Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Hoe schoolleiders hun leiderschap kunnen
ontwikkelen door zelfsturing te bevorderen
bij team en kinderen.
Irene Harmsen & Kris Verbeeck
Hoe zit het met jouw zelfsturing?
Ben je gestuurd of wou je hierheen?
Ben je hier van ‘moetes’ of van
‘goesting’?
3
Zelfverantwoordelijk zijn
5
http://www.basisschooldeborne.nl/f
eestelijke-presentatie-strategisch-
beleid-15-10-xpect-
primair/#.VuVclNxgVes
Stukje in het filmpje over
zelfverantwoordelijk zijn . . .
6
Waarom zelfsturing
geen nieuwe hype
is…maar een logisch
gevolg…..van de
veranderingen om ons
heen…
Nieuwe leiderschapspraktijken
gesignaleerd
Managementlagen in scholen veranderen, niet altijd als noodzaak,
maar vanuit een keuze voor meer betrokkenheid en eigenaarschap;
– Om ruimte te maken voor professionals
om zich te manifesteren (professionele ruimte);
– Om professionals in hun kracht te laten komen
zodat ze betrokken en gemotiveerd zijn;
– Om professionals meer verantwoordelijkheid te bieden;
– Om zelfsturing te stimuleren;
– Om informeel leiderschap te bevorderen.
Dus?
• Zelfsturende mensen zijn in staat om vanuit een
gezamenlijke ambitie een eigen koers realiseren.
• Zelfsturende mensen hebben een omgeving
nodig waarin zij hun beslissingsvermogen
kunnen inzetten in vrijheid. (autonomie/zelf
keuzes maken)
• Zelfsturende mensen hebben een omgeving
nodig waarin zij hun regelvermogen om het
proces te besturen kunnen praktiseren.
8
9
https://www.youtube.com/watch?v
=l70yq1akMAM
Kenmerken Transformationeel leiderschap (Leithwood, 1995)
Ontwikkelt een visie die inspirerend werkt.
Benadrukt een klimaat van samenwerking en gezamenlijke
identiteit.
Heeft hoge verwachtingen van mensen en processen.
Stimuleert leerkrachten waardoor zij gaan reflecteren op
werken en mentale modellen.
Bied intellectuele ondersteuning,
Heeft respect voor verschillen tussen mensen (diversiteit)
Om een zelfsturend team te worden/te zijn
vraagt het van alle betrokkenen:
• Condities van samenwerken: (Schruijer &Vasina, 2007)
- legitimatie (waarom zijn we hier vanuit wel belang?)
- interpersoonlijk vertrouwen (face to face)
- tijd en geduld om elkaars perceptie te verkennen
- motivatie
- een minimale structuur (coördinatie)
- erkenning van elkaars leiderschap en leiderschapspositie
- uitgaan van diversiteit in het team
• Intellectuele steun en uitdaging
• Ruimte om te leren (ook van fouten)
• Ondernemerschap
• Initiatief, zelfverantwoordelijkheid, creativiteit
13
Praktijkcasus uitwisselen
Beschrijf een praktijksituatie met betrekking
tot zelfsturing en verantwoordelijkheid van
jouw team of een deel van het team.
Analyseer jouw casus aan de hand van de
kenmerken ‘zelfsturend team worden en
zijn’.
Wat valt je op en welke conclusies trek je
hieruit?
14
Mijn zelfsturingsbiografie van zaterdag
16
Je eigen zelfsturingsgeschiedenis
doet ertoe!
18
Hoeveel ruimte voor zelfsturing nam je, kreeg je, had je
gewild? Welk effect heeft dat nu?
De zwaarte van je rugzak voel je
vooral als je alles meeneemt . . .
19
Noem eens iets dat je doet in je
werk omdat het van een ander moet.
20
Hoe gemotiveerd/zelfsturend ben
je? Je doet het voor een ander
Straf, beloning,
verwachting
‘Ik doe het omdat
ik daarna pas iets
leuks mag doen.’
‘Als . . . dan’
‘Ik doe het om
van het gezaag af
te zijn.’
‘Ik doe het omdat
hij nu eenmaal
mijn baas is.’
Verplichting,
druk, stress 21
Noem iets dat je doet omdat jij vindt dat
je het niet kan maken om het niet te doen
of omdat je erbij wil horen, of om mee te
kunnen scoren, of om . . .
22
Hoe gemotiveerd / zelfsturend ben
je? Van binnenuit jezelf onder druk
zetten: ‘Ik kan het toch niet maken
dat . . .’
Schaamte,
schuld,
zelfwaarde
‘Omdat ik mezelf
moet bewijzen.’
‘Omdat ik slim
ben . . ‘
‘Omdat ik dit nu
eenmaal hoor te
doen.’
‘Omdat ik het
perfect wil. ’
Verplichting,
druk stress 23
Herken je dan ‘klachten’ van je team
zoals?
• ‘De werkdruk is hier toch wel heel hoog.’
• ‘Moet ik hiervoor terugkomen, ik werk
maar 2 dagen?’
• ‘Dat is niet opgenomen in mijn
werktijdsfactor.’
• ‘Als ik dat niet doe, krijg ik op mijn kop,
maar x heeft het ook nog niet gedaan en
daar zeg je niks van.’
24
Wat doe je omdat het past bij een
doel dat je wilt bereiken?
25
Hoe gemotiveerd/ zelfsturend ben
je? Omdat het zinvol is en aansluit
bij een doel dat je wil bereiken
Persoonlijk
zinvol
‘Omdat ik het
belangrijk vind
want daarmee
kan ik . . .’
‘Omdat ik het
zinvol vind want
daarmee word ik
beter in . . . ‘
‘Omdat ik de stof
/inhoud zinvol
vind.’
Plezier, vrijheid,
goesting
26
Wat doe je omdat je er echt zin in
hebt?
27
Hoe gemotiveerd/zelfsturend ben
je? Activiteit is boeiend en
uitdagend
Geboeid,
interesse,
plezier
‘Omdat ik het
boeiend vind.’
‘Omdat ik dit
graag wil.’
‘Omdat ik dit een
uitdaging vind.’
‘Omdat ik me wil
verdiepen.’
Plezier, vrijheid,
goesting
28
Herken je dat . . .?
• Je team zich verantwoordelijk voelen?
• Dat ze zichzelf willen ontwikkelen?
• Dat ze zelf met ideeën en oplossingen
komen?
• Dat ze niet ‘zeuren’ als ze extra moeten
komen of als het wat langer duurt?
• Als ze in hun vakantie al iets komen
klaarzetten terwijl ze er niet hoeven te zijn.
29
Denk aan de spiegelneuronen . . .
30
Continuüm van motivatie / zelfsturing
Straf, beloning,
verwachting
Schaamte,
schuld,
zelfwaarde
Persoonlijk
zinvol
Geboeid,
interesse,
plezier
‘Ik doe het omdat
ik daarna pas iets
leuks mag doen’
‘Als . . . dan’
‘Ik doe het om
van het gezaagd
af te zijn.’
‘Ik doe het omdat
hij nu eenmaal
mijn directeur is.’
‘Omdat ik mezelf
moet bewijzen.’
‘Omdat ik slim
ben . . ‘
‘Omdat ik dit nu
eenmaal hoor te
doen.’
‘Omdat ik het
perfect wil. ’
‘Omdat ik het
belangrijk vind
want daarmee
kan ik . . .’
‘Omdat ik het
zinvol vind want
daarmee word ik
beter in.‘
‘Omdat ik de stof
zinvol vind.’
‘Omdat ik het
boeiend vind.
‘Omdat ik dit
graag wil.’
‘Omdat ik dit een
uitdaging vind.’
‘Omdat ik me wil
verdiepen.’
Verplichting, druk,
stress
Verplichting, druk
stress
Plezier, vrijheid,
goesting
Plezier, vrijheid,
goesting
31
zelfsturing
Tips voor je houding bij zelfsturing
• Nadruk op ontwikkeling in plaats op
deadline en resultaat;
• Inhoud staat voorop in plaats van
procedure;
• Ruimte voor bevoegdheid en
verantwoordelijkheid;
• Laat mensen kiezen op basis van drive,
interesse, affiniteit en
ontwikkelingsmogelijkheden om iets te
doen
32
Bedankt voor jullie aandacht
33