HRVATSKI ZAVOD ZA ZAPOŠLJAVANJE...Poslodavci DI F2F Zaposlio Zagreb i okolica 13.5.2016 DA . Europska unija Ulaganje u budućnost. Europska unija Ulaganje u budućnost

Europska unija Ulaganje u budućnost

HRVATSKI ZAVOD ZA ZAPOŠLJAVANJE

Evaluacija iskustava polaznika, mentora i poslodavaca uključenih u mjeru Stručnog

osposobljavanja za rad bez zasnivanja radnog odnosa

Zagreb, lipanj 2016.


Prikupljanje, obrada i analiza podataka za evaluaciju: Ipsos d.o.o.

Evaluacijski tim:

Voditelj projektnog tima: dr. sc. Predrag Bejaković, Institut za javne financije

Istraživač-suradnik na projektu: Pero Desović, Ipsos d.o.o.

Suradnici Ipsosa na projektu: Gordan Beraković, Luka Bulian, Nadja Čekolj, Josip Ivišić

Suradnici Hrvatskog zavoda za zapošljavanje na projektu: Jelena Ostojić, Ivo Vrandečić Loje

3


Sadržaj

EVALUACIJSKI TIM: ................................................................................................................................................... 2

SADRŽAJ ................................................................................................................................................................... 3

DIO 1 – UVOD I METODOLOGIJA ISTRAŽIVANJA ....................................................................................................... 6

1. UVOD ................................................................................................................................................................... 6

2. METODOLOGIJA ISTRAŽIVANJA ............................................................................................................................ 6

2.1 UZORAK I PRIKUPLJANJE PODATAKA............................................................................................................................... 7

2.1.1. KVANTITATIVNO ISTRAŽIVANJE ................................................................................................................................. 7

2.2.2. KVALITATIVNO ISTRAŽIVANJE.................................................................................................................................... 9

2.2.3. MJERNI INSTRUMENTI .......................................................................................................................................... 10

DIO 2 – REZULTATI ISTRAŽIVANJA .......................................................................................................................... 12

3. KVANTITATIVNI DIO ISTRAŽIVANJA ..................................................................................................................... 12

3.1. POLAZNICI ....................................................................................................................................................... 12

3.1.1. OSNOVNA SOCIODEMOGRAFSKA I SOCIOEKONOMSKA OBILJEŽJA POLAZNIKA STRUČNOG OSPOSOBLJAVANJA ....................... 12

3.1.2. RELEVANTNE ČINJENICE O PRETHODNOM RADNOM ISKUSTVU ..................................................................................... 13

3.1.3. RAZINA UPOZNATOSTI S PROPOZICIJAMA STRUČNOG OSPOSOBLJAVANJA ...................................................................... 18

3.1.4. ISKUSTVO S POSLOM I POSLODAVCEM ..................................................................................................................... 22

3.1.5. ISKUSTVO S MENTOROM I PROGRAMOM STRUČNOG OSPOSOBLJAVANJA ....................................................................... 27

3.1.6. GENERALNI STAVOVI O KORISTIMA STRUČNOG OSPOSOBLJAVANJA U POGLEDU STJECANJA STRUČNIH KOMPETENCIJA ........... 38

3.1.7. ZAKLJUČAK ......................................................................................................................................................... 49

3.2. POSLODAVCI ................................................................................................................................................... 51

3.2.1. UZORAK POSLODAVACA U SUSTAVU SOR-A ............................................................................................................. 51

3.2.2. DEMOGRAFSKA STRUKTURA POSLODAVACA PREMA PODRUČJIMA I SEKTORIMA DJELATNOSTI ........................................... 51

3.2.3. RAZINA UPOZNATOSTI SA PROPOZICIJAMA STRUČNOG OSPOSOBLJAVANJA ..................................................................... 57

3.2.4. NAČIN ULASKA U MJERU ....................................................................................................................................... 61

3.2.5. ISKUSTVO S POLAZNICIMA MJERE ............................................................................................................................ 64

3.2.6. MENTORIRANJE I ODABIR MENTORA ....................................................................................................................... 68

3.2.7. PROGRAM STRUČNOG OSPOSOBLJAVANJA ............................................................................................................... 75

3.2.8. GENERALNI STAVOVI O KORISTIMA STRUČNOG OSPOSOBLJAVANJA U POGLEDU STJECANJA KOMPETENCIJA ......................... 80

3.2.9. ZAKLJUČAK ......................................................................................................................................................... 83

3.3. MENTORI ......................................................................................................................................................... 84

3.3.1. UZORAK MENTORA U SUSTAVU SOR-A ................................................................................................................... 84

3.3.2. DEMOGRAFSKA STRUKTURA MENTORA PREMA PODRUČJIMA I SEKTORIMA DJELATNOSTI.................................................. 84

3.2.3. RAZINA UPOZNATOSTI SA PROPOZICIJAMA STRUČNOG OSPOSOBLJAVANJA ..................................................................... 86

3.3.4. ISKUSTVO S POLAZNICIMA MJERE ............................................................................................................................ 90

4


3.3.5. ISKUSTVO MENTORIRANJA ..................................................................................................................................... 98

3.3.6. IZRADA PROGRAMA STRUČNOG OSPOSOBLJAVANJA ................................................................................................ 106

3.3.7. GENERALNI STAVOVI O KORISTIMA STRUČNOG OSPOSOBLJAVANJA U POGLEDU STJECANJA STRUČNIH KOMPETENCIJA ........ 111

3.3.8. ZAKLJUČAK ...................................................................................................................................................... 115

3.4. USPOREDBA SVE TRI SKUPINA KORISNIKA ......................................................................................................117

3.4.1. RAZINA UPOZNATOSTI SA PROPOZICIJAMA STRUČNOG OSPOSOBLJAVANJA .................................................................. 117

3.4.2. PROCJENA GENERIČKIH VJEŠTINA ......................................................................................................................... 119

3.4.3. PROCJENA KVALITETE SADRŽAJA STRUČNOG OSPOSOBLJAVANJA ............................................................................... 120

3.4.4. KORISTI I ZADOVOLJSTVO MJEROM....................................................................................................................... 123

4. KVALITATIVNI DIO ISTRAŽIVANJA .......................................................................................................................124

4.1. UVOD .............................................................................................................................................................124

4.2. ASOCIJACIJE O MJERI ......................................................................................................................................124

4.2.1. ASOCIJACIJE POLAZNIKA ..................................................................................................................................... 124

4.2.2. ASOCIJACIJE POSLODAVACA ................................................................................................................................ 124

4.2.3. ASOCIJACIJE MENTORA ...................................................................................................................................... 125

4.3. DISKREPANCIJA IZMEĐU CILJEVA I PRAKSE .....................................................................................................125

4.4. MOTIVACIJA ZA ULAZAK U MJERU ..................................................................................................................126

4.4.1. MOTIVACIJA ZA ULAZAK U MJERU - POLAZNICI ....................................................................................................... 126

4.4.2. MOTIVACIJA ZA ULAZAK U MJERU - POSLODAVCI .................................................................................................... 128

4.4.3. MOTIVACIJA ZA ULAZAK U MJERU - MENTORI ........................................................................................................ 130

4.5. NAČIN ODABIRA POLAZNIKA ...........................................................................................................................130

4.6. PLAN I PROGRAM STRUČNOG OSPOSOBLJAVANJA .........................................................................................133

4.7. ODABIR MENTORA .........................................................................................................................................135

4.8. ISKUSTVO S MENTORIRANJEM POLAZNIKA .....................................................................................................136

4.8.1. ISKUSTVO POLAZNIKA S MENTORIMA .................................................................................................................... 136

4.8.2. ISKUSTVO MENTORIRANJA - POSLODAVCI I MENTORI ............................................................................................... 138

4.9. POVOLJNI ISHODI KOD POLAZNIKA .................................................................................................................140

4.9.1. POVOLJNI ISHODI KOD POLAZNIKA - POLAZNICI ...................................................................................................... 140

4.9.2. POVOLJNI ISHODI KOD KORISNIKA - POSLODAVCI .................................................................................................... 141

4.9.3. POVOLJNI ISHODI KOD KORISNIKA – MENTORI ........................................................................................................ 144

4.10. NEGATIVNA ISKUSTVA S MJEROM ................................................................................................................146

4.11. ZAKLJUČAK ...................................................................................................................................................150

5. ZAKLJUČCI I PREPORUKE ....................................................................................................................................153

5.1. GENERALNI ZAKLJUČCI .......................................................................................................................................... 153

5.2. ZAKLJUČCI PREMA SEKTORIMA POSLODAVACA .......................................................................................................... 155

5.2.1. OBRTNICI I TRGOVAČKA DRUŠTVA ........................................................................................................................ 155

5.2.2. PREDŠKOLSKO OBRAZOVANJE .............................................................................................................................. 155

5


5.2.3. OSNOVNO I SREDNJOŠKOLSKO OBRAZOVANJE ........................................................................................................ 156

5.2.4. ZDRAVSTVO ..................................................................................................................................................... 156

5.2.5. TIJELA DRŽAVNE VLASTI I JEDINICE LOKALNE I REGIONALNE SAMOUPRAVE .................................................................. 157

5.2.6. USTANOVE, UDRUGE I INSTITUCIJE ....................................................................................................................... 158

5.3. PREPORUKE ........................................................................................................................................................ 159

6. PRILOZI ..............................................................................................................................................................161

6


1. Uvod

U ovom dokumentu predstavljeni su rezultati kvantitativne i kvalitativne dionice evaluacije mjere

stručno osposobljavanje za rad bez zasnivanja radnog odnosa za razdoblje od 2014. do 2015. godine

financirano sredstvima Europskih fondova. Izvještaj je strukturiran na način da je u narednom poglavlju

prezentirana metodologija, a potom su prezentirani prvo zajednički rezultati za sve mjere, i to oni koji

se odnose na teme koje su bile opće i/ili zajedničke u svim uzorcima, a potom su prezentirani rezultati

istraživanja za svaku mjeru zasebno, uključujući podatke prikupljene na nezaposlenim osobama

korisnicima mjera i poslodavcima korisnicima mjera. Nakon prezentacije kvantitativnog dijela

istraživanja prezentiraju se podaci kvalitativnog istraživanja koje dublje propituje pojedine

problematike koje su otkrivene kroz kvantitativno istraživanje. Naposljetku prikazujemo preporuke i

zaključke temeljene na istraživanju kao i kratak pregled zaključaka s obzirom na sektore poslodavaca.

2. Metodologija istraživanja

Kvantitativna i kvalitativna dionica istraživanja provedene su na uzorcima polaznika, poslodavaca i

mentora.

Projektnim zadatkom određena je ukupna veličina populacije korisnika mjere Stručno osposobljavanje

za rad bez zasnivanja radnog odnosa, financirana putem ESF-a koja je dostupna za anketno istraživanje

te iznosi 3758 korisnika. Populacija ukupnog broja poslodavaca koji su koristili mjeru iznosi 1883.

Metoda prikupljanja podataka je putem on-line upitnika putem Limesurvey platforme. Naručitelj je

poziv na ispunjavanje ankete odaslao svim dostupnim korisnicima, poslodavcima i mentorima iz

vlastite baze korisnika mjere i poslodavaca, a koji imaju valjanu e-mail adresu. Realizirani uzorak je

utežan u skladu s definiranim parametrima populacije.

Kvalitativni dio istraživanja proveden je metodom intervjua, dio tehnikom lice u lice, a drugi dio

telefonskim putem. Ukupno je provedeno 28 intervjua. Svrha kvalitativne dionice jest produbljivanje

DIO 1 – Uvod i metodologija istraživanja

7


nalaza anketnog istraživanja, s posebnim naglaskom na individualno iskustvo potrebe za stručnim

osposobljavanjem, iskustvom mentoriranja i realizacije programa stručnog osposobljavanja. Također

vrlo je važno produbiti saznanja o načinu prenošenje znanja i vještina, kao i cjelokupnom evaluacijom

mjere kao adekvatne forme stručnog osposobljavanja za rad.

2.1 Uzorak i prikupljanje podataka

2.1.1. Kvantitativno istraživanje

Ukupno je realizirano 536 anketa s polaznicima te su sve kategorije dovoljno zastupljene (više od

50/30 po kategoriji) kako bi se mogle obavljati statističke analize. Sa polaznicima nije bilo značajnih

problema u kontaktiranju i prikupljanju anketa, broj kontakata polaznika u bazi dostavljenoj od strane

Naručitelja bio je dovoljan za prikupljanje podataka bez dodatnih pozivanja.

Tablica 1 – Realiziran uzorak - polaznici

Broj polaznika

Udio u populaciji

Uzorak Udio u uzorku

Realizirano Udio u

realizaciji

1. Obrtnici i trgovačka društva 737 22% 110 22% 124 23%

2. Tijela državne uprave 506 15% 75 15% 86 16%

3. Udruge, ustanove i dr. organizacije u javnom sektoru

465 14% 70 14% 91 17%

4. Predškolsko obrazovanje 271 8% 40 8% 45 8%

5. Osnovno i srednjoškolsko obrazovanje

613 18% 90 18% 109 20%

6. Zdravstvo 774 23% 115 23% 81 15%

Ukupno 3366 100% 500 100% 536 100%

Ukupno je realizirano 458 anketa s poslodavcima te su sve kategorije dovoljno zastupljene (više od

50/30 po kategoriji) kako bi se mogle obavljati statističke analize. S obzirom da broj poslodavaca u bazi

dostavljenoj od strane Naručitelja nije bio dovoljan, tj. nismo imalo dovoljno e-mail adresa za slanje

kako bismo u potpunosti realizirali pojedine kvote, u suradnji s Naručiteljem obavljena su dva

pozivanja kako bi se prikupili podaci.

8


Tablica 2 – Realiziran uzorak - poslodavci

Broj

poslodavaca Udio u

populaciji Uzorak

Udio u

uzorku Realizacija

Udio u realizaciji




278 17% 83 17% 75 16%



368 22% 110 22% 105 23%

6. Zdravstvo 112 7% 33 7% 31 7%

Ukupno 1676 100% 500 100% 458 100%

Ukupno je realizirano 375 anketa s mentorima te su sve kategorije dovoljno zastupljene (više od 50/30

po kategoriji) kako bi se mogle obavljati statističke analize. S obzirom da kontakt podaci mentora nisu

bili dostupni, prikupljani su od strane poslodavaca te je krajnji ishod ovisio o responzivnosti

poslodavaca, ali i samih mentora kojima smo potom slali ankete. Kod mentora su slabije zastupljene

kategorije predškolsko obrazovanje i zdravstvo.

Tablica 3 – Realiziran uzorak - mentori

Uzorak1 Udio u uzorku

Realizacija - mentori

Udio u realizaciji -

mentori

Realizacija2 - + poslodavci/mentori

Udio u realizaciji - + poslodavci

mentori




83 17% 30 15% 60 16%



110 22% 63 32% 84 22%

6. Zdravstvo 33 7% 12 6% 21 6%

Ukupno 500 100% 199 100% 375 100%

1 Usporedba s uzorkom poslodavaca

2 Realizacija kao zbroj ispitanika koji su bili samo mentori (regrutirani preko poslodavaca) i ispitanika koji su regrutirani kao poslodavci ali su u zadanom periodu bili i formalni mentori.

9


2.2.2. Kvalitativno istraživanje

Ukupno je provedeno 28 intervjua. Niže su u tablici prikazani intervjui, kvote i datum provođenja. Kod

odabira ispitanika vodilo se računa o različitim djelatnostima po kojima smo pratili i kvantitativni dio

istraživanja, kako bismo mogli obuhvatiti određene prakse i iskustva unutar zasebnih djelatnosti

(školstvo, privatni sektor, tijela državne uprave i sl.).

Od broja mentora koji su pristali na istraživanje i onih koji su potom imali vremena za istraživanje i

pristali su na sudjelovanje nakon poziva od strane Ipsosa, manji je udio onih koji su imali iskustvo

mentoriranja samo jedne osobe, iz tog su razloga neproporcionalno obuhvaćeni mentori s obzirom na

tu karakteristiku.

Tablica 4 – Realiziran uzorak - polaznici

Skupina Vrsta Način Kvota Regija Datum Transkript

Polaznici DI F2F Zaposlen kod istog Zagreb i okolica 26.4.2016 DA

Polaznici DI F2F Nezaposlen Zagreb i okolica 26.4.2016 DA



Polaznici DI F2F Zaposlen kod drugog Zagreb i okolica 27.4.2016 DA


Polaznici DI TEL Zaposlen kod drugog Sjeverna Hrvatska 12.5.2016 DA

Polaznici DI F2F Zaposlen kod drugog Zagreb i okolica 12.5.2016 DA


Tablica 5 – Realiziran uzorak - poslodavci

Skupina Vrsta Način Kvota Regija Datum Transkript

Poslodavci DI F2F Nije zaposlio Zagreb i okolica 26.4.2016 DA

Poslodavci DI F2F Nije zaposlio Zagreb i okolica 26.4.2016 DA

Poslodavci DI F2F Zaposlio Zagreb i okolica 27.4.2016 DA


Poslodavci DI TEL Zaposlio Zagreb i okolica 12.5.2016 DA

Poslodavci DI TEL Nije zaposlio Zagreb i okolica 12.5.2016 DA

Poslodavci DI F2F Nije zaposlio Slavonija 12.5.2016 DA

Poslodavci DI TEL Zaposlio Hrvatsko primorje 13.5.2016 DA


Poslodavci DI TEL Nije Zaposlio Zagreb i okolica 13.5.2016 DA

10


Tablica 6 – Realiziran uzorak - mentori

Skupina Vrsta Način Kvota 1 Regija Datum Transkript

Mentori DI TEL Više od 1 Dalmacija 12.5.2016 DA

Mentori DI TEL Više od 1 Sjeverna Hrvatska 13.5.2016 DA

Mentori DI F2F Jednu Zagreb i okolica 13.5.2016 DA

Mentori DI TEL Više od 1 Hrvatsko primorje 13.5.2016 DA

Mentori DI TEL Više od 1 Dalmacija 16.5.2016 DA

Mentori DI TEL Više od 1 Slavonija 19.5.2016 DA

Mentori DI F2F Više od 1 Zagreb i okolica 24.5.2016 DA

Mentori DI F2F Jednu Zagreb i okolica 25.5.2016 DA

Mentori DI F2F Više od 1 Zagreb i okolica 30.5.2016 DA

2.2.3. Mjerni instrumenti

Osnovna svrha kvantitativne dionice definirana je kao kolekcija relevantnih iskustava s mjerama,

kategorizacija i interpretacija iskustava dionika u mjerama. Shodno navedenoj generalnoj svrsi

istraživanja definirani su i generalni ciljevi kvalitativne dionice istraživanja koji su predstavljeni u

poglavlju „Predmet i ciljevi istraživanja“ (dokument „Plan metodologije i istraživanja“, projektna

aktivnost 1.1.)

U skladu sa definiranim ciljevima istraživanja kao i definiranom uzorku razrađeni su anketni upitnici.

Ukupno je konstruirano 3 upitnika za sljedeće uzorke:

1) Polaznici

2) Poslodavci

3) Mentori

S obzirom na prirodu predmeta istraživanja upitnici su strukturirani na način da sadrže određeni broj

zajedničkih blokova pitanja (bez obzira na ciljnu grupu) kao i određeni broj za pojedinu grupu korisnika

specifičnih pitanja. Svaki blok pitanja u upitnicima konstruiran je temeljem definiranih specifičnih

ciljeva istraživanja.

U skladu sa svrhom provođenja evaluacije identificirali smo sljedeći skup konkretnih ciljeva

istraživanja:

1. Utvrditi kvalitetu sadržaja stručnog osposobljavanja

Ispitati upoznatost s ciljevima stručnog osposobljavanja

11


Procijeniti kvalitetu provedbe programa stručnog osposobljavanja

Ispitati iskustva vezana za usvajanje programa (prijenos znanja, usvajanje stručnih

kompetencija)

Utvrditi upoznatost/poznavanje sadržaja i ciljeva programa stručnog osposobljavanja od strane

korisnika

Procijeniti zadovoljstvo aspektima definiranja i provedbe programa stručnog osposobljavanja

2. Ispitati očekivanja od sudjelovanja u mjeri u području stjecanja kompetencija

Ispitati okolnosti ulaska/odlučivanja o ulasku u mjeru

Utvrditi očekivane ciljeve primjene programa stručnog osposobljavanja u kontekstu

zanimanja/profesije

3. Utvrditi čimbenike povoljnih ishoda

Ispitati stavove o postignutim kompetencijama nakon izlaska iz mjere

Procijeniti ispunjenje očekivanja stručnog osposobljavanja

12


3.1. Polaznici

3.1.1. Osnovna sociodemografska i socioekonomska obilježja polaznika stručnog

osposobljavanja

Struktura 537 ispitanika koji su ušli u mjeru stručnog osposobljavanja pokazuje dominaciju društvenih i

humanističkih obrazovnih područja. Oko 64% ispitanika ulazi u jedno tih područja, a najzastupljeniji su

polaznici iz društvenih i informacijskih područja. Gotovo polovina roditelja polaznika ima srednju školu,

a gotovo četvrtina visoko obrazovanje.

Trećina polaznika je u braku ili izvanbračnoj zajednici, a 51% iz živi s roditeljima, dok ih 8% ima vlastitu

djecu s kojom živi u kućanstvu. Udio podstanara je mali (15%). Oko 54% ih ima dovoljno za podmirenje

troškova ili više od toga, dok povremene financijske teškoće ima gotovo trećina ispitanih (31%), a 15%

jedva spaja kraj s krajem. (vidi Prilog 1)

DIO 2 – Rezultati istraživanja

3. Kvantitativni dio istraživanja

13


3.1.2. Relevantne činjenice o prethodnom radnom iskustvu

Više od 2/3 korisnika (71%) nije imalo nikakvo prethodno iskustvo u struci i/ili zanimanju za koje su se

osposobljavali. Gledano prema područjima djelatnosti, ovaj postotak je još veći u tijelima državne

vlasti i jedinicama lokalne samouprave, gdje ih 88% nije imalo iskustvo u tom zanimanju. Nasuprot

tome, u zdravstvu je 59% onih bez prethodnog iskustva, a čak 41% ih je imalo iskustvo prije ulaska u

mjeru.

Tablica 7 – Jeste li prije ulaska u mjeru imali iskustvo rada u struci i/ili zanimanju za koje ste se stručno osposobljavali, neovisno o tome jeste li bili plaćeni za taj rad?

N Da Ne

Total 537 29% 71%

Područje djelatnosti

Obrtnici i trgovačka društva 119 29% 71%

Osnovno i srednjoškolsko obrazovanje 100 31% 69%

Predškolsko obrazovanje 42 37% 63%

Tijela državne vlasti i lokalne i regionalne samouprave 82 12% 88%

Ustanove, udruge i institucije 77 24% 76%

Zdravstvo 117 41% 59%

Sektor


Javne usluge 259 36% 64%

Tijela državne vlasti i lokalne i regionalne samouprave 82 12% 88%


Razlog zašto područje zdravstva odstupa, jest praksa u sklopu školovanja koju su polaznici obrazovanja

u zdravstvu obvezni proći, ukoliko žele raditi u zdravstvu – 81% onih koji su bili uključeni u mjeru u

sklopu zdravstva je prethodno iskustvo steklo na taj način. Međutim, praksa u sklopu školovanja nije

samo bitna u zdravstvu; na ukupnom uzorku svih 158 ispitanika koji su imali određeno iskustvo, praksa

je zastupljena sa 62%, dok su volontiranje i rad preko vlastitog studentskog ugovora na dalekom

drugom mjestu sa po 29 i 25 posto. Više od polovice ispitanika koji su se stručno osposobljavali u

ustanovama udrugama i institucijama je prethodno iskustvo rada u struci steklo volontiranjem.

14


Tablica 8 – Molimo označite vrstu prethodnog radnog iskustva u struci i/ili zanimanju za koje

ste se stručno osposobljavali, a koje ste stekli prije ulaska u mjeru:

N

Vo

lon

tira

nje

Pre

ko v

last

ito

g

stu

den

tsko

g u

govo

ra

Pra

ksa

u s

klo

pu

ško

lova

nja

Pre

ko u

govo

ra o

dje

lu

Pre

ko a

uto

rsko

g

ugo

vora

N

epri

javl

jen

/a, n

a

tuđ

i stu

den

tski

ugo

vor,

bez

regu

liran

og

stat

usa

Ugo

vor

o r

adu

Total 158 29% 25% 62% 7% 3% 13% 13%


Obrtnici i trgovačka društva 35 35% 48% 37% 8% 25% 10%

Osnovno i srednjoškolsko obrazovanje 31 24% 21% 69% 8% 4% 15% 24%

Predškolsko obrazovanje 16 19% 14% 81% 11% 11%

Tijela državne vlasti i lokalne i regionalne samouprave

10 23% 46% 35% 18% 5% 11% 5%

Ustanove, udruge i institucije 18 53% 34% 43% 15% 5% 2% 16%

Zdravstvo 48 23% 8% 81% 9% 8% 9%

Sektor


Javne usluge 95 23% 13% 77% 7% 1% 11% 14%


10 23% 46% 35% 18% 5% 11% 5%

Ustanove, udruge i institucije 18 53% 34% 43% 15% 5% 2% 16%

Za trećinu polaznika, stručno osposobljavanje je bilo prvo plaćeno radno iskustvo, a ovi ispitanici su

također najčešći u zdravstvu, gdje je 45% njih prvi plaćeni posao dobilo upravo prilikom sudjelovanja u

SOR-u.

15


Tablica 9 – Je li stručno osposobljavanje u kojem ste sudjelovali bilo Vaše prvo plaćeno radno iskustvo?

N

Bilo mi je prvo plaćeno radno iskustvo, nisam prije

radio/la plaćene poslove

Nije mi bilo prvo plaćeno radno iskustvo, radio/la sam

i prije plaćene poslove

Total 537 33% 67%



Osnovno i srednjoškolsko obrazovanje

100 28% 72%

Predškolsko obrazovanje 42 39% 61%


82 38% 62%


Zdravstvo 117 45% 55%

Sektor


Javne usluge 259 38% 62%


82 38% 62%


Dvije trećine polaznika SOR-a nije radio niti volontirao kod poslodavca kod kojeg su imali stručno

osposobljavanje. Među onima koji su imali iskustvo s tim poslodavcem, najviše ih je odradilo praksu

tijekom školovanja (23%). Praksa je daleko zastupljenija kod polaznika u području predškolskog

obrazovanja (43%) i zdravstva (51%). Volontiralo je 7% ispitanih, a nešto češće ih je u području

ustanova, udruga i institucija. Prije ulaska u SOR, kod istog poslodavca je radilo 7% ispitanih, nešto

češće u području obrta i trgovačkih društava (14%). Ispitanicu su imali mogućnost višestrukih

odgovora, pa je moguće da je netko primjerice i volontirao i radio kod istog poslodavca kod kojeg je

obavio stručno osposobljavanje.

16


Tablica 10– Jeste li prije nego što ste započeli sa stručnim osposobljavanjem već ranije radili i/ili volontirali, bili na praksi i sl. kod tog istog poslodavca kod kojeg ste radili tijekom sudjelovanja u ovoj mjeri?

N Da,

radio/la Da,

volontirao/la

Da, bio/la na praksi tijekom

školovanja

Nisam ranije niti radio/la niti volontirao/la, bio/la na praksi

i sl. kod tog poslodavca

Total 536 7% 7% 23% 67%


Obrtnici i trgovačka društva

119 14% 4% 6% 79%


99 7% 7% 23% 70%

Predškolsko obrazovanje 42 8% 4% 43% 50%

Tijela državne vlasti i jedinice lokalne samouprave

82 6% 4% 16% 79%

Ustanove, udruge i institucije

77 3% 16% 6% 78%

Zdravstvo 117 1% 8% 51% 44%

Sektor

Obrtnici i trgovačka društva

119 14% 4% 6% 79%

Javne usluge 259 4% 7% 39% 55%

Tijela državne vlasti i jedinice lokalne samouprave

82 6% 4% 16% 79%

Ustanove, udruge i institucije

77 3% 16% 6% 78%

17


Natpolovična većina (58%) ispitanih je sama vidjela oglas i prijavila se na natječaj, a 26% je imalo

dogovor s poslodavcem i prije raspisivanja natječaja. Tek u 9% slučajeva ispitanici su na natječaj

upućeni od strane savjetnika u HZZ-u. Dogovor najučestaliji je u osnovnim i srednjim školama te

predškolskom obrazovanju, a najmanje u zdravstvu.

Tablica 11 – Koja od sljedećih situacija najbolje opisuje način na koji ste ušli u ovu mjeru kod tog poslodavca?

N Sa

m/a

sam

pri

mije

tio

/la

ob

javl

jen

i ogl

as p

osl

od

avca

, te

se ja

vio

/la

na

nat

ječa

j na

koje

m je

po

slo

dav

ac, o

dab

rao

men

e

Mo

j/a

savj

etn

ik/i

ca u

HZZ

-u

ob

avije

stio

/la

me

da

se n

ud

i

taj p

osa

o u

z tu

mje

ru i

da

imam

uvj

ete

za k

ori

šten

je

mje

re, t

e m

e je

up

uti

o d

a se

javi

m n

a n

atje

čaj,

na

koje

m s

u

od

abra

li m

ene

I pri

je n

ego

je r

asp

isan

nat

ječa

j

pu

tem

HZZ

-a, s

po

slo

dav

cem

sam

do

govo

rio

da

će z

a ta

j

po

sao

, uz

tu m

jeru

, uze

ti

up

ravo

men

e

Niš

ta o

d n

aved

eno

g

Ne

znam

/Ne

mo

gu p

roci

jen

iti

Total 537 58% 9% 26% 4% 2%


Obrtnici i trgovačka društva 119 66% 1% 25% 5% 3%


100 33% 7% 50% 7% 3%

Predškolsko obrazovanje 42 39% 7% 43% 7% 3%


82 60% 13% 13% 6% 7%

Ustanove, udruge i institucije 77 52% 22% 24% 1%

Zdravstvo 117 80% 8% 10% 2%

Sektor


Javne usluge 259 55% 8% 31% 5% 2%


82 60% 13% 13% 6% 7%


18


3.1.3. Razina upoznatosti s propozicijama stručnog osposobljavanja

Jedan od glavnih ciljeva mjere stručnog osposobljavanja jest dobivanje znanja i vještina, tj. uvođenje u

posao. Upitali smo polaznike u kolikoj su im mjeri potrebni stručna praksa i stažiranje nakon

obrazovanja u svrhu kvalitetnijeg obavljanja posla u struci. Njih 85% smatra da je potrebno, odnosno

38% da je potrebno, a 47% da je vrlo potrebno. Ukoliko promotrimo segmentaciju ispitanika prema

pravno ustrojbenom obliku, uvidjet ćemo da polaznici koji su radili kod obrtnika ili u trgovačkim

društava najmanje (76%) smatraju da im je potrebno dodatno osposobljavanje, a ponajviše je važno

polaznicima iz javnih usluga kao što su predškolski odgoj (100%) i zdravstvo (91%). Također, polaznici

koji su imali prethodno radno iskustvo manje smatraju potrebnim (71%) od polaznika koji nisu imali

radno iskustvo (85%) ili praksu unutar školovanja (91%), što i govori da unutar trenutnog obrazovanja

sama praksa nije dovoljna za samo uvođenje u posao. Polaznici koji smatraju da se nisu dovoljno

osposobili, kojima je bilo potrebno (mnogo) kraće vrijeme za usvajanje radnih zadataka i oni koji su

nezadovoljni mjerom – rjeđe smatraju da im je potrebno osposobljavanje nakon školovanja od

ispitanika koji su osposobili, kojima je vrijeme usvajanja zadataka bilo u skladu s trajanjem mjere i oni

koji su zadovoljni – što ukazuje i na ocjenjivanje potrebe za osposobljavanjem temeljeno na

negativnim iskustvima.

Od ukupnog broja ispitanih njih 54% ima obavezu polaganja neke vrste državnog, stručnog ili

majstorskog ispita, njih 36% obavezno stažiranje ili stručnu praksu, a kod 12% je postojala mogućnost

polaganja takvog ispita. Njih 27% nije imalo niti jedan od navedenih uvjeta kao uvjet za rad unutar

struke.

Tablica 12 – Postoje li, nakon formalnog obrazovanja, za rad u Vašoj struci/zanimanju neki od slijedećih uvjeta? Višestruki odgovori

Total

N %

Polaganje stručnog/državnog ili majstorskog ispita 288 54%

Obavezno stažiranje/stručna praksa 176 36%

Ništa od navedenog 148 27%

Postojala je mogućnost polaganja državnog ili majstorskog ispita 62 12%

Ne znam/Ne mogu procijeniti 19 3%

Total 537 100%

19


Upitali smo ispitanike koji imaju obavezno stažiranje i stručnu praksu ili polaganje stručnog/državnog ili

majstorskog ispita kao uvjet rada u struci koliko su u trenutku ulaska u mjeru bili dobro upoznati sa

propisima i uvjetima koji definiraju njihovu stručnu praksu. Njih 35% smatra da je bilo vrlo dobro

upoznato sa programom, dok njih 46% smatra da je donekle dobro bilo upoznato. Nadalje, 16% je bilo

slabo, a 5% uopće nije bilo upoznato. Ukupno gledano, njih 81% na zadovoljavajućoj razini dobro

upoznato sa propisima. Polaznici koji nisu imali radno iskustvo, imali su mentora „na papiru“, nisu imali

prethodno radno iskustvo kod poslodavca, koji smatraju da se nisu u dovoljnoj mjeri stručno osposobili

te oni koji su nezadovoljni cjelokupnom mjerom niže su bili upoznati sa samim uvjetima prije početka

mjere.

Tablica 13 – U trenutku ulaska u mjeru, koliko ste dobro bili upoznati sa uvjetima koji stažiranja ili polaganja državnog\stručnog\majstorskog ispita u sklopu Vaše struke/zanimanja?

Total

N %

Uopće nisam bio/la upoznat/a 10 3%

Bio/la sam slabo upoznat/a 51 16%

Donekle sam dobro bio/la upoznat/a 146 46%

Bio/la sam vrlo dobro upoznat/a 108 35%

Total 316 100%

Od ukupnog broja ispitanika njih 57% je položilo ispit, 8% ih nije zbog određenih razloga položilo, a

36% nije imalo obavezu izlaska na ispit kod tog poslodavca. Ukoliko promotrimo raspodjelu prema

sektoru poslodavaca možemo uvidjeti da je 98% polaznika koji su bili na stručnom osposobljavanju u

tijelima državne vlasti i jedinicama lokalne samouprave polagalo ispit, njih 72% iz javnih usluga, 36% iz

ustanova, udruga i institucija te 11% kod obrtnika i trgovačkih društava. Prema obrazovanju upravo oni

polaznici koji su završili obrazovne smjerove (83%) ili zdravstvo (93%) su u najvišem postotku položili

neku vrstu ispita.

20


Tablica 14 – Jeste li nakon završetka stručnog osposobljavanja položili državni/drugi stručni ispit?

Total

N %

Jesam 306 57%

Trebao/la sam ga položiti, ali nisam uspio/la položiti 8 2%

Trebao/la sam ga položiti, ali nisam još uspio/la izaći na ispit 19 4%

Mogao/la sam ići na ispit, ali nisam izašao/la 12 2%

Nisam imao mogućnost / obavezu izaći na ispit nakon tog poslodavca 192 36%

Total 537 100%

Ispitanicima je ponuđeno deset tvrdnji o mogućim ciljevima stručnog osposobljavanja za koje su

trebali izraziti svoje mišljenje o tome čemu ono treba služiti i čemu u praksi služi. U donjem grafu

poredane su tvrdnje prema aritmetičkim sredinama, od najveće do najmanje, s obzirom na mišljenje

ispitanika čemu bi ova mjera trebala služiti. Vidljivo je da se većina ispitanika slaže da bi se kroz mjeru

trebale stjecati stručna znanja i kompetencije te profesionalno iskustvo u svrhu trajnog zapošljavanja u

struci (4,7). Također, polaznici smatraju da je mjera vrlo važna za olakšavanje prijelaza iz obrazovanja u

tržište rada, odrađivanje radnog staža, polaganje državnog/stručnog ispita i stjecanje radnog iskustva.

Zanimljivo je i što je izraženo vrlo visoko slaganje s tvrdnjom koja upućuje na osiguranje stalnog

zaposlenja kod poslodavca nakon završetka mjere (4,3) – iako to nije formalni cilj same mjere.

Polaznici se najmanje slažu sa idejom da mjera služi za zapošljavanje za vrijeme ekonomske krize (3,1) i

privremeno smanjenje broja nezaposlenih (2,9), što se često u javnom diskursu naziva „šminkanje

statistike“. Zanimljivo je da polaznici smatraju da upravo mjera u praksi služi za ostvarivanje ta dva

cilja, uz naravno mogućnost stjecanja prvog radnog iskustva i odrađivanja staža u svrhu polaganja

stručnog/majstorskog ili državnog ispita.

21


Slika 1 – U sljedećoj tablici nalaze se tvrdnje koje opisuju moguće ciljeve mjere Stručno osposobljavanje za rad bez zasnivanja radnog odnosa. Zanimaju nas dva pitanja, prvo je: Smatrate li da bi stručno osposobljavanje trebalo služiti navedenim ciljevima. A drugo: prema Vašem mišljenju, koliko u praksi tim istim ciljevima služi?

* Razlike u zbrojevima nastaju zbog zaokruživanja brojeva na jednu decimalu

Utvrđena je statistički značajna razlika između aritmetičkih sredina svih tvrdnji koje se odnose na

mjeru stručnog osposobljavanja, s obzirom na praktične i idealne ciljeve mjere. Posebno velika razlika

vidljiva je kod čestice koja se odnosi na stalno zaposlenje pri završetku mjere, iako bi polaznici željeli da

se mjera usmjeri ka tom cilju, u provedbi i praksi je upravo drugačija – cilj mjere nije omogućavanje

zapošljavanja kod istog poslodavca, za to postoje druge mjere Zavoda.

Možemo zaključiti da polaznici mjeru ponajviše vide kao mogućnost stjecanja prvog radnog iskustva i

staža, dobivanja mogućnosti polaganja stručnog/državnog ispita, ali i mehanizma privremenog

smanjivanja broja nezaposlenih i olakšavanje zapošljavanja poslodavcima. Polaznici bi ponajviše htjeli

da mjera služi stjecanja stručnih znanja i profesionalnih kompetencija te stjecanje iskustva.

22


3.1.4. Iskustvo s poslom i poslodavcem

Kada promatramo ocjenu polaznika u kojoj su mjeri radni zadaci na poslu u sklopu mjere doprinosili

ciljevima stručnog osposobljavanja, na ukupnim podacima rezultati su zadovoljavajući. Kako je

razvidno iz donje tablice, na svim testiranim tvrdnjama zbrojevi pozitivnih ocjena ('uglavnom jesu' i 'u

potpunosti) variraju od 63 do 75% odgovora. Nešto niže slaganje na tvrdnji „… bili praktična primjena

znanja stečenih obrazovanjem“ može se objasniti time što se njome istovremeno ispituju i određeni

aspekti formalnog obrazovanja. Ipak, za ostale tvrdnje držimo da su dobar pokazatelj usklađenosti

radnog mjesta i ciljeva stručnog osposobljavanja. Kada promatramo zbrojeve slaganja ( „uglavnom jesu

i „u potpunosti“), usklađenost radnih zadataka sa strukom najvišim procjenjuju polaznici medicinskog

obrazovanja (89%) te polaznici pedagoških i ostalih područja vezanih uz obrazovanje (94%). Polaznici iz

sektora javnih usluga na ukupnoj razini su se stručno osposobljavali u struci (88%), dok taj postotak

pada u slučaju polaznika koji su se osposobljavali u tijelima državne vlasti i lokalne samouprave (46%)

te u ustanovama, udrugama i institucijama (56%). Što se napredovanja profesionalnih kompetencija

tiče, u pozitivnoj ocjeni opet prednjače medicinska i područja obrazovanja (88 i 85%) iako su razlike po

području obrazovanja na ovoj tvrdnji nešto manje. Rezultati su slični i kod procjene koliko je navedeni

posao polaznika osposobio za rad u struci te kod tvrdnje u kojoj je mjeri taj posao bio praktična

primjena znanja stečenih obrazovanjem.

Tablica 15 – U kojoj mjeri su radni zadaci koje ste obavljali kod tog poslodavca...

Nim

alo

U m

alo

j mje

ri

Osr

edn

je

Ugl

avn

om

jesu

U p

otp

un

ost

i

Top

2

(ugl

avn

om

/u

po

tpu

no

sti)

Bili u skladu s Vašom strukom 4% 8% 16% 33% 40% 73%

Doprinosili napredovanju Vaših profesionalnih vještina i kompetencija

3% 6% 15% 40% 35% 75%

Vas osposobili za rad u struci 6% 7% 18% 38% 32% 70%

Bili praktična primjena znanja stečenih obrazovanjem 6% 9% 22% 35% 28% 63%

U pogledu završenog obrazovanja te sektora djelatnosti u svim tvrdnjama imamo sličan obrazac,

najvišu razinu slaganja imaju polaznici iz sektora javnih usluga, dok uvjerljivo najmanji stupanj slaganja

sa svim tvrdnjama imamo u tijelima državne vlasti i lokalne samouprave (44 do 50% na svim

23


tvrdnjama). Situacija je slična i kod ustanova, udruga i institucija, gdje slaganje s ispitanim aspektima

radnih zadataka iznosi od 49 do 56%, osim u slučaju tvrdnje koja procjenjuje utjecaj radnih zadataka na

profesionalne vještine i kompetencije gdje to slaganje raste na 78%. Situacija je suprotna kod iste

tvrdnje kada promatramo područje obrazovanja polaznika. Tako polaznici ekonomskog i pravnog

obrazovanja, te oni koji su obrazovani u prirodnom i tehničkom području, procjenjuju da su radni

zadaci u sklopu mjere doprinosili napredovanju profesionalnih vještina i kompetencija u 62% slučajeva.

Isto tako, 'prirodnjaci' ostvaruju pad i na sljedećoj tvrdnji, sa 56% onih koji smatraju da su ih radni

zadaci u sklopu mjere u dovoljnoj mjeri osposobili za rad u struci.

Na svim tvrdnjama koje detektiraju sukladnost radnih zadataka ciljevima stručnog osposobljavanja,

polaznici koji su iskustvo u struci prije ulaska u mjeru stjecali praksom u sklopu školovanja imaju vrlo

visok rezultat (86 do 92%), od čega najveći dio otpada upravo na medicinske i područja iz sfere

obrazovanja. U pogledu ostalih varijabli koje smo uzeli u obzir, zanimljivo je napomenuti da su oni

polaznici koji su vrijeme potrebno za samostalno obavljanje posla u struci procijenili u skladu s

trajanjem mjere imali 8 do 10 postotnih bodova bolje ocjenjene aspekte radnih zadataka. Također,

više od polovice ispitanika koji na općoj razini svoje iskustvo s mjerom smatraju negativnim, aspekte

radnih zadataka procjenjuje negativnima („nimalo“ i „u maloj mjeri“) što indicira da je navedenim

tvrdnjama obuhvaćen jedan dio razloga za nezadovoljstvo sudjelovanjem u mjeri.

Tablica 16 – U kojoj mjeri su radni zadaci koje ste obavljali kod tog poslodavca... – TOP 2 prema sektorima

TOP 2

Obrtnici i

trgovačka

društva

Javne

usluge

Tijela

državne

vlasti i

lokalne i

regionalne

samouprave

Ustanove,

udruge i

institucije

Bili u skladu s Vašom strukom 70% 88% 46% 56%

Doprinosili napredovanju Vaših profesionalnih vještina i

kompetencija 73% 83% 50% 78%

Vas osposobili za rad u struci 69% 83% 44% 54%

Bili praktična primjena znanja stečenih obrazovanjem 57% 75% 45% 49%

Što se tiče procjene koji su postotak vremena polaznici na poslu obavljali stručne poslove, 73%

ispitanika je barem malo manje od ¾ vremena radilo stručne poslove. Pitanje je bilo formulirano na

način da smo pod „stručnim“ poslovima definirali radne zadatke za koje polaznik smatra da ih obavlja

osoba na radnom mjestu iste razine kvalifikacije i područja djelatnosti te može uključivati određene

administrativne te rutinske poslove. Pod „nestručnim“ poslovima podrazumijevamo radne zadatke

24


pomoćne naravi koji ne odgovaraju kvalifikaciji i/ili programu stručnog osposobljavanja u ispitanikovoj

struci.

Javne usluge se opet ističu u pozitivnim rezultatima, s ukupno 80% posto ispitanika koji su najmanje

70% vremena radili stručne poslove, uz malen broj (8%) onih koji su stručne poslove radili manje od

pola radnog vremena na poslu u okviru mjere. Najgora situacija je u tijelima državne vlasti i lokalne

samouprave, gdje je 37% polaznika manje od pola radnog vremena radilo stručne poslove, iako je 54%

polaznika stručne poslove radilo barem 70% vremena.

U pogledu područja obrazovanja imamo dihotomnu situaciju kod prirodnih i tehničkih područja, gdje

21% ispitanika izjavljuje da su na stručnim poslovima radili manje od pola radnog vremena dok je

istovremeno 72% ispitanika barem 70% vremena radilo stručne poslove. Osim kod obrazovnih i

medicinskih područja, broj onih koji su manje od pola radnog vremena radili stručne poslove kreće se

od 18 do 21%.

Tablica 17 – Molim Vas procijenite na sljedećoj skali od 0% do 100% u kolikoj ste mjeri na tom poslu radili stručne poslove? Prema sektoru djelatnosti

N 0-

40% 50-60%

70% 80% 90% 100%

Total 537 15% 11% 14% 17% 19% 23%

Sektor djelatnosti


Javne usluge 259 9% 12% 13% 15% 22% 29%


82 37% 8% 18% 13% 9% 14%

Ustanove, udruge i institucije 77 19% 8% 15% 22% 20% 18%

Polaznici koji su mentora imali samo „na papiru“ su većinom manje od pola radnog vremena radili

poslove koje bi okarakterizirali kao stručne (56% ispitanika). Također, 42% polaznika koji smatraju da

se nisu dovoljno osposobili na tom poslu je stručne poslove radilo manje od pola vremena, dok je

takvih u skupini polaznika koji su se uglavnom ili u potpunosti osposobili za rad u struci samo 3%. Isti

pokazatelj se odražava i na pitanju o ukupnom zadovoljstvu mjerom te kod pitanja bi li ispitanici

sudjelovali u mjeri ponovno, iz čega zaključujemo da je jedan od bitnih faktora nezadovoljstva mjerom

nedostatna količina obavljanja stručnih poslova kod nekih poslodavaca što rezultirala nezadovoljstvom

i neispunjenjem očekivanja kod polaznika.

Vrijeme potrebno za učenje obavljanja redovitih dnevnih zadataka, zbog načina na koje je pitanje

postavljeno, pokazalo se kao indikator više različitih iskustava. Kako opcije 'mnogo kraće od trajanja

25


same mjere' i 'kraće od trajanja mjere' ne predstavljaju linearan slijed, dobivene podatke pokušat

ćemo interpretirati usporedbom s drugim pokazateljima zadovoljstva mjerom kao i procjene o

učinkovitosti mjere u vidu osposobljavanja za posao u struci. Tako 51% polaznika koji su nezadovoljni

mjerom te 41% osrednje zadovoljnih drže da im je za učenje svakodnevnih radnih zadataka bilo

potrebno mnogo kraće od ukupnog trajanja mjere, za razliku od 20% polaznika koju su na ukupnoj

razini bili zadovoljni stručnim osposobljavanjem. Omjer je sličan i kod pitanja o ponovnom

sudjelovanje u mjeri (45 nasuprot 23%) te kod tijela državne vlasti i lokalne samouprave (44%

ispitanika nasuprot ostalim sektorima na kojima ovaj odgovor varira od 23 do 27%). U pogledu

postotka radnog vremena utrošenog na stručne poslove, među polaznicima kojima je trebalo mnogo

kraće od same mjere da nauče obavljati svakodnevne radne zadatke 25% je onih koji su manje od

polovine radnog vremena radili stručne poslove. Ovi podaci govore u prilog interpretaciji da je prebrzo

usvajanje radnih zadataka s obzirom na trajanje mjere indikator neadekvatnih poslova koji su polaznici

obavljali na tom radnom mjestu. Iako se podaci na ovom pitanju ne razlikuju snažno od skupina u

kojima su iskustva s poslodavcima na ukupnoj razini bolja, i zbrojevi opcija 'mnogo kraće od trajanja

same mjere' te 'kraće od trajanja same mjere' sugeriraju da su polaznici koji su obavljali neadekvatne

poslove izraženije zastupljeni u mišljenju da su prije usvojili svakodnevno obavljanje radnih zadataka.

Isto tako, iako je ukupni broj polaznika koji su izrazili mišljenje da im trajanje mjere bilo nedovoljno da

se stručno osposobe malen, njihova je proporcija veća u skupinama koje nisu bile općenito zadovoljne

mjerom (14 %), imali mentora samo „na papiru“ (15%) te smatraju da se nisu u dovoljnoj mjeri

osposobili za obavljanje posla u struci (13%).

Tablica 18 – Koliko Vam je vremena bilo potrebno da naučite obavljati redovite radne zadatke na tom poslu?

N

Mn

ogo

kra

će o

d

uku

pn

og

traj

anja

sam

e

mje

re

Kra

će o

d t

raja

nja

sam

e

mje

re

Otp

rilik

e u

skl

adu

s

traj

anje

m m

jere

Traj

anje

mje

re n

ije b

ilo

do

voljn

o d

a se

str

učn

o

osp

oso

bim

Total 537 28% 34% 32% 6%

Sektor djelatnosti

Obrtnici i trgovačka društva 119 23% 34% 34% 8%

Javne usluge 259 27% 32% 35% 6%


82 44% 37% 14% 4%


26


Procjena polaznika o mjeri u kojoj su se osposobili za obavljanje posla u struci korespondira s ostalim

rezultatima koje obuhvaćaju kvalitetu i aspekte posla preko mjere. Promatrajući zbroj dviju najviših

procjena osposobljenosti, opet se ističe sektor javnih usluga sa 80% polaznika koji smatraju da su se na

tom poslu u dovoljnoj mjeri osposobili. Također, tijela državne vlasti i lokalne samouprave opet se

ističu po postotku polaznika koji procjenjuju da su se nisu dovoljno osposobili (oko trećine ispitanika s

odgovorima 'nimalo' ili 'u maloj mjeri'), te nakon njih slijede polaznici iz sektora obrtnici i trgovačka

društva, gdje zbroj dviju najnižih procjena iznosi 16%. Ustanove udruge i institucije se ističu kako

najvećim brojem kako polaznika s osrednjom ocjenom vlastitog osposobljavanja, tako i većom

proporcijom onih koju su se osposobili u dovoljnoj mjeri ('uglavnom jesam') s obzirom na one koji

osposobljavanje procjenjuju potpunim.

Tablica 19 – U kojoj mjeri ste se tijekom trajanja mjere stručno osposobili za obavljanje posla u Vašoj struci-zanimanju?

N Nimalo U maloj mjeri Osrednje Uglavnom

jesam

U potpunosti

jesam

Total 537 4% 9% 18% 48% 21%

Sektor djelatnosti


Javne usluge 259 1% 6% 13% 52% 28%


82 13% 17% 16% 37% 17%

Ustanove, udruge i institucije 77 5% 5% 33% 48% 9%

27


3.1.5. Iskustvo s mentorom i programom stručnog osposobljavanja

Upoznatost s programom stručnog osposobljavanja kod polaznika mjere je generalno visoka, pri čemu

je gotovo polovica ispitanika vrlo dobro upoznata sa stavkama koje je program sadržavao. Kada

promatramo upućenost u program stručnog osposobljavanja, najupućeniji su polaznici koji su se

stručno osposobljavali u osnovnim i srednjim školama (67% vrlo dobro upoznatih) te ustanovama,

udrugama i institucijama (61%). Zanimljiv je nalaz da se skoro polovica polaznika u zdravstvu smatra

donekle upoznata s programom stručnog osposobljavanja, dok se malo više od trećine smatra vrlo

dobro upoznatim zbog činjenice da polaznici mjere u ovom sektoru imaju vrlo jasne uvjete koje se od

njih traže pri ulazu u struku koje, među ostalim, ispunjavaju sudjelovanjem u ovoj mjeri. U tijelima

državne vlasti i jedinicama lokalne samouprave polovica ispitanika je donekle dobro upoznata sa

programom stručnog osposobljavanja, dok ih je četvrtina vrlo dobro upoznata. Također, polovica

polaznika koji su se stručno osposobljavali u obrtima i trgovačkim društvima vrlo su dobro upoznati sa

svojim programom stručnog osposobljavanja. Manjak upoznatosti s planom i programom stručnog

osposobljavanja primjećujemo kod oko trećine polaznika koji su mentora imali samo „na papiru“, nisu

ukupno zadovoljni mjerom te smatraju da se tokom trajanja mjere u istoj nisu u dovoljnoj mjeri

osposobili.

Tablica 20 – Koliko ste dobro bili upoznati s programom stručnog osposobljavanja?

N

Uo

pće

nis

am

up

ozn

at/a

Sam

o s

am g

a

po

vršn

o

pre

gled

ao/l

a

Do

nek

le s

am d

ob

ro

up

ozn

at/a

Vrl

o s

am d

ob

ro

up

ozn

at/a

Ne

znam

/Ne

mo

gu

pro

cije

nit

i Total 537 7% 10% 33% 48% 2%

Sektor djelatnosti


Javne usluge 259 4% 11% 33% 51% 1%


82 12% 9% 49% 26% 3%

Ustanove, udruge i institucije 77 4% 15% 17% 61% 2%

Ispunjenost programa stručnog osposobljavanja polaznici ocjenjuju vrlo visokom, a još važniji

pokazatelj predstavlja polovica s programom vrlo dobro upoznatih polaznika koji program svog

stručnog osposobljavanja drže u potpunosti ispunjenim. Očekivano, polaznici manje upoznati s

programom rezerviranije ocjenjuju njegovu dosljednost tokom trajanja mjere.

28


Primjećujemo pozitivnu vezu između upoznatosti i ispunjenja programa stručnog osposobljavanja.

Neovisno o sektoru djelatnosti te području obrazovanja, bolje upoznati polaznici ostvarenje programa

stručnog osposobljavanja boljim i ocjenjuju, dok je istovremeno vrlo malen broj s negativnim

iskustvima u pogledu ispunjenja ciljeva mjere uopće vrlo dobro upoznat s vlastitim programom

stručnog osposobljavanja. Istovremeno, srednje ocjena upoznatosti i ispunjenosti plana i programa te

njihova međusobna povezanost sugeriraju opravdanost zaključka da polaznici koji znaju što očekivati

od vlastitog stručnog osposobljavanja posredstvom uvida u program njegovo ispunjenje bolje i

ocjenjuju. Mogući razlog može biti u angažiranosti mentora/poslodavca u izradi/kvaliteti samog

programa stručnog osposobljavanja.

Tablica 21 – Možete li procijeniti koliko je Vaše stručno osposobljavanje bilo u skladu s programom stručnog osposobljavanja predviđenim za Vas? Prikazano zajedno s razinom upoznatosti s programom stručnog osposobljavanja

N

Uo

pće

nije

U m

anjo

j mje

ri

Ugl

avn

om

je

U p

otp

un

ost

i

Ne

mo

gu p

roci

jen

iti

Total 492 3% 11% 49% 34% 3%

Upoznatost s programom stručnog osposobljavanja

Samo sam ga površno pregledao/la 56 5% 18% 49% 5% 22%

Donekle sam dobro upoznat/a 176 3% 17% 60% 19% 1%

Vrlo sam dobro upoznat/a 260 2% 5% 42% 50% 0%

Kako je za ulazak u mjeru nužan potpisan plan i program s jasno navedenim mentorom, donja tablica

pokazuje koliko je polaznika na radnom mjestu u sklopu mjere imalo osobu formalno zaduženu od

samog poslodavca da ju uvodi u posao. Zanimljiv je podatak da u zdravstvu skoro četvrtina polaznika

nije ili ne zna je li imalo osobu formalno zaduženu za uvođenje u posao. Veću učestalost izostanka

mentora primjećujemo i kod petine polaznika koji smatraju da se nisu u dovoljnoj mjeri osposobili za

rad u struci te među onima koji ne bi ponovno htjeli sudjelovati u mjeri. Također, skoro trećina

polaznika nezadovoljnih svojim općim iskustvom s mjerom nije imalo osobu formalnu zaduženu da ju

uvodi u posao.

29


Tablica 22 – Jeste li tijekom stručnog osposobljavanja imali osobu koja je formalno bila zadužena da Vas uvodi u posao?

Total

N %

Da 468 87%

Ne 50 9%

Ne znam 19 4%

Total 537 100%

Detaljniji uvid u prakse mentoriranja na radnom mjestu pokušali smo zahvatiti pitanjem o tipu

mentora koji je poslodavac osigurao polaznicima na samom radnom mjestu. Tako imamo tri skupine

situacija koje smo dobili temeljem višestrukih odgovora ispitanika. Više od polovice ispitanika je navelo

da je imala formalnog mentora, odnosno da ih je u posao uvodila osoba koja je kao mentor navedena

u programu stručnog osposobljavanja. Samo 6% ispitanika izravno navodi da ih je u posao uvodila

osoba koja im nije bila formalni mentor. Ipak, više od trećine ispitanika navodi da ih je u posao uvodilo

više osoba i to bez odabira opcije s formalnim mentorom te smo temeljem toga formirali skupinu

polaznika koji su u pravilu uvođeni u posao od strane jedne ili više osoba koje nisu navedene u kao

formalni mentori u programu stručnog osposobljavanja. Isto tako, blizu desetine ispitanika navodi da

na tom poslu za njih nitko nije bio konkretno zadužen, odnosno da su imali mentora isključivo kao

osobu navedenu u programu stručnog osposobljavanja (mentor „na papiru“).

Uvođenje u posao od strane formalnog mentora najučestalije je u osnovnim i srednjim školama (samo

1/10 ispitanika u posao je uvodio netko drugi) te u slučaju više od polovice ispitanika u obrtima i

trgovačkim društvima te ustanovama, udrugama i institucijama. U obrtima i trgovačkim društvima

imamo i nešto višu proporciju polaznika koji su mentora imali samo „na papiru“ (13%), dok isti

prednjače u tijelima državne vlasti i lokalne samouprave (16% ispitanika). U zdravstvu opet

primjećujemo veću proporciju polaznika koje je u posao uvodio netko drugi (odnosno više drugih

osoba), a ne formalni mentor (57 nasuprot 33%), dok desetina ispitanika također navodi da nitko nije

bio konkretno zadužen za njihovo uvođenje u posao.

30


Tablica 23 – Prije početka Vašeg stručnog osposobljavanja, poslodavac Vam je trebao osigurati mentora. Kakva je bila konkretna situacija s mentoriranjem na tom poslu? Višestruki odgovori

Total

N %

U posao me uvodila osoba koju je poslodavac i naveo u programu SOR-a 312 55%

Više osoba me uvodilo u posao 191 38%

Imao/la sam mentora samo formalno („na papiru“), ali nitko nije bio konkretno zadužen za mene

57 10%

Druga me je osoba uvodila u posao, a ne osoba koja je navedena u programu SOR-a 36 6%

Ne znam/Ne mogu procijeniti 6 1%

Total 537 100%

Tablica 24 – Kakva je bila konkretna situacija s mentoriranjem na tom poslu? Pročišćene situacije

Total

N %

Formalni mentor 292 56%

Neformalni mentor/i 187 36%

Imao sam samo mentora „na papiru“ 46 9%

Total 537 100%

Istovremeno smo ispitali i obilježja osobe koja je polaznike uvodila u posao temeljem stavki koje

formalni mentor treba ispunjavati da bi se poštovale ugovorne smjernice Zavoda. Prikazani rezultati

sugeriraju da postoji zamjetna razlika između kvalifikacije, odnosno postignute razine obrazovanja te

samog radnog iskustva te rada na istim poslovima unutar zanimanja, i to neovisno o tome je li osoba u

pitanju bila formalni ili neformalni mentor. Ipak, postoji konzistentna razlika između formalno

potrebnih karakteristika koje formalni mentori češće zadovoljavaju od neformalnih mentora.

31


Tablica 25 – Je li osoba koja vas je najčešće uvodila u posao:

N

Imal

a is

tu

kval

ifik

aciju

kao

i V

i

sam

i

Imal

a Is

tu il

i već

u

razi

nu

ob

razo

van

ja

Rad

ila n

a is

tim

po

slo

vim

a u

okv

iru

stru

ke/z

anim

anja

Imal

a b

are

m 5

god

ina

rad

no

g

isku

stva

na

po

slo

vim

a u

okv

iru

stru

ke/z

anim

anja

Da Ne Da Ne Da Ne Da Ne

Total 480 73% 27% 82% 18% 93% 7% 96% 4%

Konkretna situacija s mentoriranjem

Formalni mentor

292 78% 22% 86% 14% 95% 5% 98% 2%

Neformalni mentor

187 65% 35% 75% 25% 89% 11% 93% 7%

Kvalitetu sadržaja tijekom trajanja mjere zahvatili smo i procjenom učestalosti određenih aktivnosti

osposobljavanja na radnom mjestu. Set aktivnosti kreiran je temeljem analize dostavljenih programa

stručnog osposobljavanja od strane Naručitelja, kombinirajući procjenu generičkih aktivnosti poput

dobivanja samostalnih zadataka te rada s drugim kolegama na radnom mjestu sa specifičnijim

stavkama osposobljavanja više povezanima s dodatnim usavršavanjem i usvajanjem znanja potrebnih

za polaganje stručnih ispita „dobivanje materijala za učenje, odlasci na seminare/radionice“. Na

cjelokupnom uzorku rezultati su vrlo dobri, s vrlo malim proporcijama polaznika koji nisu imali neka od

osnovnih karakteristika osposobljavanja pripravnika na radnom mjestu. Samostalno obavljanje radnih

zadataka polaznici su provodili na visokoj razini učestalosti u svim sektorima djelatnosti, dok su niže

proporcije prisutne u skupinama polaznika općenito nezadovoljnih mjerom te onih koji smatraju da se

nisu u dovoljnoj mjeri osposobili za rad u struci. U pogledu dobivanja povratne informacije za obavljeni

rad, postoje razlike po sektorima djelatnosti gdje se ističe sektor obrazovanja s ¾ polaznika koji su

često dobivali povratnu informaciju za svoj rad. U tijelima državne vlasti i lokalne samouprave pak,

skoro petina polaznika nikada nije imala navedeno iskustvo. Učestalost dobivanja povratne informacije

manja je i u obrtima i trgovačkim društvima te zdravstvu, pri čemu rezultate možemo objasniti

manjom učestalošću postojanja jednog, formalnog mentora za procjenu rada polaznika. Sljedeće tri

generičke tvrdnje „promatranje dobre prakse, rad s drugim kolegama te pomoć i savjetovanje“ na

ukupnim su podacima vrlo slično distribuirane. Kod primjera dobre prakse ističe se izostanak iste kod

više od desetine polaznika u tijelima državne vlasti i lokalne samouprave, te manja učestalost pomoći i

savjetovanja pri obavljanju svakodnevnih zadataka, što možemo objasniti smanjenim proporcijom onih

koji su obavljali stručne poslove u tom sektoru. Učestalost rada s drugim kolegama te pomoći i

32


savjetovanja kod obavljanja svakodnevnih zadataka vrlo je visoka (4/5 ispitanika) kod polaznika u

ustanovama, udrugama i institucijama. Očekivano, više od četvrtine polaznika koji su mentora imali

samo „na papiru“ nije navelo da su imali uvid u dobru praksu kao i pomoć i savjetovanje kod obavljanja

radnih zadataka. Iskustvo rada s klijentima/strankama uvjetovano je samom naravi struke/zanimanja

polaznika, te je učestalost najveća u tijelima državne vlasti i lokalne samouprave te ustanovama,

udrugama i institucijama, gdje je navedeno iskustvo imalo više od 90% polaznika, kao i u zdravstvu.

Iskustva povezana s usavršavanjem na radnom mjestu distribuirana su u korist obrazovanja (osnovne i

srednje škole te predškolski odgoj) te ustanova, udruga i institucija. Tako je više od polovice polaznika

iz obrazovnog sektora često pohađalo seminare/radionice u svrhu usavršavanja dok je više od polovice

polaznika u ustanovama udrugama i institucijama jednako učestalo dobivalo razne materijale za

učenje. Na razini svih sektora djelatnosti oko polovice ispitanika je imalo iskustvo pohađanja aktivnosti

dodatnog usavršavanja/osposobljavanja što smatramo vrlo pozitivnim pokazateljem. Najmanje

iskustva s navedenim aktivnostima su imali polaznici iz obrta i trgovačkih društava, tijela državne vlasti

i jedinica lokalne samouprave te zdravstva, dok su polaznici iz zdravstva dobivali i najmanje dodatnih

materijala za učenje ( 41% ispitanika se nije uopće susrelo s tom praksom).

Tablica 26 – Jeste li tijekom SOR-a imali neka od sljedećih radnih iskustava, i ako da, koliko često?

Nik

ad

Po

nek

ad

Čes

to

Nije

pri

mje

njiv

o z

a

mo

ju s

tru

ku

Dobivao sam samostalne zadatke 1% 17% 80% 2%

Procjenjivali su moj rad, dobivao sam povratnu informaciju 9% 33% 56% 1%

Dobio sam literaturu i radne materijale za učenje 21% 37% 40% 2%

Promatranje primjera dobre prakse (npr. promatranje rada mentora, drugih kolega i sl.) 4% 23% 71% 2%

Rad s drugim kolegama ili u timovima 5% 24% 70% 2%

Pomoć i savjetovanje kod obavljanja svakodnevnih zadataka 3% 26% 70% 1%

Imao sam priliku raditi s klijentima/strankama 4% 22% 62% 11%

Išao sam na seminare i radionice za dodatno osposobljavanje/usavršavanje 37% 33% 27% 3%

33


U sklopu stručnog osposobljavanja skoro ¾ polaznika od strane poslodavca ili mentora je bilo upoznato

s organizacijskom strukturom i te djelovanjem organizacije u kojoj su se osposobljavali. Zanimljivo da je

u javnim uslugama to upoznavanje bilo 10 postotnih manje, a kod ustanova, udruga i institucija za 10

postotnih bodova više nego na razini cjelokupnog uzorka. Velik broj polaznika bio je upućivan u

propise vezane uz svoju struku te razlike na razini sektora djelatnosti nisu velike, ali očekivano

prednjače polaznici iz osnovnih i srednjih škola te tijela državne vlasti i jedinica lokalne samouprave.

Na ukupnoj razini, upoznavanje s planom i programom stažiranja korespondira rezultatima procjene

polaznika koliko su osobno bili upoznati s programom stručnog osposobljavanja. Ipak, i ovdje

primjećujemo razlike među sektorima djelatnosti, pri čemu prednjače polaznici iz osnovnih i srednjih

škola te predškolskog obrazovanja (90% i 70%) dok polovica polaznika ustanova, udruga i institucija

navodi upoznavanje s planom i programom stažiranja kao aktivnost s kojom su se susreli na radnom

mjestu u sklopu mjere.

S testiranjem i polaganjem određenih ispita u sklopu stručnog osposobljavanja susreo se najmanji broj

polaznika, i to pretežito iz javnih usluga te ustanova, udruga i institucija gdje također na razini skupine

taj broj ne prelazi petinu ispitanika. Određen broj ispitanika nije se susreo s nijednom od ovih radnih

iskustava na radnom mjestu u sklopu mjere, pri čemu prednjači 15% polaznika iz zdravstva dok je

istovremeno to slučaj i s trećinom polaznika koji su mentora imali samo „na papiru“.

Tablica 27 – Jeste li tijekom stručnog osposobljavanja imali neka od sljedećih iskustava? Označite sve što se odnosi na Vas. Višestruki odgovori

Total

N %

Upoznavanje s organizacijskom strukturom i poslovanjem organizacije 389 72%

Upoznavanje sa zakonskim i drugim aktima koji definiraju moju struku/zanimanje 360 66%

Upoznavanje s planom i programom stažiranja 306 57%

Testiranje, polaganje testova/ispita 74 14%

Ništa od navedenog 44 8%

Total 537 100%

Zadovoljstvo aspektima formalnog odnosno neformalnog mentora na ukupnim podacima vrlo je

visoko. Pitanje je formulirano na način da su polaznici procjenjivali osobu koja ih je najčešće uvodila u

posao, neovisno o statusu formalnog mentora te su upravo na tom pokazatelju primjetne razlike u

ocjenama. Razlike pronalazimo samo u različitim distribucijama dviju najviših ocjena kod svakog od

promatranih aspekata dok je sam zbroj dviju najviših ocjena vrlo sličan. Tako je dostupnost u slučaju

34


formalnih mentora za 19 postotnih bodova češće ocijenjena najvišem ocjenom za razliku od

neformalnih mentora, dok kod ostalih aspekata ta razlika iznosi 14-15 postotnih bodova. Kako na

ovom pitanju nemamo polaznika s najgorim mentorskim situacijama (ne znaju jesu li uopće bili

mentorirani ili su mentora imali samo „na papiru“), razlike u kvaliteti mentoriranja među sektorima

djelatnosti su manje zamjetne. Ipak, primjetna je konzistentno veća učestalost najviših ocjena (5-8

postotnih bodova) kod polaznika u osnovnim i srednjim školama, skupini koju je u posao najčešće

uvodio upravo formalni mentor. Tvrdnja koja se tiče aspekta prenošenja znanja jedina ima nešto niži

prosjek od ostalih aspekata i to neovisno o sektoru djelatnosti ili području obrazovanja.

Slijedom već istaknutih nalaza o specifičnim mentorskim situacijama u zdravstvu, i na procjenama

aspekata osobe koja je polaznika uvodila u posao primjećujemo nešto višu razinu nezadovoljstva

dostupnošću mentora (4% ispitanika), aspektom prenošenja znanja (6%) te komunikativnošću osobe

zadužene za uvođenje u posao (desetina polaznika u zdravstvu nasuprot prosječnom rezultatu od 4%

nezadovoljnih).

Tablica 28 – Zadovoljstvo aspektima osobe koja Vas je uvodila u posao3

Uo

pće

nis

am b

io/l

a

zad

ovo

ljan

/na

Ugl

avn

om

nis

am b

io/l

a za

do

volja

n/n

a

Osr

edn

je z

ado

volja

n/n

a

Ugl

avn

om

sam

bio

/la

zad

ovo

ljan

/na

Bio

/la

sam

u p

otp

un

ost

i

zad

ovo

ljan

/na

Top

2 (

4+5

)

Ari

tmet

ička

sre

din

a

Dostupnost 2% 4% 11% 22% 61% 83% 4,4

Stručnost 2% 3% 10% 25% 60% 85% 4,4

Prenošenje znanja 3% 4% 12% 27% 54% 80% 4,2

Komunikativnost 2% 5% 9% 19% 65% 84% 4,4

3 Rezultati na uzorku od 480 polaznika; pitanje nije bilo postavljeno polaznicima koji su mentora imali samo „na papiru“ ili nisu mogli procijeniti konkretnu mentorsku situaciju

35


Tablica 29 – Zadovoljstvo aspektima osobe koja Vas je uvodila u posao (TOP TWO)

TOP 2

N

Do

stu

pn

ost

Stru

čno

st

Pre

no

šen

je z

nan

ja

Ko

mu

nik

ativ

no

st

Total 537 83% 85% 80% 84%

Sektor djelatnosti

Obrtnici i trgovačka društva 119 79% 82% 77% 78%

Javne usluge 259 86% 87% 81% 87%

Tijela državne vlasti i lokalne i regionalne samouprave 82 74% 76% 77% 81%


Neovisno o konkretnoj mentorskoj situaciji, skoro polovica polaznika na ukupnim podacima bila je u

potpunosti zadovoljna radom svojeg mentora dok je dodatna trećina ispitanika uglavnom bila

zadovoljna. Svojim mentorima najčešće su u potpunosti zadovoljni polaznici iz osnovnih i srednjih škola

(gotovo ¾ polaznika) te iz ustanova, udruga i institucija (59% polaznika). U zdravstvu manje od trećine

polaznika u potpunosti je zadovoljno radom svojeg mentora, čime primjetno odudaraju od svih ostalih

skupina polaznika po sektoru djelatnosti, neovisno o tome što su proporcije nezadovoljnih i osrednje

zadovoljnih polaznika nešto veće u obrtima i trgovačkim društvima i tijelima državne vlasti i lokalne

samouprave (u oba slučaja bilježimo oko desetine nezadovoljnih polaznika).

Premda je 42% polaznika koji su na ukupnoj razini svojim stručnim osposobljavanjem nezadovoljni

nezadovoljno i radom mentora, malo više od trećine njih ipak izražavaju zadovoljstvo mentorom.

Također, oko četvrtine polaznika, premda su mentora imali samo „na papiru“, izražavaju zadovoljstvo

radom mentora, iako proporcija potpuno zadovoljnih iznosi malenih 2%. Razlike postoje i između

polaznika s formalnim i neformalnim mentorom, pri čemu se ističe razlika u proporciji potpuno

zadovoljnih polaznika od 29 postotnih bodova u korist formalnih mentora iako je razlika zbroja

uglavnom i potpuno zadovoljnih ispitanika 8 postotnih bodova.

36


Tablica 30 – U skladu s prethodno obrađenim aspektima Vašeg uvođenja u posao i iskustvom s Vašim mentorom, molimo Vas izrazite Vaše ukupno zadovoljstvo radom Vašeg mentora

Total

N %

Uopće nisam bio/la zadovoljan/na 18 3%

Uglavnom nisam bio/la zadovoljan/na 21 4%

Osrednje zadovoljan/na 63 12%

Uglavnom sam bio/la zadovoljan/na 174 32%

Bio/la sam u potpunosti zadovoljan/na 261 49%

Total 537 100%

Tablica 31 – U skladu s prethodno obrađenim aspektima Vašeg uvođenja u posao i iskustvom s Vašim mentorom, molimo Vas izrazite Vaše ukupno zadovoljstvo radom Vašeg mentora

N

BO

TTO

M 2

TOP

2

AR

ITM

ETIČ

KA

SR

EDIN

A

Total 537 7% 81% 4,2

Sektor djelatnosti

Obrtnici i trgovačka društva 119 10% 77% 4,0

Javne usluge 259 6% 81% 4,2

Tijela državne vlasti i lokalne i regionalne samouprave 82 11% 76% 4,1

Ustanove, udruge i institucije 77 3% 91% 4,5

37


Ispitanicima koji su radom vlastitog mentora bili nezadovoljni ili osrednje zadovoljni ponuđeno je da

upišu konkretne razloge nezadovoljstva. Tako je četvrtina ispitanika navodila lošu komunikaciju s

mentorom kao razlog nezadovoljstva, čemu smo pribrojili i navođenje loših osobina poput

neljubaznosti, nesklonost pomoći i slično. Manjak dostupnosti i zainteresiranosti za samo posao

mentoriranja navela je skoro petina ispitanika, u što ubrajamo i slučajeve u kojima su polaznici navodili

da su imali osjećaj da je pozicija mentora osobi koja ih je uvodila u posao bila nametnuta od strane

poslodavca. Neadekvatne radne zadatke dobivane od mentora, nezadovoljavajuću razinu prenošenja

znanja te slabu stručnost mentora navodi od 14 do 15% ispitanika, dok desetina ispitanika konkretno

navodi da je njihov mentor bio samo osoba navedena u programu stručnog osposobljavanja. Od

ostalih negativnih iskustava polaznici navode osjećaj da je njihov mentor bio preopterećen redovitim

poslovima da bi ih adekvatno osposobljavao za posao (9% ispitanika) te općenito neadekvatno

uvođenje u posao na radnom mjestu. Manji dio ispitanika navodi i lošu radnu atmosferu te samu

neorganiziranost radne sredine kao razlog za nezadovoljstvo mentorom.

Isto smo učinili sa zadovoljnim polaznicima, kojih je više od polovice navodilo da su upravo izvrsnu

razinu komunikacije te pristupačnost i ljubaznost mentora kao osobe najznačajnije stavke njihovog

zadovoljstva. Oko trećine i više ispitanika isticalo je i visoku razinu prenošenja znanja, samu

zainteresiranost osobe za posao mentoriranja te visoku stručnost. Polaznici često ističu upravo osobne

karakteristike mentora poput podrške, razumijevanja i strpljenja kao bitne stavke osobnog napretka u

struci u čemu prednjače ispitanici iz osnovnih i srednjih škola te predškolskih ustanova. Tako neki

polaznici mentora smatraju „uzorom u (svojoj) struci“ te navode da su još uvijek u neformalnom

kontaktu s tom osobom, što im pomaže pri pronalasku drugog zaposlenja ili nekog oblika radnog

angažmana. Pozitivne komunikacijske i osobne karakteristike mentora prednjače u svim skupinama

polaznika po sektorima djelatnosti. Polaznici u osnovnim i srednjim školama te u obrtima i trgovačkim

društvima nešto češće ističu stručnost mentora, dok je to u ustanovama, udrugama i institucijama te

predškolskom obrazovanju slučaj s dostupnošću odnosno zainteresiranošću mentore za same poslove

mentoriranja. Zadovoljstvo prenošenjem znanja ističu polaznici u tijelima državne vlasti i lokalne

samouprave te u zdravstvu.

38


3.1.6. Generalni stavovi o koristima stručnog osposobljavanja u pogledu stjecanja

stručnih kompetencija

Generalne stavove o koristima stručnog osposobljavanja provjerili smo baterijom od 10 pitanja. Od

navedenih 10 pitanja njih 5 je bilo navedeno kao pozitivno, a 5 kao negativno te je tih 5 rekodirano

kako bi sva imala pozitivan predznak4. U donjoj tablici prikazana su pitanja na koja su ispitanici

odgovarali, na skali od 1 do 5, prikazan je zbroj vrijednosti 1 i 2 koje označavaju neslaganje i 4 i 5 koje

označavaju slaganje, a naposljetku je prikazana aritmetička sredina. U donjoj tablici prikazani su

zbrojevi kategorija Odnosi se na mene i U potpunosti se odnosi na mene (TOP2) te su prikazani u

odnosu na sektor poslodavca.

Preko 2/3 ispitanika smatra da je za vrijeme stručnog osposobljavanja razvilo vještine potrebne za

samostalan rad u struci te da im je upravo taj posao bio vrlo važan za stjecanje potrebnog

profesionalnog iskustva. S obzirom na sektor poslodavca, polaznici koji su bili na osposobljavanju u

zdravstvu i obrazovno-odgojnim ustanovama više od prosjeka smatraju da im je to iskustvo poboljšalo

stručne vještine i pomoglo u stjecanju profesionalnog iskustva, dok je kod polaznika na

osposobljavanju kod obrtnika i trgovačkih društava te tijelima državne uprave to niže od prosjeka. Ipak,

tek nešto više od polovice polaznika smatra da je im je to stečeno iskustvo povećalo šanse za

pronalazak stalnog zaposlenja u struci – što govori o percepciji nestabilnosti dobivanja stalnog

zaposlenja. Pol

Documents

HRVATSKI ZAVOD ZA ZAPOŠLJAVANJE...Poslodavci DI F2F Zaposlio Zagreb i okolica 13.5.2016 DA . Europska unija Ulaganje u budućnost. Europska unija Ulaganje u budućnost