1

Hoogbouw Effect RapportageOostenburg Amsterdam

9 juni 2017

2

Inhoudsopgave

2 Voorgeschiedenis3 Stadswerf Oostenburg4 Beleidskader structuurvisie5 Onderzoek6/12 Zichtlijneneneffecten13 Conclusie en colofon

Voorgeschiedenis

Voor de toekomstige ontwikkeling van Oostenburg Noord heeft de gemeenteraad op 14 juli 2016 het bestemmingsplan Stadswerf Oostenburg vastgesteld. Ten behoeve van de beoogde hoogbouw in het plangebied is voorafgaand aan de ter inzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan een Hoogbou-weffectrapportage(HER)opgesteld(9maart2015).IndezeHERisineenaantal modellen een mogelijk eindbeeld van de uitwerking van het plan weergegeven.Op16april2015isdoordedirecteurRuimteenDuurzaamheiden de directeur Monumenten en Archeologie een advies opgesteld over deze HER.Deconclusievanditadviesluiddedathetaantaltorensvanuiteendeelvan de gekozen standpunten leidt tot één grote hoge bouwmassa die niet goed inpasbaar lijkt te zijn. Geadviseerd is bij de uitwerking van de deelgebieden opnieuweenHERtemakenwaarbijdepositievandetorenstenopzichtevanelkaar goed onderzocht moet worden en op welke wijze de cultuurhistorische kwaliteit van de te handhaven gebouwen gewaarborgd kan worden.

Na de terinzagelegging van het ontwerpbestemmingsplan is een procedure gestart voor de aanwijzing van de twee Werkspoorhallen aan de VOC-kade alsgemeentelijkmonument.DezeprocedureheeftmeteenbesluitvanhetAlgemeen Bestuur van de bestuurscommissie Centrum op 16 januari 2016 geleidtotaanwijzingvanéénvandetweehallen(demeestzuidelijkehaluit1929)alsgemeentelijkmonument.Deaanwijzingheeftgeleidtoteennieuwepositioneringvandetorens,waarbijookdeopmerkingenuithetadviesoverdeHERuit2015zijnmeegenomen.Gezocht is naar een gevarieerd beeld zodat één grote hoge bouwmassa wordtvoorkomen.Depositievandetorens,deoriëntatieeneenvariatieinbouwhoogtezijnhierbijalsmiddelingezet.Inhetbestemmingsplanzijndelocaties en bouwhoogten van de torens vastgelegd.

Het bestemmingsplan Stadswerf Oostenburg kent voor de te ontwikkelen deelgebiedenuittewerkenbestemmingen.Dezebestemmingendienentewordenuitgewerktindoorhetcollegevasttestellenuitwerkingsplannen.Indeuit te werken bestemmingen zijn de locaties en bouwhoogten van de torens bepaalddoormiddelvaneenspecifiekeaanduiding.Indeuitwerkingsplannenworden de voorwaarden waaronder de torens kunnen worden gerealiseerd gedetailleerd vastgelegd. Op basis van de in voorbereiding zijnde uitwerkingsplannenisdeHERaangepast.

3

H

GD-2

V

WA

a

0

a2

a

4

GD-1

u8

u10

u3

(ste)

(lp)

(lp)

(lp)

(lp)

(lp)

H

GD-U3

GD-U2

GD-U3

GD-U4

GD-U1

WA

V

19

26

12

19

5

46

26

39

26

26

52

46

42

19

17.5

52

Stadswerf Oostenburg

DeontwikkelingvanStadswerfOostenburgvoorzietincompactebouwblokken,afgewisseld met markante bestaande gebouwen uit een rijk industrieel verleden.Debebouwingvarieertinhoogtevan19metertot26meter.Langshetspoor(Dijksgracht),aandeOostenburgermiddenstraatenaandeVOC-kade(Wittenburgervaart)biedthetplanincidenteelderuimtevoorzestorensmeteenhoogtevariërendtussen36en52metereneenmaximaaloppervlakvan600m²perverdieping.OpdehoekDijksgracht/VOC-kadeiseentorenmeteenmaximaaloppervlakvan800m²perverdiepingtoegestaanvooreenhotel.Depositievandetorensiszorgvuldigbepaald.Deplaatsingopdehoekenvanstraten(niettegenoverelkaar)ennaastdeWerkspoorhalbenadrukt de bijzondere positie van de torens in het gebied.

BestemmingsplanStadswerfOostenburg,vastgesteldop14juli2016 Positie hoogbouw en bouwhoogtes conform uitwerkingsplannen

4

Beleidskader structuurvisie

Het plangebied bevindt zich aan de noordoostelijke rand van de Amsterdamse binnenstad.DezelocatieisgelegenbuitenhetbeschermdstadsgezichtenbuitenhetgebieddataangewezenistotUNESCOwerelderfgoed.Welbevindtditgebiedzichbinnende2km-zonerondomhetUNESCOgebied(zieonderstaandeafbeeldinguitdestructuurvisie).IndestructuurvisieAmsterdam2040 is vastgesteld dat voor hoogbouwinitiatieven hoger dan 30 meter binnen deze2km-zoneeenHoogbouwEffectrapportage(HER)verplichtis.

DebeoogdehoogbouwontwikkelingmaggeennegatievegevolgenhebbenophetUNESCOgebied.“Hoogbouwplannenbinnen,maarookbuitendeSingelgracht,diezichtbaarwordenvanuithet‘werelderfgoed’,moetenwordenbeoordeeldopeffectenopheterfgoed.Uitgangspuntisdat–daarwaarhethistorischgelaagdestadsbeeldtoteengeheel,eeneenheid‘vergroeid’isgeraakt–ditnietdoornieuwebebouwing,afwijkendinmaatenschaal,magwordenaangetast.”(structuurvisieAmsterdam2040,pagina232).

Unesco gebied binnenstad Amsterdam

2km zonde rondom Unesco gebied

zone langs infrastructuur bundel

buiten-IJ

zoekgebeidhoogteaccentenaanhetIJ

OV knooppunten

haven

scheggen in Amsterdam

5

Onderzoek Het onderzoek omvat de mogelijke impact van de ontwikkeling op de kernzone énde2kmzonerondomhetUNESCOgebied.Debeschermingsplicht,ookvooreenmogelijkevisueleimpact,geldtvoorbeidezones.

Naast de zichtbaarheid vanuit het Unesco gebied is ook de zichtbaarheid vanuit de directe omgeving en de overzijde van het spoor onderzocht.

Deaspectendieindezefasevandeplanontwikkelingonderzochtwordengaan over de stedenbouwkundige inpassing van het ontwerp en dan met nameomdevisueleimpactvandebeoogdeontwikkeling.Andereaspecten,zoalsbezonning,schaduwwerkingetc.zijninhetkadervandezestudiebuitenbeschouwing gelaten.

Ditrapportbevatuitsluitendeenbeschrijvingvandeeffectenopniveauvanzichtbaarheid,teweten:•ZichtbaarheidvanuitStadslandschapenwerelderfgoed;•Inpassingindestedenbouwkundigestructuurvandeomgeving.

Positietorens,dezelfdekleurenzijnookindemontagesoppagina6t/m12gebruikt.

6

Zichtlijnen en effectenBij het bepalen van de standpunten voor de fotomontages voor het visualiseren vandeeffectenvandehoogbouwophetstadsbeeldzijnderelevantezichtlijnen in de omgeving onderzocht. Aan hand van de plattegrond van de binnenstad is gekeken vanuit welke locaties een ontwikkeling op Stadswerf Oostenburgzichtbaarzoukunnenzijn.Dezewordtbepaalddoordeafstandnaar de beoogde ontwikkeling in relatie tot de lengte van de vrije zichtlijn.

Vanuit de directe omgeving is er bijvoorbeeld zicht vanaf de Mariniersbrug (Kattenburgerstraat)envanuithetFunenpark.

Daarnaastisuiteraardheteffectophetwerelderfgoedvanbelang.Eenaantalzichtlijnen zijn hiervoor opgenomen waaronder de Nieuwe Herengracht en vanaf de Prins Hendrikkade. Posities waarvan een ontwikkeling op Stadswerf Oostenburg zichtbaar zou kunnen zijn.

Ditheefttotaaltienrelevantestandpuntenopgeleverd.Metbehulpvanprojectievandenieuwbouwmetgekleurdevlakkeninfoto’sisheteffectophetstadslandschapweergegeven.Dehoogteszijngeconstrueerdvanuitdeplattegrondwaarnadegegevenszijnverwerktineen3Dmodelwelkeindefoto’sisgemonteerd.

Ter verduidelijking zijn er van alle standpunten montages gemaakt die een ruimtelijkinzichtgeveninde(on)zichtbaarheidvandenieuwbouw.

1 Prins Hendrikkade t.h.v de Odebrug2 PrinsHendrikkadet.h.v.deKikkerbilsluis3 Ezelsbrug,Oostenburgerstraat4 Oostenburgerbrug,kopOostenburgervaart5 Mariniersbrug,Kattenburgerstraat6 Funenpark7 WalterSűskindbrug,Amstel/NieuweHerengracht8 Sarphatistraatt.h.v.Artis,Kazernestraat9 Piet Heinkade t.h.v. Passenger Terminal10 OostelijkHavengebied,FredPettenbaan

7

2

1

9

5

3

4

6

10

78

DATUM

SCHAAL

FORMAAT

12-02-2015 ONDERWERP

FASE

TEKENING NR

PROJECT

LOCATIE

OPDRACHTGEVER

Hoogbouw Effect Rapportage Hund Falk Architecten

Overtoom 197 - 2

1054 HT Amsterdam

tel 06 24596325 of 06 11600440

mail architecten@hundfalk.nl

web www.hundfalk.nl

1:5000A3Gemeente Amsterdam

Oostenburgereiland Amsterdam

8

1 Prins Hendrikkade, Odebrug

TerhoogtevandeOdebrug,bijhetCentraalStation,gekekeninOostelijkerichting.DenieuwbouwkomthiernetbovenhetMarineterreinuit.

Bestaande situatie

Montage standpunt1

2 Prins Hendrikkade, Kikkerbilsluis

Gezien vanaf de Prins Hendrikkade over het open water van het Oosterdok is denieuwbouwzichtbaar.Echterisdebebouwingvanhetmarineterreinopdevoorgrond dominant.

Bestaande situatie

Montage standpunt 2

9

3 Ezelsbrug, Oostenburgerdwarsstraat

Vanaf deze brug is er over de Wittenburgervaart duidelijk zicht op de lokatie en daarmee op de nieuwbouw.

Bestaande situatie

Montage standpunt 3

4 Oostenburgerpark

Vooral de roze toren aan het spoor en in het verlengde van de OostenburgervaartisvanuithetOostenburgerparkgoedzichtbaar.Echteriszijn centrale positie vanuit dit standpunt gezien op zijn plek.

Bestaande situatie

Montage standpunt 4

10

5 Mariniersbrug

DeMariniersbruginhetverlengdevandeKattenburgerstraatgeefteengoedzicht op de lokatie.

Bestaande situatie

Montage standpunt 5

6 Funenpark

VanuithetFunenparkzaldenieuwbouwminimaalzichtbaarzijn.

Bestaande situatie

Montage standpunt 6

11

7 Amstel, Nieuwe Herengracht

Met de Amstel in de rug gezien vanaf de WalterSűskindbrugoverdenieuweHerengracht is ook in de winter de nieuwbouw niet zichtbaar door de bomen.

Bestaande situatie

Montage standpunt 7

8 Sarphatistraat

TerhoogtevandeKazernestraatenArtisisvanafdeSaphatistraatdenieuwbouw minimaal zichtbaar. Hier speelt vooral de positie van de roze toren een rol. Als de bomen blad hebben is dat echter niet het geval.

Bestaande situatie

Montagestandpunt8

12

9 Piet Heinkade

GezienvanafdePietHeinkade,terhoogtevandePassengerTerminalenoverhetspoor gekeken speelt de nieuwbouw een aanzienlijke rol in het stadslandschap. Hier wordt hij de ruimtelijke tegenhanger van de Oostelijkehandelskade.

Bestaande situatie

Montage standpunt 9

10 Oostelijk Havengebied

TerugkijkendnaarhetcentrumgezienvanafdeFredPettenbaaninhetOos-telijkhavengebied spelen de torens aan de andere kant van het spoor een belangrijke rol in de stedelijke beleving.

Bestaande situatie

Montage standpunt 10

13

Conclusie

Denieuwebebouwingheeftgeennadeligeffectophetstadslandschapendestedenbouwkundige structuur. HoogbouwontwikkelingopStadswerfOostenburgmettorensvanmaximaal39tot 52 meter hoogte is onder bepaalde randvoorwaarden denkbaar.

Belangrijk is dat het vanuit het Oosterdok kenmerkende beeld van een open silhouet niet verstoord wordt. Hoogteaccenten op de juiste plek kunnen de kwaliteit van het open silhouet versterken.

Vanuit de grachten van het werelderfgoed is de nieuwbouw niet of nauwelijkswaarneembaar. Vanaf de Nieuwe Herengracht was zichtbaarheid theoretisch mogelijk,maardoordeaanwezigeboomtoppenzijndetorensniettezien.Vanaf de verschillende standpunten langs het spoor en vanaf de Prins Hendrikkade is de nieuwbouw sterker waarneembaar.

Uit deze ruimtelijke verkenning blijkt dat het ensemble van torens vooral in de directe omgeving van invloed is op het stadslandschap. Tevens is gebleken dat het ensemble van torens gebaat is bij hoogte verschillen tusen de torens onderling.Hierdoorblijvendeindividueletorensinhetsilhouetbeterafleesbaar.

Colofon

HundFalkArchitectenTweede Atjehstraat 2a1094LEAmsterdam

020 6393595www.hundfalk.nl

In opdracht van:

VanRiezenenpartnersFrederiksplein11017XKAmsterdam

020 6257025www.vanriezenenpartners.nl