İHH Gazze Raporu - Kasım 2012

Kasım 2012GAZZE RAPORU

Gazze Raporu Kasım 2012II

Gazze Raporu Kasım 2012 1

Gazze Şeridi’nin sınırları 1948 yılında

Arap-İsrail Savaşı sonrasında

yapılan 1949 Ateşkes Anlaşması

ile BM tarafından çizilmiştir. 1967

yılına kadar Mısır’ın kontrolünde kalan

bölge 67 Savaşı’nın ardından yaşanan sınır

değişiklikleriyle doğrudan İsrail’in işgali

altına girmiştir. 1993 yılında imzalanan Oslo

Anlaşması ile İsrail, en geç 1999 yılında,

Gazze’yi de içine alan bağımsız bir Filistin

Devleti kurulmasını kabul etmiş fakat işgal

ettiği Gazze topraklarından -bölgenin

geleceğini kendi başına şekillendirmek

amacıyla- 2005 yılında çekilmiştir. Ancak bu

çekilmenin ardından kısmi bir rahatlamaya

kavuşmuş gibi görünen Gazze’de İsrail’in

hukuki olmayan denetimi sürmüş ve İsrail

bölgeyi fiili olarak her alanda kontrolü

altında tutmaya devam etmiştir. Bugün hâlâ

Gazze’nin Refah hariç tüm sınırları, kara

suları ve hava sahası İsrail’in kontrolü altında

bulunmaktadır. İsrail, 2007 yılında bölge

halkının seçimle başa getirdiği hükûmet

sebebiyle Gazze’ye ambargo uygulamaya

başlamış, insani ihtiyaçların bölgeye giriş

çıkışlarını yasaklamış, keyfî olarak kamu

kurumları, hastaneler, okullar ve evlere

saldırılarda bulunmuş ve bulunmaya da

devam etmektedir. İsrail’in 2007 yılından

bu yana Gazze’ye uyguladığı ambargonun

boyutlarını ve sonuçlarını ana başlıklarla

ortaya koyan bu çalışma, aynı zamanda

bölgede sürekli yardım faaliyeti yürüten

İHH İnsani Yardım Vakfı görevlileri ile

2012 yılında bölgeye giden ekiplerimizin

gözlem ve tespitlerine yer vermektedir.

Giriş

Gazze Raporu Kasım 20122

FİLİSTİN

MISIR

AKDENİZ

Refah Kapısı

Karni Kapısı

Sufa Kapısı

GAZZE

Erez Kapısı

Tal es-Sultan

Refah

Ben-i Süheyla

El Kurara

Ez Zeveyda

Beyt LahiyaBeyt Hanun

İsrail t

arafın

dan uygulanan zo

runlu ulaşım

sınırı Cebelia

Deyir el Bela

Han Yunus

Absan el Kibriya

Kerem ShalomCrossing point

-

-

-

Uzunluğu 41 kilometre genişliği ise 6

ila 12 kilometre arasında değişen 360

kilometrekarelik bir alandan oluşan Gazze

Şeridi Mısır sınırında, Filistin’in batısında,

Akdeniz’e kıyısı olan bir bölgedir. Bölge,

Filistin Ulusal Otoritesi’nin kontrolündedir.

Bugün 1.657.155 kişinin yaşadığı Gazze’de

nüfusun yaklaşık 1.105.000’i sekiz mülteci

kampına (Jabalya, Gazze, Beyt Lahya, Beyt

Hanun, Dir el-Belah, Hanyunus, Refah ve

Abasan Kebir) dağılmış vaziyettedir.

Bu mültecilerin sağlık, eğitim ve diğer

insani ihtiyaçları Birleşmiş Milletler (BM),

uluslararası yardım kuruluşları ve İslam

ülkelerinden gönderilen yardımlarla

karşılanmaktadır.

Gazze nerededir?

Kızılhaç Komitesi (International Committee of the Red Cross-ICRC) 14

Haziran 2010’da yaptığı açıklamada

ablukanın Gazze’deki durum ve 1,5 milyon

insan üzerindeki etkisini “dayanılmaz ve

yıkıcı” olarak tanımlamış ve “ablukanın

İsrail’in uluslararası insancıl hukuk

çerçevesindeki yükümlülüklerini açıkça

ihlal ettiği bir toplu cezalandırma niteliği

taşıdığını” vurgulayarak bu duruma kalıcı

çare olabilecek tek çözümün ablukanın

kaldırılması olduğunu söylemiştir.

BM İnsan Hakları Konseyi Uluslararası Vaka İnceleme Heyeti Raporu (Madde 38), 27 Eylül 2010


2006 yılının Şubat ayında Filistin’de yapılan seçimlerde

Hamas’ın Gazze’de büyük bir başarı kazanmasının ve

2007’de yönetime geçmesinin ardından İsrail, uluslar

arası hukuk kurallarına tamamen aykırı bir şekilde,

Gazze halkını seçiminden ötürü cezalandırmak için

bölgeye siyasi ve ekonomik birçok yaptırım uygulamaya

başladı. Gazze Şeridi’ni “düşman bölge” ilan edip

“terör”ü bahane eden İsrail, Hamas yönetimi üzerinde

baskı oluşturmak amacıyla Gazze’ye mal ve eşya

giriş çıkışının sınırlamalara tabi tutulacağını açıkladı.

İsrail ve İsrail’in uluslar arası destekçileri tarafından

ağır bir şekilde hukuksuz olarak uygulanan ambargo,

Gazze’yi eğitimden sağlığa, ekonomiden güvenliğe pek

çok sorunun yaşandığı bir açık hava hapishanesine

dönüştürdü. 2007 ortalarında İsrail’in hiç bitmeyen

operasyonları ve iç kışkırtmalar sebebiyle Gazze’de yer

alan iki güçlü taraf -Hamas ve Fetih- arasında ciddi bir

çatışma yaşandı. Olaylarda 200’ü aşkın Filistinli hayatını

kaybetti. Seçimlerin galibi olması dolayısıyla yasal

olarak bölge yönetiminin başında bulunan Hamas, bu

defa uluslararası camianın ekonomik ve siyasi alanda

uyguladığı ambargoyla karşı karşıya kaldı. Ambargoyla

birlikte Gazze’nin dünyaya açılan sınır kapıları bir bir

kapatıldı, Gazzelilerin dünyayla tüm bağlantısı kesildi.

Seçimlerinden ötürü

cezalandırılan bir halk

27 Aralık 2008 tarihine gelindiğinde İsrail, ambargoyla

ölüme terk ettiği insanları tamamen yok etmek

istercesine, 22 gün süren Dökme Kurşun Operasyonu’nu

başlattı. Operasyonda sivil halka karşı kullanımı yasak

olan kitle imha silahı beyaz fosfor bombaları kullandı. 17

Ocak 2009 tarihine kadar bölgeye havadan ve karadan


düzenlediği saldırılarda 1.500 sivili katletti; ölenlerin

çoğunluğu ise nüfusun yarısından fazlasını oluşturan

çocuklardı. Saldırılarda 5.000’den fazla kişi yaralandı,

4.000’in üzerinde bina yıkıldı, 200.000 ev zarar gördü,

50.000 Gazzeli evsiz kaldı. Hastaneler, camiler, okullar,

fabrikalar, iş yerleri ve hatta BM tesisleri yerle bir edildi.

Gazze’nin tek üniversitesi olan Gazze İslam Üniversitesi

vuruldu. 29 ambulans tahrip edildi. 122 sağlık merkezi

vuruldu. Kurtarma ve tedavi hizmetleri engellendi. 280

okul zarar gördü. Saldırılardan etkilenen 9.000 öğrenci

tahliye edildi. 164 öğrenci ve 12 öğretmen öldürüldü.

454 öğrenci ile 5 öğretmen yaralandı. Saldırılar boyunca

Gazze’de eğitim-öğretim durdu, okullar kapatılmak

zorunda kaldı. 1.500 imalathane/fabrika, 31 güvenlik

tesisi, 20 cami harap oldu. 400.000 Gazzeli temiz içme

suyuna erişemeyecek duruma geldi. Sebze seraları,

zeytinlikler ve diğer tarım arazileri büyük zarar gördü.

Gazze’nin kuzeyinde bulunan tarım alanlarının %60’tan

fazlası kullanılamaz hâle geldi. İsrail’in saldırılarda orantısız

ve sistematik bir güç kullandığı, ağırlaştırılmış metal

patlayıcılar (Dense Inter Metal Explosive/DIME) ve fosfor

bombası gibi hâlen uluslararası hukuk çerçevesinde

herhangi bir düzenlemeye tabi tutulmamış türden

imha edici silahlar kullandığı BM İnsan Hakları Konseyi

tarafından oluşturulan soruşturma komisyonunca

hazırlanan Goldstone Raporu’yla da belgelendi.

En son 14-21 Kasım 2012 tarihleri arasında Gazze’ye

Savunma Sütunu Operasyonu adıyla bir hava

saldırısı başlatan İsrail, Hamas’ın askerî kanadı

İzzettin Kassam Tugayları lideri Ahmed Cebari’yi

seyir hâlindeki aracında nokta atışı ile şehit etti. İsrail,

kara operasyonu hazırlığı için 75.000 yedek askeri

göreve çağırdı. Sivil halkı hedef alan saldırılarda

26’sı çocuk, 12’si kadın toplam 162 Filistinli hayatını

kaybetti, 1.200 kişi yaralandı. 10.000 kişi ise evlerini

terk etmek zorunda kaldı. Saldırılar nedeniyle

2007’den bu yana devam eden İsrail ambargosu

sebebiyle sağlıktan barınmaya, eğitimden gıdaya

pek çok temel ihtiyaç maddesine erişimde sıkıntı

yaşanan Gazze’de hastaneler acil durumlarda

yaralılara hızlı müdahale etmekte yetersiz kalıyor.


2007’de Hamas’ın fiili olarak Gazze’nin yönetimine

gelmesinin ardından bölgeye yönelik ağır bir ambargo

uygulamaya başlayan İsrail, Gazze’ye giriş-çıkışın

sağlandığı beş kapıdan dördünün kontrolünü elinde

bulundurmaktadır. İsrail, haftalar ya da aylarca bu

kapıları kapatmakta ve temel ihtiyaç maddelerinin,

sağlık malzemelerinin ve insani yardımların bölgeye

giriş-çıkışını keyfî olarak engellemektedir.

Geçiş noktaları

1. Refah Kapısı: Mısır kontrolündedir. Bu kapıdan

günde ortalama 300 kişinin Gazze’den çıkışına izin

verilmektedir. İhtiyaç malzemelerinin ve insanların

Gazze’ye girişi ise çok büyük sorun olmaktadır.

Ramallah yönetimi tarafından verilen Filistin

kimliği olmayan kişiler Gazze’ye girememektedir.

Gazze’den çıkış talep eden kişilere aylarca

sonraya gün verilmekte; bu süre içerisinde

hastalar hayatlarını, işçiler işlerini, öğrenciler

devamsızlıktan okullarını kaybetmektedir.

2. Erez Kapısı: Geçimlerini sağlamak için İsrail’e

giden Gazzeliler için ana çıkış noktası olan bu

kapı, 2007’den bu yana Filistinlilerin geçişine

kapatılmıştır.

3. Karni Kapısı: Bu kapı ticari malların bölgeye girişi

için kullanılmaktaydı. 2007’den önce de sıklıkla

kapatılan kapı, Hamas’ın 2007’de yönetime

gelmesinin ardından tamamen kapatılmıştır.

4. Sufa Kapısı: İnşaat malzemelerinin Gazze’ye girişi

için kullanılan kapı 2007’den bu yana çoğu zaman

kapalıdır.

5. Kerem Şalom Kapısı: Ticari ürünler ve insani

yardım malzemelerinin girişinin yapıldığı kapı

2007’den bu yana çoğu zaman kapalıdır.

Gazze’de uygulanan ambargo

Heyet, Dördüncü Cenevre Sözleşmesi’nin 33. Maddesi’ne

göre sivillerin işgal altında toplu cezalandırmaya maruz

bırakılmasının yasak olduğunun önemine dikkat çekmekte-

dir: “Hiçbir ‘korunan kişi’ şahsen işlemediği bir suçtan ötürü

cezalandırılamaz. Toplu cezalandırmalar ve bütün buna

benzer korkutma ve terör yaptırımları yasaklanmıştır.”

Heyet, Gazze’ye abluka uygulanmasının arkasında yatan

temel sebeplerden birinin Hamas’ı seçtikleri için Gazze

halkının cezalandırılması olduğunu düşünmektedir. Bu

hususun yanı sıra Gazze’ye yönelik kısıtlamalar birlikte ele

alındığında İsrail’in eylem ve politikalarının uluslar arası

hukukta “toplu cezalandırma” olarak tanımlanan eyleme

eş değer olduğu konusunda şüpheye yer kalmamaktadır.



Ambargonun

Gazze’de Yol Açtığı

TahribatlarGazze’de ambargo nedeniyle sivil halk ekonomi,

sağlık, eğitim vb. birçok alanda temel haklarından

mahrum yaşamaktadır. İsrail tarafından orantısız

olarak kullanılan güç, hem çevrede hem de insanlar

üzerinde ciddi tahribatlara yol açmaktadır. Gazze’de

Erez, Karni, Sufa, Kerem Şalom ve Refah olmak üzere

beş sınır kapısı bulunmaktadır. Ancak bölgeye yiyecek,

yakıt ve tıbbi malzeme vb. insani yardımların geçişini

sağlayan bu kapıların kullanımı 2007’den bu yana İsrail

tarafından tamamen engellenmektedir. Ağır bir yokluk

ve yoksulluk içerisinde olan Gazze halkı, Refah’a sınır

olan topraklarından kazdığı tüneller aracılığıyla temel

ihtiyaçlarını karşılamaya çalışmaktadır.

Gazze’de içler acısı bir durum olduğu

tespitinde Heyet yalnız değildir. Gazze’deki

durum “sürdürülemez” olarak tanımlanmıştır.

21. yüzyılda böyle bir durumun müsamaha

ve kabul ile karşılanması tamamıyla

gayrimümkündür. Birilerinin Gazze halkının

yaşam standartlarını kabul edilebilir sınırlar

dâhilinde görmesi inanılmaz bir şeydir.



A. Ekonomi

● Temel geçim kaynakları tarım, küçük imalat

ve balıkçılık olan Gazze’de uygulanan sistemli

fakirleştirme siyaseti nedeniyle bugün 15 yıl önceki

üretimin yarısı dahi yapılamamaktadır.

● Gazze’de pek çok insan yiyecek bulma sıkıntısıyla

ya da yiyecek satın almak için gerekli parayı bulma

sıkıntısıyla karşı karşıyadır.

● İsrail, Gazze sahili boyunca denizin üç mil açığından

itibaren başlayan alanı “yasak bölge” ilan ederek

Filistinlilerin kendilerine ait deniz sahasının %85’ine

erişimlerini engellemektedir. Geçimini balıkçılıkla

sağlayan aileler bu durumdan büyük ölçüde

etkilenmektedir.

● Gazze’de endüstri alanında çalışan iş yerlerinin

%95’i kapanmıştır. Mevcutların %5’i de %20 ila %50

kapasiteyle çalışmaktadır.

● Gazze’de işsizlik %45’in üzerindedir.

● Gazze’de insanlar günlük 2 dolardan az bir gelirle

yaşamlarını sürdürmek zorunda bırakılmıştır.

● Özellikle 2007’den bu yana yaklaşık 180.000 memur

ile 210.000 işçi ve serbest meslek sahibinin %80’i

işsiz kaldığından halkın alım gücü düşmüş, emtia

girişinin çok sınırlı olduğu bölgede fiyatlar hızla

artmıştır.

● 2005 yılında İsrail’e çalışmaya giden 21.000 işçinin

işine son verilmiş, bu durumdan kaynaklanan

ekonomik kayıp bir milyar doları aşmıştır. Ayrıca İsrail

bazen aylar boyunca sınır kapılarını kapatmaktadır.

Gazze’den İsrail’e çalışmaya giden ve her akşam

geri dönen işçiler geçişlerin kapatılması nedeniyle

çalışamamakta, aileler geçim sıkıntısı ve açlık

tehlikesiyle karşı karşıya kalmaktadır.


B. Enerji

● Ekim 2007’den itibaren Gazze’de yakıt tedarikine

ilişkin büyük sınırlamalar getirilmiş, elektrik ve yakıt

elde etme imkânları büyük ölçüde kısıtlanmıştır.

● Sadece %30 kapasiteyle çalışan bir elektrik

santralinin bulunduğu Gazze’de her gün 8 ila 12 saat

düzenli elektrik kesintileri uygulanmaktadır. Sürekli

bir enerji probleminin yaşandığı Gazze’de hastaneler,

iş yerleri ve evler bu durumdan son derece olumsuz

etkilenmektedir.

● Gazze’de elektrik ve su gibi kamu hizmet alanlarında

UPS cihazlarına ve jeneratörlere zaruri bir bağımlılık

söz konusudur; ancak yedek parça bulmada yaşanan

sıkıntılar nedeniyle bu cihazlardan da yeterli verim

alınamamaktadır.

C. Su

● Ambargo nedeniyle kamu hizmetlerinin sekteye

uğradığı Gazze’de her gün yaklaşık 80 milyon litre

kanalizasyon suyu hiçbir işlemden geçmeden doğaya

boşaltılmaktadır. Deniz suyundaki kirlenmeden dolayı

artan sağlık sorunlarına bir de yer altı ve yer üstü

su kaynaklarına kanalizasyon suyunun karışması

durumu eklenince bölgedeki suyun yalnızca %5 ila

%10’u güvenli bir şekilde kullanılabilmektedir.

● Su yoluyla bulaşan hastalıklar nedeniyle nüfusun

%26’sında çeşitli hastalıklar görülmektedir.

D. Sağlık

● Elektrik kesintileri, temiz su sıkıntısı, yedek parça

olmayışı gibi birçok faktör tıbbi cihazların çalışır

ve hazır hâlde bulundurulmasını ve bakımlarının

yapılmasını zorlaştırmaktadır.

● Sivillerin seyahat özgürlüğüne getirilen kısıtlamalar

nedeniyle acil tıbbi bakım ihtiyacı içerisindeki

hastalar yaşamlarını yitirmektedir. Hastaların

tedavi maksadıyla yurt dışına çıkış izinleri uzun ve

bezdirici prosedürlere bağlanmıştır.

● Yurt dışına çıkışa getirilen sınırlandırmalar

tıbbi personelin mesleki bilgi ve becerilerini

geliştirmeleri imkânını da ortadan kaldırmaktadır.


● Gazze’de yaşanan elektrik kesintileri sürekli tedavisi

gereken -diyaliz hastaları, kanser hastaları gibi-

hastaların hayatını tehlikeye sokmaktadır.

● İlaç ve tıbbi araç-gerecin bölgeye girişinin

engellenmesi sebebiyle hastalar ölüm tehlikesiyle

karşı karşıya kalmaktadır.

● Gazze’deki saldırılar bölgede maddi alanda tahribata

yol açarken insanların psikolojileri üzerinde de

büyük bir sarsıntıya yol açmaktadır. Bölgedeki

çocukların %90’ında travma sonrası stres bozukluğu

görülmektedir.

E. Güvenlik ve keyfî uygulamalar

● İsrail, elinde bulundurduğu nükleer silahlarla

Hamas’ın elindeki kısa menzilli roketleri

karşılaştırarak tehdit altında olduğunu iddia etmekte

ve bu bahaneyle sık sık Gazze’ye saldırmaktadır.

● Hamas hükûmeti 2006 yılı başından bu yana İsrail’e

yönelik kışkırtıcı eylemlerden özellikle kaçınmıştır.

Ancak buna rağmen İsrail, bombalama ve tutuklama

eylemlerini sürdürmüş, bölgedeki gerilim siyasetini

kendi güvenlik kaygılarını dünyaya ispatlamada

gerekçe olarak kullanmıştır.

● İsrail askerleri keyfî olarak sivillerin üzerine ateş

açmakta, sivil ölümleri ve yaralanmalarına sebep

olmaktadır.

● İsrail, Gazze ve Batı Şeria’da 10.000’den fazla

Filistinliyi keyfî olarak tutuklamış ve hapsetmiştir.


F. Saldırılar

● İsrail topçu birlikleri 2005 yılının Eylül ayında

başlattıkları ve dokuz ay süren saldırılarında Gazze’nin

kuzey bölgesine 6.000’den fazla top mermisi fırlatarak

bölgede yıkıcı bir etki yaratmış, plajda piknik yapan

çocukların dahi ölümüne yol açmıştır.

● BM İnsani İlişkiler Koordinasyon Dairesi (Office for

the Coordination of Humanitarian Affairs/OCHA)

2008’deki Dökme Kurşun Operasyonu’nun hemen

öncesinde Gazzeli balıkçılara yönelik kısıtlamaların

daha da genişletildiğini açıklamıştır. Kısıtlama

uygulanan bölgeye giren Filistinli balıkçılar İsrail

Donanma Kuvvetleri’nin açtığı uyarı ateşlerine maruz

kalırken bazı durumlarda da doğrudan saldırılara hedef

olmaktadır. İsrail askerleri balıkçı teknelerine yaptıkları

müdahaleler sonrasında teknelere el koymaktadır.

● Bölgeyi işgal ettiği günden bu yana keyfî olarak

insanların üzerine tank sürme, ateş açma, bilinçli

yaralama, hanelere zarar verme, tarım alanlarını tahrip

etme gibi saldırılar düzenleyen İsrail, sadece 27 Aralık

2008-17 Ocak 2009 tarihleri arasında gerçekleştirdiği

Dökme Kurşun Operasyonu’nda 1.400 sivili katletmiş,


bu rakam ağır yaralı olup daha sonra hayatını

kaybedenlerle birlikte 1.500’ü aşmıştır.

● Gazze’de 28 Eylül 2000’den Ocak 2011’e kadar Yahudi

yerleşimcilerin saldırıları, İsrail’in bombalamaları ve

geçiş noktalarında İsrail’in Filistinli hastaların tedavilerini

engellemesi sonucu 5.081 kişi hayatını kaybetmiştir.

G. İnsani yardım çalışmalarına yönelik

engelleme ve saldırılar

● 2009 yılında Gazze’ye yardım götürmek için

“Filistin’e Yol Açık” isimli bir kara yolu konvoyu

oluşturulmuştur. Konvoyda 200 araç, sağlık

malzemeleri ve insani yardım malzemeleri yer

almıştır. Mısır üzerinden Gazze’ye giriş yapacak

olan konvoy Mısır’ın engellemesiyle karşılaşmış,

uzun bir bekleyişin ardından Refah Sınır

Kapısı’ndan Gazze’ye giriş yapmıştır. Konvoy,

araçları ve insani yardım malzemelerini bölge

halkına bağışlamıştır.

● 31 Mayıs 2010’da uluslararası sulardan Gazze’ye

insani yardım götüren Özgürlük Filosu’na saldıran

İsrail, 9 insani yardım gönüllüsünü katletmiş, 56’sını

yaralamıştır. Saldırının ardından BM Güvenlik

Konseyi, Gazze’deki duruma atıfta bulunarak

ambargoyu “sürdürülemez” olarak nitelemiştir.

H. İnsani durum

● 2007 yılından bu yana Gazze’de uygulanan

ambargonun sebep olduğu insani durum endişe

verici boyutlara ulaşmıştır. Uluslararası kamuoyu ve

BM Güvenlik Konseyi konu ile ilgili kaygılarını çeşitli

raporlarla karar alıcı mercilere duyurmuş ve çözüm

için ivedilikle harekete geçilmesini istemiştir.

● Ambargo nedeniyle genel bir fakirliğin söz konusu

olduğu Gazze’de insani yardımlara zaruri bağımlılık

oranı %80’lere ulaşmıştır.

● Gazze’de yaşayanların %54’ü gıdaya ulaşamazken

%12’si sınırlı oranda ulaşabilmektedir.

● Ambargonun uygulamaya konduğu tarihte mülteciler

arasında “aşırı yoksulluk” çekenlerin sayısı 100.000

iken bu rakam bugün üç katına çıkarak 300.000’e

ulaşmıştır.

● Gazze’de yaşayanların %61’i açlık tehlikesiyle karşı

karşıyadır.

● Beslenme alışkanlıklarında meydana gelen zorunlu

değişiklik nedeniyle özellikle çocuklarda vitamin ve

mineral eksikliğine bağlı sorunlar yaşanmaktadır.

● İsrail’in saldırı ve yıkımları sonucu Gazze’de 86.000

evin yeniden inşası gerekmektedir.

● Gazze’de 25.000 yetim çocuk bulunmaktadır.

● Gazze’nin bugün 1.657.155 olan nüfusunun 1.105.000’i

mülteci kamplarında yaşamaktadır.


● Gazze’ye uygulanan ambargo bir an

öce kayıtsız şartsız son bulmalıdır.

● Bölgedeki insanların gıda güvenliği

garanti altına alınmalıdır.

● Yardımların bölgeye ulaştırılması önündeki

siyasi ve askerî engeller kaldırılmalı ve Gazze’ye

yönelik yardımlar sistemli biçimde arttırılmalıdır.

● Gazze’ye giriş-çıkışların önündeki

keyfî engeller kaldırılmalıdır.

● İsrail saldırılarının son bulması için İslam İşbirliği

Teşkilatı, Arap Birliği ve BM’nin yanı sıra tüm İslam

ülkeleri birlikte hareket etme kararı almalıdır.

● Gazze’de ekonomik hayatın canlandırılabilmesi

için insanlara iş imkânı sağlanmalı, bunun için

de İsrail’in engellemeleri sona erdirilmelidir.

● Filistin ürünlerinin bölge dışına çıkışı

uluslararası güvence altına alınmalı, ülkeler

Filistin ürünlerini ithal etme konusunda

belirli teşvik kotaları oluşturmalıdır.

● Filistin’in enerji ihtiyacı konusunda İsrail’e

bağımlılığını sona erdirecek yatırımlar teşvik

edilmeli, yatırımların ve yatırımcıların korunması

için uluslararası bir mekanizma kurulmalıdır.

● Bağımsız Filistin Devleti’nin kuruluşu

çalışmaları hızlandırılmalıdır.

● İsrail’in geri adım atmaması durumunda Gazze’deki

Filistinli memur ve işçilere iş başı yaptırılmalı,

Filistin Devleti kurulana kadar uluslararası bir fon

oluşturularak maaşlar bu fondan ödenmelidir.

● İnsani yardımların bölgeye ulaşabilmesi için

güvenli bir yardım koridoru açılmalıdır.

Çözüm önerileriGazze’de yaşanan insani krizin çözülmesi için bölgeye uygulanan ambargonun tamamen kaldırılması gerekmektedir.

Bu çerçevede Gazze için çözüme yönelik yapılması gerekenleri şu şekilde sıralayabiliriz:


İHH İnsani Yardım Vakfı’nın Gazze’de

gerçekleştirdiği yardım faaliyetleri

İHH İnsani Yardım Vakfı kurulduğu günden bu yana

Filistin meselesini yakından takip etmekte ve çözüm için

destek olmaktadır. İHH, işgal altındaki Filistinlilere insani

yardım götürürken insan hakları alanında da Filistinlilerin

haklarını savunmak için azami gayret sarf etmektedir.

Ayrıca Suriye, Lübnan, Ürdün ve diasporada yaşayan

Filistinli muhacirlere de destek vermektedir. Aşağıda

Gazze Şeridi’nde 2009 yılından bu yana gerçekleştirilen

yardım çalışmalarından bazı örnekler yer almaktadır:

A. Ayni-nakdi ve dönemsel yardımlar

● 2009 yılında “Sponsor Aile Sistemi” ile 2.533

Filistinli yetimin bakımı üstlenilmiş, bu rakam

Kasım 2012’de 10.746’ya ulaşmıştır.

● İHH kurulduğu günden bu yana her kurban

döneminde Gazze’de kurban kesimi yapmakta

ve ihtiyaç sahiplerine dağıtmaktadır.

● Gazze’de her yıl Ramazan ayında gıda yardımı

yapılmakta ve sıcak yemek dağıtılmaktadır.

● Her yıl devlet okullarında okuyan ihtiyaç sahibi

öğrencilere kitap, kırtasiye malzemesi ve çanta

dağıtımı yapılmaktadır. Her sezon yaklaşık

30.000 avroluk dağıtım gerçekleştirilmektedir.

● Her yıl kurban ve Ramazan bayramlarında yetim

öğrencilere kıyafet yardımı yapılmaktadır.

● İsrail saldırıları sonucu evleri yıkılan 1.000 aileye

2.000’er avro nakdi yardım yapılmıştır.

● 1.300 şehit ailesine aile başı 1.000

avro nakdi yardım yapılmıştır.

● Bir yıl boyunca Gazze genelinde tanesi 40 avrodan

1.250 adet gıda paketi dağıtımı yapılmıştır.

● Dökme Kurşun Operasyonu’ndan sonra 70 devlet

okulunda Gazze Millî Eğitim Bakanlığı ile birlikte

psikolojik destek ve rehabilitasyon çalışmaları

yapılmıştır. Yaklaşık 20.000 öğrencinin katıldığı

programların maliyeti 25.000 avro olmuştur.


● 2010 yılında Gazze’nin Mugraga bölgesinde meydana

gelen sel felaketinin ardından bölgede arama-kurtarma

çalışmaları yapılarak güvenlik nedeniyle evlerinde

kalamayan mağdurlara sıcak yemek dağıtılmış, selden

zarar gören evler için nakdi yardım yapılmıştır. Yapılan

yardımların toplam değeri 55.000 avrodur.

● 2010 yılında Gazze Şeridi’nde yaşayan 30 çiftin

evlenmesine destek olunmuştur. Projenin toplam

maliyeti 30.000 dolardır.

● Gazze’nin çeşitli noktalarında Gazze Sağlık

Bakanlığı’na bağlı doktorlar ile ortaklaşa iki ay

boyunca 600 kişiye ilk yardım dersi verilmiştir.

Programın maliyeti 20.000 avrodur.

● Gazze’nin üç bölgesinde toplam 1.200 çocuğa altı

aylık psikolojik destek ve rehabilitasyon programı

sağlanmıştır. Programın maliyeti 35.000 avrodur.

● Beyt Lahya bölgesinde 100 aileye mantar üreticiliği

konusunda eğitim verilerek yetiştirmeleri için mantar

temin edilmiştir. Projenin maliyeti 13.000 avrodur.

● 10 aile için üçer çift tavşan, tavşanlar için kümes ve

altı aylık yem yardımında bulunulmuştur. Proje için

aile başına 600 avro yardım yapılmıştır.

● Unlu mamullerin üretimi ile ilgili altı aylık bir kurs

düzenlenmiştir. 300 kadının faydalandığı kurs

süresince yapılan mamuller satılarak katılımcıların

aile bütçelerine katkı sağlamalarına da imkân

tanınmıştır. Programın maliyeti 23.000 avrodur.

● 2012 Mayıs ayında Gazze’de 8.800 aileye 1.000 adet

yatak, 2.000 adet battaniye ve 2.960 adet kıyafet

yardımı yapılmıştır. Projenin maliyeti 85.600 avrodur.

● 2012 Haziran ayında Beyt Hanun Belediyesi’ne çöp

kamyonu alınmış ve yakıt temini yapılmıştır. Projeden

50.000 kişi istifade etmektedir. Projenin maliyeti

165.000 dolardır.

● 2012 Haziran ayında Gazze’de adak kurban kesimi

gerçekleştirilmiş. Dağıtımlardan 1.050 kişi istifade

etmiştir. Projenin maliyeti 8.750 avrodur.

● 2012 Eylül ayında Gazze Yetim Ofisi’ne 11.000 yetim

için kullanılmak üzere temel ihtiyaç maddeleri

alınmıştır. Projenin maliyeti 10.000 avrodur.

● 2012 Kasım ayında 2.223 ihtiyaç sahibi aileye gıda

kumanyası dağıtımı yapılmıştır. Projenin maliyeti

80.000 avrodur.

● Gazze’de 2.000 aileye yönelik gıda dağıtımı

yapılmaktadır. Kasım ayında başlayan projenin

maliyeti 56.000 avrodur.

● 2012 Kasım ayında Gazze Sağlık Bakanlığı’na

jeneratörlerin çalıştırılabilmesi için yakıt yardımı

yapılmıştır. Projenin maliyeti 50.000 dolardır.

● Gazze’de 360 kadına mesleki eğitim veren Refah

Kadın Eğitim Merkezi’nin yıllık masrafı karşılanmıştır.

Projenin maliyeti 18.200 avrodur.


B. Eğitim, sağlık ve iskân

alanındaki çalışmalar

Eğitim

● 750 öğrencinin eğitim gördüğü Daru’l-Erkam Türkiye

Filistin İlkokulu’nun tamir, tadil ve tefriş çalışmaları

yapılmış, sınıflara LCD projektör takılmış ve 60

bilgisayarlık iki bilgisayar merkezi kurulmuştur.

● Öğrencilerin yaklaşık yarısının şehit ve esir

çocuklarından oluştuğu okulda çocuklar ücretsiz

eğitim görmektedir.

● Refah, Hanyunus, Tell el-İslam, Nasır Bölgesi ve

Cebaliye’de kadınlar için dikiş-nakış kursları açılmıştır.

Bu kurslardan her üç ayda bir 200 kişi mezun olarak

diploma almaktadır. Üç yılda yaklaşık 2.400 kişi bu

kurslarda eğitim alarak meslek sahibi olmuştur. Bir

kurs merkezinin yıllık gideri yaklaşık 20.000 avrodur.

● Refah, Tell el-İslam, Cebaliye bölgelerinde üç

bilgisayar merkezi kurulmuştur. Şehit ve esir

çocukları için kurulan merkezlerden ihtiyaç sahibi

ailelerin çocukları da istifade etmektedir. Merkezlerin

yıllık gideri 60.000 avrodur.

● Gazze İslam Üniversitesi’nin İsrail saldırılarında

yıkılan laboratuvar ve bilgisayar merkezleri yeniden

inşa edilmiş, konferans salonunun tamiri yapılmıştır.

Proje 720.000 avroya mal olmuştur.

● 2009’daki Furkan Savaşı’nda bir bölümü zarar gören

Teknoloji Üniversitesi’nin tamiratı yapılmıştır. Projenin


● Gazze İHH Ofisi’nde bulunan Osmanlı Kültür

Merkezi’nde bilgisayar, yabancı dil (İngilizce), yöneticilik

ve iş idaresi kursları verilmektedir. Kurslardan yılda

250 kişi mezun olmaktadır. Programın maliyeti 20.000

avrodur.

● Refah bölgesinde açılan hafızlık kursundan yılda 240

çocuk hafız olarak mezun olmaktadır. Programın


● 2012 Haziran ayında Tel el-Hava Kadın Eğitim

Merkezi’nde kadınlara mesleki eğitim verecek bir yıl

süreli bir program başlatılmıştır. Projenin maliyeti

20.000 avrodur.

● 65 öğrencinin faydalanacağı Tel el-Hava Bilgisayar ve

Kültür Merkezi 2012 Haziran ayında hizmete açılmıştır.

Projenin bir yıllık maliyeti 29.500 avrodur.

● 160 kadının eğitim göreceği Han Yunus Mesleki Eğitim

Kursu 2012 Haziran ayında hizmete açılmıştır. Projenin

bir yıllık maliyeti 20.000 avrodur.


Sağlık

● Kurulduğu günden bu yana Filistin’deki ihtiyaç

sahiplerine ilaç ve tıbbi malzeme temini noktasında

çalışan İHH, Furkan Savaşı’ndan sonra Gazze’deki

hastanelerde tedavisi mümkün olmayan 59 yaralıyı

Türkiye’ye getirerek tedavilerini yaptırmıştır.

● 2010 yılında düzenlenen kara konvoyuyla Gazze-

Refah bölgesine götürülen böbrek taşı kırma ünitesi

Cemiyetü’l-İslami Sağlık Merkezi’ne kurulmuştur.

Projenin maliyeti yaklaşık 60.000 avrodur.

● Binası Beythanun Belediyesi tarafından inşa edilen

Kadın Doğum Hastanesi’nin bütün tefrişatı yapılarak

hizmete açılmıştır. Projenin maliyeti 500.000

avrodur.

● 2010 yılında düzenlenen kara konvoyu ile Tell

el-İslam bölgesinde bulunan el-Huda Sağlık

Merkezi’ne ultrason, endoskopi cihazı, çeşitli sarf

malzemeleri ve ilaç götürülmüştür. Bölgedeki diğer

sağlık merkezlerine de çeşitli yardım malzemeleri

dağıtılmıştır.

● 2012 yılı Kasım ayı itibarıyla Sponsor Aile Sistemi

çerçevesinde Gazze’de 10.746 yetimin bakımı

üstlenilmiştir. Yetimlerimize eğitim yardımları ve

sağlık taramaları yapılmaktadır. Projenin bir yıllık

maliyeti 4.384.386 avrodur.

İskân

● Gazze Şeridi’nin sınır bölgesinde evleri İsrail saldırıları

sonucu yıkılan altı aile için üç katlı, altı daireli bir

bina yapılmıştır. Projenin maliyeti yaklaşık 130.000

avrodur.

● Furkan Savaşı’nda Karame, Huzaa (Sadece buradaki

saldırıda 50 ev yerle bir edilmiştir.) ve Nuseyrat

bölgelerinde yıkılan evlerin yapımı için çalışmalar

başlatılmıştır. İnşasına başlanan evlerden üçü 2011 yılı

Kasım ayında sahiplerine teslim edilmiştir. Projenin


● Karame, Huzaa ve Nuseyrat bölgelerinde ihtiyaç

sahibi ailelere ait evlerin tamiri yapılmış, 10 evin

inşası tamamlanan sahiplerine teslim edilmiştir. Bu

evlere 2010 yılı Mayıs ayında Gazze’ye insani yardım

götüren Özgürlük Filosu’na yapılan İsrail saldırısı

sonucu şehit olan yolcuların isimleri verilmiştir.

Projenin toplam maliyeti 75.000 avrodur.

● İsrail saldırıları nedeniyle kullanılamaz duruma

gelen Gazze Limanı, Özgürlük Filosu’na ait gemilerin

girişi için onarılmıştır. Yaklaşık üç ay süren çalışma

sonrasında liman alanı derinleştirme, kıyı tamir ve

yol yapım çalışmaları yapılmıştır. Projenin maliyeti

100.000 avrodur.

● Cebelya’da İsrail saldırıları sırasında yıkılmış olan

bir ev inşa edilmiş ve Temmuz 2012’de aileye teslim

edilmiştir. Projenin maliyeti 15.000 avrodur.

● Beyt Hanun Belediyesi’ne 50.000 kişinin istifade

edeceği içerisinde yüzme havuzu ve spor salonu

bulunan bir rehabilitasyon merkezi açılmıştır. Projenin


● 2012 Kasım ayında Deyr el-Belç bölgesinde 65.000

kişinin istifade edeceği Belah su kuyusu hizmete

açılmıştır. Projenin maliyeti 5.000 avrodur.

● Gazze’deki hastanelere tıbbi cihaz ve malzeme alımı

yapılmaktadır. 2012 Ekim ayında başlayan ve devam

eden projenin maliyeti 115.000 avrodur.


1948 yılından bu yana işgal altında yaşayan Filistinliler

barış ve huzur istiyor. Ancak İsrail tarafından

Batı Şeria ve Gazze Şeridi’ne sıkıştırılan; yaşama,

çalışma ve özgür hareket etme hakları gasp edilen

Filistinlilerin yaşam koşulları 2006 yılında Gazze’de

yapılan seçimlerin ardından daha da dayanılmaz

bir hâl aldı. Seçimler sonucunda Hamas’ın Gazze

yönetimine gelmesiyle birlikte İsrail Gazze Şeridi’ni

“düşman bölge” ilan etti ve bölgeye yönelik bir

ambargo başlattı. Gazze’ye mal ve eşya giriş-çıkışını

büyük ölçüde yasakladı ve yakıt tedarikine ilişkin katı

sınırlamalar getirdi. Filistinlilerin kendi topraklarından

çıkışlarını engellemek için Gazze’nin birçok

yerine kontrol noktaları kurdu. Erez, Karni, Sufa,

Kerem Şalom gibi noktalarda oluşturduğu kontrol

merkezleriyle Filistinlileri neredeyse hareketsiz

bırakan bir politika yürütmeye başladı. Hükûmetlerin

reel-politik kaygılarla Gazze’de yaşanan hukuka

aykırı bu ambargoyu görmezden gelmelerine karşın,

uluslararası ve ulusal bazı sivil toplum kuruluşları

gerçekleştirdikleri yardım organizasyonları ile

dünya kamuoyunun Gazze’de yaşanan gayriinsani

durumdan haberdar olmasını sağladı.

Kurulduğu günden bu yana Filistinlilerin gasp

edilen haklarının iadesi için çalışmalar yapan

ve bölgeye insani yardım götüren İHH İnsani

Yardım Vakfı, ambargonun son bulması için

iki büyük organizasyona imza attı. İHH, 2009

yılında Avrupa’daki aktivistlerin bir araya gelerek

oluşturdukları Viva Palestina ile “Filistin’e Yol Açık”

kara yolu konvoyunu organize etti. Konvoy Mısır’daki

Refah Sınır Kapısı’ndan Gazze’ye 200 araçla giriş

yaptı. Bu araçların tamamını beraberinde götürdüğü

ayni ve nakdi yardımlarla bölge halkına bağışladı. İHH,

2010 Mayıs’ında “Gazze Özgürlük Filosu” adı altında

düzenlenen bir başka uluslararası organizasyonun da

ana organizatörlerinden biri oldu. Denizden Gazze’ye

insani yardım götürmek için yola çıkan filo, 31 Mayıs

günü Akdeniz açıklarında, uluslararası sularda,

İsrail silahlı güçlerinin saldırısına uğradı. Gazze’ye

uygulanan ambargonun tüm dünyaya duyurulmasını

amaçlayan Özgürlük Filosu’na yapılan saldırıda

9 insani yardım gönüllüsü öldürüldü, 56 gönüllü

yaralandı ve tüm filo katılımcıları tutuklanarak

hapsedildi. Yaralılardan Uğur Süleyman Söylemez

hâlâ komada. Filoya yapılan saldırının ardından Gazze

ambargosu ve Filistinlilerin maruz kaldığı hak ihlalleri

dünya kamuoyunun gündeminde önemli yer buldu

ve Gazze ambargosunun hukuka aykırı bir yaptırım

olduğu hükûmetler ve dünyanın önde gelen sivil

toplum kuruluşları tarafından yinelendi.

Gazze’de yaşayan Filistinlileri eğitim, sağlık,

ekonomi, güvenlik alanında pek çok sorunla karşı

karşıya bırakan ambargo, bölgeyi bir açık hava

hapishanesine dönüştürmüş durumda. Ambargonun

sebep olduğu insanlık dışı koşullara maruz kalan

Gazze halkı bugün hâlâ bir umut kendilerine

uzatılacak yardım elini bekliyor.

Sonuç


Kaynakça1. European Union Border Asistance Mission in Rafah, http://www.eubam-rafah.eu/

node/351; http://www.pchrgaza.org/files/2010/Illegal%20Closur.pdf

2. ORSAM (Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi), Gazze Sorunu: İsrail ablukası,

uluslararası hukuk, Palmer Raporu ve Türkiye’nin yaklaşımı, Rapor no: 71, Eylül 2011

3. Dünya Gıda Programı (World Food Programme) Raporu, http://reliefweb.int/sites/

reliefweb.int/files/resources/Full_Report_1389.pdf

4. BM İnsan Hakları Konseyi Uluslararası Vaka İnceleme Heyeti Raporu, 27 Eylül 2010,

http://news.bbc.co.uk/2/shared/spl/hi/middleeast/03/v3_israel_palestinians/maps/

html/population_settlements.stm

5. http://hopeandplay.org/index.php?option=com_content&view=article&id=76%3

Acampaign-to-wake-up-the-british-parliament&catid=15%3Aoccupied-palestine-

territories-fundraising-events&Itemid=51

6. Al-Zaytouna Centre for Studies and Consultations, http://www.alzaytouna.net/

arabic/?c=1523&a=137069

7. http://www.hukuk.gazi.edu.tr/editor/dergi/12_41.pdf

Documents

İHH Gazze Raporu - Kasım 2012