human society part 1b - Pirun Web Serverpirun.ku.ac.th/~fedutnw/teach/999141_1human society.pdf · 2009. 6. 30. · Human and Community Resource Development Faculty of Education and

Thanut Wongsaichue, Ph.D. Human and Community Resource Development Faculty of Educational and Developmental ScienceKasetsart University at Kamphaeng Saen

Page 1

Thanut Wongsaichue, Ph.D. (Demography)

Human and Community Resource Development Faculty of Education and Development ScienceKasetsart University at Kamphaeng Saen

999141 Man and Society

อาจารย ดร.ฐณัฐ วงศสายเชื้อ20090624

สังคมมนษุย 1

คณะศึกษาศาสตรและพัฒนศาสตร Tel: 08-1923-0303E-mail: [email protected]: http://pirun.ku.ac.th/~fedutnw/




รูปภาพและสื่อวีดีโอทั้งหมดที่ปรากฎในการบรรยายนี้มีวัตถุประสงคเพื่อการเรยีนการสอนนิสิตในชั้นเรียนเทานั้นดังนั้นผูบรรยายจงึขออนุญาติเจาของภาพและสื่อตางๆ

ในการนํามาใชประกอบการสอน มา ณ ที่นี้ดวยเพื่อใหเกิดประโยชนและเปนวิทยาทานแกมวลมนุษย

ขอขอบคุณ




http://pirun.ku.ac.th/~fedusmsw/course.html

เอกสารประกอบการบรรยาย สามารถ Download ไดที่

Website ของ อาจารยสุมิตร สุวรรณ(หลังวันที่บรรยาย 1 อาทิตย)



999141 Man and Societyพื้นฐานของมนุษยโดยธรรมชาติ

มนุษยคืออะไร?



999141 Man and Societyชีวิตของมนุษย





Page 2



999141 Man and Societyมนุษยอยูเพียงลําพังไมได

ทําไมมนุษยถึงไมอยูเพียงคนเดียวลําพัง?



999141 Man and Societyถามนุษยอยูเพียงลําพัง



999141 Man and Societyครอบครัว สถาบันทางสังคมที่เล็กที่สุด



999141 Man and Societyคนไทยมีลูกเฉลี่ยไมถึงสองคน

จํานวนพี่นองรวมอุทรมีกี่คน ?



999141 Man and Societyครอบครัวเดี่ยว ประกอบดวย พอแมและลูก



999141 Man and Societyคนไทยมีขนาดของครัวเรือนเล็กลง

จํานวนสมาชิกในบานมีกี่คน ?มีใครบาง ?


Page 3



999141 Man and Societyครอบครัวขยาย ประกอบดวยคนหลายรุน



999141 Man and Societyการนับตามสายเลือดของพอ

ทําไมจึงนับเชื้อสายของบรรพบุรุษ

หรือสืบสกุลตามพอ?



999141 Man and Societyบทบาทหนาที่ ของสมาชิกในครัวเรือน

• บทบาทหนาที่ของพอ• บทบาทหนาที่ของแม• บทบาทหนาที่ของลูก

• ตามเพศ ลูกชาย ลูกสาว• ตามวัย คนโต คนรอง คนสุดทอง หรือ พี่ นอง• ตามเพศและวัย



999141 Man and Societyครอบครัวคือสถาบันแรกที่มนุษยเริ่มเรียนรูสังคม



999141 Man and Societyการนับจํานวนญาติ ตระกูล

ใหนับญาติทั้งหมดตั่งแตรุนปู ยา ตายาย

จนถึงปจจุบันThanut Wongsaichue, Ph.D. (Demography)


999141 Man and Societyการนับจํานวนญาติ ตระกูล

ตา+ยาย 2

8

6

19

17

ลุงพรชัย ปานาง ลุงโน ลุงเส่ีย ปาติ๋ม แม นาศิลป นาแปว

ภรรยา สามี ภรรยา ภรรยา พอ ภรรยา

รวม 52 คน (ยังไมไดนับญาติทางพอ)

2 32534 รุนลูก

2 4 7 4 0 0 รุนหลาน


Page 4



999141 Man and Societyคนในสังคม

1. ครอบครัวที่กําเนิด –พอแม พ่ีนอง2. ญาติ ตระกูล – ปูยาตาทวด ลุงปานาอา ญาติ ฯลฯ3. เพ่ือนบาน คนรูจักในชุมชน4. ครูและเพื่อนที่โรงเรียน อนุบาล ประถม มัธยม อุดมศึกษา5. เพ่ือนที่ทํางาน เจานาย เพ่ือนรวมงาน ลูกนอง6. อ่ืนๆ นักการเมือง ดารา นักรอง คนขายขาวแกง ฯลฯ

คนเรารอยพอพันแม หมายความวาอยางไร?Thanut Wongsaichue, Ph.D. (Demography)



สังคมคืออะไร ?




มนุษยใชเกณฑหลายอยางในการแบงกลุม แบงพวก!หรือเรียกอีกอยางวา

การจัดกลุมสังคม (Social grouping)



999141 Man and Societyการจัดกลุมสังคม (Social grouping)

ชาวเขาในสวีเดน




ผีตองเหลืองThanut Wongsaichue, Ph.D. (Demography)



ชาวเขาในเวียดนาม


Page 5




ชาวเขาเผามงThanut Wongsaichue, Ph.D. (Demography)



ชาวเขาเผามงชาวเขาในเวียดนาม

ชาวเขาในสวีเดน ผีตองเหลือง



999141 Man and Societyสังคมชนบท (คนบานนอก)



999141 Man and Societyสังคมเมือง (คนกรุง )



999141 Man and Societyการแบงกลุมสังคม• แบงตามกลุมชน

ชาวไทใหญ ชาวมอญ ชาวญวน ไทยโคราช ผีตองเหลือง ฯลฯ • แบงตามเขตปกครอง

หมูบาน ตําบล อําเภอ จังหวัด ภาค ประเทศ ทวีป • แบงตามกิจกรรม งาน การคาขาย การเลน

ชาวนา ขาราชการ พอคา คนงานรับจาง นักเรียน พระ หมอ• อื่นๆ เชน วัยทํางาน วัยผูสูงอายุ วัยรุน หรือ

ในกลุมหนึ่งอาจมีหลายๆ กลุมก็ได (การแบงเขา แบงเรา)เชน ในสังคมนิสิต ก็จะมีแบงชั้นป แบงคณะ ภาควิชา สาขา

แบงจังหวัด แบงตามโรงเรียนมัธยมที่จบ ฯลฯ Thanut Wongsaichue, Ph.D. (Demography)


999141 Man and Societyการแบงกลุมสังคมตามยุคสมัย

วัยรุนยุคกอนกับยุคปจจุบัน ไมเหมือนกัน


Page 6




วัยรุนยุค Hi5/ internet




2481




2513






999141 Man and Societyการแบงกลุมสังคมตามสถานที่



999141 Man and Societyการแบงกลุมสังคมตามวัฒนธรรม


Page 7









999141 Man and Societyการแบงกลุมสังคม

การจัดกลุมสังคม (Social grouping)มีความแตกตางตาม ยุคสมัย สถานที่ วัฒนธรรม ซึ่งทําใหสังคมโลก มีความ

ซับซอนมากและสิง่แวดลอมเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา



999141 Man and Societyกลุมสังคมกับพฤติกรรม

• ครอบครัว• ชุมชน• ชั้นทางสังคม• ภาษา • ศาสนา

เด็ก

คําแนะนําการใหรางวัลการทําโทษแบบอยาง

บาน โรงเรียน เพื่อนบาน วัด เพื่อน ญาติ พี่นอง สิ่งบันเทิง ขาวสาร

วัฒนธรรม: รูปแบบภาษาพูด ภาษากาย อารมณ ฯลฯ



999141 Man and Societyวัฒนธรรมแตละแหงมีความแตกตางกัน

• การทํามาหากิน• ระบบเศรษฐกิจ การคาขาย• รัฐบาล• บทบาททางสังคม • ศาสนา• วัฒนธรรม –เสื้อผา อาหารการกิน ศิลปะ• ความคาดหวังตอพฤติกรรม• เจตคติตอคนตางวัฒนธรรม• ความเชื่อและคุณคาของวัฒนธรรมตนเอง



999141 Man and Societyทุกวัฒนธรรมก็มีความแตกตางในสังคม

• มีการแบงชนชั้น (Social Class) • แตละชนชั้นมีความแตกตางใน

ความมั่งคั่ง การศกึษา และอาชีพ• แตละชนชั้นจะมีวัฒนธรรมยอยเปนของตนเอง

เชนเสื้อผา ภาษาถิ่น เจตคติในการเรียนและทํางาน• การแบงแยกวัฒนธรรม เศรษฐกิจ การเมือง เปนที่

รับรูกันของสมาชกิทุกคนในสังคมนั้น และบางกลุมก็ไมพึงพอใจในเรื่องดังกลาว


Page 8



999141 Man and Societyชนช้ันทางสังคมมีความแตกตาง• ภาษาที่ใช• อาหารการกิน• รสนิยม• ความสนใจ• โอกาสและการกีดกัน –การเรียนหนงัสือ อาชีพ

การแตงงาน และมาตรฐานการครองชีพ



999141 Man and Societyชนช้ันทางสังคมที่รุนแรงในอินเดีย (วรรณะ)ชนชาวอารยนันับเปนชนชาติเดียวในโลกที่แบงคนออกเปน๔ วรรณะตามความเชื่ออยางเครงครัด ทั้งนี้สืบเนืองมาจากอิทธิพลของศาสนาพราหมณด่ังเดิม วรรณะทั้ง ๔ คือ• วรรณะกษัตริย• วรรณะพราหมณ• วรรณะแพศย • วรรณะศูทร • จัณฑาล (กาลกิณี) ไมนับเปนวรรณะ



999141 Man and Societyวรรณะทั้ง 4 (Castes)

1. กษัตริย (Kshatriya) เกิดจากอกของพระพรหม ถือวาสืบเชื้อสายมาจากพระอาทิตย มีเครื่องแตงกายสีแดง เปนชนชั้นปกครองหรอืนักรบ ปจจุบันวรรณะนี้เปนบคุคลทั่วไป ไมจําเปนวาตองกษัตริยเสมอไป

ท่ีมา : หนังสือประวัติศาสตรพระพุทธศาสนาในอินเดีย โดย พระมหาดาวสยาม วชิรปญโญ




2. พราหมณ (Brahmana) เกิดจากพระโอษฐของพระพรหม มีเครื่องแตงกายประจาํคือ สีขาว อันแสดงถึงความบริสุทธิ์ มีหนาที่กลาวมนตประกอบพิธีกรรมทางศาสนาใหแกผูคนโดยทั่วไป เปนพวกศึกษาเลาเรียน คัมภีรพระเวท เปนสื่อกลางระหวางมนุษยกับพระเจา





3. แพศย (Vaishaya) เกิดจากตะโพก (บางแหงวาจากตัก)ของพระพรหม มีเครื่องแตงกายประจําคือ สีเหลือง เปนพวกแสวงหาทรัพยสมบัติจัดเปนพวกพอคา วาณิช ทําเกษตรกรรม เปนพลเรือนโดยทั่วไป





4. ศูทร (Sudra) เกิดจากฝาเทาของพระพรหม มีเครื่องแตงกายคือสีดาํหรือสีอื่น ๆ ที่ไมมีความสดใส เปนกรรมกร มีอาชีพชัน้ต่ํา เปนที่ดูถูกในสังคม



Page 9




5. จัณฑาลหรืออธิศูทร (Adhisudra หรือ Dalit) หรือหริชน เปนวรรณะที่ต่ําตอยที่สุดที่ไมไดรับอภิสิทธิ์ใด ๆ จากสังคม มีสถานะต่ํายิ่งกวาสัตวเสียอีก พวกวรรณะจัณฑาลกลาวกันวามาจากพวกที่แตงงานขามวรรณะลูกที่ออกมาจึงกลายเปนจัณฑาล ทฤษฎีนี้ไมถูกตองเสมอไป มีอีกมากมาย ที่คนแตงงานขามวรรณะแลวก็ยังมีหนามีตาทางสังคม ปจจุบันวรรณะนี้มีหลายรอยลานคนในอินเดีย




999141 Man and Societyวรรณะที่สูงกวากีดกันหามจัณฑาลเขาวัดในเนปาล



999141 Man and Societyสภาพสังคมในชุมชน



999141 Man and Societyสิทธิในการใชนํ้า อุปโภคบริโภค



999141 Man and Societyหมูบานจัณฑาล (ยากจน)



999141 Man and Societyจัณฑาลในอินเดีย


Page 10



999141 Man and Societyการรุมทําลายจัณฑาลจากวรรณที่สูงกวา

ในกลุมจัณฑาลผูหญิงจัณฑาล

ถูกกดขี่ขมแหงอยางรุนแรง



999141 Man and Societyหญิงจัณฑาลถูกละเมิดสิทธิมากที่สุดผูหญิงจัณฑาลถูกกดขีข่มแหง

ใหขายบริการทางเพศเพื่อเลี้ยงดูครอบครัว “โสเภณีเด็ก”



999141 Man and Societyการกีดกันจัณฑาลจากวรรณะ

• หามการกินขาวรวมกบัวรรณะอื่น• หามแตงงานกับวรรณะอื่น• แยกภาชณะไมใชรวมกันในรานน้ําชา รานอาหาร• แยกลําดับโตะที่นั่งของแตละชนชั้น ในการกนิและการรื่นเริง• หามเขาในศาสนะสถานของหมูบาน• หามสวมรองเทาแตะหรือถือรมผานหนาชนชัน้ปกครอง • การลดคุณคาความเปนคน -การใหผูหญิงจัณฑาลขายบริการทางเพศ• หามเขาบานชนชั้นปกครอง• หามขี่จักรยานเขาหมูบาน




• หามใชสวนสาธารณะ สาธารณูประโภคหรือสาธารณูประการของหมูบานบอน้ํา ประปา ไฟฟา ฯลฯ

• แยกที่ฝงศพ• แยกที่นั่งเด็กจัณฑาลในโรงเรียน• หามออกเสียงลงคะแนนเลือกตั้ง• หามชักธงชาติในวันชาติหรือวันประกาศอิสรภาพ• รับคาจางต่ํากวาปกติ• ฯลฯ

การกีดกันจัณฑาลจากวรรณะ



999141 Man and Societyนโยบายแบงแยกคนตางผิว

ปายบนหาดเมือง เดอรบาน

ในประเทศ อังกฤษ, แอฟริกันและซูลู ป ค.ศ.1989





Page 11




















Page 12










การแสดงออกในอีกรูปแบบหนึ่งของสังคมอเมริกัน



999141 Man and Societyการยอมรับเรื่องสีผิวและเพศของสังคมอเมริกัน



999141 Man and Societyความแตกแยกในสังคมไทย



999141 Man and Societyความแตกแยกในสังคมไทย


Page 13



999141 Man and Societyความไมสงบในภาคใต (เจาะไอรอง นราธิวาส)



999141 Man and Societyการฆาลางเผาพันธุ ในกัมพูชา



999141 Man and Societyการฆาลางเผาพันธุ ในกัมพูชา



999141 Man and Societyกลุมสังคมกับการยอมรับในพฤติกรรม

• พฤติกรรมของมนุษยมคีวามแตกตางกันในแตละวัฒนธรรม• แตละกลุมสังคมจะทราบถึงบทบาทพฤติกรรมที่พึ่งกระทําได • บางกลุมอาจไดรับการพิจารณาบทบาทพฤตกิรรมที่แตกตางกัน• พฤติกรรมปกติในสังคมหนึ่งอาจเปนพฤติกรรมที่ไมสามารถ

ทําไดในอีกสังคมหนึ่ง• แมวาโลกจะมีความหลากหลายทางวัฒนธรรมความเชื่อ แต

มีพฤติกรรมบางอยางที่ไมสามารถยอมรบัไดของทุกสังคมเชน การมีเพศสัมพันธของพี่นอง การทํารายพอแมญาติพี่นองกันเองการขโมย การฆาและขมขืน เปนตน



999141 Man and Societyเรื่องนี้สังคมยอมรับหรือไม



999141 Man and Societyเรื่องนี้สังคมยอมรับหรือไม


Page 14



999141 Man and Societyคูรักตางเพศ กับ รักรวมเพศ (เพศเดียวกัน)

ใชเรื่องธรรมชาติหรือไม?

เปนเรื่องยอมรับไดหรือไม?




สาวเกาหลี หรือวาจะเปน หนุมเกาหล?ี







นองอารม ผูเขาประกวด มิสทิฟฟานี่ 2008






999141 Man and Societyนองโหนง กงัสดาล มิสทฟิฟานี่ 2008


Page 15




การปฏิเสธเนื่องจากความอวนถือเปนการเลือกปฏิบตัิหรือไม




การปฏิเสธเนื่องจากความเด็กหรือความแกเกินไป

ถือเปนการเลือกปฏิบตัิหรือไม



999141 Man and Societyสังคมมนุษยมีความซับซอนละเอียดออน• เราตองเรียนรู กฎเกณฑ ที่ตองอยูในสังคม• การปฏิบัติตนใหเหมาะสมตอสังคม• เปดใจ เรียนรู ทําความเขาใจกับสังคมอื่นๆ

ที่มีความแตกตางไปจากสังคมของเรา• ควรปรับตัวใหเขากับสังคมใหมที่เราอยูรวม

แมวาจะมีแตกตางจากสังคมเดิม• กฎเกณฑของสังคมหนึ่งอาจใชไมไดกับอีกสังคมหนึ่ง• กฎเกณฑของสังคมยุคหนึ่งอาจใชไมไดกับอีกยุคหนึ่ง



999141 Man and Societyสังคมมนุษย (Human society)

1. เอกลักษณทางวัฒนธรรม (Cultural identity)

2. ความเปนปกแผนของสังคม (Social solidarity)

3. การพึ่งพาซึ่งกนัและกัน (Functional interdependence or Eusociality)




Documents

human society part 1b - Pirun Web Serverpirun.ku.ac.th/~fedutnw/teach/999141_1human society.pdf · 2009. 6. 30. · Human and Community Resource Development Faculty of Education and