Hogeschool Gent 20 november 2008Hogeschool Gent 20 november 2008 11

Technische Technische geletterdheid en geletterdheid en onderwijsonderwijs

De boodschap van TOS21De boodschap van TOS21

Techniek op school voor de 21Techniek op school voor de 21steste eeuw eeuw

Hogeschool Gent 20 november 2008Hogeschool Gent 20 november 2008 22

Belang van Belang van technische technische geletterdheid geletterdheid

Signalen uit de samenleving Signalen uit de samenleving

Techniek op school voor de 21ste eeuwTechniek op school voor de 21ste eeuw

Hogeschool Gent 20 november 2008Hogeschool Gent 20 november 2008 33

Techniek overal zichtbaar Techniek overal zichtbaar makenmaken

Hogeschool Gent 20 november 2008Hogeschool Gent 20 november 2008 44

Wat is technische Wat is technische geletterdheidgeletterdheid ? ?

Kennis, attitudes en vaardigheden Kennis, attitudes en vaardigheden om als om als gebruiker van techniekgebruiker van techniek te te kunnen leven in een technische kunnen leven in een technische wereldwereld

Omgaan met techniek: Omgaan met techniek: techniek techniek hanterenhanteren

Weten wat techniek is: Weten wat techniek is: techniek techniek begrijpenbegrijpen

Weten wat techniek betekent:Weten wat techniek betekent: techniek techniek duidenduiden

Hogeschool Gent 20 november 2008Hogeschool Gent 20 november 2008 55

Wat is technische Wat is technische geletterdheidgeletterdheid ? ?

Niet:Niet:– ‘‘knutselen’, ‘doe-het-zelven’, …knutselen’, ‘doe-het-zelven’, …– van alle technische realisaties kunnen van alle technische realisaties kunnen

uitleggen hoe ze werken of worden gemaaktuitleggen hoe ze werken of worden gemaakt Wel:Wel:

– techniek met vertrouwen tegemoet tredentechniek met vertrouwen tegemoet treden– relevante vragen over techniek leren stellenrelevante vragen over techniek leren stellen– een competent en verantwoordelijk een competent en verantwoordelijk

techniekgebruiker zijntechniekgebruiker zijn

Hogeschool Gent 20 november 2008Hogeschool Gent 20 november 2008 66

Leren door techniek: Leren door techniek: techniek als middeltechniek als middel

Om de wereld te leren explorerenOm de wereld te leren exploreren Om te leren denken ‘met hoofd en Om te leren denken ‘met hoofd en

handen’handen’ Om het plezier van maken en Om het plezier van maken en

ontdekken te leren ervarenontdekken te leren ervaren Om eigen creativiteit te ontdekken en Om eigen creativiteit te ontdekken en

te ontwikkelente ontwikkelen Om met anderen oplossingen te leren Om met anderen oplossingen te leren

onderzoekenonderzoeken Om …Om …

Hogeschool Gent 20 november 2008Hogeschool Gent 20 november 2008 77

Techniek leren: Techniek leren: techniek als doeltechniek als doel

Om het imago van techniek te verbeterenOm het imago van techniek te verbeteren Om techniek te leren zien in het dagelijks Om techniek te leren zien in het dagelijks

levenleven Om zinvol met techniek te leren omgaanOm zinvol met techniek te leren omgaan Om de betekenis van techniek te ervarenOm de betekenis van techniek te ervaren Om …Om …

Om technisch geletterd te wordenOm technisch geletterd te worden

Hogeschool Gent 20 november 2008Hogeschool Gent 20 november 2008 88

www.ond.vlaanderen.be/tos21www.ond.vlaanderen.be/tos21

TOS21 levert een TOS21 levert een kader om kader om technische technische geletterdheid geletterdheid voor iedereen voor iedereen vanaf 2,5 tot 18 vanaf 2,5 tot 18 jaar systematisch jaar systematisch en progressief te en progressief te realiserenrealiseren

Techniek op school voor de 21ste Techniek op school voor de 21ste eeuweeuw

Hogeschool Gent 20 november 2008Hogeschool Gent 20 november 2008 99

Grondslagen voor een kader Grondslagen voor een kader voor technische voor technische geletterdheidgeletterdheid Consequente leerlijn van 2,5 tot 18 Consequente leerlijn van 2,5 tot 18

jaarjaar Eigenheid van techniek beklemtonenEigenheid van techniek beklemtonen

– géén toegepaste fysica, chemie, biologiegéén toegepaste fysica, chemie, biologie Technische geletterdheid Technische geletterdheid

operationaliseren met behulp van:operationaliseren met behulp van:– dimensies van technische geletterdheiddimensies van technische geletterdheid– kerncomponenten of kenmerken van kerncomponenten of kenmerken van

techniektechniek

Hogeschool Gent 20 november 2008Hogeschool Gent 20 november 2008 1010

Technische Technische geletterdheid vorm geletterdheid vorm gevengeven

Dimensies en Dimensies en kerncomponentenkerncomponenten

Techniek op school voor de 21ste eeuwTechniek op school voor de 21ste eeuw

Hogeschool Gent 20 november 2008Hogeschool Gent 20 november 2008 1111

Dimensies van

Techniek LERENBEGRIJPEN

HANTEREN

DUIDEN

Hogeschool Gent 20 november 2008Hogeschool Gent 20 november 2008 1212

TECHNISCH SYSTEEM – TECHNISCH PROCES – HULPMIDDELEN –KEUZES

Kerncomponenten

beschrijven en onderscheiden van beschrijven en onderscheiden van techniek als autonoom domeintechniek als autonoom domein

invalshoeken om elke technische invalshoeken om elke technische realisatie te beschrijven en te realisatie te beschrijven en te analyserenanalyseren

Hogeschool Gent 20 november 2008Hogeschool Gent 20 november 2008 1313

Kijken naar een technische realisatie

SysteemTechnisch proces

Hulpmiddelen Keuzes

Van ontwerp tot product

Werking

Mensen, kapitaal, werktuigen,

grondstoffen, energie

Afweging tussen wensen, eisen en

mogelijkheden

Hogeschool Gent 20 november 2008Hogeschool Gent 20 november 2008 1414

19 standaarden voor 19 standaarden voor technische geletterdheidtechnische geletterdheid

Technisch Technisch systeemsysteem

Technisch Technisch procesproces

HulpmiddeleHulpmiddelenn

KeuzesKeuzes

BegrijpeBegrijpenn

HantereHanterenn

DuidenDuiden

STANDAARDEN

Hogeschool Gent 20 november 2008Hogeschool Gent 20 november 2008 1515

Vier leeftijdsniveausVier leeftijdsniveaus

Niveau A: 2,5 tot 6 jaarNiveau A: 2,5 tot 6 jaar

Niveau B: 6 tot 12 jaarNiveau B: 6 tot 12 jaar

Niveau C: 12 tot 14 jaarNiveau C: 12 tot 14 jaar

Niveau D: 14 tot 18 jaarNiveau D: 14 tot 18 jaar

Hogeschool Gent 20 november 2008Hogeschool Gent 20 november 2008 1616

65 referentiepunten65 referentiepunten

Referentiepunt: een standaard naar een leeftijdsniveau toe vertaaldReferentiepunt: een standaard naar een leeftijdsniveau toe vertaald

Standaard 8Standaard 8Begrijpen keuzes vertaald naar vier leeftijdsniveausBegrijpen keuzes vertaald naar vier leeftijdsniveaus

A B C D

8 Begrijpen dat maatschappelijke keuzes bepalend zijn voor het gebruik en de ontwikkeling van technische systemen

BK

Begrijpen dat voor de ontwikkeling en het

gebruik van technische systemen

keuzes worden gemaakt

Begrijpen dat voor de ontwikkeling en het

gebruik van technische systemen

maatschappelijke keuzes worden

gemaakt

Begrijpen dat voor ontwikkeling en

gebruik van technische

systemen keuzes worden gemaakt op basis van normen

en wetten

Begrijpen dat voor ontwikkeling en gebruik

van technische systemen een kosten-

batenanalyse dient gemaakt, die rekening houdt met normen en

wetten

Hogeschool Gent 20 november 2008Hogeschool Gent 20 november 2008 1717

En verder …?En verder …?

Vanaf nu wordt het kader van TOS21 en Vanaf nu wordt het kader van TOS21 en de daarop gesteunde de daarop gesteunde ontwikkelingsdoelen en eindtermen ontwikkelingsdoelen en eindtermen uitgetest in basisscholen en eerste graad uitgetest in basisscholen en eerste graad SOSO

In september 2010 treden de In september 2010 treden de geactualiseerde ontwikkelingsdoelen en geactualiseerde ontwikkelingsdoelen en eindtermen eindtermen techniektechniek in voegein voege

Debat over Debat over techniek techniek en en technische technische geletterdheidgeletterdheid als vormingsdoel voor als vormingsdoel voor alle leerlingen tot 18 jaaralle leerlingen tot 18 jaar