã cho phép cô được xuất ngũ trong danh dự. Sau khi Sampson qua đời, Quốc hội đã cấp cho chồng cô một khoản trợ cấp góa bụa.

10. Trong những năm qua, Quân đội đã sử dụng nhiều bài hát chính thức, trong đó có một bài do John Philip Sousa viết, “The Field Artillery Song.” Quân đội đã tổ chức một cuộc thi vào năm 1948 để thay thế bài này, nhưng

không có bài nào được chọn. Năm 1952, họ lại thử một lần nữa, lần này yêu cầu ngành âm nhạc gửi bài hát tới. Bản nhạc thắng giải, "The Army’s Always There" chỉ kéo dài được bốn năm.

11. Đức là nơi có 8 căn cứ của Quân đội Hoa Kỳ (nhiều hơn bất kỳ tiểu bang nào của Mỹ), trong số đó có đơn vị đồn trú ở nước ngoài lớn nhất thế giới là USAG Bavaria. Ở Stateide (Virginia) có nhiều căn cứ nhất, bao gồm nơi đóng quân của đơn vị bộ binh hoạt động lâu đời nhất trong Quân đội. Fort Bragg là căn cứ quân đội lớn nhất nước.

12. Có hàng trăm con chó trong Quân đội, đều là hạ sĩ quan. Quân đội cũng còn sử dụng ngựa, đã tham chiến lần cuối vào năm 2001, trong cuộc chiến tại Afghanistan. Gần đây hơn, Quân đội đã sử dụng ngựa làm liệu pháp hỗ trợ (equine-assisted therapy) để giúp những người lính xuất ngũ kết nối lại với gia đình.

THEO READER'S DIGEST

Lính mũ nồi xanh của Lực Lương Đặc Biệt (ARMY SPECIAL FORCES)


THẮM NGUYỄN

THẮM NGUYỄN

D iễm hé cửa phòng nhìn ra nơi làm việc của Văn. Anh vẫn còn ngồi trước máy tính, đầu hơi

chúi vào màn hình. Hai chiếc kim của đồng hồ treo tường đã chụm vào nhau ở con số 12. Mặc kệ đêm khuya ngoài kia và khu phố đã ngủ. Nếu không kịp ngăn mình lại thì nàng đã bước ra, đến bên cạnh

và ôm choàng lấy Văn, nũng nịu yêu cầu anh phải đi ngủ, không quên kèm theo những câu nhắc về sự tác hại của thức khuya như nhiều lần trước đây nàng vẫn nói “Bất cứ thứ gì trên đời này cũng không bằng sức khỏe. Đừng ham công tiếc việc mà thức quá khuya, ngủ sớm và dậy sớm tốt hơn là ngủ muộn và dậy muộn anh

à…” Văn không tỏ ra khó chịu, giọng không gay gắt nhưng nàng cảm thấy còn hơn thế trong câu anh nói:- Nhiều năm rồi anh đã quen và không sao cả. Anh tự biết lượng sức mình. Những điều em biết là tất cả đối với em thôi, nên em hãy thực hiện cho chính em hơn là buộc người khác làm theo ý mình.

HỒ THỤY MỸ HẠNHLÂM ĐỒNG - VN


Diễm thở dài rồi quay vào giường nằm, trăn trở với sự lo nghĩ. Làm sao có thể ngủ khi ngoài kia anh còn mải mê với công việc của mình. Nàng biết sau khi xong việc, Văn còn tắm khuya theo thói quen mà anh không chịu bỏ. Nàng đã từng nhắc “Nhiệt độ cơ thể buổi tối rất bất thường, tắm đêm nguy hiểm lắm…”. Anh chỉ buông một câu “Phải tắm thì anh mới ngủ được, em cản anh như vậy là hại anh chứ lo gì cho anh!”. Nàng nghẹn ngào không thốt nên lời nào nữa và nàng hiểu muốn giữ hòa khí thì nên im lặng.Diễm nằm suy nghĩ mãi, không biết bao lâu nàng mới nghe tiếng chân anh khe khẽ đi vào. Văn tưởng nàng đã ngủ, anh đặt nhẹ lưng nằm xuống cạnh nàng. Nàng nhắm mắt giả vờ ngủ như không biết Văn luồn tay nâng nhẹ đầu nàng lên cánh tay anh, như không biết anh hôn nhẹ lên má mình rồi úp mặt vào tóc nàng trước khi anh thiếp ngủ. Đến khi nghe tiếng thở đều của anh, nàng mới bắt đầu dỗ giấc của mình. Giấc chiêm bao nào có đến, thì cũng không có gì ngoài một màu trắng như sương mù lạnh lẽo!

o O oVăn định bước tới bàn làm việc thì Diễm kịp chận anh lại. Trên tay nàng cầm săn ly nước

vừa pha ấm đưa trước mặt Văn:- Gì đây?Diễm nở nụ cười:- Buổi sáng uống nước lọc trước để làm sạch ruột, rồi anh phải ăn một chút gì. Bữa sáng là quan trọng nhất trong các bữa ăn. “Bữa sáng ăn cho mình. Bữa trưa ăn cho bạn và bữa tối ăn cho kẻ thù…”.Văn cau mày:- Em nói câu này hoài không chán sao? Trước khi có em, anh đã mấy chục năm tự lo cho mình mà không sao cả…Rồi anh cũng nhận ly nước ấm từ tay nàng uống một hơi với vẻ mặt không lấy gì làm vui:- … Em pha giúp anh một ly cà phê.Nàng cố thuyết phục anh:- Dạ! Em sẽ pha cà phê sau khi anh ăn sáng. Một miếng bánh mì cũng được anh nha. Dạ dày buổi sáng trống nên cần có chút thức ăn, dịch vị tiết ra mà không có gì để tiêu hóa, lâu dần nó làm loét…- Em lại muốn làm cả bác sĩ nữa rồi.Diễm không mếch lòng những câu Văn nói. Nàng nghĩ nếu bắt bẻ từng lời thì chỉ tạo ra xung khắc. Chẳng phải nhiệm vụ của nàng là lo cho Văn sao, tình yêu bắt nàng phải chìu Văn như thế. Nhưng

với Văn, anh hay nói nàng là người nói nhiều, là người tự cho mình hiểu biết. Nàng không muốn mình bị anh gán cho nhiều điều như thế, nàng muốn anh hiểu rằng nàng luôn mong điều tốt nhất cho anh. Hai người đến với nhau khi tuổi đời đã trễ muộn. Văn thì đã một lần dang dở hạnh phúc, còn nàng thì chưa lần bước vào ngưỡng cửa hôn nhân, nên tâm hồn nàng phẳng như trang giấy mới, nên trái tim nàng chưa bị lỗi nhịp bởi đau thương. Gặp nhau rồi yêu nhau, rồi về sống với nhau. Không giao kết, không kèn không trống. Khi anh nói “Bà xã, về với anh nhé, anh cần có em…” thì nàng về với anh, vậy thôi…Vì trước đây Diễm là chị của một bầy em, chúng được sự chăm sóc của nàng một cách chu toàn. Rồi cứ thế với tinh thần luôn biết nghĩ cho người khác, nàng ngỡ nếu mọi người được nàng chăm sóc thì sẽ ổn. Khi các em nàng trưởng thành, không còn ai cần đến nàng nữa cũng là lúc nàng trở thành một cô gái lỡ thì. Những người đàn ông đã từng có tình cảm với nàng chẳng ai đợi nàng làm xong bổn phận với bầy em.Sống với Văn, thực tế đôi lúc làm Diễm buồn, nhưng nàng luôn tự nhắc “Mấy ai cùng một gia đình đều hoàn toàn

hợp nhau, phải sửa đổi để xóa bớt khác biệt mà thôi…”. Vậy nên nàng cố không xen vào bất cứ công việc gì Văn làm, ngoài một số thứ nàng đọc từ sách vở mà muốn Văn làm theo:- “Nên ăn đậu đen, hạt vừng có Magie giúp xương cứng khỏe…”. “Ăn cải bẹ, cà tím, cần tây, ngổ, nấm mèo ngừa huyết áp cao…”. “Không nên ngồi lâu, nên tập thể dục, thiếu hoạt động cũng gây ra tình trạng giảm cholesterol tốt và tăng cholesterol xấu…”. Nàng tìm kiếm những thông tin về thực phẩm nhiều dinh dưỡng và cách phòng ngừa các bệnh, rồi tuân thủ một cách nghiêm túc. Những bất đồng thỉnh thoảng lại xảy ra từ đó, dù chưa bao giờ hai người lớn tiếng cãi nhau. Văn ít khi bày tỏ ý của mình, anh chỉ nói “Em thích gì, tùy em. Anh không can thiệp vào ý thích của em thì em cũng vậy đối với anh đi…”. Diễm nói lại “Thì anh cũng yêu cầu em thay đổi gì đi, em sẽ làm theo…”. Văn thường lắc đầu “Anh không yêu cầu em gì cả. Anh chỉ mong em nhớ một việc đơn giản anh không phải là một đứa trẻ lúc nào cũng cần dắt tay, mà dù là đứa trẻ cũng nên buông ra cho nó tự đi…”. Nhưng nàng cứ “vi phạm” vào điều Văn cho là áp đặt anh…

o O o


Mỗi ngày một chút, sự xa cách bắt đầu xuất hiện. Một hôm Văn nhẹ nhàng nói:- Em à! Anh làm việc buổi tối giờ giấc thất thường, vào ra sợ phá giấc ngủ của em. Anh sẽ dọn sang phòng bên…Diễm ngỡ ngàng trước “thông báo” của Văn, có vẻ nàng hiểu hết ý nghĩ của anh mà không cần anh phải giải thích gì hơn. Nàng tự hỏi “Đã đến nước này sao?”. Nhưng nàng chỉ cười nhẹ:- Không! Em sang đó hợp hơn, bên này toàn đồ đạc của anh đừng làm xáo trộn lên…Nàng lập tức dọn những thứ cần thiết của mình sang phòng bên cạnh. Rồi ở đó, nhiều đêm với sự trống trải Diễm có thời gian để nhìn lại mối quan hệ của nàng với người đàn ông mà nàng đang chung sống, nhưng nàng chưa bao giờ nói với ai đó là chồng của mình, bởi lẽ Văn cũng chưa bao giờ giới thiệu với ai nàng là gì của anh, mặc ai muốn hiểu sao thì hiểu. Diễm chẳng có danh phận gì trong ngôi nhà nàng đang sống, điều gì đã khiến nàng cam chịu những “bất công” đối với mình như thế, chẳng lẽ là số phận? Nhưng Diễm luôn tự an ủi “Sẽ có lúc Văn hiểu thiện chí của mình…”. Hạnh phúc với Diễm không phải là đạt được những điều

mong muốn, mà là gạt được những điều không vui ra khỏi tâm trí, cứ thế nàng bình thản với ngày tháng vụt qua đời mình...Rồi một buổi sáng Diễm và Văn xảy ra một cuộc tranh luận, khi anh nói về sở thích của mình:- Nếu có thời gian, anh sẽ đi câu cá, cảm giác đắm mình vào thiên nhiên rất bình yên, đó là một giải trí tao nhã. Rất thú vị khi thả câu, vừa rèn được tính nhẫn nại. Sự háo hức chờ đợi và khi thấy cần câu bị giật mạnh vì cá đã dính câu, chú cá tuyệt vọng vùng vẫy làm mình có cảm giác sung sướng của kẻ chiến thắng.Diễm thảng thốt kêu lên:- Anh đừng câu cá! Em hình dung móc câu vào họng cá thật là sợ…Diễm cố diễn giải về việc loài vật bị hành hạ, dù nó phải chết nhưng nên giảm cho nó sự đau đớn. Còn Văn thì cho lập luận của nàng là đạo đức giả. Hai người không to tiếng nhưng không có một điểm chung trong câu chuyện:- Vậy em không ăn cá nữa chứ?- Em vẫn ăn cá mua ngoài chợ, không phải là những con cá bị em móc câu vào họng kéo lên. Bất cứ loài nào nếu phải chết, thì cho nó chết một cách nhanh chóng...

- Em cho là anh ác nên không hiểu cái đau của loài vật phải không?- Không phải anh ác, em chỉ nhắc anh một điều mà anh không nghĩ tới.- Em cứ sống đạo đức theo cách của em. Còn anh không thích em cứ ra lệnh cho anh đừng thế này, đừng thế khác. Em có biết nhiều lần anh muốn sang với em, hoặc muốn em sang với anh. Nhưng rồi anh đã gạt ý nghĩ đó vì thấy không còn thú vị gì khi nói chuyện với em…Diễm sửng sốt nhìn Văn:- Em khiến anh nhàm chán đến vậy sao?- Em tự hiểu đi…Diễm quay đi, giấu đôi mắt của một người bị trúng thương. Không ngờ câu chuyện vu vơ như vậy biến thành một nhát búa nện vào trái tim Diễm khiến nàng muốn quỵ ngã. Diễm bỏ ra sau một mình với những giọt nước mắt, rất muốn òa khóc vì một cảm xúc không có tên gọi. Trách sao gánh tình yêu quá nặng trên vai nàng. Một tình yêu có trách nhiệm đã làm nàng biến thành người luôn chịu đựng trước Văn.Có ai hiểu mình đâu mà hờn dỗi! Sau khi đè nén cảm xúc, Diễm vẫn xách giỏ đi chợ, không quên bổn phận của mình. Khi về thì Văn đã đi đâu đó, mãi đến chiều anh mới về. Mâm cơm Diễm đã

chuẩn bị cho anh “Anh ăn đi, em đang có chút việc sẽ ăn sau…”. Nàng tránh nhìn anh và giọng nói không có âm thanh như reo thường ngày. Văn nghĩ thầm “Muốn chiến tranh lạnh ư? Để xem được mấy ngày…”.Văn về phòng sớm hơn mọi ngày. Suy nghĩ lại những lời anh nói với Diễm, anh thấy mình quá đáng, dù tình cảm anh dành cho Diễm không còn sự nồng nàn vì thời gian làm tất cả trở thành quá quen thuộc chứ không vì nhàm chán, nhưng trong lúc bất đồng ý kiến với Diễm, anh lại buông ra những lời làm tổn thương nàng. Văn biết những lời đó không đúng với lòng mình, anh không hiểu sao có thể buông ra những lời không nên có như vậy, phải sang làm hòa với Diễm vì mình có lỗi. Đứng trước cửa phòng nhìn vào, không có Diễm trong phòng mà đèn nơi gian bếp còn sáng, Văn nhủ thầm “Chắc lại đang chuẩn bị cho bữa sáng đây, khuya rồi sao còn nhọc vậy hả em?”.Văn quay về phòng và chợt nảy ra ý định, ngày mai anh sẽ dậy sớm hơn Diễm và chính anh sẽ là người làm bữa sáng. Anh sẽ đem đến cho nàng một niềm vui đầu ngày bằng sự thay đổi của anh. Và khi bình minh vừa hé, Văn đã rón rén vào bếp. Trong tủ lạnh


đầy ắp những thứ có thể ăn nhiều ngày. Thịt xay săn, cá ướp săn, tất cả đựng trong các hộp có ghi ngày tháng mới hôm qua, thậm chí rau cũng đã nhặt săn trong các túi. Văn lại cười thầm vì sự chu đáo của Diễm.Khi hai tô mì và cà phê được bày ra bàn xong. Văn mới vào gõ cửa phòng Diễm:- Em ơi! Dậy đi…Chờ một phút không nghe tiếng động Văn mới đẩy cửa vào, nhìn chăn gối được xếp gọn gàng trên chiếc giường trống phẳng phiu. Trố mắt ngạc nhiên, anh bước vội vào cầm lên một tờ giấy gấp đôi trên gối.“Anh yêu! Có lẽ sau này không còn cơ hội để em gọi anh như thế, gọi như vậy nghe giống như thuở ban đầu anh nhỉ? Thôi em không nhớ lại thời ấy nữa, vì nó sẽ cản trở quyết định bây giờ của em, cũng như em không gặp anh để nói thay vì

viết những dòng chữ này. Sáng mai em sẽ đi sớm mà không chào anh. Làm sao em có thể quay đi trước anh khi tận đáy lòng em vẫn thương anh, thương lắm...Em biết lỗi của em là đã quan tâm đến anh quá mức cần thiết? Em ngỡ rằng chúng ta là một đôi tâm đầu ý hợp, hay ít ra là trước khi em vào nhà anh sống thì mình đã từng như thế. Nhưng em không biết em có nhiều khác biệt với suy nghĩ của anh, khoảng cách trong tâm hồn chúng ta quá lớn, khiến anh không còn thấy thoải mái khi trò chuyện, gần gũi với em nữa. Vậy nên em cần phải đi, để trả lại cho anh sự bình yên mà anh muốn…Nhưng em sẽ không về lại nhà của em, vì nơi đó chỉ là một căn nhà trống với những ký ức nặng nề. Em sẽ đến với một nhóm thiện nguyện đang cưu mang, chăm sóc những

cụ già cô đơn. Ở đó chắc chắn họ cần em, và em sẽ là người sống có ích. Em sẽ nhớ anh như nhớ một kỷ niệm phải có trong đời mình. Nếu còn một chút gì nghĩ đến em thì mong anh hãy chăm sóc mình thật tốt.Lá thư dừng lại ở đó và không ký tên. Văn bàng hoàng, trong con người có vẻ yếu đuối, dịu dàng kia sao có thể quyết định cứng rắn như thế! Thì ra anh chưa từng hiểu hết cõi thâm sâu trong tâm hồn Diễm. Hay đúng hơn anh đã xem thường vì thừa bứa tình yêu của nàng. Nàng từng phơi bày suy nghĩ cho anh thấy, nhưng thay vì nói lời chia sẻ, anh lại lặng im. Có phải mỗi lần nàng cho đi là khuyết trong tim nàng một chút mà anh không nghĩ đến việc bù đắp lại cho nàng. Anh yêu Diễm mới muốn nàng về sống với mình! Vậy mà anh hà tiện cả những lời ngọt ngào dành cho nàng. Anh hay

phản bác những điều nàng làm dù biết tất cả vì anh, anh làm như vậy để tỏ sự không thích tuân phục áp đặt của người khác. Văn không biết người đàn bà sợ nhất là người họ yêu không hiểu họ. Câu chuyện bất đồng của anh và Diễm vừa qua như một giọt nước làm tràn chiếc ly đã đầy từ lâu, chính sự gàn bướng của anh đã đẩy Diễm ra đi. Sự hối hận dâng tràn khiến Văn lặng đi hồi lâu…Văn lập tức gọi điện thoại cho Diễm, nhưng không có người nghe máy. Nhiều ngày sau đó anh vẫn kiên trì gọi, không biết bao nhiêu lần nhưng chỉ nghe thông báo không liên lạc được, rồi sau đó là một hồi chuông ngân dài từ đầu dây bên kia, Diễm đã rời khỏi cuộc đời anh lặng lẽ như khi nàng đến. “Anh biết tìm em ở đâu bây giờ, Diễm ơi…”

HTMH


ĐINH YÊN THẢOGARLAND, TX

N gày nay, qua báo chí, người ta vẫn đọc được các số liệu thăm dò

trong nhiều vấn đề khác nhau. Trong mùa bầu cử là tỉ lệ chấp nhận cách điều hành tổng thống, mức độ ủng hộ các ứng viên ra sao cùng việc cử tri đang quan tâm điều gì nhất... Các số liệu này có ý nghĩa gì, chúng được thực hiện ra sao và mức độ tin cậy của chúng như thế nào là những câu hỏi thường gặp vì mức độ tin tưởng vào các thăm dò này

Không riêng cho các cuộc bầu cử tổng thống, việc thăm dò thái độ hay ý kiến đại chúng trong các vấn đề chính trị, xã hội, kinh tế ... tại các quốc gia phương Tây mà chúng ta vẫn biết đến như các "poll" hay "survey" đã trở thành quen thuộc với mọi người. Chúng là những thăm dò dựa trên nền tảng khoa học và phi chính trị nhằm đưa ra các số liệu phục vụ cho các mục đích xã hội nói chung.Tìm hiêu về các nguyên tắc, cách thức thăm dò cũng là điều thú vị khi đây là một phương pháp kết hợp giữa khoa học và xã hội học khá phổ biến trong xã hội tiến bộ và dân chu ngày nay.

không phải đến dễ dàng với mọi người. Không ít người nghi ngờ và thắc mắc rằng, tại sao ý kiến của một đôi ngàn người được thăm dò lại có thể đại diện cho thái độ hay ý kiến toàn xã hội. Hoặc tại sao kết quả công bố lại khác xa với suy nghĩ cá nhân của chính họ? Và hơn hết, liệu chúng có chính xác khi trên thực tế, những thăm dò mùa bầu cử 2016 đã cho kết quả hoàn toàn đảo lộn, tạo sự nghi ngờ về các số liệu thăm dò.Chính vì những lý do

này mà đã có các cuộc thăm dò về... các cuộc thăm dò (poll), để tìm hiểu mọi người nghĩ như thế nào về chúng. Phần lớn các người được thăm dò đều cho biết rằng họ tin tưởng vào kết quả các thăm dò, như mức độ chính xác về các thăm dò tiên liệu trong các cuộc bầu cử, các vấn đề và xu hướng xã hội... Nhưng họ không tin tưởng các phương pháp toán học được áp dụng, vì vẫn cho rằng khó mà chấp nhận hay tin được việc chỉ với ý kiến vài ba

Nguồn Quinnipiac university - biên độ sai sô 2.9%


ngàn người lại có thể đại diện cho toàn xã hội.Tìm hiểu về vấn đề này để thấy những số liệu có được là từ một phương pháp toán học với độ chính xác cao và đã được chứng minh, được thực hiện cẩn trọng theo các nguyên tắc nghiêm ngặt, chính xác, có lẽ người ta sẽ hiểu hơn các số liệu được thực hiện như thế nào. Phương pháp xác suất chọn mẫu (probability sampling) là nguyên tắc căn bản của tất cả các cuộc thăm dò thực hiện. Theo nguyên tắc này, sự chọn lựa ngẫu nhiên mẫu vật (ở đây là người) nếu thực hiện theo phương pháp đúng đắn và khoa học, thì một tỉ lệ nhỏ số người được thăm dò có thể đại diện cho ý kiến, thái độ, hành xử của tất cả mọi người. Mục tiêu chính của các poll này là làm sao những ý kiến có được từ các poll sẽ chính xác nếu

như thực hiện với tất cả những người trưởng thành trong xã hội. Ðể có được điều này thì sự chọn lựa được thực hiện theo một xác suất đồng đều (equal probability of selection), tức ai cũng có cơ hội ngang nhau để được chọn hỏi ý kiến trong các poll.Những cuộc thăm dò được thực hiện trước đây bằng cách giáp mặt trực tiếp người được thăm dò,

khi những người thực hiện phải chia ra làm nhiều nhóm nhỏ để gõ cửa từng nhà các người tham dự trên khắp nước Mỹ. Suốt gần 50 năm, từ 1935 đến giữa thập niên 80, đây là phương pháp chuẩn mực để thực hiện các poll và đã cho kết quả khá tin cậy. Các poll cho các cuộc bầu cử tổng thống từ năm 1936 đến 1986 đã tiên đoán khá chính xác, với sai số chỉ dưới 3%.

Ðến năm 1986, khi phần lớn gia đình tại Mỹ đã có điện thoại, các cuộc thăm dò được chuyển sang dùng điện thoại thay vì gõ cửa từng nhà như trước đó. Hiện nay, hầu hết các gia đình đều có điện thoại nên tất cả các cuộc phỏng vấn đều thực hiện qua điện thoại.Các nhà toán học thực hiện các poll thường đối diện câu hỏi rằng: hỏi bao nhiêu người thì đủ cho một poll có đủ độ tin cậy. Câu trả lời chung là, không cần nhiều. Theo lý thuyết chọn mẫu, chỉ cần 1,000 đến 1,500 người được chọn lựa ngẫu nhiên để thăm dò là đủ đại diện cho số đông, nếu tất cả người trưởng thành đều có xác suất được chọn như nhau. Theo lý thuyết

Bầu cử Tông thông 2016: Độ chính xác của cuộc thăm do đên đâu? NGUỒN YOUTUBE

Các cuộc thăm do (poll) co thê tin đươc không! NGUỒN YOUTUBE


xác suất, nếu thăm dò một triệu người không mang tính chọn lựa ngẫu nhiên vẫn không thể cho kết quả chính xác như thực hiện với một ngàn người chọn lựa ngẫu nhiên mà sai số chỉ ở mức độ dưới 3%. Nếu có tăng thêm số người được tham gia vào các thăm dò, thì chi phí tăng gấp đôi nhưng mức độ chính xác lại không thay đổi bao nhiêu, nên hiện nay các poll đều được thực hiện với khoảng dưới 2,000 người như nói trên. Dù vậy, sự chọn lựa ngẫu nhiên số người được thăm dò kia là một quá trình khá phức tạp và được điện toán hoá, cũng như phải theo những nguyên tắc khá nghiêm ngặt. Khía cạnh kỹ thuật của các dữ liệu thu thập được qua các câu hỏi đặt ra cũng

là điều rất quan trọng trong các poll. Việc đặt các câu hỏi rõ ràng, không tạo thiên kiến cũng là điều thực hiện cẩn trọng và nghiêm ngặt để không tạo ra sai lệch về các số liệu thu thập được. Những nhân viên phỏng vấn được huấn luyện chuyên môn và thực hiện các cuộc phỏng vấn với sự trợ giúp của những máy điện toán có nhu liệu được cài đặt săn. Các máy điện toán trung tâm sẽ phân loại, tính toán liên tục và tự động, đồng thời các nhà toán học sẽ xem xét và phân tích dữ liệu đó. Các số liệu được thống kê theo như kết quả và các phân tích để cho các số liệu theo các yếu tố riêng biệt, ví dụ độ tuổi, giới tính, học vấn, thu nhập, sắc dân... của những người tham gia, bên

cạnh các kết quả chính.Sự sai sót trong các thăm dò năm 2016 được giải thích qua một số lý do là các thuật toán và mô thức áp dụng đã sai sót về số người không đi bỏ phiếu và các cử tri không tiết lộ sẽ bỏ phiếu cho ai, cũng như nhóm cử tri nông thôn xa không được tính toán chính xác. Các tỉ lệ dự đoán không sai số quá nhiều nhưng thể thức cử tri đoàn thắng trọn tiểu bang đã thay đổi cục diện với chỉ vài ngàn phiếu cách biệt. Mùa bầu cử năm nay, các nhà toán học và khoa học dữ liệu đã chuẩn bị kỹ càng hơn với các thuật toán và mô hình loại trừ sai sót đến mức có thể, nhằm cung cấp các dữ liệu chính xác và tín cẩn hơn. Nhìn chung, các cuộc thăm dò được thực hiện

một cách khoa học, chính xác và không bị ràng buộc, không chỉ là thước đo cho một ý kiến công luận, những xu hướng xã hội hay một tâm lý tiêu dùng nào đó, mà còn cho người dân những cơ hội tích cực để bày tỏ thái độ, suy nghĩ, nhận định trước các vấn đề thời cuộc và cách điều hành của chính phủ. Chúng là điều cần thiết để chính phủ, các tổ chức xã hội hay các tập đoàn thương mại có thể điều chỉnh các chính sách hay hoạt động của mình dựa theo nguyện vọng toàn dân qua các cuộc thăm dò. Ðó cũng là điều đáng kể trong một xã hội phát triển, tiến bộ và dân chủ như tại Hoa Kỳ và các nước phương Tây khác mà không phải xã hội nào cũng được tự do thực hiện.

ĐYT

Một phong phiêu ở Los Angeles - PHOTO FREDERIC J BROWN/AFP/GETTY IMAGES



DU UYÊNSÀI GÒN, VN

S áng ngày 27-8-2020, ở Đà Năng. Cô Mi Sa (37 tuổi) - phó giám đốc phòng giao dịch của

một ngân hàng - đang lái xe đi làm trên con đường làng thân thuộc, hai bên là những cánh đồng thơ mộng và ánh lửa bập bùng từ đống... rác được người dân dậy sớm quét sân, gom lại rồi đốt. Một thói quen của người dân quê Việt Nam. Trong cảnh đẹp đó, chắc hồn cô chắc cũng bay theo sương khói. Tôi cũng đã nhiều lần tưởng tượng cảnh đó trong mơ màng khi đọc những cuốn truyện như Sài Gòn bon chen, nhà đè nhà, người chồng lên người; lâu rồi tôi không được thấy hình ảnh bình yên như vậy. Nhưng đời không như là

Nếu bạn hay đọc tin tức Việt Nam, thì chắc bạn không lạ gì với muôn kiêu chết bất thường, bất ngờ, bất đắc dĩ ở cái xứ “nhiều chuyện” này. Như mắc mưa bị… điện giật chết, ăn hu tiếu bị đâm chết hay…

mơ, thật không may, bất thình lình, đống rác bên đường phát nổ, Mi Sa ngã xuống đường. Hồn cô lên mây thật!Vụ nổ tạo ra cái hố sâu khoảng 40cm, rộng một mét. Cách hiện trường 50m, mảnh đạn dày 0.7 cm được tìm thấy. Cây cối xung quanh cũng chịu ảnh hưởng nặng. Người ta nói, nguyên nhân vụ nổ do trong đống rác kia có «vật liệu nghi là đầu đạn pháo cỡ lớn».Theo thống kê của Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam (VN-MAC) đưa ra vào Ngày Thế giới phòng, chống bom mìn năm 2020, từ năm 1975 đến nay, bom mìn tồn sót phát nổ đã làm hơn 40 ngàn người bị chết, 60 ngàn

người bị thương. Và cô chắc cũng được thêm vào danh sách này.Tôi đọc được những lời tiếc thương nạn nhân trên mạng xã hội, biết được cô là một người phụ nữ đẹp và chăm chỉ, vượt qua nhiều khó khăn để có cuộc sống ổn định như bây chừ. Cô ra đi bất ngờ, để lại hai người con nhỏ. Tôi buồn mấy bữa liền. Tuy nhiên vì đây là một cái chết khá là đặc biệt, nên lôi kéo nhiều sự quan tâm của dư luận, từ đó cũng có những ý kiến bình thường lẫn không bình thường xung quanh câu chuyện này. Có người tự hỏi sao cô gái ấy lại “xui” như vậy, không sớm không muộn lại đi ngang đúng lúc đầu đạn phát nổ.

Con đường giưa hai cánh đồng binh yên, nêu không co anh công an đưng đo! Vi ảnh như minh chưng cho vụ án mạng vừa xảy ra - HÌNH TỪ VNEXPRESS.NET


Một công binh do gỡ min ở biên giới Ha Giang - HÌNH TỪ VNEXPRESS.NET

Một trong nhưng loại rau tôi đươc hang xom tặng

Có người thì cho rằng đây là sự việc được Tạo Hóa sắp đặt theo “luật nhân quả” (Đọc mà giận tím người!) Có người lại thắc mắc sao người đốt rác không... chết (tuy tôi cũng thắc mắc như vậy nhưng tôi không dám hỏi) - chính người này “cận kề” đống rác lâu nhất, trước khi nạn nhân xuất hiện rồi gặp nạn. Cũng có những câu hỏi đáng suy ngẫm như: Tại sao bao nhiêu đống rác người ta đốt mỗi ngày ở đó, chỉ có đống này phát nổ? Tại sao chiến tranh, bom rơi đạn lạc đã dừng lại mấy chục năm, con đường này chắc cũng làm đi làm lại không biết bao nhiêu lần (trước khi làm đường thì phải rà bom mìn), vẫn có cái đầu đạn “đi lạc” vào dưới đống rác đó? Câu hỏi này dễ, không thể đứng bên rìa thời cuộc, tôi cũng tiện...

tay, gõ: Có phải máy dò mìn là của... Trung Quốc hay không?Không phải tôi muốn “đâm xuồng bể” hay có ý tưởng không trang ng-hiêm gì trước một hiện thực buồn, nhưng bạn nghĩ xem. Nếu suốt mấy chục năm sau chiến tra-nh, tiền thuế bỏ ra không biết bao nhiêu chỉ để “khắc phục hậu quả của chiến tranh”, dò bom/mìn.... Mà người dân đang đi đường cũng chết vì đầu đạn, bom mìn thì có phải máy dò mìn của «ta» toàn là «đồ Trung Quốc» hay không? Vậy mà tôi bị một đống cư dân mạng tấn công vì câu hỏi trên. Mặc dù tôi

đã cố gắng giải thích, xin họ hãy an tâm. Tôi không quơ đũa cả nắm, chữ “đồ Trung Quốc” ở đây chỉ là nói về độ “dỏm” của máy dò bom mìn, chứ không hoàn toàn nói về xuất xứ của mấy cái máy này. Chúng có thể đến từ Liên Xô, Bắc Triều Tiên, Châu Phi, Châu... Đốc, không nhất thiết tất cả đều được “nhập” từ “Chị Na” (China). Tôi chỉ nói như vậy cho... nhanh, vì nỗi sợ về «đồ Trung Quốc» đã ăn sâu vào tâm trí của đa số người VN, nó như một phản xạ có điều kiện chứ không còn là định kiến, suy xét. Nhất là khi cúm Vũ Hán hoành hành khắp chốn, người chết người bệnh người tự tử khắp nơi. Ngoài ra, tôi còn đưa ra các dẫn chứng:

Hồi xưa, mỗi lần con nít đòi cái gì mà cha/mẹ không muốn mua cho liền, họ thường giải thích: “Con ngoan/học giỏi/làm được việc A, việc B, việc C đi rồi cha/mẹ sẽ mua!” hoặc “Món đó mắc lắm, cha/mẹ hiện chưa mua được!” hoặc “Đòi cái gì mà đòi!”. Còn bây chừ, không ít lần tôi thấy các người cha, người mẹ “hù” con (cũng có thể họ nghĩ vậy thật) khi họ không muốn mua món đó cho con mình: “Thôi đồ... Trung Quốc không à, ăn/chơi là chết á, mua cái gì!” Hay, nhiều khi thấy ông quan nào xấu xa thì cư dân mạng hay nói vui “tên này không phải Đảng viên của Đảng ta, hắn do Trung Cộng cài vào”. Tuy ai cũng biết, “thằng cha” quan này có quốc tịch Síp (Cy-prus) hay quốc tịch Mal-ta, Canada, Mỹ, Đức ... chứ không hẳn mấy ổng (thèm) quốc tịch Trung Quốc. Tuy nhiên, như “đàn gảy tai trâu”, nhạc gảy tai… tôi. Một số đông cư dân mạng vẫn hung hãn cho là tôi phản động. Trở lại chuyện những vụ án mạng không thể lường được, tôi xin kể tiếp một câu chuyện có thật về một cái chết thương tâm khác. Xin lỗi những ai “yếu bóng vía”, nhưng xin hãy yên tâm, sau đây không phải cái chết của “đồng bào” ta nữa. Vì ở Việt Nam, những cái chết đầy chữ “bất” kia, không


Giá trị nhâp cảng một sô mặt hang (triệu USD) từ đầu năm đên 15-6-2020. Nguồn: Tông cục Hải quan. - HÌNH TỪ VNEXPRESS.NET

chỉ là “đặc quyền” của nhân loài...Chuyện là bữa rồi, tôi được bạn hàng xóm cho mớ rau tươi. - Dạo này thị dân mê thú trồng rau trên sân thượng, hàng xóm của tôi cũng vậy. - Nhờ vậy, mỗi khi đến “mùa” thu hoạch thì bạn cho người này một ít, người kia một ít. Như để bồi đắp tình làng nghĩa xóm (hoặc thử... độc?) và trả công cho chúng tôi đã... rình vườn rau “giùm” bạn mỗi ngày. Có lẽ để minh chứng cho rau nhà trồng, lâu lâu trong những bó rau của bạn hàng xóm tặng sẽ có vài chú sâu. Khác với trước đây, những chú sâu này không bị coi là “con sâu làm rầu... bó rau” nữa, mà nó như một bông hoa xinh đẹp minnh chứng cho giá trị của rau sạch, “rau nhà trồng”.Tôi thì rất là sợ côn trùng, tất cả mọi loài. Nhưng theo tâm lý chung, những người sợ ma lại thích coi phim ma, tôi cũng rất mê “mạo

hiểm”, khi quởn cũng bắt con gì đó (mà bản thân không có cảm tình) để nuôi vài ngày cho vui cửa vui nhà, để tôi luyện ý chí mềm như bún của mình. Và lần này, chú sâu màu xanh xinh đẹp là một ví dụ. Tuy không biết “bạn mới” là giới tánh gì, tên tuổi, nghề nghiệp, học vấn, tình trạng hôn nhân ra sao nhưng tôi nghĩ chúng tôi sẽ sống trong hòa bình. Vì bạn ăn... chay, còn tôi tuy ăn “mặn”, nhưng sẽ không ăn bạn. Vậy mà, ngay bữa hôm sau, “bạn” sâu của tôi lăn ra chết. “Thi thể” bạn nằm cứng ngắc bên mấy cọng rau muống tôi vừa bỏ vào “nhà” của bạn đêm qua. Những cọng rau non tơ tôi mua từ chợ, được chị bán hàng quảng cáo «nhà trồng, nhà ăn, không có thuốc gì hết em ơi!». - Cũng vì đang mùa dịch, làm ăn thất bát, tiền nong không “dồi dào” như trước, phải tiết kiệm tiền. Mà nghe nói “một ký rau muống có giá trị

dinh dưỡng bằng một ký thịt bò”. Tôi mua luôn hai bó. Vừa ăn vừa nuốt nước mắt, vừa nhớ câu hát hồi nhỏ được nghe lóm:“Rau muống Bắc Ninh đem vô B iên Hòa Rau muống Thanh Nghệ đem vào Cà Mau Cà Mau không ăn r a u m u ố n g đ â u Chỉ ăn cá lóc chặt đầu kho tiêu...” - Nghe nói hồi xưa người miền Nam không “hảo” rau muống cho lắm. Họ nghĩ, rau muống chỉ cho lợn ăn. Giờ thì, “nhờ” ơn ai đó, heo cũng ăn rau muống. Cảm giác của tôi bây chừ là hối hận, tội lỗi, sợ hãi lẫn... mừng thầm. Hối hận và tội lỗi vì không biết tôi có phải đã phạm tội sát... sâu hay không. Sợ hãi là vì tôi vừa ăn xong nửa dĩa rau muống xào tỏi, uống thêm một chén nước rau muống luộc (có pha chút tỏi bằm, nước chanh và gia vị). Mừng thầm vì tôi chưa... sao. - Trong khi mỗi ngày đọc báo thấy không biết bao nhiêu người nhập

viện/mất mạng vì ngộ độc... rau, ngộ độc thịt, ngộ độc những món ăn mà họ chính tay chế biến rồi đưa vào bụng. Thì dù việc gì xảy ra, nhưng mình còn... thở, nên mừng cái đã. (Bạn biết không, nhờ những người như tôi mà Việt Nam lọt “top” những nước hạnh phúc nhất thế giới đó!)Để chắc ăn, tôi lên mạng đọc về thuốc trừ sâu. Và cái mà tôi đọc được:“Trong 5 tháng đầu năm 2016, Việt Nam chi tới 140 triệu USD (hơn 3,080 tỷ đồng) để nhập khẩu thuốc trừ sâu Trung Quốc, tính ra mỗi tháng Việt Nam phải chi hơn 616 tỷ đồng, mỗi ngày Việt Nam phải dành ít nhất 20.5 tỷ đồng để nhập thuốc trừ sâu của Trung Quốc. Việt Nam nhập khẩu thuốc trừ sâu và nguyên liệu từ 15 thị trường trên thế giới, trong đó nguồn nhập khẩu thuốc trừ sâu từ Trung Quốc chiếm 55% tổng kim ngạch.” - vietnamnet.vn“Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, kim ngạch nhập khẩu thuốc trừ sâu và nguyên liệu của Việt Nam trong tháng 4-2019 đạt 82 triệu USD, tăng 29% so với tháng trước đó. Về thị trường nhập khẩu, Trung Quốc tiếp tục là quốc gia cung cấp chủ yếu mặt hàng thuốc trừ sâu và nguyên liệu cho Việt Nam. Cụ thể, trong 4 tháng đầu năm 2019,


Một loai sâu không bao giờ tuyệt chủng, nhưng vẫn đươc một sô nha nước bảo… kê - HÌNH TỪ DANTRI.COM.VN

tỷ trọng nhập từ thị trường này chiếm 56%, đạt 148 triệu USD, tăng 3% so với cùng kỳ năm ngoái.” - plo.vn

“Từ đầu năm 2020 cho đến ngày 15-6, Tổng cục Hải quan công bố Việt Nam đã nhập cảng 308 triệu USD thuốc trừ sâu và nguyên liệu sản xuất mặt hàng này. Để so sánh, trong cùng kỳ, Việt Nam nhập 249 triệu USD tiền xăng.» - vnex-press.net

Thật không ngờ, từ một câu chuyện tưởng chừng không “dinh dưỡng” trong cuộc sống hàng ngày, tôi lại nhận ra rằng những thứ mình bỏ vô bụng, không những không nhiều dinh dưỡng

mà còn vô cùng độc hại. Bên cạnh đó là nỗi ám ảnh về những món “đồ Trung Quốc” được hoài thai, “đỡ đẻ”, che chở từ chính tay “đồng bào” của mình. Không biết có phải do “bà con ta” nghĩ Trung Quốc làm gì cũng dỏm, chắc thuốc trừ sâu cũng vậy nên họ tin dùng?

Trong cái rủi cũng có cái an ủi cho bạn sâu vừa qua đời của tôi, nhờ sự nhập và dùng thuốc trừ sâu một cách điên cuồng của “đồng bào”. Giá trị loài sâu ở VN ngày càng được đánh giá cao. Chứ không như mấy ông quan “sâu dân mọt nước”, muôn đời mang

tiếng xấu. Chẳng có lịch sử, hoàn cảnh nào “tẩy trắng” được. Có nhiều người muốn chứng minh hàng mình bán là tốt/sạch, phải mua… sâu về, bỏ vào rau. Có lẽ, không bao lâu nữa, thế giới sẽ có một hội đồng bảo vệ sâu trước đà tuyệt chủng. Khi đó, sâu cũng như một loài thú quý hiếm. Ai giết hay bắt sẽ chịu tội trước pháp luật. Lúc đó, chỉ hy vọng không có nhà y học Trung Hoa nào truyền bá: ăn sâu giúp bổ thận tráng dương!

DU


VŨ HIẾNARLINGTON, TX

T rong chuyến viếng thăm này, Tập nhấn mạnh đến tầm quan trọng

của đất hiếm trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Lời phát biểu này được nhiều người diễn dịch như một ám chỉ đe doạ trong việc hạn chế xuất cảng đất hiếm từ Trung Quốc sang Hoa Kỳ. Để củng cố thêm cho sức mạnh của lời đe doạ trên, nhiều tổ chức chính phủ và hệ thống truyền thông nhà nước Trung Quốc đã đồng thanh phụ hoạ và cho biết Trung Quốc đã

Tháng 5 năm ngoái, giữa lúc cuộc chiến thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc ngày một leo thang thì chính quyền Donald Trump bất ngờ tuyên bố đưa công ty Huawei vào trong danh sách đen. Một tuần sau đó, Chu tịch Trung Quốc Tập Cận Bình viếng thăm một công ty chế biến đất hiếm.

chuẩn bị săn sàng để trả đũa bằng biện pháp trên. Với cuộc chiến thương mại đang vượt ra khỏi phạm vi của những đòn đánh thuế lẫn nhau và đang bước qua những vấn đề khác như tiền tệ, thì đất hiếm rất có thể là món vũ khí mới trong cuộc xung đột kinh tế giữa hai nước.Thế nhưng sau đó bỗng dưng phía Trung Quốc không thấy nhắc nhở gì tới đất hiếm nữa. Vậy, chuyện gì đã xảy ra để đến nỗi họ phải tắt tiếng

nói? Phải chăng Trung Quốc đã quá vội vã đưa ra lời đe doạ vì thực ra đất hiếm không còn là món hàng độc quyền của Trung Quốc như 10 năm trước đó?Trước hết, ta hãy thử tìm hiểu đất hiếm là gì.Đất hiếm là tên gọi chung của một nhóm gồm 17 thứ kim loại, trong đó có 15 thứ nằm trong bảng tuần hoàn cùng với yttrium và scandium, là hai thứ cũng có mang những tính chất hoá học tương tự.


Công nhân khai thác mỏ đất hiêm tại Trung Quôc - NGUỒN GETTY IMAGES

Trong lãnh vực thương mại, đất hiếm lanthanum được sử dụng ở Hoa Kỳ làm chất xúc tác để phân huỷ dầu thô thành những loại chất đốt lỏng nhẹ hơn như xăng, dầu diesel và dầu hỏa. Cũng thế, đất hiếm neodymium, p r a s e o d y m i u m v à dysprosium được dùng để sản xuất nam châm cực mạnh, là bộ phận hỗ trợ quan trọng cho động cơ kéo của xe điện, máy phát điện của quạt gió, các đồ gia dụng tiết kiệm năng lượng, thiết bị điện tử và nhiều thứ công nghệ hiện đại khác.Trong lãnh vực quốc phòng, đất hiếm được sử dụng khá rộng rãi trong nhiều ứng dụng. Thí dụ, đất hiếm yttrium dùng để sản xuất những lớp tráng ngăn nhiệt bên ngoài các bộ phận của

máy phản lực để tránh không bị chảy trong khi máy hoạt động. Những loại đất hiếm khác được dùng để sản xuất chất phốt pho cho màn hình điện tử trong ngành hàng không, pha lê trong suốt cho các hệ thống hướng dẫn vũ khí bắn từ xa và nam châm sử dụng trong máy điều khiển phần đuôi của hoả tiễn hay các bộ phận máy bay.Do đó, vì kim loại đất hiếm được sử dụng rộng rãi trong các ngành công nghệ thương mại và quốc phòng, và nguồn cung cấp từng có thời kỳ gần như là độc quyền bởi một quốc gia duy nhất, nên đất hiếm đóng một vai trò chiến lược quan trọng đối với Hoa Kỳ.Mặc dù gọi là đất hiếm nhưng trên thực tế chúng không hẳn là hiếm trong

thiên nhiên. Theo tổ chức Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ, các kim loại của đất hiếm tương đối có khá nhiều nằm dưới lớp vỏ của trái đất. Được gọi là hiếm vì chúng nằm chung lẫn lộn với những khoáng chất khác dưới lòng đất, khiến cho công việc khai thác trở nên tốn kém, và hơn nữa, gây tổn hại cho môi trường vì thường nằm lẫn lộn với những kim loại có chất phóng xạ như thorium và uranium.Trước khi nguyên tố đất hiếm có thể được sử dụng cho mục đích thương mại hoặc quân sự, chúng cần phải trải qua một số giai đoạn chế biến phức tạp, tốn kém và hại cho môi trường. Hỗn hợp đất hiếm được khai thác từ các quặng mỏ như Bayan Obo thuộc miền

bắc Trung Quốc hoặc Mount Weld ở Úc trước khi các nguyên tố riêng lẻ được tách ra bằng hoá chất, và thường được thực hiện tại nhiều cơ sở khác nhau. Các kim loại hiếm sau khi đã được chế biến thì bán lại cho công ty sản xuất để sử dụng chúng làm thành phần trong các thiết bị công nghệ cao.Trung Quốc hiện nay là quốc gia sản xuất đất hiếm đứng đầu thế giới. Họ còn có mỏ đất hiếm lớn nhất thế giới, được ước tính chiếm 37 phần trăm tổng số đất hiếm toàn cầu. Việt Nam và Brazil mỗi nước chiếm 18 phần trăm lượng dự trữ, và Hoa Kỳ chỉ có 1.17 phần trăm. Các công ty Trung Quốc kiểm soát hơn 85 phần trăm chuỗi cung cấp của ngành chế biến đất hiếm và sản xuất khoảng hơn 70 phần trăm nguồn cung cấp kim loại đất hiếm của thế giới trong năm 2018. Tuy nhiên, số lượng này đã giảm xuống khá thấp so với con số ngất ngưởng 97 phần trăm năm 2009, lý do là vì một số quốc gia khác đã nhảy vào (hay nhảy vào lại) thị trường. Úc và Hoa Kỳ, theo thứ tự, là hai nguồn cung cấp đứng thứ nhì và thứ ba thế giới vào năm ngoái, sản xuất khoảng 12 phần trăm và 9 phần trăm các nguyên tố đất hiếm toàn cầu.Từ thập niên 1960 đến 1980, Hoa Kỳ là quốc


Quang cảnh một mỏ khai thác đất hiêm - NGUỒN GREENBIZ.COM

gia sản xuất nguyên tố đất hiếm đứng đầu thế giới, nhưng từ năm 2014 đến 2017, Hoa Kỳ đã nhập cảng 80 phần trăm nguồn cung cấp từ Trung Quốc. Theo Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, sự thay đổi quá lớn này không phải là ngẫu nhiên mà chính là hậu quả của một kế hoạch có phối hợp của chính phủ Trung Quốc nhằm làm tràn ngập thị trường đất hiếm toàn cầu một cách chiến lược. Sự hỗ trợ của nhà nước cùng với chi phí lao động thấp và các luật lệ bảo vệ môi trường lỏng lẻo đã tạo điều kiện cho việc chiếm lĩnh thị trường đất hiếm của Trung Quốc. Năm 1987, cựu lãnh tụ Đặng Tiểu Bình đã từng nói câu nổi tiếng là trong khi “Trung Đông có dầu lửa, Trung Quốc có đất hiếm,” như lời báo trước rằng Trung Quốc săn sàng sử dụng nó để khống chế chuỗi cung ứng của

ngành công nghiệp này.Trước đây, Trung Quốc cũng đã từng sử dụng đất hiếm như một vũ khí để chống lại quốc gia khác. Năm 2010, Bắc Kinh đã cắt nguồn xuất cảng sang Nhật Bản sau khi một tàu đánh cá Trung Quốc đụng với một tàu tuần duyên Nhật Bản gần chuỗi đảo đang có tranh chấp. Sau sự kiện này, Nhật Bản đã thực hiện các kế hoạch để đa dạng hóa nguồn cung cấp đất hiếm bằng cách đầu tư vào nghiên cứu và phát triển trong nước và tài trợ cho các liên doanh tại Ấn Độ và Úc. Năm 2017, Việt Nam là quốc gia cung cấp đất hiếm lớn nhất của Nhật Bản.Khi Bắc Kinh ra lệnh cắt giảm xuất cảng cũng trong năm 2010, giá đất hiếm đột ngột tăng vọt và việc này đã thúc đẩy các nước khác gia tăng sản lượng của họ và tìm

cách bớt lệ thuộc vào Trung Quốc. Biện pháp cắt giảm này cũng đã làm sụt giảm nhu cầu cần đất hiếm của thế giới khi các nhà sản xuất đi tìm những phương thức sản xuất sử dụng ít khoáng chất đất hiếm hơn trong các sản phẩm của họ.Kể từ đó, nhiều công ty khai thác mỏ đã có những kế hoạch tự chế biến lấy đất hiếm, và khi trận chiến thương mại nổ ra thì họ đã chuẩn bị để săn sàng đối phó. Năm 2020, công ty khai thác mỏ MP Materials đã cho mở cơ xưởng chế biến đất hiếm tại Mountain Pass, California. Đến năm 2022, nhiều cơ sở khai thác mỏ và chế biến đất hiếm khác được dự tính đi vào hoạt động trong nước Mỹ, điển hình có công ty Blue Line Corp tại tiểu bang Texas.Lệnh cấm hoàn toàn đối với việc xuất cảng đất

hiếm sang Hoa Kỳ là một biện pháp không thực tế là vì, thứ nhất, nhu cầu cần đất hiếm cho công việc sản xuất tại Hoa Kỳ chỉ chiếm 9 phần trăm so với nhu cầu toàn cầu, và thứ hai, các công ty Mỹ có thể lấy nguồn cung cấp từ các quốc gia như Mã Lai Á và Nhật Bản, mặc dù với chi phí cao hơn nhiều, nhưng sẽ không thể làm tê liệt hoạt động sản xuất trong nội địa nước Mỹ.Một điều quan trọng khác là trong tương lai gần, chính phủ Hoa Kỳ sẽ có ngân sách trợ giúp cho các cuộc nghiên cứu đi tìm những nguyên liệu khác để thay thế đất hiếm như Nhật Bản đã làm trước đó sau khi có những tranh chấp với Trung Quốc. Tìm ra được nguyên liệu thay thế hay phát triển phương thức sản xuất không cần đến đất hiếm sẽ làm suy yếu thị trường đất hiếm của Trung Quốc.Có lẽ Trung Quốc đã nhìn thấy những điều này cho nên họ chỉ mạnh miệng trong một thời gian ngắn và sau đó thì im hơi lặng tiếng.

VH


4/9/2006

4/9/1882

4/9/2002

Ngay 4 tháng 9 năm 2006, là ngày mất cua người dẫn chương trình thế giới động vật hấp dẫn nhất thế giới: “Crocodile Hunter” Steve Irwin. Anh bị một con cá đuối chích ngay tim khi đang thực hiện một show truyền hình hướng dẫn cách đối phó với động vật nguy hiêm!

Ngay 4 tháng 9 n ă m 1 8 8 2 , Thomas Edison đã thắp sáng New York City bằng hệ thống điện. Đây là thành phố đầu tiên trên thế giới có điện sau khi phát m inh cua ông thành công.

Ngay 4 tháng 9 năm 2002, chương trình “American Idol” lần đầu tiên xuất hiện ở Mỹ với tên gọi ban đầu là “American Idol: The Search for a Superstar” (tìm ngôi sao mới). Người chiến thắng chung c u ộ c l à K e l l y Clarkson.

ĐÔ LA MỸEURO

ĐÔ LA CANADAĐÔ LA ÚC

YEN NHẬT

03-09-2020 - 09-09-2020

AIR CANADA 2 YYZ, NRT $ 888 QATAR AIRWAYS 1 DOH $ 993JAPAN AIRLINES 2 LAX, HND $1,076

$23,060 VN ĐỒNG$26,695 VN ĐỒNG$17,218 VN ĐỒNG$16,405 VN ĐỒNG$209.94 VN ĐỒNG

105.415 YEN NHẬT0.81125 EURO 0.74993 BẢNG ANH1.31071 CANADA0.90521 THỤY SĨ

ALASKA/UNITED 2 SFO, ICN $1,222AMERICAN/QATAR 2 LAX, ICN $1,424AMERICAN/ ANA 2 LAX, ICN $1,447

AMERICAN/JAPAN 2 SFO, NRT $1,105KOREAN 1 ICN $1,181ASIANA AIRLINES 2 SFO, ICN $1,222

LƯU Ý: giá vé nói trên là cho các chuyến bay sau 4 tuần nữa. Các chuyến bay gần đều

có gíá cao và rất giới hạn.


MINH HẢI

M ột bạn đọc hỏi tác giả A Book of Courtesy: phép lịch sự có thật cần thiết trong xã hội hiện nay

không? Phải nói, phép xã giao hay kỹ năng giao tiếp rất quan trọng trong đời sống hàng ngày. Lúc nào cũng vậy, khi đi ra ngoài lo công việc hoặc giao tế lặt vặt, bạn nên giữ sự vui vẻ, cởi mở, ân cần tử tế với mọi người -lúc chờ trả tiền ở siêu thị hay sắp hàng trong bưu điện, ở một buổi picnic của gia đình và bạn bè, trong tiệm ăn, quán cà phê, rạp hát… ở đâu bạn cũng nên ứng xử lịch sự. Chắc chắn bạn sẽ được đáp ứng tương xứng. Cũng nhờ đó bầu khí chung sẽ tốt đẹp hơn. Sau đây xin nhắc lại lần nữa một vài điều thuộc về phép lịch sự bạn có thể thực hiện trong cuộc sống hàng ngày- Khi tiếp xúc với tha nhân bạn nên nhìn vào mắt người ta, nhìn một cách thân thiện, cởi mở (good eye contact). Bạn sẽ gặp ánh mắt vui tươi, chân tình của người ấy đáp lại. - Hãy luôn luôn mỉm cười. Ngay cả khi tâm trạng bạn không vui -nụ cười có thể làm thay đổi thái độ của ai đó đối với bạn và bạn cũng sẽ thay đổi như thế, nghĩa là cảm thấy thân ái với người mình gặp.- Hãy ngỏ lời chào người bạn gặp hay tình cờ đi ngang qua trên đường. Với người Mỹ đừng quên Hi hay Hello hay Good morning, good afternoon...

Giao tiếp hàng ngày

- Đừng quên nói Please hay Thank you khi ai đó, người cashier chẳng hạn, tiếp mình và phục vụ mình. Cũng vậy, khi có ai nhường bước cho mình, hay giữ cửa cho mình vào nhớ nói cám ơn để tỏ ra mình là người có giáo dục.- Nên đáp lời khi có ai đó mở lời với mình. Có thể chỉ là chuyện mưa nắng thôi nhưng nó làm cho cuộc sống chung trở nên dễ chịu.- Nên nhường chỗ cho người khác, đừng cố chen lấn dành tiện nghi cho mình.- Đừng gây ồn ào, lộn xộn ở nơi công cộng, cho dù đó là quán cà phê mình ưa thích.- Mở cửa và giữ cửa cho người khác.- Tránh dùng ngôn ngữ thông tục, ba trợn.- Lịch sự khi dùng điện thoại di động.- Tránh xả rác bừa bãi và nhặt giùm rác cho người khác khi họ lỡ đánh rơi.

MH - TỔNG HỢP

BẢO HUÂN

Có 3 dạng người tưởng biêu lộ như kém cỏi, nhưng thực chất ngược lại:

1. Lam kẻ yên phân, lăng nghe hơn ồn ao, hoạt náoNgười xưa nói: “Tri thức khiến con người khiêm tốn, ngu si khiến con người kiêu ngạo.”Người quân tử thường ẩn mình, kẻ tiêu nhân thích khoa trương.

2. Tha giả nghèo chư đừng khoe giau sang, phu quýCổ nhân dạy: “Nếu khoe khoang cái gì, bạn sẽ thất bại về cái đấy.”

3. Tha bị thiệt hại, con hơn không dám tin ai lấy một lầnCuộc sống cần sự tin tưởng. Một trong những điều nguy hiêm nhất là đánh mất niềm tin vào cuộc sống, những giá trị đạo đức tốt đẹp cua cuộc sống. Luôn bi quan, thiếu nghị lực.Nếu chỉ đắm chìm trong sự sợ hãi, sợ bị phản bội, sợ bị lừa dối… mà không mở lòng mình. Đồng nghĩa, bạn đang khước từ những cơ hội đẹp đẽ đón đợi bạn ở phía trước.Sự thất bại sẽ dạy bạn trưởng thành. Còn không, bạn sẽ chẳng bao giờ học được gì cả!

THIÊN AN (sưu tầm)



DI NGUYỄNLEEDS, ANH

N hiều năm nay, từ khi có Tinder và dating app nói chung, chuyện hẹn hò đã thay

đổi—nhìn chung, người ta có thể gặp nhiều người hơn, có nhiều lựa chọn hơn, và có thể dễ dàng tìm thấy người có cùng sở thích và mối quan tâm hơn. Nhưng điều này có đúng với tất cả không? Có phải mọi người dùng Tinder đều ngập tràn lựa chọn không? Trên thực tế, tỷ lệ “thành công” khác nhau, và có sự khác biệt giữa nam và nữ. Chẳng hạn, theo một nghiên cứu của Pew Research Center đăng năm 2020, khi được hỏi có nhận được quá nhiều, không đủ, hay đúng lượng tin nhắn mình muốn trên dating sites hoặc apps, 57% đàn ông cảm thấy không đủ trong khi chỉ 24% phụ nữ cảm thấy tương tự, chỉ có 6% đàn ông cảm thấy nhận quá nhiều trong khi số phụ nữ là 30%, còn lại 36% đàn ông và 45% phụ nữ cảm thấy đủ, vừa phải1. Vì sao? Vì phụ nữ thường kén chọn hơn. Bởi vậy, cách dùng Tinder hoặc dating app nói chung của phụ nữ và đàn ông rất khác nhau—phụ nữ có thể săm soi hình ảnh và mấy câu giới thiệu rồi mới swipe right (đẩy qua

Cô đơn trên mạngphải—thích) hoặc swipe left (đẩy qua trái—không thích), trong khi đàn ông muốn có nhiều match (thành cặp, tức là khi 2 người cùng swipe right) phải swipe right nhiều gấp chục lần, thậm chí 80-90% phụ nữ mình thấy, và thường chỉ nhìn thoáng qua, tới khi có match mới nhìn kỹ lại và quyết định sau2. Đó là đàn ông nói chung. Đàn ông “xấu” càng khổ hơn. Hẹn hò trên mạng có nhiều cái tốt của nó, như tôi trước đây từng viết3, nhưng ai cũng biết muốn “thành công” trên một app như Tinder trước hết phải cái bên ngoài—với đàn ông, ngoại hình trung bình hoặc dưới trung bình đã bất lợi, và nếu không có hình ảnh thú vị, chẳng hạn không thấy đi du lịch hoặc thám hiểm hoặc chơi thể thao, không thấy chụp hình đi chơi với bạn bè, không thấy nuôi chó v.v. càng dễ bị swipe left. Nếu đàn ông thông thường đã phải cạnh tranh khốc liệt và swipe right nhiều hơn phụ nữ nhiều lần để được match, cơ hội ở đâu cho những người ngoại hình dưới trung bình? Đặc biệt nếu đã bị bất lợi ngoại hình nhưng cũng không tự tin, thiếu hài hước, và không có gì đặc biệt thú vị?

Trong khi phụ nữ không đẹp vẫn được match, vẫn có cơ hội hẹn hò, thậm chí có sex, vì là phụ nữ, nhiều đàn ông “xấu” có thể bám lấy Tinder hàng năm và swipe right loạn xạ, nhưng chỉ lèo tèo vài match, và có thể không bao giờ được gặp bên ngoài. Trong khi phụ nữ có thể có hàng tá lựa chọn, nói chuyện với nhiều người cùng lúc, thậm chí hẹn hò tìm hiểu nhiều người cùng lúc, không ít đàn ông không có cơ hội hẹn hò trong đời thường và càng cô đơn trên mạng. Bởi vậy sinh ra khái niệm incel, viết tắt của involuntary celibate, thường được dịch là độc thân không tự nguyện. Khái niệm incel có từ vài năm trước, và trên mạng bắt đầu mọc ra những diễn đàn và cộng đồng dành cho những người tự nhận mình là incel, thành nơi tụ họp chia sẻ cho những đàn ông cùng chung số phận độc thân không tự nguyện. Nhưng dần dần những trang này biến tướng, không chỉ còn là nơi chia sẻ, mà tạo ra cái gọi là incel ideology (hệ tư tưởng incel)—một lăng kính để nhìn thế giới và xếp loại mọi người, và tạo ra các từ ngữ và khái niệm riêng. Qua lăng kính incel, đàn ông được chia thành alpha và beta, trong đó đỉnh cao là Chad—da trắng đúng chuẩn Aryan, thân


hình vạm vỡ, cằm vuông, và Chad cướp hết mọi phụ nữ; còn phụ nữ chia thành 2 loại là Stacy—hot, tóc vàng, thuộc hàng top và chỉ chơi với Chad, hoặc Becky—đa phần phụ nữ, tức ở mức trung bình, thua Stacy. Ngoài ra còn có nhiều khái niệm khác như simp là loại đàn ông chạy theo và đổ đống tiền cho một phụ nữ không quan tâm tới mình, soyboy là loại đàn ông thiếu nam tính và tự gọi mình là feminist, Tyrone là Chad da đen, white knight là loại đàn ông nhào tới bênh vực phụ nữ trên mạng ra vẻ hiệp sĩ v.v.4 Từ chuyện cô đơn trên mạng và không may mắn trong hẹn hò, và gặp nhiều người khác có hoàn cảnh và cảm giác tương tự, incel tạo ra cả một “hệ tư tưởng” để nhìn thế giới và giải thích cho sự độc thân không tự nguyện của mình. Với incel, đây là một thế giới không công bằng—phụ nữ hời hợt chỉ quan tâm tới ngoại hình, và Chad cướp hết mọi phụ nữ. Từ không được phụ nữ ngó tới dẫn tới căm ghét phụ nữ—incel gọi phái nữ nói chung là femoid, ghép từ female và humanoid (hình người), ý không coi phụ nữ là người. Đó là chưa kể, một số đàn ông ở lâu trong các cộng đồng incel, bị ảnh hưởng từ “hệ tư tưởng” và có cái nhìn lệch lạc méo mó về phụ nữ và quan hệ nam

nữ nói chung, càng giận dữ khi tiếp tục không may mắn trên mạng, và nếu mất bình tĩnh và lên tiếng xúc phạm khi bị từ chối hoặc bị lơ, càng bị ghét, rồi từ đó càng thấy ai oán, thấy xã hội bất công. Không dừng ở đó, một số thành phần cực đoan của cộng đồng incel đẩy lên thành bạo lực, trong đó đáng chú ý là những kẻ incel giết người hàng loạt như Elliot Rodger, Marc Lépine, Alek Minassian, Scott Beierle, Chris Harper-Mercer v.v.5 Nhưng đó là thành phần cực đoan, cùng với những người tôn sùng những tên sát nhân này. Còn số còn lại trong những người tự nhận là incel? Bao nhiêu trong số đó là không may mắn do ngoại hình bất lợi? Và bao nhiêu tự làm mình

xấu đi? Chẳng hạn, Vice News làm một film tài liệu ngắn năm 2018 về một incel và đăng trên Youtube, nhưng đa phần các bình luận bên dưới đều nói, anh chàng này hoàn toàn không xấu, nhưng ở tuổi 23, không đi làm cũng chẳng đi học, chỉ ngồi trên mạng nói chuyện với đám incel khác, tự nhồi sọ mình, làm sao thu hút được ai?6 Nhiều người nói, nhiều trường hợp độc thân là do nói chuyện nhạt thếch, thiếu tự tin, kỹ năng xã hội không có, và có những trường hợp

nếu chịu khó thay đổi cách nghĩ cách sống, tập thể dục, có nghề nghiệp đàng hoàng, có sở thích cá nhân, và chăm chút ngoại hình một chút, mọi thứ sẽ khác. “Hệ tư tưởng” incel chỉ làm cái nhìn càng thêm méo mó, thậm chí bệnh hoạn, và càng lấn sâu, cơ hội hẹn hò càng khó hơn. Nhưng cũng có người nói, đám bệnh hoạn căm ghét và kêu gọi bạo lực với phụ nữ chỉ là một phần của cộng đồng incel, còn nhiều người tự nhận mình incel chỉ thấy bất công và cô đơn, và nói gì đi nữa, đàn ông vẫn thiệt thòi và bất lợi hơn hẳn phụ nữ khi hẹn hò qua mạng. Có những kẻ quá khích và giết người hàng loạt để trả thù phụ nữ, nhưng cũng có những người chỉ cần một cộng đồng chia sẻ vì cùng độc thân không tự nguyện. Dù bất kỳ lý do gì, thực tế là vẫn có rất nhiều đàn ông dùng Tinder hàng năm nhưng chỉ vài lần lẻ tẻ hoặc thậm chí không bao giờ được đi date. Những người cô đơn trên mạng.

DN

1: https://www.pewresearch.org/internet/2020/02/06/the-virtues-and-downsides-of-online-dating/ 2: https://www.vice.com/en_us/article/ae55xk/men-who-swipe-right-to-everyone-on-tinder-explain-themselves 3: https://baotreonline.com/van-hoc/tre-voices/hen-ho-qua-mang.baotre 4: Ở đây có một loại khái niệm cua cộng đồng incel, kèm với hình minh họa: http://moonshotcve.com/wp-content/uploads/2020/05/Incels_-A-Guide-to-Symbols-and-Terminology_Moonshot-CVE.pdf 5: ibid. 6: https://www.youtube.com/watch?v=oliq8m8Qph0

BẢO HUÂN


Máy tâp thê dụcTrước đây đã có một số dụng cụ thê thao mô phỏng chèo thuyền, trượt tuyết, hoặc các hoạt động cơ thê khác. Nhưng các dụng cụ này thường được thiết kế đơn độc và cồng kềnh. Mới đây, hãng Whipr đã sáng chế một dụng cụ nhỏ gọn dùng đê tập nhiều thứ. Dụng cụ rất phù hợp cho người làm công việc thường xuyên phải đi xa.Bộ phận chính cua dụng cụ này có hình khối lập phương với kích thước chỉ khoảng 6 inches (15.2 centimet) và chỉ nặng 6.77 pounds (2.7kg). Bên trong là một hộp số nhỏ và bánh xe có thê xoay trên một trục

Bộ lọc không khíHãng điện tử LG cua Korea đã mô phỏng hệ thống lọc không khí trong nhà đê sáng chế ra một bộ khẩu trang có tiêu chuẩn H13 HEPA, nghĩa là có thê lọc 99.95% các phân tử nhỏ tới 0.21 micron (một phần triệu mét), giống như các khẩu trang y tế. Khẩu trang này có hệ thống quạt chạy bằng pin điện và hộp đựng đê sạc pin đồng thời có hệ thống sát trùng bằng tia cực tím đê làm sạch lại khẩu trang sau khi sử dụng.Dụng cụ có tên là PuriCare Wearable Air Purifier, có hình dạng giống như khẩu trang thường và dùng đê mang trên mặt. Pin hoạt động được 8 tiếng ở mức quạt thấp và 2 tiếng nếu đê quạt tốc độ cao. Không khí được lọc qua trước khi vào miệng và mũi, giúp loại trừ virus và các thành phần ô nhiễm khác. Một bộ cảm ứng sẽ giúp tự động thay đổi vận tốc cua quạt đê người mang có thê hít vào hay thở ra dễ dàng. Hiện LG còn đang hoàn tất thu tục pháp lý đê có thê sản xuất cho người tiêu dùng sử dụng đê ngăn ngừa bị nhiễm bệnh dịch.Loại khẩu trang này sẽ được bán vào cuối năm nay.

đồng thời chịu lực cản tạo ra bằng từ trường. Một dây kết nối từ bánh xe dài ra ngoài dùng gắn vào một bộ phận luyện tập được thiết kế tùy theo môn thê thao. Phần chính này có thê gắn chặt vào một chỗ chắc chắn như tường, bệ cửa, cột hàng rào… đê luyện tập.Bộ phận chính đi kèm cùng các phần phụ đê tập cho bơi thuyền, trượt tuyết…Trên phần chính còn có màn hình đếm số cử động và số calories tiêu hao.Dụng cụ sẽ được bán trong vài tháng tới với giá $199 cho phần chính, $70 cho dụng cụ bơi chèo thuyền, $120 cho dụng cụ trượt tuyết…


TIÊU HUYỀN

Cô lập trong quan hệ

V iệc cặp đôi gắn bó dành nhiều thời gian cho nhau là chuyện rất bình thường. Nhưng việc chỉ dành thời gian cho nửa kia quá

nhiều thì đó có thể là triệu chứng của sự cô lập trong mối quan hệ. Hẳn ai cũng nghĩ sự thao túng rất dễ nhận diện. Thực sự nó không hiển hiện rõ ràng theo kiểu cấm đoán mà sự cô lập thường là một quá trình diễn ra từ từ, tinh tế đến độ mà kẻ bị thao túng do cảm xúc và sự tin cậy đã không nhận ra.

Một cách soi mói, bới lông tìm vết, “Bà K bạn em gossip quá, anh chẳng hiểu sao em lại thân với bả?” Cái kiểu hạ thấp bạn bè, người thân một cách vô tình – nó bắt đầu ghim vào đầu nửa kia, khiến những quan hệ đó dần bị coi nhẹ coi thường. Thường người bị thao túng khó thể nhận ra trong sau một thời gian dài mới ngạc nhiên rằng mình chẳng có bạn bè, người thân xung quanh nữa. Ngoài cách thức cô lập bằng lời nói, ngôn từ thì ngôn ngữ cơ thể cũng là dấu hiệu quan trọng để nhận biết. Kẻ muốn thao túng thường tự tách biệt mình không trò chuyện với bạn bè riêng, người thân của nửa kia (hoặc lúc nào cũng bám dính gây cản trở). Những hành vi tạo ra những rào cản vô hình giữa bạn bè, người thân của nửa kia. Hậu quả là nó gây sự ngượng nghịu và khó chịu cho tất cả mọi người. Ông chồng cà phê với bạn bè

thì bà vợ gọi điện, nhắn tin liên tục, thậm chí xuất hiện bất thình lình để “kiểm tra”. Hay vợ đang đi shopping cùng mấy bà bạn thân thì ông chồng đã giục đón về, ngay cả khi nàng chưa muốn rời đi. Những hành vi này khiến việc giao lưu bên ngoài xã hội của người bị thao túng trở nên khó khăn hơn. Kiểm soát tài chính là một cách thao túng “sát thủ”, đó bao gồm cả việc kiểm soát nửa kia kiếm tiền và chi tiêu thế nào. Buộc nửa kia phải nghỉ cái công việc ưa thích, mất đi sự chủ động tài chính. Hoặc bà vợ chỉ đưa ông chồng vừa đủ tiền ăn lunch mỗi ngày.

Để thao túng cô lập nửa kia, người thao túng không chỉ dùng lối đe dọa gia trưởng hay gây hấn thụ động. Họ còn biện minh rằng mối

quan hệ lứa đôi là trên hết, đôi khi còn biến mình thành “nạn nhân” để tìm sự cảm thương, “Anh thì đi chơi vui với bạn suốt, còn em ở nhà buồn chán.” Cần hiểu rằng không ai chịu trách nhiệm hoàn toàn về hạnh phúc của người khác.Người thích kiểm soát luôn dùng sự cô lâp để ngắt nửa kia khỏi mạng lưới quan hệ xã hội, khiến họ cảm thấy phụ thuộc hoàn toàn về cảm xúc, tinh thần. Dù quan hệ yêu đương hay kết hôn, bạn bè và người thân luôn là điều cần thiết cho sức khỏe tinh thần, thể chất. Trong một mối quan hệ lành mạnh, nửa yêu thương sẽ khuyến khích bạn đời của mình dành thời gian cho những hoạt động, quan hệ bạn bè, đồng nghiệp, người thân có ảnh hưởng thúc đẩy đến sự trưởng thành bản thân.

TH

BẢO HUÂN


Quý độc giả co nhưng thăc măc liên quan đên sưc khỏe, y học, xin vui long gửi câu hỏi về chung tôi:TRẺ: Mục "Tro Chuyện với Thầy Thuôc"Địa chỉ: 3202 N. Shiloh Rd. Garland TX 75044hoặc email đên: [email protected]

Tóc bạcHỎI

Xin bác sĩ cho hay la tới tuôi nao toc sẽ bạc va sự bạc nay co ảnh hưởng gi tới sưc khỏe không? VÕ LINH

ĐÁP

Thưa ông LinhVề mầu sắc, sự kiện tóc bạc hay tóc hoa râm là những dấu hiệu khá sớm của tuổi về già.Tóc bạc bắt đầu từ hai bên thái dương rồi lan lên đỉnh đầu. Mới đầu, nó còn có tính cách muối tiêu, trắng đen lẫn lộn, sau đó thì muối nhiều hơn tiêu.Sở dĩ tóc thành trắng là vì loại tế bào sinh hắc tố (melanin) giảm đi, tóc trở thành không có mầu, ánh sáng phản chiếu lên khiến cho tóc như trắng.

Cho đến nay khoa học chưa chứng minh tại sao tế bào này giảm đi cũng như chưa tìm ra cách ngăn chặn được sự giảm này.Ða số các nhà nghiên cứu cho tóc bạc vì gen di truyền hoặc vì sự hóa già. Cũng có ý kiến cho là vì thiếu sinh tố loại B, kém dinh dưỡng, do thời tiết, ô nhiễm hóa chất trong môi trường hoặc do căng thẳng tâm thần, buồn phiền quá mức.Vì không ngăn ngừa, không chữa được nên con người tìm cách che đậy, thay đổi sự bạc trắng này bằng mỹ phẩm nhuộm tóc, mang tóc giả hoặc cấy tóc.Giáo sư Kyonggeun Yoon và các nghiên cứu gia tại Ðại học Y Khoa Jefferson, Pennsylvania,

đã thành công trong việc chuyển đổi tóc từ trắng sang đen của chuột mắc bệnh bạch tạng bằng điều chỉnh gen di truyền. Kết quả nghiên cứu được công bố trong tạp chí Nature số tháng Giêng năm 2000. Mong rằng phương thức này sớm mang lại kết quả tốt đẹp để có thể áp dụng cho người già tóc bạch kim.Tuy được coi là một dấu hiệu sớm của tuổi về già, nhưng sự bạc tóc chỉ xảy ra ở khoảng 65% người cao tuổi, còn 35% thì hoặc tóc không bạc hay chỉ bạc khi tuổi rất cao.Nhiều trung niên, mới 25-30 tuổi tóc đã bạc.Thành ra sự bạc tóc không phải là chỉ dấu của sự hóa già của các bộ phận trong cơ thể, cũng như không có ảnh hưởng gì tới sức khỏe hay tới tuổi thọ. Nhiều người hãnh diện có mái tóc bạch kim, tự cho là người từng trải, có kinh nghiệm và đáng tin cậy.Thánh kinh có ghi “Tóc bạc là vương miện của sự vinh quang”Còn huyền thoại Ngũ Tử Tư, sau một đêm trầm suy, sáng dậy tóc đã bạc trắng cũng vẫn chỉ là huyền thoại, không có giải thích khoa học. BẢO HUÂN


Các giai đoạn cua con người

HỎIThưa bác sĩ,Xin bác sĩ nhăc lại cho chung tôi về các giai đoạn khác nhau của con người. Xin cảm ơn ông. Lê Thị Yên

ĐÁP

Thưa bà Yến,Giống như các động vật có vú khác, loài người trải qua 3 giai đoạn sinh tồn như sau:

1. Giai đoạn phôi thai: Giai đoạn này lệ thuộc vào sự nuôi dưỡng của mẹ để sinh trưởng và phòng chống những đe

dọa của môi sinh.

2. Giai đoạn tăng trưởng: Đây là giai đoạn mà cơ thể đã đạt được sự cân bằng với môi sinh bằng cách bảo trì có hiệu quả các chức năng của tế bào.

3. Giai đoạn lão hoa: Trong giai đoạn này, khả năng bảo trì và sửa chữa các tế bào dần dần

trở thành kém hiệu quả, nhiều loại tế bào chết đi và các chức năng của cơ thể suy giảm.Các khoa học gia tin rằng, con người có một tuổi thọ nhất định tùy theo các yếu tố di truyền và dù cho có loại bỏ hết tất cả các bệnh có khả năng gây tử vong hay là những đe dọa của môi sinh, thì tuổi thọ đó cũng

chỉ được tăng thêm 10 năm là cùng. Tuy nhiên tuổi thọ đó là bao nhiêu cho từng cá nhân hay từng cộng đồng thì không thể xác định được.Vậy nếu quý cụ thọ, ví dụ đến tuổi 60 ngày hôm nay, thì quý cụ có thể yên trí rằng cụ có những gene di truyền tốt đã giúp quý cụ chống đỡ mọi đe dọa của bệnh tật, môi sinh suốt 60 năm nay. Nay quý cụ chỉ cần theo đúng những phương pháp phòng, chống, chữa bệnh và những nguyên tắc căn bản về dinh dưỡng, tập luyện thể chất và tâm trí, thì có thể sống thoải mái, hưởng trọn tuổi vàng.

NYD

BẢO HUÂN


tim nguyễntim nguyễnTIM NGUYỄNGARLAND, TX.

B ỗng nhớ ca khúc Mục Kiền Liên của Đỗ Kim Bảng thời nhỏ ở Vương phủ: Đìu hiu gió / Bóng chiều rơi theo lá thu/ Có

đàn chim bay vẩn vơ / Chuông chùa xa đưa huyền mơ / Mục Kiền Liên đứng nhìn cánh đêm dần lan / Nhớ mẹ xót xa tâm hồn / Bóng mẹ biết bây giờ đâu... Kinh sách Nhà Phật chép: Ngài Mục Kiền Liên sau khi đắc đạo, chứng quả A La Hán, đã vận dụng thiên nhãn để tìm xem Mẹ tái sinh ở đâu. Ngài thấy Mẹ bị đọa vào ngạ quỷ, gầy ốm, đói khát rất khốn khổ. Lòng đầy thương xót, Ngài lấy cơm trong bình bát dâng Mẹ nhưng cơm liền biến thành lửa. Mục Kiền Liên trở về bạch Phật và xin Phật chỉ dạy cách cứu Mẹ. Phật khuyên Ngài Mục Kiền Liên sắm sửa lễ vật cúng dường, dâng các Chư Tăng, Hiền Thánh ngày rằm tháng Bảy và xin các Ngài cầu nguyện cho, thì Cha Mẹ bảy đời quá vãng cũng như hiện tiền đều được nhiều phước

Tháng Bảy ngày Rằm. trong cõi nhân sinh

Tháng Bảy ta rồi đó. Tháng bảy ngày rằm… gợi cho chúng ta nhiều điều suy gẫm.Tháng Bảy là Mùa Vu Lan. Mà Vu Lan -theo tinh thần nhà Phật- là Mùa Báo Hiếu mẹ cha, đền đáp công ơn những vị đã sinh thành và dưỡng dục chúng ta. Công cha nghĩa mẹ, làm sao quên được. Lễ Vu Lan - như trong đời sống chúng ta bây giờ - xuất phát từ chuyện Ngài Mục Kiền Liên, thương nhớ mẹ là Bà Mục Liên Thanh Đề bị đọa vào ngạ quỷ.

Chân tay con mẹ cho với sưa mẹTrong tim con mẹ san máu xuân thi...... Trong đêm khuya mẹ như ánh trăng rằm

Soi cho con bằng đôi măt dịu dang

Vu Lan, trong đời sống chúng ta, đã trở thành ngày tưởng nghĩ tới Mẹ. Ngày Lễ Vu Lan như vậy là ngày để mọi người làm cái gì đó đặc biệt cho Mẹ, nếu Mẹ còn tại thế. Còn nếu Mẹ đã khuất núi, thì cài bông hồng trắng lên ngực áo và cầu kinh, khói hương tưởng niệm. Cũng trong tâm nguyện vừa nói, nhưng ở một không gian khác, chúng ta hãy nghe Đỗ Hồng Ngọc, Võ Tá Hân và Thu Vàng. Bông Hồng Cho Mẹ của Đỗ Hồng Ngọc là một bài thơ hay. Có người cho là hay đến lạnh người, lặng người. Rất nhiều tác giả đã ca ngợi bài thơ và nó được Võ Tá Hân phổ nhạc, nghe qua với giọng hát Thu Vàng thật tuyệt vời.Con cai bông hoa trăngDanh cho mẹ đoa hồngMẹ nhớ gai lên ngực

Ngoại chờ bên kia sông

(Bông Hồng Cho Mẹ, Đỗ Hồng Ngọc)

Nguyễn Thị Khánh Minh đã đọc bài thơ với những cảm xúc tuyệt vời: “Ngoại Chờ Bên Kia Sông,

đức. Ngài Mục Kiền Liên vâng lời Phật dạy, đến ngày rằm tháng Bảy sắm sửa lễ vật dâng cúng Chư Phật, chư Hiền thánh và xin các Ngài cầu nguyện cho Mẹ. Ngay sau đó Mẹ Ngài Mục Kiền Liên hối cải, nên được giải thoát kiếp ngạ quỷ và sinh lên cõi Trời. Từ đó Phật tử theo gương Ngài, hằng năm tổ chức đại lễ Vu Lan Báo Hiếu Mẹ Cha vào rằm tháng Bảy . Trong ngày nhớ ơn Mẹ, ở Nhật có tục lệ cài hoa hồng lên áo. Người nào còn Mẹ thì cài hoa hồng đỏ, người nào không còn Mẹ thì cài hoa hồng trắng. Hòa thượng Thích Nhất Hạnh du học ở Nhật thấy tập quán này có ý nghĩa nên du nhập vào VN. Phong trào “Bông hồng cài áo” ngày Vu Lan được Phật tử hưởng ứng và phổ biến rộng rãi từ đó.Và cũng từ đó, cái tình đối với Mẹ dường như sâu hơn, đậm hơn -và lòng tưởng nhớ Mẹ như càng thôi thúc hơn. Lẽ dễ hiểu là lòng hy sinh ở Mẹ vô cùng rộng lớn. Vu Lan, như chúng ta thấy, đã đi vào thi ca và âm nhạc. Xin nghe Nguyễn Đình Toàn. Nguyễn Đình Toàn, trong CD Tôi Muốn Nói Với Em, có một ca khúc rất hay, La Sương Sương hát với giọng nam phụ họa, đó là bài Mẹ.


tôi viết hoa vì mỗi chữ của câu thơ này là khởi đề dẫn đến chiêm nghiệm ảo hóa về sinh tử. Và toàn bài thơ là tấm tình trong vắt ban sơ của người con, rất nhỏ, mà cũng đã rất già. Bởi rất nhỏ thì mới yêu thương Mẹ được hồn nhiên như thế. Và phải chăng, rất già mới có thể biến yêu thương ngây thơ thành một tình yêu vượt qua được đau đớn của chia lìa sinh tử, như thế.Cảm ơn nhà thơ Đỗ Hồng Ngọc, cho tôi biết thêm một nhịp đập thương yêu nữa của Hiếu Tử, cho tôi từ bây giờ đã có thể chấp nhận một cách nhẹ nhàng khi nghĩ đến một lúc nào đó phải xa Mẹ. Không phải là một cái xa hẳn rồi, mất hẳn rồi như tôi vẫn thường nghĩ nữa. Trong hạt nước mắt rơi lại thấp thoáng nụ cười, nhìn Mẹ của ta lại cài hoa hồng đỏ về bên Ngoại. Ôi! Cái không nói của Ngoại Chờ Bên Kia Sông đã lấp đầy cảm xúc và ý nghĩ của tôi đến thế!Và lúc này đây, còn được thấy Mẹ ra vào thì hãy thỏ thẻ bên vai Mẹ rằng,… mỗi ngay đi qua đang cai cho con một bông hồng… (thơ Đỗ Trung Quân)

Trong hoan hỷ địa mẫu tử, tôi đọc thầm cho riêng mình, gửi đến các con tôi,… tân cung hạt lệ mẹla nước măt con rơitân cung tiêng cười mẹla nụ cười con vừa mởva con ơitân cung hư vô mẹ

sẽ một ánh nhin theo con. trở lại (thơ NTKM)

Qua bài thơ, giáo sư Nguyễn Thị Tịnh Thy đi vào triết lý của nhà Phật: “Viết về cái chết, về nỗi đau tử biệt nhẹ nhàng như thế, nhà thơ đã thấm nhuần triết lý

của nhà Phật. “Vô thường”, “sắc không”, “tứ khổ”, “diệt khổ”, “từ ái”… được chất chứa trong từng câu chữ giản dị tưởng chừng như không còn là thơ, không phải là thơ. Tất cả hai mươi chữ trong bài thơ tứ tuyệt này đều là từ thuần Việt, cả danh từ, động từ, đại từ…; cả hình ảnh, biểu tượng… cũng đều rất đời thường và dân dã đến mức người đọc, người nghe ở trình độ nào cũng có thể hiểu, có thể cảm, có thể xúc động. Mặc dù bài thơ đậm chất triết lý, nhưng chất triết lý ấy đến một cách đơn giản, không trau chuốt gọt giũa, không cao đàm khoát luận. Mọi cảm xúc, tình cảm trong bài thơ vừa như có, vừa như không; vừa rất nặng, vừa rất nhẹ; vừa hiện thực, vừa kỳ ảo. Tất cả đều tùy thuộc vào cách mà mỗi người cảm nhận về cái chết, về tình mẫu tử, về lẽ tử sinh. Sâu sắc và đa nghĩa như thế, Bông hồng cho Mẹ là cả một chân trời nghệ thuật mà ở đó, mọi đường nét nghệ thuật dường như tan biến trong tình cảm sâu nặng của người con đối với mẹ, để rồi lan tỏa đến người đọc. Khiến cho người đang nằm có thể bước đi, khiến cõi chết trở thành cõi sống, khiến âm dương cách biệt trở nên gần lại, đậm chất nghệ thuật nhưng không thấy dấu hiệu của nghệ thuật, như vậy là bài thơ đã đạt đến cảnh giới cao siêu của nghệ thuật: “áo của thợ trời không nhìn thấy đường may” (thiên y vô phùng). Chỉ trong hai mươi chữ, từ một tấm lòng, nhà thơ đã nói hộ muôn tấm lòng. Ước mong của tác giả là ước mong của mọi người, tiếng thơ của anh nhưng là tiếng lòng của tôi, của tất cả chúng ta."Nhớ Vu Lan năm nào, Hòa Thượng Thích Quảng độ nhắc nhở chúng ta, rằng theo Kinh Phật dạy, chúng sanh trong vô

lượng kiếp, đều là Cha Mẹ thân thuộc lẫn nhau. Cho nên, cúng dường Cha Mẹ, đồng thời cũng cúng dường tất cả chúng sanh. Và mùa Vu Lan báo hiếu, trong truyền thống văn hóa Việt Nam, đã biến thành Mùa Xá Tội Vong Nhân. Do đó, rằm tháng Bảy còn là ngày tưởng nghĩ đến những người đã chết thất tán, không nơi nương tựa. Tháng Bảy Ngày Rằm xá tội vong nhân, cầu cho linh hồn người chết được siêu thoát. Chính trong tinh thần đó, và với lòng thương tưởng bao la của một nghệ sĩ lớn, Nguyễn Du đã viết Văn Tế Thập Loại Chúng Sinh, tức Chiêu Hồn Ca. Và kêu gọi những hồn tản lạc, lôi thôi bồng trẻ dắt già, ai khôn thiêng đó lại mà nghe kinh... Với chúng ta, từng dấn thân vào cuộc chiến dài hai chục năm trên đất nước mình, đã chứng kiến bao nhiêu bè bạn đồng bào ruột thịt gục ngã, rồi kể từ Tháng Tư Mùa Xuân Đen 1975, số người tìm cách vượt thoát, bỏ thân trên rừng trên biển có đến hàng trăm ngàn người. Làm sao chúng ta ở phương trời này quên được những bạn bè anh em thân nhân đó của chúng ta. Vậy trong Mùa Vu Lan, xin hãy cùng nhau thắp lên nén hương tưởng niệm và cầu nguyện cho những hồn oan ruột thịt được siêu thoát. Và trên tất cả, hãy cám ơn mảnh đất này đã chấp nhận chúng ta, cho chúng ta cơ hội sống và làm lại cuộc đời, nghĩa là phục sinh từ những đổ vỡ ngày qua: cung với mọi người. tôi nôi vong tayva cảm ơn thê giới đã cho tôi chỗ ởkhi nước mất nha tan. bạn bè xiêu tán. thâp loại chung sanh mờ đồng rừng...

Vu Lan, từ đó, với chúng ta, mang một ý nghĩa vô cùng thâm sâu vậy.

TN


IAN BÙIDALLAS, TX.

K hông lâu sau khi được bầu làm Tổng Thống đầu tiên của Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ năm 1789,

George Washington bắt đầu nghĩ đến việc xây một căn nhà cho Tổng Thống- Presi-dent’s House. Ban đầu nhiều người đề nghị nên đặt nó tại một thành phố đông dân như New York hay Philadelphia, là hai nơi Washington cư trú trong thời gian làm Tổng thống. Nhưng cuối cùng Washington quyết định xây dựng một thành phố hoàn toàn mới làm thủ đô cho tân quốc gia. Ông và nhà thiết kế Pierre l’Enfant chọn một

Bạch Cung không chỉ là chỗ ở và làm việc cua gia đình Tổng thống Mỹ, nó còn được gọi là Nhà Cua Dân - the People’s House. Nó là căn nhà cua lãnh đạo quốc gia duy nhất trên thế giới mà người dân có thê viếng thăm miễn phí.

miếng đất cạnh bờ sông Po-tomac và đặt tên cho nó là District of Columbia (D.C.) để vinh danh Christopher Columbus. Lý do Washington chọn nơi đây thứ nhất là vì nó nằm giữa hai miền, với Maryland ở phía Bắc và Virginia ở phía Nam; mỗi tiểu bang đã hiến tặng một phần đất để thành lập D.C. Thứ nhì vì đây là vùng đất trống dễ cho việc xây dựng một thành phố mới. D.C. là thành phố đầu tiên ở Mỹ được thiết kế trước khi có cư dân. Theo yêu cầu của Washington, nhà của Tổng thống sẽ được xây trên một

ngọn đồi tại một đầu phố, và toà nhà Quốc Hội trên một ngọn đồi đối diện, nối liền nhau bằng một con đường. Thomas Jefferson đề nghị tổ chức một cuộc thi để chọn mẫu thiết kế. Ông cho đăng quảng cáo trên báo khắp nước và nhận được cả thảy 9 đề án. Một uỷ ban đã chọn đề án của James Hoban, một kiến trúc sư người Mỹ gốc Ái Nhĩ Lan, dựa theo kiểu mẫu căn nhà Leinster House ở Dublin, Ireland. Viên gạch đầu tiên được đặt ngày 13 tháng 10, 1792.Một đội thợ gồm di dân từ

Bưc ảnh xưa nhất của Bạch Cung, chụp năm 1846, thời Tông thông James Polk. ẢNH: JOHN PLUMBE JR. / LIBRARY OF CONGRESS


Âu Châu và người da đen tự do đã làm việc ròng rã tám năm trời để xây căn nhà hai tầng bằng sa thạch (sandstone). Tổng cộng phí tổn xây nhà là 232,372.83 đô la, khoảng 3.5 triệu USD ngày nay. Tiền này do Quốc Hội chuẩn thuận từ ngân sách Liên Bang.Mặc dù Tổng Thống Washington theo dõi sát tiến trình xây dựng, khi ông hết nhiệm kỳ thứ nhì năm 1797 nhà vẫn chưa xây xong. TT. George Washington mất vào tháng 12, 1799, gần một năm trước khi có người vào ở. Đầu tiên là gia đình Tổng Thống thứ nhì, John và Abigail Adams, dọn vào ngày 1 tháng 11 năm 1800. Lúc bấy giờ căn nhà vẫn chưa thật sự hoàn tất. Nhiều

phòng ốc vẫn chưa xây xong. Bà Abigail phải phơi quần áo trong nhà vì không muốn người ngoài thấy Nhà Tổng Thống quá nhếch nhác. Tháng 3, 1801, đến phiên Tổng Thống thứ ba là Thomas Jefferson dọn vào. Ông cho người xây thêm nhà tắm, thư viện,

hàng hiên. Ông đặt mua bàn ghế và giấy dán tường từ Pháp để làm tăng vẻ sang trọng của căn nhà đơn sơ. Vào ngày Tân Niên năm 1805, Nhà Tổng Thống được mở rộng cửa cho dân chúng vào viếng thăm lần đầu tiên. Kế đến là Lễ Độc Lập. Và cứ như thế mỗi

năm vào hai ngày đó Nhà Tổng Thống có “open house”. Truyền thống này vẫn còn được giữ cho đến nay.Năm 1812, dưới thời Tổng Thống James Mad-ison, chiến tranh Mỹ-Anh bùng nổ và kéo dài đến 1815 mới chấm dứt. Tháng 8 năm 1814 quân đội Anh tiến vào D.C. Vợ chồng Tổng Thống phải tản cư khỏi thành phố. Trước khi rời nhà để chạy giặc, bà Dolly Madison bắt người làm phải gỡ bức chân dung của George Washing-ton xuống để bà đem theo. Lính Anh sau đó đã phóng lửa đốt rụi Nhà Tổng Thống cũng như toà nhà Quốc Hội mới toanh; ngày nay bức tranh ấy là hiện vật duy nhất còn sót lại từ căn Nhà Tổng Thống nguyên thuỷ.Sau chiến tranh nhiều người một lần nữa đề nghị dời thủ đô về New York hay Philadelphia cho an toàn và dễ phòng thủ. Nhưng Tổng Thống Madison ra lệnh xây lại như cũ, và kiến trúc sư James Hoban một lần nữa được mướn để tái thiết mọi thứ dựa theo phiên bản gốc. Truyền thuyết kể rằng để che lấp những dấu vết của

Năm 1950, Tông thông Harry Truman ra lệnh sửa sang lại toan bộ Toa Bạch Ốc từ trong ra ngoai vi quá cũ. NGUỒN: US NATIONAL ARCHIVES

Đoan xe tăng diễn hanh trong lễ nhâm chưc nhiệm ky thư ba của Tông Thông Franklin D. Roosevelt năm 1941. NGUỒN: NATIONAL ARCHIVES


trận cháy, ông Hoban cho sơn lên một lớp sơn dầy màu trắng nên nhà còn được gọi là “white house”. Sự thật trước đó nhà đã được sơn quét một lớp vôi trắng và thỉnh thoảng đã được báo chí gọi là “ngôi nhà trắng”. Nhưng mãi đến năm 1901 Tổng Thống Theodore Roos-evelt mới chính thức gọi nó là “The White House” - báo chí miền Nam trước 75 dịch là Toà Bạch Ốc hay Bạch Cung.Nhà Của Dân còn từng là chỗ các vị tân Tổng Thống ăn mừng ngày nhậm chức, và dân chúng có thể đến chia vui. Chuyện kể sau lễ nhậm chức của Tổng Thống Andrew Jackson năm 1829, gần 20,000 người đã tụ tập tại Nhà Tổng Thống (thuở ban đầu nhà không có hàng

rào). Ông Jackson phải trốn vào một khách sạn gần đó trong lúc nhân viên đổ đầy rượu và nước cam vào những bồn tắm lớn rồi kéo ra xa để dụ quan khách rời khỏi khu-ôn viên nhà!Tuy vào thời TT. Abra-ham Lincoln số người đến nhà để “ăn mừng” cùng Tổng Thống đã quá đông, nhưng phải đợi đến Tổng Thống Grover Cleveland (1885-1889; 1893-1897) màn ăn nhậu này mới chấm dứt. Để giải quyết rốt ráo vấn đề, vị tân Tổng Thống nghĩ ra cách tổ chức một cuộc diễn binh trên con đại lộ trước Toà Bạch Cung, làm nơi cho mọi người tụ tập. Theo thời gian truyền thống này từ từ biến thành buổi lễ nhậm chức nghiêm trang mà ta biết đến ngày nay.

Không những mỗi vị Tổng Thống mang đến cho Bạch Cung những thay đổi của riêng mình, các vị Đệ Nhất Phu Nhân cũng có nhiều đóng góp. Nổi tiếng nhất là vườn hoa do bà Ellen Wilson, vợ Tổng Thống Woodrow Wilson, cho trồng vào năm 1903, trên thửa đất cạnh West Wing mà trước đó bà Edith Roosevelt, vợ Tổng Thống Theo-dore Roosevelt, cũng từng dùng làm vườn thượng uyển. Nhưng phải đến đời Kennedy nơi đây mới trở thành nổi tiếng. Năm 1961, sau một chuyến viếng thăm Âu Châu và được xem các vườn hoa của vua chúa bên đó, hai ông bà Kennedy cho người thiết kế lại Rose Garden để biến nó thành một không gian công cộng thay vì chỉ là khu vườn riêng của gia đình.

Ông Kennedy muốn nó có thể chứa 1,000 người nếu cần, hoặc chỉ để tiếp vài vị quốc khách để ăn trưa trong một không khí thân mật. Vườn Hồng trở thành một biểu tượng quan trọng của Bạch Cung kể từ đó. Ngoài hồng, bà Kennedy còn cho trồng hoa Tu-lip, Primrose, Hyacinth và nhiều loại hoa khác. Đặc biệt nhất là những cây Magnolia được đặt ở bốn góc vườn và hàng cây Crab Apple chạy dọc hàng hiên của West Wing dẫn đến Oval Office là phòng làm việc của Tổng Thống. Hàng năm crab apple ra hoa rất đẹp, tạo cho khu vườn một không gian ấm cúng, cách biệt với thế giới chính trị xô bồ phía bên kia.Dưới thời Tổng Thống Trump, bà Melania cũng đã cho chỉnh trang lại Vườn Hồng khá nhiều. Các loại hồng xưa nay khó sống trong khí hậu D.C. đã được thay thế bởi những loại hoa khác thích hợp hơn. Hàng gạch lát vòng quanh vườn sẽ giúp người ngồi xe lăn cũng như phụ nữ mang giày cao gót đi lại dễ dàng v.v. Tuy nhiên, việc đốn hạ các cây crab apple đã gây nhiều phản ứng. Nhiều người cho rằng nó làm hàng cột của West Wing trở nên quá lộ liễu, mất đi không khí riêng tư đằm thắm của Vườn Hồng ngày xưa.

IB

Hang cây crab apple trong Vườn Hồng vao mua Xuân, đầu thâp niên 1960. NGUỒN: WHITE HOUSE


Máy chiếu mini, một loại máy chiếu di động, nhỏ, tương đối mới, cho bạn chiếu phim lên tường trong nhà - hoặc ngoài trời vào ban đêm, bằng cách sử dụng màn hình hoặc một bề mặt trắng mịn. (Có thê cần dây cáp USB hoặc HDMI đê nối máy tính xách tay hoặc streaming player - chẳng hạn như Apple TV hoặc Roku - với máy chiếu).Consumer Reports (CR) đã thử nghiệm xem máy chiếu mini đê bàn hiên thị tốt như thế nào các mẫu thử nghiệm, các chương trình TV và phim truyện, ở cả hai kích thước màn hình 65 inch, 100 inch - và nhận thấy rằng nhiều kiêu máy cung cấp được độ sáng và phẩm chất hình ảnh tốt. Thêm vào đó, nhiều máy chiếu nhỏ này có thê chạy bằng pin sạc lại được, như vậy có thê mang đi hầu như bất cứ chỗ nào.Một điêm khác biệt lớn trong các thử nghiệm đó là độ sáng, có thê ảnh hưởng đến cả phẩm chất hình ảnh và mức độ thích thú cua người coi trên màn hình lớn. LG, vượt trội về độ sáng và phẩm chất hình ảnh, được xếp hạng đầu trong các thử nghiệm cua CR. Mặt khác, model Aaxa ở trên, không sáng bằng nhưng có giá thấp hơn 170 đô la, cũng là một lựa chọn tốt.Tất cả các máy chiếu đều phải nhờ vào môi trường tối: Phòng càng tối (hoặc buổi tối), hình ảnh sẽ thấy càng đẹp, đặc biệt là với kích thước màn hình lớn. Ngoài ra, chất lượng âm thanh từ trong máy (built-in) không tuyệt vời ở những kiêu máy CR đã thử nghiệm, nhưng bạn có thê chuyên âm thanh đến loa Bluetooth, sound bar hoặc headphones từ tất cả bốn kiêu máy được trình bày ở đây.

Aaxa S2 PicoProjector, 720p HD$280

4/5 phâm chất hinh

4/5 độ sáng man hinh 65”


LG CineBeam PH550, 720p HD$450




Miroir HD Pro Projector M220 720p$400




Vankyo Leisure 430 (2020 Upgraded) 480p$120




Coi phim tại nhàMùa dịch bệnh, không đi coi phim ở rạp được, nên nhiều người nhớ những buổi xem phim trên màn hình lớn.


ORANGE COUNTY, CA

TẠ PHONG TẦN

T uần rồi, Quang Anh - Biên tập viên đài truyền hình quốc gia VTV của Việt cộng phát biểu trên

sóng truyền hình: “Dịch Covid-19 đã khiến cho những con phố du lịch hay là chủ yếu phục vụ khách nước ngoài tại TP. HCM trở nên tiêu điều. Và khi những con số không còn sức sống, những gánh hàng rong vốn được xem là sống ký sinh trùng trên những con phố này sẽ tồn tại ra sao?”(sic) làm dấy lên làn sóng căm phẫn trong công luận khắp quốc nội lẫn hải ngoại. Thiên hạ đua nhau ném đá, chửi mắng, sỉ vả Quang Anh bằng tên đủ thứ động vật lẫn côn trùng, và cùng “đào bới” chuyện xưa tích cũ, kể rất nhiều chuyện chính bản thân, anh

em, cha mẹ, bà con, hàng xóm... của họ đã từng bán hàng rong nuôi con cháu nên người. Thấy người ta kể cũng quá nhiều rồi, tôi không muốn giành phần kể chuyện ngày xưa mẹ tôi và chị em tôi cũng bán sữa đậu nành, bán bánh tai yến, bán bánh bao dạo, bán bong bóng dạo... nên tôi mới có tiền lộ phí học hành có bằng này cấp nọ. Hôm nay, tôi kể chuyện bán hàng rong ở nước Mỹ để “khai hóa văn minh” cho giới làm “truyền thông nhà nước” ở Việt Nam. Nước nghèo như Việt Nam thì dân bán hàng rong là bình thường, siêu cường nhất thế giới mà dân Mỹ vẫn bán hàng rong. Năm 2015, khi tôi vừa đặt chân đến nước Mỹ được một tháng, trong một bài viết tôi

đã từng kể cho quý độc giả Trẻ chuyện những người bán hàng rong ở thành phố New York. Lúc đó vào cuối Tháng Mười, khí hậu New York rất lạnh nên hàng rong cũng đơn điệu lắm. Những thanh niên, phụ nữ bán dạo khăn the quàng cổ đủ màu sắc, đủ loại hoa văn trên đường phố với giá $5/cái. Những thiếu niên da đen thì bán đồ chơi, bưu ảnh, kẹo chewing gum và bán vé xe bus đi thăm thành phố. Tôi định đứng lại lựa mua vài cái thì người đi chung với tôi cản, nói rằng đừng có mó vào, mó vào “nó” bắt phải mua mà “nó” bán mắc lắm. Tôi tưởng thiệt nên không mua. Cuối cùng, vì gió thổi rất lạnh mà tôi lại mặc không đủ ấm, không có khăn quàng cổ nên tôi đánh liều mua đại. Tôi xem hàng


của vài người bán khăn, cuối cùng tôi chọn mua được một cái hoa văn màu đen trắng vừa ý mà không thấy những người bán khăn khác hằn học gì khi tôi lựa rồi không mua khăn của họ. Sau khi về Nam Cali tôi mới biết giá khăn quàng $5/cái là rẻ, nếu ở Little Sài Gòn một cái khăn giống y như vậy giá bán tầm $10, làm tôi cảm thấy tiếc là không mua thêm vài cái khăn quàng. Hôm nay tôi kể cho quý vị về hàng rong ở khu vực Little Sài Gòn. Khí hậu Nam Cali không lạnh lắm nên hàng rong quanh năm rất phong phú. Bất kỳ lúc nào quý vị vô chợ ABC ở đường Bolsa thì quý vị cũng đều nhìn thấy người bán hàng rong bày hàng trên vỉa hè trước mặt chợ. Chỗ này tôi gọi là “chợ chồm hổm” do người bán đặt rổ

hàng xuống vỉa hè và ngồi chồm hổm trên vỉa hè luôn. Hàng hóa có thể là nhiều loại bông tươi, vài trái đu đủ, vài trái khóm, vài nải chuối sứ, mớ rau xanh, mớ cam, ổi, chanh… hái trong vườn nhà. Nói chung đây là những sản phẩm “cây nhà lá vườn” gia chủ ăn không hết thì bày ra trước mặt chợ bán kiếm thêm vài đồng, nên người bán cũng phần nhiều là mấy ông lão, bà lão gốc Việt.

Xóm tôi ở hiện nay, cứ cách vài ngày vào tầm trưa là nghe “nhạc hiệu” của chiếc xe hơi màu trắng to tổ bố của ông Mễ bán kem. Bình thường, nghe tiếng nhạc là mấy đứa bé Mễ trong xóm ùa ra mua kem. Tuần này nắng nóng nên cái sự bán kem của ông Mễ còn nhộn nhịp hơn. Bán kem kiểu Mỹ “chơi” nguyên chiếc xe hơi như xe vận tải, bán kem ở Việt Nam thì xe gỗ hai bánh người bán

đẩy kèm theo cái chuông lắc tay bằng đồng thau kêu leng keng. Nghe nói cách đây mười lăm năm Little Sài Gòn cũng có người Việt bán kem dạo, nhưng bây giờ tôi không thấy nữa. Thỉnh thoảng, đi đường tôi vẫn gặp một vài người đàn ông, phụ nữ Mễ đẩy những chiếc xe bốn bánh nhỏ đi trên lề đường. Họ bán trái cây gọt săn, nước trái cây, bắp rang, bánh snack tự làm. Cũng có khi họ để xe đẩy cố định ở lề đường các ngã tư hoặc dưới gốc cây trong parking một mall nào đó. Tôi ngạc nhiên khi thấy có nhiều xe đẩy bán dạo trong các mall có cả món nước đá bào. Chao ôi! Món nước đá bào thời thơ ấu đứa con nít nào ở quê miền Nam cũng biết. Cục nước đá được người bán bào mịn trên bàn bào, rồi xúc ém cứng vô cái


ly nhựa nhỏ, xong trút ra xịt xịt lên cục đá bào một ít nước xi-rô ngọt lịm màu đỏ (hoặc xanh lá, vàng, tùy người mua thích màu gì thì xịt màu đó). Chỉ có bấy nhiêu thôi mà nước đá bào đã từng là niềm vui, là mơ ước của bọn trẻ nhà quê. Bây giờ, tôi không biết ở Việt Nam con nít còn thèm nước đá bào không, chớ ở đây người lớn, con nít Mễ vẫn hí hửng cầm ly nước đá bào trên tay, dùng cái muỗng nhựa nhỏ xúc ăn ngon lành. Bất giác tôi cảm thấy dâng lên mối thiện cảm khi họ biểu lộ niềm vui thưởng thức món nước đá bào đơn sơ, quá giống người dân quê xứ Việt. Trong những mal l chuyên bán hàng hóa không ăn được thì luôn có người Mễ dùng các xe truck nhỏ chở trái cây bán dạo. Các loại chuối, cam, xoài, khóm, táo… họ đều gọt săn, cắt miếng mời khách ăn thử, nếu

thấy ngon thì mua loại nguyên trái, bằng khách ăn thử xong rồi không mua họ vẫn vui vẻ. Giá bán bằng giá chợ, có khi rẻ hơn. Mua trái cây của người bán dạo được ăn thử, mua ở chợ thì không được ăn thử. Tôi nghĩ thầm ở Việt Nam thời nay nhiều người bán hàng kiểu ma quỷ, ăn thử xong không mua nhẹ thì bị chửi, đốt “phong long”, nặng thì cho khách ăn “củ thụi” chớ làm gì có kiểu vui vẻ để khách

đi luôn. Hơn một tháng nay, mỗi lần có dịp đi ngang ngã tư Chapman-Euclid, ngã tư Westminster- Euclid tôi đều nhìn thấy những người Mễ bán bông dạo. Họ đặt những cái xô đựng bông dưới gốc cây trên lề đường rồi cầm trên tay vài bó bông chờ các xe dừng đèn đỏ thì chào mời khách mua bông. Cũng có khi họ cầm vài bó bông đứng trên con lươn giữa đường mời khách. Trong cái nóng gay gắt mùa Hè, có khi dự báo thời tiết “feels like” đến 470C (1200F), ngoài đường còn nóng hơn nữa, mà những người bán bông dạo vẫn đứng phơi mình kiên nhẫn rao bán từng bó bông. Thật tội nghiệp, nắng như vậy đến người còn héo nữa, nói chi là bông tươi. Hàng rong ở đây còn có nhiều thứ rất “nặng ký,” trị giá khoảng $1,000 đến $5,000. Sau thời gian “cày xới” khắp Lit-tle Sài Gòn và vùng phụ

cận, tôi nhận ra đường Brookhurt đoạn từ ngã tư Brookhurst- Katella qua khỏi đường ngang Orangewood lên khoảng 1 mile nữa là đoạn đường chuyên bán xe hơi cũ. Gần 5 năm thường xuy-ên đi ngang đoạn đường này, tôi đã từng chứng kiến ít nhất cũng hơn một trăm chiếc xe cũ đã được rao bán tại đây, nên tôi đặt cho nó cái tên là “đường bán xe cũ.” Những chiếc xe đậu dọc hai bên đường, trên xe dán miếng giấy ghi số tiền và số điện thoại, ai nhìn thấy cũng đều hiểu đó là giá bán và số điện thoại của người bán. Chuyện hàng rong ở Mỹ còn nhiều. Kể sơ sơ ra một số kiểu tại nơi có người Việt sinh sống đông nhất nước Mỹ cho truyền thông Việt Cộng được mở rộng con ngươi, kẻo “ếch ngồi đáy giếng” lại vênh mặt khinh thị hàng rong.

TPT


Họ đã thay đổi thế giới

Phá cataract bằng laserPATRICIA BATH 1942-2019

Không nôi tiêng như Pasteur hay Curie, nhưng thanh tựu của 12 nha khoa học nay đã lam cho cuộc sông chung ta ngay nay tôt đẹp hơn.NHIỀU KỲ - KỲ 1

Thị giác là một trong những giác quan quý giá nhất cua con người, nhưng khi chúng ta lớn tuổi, khả năng nhìn có thê bị tổn hại vì vô số lý do. Một bệnh về mắt thường xảy ra do tuổi tác là sự phát triên cua cataract (đục thuy tinh thê). Ở phần ngoài cùng cua mắt là một thấu kính giống như thuy tinh cho phép hình ảnh cua thế giới bên ngoài được chiếu vào não. Khi chúng ta về già, các protein tạo nên thấu kính đó có thê dần dần bị phá vỡ và biến thấu kính trong suốt như pha lê thành mây đục. Thế là hình ảnh được chiếu không còn có thê nhìn rõ nữa, mà thay vào đó như thấy sương mù, trong những trường hợp nặng sẽ bị chìm trong bóng tối.Một số hình thức điều trị tình trạng này đã có từ thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên. Và sau đó, qua nhiều thế kỷ, đã thấy phát triên các phương pháp loại bỏ, thay thế và bôi xóa lớp mây tích tụ này.Một bước đột phá đặc biệt về y học đã xảy ra năm 1986 khi Patricia Bath phát minh ra Laserphaco Probe. Trước thời điêm đó, người ta thường dùng kim chọc vào mắt đê tiếp xúc thuy tinh thê, và rồi dùng một đầu dò siêu âm (ultrasound probe) đê phá vỡ thuy tinh thê bị đục. Tuy nhiên, Bath đã phát triên một phương pháp mới đê loại bỏ cataract bằng cách sử dụng tia laser thay thế sóng siêu âm, có khả năng tiến hành giải phẫu với độ chính xác cao hơn và kết quả tốt hơn.Bath đã chứng minh một cách hoàn hảo điều được cho là không thê thực hiện, khiến giới khoa học phải sửng sốt. Hai năm sau khi phát minh ra Laserphaco Probe, Bath nhận được bằng sáng chế cho sáng tạo cua mình, không chỉ khẳng định mình là người tiên phong trong số các bác sĩ nhãn khoa mà còn trở thành nữ bác sĩ người Mỹ gốc Phi đầu tiên nhận được bằng sáng chế y học.

Patricia Bath là người Mỹ gốc Phi đầu tiên hoàn thành khóa học nội trú về nhãn khoa, chẩn

đoán và điều trị các rối loạn về mắt.

Bên trong mătCách thức Bath sử dụng tia laser đê loại bỏ cataract

LaserNăng lượng phát ra từ tia laser làm bay hơi cataract, phá vỡ nó chỉ trong vài phút

Vêt rạchĐầu dò laser được đưa vào mắt qua vết rạch một milimet, hướng thẳng đến cataract Thay thê

Laser, dây hút và dây tưới được lấy ra và một thấu kính mới sau đó được lắp vào thay cho thấu kính cũ

Ống tướiNước muối được bơm qua dây tưới, rửa sạch đê chuẩn bị lấy thấu kính ra

CataractPhát triên bên dưới nang thuy tinh thê và có thê khác nhau về kích thước.

Ống hutNhờ động tác hút, thuy tinh thê bị đục được loại bỏ khỏi mắt.


Điệu Cô NươNg

Cardigan thì không thê mặc trơn và luôn có ít nhất một lớp áo bên trong. Với phần trên trang phục nhiều lớp thì phần dưới cần gọn ghẽ. Những kiêu quần ống rộng hay jeans baggy trông cực dễ xuề xòa. Quần jeans slim ống loe sẽ tạo phong cách boho cùng đôi cao gót. Nhưng dễ dàng và đẹp nhất khi phối hợp với quần skinny jeans hay legging, thậm chí cool hơn với quần legging giả da.

Đừng mặc lớp áo trong dày cộm khi phối hợp với cardigan dài, trông bự như gấu vậy! Tạo kiêu với chiếc t-shirt vừa vặn cổ chữ V hay áo ôm cổ sâu, áo cánh lụa, hoặc sơ mi. Những kiêu đầm mỏng slim, sơ mi vạt dài shirt dress, váy suông mùa Hè mặc bên trong, ... là lựa chọn tuyệt vời trong tiết Thu, tiết kiệm chi phí cho closet mùa lạnh. Một chiếc cardigan xám dài hoàn hảo chỉ với combo t-shirt và quần jeans đen, hay sành điệu với quần jeans và giày boot da hở mũi.


Mang dây lưng đê khoe đường eo, với cardi dài có thê tạo kiêu xắn tay áo. Quy tắc là sợi len cardigan càng dày thì dây lưng cũng phải đồng điệu. Lưu ý những phụ kiện đi kèm với cardi dài không nên quá rườm rà, luộm thuộm.

Mặc cardigan dài khoác bên một bộ “tone-sur-tone” bên trong. Bí quyết này hữu ích cho cả những cô nàng tròn trịa nhìn không thô, hay vóc dáng nhỏ nhắn không bị nuốt chửng bởi chiếc cardigan dài. Bằng cách mặc một bộ tiệp màu bên trong từ trên xuống dưới, gồm cả đôi bốt - chiếc cardigan khoác ngoài sáng màu sẽ tạo một ảo giác khiến vóc dáng cao hơn và thon gọn hơn. Sức hấp dẫn cua việc lấy một màu nền cho chiếc áo khoác len cardigan làm tâm điêm sẽ rất thu hút.

Giày đế bệt trông thư thái với quần skinny jeans và cardigan dáng dài. Nhưng nếu e ngại về chiều cao không phù hợp với cardigan dài, thì một đôi ankle boot sẽ là lựa chọn tuyệt. Đế ankle boot chẳng cần cao ngất, thậm chí chỉ một vài inch cũng đu hài hòa khi khoác áo cardi dài, và chắc chắn là nhìn thon và cao hơn.


Thơ Khương Hà

Trên Trang Thơ này, chúng ta đã hơn một lần giới thiệu thơ Khương Hà với hai tập thơ ‘Dự báo phi thời tiết’ và ‘Kim tuyến đỏ’. Cô thuộc lớp nhà thơ nữ trẻ nổi tiếng ở trong nước hiện nay không nằm trong hệ thống chính quyền. Cùng với Chiêu Anh Nguyễn, Đoàn Minh Châu, Du Uyên…Hà mở ra một dòng thơ mới mẻ, bứt phá và đầy sáng tạo. Thơ cua Khương Hà nổi bật với chuỗi hình ảnh đặc sắc, lồng trong tâm cảm đầy bất an với những khát vọng rực rỡ xen lẫn u ám, đầy sức quyến dụ. Nay nhân cô vừa cho in thi phẩm mới ‘Những rời và rạc’, xin được trở lại với dòng thơ Khương Hà. Sinh năm 1985, cách xa thời điêm khốc liệt cua Miền Nam, vậy mà cảm xúc trong thơ Hà vẫn còn vương vấn những hình ảnh cua quá khứ. Sau đây là một vài bài tiêu biêu. SAO KHUÊ

cây bàng bên dòng sông đồng naiAnh có biết cây bàng bên dòng sông Đồng NaiĐã viết bao nhiêu lá thư tìnhGửi xuống lòng sôngChờ đợi?Con nước cứ cuốn trôi mất niềm hy vọngMong manh - như tình yêu của em.

Anh có biết cây bàng bên dòng sông Đồng NaiĐã khóc bao nhiêu giọt nước mắt?(Nỗi đau thật ra có hình hài)Mỗi trái bàng rơi là mỗi lần se thắtSông vẫn vô tâm nhận chìm tất cảVà im lặng - như anh.

Anh có biết cây bàng bên dòng sông Đồng NaiMải miết dang rộng vòng tayRợp mát khúc sông nàyĐể nhận về chút hững hờ gió thổiChút hững hờ đủ làm run rẩyĐủ làm trái tim đauEm vẫn hiểu từ lâuChỉ biết dang tay thì làm sao giữ nổiKhi tình yêu cần ích kỷ cho mình!

Anh có biết cây bàng bên dòng sông Đồng NaiMặc mùa hạ ghim nghìn mũi tên mưaMặc mùa thu những lá thư vàng úaGiọt nước mắt theo mùa đông cằn cỗiVẫn âm thầm khắc khoảiNuôi dưỡng ngọn lửa xanhĐợi mùa xuân để bừng cháy trên cànhNhư tình yêu em dành cho anhĐâu chỉ vài ngày...

Anh có biết cây bàng yêu dòng sông Đồng Nai?Mà dòng sông cứ xuôi về biển cảKhông hiểu nổi một điều nghiệt ngã :Phía xa khơi sẽ tan mất chính mình.


tháng bảyNhư thể mùa hè đã bỏ đi rất xaTôi trở lại đây và không tìm thấy một cánh hoa dầu nào sót lạiPhải chăng tôi từng sống?Phải chăng tôi từng chết?Hay là tôi từ vạn kiếp đã không còn? Tôi đã đi qua những bãi tha maĐứng tần ngần trước vài người chưa một lần quen biếtNhững linh hồn rời rã hát từng hơi thật nhỏ“Chiều mưa biên giới anh đi về đâu?” Tôi đã bay theo rất nhiều cánh hải âuMỗi hành trình là một truyện dài bất tậnĐại dương là nhà, cuồng phong là bạnQuê hương là điểm cuối của chân trờiTôi đã băng qua đại mạc khi chỉ còn chút tàn hơiTrồng xuống một cụm xương rồngVà đợi những ngôi sao đầu tiên lóe lên trong đêm tốiKhi ánh sáng của dải ngân hà thẩm thấu qua đâyChúng sẽ đồng loạt nở nụ cười kỳ dị Tôi đã nảy mầm, tôi liền phân huỷTôi đã đơm hoa, tôi liền mục ruỗngTôi đã leo lên tận đỉnh tháp thời gianNơi những nhánh cây luân hồi im lìm phiêu tánKìa một bộ rễ âm trầm rướn về thinh khôngSinh sôi những dị mộng vĩnh cửuỞ nơi đóTrái đất không còn tự nấu chính mìnhMặt trời nguội lạnhNhững tiệc tùng trôi trong đêm như bóng maTừng giọng cười vọng như tiếng khócKhi tia cực quang cuối cùng biến mấtLời kinh cầu từ địa ngục xướng lênTriệu triệu tinh cầu xuôi theo nhau về đâyCùng phủ phục trước hư vô lộng lẫy Tôi nằm xuống vào ngày cuối cùng của tháng bảyQuên rằng mình đã quên gìChỉ nở một nụ cười kỳ dị Gọi tôi về từ vô cùng năm thángGiọng người lạnh như sươngNghiêm cẩn thở dài

bàn tay anhÁp vào bàn tay anhem thấy những cánh đồngNhững cánh đồng trải ra hút tầm mắtHoa cúc dại dưới nắng chiều gay gắtNgọn núi đắm mình trong mưa rơi...Miền Trung xa xôi cơn lũ trắng trờiMiền Trung xa xôi khô cằn hạn hánDòng sông miệt mài trôichẳng thể nào xoa dịu vết thương của đấtCơn lũ không xóa nổi chân chim nứt nẻ cánh đồngsau mùa nắng cháy

Đôi bàn tay anhHằn sâu những đường cày số phậntrên thửa ruộng cuộc đờicuộc đời lận đậnHoa cúc buồn trắng những cơn đau...

Áp vào bàn tay anhem nghe tiếng thì thầm của dòng sông trong từng mạch máuDòng sông lớn lên cùng chiến tranhôm vào lòng những người con bất hạnhDòng sông chảy qua tuổi thơ anhmang đi tuổi thơ anhCon người soi mình xuống nướcChỉ thấy màu khói lửavà khuôn mặt những người thân yêunhòa đi trong nắng chiều...

ĐINH TRƯỜNG CHINH


C húng ta thường có thành ngữ “trông như trông Mẹ đi chợ về!” Thời ấu thơ, tôi

cũng như các bạn đều có thời gian trông Mẹ, không phải trông “như” trông Mẹ đi chợ về, mà trông Mẹ đi chợ về thật, để có chút đồ chơi, củ khoai hay chiếc bánh. Chúng ta chỉ trông Mẹ trong một thời gian quá ngắn ngủi, khoảng thời gian học ở trường sơ cấp hay tiểu học, rồi sau đó bắt đầu lớn xác, ham chơi, theo bạn bè và thú vui thời niên thiếu, chúng ta đâu còn trông gì ở Mẹ nữa. Nhưng ngay trong thời gian đó Mẹ đã trông chờ chúng ta mỗi ngày, mỗi bữa, chờ trông cho đến cuối cuộc đời của Mẹ.Ngày Mẹ mang thai con, Mẹ tính từng ngày từng tháng, để chờ đợi đứa con khóc oe oe mấy tiếng chào đời. Khi bà mụ cho biết đứa con tay chân lành lặn, Mẹ sờ tay để biết chắc là mình có một thằng con trai, Mẹ vui sướng, mừng đến chảy nước mắt. Mẹ ơi, thằng

Mẹ vẫn chờ con bên cửa“Con, đưa trẻ lạc loai trên xư lạĐang quay cuồng theo cơm áo, ngựa xeMa thương mạ vẫn thường hay tựa cửaBên mâm cơm chờ bong đưa con về! (hp)

con trai đó, lớn lên đã làm được gì để Mẹ vui, để đền ơn những giọt nước mắt ngày xưa của Mẹ. Lớn lên, thời gian con đến trường, Mẹ nghe chừng tiếng trống trường, chờ con bên ngưỡng cửa, giở nón hay cởi áo tơi mưa cho con. Biết con háu đói, Mẹ không đợi Cha về, bát cơm nóng được xới ra chờ con, hạnh phúc nhìn con cầm đôi đũa. Rồi Mẹ nôn nóng chờ ngày con trưởng thành, ra đời bắt đầu kiếm được miếng ăn. Điều đó, Mẹ chẳng bao giờ là chờ từ nơi con món quà nhỏ, tấm vải hay món tiền đem về biếu Mẹ. Rồi một ngày kia con phải rời gia đình đi xa như con chim rời tổ, hớn hở trước những phương trời rộng mở có bao giờ nhìn lại. Mẹ vẫn trông chờ một buổi chiều nào đó, bước chân con giẫm trên bậc cửa về thăm Mẹ, để Mẹ nhớ những ngày thơ ấu con có thói quen gì, thích những món ăn nào để Mẹ vội vàng ra chợ, nấu săn bữa cơm cho con ngày về. Rồi Mẹ đã nhắc nhở, chờ

đợi ngày con lập gia đình, đó là nguồn vui của một người Mẹ thấy con khôn lớn, thành gia thất, cho Mẹ yên lòng. Nhà có con dâu rồi, Mẹ lại trông con sớm có cháu cho Mẹ bồng. Một đứa còn quá ít, Mẹ lại trông chờ những đứa tiếp theo. Ngày con ra chiến trận, phải chăng hàng đêm Mẹ vẫn thường thức giấc, lo sợ nghe những tiếng súng từ xa vọng về, và mong một ngày nào đó đứa con trở về bình yên, lành lặn. Những ngày Lễ Tết, lẽ ra là thời gian sum họp, nhưng sự xa cách vẫn còn: “Con biết bây giờ mẹ chờ tin con/ khi thấy mai đào nở vàng bên nương.” “Mẹ

thương con ngồi cầu Ái Tử!”, câu ca dao ngày xưa muốn lặp lại địa danh Ái Tử với lòng “thương con” của Mẹ, nhưng cầu phải chăng là nơi Mẹ đứng đợi con về. Nỗi buồn vọng phu chắc không cao bằng niềm đau chờ con. Chúng ta đã chứng kiến bao nhiêu cảnh “tre khóc măng”, “lá xanh rụng xuống, lá vàng trên cây” để thấy rằng nỗi đau mất Mẹ không cao bằng niềm đau xót của Mẹ mất con. Trong chiến tranh, đã có bao nhiêu chiếc quan tài phủ lá cờ tổ quốc trở về, thời gian đã làm cho người goá phụ nguôi ngoai vì có những đứa con lớn lên bên mình, nhưng


Mọi ý kiến đóng góp, nhận xét, phê bình, xin vui lòng gởi về: editor@ trenews.net

NGÀY 21 THÁNG 8 NĂM 2020

Anh Ho NguyenNghe nói nền kỹ nghệ của Mỹ sẽ lao đao vì Trung Quốc không cho xuất cảng đất hiếm sang Mỹ. (Chú thích cua Trẻ: đất hiếm (rare earth) là một hợp chất gồm 17 nguyên tố được dùng nhiều trong kỹ nghệ điện tử) Điều này khiến Mỹ bắt buộc phải nhượng bộ nhiều mặt, vì ngoài TQ, không có nơi nào có chất này....

Mời bạn đọc bài “Lá bài đất hiếm” cua tác giả Vũ Hiến trên số báo này.


Sinh NguyenTôi và vài người bạn tranh luận nhau nảy lửa khi thấy tin nói rằng, Mỹ đang kêu gọi các đồng minh để chống TQ trên biển Đông. Trong khi các bạn tôi cho rằng, bây giờ kinh tế và quân sự của TQ đã rất mạnh, mà Mỹ ở xa nên cần các đồng minh chung quanh đó, như Ấn Độ, Nhật, Úc tiếp tế khi lâm chiến thay vì tiếp vận từ rất xa. Lập trường của tôi là Mỹ đủ sức chống trả một lúc nhiều mặt trận, nhưng việc kêu gọi là nhằm hợp pháp hóa trước dư luận quốc tế. Cũng giống trước

đây đánh Iraq, Mỹ cũng kêu gọi đồng minh nhưng thực tế chỉ có quân đội Mỹ ra tay... Xin quý báo cho tôi nhận định về việc này được không ạ?

Các bạn cua bạn nhận xét đúng, quân đội Mỹ luôn cần những đồng minh đê đặt bản doanh cho việc chuyên quân, tiếp vận. Và trong mọi cuộc chiến, Mỹ luôn kêu gọi đồng minh, như một sự bảo đảm tính chính danh hơn đóng góp thực lực.


Dương Như Huệ (Lincohn)

Bà Tạ Phong Tần có bài “Những Tên Đường Hài Hước ở Little Sài Gòn” thật hài hước, mắc cười (bài đã đăng tại https://baotreonline.com/tin-tuc/phong-su/nhung-ten-duong-hai-huoc-o-little-sai-gon.baotre). Có đoạn bà viết “... Một đường khác có tên rất “nghìn lẻ một đêm xứ Ba Tư” là đường Lampson (cây đèn thần), nhưng người Việt ở đây không chịu cho nó là cây đèn thần, mà nói vui rằng ông Lê Lợi đã từng đến chỗ này...” Tôi có thấy dính dáng gì Lê Lợi đâu ạ?

Vua Lê Thái Tổ (10 tháng 9, 1385 - 5 tháng 10, 1433) tên húy là Lê Lợi khởi nghĩa ở Lam Sơn (huyện Lương Giang, Thanh Hóa) đê chống quân Minh hồi năm 1418, và đại thắng. Người Việt ở vùng Little Sài Gòn đã “sáng tác” cải biên tên đường “Lampson” đê biến thành địa danh Lam Sơn (Lampson - bỏ chữ p = Lamson :)

khoảng trống vắng mất con trong lòng người Mẹ làm sao lấp nổi.Rồi lòng Mẹ xót xa khi con phải vào nhà tù, trong những ngày vận nước điêu linh. Hình ảnh người Mẹ già tóc bạc, lưng còng đứng trước cổng trại tù chờ con ngày đó làm sao con quên được. Và mỗi đêm phải chăng Mẹ vẫn chờ, như nghe có tiếng còi tàu xa xa, hay tiếng xe đỗ trước cửa nhà, mơ hồ có tiếng ai gõ cửa, phải chăng con của Mẹ đã trở về để gọi hai tiếng “Mẹ ơi!” Ở nơi xứ người, Mẹ vui vì đã nuôi đàn con khôn lớn, nhưng rồi mỗi ngày con mỗi xa, để lại Cha

Mẹ trong ngôi nhà trống vắng. Mẹ biết con không về, Mẹ biết con giờ này đang có bao nhiêu điều bận rộn, không còn một khoảnh khắc nào nghĩ đến Mẹ. Nhưng người mẹ vẫn chờ, chờ người phát thư dừng lại trước cửa nhà, dù là với một tấm thiệp vô hồn mua trong một tiệm tạp hoá; chờ tiếng điện thoại reo, dù là một lời hỏi thăm vội vàng, vắn tắt. Nhưng không, tuyết trước nhà vẫn rơi lạnh lùng, và ngôi nhà vắng lặng, nghe rõ cả nhịp chiếc đồng hồ treo trên vách.Trong phút lâm chung của Mẹ, con cái đã tề tựu bên giường, nhưng Mẹ

vẫn còn những đứa con xa. Mẹ bịn rịn cuộc đời này chưa muốn ra đi vì đang chờ đợi những đứa con chưa về. Nghe lời thì thầm trên đôi môi của Mẹ: “Thằng Hai, con Út đã về chưa?” Thôi, xin Mẹ hãy bình thản ra đi, những đứa con vô tình của Mẹ đang còn mải mê “mơ Khanh, mơ Tướng”, đang chạy theo những lôi cuốn của cuộc đời, để không bao giờ cầm được bàn tay khô héo của Mẹ, nói được tiếng “con đã về đây” cho Mẹ vui lòng. Chúng ta chờ Mẹ được bao lâu, trong khi Mẹ chờ chúng ta suốt cả cuộc đời, từ khi đặt con vào dạ cho đến khi trút hơi thở cuối

cùng vẫn còn chờ con.Quả thật chúng ta là đứa con vô tâm, bạc bẽo, nếu đợi đến ngày Vu Lan mới nhắc đến Mẹ, mới nhớ đến bông hồng đỏ, hồng trắng! Mẹ ơi! Khi nuôi con, con cũng chưa thấm thía được tình yêu của Cha Mẹ, nhưng lúc về già mới thấy mình bất hiếu!Hạnh phúc thay cho những đứa con còn Mẹ, nên con thường ao ước phải chi mình còn Mẹ, nhưng liệu còn Mẹ, con đã làm gì được cho Mẹ vui lòng. Phải chăng những gì khi đã mất đi mới thấy quý, và trong cuộc đời chúng ta, đã có bao nhiêu điều hối tiếc.

HP


ĐOÀN XUÂN THU MELBOURNE

ĐOÀN XUÂN THU MELBOURNE - ÚC

hông mậy?” “Như kiến cắn vậy” “Hổng đau sao mấy đứa con gái lại khóc bù lu bù loa vậy?” “Ối con gái mít ướt mà!” Rồi lớn lên, tui mới biết hồi nhỏ bị chích mấy em khóc mếu máo; còn lớn lên bị chích mấy em lại cười! Vì thấy nó bự. đừng sợ! Thấy nó rút ra, đừng sợ! Lúc nó đâm vào đừng sợ! Mà hãy thở dài khoan khoái vì chích ngừa sẽ cứu mạng sống của chúng ta!

o O oĐúng vậy! Ông Louis Pasteur (1822 - 1895) người Pháp, nhà Vi sinh vật học, phát minh ra việc chích ngừa chó dại và bịnh than đã cứu sống hàng triệu người trên thế giới. Mà nhắc tới nhà Bác học Pasteur, tui lại nhớ cái Viện Pasteur ở cuối đường cũng Pasteur, khu Tân Định, Sài Gòn. Chẳng qua là hồi đó con nít bị chó cắn, mèo quào chảy máu là Tía phải chở con mình vô Viện Pasteur để chích ngừa. Chích tới 13 lần mới đủ liều. Ngày một mũi vô quanh rún, đau thấy bà tiên tổ.Sỡ dĩ tui có cái kinh nghiệm đau thấy bà tiên tổ nầy là vì năm ấy tui mới vừa 15 tuổi, thuở mới dậy thì. Nhà trong ngõ, nói theo tiếng Bắc, còn tiếng Nam, là

Sơn Đông mãi võhẻm 230 đường Hai Bà Trưng, Tân Định. Tui có để ý một em, cỡ tuổi tui, học trường Thiên Phước, gần Nhà thờ Tân Định. Vậy là chiều chiều ra ngõ đứng trông. Ngõ thời thấy ngõ người không thấy người. Vì chiều đó tan học, em mắc đi ăn đậu đỏ bánh lọt ở Chợ Tân Định chưa về. Tương tư mà bất diện kiến thì tối nay làm sao mà ngủ? Tui bèn trước sân em, thơ thẩn đăm đăm trông nhạn về. Nhạn chưa thấy về mà con chó nhà em, từ đâu hổng biết, xổ ra táp vào bắp chưn tui một phát. Làm tui chiều chiều ra ngõ đứng trông. Ai dè chó cắn buồn ơi là buồn! Không những buồn mà còn rầu nữa kìa! Rầu vì Tía tui nói: “Đi với Tía xuống Viện Pasteur chích ngừa chó dại đi con!”. Rầu hơn nữa là Má tui qua nhà em mắng vốn nuôi chó sao không cột để nó cắn thằng nhỏ con tui? Tía em giận lẫy, bèn treo cái bảng: ‘Coi chừng chó dữ’, in hình con ‘Berger’ nhe hai cái răng nanh nhọn hoắt trắng nhởn ra hù! Vậy là hết chiều chiều ra ngõ đứng trông nữa rồi. Mối tình đầu thơ dại của tui đã vỡ tan cũng chỉ vì con chó!

o O oTừ đấy, yêu thì đã lỗ; đời

tui đã khổ! Thôi thì tui về học lại dăm ba thứ; ngạo với nhân gian một nụ cười thì thấy rằng ‘Vaccine’ ngừa bịnh chó dại, nói nôm na cho dễ hiểu là chích con ‘virus’ gây bịnh chó dại đã bị làm yếu đi để cơ thể mình tự sinh ra chất đề kháng. Cái hành động nầy giống như cơ thể mình tự chiêu binh mãi mã, thao trường đổ mồ hôi, tập dợt trước, rồi chờ quân thù chui vô nhà là ‘quánh”.Nói nghe dễ ợt! Nhưng trước khi được bác sĩ gia đình chích vào tay, ‘Vaccine’ phải trải qua tới ba giai đoạn, mỗi giai đoạn mất ít nhứt là hai năm. Cái quy trình chế ra ‘Vaccine’ nhanh nhứt phải mất tới 4 năm. Hầu hết phải mất từ 10 đến 15 năm. Giai đoạn một: Bắt được con ‘virus’ gây bịnh. Đem nó vô Phòng thí nghiệm tra khảo, làm con ‘virus’ yếu đi. Giai đoạn hai và ba đem đi thử nghiệm trên chuột bạch, trên khỉ! Chắc ăn như bắp mới dám đem thử tới con người. Đốt giai đoạn, làm ẩu, người thử thuốc có mệnh hệ gì nó thưa cho chết Tía!Mà muốn chế ‘Vaccine’ phải có rất nhiều tiền mới được. Vậy là Mỹ, Trung Quốc và Liên Âu đổ hàng tỷ đô la vào nghiên cứu. Hy vọng

H ồi tui còn nhỏ chút éc, học tiểu học, niên khóa nào thầy cô cũng gom

học trò lại cho nhân viên Y tế chích ngừa. Tùm lum thứ hè: Đậu mùa, thương hàn, dịch tả, lao phổi, viêm màng não, sốt rét, bại liệt…Cô giáo lớp Nhì dạy tui nói: “Mấy em chích ngừa đậu mùa, trồng trái đi. Bằng không lỡ mắc bịnh, làm mặt rỗ như té thùng đinh đó!”Té thùng đinh thì đứa nào mà hổng sợ chớ? Tàn phai nhan sắc sao? Vậy là cả bọn sắp hàng, con gái đứng trước, con trai đứng sau. Hai nhân viên y tế dùng cái giống như ngòi viết lá tre chẻ hai quẹt quẹt vô cánh tay mỗi đứa. Mấy đứa con gái kêu: “Ái ái! Má ơi!” Rồi nước mắt nước mũi choàm ngoàm hè. Tui cũng ê càng chớ! Nhưng biết trốn đâu cho thoát đành vén tay áo lên mà chịu trận. Xong, mấy đứa đứng cuối hàng, mặt xanh như tàu lá chuối hỏi tui: “Đau


có thuốc chích ngừa COVID-19 trong vòng một năm thôi; hầu có thể kiểm soát được cơn đại dịch đang bùng phát dữ dội trên toàn thế giới nầy.Người lạc quan thì nói rằng ‘Vaccine’ COVID-19 có thể có vào ngày mùng 3, tháng Mười Một, tức ngày bầu cử Tổng thống Mỹ. Nhưng Tiến sĩ Peter Hotez, Đại học Y khoa Baylor Hoa Kỳ, nói: “Không cách chi mà làm cho được!” Ngay cả khi mọi thứ xuôi chèo mát mái theo kế hoạch, thì sớm nhất có thể là ngày Tổng thống Mỹ tuyên thệ nhậm chức, vào cuối tháng Giêng, năm 2021.

o O oVậy mà ngày 11, tháng Tám, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết Nga đã thành công trong việc chế tạo ‘Vaccine Covid-19’ đặt tên là “Sputnik V”. (V viết tắt chữ Vaccine)(Khoe hiện tại, hổng biết thiên hạ có chịu tin hông? Putin bèn lôi quá khứ ra khoe! Vì vệ tinh Sputnik của Nga lần đầu trên thế giới bay vòng quanh quỹ đạo của trái đất vào năm 1957.)Vladimir Putin đánh phèng la, bán thuốc Sơn Đông mãi võ, bán dầu rắn, quảng cáo um sùm là: “Sputnik V khá hiệu quả; vì nó tạo nên hệ miễn dịch vững vàng. Giá mỗi liều chỉ 10 USD.

Mại dô! Mại dô!” Con gái của tớ cũng đã thử nghiệm, chích ‘Spunik V’ nầy rồi.Nga còn ra vẻ đại ca, đòi giúp Mỹ về ‘Vaccine Covid-19’ nhưng Mỹ nói ‘No way’. Dữ liệu của nghiên cứu của Nga chưa đầy đủ, không hoàn tất ba giai đoạn thử nghiệm thì Tía thằng nào mà dám tin tưởng vào loại ‘Vaccine’ nầy của mấy cha? “Không đời nào Mỹ lại thử loại thuốc này trên Khỉ, chớ đừng nói chi tới con người!”Ngay cả ngay trong nước Nga, cũng trống đánh xuôi, kèn thổi ngược. Bác sĩ chuyên khoa hô hấp hàng đầu của Nga, giáo sư Alexander Chuchalin đã giội cho Putin một gáo nước lạnh, bằng cách rời khỏi Hội đồng Y đức của Bộ Y tế, với lý do ‘Sputnik V’ vi phạm nghiêm trọng

đạo đức y khoa.Tiến sĩ Anthony Fauci, Giám đốc Viện Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Hoa Kỳ, hy vọng rằng ‘Sputnik V’ an toàn và hiệu quả. “Nhưng tôi thực sự nghi ngờ rằng họ đã làm được điều đó!”Fauci nói thêm rằng Hoa Kỳ đang nghiên cứu hơn nửa tá ‘Vaccine’ ngừa coronavirus. Vì vậy, nếu muốn làm thương tổn nhiều người bằng cách cung cấp cho họ thứ gì đó không hiệu quả, chúng tôi có thể bắt đầu làm điều này ngay trong tuần tới. Nhưng đó không phải là phương cách làm việc của chúng tôi.”

o O oVậy mà cũng có đứa tin đến sái cổ. Rodrigo Duterte, Tổng thống Philippines kêu đám Sơn Đông mãi võ của

Vladimir Putin qua chích cho tao một mũi trước thiên hạ đi! Và Quyền Bộ trưởng Y tế CS Việt Nam, Nguyễn Thanh Long đã đặt mua ‘Sputnik V’ của Nga. Ối cái chuyện nầy dễ hiểu quá mà. Chắc bà con còn nhớ cái vụ mua máy thở chớ gì? Giá 3 tỉ về khai 7 tỉ đó!

o O oBạn có biết tình báo Mỹ nói Nga đang làm gì không? NSA, cùng với các nước Liên Âu, cáo buộc Nga đã cố xâm nhập vào hệ thống máy tính của mình để đánh cắp những nghiên cứu về ‘Vaccine’ coronavirus.Báo giới Mỹ cũng bày đặt hỏi: “Vladimir Putin vừa rút ‘Vaccine’ ra từ một chiếc mũ (làm ảo thuật) và đặt tên nó là ‘Sputnik V’. Bạn có dám dùng nó để ngừa COVID-19 không?”Trong tình hình dịch bịnh COVID-19 đang tràn lan trên toàn thế giới, ai ai cũng rầu thúi ruột. Cầu mong các nhà khoa học lẹ lẹ, mau mau chế được thuốc chích ngừa COVID-19 cho con nhờ. Thắc thỏm như vậy mà nghe Vladimir Putin, Sơn Đông mãi võ, kêu bà con ăn bánh vẽ; làm bà con mình dẫu đang rầu nẫu ruột cũng phải chép miệng khen là:“Tổng thống Nga giễu hay ra phết!”

ĐXTBẢO HUÂN


LTS: Facebook la một mạng xã hội (social networking service) phô biên rộng va co tầm ảnh hưởng rất lớn trên thê giới ngay nay. Ngoai khía cạnh giải trí, xả stress, giao lưu, lưu giư nhât ký... Facebook con đươc sử dụng như một phương tiện hiệu quả trong nhưng cuộc cách mạng lam thay đôi tinh hinh thê giới. Hiện nay Facebook la một trong nhưng lôi thoát quan trọng đê nhưng trí thưc, nha báo, văn nghệ sĩ co khuynh hướng tự do đang sông tại Việt Nam cất lên tiêng noi của họ.“FACEBOOK CÓ GÌ NGỘ” chọn lọc va giới thiệu với quý độc giả nhưng ý kiên (comment) dí dỏm, têu táo của cư dân trang mạng nay va giư nguyên văn cách thê hiện của họ.Chung tôi xin phép các tác giả trên Facebook đươc trích lại va chân thanh cám ơn.

BBT Trẻ

Đồng chí Lenin ở Warsza-wa

Tại Liên Xô, vào thập niên 60. Bộ Văn hóa mở một cuộc thi vẽ, đề tài cố nhiên là cuộc đời cua đồng chí Lenin. Tuy nhiên, ban tổ chức muốn thay đổi đôi chút vì dân tình đã quá chán chường những đề tài muôn thuở như “Đồng chí Lenin ở điện Smolny”, “Đồng chí Lenin trên chiến hạm Rạng Đông” hay “Đồng chí Lenin tại Đại hội Quốc tế Cộng sản”. Vì vậy, họ muốn tìm một cái gì mới mẻ. Một đề tài mới cho cuộc thi được nghĩ ra: “Đồng chí Lenin ở Warszawa”. Hàng loạt bức tranh được gửi đến ban tổ chức, các giám khảo phải làm việc rất căng thẳng. Nhưng có một tấm không hề phù hợp với đề tài, thậm chí ban giám khảo cũng không hiêu ý nghĩa cua nó, do đó người ta phải triệu tay họa sĩ đến. Chàng họa sĩ xuất hiện trước Hội đồng, lập tức anh bị hỏi:“Tấm ảnh này dính gì đến đề tài ‘Đồng chí Lenin ở Warszawa’”? - Trong tranh, một nam và một nữ đồng chí đang trong tư thế âu yếm. Người ta hỏi họa sĩ: “Nữ đồng chí này là ai?”Họa sĩ đáp: “Thưa, là vợ đồng chí Lenin ạ.”“Tốt. Nhưng đồng chí này không phải đồng chí Lenin! Đồng chí ấy là ai vậy?”“Dạ, là đồng chí tài-xế cua đồng chí Lenin ạ.”“Thế đồng chí Lenin đâu?”“Dạ, đồng chí Lenin ở Warszawa ạ.”

TỪ FACEBOOK TRẦN TRÙI TRỤI

Băng gôn của ĐCS VN lại treo logo của ĐCS Tau?TỪ FACEBOOK BINH DINH

Giưa đường Phước Huệ (phường Vĩnh Hải, TP. Nha Trang), co hô ga nằm cao hơn mặt đường khoảng 0.4m (ảnh). Va đây không phải hô ga “lộ thiên” duy nhất ở VN. Cái nay thi nên báo bộ nao thưa quý vị?

TỪ FACEBOOK KIEN HUNG


Cư lâu lâu thiên hạ lại chơt nhớ...where are you?TỪ FACEBOOK VŨ TUÂN

“5 tỷ 1 bo. Ai mua thi bán ai xin thi cho”. Lời rao nay lạ lẫm va trao phung, ma lại đáng yêu vô cung. Không chỉ co mỗi rau muông, ma phía xa xa sau no con co cả dưa leo va vai thư khác nưa. Anh “Minh râu” (nằm ghê) nay sao khác “Minh râu” (nằm... lăng) kia quá trời, khác ở chỗ tôt bụng va... nghèo!

TỪ FACEBOOK TRAN NAM HOANG

Ôi zời ơi, lần trước ơn Đảng ơn Chu Phỉnh cho dân 60 nghin tỷ, giờ lại ban ơn mưa moc tiêp 90 nghin tỷ thê nay... không biêt tivi nao chưa cho hêt!

TỪ FACEBOOK HUU THANH

TỪ FACEBOOK HUY LAI

TỪ FACEBOOK PHẠM CHÂN DŨNG

Hêt hồn ha!

Vừa hồng vừa đen...


LỜI GIỚI THIỆU: Angie Hồ Quang đên Hoa Ky năm 1984 theo diện tị nạn, ba quyêt định chọn con đường phục vụ đồng hương. Khởi đầu, ba la Giám đôc cơ quan tim việc lam cho người Việt. Năm 1991, ba lam cho sở An Sinh Xã Hội đên 2020. Ba thường xuyên cộng tác với báo chí, các trang web, các đai phát thanh va truyền hinh nhằm hướng dẫn đồng hương trong các luât lệ va các chương trinh ASXH. Trẻ hân hạnh đươc sự cộng tác của ba, va độc giả ở khăp nơi co thê viêt thư gởi qua bưu điện hoặc email nhờ ba Angie Hồ Quang giup đỡ các vấn đề về An sinh Xã hội. Thư từ xin gởi về: Mục "An Sinh Xã Hội"

3202 N. Shiloh Rd., Garland, TX 75044 hoặc Email: [email protected]

TRẢ LỜI

Người đi làm có đóng thuế An sinh xã hội và Medicare, khi tạo được tối thiểu 40 tín chỉ An sinh xã hội và đến tuổi hưu sẽ nhận được quyền lợi hưu trí An sinh xã hội. Số tiền hưu đương sự sẽ nhận được tuỳ thuộc vào thời gian làm việc và mức đóng góp vào quỹ An sinh xã hội dựa trên mức thu nhập. Biết rằng mỗi khi nhận được chi phiếu lương thì chủ nhân đã tự động khấu trừ 7.65% trên số lương để đóng vào quỹ An sinh xã hội và Medicare.Trong trường hợp người ấy có gia đình thì người hôn phối trong nhiều tình huống có thể ăn theo hồ sơ hưu bổng của người làm việc chính trong gia đình:

1. Người vợ hay chồng phải có tuổi tối thiểu là 62. Số tiền ăn theo được bao nhiêu cũng tùy thuộc vào độ tuổi lúc làm hồ sơ. Người phối ngẫu xin ăn theo ở tuổi 62 chỉ nhận được 35% số tiền hưu của người kia. Nếu chờ đến tuổi hưu toàn phần sẽ nhận được đến 50% tiền hưu của người chồng hay vợ.2. Nếu người hôn phối cũng nhận được hưu bổng trên chính hồ sơ làm việc của mình, và nếu số tiền ấy ít hơn số tiền hưởng trên hồ sơ ăn theo thì sẽ lãnh phần của mình trước, kế đến sẽ nhận phần sai biệt cho đủ số quyền lợi ăn theo. Nếu người phối ngẫu có số hưu bổng bằng hay cao hơn 35% hoặc bằng 50% của người chồng hay vợ thì sẽ không có điều kiện ăn theo.

Áp dụng công thức vừa trình bày ở trên, thì chồng được $1,300.00/tháng, vợ đang ở tuổi hưu toàn phần đang lãnh $700.00/tháng. Số tiền $700 của người vợ cao hơn 50% tiền hưu của chồng $1,300.00 (tức $650.00) nên người vợ chỉ lãnh riêng phần hưu của mình mà thôi.Về câu hỏi của bà, tôi xin trả lời như sau: Bà đang lãnh tiền hưu Teacher Retirement System (TRS) của Sở Học chánh. Với trường hợp này, thay vì mỗi đồng lương hưu sẽ ảnh hưởng trên quyền lợi ăn theo thì sở An sinh xã hội chỉ dùng 2/3 số tiền bà nhận được từ TRS để cứu xét phần ăn theo.Cụ thể là ở độ tuổi hưu toàn phần, bà hội đủ điều kiện xin ăn theo trên số tiền hưu của ông. Và thay vì dùng trọn số tiền $700.00 chính phủ chỉ dùng 2/3 của $700.00 tức là $466.66 để tính toán. Như vậy $650.00 (50% lương hưu của ông) trừ cho $466.66, bà sẽ nhận được $184.00 ăn theo hồ sơ An sinh xã hội của ông. Tóm lại hằng tháng bà sẽ nhận được hai chi phiếu:

1. $700 từ TRS 2. $184.00 là số tiền ăn theo hưu trí của ông.

HỎIVơ lãnh tiền teacher retire $700/tháng. Khi chồng retire lãnh $1,300/tháng. Nêu tôi muôn khai ăn theo chồng sẽ lãnh đươc bao nhiêu? Cám ơn ba.


Tuần này, người tuổi Tý chuyện làm ăn có nhiều điều rắc rối, phải suy nghĩ tính toán nát óc. Có quý nhân bất ngờ trợ giúp giải tỏa bớt khó khăn. Gia đạo bình yên.

Tuần này người tuổi Sửu việc làm có cơ hội đê thăng tiến vì có những may mắn đưa tới. Tiền bạc tương đối thoải mái. Cẩn thận nhiều về xe cộ cùng kẻ tiêu nhân quậy phá.

Tuần này, người tuổi Dần giải tỏa được những rắc rối trong gia đình. Việc làm ăn có những cơ may đưa đến nên tinh thần rất phấn chấn. Gia đạo yên vui, hạnh phúc.

Tuần này, người tuổi Mẹo lưu tâm những kẻ ganh ghét đặt điều nói xấu, dựng đứng câu chuyện đê mang tiếng. Nghề nghiệp vẫn thoải mái. Tài chánh ổn định. Cẩn thận về xe cộ.

Tuần này, người tuổi Thìn phiền hà nhiều vì những chuyện bực mình không đâu do thân tộc mang lại. Công việc vẫn hanh thông, thoải mái. Hao phí nhiều trong gia đình.

Tuần này, người tuổi Tỵ tài lộc gặp may mắn bất ngờ. Công việc hiện tại ổn định. Những sự phiền nhiễu cua thân tộc đã giảm hẳn đê trở lại bình thường. Lái xe phải lưu tâm nhiều.

Tuần này, người tuổi Ngọ nhận được thư từ, tin tức cua người bạn thân đã cách xa lâu năm. Có tin vui cua con cái về học hành, nghề nghiệp. Tình cảm, gia đạo an khang. Tài chánh ổn định.

Tuần này, người tuổi Mùi việc làm ăn vẫn diễn tiến theo chiều hướng thật thuận lợi. Tài lộc hanh thông. Cẩn thận thật nhiều đến kẻ gian phi trộm cắp cùng kẻ tiêu nhân đặt chuyện, nói xấu.

Tuần này, người tuổi Thân thay đổi hoặc di chuyên đi xa đều thuận lợi. Việc làm vẫn diễn tiến tốt đẹp, tài chánh thoải mái. Coi chừng kẻ tiêu nhân mưu hại. Cũng thật cẩn thận về xe cộ.

Tuần này, người tuổi Dậu vẫn còn nhiều điều phải lo lắng về công việc cũng như tiền bạc. Tính toán chuyện làm ăn mới tuy có những tia sáng nhưng cũng chưa bắt tay vào ngay được vì còn vài trở ngại.

Tuần này, người tuổi Tuất cứ việc tính tới những dự trù trước đây vì bây giờ là thời điêm tương đối thuận lợi, dễ dàng. Tiền bạc tuy khá nhưng lại phải chi phí nhiều về những chuyện bất thường.

Tuần này, người tuổi Hợi công việc vẫn tiến triên thuận lợi. Gia đạo vui vẻ thoải mái. Về tài chánh phải chi phí nhiều, nhưng vẫn dư giả. Cẩn thận nhiều khi lái xe.


NGUỒN TWITTER

Đạp xe truồngTheo tin từ ban tổ chức cuộc diễn hành xe đạp khỏa thân hàng năm "Philly Naked Bike Ride" bị huy bỏ năm nay, có lẽ vì đạp xe mang khẩu trang thì... mất ý nghĩa "khỏa thân", không che chắn gì. Cuộc chạy xe này thường tổ chức vào cuối mùa Hè hàng năm tại Pennsylvania, thu hút hàng ngàn người khắp nước Mỹ về tham dự hàng năm trong mục đích cổ vũ cho việc tiết kiệm năng lượng (xăng dầu), tôn vinh hình thê bất kê thế nào và vận động đạp xe đạp thê thao. Tất nhiên không tính chuyện đạp xe kiêu này rất mát.

Phim mới ra loNhững người mê phim ắt còn nhớ hệ thống cho mướn phim lẻ Blockbuster lừng lẫy một thời, hiện diện mọi góc đường ở những năm thập niên 90 thế kỷ trước. Tưởng mình ngon ai dè chỉ là (con) kiến con, Blockbuster chết không kịp đóng cửa khi không theo kịp đà kỹ thuật. Đê nhớ (và khóc" thời vàng son cua mình, tiệm Blockbuster duy nhất còn sót lại tại Bend, Oregon vừa treo giải thưởng cho khách hàng được ở miễn phí một đêm tại airbnb với đầy đu phim mới ra... 30 năm trước. Quá đã!

Tuyêt đenThụy Sĩ vốn nổi tiếng là địa điêm trượt tuyết cua dân thê thao thế giới yêu thích môn này. Xứ sở nhiều tuyết và các núi đồi, khu trượt tuyết đều thích hợp cho người chơi. Nhưng lần đầu tiên người dân tại khu vực Olsen lại thấy tuyết rơi trong mùa Hè và lại là... tuyết đen. Té ra hệ thống lọc cua xưởng làm kẹo chocolate bị hư, phun bột cocoa lên đầy trời, rơi xuống phu đầy xe cộ, nhà cửa cư dân. Quả là một mùa tuyết rơi nhiều kỷ niệm ngọt ngào, thơm tho.

NGUỒN BILLY PENN

INGUỒN NDIEWIRE-COM


HOÀNG HƯƠNG

- Lam sạch vêt dơ but chi mau trên tường va đồ vât. Cách đơn giản đê làm sạch các vết dơ này là dùng máy sấy làm nóng. Vì chì màu được làm từ sáp, khi gặp hơi nóng sẽ tan ra. Chỉ dùng khăn lau sạch là loại bỏ được vết dơ dễ dàng.

- Lam sạch bụi. Một vài vật dụng hoặc máy móc có những ngóc ngách nhỏ mà chổi quét thông thường khó có thê làm sạch bụi bám. Dùng máy sấy ở chế độ mát (cool setting) sẽ thổi bay bụi bẩn.

- Lam sạch nhưng vệt ô nước trên bề mặt gỗ. Trước tiên, dùng máy ở chế độ mát, sau một vài giây chuyên sang chế độ warm rồi heat. Vết ố sẽ biến mất.

- Nới rộng giay mới. Mang đôi vớ dày nhất bạn có rồi xỏ giày. Dùng máy sấy ở chế độ warm phả hơi ấm xung quanh đê làm mềm và nới rộng giày theo ý muốn. Cần lưu ý không đặt máy với nhiệt độ cao, quá gần đê tránh hư giày da.

Tương tự, có thê dùng hơi nóng từ máy sấy đê uốn, nắn gọng mắt kiếng nhựa theo ý muốn.

Mẹo với máy sấy

DALLAS CHOCOLATE FESTIVAL

12/9-13/9. Đại hội chocolate. Giao tiếp với các hãng sản xuất, học làm chocolate, trưng bày và nếm thử chocolate qua chương trình online.Địa điêm: online tại https://dallaschocolate.org/. Giá vé: $50.

MEMORIAS FLAMENCAS

11/9. Trình diễn và hướng dẫn về âm nhạc và múa theo thê điệu Flamenco. Địa điêm trình diễn ngoài trời và đáp ứng các yêu cầu phòng dịch CoVid-19.Địa điêm: Morton H. Meyerson Symphony Center, 2301 Flora Street, Dallas, TX 75201. Giá vé: $25.

RACE AND RACISM IN OUR COMMUNITY

10/9. Hội thảo về vấn đề phân biệt chung tộc với mục đích giúp mọi người hiêu rõ hơn về vấn đề này. Địa điêm: online tại h t tps : / /www.dhhr m.org / . Giá vé: miễn phí.


BẢO HUÂN

Kỷ niệm học tròT uổi thơ của tôi gắn

với trại quân cụ, người địa phương vẫn quen gọi là thành quân cụ, ở

Hạnh Thông Tây, quận Gò Vấp. Nhà tôi ở mặt tiền đường đối diện xeo xéo với thành quân cụ. Tôi cùng chúng bạn hay chơi đùa quanh cổng thành. Một thuở thanh bình của miền Nam và của tuổi thơ tôi. Không chỉ vậy, bên trong thành quân cụ còn có trường Tiểu học Đồng Tháp, nơi tôi theo học suốt mấy năm trời.Học sinh của trường toàn là con cái của quân nhân làm việc trong thành quân cụ và con em cư dân sống quanh khu cổng thành. Tuy vậy, cũng có trường hợp

cá biệt, người ở Xóm Mới cách mấy cây số cũng đến đây học như chị Nhạn học cùng với tôi năm lớp nhất. Chị lớn tuổi hơn chúng tôi nên cả lớp không ai bảo ai đều gọi bằng chị. Về sau tôi đoán, chắc chị lớn tuổi mà học cùng lũ nhỏ ở địa phương nên chị mắc cỡ, phải đi học trường xa?Mỗi buổi sáng lũ học trò nhỏ đi qua cổng thành có lính gác để đến trường, trong trại là những con đường, những dãy nhà xưởng với hàng cây bóng mát. Từ cổng vào chúng tôi đi bộ trên con đường nhựa dài sạch sẽ là gặp ngôi trường nằm bên tay phải.Tôi không nhớ kỷ niệm học trò vì còn quá bé thơ, ngoài những lần làm đổ

bình mực tím loang bẩn ra bàn học, tèm nhem sách vở và dính vào cả áo quần đã làm tôi khóc vì sợ thầy giáo la và vì… tiếc lọ mực. Dù cẩn thận đến mấy nhưng “tai nạn” đổ mực vẫn xảy ra. Về sau mẹ tôi mua bình mực loại có phễu, không đổ mực để tôi mang đi học. Nhưng cái bàn học của tôi ở lớp đã loang bẩn màu mực tím không thể lau chùi sạch như trước được. Đời học sinh tiểu học tôi chỉ thích màu mực tím và chiếc ngòi bút lá tre. Tôi biết tiệm tạp hóa nào bán ngòi bút rẻ và đẹp. Tôi thường chọn lựa từng cái rồi mới mua về dùng.Năm 1961 tôi học lớp nhất. Có hai kỷ niệm tôi vẫn nhớ mãi đến bây giờ.

NGUYỄN T. THANH DƯƠNGARLINGTON, TX


Kỷ niệm thứ nhất: Đi thăm thầy giáo bị bệnh.Thầy giáo lớp nhất của tôi người miền Nam tên là Muôn, thầy trẻ trung có mái tóc bồng bềnh, chải láng coóng, giống như mái tóc của nghệ sĩ cải lương Út Trà Ôn.Một hôm thầy nghỉ dạy vì bị bệnh và chúng tôi nghe tin thầy nằm trong Tổng Y Viện Cộng Hòa.Tôi có đứa bạn thân cùng lớp cùng xóm tên là Tống Thị Tới, bố nó tên Tấn nên đặt tên con là Tới cho ý nghĩa và vần điệu. Nó mắc cỡ vì tên và họ đều “xấu”, nhưng nó lại xinh đẹp dễ thương nhất lớp. Tôi và Tới rủ nhau đi thăm thầy dù chẳng biết thầy nằm phòng nào, chẳng biết Tổng Y Viện Cộng Hòa lớn nhỏ ra sao, cứ tưởng đến nơi sẽ tìm ra thầy giáo của mình.Nhưng chúng tôi đủ khôn để hiểu rằng đi thăm người bệnh phải có quà là trái cây.Hai đứa đã nhịn ăn quà sáng để góp tiền chung mua trái cây. Số tiền ít ỏi chúng tôi không dám hỏi mua cam quýt. Hai đứa bàn nhau mua… một quả dưa hấu. Cũng là trái cây lại vừa to vừa rẻ.Thế là tôi và Tới thay phiên nhau khệ nệ bưng quả dưa hấu đi bộ từ nhà đến Tổng Y Viện Cộng Hòa, đường dài cũng phải hơn một mile. Tôi còn nhớ chúng tôi đã dừng chân nghỉ mệt rất

lâu dưới một gốc cây to trong khu Quân Khuyển ở ngã năm chuồng chó rồi mới đi tiếp đoạn đường còn lại.Đến cổng bệnh viện, hai đứa con nít chúng tôi đã trả lời những câu hỏi của chú lính gác đứng trong bốt canh.- Các cháu đi đâu?- Cháu đi thăm thầy giáo.- Thầy giáo tên gì?- Thầy tên Muôn.- Tên họ của thầy giáo Muôn là gì?- Cháu không biết.- Thầy Muôn của các cháu nằm khoa nào, phòng nào?- Cháu không biết.Chú lính trách:- Cái gì hai cháu cũng không biết thì đến đây làm gì?Chú nhìn hai đứa, nhìn quả dưa hấu tôi ôm trên tay. Sốt ruột:- Vậy thì thầy Muôn dạy trường nào?- Trường Đồng Tháp trong thành quân cụ.Chú lính xem xét sổ sách rồi gọi điện thoại một hồi lâu thì cho vào và chỉ rõ lối đi, số phòng.Hai đứa lại bê quả dưa hấu đi tiếp qua những hành lang bệnh viện với lòng hớn hở vì sắp được gặp thầy.Thấy hai đứa học trò bưng quả dưa hấu bước vào phòng, thầy Muôn

đã ngồi dậy tiếp chúng tôi. Thầy cảm động lắm khi nghe chúng tôi ríu rít kể đã đi bộ từ nhà đến đây.Ông bệnh nhân nằm giường bên cạnh thầy Muôn cũng khen hai đứa chúng tôi ngoan quá, biết đi thăm thầy làm chúng tôi càng vui và hãnh diện.Thầy Muôn nói đã đỡ rồi vài hôm nữa thầy sẽ về nhà và đi dạy lại. Khi chúng tôi chào ra về, thầy Muôn trìu mến nói cám ơn đã thăm thầy và thầy tặng lại hai đứa quả dưa hấu.Hai đứa trẻ con thuở ấy không biết khách sáo, không biết áy náy hay thắc mắc món quà thầy không nhận mà còn vui sướng nhận lại quả dưa hấu mang về để bổ ra chia nhau.

o O oKỷ niệm thứ hai là không biết bơi mà dự thi bơi lội tại trường.Lớp tôi nhận được thông báo cuộc thi bơi vào Chủ Nhật tuần sau, môn bơi tự do, ai muốn dự thi thì ghi tên.Tôi và Tới hí hửng ghi tên ngay tại chỗ.Hai đứa tưởng bơi tự do có nghĩa là… tự do bơi lội trong hồ.Cái hồ bơi nằm kế bên trường học, hàng ngày chúng tôi thấy nó, chúng tôi thích lắm nhưng chưa bao giờ được xuống

hồ tập bơi hay vui đùa. Thì đây là cơ hội.Chủ Nhật tôi và Tới đến trường sớm để mong sớm được xuống hồ bơi cho thỏa thích. Chúng tôi mặc áo tay phồng, quần phồng để xuống hồ bơi. Nhưng vẫn tròng thêm cái quần dài bên ngoài vì e thẹn không dám mặc quần phồng hở chân đi từ nhà đến trường.Hồ bơi hôm nay khác hẳn ngày thường, có giăng dây chia ra từng hàng trên hồ nước trong xanh. Trên bờ có những dãy ghế xếp hàng ngay ngắn như đang chờ quan khách.Tôi và Tới gặp con nhỏ Minh Thu, nó cũng đến sớm và đã thay bộ đồ tắm đang đứng xớ rớ gần hồ bơi liền hỏi:- Sao hôm nay hồ bơi đẹp thế?- Hôm nay chúng mình thi bơi mà, có quan khách trong thành quân cụ tham dự và phát thưởng nữa đó. Ba má tao cũng tham dự…Con bé tôi lúc đó vẫn chưa hình dung ra thi bơi là thế nào nhưng đã nhận ra mình ăn mặc không đúng kiểu áo tắm bơi lội như con Minh Thu.Tôi và Tới đi tìm chỗ thay quần, chiếc quần dài cởi ra để trên bãi cỏ bên cạnh hồ bơi .Thế là hai thí sinh tôi và Tới mặc áo tay phồng,


quần phồng… rón rén ra đứng bên hồ bơi cùng các bạn khác để chuẩn bị cuộc bơi đua.Bây giờ tôi mới biết các “đối thủ” của mình, ngoài Minh Thu còn có con Nga, thằng Mẫn, thằng Quân, thằng Hùng. Toàn là con nhà sĩ quan, cha chúng nó làm việc trong thành quân cụ, sống ở khu cư xá sĩ quan ngay trong thành quân cụ này. Hèn gì con Minh Thu biết rành rẽ cuộc thi bơi.Nhìn phía trước mặt bên kia hồ khán giả đã ngồi đầy các hàng ghế, họ mặc đồ dân sự đẹp đẽ và mặc đồ lính mang cấp bậc sĩ quan cùng với vợ con của họ. Các thầy cô giáo của các lớp cũng có mặt đầy đủ. Thật trang trọng.Và bây giờ tôi mới hiểu rằng chỗ này không phải cho chúng tôi tung tóe nô đùa vui chơi trong hồ nước như tôi đã nghĩ.

Khi tiếng còi ré lên báo hiệu cuộc thi bắt đầu, mấy đứa kia phóng mình lao xuống nước và bơi, còn tôi và Tới thì… từ từ tụt xuống hồ và vất vả ngụp lặn trong làn nước, lội trong nước, chống trả với nước. Nước vào mắt vào miệng vào mũi vào tai, tôi không có rảnh phút giây nào mà ngước mặt nhìn trời xanh mây trắng nữa.Mãi tới khi sang đến bờ bên kia, vịn tay vào bờ, tôi hối hả vuốt mặt mũi cho bớt nước và tỉnh người ra, nhìn quanh không thấy ai mà chỉ thấy Tới bên cạnh, tôi khấp khởi mừng thầm tưởng là hai đứa chúng tôi hạng nhất.Chưa biết cách nào trèo lên bờ hồ thì may quá thầy Muôn xuất hiện. Thầy kéo tay từng đứa lên bờ. Tôi hồi hộp hỏi thầy:- Em hạng mấy hả thầy?Con Tới nhanh nhẩu:

- Chúng nó lên bờ trước mình lâu rồi.Thầy Muôn mỉm cười an ủi:- Hai đứa em là hai người cuối cùng, nãy giờ khán giả vẫn kiên nhẫn ngồi chờ đợi hai em vào bờ. Tuy hai em không thắng giải nào nhưng riêng thầy chấm hai em hạng nhất vì lòng can đảm.- Em can đảm vụ gì hả thầy?- Vì hai em không hề biết bơi mà dám ghi danh dự thi bơi đó.Thầy Muôn an ủi thêm:- Cũng như bữa hôm hai đứa đi thăm thầy bệnh ở Tổng Y Viện Cộng Hòa, không biết thầy bệnh gì, nằm phòng nào trong Y Viện Cộng Hòa rộng lớn, thế mà đến được cũng là hay là giỏi rồi.Hai chúng tôi quên cả mắc cỡ vì thi bơi hạng bét, chạy bay ra bãi cỏ tìm quần dài mặc vào

cho đỡ lạnh và ra coi mấy đứa kia chuẩn bị lãnh thưởng.Sau này tôi mới biết đám con nhà sĩ quan ở cư xá trong thành quân cụ đã thường xuyên đến hồ bơi này tập luyện vui chơi nên đứa nào cũng biết bơi và bơi giỏi.Đám trẻ con xóm tôi, đa số là con trai, đứa nào thích bơi lội thì thường ra tắm mấy rạch, mấy sông còn gọi là bến tắm ngựa ở An Phú Đông, Xóm Mới hay đến những hồ tắm công cộng phải đi xa hơn, phải trả tiền như hồ tắm Đại Đồng cạnh rạp hát Đại Đồng, Gia Định, hồ tắm Chi Lăng ở Xóm Gà để tha hồ học bơi.Hơn một nửa thế kỷ từ khi tôi học lớp nhất đến nay, nhưng kỷ niệm tuổi học trò thơ dại này tôi vẫn còn nhớ vì thường kể cho người thân, bạn bè khi có dịp nên câu chuyện không bao giờ cũ.

NTTD


DƯƠNG HÙNG

‘Nhậu xỉn ngu đường’ ở Okinawa

G iới chức Okinawa báo cáo xu hướng ngủ ngay trên đường sau khi

nhậu nhẹt không giảm bất chấp Covid-19.Cảnh tượng người làm công ăn lương ngủ lại trên tàu sau một buổi tối ra ngoài ăn chơi thường thấy ở Nhật. Nhưng các nhà chức trách trên đảo Okinawa lại lo lắng về một xu hướng mới đáng lo ngại của những người buồn ngủ sau ăn nhậu. Theo cảnh sát địa phương cho hay năm ngoái có 7,000 trường hợp rojo-ne (ngủ đường), hiện tượng được cho là xảy ra nhờ thời tiết ôn hòa ở Okinawa và thói quen “nhậu hết mình” đã có lịch sử hàng trăm năm trên đảo.“Tôi thậm chí còn không biết tới thuật ngữ ‘rojo-ne’ trước khi tới Okinawa. Tôi cho rằng đây là hiện tượng chỉ có ở Okinawa”, Tadataka Miyazawa, cảnh sát trưởng nhậm chức chưa đầy một năm của Okinawa, nói.Trong đa số các vụ ngủ đường, mọi người được đánh thức trước khi gặp nguy hiểm. Nhưng năm

ngoái, trong 7,221 vụ ngủ đường, có16 vụ gặp tai nạn và ba người đã tử vong.Hạn chế áp đặt lên nền kinh tế đêm của Nhật Bản do Covid-19 không làm giảm xu hướng này. Trong 6 tháng đầu năm nay, cảnh sát Okinawa đã nhận được 2,702 cuộc gọi báo cáo về rojo-ne, bằng cùng kỳ năm ngoái, dù chính quyền yêu cầu người dân không ra ngoài ban đêm.Người dân địa phương tin rằng thời tiết ấm áp ở Okinawa cùng với

gối, hay tự cởi đồ lót vì nghĩ mình đã về nhà. Trong bối cảnh Nhật Bản đang trải qua một mùa Hè nắng nóng gay gắt kỷ lục, chính quyền địa phương tin rằng nạn “ngủ đường” chưa có dấu hiệu kết thúc.Tatsuo Oshiro, người đứng đầu bộ phận cảnh sát giao thông của tỉnh, cảnh báo cảnh sát sẽ không nương tay với người vi phạm, kêu gọi người dân tiết chế awamori.

DH(TIN INTERNET)

awamori, loại rượu gạo độc đáo của đảo thường pha cùng nước và thêm đá, đã thúc đẩy hiện tượng “ngủ đường”, hành vi có thể bị phạt tới 50,000 yen (474 USD).Các chương trình phát thanh và triển lãm ảnh đều cảnh báo về mối nguy của ngủ đường nhưng dường như cũng không thuyết phục được những người thích nhậu nhẹt dừng lại khi vẫn đủ tỉnh táo để về nhà.Trong một số vụ, cảnh sát phát hiện người say xỉn lấy vỉa hè làm


LỜI GIỚI THIỆU: Andy Nguyễn là một nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp. Anh từng đoạt những giải thưởng nghệ thuật nhiếp ảnh quốc tế từ 2009 đến 2012. Nhiều tác phẩm của anh được đăng tải trên những tạp chí chuyên đề nổi tiếng như: National Geographic, Birder’s world Magazine, BBC Wildlife Magazine, Nature’s Best Photography Magazine và The Cornell Lab of Ornithology website.

V ới tình hình đại dịch COVID-19 đang trên đà giảm dần, nhiều quốc

gia trên thế giới đã mở cửa biên giới của họ và thả lỏng một số hạn chế về ngành du lịch. Điều này có nghĩa rằng bạn có thể bắt đầu mơ tưởng về những chuyến đi trong tương lai. Nhưng vấn đề là – đi đâu đây? Sau khi đọc bài này, có lẽ bạn sẽ có một khái niệm rõ ràng hơn cho câu trả lời.Mỗi lần chấm dứt một chuyến đi nghỉ mát xa, sự an ủi duy nhất bạn có khi trở về nhà là nhìn lại những tấm hình tuyệt vời bạn đã chụp trong chuyến đi đó. Nhưng khi nói về chụp hình, không phải địa điểm nghỉ mát nào cũng ngang hàng nhau. Có lẽ bạn nên nghĩ tới chuyện sắp xếp cho một chuyến đi dựa theo những hình nào bạn dự định chụp.Vậy làm sao bạn sắp xếp cho một chuyến đi dựa theo những hình bạn sẽ chụp? Bạn có thể chọn vẻ đẹp thiên nhiên, dĩ nhiên, nhưng cũng chọn con người địa phương, văn hóa, màu sắc, và luôn cả lịch sử

8 nơi chụp hình tốt nhất trên thế giới

của nơi chốn đó. Khi tất cả những yếu tố này phối hợp với nhau ở một địa điểm, bảo đảm bạn có một cơ hội chụp hình tuyệt hảo. Chưa kể đây cũng là những yếu tố để có một chuyến đi thật thú vị.

Sau đây là 8 nơi trên thế giới bạn có thể chọn cho chuyến du lịch tương lai.n SALAR DE UYUNI SALT FLATS, BOLIVIA [H1]Bãi muối lớn nhất thế giới nằm ở vị trí vùng núi Andes thuộc phía tây

nam xứ Bolivia, và thể dạng trắng xóa, giống-sa-mạc của nơi này đã là hậu cảnh sáng tạo cho nhiều khoảnh khắc nhiếp ảnh siêu thực. Với diện tích 4,086 dặm vuông, Salar de Uyuni là “sân chơi” cho những tác phẩm hình ảnh khó tin và là địa điểm lý tưởng cho những ảo giác quang học.n DỌC THEO BỜ BIỂN BIG SUR, CALIFORNIA

[H2] Lái xe một đoạn theo xa lộ ven biển Thái Bình Dương sẽ dẫn bạn tới một trong những bờ biển được chụp hình nhiều nhất nước Mỹ: Big Sur. Nằm ở bờ biển

PHOTO: ANTANASC/GOODFON.

Cầu Bixby ở Big Sur. PHOTO: LUNAMARIA/DREAMSTIME.

1

2

63Trẻ Magazine n Ngày 03 tháng 9 - 2020 n Quảng cáo: Tel.972-675-4383 n Ban Biên Tập: [email protected] n Website: https://baotreonline.com

miền Trung tiểu bang California, địa điểm này cũng là một trong những chuyến lái xe hình tượng nhất, nhờ cuốn sách có cùng tựa của Jack Kerouac. Vẻ đẹp hoang dã của kỳ quan thiên nhiên này và những khung cảnh ấn tượng từ những dốc đá chôm chổm bảo đảm bạn sẽ có hình ngon lành mỗi lần bấm máy.n KENYA, CHÂU PHI

Từ những đầm lầy và đồng cỏ của khu vực Bảo Tồn Thiên Nhiên Amboseli, nơi trú ẩn cho các đàn voi trong mùa khô, tới đỉnh núi Kilimanjaro hùng vĩ và hoang mạc vô tận, Kenya là xứ sở của một số phong cảnh sôi nổi nhất thế giới. Kết hợp yếu tố này với nguồn động vật hoang dã phong phú và những bộ lạc Maasai đầy màu sắc, và bạn sẽ có công thức hoàn hảo cho những tấm ảnh tuyệt vời.n MACHU PICCHU, PERU [H3]Phối hợp giữa độ cao “chóng mặt” và một lịch sử ấn tượng, Machu Picchu đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc công bố là một Di sản Thế giới vào năm 1983. Nằm ở độ cao gần 8,000 feet giữa sườn núi phía trên Thung Lũng Thiêng Liêng, chỉ những khung cảnh lộng lẫy cũng đã xứng đáng cho cơ hội “ngàn vàng” để có

hình đẹp, còn thêm các ngôi đền trong làng Inca và những con sơn dương địa phương để thu hút ống kính và óc sáng tạo của bạn.n EASTER ISLAND, CHILE

Một hòn đảo núi lửa hẻo lánh ở vùng biển giữa Thái Bình Dương, địa điểm này có lẽ hơi “nhiêu khê” để đi đến, nhưng những di tích khảo cổ thì rất đáng công. Easter Island có khoảng 900 tượng đài kỷ niệm được dựng lên bởi người thổ dân Rapa Nui từ thế kỷ thứ 10 tới 16. Đây là một nơi có ấn tượng mạnh; bạn có thể

tưởng tượng những hình ảnh bạn chụp được với những pho tượng Moai nổi tiếng này trong hậu cảnh.n TA PROHM TEMPLE, CAM PU CHIA

Bó buộc bởi những cái rễ to lớn từ những cây cổ thụ khổng lồ, ngôi đền Ta Prohm nhìn giống như cảnh vật trong phim Indiana Jones nổi tiếng. Trong thực tế, nó đã được dùng làm cảnh trong phim “Tomb Raider” với vai chính Angelina Jolie. Vây kín bởi rừng rậm, ngôi đền này tỏa ra một hào quang và nguồn năng lượng thanh tao mà biết

bao nhiêu nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp đã cố gắng chụp lại.n ĐẠI KIM TỰ THÁP Ở GIZA, AI CẬP [H4]Đại Kim Tự Tháp là một trong những công trình kiến trúc cổ xưa vĩ đại nhất thế giới. Sự huyền bí bao quanh quá trình kiến trúc và xây dựng càng làm tăng vẻ đẹp và sức quyến rũ của tác phẩm lâu đời này.n DUBROVNIK, CROATIA

Những vách tường đá cao sừng sững bao bọc trọn thành phố Dubrovnik và mặc dù vẻ đẹp hiển nhiên, chúng đã một thời cung cấp sự bảo vệ cho người dân thành phố từ thế kỷ 12 tới 17. Kéo dài 6,000 feet và vươn lên cao tới 82 feet, cấu trúc phức tạp của những vách tường này được xem là một trong những hệ thống phòng thủ quy mô của Thời Trung Cổ.

AN BRESLAU, CANADA

PHOTO: REBA&CO/GETTY

Kim Tự Tháp ở Giza, Ai Cập - một trong bảy Kỳ quan thế giới cổ đại. PHOTO: GETTY IMAGES

3

4

Trẻ Magazine n Ngày 03 tháng 9 - 202064THẮM NGUYỄN

Cách đây khoảng hơn mười năm, hướng về tháng Bảy Vu Lan, nhà văn Phan Thị Như Ngọc ở quê nhà khi ngồi quán cà phê bên đường cùng nhà báo Anh Tuấn từ Pháp về đã viết một bài đoản văn gởi đến Phố Văn. Ở những dòng này, ta thấy hiện lên không khí Chiêu Hồn Ca của Nguyễn Du trong đó có mưa dầm, ngọn đường lê và có lẽ cả “một đóa trăng tàn lẩn lút bay”, như trong thơ Thanh Tâm Tuyền. Ôi, lòng ta đã nới rộng tới vô biên và đụng tới đáy hồn nhân loại rồi chăng? Ôi, Như Ngọc. Đến nay, đọc bài tùy bút lòng này cũng còn thương cảm. Mời các bạn một lần nữa xin cùng chia sẻ. NS

Vu Lan. Mùa xá tội vong nhânNHƯ SAO

“ Tôi xin lỗi chàng (nhà báo Tây Âu), cầm tách trà đứng dậy, nhường chỗ cho thằng nhỏ

mặc chiếc áo thun xanh chen vào bứt cỏ, đút vô hộp dế. Vạt cỏ ven đường hẻm chỗ thằng nhỏ hí húi, nở đầy hoa xa trục thảo khiêm tốn nhưng óng ánh vàng như mặt trời mới mọc. Tôi nhìn nó cho dế ăn hàng ngày quen mặt. Hôm nay thằng nhỏ hái nhiều cỏ, Nó bảo con mèo ở nhà đau bụng, mẹ nói hái cỏ về cho mèo ăn với…“Thằng nhỏ đi với bố. Bố nó không giúp con hái cỏ, không bắt chuyện với ai, ngồi với ly đen ngút khói. Gọi thêm cái đen nữa. Không uống. Nhưng rưới chậm rãi xuống cỏ. Mặt buồn hơn ngày mùa Đông ở rừng.


Mục Vấn Đề hôm nay mỗi ngày đều có những bài bình luận, nhận định chọn lọc về tình hình thời sự nóng hổi xảy ra tại quốc nội. Mời đọc tại:

https://baotreonline.com/tin-tuc/van-de-hom-nay/

Chủ quán và tôi từng thấy nghi thức này. Mấy năm nay một kiểu như vậy, vào một ngày nhất định. Tay nhà báo về từ Tây Âu hất mắt ra ý hỏi.Tôi vắn tắt: Cho các bạn ông ấy. Chết rồi sao? Không, nhưng ở bên kia. Thì cũng coi như chết chứ gì… Vạt cỏ lúc nãy thằng con hái những đọt non nuôi dế, chữa bệnh mèo, bây giờ nhớp nháp, lấp xấp cà phê đen. Cỏ chắc vẫn sống. Nhưng lòng người đau gì dai dẳng lạ. Mỗi năm một lần, tháng Bảy âm lịch, như kiểu người ta xá tội vong nhân.“Cuối tháng Bảy, tivi truyền suốt ngày hình ảnh chiến sự Trung Đông và lụt lội, núi lửa, cháy rừng, nắng hạn… Khắp thế giới lòng người sưng tấy cuồng nộ, ruộng đồng rách nát, sa mạc sần sùi kẽm gai hầm hào, thành phố sụp đổ hấp hối. Trong bối cảnh như vậy, Việt Nam bày ra êm ả một mùa Vu Lan báo hiếu. Trời đất bắt đầu ngập ngừng Thu, lòng người chùng thấp… Tầm này hoa lau nhuốm bạc, lá ngô rụng vàng đây. Sài Gòn không như đất Bắc có mưa dầm sùi sụt, có gió may hiu hắt dặm đường lê nhưng Sài

Gòn vẫn có những giọt nước mắt con cái dành nhớ tưởng song thân đã khuất, nhớ tưởng – và cả cầu siêu – cho bao vong hồn uổng tử. Nguyễn Du viết Văn tế xưa kia chỉ kể thập loại chúng sinh mà đã khiến người nghe buồn đau tê tái. Bây giờ thập loại nọ nào thấm thía gì! Trái đất như con quái vật khát nước đói ăn, hàng ngày há miệng uống máu người, nuốt thịt người không chán. Mà cũng chính nó – chao ơi – từng là đất mẹ nuôi cây cối, sông suối, con người… hiền hòa biết mấy!“Tháng Bảy này ai xá tội cho ai, xá bao nhiêu cho đủ, đọc Văn tế thập loại chúng sinh nữa ư, đọc nơi đâu, cho ai nghe giữa ầm ì đạn pháo và tiếng gào khóc, rú hét điên dại???“Tôi không muốn tìm câu trả lời trong những cơ sở tôn giáo. Một mình tìm ra ven đồi cỏ, rưới cà phê, nằm xuống, sấp mặt rưng rưng, lời ủ hương hoa hồng trắng. Song thân ơi, bạn bè ơi, chúng sinh ơi… chén đắng trên cỏ xanh này một mình xin uống. Kiếp này và muôn kiếp về sau. Nguyện cầu…”

NSTHEO PT NHƯ NGỌC

1Tuấn Khanh (RFA): Có bao nhiêu người đang phải giật gấu vá vai…

Bài viết về những quan chức CSVN tung hàng triệu đô la để mua quốc tịch của đảo quốc Cyprus cho họ và gia đình.

2Loc Duong (Face Book):

Khi chị Ngân đi thăm dânBài viết chua hơn giấm của một facebooker trong nước về cảnh Nguyễn Thị Kim Ngân đi thăm dân.

3Nguyễn Vũ Bình (RFA) Đại úy và Trung tá công an tố cáo tiêu cực

trong ngành Công An còn bị áp bức huống chi dân. Và đã dùng facebook để lên tiếng sau khi không được xử công bằng.


BẢO HUÂN

KIM LOANEDMONTON, CANADA

con trai và cái bụng… mới có bầu nữa về nước, anh ở lại trại tỵ nạn, khu biệt giam, quyết chí tuyệt thực, mổ bụng chống đối hồi hương, vào ra bệnh viện cấp cứu mấy lần, cuối cùng vẫn bị cưỡng bách về Việt Nam khi trại tỵ nạn khắp Đông Nam Á chính thức bị xoá sổ.Về nhà, anh chị buồn quá, đẻ… thêm đứa nữa, lao vào buôn bán làm ăn kiếm sống, khá chật vật cho một gia đình với năm miệng ăn. Bên cạnh đó, anh liên tục lên văn phòng Toà Đại Sứ Mỹ tại Sài Gòn kiện cáo, đấu tranh, nộp đơn khiếu nại. Lý do vì gia đình anh thuộc diện “dân hư”, vượt biên và hồi hương, bản thân anh có trong danh sách “hồ sơ đen” vì từng chống đối chương trình cưỡng bách hồi hương và đặc biệt, anh là thành viên sinh hoạt rất tích cực của tổ

chức “Việt Nam Quốc Dân Đảng” trong trại tỵ nạn, nên cả gia đình anh đã bị chính quyền Cộng Sản Việt Nam gây khó dễ khi trở về hoà nhập cuộc sống. Nhờ cố gắng, bền bỉ không nản lòng suốt mười mấy năm trời, “lên bờ xuống ruộng” với Văn Phòng Toà Đại Sứ Mỹ, kết quả là cả gia đình đã được phỏng vấn, được chấp thuận qua Mỹ định cư diện “chính trị đặc biệt” giữa năm 2012.Nhận được tin, tôi vui sướng mấy ngày liền. Vừa qua đến Nam California, anh phone ngay cho tôi:- Tạ ơn Chúa! Gia đình anh chị đã được cứu vớt lên thiên đàng. À mà không, phải nói rõ hơn là được đưa từ địa ngục lên thiên đàng. Không còn từ ngữ nào diễn tả được niềm hạnh phúc này. Được hít thở không khí dân chủ, được tự do ngôn luận, được quyền

làm người.Chị cũng hào hứng không kém gì chồng:- Ba đứa con của anh chị đã được đi học ngay lập tức, chẳng tốn một xu học phí nào, đứa nhỏ còn có xe bus đón đưa mỗi ngày. Có tưởng tượng chị cũng không dám nghĩ đến ngày này em ơi!Anh vẫn còn say sưa niềm vui lớn lao:- Anh hài lòng và mãn nguyện với những gì anh đã hy sinh, kiên nhẫn đợi chờ, bù đắp lại là tương lai tươi sáng của các con, đó là điều vô giá, không có bạc tiền nào so sánh được. Bao nhiêu người ở Việt Nam có tiền tỷ nhưng đâu dễ được qua đây cả nhà năm người làm công dân xứ Hoa Kỳ? Gia đình anh còn hơn trúng số độc đắc em ơi. Tạ ơn nước Mỹ, cám ơn cuộc đời!Anh chị thay phiên nhau nói liên tục, có cho tôi

H ễ mỗi lần nghe nói ai mới qua định cư xứ tự do, mà họ bày tỏ lòng biết ơn, cảm kích

với quê hương thứ hai, tôi cũng thấy mát lòng mát dạ sao á!Như trường hợp vợ chồng chị bạn thân, là người chung nhóm với tôi ở trại tỵ nạn Thailand. Anh chị gặp nhau và yêu nhau ở trại, được làm phép hôn phối tại Nhà Thờ trại Phanatnikhom. Nhưng họ không được may mắn, cả hai cùng lần lượt rớt thanh lọc, khi chị mới sanh đứa con đầu lòng.Sau một thời gian nghĩ suy bàn bạc, chị ôm đứa


mở miệng được câu nào đâu nà! Mà thôi, tôi có thể hiểu được nỗi niềm lâng lâng ngất ngây ấy, nhất là anh, cứ lặp đi lặp lại hai câu “trúng số độc đắc” và “anh chị là…triệu phú tiền đô và tỷ phú tiền Việt Cộng, chứ còn gì nữa, phải không em?”Giờ đây, chị có công việc ổn định, đi làm Nails cho tiệm của một người bà con, làm cả ngày vẫn không biết mệt mỏi. Anh vì sức khoẻ yếu hơn sau mấy lần mổ bụng ở trại, nên chỉ đi làm part time. Thằng con trai lớn, ngày xưa được sinh ra ở trại tỵ nạn, vừa ra trường về ngành Cảnh Sát, đứa con trai kế cũng sắp tốt nghiệp College và cô con út đang học Đại Học. Cuối tuần, anh chị dành thời gian lái xe ra vùng ngoại ô, ngắm cảnh, câu cá, nghỉ ngơi hoặc chăm lo vườn tược rau trái sân nhà.

o O oCòn một trường hợp bên xứ lạnh tình nồng là hai người em hàng xóm cũ của tôi. May mắn thay, cách đây khoảng hơn chục năm, thời kỳ Canada mở cửa cho người vào định cư theo diện có tay nghề (không cần bằng cấp cao hay tiền bạc), mà họ được qua Winnipeg với sự bảo trợ của người cô ruột. Lần gặp nhau ở thành phố Edmonton của tôi, nghe tụi nó rộn ràng tâm sự:

- Tụi em vẫn còn nghĩ mình nằm mơ chị à. Qua đây, con gái em đi học, nó thích lắm. Được thoải mái học hỏi những điều mới lạ, không phải lo sợ “sao đỏ học đường” theo dõi, không gò mình theo thành tích, chỉ tiêu. Hôm nọ chồng em bị đau ruột thừa, vào bệnh viện cấp cứu, được mổ và nằm viện mấy ngày, bác sĩ, y tá chăm lo với trách nhiệm lương tâm và tình người. Trong bệnh viện có tủ lạnh có sữa, nước trái cây, yogurt, bánh mì, người nhà bệnh nhân nếu đói cứ việc lấy thoải mái, vậy mà khi xuất viện, tụi em chỉ việc… xách giỏ ra về, không phải trả một đồng nào. Nói thiệt với chị, hai vợ chồng đi bộ ra bãi đậu xe mà không dám đi nhanh, vì nghĩ nếu họ quên thu tiền, nên có ý chờ họ kêu lại để trả viện phí.Nhìn mặt chúng nó rạng rỡ như hoa mới nở, thấy thương ghê nơi! Tôi nói:- Thì Canada nổi tiếng với chương trình Y Tế toàn dân mà. Còn công ăn việc làm thì sao, hai đứa có khó khăn gì không?Hai vợ chồng phá lên cười, giành nhau nói:- Xời ơi, chỉ sợ không đủ sức làm 2-3 jobs thôi chị! Ở xóm mình, em đã không ngại đi làm quán ăn, chồng em đi làm thợ hàn nóng nực cực khổ, thì qua đây chẳng có việc gì làm khó được tụi em hết á, chịu khó thì cái gì

rồi cũng có.- Vợ em ban ngày đi làm hãng thịt gà, chiều tối và weekends thì làm bánh trái thức ăn bán cho bà con đồng hương xung quanh kiếm thêm tiền, vì tụi em còn gia đình hai bên ở Việt Nam. Tụi em say sưa đi làm trong niềm vui được lo cho người thân khi họ cần giúp đỡ, cảm giác đó hạnh phúc biết bao. Chúng em nhớ ơn Canada vô vàn, Canada thật tuyệt vời!

o O oCả hai trường hợp trên, họ đã mua nhà, ổn định cuộc sống, và việc trả nợ nhà cũng chỉ là vấn đề thời gian.Ai cũng biết, quê hương mình, nơi chôn nhau cắt rốn của mình, vẫn là đẹp nhất. Nhưng khi quê hương bị tàn phá bởi độc đảng, bất tài, tham nhũng, hèn ác… thì người dân đành dứt áo ra đi, dẫu biết cuộc đánh đổi nào cũng có mất mát, hy sinh.Vậy mà có một số người, sau khi mỏi mòn chờ đợi, trầy trật để qua được xứ tự do, thì cứ than vắn thở dài, như là bị “trời đày”, thậm chí còn chê bai này nọ. Nếu họ là người già cả, như cây cổ thụ bị bưng gốc qua xứ khác không thể thích nghi, thì có thể thông cảm. Còn nhiều người, tiếc thay, lại than vãn những chuyện vớ vẩn, thậm chí chỉ vì tiếc món

bún riêu cua đồng, bún mắm, ốc bươu luộc chấm mắm gừng, trà sữa, bánh tráng trộn… Trời ạ, có cho không biếu không tôi mấy món “Ma- dzê in Việt Nam” đó, tôi cũng xin phép… “no, thanks!”. Riêng tôi, hễ nằm ngủ mơ thấy ngôi nhà cũ cùng cha mẹ anh chị em ruột rà, hàng xóm thân yêu, hoặc kỷ niệm dưới mái trường với bạn bè, người xưa…thì không sao. Chớ đêm nào mơ thấy “màu vàng xanh” của mấy tên công an khu vực, “màu xám đặc cán mai” của các cán bộ mặt mỡ bụng phệ chèn ép người dân, “màu tương lai tối thui” của đồng bào Thủ Thiêm, Lộc Hưng, hoặc “màu đỏ máu” của màn “tự té lầu” trong nội bộ “đồng chấy đồng rận”… là mồ hôi hột của tôi vã ra như tắm. Bừng tỉnh dậy sau cơn ác mộng, nhìn qua cửa sổ thấy tuyết đang rơi, nhéo người cùng giường một cái cho…chắc ăn, tôi mới hoàn hồn sung sướng, biết mình đang ở Canada.Tôi bỗng nhớ câu nói nổi tiếng của Tổng Thống Trump: “Nếu bạn không hài lòng với đất nước mới này, bạn có thể rời khỏi nơi đây!”Còn câu nói sau đây là của… tôi:“Tôi thề, sẽ không năn nỉ níu kéo, và sẽ tiễn bạn ra đến tận cổng phi trường!”Xin thề!!!

KL (10.8.2020)


PHÓNG VIÊN TRẺ (PV TRẺ): Nhìn qua cây cảnh vườn nhà có thể thấy ông là một người đam mê hoa cỏ. Chắc hẳn đam mê này đã mở đường cho ông trở thành người trồng hoa chuyên nghiệp?

ÔNG TRẦN CHƯƠNG (ÔNG T.C): Tôi mê phong lan từ khi còn là quân nhân. Thuở đó mê thì chỉ mê thôi chứ nào có thực hiện được mong muốn của mình. Thời buổi chiến tranh rày đây mai đó, hoa phong lan chỉ giữ trong lòng. Cho đến năm 1983 sang định cư tại Garland, cố gắng ổn định cuộc sống mới, tôi

Từ đường Jupiter quẹo vào Rockcrest cạnh khu Sài Gòn Mall thuộc thành phố Garland, có một ngôi nhà phía sân trước trồng đầy các loài hoa. Mảnh vườn cắt tỉa gọn gàng rất mỹ thuật dễ làm cho người ta thích thú. Chủ nhân là ông Trần Chương, một người đam mê các loài thực vật, đặc biệt là nhà vườn phong lan đúng nghĩa trồng ở phía sau nhà.

NGỌC LINH dành chút thì giờ đi học mấy khoá dạy trồng phong lan. Trồng loài hoa này thật thú vị, nó là một loài thực vật ký sinh không cần đất, khác với loại ký sinh thông thường có tác động huỷ hoại ký chủ, trái lại đa số lan là loại phụ sinh chỉ xem cây chủ là một giá thể. Thế cho nên cha ông ta xem phong lan là loài hoa biểu hiện cho người quân tử trong nhóm “Mai, Lan, Cúc, Trúc”.Sau nhiều năm trồng lan có kinh nghiệm, có một cơ hội đến tôi quyết định hùn hạp với một người Do Thái

mở một nhà vườn trồng phong lan ở Plano. Làm ăn được vài năm thì nhà vườn đóng cửa do nhiều nguyên nhân. Trong thời gian làm nhà vườn tôi học thêm được nhiều kinh nghiệm. Làm nhà vườn cấy lan, trồng lan bán cho khách có nhu cầu là điều phụ, điều chủ yếu của nhà vườn là tuyển chọn được nhiều giò lan đẹp, khoẻ để nhân giống và cho thuê trưng bày ở các khách sạn hay các nơi tổ chức hội nghị. Cho thuê mới có thu nhập đáng kể.

Lan Hồ Điệp và Cattleya khoe sắc (ẢNH: TC)


PV TRẺ: Nghe thú vị nhưng ông có thể giải thích cụ thể hơn về việc bán hoa và cho thuê phong lan để trưng bày.

ÔNG T.C: Thực ra khách chơi lan không nhiều, phải là người yêu hoa lan mới thích trồng vì loài này là loài hoa vương giả, khá đắt tiền. Lan ở nhà vườn bán là loại lan chưa được chọn lọc nên giá thấp, phù hợp với túi tiền của hầu hết mọi người chơi lan. Lan trưng bày được tuyển chọn hiếm hoi hơn, nhánh khoẻ, khả năng ra hoa to và nhiều, hoa ra đúng hướng đồng đều. Những nhánh lan này có giá rất cao dù loại gì đi nữa. Lan là loài hoa lâu tàn hơn các loài hoa khác. Hồng thì chỉ chưng được ba ngày, Cúc hữu sắc vô hương, khoe sắc nửa tháng là tàn. Lan thì khác, hoa nở kéo dài cả tháng lại có chút hương thơm, đẹp kiêu kỳ và mê hoặc.

PV TRẺ: Nhiều người cho rằng hoa lan là loài chịu gió, khí hậu mát mẻ và cũng khó trồng, nhất là làm sao trồng để cho ra hoa. Theo kinh nghiệm của ông trồng hoa lan có khó như vậy không?

ÔNG T.C: Lan không khó trồng như người ta tưởng. Lan chịu rét khá tốt và cũng có thể trồng

trên bậu cửa nhà, dưới ánh đèn hay trong nhà kiếng. Tôi nghĩ trồng lan là một nghệ thuật hơn là khoa học. Bạn càng quan tâm đến chúng thì chúng càng sẽ ra hoa, tươi tốt hơn. Phong lan rất dễ trồng, tất nhiên phải biết một

số kỹ thuật về sinh lý, sinh thái để chăm sóc và biết chọn giống hợp với môi trường, biết cách thúc phân cho hoa ra theo ý muốn. Ngày nay, kỹ thuật sinh học tiến bộ, muốn ra hoa chỗ nào người ta chích chỗ đó một mũi thuốc kích

thích. Hoa nở quanh năm, chẳng theo mùa nào.

PV TRẺ: Xin ông giới thiệu đôi chút về vườn lan nhà của ông, có giống lạ nào không?

ÔNG T.C: Có vài ba giống: Hồ Điệp (Phalaenopsis), Cattleya, Hoàng thảo (Dendrobium). Hồ Điệp và Cattleya là loại khá phổ biến trong thương mại. Giống Hoàng Thảo người Việt mình gọi là Phi Điệp cũng có người gọi là Giả Hạc. Nhưng theo tôi cũng chung giống lan Hoàng Thảo nhưng loại này có nhiều chi. Giả Hạc thân, lá nhỏ hơn Phi Điệp thân to, lá dầy có đốt rõ ràng. Đây là loại lan rừng phổ biến ở khu vực châu Á. Giống lan này được tìm thấy ở Việt Nam nhiều năm trước nhưng hiện nay vẫn là loài lan được săn lùng và rất đắt tiền. Hồ Điệp và Cattleya ở Mỹ đã nhân giống khá nhiều và quá quen thuộc với người chơi lan. Giả Hạc và Phi Điệp còn

Ngôi nhà vườn của ông Trần Chương (ẢNH: TC)

Chủ nhân đang chăm sóc lan sau vườn nhà

(ẢNH: NGỌC LINH)


khá mới ở Hoa Kỳ. Mấy năm trước, tôi về Việt Nam may mắn mang qua được một ít đốt giống Giả Hạc và Phi Điệp nuôi trồng cấy cây con. May thay, sau một thời gian thích ứng với môi trường, đến nay tôi nhân ra được hơn trăm cây, đến mùa Xuân là chúng ra những chùm hoa màu tím đẹp mê hồn. Bây giờ tôi tiếp tục nhân giống F2, F3.

PV TRẺ: Nhìn đám lan nhân giống thấy phát triển mạnh mẽ thật thích ghê. Biết đâu trong đám này có một nhánh đột biến cho màu sắc hoa đặc biệt, lúc đó chắc phải đặt tên riêng cho nó?

ÔNG T.C: Chuyện đó bình thường. Người chơi lan nếu tìm được hoặc nhân giống ra một nhánh lan mang màu sắc đột biến có quyền đặt tên cho nó và ghi danh bản quyền. Chẳng hạn Cattleya Barbara Bush. Bà cựu đệ nhất phu nhân này mê trồng lan, sau này còn có các bà phu nhân TT khác như Hillary Clinton, Laura Bush, Michelle Obama. Thường lan được lai tạo cho màu sắc đặc biệt hơn với giống nguyên thuỷ nên dễ có đột biến.

PV TRẺ: Vậy để trồng lan phát triển tốt, ra hoa đẹp đòi hỏi những điều kiện căn bản nào, xin ông chia sẻ kinh nghiệm với người chơi lan.

ÔNG T.C: Có 10 nguyên tắc căn bản các bạn trồng lan cần ghi nhớ:

1. Độ ẩm: cần giữ cố định ngăn ngừa cây nhiễm bệnh, điều khiển sự ra hoa.

2. Nhiệt độ: Tuỳ theo chủng loại lan vùng lạnh, vùng trung gian và vùng ấm, trồng ở một nhiệt độ sao cho dung hoà.

3. Ánh sáng: Lan cần 14 đến 16 giờ chiếu ánh sáng để tăng trưởng và nở hoa.

4. Độ thông gió: Tuỳ theo phong lan hay địa lan. Đương nhiên phong lan cần gió nhưng gió nhẹ tốt độ 10-15 km/giờ là tốt nhất.

5. Nguồn nước và cách tưới nước: Độ

pH từ 5 đến 6 là tốt nhưng tốt nhất là nước mưa.

6. Cách bón phân: bón liều lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Cần tưới nước đầy đủ trước khi bón phân.

7. Sự nghỉ ngơi của cây: lan thiên nhiên có sự nghỉ ngơi định kỳ hàng năm, nhất là lan vùng nhiệt đới. Mùa nắng lan ngưng phát triển, tuỳ theo loại lan chu kỳ nghỉ ngơi có khi 1 đến 2 tháng hoặc 1 đến 2 tuần. Lan lai đã thuần hoá không cần thời gian nghỉ. Mùa nắng tưới và bón phân nhiều hơn.

8. Thay chậu cho cây lan: thông thường 2 năm thay chậu một lần, thời gian tốt nhất sau khi hoa tàn, mùa

Xuân thay chậu là tốt nhất.

9. Các cách thay chậu: Nếu chậu tốt, cây không mất cân đối, dùng vòi nước phun mạnh làm vệ sinh đáy chậu, bỏ những giá thể, nhúng chậu vào dung dịch có pha thuốc ngừa rêu, rửa cây và chậu lại. Để vào chỗ thoáng mát và ẩm phun dung dịch hormon, tuần sau bỏ giá thể mới vào. Nếu chậu cần đập bỏ chừa lại phần có rễ bám chặt, ngâm chậu lan vào dung dịch thuốc ngừa rêu trong 30 phút. Sau đó cột chặt cây vào chậu mới treo ở chỗ thoáng mát.

10. Đánh giá sự phát triển và thoái hoá của cây: Đối với loại đa thân, một cây lan gọi là phát triển khi các hành giả (đốt cây) mới luôn căng to hơn hành giả cũ. Đối với loại đơn thân căn cứ vào bề dài và rộng của lá mới so với lá cũ.Ngoài ra cần chú ý khi có dấu hiệu sau:

- Lá vàng: Lá già rụng là bình thường nhưng nếu bất thường là dư ánh sáng hay nước. Bớt tưới, đừng để ngoài nắng nhiều.

Cây lan Giả Hạc mới ra chồi (ẢNH: NGỌC LINH)


- Lá chuyển màu vàng và rụng: Tự nhiên với một số loài lan rụng lá. Cần giữ nước, đặt cây trong chỗ ẩm để kích thích đâm chồi.

- Lá có những vùng đen hay nâu: Dư ánh sáng hay bị bịnh. Cần đặt cây trong bóng râm, phun thuốc ngừa bệnh.

- Lá mềm, tăng trưởng yếu, gốc mềm: Chậu bị dư nước. Cần giảm nước trong một tuần.

- Không có dấu hiệu tăng trưởng mới: Có thể là thời điểm nghỉ ngơi theo chu kỳ sinh trưởng. Giữ hỗn hợp trong chậu ẩm đều, đừng bón phân hay tưới nước quá độ.

- Cây không ra hoa: Không tuân theo các điều kiện về chu kỳ sinh trưởng và độ dài của ngày. Cần xem lại thời điểm trong năm lúc cây sinh trưởng và nghỉ ngơi, giữ cây trong tối vào ban đêm.

- Chồi rụng: Nhiệt độ thay đổi quá nhiều. Cần đặt cây nơi có nhiệt độ điều hoà hơn.

PV TRẺ: Cám ơn ông Trần Chương cho cuộc trò chuyện này. Các bạn yêu thích trồng lan Giả Hạc và Phi Điệp có thể liên lạc ông ông Trần Chương qua điện thoại: 469-264-2967 hoặc email: [email protected].

NL

Lan Phi Điệp ra hoa (ẢNH: CT) Giò hoa Giả Hạc (ẢNH: CT)



BẢO SƠN

16 Phản ứng của cơ thể khi không uống đủ nước

Các nhà khoa học khuyến cáo rằng chúng ta phải uống khoảng 2-3 lít nước mỗi ngày. Dĩ nhiên lượng nước còn tùy theo cơ thể và cách sinh hoạt, ví dụ người luyện tập thể thao sẽ cần nhiều nước hơn. Cơ thể không được cung cấp đủ nước sẽ đưa tới nhiều phản ứng được nêu dưới đây.

9. Nước tiểu có màu đậm. Đây là dấu hiệu cơ thể thiếu nước. Màu vàng trong nước tiểu là do chất bilirubin được hình thành trong quá trình phá vỡ hồng cầu bình thường trong máu. Khi cơ thể thiếu nước thì nước tiểu cũng ít đi, vì vậy độ đậm đặc của bilirubin tăng cao nên thấy có màu đậm

10. Táo bón. Nước làm phân trong ruột mềm và dễ thoát ra ngoài. Thiếu nước phân sẽ cứng và gây táo bón.

11. Nhiễm trùng miệng. Thiếu nước sẽ làm lượng nước miếng tiết ra ít hơn, làm cho miệng dễ bị nhiễm trùng và răng cũng dễ bị hư hơn. Nước miếng có tác dụng làm sạch miệng và răng.

12. No hơi, đầy bụng. Chứng này có thể do lo lắng, thực phẩm khó tiêu, nhưng cũng có thể do uống không đủ nước. Thiếu nước làm hệ tiêu hóa không hoạt động bình thường và làm gia tăng chứng đầy hơi.

13. Da nhăn. Cũng như các cơ quan khác của cơ thể, da có cấu tạo với rất nhiều nước. Khi không uống đủ nước, các tế bào không thể hoạt động tốt và da bị khô. Da khô thường có nhiều nếp nhăn hơn người bình thường.

14. Thở có mùi hôi. Khi thiếu nước, miệng sẽ bị khô vì thiếu nước miếng để làm sạch miệng. Vì vậy miệng sẽ có mùi hôi.

15. Lúc nào cũng cảm thấy mệt mỏi khó chịu. Nước giúp thải các chất độc ra khỏi cơ thể. Thiếu nước sẽ làm cơ thể khó có thể chống lại virus và bacteria. Vì vậy thiếu nước đưa đến mệt mỏi, khó chịu như thể bị bệnh.

16. Thèm ăn đường. Ăn đường quá nhiều có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho cơ thể lâu dài về sau. Cảm giác thèm đường có thể đơn giản là do uống không đủ nước. Nếu uống nhiều nước mà vẫn thường xuyên thèm ngọt, nên tham khảo với bác sĩ.

VIRTUAL EVENT: LETTERS ALOUD

27/8 tới 10/9. Đọc các bức thư của những nhân vật nổi tiếng trên thế giới nói về kinh nghiệm của họ trong những thời kỳ khó khăn nhất như đại dịch, tranh đấu nhân quyền, chiến tranh…Địa điểm: online tại https://dma.org/programs/event /virtual-event-letters-aloud. Giá vé: $10.

VISIT THE BUTTERFLY HOUSE & GARDENS

5/9. Viếng thăm vườn nuôi bướm của Texas Discovery Gardens.Địa điểm: 3601 Martin Luther King Jr Blvd. Dallas, TX 75210. Giá vé: $10 người lớn, $5 trẻ em.

TAKE THE KIDS TO A MOVIE UNDER THE STARS

5/9. Ngồi trong xe xem phim ngoài trời với 7 màn hình lớn. Nên mang theo bắp rang và nước uống.Địa điểm: Galaxy Drive-in, 5301 xa lộ I-45. Ennis, TX 75119. Giá vé: $8 người lớn, $4 trẻ em.


Poppy được biết đến như một loài hoa dại khá nổi tiếng. Dễ trồng, không tốn nhiều công chăm sóc, nhiều màu sắc và form hoa rực rỡ là lý do khiến người làm vườn yêu thích loài hoa này.

Có 4 nhóm giống chính là oriental poppy, field poppy, Welsh poppy và Himalayan poppy.NGUỒN ROWE.ME

Phần lớn các giống poppy phát triển tốt ở nơi đất ẩm, thoát nước tốt và nhiều ánh nắng. Field poppy chịu hạn và sống trên đất bạc màu tốt hơn Oriental poppy. Himalayan poppy ưa đất ẩm, đất phèn và bán bóng râm.NGUỒN GARDENING KNOW HOW.


Các giống poppy- Oriental poppy có giống ‘Perry’s White’ là giống lâu năm cho bông lớn màu trắng với đốm đen ở cuối cánh hoa. Trổ bông vào tháng 5 và tháng 6. Giống ‘Turkenlouis’ có bông màu cam đỏ.

- Field poppy có giống ‘California poppy’ cho bông cánh đơn, màu đỏ vào tháng 6 và tháng 7.

- Welsh poppy có giống ‘ Flamenco’ cho bông từ tháng 6 đến tháng 8. Có nhiều màu từ vàng, cam, đỏ và trắng.NGUỒN PINTEREST.

Oriental poppy cần được gây giống bằng cách cắt rễ. Các giống còn lại được gây giống bằng cách gieo hạt.

Mùa Thu, Đông là thời điểm thích hợp để gây giống oriental poppy.

Các giống poppy khác có thể gieo hạt vào mùa Xuân, đầu mùa Hè hay mùa Thu. Vì hạt giống cây rất nhỏ nên chỉ cần rải hạt lên đất đã trộn phân, ấn nhẹ cho hạt tiếp xúc với đất mà không cần lấp đất. NGUỒN GREEN MY LIFE.

Chăm sóc câyCác giống field poppy rất dễ trồng, không cần làm lưới, cọc đỡ. Hạt cây tự rụng xuống gốc sẽ mọc lại vào năm tới. Oriental poppy có bông lớn hơn cần được làm giàn và tỉa bông tàn. Giống này có thể trổ bông vào năm tới nếu được cắt cành sát gốc vào mùa Thu và giữ ấm vào mùa Đông.

Tưới nước vừa đủ để giữ ẩm.

Poppy không cần nhiều phân bón. Chỉ cần trộn đất với phân compost trước khi gieo hạt là đủ lượng dinh dưỡng cần thiết.NGUỒN GROW IN THE GARDEN.

Sâu bệnh Hoa poppy có sức sống mãnh liệt nên thường ít bị tấn công bởi sâu bệnh. Tuy nhiên giống Oriental poppy dễ bị nhiễm bệnh phấn trắng (power mildew). Có thể dùng sữa tươi (milk) hòa với nước theo tỷ lệ 1:1 để phun lên phần thân lá bị bệnh. Nếu cây bị nặng cần cắt bỏ sát gốc, bón phân để dưỡng cây mọc lại vào năm tới. NGUỒN BIOLIB.CZ


K hi Việt Nam có ca Covid-19 đầu tiên tử vong, bạn gửi một dòng ngắn gọn:“Thôi

thế là xong!” Tôi biết bạn vừa kiện toàn tâm trạng ngây ngất khi cả nước tiễn ông phi công người Anh lên máy bay, nhưng không thuộc trường phái hăng hái hiến phổi cho bệnh nhân này để thành tích đánh giặc virus của đất nước được trọn vẹn, nên tôi nhắn lại: Trời ơi, thế giới cứ hắt hơi là rơi vài mạng, bên Mỹ mỗi phút nhả ra hai chục ca nhiễm. Việt Nam bây giờ phải nhường huy chương vàng cho Lào, huy chương bạc cho Campuchia, nhưng khả năng ẵm huy chương đồng vẫn cao lắm. Bạn tỏ ý không hài lòng, cho rằng tôi ghét chính trị Ba Đình nên chuyện gì cũng quàng vào giễu, trong khi cả thế giới đánh giá cao mô hình chống dịch của Việt Nam, chúng ta có quyền tự hào lắm chứ.Thực ra trong cơn đại khủng hoảng này nước nào cũng tự hào, như đang trẩy hội khoe tài ở Olympic dịch tễ. Mỗi nước một vẻ kiêu hãnh. Thế giới tưởng như ngày càng phẳng bỗng rất lồi

lõm với những bản sắc thể chế xã hội con người khác xa nhau. Trung Quốc kiêu hãnh đã quật ngã cả thành phố Vũ Hán để chặn đứng thảm họa cho toàn nhân loại; đã hủy diệt mọi mầm mống tự do gieo rắc bệnh tật bằng sức mạnh của hệ thống toàn trị ưu việt; đã đè bẹp mọi thông tin bi quan xuyên tạc để xã hội bình an; đã đập tan cá nhân bằng búa tạ tập thể để quốc gia đông dân nhất thế giới này ít ca bệnh và tử vong hơn Thụy Điển với một nhúm mươi triệu tâm hồn vô kỷ luật trong mươi triệu thân xác ham hố phương Tây. Hoa Kỳ kiêu hãnh đi từ kỷ lục này đến kỷ lục khác trong chớp mắt, phong cách chỉ xảy ra ở một siêu cường chân chính; thống kê nào cũng dẫn đầu, đỉnh cao nào cũng mang tầm lịch sử; xét nghiệm phi thường, lây nhiễm vô song, tử vong vô đối; ngoại lệ, đột phá, gầm lên khúc ca tự do giữa vòng phong tỏa; vài ngày lại tìm ra một phép màu, và nhân tiện vạch trần chân tướng bè lũ WHO tay sai Bắc Kinh. Iran cũng lột trần mặt

nạ WHO là quân Do Thái và phường vô đạo, ngoài ra còn kiêu hãnh đã đứng vững trước âm mưu xâm lăng sinh học của Mỹ. Cuba kiêu hãnh đã xuất cảng bác sĩ đi khắp năm châu chống dịch, đem về cho tổ quốc những đồng ngoại tệ thấm đẫm nhân văn. Maroc kiêu hãnh đã đem xe tăng ra chặn virus. Tanzania kiêu hãnh đã hết dịch chính xác từ ngày 08/5/2020 nhờ tụng kinh cầu nguyện. Nga kiêu hãnh là nước đầu tiên phóng vaccine không người vào vũ trụ. Ấn Độ kiêu hãnh sắp đạt miễn dịch cộng đồng, đặc biệt ở các khu ổ chuột, trước cả cựu mẫu quốc, chỉ vì Anh đột ngột đổi chiến lược. Pháp kiêu hãnh có tổng thống trẻ trung hô xung phong như Napoléon và de Gaulle cộng lại chia ba, phe ta chết như rạ, nhưng chết tẩm rượu vang và gan ngỗng chứ không chết cuộn trong mấy lượt giấy toilet như ở những nơi khác. Brazil kiêu hãnh được chọn mặt gửi vàng cho các tập đoàn dược nước ngoài thử vaccine. Hàn quốc kiêu hãnh với song kiếm hợp bích là công nghệ và K-Pop, cứ xét nghiệm và BTS là dịch trôi qua như

PHẠM THỊ HOÀIBERLIN, ĐỨC


trong mơ. Singapore tuy vỡ trận, đứng nhất bảng lây nhiễm ở Đông Nam Á, nhưng kiêu hãnh đã quản thúc tốt virus trong ghetto lao động nhập cư. Nhật kiêu hãnh vẫn bình thản như bao giờ, vẫn luôn tự kiềm chế, ninja bịt mặt, vệ sinh sạch sẽ, đi khẽ nói nhỏ, giãn cách xã hội từ trong nôi, bình thường muôn đời của Nhật là bình thường mới của thế giới. Đức kiêu hãnh vì một lần nữa những phẩm chất dân tộc nổi tiếng lại tỏa sáng. Người Đức đúng kế hoạch, họ mắc bệnh từ thứ Hai đến thứ Sáu, cuối tuần nghỉ, đồ thị dịch cuối tuần đều đặn trũng xuống rất đẹp mắt. Người Đức trọng kỷ luật. Tuổi thọ trung bình của họ là 81, nên tính đến ngày 23/8/2020, tuổi trung bình của 9.269 bệnh nhân Covid-19 tử vong ở Đức, có thể nào khác, cũng chính xác là 81. Song con virus thủ phạm lại hoàn toàn lãnh đạm trước mọi tự hào quốc gia và kiêu hãnh dân tộc. Nó đến, như sứ giả từ phía tối của một thế giới đại đồng. Nó đỏng đảnh, vô tâm, hiền lành, độc ác. Nó nhè chỗ này và tha chỗ khác. Nó biến hóa nhiều bộ mặt, thoắt ẩn thoắt hiện, thật giả bất phân, âm dương lẫn lộn. Nó trôi nổi như một tin vịt và ập xuống với tất cả trọng lượng của một hiện thực không thể

chối cãi. Nó cho phép phủ định, khẳng định và giả định trong cùng một thông điệp. Nó khác hẳn mọi kẻ thù mà ta từng biết. Nó đi qua và chẳng để lại gì trong cuộc đời ta ngoài một kết quả xét nghiệm, một đụn thịt nát, một cảm giác vô thường. Nó nhắc lại khi chúng ta đã quên. Nó báo thù cho tự nhiên và ban ơn cho những sinh thể còn ít nhiều trong trắng. Nó lang thang vô định và hạ sát bất kỳ. Nó là quyền năng và hư vô. Nó không báo hiệu ngày tận thế, nhưng kết thúc kỷ nguyên phồn thịnh và bình an dài lâu cuối cùng của một nhân loại vô độ. Trên bia mộ của cả triệu người đã và sẽ chết trước số từ tám tháng qua, các thế hệ sau thậm chí không tìm ra một chỉ dẫn. Song một sử gia cần mẫn có thể sẽ chép rằng, thời ấy, trước một kẻ thù vô hình, nhân loại thức canh sự sống của mình như đun sữa, dưới độ sôi, vặn lửa thật nhỏ, không để kết tủa, không để trào miệng vung. Trước một vi sinh vật lạ lùng như vậy, thực ra chúng ta chỉ có thể khiêm nhẫn. Người Việt rất đỗi tự hào, song không phát minh một mô hình chống dịch độc sáng nào để có thể đăng ký bản quyền quốc tế, chỉ sử dụng, một lần nữa, như trong suốt lịch sử hiện đại, mô hình bình định hiệu quả của

nước láng giềng phương Bắc mà họ gắn bó và căm ghét, với nhà nước tập quyền và các công cụ của hệ thống toàn trị: tuyên giáo, quân đội, cảnh sát, dân quân, dân phố, dân phòng, các đoàn thể xã hội và mạng lưới tai mắt nhân dân. Tuy nghèo hơn nhiều, xét nghiệm từ đầu mùa dịch không bằng Trung Quốc một ngày; lạc hậu hơn nhiều, thiếu toàn bộ nguồn lực công nghệ khổng lồ biến mỗi con người thành một tập hợp thuật toán để bấm nút điều khiển và kiểm soát, song Việt Nam đã kích hoạt thành công một chương trình gài sẵn trong bộ gen của người Việt: chương trình chiến tranh nhân dân, từng bao lần thử thách và bách chiến bách thắng. Trong vòng một nghị quyết, mỗi người Việt thành một chiến sĩ trên mặt trận chống dịch và cả nước thành một pháo đài. Sau bốn thập niên hòa bình, ngôn ngữ chiến tranh lại vang lên hùng hồn với những “chống dịch như chống giặc”, “tổng hành dinh chống dịch”, “tuyến đầu anh dũng”, “kiên cường bám chốt”, “ăn lán, ngủ rừng, bám địa bàn”, “chiến binh áo trắng”, “giai điệu niềm tin chiến thắng”, “toàn dân ra trận”, “cả nước ra quân”, “trực chiến”, “khống chế”, “sát cánh”, “xung trận”, “đáp lời Tổ

quốc”, “toàn Đảng toàn quân toàn dân quyết tâm” rất nhiều “chiến công thần kỳ”, “chiến dịch thần tốc”, rất nhiều anh hùng và niềm lạc quan phơi phới. Mỗi dân tộc có một sở trường. Mỹ không thể đem kinh nghiệm xét nghiệm sàng lọc virus Dân chủ và virus Cộng hòa ra chia sẻ với thế giới. Không nước nào học được từ Lào bí quyết hãm dịch trong vòng 22 ca hay từ Bắc Triều Tiên biện pháp cảnh cáo virus bằng vũ khí nguyên tử. Sở trường lùng và diệt, “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng”, của người Việt thiện chiến không thể áp dụng ở một nước toàn thua trận như Đức. Cách nhà nghèo chống dịch khó đem giới thiệu cho nhà giàu. Châu Âu, có mỗi việc đeo khẩu trang không xong, làm thế nào mà tiếp thu ý chí sắt đá của một Việt Nam thà hy sinh tất cả, dù có phải đốt cháy Đà Nẵng... Một tháng sau ngày thứ 100, Việt Nam tuy mất thêm huy chương đồng vào tay Miến Điện nhưng vẫn thắng rất oanh liệt. Tổn thất rất ít. Phía virus đã nướng vài sư đoàn. Bên ngoài, thế giới tiếp tục «toang». Còn lại câu hỏi, hệ thống nào thành công hơn trong đại dịch, tự do hay toàn trị?

PTH (31/8/2020)


Saburo Sakai

NGUYỄN NHƯỢC NGHIỄM dịch thuật

NHIỀU KỲ - KỲ 18

Chương 18

Ngày 3 tháng 8-1942, Rabaul gọi về hầu hết những phi công được chỉ định đến Lae trước đây. Việc thuyên chuyển này khiến chúng tôi hân hoan, vì nó hứa hẹn thoát khỏi các phi vụ tuần tiễu ở Buna và thoát khỏi cảnh bị oanh tạc hàng đêm. Chúng tôi không mang theo vật dụng gì, vì tin rằng sẽ sớm trở về. Chúng tôi sai lầm, bốn ngày đầu tiên ở Rabaul, chúng tôi phải thực hiện những phi vụ càn quét ở Rabi, phía Bắc Fiji. Màn lưới chiến đấu cơ đã được đối phương thiết lập nhanh chóng trên hòn đảo này, có thể so sánh với căn cứ Moresby.Ngày 8 tháng 8, sau khi nhận lịnh tuần thám

Ký ức dân Việt ghi lại hình ảnh dã man nhưng vô cùng kỷ luật của lính Nhật. Trên đường phố Sàigòn năm 1944-1945 là những người lính của Sư đoàn 2 Bộ chiến Sendai. Sư đoàn mang danh hiệu “Anh Dũng”, Isamu-Heidan 勇兵団. Sư đoàn thâm niên nhất của Lục quân Đế quốc Nhật, từ 1871 vang danh trên các chiến trường Cao Ly, Mãn Châu, Cáp-Nhĩ-Tân (Harbin), Phụng Thiên (Mukden) trước khi làm tổng trừ bị cho đạo quân Quan-Đông (Kwangtung Army). Vì sao những người lính thiện chiến nhất, có khả năng nhịn đói nhiều ngày mà vẫn điền kinh nhiều mươi cây số không mệt mỏi, mang hỗn danh Daini-shidan 爱你实弹, “Ưa đạn thật”, lại đứng gác ở ngã ba Hai Bà Trưng-Trần Quang Khải-Yên Đỗ, ở góc đường Hàm Nghi, công trường Quách Thị Trang hay Ngã Sáu Phù Đổng Thiên Vương? Ngay cả khi tên đường khi ấy là tên Tây, vẫn là một bí mật. Division Sendai! Kiêu Dũng! Phụng sự Thiên Hoàng! …ra gác chợ Phú Nhuận.

Vì đã xảy ra Guadalcanal. Tháng 8-1942 Thủy sư Đô đốc Chester Nimitz tổng phản công. Giành lại quần đảo Solomon rồi từ đây với các sân bay tân tạo tái chiếm Santa Isabel, Boungainville Island, New Ireland, New Britain với thủ phủ Rabaul là trung tâm hành quân Nam Thái Bình Dương của Nhật Bản, trước khi vươn lên Saipan, Iwojima, Okinawa, là chiến lược “Nhảy Cóc”, Leapfrogging hay còn gọi “Nhảy đảo”, Island hopping, từ đảo này sang đảo khác mà không nhất thiết phải hành quân đất liền từ Miến Điện sang Đông Dương sang Trung Hoa… Guadalcanal là đảo lớn nhất của chuỗi đảo Solomon. Chiếm Guadalcanal là cắt đường tiến xuống cực Nam cùng lúc uy hiếp cạnh sườn của quân Nhật trên bán đảo Papua New Guinea, nơi Sakai đồn trú, đang muốn xuống Úc châu. Một lưỡi dao đâm ba sườn!

Thay thế Phó Đô đốc Tsukahara chỉ huy Không Hạm đội 11, Phó Đô đốc Kusaka phản ứng tức khắc. Tung Phi đoàn Lae của Sakai oanh kích hạm đội đổ bộ Hoa Kỳ của Đề đốc Kelly Turner. Kusaka quân viện Sư đoàn Sendai lên Guadalcanal với tiêu lệnh: “Dìm lính Mỹ xuống biển!” Trung đoàn 4 của Trung tá Kiyonao Ichiki quyết chiếm phi trường Henderson. Trận đánh mũi Tenaru đi vào lịch sử: Các sĩ quan Nhật tuốt trần kiếm với bộ binh tuốt sáng lưỡi lê xung phong bất chấp hoả lực của Sư đoàn 1 Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ. Tenaru! Banzai! Là chiến tích của The first US Marine Division. Trung tá Ichiki để lại 800 xác và bắn vào miệng tự sát. Guadalcanal là trận chiến kéo dài 5 tháng với riêng Sư đoàn Sendai thiệt hại 7,000 tử thương mà không hất được lính Mỹ xuống biển, khiến bị Bộ Tổng Tham mưu Nhật khinh miệt và phải sang Đông Dương gác cầu Thị Nghè, Sàigòn.

Là dưới đất. Còn trên mây, Guadalcanal sẽ là không chiến nguy hiểm nhất binh nghiệp Sakai. Lần đầu tiên đối mặt các phi công Hải quân Hoa Kỳ trên các máy bay F4F Wildcat, SBD Dauntless và Grumman TBF Avenger, Sakai vẫn lập chiến công nhưng lần đầu tiên anh bị bắn trọng thương với cockpit vỡ nát, ghim hai mảnh đạn đại liên trong đầu và một mắt thui chột. Là chương XVIII và các tuần sắp đến. [TRẦN VŨ]

của Bộ Chỉ Huy, chúng tôi bước ngang qua phi đạo để tiến đến các chiến đấu cơ của chúng tôi. Lúc hầu hết 18 phi công đều ngồi trong phòng lái, nhiều liên lạc viên chạy ra la lớn rằng phi vụ bị bãi bỏ. Chúng tôi lập tức trở lại Bộ Chỉ Huy. Nơi đây đang lên cơn sốt. Liên lạc viên đưa tin chạy tới chạy lui. Các sĩ quan lướt qua chúng tôi với vẻ mặt đầy khẩn cấp. Trung tá Nakajima, cầm đầu phi vụ hôm nay, bước ra khỏi văn phòng của Phó Đô đốc Kusaka, nói lớn với chúng tôi với vẻ tức tối: “Phi vụ bị bãi bỏ. Chúng ta sẽ đi nơi khác.” Ông chỉ một nhân viên đưa tin: “Anh, lấy cho tôi một bản đồ coi, mau lên!”.


Ông trải bản đồ lên một cái bàn rộng và bắt đầu vạch một đường thẳng với một chiếc compas. Ông cúi gằm trên bản đồ, không mảy may lưu ý đến bọn phi công chúng tôi. Tôi hỏi Đại úy Sasai xem ông có biết việc gì xảy ra không. Sasai hỏi Nakajima và chỉ nhận mấy câu càu nhàu, rồi vị chỉ huy trưởng phi đoàn ba chân bốn cẳng vô văn phòng của Đô đốc. Vài phút sau ông trở ra, và ra dấu cho các phi công tụ họp quanh ông. Những tiếng nói của ông không khác nào một trái bom: “Vào lúc 5 giờ 20 phút sáng nay, một lực lượng địch vô cùng mạnh mẽ bắt đầu đổ bộ lên Lunga, ở cuối bãi phía Nam của đảo Guadalcanal. Theo các báo cáo sơ khởi của

chúng ta, quân Mỹ đã ném lên hòn đảo này một khối lượng người và trang bị khủng khiếp. Cùng lúc, họ cũng mở ra các cuộc tấn công ở Tulagi, trên đảo Florida. Tất cả thủy phi cơ của chúng ta tiêu hết không còn một chiếc. Khi Đô đốc tư lịnh thảo xong kế hoạch, chúng ta sẽ cất cánh lập tức hướng đến Guadalcanal để tấn công các lực lượng địch trên bãi biển.”Liên lạc viên phát bản đồ cho mỗi phi công. Chúng tôi xem xét và nghiên cứu hòn đảo còn xa lạ đó, nhưng bỗng nhiên trở nên quan trọng này. Nhiều người bàn tán: “Ở đâu lại hiện ra hòn đảo trời đánh này?” Một phi công nổi nóng la lên: “Ai đã từng nghe đến tên

của một nơi chó chết như vậy chưa?”Chúng tôi tính khoảng cách từ Rabaul đến Guadalcanal. Không tin nổi. Xa đến 1,040 cây số! Chúng tôi sẽ phải bay đi tấn công các đầu cầu đổ bộ của địch quân và trở về với khoảng cách đó. Khoảng cách chưa từng nghe nói đến. Điều này nghĩa là đường bay khứ hồi dài hơn 2,000 km, đó là không kể trường hợp gặp bão hoặc đụng độ giữa đường.Như vậy cũng đủ để mọi suy luận ngưng lại. Chúng tôi lặng yên để nghe vị chỉ huy trưởng đưa ra lịnh mới. Vừa lúc ấy một liên lạc viên chạy ùa vô văn phòng Phó Đô đốc Kusaka rồi trở ra với những báo cáo mới đưa về từ mặt trận. Chúng

tôi nghe một binh sĩ đưa tin nói với Nakajima rằng tất cả liên lạc với Tulagi đều bị cắt đứt, và quân phòng ngự ở đó đã hy sinh đến người cuối cùng.Nghe tin, mặt Sasai tái đi. Tôi phải hỏi năm lần bảy lượt xem có phải ông đau ốm hay không. Cuối cùng nhìn đăm đăm về phía trước, Sasai thì thầm: “Anh rể tôi chiến đấu ở Tulagi.” Nếu Tulagi bị địch quân chiếm đóng, anh rể của Đại úy Sasai, Thiếu tá Yoshiro Tashiro không thể nào sống sót được. Ông ta sẽ chiến đấu đến hơi thở cuối cùng. (Cái chết của Thiếu tá Tashiro được xác nhận sau đó).Trung tá Nakajima ban lịnh: “Các anh sắp thực


hiện một phi vụ chiến đấu dài nhất trong lịch sử.”, ông thông báo cho chúng tôi. “Đừng trông chờ may mắn nào ngày hôm nay. Hãy hành động đúng theo lịnh đưa ra và quan trọng nhứt, đừng bay một cách liều mạng và phí phạm xăng nhớt của các anh. Phi công nào hết xăng trên đường từ Guadalcanal quay về, phải đáp xuống đảo Buka. Lực lượng Nhựt trên đảo này đã được chỉ thị phải theo dõi các phi cơ của chúng ta. Hiện tại, để bay đến Guadalcanal và trở về Buka có nghĩa là chúng ta sẽ thực hiện một không trình khứ hồi dài bằng không trình từ Đài Loan đến phi trường Clark ở Phi Luật Tân trước đây. Tôi chắc chắn chúng ta có thể

bay suốt khoảng cách này mà không gặp rắc rối. Nhưng sẽ có những chuyện bất ngờ, do đó tôi lặp lại lời cảnh cáo: Đừng phí phạm nhiên liệu!”Tại Đông-Kinh sau chiến tranh, Trung tá Nakajima có nói với tôi rằng Phó Đô đốc Jinichi Kusaka thay thế Phó Đô đốc Nishizo Tsukahara chỉ huy Không Hạm đội 11, muốn ông đưa hết chiến đấu cơ khả dụng ở Rabaul đến Guadalcanal vào ngày 7 tháng Tám. Nakajima phản đối, ông cho rằng chỉ nên mang theo mười hai phi công tài ba nhứt bên cánh của ông mà thôi. Bởi lẽ ông phỏng đoán phải mất ít nhứt phân nửa số phi công trong nhiệm

vụ quá xa như vậy. Hai người thảo luận giằng co cho đến khi đạt được sự đồng ý với con số 18 chiến đấu cơ.Ngay khi nhận lịnh, các phi công chia ra thành từng tổ ba người. Tôi nói với Yonekawa và Hatori, hai phi công bên cánh của tôi: “Các anh sẽ đụng phi công Hải quân Hoa Kỳ lần đầu tiên trong ngày hôm nay. Họ nắm hẳn ưu thế do khoảng cách mà chúng ta phải bay. Hai anh phải luôn luôn cẩn trọng trong mọi chuyển động của mình. Tốt hơn hết là các anh đừng bao giờ rời xa khỏi tôi. Mặc kệ những gì xảy ra, bất kể diễn biến xung quanh chúng ta như thế nào, cứ bám chặt lấy phi cơ của tôi được chừng

nào hay chừng nấy. Hãy nhớ, đừng có bay ra xa.”Chúng tôi chạy ra phi cơ và chờ phi đạo trống. 27 oanh tạc cơ Betty cất cánh trước chúng tôi. Trung tá Nakajima đứng trên phòng lái của ông ngoắc tay. Lúc 8 giờ 30 sáng, tất cả chiến đấu cơ đều ở trên không. Nhân viên bảo trì và các phi công ở lại xếp hàng hai bên phi đạo vẫy nón chào và chúc chúng tôi may mắn. Thời tiết đẹp, nhứt là ở Rabaul. Ngay cả núi lửa cũng im tiếng. Nó ngưng phun phún thạch từ tháng Bảy, và chỉ còn nhả ra một giòng khói mỏng lả ngọn về phía Tây.Chúng tôi giữ vị trí hộ tống phía sau nhóm oanh tạc cơ. Tôi đã ngạc nhiên khi biết mấy chiếc Betty này mang bom thay vì thủy lôi, vũ khí thông thường để tấn công tàu chiến. Điều này khiến tôi lo lắng. Tôi biết rõ là vô cùng khó khăn khi phải tấn công các mục tiêu di chuyển trên mặt biển từ trên cao độ. Hồi ở Buna, mặc dù các oanh tạc cơ B17 địch có tiếng là oanh tạc chính xác, nhưng chúng đã phí hầu hết số lượng bom thả xuống các tàu chiến Nhựt.Chúng tôi gia tăng cao độ lên 3,900 thước rồi bay về phía Đông đến đảo Buka. Đây là hòn đảo xinh đẹp đặc biệt,


cách Rabaul khoảng 60 dặm. Màu xanh tươi sáng, và giống như hình móng ngựa, hòn đảo san hô này có cái tên ghi trên bản đồ là Đảo Xanh. Tôi không bao giờ nghĩ rằng quang cảnh đầy màu sắc và hấp dẫn phía dưới sẽ cứu mạng tôi sau này.Trên không phận Buka, đội hình hợp đoàn xoay về hướng Nam, dọc theo bờ biển phía Tây đảo Bougainville. Mặt trời chiếu xuyên qua mây. Sự oi bức khiến tôi khát nước, và đây cũng là hiện tượng mà chúng tôi thỉnh thoảng cảm thấy khi tiến vô đất địch. Tôi lấy một chai sô-đa trong hộp thức ăn và, không suy nghĩ, tôi mở nút. Tôi quên khuấy độ cao. Ngay khi nút chai vừa

bật, nước sô-đa vọt lên dữ dội, áp lực thoát ra trong không khí hiếm hoi. Trong nhiều giây, nước sô-đa bao phủ hết mọi thứ trước mắt tôi. Chất đường trong nước có ga khô lại trên kiếng đeo mắt khiến tôi không nhìn thấy gì nữa. Tôi chửi toang cho sự ngu đần của mình. Mất hết 40 phút tôi mới lau sạch hết mọi thứ. Chưa bao giờ tôi cảm thấy lố bịch hơn. May thay các huấn luyện viên của trường phi hành Tsuchiura không nhìn thấy! Cũng may là các đồng ngũ và cả Đại úy Sasai không nhìn thấy… nếu không họ sẽ cười nhạo đến tối. Tôi tự hứa sẽ không kể với ai chuyện này, trừ ra với Hatsuyo. Chắc là Hatsuyo sẽ cười khúc

khích. Cô em họ của tôi đã lớn, đã trở thành một thiếu nữ khả ái và kỳ lạ là tôi hay nhớ đến Hatsuyo tuy vẫn nhận thư của Fujiko đều đặn. Tôi sẽ không kể chuyện sô-đa với Fujiko vì cần giữ thể diện, nhưng với Hatsuyo, chung huyết thống, tôi thấy gần gũi. Tôi lau kiếng như một bà nội trợ lau bếp, cho đến lúc tôi có thể nhìn thấy mọi hướng, chúng tôi đã bên trên đảo Vella Lavella, nằm giữa đường Rabaul và Guadalcanal.Bay ngang New Georgia, chúng tôi gia tăng độ cao và lướt qua Russell trên 6,000 thước. Cách năm mươi dặm trước mặt chúng tôi, Guadalcanal hiện ra lờ mờ trên mặt nước. Ngay cả ở khoảng

cách xa này, chúng tôi cũng nhìn thấy ánh lửa vàng hực nổi bật lên nền trời xanh bên trên hòn đảo đang tranh chấp. Hiển nhiên các trận đụng độ đã xảy ra giữa những chiến đấu cơ Nhựt đến từ các căn cứ khác Rabaul với phi cơ bao che của địch quân. Tôi nhìn xuống bờ biển phía Bắc Guadalcanal. Trong eo biển nằm giữa Guadalcanal và Florida, hàng mấy trăm vệt trắng chạy ngang dọc trên mặt nước, là tàu chiến của địch. Tôi chưa bao giờ nhìn thấy nhiều chiến hạm và dương vận hạm cùng một lúc như vầy.Đây là lần đầu tiên tôi chứng kiến một cuộc hành quân không-thủy-bộ hỗn hợp của Hoa Kỳ.


Một cuộc hành quân to tát không thể nào tin nổi. Có ít nhứt 70 chiến hạm đang tiến vào các bãi biển, hàng chục khu trục hạm bao quanh, và nhiều chiến hạm ẩn hiện phía chân trời, khoảng cách quá xa khó có thể phân biệt hoặc đếm được.Lúc ấy các oanh tạc cơ Betty chầm chậm vung rộng ra để thả bom. Ngay phía trên các phi cơ này là những đám mây nhỏ treo lơ lửng ở cao độ 4,000 m. Phía bên phải và ở trên cao, mặt trời chói loà xoá nhoà mọi thứ trước mắt. Tôi cảm thấy bất an, vì chúng tôi không thể nào nhìn thấy được chiến đấu cơ Mỹ nhào xuống từ góc đó. Điều lo sợ của tôi đã sớm thành sự thật. Không một dấu hiệu nào báo trước, 6 máy bay địch thình lình nhô ra khỏi ánh sáng loé mắt. Chỉ cần liếc qua, tôi thấy ngay những phi cơ này to lớn hơn mọi loại chiến đấu cơ Mỹ mà chúng tôi thường chạm trán. Tất cả đều sơn màu ô liu, chỉ phía dưới cánh là sơn màu trắng. Đó là loại chiến đấu cơ Wildcat, Grumman F4F lần đầu tiên tôi đụng độ.Mấy chiếc Wildcat, không biết có sự hiện diện của các chiến đấu cơ Zéro, chúi xuống tấn công các oanh tạc cơ Nhựt. Nhiều chiến đấu cơ của chúng tôi xông tới, và một số khai hoả

ngoài tầm, hy vọng xua đuổi phi cơ địch. 6 chiếc Wildcat cùng lộn nhào tức thì và chúi xuống biến mất. Phía trên mặt nước cạnh đảo Savo, các oanh tạc cơ bắt đầu thả bom xuống nhóm chuyển vận hạm to lớn của địch quân. Tôi nhìn theo hướng bom rớt. Những cột nước dâng cao khỏi mặt biển, nhưng chiến hạm địch vẫn lướt tới, không hề rối loạn.Hiển nhiên, cố gắng thả bom cho trúng các chiến hạm đang chạy từ độ cao 6,000 thước là một việc

làm ngu dại. Tôi không thể nào hiểu được tại sao không sử dụng thủy lôi đã từng chứng tỏ sự hữu hiệu trong quá khứ. (Ngày hôm sau các oanh tạc cơ này quày lại, lần này mang theo thủy lôi để tấn công ở cao độ thấp. Nhưng bấy giờ thì đã trễ. Chiến đấu cơ địch đông như kiến bu quanh và nhiều chiếc Betty bị

Saburo Sakai, Đông Kinh 1956 Bản Anh ngữ của Martin Caidin, New York 1956Bản dịch Nguyễn Nhược Nghiễm, Sàigòn 1972

Trần Vũ hiệu đính theo bản Pháp văn của Robert de Marolles, Nxb Presses de la Cité, 1957

Minh họa từ trang War Thunder và elgrancapitan.org

GHI CHÚ QUÂN SỰ

Khu trục cơ Grumman F4F Wildcat hỗn danh “Mèo Hoang” Dài: 8.8 m, Cao: 2.8 m, Cánh: 11.6 m Trọng lượng võ trang: 3,610 kgĐộng cơ 1,200 mã lực Tốc độ tối đa: 515 km/gĐường kính: 1,240 kmTrần bay: 12,000 m 4 đại liên 12 ly 7, 2 bom 45 kg

Tuy bay chậm hơn chiếc Zéro và gia tốc vượt lên thấp hơn (9.9m/s so với 15.7 m/s), F4F Wildcat bọc thép dầy với thùng xăng hàn kín có khả năng chịu đạn gây kinh ngạc cho phi công Nhật.

nhận đầu xuống biển trước khi tiến đến gần mục tiêu...) Sau khi trút hết bom, các oanh tạc cơ hai máy lạng qua trái và gia tăng tốc lực để trở về Rabaul. Chúng tôi hộ tống các oanh tạc cơ qua khỏi đảo Russell, ra ngoài tầm hoạt động của máy bay địch, và quày lại Guadalcanal. Lúc ấy khoảng 1 giờ 30 chiều. Chúng tôi lướt qua Lunga, tất cả 18 chiếc Zéro đều chuẩn bị lâm trận. Một lần nữa, trong ánh mặt trời chói chang gây mù loà, mấy chiếc Wildcat nhào xuống nhóm phi cơ của chúng tôi. Tôi là phi công duy nhứt phát hiện cuộc tấn công và lập tức, tôi chĩa mũi chiếc phi cơ của tôi thẳng đứng lên với những chiếc Zéro khác tiếp sau. Mấy chiếc Wildcat lại phân tán và chúi xuống theo nhiều hướng khác nhau. Chiến thuật lẩn tránh của đối phương không có vẻ rối loạn, và lối lẩn tránh này khá lạ. Có vẻ như phi công Mỹ không có ý định quyết chiến hoặc đang muốn dụ chúng tôi vào bẫy.

KỲ SAU: CHƯƠNG 18 (tiếp theo)

Tử chiến Không trung


Thủ Tướng CSVN Nguyễn Xuân Phúc, phát biểu ngày 8-8-2020 “Chúng ta có thể khẳng định rằng trong thời gian qua, hình ảnh chiến sĩ công an ngày càng thân thương, gần gũi với người dân, được nhân dân quý mến, trân trọng”


Shop và Store

Shop cũng đã trở thành danh từ riêng, kết hợp trong tên của nhiều công ty như The Body Shop, Gift Shop, The Fragrance Shop…

Theo nhiều người, shop dùng để chỉ nơi nhỏ bán các sản phẩm và hàng hóa; còn store dành cho cửa hàng lớn, như department store là chỗ chứa nhiều shops.

Hiện nay, điểm khác biệt nữa được nhấn mạnh trong cách sử dụng là shop dùng để chỉ bất kỳ nơi nào cung cấp dịch vụ hoặc các sản phẩm phù hợp nhu cầu khách hàng, như coffee shop, barber shop, butcher shop... còn store là nơi bán các đồ vật như department store, chain store, thrift store…

Shop thường nhỏ, cung cấp hàng hóa với giá cạnh tranh; hoặc là cơ sở nhỏ trong một khu dân cư, bán các sản phẩm như sữa, trứng, bánh mì v.v. còn store là địa điểm lớn hơn, kết hợp hàng thực phẩm với đồ gia dụng.

Các từ “shop” và “store” thường gây nhầm lẫn vì không có định nghĩa rõ ràng mà được sử dụng rộng rãi để chỉ những nơi cung cấp và bán hàng hóa. Sự khác biệt chính là do cách sử dụng và nơi được sử dụng. Ngày nay, ranh giới giữa hai từ bị mờ đến mức không có sự phân biệt thích hợp.


Mall và PlazaMall hoặc shopping mall (còn được gọi là shopping arcade hay shopping precinct - khu mua sắm) là một không gian lớn khép kín, thường có nhiều stores bán hàng hóa cho công chúng, được kết nối với nhau bằng lối đi và cầu.n Mall có quy mô từ trung bình đến lớn, tùy vào công trình xây dựng và số lượng stores mở trong đó để bán hàng hóa khác nhau, như thực phẩm, đồ trang sức, quần áo, đồ chuyên dụng, đồng hồ… với các khu ẩm thực, rạp chiếu phim, khu vui chơi để thu hút công chúng.n Shopping mall được dùng để chỉ các khu vực mua sắm lớn. Shopping center thường dùng để chỉ các malls nhỏ hơn.

Plaza là một không gian mở và công cộng, gần thành phố hoặc thị trấn nhộn nhịp, chung quanh có các tòa nhà, văn phòng, stores, shops. Từ ngữ này có nguồn gốc là tiếng Tây Ban Nha, để chỉ một cánh đồng mở. Plaza thường rộng lớn, có thể có khung cảnh đẹp như đài phun nước, tượng đài… cung cấp cho mọi người một khu vực thoáng đãng để ngồi, nghỉ ngơi. Plaza còn để chỉ một shopping center hoặc mall, như “Country Club Plaza” tại Kansas City, Missouri mở năm 1922, thiết kế theo kiến trúc Tây Ban Nha.Plaza cũng còn chỉ trạm dừng bên cạnh xa lộ để người nghỉ ngơi, mua thức ăn, cà phê v.v.

n Mall được bao bọc và có hệ thống làm mát hoặc sưởi ấm, tùy theo thời tiết và nơi tọa lạc. Có chỗ đậu xe lớn, ngoài trời, ở khu nhà kế bên hay ngầm dưới đất.n Malls thịnh hành vào khoảng thập niên1920, sau Thế chiến II - khi nhiều người bắt đầu chuyển từ thành phố ra các vùng ngoại ô - để giúp mua sắm dễ dàng hơn, tiếp cận nhiều cửa hàng khác nhau ở cùng một nơi.Khái niệm về mall không phải mới mà đã có từ thời La Mã cổ đại. Chợ Trajan, là một trong những trung tâm mua sắm sớm nhất được thành lập ở Rome. Rome cũng có nhiều bazaar (chợ), sau này phát triển thành shopping mall.

Mall và plaza là những từ được dùng theo truyền thống để chỉ hai thứ khác nhau, nhưng với cách sử dụng hiện đại, có thể đề cập đến cùng một nơi.


C huyến bay gấp gáp từ Nội Bài vô Tân Sơn Nhất lại trễ hơn một giờ vì cơn bão Higos. Tôi bồn chồn nỗi lo không kịp say goodbye ba. Chỉ vài giờ trước, người thân gọi Zoom

trực tuyến từ Sài Gòn nối với LA và Hà Nội – trên màn hình smartphone, khuôn mạo nhợt nhạt của cha tôi chực chờ trước lưỡi hái thần chết …Đón tôi là Hào trên chiếc xe Wave cà tàng. “Chắc dượng chờ cô về rồi mới đi!”, tiếng Hào xen trong tiếng gió xe vù vù, cơn mưa đêm Sài Gòn chỉ đủ ướt mặt. Căn chung cư nằm ở tuốt quận 9 heo hút. Căn phòng như cái hộp kín hơi, sơ sài chiếc giường đệm cho người bệnh già, cái máy trợ thở oxy đầu giường, một chiếc xe lăn phủ bụi gấp lại trong góc phòng. Một hình hài trông như cái xác thoi thóp dính trên mặt giường, cổ họng thoát ra tiếng khò khè ảm đạm. Biến chứng mưng mủ của những khối u bàng quang, trực tràng, cơn đau vật vã của chứng suy phổi nặng… Chị Mai, mẹ của Hào, mặt thảng thốt vì đã mấy ngày ba tôi chẳng ăn uống gì. Cái chết rình rập chẳng biết ông đi lúc nào. Tôi về chị như nhẹ gánh.Cầm những ngón xương gầy đang trốn dần sự sống, tôi gọi, “Ba ơi, con là Hạnh về với ba đây!” Trên gương mặt bất động, những giọt nước mắt chợt tứa trào…

o O oCuộc khủng hoảng giới tính của cộng đồng Việt non trẻ sau 1975 ở Mỹ kéo gần ba tôi đến với dì D., người đàn bà vài đời chồng và năm người con riêng. Chỉ vài năm sau khi rời Việt Nam, ông đã có ba người con chung với dì. Quit cái job kỹ sư hóa học, ông mang giấc mộng về nhà hàng bạc triệu. Từ một nhà hàng gia đình nhỏ, cái ước mộng thành hiện thực với nhà hàng “Mai Village” bề thế có tiếng ở Song Thành – Twin Cities. Thành đạt về tài chánh, chuyển nhà về khu neighborhood giàu có

cùng ba đứa con gái xinh xẻo. Vốn ông nội là quan nhị phẩm triều Bảo Đại, ba tôi phong lưu với thú chơi lan quý, bonsai, chim cá, đồ cổ, cùng những đồ uống hảo hạng... ông ưu ái dành cho những đứa con gái rượu của mình cuộc sống sung túc đủ đầy. Như một đứa con bị ghẻ lạnh trong cái gia đình nhiều huyết thống pha trộn, cái tôi trưởng thành sau mười mấy năm xa cách là hình ảnh ông không quen thuộc. Có lẽ, cái khoảng trống thời gian tôi và ông chẳng đủ nỗ lực để khỏa lấp. Tôi như một cái footnote – cước chú ngoài rìa trong trang giấy gia đình viên mãn của ba. Mai Village phá sản bởi một dự án hạ tầng, kế đến là cú sốc tai biến – ông dính tiệt với cái xe lăn từ đó. Chẳng bao lâu, người dì từng đầu gối tay ấp với ba tôi, trở tính hành hạ tinh thần lẫn thể xác ông. Lục đục, bà quẳng ông về Sài Gòn cho thằng cháu cô hồn chăm giữ. Vợ chồng tay cháu, như những kẻ đầu sai của dì D, nuôi nhốt ba tôi mà chẳng thực chăm sóc. Lần gặp lại ba, tôi về với cơn đau ám ảnh, căn phòng xộc mùi xú uế, chỉ một cái đệm mỏng lây lất giữa sàn trây trét bẩn. Gã hạ đẳng kia, bỏ mặc ông không vệ sinh, tắm rửa vài ba ngày; và cứ có mùi bia rượu, khi bước vào phòng ông là hắn nổi máu bạo hành. Ông sợ gã như một tay đao phủ, cứ nhắc đến tên hắn là ông òa khóc như trẻ nít. Mọi lời khuyên giải đưa ông về lại Mỹ vẫn vô ích, ông bỏ ngoài tai và vẫn gắng níu kéo tình cảm vốn đã cạn trơ đáy từ người vợ kia. Người đàn bà ấy dường như vẫn là tất cả với ông.Sự xuất hiện của Hào, như một tình cờ, đã khiến chặng cuối cuộc đời ông có phần thanh thản hơn.

o O oGia đình Hào quê xóm đạo Quảng Bình, nơi mà cái nghèo đeo bám trên những mảng lưng nắng cháy gió Lào. Tuổi chỉ đôi

Goodbye Ba…

ĐẶNG MỸ HẠNHHÀ NỘI


mươi, em vào Sài Gòn học ngành kỹ sư xây dựng. Trọ ghép trong nhà của Bình, cháu dì D., Hào bắt đầu kiếm thêm bằng cách phụ giúp ba tôi vệ sinh tắm rửa. Hào dần gắn bó với ông qua những cuộc trò chuyện, trưởng thành hơn nhờ biết thêm về một thế giới quan khác. Cái sự khắng khít kiểu “Father Figure” mà cậu trai trẻ chẳng tìm thấy ở người cha nhậu nhẹt, đề đóm của mình. Một cuộc mưu chước có sự thỏa thuận của ba tôi, bày nhau về Quảng Bình quê Hào chơi Tết, để trốn thoát đứa cháu không máu mủ đọa đày kia. Tay Bình lúc này chừng như cũng muốn buông vì quá nhọc thân. Về lại Sài Gòn, ba tôi như một “ông nội” rất … cool, rất tử tế trong gia đình Công giáo này. Số tiền dưỡng già, không bị ăn chặn bởi đứa cháu ôn dịch, đủ để mẹ Hào không phải đội nắng ngoài đồng, bố Hào cũng tìm được chân bảo vệ ở chung cư… ông trở thành một ân nhân hào phóng. Mặc cho lời đàm tiếu gia đình Hào có tâm ý gì khác – với tôi, nó chẳng can hệ. Ông đã được chăm sóc tốt hơn. Hào tắm cho ba tôi mỗi ngày, cùng nghe và bình phẩm những clip đọc truyện với ông, gú gồ mấy bản nhạc ông yêu thích qua cái “tiếng Anh giọng Huệ” trọ trẹ. Có khi hứng chí, ông cháu lại cùng nhau đi coi cây, ngắm phố hay hàng đêm ngủ chung dốc bầu tâm sự. Người đàn bà kia vài lần về Việt Nam, chỉ coi căn chung cư như một phòng trọ tạm. Con tạo thật bạc bẽo, đi ở như một người dưng, lần cuối chẳng thèm từ biệt khiến ông cứ đêm trở giấc lại rưng rức khóc. Rồi ông dần bình an với những buổi sớm được đẩy đi cà phê, hàn huyên với mấy ông bạn già trong khu, và vẫn thói phong lưu đeo kính đen, quần áo chim cò xe lăn ngắm biển… Như thể sự bình yên cứ thế trôi mãi …

o O o“Dad, why are you crying?”, tiếng gọi “Dad, dad” của ba đứa em gái cùng cha như tiếng chim non gọi cha trên cái màn hình Zoom. “Chị Hạnh, can you kiss dad for us?” Miệng ông mở hốc cấm khẩu, nhưng hai hàng nước mắt chảy dài thê lương bất đoạn. Tôi ngồi sụp bên giường, giọt vung vãi, giọt lặng câm. Những mẩu ký ức như mảnh gương vỡ vụn nhòa dần.

Bất giác, cái mùi của ông, có lẽ là cả mùi bệnh tật, mùi của những vị thuốc, những tiếng thở nấc bỗng trở nên quen dần... Cái chết đến trước mắt tôi dần như một thước phim quay chậm. Cái giãy mạnh thở dốc cuối cùng, hốc mắt tụt sâu vào hư vô ... 2 giờ 10 phút sáng, ba đi. Tay nắm lấy bàn tay gầy guộc lạnh, tay vuốt mắt cho ba. Cuối cùng, bé Hạnh, đứa con gái mà ba chẳng hề đoái hoài, lại là đứa duy nhất ở bên tiễn biệt ba cõi bể dâu cuộc đời. Căn phòng chùng xuống, chỉ còn tiếng dì D. léo nhéo trong phone, “coi ổng chết thiệt chưa?” Chị Mai thở hắt, “tim ngừng đập rồi!”Hào khẽ bước vô phòng, em thay cho ông quần áo, cái hình hài trơ xương giờ lọt thỏm trong bộ đồ vest bảnh bao. Vừa google cách thắt cà vạt, vừa nói, “... may mà cô kịp về vuốt mắt ông.” Tôi đáp bằng cái nhìn vô định.

o O oBức họa Từ Hy Thái hậu, những ngón tay đan trong tâm trí giấu sau đôi mắt lục bảo không tròng – tôi vẫn giữ nó như một kỷ vật về ông. Cái thư phòng của ba tôi trước kia ở Minnesota chỉ toàn sách triết lý Phật Pháp, lúc mất trên bàn thờ phòng liệm tôi mới biết thêm tên thánh An-tôn của ông. Mấy bà cô mù thủ tục giục giã lên lãnh sự quán để lo giấy tờ chứng tử, còn cẩn thận không cho đóng hòm để pháp y Hoa Kỳ khám nghiệm. Đôn đáo trong cái nắng Sài Gòn một thôi một hồi mới rõ cái giấy chứng tử vẫn do chính quyền sở tại cấp quận xác nhận.Tang chế thời Covid hiu quạnh, nỗi đau người mất là chẳng có ai quanh để khóc. Ngồi trong xe tang bên cạnh cỗ quan tài trắng, tôi vẫn chẳng hiểu lựa chọn chốn an nhiên tuổi già... lại ở một chốn xa người thân, gia đình. Tro của Người được gửi ở nhà thờ Huyện Sỹ. Ước nguyện được thổ lộ riêng với người anh trai – con trưởng đem về rải ở Minnesota sau khi qua dịch Covid. Có lẽ đó là nơi cội rễ của ba tôi.Có những nhánh lá chờ ngày về cội, trong hạnh phúc tuổi già hay trong nỗi cô độc, xót xa? Sự chọn lựa trong cuộc đời, có khi, lại là một đánh đổi day dứt… “Goodbye Ba. I love you.”

ĐMH



MADE IN LA, USA

Những ý kiến của khách hàng mới nhất!

Xin gọi anh Don để đặt mua, gởi về tận nhà hoặc tiệm trên toàn tiểu bang Hoa Kỳ:

318-235-4564CÓ 3 LOẠI: NHỎ (S), VỪA (M) VÀ LỚN (L) | CÓ LOẠI HỘP ĐỂ LÀM QUÀ TẶNG (+$2.00)

MUA TỪ 5 LBS TRỞ LÊN ĐƯỢC FREE SHIPPING

Ngoài việc nhận order, Anh Don thêm một nhiệm vụ mới là thu thập những ý kiến khen chê của khách hàng.

Trong thời gian qua, người mua tôm khô tăng hơn mọi khi, vì có thể chế biến đa dạng nếu không có dịp đi chợ. Nhưng trên hết, là sự tín nhiệm của quý khách dành cho chúng tôi.

Quý khách có thể đặt mua tại trang nhà MỚI:WWW.TOMKHOSACH.COM

LƯƠNG NGUYỄN (HOUSTON, TX): Mấy bạn tôi nói tôi điên sao ở ngay xứ tôm mà mua tôm, khi thấy bà xã tôi nói tôm này là tôm mua ở Lousisiana. Nhưng khi ăn thì ai nấy xuýt xoa, nói sao nó ngọt mà ngon hơn tôm “tụi mình”.

TRẦN HUYỀN THANH (OH): Mỹ thắng Việt Nam rồi nghe anh Don?

- Chuyện gì chị?Mấy con tôi thích ăn tôm khô, chúng nhai như ăn chip vậy, bà con ai về VN cũng mang qua cho, nhưng sau tôi về bển, thấy bày bán không vệ sinh nên nói ông xã cất hay quăng đi. Ổng tiếc. Tôi nói thôi giờ, lấy tôm Mỹ (của chú) và Việt Nam để cho tụi nó chọn, xem nó thích cái nào. Kết quả: 3-0. Mỹ thắng :)

THU HẠNH NGUYỄN (ORANGE COUNTY - CA): Tôi có gởi cho Mẹ tôi 4 lbs tôm khô của chú Don về Việt Nam để Mẹ tôi không phải đi chợ. Ở bển đủ thứ bệnh hết chú ơi! Giờ thêm con corona này. Mẹ tôi trách tôi, sao ngon vầy mà lâu nay không thấy con gởi! Tôi đâu biết mẹ tôi lại chuộng mấy món này. Toàn cứ gởi khô bò Mỹ, rồi chocolate, bả đem cho hết!

ĐINH PHAN (ALTLANTA - GA): Trên cả tuyệt vời, chú Don ơi! Đúng là hàng hiệu nha chú. Bây giờ cả nhà tôi đều “kết” tôm khô của chú! Nhưng hao quá chú ơi! Mới gởi về 10 lbs, bây giờ nhắn gởi nữa :) Nhưng anh con ông bác tôi thắc mắc, sao hàng Mỹ mà toàn chữ Việt? Chú giải thích dùm tôi, vậy người Mỹ không ăn tôm khô hả chú?

TRẢ LỜI: Tôm Khô US (sắp tới đổi tên thành TÔM KHÔ SẠCH), là sản phẩm sản xuất ngay tại Mỹ, đánh bắt ở biển Louisiana. Chúng tôi in nhãn bằng tiếng Việt vì chỉ cung cấp riêng cho thị trường Việt Nam ở hải ngoại. Người Mỹ ít sử dụng tôm khô, nhưng ngay tại Lousiana thì người Mỹ vẫn có người mua. Chúng tôi vẫn gặp họ đến hãng để mua vài ba gói nhỏ, loại đã sấy khô nhưng còn nguyên vỏ, chắc để lai rai uống bia :)


DƯƠNG NHƯ NGUYÊNHOUSTON, TX

LOẠT BÀI NHÌN LẠI HÌNH ẢNH PHỤ NỮ MỸ GỐC Á TRƯỚC THẾ KỶ 21

Chúng ta phải làm gì từ bây giờ?

BÀI 1:

Tôi đi dự thi nhạc kịch Miss Saigon ở Nữu

Ước, năm 1989Trước đây, khoảng năm 1989, tôi có viết một bài về hình ảnh phụ nữ gốc Á trong văn học nghệ thuật Mỹ của thế kỷ 20, sau khi dự thi cuộc tuyển lựa diễn viên cho vở nhạc kịch “Miss Saigon” ra mắt lần đầu ở thành phố New York. Trong cuộc thi tuyển bán kết “cattle call” ở Broadway, không có ai là Việt Nam thực sự, ngoài tôi. Ở cuộc tuyển lựa, Cameron Mackintosh, lúc đó còn rất trẻ, hỏi tôi tại sao một luật sư lại muốn...đi hát kiểu này. Tôi trả lời, đó là vì ... Giọt Mưa Trên

LỜI GIỚI THIỆU:

Wendy Nicole NN Duong (Dương Như Nguyện) là người mà Trẻ đã giới thiệu qua nhiều loạt bài và truyện, thơ đã đăng. Cô là luật sư đầu tiên người gốc Việt được bổ nhiệm vào ghế quan tòa tại thành phố Houston 1992, được Luật Sư Đoàn Hoa Kỳ vinh danh là một trong những phụ nữ da màu tiên phong của ngành tư pháp Mỹ. Sau đó, cô từ chức thẩm phán Texas để đi nhiều nơi châu Á và châu Âu với tư cách một luật sư quốc tế, đồng thời theo đuổi nghệ thuật trình diễn và văn chương ngoài việc hành nghề luật sư. Trước đó, cô từng dự thi vào chung kết nhạc kịch Miss Saigon năm 1989 ở Nữu Ước. Sau cùng, năm 2000, với văn bằng Thạc Sĩ Luật từ đại học Harvard, cô chọn nghề dạy luật toàn thời gian, cống hiến gần 12 năm đời sống nghề nghiệp chuyên môn vào địa hạt giáo dục. Loạt bài “Nhìn lại hình ảnh phụ nữ Mỹ gốc Á trước thế kỷ 21- Chúng ta phải làm gì từ bây giờ?” được viết trước đây bằng Anh ngữ, nay được dịch ra Việt ngữ bởi Thường Đức Ái và chính tác giả Dương Như Nguyện đã hiệu đính lại để đăng trên Trẻ.

Lá!!! Tôi đi dự thi Miss Saigon trong khi chưa có sự đào luyện đúng nghĩa về sân khấu thanh nhạc, bằng cách hát bài Giọt Mưa Trên Lá của Phạm Duy, pha trộn lời Việt với lời Anh, theo lời đề nghị của bác Nguyễn Túc ở Virginia và giáo sư âm nhạc Elizabeth Verenios của đại học American và Catholic, vùng Hoa Thịnh Đốn. Tôi phải xin nghỉ làm ngày thứ Sáu để lên Nữu Ước dự thi. Ngày thi thì tôi lại mất giọng vì bị cảm, chắc là vì quá mệt. Trước khi hát, tôi giới thiệu bản nhạc như sau: Mưa la nươc măt của Trơi, ma La la tư trai tim của Đât, Khi Mưa găp La, thì đo mơi la tiêng long của cô em be nho, Miss Saigon. Nêu quy vi đem cô em be nho của Saigon lên sân khâu Hoa Ky, thì xin nghi đên nươc măt của Trơi va trai tim của Đât. Rain is the tears from Heaven, and Leaves are part of the heart of Earth. When Rain meets Leaves, there lies the voice of Miss Saigon. If you put on a stage production for the little woman from Saigon, please think of the tears from Heaven and the heart of Earth. Lúc đó, tôi vừa rời công việc ở tổ hợp luật Washington Nhạc kịch “Cô Gái Sài Gòn,” thập niên 1990.


DC., Wilmer Cutler & Pickering, để trở thành luật sư tố tụng Cấp Một cho cơ quan liên bang giám sát thị trường chứng khoán Hoa Kỳ (SEC). Cha mẹ tôi bay từ Texas đến Washington trong thời điểm phiên xử đầu tiên tôi phải xuất hiện ở tòa án để đại diện SEC nhằm truy tố và phạt các chuyên viên kiểm tra kế toán, tranh biện với đội ngũ bào chữa gồm thành viên cao cấp của tổ hợp Arnold & Porter ở thủ đô Hoa Thịnh Đốn. Đầu não đội ngũ bào chữa cho các kế toán viên là một luật sư lão thành trước kia là thành viên trẻ nhất của đội ngũ truy tố Tổng Thống Nixon trong vụ Watergate. Vậy mà bây giờ ông ta lại phải tranh

biện với "con bé Việt Nam vô danh tiểu tốt" là...tôi! Phiên tòa này đem đến tôi kết quả tôi được SEC tăng thưởng lên chức vị tố tụng đặc biệt (Special Trial Attorney), Cấp Ba, ngay năm đầu tiên tôi làm việc cho chính quyền liên bang Hoa Kỳ.Nhưng ngay sau đó thì vùng Đông Bắc xôn xao với sự xuất hiện của nhạc kịch Miss Saigon, thực hiện bởi đội ngũ đã thành công rực rỡ với vở Les Miserables, dựa trên tiểu thuyết nhân bản của văn hào Victor Hugo mà tôi coi như thần tượng!!! Qua năm thứ ba làm việc cho chính phủ liên bang, sau khi hỏi ý kiến luật sư lão thành Paul Gonson,

đại diện cho SEC trước Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ (Solicitor General), và cũng là một nghệ sĩ nhảy "tap dancing" rất tuyệt vời mà công chúng bên ngoài SEC chưa chắc đã biết, tôi nghe lời ông, quyết định xin nghỉ gia hạn không lương, để theo học nhạc kịch tại viện kịch nghệ Hoa Kỳ (American Academy of Dramatic Arts), và từ đó tôi có cơ hội trở thành người học vai chính vở "Cô Gái Sài-Gòn," một loại diễn viên... đàm thụ!) Tôi viết bài ấy, trong thời điểm ấy, khi tôi còn trẻ và phải chọn lựa những gì mình thích cho cuộc đời, không người hướng dẫn, ngoại trừ luật sư Paul Gonson khi

ông và tôi ngồi chung chuyến tàu subway từ văn phòng SEC đi về Northern Virginia một buổi tối đầu Hè năm 1991. Cha mẹ tôi, những nhà giáo tỵ nạn, với lòng yêu thương con gái tuyệt đối, không hề có ý kiến gì trên những chặng đường tôi đi qua, mà chỉ hỗ trợ bằng những cử chỉ ân cần nhỏ nhoi nhưng với tất cả nỗ lực của trái tim cha mẹ, khi cần thiết. Sau cuộc thử nghiệm với sân khấu ở Mỹ, tôi không trở lại SEC để tiếp tục nghề nghiệp của mình với chính phủ liên bang, một quyết định mà cho đến giờ, tôi thật sự hối tiếc.) Trong thời điểm kế tiếp, cha tôi có lẽ đã đưa bản sao bài tôi viết dưới đây

Nữ ca sĩ Phi, Lea Salonga, thủ diễn vai chính trong nhạc kịch Miss Saigon,

đầu thập niên 1990.


cho giáo sư Lê Văn, cựu khoa trưởng sư phạm thuộc viện đại học Huế. Giáo sư Lê Văn là thầy mà cũng là đồng nghiệp của ba tôi trong nghề giáo. Trong hai thập niên 1980 và 1990, giáo sư Lê Văn tổ chức nhiều hội thảo cho các diễn giả về Việt Học, liên kết với Bộ giáo dục tiểu bang California ở Sacramento. GS Lê Văn nhã ý mời tôi đến phát biểu ở một buổi hội thảo do ông đề xuất, và đón tiếp tôi tại nhà riêng của ông bà. Tôi không được biết giáo sư Lê Văn và các cộng sự viên đã đưa bài viết của tôi vào hợp tuyển nghiên cứu người Việt gọi là Dòng Việt (Viet Stream), hiện vẫn còn trên mạng lưới. Có lẽ đây là dịp độc nhất tôi được "xuất hiện" qua giấy bút bên cạnh những tên tuổi xuất sắc của thế hệ đi trước, các đồng nghiệp/bạn hữu của cha tôi (cha tôi là một nghệ sĩ tài tử, dưới nếp áo của bục gỗ, phấn trắng bảng đen, từ trước 1975 của cố hương mà tôi đã bỏ lại sau lưng). Đây là lý do cá nhân khiến tôi muốn làm sống lại bài viết này thành một loạt bài nhìn lại thế kỷ 20 và hình ảnh phụ nữ gốc Á. Nhưng lý do chính, lý do xã hội bao quát chứ không phải lý do cá nhân, là việc khởi phát phong trào "ME TOO" ở Mỹ, trong đó tôi

Hình tập san Dòng Việt tưởng niệm cố Giáo sư Bùi Xuân Bào, dạy văn chương Pháp ở Huế, Đà Lạt và Sài Gòn. Ông là Thứ trưởng Giáo Dục của VNCH, sau 1975 bị đi tù cải tạo.

chưa thấy rõ rệt bóng dáng của phụ nữ Việt, hay gốc Á... Lần cuối tôi gặp giáo sư Lê Văn là khi ông bà ghé thăm cha mẹ tôi ở Houston là khoảng năm 1999-2000, trước thiên niên kỷ, thời điểm tôi đang chuyển từ hành nghề luật qua công việc giảng dạy. Khoảng thời gian đó, trong số bạn bè và đồng nghiệp của tôi, có một ít nữ luật sư đã đưa đơn tố giác ở EEOC

(cơ quan liên bang bảo vệ dân trước vấn nạn kỳ thị), với mục đích khiếu nại, thưa kiện, chống lại các tổ hợp luật sư lớn và các tổng công ty đa quốc gia về tệ nạn quấy rối tình dục. Tôi được người hướng dẫn (mentor), một nữ luật sư kỳ cựu, cố vấn trưởng của một công ty viễn thông Fortune 500, bà bảo rằng các nguyên đơn khiếu kiện hoặc cáo giác nạn kỳ thị hay quấy rối tình dục

chắc chắn phải đối mặt với một tương lai bị lọt vào sổ đen, đồng nghĩa với việc ô uế thanh danh và mất luôn con đường sự nghiệp, cho dù mình là nạn nhân. Vì vậy, tốt hơn nên cắn răng cam chịu và tiếp tục xây dựng nghề nghiệp mới, ở một nơi chốn khác. Tôi không bao giờ quên cuộc bàn luận thân tình rất thẳng thắn này, qua điện thoại với người nữ luật sư kỳ cựu ấy, người đã ngồi ở bực thang cao nhất của địa hạt công ty, thương trường Mỹ: cuộc đàm thoại khẳng định một thực tế khắt khe trong một nước Mỹ bình đẳng, một xã hội nơi mà mọi người cứ tưởng ai cũng có thể tiếp cận công lý và tự do ngôn luận. Lời khuyên giữ “yên lặng” rất phù hợp với hình ảnh truyền thống của phụ nữ châu Á, phần tử "yếu mềm" của “một nền văn hóa yên lặng, một mô tả khá thịnh hành trong nước Mỹ, rằng phụ nữ yên lặng là những thành viên khuôn mẫu của một “thiểu số yên lặng.” Châu Á yên lặng trong một thế giới không yên lặng.

(xem tiếp bài hai kỳ tới)

BÀI 2:

Phong trào “Tôi cũng thế” bắt đầu

ở Mỹ


Lá cờ xanhĐó là một lá cờ Mỹ đã thay đổi màu sắc, chỉ còn màu đen và một sọc xanh, vạch màu xanh đại diện cho cơ quan thực thi pháp luật, cho những người đã thế chấp tính mạng của mình mỗi ngày để bảo vệ an ninh cho mọi người.Cụm từ “The Thin Blue Line” (tạm dịch: Đường Kẻ Xanh) để chỉ “Cảnh sát” và sự “Thực thi pháp luật”.Nguồn gốc đường kẻ xanh này có nguồn gốc từ năm 1854, khi trung đoàn bộ binh Anh “The Thin Red Line”, mặc quân phục đỏ, đã chặn đứng một cuộc tấn công của kỵ binh Nga. Năm 1911 bài thơ của Nels Dickmann Anderson, có tựa “The Thin Blue Line”, dùng để nói về Quân đội Hoa Kỳ, quân phục xanh, được ví như một “bức tường” mỏng chắn quân thù.Năm 1922, ông Richard Enright sử dụng hình ảnh “The Thin Blue Line” để nói về trách nhiệm của cảnh sát. Đến năm 1950, Cảnh sát trưởng Bill Parker dùng lại cụm từ này cho cảnh sát Los Angeles. Ý nghĩa: phía trên đường màu xanh đại diện cho xã hội, trật tự và hòa bình, màu đen bên dưới là thế giới của tội phạm, vô chính phủ và hỗn loạn. Đường màu xanh được ví như “tấm khiên” ngăn chặn tội phạm khỏi xã hội. Các ngôi sao lúc này là tượng trưng cho những công dân được hưởng sự bình an từ hy sinh của những người đại diện cho pháp luật.

Trên một số báo trước đây, Trẻ có giới thiệu về lá cờ Hoa Kỳ màu xanh (Thin Blue Line flag) thường được những người biểu tình ủng hộ cảnh sát giương lên trong các cuộc tuần hành. Lần này, chúng tôi xin giải thích thêm về ý nghĩa màu sắc của lá cờ này...

Bạn cũng có thể thể hiện sự đồng tình và ủng hộ họ, bằng cách mua những mặt hàng như nịt, áo thun, nón, khẩu trang v.v... có in hình lá

cờ xanh này tại:https://www.thinbluelineusa.com/

đời sống dân sự

thế giới tội phạm

cảnh sát, pháp luậtTHE THIN BLUE LINE


15 năm kể từ cơn bão Katrina đổ vào Louisiana gây thiệt mạng gần hai ngàn người, phá hủy nhiều nhà cửa, cơ sở thương mại và chính phủ liên bang đã giúp thêm 15 tỉ đô la để tái thiết hệ thống đê điều, hệ thống chống bão, thoát nước, chống ngập... Các cơn bão ngày càng xuất hiện nhiều và mức độ nguy hiểm tăng cao và Louisiana đã chịu thêm hàng chục cơn bão lớn như Harvey, Gustav, Ike, Rita...

13/10 là ngày Sở An Sinh Xã Hội sẽ thông báo trợ cấp đắt đỏ (COLA) trong năm 2021 tới cho người đang thụ hưởng tiền ASXH. Theo tính toán của Kiplinger Letter, trước tình trạng lạm phát và vật giá gia tăng, COLA cho người thụ hưởng sẽ ở khoảng 1.2%, so với năm 2020 là 1.6%.

71.8 tỉ đô la là số tiền người Mỹ đã mua vé số trong năm, tức trung bình khoảng $218 với mỗi người dân tính theo đầu người, theo số liệu từ Census. Điều này có nghĩa là với trẻ em và nhiều người không hay ít mua vé số, số tiền của những người mua hay nghiện vé số đã lớn hơn rất nhiều số tiền $218 mỗi năm.

2.89 tỉ đô la vé số trúng giải đã không có người nhận khi đáo hạn và được sung vào công quỹ, theo nghiên cứu của Brett Jacobson. Vì nhiều lý do khác nhau, không ít người đã mua vé số theo thói quen và không dò hay đánh mất vé số, không biết mình đã trúng giải và cần lãnh tiền trong vòng 180 ngày đến một năm, tùy theo từng tiểu bang.

310 giàn khoan lọc dầu ngoài khơi của Mỹ đã di tản toàn bộ trong tuần qua để tránh cơn bão Laura với vận tốc gió lên đến 115 mile/giờ. Đây là việc đình trệ hoạt động lớn nhất kể từ sau cơn bão Katrina và thời gian ngưng hoạt động này sẽ tùy thuộc vào diễn tiến của các cơn bão hiện nay.

250,000 đô la bảo hiểm nhà cửa và $100,000 cho tài sản là bảo hiểm lụt từ NFIP, khác với bảo hiểm nhà thông thường mà chủ nhà nên xem xét để mua nếu sống tại các vùng có nguy cơ bị lụt và ngập nước. Không có bảo hiểm lụt thì mọi thiệt hại tài sản sẽ không được bồi thường, ngoại trừ sự trợ giúp tài chính của cơ quan FEMA với số tiền trung bình khoảng $5,000 trong thời gian qua.


Xin đừng quênBÙI THANH TƯ Sanh năm 1990. Bị

bắt tháng 6, 2018 tại Bình Thuận.Án tù 4 năm, tội “biểu tình phá rối trật tự” Hiện giam tại đâu không rõ. Mãn hạn: 2022.

ĐẶNG VĂN TUẤN Sanh năm 1985. Bị bắt tháng 6, 2018 tại Bình Thuận.Án tù 4 năm, tội “biểu tình phá rối trật tự” Hiện giam tại đâu không rõ. Mãn hạn: 2022.

ĐẶNG NGỌC TẤN Sanh năm 2000. Bị bắt tháng 6, 2018 tại Bình Thuận.Án tù 4 năm, tội “biểu tình phá rối trật tự” Hiện giam tại đâu không rõ. Mãn hạn: 2022.

Tổng số tù nhân lương tâm tính đến 28/08/2020: 258(79 phụ nữ; 58 dân tộc thiểu số)

NGUỒN: HTTPS://THE88PROJECT.ORG/DATABASE/

Xin đừng quên!

Bùi Mạnh Đồng Bị bắt tháng 9, 2018. Án tù 2 năm rưỡi tội “dùng Facebook chống nhà nước”.hiện giam ở Cần Thơ. Mãn hạn 2021.

Trần hồ Sanh năm 1980. Bị bắt tháng 6, 2018. Án tù 3 năm tội “biểu tình chống đặc khu”.hiện giam tại Bình Thuận. Mãn hạn: 2021.

Sanh năm 1974.Bị bắt tháng 6, 2018. Án tù 3 năm tội “biểu tình chống đặc khu”.hiện giam tại Bình Thuận. Mãn hạn: 2021.

nguyễn Thị Liên

nguồn: hTTpS://The88projeCT.org/daTaBaSe/

Tổng số tù nhân lương tâm tính đến 22/02/2020: 267 (75 phụ nữ ; 55 dân tộc thiểu số)

Xin đừng quên!







Xin đừng quên!







347,000 người thất nghiệp tại Texas đang nhận tiền thất nghiệp dưới $100 sẽ không đủ tiêu chuẩn nhận thêm tiền trợ cấp thất nghiệp $300 từ liên bang, theo thông báo từ TWC. Khoảng 38 tiểu bang đang nộp hồ sơ nhận tiền trợ cấp từ cơ quan FEMA để trợ giúp thêm $300, được ước tính kéo dài thêm chỉ trong thời gian ngắn, chỉ 3 đến 5 tuần nếu quốc hội không thông qua gói cứu trợ thứ nhì.

2 ngày đóng cửa thị trường chứng khoán Tân Tây Lan liên tiếp trong tuần qua sau một cuộc tấn công của nhóm tin tặc không được chính phủ nước này thông báo, theo sau cuộc tấn công vào nước Úc. Các nhóm tin tặc hiện nay tỏ ra khá nguy hiểm và sử dụng các cuộc tấn công qua mạng để đòi tiền chuộc hay khủng bố tài chính.

50 tuổi, Claudia Schiffer vừa kỷ niệm sinh nhật thứ 50 trong tuần qua. Là một siêu người mẫu người Đức nổi tiếng trong làng người mẫu thế giới vào thập niên 90 và người tình lâu năm của ảo thuật gia David Copperfield, Claudia nằm trong kỷ lục Guinness là người mẫu xuất hiện trang bìa tạp chí nhiều nhất thế giới.


ĐẶNG HIẾU SINH (TYH)DALLAS - TX

LỜI GIỚI THIỆU: HẠNH PHÚC TRONG TAY là một chuyên mục mới của Trẻ, do anh Đặng Hiếu Sinh phụ trách, nơi những thao thức, những kinh nghiệm về hạnh phúc gia đình, hạnh phúc đời người được chia sẻ để mỗi người tự tìm ra chiếc chìa khóa hạnh phúc cho chính mình.

Cái tôi nặng tộicông và đến Mỹ năm 1980. Còn tôi, cái số đen thủi, đen thui, phải đi theo tàu đánh cá, cho đến năm 1988 mới mò được tới Mỹ. Chân ướt chân ráo, không thân nhân - nói theo tiếng bình dân là “trọc đầu”- nên đành phải xin về với thằng bạn để nhờ vả lúc ban đầu!Mới gặp nhau mừng rỡ biết bao. Danh trông láng mướt bảnh bao, còn tôi thì ốm còi, quê mùa, ngốc nghếch đến tội nghiệp. Lúc ra đi, Danh để lại vợ và con trai, vì không đủ điều kiện đi chung. Và người đàn bà mà anh gọi là “vợ” bây giờ là một người khác. Được giới thiệu chị là cựu sinh viên đại học sư phạm Sài Gòn, con một thương gia giàu nứt vách trước 75, nhưng nhìn dáng dấp, cách ăn nói vụng về của chị, tôi hơi nghi ngờ! (sau nầy mới biết, thật ra, chị chuyên nghề bán nước mía tại Vũng Tàu, từ nhỏ đến lớn chỉ quanh quẩn bên xe nước mía, cho đến ngày nhờ canh me, leo được lên một chuyến ghe, đi vượt biên miễn phí). Khi đón

tôi ở phi trường, Danh dặn dò tôi đừng nói bất cứ chuyện gì thuộc về quá khứ với ai, vì nhiều lý do mà anh sẽ nói với tôi sau. Dĩ nhiên, lúc đó tôi đâu có dại gì làm mất lòng người mình đang nhờ cậy. Vả lại, tôi nghĩ rằng, ai cũng có những chuyện khó nói, thì thôi ai lo phận nấy cho yên.Những năm đó, vùng tôi ở rất ít người Việt. Tôi có chiếc xe xập xệ để đi làm hằng ngày và đến khổ vì nó. Lúc nào nó thích “đình công” thì cứ ngay đèn đỏ mà “đình”. “Đình” không nhân nhượng, “đình” không thắc mắc, dù cản trở lưu thông người khác, và bị thiên hạ bóp kèn inh ỏi. Bởi vậy, đi làm về, tôi lủi thủi một mình uống bia, xem ti vi (chỉ là xem hình, chứ nghe tiếng Mỹ có hiểu gì đâu) rồi lăn ra ngủ, chứ không dám lái xe đi đâu, nên chẳng quen biết ai nhiều, ngoại trừ một ông già và ba người đàn bà đứng tuổi làm chung hãng. Thỉnh thoảng, nhà anh Danh có tiệc, nhậu nhẹt tưng bừng thì tôi cũng được gọi đến để chung

vui. Những lúc đó, tôi luôn luôn được giới thiệu là người mới qua, được vợ chồng Danh giúp đỡ cho đến khi có cuộc sống ổn định như bây giờ! Điều đó không có gì sai, nhưng tôi vẫn không hiểu tại sao những người trong bàn tiệc hình như rất lạnh nhạt với tôi! Khi tiệc tan, Danh mời tôi ở lại giúp dọn dẹp và nói rằng người Việt Nam ở đây “kỳ” lắm, đừng nên chơi với họ, phần Danh, vì công việc làm ăn, nên phải xã giao vậy thôi! Tôi tin ngay...Mười năm sau, tôi kết hôn với một cô gái theo gia đình sang đây theo diện H.O. Nhờ chí thú làm ăn, vợ chồng tôi dành dụm được ít tiền và mua một căn nhà. Ở đây, tôi theo bạn bè chuyển sang nghề dán giấy tường. Những năm sau đó, tôi ít tới lui nhà anh Danh, vì hình như có một cái gì đó ngăn cách, khiến chúng tôi không còn thân thiết như lúc còn ở quê nhà. Có lần, nhận dán giấy cho một người Việt Nam. Anh chủ nhà rất tử tế, sau khi xong việc, anh mời tôi ngồi lại uống vài lon bia, nói chuyện cho vui. Chuyện trò qua lại một lúc thì mới biết anh là bạn của Danh trước đây. Anh cho biết bây giờ không còn liên lạc nữa, vì anh không thích “bệnh nổ” của Danh. Anh nói “Danh kể, bản thân là Trung Uý Nhảy Dù (Hạ sĩ Địa Phương Quân tự thăng lên cấp

Ai sẽ là nạn nhân của những vụ nổ? Xin quý vị đừng hiểu lầm là vụ nổ bom. Ở đây,

không có chết chóc, máu me đầy người, nhưng có những vết thương làm đau buốt trong lòng, tạo thành những nỗi ám ảnh trong cuộc sống hàng ngày, nếu bạn ở trong tầm “nổ” của những người có bệnh nổ.Xin mời bạn đọc câu chuyện sau đây: Tôi có người bạn khá thân từ thuở truân chuyên, cái thời vượt biên hụt lên, hụt xuống, te tua trong cuộc sống. Anh Danh là con nhà tay lấm chân bùn, anh đi quân dịch và mang lon Hạ sĩ nhất (hơn tôi một cấp). May mắn hơn tôi, anh vượt biên thành


úy), sau 75, nhờ khôn ngoan nên không bị đi cải tạo mà còn đóng vai một ông lớn của VC, có xe hơi, đi ăn nhậu thoải mái do mấy tài phiệt lo lót. Nhờ vậy, mà Danh đã che chở, cứu vớt rất nhiều người “phe ta” đang lẫn trốn (sự thật thì trong suốt 5 năm, Danh vượt biên hụt mấy lần với tôi, chiếc xe đạp còn không có để chạy, vơ vét hết tiền của vợ, rồi vay mượn khắp nơi để sống qua ngày!). Và còn nhiều thứ oai phong khác, chẳng hạn như vợ (bà hiện tại) là dân trí

thức, nhà giàu lắm, đi học bằng xe hơi, có tài xế hẳn hoi v..v. Lúc đầu ai nghe qua cũng nể anh lắm. Nhưng dần dà mọi người thấy rõ pháo của anh thuộc cỡ pháo đại, nổ rách màng nhĩ của người nghe! Phần tôi, Danh mô tả tôi là một tên vô lại, mượn tiền không trả, lười biếng, mới qua đã dốt mà còn chê “job”, Danh phải nuôi tôi gần nửa năm, hỏi mượn tiền, Danh không cho thì ra ngoài nói xấu vợ chồng anh. Tôi như trên trời rơi xuống khi biết Danh đã nói về tôi như thế.

Những chuyện không có đến một phần trăm sự thật. Bây giờ tôi mới hiểu, tại sao mười năm trước, những người bạn ở nhà Danh tỏ vẻ chẳng ưa tôi! Sau khi biết chuyện, tôi thắc mắc không hiểu tại sao Danh lại dựng một hình ảnh thật xấu về tôi, trong khi ở VN, Danh và tôi tình nghĩa tràn đầy, chưa có gì làm phiền lòng nhau. Khi qua Mỹ, tôi cũng không là gánh nặng của vợ chồng Danh. Ở nhờ nhà Danh hai tuần lễ, sau đó tôi có việc làm, dọn ra và vẫn

thăm viếng, quà cáp đầy đủ trong những dịp lễ lộc để tỏ lòng tri ân.Sau nầy tôi mới hiểu. Thì ra, chỉ vì Danh lo sợ tôi sẽ thật thà khai báo lý lịch cá nhân mà Danh đã dày công viết lại toàn bộ trong mười năm ở Mỹ, nên mới khoác cho tôi cái vỏ xấu xa. Mục đích là để không ai tin, nếu tôi có nói gì về Danh và mọi người sẽ nghĩ rằng, tôi ghét Danh nên đặt chuyện.Tự tìm được câu trả lời như nhổ được cái răng đau, tôi không cần đính chính mà vẫn nghe lòng nhẹ thênh thang.

Bạn thân mên, Đã la con ngươi, ai cũng co nhu cầu được kính trọng. Đây la một thi dục quan trọng, không kem những thi dục khac như được ăn ngủ, được yêu thương như một nha tâm ly học đã noi “Muốn biêt gia tri của một ngươi, bạn hãy quan sat xem họ đã dùng cach nao để đạt được sự kính trọng”. Co ngươi thi triển tai năng của mình để mưu cầu ích lợi cho kẻ khac, như những nha khoa học, nghiên cứu, hay xã hội. Co ngươi cố găng trau dồi kỹ năng để trở thanh ngươi tai gioi, giúp ích cho đơi...va họ được mọi ngươi kính trọng thật sự, dù mục đích của họ không phải chỉ để được ngươi khac trọng vọng. Ngược lại, hạng ngươi dùng phương tiện để “nổ” cho cai tôi thật kêu, vơi ươc vọng được kính trọng cũng đầy dẫy quanh ta. Đang ngạc nhiên la không phải chỉ la hạng thứ dân, ma cũng không ít ngươi khoa bảng đầy mình đã dùng cach “nổ” nay. Họ xông xao khăp nơi, lam đủ mọi việc để được ban dân ca tụng. Nơi nao không đứng lên cao được để mọi ngươi biêt đên, thì đưng hong thây họ! Ban đầu, nạn nhân la những ngươi gần gũi liên hệ vơi họ nhât, như trương hợp ngươi bạn của anh Danh. Anh Danh đã đăt “cai tôi” lên trên tình bằng hữu, lên trên sự chính trực, vẽ ra một “cai tôi” thật lơn như anh tưởng tượng để chối bo tât cả sự thật anh co va sẵn sang gây hại đên bạn bè. Tôi tin rằng anh Danh đang sống trong lo sợ suốt đơi như một tội đồ. Sợ găp ngươi quen biêt ngay xưa rồi bi lật tẩy, nhât la bây giơ ngươi Việt Nam co măt ở khăp nơi. Trai đât nầy tưởng xa vơi, nhưng đang gần trong khoảnh khăc. Đăt “Cai Tôi” qua năng thì sẽ co ngay no biên thanh “Tội”.Ky diệu thay ngôn ngữ Việt Nam.BẢO HUÂN


LẠI THỊ MƠGREEN BROOK, NJ

T ôi không hiểu sao trong những câu tục ngữ mẹ tôi thường nói, tôi nhớ nhất câu:

Của phù vân no vần xuống biển. Câu này in sâu trong đầu tôi từ ngày còn bé tới khi lớn lên học được thêm rất nhiều câu khác. Câu tục ngữ này cứ hiện ra ngay trong trí tôi, nhất là bây giờ mọi nơi mọi chỗ, người ta làm đủ cách để kiếm tiền, chân chính lẫn gian dối. Không biết chữ “phù vân” này bây giờ còn hợp thời không nhỉ? Mấy ông to bà lớn ở VN chỉ làm công chức mà sao nhà cửa như lâu đài. Tiền này có phải “của phù vân” không? Mấy cái dinh thự xa hoa này vẫn đứng sừng sững, có cái nào “vần xuống biển” đâu! Mẹ mất rồi, nên không biết hỏi ai.Tôi thấy mấy tờ giấy bạc vô tri vô giác mà có quyền lực sai khiến con người! Hồi tôi còn rất nhỏ, mới học lớp một, trường học xa nhà 2-3 cây số, con nít vẫn phải đi bộ đến trường, đi bên phải, nếu trường nằm

bên trái, khi tới nơi tự sang đường một mình. Cả xóm đầy con nít, không có ai rảnh đưa đón trẻ con đi học như bây giờ.Trường học có 2 buổi: sáng và chiều. Buổi sáng lúc về nắng, buổi chiều nắng lúc đi.Lớp nhỏ được học buổi sáng, tôi đi chung với một con nhỏ hàng xóm. Lúc nào hai đứa cũng ríu rít nói chuyện, khi nghe nó kêu khát nước, tôi vui vẻ ghé mấy xe nước ngọt ven đường. Với mấy xu mẹ cho, đủ mua ly trà đá cho hai đứa uống chung. Tôi không hề tiếc mấy đồng xu mình có, vì ngày mai mẹ lại cho tiền ăn sáng. Tôi hoàn toàn không nghĩ chuyện phải để dành mấy xu đó.Cho đến một ngày, đi học về nắng chang chang, tôi khát khô cổ. Hôm nay, mẹ không cho tiền sáng vì mẹ đã gói xôi mang theo đi học. Trên đường về tôi kêu khát quá, con nhỏ đi cùng nghe, nhưng vẫn im lặng. Tự dưng tôi thấy sao hai đứa không còn tự nhiên nói chuyện. Đi ngang hàng nước, bà bán hàng quen mặt ngoắc ngoắc mấy ngón tay chào. Nó vẫn im lặng, tôi biết nó có tiền trong cặp, vì sáng nay nó khoe với tôi. Vậy mà nó chẳng mảy may nghĩ chuyện ghé vô mua trà đá như tôi vẫn thường làm, khi nó kêu khát.Cảm giác về “tình đời”

BẢO HUÂN


tôi có kinh nghiệm đầu tiên: phải tự cứu mình. Tôi đã giấu một đồng 50 xu dưới đáy cặp, dành cho lúc cần. Nhưng dứt khoát, tôi không bao giờ keo kiệt quá đáng như con nhỏ bạn ngày xưa.Cho tới khi qua Mỹ, trải bao thăng trầm của cuộc đời, ngay cả lúc vô cùng thiếu thốn, tôi vẫn ráng cất một chút, không dám đụng tới (Save for rainy day). Và lời mẹ dặn dò: “Con hãy nhơ, không ai thương mình bằng tiền thương mình. Chỉ co tiền mơi giúp mình những lúc kho khăn, đưng trông mong vao ai cả. Nhưng tiền kiêm bằng mồ hôi nươc măt mơi ở vơi mình. Con tiền phù vân no vần xuống biển”, tôi luôn nhớ!Có lẽ nhờ mẹ nhắc nhở:

“Tiền phi nghia chẳng giau đâu!”, anh em chúng tôi không ai mê cờ bạc, còn tôi không bao giờ mua vé số.

oOoMùa Vu Lan về, tôi miên man nhớ về mẹ, nhớ về những câu tục ngữ, ca dao mẹ thường nói. Suốt đời vất vả nuôi đàn con, có lẽ cách sống của mẹ là kim chỉ nam cho anh em chúng tôi. Không tin vào những phù phiếm xa hoa bên ngoài, mẹ bảo chỉ là “mầu mỡ riêu cua”. Mặc cho ai khoe khoang giàu sang, mẹ tôi nói “năng nhăt chăt bi ”, chịu khó làm ăn cần mẫn thật thà thì “kiên tha lâu cũng đầy tổ”. Mẹ dạy chúng tôi kiên nhẫn, chăm chỉ, siêng năng học tập, nhất là

phải luôn luôn thật thà, bởi vì “của phi nghia co giau đâu”.Mùa Vu Lan tới, mỗi người nhớ về mẹ bằng nhiều cách khác nhau. Người nhớ về món ăn mẹ nấu; người nhớ về những thói quen, sở thích của mẹ. Riêng tôi nhớ về những câu ca dao tục ngữ mẹ hay nói.Các bạn ơi, chúng ta có mẹ có cha, đó là một diễm phúc trên đời. Nếu cha mẹ còn sống, chúng ta cố gắng sống cho trọn đạo làm con. Hạnh phúc sao, những người còn mẹ còn cha để mà thương mà yêu!Vu Lan về, tôi nhớ mẹ tôi! Người đàn bà cả đời vất vả nuôi con mà không hề mong chờ đáp trả.

LTM(MÙA VU LAN)

có từ lúc học lớp hai, đã theo tôi cho tới ngày hôm nay. Lúc đó tôi chỉ hơi buồn, chứ tôi không hề giận con nhỏ. Tôi cũng ráng chịu khát vì nhà cũng không xa lắm, đi bộ chỉ nửa tiếng. Tôi vẫn đi học với con nhỏ đó, mà không hề than phiền, trách móc vì tôi sợ không có bạn cùng đi học mỗi ngày. Cho tới bây giờ, tôi không nghĩ nhỏ bạn đi cùng đường xấu tính, bằng cớ là đang ríu rít nói chuyện, nó cũng im bặt dù biết tôi khát. Chắc lúc đó trong đầu nó cũng suy nghĩ dữ lắm. Sau này, khi nhớ lại, chắc nó sẽ bứt rứt vì đã nhiều lần tôi mua nước khi nó khát. Tôi tin như vậy!Cũng bắt đầu từ hôm đó,


N guyễn Mộng Giác là người đưa tôi tới gặp Võ Phiến lần đầu vào cuối năm 2006. Chính xác

là vào đúng ngày lễ Giáng Sinh năm 2006. Lúc đó anh Nguyễn Mộng Giác chưa vướng căn bệnh ung thư gan ác nghiệt và nhà văn Võ Phiến còn rất khỏe mạnh. Võ Phiến là tác giả tôi mến mộ từ tạp chí Bách Khoa ngày nào. Từ thời sinh viên, tôi đã quen với anh Bốn Thôi nhổ cái lông mũi mà tốn bốn trang giấy in. Võ

Hai lần gặp Võ Phiến

Võ Phiến là khuôn mặt quan trọng của văn học Miền Nam và hải ngoại. Ông là tác giả của hàng chục tác phẩm được yêu mến và là người có công phục hồi nền văn chương VN trên vùng đất mới. Với một sự nghiệp văn học lừng lẫy và một nhân cách sáng rỡ, Võ Phiến được nhiều người kính trọng. Sau đây chúng tôi xin giới thiệu bài viết của Song Thao về nhà văn Võ Phiến. Xin cám ơn anh Song Thao và mời độc giả theo dõi. NGUYỄN & BẠN HỮU

Phiến là nhà văn có lối viết tỉ mỉ, rề rà mà nếu không quyến rũ được người đọc thì dễ làm các độc giả bỏ cuộc. Tài của Võ phiến nằm trong việc níu kéo được người đọc ở lại với nhân vật của ông. Nhưng có lẽ ông chẳng cần níu kéo. Chính cái rề rà của ông làm cho nhân vật của ông rõ nét hơn, thân mật với độc giả hơn.Trên xe, trước khi tới nhà, tôi phân vân không biết xưng hô làm sao. Trước đó tôi đã nghe một vài bạn văn cho biết là Võ Phiến chỉ

thích mọi người gọi là anh vì trong văn giới không có già trẻ, không có trước sau. Nghe vậy biết vậy, nhưng trong lòng tôi vẫn thấy ngại ngại làm sao. Tôi loay hoay suy nghĩ mãi rồi mới hỏi anh Giác: “Mình phải xưng hô với ông Võ phiến ra sao cho phải?”. Anh Giác vừa lái xe, vừa quay sang nhìn tôi. Một lúc, anh mới chậm rãi: “Anh thì tôi không biết sao nhưng tôi vẫn xưng là bác cháu vì chúng tôi có thân tình với nhau từ lâu, hàng xóm từ xa xưa ở Việt Nam. Tùy anh!”. Trái banh lại được anh Giác đá qua tôi. Tuổi tác thì ông và tôi cách nhau chỉ nhỉnh hơn một giáp, bác cháu cũng kỳ. Nhưng cái bóng của ông quá lớn, anh tôi sao tiện. Đầu tôi cứ loay hoay cho tới khi anh Giác ngừng xe. Đã tới nhà. Căn nhà nho nhỏ nhưng rất dễ thương. Mảnh đất trước nhà đầy hoa trái Việt Nam.Người ra mở cửa là bà Võ

SONG THAO

Võ Phiến


Phiến. Nụ cười bà tươi khi anh Giác giới thiệu tôi. Bất giác tôi nghĩ tới tên bà. Đây là bà Viễn Phố mà chúng tôi ở Montreal vẫn chuyện trò nửa vui đùa nửa thú vị về cái tên của bà. Cái tên thiệt đẹp. Chắc chắn không phải cái tên mà ông chồng nhà văn đặt cho bà vì đây là tên khai sanh có từ thời ông còn một nơi bà còn một nẻo. Nhưng cái tên này đã được ông chồng nhà văn tung hứng để thành một cái tên sẽ còn sống mãi trong văn học sử nước nhà. Ông đã lật ngược cái tên thân yêu Viễn Phố thành bút hiệu Võ Phiến của ông.Nhà văn Võ Phiến từ trong phòng ra đón chúng tôi với nụ cười rộng. Tôi buột miệng: “Chào bác!’. Vậy là tiếng “bác” bật ra ngoài sự đắn đo của tôi. Câu chuyện trên ghế sa-lông của chúng tôi dĩ nhiên toàn chuyện chữ nghĩa sách vở. Hình như nói tới chuyện viết lách là đúng tần số của một Võ Phiến đã hưu trí mà chưa hề mỏi mệt với chữ nghĩa. Ông hỏi thăm tôi về những anh em văn nghệ ở Montreal. Có những người ông biết như các anh Trang Châu, Hoàng Xuân Sơn. Có những người ông chỉ biết tên nhưng còn xa lạ. Ông xốc nổi: “Anh em còn viết được chi là hay rồi. Làm được chi cứ làm, mà phải làm

gấp kẻo không còn thời gian nữa”. Võ Phiến và Mai Thảo là hai nhà văn rất trân trọng những người viết sau. Tôi đồ chừng có lẽ bỗng nhiên bị bứt ra khỏi khối độc giả trong nước, sống nhờ nơi không phải là quê hương của mình, họ thấy trống rỗng. Không nhìn quanh được, họ nhìn ra sau và thấy lạnh gáy nếu đam mê của họ bị trống rỗng phía sau. Vậy nên những người viết sau mang hơi thở làm họ ấm áp hơn.Đang nói chuyện, ông bỗng đứng dậy đi vào phòng. Bà Võ Phiến mời chúng tôi dùng nước. Bộ trà rất Việt Nam hài hòa với khung cảnh rất Việt Nam của phòng khách. Tôi có cảm tưởng như ông bà muốn tạo lại hình ảnh quê hương nơi ngoài quê hương. Tôi ngó quanh phòng, nghĩ: không biết căn phòng xưa kia ở Sài Gòn của ông bà có nét nào đọng lại trong căn phòng viễn

xứ này không? Một lát, ông ra lại. Tay ông cầm một cuốn sách dày cộm. Ông đưa cuốn sách bề thế cho tôi: “Tặng anh cuốn sách anh em vừa in cho tôi”. Đó là cuốn “Tuyển Tập Võ Phiến” do Người Việt xuất bản. Cuốn sách nặng trên tay tôi. Những con chữ nằm bên trong nặng, dĩ nhiên. Nhưng nặng cả về đơn vị đo lường. Lúc đó cuốn sách nằm trĩu trên tay tôi. Chỉ khi viết bài này tôi mới thử nghịch ngợm cân. Đúng 3 kí! Có lẽ anh Phạm Phú Minh, người chăm lo từ A tới Z cho cuốn sách ra đời cũng không hề biết số kí này. Lật tới cuối cuốn sách, số trang là 1080 trang.Sách bìa cứng, trình bày rất trang nhã trên nền là hình bầu trời xanh nhạt với những đám mây trắng lững thững trôi. Nhà văn Võ Phiến rất trân trọng công sức của các văn hữu đã hoàn thành cho ông một cuốn

sách để đời. Tôi mở sách ngó lướt qua. Mắt rất thư thái với lối trình bày giản dị, sáng sủa, được in trên giấy nền vàng nhạt dịu dàng. Ông cầm lại cuốn sách, chỉ cho tôi trang đầu. Tôi chôn mắt đọc. “Bản của anh Song Thao, Santa Ana 25-12-2006”. Dưới dòng đề tặng là hai câu thơ:Găp nhau quen ít biêt nhiềuVăn thơ một chữ trăm điều vân vươngTôi cảm động đến ngây người. Những con chữ nho nhỏ, chân phương, ngay hàng thẳng lối như nhảy múa trước mắt tôi. Ông đã nhớ tới những bài phiếm mà đầu đề chỉ độc một chữ của tôi. Hồi đó phiếm của tôi xuất hiện đều đều mỗi số trên tờ Thế Kỷ 21 do anh Phạm Phú Minh làm Chủ Bút. Bà Viễn Phố cho tôi biết rất thích những bài phiếm này. Ông có đọc hay không, tôi không tiện hỏi. Lối viết mà anh em bảo là rất dí dỏm của tôi chắc còn một quãng đường dài mới gần được lối viết cũng rất dí dỏm của ông. Biết đâu chẳng có chuyện đồng khí tương cầu! Nói thì nói vậy cho vui chứ ai có nổi cái dí dỏm của ông:Nghe đâu Trơi săp gọi taChuyện đâu co chuyện xảy ra lạ đơi!Không ta ai gọi tên Trơi?

(còn tiếp một kỳ)


PHẠM HỒNG SƠNPARIS, PHÁP

Một trứ tác chính trị kinh điểnNHIỀU KỲ - KỲ 7:

(Kỳ 7a: The Federalist No 51)

N gày nay, có thể nói tất cả mọi người, kể cả những kẻ cầm quyền cao nhất tại những

chế độ tự mệnh danh là cộng sản như Việt Nam và Trung Cộng, đều đã thấy rõ ảo tưởng, sai lầm trong tư tưởng của Karl Marx về một xã hội không có giai cấp, không có nhà nước (chính quyền). Nhưng trên phương diện lý luận, không phải không còn hữu ích khi chúng ta xem lại cơ sở của tư tưởng sai lầm đó của Karl Marx. Về vấn đề này, Mai Thái Lĩnh, trong tác phẩm Huyền thoại về một nha nươc tự tiêu vong đã có những tìm hiểu, kiến giải sâu sắc, ông viết:“Thật ra, toan bộ ly thuyêt phức tạp của Marx về nha nươc co thể tom lược thanh một tam đoạn luận (syllogism, syllogisme) cực ky đơn giản như sau:Tiền đề 1: Chê độ tư hữu la nguồn gốc phat sinh của nha nươc; Tiền đề 2: Trong tương lai, chê độ tư hữu tât yêu sẽ tiêu vong; Kết luận: Do đo, nha nươc cũng sẽ tự tiêu vong.Như Aristotle (Aristote), nha logic học nổi tiêng của Hy Lạp thơi cổ đại, đã tưng cảnh giac: tam đoạn luận

chỉ đúng khi cac tiền đề được chứng minh la đúng. Trong tam đoạn luận noi trên, cả hai tiền đề đều không được chứng minh đầy đủ. Marx va Engels đã nêu ra những tiền đề đo như một thứ tín điều va dùng những biện luận bề ngoai co vẻ khoa học va biện chứng để thuyêt phục ngươi khac, nhưng những lập luận đo không dựa trên những bằng chứng thật sự khoa học.Như chúng ta đã thây ở trên, nha nươc tuy ra đơi cùng một lúc vơi chê độ tư hữu nhưng lại co nguồn gốc phat sinh độc lập chứ không phải chỉ la sản phẩm thuần tuy của chê độ tư hữu về tư liệu sản xuât. Do đo, cho dù xoa bo được chê độ tư hữu thì cũng không thể dẹp bo được nha nươc. Noi cach khac, cho dù chưa chứng minh được tính chât sai lầm của tiền đề thứ hai (liên quan đên sự tiêu vong của chê độ tư hữu), chúng ta vẫn co thể thây được tính chât sai lầm của tiền đề thứ nhât (liên quan đên nguồn gốc của nha nươc trong lich sử). Kêt luận “nha nươc tự tiêu vong” rõ rang chỉ la một sự suy đoan vô căn cứ.”Là một người sinh trưởng tại Việt Nam Cộng Hòa, từng ngưỡng mộ, đi theo cộng sản miền Bắc và đã thức tỉnh, phản tỉnh trước

thực tế đời sống do chính quyền cộng sản điều hành sau 1975, Mai Thái Lĩnh kết luận:“ ‘Nha nươc tự tiêu vong’ suy cho cùng chỉ la một huyền thoại (myth, mythe), nghia la một sản phẩm của trí tưởng tượng, noi chính xac hơn la một ươc mơ của Marx… Điều đang buồn la giâc mơ đo lại được dùng để ru ngủ quần chúng, lưa mi nhân dân, nhằm biện minh cho một chê độc tai, đi ngược lại xu thê tiên hoa của nhân loại.”Từ một góc nhìn khác, huyền thoại sai lầm của Karl Marx đã bắt nguồn từ nhận định rất võ đoán, chủ quan về con người. Ông cho rằng giai cấp vô sản là tập hợp của những con người đặc biệt, thuộc dạng ngoại hạng so với các con người thuộc các giai cấp khác. Trong bản văn rất nổi tiếng mang tên Tuyên Ngôn Cộng Sản xuất bản vào khoảng cuối tháng Hai 1848, Karl Marx viết:“Trong tât cả cac giai câp hiện đang đối lập vơi giai câp tư sản thì chỉ co giai câp vô sản la giai câp thực sự cach mạng. Tât cả cac giai câp khac đều suy tan va tiêu vong cùng vơi sự phat triển của đại công nghiệp, con giai câp vô sản lại la sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp.”


Và một khi nắm được chính quyền (nhà nước), theo Karl Marx, những con người vô sản, vì có phẩm chất ngoại hạng, sẽ tự “tiêu diệt cả sự thống tri của chính no vơi tư cach la một giai câp”. Sự tự tiêu diệt này sẽ dẫn tới hệ quả tất yếu là nhà nước (chính quyền) do giai cấp vô sản thiết lập sẽ tự tan rã, tiêu vong; mọi con người sẽ được tự do và hạnh phúc tuyệt đối, muôn năm. Tuy nhiên, 60 năm trước khi Tuyên Ngôn Cộng Sản ra đời, đã có người đưa ra một nhận định rất ngắn gọn như thế này:“If men were angels, no government would be necessary.”Đây chính là một câu trong The Federalist No 51 do James Madison (hoặc Alexander Hamilton) chấp bút, xuất bản ngày 08 tháng Hai 1788 tại New York.Đây là một câu Anh ngữ hoàn toàn đơn giản về ngữ pháp và cũng khá dễ hiểu về từ vựng, kể cả đối với những người mới tiếp xúc Anh ngữ.Tuy nhiên câu văn Anh ngữ này đã cho tôi một xúc cảm, một âm hưởng nóng bỏng, khơi gợi hơn rất nhiều so với sự ngắn gọn, mộc mạc của từ ngữ. Cảm xúc này có lẽ là kết quả của việc chính tôi là người đã sinh ra và

lớn lên hoàn toàn trong môi trường bị nhồi sọ những thuyết giáo của chế độ cộng sản (dựa trên nền tảng tư tưởng của Karl Marx) và do tôi hình dung lại bối cảnh lịch sử căng thẳng của nước Mỹ khi The Federalist bị phản đối dữ dội bởi những người rất có uy lực về chính trị lẫn kinh tế và cũng có uy danh lớn về tri thức trong xã hội Mỹ - những người thường được gọi là The Anti-federalist – vì họ lo sợ chính quyền trung ương-liên bang sẽ xâm phạm hay tước mất những tự do hiện có của các tiểu bang. “If men were angels, no government would be necessary.” Một câu nói đáp trả ngắn gọn, nhẹ nhàng nhưng nêu ra một sự thật hết sức hiển nhiên, không thể phủ nhận, ít người ngờ, đủ làm sững sờ và dập đi tất cả những phê phán, lập luận hùng hồn, diễn giải dài dòng, lẫn ngụy biện hay lo sợ thực sự về một chính quyền liên bang có thẩm quyền mạnh. Song, giọng điệu già dặn và chí lý của câu văn là cái cần phải giữ bằng được khi dịch. Sau rất nhiều loay hoay về tiếng Việt, cuối cùng tôi cảm thấy thở phào khi chuyển được thành:“Nêu con ngươi la thiên thần, chính quyền sẽ thưa.”

Dịch xong tôi như nhìn thấy ngay trước mặt Madison (hoặc Hamilton) đi đến, vỗ nhẹ vào vai Marx. Marx ngước nhìn tác giả The Federalist với ánh mắt tỉnh ngộ. Song, những kẻ láu cá, như Lenin, Stalin, Mao, Hồ, đều lẳng lặng lủi mất.Ngay sau câu văn thấm thía đó, The Federalist nhắc luôn cho độc giả thấy một sự thật khác, theo chiều ngược lại:“Nêu thiên thần quản tri con ngươi, cac phương tiện kiểm soat chính quyền, cả trong lẫn ngoai, cũng đều không cần» (nguyên văn: If angels were to govern men, neither external nor internal controls on government would be necessary.)Chưa tới ba chục chữ, The Federalist đã giúp chúng ta nhìn lại thấu đáo một chân lý phải mất nhiều ngàn năm con người mới phát hiện ra: chính quyền luôn cần thiết để con người sống với nhau không như muông thú; nhưng lại cần phải kiểm soát những kẻ nắm chính quyền vì họ cũng vẫn chỉ là con người. Những kẻ độc tài luôn cố tình quên lãng, những dân tộc ngây thơ luôn lơi lỏng vế sau. Nhiều trường hợp, đáng buồn hơn, nhân dân còn tôn những kẻ cầm quyền

(độc tài) là thần thánh. Nhưng, đây lại chính là vấn đề trọng tâm của The Federalist No 51: Làm thế nào để chính quyền bị khống chế, bị kìm soát ngay từ bên trong nội tạng của nó?Những phân tích về lý do và các đề xuất về giải pháp của tác giả sẽ cho ta thấy trước mắt chính quyền hiện lên như một mô hình cơ học, đồng thời cũng như một cơ thể sinh học sống động khôn lường. Đây là lối nhìn về chính quyền, về kẻ cầm quyền khác hoàn toàn với cách nhìn thường có của người phương Đông chúng ta. Về triết lý nhân sinh, The Federalist còn nêu ra một đề xuất ngược hẳn những gì người phương Đông thường nghĩ. Giáo lý nhà Phật từ hàng ngàn năm qua khuyên chúng sinh phải “quả dục”, thậm chí “diệt dục”, trừ mọi ham muốn, tham vọng để thoát bể khổ, nhằm đạt viên mãn vĩnh hằng. Nhưng The Federalist khẳng định chúng sinh muốn có tự do, hạnh phúc thì cần phải tạo điều kiện để tham vọng được sinh thêm.Chúng ta sẽ bị thuyết phục bởi luận điểm này khi tìm hiểu chi tiết The Federalist No 51.

(còn tiếp)


Sáng mắt sáng lòngÔng Huỳnh Kim Lòng (90 tuổi, quê Cà Mau) vừa tố cáo, năm 1979, gia đình ông gồm 9 người nộp đơn xin đi xuất cảnh theo diện tư sản, do nhà nước tổ chức. Số vàng phải nộp cho dịch vụ này là 24 lượng và gia đình ông đã nộp đủ cho nhà nước CSVN. Tuy nhiên, sau đó Tòa án tỉnh Minh Hải (sau này chia tách thành 2 tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu) không cho xuất cảnh vì nói ông còn nợ tiền của một ngân hàng lúc bấy giờ. Vậy là cả nhà ông Lòng không được xuất cảnh, nhưng vàng vẫn không được trả. Năm 1981, sau khi trả nợ ngân hàng xong, ông Lòng làm đơn yêu cầu trả lại số vàng đã nộp. Ban đầu, Uỷ ban tỉnh Cà Mau đồng ý trả, nhưng Bộ Tài chính CSVN từ chối với lý do "không có đúng đối tượng" (và không giải thích gì thêm). Đến nay, đã gần 40 năm ông ròng rã đi đòi lại 24 lượng vàng trong uất ức và vô vọng.

Thuận lòng dân?Trước đó, Tỉnh Quảng Bình đã quyết định chi hơn 2.2 tỷ đồng để mua cặp đựng tài liệu cho khách mời và đại biểu đến tham dự Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII. Mỗi một chiếc cặp giả da có giá trị gần 3.7 triệu đồng.Việc này đã khiến dư luận bất bình, hết lời chê trách. Vì giá thật của loại cặp chỉ bằng 1/10 số tiền tỉnh Quảng Bình "báo cáo". Nhiều người cho rằng lãnh đạo tỉnh Quảng Bình ngày càng hết... ý tưởng để "trộm" tiền thuế của dân. Ăn không xong, ngày 27-8, tỉnh ủy Quảng Bình thông báo sẽ hủy bỏ gói thầu này. Thay vào đó, có lẽ họ sẽ nghĩ đến những dự án xây tượng đài hoặc cổng chào ngàn tỷ khác.

Châu chấu đá xe?

Ông Huỳnh Kim Lòng (ẢNH: THANHNIEN.VN).

Cặp thường dân (~$10 USD) - (ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH) Cặp cán bộ (~$150 USD) - (ẢNH: FACEBOOK)

Chị Nguyễn Ngọc Túy Linh (ẢNH: PLO.VN)

Chị Nguyễn Ngọc Túy Linh, ở Sài Gòn nói rằng nhà chị chỉ có hai mẹ con. Tiền điện mỗi tháng mà chị phải đóng là khoảng 2 triệu đồng. Tuy nhiên, đến kỳ điện tháng 8 thì hóa đơn tiền điện lại lên hơn 8 triệu đồng. Chị Linh sợ nhầm lẫn, gọi báo cho công ty điện lực xuống kiểm tra xem có sai sót gì hay không. Tuy nhiên, phía điện lực một hai phủ nhận tố

cáo của chị. Trong khi những thắc mắc của chị Linh chưa được giải thích thì công ty độc quyền về điện này đã cho nhân viên đến nhà chị dán thông báo cắt điện với lý do: chị chưa chịu thanh toán hóa đơn 8 triệu kia. Khi báo chí phỏng vấn, phía điện lực vẫn chối quanh và đổ lỗi cho khách hàng.Sự việc trên giúp rất nhiều người dân hiểu sự liên quan giữa hai chữ "độc quyền" và "độc tài".


Đời cha ăn mặn...Trong báo cáo mới đây của Thanh tra tỉnh Kiên Giang về việc giải quyết những sai phạm đất đai giai đoạn 2011-2017 theo kết luận của Thanh tra Chính phủ cho hay: ông Nguyễn Thanh Nghị, con trai nguyên Thủ tướng CSVN Nguyễn Tấn Dũng, Bí thư Tỉnh ủy Kiên Giang cùng gần 50 cán bộ tỉnh này đã bị phạt nặng nề là "kỷ luật kiểm điểm, rút kinh nghiệm". Vì họ đã gây ra nguy cơ thất thoát hơn 12.930m3 gỗ, gây khó khăn trong việc thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng...Có người cho rằng việc này mở đầu cho khả năng chính phủ Hà Nội sẽ đụng đến sai phạm của "đồng chí X" lúc còn đương nhiệm. Ngoài ra, nhiều người cảm thấy đau lòng vì hình phạt trên là quá nặng nề, sẽ khiến mấy chục đồng chí tổn thương sâu sắc.

Nguyễn Đức Chung bị bắtNgày 28-8, Bộ Công an đã khởi tố và bắt tạm giam (4 tháng) đối với ông Nguyễn Đức Chung (sanh năm 1967), chủ tịch Uỷ ban thành phố Hà Nội, để "điều tra hành vi chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước". Đây chỉ là một trong ba tội danh lớn của Nguyễn Đức Chung.Cả gia đình Nguyễn Đức Chung, vợ Nguyễn Thị Trúc Chi Hoa (Công ty Thương mại Minh Hoa) và con trai Nguyễn Đức Hạnh (Công ty Arktic) đều được dự đoán là có khả năng gặp nhau tại Tòa. Luật sư - Đại biểu Quốc Hội Trương Trọng Nghĩa (Đoàn Luật sư TP.HCM) được ông Chung mời làm người đại diện pháp lý, bào chữa cho mình (như ông Đinh La Thăng đã từng).Nhiều người dân phấn khích với thông tin trên, tuy nhiên, cũng có người lo lắng. “Kẻ đến sau” ông Chung càng "ăn" một cách "lợi hại" hơn!

Ông Nguyễn Thanh Nghị (ẢNH: INFONET.VIETNAMNET.VN) Ông Nguyễn Đức Chung (ẢNH: TUOITRE.VN)

"Đại gia Gatsby" của nữ sinh điểm 10Là một trong hai thí sinh đạt điểm 10 môn Ngữ văn trong kỳ thi tốt nghiệp trung học năm nay, Dương Ngọc Trâm, cựu học sinh Trường Chu Văn An (An Giang) được truyền thông săn đón. Tuy nhiên, qua phần kể lại bài làm của Trâm (báo tường thuật), đã lộ ra lỗi sai trầm trọng, thậm chí là "nói dối" về kiến thức của học sinh này lẫn những giáo viên chấm thi. Em đã dẫn tác phẩm Đại gia Gatsby để giải thích luận điểm "Đất nước của chúng ta". Theo em, nhân vật này từ nghèo khổ đã xung phong ra trận, rồi trở về và trở thành đại gia trong những năm 50 của thế kỷ trước. Trong khi sự thật là : tiểu thuyết Đại gia Gatsby được xuất bản năm 1925... Và cũng không có chuyện ra trận nào cả.

Dương Ngọc Trâm (ẢNH: VIETNAMNET.VN)


Tội phạm TQ tại VNChiều 26-8, tòa án tỉnh Nghệ An xử sơ thẩm, tuyên phạt Yang Chang Cai (Dương Trường Tài), Lian Yu (Luyện Vũ), Deng Cong Cong (Đặng Thông Thông) mỗi bị cáo 7 năm tù cùng về tội làm giả 316 thẻ ATM (thẻ rút tiền), trộm tổng số tiền hơn 279 triệu của hàng trăm công dân Việt. Ngoài việc làm giả thẻ ATM, VN còn là vùng đất màu mỡ cho tội phạm Trung Cộng liên quan đến ma túy, buôn người, cho vay nặng lãi, buôn bán đất quốc phòng...

Gắp quốc tịch bỏ tay ngườiThờ bạn vàng, bán đất vàng, mua hộ chiếu vàng... đang là mục tiêu của hơn 5 triệu đảng viên hướng tới. Mới đây, loạt phóng sự điều tra của hãng truyền thông Al Jazeera dựa trên tài liệu mật của chính phủ Cyprus (Đảo Síp) bị rò rỉ cho thấy đảo quốc này tạo điều kiện cho các chính khách nước ngoài "dễ dính tham nhũng" mua quốc tịch EU, với giá 2.5 triệu USD. Hai người từ Việt Nam được gọi tên đầu tiên là Đại biểu Quốc hội Phạm Phú Quốc, Đoàn đại biểu Tp HCM (được cấp quốc tịch Cyprus cùng vợ ngày 12-12-2018) và doanh nhân Phạm Nhật Vũ (hiện đang thụ án tù 3 năm vì tội đưa hối lộ trong vụ án MobiFone mua AVG, có hộ chiếu Cyprus cùng vợ ngày 06-05-2019).Trả lời báo chí, ông Quốc nói "Tôi khẳng định việc tôi có quốc tịch Cyprus là do gia đình (vợ và con) bảo lãnh, hoàn toàn không có việc mua quốc tịch". Còn tiền ở đâu mà vợ, con ông Quốc mua quốc tịch thì ông không nói!

Phạm Phú Quốc. (ẢNH: TRUNG TÂM BÁO CHÍ QUỐC HỘI VN - VNEXPRESS.NET)

Nhân viên nhà băng "làm xiếc" hồ sơ khách hàng

Dương Minh Phú (32 tuổi), nhân viên nhà băng BIDV Quảng Bình vừa bị công an Quảng Bình khởi tố ngày 28-8. Vì Phú đã tự nâng số tiền trong hợp đồng vay vốn của các khách hàng lên rất nhiều so với con số thực, rồi chiếm lấy số tiền chênh lệch. Thậm chí, có một số trường hợp đã giải ngân, tiền vào túi Phú, người vay không nhận được gì nhưng lãi vẫn chồng lãi. Một thời gian sau đó, khi ngân hàng thông báo số nợ lên đến hàng tỷ đồng thì người vay mới biết.Nhiều người thắc mắc, nhà băng BIDV Quảng Bình chỉ có một nhân viên là Phú hay sao, mà tên này có thể "một tay che trời" như vậy? Và liệu các nhà băng khác ở VN có an toàn không?

Dương Minh Phú (ẢNH: TUOITRE.VN) Ba bị cáo tại phiên tòa sơ thẩm (ẢNH: PLO.VN)


VN bị tố thao túng tiền tệTheo thông báo của Bộ Ngân Khố Hoa Kỳ, tiền đồng của Việt Nam được định giá thấp hơn 4.7%. Do đó, Bộ Ngân Khố Hoa Kỳ đưa ra kết luận Chính phủ Việt Nam đã có hành động cụ thể, thông qua Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, để giảm tỷ giá hối đoái bằng cách mua 22 tỷ USD dự trữ ngoại hối.Vì vậy Hoa Kỳ sẽ bắt đầu áp thuế lên mặt hàng vỏ lốp xe xuất cảng của Việt Nam. Và, đây là trường hợp đầu tiên mà Chính quyền của Tổng thống Trump đối phó các quốc gia bị cáo buộc thao túng tiền tệ.

"Thuyền nhân" 7,000 USDLực lượng tuần duyên Đài Loan (CGA) cho biết họ đã bắt giữ 7 công dân Việt Nam ngày 24-8 trên đảo Beigan khi nhóm người này toan tìm cách lẻn vào Đài Loan. Cùng bị bắt còn có 3 người Việt khác bị tình nghi có liên quan trong một đường dây buôn người.Những người Việt đã trả cho bọn buôn người 7,000 USD/người để được đưa vào Đài Loan.Những vụ tương tự xảy ra tương đối thường xuyên. Trước đó, ngày 13-6-2020, 19 người Việt bị chính quyền Đài Loan bắt vì không có giấy tờ hợp lệ trên quần đảo Matsu.

VN đuổi tàu cá TQ?Tối 25-8, Đồn Biên phòng Cồn Cỏ (Bộ đội Biên phòng Quảng Trị) nói đã đuổi một tàu cá Trung Quốc hoạt động trái phép trên vùng biển Việt Nam. Sáng 28-8, thêm một tàu cá Trung Quốc xâm phạm trái phép lãnh hải Việt Nam đã bị lực lượng Biên phòng Quảng Trị đẩy đuổi ra khỏi vùng biển Việt Nam. Đây là lần đầu tiên có thông tin VN đuổi tàu TQ trên mặt báo "chính thống”, sau rất nhiều năm tàu Trung Quốc đâm chìm, bắn/đánh đập, cướp bóc và giết ngư dân VN trên lãnh hải VN. Việc này làm nhiều cư dân mạng nghi ngờ/tò mò về động cơ của hai thông tin trên!

246 người Việt bị bắt tại Đài Loan ngày 15-6-2019 (ẢNH: VOA) Tiền VN (ẢNH: AFP)

Tàu cá Trung Quốc có số hiệu 12328 (Ảnh: Biên phòng Quảng Trị - PHUNUONLINE.COM.VN)


TƯỞNG NĂNG TIẾN

Tấn về nội, thối về ngoạiThành ngữ Việt

Về Ngoại

T hông tín viên Võ Thành Nhân (SBTN) vừa buồn bã loan tin: nhà báo Lê Văn Phúc đã từ trần vào hôm 7 tháng 8 năm 2020,

tại Reston – Virginia. Tác phẩm (Tôi Lam Tôi Mât Nươc) đầu tay của ông do Văn Hữu xuất bản năm 1985, và Thế Giới Ấn Quán tái bản – lần thứ 5 – vào năm 1989. Với thị trường sách báo hải ngoại thì đây là một hiện tượng hiếm hoi. Lê Văn Phúc được nhiều người tìm đọc vì không ít độc giả đã cùng chia sẻ với ông cái tâm cảm, hay mặc cảm (mât nươc) bàng bạc trong cộng đồng người Việt tị nạn cộng sản từ nhiều thập niên qua. Gần đây, tác giả Thụy Khuê vừa gửi đến mọi người một cách tư

duy khác, mới mẻ và khoáng đạt hơn, qua tập bút ký (Quê Hương Ngay Trở Lại) xuất bản vào tháng 6 năm 2019:“Khi miền Nam thua trận năm 1975, nhiều ngươi Việt phải bo nươc ra đi, không ít ngươi kêu than ‘mất nước’. Kêu như thê la chưa hiểu gì về đât nươc: đât nươc ta la một tập hợp sông núi, con ngươi, văn hoa va lich sử ngan năm, no co cai vinh quang cũng co cai ô nhục, bởi no la tổ tiên ta, ta phải ganh tât cả, bởi no đã ở trong ta, trong dong mau.Sinh con, ta tưởng no la của ta, nhưng không, con ta la của no. Duy chỉ co đứng trên đât nươc, chỗ nao, ta cũng cảm thây đo la của mình, đât nươc la cai sở hữu duy nhât ma con ngươi co được. Đi du lich, biêt bao nhiêu cảnh đẹp thê gian bay ra trươc măt, nhưng cảnh đo không phải của ta, no la của ngươi Tầu, của ngươi Phap, của ngươi Nhật... chỉ co nươc Việt la của ta, của mình, miên viễn la của mình, xuyên qua cac thể chê, thăng bại, được thua...Vì thê, nươc không bao giơ mât, chỉ thay đổi chê độ. Nha Tây Sơn, nha Nguyễn không phải la chủ đât nươc, họ la những ngươi cai tri đât nươc trong một thơi đại. Nhìn như thê, ta sẽ thây long an nhiên tự tại, một niềm hãnh diện mở ra tơi vô cùng, bop chêt những thương đau, thù hận.”Nỗi lòng “an nhiên tự tại” của một vị nữ sĩ (e) khó có thể được chia sẻ bởi tất cả mọi người, nhất là những kẻ đang lâm vào bước đường cùng trong kiếp tha hương. Lịch sử của một triều đại, hay một chế độ, có thể kéo cả hàng thế kỷ mà kiếp người thì chỉ tính bằng năm. Không ít những mảnh đời tuy rất ngắn ngủi nhưng đã bị bầm giập đến te tua thì quê cha, Việt Kiều Campuchia hồi hương năm 1970 tại Bình Tuy - ẢNH FLICKRIVER.COM


hay đất tổ, chỉ là một khái niệm rất mơ hồ và vô cùng mù mịt. Xin ghi lại một:“Năm 1993, Yên chêt thảm ở tuổi 21. Đam tang của Yên diễn ra trong một ngay mùa Đông buồn thảm. Cai buồn thảm không giống những nỗi buồn tôi tưng chứng kiên trong cac đam tang khac khi con ở Việt Nam. Lần cuối cùng ngươi ta thây Yên đi vơi một gã ngươi Campuchia khoảng một tuần trươc. Khach đã thoa thuận va chi tiền trươc vơi chủ chứa để ‘bao’ Yên trong hai ngay. Nhưng ba, rồi bốn ngay vẫn không thây Yên về.Linh tính co điều gì chẳng lanh xảy ra vơi cô nên hai ngươi chi kêt nghia la Hương va Trầm bo tiền nhơ ngươi đi tìm. Để co thêm tiền chi trả việc tìm bạn, tât nhiên Hương va Trầm phải ‘lam thêm’, tức la tiêp khach nhiều hơn ngay thương. Ngươi ta tìm thây xac của Yên (khi ây đã không con nguyên vẹn do thương tích, do côn trùng bâu kín thân thể) bi vứt ở chân núi Mô Păng. Vì chủ chứa - một mụ đan ba ngươi Việt co nươc da bợt như xac chêt, không cho lam tang ở đây, thanh ra mây ngươi thợ mộc hang xom phải đi kiêm gỗ,

dựng tạm cho cai choi tại khu đât trống để co chỗ kê quan tai. Đam tang lèo tèo vai ba ngươi hang xom thât nghiệp trong đo co tôi, ngồi dự cho đỡ tủi. Yên co thằng con trai lên bốn tuổi, tên la Hên. Thây mẹ chêt, no gao khoc, tiêng khoc tôi chưa tưng nghe thây bao giơ:- Ụ ma may, may xí gạt tao. May hứa đưa tao về quại ma may hổng đưa. May bo tao may đi. Choi me hăn… hăn tau na… cùm ngợp. (Đù ma may… may đi đâu… đưng chêt.)… Dậy đưa tao về quại!” (Phạm Thanh Nghiên. Chuyện Kể Của Chồng) .

Bà Yến từ trần vào năm 1993 khi Hên mới vừa lên 4. Tính đến năm nay thì cậu bé này đã trở thành một thanh niên ở tuổi ba mươi. Tôi băn khoăn tự hỏi chả hiểu người đồng hương trẻ tuổi của mình, nếu vẫn còn sống sót, có còn muốn về quê ngoại? Và “lỡ” muốn thì đường về liệu có còn lối hay không? Báo Công An Nhân Dân, số ra ngày 31 tháng 7 năm 2020, vừa đăng tải một bản tin (ngắn ngủi) đọc mà muốn nát lòng: “Lúc 6h30’ cùng ngay, Tổ công tac của Trạm kiểm soat thuộc Đồn Biên phong Cửa khẩu quốc tê

Vinh Xương phối hợp vơi Chi cục Hải Quan Cửa khẩu quốc tê Vinh Xương phat hiện hang chục đối tượng (gồm ngươi lơn va trẻ em), di chuyển tư phía Campuchia qua tuyên biên giơi tỉnh An Giang, trên 8 thuyền may.Tổ công tac tiên hanh dưng phương tiện, dẫn giải ngươi, phương tiện về Trạm kiểm soat Biên phong cửa khẩu quốc tê xac minh, điều tra, lam rõ.Qua lây lơi khai, được biêt co 7 hộ gia đình vơi 41 khẩu (20 ngươi lơn, 21 trẻ em) sống tại tỉnh Siem Reap va tỉnh Pur Sat (Campuchia). Do hoan cảnh sống kho khăn nên co y đinh trốn về Việt Nam sinh sống tại tỉnh Đồng Thap va Tây Ninh. Tât cả đều không co giây tơ hợp phap, không co giây tơ chứng minh nguồn gốc Việt Nam.Đồn Biên phong Cửa khẩu quốc tê Vinh Xương đã tiên hanh lập biên bản xử phạt vi phạm hanh chính về hanh vi xuât, nhập cảnh trai phep bằng hình thức cảnh cao đối vơi 14 đối tượng la chủ hộ gia đình, cho lam cam kêt không tai phạm.”Hoá ra đất nước chỉ “miên viễn là của mình, xuyên qua các thể chế, thắng bại, được thua...”, nếu kẻ tha hương vẫn có một nơi an lành (nào khác) để tạm cư và có thể về thăm chơi – đôi ngày – bất cứ lúc nào với passport cùng một mớ ngoại tệ bên mình. Chứ với những kẻ lâm vào bước đường cùng (không có một đồng xu dính túi) thì đất nước và quê hương không có chỗ dành cho họ. Mất nước – rõ ràng – là thực tại phũ phàng đối với nhiều người, chứ chả phải là chuyện nói theo giọng cường điệu hay nói cho vui miệng thôi đâu.

TNTBộ đội biên phòng An Giang tuyên truyền, giáo dục các hộ gia đình nhập cảnh trái phép- ẢNH VÀ CHÚ THÍCH: BÁO CÔNG AN NHÂN DÂN



Ứng Dụng Thường Ngày

P324530

LỜI TÒA SOẠN: Đời sống ngày nay đã dần dần điện toán hóa, chúng ta sử dụng và tiếp cận với cell phone, máy tính, iPad, internet... thường xuyên. Tác giả P324530, phụ trách trang Thư Viện Việt Nam Toàn Cấu (http://www.tvvn.org) có nhã ý cung cấp cho độc giả Trẻ những ứng dụng thường ngày để quý bạn tham khảo thêm khi cần thiết.Nếu có thắc mắc, xin quý độc giả gửi email về: [email protected]

Nói chuyện với bác sĩ qua mạng lưới nhện

Thời buổi đại dịch Coronavirus, đi thăm bác sĩ để biết tình trạng bệnh lý của mình tiến triển tốt xấu ra sao có thể được thực hiện qua phương pháp “telemedicine”, vừa tránh được cảnh chờ đợi vừa bảo vệ chính mình không bị lây bệnh.Bác sĩ có thể chẩn bệnh chính xác không kém gì khi đến bệnh viện hay phòng khám tư với các bệnh nhẹ như cảm, cúm, sốt, đau tai... Có thể cho toa thuốc và cho chọn nhà thuốc Tây.Với triệu chứng “nặng” như khó thở, gãy xương... ta không nên dùng “telemedicine”.Tìm hiểu trước xem công ty bảo hiểm của mình có dịch vụ với các công ty sau đây không:Amwell. Teladoc, Doctor On Demand, MDLive, SteadyMD, K Health, Parsley....

AMD CPU giúp máy điện toán xách tay chạy nhanh như máy điện toán để bànMáy điện toán xách tay luôn chạy chậm hơn máy điện toán để bàn. Công ty AMD,

Gọi điện thoại bằng computerDùng microphone qua máy hoặc gắn qua kỹ thuật Bluetooth.Vào phần Quản Lý (Settings) của máy điện toán, tìm phần Âm Thanh - Sound => Input, chọn “external microphone” trong danh sách.Bắt đầu dùng thảo trình để gọi điện thoại (như Skype, FaceTime, Keku, Google Voice, Google Hangout, Facebook Messenger, iCall...)Chọn số điện thoại muốn gọi hay chọn tên của người muốn gọi.iCall chạy trên hệ thống điều hành Windows, Mac, Linux, iPhone, Android. iCall sẽ cho phép gọi tối đa 5 phút (nhưng bạn có thể gọi lại nhiều lần 5 phút).Tránh dùng các dịch vụ gọi điện thoại từ Hồng Kông, Trung Cộng để không bị theo dõi lén.

Browser Chrome theo chân

Nhằm giúp máy điện toán tiết kiệm pin, tăng tốc độ của các trang nhà, giảm việc sử dụng hệ thống điện toán quá mức, Google sẽ xóa đi các quảng cáo dùng quá nhiều tiềm lực của máy. Kỹ thuật này sẽ có trong Chrome phiên bản tháng Tám 2020.Google nói việc xóa quảng cáo chỉ áp dụng cho những quảng cáo:Dùng quá nhiều tiềm lực của máy Và dùng trên 4 megabytes của hệ thống điện toán Dùng trên 60 giây tiềm lực của máy Các quảng cáo dùng máy của khách hàng để kiếm tiền ảo.

đối thủ của Intel, có CPU Ryzen 4000 65 watts đã thay đổi điều đó. Lại thêm Ryzen 4000 chỉ cần 65 watts năng lượng nên chạy pin lâu hơn Intel i9-9900K 95 watts. Điều này rất quan trọng cho máy điện toán xách tay.Những người dùng máy điện toán xách tay để chơi trò chơi rất thích Ryzen 4000 CPU, nhất là khi giá cả rẻ hơn nhiều so với Intel CPU.


LƯU VỸ BỬUOKLAHOMA

Những chiếc cầu trong trí nhớ1. Câu ca dao cũ: “Qua cầu ngả non trông cầu; Cầu bao nhiêu nhip dạ em sầu bây nhiêu” nghe thật não lòng! Nhưng, với tôi, những chiếc cầu lúc nào cũng gợi lên một điều gì đó thật ấm áp, một niềm vui đoàn tụ, sum họp. Xin đừng yêu cầu tôi phải giải thích. Nó chỉ đơn thuần là một cảm xúc giống như lúc ngắm hoàng hôn trên biển vắng hay đón bình minh trên rẻo cao. Trước biển, cảm nhận sự cô đơn, bé nhỏ trước mênh mông đại dương. Cô đơn nhưng không buồn bã.

Đôi lúc, nó xui ta nghĩ đến lẽ vô thường của đời người. Lại có lúc, nó khiến ta bật dậy những mạnh mẽ như con sóng bạc đầu ngoài kia. Bình minh trên rẻo cao lại mang một ý nghĩa khác. Nó không có những suy nghĩ phiền muộn mà ngược lại, tạo ra sự phấn chấn, lạc quan. Thế nhưng, những hạt sương đầu ngọn cỏ hay trên những cánh hồng trắng muốt từng lúc tan biến đi lại khiến lòng người nao nao...Vì thế, tất cả chỉ là cảm xúc. Mà, phải chăng, chúng ta đang sống

bằng cảm xúc đó sao?Chiếc cầu, với tôi, không chỉ nối hai bờ của dòng suối, dòng sông hay nối cả hai bờ đại dương mà còn nối cả niềm vui, nỗi nhớ. Đứng bên bờ sông này, quê nhà sẽ vời vợi nếu không có chiếc cầu bắc ngang. Đứng bên này bờ sông, người yêu dấu sẽ muôn trùng ngăn cách nếu không có nhịp cầu đưa duyên. Nỗi nhớ cũng vậy! Ừ, chỉ còn qua chiếc cầu này nữa thôi là có thể nắm tay em rồi! Nỗi nhớ tự nhiên tan biến đi, chỉ còn lại niềm vui trào dâng!

BẢO HUÂN


2. Cầu Tam Kỳ ngày xưa dài lắm. Mỗi lần đi ngang qua, tôi luôn thấy thời gian dài dằng dặc. Bên này sông là Tam Kỳ. Bên kia là Kỳ Hưng. Bên này là nhà tôi. Bên kia là vùng đất lạ lẫm, đầy kích thích sự tò mò. Vì thế nó rất dài. Nó dài còn vì một lý do khác. Đó là nó nối thời thơ ấu của tôi với chặng đường gian nan vì mưu sinh, nhất là thời gian lao đao nơi xứ người. Những lần về thăm quê, khi chiếc xe lăn bánh qua cầu Tam Kỳ, lòng tôi nao nức như trẻ nhỏ ngày Tết. Nhà tôi đang từng lúc hiện ra. Cha mẹ tôi đang gần lại từng giây. Nếu trước đó, còn thấy xa tít tắp thì chỉ cần nhìn ra cửa, thấy cầu Tam Kỳ thì thiên lý mệt nhọc cũng tan biến cả.Thuở theo học tại trường Tiểu học Vân Côi, cầu Tam Kỳ như một biên giới khiến tôi bao lần phải tần ngần bước chân. Vượt qua bên đó sẽ là một khung trời với bao nhiêu niềm vui tuổi nhỏ. Niềm vui tuổi nhỏ nhưng sẽ là hành trang theo suốt một đời người. Nhưng, nếu tôi không vượt qua cám dỗ thì chắc chắn khi về nhà sẽ bị một trận roi quắn đít. Sợ roi của mẹ nhưng cũng lắm lúc, tôi liều theo đám bạn, xuống sông tắm. Từ dưới sông,

nhìn lên, cầu Tam Kỳ thật hùng vĩ. Nó nằm hiền lành, nhẫn nại và cam chịu để những dòng xe băng qua nó. Nhìn bóng dáng nó in trên bầu trời xanh lơ, bất giác, tôi nghĩ tới những bài học từ Luân lý giáo khoa thư hay những câu chuyện trong Tâm hồn cao thượng. Đó là sự hy sinh vì người khác, vì cuộc sống.Một chiếc cầu khác đã để lại trong tôi nhiều kỷ niệm. Đó là cầu Tràng Tiền ở cố đô Huế. Những ngày học tại Đại học Sư phạm Huế, từ cư xá Huỳnh Thúc Kháng của Hội Đồng châu Quảng Nam, tôi theo đường Phan Bội Châu, qua cầu Tràng Tiền để đến trường. Mỗi lần qua cầu, tôi hay đếm thầm bước chân mình nhưng chưa một lần đếm trọn vẹn. Khi thì một chiếc áo dài tím làm tâm trí xao lãng. Khi một chiếc thuyền lững lờ dẫn tâm hồn mông lung. Cầu Tràng Tiền với những bông phượng đỏ thắm, nằm nghiêng nghiêng, soi bóng xuống dòng sông luôn gợi lên trong tôi hình ảnh cô gái Huế vừa lãng mạn thơ mộng, vừa kiêu sa đài các. Trong màu xanh của sông Hương, sắc đỏ hoa phượng như những điểm xuyết. Nó giống hệt cô gái Huế vừa thâm trầm vừa cháy bỏng.

Đằng sau vành nón là cả một khát khao bị kìm nén, giam hãm. Có lẽ, tình yêu của tôi với Huế có thêm những nhịp cầu cong cong của Tràng Tiền làm phong phú hơn.Nếu cầu Tam Kỳ là chiếc cầu trẻ thơ thì Tràng Tiền là chiếc cầu của thanh xuân. Đó là nơi lưu giữ những gì quý giá nhất của một thời tôi trai trẻ.

3. Còn có những chiếc cầu tôi thoáng gặp trên đường đời, ở đâu đó trên đất nước. Thoáng gặp nhưng cũng kịp ấn dấu trong trí nhớ và cả trong trái tim tôi. Đầu tiên, là chiếc cầu Sắt bắc qua sông Hồng ở Lào Cai. Xét về lịch sử, chiếc cầu này không sao sánh được với cầu Long Biên hay Bến Hải. Xét về tình cảm, cầu Sắt Lào Cai không thể nào bằng cầu Tam Kỳ, Tràng Tiền. Nhưng, đó lại là chiếc cầu mà từ lâu, kể từ lúc biết xao xuyến với những âm giai, tôi đã mong được một lần đặt chân lên. Tôi yêu nhạc Phạm Duy và bài hát Bên cầu biên giơi, cũng như nhiều bài hát khác của ông, theo tôi vào đời. Khi tôi đến đây, chiếc cầu vẫn còn đó, vẫn nối hai bờ sông Hồng. Dòng đời vẫn lặng lẽ trôi và người đẹp Tô Châu thì

vẫn nằm trong mộng. Tôi nghĩ, khi viết những câu hát này, Phạm Duy chưa đặt chân đến Tô Châu, chưa ngắm nhìn dòng Danube nhưng điều đó có hề gì! Vẻ đẹp từ tâm tưởng và nối với nhau bằng sợi dây vô hình. Tôi trầm ngâm bên dòng sông và từ đây, tôi nhớ về...Một chiếc cầu khác, đơn giản đến mức không thể đơn giản hơn nhưng gây cho tôi một cảm giác thật kỳ lạ: vừa tràn ngập thương yêu vừa lo lắng sợ hãi. Tôi phân vân rất lâu, hít thở sâu để gom hết bình tĩnh trong người nhưng vẫn không dám qua cầu. Nhìn những người dân, nam thanh nữ tú, đã đành, những người lớn tuổi thoăn thoắt qua lại như đi trên đất bằng tôi không thể không trầm trồ khen ngợi.Đó là chiếc cầu khỉ ở Bến Tre! Và lần đó, tôi cũng qua được bên kia bằng cả hai tay và hai chân. Nhưng cũng chỉ được một nửa đường. Phần còn lại phải nhờ một thanh niên địa phương giúp đỡ. Những chiếc cầu khác lần lượt hiện ra trong trí nhớ, bềnh bồng như say, lãng đãng như mơ nối tôi với những bến bờ yêu thương...

LVB (OK. THÁNG 8/2020)



Sầu chungSáng Chủ Nhật, bà vợ soi gương một hồi rồi than thở với chồng:- Sao càng ngày em càng già, càng xấu.. buồn ghê anh ơi!- Bộ mình em buồn sao?

PHAN HOANG ANHSON (FLORIDA - SƯU TẦML)

Kết quảMột người bị ho, lật đật đến văn phòng bác sĩ xin thuốc. Bác sĩ đưa nhầm một vỉ thuốc xổ.

Ba hôm sau, anh ta đến tái khám. Bác sĩ hỏi:

- Anh còn ho không?

- Dạ, tôi...chưa dám!

HƯƠNG THỦY TIÊN (COCO BEACH-FL - SƯU TẦML)

Người tốtMột ông đang lái xe đi trên đường thì nhìn thấy một người đàn ông đang ăn cỏ. Ông dừng xe lại hỏi:- Tại sao anh lại ăn cỏ?- Tôi đói quá, không có gì ăn cả...- Vậy hãy đến nhà tôi đi!- Nhưng tôi còn một vợ và ba đứa con nữa...- Kêu họ đi luôn!Sau khi tất cả đã lên xe, người đàn ông nói:- Ông là tốt bụng nhất mà tôi từng gặp.- Không có gì! Ở sân sau nhà tôi, cỏ mọc ngập đầu!

NGAYMAICHUADEN (EMAIL)

Khó xửTổng Bí Thư CSVN Nguyễn Phú Trọng gợi ý trong một buổi họp kín với các quan chức cao cấp:- Các đồng chí phải tìm cách suy nghĩ cách nào để lấy lại lòng tin của nhân dân. Một người giơ tay:- Thưa ai ạ?- Các anh chứ ai vào đây!Một người khác đưa tay:- Thưa anh, thế dùng cái gì để suy nghĩ ạ?

ĐẶNG CẤP (883 ĐƯỜNG BẠCH ĐẰNG, BẠCH ĐẰNG, HAI BÀ TRƯNG, HÀ NỘIL)

BẢO HUÂN

BẢO HUÂN

BẢO HUÂN


Có một lần chúng tôi đi chợ, gặp vợ chồng bạn của vợ tôi. Hai bà vừa reo lên mừng rỡ, thì vợ tôi nhào tới ôm chồng của bạn, anh chồng bạn cũng ôm vợ tôi, vỗ vỗ vào lưng rất thân thiết. Tôi chưa hết choáng váng thì cô bạn của vợ cũng nhào tới ôm lấy tôi, còn tôi thì cứng đơ như cột đá. Về nhà, bị vợ mắng “Qua Mỹ 3 năm rồi mà còn nhà quê” và bà giảng cho một bài tràng giang đại hải về cách giao thiệp, lịch sự của người văn minh và ra lệnh “Phải học hỏi, đừng để tôi phải quê mặt với bạn bè”. Xin hỏi, tôi có cần học đòi cung cách văn mình đó không, tại vì, đối với tôi, chào hỏi niềm nở, chuyện trò vui vẻ, chân tình thì cũng đủ lịch sự, chứ đâu cần phải ôm nhau khít rịt như dân Tây.

CHÀNG NHÀ QUÊ

Lời Giới Thiệu: Từng phụ trách những trang báo về gia đình và tình yêu qua các chuyên mục “Gởi chút niềm riêng” và “Tình Chàng Ý Thiếp” được mến mộ trên tạp chí Ca Dao, tác giả Ngân Bình vừa chính thức cộng tác cùng Trẻ và sẽ phụ trách chuyên mục “Tình Chàng Ý Thiếp” để gợi ý, cố vấn trước những trăn trở, khúc mắc trong tình yêu và gia đình. Trẻ trân trọng chào đón tác giả Ngân Bình trên số báo hôm nay và mời quý độc giả cùng chia sẻ những câu hỏi, các góp ý của mình về email:Ngân Bình: [email protected]

NÀNG

T.M: Chà chà, bị bà xã quở làm bà mất mặt thì nguy khốn thật. Bà mở màn chiến tranh lạnh, không nói năng gì sất nhiều ngày là hết đường tương chao cho anh rồi.Tuy nhiên, tôi rất thông cảm nỗi khổ tâm của anh. Anh không quen ôm chầm người khác như kiểu người Mỹ “hug” nhau, nhất là người mới gặp lần đầu, thì làm sao đóng tròn vai cho bà nhà nở mặt, nở mày được. Thú thật với anh, tôi ở đây đã hơn 30 năm, mà tôi vẫn chưa quen “hug” đối với người không quen thân. May mắn là ông xã tôi người Mỹ, nhưng chưa bao giờ trách tôi, hay buộc tôi phải ôm chầm thắm thiết mọi người không kể sơ quen.Thôi thì anh cứ tự an ủi, anh

BẢO HUÂN

không phải là người duy nhất bị chê là nhà quê.LiLy: Chị em phụ nữ đôi khi phải làm “cách mạng” như thế, vì có nhiều ông phát biểu nghe rất phũ phàng “Những tiệc tùng lớn không dám đem bà theo, vì bà gà mờ quá, không biết chút gì về giao tiếp lịch sự”.Tôi ủng hộ phong cách đổi mới trong giao thiệp của vợ anh, vì điều này sẽ mang đến cho người phụ nữ sự tự tin hơn. Từ đó, họ sẽ hoạt bát và tiến bộ hơn trong tư duy, không còn rụt rè nấp sau lưng chồng mỗi khi phải tiếp cận với người khác. Suy nghĩ cặn kẽ thêm đi, rồi anh sẽ cảm thấy hãnh diện hơn là xấu hổ đó anh.Ng. Thúy: Trong giao thiệp, cần có sự đối xứng, hai bên cùng


thấy thích hợp và thoải mái là được. Khi xưa thì chắp tay, cúi đầu xá nhau, phong cách “Tây” thì bắt tay, hay ôm nhau thắm thiết như kiểu người Mỹ. Tôi đồng ý với anh, điều quan trọng là có sự niềm nở, thân tình trong sự chào hỏi. Tôi rất thích kiểu ôm của người Mỹ và tôi rất ghiền ôm con tôi, rất mê được ông xã ôm tôi, nó cho tôi cảm giác ấm áp, an toàn, hạnh phúc. Tuy nhiên, đối với người ngoài, tôi ít khi ôm chầm, và cũng không cảm thấy là đã xử sự kém “văn minh”. Bị chị nhà quở trách thì chắc anh đành cười trừ để giữ yên ổn trong nhà. Nhưng bảo đảm với anh, nếu chị gặp ai cũng ôm chầm thắm thiết, thì cũng sẽ có người ngượng cứng đơ, chứ không phải ai cũng “văn minh” như chị đâu.

CHÀNG

David: Vợ chê anh nhà quê là đúng rồi. Cứ tưởng tượng bạn của vợ anh đang ôm một cục đá thì khó có thể nhịn cười.Nhập gia tùy tục, mà cái “tục” này thì vui quá xá là vui, sao anh bạn lại nỡ lòng từ chối. Người ta thường bị vợ cấm những hành động quá thân thiện với phái nữ, đằng này vợ đã cấp giấy phép thì anh cứ hăng hái thi hành. Đừng thắc mắc, đừng phân vân nữa anh bạn ơi!X.X: Gặp chồng của bạn là nhào vô ôm ngay và cho đó là văn minh, thì bản thân tôi khó chấp nhận. Lần thứ nhất bạn phớt lờ, nhưng cũng nhẹ nhàng cho vợ biết, bạn không bằng lòng kiểu văn minh nầy. Lần thứ hai, bạn phải phản ứng mạnh hơn, để vợ vào chợ một mình, bạn ra xe ngồi chờ, cho bà biết là bạn rất khó chịu với cách chào hỏi ôm ấp nầy. Tôi chắc chắn sẽ có một trận chiến kinh hoàng trên đường về hoặc tại nhà. Trận chiến nầy sẽ bộc lộ bản lãnh của bạn, hoặc có thể trấn áp cái kiểu ôm ấp kỳ cục của vợ hoặc là… bạn tan xác.Đây chỉ là ý kiến của tôi, người ngoài cuộc. Người lãnh hậu quả là bạn, cho nên bạn phải cẩn thận trước khi quyết định “hòa hay chiến”. Chúc bạn may mắn.

Không ai có thể thay thế bạn được…

Nếu như nốt nhạc nói rằng: một nốt nhạc sẽ không làm được âm nhạc… thì sẽ chẳng có bản giao hưởng nào.Nếu như từ ngữ nói: một từ ngữ sẽ không làm nên trang thơ văn… thì sẽ chẳng có sách báo nào.Nếu như phiến đá cho rằng: chỉ một phiến đá sẽ không xây được bức tường… thì sẽ chẳng có được nhà cửa, nhà thờ, cũng chẳng có giáo đườngNếu như giọt nước nói rằng: chỉ một giọt nước sẽ không làm được con sông… thì đại dương sẽ không hiện hữu.Nếu như hạt lúa nói rằng: chỉ một hạt lúa sẽ không thể nào gieo hạt cho cánh đồng… thì sẽ chẳng có mùa gặt.Nếu con người nói rằng: chỉ một hành động yêu thương sẽ không thể nào cứu vãn nhân loại... thì sẽ không bao giờ có công lý và hòa bình, không có phẩm cách và hạnh phúc trên cõi người ta*

o O oBởi vì bài giao hưởng rất cần từng nốt nhạc để thành hình. Vì cuốn sách, thư tịch cần mỗi từ ngữ.Vì ngôi nhà thì cần từng viên đá. Vì đại dương thì cần đến từng giọt nước. Vì người thợ gặt thì cần từng hạt thóc.Toàn nhân loại khắp nơi rất cần đến bạn, bất kể bạn đang ở nơi chốn nào.Và ta còn có thể ghi thêm: nơi đó, với con người của bạn. Với niềm vui, lòng hy vọng, nỗi đau, nỗi thống khổ, tuổi xế chiều của bạn, toàn nhân loại khắp nơi đang cần đến bạn, vì bạn là duy nhất.Bạn được Thượng Đế yêu thương, vì vậy nên không ai có thể thay thế bạn được.

MICHEL QUOISTTHÁILAN DỊCH.

* “Terre des hommes” (Saint Exupery)= Cõi người ta (Bùi Giáng)


TƯƠNG TRỢ

Tổng kết chương trình giúp “cả gia đình nằm viện”

Nơi xảy ra tai nạn thảm khốc

S au chương trình kêu gọi giúp đỡ cho gia đình anh Nguyễn Ngọc Huấn bị tai nạn xe cộ làm anh Huấn gãy chân phải và chấn thương sọ não; các cháu bé Trần Thị Kim Như (2008) và bé Trần Hữu Nhơn (2010)

cả 3 người bị chấn thương, còn bé Nguyễn Lê Diệu Hiền (2018) con gái đầu của anh bị gãy xương đùi.Nhờ vào sự giúp đỡ rộng rãi của quý độc giả khắp nơi mà gia đình anh chị không phải rơi vào cảnh rối trí vì túng quẫn. Họ không chỉ mất đi trụ cột của gia đình mà sinh ra các khoản tiền chữa chạy và thuốc men. Để lo chi trả cho chừng ấy người, duy nhất chị Linh - vợ anh Huấn - gồng gánh cho 4 nhân mạng trong tình trạng nguy cấp này.Đến nay, các cháu đã bình phục, đủ sức khỏe để đến trường. Anh Huấn sau ca mổ, nay đã có thể ăn uống bình thường, mặc dầu vẫn cần dùng nạn để đi lại. Trả lời qua điện thoại, chị Linh nói trong sụt sùi cảm động: “Chúng tôi không biết nói gì hơn, công đức của bà con cô bác với gia đình cháu vô cùng lớn, gia đình cháu xin muôn lời cảm tạ lòng nhân ái của tất cả anh chị em cô bác. Vừa tai nạn vừa bị dịch bệnh hoành hành làm cho kinh tế gia đình nhà cháu suy sụp nhanh chóng, tinh thần hoảng loạn. May mà có sự cứu giúp của quý ân nhân, nếu không cháu chẳng biết số phận gia đình cháu đã về đâu... Cháu chỉ biết cầu nguyện và kính chúc cho tất cả các ân nhân của cháu luôn nhiều sức khỏe và phước lành. Cháu cầu xin ơn trên bồi đắp bội hậu cho công đức của quý ân nhân cùng gia đình, cũng như gìn giữ, che chở cho tất cả anh chị em cô chú bác và gia quyến được bình an trong mùa dịch này...”Trẻ Florida xin chân thành cảm ơn đến toàn thể quý độc giả báo Trẻ đã rộng lượng ban phát tình yêu thương, giúp đỡ những hoàn cảnh ngặt nghèo, khốn khổ. Những nghĩa cử cao đẹp của quý vị đã gieo niềm tin vào sự mầu nhiệm của tình yêu thương, điều đã làm dời sống trở nên cao cả và xinh đẹp hơn.Chúng tôi xin thông báo sẽ đóng chương trình tương trợ cho gia đình anh Huấn - chị Linh để giúp cho những hoàn cảnh khó khăn khác.

Mọi thăm hỏi, xin liên lạc với vợ anh Huấn: LÊ THỊ LINH

Số điện thoại: 097 365 3327ĐỊA CHỈ: Thị trấn Phú Thứ, huyện Tây Hòa,

tỉnh Phú Yên

Anh Huấn mê man trên giường bệnh

Bình yên trong vòng tay mẹ


Danh sách tổng kết các nhà hảo tâm giúp đỡ gia đình chị Lê Thị Linh

GỬI VỀ TRẺ FLORIDA

GỬI VỀ GIA ĐÌNH CHỊ LÊ THỊ LINH

1. Bổn Nguyễn ..............ARLINGTON, TX ........................$50 2. Luu Vinh .............. LAWRENCEVILLE, GA ........................$50 3. Lam Truong ..............ARLINGTON, TX ........................$40 4. Phượng Đặng .................. FORT WORTH, TX ......................$100 5. Mai Nguyễn .................HOUTON, TX ......................$200 6. Hùng Nguyễn ...........KENNESAW, GA ......................$100 7. Ngọc Lê....................... LIBBURN, GA ........................$50 8. Quyen levu........... GRAND PRAIRIE, TX ........................$25 9. Minh Son Nguyen .......... TAMPA, FL ........................$50 10. Xuyen Tran ......... PFLUGERVILLE, TX ......................$100 11. Kim Pham ..................LILBURN, GA ........................$5012. Giang Tran .........GAITHERSBURG, MD ........................$50 13. Kim Phuong Ng ...........PLANO, TX ......................$100 14. Thanh Le .....................QUINCY, MA ........................$20 15. Thanh N Luu ..... WINTER GARDEN, FL ........................$30 16. Kim Truong ...............HOUSTON, TX ........................$30 17. Hung L Do .............CLARKSTON, GA ........................$30 18. Khanh Truong ... LAWRENCEVILLE, GA ........................$50 19. Phai Luong .................HOUTON, TX ......................$200 20. Ẩn Danh ...................... AUSTIN, TX ......................$100 21. Tanh Q Pham ............ HUMBLE, TX ......................$100 22. Ẩn Danh .................LAND O LAKE, FL ........................$50 23. Sau Dang ...............CLARKSTON, GA ......................$100 24. Dannt Bui .....................HUTTO, TX ......................$200 25. Jennie Le ..................HOUSTON, TX ......................$200 26. Oanh Trần .............ROUND ROCK, TX ........................$20 27. Phuong Tran. ......GERMANTOWN, MD .....................$10028. Ẩn Danh ..........................................................$4029. Ut S.A ....................SAN ANTONIO, TX .......................$2030. Mr.Hung L.Do ........CLARKSTON, GA ........................$30 31. Mr.My Chanh Tran .......ORLANDO, FL ......................$100 32. Phuong Nguyen ....... ORLANDO,FL ......................$200

1. Ẩn danh.............................................................$50 2. Canh Chin .......................................................$100 3. Pham Thuy Huong .........................................$500 4. Nguyen Ngo Anh Tuan ...................................$400 5. The Nhu ..........................................................$200 6. Chy Nguyen ....................................................$300 7. Tuyen Thi Vo ...................................................$100 8. Ba Tieu Ly ..................................................... $400 9. Thai Huu .................................................... $200 10. Le Uyen Thi Bao ...................................... $200 Total: $2,450

33. Francis Vinh ........RIVIERA BEACH, FL ........................$20 34. Ẩn Danh ...................... AUSTIN, TX ......................$100 35. Trung C Nguyen .... NORCROSS, GA ......................$100 36. Sandy Thai......... GRAND PRAIRIE, TX ........................$50 37. Khanh Truong ... LAWRENCEVILLE, GA ........................$50 38. Vivian Nguyen ..... GREENACRES, FL ......................$100 39. Suong N Vo .... FARMERS BRANCH, TX ......................$100 40. Kim Phượng Nguyễn ...... PLANO, TX ......................$200 41. Hazel Ngọc Lê ....... NORCROSS, GA ......................$100 42. Celine Doan .........FOREST PARK, GA ........................$20 43. Ẩn Danh ....................GARLAND, TX ......................$200 44. Viên Lộc............ST. PETERSBURG, FL ........................$50 45. Triet Banh ...............TAYLORS, SC .................... $10046. Kim Le .................FORT WORTH, TX ...................... $50 47. Luong Nguyen .......... PLANO, TX ...................... $50 48. Lien t Can ....... LAWRENCEVILLE, GA ...................... $50 49. Minh Dang ...............TUCKER, GA .................... $100 50. Sau Van Khuu.....SAN ANTONIO, TX ...................... $5051. Minh Loan T.Nguyen ORLANDO, FL ........................$50 52. Peter Duong.................BILOXI, MS ........................$20 53. Kim Tran ...................GARLAND, TX ........................$50 54. Kim Truong ...............HOUSTON, TX ........................$5055. Trinh Ly .....................LEANDER, TX ......................$100 56. Cong Ngo................LEWISVILLE, TX ......................$10057. Nguyễn Văn Tèo ... SOUTHLAKE, TX ......................$100 58. Ẩn Danh ...............BATON ROUGE, LA ........................$50 59. Minh Nguyen .......... SEBASTIAN, FL ........................$20 60. Ngoc Nguyen....... FALL CHURCH, VA ...................... $50 61. Châm Thái ................GARLAND, TX .....................$10062. Diệu Lộc ................ FORT MYERS, FL .......................$5063. Độc Giả Trẻ ................DALLAS, TX .....................$100

Total: $4,915.00


Trong hồ sơ thương binh đăng trên báo Trẻ, chúng tôi thường viết tắt các danh từ thường được dùng trong Quân Đội, chúng tôi xin có bản chú thích như sau:

BẢN VIẾT TẮT CÁC CHỮ DÙNG TRONG QUÂN ĐỘI

Quy định về số quânNQ: Số quân của Nghĩa Quân chỉ có 6 số, không có hai số đầu.ĐPQ: Số quân Địa Phương Quân, lấy năm sinh làm hai số đầu.CLQ: Số quân của Chủ lực Quân, lấy năm sinh +20= hai số đầu (Ví dụ sinh năm 1940, số quân là 60/000).

- TPB: Thương Phế Binh - SQ: Số quân - QP: Quả phụ - ĐPQ: Địa Phương Quân - NQ: Nghĩa Quân - CLQ: Chủ Lực quân - BĐQ: Biệt Động Quân

- ND: Nhảy Dù - TQLC: Thủy Quân Lục Chiến- PB: Pháo binh…- TĐT: Trung Đội Trưởng Tiểu Đoàn Trưởng- ĐĐT: Đại Đội Trưởng - TK: Tiểu Khu

- CK: Chi Khu - TR.Đ: Trung Đội - ĐĐ: Đại Đội - TĐ: Tiểu Đoàn - SĐ: Sư Đoàn - SĐ23BB: Sư Đoàn 23 Bộ Binh- QYV: Quân Y Viện. - V.I, II, III…CT: Vùng I… Chiến thuật.

TPB PHAN VĂN NGẢNHSinh năm 1939

Số quân 204.201 ĐƠN VỊ: Chi đoàn Công Vụ Thiết đoàn 11 Kỵ Binh trực thuộc SĐ 3/BB. Tháng 3/1974 trong cuộc hành quân tại Hòa Mỹ, Đà Nẵng ông không may đạp phải mìn của vc gây thương tật: cụt 2 chân. Khi miền Trung mất, ông bị đuổi ra khỏi Quân Y Viện Duy Tân Đà Nẵng khi còn điều trị tại đây.HOÀN CẢNH: ông có vợ và hai con trai, một người bị bệnh tâm thần. Vợ chồng ông bị tai biến, vợ nằm một chỗ còn bản thân ông bị liệt nửa người bên trái. Tất cả sống phụ thuộc vào đứa con trai còn lại làm thợ hồ, thời gian gần đây bị thất nghiệp do bị ảnh hưởng dịch bệnh Covid - 19 không ai thuê mướn làm gì, hoàn cảnh hiện rất nghèo khổ. Mọi sự giúp đỡ xin liên lạc về:ĐỊA CHỈ: Phan Văn Ngảnh - Thôn Hà Lợi Trung, xã Trung Giang, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị. ĐIỆN THOẠI: con trai: 039 341 7200

TPB TRẦN VĂN THANHSinh năm 1941

Số quân 41/642.158 ĐƠN VỊ: Đại đội 597/ĐPQ thuộc TĐ 414 Thần Hổ, T/K Kiên Giang. Ngày 2/2/1972 trong cuộc hành quân bảo an lãnh thổ tại quận Kiên An ông bị trúng đạn pháo kích của vc gây thương tật: cụt tay phải, cụt chân trái. Đã giải ngũ tháng 3/1973 với cấp độ tàn phế 100% vĩnh viễn. HOÀN CẢNH: Vợ chồng ông sống riêng gần nhà con trai út cũng nghèo, các con còn lại đã có vợ có chồng ở xa. Ông bị bệnh viêm phổi mãn tính bệnh viện từ chối điều trị do bệnh của ông đã vào thời kỳ cuối. Hiện nay ông phải đi bác sĩ tư mua thuốc uống hàng ngày. Vợ ông cũng bị nhiều thứ bệnh lão không còn đủ sức khỏe đi làm thuê mướn như trước nên cuộc sống đang gặp phải nhiều khó khăn. Mọi sự giúp đỡ xin liên lạc về: ĐỊA CHỈ: Trần Văn Thanh - Số 24 tổ 21, khu phố Minh An, thị trấn Minh Lương, huyện Châu Thành, tỉnh Kiên Giang. ĐIỆN THOẠI: 032 777 8975


VỚI CÁC CHUYÊN MỤC

ĐẶC SẮC:

THỂ THAO ÂM NHẠC TRUYÊN NGẮN

THƠ KÝ SỰ PHÓNG SỰ PHỎNG VẤN

LUẬT PHÁP DI TRÚ CHUYÊN TRÒ VỚI

THẦY THUỐC Y TẾ VÀ ĐỜI SỐNG AN

SINH XÃ HỘI THỜI TRANG ĐIÊN ẢNH

GIAO TIẾP KIẾN THỨC TRẺ SẢN PHẨM

MỚI SỔ TAY KHÁCH HÀNG KIẾN THỨC

PHỔ THÔNG BẠN CÓ BIẾT GHI NHẬN

TRONG TUẦN VIÊT NAM NGÀY CŨ BÊN

LỀ CHÍNH TRƯỜNG MÓN LẠ GÓC NHIẾP

ẢNH TIN THÀNH PHỐ TIN ĐỊA PHƯƠNG

VUI LẠ KHẮP NƠI SỔ TAY THƯỜNG DÂN

SẮC MÀU CUỘC SỐNG NHÌN RA THẾ GIỚI

TRONG HẦM RƯỢU CÕI RIÊNG VIẾT VỚI

TRẺ CĂN NHÀ CỦA TA THẾ GIỚI DẾ MÈN

ĐỌC BÁO VIÊT NAM CỘNG ĐỒNG ĐÓ ĐÂY

VÒNG QUANH NƯỚC MỸ...

VÀ CÁC CÂY BÚT THƯỜNG XUYÊN

CỦA TRẺ:

TRẦN TRÍ DŨNG + NGỌC LINH + ĐINH

YÊN THẢO + THANH DŨNG + IAN BÙI +

TIM NGUYỄN + NHƯ SAO + PHƯỢNG NGHI

+ BẢO SƠN + ĐẶNG MỸ HẠNH + ANDY

NGUYỄN + DU UYÊN + BÙI THANH LIÊM

+ SỸ NGUYÊN + GA LÀNG + TRIÊU MINH

+ HẠNH VIÊT + NAM ĐAN + DƯƠNG HÙNG

+ MẠNH KIM + TRẦN LÝ LÊ + TƯỞNG

NĂNG TIẾN + SONG CHI + THẠCH THẢO+

NGUYỄN THỊ THANH DƯƠNG + Ý MY

NGUYỄN + ĐÀO DUY HÒA + PHƯƠNG THỤY

+ HỌA SĨ BẢO HUÂN + HS THẮM NGUYỄN

+ HS TRỊNH CUNG + HUY TÔN + ANGIE HỒ

QUANG + BS NGUYỄN Ý ĐỨC + LƯU VỸ

BỬU + NẤM MÈO + SEAN BẢO + TRẦN VŨ

+TRANG NGUYÊN + NAM NHẬT + TRỊNH

THANH THỦY + BAN MAI + TRÙNG DƯƠNG

+ LÊ MINH HẢI + SÔNG HƯƠNG + ĐIÊU CÔ

NƯƠNG + QUỲNH NHƯ + HƯƠNG GIANG...

Kính mời quý độc giả đón đọc!Cùng các chuyên mục, bài viết đặc sắc khác

LệchNGÂN BÌNH

Truyện. “Ông bà ta thường bảo, nồi nào úp vung nấy, nhưng ông tơ bà nguyệt ơi! ngày se tơ, kết tóc cho vợ chồng tôi, chắc ông bà đang say say, xỉn xỉn, nên nồi, vung lệch lạc cho đời tôi nhiều khi… cười ra nước mắt”. Tuy vậy, độc giả thì sẽ cười híp cả mắt khi đọc cái truyện rất dí dỏm này!

Trường học trong thời đại dịchTRẦN LÝ LÊ

Mở cửa trường học là cần thiết. Sự an toàn sức khỏe cũng cần thiết không kém. Tất nhiên 2 sự việc này làm nhức đầu nhà chức trách. Làm đầy tớ dân ở Mỹ không phải dễ. Hãy nghe tác giả Trần Lý Lê bàn về chuyện này!

Người Việt và... chiếc nónĐẶNG HIẾU SINH

Bài viết của tác giả Đặng Hiếu Sinh là câu chuyện trao đổi với một gia đình người Việt cư ngụ ở Houston có con trai gia nhập ngành Cảnh sát. “Sáng nay, anh/chị cảnh sát hôn người thân trong gia đình trước khi đi làm, chiều về, anh/chị đã trở thành tội phạm chỉ vì nhiệm vụ bảo quốc an dân!” Đó là tâm tình của một người Việt khi nói về Cảnh sát.

“Sugar baby” tại Việt NamNGUYỄN SINH

Thế giới có cái gì, Việt Nam có cái đó. Phong trào Sugar Daddy và Sugar Baby là cha nuôi và con gái nuôi cũng đã có ở Việt Nam. Mời bạn theo dõi phóng sự của Nguyễn Sinh.

Documents

HGLWRU#WUHQHZV QHW KWWSV EDRWUHRQOLQH FRP · Trò Magazine 03 9 - 2020 Quặng co: Tel.972-675-4383 Ban Bin Tếp: editortrenews.net Website: 5 HOCKEY DƯỚI NƯỚC