56
HIPHOP IN ROTTERDAM jaaroverzicht 2011

Hiphop in Rotterdam 2011

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Rotterdam en hiphop is al jaren een goed huwelijk. Ook in 2011 vlogen de nieuwe releases, labels en feesten uit de hiphophoofdstad van Nederland ons om de oren. HIJS blikt terug op het hiphopjaar 2011 in Rotterdam. We beginnen met het nieuwsoverzicht en geven daarna een overzicht van de op HIJS gepubliceerde artikelen over hiphop in/uit Rotterdam. Vervolgens behandelen we de nieuwe website die middels de video, audio en Dropzone sectie nog meer mogelijkheden biedt om (opkomende) artiesten de nodige aandacht te geven. Ook blikken we terug op het door HIJS opgezette BoomDox festival. Tenslotte evalueren we met een aantal personen uit de scene het afgelopen hiphopjaar en kijken we vast kort vooruit naar 2012.

Citation preview

Page 1: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAM

jaaroverzicht

2011

Page 2: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Jaaroverzicht Hiphop in Rotterdam 2011

Inhoudsopgave1. Nieuwsoverzicht2. Hiphop in Rotterdam artikelen3. Video, audio en Dropzone4. BoomDox5. Hiphop en HIJS aan het woord: Terugblik 2011/Vooruitblik 2012

Rotterdam en hiphop is al jaren een goed huwelijk. Ook in 2011 vlogen denieuwe releases, labels en feesten uit de hiphophoofdstad van Nederlandons om de oren. HIJS blikt terug op het hiphopjaar 2011 in Rotterdam.

We beginnen met het nieuwsoverzicht en geven daarna een overzicht van deop HIJS gepubliceerde artikelen over hiphop in/uit Rotterdam.Vervolgens behandelen we de nieuwe website die middels de video, audio enDropzone sectie nog meer mogelijkheden biedt om (opkomende) artiesten denodige aandacht te geven.

Ook blikken we terug op het door HIJS opgezette BoomDox festival.

Tenslotte evalueren we met een aantal personen uit de scene het afgelopenhiphopjaar en kijken we vast kort vooruit naar 2012.

Page 3: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

1. Nieuwsoverzicht

JanuariOp de scheidslijn tussen 2010 en 2011 presenteert Dion Masé uit Spangenzijn nieuwe mixtape SP Fenomeen. Ook rapper Far I releast een nieuw projectmet producerscollectief StatikMusic, evenals mc PSL-Persoonlijk uit Capelle.

In Club Heidegger vindt deze maand een editie van de Beat M Up beatbattleplaats. Producers uit verschillende steden in het land komen samen inRotterdam om te strijden voor mooie prijzen.

FebruariHet Europese megacollectief Diversidad brengt het album uit waaraan ook deRotterdammer GMB (Gery Mendes) heeft meegewerkt. Verder verschijnt er dezemaand een compilatierelease van ZwareJongenZ met een titel die hetRotterdamse karakter verraadt: Woorden en Daden.

Tijdens een speciale editie van Can I Kick It? in Grounds staat de muzikaleerfenis van de Amerikaanse topproducer J Dilla, die dan vijf jaar geledenis overleden, centraal. Rappers, dj’s, muzikanten, videokunstenaars enorkestleden presenteren samen een eenmalige productie.

MaartHet jonge talent Dichter en de ex-Postmen veteraan G-Boahpresenteren hun Horen, Zien & Voelen EP. Het tweetal blijftook na deze release samenwerken aan nieuw materiaal.

De laatste dag van de maand is de finale van de Grote Prijsvan Zuid-Holland en de categorie Urban gaat net als vorigjaar naar Rotterdam. De groep 1Duidig wint namelijk dezecompetitie en Far I wordt tweede tijdens de finale in De Unie.

Terwijl het grote internationale evenement Buma Rotterdam Beats een tweedeeditie aankondigt voor november, moet de iets te ambitieuze organisatie vanBridgin’ The Gap het festival in de Ahoy annuleren wegens tegenvallendekaartverkoop.

April Grote Prijs van Zuid-Holland 2010 winnaar Vieira uit Kralingen releast zijn Wie Is Deze Afrikaan? 2.0 EP met een optreden in Waterfront. Rotterdammer DJ Optimus brengt samen met zijn muzikale partner DJ Mace de Used Future EP uit, terwijl veteraan U-Niq zijn comeback viert met het album Scheepsrecht.

Zes (inter)nationale artiesten geven tijdens Birdfest op de locatie vantoekomstige jazzclub Bird hun interpretatie van de muziek van delegendarische hiphopgroep A Tribe Called Quest.

Page 4: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

MeiHet Rotterdamse duo RMB & G-Boah brengt Croos Tot Spangen 2 uit, waaropbijdrages staan van bijvoorbeeld de stadgenoten Unknown Eye en Dichter.

Het kersverse Rotterdamse label The DirtBag Crew krijgt ereen nieuw lid bij in de persoon van KeesFluks.

JuniBuma Rotterdam Beats maakt de eerste namen bekend voor het tweedaagseevenement in november. Onder andere DJ Whoo Kid (onder andere dj voor50 Cent), Kees de Koning (Top Notch) en Sticks (Fakkelteitgroep) komen naarde havenstad.

Juli16 en 17 juli staan in het teken van het Street Science evenement en deWorld Bboy Classic. Tijdens Street Science zijn er exposities, talkshows,panels en voorstellingen rondom het thema van dit jaar: Mainstream vs.Underground. De World Bboy Classic is een groot internationaal breakdanceevenement dat dit jaar plaatsvond in de Maassilo.

Hoewel de Nieuwe Oogst officieel nog niet geopend is, komt rapper Lil B uitCalifornië al langs voor een exclusief optreden.

HIJS maakt de line-up bekend voor het BoomDox festival dat op zondag 25 september zal plaatsvinden in de Nieuwe Oogst. Veel Rotterdamse acts staan dan op het podium. (Zie het hoofdstuk over BoomDox om meer te lezen over dit initiatief.) Ook brengt HIJS de namen naar buiten die op het HiphopInJeSmoel podiumzullen staan tijdens het Definitie van Hiphop festival in 013, Tilburg inoktober. Onder andere de Rotterdammers Billy en Stryder & Gaza (met De Mark)krijgen de kans zich te laten zien buiten hun stad.

Augustus In Rotterdam-Zuid is de finale van de Helderheidbokaal 2011, een competitievernoemd naar de in 2004 in zijn slaap overleden rapper Helderheid. Dewedstrijd is er op gericht om positieve boodschappen in raps te stimuleren.

De landelijk populaire rapper Rosco (Nijmegen) schakelt de Rotterdamseorganisatie Beat M Up in om aan beats te komen voor zijn aankomende release.Producers kunnen hun inzendingen mailen naar Beat M Up om zo geselecteerd teworden.

Page 5: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

SeptemberDe Rotterdamse rapper Rascle releast zijn What Da Fratz? mixtape via hetROTTZ label. Rapper Crooks brengt op de laatste dag van de maand zijndebuutalbum Absentie uit via het label Team Vieze waar ook zijn broer Hefdeel van uitmaakt. De release wordt begin oktober gevierd in Off Corso.

Na twee exemplaren van The Underground Hits in 2001 en 2004 vindt Redrum Recordz het tijd voor The Underground Hits…Again. Veel artiesten uitRotterdam staan op deze verzamelaar waarvan er 500 exemplaren wordenuitgedeeld aan bezoekers van BoomDox.

OktoberHet Rotterdamse initiatief PunchOut Battles maakt bekend uit te gaanbreiden naar België. De organisatie ZwareJongenZ Records wil ook bij onzezuiderburen een platform creëren waarop mc’s muziek kunnen uitbrengen enaan battles kunnen meedoen.

Interessante optredens zijn er deze maand bijvoorbeeld in Nieuwe Oogst(Amerikaans hiphoptrio Random Axe), Grounds (jazzsaxofonist/rapper Soweto Kinch en een Can I Kick It? avond waarin muziek van Jay-Z centraal staat) en jazzclub Bird (DJ Spinna tijdens Birdfest).

De Rotterdamse hiphopgrootheid Duvel vertrekt bij het mede door hemzelfopgerichte label ROTTZ, omdat investeerder Woei zich terugtrekt. Ook rapperBilly gaat weg. DJ MP van het Rotterdamse label laat weten dat ROTTZdesondanks verder gaat en met veel nieuwe muziek bezig is.

NovemberHet duo Stryder & Gaza kondigt voor komende maand eennieuwe mixtape aan, die zal verschijnen via het label vande landelijk bekende rapper Appa.

DecemberHet Rotterdamse label The DirtBag Crew (DBC) gaat een samenwerking aan methet Amerikaanse kledingmerk Rocksmith. DBC X Rocksmith Minutes is een serievan filmpjes van een minuut waarin een DirtBag Crew rapper zijn ding doetover een nieuwe beat.

Tijdens de Grote Prijs van Nederland finale grijpt 1Duidig uit Rotterdamhelaas naast de prijzen.

Page 6: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

2. Hiphop in Rotterdam artikelen

Ook in 2011 publiceerde HIJS weer veel artikelen over hiphop in Rotterdam.Hier volgt een overzicht van de door ons geplaatste interviews,fotoreportages, verslagen van evenementen en recensies.

Skin Deep: Mike MetalzIn Skin Deep gaat HIJS op zoek naar hiphoppers met tatoeages en het verhaalerachter. In deze editie staat rapper Metalz, frontman van Tranzlate enTuigCommissie-lid, centraal. Jimi Hendrix & microfoon Jimi was mijn eerste tattoo. Deze heb ik in 1994 net na mijn 18e verjaardag laten zetten door Tattoo Mick in Dordrecht. Ik ben net als met hiphop en rock ook op tattoo gebied beïnvloed door mijn ooms. Ik wilde op mijn 15e al naar Tattoo Bob voor een hele foute topless hula girl met palmboom op mijn schouder. Dit mocht van mijn moeder, maar gelukkig heeft mijn vader dit vakkundig gesaboteerd. Van hem mocht ik het vanaf mijn 18e helemaal zelf weten. Dat gaf me dus drie jaar de tijd om uit te vinden dat Tattoo Bob zo’n beetje de McDonalds van de tattoos is. En dat een topless hula girl rond deze tijdwaarschijnlijk weggelaserd zou zijn. Het is uiteindelijk Jimi geworden omdatik op jonge leeftijd al veel van zijn muziek meekreeg door mijn vader, diezo’n beetje de Surinaamse versie van Jimi is. Voor mij is hij een tijdloosicoon die vanuit zijn multiculturele achtergrond muziek zag als ietsgrenzeloos. Dat komt erg overeen met mijn achtergrond en mijn visie opmuziek.Chronologisch gezien was de tribal om Jimi Hendrix heen mijn vierde tattoo als je de vlam bij Diego (zie derde foto) meetelt. Maar omdat deze als enigegeen betekenis heeft, kan ik hier erg kort over zijn. Hij is ergens in 1996door Maurizio, een Italiaan die destijds een zaak had in Rotterdam-Zuid,gezet. Ik wilde gewoon iets wat met de vorm van mijn arm meeging. Zo zijn almijn tattoos ontstaan: als een puzzel passend in de ruimte die er overbleefna de laatste tattoo.Onder Jimi staat mijn zesde tattoo, de microfoon. Omdat ik niet wist welkpuzzelstuk er bij zou passen heeft het uiteindelijk tien jaar geduurd. In2006 heb ik een track gemaakt over mijn passie voor inkt:Tatooz. Ik wildehier een clip bij schieten en vertelde dit aan een goede vriend van me. Hijhad toevallig connecties met een gozer uit Rusland die een zaak had inRotterdam-Noord. Zo heb ik Andre leren kennen en uiteindelijk de viddy inzijn shop geschoten. Andre is inmiddels m’n vaste artiest en een goedevriend. Ik ben met hem mee geweest naar de tattoo convention in Amsterdam enheb daar destijds allerlei interessante mensen ontmoet, waaronder dewereldberoemde MMA vechter Gilbert Yvel die je ook terugziet in de clip.

Page 7: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

DraakIk ben geboren in het jaar van de draak, daarom is mijnzevende tattoo een draak geworden. Het is de tweede tat dieAndre heeft geprikt. Ik wilde geen oriëntaals exemplaar dushebben we samen dit ontwerp uitgedacht en hij heeft het ermet de vrije hand opgezet.

DiegoDiego heb ik in 1995 net na de geboorte van

mijn eerste zoon laten zetten. Hij heet voluitDiego Navaro Lorenzo Michael, maar als ik dat

had gezet dan was het een sleeve geworden. Dit is mijntweede en laatste tattoo die ik bij Tattoo Mick heb laten

zetten. De vlam eromheen heb ik later als vierde piece bijTattoo Jan laten zetten.

Ainoa & oogTattoo nummer vijf Ainoa heb ik in 2001 net na de geboortevan mijn dochter laten zetten. Ik wilde voor een meisjesnaamiets elegantere letters en kwam hiervoor terecht bij Nick,een artiest uit Zwitserland die op dat moment te gast wasbij The Inkstitution. Het oog heb ik in 2007 laten zettendoor Andre. Ik wilde graag iets van mijn vriendinvereeuwigen zonder haar naam te laten prikken. Aangezienzij de mooiste ogen heeft die ik ooit heb gezien, heb ik ereen foto van gemaakt. Andre heeft vervolgens haar linkerooglevensecht in mijn huid gezet. Zo kan ze altijd een oogjein het zeil houden. Alweer mijn tiende piece.

MoederVoor mijn verjaardag in 2007 heb ik van mijn vriendineen van de mooiste cadeaus ooit gekregen. Het is een

afbeelding van mijn in 2001 overleden moeder als engel.Andre heeft er een zeer waarheidsgetrouw kunstwerk van

gemaakt. De toevoeging van het woordje Love, mijn zevendetat, is een referentie aan de vier letters die mijn

moeder in het klein op haar bovenarm had staan.

Page 8: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

PhoenixTattoo nummer acht is geïnspireerd door het werkvan Mr. Cartoon en Esteban Oriol. Phoenix heeftm’n boy Andre gezet net na de geboorte van mijntweede zoon in 2008.

Aartsengel MichaëlOp mijn onderarm prijkt mijn eigen versie van de

Aartsengel Michaël. In 2008 heeft Andre eencombinatie van mijn naamgenoot en mijzelf geprikt.

Michaël heeft eigenhandig de duivel uit de hemelgegooid. Geen verkeerde naamskeuze van mijn ouders

dus.

KompasroosIn 2010 heb ik mijn elfde en voorlopig laatstetattoo door Andre laten prikken. Het is eenkompasroos op mijn elleboog die symbool staat voormijn richting in het leven. Het is de bedoelingdat ik hierdoor niet op het foute pad beland enaltijd weer mijn weg terug kan vinden. Ergens in2011 komt Andre terug uit Rusland om het karwei afte maken. Dan ben ik voorlopig effe klaar … tot ikweer een kleine krijg.

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/achtergronden/skin-deep-metalz

Page 9: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Skin Deep: Tim BeumersIn Skin Deep gaat HIJS op zoek naar hiphoppers met tatoeages en het verhaalerachter.

Al mijn tattoos zijn gezet door Moose. Ik leerde hem persoonlijk kennen en we kregen een band. Een tattoo zetten is toch iets persoonlijks en ik vertrouwde hem dat wel toe. De eerste tattoo is, denk ik, ergens in 2005 geweest. De laatste is binnenkort, voor nu dan.

JoséDit is mijn eerste tattoo. Het is denaam van mijn opa. Een man met aparte principes die altijd goedlachswas met mij. Tot hij boos werd, danwas hij het helemaal niet. Ik was zijn eerste kleinzoon en hij was vanSpaanse komaf, dus dat zorgde voor een aparte band. Na zijn overlijdenraakte ik in korte tijd alles kwijt wat ik ooit van hem had gekregen,daarom wilde ik iets wat ik niet kwijt kon raken. Ervan uitgaande dat ikmet beide benen door het leven zal blijven gaan.

Beumers Toen de vader en moeder van mijn vader beiden kwamen te overlijden, kwam het besef bij mij door dat ik ondertussen de leeftijd was gepasseerd die mijn vader had toen hij mij kreeg. Binnen mijn familie zijn er niet veel mogelijkheden meer om de naam Beumers levende te houden; via mij en één neefje is dit nog mogelijk. Ik ben altijd trots geweest op de opvoeding die ik heb genoten van mijn ouders en vond het nodig mijzelf dagelijks te beseffen wat de verantwoordelijkheden zijn die nu bij mij liggen, daarom heb ik de naam Beumers op mijn andere been laten zetten.

Page 10: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Ma Ma is mijn oma van mijn moeders kant. Omdat mijn ooms, tantes en ouders altijd Ma & Pa zeiden tegen mijn opa en oma van mijn moeders kant, is dit iets wat alle kleinkinderen zo over hebben genomen. José was Pa en oma was Ma. Ma was altijd kritisch en had de mooiste uitspraken. Daarnaast speelde ze het liefst vals tijdens alle spelletjes die ze beheerste en als ze werd betrapt, piste ze in haar broek van het lachen. Mijn type mens, vandaar de tattoo.

W De W is van William, mijn zoon, dat lijkt me voor zich spreken.

De koning en de koningin Deze tattoo refereert enerzijds aan mij en mij vriendin en anderzijds aan het strategische onderdeel van het leven. De tekens zijn recht uit het schaken gekopieerd. De kroon op de W en de twee kronen op de andere pols vullen elkaar aan.

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/achtergronden/skin-deep-tim-beumers

Page 11: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Column: Bridgin’The CrapNieuwe initiatieven om een geslaagd hiphopevenement uit de grond te stampenzijn in Nederland van harte welkom, maar falen soms hopeloos in deuitvoering ervan. Het bruggen bouwen bleek in het geval van Bridgin' the Gapletterlijk een brug te ver.

Afgelopen maandag werd bekendgemaakt dat de eerste editie van hethiphopfestival Bridgin’ the Gap wegens tegenvallende kaartverkoop nietdoorgaat. Het evenement dat op 28 mei in Ahoy Rotterdam plaats zou vinden,werd door de organisatie aangekondigd als ’Europa’s grootste indoorhiphopfestival’.

Aanvankelijk zouden in maar liefst vier zalen in Ahoy onder meer leden vande Wu-Tang Clan, Masta Ace, Sean Price, Smif-N-Wessun, Slum Village, DeadPrez, La Melodia, Pete Philly, Fresku en Jiggy Djé optreden. De organisatiebetreurt het besluit. Zo schreef Monique van Melle, een van de directeurenop de site van Bridgin’ the Gap: “Ondanks alle positieve berichten en desteun van onze (media)partners, kwam de kaartverkoop gewoonweg niet op gang.Het financiële risico werd hierdoor te groot en we moesten het besluit nemenom te annuleren.”Hiphop In Je Smoel was vanaf het begin al sceptisch, maar wilde hetevenement toch een kans geven en werd evenals Freshcotton en 538 Juize eenvan de mediapartners van Bridgin’ the Gap. Ook op het forum van HIJS werdvanaf het begin al terughoudend gereageerd op de grootse plannen vanBridgin’ the Gap. Vier zalen vol krijgen in een sfeerloze locatie als Ahoymet zo’n programmering en een entreeprijs van € 65,- zou onhaalbaar zijn.Onder voorbehoud schermde Bridgin’ the Gap in oktober 2010 al met grotenamen, zoals Wu-Tang Clan, Rakim en Public Enemy. Uiteindelijk werd alleenWu-Tang bevestigd, maar dan wel in een behoorlijk afgeslankte versie metslechts drie officiële leden van de oude garde (Ghostface Killah, Raekwonen U-God). Vreemd genoeg treedt Rakim de komende tijd wél op in Amsterdam,Leeuwarden en Heerlen.Op 24 januari twitterde de organisatie van het festival nog: “De kaartenvliegen de deur uit. Zorg ervoor dat jij er ook bij bent!” Deze tweet lijktachteraf gezien meer op een wanhoopskreet. Een laatste poging om mensen,tegen beter weten in, te doen laten geloven dat het o zo geweldig ging metdie kaartverkoop. Dat er in totaal slechts 50 tickets verkocht werden, preekt boekdelen. Want ondanks het zelfbenoemde ‘enthousiasme van deorganisatoren, de grote inspanningen en de vele positieve berichten uit dehiphopwereld’, is Bridgin’ the Gap uiteindelijk ten onder gegaan aan goedebedoelingen, grootheidswaan, gebrek aan kennis, slechte promotie,beginnersfouten en bovenal amateurisme. Vier zalen in Ahoy vol hopen tekrijgen met hiphopliefhebbers is in dit tijdperk van economische crisis,bezuinigingen, gratis downloads en een ‘verwend’ publiek dat zo’n beetje 9van de 10 acts van de line-up al gezien heeft, totaal onrealistisch.

Page 12: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Bovendien is het zeer twijfelachtig of het culturele klimaat in Rotterdamzich überhaupt leent voor een groots opgezet hiphopfestival van het kaliberBridgin’ the Gap. De afgelopen jaren zijn er in Rotterdam namelijk nogal watpoppodia verdwenen. Nighttown, Waterfront en�WATT�sneuvelden, terwijl degemeente over nieuwe initiatieven als het Urban Culture Podium al zo langaan het bakkeleien is, dat het bij voorbaat al gedoemd is te mislukken,mocht dat hele urban-podium er ooit komen. Kleinschaligere hiphopfestivalsin Rotterdam zoals Smoelwerk en State of Mind werkten uiteraard wel, wantdie hebben een achterban, een goede opzet en een gevarieerde line-up diebetaalbaar is. Ook groot opgezette hiphopfestivals als Planet Rock(Eindhoven), Rock the Bells (Amsterdam) en The Rhythm the Rebel (Zwolle)bleken in het verleden redelijk succesvol. Maar het feit dat de tweedeeditie van bijvoorbeeld The Rhythm the Rebel in plaats van 3000 man in2007 een jaar later nog maar 2000 man trok, zegt toch wel wat over hethuidige muziekklimaat, waarin het nog een hele opgave is om een geslaagdhiphopfestival van de grond te krijgen. Hiphopfestivals als Definitie VanDopeheid (Tilburg), Hip Hop in Duketown (Den Bosch) enBoogiedown Breda bewezen de afgelopen jaren daarentegenwél hun waarde met meerdere succesvolle edities, maar ookde laatste edities van respectievelijk Definitie VanDopeheid en Hip Hop in Duketown waren minder succesvoldan eerdere.

Volgens woordvoerder Renk Reuder van Bridgin’ the Gap washet “onverantwoord om het festival dit jaar door te latengaan. Het concept zien we nog steeds zitten, maar we zullen goed moetennadenken hoe het beter kan”. Dat lijkt me een understatement, want een brugwillen slaan tussen generaties van hiphopliefhebbers is met voornamelijkinternationale hiphopacts uit de jaren 90 en nationale acts van nu veel temakkelijk geredeneerd. Hoewel er zeker interessante namen op deprogrammering stonden, was de line-up toch voorspelbaar en allesbehalvevernieuwend. Bovendien zijn vrijwel alle acts elk jaar wel ergens inNederland te zien, dus voor de exclusiviteit hoefde je ook al geen kaartjete kopen. Volgens woordvoerder Reuder zijn er uiteraard kosten gemaakt,waaronder voorschotten aan optredende artiesten, maar daarbij “gaat het nietom tonnen, want je houdt toch rekening met de risico’s bij zo’n eersteeditie”. Een kleine pleister op de wond.

Page 13: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Nadat eerder al PMD en Das EFX als namen afvielen, werd in maart door deorganisatie bekendgemaakt dat het vierde podium in Ahoy geen optie meer bleekte zijn en daardoor kwam te vervallen. Zogenaamd wegens milieuvoorschriften,maar hoe vaag kun je zijn? Het zal ongetwijfeld eerder te maken hebben gehadmet een gebrek aan vertrouwen op een goede afloop. Met het wegvallen van hetvierde podium gingen optredens van Slum Village, Önder & FS Green, Hef,Jiggy Djé en Cartes & Kleine Jay niet door. Het zal waarschijnlijk geentoeval zijn dat al deze acts bij boekingsbureau Missin’ Link zitten, dat debui wellicht in een eerder stadium allang zag hangen. Sean Price enSmif-N-Wessun zitten overigens ook bij Missin’ Link, maar die bleven welovereind in de programmering. Met het cancellen van het vierde podium kwamenvrijwel alle Nederlandse acts (op La Melodia en Pete Philly na) te vervallenzodat er van ‘een brug slaan tussen internationale en nationale acts’ alnauwelijks sprake meer was. Bovendien werd de toegangsprijs verlaagd van€ 62,50 naar € 47,50, wat dan nog steeds uitkwam op € 50,- vanwege deservicekosten.

Een meer gevarieerde en verrassende line-up met enkele grote namen, eenkleinere locatie (bijvoorbeeld de grote en kleine zaal van de Melkweg), eengoede, ervaren organisatie met kennis van zaken én goede promotie hadden vaneen nieuw festival als Bridgin’ the Gap een succes kunnen maken. Helaas werdhet tegendeel bewezen door naïviteit, gebrek aan realiteitszin en misplaatstopportunisme. Iets dat je bijvoorbeeld ook vaak ziet bij mensen die in huntomeloze enthousiasme roepen dat ze een nieuw muziekblad op willen gaanstarten. Oké man, veel succes! Mensen onderschatten namelijk vaak wat daarallemaal wel niet bij komt kijken. Nieuwe initiatieven om een geslaagdhiphopevenement uit de grond te stampen, zijn in Nederland van harte welkom,maar falen soms hopeloos in de uitvoering ervan. Het bruggen bouwen bleek inhet geval van Bridgin’ the Gap letterlijk een brug te ver.

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/achtergronden/column-bridgin-crap

Page 14: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Review: U-Niq - ScheepsrechtU-Niq laat er geen onduidelijkheid over bestaan. Of je het nu leuk vindt ofniet: zolang hiphop bestaat, blijft U-Niq zich bemoeien met muziek en dat isén blijft een goeie zaak.

Je hebt van die comebacks die je eeuwig bij blijven en comebacks die minderstof doen opwaaien. De aankondiging van U-Niq over zijn nieuwe album enkelemaanden geleden, werd geen groot nieuws maar moet toch gezien worden als eenbelangrijke gebeurtenis. Rembrandt van Rijm is terug met opnieuw een albumover God, de Rotterdamse straten, vrouwen, vriend en vijand.Het nieuwe album is in weinig opzichten te vergelijken met zijn vorige tweealbums. In 2006 kwam het eerste Nederlandstalige wapenfeit�Rotterdam�uit enin 2008 was daar�Het Kapitalisme, beide onder de paraplu van TopNotch.Laatstgenoemd album is vooral door de rapper zelf bestempeld als ‘te sneluitgebracht’ en was inderdaad niet tot in de puntjes uitgewerkt. Met zijnnieuwe plaat Scheepsrecht wil U-Niq duidelijk maken dat hij wel degelijk instaat is tot het afleveren van een meesterwerk. Vooraf beloofde hij een totaalproduct en legde U-Niq zoals altijd de lat hoog voor zichzelf. Het album bevat 18 tracks, een aantal dat je al snel achter je oor doet krabben maar voor iemand met de status en ervaring van een zwaargewicht moet dit niet voor (langdradige) problemen zorgen. De openingstrack Nr. 1 was al eerder gelekt en opent het bal. Geen bijster harde productie maar de intentie van U-Niq is duidelijk. Hij was, en voelt zich nog steeds, de beste in zijnsoort en de verpersoonlijking van hiphop.De eerste tracks van het album glijden helaas te makkelijk langs je heen.Onopvallend. Lyrically zit het goed in elkaar, U-Niq is aanwezig enduidelijk in zijn boodschap maar hij grijpt je nog niet bij je strot. Derefreintjes vliegen je om je oren maar zijn best wel zwak en maken dat je alvroeg in het album geneigd bent tracks te skippen. Gelukkig zit er eenstijgende lijn in de tracks en met Feis op�Broodnodig, Winne op Focus enKleine Viezerik op Shawty, verhogen U-Niq en consorten het niveau flink.Shawty met KV en geproduceerd door de uiterst getalenteerde Giorgio Oehlers,deelnemer aan de befaamde Beat M Up beatbattles, is een banger met dit keerwel een nice refreintje. Op de track Vrijdag hoor je dat de hoofdrolspelergelukkig ook in zijn eentje een track kan afmaken; exact de reden waaromU-Niq zichzelf nog steeds de President mag noemen. Het nummer beschrijft totin perfectie de Rotterdamse straten op een vrijdagavond en laat je proevenvan die donkere, grimey sfeer: “Nog steeds te vinden in de kroeg waar welullen over Geert en Mark terwijl we teamen om te rollen als die niggersvan FARC, op de block met een kladblok, een blok en een handglock, een kopin m’n hand nog, die sos gaat naar Bangkok.” Hard.

Page 15: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

De lof voor beste track moet U-Niq echter toch delen met Mr. Probz. VerbodenLiefde geproduceerd door StatikMusic neemt je een paar decennia mee terug inde tijd en is een track over een onmogelijke relatie tussen een SurinaamseDarryl en de blanke Angela. Aangrijpend door het totaalplaatje vanproductie, lyrics, flow en vooral de gevoelige hook van Probz.Op de afsluiter Monopoly wordt het hele ‘Ecktuh Ecktuh’-team nog even vanstal gehaald. De afgelopen jaren brachten verschillende members uit het kampreleases uit. Zo dropte Winne natuurlijk Winne Zonder Strijd, brachtenLexcouper en Crimitov als A&C het ondergewaardeerde Politiek Incorrect uiten kwam Xdot met de Xdot voor Hip Hop EP. Een aantal van Ecktuh Ecktuh horenwe echter toch eigenlijk alleen ‘in combinatie met…’. Maar goed dat eenalbum van een van Rotterdams hardste collectieven niet lang meer op zich laatwachten. U-Niq zelf sluit na de harde possecut nog even af met een verklaringomtrent zijn vertrek en comeback.

“Ik wil nog even zeggen dat hiphop hetgeen is datmij heeft geïnspireerd om dit te doen. Falen was enis nooit een optie. Hard werken maakt meer mogelijkdan je denkt en ouwehoeren dat levert helemaal niksop. (…) Ik zal nooit beweren dat ik het allemaalbeter weet maar wat ik zeker weet, wil ik graagdelen met de ander, zodat die ander niet dezelfdepijn hoeft te doorstaan.”Natuurlijk is het goed dat U-Niq niet voor goed vanhet podium is verdwenen.Zijn truc om aan de aandacht te ontsnappen door metvervroegd pensioen te gaan, is mislukt en die zalhij niet nog een keer kunnen uithalen. De sceneheeft dit soort iconen nodig. Ervaren mc’s die hunsporen hebben verdiend en de lijnen uit durven tezetten. U-Niq laat er geen onduidelijkheid overbestaan. Of je het nu leuk vindt of niet: zolanghiphop bestaat, blijft U-Niqzich bemoeien met muziek en dat is een goede zaak.

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/reviews/u-niq-scheepsrecht

http://www.hiphopinjesmoel.com/magazine/reviews/u-niq-scheepsrecht

Page 16: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Review: Dichter X Boah - Horen, Zien en VoelenEen aanstormend talent op de mic en een veteraan achter de knoppen vindenelkaar op 'Horen, Zien en Voelen'. De Dichter dropte eind 2009 de EP 'LerenLuisteren'. Hij kreeg lovende recensies en timmert inmiddels aardig aan deweg. G-Boah verzorgde jarenlang de beats van Postmen en behoeft dan ook geenverdere introductie. Zij brengen nu samen een EP bestaande uit acht nummers,slechts acht nummers.

Horen, Zien en Voelen smaakt namelijk direct naar meer. De Dichter raptsoepel en brengt een verfrissend geluid. Hij verstaat de kunst om moeilijkedingen gemakkelijk over te brengen. Zo relativeert hij op Tweede Kans overhet leven: “Neem dit van me aan, vermijd spijt. En doe dingen nu, want nu iser nog tijd.”De beats van Boah lijken vooral te dienen als begeleiding van Dichterssoepel geflowde teksten. De producties treden buiten de bombastischeopeningstrack Blèren bijna niet op de voorgrond. Boah creëert zo een relaxedsfeertje waar De Dichter rustig zijn verhalen op kwijt kan.Helemaal vlekkeloos is de EP niet. Op Aan beschrijft De Dichter eenconfrontatie tussen hem en een “gekke Gerrit” op een feestje. Hij slaat hierbehoorlijk de plank mis. Het refrein is vervelend en het lukt hem ook in deverses niet om het spannend te houden. Daarvoor gebeurt er simpelweg teweinig. Ook Boah zorgt voor een klein smetje. Hij stapt drie keer naar demicrofoon om wat in te zingen. Dat had hij beter kunnen laten. Hij gebruiktzijn stem zonder overtuiging en de tekst is ook niet bijzonder.Het is jammer dat de EP maar acht tracks telt. Omdat Horen, Zien en Voelenzowel tekstueel als productioneel goed in elkaar zit, is het plaatje zomaarom. De Dichter en G-Boah voelen elkaar uitstekend aan en het is te hopen datze het hier niet bij laten. Op naar een volwaardig album?

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/reviews/dichter-x-boah-horen-zien-en-voelen

Page 17: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

U-Niq: Comeback van een bokserHet is 31 juli 2009 wanneer U-Niq tijdens HIJS Radio zijn afscheid aankondigt.De toenmalige situatie binnen de muziekindustrie stond de destijds 33-jarigemc niet aan en hij trok zijn conclusie. Na een kleine twee jaar is hij terugmet een volwaardig album. "Mijn comeback is net als die van een bokser.Gewoon weer oppakken die handschoenen, hard trainen en in het eerste hetbeste gevecht je tegenstander knock-out slaan."

We spreken U-Niq in de Gorilli Concept Store, in zijn eigen Rotterdam, enbeginnen het gesprek met de situatie ten tijde van zijn vertrek: “Ik zat vlakvoor mijn afscheid met mijn hoofd bij de verkeerde zaken binnen de muziek. Ikhad de verkeerde energie en ik wilde me met andere, positieve dingen bezighouden. Ik koos ervoor om me te gaan ontwikkelen op een ander gebied en deindustrie te laten voor wat het was. Mijn inspiratie was op dat momenthelemaal weg. Ik kreeg het jaar na het uitbrengen van Het Kapitalismeconstant de vraag wanneer ik met nieuwe shit zou komen of wanneer Feis metzijn album zou komen. Ik werd echt ziek van die situatie dus ik dacht: als ikaankondig dat ik ermee stop valt niemand me meer lastig. Wat er vanaf datmoment gebeurde, was dat ik continu de vraag kreeg waarom ik gestopt was enof ik nog terug zou komen. Hetzelfde liedje dus waar ik van heb geleerd. Hetis blijkbaar onderdeel van het vak.”

In de tussenliggende periode zijn er toch wat veranderingen geweest binnen de scene waar niet in de minste mate het internet aan ten grondslag heeft gelegen. “Tja, mensen zijn nog mondiger geworden maar dat komt simpelweg omdat ze veilig thuis achter hun computertje zitten. Vroeger had een journalist of criticus echt ballen als hij jou vertelde wat hij goed en vooral slecht aan je muziek vond. Tegenwoordig pakken ze de pen en denken ze aan je poten te kunnen zagen vanachter hun Word-documentje, maar ja dat kan een meisje van zes ook. Daar wil ik eigenlijk niet eens verder op in gaan.Ik vind dat de luisteraar, of die nou consument of journalist is, juistminder kritisch is dan een aantal jaar geleden. Lyrics worden bijvoorbeeldtegenwoordig veel minder ontcijferd dan voorheen. Het gaat meer en meer omgekke dingen. Gekke flows, juist geen rekening houden met timing en rarebeatkeuzes. Dat vinden ze leuk. Wat je tegenwoordig ziet is dat jonge boyshun 50.000 zogenaamde vrienden meenemen, allemaal twintig profielen aanlaten maken en in één klap een miljoen fans hebben. Zo wil ik niet werken dusdrop ik gewoon mijn shit en doe ik verder niks.”

Page 18: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

“Alles wat van mij op internet verschijnt, is te wijten aan andere mensen,moderators of wat dan ook. Samen met journalisten kunnen zij mijns inziensveel meer waken over de artistieke waarde van muziek en hiphop in hetbijzonder. Dat is super belangrijk want sommige sites hebben bestaansrechtdoor ons muzikanten, daarom zijn ze interessant. Ik vind dat er veel meerrespect gegeven moet worden aan de muziek door veel minder snel iets onlinete gooien. Als iets slecht is of negatief, zou men strenger moeten zijn eneerder muziek of reacties van het internet moeten verwijderen. Of reagerenen het in het juiste perspectief zetten. Je zou de consument op een juiste,positieve manier moeten voeden en niet vergiftigen. Er wordt vaak eennegatieve toon gezet en die wordt opgepikt door jongeren, laten we zeggentussen de 12 en 16 jaar. Iedereen heeft zijn eigen mening en smaak maar hoeje jezelf verder ontwikkelt en vormt heeft grotendeels te maken met wat jeop internet hoort, ziet en leest: je voeding. Internet is een vrij mediummaar ik vind dat áls je iets vertegenwoordigt, in dit geval hiphop, dan moetje ook de verantwoordelijkheid nemen om daar een rol in te spelen. Er komttegenwoordig muziek uit waar niet al te veel over na is gedacht, vroegermocht dat bij wijze van spreken niet eens. Je kon het niet maken om bepaaldedingen uit te brengen of dan kreeg je ’em meteen terug in je face. Mensenwisten dat en hadden het lef niet eens. De waarde van hiphop devalueert duseigenlijk. Ik klaag niet, het is een constatering. Je kan mij namelijk nietwijs maken dat een jongen van 15 die bijvoorbeeld naar Boef & De GelogeerdeAap luistert, de lyrical content op de juiste manier kan beoordelen. Daarligt echt een rol voor de journalisten en moderators van internetsites enmagazines om die mensen te helpen, op te voeden, te vormen. Er zou eigenlijkeen bepaalde code moeten komen die bepaalt wat nou echt goed is. Mensen metde juiste kennis en ervaring, laten we zeggen tussen de 19 en 40 jaar,kunnen volgens mij het best muziek beoordelen op gevoel, instrumenten, flow,timing, inhoud en ga zo maar door. Uiteindelijk overwint de kwaliteit danaltijd.”Zowel het debuutalbum Rotterdam als het mindersuccesvolle vervolg Het Kapitalisme werden inzijn geheel door het duo Soulsearchin’ enConcrete geproduceerd. Het nieuwste productkent een bredere samenstelling van producers.“Ik heb bij de totstandkoming van mijn komendealbum voor het eerst samengewerkt metStatikMusic en die hebben me heel erg verrastin positieve zin. Zij hebben onder andereVerboden Liefde geproduceerd, een van desterkere tracks van het album. Het blijft eenkwestie van smaak, maar die track zit zó goedin elkaar. Het is een volwaardige productie;

er zit emotie in, de productie, mix en mastering is goed evenals hetrefreintje van Mr. Probz. Snelle Jelle heeft ook een grote rol gespeeld enveel bijgedragen aan het mixen van de cd.Verder vind je op Scheepsrecht ookeen aantal producties van Soulsearchin’ en ik ben erg trots op een aantalnieuwe boys zoals Giorgio Oehlers die Shawty heeft geproduceerd.”

Page 19: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Naast producties van Oehlers viel ook het werk van Mr. Sloppy in de smaakdie na afloop van de ‘Beat M Up beatbattle’ in Rotterdam meteen toesloeg.U-Niq blijkt dus goed geïnformeerd op het gebied van nieuwe producers.“Natuurlijk was ik bij de Beat M Up beatbattles, die eerste en tweede editiein Rotterdam waren legendarisch. Ik zal me nooit te groot voelen en wegblijven of mensen bij voorbaat uitsluiten. Ik hou gewoon van muzikanten enik kick op talent. Talent is mijn drijfveer en dat is precies de creativiteitwaar je in moet zitten. Creativiteit die ik in 2009 totaal uit het oog wasverloren.”Over het album dat in eerste instantie opvalt door de 18-tracks tellendeplaylist zegt hij verder: “Ik wil de mensen die de moeite doen mijn album tekopen gewoon waar voor hun geld geven. Albums van tegenwoordig met 10 of 12tracks waarvan er één goed is, vind ik waardeloos. Het laatste album dat ikheb gecheckt en waar ik een goed gevoel aan overhield, was Hefvermogen vanHef. Sindsdien vind ik dat er weinig noemenswaardig uit is gekomen. Ik vindje pas een goede artiest wanneer je een volwaardig album kan afleveren, geenhandjevol harde tracks, een goede 16 of punchline. Ik heb veel aandachtbesteed aan de opbouw van mijn album. De eerste tracks zijn wat rustiger, ikprobeer de nadruk te leggen op de lyrical content.Iets waar de luisteraar aan het einde van het album misschien iets minderbehoefte aan kan hebben. Daarom worden de tracks wat harder naarmate hetalbum vordert. Ik weet dat mensen het album toch van voor af aan gaanluisteren dus ik verplicht ze eigenlijk beter te gaan luisteren. Een trackals Op Straat staat aan het begin van het album en heeft een grote kans omdoor mensen overgeslagen te worden, maar er komt een moment dat jebijvoorbeeld in de auto stapt, de cd luistert en denkt: oh wacht even, hiergaat het over, nu heb ik ’em, snap je? Ik heb het wiel niet uitgevonden maarpuur doordat ik veel muziek en albums luister en open sta voor ontwikkelingheb ik dat soort details opgepikt.”Qua optredens zijn er nog geen concrete plannen. “Ik ga de komende tijd zekeroptreden maar ik wil er eerst de tijd voor nemen om te bedenken hoe en wat.Toen ik jonger was, zo tussen mijn 15e en 20e voelde ik me echt sterk onstage. De periode daarna deed ik het wat meer op de automatische piloot. Ikga nu weer echt mijn uiterste best doen om de juiste inspanning te leverenop het podium maar daar wil ik eerst goed over nadenken. Wanneer ik dan ooknog het juiste team achter me heb staan, moeten het haast wel leuke showsworden. Ik heb nu drie albums uit waardoor het repertoire voor het publiekveel interessanter is geworden. Van mijn laatste plaat kan ik gezien delaatste reacties zeker zeven tracks heel goed live doen. Het is leuk werkenen het geeft me vertrouwen wanneer ik uitkijk naar de komende shows.”

Page 20: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Suggestieve vragen en het aanvragen van tracks zijn er voortaan trouwens niet meer bij. “Er wordt me te vaak gevraagd om Waka Mang en Geschiedenis te doen tijdens een optreden maar daar doe ik niet meer aan. Ik heb het sinds een paar maanden bijgelegd met E-Life en ik heb ook echt geen intenties meer om Brainpower op een verkeerde manier aan te spreken, laat staan Lange Frans nog een keer aan te pakken. Dat is gebeurd. Ik heb gezegd wat ik wilde zeggen en ik ga door. De ‘punch-you-in-your-face mentaliteit’ heb ik nog steeds maar ik zal het niet zo snel meer toepassen omdat ik veel geduldiger ben geworden. Ik ben niet meer zo snel op mijn tenen te trappen als voorheen. Niet dat het vroeger vaak uit de hand liep, volgens mij is het één keer uit de hand gelopen toen ik niet betaald werd na een optreden. Dat probleem was overigens snel opgelost.” Niet lang na de U-Niq tour, waar al menig ´bendelid´ on stage aanwezig zal zijn, zal ook het langverwachte Ecktuh Ecktuh albumverschijnen. Het tienkoppige collectief voelt zich sterk en lijkt elkaarvoornamelijk in positieve zin aan te scherpen.“Binnen de Ecktuh Ecktuh proberen wij in alle rust met elkaar om te gaan ente helpen waar nodig. Iemand als Feis zit al stiekem zes jaar in hetwereldje maar we laten hem zijn gang gaan. Winne en ik pakken op dit moment‘the heat’ maar als het moment daar is, doet Feis dat en pakt hij zijnaandacht. Ieder voor zich moet op zijn eigen manier gebracht worden dus ookjongens op de achtergrond zoals Eddy Ra en Crimitov,‘the hardest nigger out’,trouwens. Het Ecktuh Ecktuh album staat niet eens meer in de steigers, wezijn al aan het schilderen en inrichten. Op die plaat kan je pas echt zienwie waar staat in zijn ontwikkeling. We zijn op dit moment aan het puzzelenen schuiven met de tracks. Binnen onze crew heerst gelijkheid en eenbelangrijk kenmerk is gedrevenheid. Ieder heeft zijn rol en houdt elkaar inde gaten. Als ik vind dat er harder gewerkt moet worden, horen ze dat meteen.Je hoeft niet naar elkaar te luisteren maar als je wel de moeite neemt enopenstaat voor ervaringen weet ik zeker dat je van elkaar kan leren.”

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/interviews/u-niq-comeback-van-een-bokser

Page 21: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Killian sluit donkere periode af met EP

We ontmoeten de 24-jarige Killian op het terras van het Doelencafé inRotterdam. De geboren en getogen Bosschenaar woont nu al een tijdje inRotterdam waar hij Media en Entertainment Management studeert. Terwijl detemperatuur richting de 20 graden gaat en de mensen rondom het café en hetPathétheater hun zorgen vergeten en genieten van de voorjaarszon, gaan we metKillian de diepte in. Op zoek naar het verhaal achter de met pijn doorspekteEP.Killian schetst door zijn debuut een beeld van een man die erg worstelt methet leven. Maar wel van een man die daar open en eerlijk over kan en wilpraten. Kenmerkend hiervoor is de track In Alle Eerlijkheid. In dit nummerzeg je: ‘Dit is wie ik ben, niet wie ik probeer te zijn.’ Wie is Killian?“Een jongeman van 24 die eigenlijk voor zijn hobby muziek maakt, daar steedsserieuzer in wordt en daar ook heel veel in kwijt kan.”Wie probeer je vooral niet te zijn?“Heel iemand anders dan dat ik ben. Ik zie heel veel artiesten die een actopvoeren. Heel veel haantjesgedrag. De scene is daar toch vol van. Zelf vindik het heel fijn om aan een artiest te zien dat hij helemaal zichzelf is.Zoals ik nu met jou een gesprek zit te voeren, dat je ook dezelfde persoonbent als artiest. Dat vind ik heel prettig. Ik betrap mezelf er ook wel eensop dat ik me anders gedraag. Ik ben van nature een grappenmaker maar als jeop het podium staat, moet het natuurlijk allemaal strak zijn en je staatdaar ook niet voor jezelf maar voor de mensen die naar je komen kijken.”Een grappenmaker camoufleert vaak ook zijn onzekerheid.“Sowieso. Wat ik eigenlijk wil zeggen, is dat ik op het podium heel ergmezelf ben maar dat ik dan ook rekening houd met mensen die voor me staan.Het gaat dan om hen en niet om mij. Dus in die zin pas ik me dan aan zondereen act te worden.”Ben je een eenling binnen de hiphopscene?“Dat niet, maar ik vind het wel een apart wereldje. Ik bezoek ook bijna geenconcerten, voel me vaak opgelaten bij die feesten. De artiesten die optreden,vind ik wel tof maar ik heb er verder niks mee. En gewoon het feit al datals ik in de zaal naar een artiest sta te kijken er mensen naar je toekomen.Dat vind ik nog steeds moeilijk. Dat wildvreemden ineens aandacht voor jehebben. Wel leuk, maar ook ongemakkelijk. Ik kan er niet aan wennen datmensen ineens iets van je willen.”

Ineens was hij daar: de inktzwarte EP van BosschenaarKillian. 'De Geschiedenis Herhaalt Zich', een hard, openen eerlijk relaas van een gekwelde man. De release riep

een hoop vragen op. Wie is deze man die op jonge leeftijdal zo getekend lijkt? De Nederlandse Eminem, de nieuwe

Fresku of gewoon Killian? HIJS zocht het uit.

Page 22: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Door sommigen werd je bestempeld als dé hiphopbelofte van 2010. Heeft dietitel je druk opgelegd?“Ik heb dat gelezen en vond het erg leuk maar laat me er niet gek doormaken. Als ik dat soort dingen ga geloven, ga ik mezelf een druk opleggenwaardoor ik waarschijnlijk niet meer presteer zoals ik moet presteren. Ikwil ook op dezelfde voet verder gaan als voor de release van De Geschiedenisherhaalt zich. Die hebben we uitgebracht met het idee: we kijken wel wie hetoppikt en wat er van komt. Ik probeer heel erg bij mezelf te blijven en niette luisteren naar probs die ik krijg, hoe blij ik daar ook mee ben. Ik wilgewoon met beide benen op de grond blijven staan.”En de kritiek. Hoe ga je daar mee om?“Toch gemakkelijker. Ik heb best veel kritiek gekregen. Ook uit mijn eigenkring, van mijn vrienden, nog voor het album uitkwam en daar had ik bestmoeite mee. Nu kan ik zeggen dat de kritiek mij niet veel meer doet en datde positieve reacties voor mij een stuk zwaarder wegen. Ik heb mezelf ook inhet diepe gegooid door bij mijn eerste release me zo bloot te geven dat hetlogisch is dat je daar reacties op krijgt. Maar er kwamen zoveel positievereacties dat ik nu bij negatieve denk: het zij zo.”Wat heeft je er toe aangezet om met deze release te komen?“Ik werkte al heel lang met Sharif en we namen al een tijd lang nummers op.Daar deden we niks mee en ik had het gevoel dat we daar toch iets meemoesten doen. Nadat ik een interview had gelezen met Common op State, werddat gevoel alleen maar versterkt. Hij vertelde daarin namelijk dat als jeeen album uitbrengt dat eigenlijk de afsluiting is van een periode in jeleven. En zo voelde dat voor mij ook; die nummers die er lagenvertegenwoordigden voor mij een bepaalde periode in mijn leven. Toen dachtik: fok it, laten we het gewoon uitbrengen en zo is het dan ook gebeurd.” En dan? “Dan komen mensen bezorgd naar je toe en vragen zich oprecht af of het wel goed met je gaat. En dan was mijn antwoord: ‘Natuurlijk.’ Want ik heb die nummers pas kunnen schrijven nadat die periode afgesloten was. Als je in die donkere periode zit, lukt het je niet eens om zoiets te kunnen schrijven. Dat komt pas daarna. Dan kun je het allemaal helder bekijken. Toen de EP verschenen was, voelde dat ook echt als een opluchting. Bijvoorbeeld de track: In Het Kader Van, gaf mij echt het gevoel van: zo wil ik het naar buiten brengen. Alle woede was eruit, al het verdriet. Hetzelfde met Vertel Me. Niemand had dat ooit op diemanier gedaan. Mensen in mijn omgeving hadden er moeite mee en trokken datniet. Het deed ze pijn om mij zo terug te horen maar het was wel de shitwaar ik toen mee te maken had. Het was voor hun te direct en te diep.”

Page 23: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

In die track zeg je ook: ‘Beoordeel een boek nooit op de cover.’ Wat is deinhoud van je levensboek?“Wat ik daarmee bedoel, is dat ik altijd beoordeeld werd op mijn gedrag, opmijn uiterlijk en op mijn kleur. Sommigen zeiden ook tegen me dat het welmeevalt wat ik allemaal had meegemaakt en dat stoorde me. Ik voel wat ikwat voel. Door de jaren heen heb ik een depressie opgebouwd en daar heb ikheel diep ingezeten. Ik heb daar ook een therapie voor gevolgd. Toen ik daarbovenop was, heb ik het van me af kunnen schrijven en daar op die manier mijnenergie uitgehaald.”Welke tegenslagen waren het die jou in een depressie hebben doen belanden?“Dat is moeilijk om te zeggen. Het kan met de scheiding van mijn ouders temaken hebben, maar dat was op mijn derde. Ik ben gewoon iemand die veelopkropt en door de jaren heen is dat te veel geworden en dat heeft tot diedepressie geleid. Ik had toentertijd ook echt het gevoel dat ik veel mensenteleurstelde en voelde me ook erg schuldig. Vooral naar mijn familie en metname naar mijn ouders. Ik wou ze dit niet aan doen. Mijn pa heeft me daarbijheel erg geholpen en uiteindelijk heb ik me er bovenop geknokt.”Kun je als artiest te openhartig zijn?“Ja, er zijn ook wel tracks die we niet uitgebracht hebben omdat die iets tever gingen en er was 1 track die ik wel uit wou brengen maar die Sharif tever vond gaan. Het is verder niet relevant waar deze over ging, maar de keuzeis toen gemaakt om die achterwege te laten.”Is het voor een producer niet lastig om zo’n duistere sidekick te hebben?“Nee, want het grappige is dat de beats van Sharif dit soort teksten bij meoproepen. Hij gooit vaak zo’n gevoel in zijn beats dat het de onderwerpenvanzelf omhooghaalt. Hij laat me vrij bij de onderwerpen waarover ik schrijf.Sommige teksten had ik van tevoren al geschreven en pasten er perfect bij.Hij vond eigenlijk alles wel tof.”Op je EP heb je een line van Joe Budden gesampled en je haalt hem ook aan.Is hij een inspiratiebron voor jou?“Bij heel veel rappers in Nederland heb ik vaak het gevoel dat ze hetzelfdebrengen. Fresku was eigenlijk de eerste waarbij ik meer diepgang bespeurde.Niet veel rappers doen dat in Nederland of überhaupt. Joe Budden is in mijnogen de enige artiest die zo diep gaat en zijn ziel zo bloot legt. Zijnagressiviteit, hij heeft voor mij het totaalpakket. Behalve dan goede beats,die zijn kut. Voor mij is hij wel echt een voorbeeld.”Komt er nog een nieuwe samenwerking met Sharif?“Tussen mij en Sharif is de samenwerking voorbij. We hebben dat album samenuitgebracht omdat het er al zolang lag. Sharif is nu ook bezig met eenpopalbum en wil ook een eigen hiphopalbum maken met verschillende artiesten.Door hem ben ik erg verwend geraakt. Hij speelde gitaar, drums, bas; hij konalles gewoon. Ik produceer nu zelf ook veel en heb van IJs ook een aantalbeats gekregen, maar ben nog wel op zoek naar een producer. Ik ben ook nietiemand die zomaar met een ander kan samenwerken. Er moet wel een klik zijn.Maar als je mij vraagt met welke producers ik graag nog iets zou willen doen,dan moet ik Terilekst en Nikes noemen.”

Page 24: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Je hebt ook een track gemaakt met IJs: Eigen Deel. Wil je met hem nog meergaan doen?“Ik hoop het wel. Ik vind IJs echt een held, met zijn muziek kwam ik inaanraking toen ik net Nederlandstalige hiphop ging luisteren. Hij heeft hetalleen op het moment erg druk met allerlei projecten. Ik ben heel toevalligmet hem in contact gekomen via twitter. Wat berichten over en weer gestuurden toen heeft hij me uitgenodigd bij hem thuis waarna we een nummer in elkaarhebben gezet. Echt tof om te doen en ik hoop dat het een vervolg krijgt.”Je maakt tracks met een bittere smaak. Worden je toekomstige projectenzoeter?“Ik heb nog wel van dat soort nummers erbij zitten, want ik schrijf gewoonwat in mijn hart zit. Of dat nu positief of negatief is. Maar er kunnen ookluchtigere nummers tussen zitten. Ik ben nu bezig met Jimmy Flexus, die jekunt kennen van Cartes en Kleine Jay, om een studio te bouwen. En het ideeis om met hem een EP uit te brengen. Echte harde nummers. Maar het staatnog in de kinderschoenen op het moment.”Je schrijft wat in je hart zit, zeg je. Fresku is ook iemand die dat doet.Heeft hij voor jou een deur geopend?“Zo zou ik het niet zeggen. Ik vond het dope dat hij daar mee kwam, maar hetwas niet zo van: nu hij het durft, doe ik het ook. Het is meer zoiets van:er zijn meer mensen die zoiets doen en ik had die teksten al geschreven voorik hem kende.”Was je door die persoonlijke, emotionele teksten niet bang voor het stempelvan emorapper?“Ik heb daar wel over nagedacht, maar heb me er ook snel weer bij neergelegd.Ik word zo vaak met anderen vergeleken dat het lijkt of mijn eigen karakteris verdwenen. Laat iedereen zijn mening hebben, digg het of digg het niet.Dit is hoe ik ben en zo breng ik het uit.”Kan iemand die de schaduwzijde van het leven heeft geziennog wel van dat leven genieten?“Ja, steeds meer. Mijn EP is goed ontvangen. Op school gaathet goed, met mijn vriendin gaat het goed, met mijn ouders.En je leert er ook steeds meer van genieten omdat je juistde donkere kant ervan hebt gezien. Ik ben er nietmakkelijker door geworden maar weet nu wel waar mijn sterkeen waar mijn zwakke kanten liggen.”Waar haal je op dit moment je geluk uit?“Dat ik alles weer op de rails heb. Maar vooral dat het goed gaat met schoolen dat ik zo aan mijn toekomst kan bouwen. Muziek is leuk en ik wil er nogheel veel mee doen, maar ik weet wel dat er meer is dan dat. Ik ga het nietalleen met muziek redden en weet dat ik daar niet al mijn geluk uit kanputten. Mijn ouders hebben er ook altijd op gehamerd dat ik mijn school moetafmaken en dat ik een goede basis heb om te leven. Een gezin en een goedebaan zijn voor mij in die zin het belangrijkst om het geluk te bereiken.”

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/interviews/killian-sluit-donkere-periode-af-met-ep

Page 25: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Can I kick it? Een bomvolle hiphopavondDe havenstad kent helaas nog maar weinig vaste hiphopavonden, maar Can I KickIt is een van de uitzonderingen. Aanstaande vrijdag is er een speciale editiewaarbij de focus ligt op live hiphop. De complete programmering lees je hier.

Dat Can I Kick It? verder durft te kijken dan hiphop blijkt uit deopeningsact van de avond. De Rotterdamse soul/funky/jazzformatie City SafariBlue onder leiding van Camillo Silva presenteert hun nieuwe EP CSBRotterdam is op 25 september een nieuw hiphopfestival rijker: BoomDox. Eenvoorproefje van dit nieuwe festival zie je vanavond met ROTTZ artiestenBilly en Yung C die optreden met de Re:Freshed band. De rappers hebben vantevoren hun tracks naar de Re:Freshed band gestuurd en de huisband remixt detracks live op de avond zelf, waarbij Billy en Yung C voor de eerste keerhet resultaat horen.Terug van weggeweest is de talentenwedstrijd ‘Claim Your Spot’. Drieonbekende talenten strijden om een plek op het podium tijdens de volgendeeditie van Can I Kick It. Aanmelden doe je via:�[email protected]. De heleavond wordt aan elkaar gepraat door Zillion en DJ Mixturess draait deplaatjes.

Vrijdag 20 meiCan I Kick It?Aanvang 20.30 uur.€ 4,-Let op! Voorafgaand aan Can I Kick It? presenterenwe van 19.30 tot 20.30 onze nieuwe website in hetcafé van Grounds. De presentatie is voor genodigden,maar als je zin hebt om hierbij te zijn: holla enmail ons effe! [email protected]

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/achtergronden/can-i-kick-it-een-bomvolle-hiphopavond

Page 26: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Review: DJ Optimus - Double Helix DNADe basis van Double Helix DNA is jazzy boombap. Rotterdammer DJ Optimus laathoren hoe hij binnen die relaxte sound overweg kan met hardcore mc’s, mellowklinkende zangeressen en alles wat er tussenin zit.

Optimus (Neels Smeekens) timmert vanaf midden jaren 90 aan de weg als dj enproducer. Zelf muziek creëren krijgt in de loop der jaren steeds meer devoorkeur boven andermans tracks draaien als party-dj. Hij is actief metverschillende acts als DJ Grazzhoppa’s DJ Bigband, Ill Productionz, DigHeads,Fremdkunst, Gruesome Twosome en OptiMace. Met zijn partner van dit laatsteduo, DJ Mace, zet hij het label Fremdtunes op, waarop nu zijn solodebuutalbum verschijnt. Met een�MPC, draaitafels, veel live-instrumenten,gastrappers en zangeressen uit binnen- en buitenland als ingrediënten, isDouble Helix DNA het resultaat.Voor Fremdtunes standaarden – het label brengt uiteenlopende muziek uit vantriphop tot funkjazz en van electro tot dub – isDouble Helix DNA een basichiphopalbum. Stevige boombapbeats en, niet geheel onverwacht, veel rake cutsen scratches zijn het fundament van de meeste tracks. Een relaxte, jazzyvibe zorgt er echter voor dat Optimus verschillende kanten op kan.Underground spitters als Rasco, Maylay Sparks en El Da Sensei zijn op dezeplaat dan ook gebroederlijk te horen naast gitaristen, een jazzsaxofonist enzangeressen Mo (Monique Harcum) en iET. Laatstgenoemde zorgt met haar aparte,hoge uithalen op Hide It voor een dromerige sfeer, waar de track ervoorstraight-up hiphop is; Pound For Pound heeft de meest kale beat van de plaat,waar Organized Konfusion veteraan Prince Po wel raad mee weet. Het zijn tweeuitersten op een album dat ondanks de verscheidenheid niet aan coherentieinboet. Een dergelijk gevarieerde lijst aan featurings zou bij menig artiestleiden tot een alle kanten op schietende cd. DJ Optimus zorgt ervoor datalles past binnen de jazzy boombap, met hier en daar een vleugje funk enelektronische invloeden.

Page 27: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Indrukwekkend zijn het instrumentale Icarus Prime en DNA Let The Music Play,waarop respectievelijk gitarist Bas van der Wal (in samenspel met lekkerturntable werk van Optimus) en de Belgische saxofonist Nicolas Kummerthelemaal los mogen gaan. De achtereenvolgende tracks met underground mcBraille uit Portland (Time Pressure), Bas van der Wal (Icarus Prime),Rotterdammer GMB (Wake Up) en het Amerikaans/Belgische koppel Mo & Grazz(Perseverance) zijn stuk voor stuk geslaagde, oppeppende, maak-wat-van-je-leven en grijp-je-kansen songs:“Wake up, take a shower,brush your teeth after you take a…(shit). Today’s the day in which wegonna put the stakes up. It’s time for you to get that paper, it’s time foryou to get that paper. Ladies, do your hair, twist your dreads, a little make-up. Don’t you ever forget that you’re the greatest, it’s time for youto get that paper, it’s time for you to get that paper”, zingt GMB in hetrefrein van Wake Up.De slottrack And Only Practice…benadrukt de oude wijsheid dat oefeningkunst baart. De jarenlange oefening en de bepaling van een eigen soundresulteert bij Optimus in een sterk ‘solo’debuut dat slechts op een enkeletrack (What Do You Stand For,Take Me Home) wat aan spanning verliest. Hetalbum is muzikaal breed georiënteerd zonder de hiphopbasis uit het oog teverliezen. Er zijn weinig releases die de stelling dat hiphop uitNederland volwassen wordt/is rechtvaardigen, maar Double Helix DNA doet datovertuigend.

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/reviews/dj-optimus-double-helix-dna

Page 28: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Event report: Black Milk en Kleine Viezerik @ Metropolis 2011Zondag stroomde het Rotterdamse Zuiderpark weer vol voor een nieuwe editievan Metropolis. Ook dit jaar stonden er weer een aantal hiphop acts: 1Duidig,Gers Pardoel, Kleine Viezerik en Black Milk. Van twee laatstgenoemden wistenwe pics te maken.

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/events/black-milk-en-kleine-viezerik-metropolis-2011

Event report: In Beeld: North Sea Jazz dag 2De tweede dag van North Sea Jazz was een stuk drukker dan de eerste en hetweer was ook een stuk aangenamer. HIJS nam een kijkje bij Kytecrash, CharlesBradley en Roy Ayers ft. Pete Rock & The Robert Glasper Experiment.

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/events/beeld-north-sea-jazz-dag-2

Event Report: Street Science 2011 @ Mini Mall Bird HofpleinAfgelopen weekend was er een nieuwe editie van Street Science in het onlangsgeopende Bird in Rotterdam. Met een sneaker expo, art, b-boying/dans en eenspeciaal eerbetoon aan A Tribe Called Quest stond er genoeg interessants ophet programma.

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/events/street-science-2011-mini-mall-bird-hofplein

Page 29: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Event Report: Janelle Monáe maakt indruk op NSJJanelle Monáe is klein van stuk, maar rockt moeiteloos de Maas zaal op deeerste dag van North Sea Jazz. Een dag die vooral in het teken staat van deshow van de flamboyante zangeres uit Kansas City.

Veel rap acts heeft de organisatie van het veelzijdige jazz festival dit jaar niet geprogrammeerd. Desalniettemin staan er weer genoeg interessante acts om te checken. Na een rondje langs de vele zalen, eettentjes en shops begeven we ons richting de Maas zaal voor de show van een van de headliners van North Sea Jazz: Janelle Monáe.Het is opvallend dat de zaal en tribunes slechts half gevuld zijn tijdens desprookjesachtige, instrumentale intro van het optreden. Monáe en band hebbenhier echter maling aan en pakken het aanwezige publiek in met eenveelzijdige, energieke show. Geheel volgens verwachting.

De door Big Boi (Outkast) ontdekte, op Bad Boy getekende artieste speelt metname materiaal van haar debuut album The ArchAndroid uit 2010. Met haarkarakteristieke voorkomen, hoge kuif en nette outfit, raast Monáe als eenwervelwind over het podium tijdens nummers als Cold War en Tightrope. Metonder meer Say You’ll Go en Stevie Wonder’s Ma Cherie Amour neemt deAmerikaanse gas terug. De invloed van Michael Jackson komt ook duidelijknaar voren wanneer ze een moonwalk uitvoert, om vervolgens I Want You Backvan The Jackson 5 te coveren.Hét hoogtepunt van de avond is het einde met het knallende Come Alive.Zonder een woord uit te brengen weet de kleine, charismatische zangeres meteen simpel gebaar iedereen in de zaal op de hurken te krijgen voor eenindrukwekkende climax. Niet veel later doet ze al crowdsurfend haar laatstekunstje om de zaal vervolgens hyped up achter te laten. Janelle Monáe zetduidelijk de toon voor North Sea Jazz 2011.

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/events/janelle-monáe-maakt-indruk-op-nsj

Page 30: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

DJ Optimus: 6000 platen, sferische samples en 27 sporenFremdtunes is niet je doorsnee label en medeoprichter DJ Optimus (NeelsSmeekens, 31) is, ondanks zijn boombap solodebuutalbum Double Helix DNA,niet je gemiddelde hiphopproducer. “Ik houd wel van hiphop natuurlijk, maarer is veel meer dan dat.”

In het muziekvertrek van zijn huis in Rotterdam-Noord staat de helft vanzijn zesduizend platen tellende collectie. Om zijn uitspraak teverduidelijken grijpt de geboren Middelburger gedurende het gesprek naarmuziek van een Griekse componist, Amerikaanse pianist en platen met gekkegeluidseffecten. Ook zijn eigen muzikale creatie Double Helix DNA is breedgeoriënteerd met een jazzsaxofonist, gitaristen, zangeressen en (hardcore)mc’s. Toch vormen boombap hiphopbeats met veel scratchwerk de basis,waardoor een slogan van het label ‘experimental music which sounds prettynormal after all’ bedacht lijkt met Optimus’ debuut in het achterhoofd.

Werkwijze De oude bakbeesten MPC3000 en SP-12 (“waar Pete Rock z’n classics mee maakte”) en de Technics draaitafels in Optimus’ kamer verraden die hiphopbasis al. Een voorkeur voor de warme, ranzige sound van de drummachines en gewenning aan de manier van werken zorgen ervoor dat hij trouw blijft aan z’n apparatuur. “Met die apparaten zie je niet wat je aan het doen bent. Je hebtgewoon een aantal cijfertjes voor je en daardoor doe je alles op gehoor. Jeblijft net zo lang draaien tot het enigszins ergens naar gaat klinken. Endat lijkt voor mij heel erg op dj’en en scratchen, waar ik mee begonnen ben.Dit werkt voor mij goed.”De Amerikaanse rappers die te horen zijn op de plaat kregen een ruwe versievan een MPCbeat, vaak al met een gescratcht topic erin om ze een bepaalderichting in te krijgen, waarop ze dan hun verse(s) opnamen. “Ze sturen desporen terug en dan begint eigenlijk het produceren. Ik ga dingen aan- enuitzetten, topics versterken met scratches, gewoon een beetje er omheenklooien.” Het klinkt nonchalant, maar er zit wel degelijk een gedachteachter de tracks. “Bij goede artiesten denk ik te vaak: te gekke tracks,maar het is geen album. Daar kan ik me best wel aan storen. Dus natuurlijkprobeer je dat dan zelf goed te doen. Ik had een aantal tracks af, hebgekeken wat ik nog miste en toen heb ik geprobeerd dat erbij te produceren.Ik denk ook dat de sferische samplekeuze ervoor zorgt dat alles automatischeen beetje naar elkaar toe trekt.” De samples zijn per track vaak afkomstigvan een aantal verschillende, relatief onbekende en goedkope platen.

Page 31: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

“Die stukjes laat ik dan samenwerken om te voorkomen dat iemand andershetzelfde zou kunnen maken. Ik vind het heel fijn dat er platenzaken zijnom bijvoorbeeld een Miles Davis plaat te kopen voor twintig euro en daarlekker naar te luisteren. Maar als je beats maakt, snap ik niet dat je zowerkt. Dan heb je met tien platen van twintig euro tien beats gemaakt en datkost je dan tweehonderd euro. Bovendien is de kans groot dat je problemenkrijgt met samples en dat je er achter komt dat die sample al twintig keergebruikt is.”De samenwerkingen met mc’s uit de VS kwamenmeestal tot stand na een simpel mailtje vanOptimus met het verzoek voor een collabo.“Het is toch best wel een karwei om voorelkaar te krijgen. Ik had een lijstjegemaakt van mensen met wie ik graag zouwillen samenwerken, maar dat is een beetjehetzelfde als een snoepfabriek binnenlopenals kind. Zo van: ‘het zou leuk zijn als…’,maar dat bleek soms lastiger dan verwacht.Het voelt ook een beetje gek om iemand temailen van Organized Konfusion (Prince Po, red.) met de vraag ‘zou je metmij een nummer…?’ Maar die gasten willen natuurlijk gewoon graag muziekmaken. Hoe goed de mc ook is, als ze iets tof vinden, zien ze het nietalleen als werk, maar vinden ze het ook cool om te doen.”De uiteindelijke track met Prince Po, Pound For Pound, klinkt heel basaal,maar een kijkje in de keuken leert dat de productie bestaat uit 27 sporenmet samples van verschillende platen, scratches, klokgelui, een vervormdestem en een Afrikaans percussie-instrument dat Optimus uit een latevoorschijn haalt. “Dan zit je je ineens heel muzikaal te voelen, terwijlhet zo’n lullig ding is haha.”

Fremdtunes Double Helix DNA klinkt heel anders dan eerdere Fremdtunes releases, zoals de Fremdkunst plaat van DJ Mace (Rogier van Hout), de andere initiatiefnemer van het label. Of Coco Bryce z’n instrumentale�Boesoek, een album in het skwee genre, dat Optimus omschrijft als “bliepjes en piepjes hiphop” met “schots en scheve beats”. Vanzelfsprekend positief bedoeld trouwens.Fremdtunes is gericht op vooral instrumentale beatmuziek van uiteenlopendegenres, zoals electro, dub, triphop, skwee, rare groove of turntablism. Hetlabel wil het makkelijker maken voor artiesten om hun muziek uit te brengenin een tijd waarin weinig labels het aandurven met dergelijk experimentele,genredoorkruisende projecten.

Page 32: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Ook DJ Optimus heeft meermaals met verschillende acts van labels te horengekregen dat er wat miste aan het product, bijvoorbeeld een single. Inplaats van geforceerd te gaan schaven aan iets dat eigenlijk al af is, ishij op initiatief van DJ Mace in het Fremdtunes (zo Duits mogelijkuitspreken vanwege de voorliefde voor deze taal van beide heren) avontuurgestapt. Hoewel het label een jaar na de oprichting nog niet duidelijk kanstellen wie de muziek nou koopt, richt Fremdtunes zich volgens Optimus opvinylkopers, eigenlijk min of meer mensen zoals ze zelf zijn.“Vinylliefhebbers die echt luisteren in plaats van het op de iPod knallenen random voorbij laten komen.”

Optimus vindt het dan ook jammer dat zijn eigenalbum niet op vinyl, maar alleen op cd en digitaalis uitgekomen. Een te groot aantal tracks (vijftien)voor op één plaat, de te hoge kosten van dubbelvinylen de ingestorte hiphopvinylmarkt bepaalden diekeuze. Toch is Double Helix DNA niet specifiekgericht op de hiphopmarkt: “Ik ben zelf geendiehard hiphopgast. Ik houd wel van hiphop, maar ikluister ook naar jazz, rare bliepjes en piepjes muziek, soul, reggae, funk.Als het tof is, vind ik het tof. Het zou heel raar zijn als ik dan zelf metde muziek die ik maak me heel erg op een bepaalde groep zou richten. Ikliet m’n tante wat horen en die zei: ‘Te gek man.’ Ik dacht: ok, wat vind jeer dan precies te gek aan? Maar ik vind dat soort reacties wel tof. Zehoorde gewoon een melodielijn, denk ik, in plaats van een scheldende PrincePo. Het is mooi dat iedereen het tof kan vinden.”Wellicht dat zijn tante nog meer kan genieten van de jazzsaxofonist NicolasKummert die te horen is op DNA Let The Music Play. “Nicolas doet veel vrijejazz wat niet per se past bij een vierkwartsmaat. Maar als ik hem hoorspelen, denk ik wel dat hem samplen heel hiphop kan zijn. Dus als ik hemeen beat geef en zeg: ‘Speel maar raak’, kan ik daar wat uithalen wat ookweer werkt. Ik zie het niet echt anders als een sample. En jazz is ook weerhiphop toch, dus dat werkt automatisch wel.”

Page 33: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

MuzikantDe jazzvoorliefde, meegekregen van zijn vader, komt ook terug inverschillende projecten waar Optimus deel van uitmaakt en waarbij geregeldjazzmusici een nootje mee spelen. Dat was bijvoorbeeld zo bij de DJGrazzhoppa’s DJ Bigband, waarmee in het vorige decennium festivals alsLowlands en Roskilde zijn aangedaan. “Mensen verwachten toch dat je plaatjesgaat draaien, dus als je dan met twaalf dj’s bent, snappen ze niet hoe datwerkt. Het was voor ons leuk om te laten zien dat je alles zelf maakt en datje niet iets laat lopen. Iemand scratcht het ritme van de hi-hat, de kickdoet iemand anders en de snare wordt weer door de derde dj gedaan. Dan hebje een ritmesectie, daarnaast een sectie die de melodieën doet en eenbassectie. Dat bij elkaar heeft dat dynamische van een band. Het is wellogisch dat mensen dat niet kennen. Je moet er wel induiken en een beetjeeen nerd zijn om er achter te komen dat groepen als de X-Men en Beat Junkiesdaarmee zijn begonnen.”Een vervolg in deze samenstelling is nog niet gepland, net als ook andereprojecten op een lager pitje staan momenteel. Dat is niet zo gek, aangezienOptimus zijn tijd verder moet verdelen over acts als iET, Ill Productionz enOptiMace, waarvan in april de plaat Used Future is uitgekomen. Ook is hijsinds kort groepslid van The Proov, waarvan eind augustus het nieuwe albummoet verschijnen, met ‘gekras’ van Optimus.Verder verdient de zich nimmer vervelende dj/producer zijn geld met het gevenvan workshops, het soms in opdracht maken van muziek en af en toe alsparty-dj. Wel ziet Optimus zich in eerste instantie als muzikant. “Ik vindhet wel leuk om te draaien, maar als ik kan kiezen tussen op een feestjedraaien of thuis iets produceren, vind ik zelf iets creëren leuker danandermans muziek draaien. Draaien is ook maar gewoon draaien. Je zet eennummer op, dat duurt drie minuten en daarna komt het volgende nummer. Het kaneen grote uitdaging zijn om je set helemaal op te bouwen. Een goeie set isheel knap. Ik zeg ook niet dat het makkelijk is, maar om zelf iets te creërengeeft mij meer voldoening.”Graag zou de Rotterdammer nog werken met Dilated Peoples, al ziet hij hetniet zitten om een losse track te droppen en er verder niets mee te doen. Hijwil echt een verhaal vertellen. Ook een EP met de Zweedseproducer/dj/turntablist Devastate wil Optimus graag realiseren. Motivatiegenoeg en de nog vele ongebruikte platen in zijn collectie helpen mee omuiteindelijk die motivatie om te zetten in eigen muzikale creaties.Eigenlijk staat zijn hele verzameling in het teken daarvan. “Vrienden van mesparen alles van Stax of Blue Notes en er zijn verzamelaars die bijvoorbeeldmuziek van Donald Byrd willen omdat Madlib of Premier hem samplen, maar datheb ik zelf minder. Ik geef dat geld dan liever uit aan apparatuur, waar ikiets mee kan maken. Het is raar om te zeggen dat ik geen platen verzamel,aangezien ik er zoveel heb. Maar die zijn naast het gewoon luistereneigenlijk meer bedoeld om te recyclen.”

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/interviews/dj-optimus-6000-platen-sferische-samples-en-27-sporen

Page 34: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Event Report: Random Axe @ Nieuwe Oogst, RotterdamDe Nieuwe Oogst is lekker bezig sinds haar opening in september. Afgelopen zondag stond Random Axe voor een exclusieve show op het programma en wijwaren er natuurlijk bij.

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/events/random-axe-nieuwe-oogst-rotterdam

Event Report: #BRB11: Hiphop @ Exit, RotterdamNoah's Ark frontman Jiggy Djé en Kraantje Pappie gaven overtuigende showstijdens Buma Rotterdam Beats. Ook het Franse collectief L'entourage en deBritse Piff Gang waren aanwezig in uiterst sfeervolle Exit.

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/events/brb11-hiphop-exit-rotterdam

Page 35: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Review: VSOP - XO STATUSCognac die minstens 6,5 jaar gerijpt heeft, krijgtde status ‘XO’. Zo ook VSOP’s opvolger van het in2004 uitgekomen Huiswerk.

De groep is kleiner qua bezetting dan ten tijde van Huiswerk. Van de zevenleden zijn er drie over: Tim Beumers, Mike Tibbert en CC. Het trio heeft dehulp van Presto ingeroepen, die de plaat volledig heeft geproduceerd. Inéén opzicht is VSOP niets veranderd: XO Status staat bol van verbaal geweld,punchlines en no nonsense hiphop. De groep wil nog één keer vlammen enbenadrukt dat op openingstrack Laatste Ronde: “we doen het nog één keer, ditis de laatste ronde, fuck achterin de zaal, kom allemaal naar voren.”Sinds Huiswerk zijn de mc’s met name individueel bezig geweest: Tim namtracks op met artiesten van Ali B. tot Paul Elstak, CC flirtte op mixtapesmet dancehall en rond Mike bleef het vooral stil. Met het nieuwe albumklinken Tim, Mike en CC weer als vanouds. Tim windt er geen doekjes om opTrueskool (“alles wat je wil kan je krijgen / de tering, de pleuris, detyfus; om over de rest maar te zwijgen”), CC’s rijmschema’s zijn op Okay nogaltijd ongeëvenaard (“ik bracht schade met intellect, ja ik kan falen maarzal slagen dat is een fact / je bent warm maar ik ontvlambaar, ik kick jeass dus je zal daarna op brandblaren gaan zitten gek”) en Mike Tibbert raptnog steeds over basketbal op VSOPaid (“zoveel sterren in één team, shit isnet the eighties / met Magic en Bird in één team”).Het credo van de drie mc’s en producer Presto is de beuk erin. Prestogebruikt met regelmaat zware kicks. In combinatie met een symfonische sampleinclusief bass (De Pleuris) of Indisch getokkel (Trueskool) zorgt hetervoor dat de luisteraar flink wordt opgehypet. Bij al dat gebeuk horen ookopzwepende refreinen, die door de hoeveelheid vermoeiend worden als je deplaat van begin tot eind luistert. Er is ook rust tussendoor op twee tracks,te weten Memory Lane en Helaas. Op laatstgenoemde rappen Tim, Mike en CCover de lastige combinatie van een huishouden runnen en muziek maken.Gelukkig hebben de heren en hun gezinnen voor�XO Status�tijd gemaakt en depassie spat er vanaf.De passie van de heren is het genot van de luisteraar. Liefhebbers vanrecht-door-zee-rap kunnen hun vingers aflikken bij XO Status. En voor demensen die zeggen dat het vroeger beter was, is de plaat eveneens eenverademing. Want wat zeven jaar geleden op Huiswerk al werd gezegd, geldt nuweer: “VSOP is terug!”

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/reviews/vsop-xo-status

Page 36: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Event Report: DJ Spinna is boven alles een muziekliefhebberDJ Spinna is een veelzijdige dj met zijn roots in de New Yorkse hiphopscene.In het Rawkus-tijdperk eind jaren 90 was Spinna een van de meest gevraagdeproducers in de scene. De man was in het land om te draaien en een Red BullMusic Academy-interview te doen tijdens Birdfest in de nieuwe Rotterdamseclub Bird. HIJS was erbij.

In de late jaren 90 van de vorige eeuw maakte New Yorker DJ Spinna (Vincent Williams, 1971) grote indruk door zijn vele producties voor het toenmalig zeer hoog aangeschreven label Rawkus. Van Mos Def, J-Live en Sadat X tot zijn eigen ijzersterke crews Jigmastas en Polyrhythm Addicts; Spinna was een van dé producers rond het einde van de vorige eeuw. Waar generatiegenoten als Just Blaze en Alchemist met hun mix van toegankelijke en underground-hiphopzijn uitgegroeid tot rijke hiphopproducers, heeft Spinna productietechnischhiphop enigszins achter zich gelaten. Al sinds een jaar of tien staat de NewYorker bekend om zijn houseproducties. Toch blijft hij een exponent van dehiphopcultuur waarin hij is opgegroeid, zo blijkt tijdens het Red Bull MusicAcademy-interview in het Rotterdamse�Bird, waar hij later die avond nog eenset zal draaien.Interviewer Andrew Makkinga en DJ Spinna nestelen zich in de comfortabelezetels op het podium van Bird. Voor de heren staan op een tafeltje een Macen twee draaitafels, zodat Spinna zo nu en dan wat nummers kan laten horendie veel voor hem betekenen. De liefde voor muziek kreeg de jonge Vincentmet de paplepel ingegoten. “Mijn vader had een geweldige collectie thuis.We zijn van Panamese afkomst, dus hij had veel Zuid-Amerikaanse muziek.Maar daarnaast veel Amerikaanse grootheden als James Brown,Motown-artiesten, jazzcats als Ramsey Lewis, Miles Davis en Jimmy Smith.Zelfs reggae maakte deel uit van mijn muzikale opvoeding, met natuurlijkBob Marley als belangrijkste artiest.” Toen Spinna midden jaren 80 zelfging draaien, was hij dus breed geörienteerd. “Eigenlijk waren er toen noggeen dj’s die alleen hiphop draaiden, daarvoor kwam in 1984 nog te weinighiphop uit. Dus op feestjes draaide ik wel de nieuwste (electro) hiphop,maar in combinatie met disco, soul en andere muziekstijlen.”

Page 37: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Het danselement van hiphop heeft Spinna altijd aangesproken. Op een gegevenmoment merkte hij dat de muziek steeds meer langzaam en mid-tempo werd. Nietnoodzakelijk slecht voor de muziek, wel voor de clubs. “Kijk, in de latejaren 80 en vroege jaren 90 was hiphop ook echt dansbaar, vaak behoorlijkuptempo met artiesten als Brand Nubian, Public Enemy, de hele Native Tonguescrew en Chubb Rock bijvoorbeeld. Als dj wil je mensen graag zien dansen ineen club, dat werd met hiphop steeds moeilijker toen het een stuk langzamerwerd.” Tot verbazing van velen besloot Spinna veel dance te gaan producerenen draaien. “Voor sommige mensen zijn dance en hiphop onverenigbaar, maar datkomt voort uit een te beperkte kijk op de muziek en cultuur. Deelectro-hiphop, die weer geïnspireerd was door groepen als Kraftwerk, zou jenu ook als dance kunnen omschrijven. En de godfather of hiphop, AfrikaBambaataa draaide hun muziek al toen hiphop nog niet eens een echt genrewas.”Toch heeft hiphop Spinna nooit losgelaten. “Hiphop blijft een belangrijkdeel van me en ik zal het altijd blijven draaien. Maar de hele wereld ismomenteel een ‘corporate monster’, overal hoor je dezelfde formulematigemuziek. Vroeger werden platen ‘gebroken’ op de radio of in clubs. Daarmeebedoel ik dat je een plaat echt voor het eerst op de radio of in een clubhoorde en er vervolgens naar op zoek ging. Ik kan me herinneren dat ik voorhet eerst Voices Inside Of My Head van The Police hoorde op de radio en ervan overtuigd was dat die gasten zwart waren. Na een tijdje kwam ik er pasachter dat dat niet het geval was. Dat is toch mooi? Nu vind je interessantenieuwe muziek op internet. Dat is zeker ook een goede manier om tegen het‘corporate monster’ te vechten. Ik denk serieus dat er een markt komt voor‘adult contemporary hiphop’, voor mensen die zich totaal niet meer herkennenin wat vandaag de dag voor hiphop moet doorgaan.”

“Omdat ik het geluk heb veel te reizen, kanik overal ter wereld ‘diggen’, dat blijfteen van mijn grootste passies. Er gaat voormij nog steeds niets boven vinyl. Digitalereleases zijn cool, maar verder zielloos.Met vinyl heb je iets tastbaars, met artworken al. Eerder vandaag was ik nog bijDemonfuzz hier in Rotterdam om in hunspeciale ‘basement’ (niet begaanbaar vooriedere klant, red.) te diggen. Ik kom er alvijf jaar en heb de eigenaren een beetjeleren kennen. Ze zijn ook in mijn ‘lab’ in New Yorklangsgeweest. Het mooieis dat er zoveel muziek is gemaakt dat je eeuwig nieuwe dingen ontdekt.Hiphop is een soort van audiocollage, mijn sets deel ik ook zo in. Ik wilgewoon een jazztrack, hiphopnummer, housetrack en soulnummer achter elkaarkunnen draaien. Die diversiteit is voor mij de spirit van hiphop.”

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/interviews/dj-spinna-boven-alles-een-muziekliefhebber

Page 38: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Redrum Recordz breekt een lans voor Nederlandse kwaliteitshiphop Ruim tien jaar na het verschijnen van de eerste Underground Hits verzamelaar dropt Redrum Recordz de derde editie. Deze keer geen cd met een duidelijk Rotterdams karakter maar een verzamelaar met een afspiegeling van hiphoptalent uit heel Nederland. Mike Redman vertelt over zijn beweegredenen voor de Underground Hits…Again.

Mike Redman is een veelzijdig man. De 32-jarige inwoner van Rotterdam heeftin zijn jonge leven muziek gemaakt (hiphop, jungle, metal), feestengeorganiseerd (de Rotterdamse Redrum parties in de tweede helft van dejaren 90), clips en films gemaakt (zoals Walkmen) en is al meer dan tienjaar labeleigenaar van zijn Redrum Recordz. In 2001 bracht hij RotterdamRedrum The Underground Hitsuit, een compilatiealbum waarop zo ongeveer devoltallige Rotterdamse hiphopscene vertegenwoordigd was. Twee jaar latervolgde deel 2. Artiesten als VSOP, Jawat en Duvel kwamen voor het eerstofficieel uit op een van de compilaties. Nu, tien jaar na de release vandeel 1, vonden Mike en zijn Redrum-team het tijd voor een vervolg met eenlandelijke insteek. Voor HIJS aanleiding om even met deze creatieveduizendpoot van gedachten te wisselen.

In het Rotterdamse café Dudok vertelt Mikewaarom hij aanleiding zag om een nieuwverzamelalbum uit te brengen. “Een tijdlang was ik, op een aantal uitzonderingenna, niet geprikkeld door de Nederlandsehiphop die ik hoorde. Maar het laatstejaar hoorde ik echt goede dingen overal.Van jong talent als Tastic en Dope D.O.D.en tof materiaal van veteranen alsUnorthadox bijvoorbeeld. Daarbij vind ikhet ook een echte vooruitgang datAmerikaanse legendes samenwerken met Nederlandse artiesten. Deams met Ice-T,Optimus met Prince Po; beide tracks staan ook op de verzamelaar. Toen dachtik: met zoveel toffe tracks kan ik weer een compilatie maken. Er isnatuurlijk al jaren lang, zoals ik het noem, veel ‘beschuit met muisjes’hiphop te vinden. Met deze verzamelaar hoop ik een klein beetje bij tekunnen dragen aan de balans door opnieuw de underground van zich te latenhoren.”Waar de eerste compilaties uit bijna volledig Rotterdamse tracksbestonden, kiest Mike nu voor artiesten uit het hele land. “Momenteel is ersprake van een nationale scene wat mij betreft. Nederland is te klein omverdeeld te zijn. Ik kom vaak in het buitenland en wil graag laten horen enzien dat Nederland internationale allure heeft. Ik neem de cd’s mee om onzeNederlandse scene te stimuleren. Daarnaast distribueren we het album opkleine schaal in landen als de VS, Engeland en Frankrijk.”

Page 39: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Tegenwoordig is het eenvoudig om hiphop te maken en online te gooien. Tochis het kaf van het koren scheiden makkelijker dan het soms lijkt volgensMike. “De Underground Hits waren in het verleden altijd snapshots van descene, met tracks van uiteenlopende kwaliteit. Nu hebben we duidelijk meerop kwaliteit geselecteerd. De echte artiesten, de mensen die het volhouden,hebben altijd mijn support. Die nemen het vaak serieuzer, sturen nog echteen cd met artwork naar me op in plaats van een mailtje met een link met nog100 anderen in de cc. Mensen onderschatten de waarde van een mooi fysiekproduct tegenwoordig vind ik. Daarmee kan een artiest zich nog echtonderscheiden.”De meeste artiesten op The Underground Hits… Again zijn niet getekend bijeen label. “Klopt, mijn insteek was ook om artiesten die niet bij labelsuitkomen uit te brengen. Wat ik trouwens ook tof vind, is het aandeel van devrouwen. Esperanzah, Tamère (Verdomd) en Rosa Ana kunnen zich meten met dehardste mannelijke mc’s naar mijn mening.” Komt er nog een vervolg in detoekomst? “Dat kan ik nog niet zeggen. Ik werk altijd impulsief en geloof erin om ideeën zo snel mogelijk uit te werken en uit te brengen. Het zou duszeker kunnen, maar dat kan ik nu nog niet zeggen. Sowieso gaat de Nederlandsehiphopevolutie hoe dan ook door.”

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/interviews/redrum-recordz-breekt-een-lans-voor-nederlandse-kwaliteitshiphop

Page 40: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Event Report: Elzhi bewijst zijn klasse in RotterdamElzhi is een klassieke MC die vorig jaar een hiphopklassieker (Illmatic vanNas) onder handen nam. Zijn enige show in Nederland was in De Nieuwe Oogst.De man uit Detroit kwam, zag en overwon in Rotterdam.

Elzhi begon bij Slum Village als opvolger van J-Dilla. Kenners hadden alsnel door dat ze te maken hadden met een bijzondere mc. Na een paar mixtapesen het sterke album�The Preface�deed de man uit Detroit voor de zomer veelstof opwaaien met zijn remake van Nas’ Illmatic, Elmatic genaamd. De bandWill Sessions was er niet bij deze avond, wel een Londensegelegenheidsformatie onder de naam The Elmatics. Het optreden in De Nieuwe Oogst was Elzhi’s enige show in Nederland. Dat waste merken aan het publiek. Naast veel Rotterdamse gezichten was een flinkaantal die-hard hiphopliefhebbers uit de rest van het land afgereisd naar dehavenstad. Aan de ene kant was de opkomst (ca. 200 man) goed voor eenwoensdagavond, aan de andere kant had Elzhi wel meer publiek verdiend.Verstandig van De Nieuwe Oogst om voor een kleinere zaal te kiezen; ditcreëerde een knusse sfeer. Nadat de in Detroit legendarische DJ House Shoeshet publiek had opgewarmd, maakte Elzhi en The Elmatics hun opwachting rondeen uur of half tien.

Het eerste dat opviel: wat een geluid! Hiphopshows met band zijn redelijkrisicovol om een paar redenen: de MC kan ‘verdrinken’ in de zee vaninstrumenten of het geheel klinkt allemaal nogal dun, waardoor dehiphop-vibe (zware drums en bas) ontbreekt. Daar was geen enkele sprake vangelukkig. De drumsound was gigantisch, het spel van de drummer sober enfunky zoals het hoort. Naast drums bestond de band uit een prima bassist,toetsenist/sample-man en DJ House Shoes. De muzikanten speelden geheel in degeest van Will Sessions (en dus het Illmatic-album) geen noot te veel enrockten een uur lang strak en indrukwekkend.

Page 41: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Elzhi bleek live net zo goed te zijn als op zijn albums. Met rauwe energieen pure passie rockte de MC uit Detroit alle nummers van Elmatic.Hoogtepunten waren de superstrakke rendities van It Ain’t Hard To Tell,Represent, Halftime en Memory Lane. Voor de fans van het eerste uur was hettof dat Elzhi ook nog de nodige tracks van Slum Village en eerder solowerkdeed. Elzhi trakteerde de aanwezigen ook nog een paar keer op (al dan nieta capella) freestyles die aantoonden hoe goed de man uit Detroit is.

Iedere MC kan een voorbeeld nemen aan Elzhi. Naast zijn grote talent on themic werkt hij van begin tot eind keihard om een goede show neer te zetten.Deze man is dol op zijn werk en dat schijnt duidelijk door in zijnpodiumpresentatie. Zonder back-up MC overtuigt Elzhi 100 procent. Binnenkortop HIJS een interview met de man, so stay tuned!

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/events/elzhi-bewijst-zijn-klasse-rotterdam

Page 42: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Buma Rotterdam Beats 2011Van tips om je eigen label te starten tot songwriting, branding en hetveroveren van een plekje op een Europees festival. De 2e editie van BumaRotterdam Beats bood weer een gevarieerd conferentieprogramma enshowcasefestival met toonaangevende namen, uit binnen- en buitenland, zoalslabeleigenaar Kees de Koning, producer Om’Mas Keith, artiestenmanager KeithHarris en DJ Whoo Kid. HIJS was erbij.

Het driedaagse evenement gaat van start met deState Awards waarbij Nouveau Riche als de grotewinnaar uit de bus komt. Daarna volgt eenuitgebreide, tweedaagse conferentie en eenfestivalprogramma. Er staat een gevarieerde mixvan masterclasses, vraaggesprekken,paneldiscussies, speeches, workshops en showcasesop het programma.

Dag 1Vandaag ligt de focus op de internationale muziekindustrie met sprekerszoals Liam Tootill (SBTV, GB), Pavan Mukhi (Foreign Beggars, GB), AlexRobinson (The Other Hand, GB), Kees de Koning (Top Notch, NL) en KeithHarris (artist manager, GB). Net als vorig jaar zijn, ondanks de soms drukaandoende ontvangstzaal, sommige conferentiezalen maar halfvol. Jammer, wanter staan vandaag genoeg interessante panels op het programma.Onder leiding van blogger Gary Smith (FR), die vorig jaar ook al aanwezigwas, wordt de samenwerking besproken tussen de Amerikaanse en Europese scene.Het panel, bestaande uit Alex Robinson (The Other Hand, GB), Amanda Schupf(Imagem, US) en Christina Prince (0260 Group, US) is het erover eens dat deUS een zeer gesloten markt is die vooral op regionale acts is gefocust.Amerikaanse artiesten die het regionaal goed doen, hebben weinig oog voor deEuropese markt. Een gemiste kans want de Europese scene is meer eclectischen vooruitstrevend qua creativiteit en productie volgens het panel. AmandaSchupf, die werkzaam is bij Imagem, de grootste, onafhankelijke publisherter wereld (bekend van o.a. een deal met Ludacris en de songwriter/producerAngel ‘Onhel’ Aponte (bekend van Lil Wayne)), geeft aan dat ze wel oog heeftvoor Europees talent, maar dat de contractuele rompslomp die erbij komtkijken het soms moeilijk maakt om buitenlandse werknemers te tekenen. Allenbenadrukken dan ook het bouwen van een following in de thuismarkt en hetinzetten van online marketing om het bereik te vergroten. Tips die vandaagnog regelmatig terug zullen komen.

Page 43: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Naast de uitdagingen waar een upcoming artiest tegenaan loopt in de US enEuropa, is er ook aandacht voor de uitdagingen die komen kijken bij hetstarten van een label. Onder leiding van Andrew Makkinga gaan Kees de Koning(Top Notch) en Dumi Oburota (UK), manager en neef van Tinie Tempah eneigenaar van het label Disturbing London, het gesprek aan. Het gespreklevert niet echt veel nieuwe inzichten op, hoewel de labeleigenarenbenadrukken dat het begint met een passie voor muziek en je vooral leertdoor te doen, zoals het drukken van cd’s, distributie en promotie. Dumivertelt dat hij ruim vier jaar lang geen winst maakte, maar features in eenmagazine of een uitnodiging voor een radioshow toentertijd als zijn beloningzag. Kees beaamt dat je het niet voor het geld moet doen: waarom zit ikeigenlijk in de muziekindustrie die elk jaar weer zowat 20 % in waardeverminderd? Waar vorig jaar een interessante discussie ontstond, mededankzij de host en de bezoekers, over de positie van labels zoals Top Notch,SPEC en Noah’s Ark, blijft het gesprek nu vrij oppervlakkig. Ondanks datwordt wel duidelijk dat je met passie en drive ver kunt komen, zolang jeprofessioneel en zakelijk bent ingesteld.

Pete Philly vertelt ondertussen in een eerlijk en humoristisch gesprek, datis doorspekt met muziekfragmenten, o.a. over zijn solo debuut One, hetcreatieve proces dat hij doormaakt en zijn visie op muziek. De rapper/zangeris recentelijk getekend door Imagem waarmee hij de eerste Europese artiestis die de publisher gaat proberen te lanceren in de US. Pete Philly begonzijn muzikale carrière als onderdeel van het hiphopduo Pete Philly &Perquisite. Onvoldoende erkenning voor zijn aandeel en een niet altijdoptimaal lopende samenwerking, zorgden ervoor dat de twee uit elkaarbesloten te gaan. Pete Philly beschrijft zichzelf meer als doener terwijlzijn voormalige partner af en toe meer een dromer was, waardoor hun visie opmuziek wel eens uiteen liep. Zelfs nu als soloartiest voert hij met zichzelfeen interne strijd doordat hij regelmatig twijfelt over zijn muziek: is hetwel goed genoeg? Een artiest is inderdaad “his own worst enemy”, beaamt hijna een vraag van dirty house DJ Vato Gonzalez. Desondanks wordt zijn muziekwereldwijd opgepikt, hoewel het lastig is om het allemaal bij te houden. “DJvrienden vertelden me dat ik kennelijk groot ben in Litouwen”, lacht hij.Zijn tip: wees origineel en uniquely yours.

Page 44: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Naast eigenheid is er tegenwoordig steeds meer aandacht voor de branding vanartiesten. In een interessante Q&A sessie benadrukt het panel het belang vanintegriteit, authenticiteit en een connectie tussen merk en artiest. Hetmerk moet passen bij het imago van het artiest. Denk aan de endorsement dealtussen 50 Cent en Vitamin water waar de rapper miljoenen dollars aanverdiende. De deal voldoet aan alle criteria en 50 Cent maakte een van debeste deals van zijn leven. De vraag wat het panel denkt van de endorsementdeal tussen Method Man en Gummi bears leidt tot veel gelach in de zaal enbij het panel. “Hij had beter iets met roken kunnen doen.” Het panelbenadrukt dat de bottomline belangrijk is maar dat de match tussen deartiest en het merk voorop staat. Vandaag is tevens een discussiepanel met vertegenwoordigers van enkele Europese festivals, zoals Hip Hop Kemp en Splash, die artiesten enkele handige tips meegeven. Wil je geboekt worden? Zorg dan dat je naast talent een fanbase hebt, veel YouTube hits, stage presence, geduld en als je een demo stuurt, wees origineel. Julian Gupta (Splash, DE) voegt toe: “Als jij media coveragekrijgt, weten wij jou te vinden.” De andere panelleden geven ook aan datprogrammeurs constant op zoek zijn naar fresh faces, omdat zij ook eenpioniersfunctie hebben. Er is dus wel degelijk plek voor opkomend talent.

Dag 2Vandaag lopen er, net als vorig jaar, in vergelijking met dag 1 beduidendmeer artiesten en jongeren rond vanwege de lage toegangsprijs van € 10,-. Beginnende artiesten kunnen onder meer aanschuiven bij een songwritingworkshop van electronic soul sensatie Szjerdene Mulcare (GB) en eenmasterclass beatmaking door Boaz en Mr. Polska. Daarnaast geeft producerOm’Mas Keith (die o.a. werkte aan het album van Jay-Z en Kanye West) eenexclusief kijkje in zijn keuken en neemt 50 Cent’s zakenpartner en dj WhooKid het publiek mee in de wereld van hiphopimperia en guerrillamarketing.Sticks geeft tijdens een Q&A sessie enkelestandaardtips aan beginnende artiesten op o.a.het gebied van professioneel gedrag (gedraag jenetjes), gages (wees bescheiden) en het makenvan muziek (stel je eigen doelen en werk daar naar toe). Als talentscout zoekt hij met namenaar gretig maar professioneel talent. “Hitsmaken is geen doel, al diss je me kapot in jemuziek, als ik maar in jouw muziek geloof.” Ineen ander panel weet Tim Beumers in een treffende quote van de voormaligeFunX directeur samen te vatten waar het om draait in de muziekwereld alsbeginnend artiest: “Je hebt AK47’s, die ontzettend productief zijn en hetene na het andere uitbrengen, en je hebt scherpschutters.” Het is aan eenartiest om zijn pad te bepalen.

Page 45: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

De bezoekers krijgen ook een reality check tijdens een discussiepanel meto.a. Dumi Oburota (Disturbing London, UK) en Pavan Mukhi (Foreign Beggars,GB). Het is enorm belangrijk dat je als artiest het geld en de infrastructuurhebt om je muziek uit te brengen en te promoten. Online marketing kan eengebrek aan budget slechts deels goedmaken. Alex Robinson (The Other Hand, GB)schat zelfs dat het ruim 150.000 á 200.000 $ kost om een track op denationale radio te krijgen in de US. Dumi: “Build from the grassroots enstart bij je thuismarkt.” Hij benadrukt dat je je wortels niet moet vergeten.“Tinie Tempah is opgekomen uit de underground scene, dus we proberen quatouren bepaalde zalen, zoals S.O.B.’s in New York, aan te doen die hemcredibility geven.” Ze halen ook het voorbeeld van Estelle aan die al jarenbezig was en naar de US vertrok om hette maken. Ze werkte hard aan haarnetwerk en liep regelmatig feestjes af waar de top van de muziekindustriezich verzamelde en zo ontmoette ze uiteindelijk John Legend en Kanye West.De eerste nam haar onder zijn hoede en na enkele succesvolle samenwerkingen,vestigde Estelle haar naam. Het is duidelijk dat touren, netwerken, branding,pluggers, het vinden van je publiek, YouTube hits en music charts enkele keyaspecten zijn om voet aan de grond te krijgen. Hoewel dit al een bekendverhaal is voor velen, geven de panelleden toch een interessant kijkje in demuziekindustrie, juist doordat ze hun persoonlijke ervaringen en kennisdelen.

Het leukste onderdeel van vandaag is het afsluitende demolition panel waarinjong talent hun demo’s kunnen laten horen aan producer Om’mas Keith (US),labeleigenaar en artiest Pavan Mukhi (Foreign Beggars, GB) enprogrammadirecteur van BRB Roger Brouwn, onder leiding van Tim Beumers. Metname de beat van jonge beatmaker Obi en een laidback track van Ron le Bassspringen eruit, hoewel MC Zanillya en haar producer er met de winst vandoorgaan. Ze winnen onder meer een plek op Hip Hop Kemp, net als de Groningserapper Kraantje Pappie dankzij zijn geweldige liveoptreden in Exit op dag 1. De 2e editie van BRB is ten opzichte van vorig jaar zeker gegroeid. Er zijndit jaar meer internationale bezoekers, internationale artiesten en eenbreder avondprogramma, met onder meer Action Bronson die op dag 2 in Wormzijn eerste Europese show geeft. Daarnaast stonden er bijzondere sprekers ophet programma die met hun persoonlijke kennis, ervaring en inzichten eeninteressante kijk op de muziekindustrie gaven. Niettemin zou het goed zijn als de gesprekken meer de diepte ingaan zodat ermeer nieuwe inzichten naar voren komen en er meer aandacht is voorbijvoorbeeld digitale marketing, distributie en muziekdiensten zoals Spotify.Soms leek het namelijk net iets teveel op de eerste editie. Groei is er inieder geval wel: tegenover respectievelijk 500 en 2100 bezoekers vorig jaaris Buma Rotterdam Beats met 600 conferentiebezoekers en 3.200festivalbezoekers beter bezocht dan vorig jaar. En dat is wat het festivalvooral nodig heeft: volume.

www.hiphopinjesmoel.com/magazine/events/buma-rotterdam-beats-2011

Page 46: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

3. Video, Audio en Dropzone

Video en AudioHIJS streeft ernaar om een platform te zijn voor opkomende, talentvolle acts.Dat er in een stad als Rotterdam veel talent rondloopt, mag geen verbazingwekken. Middels de nieuwsitems, uitgebreide artikelen en fotoreportages gevenwe zowel gevestigde als nieuwe namen de verdiende aandacht. Echter,kennismaken met artiesten gebeurt bij uitstek door muziek te laten horen. Metde vernieuwde website heeft Hiphopinjesmoel nog meer ruimte om audio- envideomateriaal van acts in de schijnwerpers te zetten. De redactie zetdagelijks toffe tracks, releases en videoclips op de voorpagina om dezedaarna onder te brengen in het mediagedeelte van de website. Een aanzienlijkdeel van die media, ruim 80 items, is afkomstig uit Rotterdam. Het voert tever om hier alles op te sommen, maar het varieert van albumreleases vanFar I, het ROTTZ label en oudgedienden van VSOP tot video en audio van eentalentvolle nieuwkomer als rapper Brada, Grote Prijs van Nederland finalisten1Duidig en het nieuwe collectief The DirtBag Crew.

Links van de Rotterdamse media-items:www.hiphopinjesmoel.com/media/video/dion-masé-1-moment-prod-cake-boyswww.hiphopinjesmoel.com/media/releases/1duidig-soulfood-mixtapewww.hiphopinjesmoel.com/media/audio/zegevier-ft-ill-pro-tim-beumers-shit-heavywww.hiphopinjesmoel.com/media/video/dirtbag-crew-x-rocksmith-minutes-sammie-prod-daylewww.hiphopinjesmoel.com/media/video/psl-brutale-aap-prod-architektwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/rmb-g-boah-doe-jou-ft-laisewww.hiphopinjesmoel.com/media/video/sammie-inzage-prod-stacey-grindwww.hiphopinjesmoel.com/media/releases/far-i-x-bats-hammers-skywww.hiphopinjesmoel.com/media/releases/far-i-x-bats-hammers-blockwww.hiphopinjesmoel.com/media/releases/broc-recordz-rhymin-ova-broc-beatswww.hiphopinjesmoel.com/media/audio/brada-beng-prod-broere-beatswww.hiphopinjesmoel.com/media/video/zo-moeilijk-ft-duvelduvel-jaman-prod-nikeswww.hiphopinjesmoel.com/media/video/buck-dru-ft-tim-beumers-jij-kan-het-krijgenwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/empty-handed-warriors-ja-jawww.hiphopinjesmoel.com/media/video/black-wolture-streetlife-prod-j83www.hiphopinjesmoel.com/media/video/lexcouper-geen-spel-ft-xdot-prod-ciph-barkerwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/ricks-nie-veel-takkie-prod-dj-mpwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/vieira--–nos-e-que-nos-prod-micha-farrah-girgiswww.hiphopinjesmoel.com/media/video/fatcap-expresswww.hiphopinjesmoel.com/media/video/redrum-underground-hitsagainwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/de-mark-bestempeldwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/shabba-hoog-als-een-muthaferwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/crooks-crooks-prod-sound-seductionwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/die-boyz-sorrywww.hiphopinjesmoel.com/media/video/g-no-als-ik-geen-rapper-waswww.hiphopinjesmoel.com/media/video/psl-baby-prod-tipwww.hiphopinjesmoel.com/media/visuals/vsop-xo-statuswww.hiphopinjesmoel.com/media/releases/vsop-xo-statuswww.hiphopinjesmoel.com/media/releases/dj-friss-boomdox-2011-mixtapewww.hiphopinjesmoel.com/media/releases/billy--tussen-billy-en-yusuf

Page 47: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

www.hiphopinjesmoel.com/media/audio/brada-de-aanslag-prod-broere-beatswww.hiphopinjesmoel.com/media/video/billy-sowiesowww.hiphopinjesmoel.com/media/video/boomdox-stryder-gazawww.hiphopinjesmoel.com/media/video/boomdox-dirtbag-crewwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/mystic-xperienz-rumans-ft-thë-greg-dinkey-valente- prod-zenny-beatswww.hiphopinjesmoel.com/media/video/die-boyz-herinner-je-mij-nogwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/boomdox-rottzwww.hiphopinjesmoel.com/media/releases/cerebros-mind-travelers-epwww.hiphopinjesmoel.com/media/releases/bluntspeakers-rrb-epwww.hiphopinjesmoel.com/media/audio/marrymarv-bring-da-ruckus-prod-ventbeatswww.hiphopinjesmoel.com/media/audio/brada-top-prod-broere-beats-soundseductionwww.hiphopinjesmoel.com/media/audio/dropzone-item-vd-week-bradawww.hiphopinjesmoel.com/media/video/boomdox-goodfellaz-officieelwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/boomdox-nieuwe-hiphop-je-smoel-de-linewww.hiphopinjesmoel.com/media/video/rmb-g-boah-ft-conceptz-motivatie-prod-g-boahwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/psl-van-afschuw-tot-passie-prod-ray-barbarianwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/unorthadox-deep-running-waterwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/cerebros-you-heard-mewww.hiphopinjesmoel.com/media/video/dirtbag-crew-cypher-03-06www.hiphopinjesmoel.com/media/video/bujumouse-ik-doe-dit-prod-p-flowswww.hiphopinjesmoel.com/media/releases/2m-mind-controlwww.hiphopinjesmoel.com/media/audio/dj-mp-fantoom-ft-dubz-prod-beat-butchawww.hiphopinjesmoel.com/media/video/optimace-arhurs-day-damianwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/boomdox-nieuwe-hiphop-je-smoelwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/beat-m-praat-beats-met-mewww.hiphopinjesmoel.com/media/video/1duidig-doe-het-zo-vuist-de-lucht-prod-staceygrindwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/dj-optimus-pound-pound-ft-prince-powww.hiphopinjesmoel.com/media/visuals/hiphop-muur-demon-fuzzwww.hiphopinjesmoel.com/media/releases/bmu-x-rottz-rotterdam-beat-tapewww.hiphopinjesmoel.com/media/releases/va-rottz-vol-2www.hiphopinjesmoel.com/media/video/vsop-terrordome-prod-prestowww.hiphopinjesmoel.com/media/video/grote-boze-neger-mozes-kriebelwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/billy-laat-het-los-prod-bone-40www.hiphopinjesmoel.com/media/video/dirtbag-crew-acht-om-acht-ft-1duidig-prod-stacey-grindwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/smoelwerk-outtakes-appa-1www.hiphopinjesmoel.com/media/video/dichter-x-boah-iets-meerwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/dirtbag-crew-cypherwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/smoelwerk-outtakes-appa-0www.hiphopinjesmoel.com/media/video/far-i-x-statikmusic-grizzowww.hiphopinjesmoel.com/media/video/kain-slim-story-tell-ft-cinnamon-brown-prod-mr-wowswww.hiphopinjesmoel.com/media/video/smoelwerk-outtakes-vsopwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/dichter-x-boah-ander-perspectiefwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/psl-real-recognize-real-ft-cerebros-prod-ray-barbarianwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/dion-mase-info-ft-dlippswww.hiphopinjesmoel.com/media/video/vieira-freestylewww.hiphopinjesmoel.com/media/video/smoelwerk-outtakes-duvel-over-technologiewww.hiphopinjesmoel.com/media/video/brada-murder-ft-jaysz-prod-broere-beatswww.hiphopinjesmoel.com/media/video/smoelwerk-outtakes-appawww.hiphopinjesmoel.com/media/video/matarr-probleem-voor-ze-ft-magere-heinwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/midkade-%E2%80%93-prkken-ft-yung-c-ricks-steenwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/gery-mendes-gmb-mr-entity

Page 48: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

DropzoneNaast deze door de HIJS-redactie bepaalde content biedt de huidige websiteook ruimte voor artiesten om zelf hun track, clip, EP of album te plaatsen.Deze zogenaamde Dropzone sectie staat ook op de voorpagina en verlaagt dus dedrempel voor muzikanten om hun creatie te posten en daarmee de juistedoelgroep te bereiken. Sinds de lancering van de nieuwe website in juni isvan deze mogelijkheid al 427 keer gebruik gemaakt (laatst geïnventariseerd opzondag 11 december), waarvan tenminste 92 inzendingen uit Rotterdam afkomstigzijn.

Links van de Rotterdamse Dropzone items: www.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/uitblinkermrd-freestylesession2012-official- streetvideoclipzwartbloedwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/nkstape-vol2www.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/rated-r-osd-hij-gers-pardoel-disswww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/rap-o-tv-vs-psycho-realm-serrio-crookswww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/victory-angel-murda-she-wrote-tha-official- videoclip-zwartbloedwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/angeloow-sportsingelwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/angeloow-maak-stapenwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/contrast-winterblues-epwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/rapologi3-ik-hoor-ze-praten-officiele-videoclipwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/rapologi3-vergeef-me-ft-willa-moorderman- officiele-videoclipwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/crimitov-slicoramawww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/rag-ik-heb-ditwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/jeremiah-quinnasystem-bloed-zweet-en-tranen- prod-quinnasystemwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/nostalgie-generatiex-schulden-bawz-btz-mix2- vinrock-entertainment-videowww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/alvin-dancer-danceclip-t-pain-welcome-my- hood-remixwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/alvin-dancer-danceclip-j-squad-buckwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/alvin-dancer-danceclip-chris-brown-number-onewww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/rag-promowww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/rmbg-boah-doe-jou-feat-laisewww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/angeloow-verledenwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/kedo-aka-chadoggy-and-dr-nexuz-slaverywww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/conceptz-doorgaanwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/brada-sixteen-sessiewww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/tricky-gullivan-bezigwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/uitblinker-snel-groot-tha-official-videoclip- zwartbloedwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/stadslichten-rode-draad-ode-aan-rolo-pt-iwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/stadslichten-duivels-advocaatwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/stadslichten-serenadewww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/shahamirvaakbaantie-hardst-prod-dm2mwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/etienne-sneak-e-freestyle-barbecuewww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/angeloow-fucktwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/angeloow-de-tijd-tikt-doorwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/etienne-sneak-e-morsecodeswww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/kruimeldieve-feat-honest-eenheidwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/rmb-feat-conceptz-ik-doe-die-shtwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/kane-keezy-uit-de-gootwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/xcentriek-bewapend-met-de-pen

Page 49: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

www.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/verfijndwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/equalz-alles-wat-je-wilt-officiële-videoclipwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-sweet-sixteen-tape-volume1www.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-explosiegevaar-2011-sweetsixteentapevolume1www.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-sweet-sixteen-s01e16-seizoen-finalewww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-sweet-sixteen-s01e15-miraklewww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-sweet-sixteen-s01e14-sergeantwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-sweet-sixteen-s01e13-plaagwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-sweet-sixteen-s01e12-adi-montenegrowww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-sweet-sixteen-s01e11-d-luzionwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-sweet-sixteen-s01e10www.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-sweet-sixteen-s01e09-donderobwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-sweet-sixteen-s01e08-k-remixwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-sweet-sixteen-s01e07-2-gbwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-sweet-sixteen-s01e06-sin-terwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-sweet-sixteen-s01e05www.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-sweet-sixteen-s01e04-kaascousewww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-sweet-sixteen-s01e03www.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-sweet-sixteen-s01e02www.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/red-sweet-sixteen-serieswww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/cityridersz-check-me-0www.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/cityridersz-freestylewww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/cityridersz-promowww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/release-party-psl-van-afschuw-tot-passie-live- capsloc-bmdx11-sumwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/brada-bmdx11-sumwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/jerry-armah-ft-duarte-james-rose-supermanwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/jerry-armah-kunta-kintewww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/jeremiahwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/jack-herrer-hebi-prowww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/djee-n-jones-bmdx11-sumwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/xcentriek-de-overname-produced-stacey-grindwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/grote-boze-neger-bmdx11-sumwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/orlando-virginia-jones-intro-moneywww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/orlando-verginia-jones-i-am-star-vol2-mixed- hosted-djgameovawww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/brada-stamkroegsessiewww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/jaysz-dead-wrongwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/psl-persoonlijkwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/tribute-called-questwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/angeloow-aanwezig-1e-trackwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/cerebros-you-heard-mewww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/alain-stout-zo-gefliptwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/brada-top-prod-broere-beats-soundseductionwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/broerejongenz-previewwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/brada-fenomeen-prod-broere-beatswww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/top-prod-broere-beats-soundseductionwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/rapsessie-sweet-sixteen-serieswww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/dek-totale-chaos-ft-logi-kwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/egowww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/strydergazaft-de-mark-ogen-openwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/kaascouse-voor-de-bass-videowww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/op-pad-elluzie-ft-movez-ft-optimusbeatswww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/dygo-motivatiewww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/loony-317-ft-dmcwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/grote-boze-neger-mozes-kriebelwww.hiphopinjesmoel.com/dropzone/inzendingen/mystic-xperienz-fa-poku’s

Page 50: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

4. BoomDox

Boomdox festivalSamen met de nieuwe website is het BoomDox festival het belangrijksteinitiatief dat HIJS (samen met Pass The Mic events/Sigmar Vriesde) in 2011heeft genomen. Een eendaags festival in De Nieuwe Oogst met als ondertitel‘Nieuwe Hiphop In Je Smoel’, omdat er in de programmering veel aandacht isgeweest voor opkomende artiesten die elders (nog) niet veel aandacht hebbengekregen, maar dat wel verdienen. Deze acts kwamen uit heel Nederland, maareen aanzienlijk deel van het talent was afkomstig uit Rotterdam: Stryder &Gaza (met De Mark), The DirtBag Crew, Killian en de Refreshed band. Ook detwee grote crews uit de stad, ROTTZ en Ecktuh Ecktuh, stonden op het podium,evenals oudgedienden VSOP en de dit jaar geformeerde groep GoodfellazOfficieel. Vanzelfsprekend heeft HIJS aan BoomDox veel aandacht besteed op de website.Zo is er vooraf een competitie georganiseerd via de Dropzone sectie waarmeeartiesten de laatste plek in de lineup konden winnen, gebaseerd op het aantalviews van hun item. De reeds geprogrammeerde acts kregen aandacht middelsvideo-items, artikelen (BoomDox Sunday) of rapsessies (BoomDox cypher). DJFriss knutselde een mixtape in elkaar waarop ook de Rotterdamse acts te horenwaren. Ook naderhand hebben we aandacht besteed aan het festival met enkelefotoreportages. Hieronder volgt een overzicht van de door ons gepubliceerdeBoomDox content. Meer over de organisatie/evaluatie van BoomDox trouwens inhet volgende hoofdstuk waarin we terugblikken op 2011.

Page 51: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Boomdox links:www.hiphopinjesmoel.com/optreden-op-boomdox-win-de-laatste-spot-op-het-podiumwww.hiphopinjesmoel.com/magazine/nieuws/boomdox-selectie-dropzone-bekendwww.hiphopinjesmoel.com/magazine/nieuws/boomdox-sunday-het-verzetwww.hiphopinjesmoel.com/magazine/nieuws/boomdox-sunday-killianwww.hiphopinjesmoel.com/magazine/nieuws/boomdox-sunday-perverzwww.hiphopinjesmoel.com/magazine/nieuws/boomdox-sunday-ciph-barkerwww.hiphopinjesmoel.com/magazine/nieuws/boomdox-sunday-mutiaratecwww.hiphopinjesmoel.com/magazine/nieuws/boomdox-sunday-vsopwww.hiphopinjesmoel.com/magazine/nieuws/boomdox-sunday-eredivisiewww.hiphopinjesmoel.com/magazine/nieuws/boomdox-cyphers-online www.hiphopinjesmoel.com/media/video/boomdox-dirtbag-crewwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/boomdox-rottzwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/boomdox-goodfellaz-officieelwww.hiphopinjesmoel.com/media/video/boomdox-stryder-gazawww.hiphopinjesmoel.com/media/releases/dj-friss-boomdox-2011-mixtapewww.hiphopinjesmoel.com/magazine/events/boomdox-2011-part-iwww.hiphopinjesmoel.com/magazine/events/boomdox-2011-part-iiwww.hiphopinjesmoel.com/magazine/events/boomdox-2011-part-iiiwww.hiphopinjesmoel.com/magazine/achtergronden/skin-deep-boomdox

Page 52: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

5. Hiphop en HIJS aan het woord

Terugblik 2011/Vooruitblik 2012

Met enkele personen uit de scene blikt HIJS terug op het Rotterdamsehiphopjaar 2011. We behandelen enkele nieuwe initiatieven, hoogte- endieptepunten, organisatorische samenwerkingen en we kijken vooruit naarvolgend jaar. Aan het woord zijn Roger Brouwn (programmeur Nieuwe Oogst/festivaldirecteur Buma Rotterdam Beats), Dave Vanderheijden (directeurHIJS), Aruna Vermeulen (directeur HipHopHuis) en Sigmar Vriesde(programmeur Grounds/mede-initiatiefnemer BoomDox).

Dave: 2011 was een prima jaar voor hiphop in Rotterdam. Iedereen keek uitnaar de opening van De Nieuwe Oogst en Bird. Nieuwe live plekken inRotterdam waar hiphop een podium zou kunnen bemachtigen. Rotterdamseartiesten brachten veel releases uit, zoals VSOP, Postman, Stryder & Gaza,Crooks, RMB & G-Boah, Far I en Vieira. Vorig jaar was het label ROTTZ ergactief en het zag er naar uit dat zij dit succesvol zouden gaan doorzettenin 2011, wat deels ook zeker gelukt is met diverse releases, een uitgebreidoptreden op BoomDox en diverse optredens in het land. Ondanks deze positieveontwikkelingen kondigden diverse mensen, waaronder mede-initiatiefnemersWoei en Duvel, aan weg te gaan bij het label en dat is jammer. Daartegenover staat wel een nieuw label genaamd The DirtBag Crew dat louterbestaat uit jonge talenten, voornamelijk uit Rotterdam. Het komende jaarmoet uitwijzen of dit label zich kan ontwikkelen tot een serieuze speler inen buiten Rotterdam.De stad Rotterdam kende in het verleden vaak vluchtige initiatieven die naeen paar maanden weer verdwenen, maar het afgelopen jaar is gebleken datdiverse partijen niet meer weg te denken zijn uit het Rotterdamsehiphoplandschap. Twee mooie voorbeelden zijn Beat M Up (een competitie voorproducers) en PunchOut Battles (een battle voor rappers) die definitiefeen plek hebben veroverd en diverse edities in 2011 kenden. Laatstgenoemdeorganiseerde zelfs een editie in België vanwege de populariteit in Rotterdam.Andere hoogtepunten in 2011 waren het State of Mind festival in Bird, eenspeciale editie van Can I Kick It? waarbij J Dilla centraal stond en detweede editie van Buma Rotterdam Beats.

Page 53: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

BoomDox & HIJSDave: Wij waren zelf erg tevreden over de pilot editie van BoomDox en devoorbereiding voor een nieuwe editie in 2012 zijn al in volle gang. Hetgrote winstpunt voor ons zijn de talloze positieve reacties op het initiatiefdoor artiesten, fondsen, partners en bezoekers. Dit versterkt onze visiealleen maar. Wij vinden namelijk dat een dergelijk festival essentieel isvoor de ontwikkeling van hiphoptalent uit eigen stad. Als je in eigen stad alniet voor veel mensen kan optreden dan wordt het heel lastig om dit buitenje regio te gaan doen.

Sigmar: BoomDox was een absoluut hoogtepunt in 2011. Niet omdat ik dat samenmet HIJS heb gedaan, maar vooral omdat er daadwerkelijk is samengewerkt opdit niveau in Rotterdam. In Rotterdam wordt er altijd wel veel gesprokenover samenwerken, maar meestal komt er geen moer van terecht. Bij BoomDoxwaren er zoveel partijen direct of indirect betrokken, dat is heel bijzonderin deze stad. Ik zag er ook op het podium veel toffe optredens van acts dieik voorheen nog nooit had gezien. Er was exposure voor rappers uit Rotterdamin Rotterdam.

Aruna: BoomDox vond ik echt een stap in een hele goede richting, zoiets waser voorheen niet in de stad. Het was goed geprogrammeerd en dan bedoel ikvooral de samenwerking met partijen in de stad. Gastprogrammeurs en anderepartijen ook dingen laten doen in plaats van zelf alles dicteren. In de stadRotterdam is dat soort samenwerkingen op het gebied van hiphop bijzonder.Dat gebeurt nauwelijks in de hiphop, omdat mensen gewend zijn dingen zelf tedoen en zo geen commitment kweken bij anderen. Een soort eilandjespolitiek.Ik had zelf geen betrokkenheid bij BoomDox met het HipHopHuis, maar zo vaneen afstandje werd me toen de kracht van HIJS duidelijk. Echt datsamenwerken, bijvoorbeeld met Pass the Mic, is heel goed. Natuurlijk moethet allemaal nog groeien, maar voor een festival dat voor het eerstplaatsvond zag het er heel goed uit.

Roger: BoomDox zag er goed uit, al is het lastig om overdag al veel mensente trekken. En misschien moet er ook hier en daar geschaafd worden, omdatde artiesten die er stonden niet allemaal veel mensen trekken. In de avondbegon het wel voller te lopen natuurlijk en het is sowieso goed om veelRotterdamse acts op het podium te hebben.

Dave: Naast BoomDox lanceerde HIJS een compleet nieuwe website wat tot veelnieuwe mogelijkheden voor artiesten heeft geleid (zie ook hoofdstuk 3).Vanaf 2012 gaat HIJS de samenwerking met diverse collega-instellingen (DeNieuwe Oogst, Grounds, HipHopHuis, Popunie en Music Matters) intensiverenom nog meer Rotterdams talent in de picture te zetten.

Page 54: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

De Nieuwe OogstDave: Tijdens BoomDox: Nieuwe Hiphop In Je Smoel kreeg niet alleen veel(Rotterdams) talent een podium, ook werd De Nieuwe Oogst ingewijd. Hetgrootste hoogtepunt van 2011 was zonder meer de opening van ditlangverwachte podium waar direct veel live hiphop te zien was. Er kwamenartiesten die de periode ervoor Rotterdam oversloegen bij gebrek aan eengoed podium.

Sigmar: Ik ben ook blij dat De Nieuwe Oogst nu open is en dat zij wat doen.Er gebeurt tenminste iets, want zoveel is er ook weer niet aan activiteitenin Rotterdam, ook al noemen ze vaak onze stad als hiphophoofdstad. Je kuntnu in ieder geval niet meer zeggen dat er niets gebeurt, maar echt veel ishet niet. Bijvoorbeeld Rotown zou veel meer aan hiphop kunnen doen. Groundsstopt er in ieder geval geld in, wat aangeeft hoe belangrijk ze het vindenmomenteel.

Roger: In De Nieuwe Oogst gaat het goed, de mensen weten ons te vinden. Eenaantal avonden is zelfs uitverkocht geweest en we hebben goede reactiesgehad van het publiek. Met Lil B hadden we een primeur in Nederland, dus weweten steeds meer bezoekers uit heel het land te trekken.

Buma Rotterdam BeatsRoger: Buma Rotterdam Beats (BRB) kende een tweede editie die weer drukkerwas en waarvoor we ook uit de scene net weer wat meer waardering kregen.Natuurlijk, sommige mensen zijn teleurgesteld als ze niet op het programmastaan, maar dat zijn keuzes die je maakt en we willen stap voor stap groeien.Over tien jaar willen we er ook nog zijn. In totaal hadden we zo’n 15% meerbezoekers dan vorig jaar, over de 600 conferentiebezoekers zijn we tevreden.Bij een festival streef je er altijd naar om uit te verkopen, maar bovenalwil je een goed programma neerzetten. Ook over die bezoekersaantallen vanhet festivalgedeelte zijn we tevreden. Je moet er maar net even geluk meehebben dat iets wat je een tijd van tevoren hebt geboekt actueel blijft.Vorig jaar hadden we de Jeugd van Tegenwoordig geboekt en toen brachten zeuiteindelijk op de dag van het optreden hun album uit. Dan val je met je neusin de boter, actueler kan het niet. Stel dat volgend jaar een Winne in maarteen album releast, dan kunnen we hem goed boeken voor BRB. We werken sowiesogoed en genoeg samen met andere partijen in de stad Rotterdam. Het ligt ermaar net aan wat er speelt, want we proberen wel in te springen op trends ente programmeren wat actueel is.

Page 55: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

GroundsSigmar: Een hoogtepunt was de J Dilla 360 presentatie in Grounds afgelopenfebruari. Dat was voor mij de katalysator voor een nieuwe manier vanprogrammeren. Voorheen deed de Refreshed band mee, maar nu draait het echtom de live muziek. Het gaat om de Refreshed band en de artiesten doen methen mee. Ook bij de rest van het programmeren heb ik nu live muziek alsrode draad.

Roger: Er waren in Grounds een aantal goede avonden, die positief zijnontvangen door de bezoekers.

MinpuntenRoger: Minder vond ik in 2011 de beleving van het Rotterdamse hiphoppubliekin het algemeen. Het was allemaal wat mat. In andere Europese stedenkrijgen artiesten toch net wat meer waardering. Nou is het zo dat acts inRotterdam altijd wat harder moeten werken, maar het mag iets losser. Alverschilt het ook wel per act hoe snel mensen los gaan.

Dave: Het nieuwe festival Bridgin’ The Gap dat in Ahoy moest plaatsvindenwas te ambitieus en ging uiteindelijk niet door vanwege tegenvallendekaartverkoop. Het festival dat er nooit kwam gaat dan ook de boeken in alsgrootste dieptepunt van 2011.

Aruna: Ik vind het zelf jammer dat hiphop, wat ik zie als kunstvorm, vanuitde kunst- en cultuursector niet veel gesteund wordt de komende jaren.Terwijl precies die doelgroepen die de gemeente wil bereiken, de jongerenen allochtonen die anders niet participeren in de cultuursector, wordenbereikt door hiphop. De gemeente steunt het eigen project De Nieuwe Oogst.De Nieuwe Oogst kan een geleider zijn voor de kracht van alle kleine partijen/initiatieven. Ook deze partijen verdienen steun, want die zijn ook belangrijk. Ik hoop wel dat het goed gaat met De Nieuwe Oogst,want we hebben hier al eerder bijvoorbeeld Watt en Waterfront verloren ziengaan. Voor het HipHopHuis zie ik De Nieuwe Oogst zeker alssamenwerkingspartner.

Sigmar: Mijn dieptepunt is eigenlijk dat ROTTZ er mee ophoudt. Hoewel ze officieel nog doorgaan denk ik dat het zonder Duvel en Woei, met alle respect voor de overige mensen, voor een deel opnieuw moet beginnen. Het is nu eigenlijk een soort grijs schemergebied, maar ook Billy is bijvoorbeeld al officieel weg. Dat is jammer, want door het initiatief van ROTTZ en ook Ecktuh Ecktuh begonnen veel anderen ook met dingen opzetten. Ik ben blij dat er mensen binnen ROTTZ de toorts hebben over- genomen. Kijken wat ze er van maken.

Page 56: Hiphop in Rotterdam 2011

HIPHOP IN ROTTERDAMjaaroverzicht 2011

Vooruitblik 2012Roger: Ik hoop dat er ook in 2012 genoeg toffe dingen naar Rotterdam komen.In De Nieuwe Oogst blijven we actief bezig met hiphop. Bijvoorbeeld met detoegankelijke hiphopavond Hulk waarbij mensen ook kunnen laten zien hoegoed ze zijn en dat ze beter zijn dan de ander. Een beetje het What’s DaFlavor sfeertje van jaren terug.

Dave: Wij verwachten dat in 2012 de groei van hiphop (ook in Rotterdam)doorzet en dat hiphop nog populairder gaat worden onder een groteredoelgroep. HIJS constateert op dit moment dat de hiphopdoelgroep die tienjaar geleden bestond uit jongeren tussen de 18 en 25 jaar inmiddels isveranderd. De doelgroep begint bij 12 en eindigt bij 35 jaar, waarbij hetduidelijk moge zijn dat de behoeftes per leeftijd erg verschillen. 2012wordt mede hierdoor een interessant jaar voor alle partijen die zichrichten op hiphop, vooral omdat de doelgroep breder en groter is geworden.Het aantal Rotterdamse releases zal net als op landelijk niveau verdertoenemen en nu de havenstad beschikt over twee nieuwe podia in de vorm vanDe Nieuwe Oogst en Bird zal het aantal concerten en festivals ophiphopgebied eindelijk toenemen. De toename van presentatiemogelijkhedenzal hiphopartiesten triggeren om zich serieuzer bezig te houden met hunpassie waardoor Rotterdam meer talent gaat afleveren.

Aruna: Over het algemeen zie ik sowieso meer vereniging binnen deRotterdamse hiphopwereld het afgelopen jaar. Verschillende spelers zoekenelkaar meer op, er is meer profilering. Dat heeft allemaal te maken metprofessionalisering in onze sector. Ik hoop dat in 2012 organisatorisch descene nog meer professionaliseert, daardoor word je ook serieuzer genomendoor andere partijen. Dat klinkt allemaal heel vaag, maar concreet had ikhet idee om Street Science, World Bboy Classic en BoomDox in hetzelfdeweekend te laten plaatsvinden. Dan kun je nog veel meer mensen bereiken.Maar Dave bepaalt dat niet in z’n eentje, en HIJS is nog net niet grootgenoeg om dat allemaal vooruit te kunnen plannen momenteel. Maar ik hoopin het algemeen wel op een vernieuwende, dynamische scene die met nieuweinitiatieven blijft komen.

Sigmar: In 2012 hoop ik dat Refreshed daadwerkelijk een labeldeal heeft getekend voor een album, want we zitten nu in dat proces. En dat terwijlalles als een soort grap is ontstaan. Ik hoop dat die instelling volgendjaar weer belangrijker wordt. Je kunt namelijk ook in muziek en hiphopdingen bereiken als je er plezier in hebt. Het is echt niet zo dat deRefreshed band nu allemaal geld ruikt, het gaat om de liefde voor muziek. Verder gaan we bij Grounds verder op de ingeslagen weg. En HIJS en Groundsgaan hopelijk ook samenwerken, waarbij HIJS als gastprogrammeur kan fungeren.