Upload
buikien
View
219
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
HistoriaZeszyt ćwiczeń
4
HistoriaZeszyt ćwiczeń dla klasy czwartej szkoły podstawowej
Barbara WalkowiczSzymon Ciechanowski
4
1 Śladami historii
1.1 Historia – nauka o przeszłości
1 Rozwiąż rebus. Napisz, jak rozumiesz słowo będące jego rozwiązaniem.
Odpowiedź:
2 Przeczytaj poniższy tekst. Następnie odpowiedz na pytania.
W bajkach, podobnie jak w historii, jest zwykle mowa także o tym, co dzia-ło się dawno temu. […] Bajki są oczywiście ciekawe i wielu rzeczy można się z nich dowiedzieć czy nauczyć, można na przykład poznać, co jest dobre, a co złe. Wiemy jednak, że bajki są bajkami, czyli opowieściami wymyślonymi. […] I tym właśnie różnią się od historii. Historia nie może być wymyślana, a jeśli jest, to przestaje być historią.
Źródło: Jerzy Topolski, Uczymy się historii, Warszawa 1995
a) Podaj tytuł bajki, którą znasz z dzieciństwa.
b) Wymień jedno podobieństwo i jedną różnicę między bajkami a historią.
Podobieństwo: Różnica:
5
3 Przyporządkuj teksty do odpowiednich ilustracji. Wpisz w kratki właściwe litery.A. Drukowane książki stały się tańsze i łatwo dostępne.B. Książki wykonywane ręcznie były rzadkie i drogie.C. Jan Gutenberg opracował metodę powielania tekstu.
Przyczyna Wydarzenie Skutek
4 Poniżej zamieszczono informacje na temat krakowskich Sukiennic. Zaznacz zdanie będące opinią. Wstaw znak w odpowiednią kratkę.
Krakowskie Sukiennice
Sukiennice wybudowano około 700 lat temu.Jest to najbardziej rozpoznawalny zabytek Krakowa.W przeszłości Sukiennice pełniły funkcję hali targowej.Dawniej w hali mieściły się kramy kupców sprzedających sukno.
5 Wejdź na stronę portalu historycznego dzieje.pl i podaj tytuł artykułu, który cię zainteresował.
6
Źródłapisane
Źródłaniepisane
1.2 O źródłach historycznych
1 Przyjrzyj się zdjęciom przedstawiającym źródła historyczne. Zdecyduj, do którego kufra powinny trafić. Połącz linią każde zdjęcie z odpowiednim kufrem.
Hełm
Zdjęcie ślubne Pamiętnik
Świadectwo szkolne
Moneta
Obraz
7
2 Obejrzyj zdjęcie greckiej wazy. Jakich informacji dostarcza nam ona o życiu ludzi w dawnych czasach? Wpisz znak w odpowiednią rubrykę tabeli.
Umiejętności ludzi żyjących ponad 2 tysiące lat temu Tak Nie
Umieli wytwarzać naczynia ceramiczne.
Uprawiali sport (biegi).
Potrafili wytwarzać narzędzia z żelaza.
Zamieszkiwali tereny z dostępem do wody.
Trudnili się rolnictwem.
Posługiwali się kołem garncarskim.
3 Wskaż zdania dotyczące legend – połącz je z rysunkiem Smoka Wawelskiego.
Opisane w nich wydarzenia mają potwierdzenie w źródłach historycznych.
Zawierają elementy fantastyki.
Ich bohaterami są wyłącznie postacie historyczne.
Przedstawione w nich zdarzenia zostały zmyślone.
LEGENDY
8
1.3 Chronimy ślady przeszłości
1 Wykreśl w diagramie co drugą literę. Wyjaśnij znaczenie słowa będą-cego rozwiązaniem.
Z S A W B I Y C T K E A K S
Rozwiązanie: Wyjaśnienie:
2 Wpisz w odpowiednich miejscach tabeli nazwy instytucji, których dotyczą poniższe opisy.
– tu organizuje się wystawy i udostępnia eksponaty zwiedzającym.
– tu przechowuje się dokumenty, mapy, nagrania i filmy.
– tu gromadzone są książki i czasopisma, w celu udostępniania ich czytelnikom.
3 Podaj nazwę muzeum, które znajduje się najbliżej twojego miejsca zamieszkania. Wymień dwa eksponaty, które można w nim zobaczyć.Nazwa muzeum: Eksponaty:
4 Dobierz w pary zabytki oraz muzea, w których możesz zobaczyć podane eksponaty (jedno muzeum nie pasuje).
ołowiane żołnierzyki sprzed dwustu lat
zapis nutowy utworu Fryderyka Chopina
naczynie sprzed tysiąca lat
hełm z czasów II wojny światowej
•
•••
• muzeum wojskowości
• muzeum techniki
• muzeum biograficzne
• muzeum archeologiczne
• muzeum zabawek
9
Sprawdź się!
Zaznacz właściwe dokończenia zdań. Za każdą poprawną odpowiedź przyznaj sobie 1 punkt.
1 Czas, który minął, toA. przeszłość.B. przyszłość.C. teraźniejszość.
/ 1 punkt
2 Do źródeł niepisanych należyA. list.B. mapa.C. rzeźba.
/ 1 punkt
3 Postacią historyczną nie jestA. Bolesław Chrobry.B. Jan Gutenberg.C. Szewczyk Dratewka.
/ 1 punkt
4 Naukowiec, który bada przeszłość na podstawie źródeł materialnych, toA. alergolog.B. archeolog.C. architekt.
/ 1 punkt
5 Czyjeś przekonanie na dany temat nazywamyA. opinią.B. faktem.C. przyczyną.
/ 1 punkt
6 Odtwarzaniem wyglądu zniszczonych zabytków zajmuje sięA. archeolog.B. konserwator zabytków.C. historyk.
/ 1 punkt
7 Do wyrobów ceramicznych należyA. miecz.B. gliniane naczynie.C. pamiętnik.
/ 1 punkt
Policz, ile punktów udało ci się zdobyć. Następnie postępuj zgodnie z instrukcją, która znajduje się na s. 16.
10
Polska Piastów4
4.1 Początki państwa polskiego
1 Zaznacz na osi czasu datę przyjęcia chrztu przez Mieszka I.
WspółczesnośćNowożytnośćŚredniowiecze
X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXIIX
2 Rozwiąż krzyżówkę. Następnie ułóż pytanie, na które odpowiedzią będzie główne hasło krzyżówki.
2
1
3
4
5
6
7
1. Warowna osada w państwie Mieszka I.2. Chronologiczny zapis wydarzeń, np. z życia państwa.3. Od jego imienia pochodzi nazwa pierwszej polskiej dynastii.4. Pierwszy historyczny władca Polski.5. Żona Piasta, matka Siemowita.6. Gall… – autor pierwszej polskiej kroniki.7. Czeska księżniczka, którą poślubił Mieszko.
Hasło główne: Pytanie:
11
3 Przyjrzyj się portretowi. Następnie wykonaj polecenia.
a) Podaj imię władcy ukazanego na obrazie.
b) Jaka cecha wyróżniała przedstawioną postać? Podaj przykład doko-nania władcy, które tę cechę potwierdza.
Cecha: Uzasadnienie:
4 Podaj jedną przyczynę i jeden skutek chrztu Polski.
Przyczyna Wydarzenie
Chrzest Mieszka Iw 966 roku
Skutek
12
4.2 Pierwszy król Polski
1 Napisz, jakie ważne wydarzenia miały miejsce w podanych latach.• 1000 rok – • 1025 rok –
2 W którym wieku miał miejsce zjazd gnieźnieński? Zakreśl właściwe stulecie na osi czasu.
WspółczesnośćNowożytnośćŚredniowiecze
X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXIIX
3 Postaw znak przy informacjach, które dotyczą Bolesława Chrobrego.
4 Wyobraź sobie, że jesteś doradcą Ottona III. Przed pielgrzymką do Gniezna cesarz chce się dowiedzieć czegoś więcej o Polsce. Opisz państwo Piastów. Wykorzystaj następujące wyrazy: książę, dynastia, Gniezno, chrześcijaństwo.
Następca Mieszka I.Pierwszy historyczny władca Polski.Autor pierwszej średniowiecznej kroniki.Główny uczestnik zjazdu gnieźnieńskiego.Mąż czeskiej księżniczki Dobrawy.Pierwszy król Polski.
13
5 Uzupełnij tekst. Wykorzystaj wyrazy zamieszczone w ramkach.
Otton III Bolesław Chrobry Gniezno
Prusowie chrześcijaństwo
Biskup Wojciech przyjaźnił się z wieloma władcami średniowiecznej Europy, w tym z księciem Polan .W 997 roku polski książę pomógł Wojciechowi w zorganizowaniu wyprawy misyjnej na ziemie zamieszkane przez . Celem misji było nawrócenie pogan na . Misja Wojciecha zakończyła się niepowodzeniem, a Prusowie zabili misjonarza. Bolesław wykupił ciało duchownego od pogan i złożył w katedrze w . W 1000 roku do grobu Wojciecha pielgrzymował cesarz i król niemiecki .
6 Podaj jeden ze skutków zjazdu gnieźnieńskiego.
7 Przeczytaj fragment kroniki Galla Anonima i wykonaj polecenia.
[Bolesław] po męsku rządził królestwem i za łaską Bożą w taką wzrósł cnotę i potęgę, iż ozłocił – że tak powiem – całą Polskę swą zacnością. Któż bowiem zdoła godnie opowiedzieć jego mężne czyny i walki stoczone z narodami okolicznymi, a cóż dopiero na piśmie przekazać [je] pamięci?
Źródło: www.law.uj.edu.pl/~khpp/fontesu/gall.htm [12.04.2017]
a) Określ, jaki był stosunek kronikarza do Bolesława Chrobrego.
b) Odszukaj w encyklopedii lub internecie jeden fakt, który potwier-dzałby opinię Galla Anonima na temat władcy.
14
4.3 Ostatni z Piastów
1 Zaznacz na osi czasu okres panowania Kazimierza Wielkiego. Oblicz, ile to lat.
WspółczesnośćNowożytnośćŚredniowiecze
X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXIIX
Kazimierz Wielki panował lat.
2 Poniżej wymieniono zasługi Kazimierza Wielkiego w różnych dziedzi-nach. Wpisz właściwe litery w odpowiednie rubryki tabeli.A. Zakładanie wsi i miast.B. Budowa zamków obronnych na granicach.C. Zwiększenie dochodów królewskiego skarbu.D. Założenie Akademii Krakowskiej.E. Zażegnanie konfliktów z sąsiadami.F. Budowa kościołów.G. Sprowadzanie osadników na ziemie polskie.
Zasługi Kazimierza Wielkiego w dziedzinie
obronności gospodarki kultury i nauki
15
Sprawdź się!
Zaznacz właściwe dokończenia zdań. Za każdą poprawną odpowiedź przyznaj sobie 1 punkt.
1 Ciąg zdarzeń poprawny pod względem chronologicznym to:A. misja św. Wojciecha, założenie Akademii Krakowskiej, zjazd gnieźnieński.B. chrzest Polski, zjazd gnieźnieński, koronacja Bolesława Chrobrego.C. zjazd gnieźnieński, misja św. Wojciecha, chrzest Polski.
/ 1 punkt
2 Początki państwa polskiego opisuje legenda oA. Piaście.B. Popielu.C. Lechu, Czechu i Rusie.
/ 1 punkt
3 W 1000 roku do Gniezna przybył z pielgrzymkąA. cesarz Otton III.B. biskup Wojciech.C. papież.
/ 1 punkt
4 Jednym z najważniejszych źródeł pisanych z czasów piastowskich jestA. włócznia świętego Maurycego.B. zamek w Będzinie.C. kronika Galla Anonima.
/ 1 punkt
5 „Zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną” – powiedzenie to dotyczyA. Mieszka I.B. Bolesława Chrobrego.C. Kazimierza Wielkiego.
/ 1 punkt
6 Skutkiem zjazdu gnieźnieńskiego byłoA. wstąpienie na tron Bolesława Chrobrego.B. założenie arcybiskupstwa w Gnieźnie.C. przyłączenie Rusi Halickiej.
/ 1 punkt
7 Plemię Polan zamieszkiwałoA. Małopolskę.B. Wielkopolskę.C. Śląsk.
/ 1 punkt
Policz, ile punktów udało ci się zdobyć. Następnie postępuj zgodnie z instrukcją, która znajduje się na s. 16.
16
Umiem na medal
Sprawdź, jaki medal należy ci się za zdobycie uzyskanej liczby punktów. Wytnij medal w odpowiednim kolorze i wklej go w pole dotyczące danego działu.
Dział 1 Dział 2 Dział 3 Dział 4
Dział 5 Dział 6 Dział 7
Punktacja
Zdobyte medale
7 punktów 6–5 punktów 4–3 punktówMedal złoty Medal srebrny Medal brązowy
17
Medal złoty Medal srebrny Medal brązowy