1

การศกษาภาวะประสาทหเสอมเฉยบพลนทยงไมทราบสาเหตใน

โรงพยาบาลภมพลอดลยเดช พอ.บนอ.

Idiopathic sudden sensorineural hearing loss in Bhumibol adulyadej

hospital

โดย

ร.อ. เกยรตชย จนปม

การวจยน ถอเปนสวนหนงของการศกษาและการฝกอบรมตามหลกสตรเพอ

วฒบตรแสดงความรความชานาญในการประกอบวชาชพเวชกรรมสาขาโสต

ศอ นาสกวทยา ของแพทยสภา พทธศกราช 2551

ลขสทธของสถาบนฝกอบรม

กองโสต ศอ นาสกกรรม

โรงพยาบาลภมพลอดลยเดช กรมแพทยทหารอากาศ

2

คารบรองจากสถาบนฝกอบรม ขาพเจาขอรบรองวารายงานฉบบนเปนผลงานของ ร.อ. เกยรตชย จนป ม

ทไดทาการวจยขณะรบการฝกอบรม ตามหลกสตรการฝกอบรมแพทยประจาบานและแพทยใชทน

สาขาโสต ศอ นาสกวทยา โรงพยาบาลภมพลอดลยเดช ระหวางป พ.ศ. 2549 – 2551 จรง

น.อ. อาจารยทปรกษาหลก

( เศกสนต ไชยสาม )

...................................................................... อาจารยทปรกษารวม

(....................................................................)

...................................................................... อาจารยทปรกษารวม

(....................................................................)

น.อ.

( อรรถพล พฒนคร )

ผ อานวยการกอง โสต ศอ นาสกวทยา

โรงพยาบาลภมพลอดลยเดช

3

บทคดยอ

การศกษาภาวะประสาทหเสอมเฉยบพลนทยงไมทราบสาเหตในโรงพยาบาลภมพลอดลยเดช พอ.

บนอ.

เกยรตชย จนป ม, พ.บ.

เศกสนต ไชยสาม, พ.บ.

กองโสต ศอ นาสกกรรม รพ.ภมพลอดลยเดช

วตถประสงค

เพอศกษาหาจานวนและขอมลทวไปผ ปวย ลกษณะทางคลนก ปจจยทมผลตอพยากรณโรค และ

ผลของการรกษาดวยยาสเตยรอยดในภาวะประสาทหเสอเฉยบพลนทยงไมทราบสาเหต

รปแบบการวจย การศกษาเชงพรรณนายอนหลง

วสดและวธการ : เปนการศกษาโดยการเกบขอมลยอนหลงในผ ปวยทมภาวะประสาทหเสอม

เฉยบพลนทยงไมทราบสาเหตของโรงพยาบาลภมพลอดลยเดช ระหวางปพ.ศ.2546-2550 จานวน

82 ราย โดยศกษาขอมลทวไป ลกษณะทางคลนก ผลการตรวจการไดยน ผลของยาสเตยรอยดและ

ปจจยตางๆทมผลตอการฟนตวของการไดยน

ผลการศกษา : พบวามผ ปวยทงสน 82 ราย เปนเพศหญง48 ราย เพศชาย34 ราย มอายเฉลย 42.03

ป(คาเบยงเบนมาตรฐาน 14.49,พสยอาย 9-80 ป) รอยละ 91.3 เปนกบหขางเดยว รอยละ 72 ม

เสยงดงในห รอยละ 26.8 มอาการเวยนศรษะ การตรวจการไดยนพบวารอยละ 59.8 มระดบการได

ยนในขนตงมากถงรนแรง audiogram มลกษณะแบบflat รอยละ 41.5 อตราการฟนตวของการได

ยนหลงจากไดรบการรกษาดวยยาสเตยรอยดคดเปนรอยละ 62.2 โดยพบวาการไดยนดขนเปนปกต

พบรอยละ 34.2 และการไดยนดขนบางสวนพบรอยละ 28.0 เมอเปรยบเทยบระหวางกลมทมการได

ยนดขนกบกลมทไมดขนโดยศกษาเกยวกบ เพศ, อาย, ระยะเวลากอนมารบการรกษา, ความรนแรง

ของการสญเสยการไดยน,อาการเวยนศรษะและอาการเสยงดงในหพบวาไมสามารถบอกความ

แตกตางกนอยางมนยสาคญไดเนองจากขอมลไมมากพอ

สรป : การรกษาผ ปวยทมภาวะประสาทหเสอมเฉยบพลนทยงไมทราบสาเหตดวยยาสเตยรอยดทา

ใหอตราการไดยนดขนรอยละ 62.2

คาสาคญ : ประสาทหเสอมเฉยบพลน, ชนดไมทราบสาเหต, ยาสเตยรอยด, การพยากรณโรค

4

Abstract

Idiopathic sudden sensorineural hearing loss in Bhumibol adulyadej hospital

Kiatichai Janpum, M.D.

Serksanti Chaisam, M.D.

Department of Otolaryngology, Bhumibol adylyadef Hospital

Objective : To study quantity and demographic data, the clinical manifestation and

prognostic factor, the effect of steroid on idiopathic sudden sensorineural hearing loss.

Design : Retrospective descriptive study

Material and methods : Idiopathic sudden sensorineural hearing loss(ISHL) cases from

2003-2007 were collected and reviewed for demographic data, the clinical manifestations,

audiogram, especially the effect of steroids on ISHL. Factors influencing the recovery rate

were evaluated.

Result : Of the eighty-two patients, who met the criterion, 48 were females and 34 males.

The average age of onset was 42.03 years (SD 14.49, range 9-80 years). The hearing loss

was unilateral in 91.3 percent of cases. There are 72 percent of the patients had tinnitus

and 26.8 percent of the patients had vertigo. There are 59.8 percent of these patients

suffered from severe to profound hearing loss and 41.5 percent had flat shape audiogram.

The total hearing improvement was about 62.2 percent (complete recovery in 34.2

percent and partial recovery in 28.0 percent). Due to insufficient sample size, comparison

between patients who improved and those who did not, revealed no significant difference

with regards to gender, age, duration of illness(before seeking treatment), the present of

vertigo, tinnitus, and hearing level.

Conclusion : Steroid are effective in treating idiopathic sensorineural hearing loss, with a

hearing recovery rate 62.2 percent.

Key word : Sudden sensorineural hearing loss, Idiopathic, Steroid, Prognosis

5

กตตกรรมประกาศ

รายงานการศกษาวจยฉบบน สาเรจลลวงไดตามวตถประสงค กดวยความกรณาจาก

คณาจารยและเจาหนาทหลายทาน ทไดใหคาปรกษาและแนะนามาตลอด ผวจยขอขอบพระคณ

นาวาอากาศเอก อรรถพล พฒนคร หวหนากองโสต ศอ นาสกกรรม นาวาอากาศเอกเศกสนต

ไชยสาม อาจารยผควบคมการวจย นาวาอากาศเอกจงรกษ พรหมใจรกษ อาจารยผใหคาปรกษา

นาวาอากาศโทหญง ดร.โสพรรณ โพทะยะ อาจารยทปรกษาโครงการดานเวชสถต ผประสานงาน

ดานการตรวจกบเจาหนาท และเจาหนาทหองตรวจห คอ จมกทกทาน ผวจยขอขอบพระคณไว ณ

โอกาสน

...................................................

(นพ.เกยรตชย จนป ม)

ผวจย

วนท 8 มกราคม 2552

6

สารบญ

หนา

คารบรอง 2

บทคดยอภาษาไทย 3

บทคดยอภาษาองกฤษ 4

กตตกรรมประกาศ 5

สารบญเรอง 6

บทท 1 หลกการและเหตผล 8

บทท 2 การทบทวนวรรณกรรม 9

บทท 3 ระเบยบวธการศกษา 10

บทท 4 ผลการศกษา 12

บทท 5 อภปรายผล 21

บทท 6 สรปผลการศกษา 24

สารบญแผนภมและตาราง

ตารางท 1 แสดงสาเหตของการไดยนเสอมเฉยบพลนในผ ปวย 10 ราย 13

แผนภมท1 แสดงการกระจายตามชวงอายของผ ปวยประสาทหเสอมเฉยบพลนทไมทราบสาเหต 14

ตารางท2ขอมลทวไปของผ ปวยทมภาวะสญเสยการไดยนอยางฉบพลนทยงไมทราบสาเหตและ 15

ไดรบการรกษา

ตารางท 3 ลกษณะทางคลนกของผ ปวยและระยะเวลากอนมารบการรกษา 16

ตารางท 4 แสดงระดบการไดยนในผ ปวยประสาทหเสอมเฉยบพลนทยงไมทราบสาเหต 17

ตารางท 5 แสดงรปรางของ audiogram ในผ ปวยประสาทหเสอมเฉยบพลนทยงไมทราบสาเหต 17

ตารางท 6 แสดงอตราการฟนตวของการไดยน (hearing recovery) ในผ ปวยประสาท 18

หเสอมเฉยบพลนทยงไมทราบสาเหต

ตารางท 7 แสดงการความสมพนธปจจยทอาจมผลตอการหายหรอดขนของประสาทหเสอม 19

เฉยบพลนระหวางกลมทดขนและไมดขน

ตารางท8 แสดงความสมพนธของความรนแรงของการสญเสยการไดยนและอตราการฟนตวของ 20

การไดยน

7

เอกสารอางอง 25

ภาคผนวก

แบบบนทกขอมล/แบบสอบถาม

เอกสารการรบรองจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจย

8

บทนา

ความสาคญของปญหาทจะทาการวจยและทบทวนวรรณกรรม ประสาทหเสอมเฉยบพลน

ถอเปนภาวะฉกเฉนทางห (medical emergency)อยางหนงไดสรางความตกใจแกผ ปวยและญาต

ซงอาจทาใหผ ปวยสญเสยการไดยนอยางถาวรถาไมไดรบการวนจฉยทถกตองและรกษาอยาง

รวดเรว ซงจะสงผลใหผ ปวยมปญหาดานการสอสาร หนาทการงานและสงคมตามมาได ม

อบตการณการเกดประมาณ 5 - 20 ราย :100,000 ราย1-2 ใน1ป ไดมการแบงประสาทหเสอม

เฉยบพลน ออกเปน 2 กลมคอ กลมททราบสาเหต (causes) และไมทราบสาเหต(idiopathic

causes) โดยกลมทไมทราบสาเหตมมากกวากลมทราบสาเหต กลมไมทราบสาเหตม 4 ขอ

สนนษฐาน2-6คอ

(1) การอกเสบของหชนในจากไวรส (viral infection)

(2) ภาวะหชนในขาดเลอด (vascular compromise)

(3) มการทะลของ labyrinthin Membrane

(4) ความผดปกตทาง autoimmune

ในกลมไมทราบสาเหตปจจบนมรายงานการรกษาทหลากหลายดวยวธตาง ๆ 1,2,7 เชน การ

นอนพก,การใหยาขยายหลายหลอดเลอด, การใหยาตานไวรส, ยากลมสเตยรอยด, carbogen

inhalation, การใหสารละลายเพอลดความเขมขนของเลอด(plasma expander), anticoagulants,

และStellate ganglion block เปนตนแตยงไมมวธใดทไดผลแนนอน ยาทเลอกใชรกษานนขนอยกบ

แพทยผ รกษาวาเชอถอทฤษฎใดและมประสบการณในการรกษาอยางไร ยาทนยมใชไดแก

ยาสเตยรอยด ซงพบวาคอนขางไดผลโดยเฉพาะกลมทมสาเหตมาจากเชอไวรส การดาเนนและ

พยากรณของโรคประสาทหเสอมเฉยบพลนโอกาสทอาการจะดขนหรอไมขนกบ ปจจยตางๆคออาย,

ระดบการสญเสย.อาการเวยนศรษะรวม,การไดยนเสอมในความถตาหรอสงและ ระยะเวลาทมาพบ

แพทย

ในชวงเวลามากกวา 10 ปทผานมา มการศกษาหลายการศกษาเกยวกบประสาทหเสอม

เฉยบพลนทงในประเทศไทย และตางประเทศ

9

ในป 1980 Mattucci และคณะ8 ไดศกษา sudden hearing loss 10 ปยอนหลงจานวน

ผ ปวย 175 ราย, อายเฉลยทเกด 47.1 ป, ชายพอๆกบหญง, เปนหขางเดยว รอยละ90.3, เวยนศรษะ

รอยละ26, เสยงดงในหรอยละ52, vascular รอยละ23.3, รกษาดวย procaine ดขนรอยละ69,

histamine ดขน รอยละ65.7, ผ ปวยทมลกษณะlow tone hearing loss รกษาแลวดขนรอยละ 60,

mild hearing lossรกษาแลวดขน รอยละ70 และมารกษาเรวดขนรอยละ60

ในป 1984 Moskowitz และคณะ3 ไดศกษาการใชยาสเตยรอยด ในIdiopathic sudden

sensorineural hearing loss ผ ปวยจานวน 27รายทรกษาดวยยาสเตยรอยดผลการไดยนกลบคนมา

รอยละ89,ขณะท 9 รายทไมไดใชผลการไดยนกลบมา รอยละ44, อายไมมผลตอการพยากรณโรค,

อาการเวยนศรษะ มารกษาชามากกวา10วนจากเรมมอาการและชนด audiogram แบบprofound

hearing loss มผลตอการพยากรณโรคแยลง

ในป 1994 น.พ.พงศกร ตนตลปกร และคณะ9 ไดศกษายอนหลงผ ปวยประสาทหเสอม

เฉยบพลน 127 ราย ทคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหมระหวางปพ.ศ.2529 – 2537 พบม

สาเหต รอยละ24 เกดจากโรคซฟลสมากทสด รอยละ8, กลมไมทราบสาเหต96ราย(รอยละ76),

อายเฉลย 43ป, เปนขางเดยว รอยละ96, พบเสยงดงในห รอยละ98,เวยนศรษะ รอยละ 44, การ

ตรวจการไดยนพบวารอยละ 60 มระดบการไดยนในขนหตงมากถงรนแรง audiogramมลกษณะ

แบบ flat หรอ falling รอยละ64 ผ ปวยทมารกษาภายในเดอนแรกรกษาดวยยาการไดยนเปนปกต

รอยละ22 และดขนรอยละ46 เมอเปรยบเทยบระหวางกลมทมการไดยนดขนกบกลมทไมดขนโดย

ศกษาเกยวกบอาย ระยะเวลาทมาพบแพทย อาการเวยนศรษะ ระดบการไดยน speech

discrimination score , caloric test, ESR , FBS และโคเลสเตอรอล พบวาไมมความแตกตางอยาง

มนยสาคญทางสถตระหวางสองกลม

ในป 2001 พ.ญ.ขวญชนก ยมแตและคณะ 10 ไดศกษา Idiopathic sudden

sensorineural hearing loss ในคณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลศรนครนทร มหาวทยาลยขอนแกน

รายงานผ ปวย 56 ราย ซงนอนโรงพยาบาลระหวางปพ.ศ.2537 – 2541เปนเพศหญง34ราย เพศ

ชาย22ราย , พบอายเฉลย 43.7ป, ผ ปวยทสงเกตอาการไดเรมตนนอนตอนเชารอยละ 46.4, เปน

ขางเดยว รอยละ92.9, รอยละ96.4มอาการเสยงดงในหรวมดวย, รอยละ66.1มอาการวงเวยนศรษะ

บานหมน, การไดยนดขนหลงรกษา รอยละ64.3 โดยพบวาการไดยนดขนเปนปกตพบรอยละ 28.6

และการไดยนดขนบางสวนพบรอยละ35.7 ปจจยทมผลตอการพยากรณโรคพบวามเพยงระดบของ

การสญเสยการไดยนเทานนทมผลตอการพยากรณโรค

10

วตถประสงคของการศกษานเพอรวบรวมจานวนและขอมลทวไป,ลกษณะทางคลนก,

ปจจยทมผลตอพยากรณโรคและผลของการรกษาโดยเฉพาะดวยยาสเตยรอยดในภาวะประสาทห

เสอมเฉยบพลนทยงไมทราบสาเหตในโรงพยาบาลภมพลอดลยเดช

วสดและวธการ

รปแบบของงานวจย Retrospective descriptive studyเปนการศกษาแบบยอนหลง

(retrospective chart review) หลงรายงานผ ปวยซงไดรบการวนจฉยวามประสาทหเสอม

เฉยบพลนทยงไมทราบสาเหตทเขารบการตรวจรกษา ณ แผนกผ ปวยนอก กองโสต ศอ นาสกกรรม

ร.พ.ภมพลอดลยเดช พอ.บนอ. ระหวางป พ.ศ. 2546 – 2550 รวมเวลา 5 ปจานวน82ราย โดยม

หลกเกณฑในการวนจฉยดงน

1. ตองมประวตการเสอมทนททนใดอยางชดเจนภายใน 3 วน โดยอาจ พบแพทยในระยะแรกหรอ

มาตรวจในภายหลง

2. ตรวจพบวามประสาทหเสอม( sensory neural hearing loss , SNHL) ของหขางเดยวกนหรอ

สองขางมากกวา 30 dB ในชวงความถ ตงแต 3 ความถขนไป

เกณฑการคดออกจากการศกษา ( exclusion criteria)

- การวจยครงนไดตดผ ปวยทไดรบการรกษาแบบ Intratympanic steroids ออกไป

เครองมอทใชในการเกบขอมล:

แฟมประวตผ ปวยตองมการบนทกการซกประวตตรวจรางกายทวไปและ ทางห คอ จมก

การตรวจการไดยนดวยpure tone และ speech audiogram

วธการศกษา

1.ผ ปวยทกรายทไดรบการวนจฉยวามภาวะประสาทหเสอมเฉยบพลนจะไดรบการซกประวต ตรวจ

รางกาย ตรวจการไดยนและสงตรวจทางหองปฏบตการเพอหาสาเหตของประสาทหเสอมเฉยบพลน

ไดแก CBC,urinalysis(UA), TG, Cholesterol, fasting blood sugar(FBS), serological test for

syphilis(VDRL and FTA-Aba) , ), บางคนมการตรวจ erythrocyte sedimentation rate(ESR),

coagulation studies,Thyroid function test(TFT), ABR, OAE, CT, MRI with gadolinium

2.ผ ปวยทมสาเหตจะไดรบการรกษาตามสาเหตทพบและไมรวมอยในการรายงานผ ปวยน

11

3.ผ ปวยทไมทราบสาเหต มทงแบบผ ปวยใน(26ราย)และผ ปวยนอก(56ราย) จะไดรบการรกษาดวย

ยาสเตยรอยด (โดยผ ปวยในจะรกษาดวยฉด Dexamethasone 16-20mg/dayเปนระยะเวลา1

สปดาหและเปลยนเปนรบประทานยาprednisoloneพรอมกบลดขนาดยาลงภายใน1สปดาหตอมา

สวนผ ปวยนอกจะรกษาดวยรบประทานยา prednisolone 0.5-1mg/kg/dayเปนระยะเวลา 1สปดาห

และลดขนาดยาลงภายใน1สปดาหตอมา), betahistine mersylate (merislon)ชนดรบประทาน

24mg/day และ vitamin B1-6-12ชนดรบประทาน1เมดวนละ3 ครง เปนระยะเวลา 1 สปดาห

- ในรายงานนไดตดผ ปวยทไดรบการรกษาแบบการฉด Intratympanic steroids ออกไป

4.ไมมขอหามในการรกษาดวยยายาสเตยรอยดเชนโรคกระเพาะ ภาวะกระดกพรน มการตดเชอ

เฉยบพลน หรอเบาหวาน

5.ศกษาขอมลทวไปของผ ปวยทมภาวะประสาทหเสอมเฉยบพลนไดแก อาย เพศ

6.ศกษาลกษณะทางคลนกของภาวะประสาทหเสอมเฉยบพลนไดแก

6.1 จานวนหทเปน ขางหทเปน ระยะเวลากอนมาพบแพทย เสยงดงในห อาการเวยนศรษะ

6.2 ระดบการไดยนทง pure tone และ speech และไดแบงระดบการเสอมการไดยนตามแบบของ

Byl7โดยใชคา pure tone average(PTA) ทความถมาตรฐาน 3 ระดบ คอ ท 500, 1,000 และ 2,000

Hz ดงน

- การไดยนปกต (normal) : PTA < 25 เดซเบล

- หตงเลกนอย ( mild hearing loss) : PTA 25-34 เดซเบล

- หตงปานกลาง ( moderate hearing loss) : 35-54 เดซเบล

- หตงมาก (severe hearing loss) : 55-74 เดซเบล

- หหนวก ( profound hearing loss) : >75 เดซเบล

และเมอนา audiogram มาแบงเปนกลมตามรปรางแบบ ShaiaและSheehy13 ได 4 กลมคอ low

tone, flat type, high tone, total hearing loss

6.3 อตราการฟนตวของการไดยน(hearing recovery) หลงจากไดรบการรกษาดวยยาสเตยรอยด

โดยการเปรยบเทยบผลการไดยนกอนและหลงใหการรกษา ท 2 สปดาห,1เดอนและ 3เดอน

โดยใชเกณฑในการฟนตวของการไดยน(hearing recovery criteria) ตามแบบของ Byl7 คอ

- การไดยนกลบมาเปนปกต(normal recovery): ผลการไดยนของขางทผดปกตกลบคนส

ระดบการไดยนปกต : คา PTA < 25 เดซเบล ในทกความถ

12

- การไดยนกลบมาสมบรณ(complete recovery): ผลการไดยนของขางทผดปกตกลบคน

มาโดยมคาPTA ดขนกวาเดม 25 เดซเบล หรอ การไดยนของขางทผดปกตกลบคนมาเทา

ระดบเดมกอนเกดโรคโดยดจากผลตรวจaudiogram(ถาม) หรอ การไดยนของขางท

ผดปกตกลบคนมาโดยคาPTAอยในชวงไมเกน 10 เดซเบล เมอเทยบกบขางทด

- การไดยนดขน(partial improvement): ): ผลการไดยนของขางทผดปกตกลบคนมาโดยม

คาPTA ดขนกวาเดม 10 เดซเบล

- การไดยนไมดขน(no improvement): ผลการไดยนของขางทผดปกตกลบคนมาโดยมคา

PTA ดขนกวาเดมนอยกวา10 เดซเบล

- การไดยนแยลง(worse): ผลการไดยนของขางทผดปกตแยลงโดยมคา PTA แยลง

มากกวา 5 เดซเบล

7. ศกษาถงปจจยทมผลตอการพยากรณโรคดงตอไปนคอ อาย, เพศ, ระยะเวลาทมาพบแพทย,

ความรนแรงของการสญเสยการไดยน, อาการเวยนหมน และอาการเสยงดงในห สวน ESR,TFT

ไมไดนามาศกษาในรายงานนเพราะสงตรวจนอยและไดผลปกต

ผลการศกษา 1. ขอมลทวไป

พบวาประสาทหเสอมเฉยบพลนมจานวนทงหมด 92 ราย โดยแยกเปนกลมททราบสาเหต

10 ราย คดเปนรอยละ 40.0 มอายเฉลย (Mean ± SD.) เทากบ 30.60 ± 12.03 และกลมทไมทราบ

สาเหต 82 ราย คดเปนรอยละ 32.60 มอายเฉลย (Mean ± SD.) เทากบ 42.03 ± 14.49

กลมททราบสาเหตจานวน 10 ราย นนอยในชวงอาย 17-48 ป อายเฉลย 30.6 ป คด เปน

รอยละ 40.00 พบในชวง 21-30 ป โรคทเปนกบหขางซาย 6 ราย คดเปนรอยละ 60.0 วนจฉยวา

เปนโรคมเนยของหชนใน 4 ราย โรคกระดกเทมปอราลแตกหก 3 ราย เยอหมสมองอกเสบทใช

ยาซงอาจทาใหประสาทหเสอม 3 ราย (ดงตารางท 1)

13

ตารางท 1 แสดงสาเหตของการไดยนเสอมเฉยบพลนในผ ปวย 10 ราย

สาเหต จานวน (ราย)

1. โรคมเนย

2. กระดกเทมปอรลแตกหก

3. เยอหมสมองอกเสบ ทใชยาซงอาจทาใหเกดประสาทหเสอม

4

3

3

รวม 10

กลมทยงไมทราบสาเหตพบ 82 ราย ในระยะแรกของการเกบขอมลมผ ปวยในกลมนทงสน 102

รายแตตองตดออก20รายเนองจากขอมลไมครบตามเกณฑวนจฉยทตงไวโดยสวนใหญรกษาดวย

Intratympanic steroidsและบางสวนไมมาตดตามการรกษา จงเหลอผ ปวยเพยง 82รายซงทงหมด

รกษาดวยยาสเตยรอยด เปนเพศชาย 34 ราย คดเปนรอยละ 41.4 เพศหญง 48 ราย คดเปนรอย

ละ 58.5 คดเปนอตราสวน ชาย : หญง เทากบ 1 : 1.4 โดยมอายระหวาง 9-80 ป อายเฉลย

42.03 อยในชวง 41-50 ป (ดงแผนภมท 1)

14

แผนภมท 1 แสดงการกระจายตามชวงอายของผ ปวยประสาทหเสอมเฉยบพลนทไมทราบสาเหต

1

5

8

20

27

12 9

0

5

10

15

20

25

30

< 10 11 – 20 21 – 30 31 – 40 41 – 50 51 – 60 61 +

อาย ( ป )

จานวนผปวย ( ราย )

15

ตารางท 2 ขอมลทวไปของผ ปวยทมภาวะสญเสยการไดยนอยางฉบพลน ทยงไมทราบสาเหตและ

ไดรบการรกษา

ขอมลทวไป จานวน (รอยละ)

1. เพศ

ชาย

หญง

2. อาย

< 11 ป

11-20 ป

21-30 ป

31-40 ป

41-50 ป

51-60 ป

>60 ป

34 (41.5)

48 (58.5)

1 (1.2)

5 (6.1)

8 (9.8)

20 (24.4)

27 (32.9)

12 (14.6)

9 (11.0)

2. การประเมนลกษณะทางคลนก

รอยละ90.2 เปนกบหขางเดยว โดย พบในหดานขวาและซายในอตราทเทากน คอ 37 ราย

(รอยละ45.1) , 8 ราย(รอยละ9.8)เปนทงสองขาง โดยระยะเวลาทผ ปวยมาพบแพทย อยในชวงนอย

กวาหรอเทากบ 7 วน คดเปนรอยละ 75.6 ขณะทจานวนผ ปวยทมารบการรกษาภายหลง 7 วนคด

เปนรอยละ 24.4 ,ภาวะเสยงดงในหรอยละ 72.0 อาการเวยนศรษะพบรอยละ 26.8 (ดงตารางท 3)

16

ตารางท 3 ลกษณะทางคลนกของผ ปวยและระยะเวลากอนมารบการรกษา

ขอมลทวไป จานวน (รอยละ)

1. หขางทมอาการ

หขางขวา

หขางซาย

หทงสองขาง

2. ระยะเวลาทมารบการรกษา

นอยกวา/เทากบ 7 วน

มากกวา 7 วน

3.อาการเสยงดงในห

ม

ไมม

4.. อาการเวยนหมน

ม

ไมม

37 (45.1)

37 (45.1)

8 (9.8)

62 (75.6)

20 (24.4)

59 (72.0)

23 (28.0)

22 (26.8)

60 (73.2)

ผลการตรวจการไดยน พบวารอยละ 30.5 มการไดยนหหนวก (Profound hearing loss)

รองลงมาคอ รอยละ 29.3 มการไดยนหตงมาก (Severe hearing loss ) รอยละ 23.2 มการได

ยนหตงปานกลาง ( Moderate hearing loss ) และรอยละ 17.1 มการไดยนหตงนอย (Mild

hearing loss) (ดงตารางท 4) เมอนา audiogram มาแบงเปนกลมตามรปรางสามารถจดได 4

กลม โดยพบวารอยละ 41.5 จะมรปรางเปนแบบ Flat type (ดงตารางท 5)

17

ตารางท 4 แสดงระดบการไดยนในผ ปวยประสาทหเสอมเฉยบพลนทยงไมทราบสาเหต

ระดบการไดยน จานวน (รอยละ)

ความรนแรงของการสญเสยการไดยน

หตงนอย (Mild hearing loss) (25 - 34 dB)

หตงปานกลาง (Moderate hearing loss ) (35 - 54 dB)

หตงมาก (Severe hearing loss ) (55 - 74 dB)

หหนวก (Profound hearing loss) ( > 75 dB)

14 (17.1)

19 (23.2)

24 (29.3)

25 (30.5)

รวม 82 (100)

ตารางท 5 แสดงรปรางของ audiogram ในผ ปวยประสาทหเสอมเฉยบพลนทยงไมทราบสาเหต

รปราง audiogram จานวน (รอยละ)

Low tone

Flat type

High tone

Total hearing loss

17 (20.7)

34 (41.5)

12 (14.6)

19 (23.2)

รวม 82 (100)

3. อตราการฟนตวของการไดยน

ผลการวดอตราการฟนตวของการไดยน (hearing recovery)ไดจากการตดตามผลการ

ตรวจ audiogram ท 2สปดาห 1เดอน 3เดอน หลงจากทผ ปวยไดรบการรกษาดวยยาสเตยรอยดเปน

ระยะเวลา 1สปดาหและลดขนาดยาสเตยรอยดลงภายใน1สปดาห พบวาการฟนตวการไดยน

กลบมาเปนปกตหรอสมบรณ (Normal or complete recovery) รอยละ29.3 ท2สปดาห เพมขน

เลกนอยรอยละ32.9 ท1เดอนและรอยละ36.6ท3เดอนตามลาดบ มการฟนตวดข น (Partial

improvement)ไมแตกตางกนทง3ครงคอรอยละ30.5, 29.3, 29.3ตามลาดบ การฟนตวการไดยนไม

ดข น(No improvement) รอยละ32.9ท2สปดาห ลดลงเลกนอยรอยละ25.0ท1เดอนและรอยละ

23.2ท3เดอนตามลาดบ สวนการฟนตวการไดยนแยลง ( Worse)ใกลเคยงกนทรอยละ 7.3, 9.8,

และ10.9ตามลาดบ (ดงตารางท 6)

18

ตารางท 6 แสดงอตราการฟนตวของการไดยน (hearing recovery) ในผ ปวยประสาท

หเสอมเฉยบพลนทยงไมทราบสาเหต

อตราการฟนตวของการไดยน

(hearing recovery)

2 สปดาห

(รอยละ)

1 เดอน

(รอยละ)

3 เดอน

(รอยละ)

Normal or complete recovery

Partial improvement

No improvement

Worse

24 (29.3)

25 (30.5)

27 (32.9)

6 (7.3)

27 (32.9)

24 (29.3)

23 (25.0)

8 (9.8)

30 (36.6)

24 (29.3)

19 (23.2)

9 (10.9)

4. การเปรยบเทยบถงปจจยตาง ๆ ททาใหเกดการสญเสยการไดยน

จากการตดตามผ ปวยทง 82 รายตงแต2สปดาหถง2ปสาหรบกลมไมดขนหรอแยลงหลงการ

รกษา ผวจยไดศกษาเปรยบเทยบถงความสมพนธระหวางปจจยตาง ๆ ทอาจมผลตอการหายหรอดขน

ของประสาทหเสอมเฉยบพลน 6 ปจจยดวยกน กลาวคอ เพศ, อาย, ระยะเวลากอนมารบการรกษา,

ความรนแรงของการสญเสยการไดยน,อาการเวยนศรษะและอาการเสยงดงในห แตเนองจากจานวน

ผ ปวยระหวางกลมดขนและไมดขนในการศกษานมจานวนไมมากพอจงไมสามารถสรปไดวาปจจย

ทงหกมความแตกตางกนอยางมนยสาคญตอการพยากรณโรค (ดงตารางท 7 )

19

ตารางท 7 แสดงการความสมพนธปจจยทอาจมผลตอการหายหรอดขนของประสาทหเสอม

เฉยบพลนระหวางกลมทดขนและไมดขน (ตอ)

ปจจย ผลการรกษา(รอยละ)

รวม ดข น ไมดขน

1.อาย

นอยกวาหรอเทากบ 40 ป

มากกวา 40 ป

2. เพศ

ชาย

หญง

3. ระยะเวลาทมารบการรกษา

นอยกวาหรอเทากบ 7 วน

มากกวา 7 วน

4. อาการเสยงดงในห

ม

ไมม

5. อาการเวยนหมน

ม

ไมม

6. ความรนแรงของการสญเสยการไดยน

Mild hearing loss

Moderate hearing loss

Severe hearing loss

Profound hearing loss

รวม

22(64.7%)

29(60.4%)

22(64.7%)

29(60.4%)

41(66.1%)

10(50.0%)

39(66.1%)

12(52.1%)

12(54.5%)

39(65.0%)

12(85.7%)

11(57.9%)

17(70.8%)

11(44.0%)

51

12(35.3%)

19(39.6%)

12(35.3%)

19(39.6%)

21(33.9%)

10(50.0%)

20(33.9%)

11(47.9%)

10(45.5%)

21(35.0%)

2(14.3%)

8(42.1%)

7(29.2%)

14(56.0%)

31

34

48

34

48

62

20

59

23

22

60

14

19

24

25

82

20

จากการศกษานหลงจากการตดตามผ ปวยทง 82 รายจนสนสดการรกษา เมอพจารณา

ความสมพนธของความรนแรงของการสญเสยการไดยนและอตราการฟนตวของความรนแรงของ

การสญเสยการไดยนพบวาการสญเสยการไดยนในระดบหหนวก (Profound hearing loss) รอยละ

30.7 มอตราการฟนตวของการไดยนรอยละ 44 โดยแบงเปนการไดยนกลบมาเปนปกตหรอสมบรณ

รอยละ 8.0 และผลการไดยนดขนรอยละ36.0 ถามการสญเสยการไดยนระดบหตงมากและปาน

กลาง ( Severe hearing loss and Moderate hearing loss) พบวา มอตราการฟนตวของการได

ยนกลบมาเปนปกตหรอสมบรณรอยละ 25.0 และรอยละ 52.6 ตามลาดบ และมการในการสญเสย

การไดยนระดบหตงเลกนอย(mild hearing loss) มอตราการฟนตวของการไดยนกลบมาเปนปกต

หรอสมบรณถงรอยละ 71.4 (ดงตารางท 8)

ตารางท 8 แสดงความสมพนธของความรนแรงของการสญเสยการไดยนและอตราการฟนตวของ

การไดยน

ความรนแรงของการ

สญเสยการไดยน

จานวน

ผ ปวย ผลการรกษา (รอยละ)

(รอยละ) N PI NI W

Mild hearing loss

Moderate hearing loss

Severe hearing loss

Profound hearing loss

14 (17.0)

19 (23.1)

24 (29.2)

25 (30.7)

10(71.4)

10(52.6)

6(25.0)

2(8.0)

2(14.3)

1(5.3)

11(45.8)

9(36.0)

2(14.3)

6(31.6)

5(20.8)

10(40.0)

0(0.0)

2(10.5)

2(8.3)

4(16.0)

N คอการไดยนกลบมาเปนปกตหรอสมบรณ PI คอการไดยนดขน NI คอการไดยนไมดขน W คอการ

ไดยนแยลง

21

บทวจารณ

จากผลการศกษาครงนพบวา ภาวะสญเสยการไดยนอยางฉบพลนทยงไมทราบสาเหต

พบไดทกชวงอายไมตางจากรายงานอนๆ รายงานนพบบอยทสดอยในชวงกลมอาย 41-50 ป คด

เปนรอยละ 32.9 ซงเหมอนกบการศกษาอนๆเชน น.พ.พงศกร 9 หรอ พ.ญ.วนด11 พบรอยละ22.9,

33.4 โดยมอายเฉลย 42.03 ปซงใกลคยงกบการศกษาของ Mattox and Simmon12 พบวาภาวะ

สญเสยการไดยนอยางฉบพลนพบไดบอยในชวงอาย 46 ป By7 พบวาเมออายเพมมากขนกจะพบ

อตราการเกดภาวะสญเสยการไดยนอยางฉบพลนไดบอยขนโดยมอบตการณประมาณ 4.6 ตอ

ประชากร 100,000 รายในผ ปวยทมอายนอยกวา 14 ป แตเมออายเพมขนมากกวา 65 ป

อบตการณกเพมเปน 47.2 ตอประชากร 100,000 ราย

ผ ปวยทมภาวะสญเสยการไดยนอยางฉบพลนทยงไมทราบสาเหตจานวน 82 รายนน

แยกเปนเพศชาย 34 ราย เพศหญง 48 ราย คดเปนอตราสวน หญง : ชาย เทากบ 1 : 1.4

ใกลเคยงกบการศกษาอน ๆ เชนพ.ญ.วนด11 , ShaiaและSheehy13พบหญงมากกวาชายเลกนอย

สวน Byl7, Mattox and Simmon12 พบวาไมมความแตกตางกนในเรองเพศทงในดานอบตการณการ

เกดภาวะสญเสยการไดยนอยางฉบพลนโดยไมทราบสาเหต ในการศกษาครงนไมพบความแตกตาง

ของหทงสองขาง คอ มภาวะสญเสยการไดยนอยางฉบพลนในหดานขวาและดานซายในอตราท

ใกลเคยงกนเชนเดยวกบการศกษาของพ.ญ.วนด11,น.พ.พงศกร9,Mattox and Simmon12 และพบวา

เกดในหสองขางพรอมกนไดประมาณรอยละ 9.8 รายงานอนพบไดรอยละ1-1612,13 ซงใกลเคยงกบ

รายงาน Aldous18พบอตราการเกดของหสองขางพรอมกนประมาณรอยละ 10 โดยตางกบการศกษา

ของพ.ญ.วนด11,น.พ.พงศกร9 Shaia and Sheehy13 พบอบตการณของการสญเสยการไดยนอยาง

ฉบพลนในหทงสองขางพรอมกนรอยละ 4

รายงานนพบวาผ ปวยมารบการรกษาอยางรวดเรวภายในระยะเวลา 7 วนหลงจากทม

อาการ รอยละ 75.6 ตางจากการศกษาของพ.ญ.วนด11 ทมผ ปวยมารบการรกษาอยางรวดเรว

ภายในระยะเวลา 7 วนหลงจากทมอาการเปนจานวนมากถงรอยละ93.3 เสยงดงในหพบรอยละ72

ใกลเคยงรายงานของ Byl7พบรอยละ74 อาการเวยนหมนพบไดรอยละ26.8 รายงานอนพบไดรอยละ

40-66.17,10,13,15

ความรนแรงของการสญเสยการไดยนพบวารอยละ59.8 มระดบการสญเสยการไดยนตง

มากถงหนวกใกลเคยงกบรายงานของ น.พ.พงศกร9 พบรอยละ 60 และของByl16 ซงพบรอยละ68

22

รปรางของ audiogram พบวารอยละ 41เปนแบบ flat ไมตางจากรายงาน Shaia and Sheehy13 พบ

รอยละ 32

การรกษาผ ปวยทมภาวะสญเสยการไดยนอยางฉบพลนโดยไมทราบสาเหตไมมขอสรป

ชดเจนวายาหรอวธใดทไดผลแนนอน เนองจากมรายงานของ Mattox and Simmon12 วาโรคน

สามารถหายเองไดถงรอยละ65 สวนรายงานอนๆพบรอยละ50-703,4 สาหรบยาสเตยรอยดม

รายงานวาไดผลดโดย Moskowitzและคณะ3 พบผ ปวย89%มอตราการฟนตวของการไดยน(hearing

recovery)จากการใชยาสเตยรอยดชนดรบประทานเมอเปรยบเทยบกบการกรณทไมไดรบยากลม

สเตยรอยดซงมอตราการฟนตวประมาณ44%ปจจบนHughesและคณะ19ไดแนะนาใหใช

prednisolone(1mg/kg/day)อยางนอย10วนถง1เดอน ในการศกษานพบวาอตราการฟนตวของ

การไดยนหลงจากรกษาโดยเฉพาะดวยยาสเตยรอยดเมอตดตามการรกษาท3เดอนมการไดยนดขน

ทงหมด54รายจาก82รายคดเปนรอยละ65.9และสนสดการรกษาคดเปนรอยละ62.2 ซงใกลคยงกบ

การศกษาของ พ.ญ.วนด11 มอตราการฟนตวของการไดยนรอยละ66.7และการศกษาของByl7 ท

รอยละ69 เนองจากการศกษานพบวาแพทยแตละคนใชยาสเตยรอยดขนาดไมเทากนการรกษามทง

แบบผ ปวยในและผ ปวยนอกแตสวนใหญเปนผ ปวยนอกซงอาจไมไดปฏบตตวตามคาแนะนาของ

แพทยอยางเครงครดอาจทาใหมผลอตราการฟนตวของการไดยนนอยลงได

ผลการศกษาเกยวกบปจจยตางๆทอาจมผลตออตราการฟนตวของการไดยนไดแกเพศ,

อาย, ระยะเวลากอนมารบการรกษา, อาการเสยงดงในห ,อาการเวยนศรษะ และความรนแรงของ

การสญเสยการไดยน ไมสามารถสรปไดเนองจากจานวนผ ปวยในกลมทดขนและไมดขนมจานวน

นอย ในการศกษานพบวาไมมความแตกตางในเรองเพศกบอตราการฟนตวของการไดยนซง

เหมอนกบการศกษาอนๆเชน พ.ญ.วนด 11, Naroznyและคณะ13 ในการศกษานผ ปวยทมอายนอย

กวา40ปมอตราการฟนตวของการไดยนรอยละ64.7เปรยบเทยบกบในกลมอายมากกวา40ปมอตรา

การฟนตวของการไดยนรอยละ60.4

จากการศกษาของ Byl7, 18 1984 พบวา ผ ปวยทมารบการรกษาภายใน 7 วน มการได

ยนดขนรอยละ 56 ในขณะทผ ปวยมารบการรกษาภายใน 30 วน มการไดยนดขนประมาณรอยละ

27 และจากการศกษาของ Shaia and Sheehy13 พบวาผ ปวยทมารบการรกษาภายใน 7 วนม

การไดยนดขนมากถงรอยละ 75 ในขณะทมารบการรกษาภายใน 7-30 วน มการไดยนดขนรอย

ละ 53 และจาก การศกษาของ พ.ญ.วนด 11 พบวาผ ปวยมารบการรกษาอยางรวดเรวภายใน

ระยะเวลา 7 วนหลงจากทมอาการมอตราการฟนตวรอยละ 71.4 แตจานวนผ ปวยทมารบการ

รกษาภายหลง 7 วนมนอยมากไมสามารถสรปไดวาผ ปวยมารบการรกษาอยางรวดเรวภายใน

23

ระยะเวลา7วนหลงจากทมอาการมอตราการฟนตวเรวดกวาผ ปวยทมารบการรกษาภายหลง7วน จาก

การศกษาครงนพบวาผ ปวยทมารบการรกษาอยในชวงนอยกวาหรอเทากบ 7 วน มอตราการฟนตว

รอยละ 66.1 สวนผ ปวยทมารบการรกษาภายหลง 7 วนซงมจานวนนอยกวามากพบอตราการฟนตว

รอยละ50

การศกษาของByl7พบวาอาการเสยงดงในหมความคาดหวงตออตราการฟนตวของการได

ยนนอยมาก เชนเดยวกบการศกษาของ Naroznyและคณะ17 พบวาไมมความแนนอนของ อาการ

เสยงดงในหมผลตออตราการฟนตวของการไดยน สวนการศกษานพบวาผ ปวยทมอาการเสยงดงใน

หมอตราการฟนตวรอยละ66.1เปรยบเทยบกบในกลมทไมมอาการเสยงดงในหซงมจานวนผ ปวยนอย

กวามากมอตราการฟนตวรอยละ 52.1 อาการเวยนศรษะนนมรายงานวาสมพนธกบอตราการฟน

ตวของการไดยนทไมด การศกษานพบวาผ ปวยทม อาการเวยนศรษะมอตราการฟนตวรอยละ54.5

เปรยบเทยบกบในกลมทไมมอาการเวยนศรษะอตราการฟนตวรอยละ65 แตเนองจากผ ปวยทม

อาการเวยนศรษะมจานวนนอยไมสามารถสรปไดวาผ ปวยมอาการเวยนศรษะมอตราการฟนตวแย

กวากลมทไมมอาการเวยนศรษะ

ในการศกษานพบวาความรนแรงของการสญเสยการไดยนบอกไมไดวามความสมพนธกบ

การพยากรณโรคทไมดหรอไม ซงแตกตางกนหลายๆการศกษาเชน Siegel20และUshisako21พบวาไม

ไมสมพนธกบการการพยากรณโรคทไมดซงตรงขามกบการศกษาของByr7และMattox22พบวา

สมพนธกบการการพยากรณโรคทไมด แตทนาสนใจในการศกษานพบวาอตราการฟนตวของการได

ยนกลบมาเปนปกตหรอสมบรณมความสมพนธกบความรนแรงของการสญเสยการไดยนโดยพบวา

การสญเสยการไดยนเลกนอย (Mild hearing loss)รอยละ71.4 มอตราการฟนตวของการไดยนปกต

หรอสมบรณ สวนการสญเสยการไดยนระดบหนวก ( profound hearing loss) จะมอตราการฟนตว

ของการไดยนกลบมาเปนปกตหรอสมบรณนอยมากเพยงรอยละ 8 เชนเดยวกบการศกษาของ Byl7

คอ ถาเปนการสญเสยการไดยนเลกนอย ( Mild hearing loss) รอยละ 83 มอตราการฟนตวของ

การไดยนปกตหรอสมบรณ ในขณะทถาเปนการสญเสยการไดยนระดบหหนวก (profound hearing

loss) ประมาณรอยละ 22 จะมอตราการฟนตวของการไดยนกลบมาเปนปกต หรอสมบรณ และ

หลงจากทไดรบการรกษาจะมการไดยนดขนทงหมด ราย 51 จาก 82 ราย คดเปนรอยละ 62.2ซง

ใกลเคยงกบการศกษาของ Byl7, 1984 พบวามอตราการฟนตวของการไดยนรอยละ 69

24

สรป

รายงานนไดศกษาผ ปวยทมภาวะสญเสยการไดยนอยางฉบพลนทยงไมทราบสาเหตเมอ

ศกษาถงอาย เพศ จานวนหทเปน อาการเสยงดงในห อาการเวยนศรษะ ระดบการไดยน ไมแตกตาง

จากรายงานอนๆสวนใหญทงในประเทศและตางประเทศ

ผลการรกษาโดยเฉพาะดวยยาสเตยรอยดมอตราการไดยนดขนรอยละ 62.2 สวน

การศกษาปจจยทมผลตอการพยากรณโรคยงไมสามารถสรปไดเพราะขอมลไมมากพอ ฉะนนควรจะ

ไดทาการศกษาเพมเตมตอไป

25

References

1. Gordon BH. Sudden hearing loss. In: George AG, ed. Current therapy in Otolaryngology Head and

Neck Surgery,6th ed. St. Louis: Mosby-Year book, 1998: 41-44.

2. Arts HA. Differential diagnosis of sensorineural hearing loss. In: Cummings CW, Fredrickson JM,

Harker LA,Krause CJ, Richardson MA, Schuller DE, eds. OtolarygologyHead and Neck Surgery. 3rd ed.

St. Louis, Missouri:Mosby 1998; 2908-2933.

3. Moskowitz D, Lee KJ, Smith HW. Steroid use in idiopathic sudden sensorineural hearing

loss.Laryngoscope 1984; 94: 664-666.

4. Gianoli GJ, John CL. Transtympanic steroids for treatment of sudden hearing loss. Otolaryngol Head

Neck Surg 2001; 125: 142- 146.

5. Vasama JP, Linthicum FH. Idiopathic sudden sensorineural hearing loss: Temporal bone

histopathologic study. Ann Otol Rhinol laryngol 2000; 109: 527-532.

6. Prakunhungsit S, Kulapraditharom B. Idiopathic sudden hearing loss: Comparison of hearing results

between Outpatient and In-patient medical treatment. Rama Med J 1987; 10: 96-101.

7. Byl FM. Sudden hearing loss: Eight years' experience and suggested prognostic table.

Laryngoscope 1984; 94: 647-661.

8. Mattucci KF, Bachoura L. Sudden hearing loss : Ten years experience. Bull. N.Y. Acad. Med. 1982;

58 : 464-470.

9. พงศกร ตนตลปกร, นรมล นาวาเจรญ, จรล0

i กงสนารกษ, ศรทนต บญญานกล. ประสาทหเสอมฉยบพลน:

รายงานผปวย 127 ราย. วารสารห คอ จมก และใบหนา 2537 ; 2 : 81-91.

10. Timtae K., Srirompotong S., Kraitrakul S. Idiopathic Sudden Sensorineural Hearing loss. J Med

Assoc Thai 2001 ; 84 : 113-119.

11. วนด ไขมกด. ผลการรกษาผปวยทมภาวะสญเสยการไดยนอยางฉบพลนโดยไมทราบสาเหตดวยยาสเตยรอยด

ในโรงพยาบาลสงขลานครนทร. สงขลานครนทรเวชสาร 2545 ; 4 : 277-283.

12. Mattox DE, Simmon FB.Natural history of sudden sensorineural hearing loss. Annal Otol Rhinol

Laryngol, 1977; 86: 433-480.

13. Shaia FT, Sheehy JL. Sudden sensorineural hearing impairment: a report of 1220 cases.

Laryngoscope 1976; 86: 389-398.

14. Aldous EW. Sudden hearing loss. Division of Otolaryngology. Standford medical school and

affililiated Hospitals: proceeding of grandrounds (internal communication) 1976: 1-9.

.

15. Anderson RG, Meyerhoff WL. Sudden sensorineural hearing loss. Otolaryngol Clin North Am 1983;

16: 189-95.

26

16. Byl FM. Seventy – six cases of presumed sudden hearing loss occurring in 1973 : prognosis and

incidence. Laryngoscopy 1977;87:817-25.

17. Narozny W, Kuzkowski J, Kot J, Stankiewicz C, Sicko Z, Mikaszewski B. Prognostic Factors in

sudden Sensorineural hearing loss : our experience and a review of the literature. Annal of otology,

rhinology & Laryngology 2006; 115 : 553-558.

18. Kronenberg J, Almagor M, Bendet E, Kushnir D. Vasoactive therapy versus placebo in the

treatment of sudden hearing loss: A double blind clinical study. Laryngoscope 1992; 102: 65-68.

19 . Hughes, Gordon B.et.al. Sudden sensorineural hearing loss. Otolaryngol Clin North Am

1996;29:393-405.

20. Siegel LG. the treatment of idiopathic sudden sensorineural hearing loss. Otolaryngol Clin North

Am 1975;8:467-73.

21. Ushisako Y,Morimitsu T. Studies on amidotrizoate therapy in deafness(1978-1987). Acta

Otolaryngol(Stockh)1988; suppl 456:37-42.

22 . Mattox DE,Lyles CA. Idiopathic sudden sensorineural hearing loss. AmJ Otol 1989;10:242-7.