Huisstijlsjablonen VVKSOond.vvkso-ict.com/leerplannen/doc/word/Houtbewerking... · Web viewHoutbewerking is een polyvalente beroepsgerichte vorming die leidt, binnen de erkende beroepenstructuur,

HOUTBEWERKINGDERDE GRAAD BSO

LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS

VVKSO – BRUSSEL D/2012/7841/061 (vervangt leerplan D/2011/7841/044 vanaf 1 september 2012)

Inhoud

1 Lessentabel.............................................................................................................4

2 Uitgangspunten........................................................................................................5

3 Studierichtingsprofiel...............................................................................................6

3.1 Situering............................................................................................................................................ 63.2 Instroom en beginsituatie................................................................................................................... 63.3 Logisch curriculum binnen het studiegebied Hout bso......................................................................73.4 Uitstroom........................................................................................................................................... 73.5 Vorming vertrekkend van een christelijk mensbeeld..........................................................................8

4 Structuur van het leerplan........................................................................................9

4.1 Algemene doelstellingen.................................................................................................................... 94.2 Clustering van de leerplandoelen......................................................................................................94.3 Attituden.......................................................................................................................................... 10

5 Open en geïntegreerd............................................................................................11

5.1 Een open leerplan........................................................................................................................... 115.2 Een geïntegreerd leerplan...............................................................................................................115.3 Relatie met de geïntegreerde proef (GIP)........................................................................................11

6 Algemene pedagogisch-didactische wenken.........................................................12

6.1 Inleiding........................................................................................................................................... 126.2 Profiel van het lerarenteam..............................................................................................................136.3 Begrippenkader............................................................................................................................... 13

7 Leerplandoelstellingen, leerinhouden en pedagogisch-didactische wenken.........15

7.1 Leerplandoelstellingen, leerinhouden en pedagogisch-didactische wenken te realiseren bij de voorbereidende studie en inzichten.................................................................................................15

7.2 Leerplandoelstellingen, leerinhouden en pedagogisch-didactische wenken te realiseren bij de realisatie van het project.................................................................................................................. 25

7.3 Leerplandoelstellingen, leerinhouden en pedagogisch-didactische wenken te realiseren via een vorm van werkplekleren...................................................................................................................40

8 Minimale materiële vereisten.................................................................................41

8.1 Algemeen........................................................................................................................................ 418.2 Preventie......................................................................................................................................... 428.3 Meten en controleren....................................................................................................................... 428.4 Didactisch........................................................................................................................................ 428.5 Realisaties....................................................................................................................................... 438.6 Ingericht gereedschappenmagazijn.................................................................................................448.7 Didactische elementen en gereedschappen voor:...........................................................................448.8 Explosie-, brand-, vorst- en lekvrije opslagruimte voor afwerkingsproducten..................................458.9 Afwerkingslokaal (spuitlokaal) met afzuiging...................................................................................45

2 HoutbewerkingD/2012/7841/061 3de graad bso

9 Nuttige adressen....................................................................................................46

10 Bibliografie.............................................................................................................50

Houtbewerking 33de graad bso D/2012/7841/061

1 Lessentabel

Zie website VVKSO bij lessentabellen.


2 Uitgangspunten

• Een studierichting 3de graad bso Houtbewerking wordt gekenmerkt door haar polyvalent karakter. In dit leerplan zijn de competenties van de hedendaagse binnenschrijnwerker, buitenschrijnwerker, daktimmerman en meubelmaker opgenomen, gebaseerd op de beroepsprofielen. Dit betekent dat de nieuwste technieken, de huidige constructies en gebruikte materialen van toepassing zijn. Sommige doelstellingen kunnen door de leerlingen worden bereikt via teamwork. In team leren samenwerken aan grote projecten is een belangrijke beroepsgerichte attitude.

• De verticale samenhang met het leerplan van de 2de graad bso Hout zorgt voor de logische leerlijn.

• De vakgebonden toegepaste wetenschappen zijn geïntegreerd in TV en PV Houtbewerking.

• Inzichten verwerven in duurzaam bouwen en wonen.

• Hedendaagse volwaardige uitvoering ontleden, voorbereiden en realiseren op schaal 1/1.

• Actualisering van nieuwe materialen, technieken en technologieën, nieuwe normen en voorschriften, nieuwe inzichten.

• Hedendaagse schrijnwerkerijen en meubelmakerijen hebben zich aangepast aan de vraag van de klant en aan de huidige economische productiemogelijkheden. Dit kent zijn impact op zowel de gebruikte technieken, constructies en materialen als op de vormgeving. Het lerarenteam, dat verantwoordelijk is voor de invulling van de projecten, waakt erover om de uitvoeringen af te stemmen op de huidige trends.

• Door de wijze van formuleren dienen de leerplandoelstellingen, in combinatie met de algemene doelstellingen en de leerinhouden, het verwachte beheersingsniveau (elementair, basis, uitbreiding, verdieping) aan te geven. Complexe en moeilijk hanteerbare taxonomieën worden vermeden.

• In de leerplandoelstellingen en leerinhouden zijn theorie en praktijk geïntegreerd.


3 Studierichtingsprofiel

3.1 Situering

Houtbewerking is een polyvalente beroepsgerichte vorming die leidt, binnen de erkende beroepenstructuur, tot de beroepen van binnenschrijnwerker, buitenschrijnwerker, daktimmerman en meubelmaker.

Ieder leerplan berust op één of meerdere beroepsprofielen. In de 2de graad bso Hout zijn de beroepsprofielen “Machinaal houtbewerker” en “Werkplaatsschrijnwerker” reeds verworven.

Het leerplan 3de graad bso Houtbewerking is gebaseerd op activiteiten, kennis, inzichten, attituden en vaardigheden opgenomen in de beroepsprofielen “Binnenschrijnwerker”, “Buitenschrijnwerker”, “Daktimmerman” en “Meubelmaker”.

3.2 Instroom en beginsituatie

De logische instroom komt uit het 2de leerjaar van de 2de graad bso Hout. Deze leerlingen hebben al kennis gemaakt met basiscompetenties in verband met houtbewerking.

In het 1ste en 2de leerjaar van de 2de graad bso Hout hebben de leerlingen, onder begeleiding en binnen een duidelijk omschreven opdracht en/of project, de volgende competenties ontwikkeld:• De veilig georganiseerde werkomgeving van een eenvoudig proces leren ontleden.

• Een eenvoudige uitvoering leren faseren.

• Een eenvoudige uitvoering leren voorbereiden (tekenen, keuzes maken, werkmethode …).

• Elementair machinegebruik leren voorbereiden en linken met enkele basismechanismen.

• Een eenvoudige uitvoering vakkundig leren realiseren.

• Een eenvoudige uitvoering vakkundig leren afwerken.

• Kwaliteitscontroles leren toepassen en zichzelf evalueren en op advies de vaststellingen leren bijsturen.

Toepassingsmogelijkheden en technische kennis van houtsoorten, aanverwante materialen, constructiemethoden, lijm- en vergaartechnieken is minimaal vereist. Eveneens is het veilig kunnen instellen van basis houtbewerkingsmachines minimaal vereist.

Algemene kennis en toepassingservaring van specifieke schrijnwerkuitvoeringen en meubelen is niet vereist.


3.3 Logisch curriculum binnen het studiegebied Hout bso

3de g

raad

spe

cial

isat

ieja

ar

Indu

strië

le h

outb

ewer

king

Bijz

onde

re s

chrij

nwer

kcon

stru

ctie

s

Inte

rieur

inric

htin

g

Stij

l- en

des

ignm

eube

len

Meu

belg

arne

ren

Res

taur

atie

van

meu

bele

n

3de g

raad

Houtbewerking Houtbewerking-snijwerk

2de g

raad

Hout

1ste g

raad

Beroepsvoorbereidend leerjaar – beroepenveld Hout

3.4 Uitstroom

3.4.1 3de graad bso Houtbewerking

Door te slagen in het 2de leerjaar van de 3de graad bso Houtbewerking verwerft de leerling een studiegetuigschrift van het 2de leerjaar van de 3de graad secundair onderwijs.

3.4.2 Vervolgstudie

Na de opleiding in de studierichting Houtbewerking 3de graad bso kan de afgestudeerde leerling een vervolgstudie aanvatten in een specialisatiejaar van de 3de graad bso. Binnen het studiegebied hout zijn geen beperkingen door de integratie van machinale houtbewerking, CAD/CAM en CNC-technologie.

Door te slagen in het specialisatiejaar van de 3de graad bso kunnen de leerlingen ook het diploma van het secundair onderwijs verwerven.


3.4.3 Arbeidsmarkt

Na het succesvol beëindigen van de 3de graad bso Houtbewerking kan hij met de kwalificaties van binnenschrijnwerker, buitenschrijnwerker en meubelmaker in de eerste plaats terecht als polyvalent houtbewerker in de ”schrijnwerkerij”, “meubelmakerij” en als “Daktimmerman”. Door de integratie van CAD/CAM en CNC is een job als CNC-bediener ook mogelijk.

Na enige ervaring behoort een meestergastfunctie tot de mogelijkheden.

Indien hij/zij in het bezit is van het attest bedrijfsbeheer dan kan hij/zij zich als zelfstandig houtbewerker vestigen.

3.5 Vorming vertrekkend van een christelijk mensbeeld

Ons onderwijs streeft de vorming van de totale persoon na waarbij het christelijk mensbeeld centraal staat. Onderstaande waarden zijn dan ook steeds na te streven:

- respect voor de medemens

- solidariteit

- zorg voor milieu en leven

- vanuit eigen geloof respectvol omgaan met anders gelovigen en niet-gelovigen

- vanuit eigen spiritualiteit omgaan met ethische problemen

- respectvol omgaan met eigen lichaam (seksualiteit, gezondheid, sport …)


4 Structuur van het leerplan

4.1 Algemene doelstellingen

Het studierichtingsprofiel werd vertaald in zes algemene doelstellingen die verfijnd worden in leerplandoel-stellingen en leerinhouden. Deze worden begeleid - zelfstandig aangeleerd.

4.2 Clustering van de leerplandoelen

4.2.1 Leerplandoelstellingen te realiseren bij de voorbereidende studie en inzichten

Deze zijn terug te vinden in onderstaande opleidingsonderdelen:

- De opdracht ontleden

- Duurzaam bouwen

- De opdracht procesmatig voorbereiden

- Kostprijsberekening

- Kunststijlen

4.2.2 Leerplandoelstellingen te realiseren bij de realisatie van het project

Deze zijn terug te vinden in onderstaande opleidingsonderdelen:

- Preventie en milieu

- De opdracht volgens voorbereiding realiseren

- De opdracht volgens voorbereiding afwerken

- De opdracht volgens voorbereiding plaatsen

- Elektrische begrippen en toestellen

- Mechanische en sanitaire begrippen

- Beroepsgerichte attituden

- Kwaliteitscontrole

- Zelfevaluatie


Hun werkomgeving veilig organiseren en de vigerende regelgevingen toepassen in functie van een hedendaagse volwaardige uitvoering.

Ontleden van de duidelijk omschreven opdracht van een hedendaagse volwaardige uitvoering in overleg met de leraar/opdrachtgever.

De opdracht van een hedendaagse volwaardige uitvoering procesmatig voorbereiden. De opdracht van een hedendaagse volwaardige uitvoering, volgens de gepaste methode,

realiseren, afwerken en eventueel plaatsen. Beroepsgerichte attituden toepassen met het oog op maximale tewerkstellingskansen. Kwaliteitscontroles toepassen, zichzelf evalueren en waar nodig bijsturen.

4.2.3 Leerplandoelstellingen te realiseren via een vorm van werkplekleren

Aangezien de doelstellingen gericht zijn op het verwerven van beroepsgerichte competenties, kunnen veel doelstellingen uit dit leerplan verder bekwaamd worden via een vorm van werkplekleren.

4.3 Attituden

Binnen de 3de graad bso zijn het vooral de attitude- (gedrag, houding) en de evaluatiegerichte doelstellingen die overeenkomsten vertonen. Deze horizontale samenhang is bijvoorbeeld terug te vinden bij:

• Begeleid zelfstandig leerfragmenten uitbouwen

• Probleemoplossend handelen

• Verantwoordelijkheid dragen

• Situaties inschatten, evalueren, rapporteren, bijsturen

• Op een bewuste veilige manier handelen

• Milieubewust

• Teamwerk

• Planmatig of stapsgewijs handelen

• Beroepsgerichte attituden toepassen

• Vaardigheden toepassen


5 Open en geïntegreerd

5.1 Een open leerplan

De scholen hebben een grote vrijheid voor wat betreft het implementeren en realiseren van de doelstellingen in samenhang met de leerinhouden. De doelstellingen zijn geschreven binnen een algemeen kader. Specifieke vormen of modellen zijn niet opgelegd. Hier ligt de keuze volledig bij het lerarenteam dat het leerplan moet realiseren. De mogelijkheden om de doelstellingen en leerinhouden te combineren en te vertalen in projecten zijn onbeperkt.

5.2 Een geïntegreerd leerplan

De integratie tussen PV en TV vormt een fundamenteel uitgangspunt.

Een geïntegreerd leerplan houdt in dat er geen onderverdeling is volgens vakken. Dit betekent dus geen afzonderlijk leerplanonderdeel voor tekenen, technologie, praktijk … De leerplandoelstellingen en leerinhouden worden zodanig aangeboden dat de praktijk en de theorie als een geheel wordt ervaren, waardoor de afstemming van de theorie op de praktijk optimaal wordt. De leerlingen zullen op die manier de overgang met de realiteit van het werkveld veel gemakkelijker kunnen maken.

Het is vanuit pedagogisch-didactisch standpunt absoluut noodzakelijk om degelijke samenhang te brengen tussen praktijk en theorie. Een eerste stap om op dit vlak goede resultaten te bereiken is vertrekken vanuit een geïntegreerd leerplan.

De versnippering in vakken van enkele uren is niet efficiënt, het is in veel gevallen interessanter om op bepaalde ogenblikken pakketten als geheel aan te bieden. Door versnippering gaat de samenhang verloren en ontstaan tal van overlappingen. Door de leerplandoelstellingen en leerinhouden te groeperen ontstaat er een duidelijker referentiekader om doelgericht en projectmatig te werken.

De leerplandoelstellingen en leerinhouden dienen door het lerarenteam, in overleg met de technisch adviseur(s) (coördinator), gepland en gespreid te worden. Permanent opvolgen via teamvergaderingen is noodzakelijk.

5.3 Relatie met de geïntegreerde proef (GIP)

De leerplandoelstellingen en leerinhouden vormen de basis van geïntegreerde projecten (proeven). De betrokkenheid van de interne en externe juryleden en de integratie van algemene vakken vormen een belangrijke meerwaarde bij de geïntegreerde proef.

Zie ook www.vvkso.be onder lessentabellen > 3de graad > bso > 1ste en 2de leerjaar > Houtbewerking.Aan deze lessentabel is een document i.v.m. de GIP gekoppeld.


http://www.vvkso.be/

6 Algemene pedagogisch-didactische wenken

6.1 Inleiding

Dit leerplan is een graadleerplan en de doelstellingen en leerinhouden vormen een minimum referentiekader waarmee leraren vrij kunnen omgaan. Het lerarenteam dient in overleg de leerplandoelstellingen en leerinhouden te spreiden over de twee leerjaren. De realisatie van het leerplan moet ruimte laten voor vragen en noden vanuit de maatschappij en voor de verwachtingen van de leerlingen. De vorming sluit daar waar mogelijk aan bij de realiteit van het bedrijfsleven.

Binnen het geïntegreerd werken maken de doelstellingen en leerinhouden deel uit van projecten en/of opdrachten. Deze van de 3de graad bso Houtbewerking zijn gebaseerd op hedendaagse volwaardige uitvoeringen en kaderen binnen het technologisch proces, dat gekenmerkt wordt door: de opdrachtomschrijving, het opdoen van relevante (voor-) kennis, de voorbereiding en het realiseren, waarbij telkens het evalueren een belangrijke plaats inneemt.

Bij het beëindigen van de 3de graad beheerst iedere leerling, de hieronder opgesomde aspecten:

• instellen en bedienen van conventionele machines en gestuurde machines;

• de theoretisch-technische achtergrond van de binnenschrijnwerkerij (trappen, binnendeuren), buitenschrijnwerkerij (ramen, deuren), daktimmerman (dakconstructies) en meubelmakerij (meubelen, interieurelementen);

• het volledige technologisch proces van een houten buitenraam en/of buitendeur geproduceerd met hedendaagse constructietechnieken voor laagenergie- en/of passiefprojecten met de luchtdichte plaatsing.

• het volledige technologisch proces van een houten binnendeur geproduceerd met hedendaagse constructietechnieken met de plaatsing van een deur;

• het volledige technologisch proces bij dakconstructies voor laagenergie- en/of passiefprojecten met de plaatsing;

• inzichten in de knooppunten voor bouwmethoden in hout voor laagenergie- en/of passiefprojecten;

• het volledige technologisch proces van een eenvoudige trap zonder de plaatsing;

• het volledige technologisch proces van een hedendaags meubel;

De keuze van uitvoering (massief of plaatmaterialen of combinatie van de twee) hangt af van eerder geziene meubelprojecten of projecten van interieurelementen in de 2de graad bso Hout.

Als een leerling in de 2de graad bso Hout reeds massieve houtconstructies in een eenvoudig volwaardig meubel heeft toegepast, dan kan hij/zij in de 3de graad kiezen voor een plaatmaterialen meubel of een combinatie van massief en plaatmaterialen.

Indien een leerling in de 2de graad bso Hout geen massieve houtconstructies in een eenvoudig volwaardig meubel heeft toegepast, dan maakt hij/zij in de 3de graad een overwegend massief meubel en een plaatmaterialen meubel of een combinatie van massief en plaatmaterialen.

• elementaire plaatsings- of bevestigingstechnieken van meubelelementen opzoeken en toelichten;

• eenvoudige toepassingen van elektriciteit, sanitair …(in didactische proefopstellingen) waarmee de houtbewerker geconfronteerd wordt tijdens plaatsingen van bijvoorbeeld een keuken.

Opmerking: leerlingen kunnen bepaalde uitvoeringsdoelstellingen individueel of via teamwerk bereiken.

Aangezien de beroepen “binnenschrijnwerker”, “buitenschrijnwerker”, “daktimmerman” en “meubelmaker” geen leidinggevende en geen coördinerende invulling kennen, beperken de communicatieve vaardigheden


zich tot het bespreken van de realisatiegebonden opdrachten met de opdrachtgever. In dit opzicht is een basis van communicatievaardigheden vereist.

Het komt voor dat een grote klas gesplitst wordt in kleinere groepen. Overleg binnen het lerarenteam is hier van primordiaal belang. Zorg dat de doelstellingen evenwichtig in de groepen worden aangeleerd. Differentiëren volgens de interessegebieden van de leerling is hier mogelijk. Gezamenlijk opstellen van een jaarplanning en een goede spreiding van de leerplandoelstellingen moeten ervoor zorgen dat de horizontale samenhang gegarandeerd blijft.

Het hanteren van een uniform evaluatie-instrument zorgt dat ongelijkheden worden weggewerkt. De leerlingen kunnen op een identieke manier permanent worden geëvalueerd en bijgestuurd.

• Doelstellingen die verwijzen naar communiceren, ICT, rapporteren, presenteren, berekenen, enz. kunnen gelinkt worden met doelen en inhouden van de algemene vakken. We adviseren om hier maximaal gebruik van te maken.

• Stimuleer het ondernemerschap. Het projectmatig werken bevordert de integratie.

• Een bezoek brengen aan verschillende schrijnwerkbedrijven, beurzen, werven ... is een must.

• Het realiseren van de doelstellingen is een opdracht van een klein lerarenteam. Probeer zo weinig mogelijk te versnipperen. Stel gezamenlijk de jaar- en graadsplanning op.

• Hou geregeld teamvergaderingen en ga na of de doelen bereikt zijn.

• Probeer op een gestructureerde wijze cognitieve en psychomotorische tekentechnische vaardigheden verder aan te leren, om het ruimtelijk inzicht en voorstellingsvermogen te vergroten. Deze vaardigheden hebben als doel concepten uitvoeringsgericht te realiseren.

• Het is onmogelijk om alle informatie op te nemen in één cursus. Het is belangrijk om relevante informatie op te zoeken en deze effectief en efficiënt te gebruiken. Beroep doen op een documentatiecentrum uitgerust met technische boeken, didactische fiches, tijdschriften, brochures, ICT (cd-roms, internet …) is noodzakelijk, zodat men het gericht opzoeken en verwerken van informatie kan aanleren.

6.2 Profiel van het lerarenteam

Dit leerplan wordt gerealiseerd door een team leraren dat voldoende onderlegd is in technieken of technologieën van de schrijnwerkerij, daktimmerwerken en de meubelmakerij. Het is een must dat dit team regelmatig in overleg gaat om de jaarplanningen af te stemmen, om de leerlijn uit te zetten en om de knelpunten voor het bereiken van de doelstellingen en inhouden te evalueren. In het kader van levenslang leren is het noodzakelijk dat alle leraren van het team zich regelmatig na- en bijscholen.

Doelen en inhouden worden op een professionele, pedagogisch-didactische manier en binnen de leefwereld van onze leerlingen, onderwezen.

Er wordt van iedere leraar van het team verwacht dat de vigerende wetgevingen gerespecteerd en toegepast worden.

6.3 Begrippenkader

Begeleid-zelfstandig

Bij de algemene doelstellingen worden de woorden ‘begeleid-zelfstandig’ gebruikt. Dit is een duidelijke verwijzing naar het niveau waarbinnen de doelstellingen zich afspelen. Veelal kunnen doelstellingen bij bso-leerlingen slechts bereikt worden als de werkvormen en de leermethoden kaderen binnen een gestructureerde en soms intensieve begeleiding. Het kan gebeuren dat leerlingen van een 2de leerjaar van de 3de graad bepaalde doelen zelfstandig bereiken in combinatie met een goede begeleiding.


Hedendaagse volwaardige uitvoering

Hiermee bedoelen we geïntegreerde projecten die een volwaardige plaats krijgen in interieurs en exterieurs. Hedendaagse volwaardige uitvoeringen worden geconstrueerd en gerealiseerd met hedendaagse constructies en materialen.

Duurzaam bouwen en wonen

Duurzaam bouwen moet zo ruim mogelijk gezien worden. Het gaat over de keuze van duurzame bouwmaterialen, hedendaagse technieken, recycling van materialen, het toepassen van de nieuwste regelgevingen .... Kijk hebben op de toekomst van de gebouwen. Wat vandaag gebouwd wordt, moet binnen “x” aantal jaren weer volledig kunnen ontmanteld en gerecycleerd worden.

Het maatschappelijk thema “duurzaam bouwen” wordt in alle leerplannen van de studiegebieden Bouw en Hout opgenomen en, afhankelijk van de opleiding, staat het centraal of wordt het als “rode draad” geïntegreerd.

Concreet moeten leerlingen, gezien vanuit dit leerplan, de details (bouwknopen en aansluitingen) van een houtbouwmethode voor lage energie- en passiefprojecten en de bijzondere halffabricaten kennen en de belangrijkste elementen zoals: luchtdichtheid, dampopen, isolatie, klimaatbeheersing, kunnen duiden.

Andere schrijnwerkthema’s, zoals buitenschrijnwerk en dakconstructies, worden uitsluitend in functie van zowel lage energie- als passiefprojecten aangeleerd.

Om de inzichten in duurzaam bouwen en wonen te verhogen worden bedrijfs- en werfbezoeken sterk aanbevolen. Ook massiefpassief en andere lage energiewoningen zijn waardevol om te bezoeken, omdat de leerlingen met verschillen geconfronteerd worden.

Duurzaam bouwen en wonen mag gezien worden als een rode draad doorheen de opleiding van deze opleiding. Goed inzicht hebben in het totale gebeuren van lage energie-, passiefprojecten en in de toekomst ook energieneutrale projecten is eveneens belangrijk.


7 Leerplandoelstellingen, leerinhouden en pedagogisch-didactische wenken

De leerplandoelstellingen en leerinhouden die als uitbreiding kunnen worden gerealiseerd, zijn cursief aangegeven (U).

Alle doelstellingen en leerinhouden staan in functie van hedendaagse volwaardige uitvoeringen die op school, individueel of in groep, op schaal 1/1 gerealiseerd worden.

7.1 Leerplandoelstellingen, leerinhouden en pedagogisch-didactische wenken te realiseren bij de voorbereidende studie en inzichten

LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN

De opdracht ontleden

1. Bestuderen van de projectopdrachten in functie van hedendaagse volwaardige uitvoeringen binnen de houtbewerking.

2. Tekeningen en bouwkundige plannen lezen, de de-len situeren en ontleden.

PROJECTOPDRACHT Opdrachtomschrijving

- eisen van de klant

- bestemming

- foto’s

- bestaande toestand

- schetsmatige voorstelling

- elementen uit lastenboek

- tekeningen en plannen

Analyse

Basisgegevens

Gevraagde

Kwaliteitseisen

- bouwfysische eigenschappen

- inbraakvertragend

- akoestisch

- afwerking

- normen

3. Technisch overleggen, problemen bespreken en advies vragen.

COMMUNICATIEVE EN SOCIALE VAARDIGHEDEN

Contacten

Relaties

Afspraken met derden

Luisterbereidheid

Weerbaarheid


Omgaan met kritiek

Resultaatgericht

4. Elementen opmeten en schetsen om op basis hier-van hedendaagse volwaardige uitvoeringen binnen de houtbewerking voor te bereiden.

5. Hedendaagse meetapparatuur voor de houtbew-erker gebruiken.

Opmetingstechnieken

- willekeurige hoeken

- haaksheid

- niveauverschillen

- afwijkingen

- loodrechtheid

Bestaande toestand

- situatie

- opmeting

- foto’s

- nutsvoorzieningen

- niveaus

Correcte verhoudingen

Schets als waarnemingstekenen

Schets als communicatiemiddel

Opmeten van

- binnenschrijnwerk

- buitenschrijnwerk

- trapopening

- meubel

- …

6. Technische documentatie raadplegen, kritisch se-lecteren, interpreteren en ordenen.

7. Weten dat er opgelegde elementaire regelgevin-gen, normen, richtlijnen en afspraken zijn, eigen aan de beroepsactiviteiten van de houtbewerker.

Zoekstrategieën- cursusmateriaal

- boeken

- tijdschriften

- lastenboek

- catalogi

- xylotheek

- digitaal materiaal

ICT en multimedia

Hoofdzaak-bijzaak

VIGERENDE REGELGEVINGEN

8. Hedendaagse constructies, materialen en toepassingen van volwaardige uitvoeringen binnen de houtbewerking kennen en bespreken.

9. Op een verantwoorde (economische, ecologische )

HEDENDAAGSE OF FREQUENT GEBRUIKTE MATERIALEN

Massieve houtsoorten

- duurzaamheidsklassen

- sterkteklassen16 HoutbewerkingD/2012/7841/061 3de graad bso

manier omgaan met materialen.

10. Rekening houden met vormgeving.

11. De courante maatverhoudingen van meubilair en schrijnwerk opzoeken, kennen en bespreken.

12. Het meubel ergonomisch benaderen.

13. De courante maatverhoudingen van een woon-ruimte opzoeken, kennen en bespreken.

14. Aansluiting met de bestaande structuren bepalen. (U)

15. Afmetingen en verhoudingen van trappen kennen en berekenen.

16. Een verdrijvingsmethode kunnen tekenen en be-spreken.

17. Buitenraam- en -deurtypes kennen en bespreken.

18. De doorsneden van buitenschrijnwerk, voor laagen-ergie- en passiefschrijnwerk, tekenen.

19. Het gebruik van een frezenset voor buitenschrijn-werk, van laagenergie- en passiefschrijnwerk kun-nen uiteenzetten.

20. De profilering en houtsecties voor buitenschrijn-werk, van laagenergie- en passiefschrijnwerk kun-nen duiden.

21. Materialen van buitenschrijnwerk kennen.

22. Isolatiemethoden bij buitenschrijnwerk kennen.

23. Dakconstructies voor laagenergie- en passiefpro-jecten kennen en schetsen.

24. Hedendaagse toegepaste materialen bij dakcon-structies, voor laagenergie- en passiefprojecten kennen en duiden.

25. Dakgootconstructies schetsen.

26. De knooppunten en opbouw van een houtbouw-methode voor een laagenergie- en passiefproject kunnen tekenen en duiden.

- …

Houtderivaten, plaatmaterialen

Kunststoffen

Aluminium (U)

Glas (U)

…

HEDENDAAGSE CONSTRUCTIES, BEGRIPPEN, ONDERDELEN EN BEREKENINGSMETHODEN

Interieurelementen/meubelen

- massief- en plaatmeubilair

- maatverhoudingen

- functie van het meubel

- ergonomische verhoudingen

- andersvaliden (U)

- …

Binnenschrijnwerk

- maatverhoudingen

- andersvaliden (U)

- …

Trappen

- rechte steektrap

- bordestrap

- verdreven trap

- scheluwe trap (U)

Buitenschrijnwerk

- uitsluitend in functie van laagenergie- of passiefprojecten

- raam- en deurtypes

- inbraakbeveiliging

- rolluiken

- laagenergie- en passiefschrijnwerk

- profilering

- frezenset

- houtsecties

Dakconstructies


- dakvormen

- constructies

- onderdelen

- materialen


Duurzaam bouwen

27. Elementen uit het thema duurzaam bouwen duiden.

28. Bouwfysische begrippen met eigen woorden uit-leggen.

29. Inzichten verwerven in de luchtdichtheid van gebouwen en de aansluitingen rondom buitenschri-jnwerk.

30. Isolatiemethoden van houtbouwmethoden en daken kunnen uiteenzetten.

31. Binnen de houtbouwsystemen het nut van dampopen constructies inzien.

32. Eigenschappen van de toegepaste isolatiemateri-alen bij houtbewerkingsconstructies opzoeken en met eigen woorden uiteenzetten.

- gootconstructies en materialen

Houtbouwmethoden


- Houtskeletbouw

- …

ELEMENTEN UIT DUURZAAM BOUWEN Duurzame materialen

Energieneutrale projecten

Lage energieprojecten

Passiefprojecten

Thermisch en akoestisch wooncomfort

Gezondheid

Klimaatbeheersing

Luchtdichtheid

Oriëntering

Pv-panelen

Rationeel watergebruik

Waterbehandeling

Zonneboiler

Condensatie

Ventilatie

…

BOUWFYSISCHE BEGRIPPEN E-peil

K-peil

U-waarde

LAMBDA-WAARDE ISOLATIEMATERIALEN EN TECHNIEKEN

Eigenschappen isolatiematerialen

thermisch, akoestisch, brandwerend, vochtwerend, geluid

Isolatiemethoden

Warmtelekken

Dampscherm en damprem

Vloer

Muren

Plat dak

Hellend dak

Machines en hulpmiddelen

Voorschriften

…


De opdracht procesmatig voorbereiden

33. Tekening bepalen aan de hand van de beschikbare snijgereedschappen.

34. Het correcte beslag kiezen.

35. Materiaalkeuze bepalen.

36. De gemaakte keuzes (vorm, beslag, constructies, materialen) toelichten.

37. Constructiemethoden bepalen.

38. De (werk-)tekening van hedendaagse volwaardige uitvoeringen binnen de houtbewerking maken.

39. De werkmethode van hedendaagse constructies en projecten, tot en met de plaatsing, voorbereiden en opstellen.

40. Noodzakelijke isolatiematerialen en venti-latiemogelijkheden opnemen in de tekening.

41. De werkmethode stap voor stap analyseren.

42. De planning maken van het eigen praktijkproject.

43. Van het eigen praktijkproject een dossier aan-leggen.

44. Gegevens verzamelen en ordenen.

45. De werkmethoden en het dossier toelichten en mo-tiveren.

46. De gekozen materialen en constructies motiveren.

47. De materialen oordeelkundig optimaliseren.

48. Elementaire plaatsings- en bevestigingstechnieken voor meubelelementen en buitenschrijnwerk op-zoeken en toelichten.

HEDENDAAGSE CONSTRUCTIES BIJ: Interieurelementen/meubelen

- massief

- plaatmateriaal

- …

Binnenschrijnwerk

- binnendeur

- …

Trappen

- rechte steektrap

- bordestrap

- verdreven trap (U)

- scheluwe trap (U)

- …

Buitenschrijnwerk


- buitendeur

- ramen

- …

Dakconstructies


- dakvormen

- constructies

- onderdelen

- materialen

- gootconstructies en materialen

Houtbouwmethode


- houtskeletbouw

- …

Relaties tekeningen Eisen van de klant

Functionaliteit

- plaats van de onderdelen

Ergonomie

Bouwfysische eigenschappen


Omgeving

- bestaande toestand

- nutsvoorzieningen

Kwaliteitsnormen

Industriële productiemogelijkheden

Beslagmogelijkheden

Bevestigingstechnieken

Demonteerbaarheid

Vindingrijkheid

Innovatie

Creativiteit

CAM-proces

Mallen

…

DOSSIER VOOR HET EIGEN PRAKTIJKPROJECT

Inhoudstabel

Opdrachtomschrijving

Voorstudie

- tekeningen

- schetsen

- documentatie

- foto’s

Materialenstaat

Optimalisatie

- codering

Technische materiaalfiches

Prijsoffertes

Bestelbon

Voorcalculatie

Werkvolgorde

Bewerkingsanalyse

Planning

- taakverdeling

- tijd

Nacalculatie

Evaluatie

- werkopvolging

- bevindingen

- werkverslag

- stageverslag


Stagedocumenten

…

ICT-TOEPASSINGEN

Tekstverwerking

Rekenblad

CAD-programma

- tekennormen

- bibliotheek

CAM-programma

Visualisatie eigen project

- 3D-voorstelling

Optimalisatieprogramma

Specifieke programma's (U)

PLANNING

Eenvoudige werkplanning

MATERIALEN

Houtsoorten en massief hout

- handelsafmetingen

- handelskwaliteiten

- fysische en mechanische eigenschappen

Plaatmaterialen en houtderivaten

Glas

Metalen

Natuursteen

Isolatiematerialen

…

49. Conventionele, gestuurde en CNC-machines met de nodige toebehoren en veiligheidsapparatuur kiezen.

50. Een CAD/CAM-, CNC-toepassing opbouwen voor het eigen project.

CONVENTIONELE, GESTUURDE EN CNC- MACHINES

CAD/CAM-, CNC-TOEPASSING

CAD

CAM

CNC-programma

Simulatie

Bestandsoverdracht

Digitale bibliotheek

…


51. Verspaningsmiddelen bij conventionele, gestuurde en CNC-machines kennen, kunnen kiezen en de keuze verantwoorden in functie van de opdracht.

VERSPANINGSMIDDELEN

Frezen

Boren

Zagen

Man en Mec

Verspaningstechnieken

…

GEREEDSCHAPSWISSELAAR

GEREEDSCHAPPENBEHEER

52. Opspansystemen bij gestuurde en CNC-machines kennen, kiezen en de keuze verantwoorden in func-tie van de opdracht.

OPSPANSYSTEMEN

Vacuüm

Mechanische opspanning

Mal met snelspanners

…

53. De toegepaste afwerkingstechnieken en bijhorende producten kennen, kiezen en de keuze verant-woorden in functie van de opdracht.

AFWERKINGSTECHNIEKEN

Veiligheid en milieu

Productkennis

- oppervlaktebehandeling

- oppervlakteafwerking

- bijhorende producten

- veiligheidssteekkaart

- technische steekkaart

Bewerkingsvolgorde

…

Kostprijsberekening

54. De voor- en nacalculatie van het eigen praktijkpro-ject berekenen.

55. Informaticavaardigheden toepassen bij het op-stellen van het dossier en bij het bereken van de kostprijs.

56. Bestelbon en leveringsbon vergelijken.

Voorcalculatie

- materialen

- uurlonen

- machinekostprijs

- productieve- en niet-productieve lonen

- …

Nacalculatie

Administratie

- prijsofferte

- eenheidsprijzen

- verliesfactor

- bestelbon


- leveringsbon

ICT-toepassingen

Kunststijlen

57. Aandacht en respect voor esthetische details van kunststijlen stimuleren.

58. Esthetische details van kunststijlen opzoeken en benoemen.

59. Esthetische details van hedendaags meubilair op-zoeken en benoemen.

60. Kunstgevoelig maken door de opgezochte infor-matie, tekeningen, foto’s te bespreken.

61. Oog leren hebben voor goede vormgeving bij kunst-meubelen en -interieurs.

62. Oog leren hebben voor goede vormgeving bij hedendaagse meubelen en interieurs.

63. Esthetische details van kunststijlen tekenen of schetsen. (U)

64. Esthetische details van hedendaags meubilair teke-nen of schetsen. (U)

65. Enkele kenmerken van hedendaags meubilair op-zoeken en bespreken.

66. Karakteristieken van hedendaags meubilair herken-nen.

67. Enkele hoofdkenmerken van kunstmeubelen op-zoeken en bespreken.

68. De stijl van kunstmeubelen en interieurs herkennen. (U)

69. Bepalen uit welke periode de stijl van het meubel dateert. (U)

VORMGEVING

Ornamenten, versieringen

Boogvormen

Lijstvormen

Pootvormen

Paneelvormen

Lijnen, volumes, verhoudingen

MEUBELEN EN INTERIEURS VAN VOLGENDE KUNSTSTIJLEN

Egyptische kunst

Griekse kunst

Romeinse kunst

Romaanse stijl

Gotische stijl

Renaissance

Barok

Rococo

Neoklassiek

Empire

Art Nouveau

20ste eeuw: Art Deco …

HEDENDAAGS MEUBILAIR (21STE EEUW)

KARAKTERISTIEKEN VAN HEDENDAAGS MEUBILAIR

TYPISCHE KENMERKEN VAN HET MEUBEL Algemene vorm

Functie

Constructie

Materiaalgebruik

Pootvorm

Rugvorm

Armleuning

Zitbekleding

Ornamenten

DATA STIJLPERIODEN (U)


PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN

De opdracht ontleden

• Buitenschrijnwerk, dakconstructies en houtbouwsystemen staan uitsluitend in het teken van laagenergie- en passiefprojecten.

• Stem de uit te voeren projecten af op het geschetste kader

• Bepaalde leerinhouden hebben een vakoverschrijdend karakter, bijvoorbeeld “communicatieve vaardigheden”. Dergelijke leerinhouden, al dan niet in relatie met de geschreven doelstellingen, kunnen ingeleid worden in een les van leraren met een andere vakspecialiteit, bijvoorbeeld tijdens de les van het vak Project algemene vakken. Dit heeft als gevolg dat deze doelstellingen kwalitatief makkelijker worden bereikt. Deze leraren kunnen ook ondersteunende medewerking bieden bij de geïntegreerde proef, bij het samenstellen van het dossier of het maken van stageverslagen.

• Het geïntegreerd gebruik van de computer is een aanrader. Het tekenen gebeurt ook met behulp van CAD. De link met de uitvoering via CAM moet mogelijk zijn.

• Technisch tekenen is de taal van de houtbewerker. Deze communicatievorm draagt bij tot het verduidelijken van opdrachten/of projectonderdelen. Bij technisch tekenen maakt men veelal het onderscheid tussen schetsen, traditioneel tekenen en CAD.

• Het vorm geven van onderdelen moet ergonomisch, esthetisch, constructief en economisch verantwoord gebeuren. Laat de leerlingen kennis maken met goede voorbeelden.

• Onvolledige tekeningen, die worden vervolledigd door de leerlingen, kunnen ‘het komen tot inzicht’ bevorderen. Dit kan als aanleermethode worden gebruikt.

Duurzaam bouwen

• Via bedrijfs- en werfbezoeken kunnen de leerlingen met heel wat elementen uit het thema duurzaam bouwen kennis maken.

• Voor het gedeelte van duurzaam bouwen bevelen we sterk aan om didactische details uit te werken op schaal 1/1 waarbij de leerlingen de aansluitingen kunnen inoefenen. Bijvoorbeeld de luchtdichte aansluitingen en afwerkingen …

• Gebruik steeds de meest hedendaagse materialen, technieken, inzichten …

De opdracht procesmatig voorbereiden

• Leerlingen moeten een duidelijk zicht krijgen op de bewerkingsvolgordes.

• Maak gebruik van actuele prijzen om de kostprijs van een project te berekenen. Laat de leerlingen de prijzen zelf opzoeken of via aanvraag van prijsoffertes.

• Tijdens de praktische realisatie maken de leerlingen gebruik van hun werktekening en de werkmethode.

• Sommige vaste meubelen worden tijdens het schooljaar geplaatst, andere losse meubelen worden voor de jury van de geïntegreerde proef of tijdens de opendeurdagen presentabel tentoongesteld. In beide gevallen is hier voor de leerling een belangrijke verantwoordelijkheid weggelegd. Tegen een bepaalde deadline moet de leerling in staat zijn om zijn meubelproject ordentelijk te plaatsen of te presenteren of tentoon te stellen.

Kunststijlen

• In het kader van bouwen meubelkunst is het niet de bedoeling dat de leerlingen theorieën (data, typische kenmerken … ) moeten instuderen. Laat de leerlingen het waardevolle van onze culturele en geschiedkundige achtergrond van ons vakdomein leren ontdekken. Opzoeken van meubelstijlen, bekijken en schetsen van pootvormen, panelen, lijsten, ornamenten, constructies … zouden ertoe moeten leiden dat de leerlingen respect en waardering voor het authentieke krijgen en zich een bepaalde vorm van beroepsfierheid eigen maken.

• Interessant is om het gedeelte van kunststijlen thematisch aan te brengen en/of te laten ervaren.


7.2 Leerplandoelstellingen, leerinhouden en pedagogisch-didactische wenken te realiseren bij de realisatie van het project

LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN

Preventie en milieu

70. De verstrekte richtlijnen op het vlak van milieu naleven.

71. Afval sorteren.

Milieuvoorschriften

Afvalvoorkoming en -verwerking

Kenmerken van producten en materialen

Stof- en lawaaihinder

…

72. Maatregelen nemen om op een milieuvriendelijke wijze te werken.

Duurzaam materiaalgebruik

Ecologische voetafdruk

Levenscyclus van materialen

Recyclage

…

73. De ergonomische voorzieningen bij een werkpost herkennen.

74. Bij het werken, een ergonomische houding aan-nemen.

75. Lasten ergonomisch tillen, dragen en hijsen.

Aangepaste voorzieningen

Ergonomische werkhouding

Lasten tillen, dragen, hijsen

Hulpmiddelen

…

76. Op de arbeidsplaats, zorg dragen voor de eigen veiligheid en gezondheid en deze van de andere personen, in overeenstemming met de gegeven in-structies en met de verkregen opleiding.

VEILIGHEID - GEZONDHEID Instructies

…

77. De essentiële maatregelen, die men dient te treffen bij een ongeval op de werf, kennen en toepassen.

Eerste hulp

78. Op de juiste wijze gebruik maken van houtbewerk-ingsmachines, toestellen, gereedschappen, gevaar-lijke stoffen, vervoermiddelen en andere middelen die ter beschikking worden gesteld.

79. Bij het aanmaken en verwerken van materialen, de richtlijnen en veiligheidsvoorschriften naleven.

80. Materialen oordeelkundig opslaan en stapelen.

81. Gereedschappen, machines en hulpmiddelen van

MACHINE-INSTRUCTIEKAART

BEHEERSINGS- EN PREVENTIEMAATREGELEN

VEILIGHEIDSINSTRUCTIEKAART

MATERIALEN Opslageisen

Beschermingseisen

- temperatuur


een dagelijks onderhoud voorzien.

82. De gegevens op veiligheidsinstructiekaarten inter-preteren en duiden.

83. Etiketten van producten correct interpreteren en duiden.

84. Voor bepaalde werken een risicoanalyse en risi-cobeheersing opstellen.

- luchtvochtigheid

Stapeltechnieken

GEVAARLIJKE STOFFEN Etikettering

Technische steekkaart

…

RISICO EN ONGEVALLEN

SPECIFIEKE RISICOANALYSE EN RISICOBEHEERSING BIJ ONDER ANDERE VOLGENDE WERKZAAMHEDEN

Moeilijk freeswerk

Afwerkingstechnieken

Werken op hoogte

…

85. Op de juiste wijze gebruik maken van de persoonli-jke beschermingsmiddelen.

PERSOONLIJKE BESCHERMINGSMIDDELEN Gehoorbescherming

Oogbescherming

Ademhalingsbescherming

Valbeveiliging

…

86. De veiligheidsvoorzieningen van machines, toestellen, gereedschappen, installaties en gebouwen herkennen, deze voorzieningen op de juiste manier gebruiken en ze niet willekeurig uitschakelen, veranderen of verplaatsen.

87. Ladders op een correcte manier gebruiken.

88. Steigers volgens voorschrift en opleiding open af-bouwen.

COLLECTIEVE BESCHERMINGSMIDDELEN Signalisatie

Pictogrammen

Noodprocedures

Evacuatieprocedures

Voorschriften

Werkvergunning

…

STEIGERS Vaste steigers

Rolsteigers

Aandachtspunten

Onderdelen

…

89. Het interne werkplaatsreglement toepassen. Werkplaatsreglement

90. Tijdens het gebruik van elektrisch gereedschap of machines aandacht hebben voor praktische proble-men of mankementen.

91. Op basis van waarnemingen de mogelijke proble-

PROBLEMEN OF MANKEMENTEN

Losse elektriciteitsdraden

Loshangende stukken

Gebroken of gebarsten onderdelen


men verwoorden.

92. De verantwoordelijke informeren over de proble-men.

Blokkeringen bij overbrengingsmechanismen, aanvoersystemen, opspanmechanismen, pneumatische onderdelen

Storingen

Foutmeldingen

Onzuiver resultaat

…

ZINTUIGLIJK WAARNEMEN

MELDINGSPLICHT

93. Transport- en stapelmiddelen, volgens de bekomen instructie, doeltreffend gebruiken.

INTERNE LOGISTIEK Hefkarretje

Platenwagen

Platendrager

Verpakkingsmiddelen

Transportbanden (U)

Stapelaars (U)

De opdracht volgens voorbereiding realiseren

94. Hedendaagse volwaardige uitvoeringen binnen de houtbewerking realiseren.

95. Materialen kwalitatief- en inzichtgericht verwerken.

96. Constructiemethoden kwalitatief- en inzichtgericht toepassen.

97. Hedendaagse volwaardige uitvoeringen binnen de houtbewerking vergaren.

98. Beslag van buitenschrijnwerk oordeelkundig aan-brengen.

99. Beslag van een meubel oordeelkundig aanbrengen.

Dossier

Hedendaagse uitvoeringen op schaal 1/1 Interieurelementen/meubelen

- massief

- plaatmateriaal

Binnenschrijnwerk

- binnendeur

- …

Trappen

- rechte steektrap

- bordestrap (U)

- verdreven trap (U)

- scheluwe trap (U)

Buitenschrijnwerk


- buitendeur

- ramen

- kunststofraam (U)

- …

Dakconstructies



- dakvormen

- constructies

- onderdelen

- materialen

Houtbouwmethode (U)

- houtskeletbouw (U)

- …

MATERIALEN EN TECHNIEKEN

Voorschriften

Optimalisatie

Snijgereedschappen

Technieken

- verbindings-

- bevestigings-

- lijm-

- buig-

- isolatie-

- ventilatie-

- …

100. In functie van de opdracht, de conventionele, gestu-urde en CNC-machines (met toebehoren), volgens de opleiding en de veiligheidsvoorschriften instellen en bedienen.

101. De verspaningsmiddelen zorgvuldig hanteren, plaatsen en bevestigen.

102. De werkstukken correct hanteren.

103. De nodige inzichten verwerven bij verspaningstech-nieken.

104. De noodzaak van de nodige randapparatuur bij machinale bewerkingen kunnen inschatten én toepassen.

CHECKLISTEN BIJ MACHINES

INSTELLINGEN Snijgereedschappen

Opmeting en controle

Toerental

Afwerkingsgraad

Meetgereedschappen

…

INSTELLEN CNC-MACHINES Nulpuntsbepaling

Werkstukhoogte

Positionering

Gereedschappenlijst

Freeskaliber

Snijgereedschappen

Snelheden

Programmasimulatie

…

VERSPANINGSPRINCIPES Meeloop en tegenloop


Inloop en uitloop

Wijzerzin en tegenwijzerzin

Radiuscompensatie

…

RANDAPPARATUUR Veiligheidsapparatuur

Aanvoerapparaten

Kalibers

Opspansystemen en hulpstukken

Stofafzuiging

Hanteertechnieken

…

105. Conventionele, gestuurde en CNC-machines (met toebehoren), veiligheidsapparatuur en verspan-ingsmiddelen elementair onderhouden.

106. De verspaningsmiddelen onderhouden en de messen vervangen.

107. Slijpen en afwetten van persoonlijke gereedschap-pen deskundig uitvoeren.

ONDERHOUD Snijgereedschappen

- persoonlijke snijgereedschappen

- wegwerpmessen

- snijgereedschappen voor slijpdienst

- …

Machine en randapparatuur

- smering

- smeermiddelen

- …

Onderdelen

- snijgereedschappen

- filters (U)

- riemen (U)

- tandwielen (U)

- …

Onderhoudskaart

- afspraken

- frequentie

- …

De opdracht volgens voorbereiding afwerken

108. De afwerkingstechniek uitvoeren, in functie van hedendaagse volwaardige uitvoeringen binnen de houtbewerking.

109. Afwerkingsapparatuur, volgens de gebruiks-aanwi-jzing en de veiligheidsvoorschriften, instellen, bedi-enen en hanteren.

AFWERKINGSTECHNIEKEN Oppervlaktebehandeling

Oppervlakteafwerking

- buitenschrijnwerk

- meubelwerk


- trappen

Bewerkingsvolgorde

…

APPARATUUR Spuitinstallatie

Controle gereedschap

Spuitcabine

Ademhalingsbescherming

…

PRODUCTKENNIS Technische steekkaart

Veiligheidssteekkaart

Productvoorbereiding

…

RANDAPPARATUUR Stapeltechnieken

Droogtechnieken

Schuurtechnieken

…

CONTROLE Afwerkingseisen

Foutenanalyse

…

De opdracht volgens voorbereiding plaatsen

110. Voorzorgen en maatregelen nemen vóór de plaats-ingswerken. (U)

111. Bij renovatie, de te vervangen constructies verwi-jderen. (U)

112. Voorbereidingen treffen voor de plaatsing van fab-rikaten.

113. De eigen gerealiseerde projecten leveren en vakkundig plaatsen.

114. Plaatsings- en bevestigingstechnieken correct ge-bruiken volgens de gestelde eisen en rekening houdend met bouwfysische elementen.

115. Tijdens de plaatsing een permanente kwaliteitscont-role uitvoeren.

116. Aansluitingen van een buitenschrijnwerk of binnen-deur met de bestaande toestand (ruwbouw) kwali-tatief- en inzichtgericht afwerken, in functie van de opleveringsvoorschriften.

VOORBEREIDENDE WERKZAAMHEDEN Detectie

- gevaarlijke stoffen

- asbest

- rotswol

- …

Bescherming en afscherming bestaande toestand

Wegname bestaande uitvoeringen

Nutsvoorzieningen

- lokalisatie

- afsluiting watertoevoer

- afsluiting elektriciteit (U)

- afsluiting gas (U)

PLAATSINGSWERKZAAMHEDEN Raam


117. Plaatsingsapparatuur en hulpmiddelen efficiënt ge-bruiken.

- rolluik(U)

Buitendeur

Binnendeur

Daktimmerwerk

Trap (U)

Muur(U)

Vloer(U)

Plafond(U)

Dakvlakraam(U)

…

AANSLUITINGEN EN RANDAFWERKING Binnenkasten(U)

Rolluikkast(U)

Gordijnkast(U)

Zonnewering(U)

Dakaansluitingen(U)

PLAATSINGSAPPARATUUR Lasertoestel

Waterpas

Montage- en bevestigingsgereedschap

…

Elektrische begrippen en toestellen

Uitsluitend praktisch gericht, spanningloos en realiteitsgebonden toepassingen

118. Proefondervindelijk en praktisch gericht kennis maken met de wet van Ohm.

Stroomsterkte

- Ampère

Spanning

- Volt

Elektrische weerstand

- Ohm

Veiligheidsspanning

119. Een stroomkring opbouwen op een didactisch bord met behulp van een schema.

120. Op een plan/schema de symbolen herkennen van schakelaars, stopcontacten, lichtpunten en ver-bruikstoestellen.

121. De onderdelen van en hun functie in een stroomkring onderscheiden.

PRAKTISCHE KENNISMAKING EN REALITEITSGEBONDEN TOEPASSING VAN:

Stroomkringen

- schakelaars

- contactdozen

- verlichting

- transformator


122. De basisgereedschappen van de elektricien ge-bruiken.

123. Zichtbare onderdelen van de werfkast onderschei-den.

124. Algemene kennis hebben van een huisinstallatie.

125. Het doel van automaten toelichten.

126. Het doel van de verliesstroomschakelaar toelichten.

127. Het belang van een goede aarding verklaren.

128. Elektrische geleiders onderscheiden aan een een-voudige houtbewerkingsmachine.

129. Beschermingsmiddelen voor bedradingen kennen.

130. Relatie tussen de diameters van de bedradingen en toepassingen kennen.

131. Draden, kabels en snoeren gebruiken in functie van de uitvoering volgens de gebruiksvoorschriften. (U)

132. Een digitale multimeter gebruiken bij metingen aan een didactische opstelling van een hout-bewerkingsmachine/verbruiker. (U)

133. Een spanningtester gebruiker.

134. Weten wat de bevoegdheid is van iemand met een BA4- of BA5-attest.

- …

Basisschakelingen

- enkelpolig

- dubbelpolig

- …

Elementaire symbolen

- elektriciteitsplan woning

- elektrisch schema rolluik

- elektrisch schema meubel

- …

Zichtbare onderdelen van de werfkast

- werfkast

- bron

- automaten

- hoofdschakelaar

- …

Algemeenheden huisinstallatie

- verdeelkast

- hoofdschakelaar

- automaten 10 A, 16 A,…

- verliesstroomschakelaar

- bedrading

- …

Elektrische geleiders - nulleider

- fasen

Aarding

- symbool

- belang van de aarding

- dikte en kleur van de aardingsdraad

- aardingsklem-verbinding

Digitale multimeter (U)- de elektrische spanning

- de stroomsterkte

- de elektrische weerstand

Verbindingen – gereedschappen

Bevoegdheden

- het BA4-attest

- het BA5-attest

Normering


- AREI – voorschriften (U)

- machinerichtlijnen (U)

- toegepaste symbolen

135. Bij een didactische proefopstelling, de aansluiting en regeling van elektrische compenenten in een meubel-, interieurelement en buitenschrijnwerk uitvoeren.

136. Elektrisch plan van een elektrische rolluik bij schri-jnwerk lezen.

137. Bij een didactische proefopstelling, de aansluiting en regeling van een elektrisch rolluik bij schrijnwerk uitvoeren.

Meubel-, interieur- en buitenschrijnwerk-toepassingen

- functionele verlichting

- accent verlichting

- orientatieverlichting

- schakeltechniek

- voorschakelapparaten

- lichtverdelingsdiagram

- elektrische openingssystemen

- inbraakbeveiliging, toegangstechniek

- keukentoestellen

- rolluik

- garagepoort

- …

138. Wisselspanning en gelijkspanning onderscheiden.

139. Enkelfasig net beschrijven.

140. Driefasig net beschrijven.

Wisselspanning

Gelijkspanning

Enkelfasig

Driefasig

141. Het elektrisch vermogen van een houtbewerkingsmachine (verbruiker) aflezen.

142. Het identificatieplaatje van een houtbewerkingsma-chine lezen en begrijpen.

Elektrisch vermogen

Watt

Kilowatt en Megawatt

Elektrisch vermogen van een verbruiker

Identificatieplaatje

- houtbewerkingsmachine

- kabelhaspel

143. De gevaren kennen van het gebruik van elektrische energie.

144. Persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen kennen.

145. Veiligheidsaspecten waarmee de elektricien moet rekening houden bij uitvoeringen aan keukens en meubels kennen.

146. Veiligheidsaspecten waarmee de elektricien moet

Gevaren

- oorzaken en gevolgen

- kortsluiting

- overbelasting

- brandgevaar

- aanrakingsgevaar

- invloed van vocht


rekening houden bij uitvoeringen aan verlaagde pla-fonds kennen.

Beschermingsmiddelen

Veiligheidsaspecten bij keukens en meubels

Veiligheidsaspecten bij verlaagde plafonds

147. De soorten stekkers en contactdozen onderschei-den naar uitvoering en toepassing.

Huishoudelijk gebruik

Industrieel gebruik

148. Toepassingen van laagspanning kennen.

149. Het doel van de transformator kennen.

150. Veiligheidsaspecten bij het gebruik van een trans-formator kennen.

Halogeenverlichting op lage spanning

Schakelaar

Transformator

- doel

- veiligheidsaspecten

Mechanische en sanitaire begrippen

Uitsluitend praktisch gerichte en realiteitsgebonden toepassingen

151. Gebruikte gereedschappen van de installateur van sanitaire installaties kennen.

Gereedschappen van de installateur van sanitaire installaties

- steeksleutels

- spantangen

- …

152. Courant gebruikte buizen en koppelstukken bij sani-tair kennen.

153. Courant gebruikte soorten sifons kennen.

Courante sanitaire stukken

- buizen

- koppelstukken

- T-stukken

- bochten

- reductiestukken

- soorten sifons

154. De opbouw van de sanitaire installatie, wateraan-voer en afvoer van een wastafel of een gootsteen bij een interieurelement uitvoeren.

Opbouw sanitaire installatie- hoofdtoevoer water

- toevoer van warm en koud water

- kraan, mengkraan

- afvoer en ontluchting

- reukafsluiter of sifon

155. De stabiliteit van een meubel proefondervindelijk testen.

156. Nagaan hoe je de stabiliteit van meubel kan ver-

Stabiliteit van een meubel

- stoel

- tafel


hogen. - kast met laden

- kast met deuren

157. De snijsnelheid en de het toerental aflezen van tabel (of diagram), vertrekkend van een concreet voorbeeld in functie van verspanen van hout.

158. Het toerental bepalen bij een freesmachine.

Toerental in functie van de verspaning

Berekeningstabellen en diagrammen

Eenheden en symbolen

159. De wetten van Newton met voorbeelden uit de houtsector illustreren. (U)

160. Het verschil tussen de begrippen kracht en massa toelichten. (U)

De wetten van Newton(U)- eerste wet: traagheidswet

- tweede wet: F = m . a

- derde wet: actie = reactie

Voorbeelden uit de houtsector(U)

- loskomende moer en flenzen bij een snelwerkende remmotor aan de paneelzaagmachine

- terugslageffect bij invoeren van werkstukken

- plots stoppen bij het transporteren van werkstukken

- verplaatsing van de inhoud bij het snel opentrekken van een lade

- van een eenvoudige stoel de krachten op de vloer bepalen als gevolg van de massa

- …

Begrippen kracht en massa (U)

161. Het principe van eenvoudige hefwerktuigen toelichten en toepassen in praktijksituaties.

Eenvoudige hefwerktuigen

- hefbomen

- katrollen

Praktijksituaties

- toepassen van een koevoet

- toepassen van een transpalet bij balken hout

162. Dimensies van dragende contructie-elementen uit tabellen afleiden.

Dragende constructie-elementen

- balk

- roostering

- spant

- kolom (U)

Tabellen

163. Enkele mechanische, hydraulische en pneumatis-che systemen, toegepast bij houtbewerkingsma-


chines, kennen en onderscheiden. Basisprincipes en kenmerken

Mechanische systemen- overbrengingen houtbewerkingsmachines

Hydraulische systemen

- hydraulische pers

Pneumatische systemen

- pneumatische opspansystemen

Beroepsgerichte attituden

164. Beroepsgerichte attituden toepassen in alle werken overlegsituaties.

165. Beroepsgerichte attituden evalueren en bijsturen.

166. Een gepaste attitude aannemen.

BEROEPSGERICHTE ATTITUDEN Veiligheidsbewust

Probleemoplossend

Teamwork

Zelfstandig

Beroepsfierheid

Verantwoordelijkheid

Stiptheid

Positieve ingesteldheid

Inzet en initiatief

Doorzettingsvermogen

Leergierigheid

Omgaan met gezag

…

KwaliteitscontroleLEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN

167. Op basis van kwaliteitsomschrijvingen en met be-hulp van een evaluatie-instrument, fragmenten van de hedendaagse volwaardige uitvoeringen binnen de houtbewerking evalueren.

168. Meet- en controlegereedschappen correct ge-bruiken.

169. Kwaliteitseisen omschrijven en toelichten.

170. Zorg voor kwaliteit toepassen.

171. De bedoelingen van de zorg voor kwaliteit ont-dekken.

172. Een attitude voor het integraal zorgen voor kwaliteit aannemen.

EVALUATIEMETHODE Validiteit

Betrouwbaarheid

Efficiëntie

Objectiviteit

Transparantie en normering

MEETINSTRUMENTEN Vouwmeter

Winkelhaak

Schuifmaat

Diktemeter

Viscositeitmeter


Distometer

Waterpas

AFSPRAKEN EN TOLERANTIES Kwaliteitsbepalingen

Rapportering

Kwaliteitsverbeteringen

Kwaliteitszorg

CONTROLESYSTEMEN Ijkmethode

Afwijkingsoorzaak

IKZ ALS RODE DRAAD

Zelfevaluatie

173. De gemaakte keuzes binnen de opdracht eval-ueren.

174. De evolutie van de opdracht en de elementen van hedendaagse volwaardige uitvoeringen binnen de houtbewerking evalueren.

175. De werkmethode en de planning evalueren.

176. Zelfevaluatie toepassen, bespreken, conclusies trekken, bevindingen toelichten en de tekorten bijs-turen.

177. Vergelijk de vereenvoudigde nacalculatie met de voorcalculatie.

Permanente evaluatie

Checklisten

Productevaluatie

Zelfevaluatie, sterkte-zwakteanalyse

Steekkaarten

VASTSTELLING-ADVISERING

ZELFEVALUATIE-INSTRUMENT

OPVOLGINGSSYSTEEM Communicatie met leraar, leerlingen

PROBLEEMOPLOSSEND HANDELEN Bijsturing en remediëring

Eigen mogelijkheden en beperkingen

PROCESEVALUATIE PRODUCTEVALUATIE

PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN

Preventie en milieu

• Veiligheid, duurzaam wonen en integrale kwaliteitszorg starten bij het ontwerp en lopen als rode draden doorheen het leerplan. Breng de leerlingen de nodige attituden bij in verband met deze aspecten.

• De leerlingen moeten zich ervan bewust zijn dat de regelgeving rond veiligheid gemakkelijk te achterhalen en dwingend is.

• Het schoolreglement en het werkplaatsenreglement verwijzen eveneens naar veiligheid, gezondheid, attituden.


• Wijs op de afspraken die van toepassing zijn in de school, op de werf, op de stageplaats, in het bedrijf.

• Let op dat elke leerling, vooraleer hij/zij een machine opstart, voldoende geïnformeerd is over de veiligheidsvoorschriften, de gebruiksaanwijzingen, het werken met en de gevaren van de machine. Aan de hand van een evaluatie kan je aantonen dat de leerlingen deze inhouden voldoende beheersen.

• Verwijs naar de impact op het milieu bij winning, productie, verwerking, gebruik en verwerking na gebruik van materialen.

De opdracht volgens voorbereiding realiseren, afwerken en plaatsen

• Veiligheid staat altijd centraal.

• Vooraleer leerlingen overgaan tot praktische uitvoeringen van een project, zijn ze voldoende geïnformeerd over de gevaren van de machines, de veiligheidsvoorschriften, de technische en constructieve aspecten van de uitvoering …

• Integreer theoretische aspecten en praktijk maximaal.

• De werktekening en de bewerkingsvolgorde zijn steeds voor handen.

• Binnen het werkplekleren zijn de mogelijkheden, die de leraar toebedeeld krijgt, zeer ruim. Leerlingen kunnen hun competenties ontwikkelen in een realiteitsgebonden werkomgeving. Indien de leerlingen door iemand van het bedrijf tijdelijk ondersteuning en begeleiding krijgen, kan de leraar zijn competenties bijwerken en verruimen. De synergie tussen de productontwikkeling binnen het bedrijf en de doelstellingen van het leerplan, bereikt op deze manier haar maximale effect.

• Bij de realisatie wordt uitsluitend gewerkt op schaal 1/1.

• Indien geen trappen op schaal 1/1 gemaakt worden op school, dan kan dit wel gerealiseerd worden onder de vorm van werkplekleren.

• Dakconstructies kunnen eventueel op schaal 1/2 uitgevoerd worden, maar blijven steeds in functie van laagenergie- of passiefprojecten.

Elektrische begrippen en toestellen

• Maak de leerlingen duidelijk dat ze later in contact kunnen komen met eenvoudige elektriciteitswerken tijdens bijvoorbeeld het vervangen van een oude keuken en het plaatsen van een nieuwe. Adviseer hen dat ze hiervoor best beroep doen op een elektricien, tenzij ze voor deze werken in het bezit zijn van de nodige vakkennis en attesten. De kennis van enkele schakelingen is toch een zeer grote hulp voor de meubelmaker en de schrijnwerker bij plaatsingen. Kleine defecten kunnen ze eventueel zelf oplossen.

• Door middel van praktische opstellingen en proefondervindelijk kunnen de leerlingen de doelstellingen en leerinhouden aanleren. Maak voornamelijk gebruik van toepassingen uit de leefwereld van de leerlingen en het domein van de houtbewerker,bijvoorbeeld zoals aangegeven in de leerinhouden. Laat de leerlingen veel zelf uitvoeren, werk voornamelijk ervaringsgericht.

• We bevelen heel sterk aan om hedendaagse, moderne toepassingen zoals sfeerverlichting, openings- en beveiligingsystemen enz. te integreren in de projecten. Dit bevordert niet alleen de creativiteit bij de leerlingen maar stimuleert het vakmanschap van de moderne houtbewerker (schrijnwerker en interieurbouwer).

• De korte theoretische beschouwingen worden onmiddellijk geïntegreerd in de realiteitsgebonden toepassingen.

• Op de bouwwerf heeft de meubelmaker, schrijnwerker en vakman daktimmerwerk aandacht voor veilige machines, veilige kabels en veilige werfkasten. Stel een model van een bekabelde verdeelkast of werfkast ter beschikking als didactisch materiaal. Wijs op de gevolgen van slechte elektrische contacten en op de gevaren van elektriciteit.

• Beklemtoon dat kabelhaspels steeds volledig afgerold dienen te worden bij gebruik.

• Een goede en veilige meetmethode aanleren is belangrijk.

• Leer ze elementen van pneumatica, hydraulica en mechanica linken aan concrete situaties in de


werkplaats.

• Zorg dat de leerlingen tot inzichten komen door bijvoorbeeld situaties voor te leggen. Doelen breng je op een praktische manier aan.

Beroepsgerichte attituden

• Bedrijfsleiders hechten veel belang aan attituden. Breng de leerlingen het belang hiervan aan.

• Attituden zijn veelzijdig en uitgebreid. De inhouden kunnen aangevuld worden.

• Maak met de leerlingen rond attituden duidelijke afspraken.

• In het schoolreglement en werkplaatsenreglement zijn wellicht ook attituden opgenomen.

Kwaliteitscontrole en zelfevaluatie

• Hanteer een transparante (doorzichtige) evaluatiemethode. Dit betekent dat de geëvalueerde leerling alle informatie moet krijgen die hij/zij nodig heeft om te zorgen voor een optimale voorbereiding en een adequate uitvoering van de evaluatieopdracht. Dit impliceert duidelijkheid omtrent de voorgestelde doelstellingen (wat geëvalueerd wordt), over de criteria en standaarden die zullen gehanteerd worden (hoe geëvalueerd wordt) en een zicht op de manier waarop een bepaald resultaat tot stand komt. Hetzelfde geldt voor de eventuele gevolgen van een evaluatie.

• Bij het begeleid zelfstandig evalueren kan het opmaken van een portfolio van de leerling een totaalbeeld van onder andere zijn/haar sterke (en zwakke) punten, interesses, behaalde competenties, getuigschriften weergeven. Al deze aspecten zijn waardevol tijdens de bespreking van alle behaalde resultaten en de oriëntering van de leerling tijdens de delibererende klassenraad. Reik de leerlingen een tool aan waarmee op een eenvoudige manier een portfolio kan opgemaakt worden.

7.3 Leerplandoelstellingen, leerinhouden en pedagogisch-didactische wenken te realiseren via een vorm van werkplekleren

Aangezien de doelstellingen gericht zijn op het verwerven van beroepsgerichte competenties, kunnen veel doelstellingen uit dit leerplan verder bekwaamd worden via een vorm van werkplekleren.


8 Minimale materiële vereisten

8.1 Algemeen

Met ’minimale materiële vereisten’ bedoelen we ‘een beschrijving van wat minimaal noodzakelijk wordt geacht om de doelstellingen van het leerplan op een verantwoorde wijze te kunnen realiseren’.

De minimale materiële vereisten slaan uitsluitend op de verwezenlijking van de basisdoelstellingen en niet op eventuele uitbreidingsdoelstellingen.

Minimale materiële vereisten vallen uiteen in uitrusting en infrastructuur. Met uitrusting zijn bedoeld: leermid- delen, machines en gereedschappen, beschermingsmiddelen ... Infrastructuur staat voor vaklokalen, werkplaatsen … De aantallen of het volume dienen uiteraard in relatie te staan met het aantal leerlingen.

Met persoonlijke uitrusting bedoelen we de uitrusting die elke leerling ter beschikking moet hebben. De per-soonlijke uitrusting wordt bepaald door de noodwendigheid van het gebruik (bv. door de regelgeving). De school bepaalt welke persoonlijke uitrusting door haarzelf ofwel door de leerling wordt aangekocht.

We bevelen scholen aan om een groeipad voor minimale materiële vereisten uit te tekenen in het kader van een masterplan.

De uitrusting en de infrastructuur, inzonderheid de werkplaatsen, de vaklokalen en de laboratoria, beantwoorden aan de reglementaire eisen op het vlak van veiligheid, gezondheid, hygiëne, ergonomie en milieu.Ook de stofafzuiginstallatie en de snijgereedschappen dienen te beantwoorden aan de vigerende wetgeving.

Er dient gestreefd naar de best mogelijke benadering van de werkomstandigheden zoals op de reële werkvloer.

Richtlijnen in verband met de inrichting van de werkplaats.

De werkplaats(en) moeten voldoende ruim zijn om een degelijke opleiding te kunnen realiseren.

Beschrijving van de aangrenzende lokalen

Opslagplaats voor de materialenNaast de werkplaats moet er voldoende ruimte voorzien worden voor het stapelen van materiaal en materieel.

Een gereedschapslokaalEr wordt best een bergruimte voorzien voor het wegbergen van duur of breekbaar gereedschap.

KlaslokaalOm projectmatig te kunnen werken ( = voortdurende interactie tussen theorie en praktijk) is een klaslokaal, voorzien van documentatiekasten, multimedia, ICT-uitrusting en CAD/CAM-mogelijkheden, in de nabijheid van de werkplaats wenselijk.

Een kleedruimte met wasgelegenheid voor de leerlingen


8.2 Preventie

Gemeenschappelijk

BrandblusapparatenEHBO-kastEvacuatieplanPictogrammenTechnische fiches van de productenVeiligheidsinstructiekaartenWerkplaatsenreglement

Persoonlijk

GehoorbeschermersStofmaskerVeilige werkkledijVeiligheidsbril met zijbeschermingVeiligheidsschoenen en -handschoenen

8.3 Meten en controleren

GemeenschappelijkMeetapparatuur voor machine-instellingenComputer, software

PersoonlijkDubbele vouwmeterMeetlatjeRolmeterSchuifmaat

8.4 Didactisch

Catalogi van materialen (hout, pvc, aluminium, isolatie…), beslag, gereedschappen, machines op verschillende informatiedragers

Informatiebronnen rond veiligheid. Bijvoorbeeld: VCA, CE, ARAB, AREI, schadelijke stoffen, symbolen op labels …

Informatiebronnen rond duurzaam wonen & bouwen en milieuInformatiebronnen rond kwaliteitszorgInformatiebronnen rond bouwen meubelkunstComputers, randapparatuur, software, internetDidactische modellen, tekeningen, plannenMogelijkheid tot multimediale projectieRelevante tijdschriftenSchoolmeubilairGeactualiseerde stalen van materialen, xylotheekWetenschappelijke boeken in verband met houttechnologieVoorbeelden van evaluatie-instrumenten


8.5 Realisaties

8.5.1 Gereedschappen

Gemeenschappelijk

BankschroefBeitelsBoren: houtboren, metaalboren, langgatboor, potscharnierboor, verzinkboor …HandkitpistoolHouten hamerInbussleutelsKader- of bandspannerKapbeitelLijmkam, lijmrolPasserSchaafSchragenSint-JozefzaagSlis- en schuurpapierSpanschroeven en lijmknechtenSteekpasserSteekringsleutelsVerlengsnoerenVerstekhaakVijlborstelWaterpas

Persoonlijk

AfwetsteenBitsensetGereedschapskofferGomHamerHoutraspKleurpotlood rood/blauwLijmborstelNageldrijverRugzaagSchroevendraaiersSet metaalborenSteekbeitelsTrektangVijlen: houtvijl, zaagvijl,WinkelhaakZwaaihaak

8.5.2 Machines en toestellen

Aansluitingspunten, drukregelaarAanvoerapparatenAfkortzaagBreedbandschuurmachineCNC-gestuurde machine met CAMFreesmachine(s)42 HoutbewerkingD/2012/7841/061 3de graad bso

HoutdraaibankKantenlijmerKolomboormachine(s)Langgatboormachine(s)LintzaagmachineOnderhoudsmateriaalPaneelzaagmachine en/of opdeelzaagPenmachine(s)PersluchtvoorzieningSchuurmachine(s)Slijpmolen(s)StofafzuiginstallatieTransportmiddelenVandikteschaafmachine(s)VlakpersVlakschaafmachine(s)Werkposten, werkbank

8.6 Ingericht gereedschappenmagazijn

Boren: potboren, rijboren, klokboren …DistometerFreesmallenFrezen: bossing-, groef-, sponning-, lijstfrezen, verstelbare hoekfrezen, verbindingsfrezen …HandboormachineHandbovenfreesmachineHandcirkelzaagmachineHandschaafmachineHandtril-, handband- of excentrische schuurmachinesKleine verplaatsbare compressorLamellen freesmachineLasermeetapparatuurMeet- en uitzetapparatuurNagel- en nietpistoolOpspandoornen en spanhulzenPlaatsingsapparatuurProfiel- en tegenprofielfrezenProfielfrezensetRamenfrezensetSchroefmachine op accuVerstekzaagmachineWipzaagmachineZaagbladen voor diverse materialen…

8.7 Didactische elementen en gereedschappen voor:

8.8.1 Elektrische begrippen en toestellen

BeschermingsmiddelenCourant gebruikte gereedschappen van de elektricien: schroevendraaiers, diverse tangen …Didactische opstellingen Digitale multimeterEenvoudige elektrische plannen


Elektrisch rolluikElektrische componenten voor meubelen interieurelementen ( te vinden bij leveranciers beslagwerk )IdentificatieplaatjesSoorten geleiders, aardingSoorten veilighedenSpanningtesterStekkers, stopcontacten, verlichtingVerliesstroomschakelaarVoorbeeld van een BA4- en BA5-attestVoorbeeld van verdeelkast en huisinstallatieVoorbeeld van werfkast

8.8.2 Mechanische en sanitaire begrippen

Courant gebruikte gereedschappen installateur van sanitaire installaties: schroevendraaiers, diverse sleutels, tangen, ijzerzaag …

HefbomenKatrolSoorten sifons, buizen, koppelstukken, afvoerleiding … gebruikt bij een gootsteen of wastafelTabellen met snijsnelheid en rotatiefrequentieToegepaste mechanische, hydraulische en pneumatische systemen aan de beschikbare

houtbewerkingsmachines

8.8 Explosie-, brand-, vorst- en lekvrije opslagruimte voor afwerkingsproducten

Stapelrekken Lijst van de productenVeiligheidsvoorschriften en steekkaarten

8.9 Afwerkingslokaal (spuitlokaal) met afzuiging

Droog- en/of stapelrekkenDraaibaar statiefReinigingsapparatuur met opvang vervuilde productenSpuitpistoolViscositeitmeter


9 Nuttige adressen

VVKSOGuimardstraat 11040 BRUSSELTel. 02 507 07 30Fax 02 511 33 57E-mail: [email protected]: http://www.vvkso.be

BIN (Belgisch Instituut voor Normalisatie)Birminghamstraat, 131 1070 BrusselTel. 02 738 01 11Fax. 02 733 42 64http://www.nbn.be

Cobosystems nvDraaiboomstraat 62160 WOMMELGEMTel. 03 355 10 40Fax 03 355 10 49E-mail: [email protected]: www.cobosystems.be

KVIV Desguinlei 2142018 ANTWERPENTel. 03 216 09 96Fax 03 216 06 89E-mail: [email protected]: http://www.ti.kviv.be/critto

FVB ConstructivKoningsstraat 132 bus 51000 BRUSSELTel. 02 210 03 33Website: http://fvb.constructiv.be

NAVB Dienst DocumentatieKoningsstraat 132 bus 41000 BRUSSEL Tel. 02 552 05 00

Fax 02 552 05 05Website: http://navb.constructiv.be


http://navb.constructiv.be/

http://www.ti.kviv.be/critto

mailto:[email protected]

http://www.vvkso.be/


Nationale federatie voor de houthandelaarsHuis van het HoutVrijwilligerslaan 21040 BrusselTel. 02 229 32 60Fax 02 229 32 64e-mail [email protected]: [email protected]: http://www.nfh.be

BouwunieSpastraat 81000 BRUSSELTel. 02 238 06 05Fax 02 238 06 11E-mail: [email protected]: www.bouwunie.be

Opleidingscentrum HoutHof ter Vleest dreef 31070 BrusselTel. 02 558 15 51E-mail: [email protected]: www.och-cfb.be

HCTODeurnestraat 542640 MortselE-mail: [email protected]: http://www.hcto.be

Verbond van Kristelijke Werkgevers en KaderledenTervurenlaan 4631160 BRUSSELTel. 02 773 16 80Website: www.vkw.be

Vlaamse Confederatie BouwLombardstraat 34 - 421000 BrusselTel. 02 545 57 49 Fax 02 545 59 07 Website: http://www.vcb.be

VLORKunstlaan 6 bus 61210 BRUSSELTel. 02 219 42 99Fax 02 219 81 18Website: http://www.vlor.be


http://www.vlor.be/

http://www.vcb.be/

http://www.hcto.be/

http://www.och-cfb.be/


http://www.bouwunie.be/


http://www.nfh.be/


VMM (Vlaamse Milieumaatschappij)A. Van De Maelestraat 969320 EREMBODEGEMTel. 053 72 64 45Website: http://www.vmm.be/

WTCBMaatschappelijke zetelLombardstraat 421000 BRUSSEL Tel. 02 502 66 90E-mail: [email protected]: http://www.bbri.be

Belgian WoodforumHet Arsenaal, Gebouw QVrijwilligerslaan 21040 ETTERBEEKTel. 02 219 28 32Website: www.woodforum.be

Portaalsite voor de houtbewerkerE-mail: [email protected]: www.wood-it.be

Andere websiteshttp://www.ond.vlaanderen.bewww.coprant.be

Duurzaam wonen en bouwNetwerken• Transitiearena Duurzaam Wonen en Bouwen

• Bouwcampus (Bouwunie Limburg)

• Eco-bouwpools (VIBE)

• Vlaams netwerk van ondernemingen (VOKA)

• Educatieve (voorbeeld)projecten en NGO’s

• Ecohuis Antwerpen (EHA!)

• Kamp C; Website: http://www.provant.be/leefomgeving/duurzaam_bouwen

• Centrum voor Duurzaam Bouwen

• Provinciaal Instituut voor Milieu-Educatie (PIME)

• Milieuadvieswinkel (MAW)

• Vlaams Instituut voor Bio-ecologische bouwen en wonen (VIBE) Volgende infosessies kunnen aangevraagd worden bij VIBE:

Duurzaam zonder verduurzaming

Lage-energiewoningen en passiefgebouwen in bio-ecologische houtskeletbouw

Lage-energiewoningen en passiefgebouwen in strobalenbouw

Naar een gezond binnenmilieu


http://www.coprant.be/

http://www.ond.vlaanderen.be/

http://www.wood-it.be/

http://www.woodforum.be/

http://www.bbri.be/


http://www.vmm.be/

Inleiding in gezond en milieuverantwoord bouwen en wonen

Energie besparen met een investering van 0, 10, 100, 1.000 en 10.000 euro

Goed isoleren!

Natuurlijke ventilatie in bestaande gebouwen

Hoe bouwmaterialen beoordelen op vlak van milieu en gezondheid

Werken met natuurverven

Groendaken

Ecologische stedenbouw/Ecopolis

Gemeentelijke mogelijkheden voor duurzaam bouwen

Mogelijkheden van zonne-energie

Hemelwater gebruiken

• Passiefhuisplatform

• Steunpunt Duurzaam Bouwen Limburg

• Organisatie voor Duurzame Energie (ODE)

• Dialoog

• Bond Beter Leefmilieu Vlaanderen (BBLv)

• Global Rivers Environmental Education Network (GREEN Belgium)

• Vlaams Overleg Duurzame Ontwikkeling (VODO)

• Netwerk Bewust Verbruiken

• Argus


10 Bibliografie

Handboeken

Titel HoutvademecumAuteur S.I. WiseliusUitgever KluwerISBN 90 901 2443 9

Titel HoutherkennenAuteur R.P. van der Zwam en A.L. van OostenUitgever KluwerISBN 90 201 2445 5

Titel Thermisch en hygrisch gedrag van bouwconstructiesAuteur Ir. Architect B. Braeckman / N. De Cock / K. DrugmandUitgever EBESISBN D/1987/2773/7

Titel Houtskeletbouw voor de praktijkAuteur Ir. P. de GraafUitgever KluwerISBN 90 557 60 242

Titel Handboek houtskeletbouw, ontwerp, techniek, uitvoeringAuteur Stichting bouwresearch, centrum hout (ir. Piet de Graaf)Uitgever www.centrum-hout.nl

Titel VerspaningstechnologieAuteur RijsdijkUitgever SDU

Titel VerspaningstechniekenAuteur A. Van de VeldeUitgever A. Van de Velde

Titel OSB oriented strand boardAuteur Ir. J.A.M. Kickken ISBN 90 7638 397 9

Titel Zakboekje houtAuteur Ir. J.A.M. Kickken Uitgever SDUISBN 90 440 0083 7

Titel VerfvademecumAuteur Ir. M.F. KooistraUitgever KluwerISBN 90 557 6026 9

Titel HolzatlasAuteur R. WagenführUitgever Fachbuchverlag - Leipzig


http://www.centrum-hout.nl/

ISBN 3-343-00459-6

Titel Het houtboekUitgever Zomer en Keuning Boeken B.V. Ede / AntwerpenISBN 90-210-01411

Titel Technologie voor de werktuigbouwkunde - Gereedschappen en productietechniekenAuteur P.Q.M. Sprinkhuizen – P. BoelensUitgever Nijgh & Van Ditmar educatiefISBN 90 236 0403 2

Titel RapporterenUitgever VVKSO / Licap

Titel Evaluatie op de testbank. Over het ontwikkelen van alternatieve evaluatievormen.Auteurs Peter Van Peteghem, Jan VanhoofUitgever Wolters Plantyn

Titel Anders evalueren. Assessment in de onderwijspraktijkAuteurs Dochy F. & Schelfhout W. & Jannsens S.Uitgever Lannoo 2003

Titel Vademecum plaatmateriaalAuteur Sjef KickkenUitgever SDUISBN 9012116996

Syllabussen

Titel SpuittechniekenUitgever Opleidingscentrum hout

Titel Schaal voor attitudemetingAuteurs VKWUitgever VKW / Antwerpen, juni 2005

Titel Houtdocumentatie ( mappen)Uitgever Ter Hagen Stam

Titel Cursus houthandelUitgever VZW - Hout

Titel Thermische en akoestische isolatieUitgever Opleidingscentrum hout

Titel BasisveiligheidUitgever NAVB

Titel Evaluatie, een genuanceerd verhaalAuteur Diocesane Pedagogische Begeleiding (Bisdom Gent)Uitgever DPB Gent


Titel Een gemaakte technische specificatiesSTS 31, TimmerwerkSTS 23, HoutbouwSTS 52, Houten buitenschrijnwerk

Uitgever www.hout.be/nl/publicaties

Vaktijdschriften

Titel Houtnieuws vzw HoutUitgever vzw Hout

Titel SchrijnwerkUitgever www.swerk.be

Titel BM Bau- und MöbelschreinerUitgever Konradin Verlag 70765 LEINFELDEN Echterdingen

Leerplannen van het VVKSO zijn het werk van leerplancommissies waarin leraren, technisch adviseurs en eventueel externe deskundigen samenwerken.Op het voorliggende leerplan kunt u als leraar ook reageren en uw opmerkingen, zowel positief als negatief, aan de leerplancommissie meedelen via e-mail ([email protected]).Vergeet niet te vermelden over welk leerplan u schrijft: vak, studierichting, graad. Langs dezelfde weg kunt u zich ook aanmelden om lid te worden van een leerplancommissie.

In beide gevallen zal de coördinatiecel leerplannen zo snel mogelijk op uw schrijven reageren.



http://www.swerk.be/

http://www.hout.be/nl/publicaties

Documents

Huisstijlsjablonen VVKSOond.vvkso-ict.com/leerplannen/doc/word/Houtbewerking... · Web viewHoutbewerking is een polyvalente beroepsgerichte vorming die leidt, binnen de erkende beroepenstructuur,