Hvað ræður ávöxtun íslenskra hlutabréfa?

Málstofa hjá Seðlabanka Íslands7. október 2004Stefán B. GunnlaugssonLektor við Viðskiptadeild Háskólans á Akureyri

Skilvirkni hlutabréfamarkaða

Meðal Veik Sterk

CAPM

Sett fram af Sharpe (1964) og Lintner (1965)

)( fmimfi RRERRE

m

miim RVar

RRCov ,

Samband ávöxtunar og ýmissa þátta:

V/H hlutfalls Q-hlutfalls Stærð (markaðsverð) Arðgreiðslur Frammistaða (ávöxtun í fortíð)

Aðferðafræði

Búin til verðbréfasöfn í hverjum mánuði sem rannsóknin náði yfir (frá ársbyrjun 1993 til loka júní 2003)

Ekki verið að spá fyrir við gerð safnanna

Enga hæfileika þurfti til að búa þau til Ávöxun mæld með tilliti til áhættu:

Rpt - Rft = aP + dLDpt + P (Rmt - Rft) + sLSpt + upt

Samband ávöxtunar og stærðar

Stærð oftast mæld út frá markaðsvirði Flestar rannsóknir í mörgum löndum hafa sýnt

að ávöxtun lítilla fyrirtækja hefur verið meiri en stórra fyrirtækja

Í ítarlegri rannsókn á bandaríska hlutabréfamarkaðnum frá 1963 til 1990, þar sem búin voru til verðbréfasöfn út frá beta og stærð fyrritækjanna, kom í ljós að lítil fyrirtæki skiluðu betri ávöxtun en stór og var það óháð beta gildum félaganna (Fama & French, 1992).

Niðurstöður-stærð

Samband ávöxtunar og stærðar

0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2,0%

2,5%

Safn 1 (lítil) Safn 2 Safn 3 Safn 4 (stór)

Niðurstöður aðhvarsgreiningar - stærð

aP dL p sL R2 Stuðull 0,00146 0,0089 0,969 -0,208 0,56 t-gildi (0,45) (1,93) (*14,03) (*-2,13) p-gildi 0,65 0,054 <0,0001 0,034 Durbin W. 1,90

Samband ávöxtunar og arðgreiðslna

Við rannsóknir á sambandi arðgreiðslna og ávöxtunar þá er arðhlutfallið (dividend yield) yfirleitt notað.

Í rannsókn á bandaríska hlutabréfamarkaðnum frá ársbyrjun 1927 til árloka 1976 rannsakaði Elton (1983) samband ávöxtunar og arðgreiðslna. Hann komst að því að samband var þar á milli. Fyrir utan hlutabréf sem ekki greiddu arð, en ávöxtun þeirra var mjög há, þá var ávöxtun hlutabréfa því hærri sem arðhlutfallið var hærra.

Niðurstöður - arðgreiðslur

Samband ávöxtunar og arðgreiðslna

0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2,0%

2,5%

Safn 1 (lágar) Safn 2 Safn 3 Safn 4 (háar)

Samband ávöxtunar og Q-hlutfalls

Q-hlutfall er markaðsverð hlutabréfa fyrirtækisins deilt í með eiginfé þess

Í viðamikilli rannsókn Haugen og Baker (1996) voru skoðuð gögn frá Bandaríkjunum, Þýskalandi, Frakklandi, Bretlandi og Japan frá 1985 til 1993. Þeir komust að því að hlutabréf með lágt Q-hlutfall skiluðu hærri ávöxtun en meðaltal markaðsins í öllum löndunum sem rannsóknin náði yfir

Niðurstöður – Q-hlutfall

Samband ávöxtunar og Q-hlutfalls

0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2,0%

Safn 1 (lágt) Safn 2 Safn 3 Safn 4 (hátt)

Niðurstöður – Q-hlutfall

aP dL p sL R2 Stuðull 0,00290 0,00653 1,036 -0,3312 0.47 t-gildi (0,73) (1,17) (*12,22) (*-2,76) p-gildi 0,46 0,245 <0,0001 0,00615 Durbin W. 2,07

Samband ávöxtunar og frammistöðu

Í rannsókn á hlutabréfamörkuðum í: Bandaríkjunum, Þýskalandi, Frakklandi, Bretlandi og Japan frá 1985 til 1993 komust Haugen og Baker (1996) að því að sigurvegarar, þ.e. hlutabréf félaga sem skilað höfðu hærri ávöxtun en meðaltal markaðsins í síðasta mánuði, skiluðu lægri ávöxtun en markaðurinn að meðaltali næsta mánuð á eftir.

Sama rannsókn gerð á íslenska markaðnum

Niðurstöður - frammistaðaSamband ávöxtunar og frammistöðu

0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2,0%

Safn 1 (slakir) Safn 2 Safn 3 Safn 4(sigurvegarar)

Samband ávöxtunar og V/H-hlutfalls

V/H-hlutfall = Markaðsverð/sögulegur hagnaður

Í viðamikill rannsókna á hlutabréfamörkuðum í: Bandaríkjunum, Þýskalandi, Frakkland og Japan skoðuðu Haugen og Baker (1996) gögn frá 1985 til 1993. Þeir komust að því að hlutabréf fyrirtækja sem höfðu lágt V/H hlutfall voru með hærri hlutabréf á öllum þessum mörkuðum á þessu tímabili, en mestur var munurinn í Bandaríkjunum og Frakklandi.

Niðurstöður V/H-hlutfall

Samband ávöxtunar og V/H hlutfalls

0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2,0%

2,5%

Safn 1 (hátt) Safn 2 Safn 3 Safn 4 (lágt)

Niðurstöður V/H-hlutfall

aP dL p sL R2 Stuðull 0,0127 -0,0117 0,886 -0,150 0.43 t-gildi (*3,16) (*-2,06) (*10,03) (-1,23) p-gildi 0,0018 0,041 <0,0001 0,22 Durbin W. 1,82

V/H hlutfall þróun safna

Þróun verðbréfasafna og úrvalsvísitölunnar

0

500

1.000

1.500

2.000

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003

ÚrvalsvísitalanHátt V/HLágt V/H

Umræður

Ættu íslenskir fjárestar að horfa á V/H hlutfall?

Value vs. glamour á Íslandi Ofskot Annað

Endir

Takk fyrir