يراﺬﮔﺖﻳﻮﻫ يﺎﻫشور و ﺖﻴﻤﻫا · يراﺬﮔﺖﻳﻮﻫ يﺎﻫشور و ﺖﻴﻤﻫا ﺰﺑ و ﺪﻨﻔﺳﻮﮔ ی زر وﺎﺸﻛ دﺎﻬﺟ

گذاري هاي هويت اهميت و روش گوسفند و بز

یوزارت جهاد كشاورز یج كشاورز یقات، آموزش و ترویسازمان تحق

جیمعاونت ترو

گذاری گوسفند و بز های هویت اهمیت و روشعنوان:

نادر پایینویسنده: ییفرانك صحرا :یجيراستار ترويو

سمیرا میرنظامی: یويراستار ادب وجیهه سادات فاطمی رویراستار:ـس

شيوا پارسانيك :یمدير داخلـــه شـــده در: ـــش و تهي ــــر شـــبکه دان ـــوم دامـــی کشـــور، دفت مؤسســـه تحقیقـــات عل

ترویجی های رسانه یر آموزش كشاورز ـنش نارش:

جلد ٢٥٠٠شامرگان: ۱۳۹۶اول / نوبت چاپ:

رايگان قيمت:

است. همسئولیت صحت مطالب با نویسند

ست.ا ۲۹/۹/۹۶به تاریخ ۵۲۷۴۳رسانی كشاورزی شامره ثبت در مركز فناوری اطالعات و اطالع

۱۹۳۹۵-۱۱۱۳ج، ص.پ.ی، معاونت ترو۲و۱من، پالك یابان ید چمران، خی: تهران، بزرگراه شهینشان ۰۲۱-۲۲۴۱۳۹۲۳تلفكس:

ISBN: 978-964-520-383-0 ۹۷۸-۹۶۴-۵۲۰-۳۸۳-۰شابک:

:مخاطبان دهندگان پهنه و پرورشكارشناسان و مروجان مسئول

گوسفند و بز :يآموزش فاهدا

هاي شما پس از مطالعه اين نشريه، با اهميت، ابزارها و روش .شويد گذاري گوسفند و بز آشنا مي هويت

مطالب فهرست

صفحه عنوان

7 ..................................................................................................................... مقدمه 8 .......................................... م؟يكن يگذار تيگوسفند و بز را هو يها گله ديچرا با 9 ..................................................................... گوسفند و بز يگذار تيهو يها روش

9 ................................................................................................ موقت يها روش 11 .......................................................................... يو دائم يدائم مهين يها روش

19 ......................................................................... يگذار تيهو يدام برا دكردنيمق 20 .......................................................... گوسفند يگذار تيهو يها روش يبند جمع 22 ....................................................................................................................... منابع

22 ................................................................................................................... وستيپ

مقدمه

صـورت براي پيشرفت و موفقيت در حرفه پرورش گوسفند و بز نيـاز اسـت بـه مـديريتي بسـيار هاي گله را شناسايي كرد. يكي از راهكارهاي انفرادي و دقيق دام

گذاري دام است. با استفاده از اين مهم در اين خصوص، استفاده از ابزارهاي هويتها، مشخصات تكميلي و اتفاقات گله بويژه داركردن دام توان ضمن هويت ابزارها مي

آوري ها را نيز ثبت كرد و ركوردهاي عملكـردي را جمـع رويدادهاي توليدمثلي آنشـود. عـالوه بـر دار آسان و كارآمدتر مـي هاي هويت گله كرد. در مجموع مديريتتوان براي مديريت بهتـر سـاير رونـدهاي مـرتبط بـا دام از اين، از اين شناسه مي

اي پزشكي بويژه واكسيناسـيون، خـدمات بيمـه جمله ارائه خدمات بهداشتي و دامق دام و... پـروري، قرنطينـه، كشـتارگاه، مبـارزه بـا قاچـا براي دام و واحدهاي دام

گذاري دام باعث شده است كه دو ماده از مـواد قـانون استفاده كرد. اهميت هويتپروري كشور به اين موضوع اختصاص يابد (به پيوست آخـر نشـريه نظام جامع دام

گذاري گوسفند و بز و كاربرد و مزايا و مراجعه شود). در اين نشريه ابزارهاي هويت اده شده است.ها شرح د يك از آن معايب هر

گذاري گوسفند و بز هاي هويت اهميت و روش 8

گذاري كنيم؟ هاي گوسفند و بز را هويت چرا بايد گله گذاري كرد: ها را هويت آيند، بايد گله به داليلي كه در ادامه مي

ثبت مشخصات انفرادي. شناسه هويتي انفرادي اولين مشخصـه موردنيـاز .1ــاب انســاب ــر دام و درج در كت ــراي ثبــت ه ــن 1ب ــژاد اســت. ازاي رو آن ن

ـ ترين گام در رونـد ثبـت ملـي و يضرورگذاري اولين و يتهو المللـي ينب ؛هاي بعدي آن است يشپاجمعيت دامي و

ركوردبرداري؛ .2

هـا، تلفـات، اقـدامات ثبت اتفاقات گله اعم از وقـايع توليـدمثلي، بيمـاري .3 بهداشتي از جمله واكسيناسيون و...؛

منظـور گذاران به استآوري و ارائه آمار دقيق به سي تسهيل سرشماري، جمع .4 بيني آينده حرفه پرورش گوسفند و بز در كشور؛ ريزي و پيش برنامه

تسهيل كنترل بهداشتي و رعايت قرنطينه در داخل كشور و تبادل دام در .5 هاي آلوده؛ مناطق مرزي و جلوگيري از انتقال دام

جلوگيري از قاچاق دام؛ .6

كشتار دام؛كمك به مديريت اجرايي و بهداشتي در زمينه .7

هـاي مشـترك هاي واگير و نيز بيمـاري تسهيل تشخيص و كنترل بيماري .8 انسان و دام؛

زدايي؛ هاي پيشگيري سراسري مانند واكسيناسيون و انگل مديريت بهتر طرح .9

منظور جلوگيري كردن دام در مقابل حوادث طبيعي و غيرطبيعي به بيمه .10 از خسارات ناگهاني؛

و خريد و فروش بر اساس قيمت واقعي؛تعيين ارزش واقعي دام .11

ها. وانتقال آن ها و نقل تسهيل پايش دام .12

1. Herd Book

9 گذاري گوسفند و بز هاي هويت اهميت و روش

گذاري گوسفند و بز هاي هويت روش به موقعيت زمان و مكان و هدف مـورد انتظـار، براي شناسايي گوسفند و بز باتوجه

شود: هاي زير استفاده مي روشاز موقت؛

دائمي و دائمي؛ نيمه

هاي موقت روش شود. هاي مرسوم اين دسته محسوب مي داغ و استفاده از پالك گردن از شيوهرنگ،

. رنگ1صـورت كردن گوسفند و بز يكي از ابزارهاي بسـيار قـديمي اسـت كـه بـه رنگ

داران گوسفندان خـود داران مرسوم بوده است. در اين روش گله سنتي در بين گلهكننـد آميـزي مـي پهلـو رنـگ هاي مختلف در نواحي پشت، سر، دنبـه و را با رنگ

). اين شيوه در گذشته يكـي از ابزارهـاي شناسـايي دام بـراي تشـخيص 1(شكل تر در خريد و فـروش دام و همچنـين شناسـايي هويت بوده است. اما امروزه بيش

نظـر باشـند، صـورت موقـت تحـت هايي كه الزم است بـه هاي مريض و نيز دام دامشـده ماليدن رنگ بر روي بـدن دام اسـتفاده مـي كاربرد دارد. در گذشته از شيوه

هاي قديمي شـده اسـت. اسـتفاده از كردن جايگزين شيوه است؛ اما امروزه اسپري تواند انجام شود. رنگ در هر محدوده سني دام مي


. استفاده از رنگ براي شناسايي گوسفند1شكل

. داغ2نـي پوسـت در نـواحي كردن گوسفند در نتيجه سوزاندن پشم يا اليـه بيرو داغ

كردن بـر روي پوسـت شود. چنانچه داغ صورت، پشت، دنبه، كپل و پهلو انجام ميهاي دائمي محسوب شود. در اين روش از فلزي داغ تواند جزء روش انجام شود، مي

شود كه شماره يا عالمتي بر روي آن حك شده است. مزيت اين روش استفاده ميگيـري اسـت. دو نـوع يابي و جفت وري مثل فحلشناسايي سريع دام در مواقع ضر

). در نوع گرم از حرارت و در نـوع سـرد 2 كردن وجود دارد: سرد و گرم (شكل داغ شود. از ازت مايع استفاده مي

كردن سرد (راست) و گرم (چپ) . داغ2 شكل


. پالك گردن3مثـل فصـل هـاي كوتـاه كاربرد اين ابزار در گوسفند و بز كم است. ولي در زمان

هـا هاي آن هاي زاييده و بره زايش براي جلوگيري از اشتباه در ثبت مشخصات ميش). در ايـن مواقـع، 3 صورت موقت استفاده كرد (شـكل ها به توان از اين نوع پالك مي

شود. هاي يكسان استفاده مي هايي با شماره هاي آن از پالك براي ميش و بره

. پالك گردن3شكل

دائمي و دائمي نيمههاي روش 1كوبي . خال1

هايي به شكل اعداد يا حروف التين بر روي قطعـات فلـزي در اين روش سوزنكـوبي) قـرار شود. اين قطعات را در پنس مخصوص (انبر خـال مخصوص نصب مي

شـود. قطعـات بـه جـوهر ها سوراخ مي وسيله آن دهند و مخاط داخلي گوش به مي

1. Tattoo


شده گـوش انتقـال يابـد. هاي سوراخ جوهر به قسمتشود آغشته است و باعث ميصورت رنگي يابد و جوهر در زير پوست به ها بهبود مي پس از چند روز جاي سوزن

كوبي در گوسـفنداني كـه ). خال4شود (شكل ماند كه براحتي خوانده مي باقي ميهد طور كامل خوانا نخوا گوش رنگي دارند، مناسب نيست؛ چون اعداد ايجادشده به

ايـن يژگـ يوهزينه زياد و مشكل خواندن شـماره اسـت. كوبي، بود. از معايب خالهـاي نـژادي كـه لذا انجمـن روش اين است كه تا پايان عمر دام ثابت خواهد بود.

دهنـد تر ترجيح مـي هاي خالص هر نژاد است، بيش هدفشان نگهداري و ثبت گونه گيـرد كـه حـداقل داني صورت ميكوبي در گوسفن از اين روش استفاده كنند. خال

تر بـا رشـد گـوش، آثـار ها گذشته باشد؛ زيرا در سنين پايين ماه از عمر آن 6تا 5 كوبي عبارتند از: رود. وسايل و ابزار موردنياز براي خال كوبي از بين مي خال

كوبي؛ جوهر خال .1

كوبي؛ انبر خال .2

يـا حـروف حـك هايي به شكل اعـداد ها سوزن قطعات فلزي كه بر روي آن .3 شده است.

كوبي و ابزار آن . خال4شكل


1. شكاف گوش2اين روش در واحدهاي پرورش گوسفند و بز كاربردي ندارد و فقط براي اهداف

براي انجام آن، به حـروف منفـرد الفبـايي شود. خاص مثل تعيين سن استفاده ميمحـل از گـوش دام 5چين براي برش گوش دام نياز اسـت. شده و سيم كوبي خال

هـاي بر روي گوش چپ و شماره 5تا 1هاي شود. شماره براي اين كار استفاده مي). از معايـب 5شـوند (شـكل بر روي گوش راست حك مي 50و 40، 30، 20، 10

شـود در كردن گوش و بدفرمي دام سبب مـي عالوه بر پارهكه اين روش اين است هاي ايجادشده اشتباه صورت گيرد. خواندن شماره

. ايجاد شكاف در گوش گوسفند5شكل

2. پالك گوش3

ترين روش مورد اسـتفاده در شناسـايي گوسـفند و بـز هاي گوش مرسوم پالكهـاي متفـاوت هـا و انـدازه در شكل ها در انواع فلزي، پالستيكي و است. اين پالك

شـوند؛ ولـي اسـتفاده مـي هـا در هـر محـدوده سـني دام وجود دارند. ايـن پـالك ساعت بعد از تولد بره يا بزغاله است. 24ها ترين زمان براي نصب آن مناسب

1. Ear Notching 2. Ear Tag


هاي فلزي الف. پالكو تري نسبت به انواع پالستيكي بر روي گوش دام دارند ها دوام بيش اين پالك

بـودن هـا كوچـك تر است. عيب اين پالك ها بسيار كم آن شدن درصد افتادن و گمهـا بايـد دام را هاست و به همين علت بـراي خوانـدن آن اندازه و ريزبودن خط آن

گونـه مقيد كرد و از فاصله نزديك شماره را قرائت كرد. نكته درخور توجه در ايـن ر روي گوش دام بايـد دقـت كـرد كـه ها ب ها اين است كه در موقع نصب آن پالك

حداقل نصف طول پالك بيرون از گوش دام باقي بماند تا در زمـان رشـد دام، بـه ).6گوش آن آسيب نرساند (شكل

. پالك فلزي و ابزار آن6شكل

هاي پالستيكي ب. پالكهاي مختلف موجود است و چون معمـوالً از دو ها و اندازه ها در رنگ اين پالك ها را در وسط گـوش دام توان آن اند، در زمان نصب مي جداگانه تشكيل شده قطعه

گونه رسد. مزيت مهم اين قرار داد. لذا همزمان با رشد دام آسيبي به گوش آن نميخواندني هسـتند بودن خط، از فاصله نسبتاً دور علت بزرگ ها اين است كه به پالك

). عيـب اصـلي ايـن 7ام نيست (شـكل تر مواقع احتياج به مقيدكردن د و در بيششدن و درنتيجه افتادن از گوش دام است. تجربـه شدن خط، شكسته ها پاك پالك


فلزي و پالسـتيكي نشان داده است كه در گوسفند و بز بهتر است از هر دو پالك استفاده شود.

. انواع پالك پالستيكي با ابزار آن7شكل

ج. نصب پالكبـر روي گـوش دام، چـه از نـوع فلـزي باشـد يـا محل مناسـب نصـب پـالك

هاي خـوني موجـود بـر روي گـوش اسـت پالستيكي، نقطه وسط گوش، بين رگها از قسمت داخلي گوش كامالً مشـخص هسـتند. بايـد دقـت ). اين رگ8(شكل

شوند، طـوري در صورت بسته هستند و هنگام نصب قفل مي هايي كه به كرد پالكام رشد گوش، فضـاي كـافي در بيـرون از گـوش وجـود گوش قرار گيرند كه هنگ شدن گوش نشوند. داشته باشد و باعث زخم


. محل مناسب نصب پالك در گوش8شكل

1. ميكروچيپ يا تراشه الكترونيكي4

و بـدون اسـت امواج راديويي استوار وسيله بهاين تكنولوژي بر اساس شناسايي . ميكروچيـپ روش شناسـايي پذيرد يتفسيرهاي نظري و شخصي انجام م ،نظارت

زمـان، ينتـر كـه در كوتـاه است ي براي موجودات زنده و متحركدائمي و مطمئنتكنولـوژي ،در دو دهـه اخيـر كنـد. مـي جمعيت كثيري از جانداران را شناسـايي و كـرده ايجـاد گـذاري يـت هـاي هو ابزارميكروچيپ تحول و تغيير عظيمـي را در

مكانيزه در جهان مطرح شده است. گذاري يتهو بزارا نوعيعنوان هبايـن .اسـت عاري از هرگونـه منبـع الكتريكـي واندازه دانه برنج ميكروچيپ به

هـر ).9شـود (تصـوير يكاشـته مـ دام مثالً گوش زير پوست مناطقي از در وسيلهاشعه ليـزر طراحـي وسيله بهكه در زمان ساخت دارداختصاصي يميكروچيپ كد

و در تمـام مراحـل حيـات هستندجايگزين بدونو ناپذيركدها تغيير. اين شود يم. ميكروچيـپ در داخـل شـود ياسـتفاده مـ گـذاري يتعنوان عامل دقيق هو به دام

ايـن گيـرد. يقـرار مـ ،با بافت زنـده موجـود را دارد مطابقتكه اي يشهش همحفظكروچيـپ تـا لـذا مي كند. يايمني جاندار جلوگيري م يها محفظه از ايجاد واكنش

1. Microchip


. دسـتگاه مانـد يبـاقي مـ يا گونـه عارضـه بدون هـيچ ،انتهاي عمر جاندار در بدنو امـواج برگشـتي بـه كند يامواج راديويي فعال م وسيله بهبازخوان، ميكروچيپ را

طور به ابزارحاضر اين درحالكند. يدستگاه، كد اختصاصي ميكروچيپ را تعيين مشود؛ ولي در ايران تنها براي اسب و حيوانات ياستفاده مسراسر جهان وسيعي در رود. يمكار خانگي به

. انواع ميكروچيپ با دستگاه باركدخوان9شكل

1. اثر بيني و اسكن شبكيه چشم5

فـرد دارد، اثـر بينـي هر گوسفند نيـز ماننـد انسـان كـه اثـر انگشـت منحصـربه روي بيني بره كه به جوهر آغشته شـده فرد دارد. براي استفاده از اين ابزار، منحصربه

وسـيله مالند. بدين ترتيب اثـر بينـي بـه است، يك ورق كاغذ يا شناسنامه دام را ميها بـراي جلـوگيري از تر در جشنواره شود. اين روش بيش جوهر روي كاغذ حك مي

ن ها با يكديگر كاربرد دارد. امروزه در برخي مناطق، استفاده از اسـك جاشدن دام جابه دليل سهولت انجام كار جايگزين اثر بيني شده است. شبكيه چشم به

1. Nose Print & Retina Scan


(ICAR)رقمي 15المللي . شماره ثبت بين6المللي ثبـت كميته بين كه است فردي منحصربه شماره رقمي، 15 ثبت شماره اسـت. شده تشكيل بخش 2 كرده است. اين شماره از تعريفش) ICAR(حيوانات

كند مي تبعيت 1-3166ايزو استاندارد از و است كشور كد اين شماره، اول رقم 3 را اين نوع از شـماره .كند مي تبعيت 11784استاندارد ايزو از هم بعدي رقم 12 و

را وظيفـه ايـن حاضـر درحـال داد. تخصيص دام مختلف هاي گونه انواع به توان مي دامـي توليـدات بهبـود و نـژاد اصـالح مركـز عهده بر پروري دام جامع نظام قانون

صـورت بـه كشـور، دام نژاد اصالح و هويت جامع سامانه طريق از كه است گذاشته داخـل در تـوان مـي را رقمـي 15 المللـي بـين ثبت شود. شماره مي انجام مكانيزه

1دي آي بلــوس آراف ،)اســب و حيوانــات خــانگي در اســتفاده مــورد( ميكروچيــپ مسـتقر شيردان در و شده خورانده دام به كه (دستگاه شناسايي فركانس راديويي)

تـوان اينكه مـي يا كرد ذخيره دي آي گوش آراف پالك در موجود شود يا چيپ مي ايـن از هركدام البته .)10 شكل( كرد مخصوص حك پالستيكي گوش پالك روي

باشد. داشته را خود خاص استاندارد بايد وسايل

پالستيكيدي روي پالك گوش آي . نمونه آراف10 شكل

سـامانه شناسـايي :)(Radio frequency identification device RFIDسيستم بازشناسي با امواج راديـويي يـا . 1و ،كه به كاال، كـارت و... متصـل شـده ) Tagشناسه ( وسيله برقراري اطالعات بين يك سيمي است كه قادر است به بي

بـراي خوانـدن و امـواج و فركـانس راديـويي از دي آي آراف هـاي سـامانه . كندتبادل ها را داده )Reader( بازخوانيك دي براساس كدهاي شناسايي اختصاصي است كه بـراي آي نحوه كاركرد آراف. برند ميبدون تماس بهره ها دادهنوشتن

گذاري دام است. شود. يك نمونه از كاربردهاي آن در هويت شناسايي افراد و اشيا استفاده مي


گذاري مقيدكردن دام براي هويت الزم است گوسفند يـا بـز را مقيـد گذاري يتهوپيش از شروع هر نوع عمليات

به جثه و قدرت آن و همچنـين نـوع عمليـات مـدنظر كرد. مقيدكردن دام باتوجهمتفـاوت اسـت. بـراي نصــب انـواع پـالك (فلــزي و پالسـتيكي)، پـالك گــردن و

كـردن سـرد و دكردن سر حيوان كافي است. ولي بـراي داغ كردن فقط مقي اسپريكوبي گوش و نصـب ميكروچيـپ بايـد حيـوان را در كردن گوش، خال گرم، سوراخ

).11جايگاه مخصوص انفرادي مقيد كرد (شكل

گذاري . روش مقيدكردن گوسفند براي هويت11شكل


گذاري گوسفند هاي هويت بندي روش جمع

شرو

ي ها

تهوي

ي ذار

گ بزد و

سفنگو

معايب / / مزايا موارد كاربرد ها انواع روش

تموق

كردن گوسفند رنگ و بز

تـر در خريـد و فـروش دام و همچنـين شناسـايي امروزه بيشموارد كاربرد:نظـر باشـند، صورت موقـت تحـت هايي كه الزم است به هاي مريض و دام دام

كاربرد دارد.

كردن گوسفند داغيـابي و براي شناسايي سريع دام در مواقع ضـروري مثـل فحـل موارد كاربرد:

كردن انواع گرم و سـرد اسـت. در نـوع گـرم از رود. داغ كار مي گيري به جفت شود. حرارت و در نوع سرد از ازت مايع استفاده مي

پالك گردنموقـت صـورت توان بـه هاي كوتاه مثل فصل زايش ميدر زمانموارد كاربرد: استفاده كرد.

شود. هاي يكسان استفاده مي هايي با شماره هاي آن از پالك براي ميش و بره

مهني

مي

دائ و مي

دائ

كوبي خال

هاي نژادي كه هدفشان نگهداري و ثبت افراد خالص يك انجمنموارد كاربرد: نژاد است.

ماندن تا پايان عمر دام. ثابتمزايا: داشتن هزينه زياد و ايجاد مشكل در خواندن. معايب:

گوش شكاف

فقـط بـراي اهـداف خـاص مثـل تعيـين سـن از آن اسـتفاده موارد كـاربرد: شود. مي

هـاي كـردن گـوش و بـدفرمي دام، اشـتباه در خوانـدن شـماره پـاره معايب: ايجادشده.

پالك گوش

هاي پالك فلزي

شـدن بسـيار پالستيكي، درصد افتادن و گمتر نسبت به انواعدوام بيشمزايا: تر. كم

بودن اندازه و ريزبودن خط آن، مقيدكردن دام بـراي خوانـدن كوچكمعايب: پالك.

هاي پالك پالستيكي

بـودن خـط، نرساندن به گوش دام همزمـان بـا رشـد آن، بـزرگ آسيبمزايا: خواندن از فاصله نسبتاً دور.

شدن و درنتيجه افتادن از گوش دام. شكستهشدن خط، پاكمعايب:


ميكروچيپ يا تراشه الكترونيكي

ي بـراي موجـودات زنـده و روش شناسـايي دائمـي و مطمئنـ موارد كـاربرد:زمـان، جمعيـت كثيـري از جانـداران را ينتـر كـه در كوتـاه متحـرك اسـت

.رود يمكار در ايران تنها براي اسب و حيوانات خانگي به كند. ميشناسايي كـه بـا بافـت زنـده موجـود اي قـرار دارد يشـه ميكروچيپ داخل محفظـه ش

.داردمطابقت .يا گونه عارضه در بدن تا انتهاي عمر جاندار بدون هيچ ماندن باقي مزايا:

اثر بيني و اسكن شبكيه چشم

هـا بـا جاشدن دامها براي جلوگيري از جابهتر در جشنوارهبيشموارد كاربرد: شود. استفاده مي يكديگر

شماره ثبت رقمي 15المللي بين

دام مختلـف هـايگونـهانـواعبـهتوانميرااين نوع از شمارهموارد كاربرد: داد. تخصيص

مورد( ميكروچيپ داخل در توان مي را رقمي 15 المللي بين ثبت شمارهمزايا: شناسـايي (دسـتگاه دي آي آراف بلـوس ،)اسب و حيوانات خانگي در استفاده

شـود يـا مي مستقر شيردان در و شده خورانيده دام به كه فركانس راديويي) بـر ايـن كـه يا كرد ذخيره دي آي آراف گوش پالك در موجود توان چيپ مي كرد. مخصوص حك پالستيكي گوش پالك روي


منابع جهاد . اصول پرورش گوسفند و بز. انتشارات دانشگاه تهران، 1386خالداري، م. .1

صفحه. 505دانشگاهي، واحد تهران، سازمان انتشارات.

صفحه. 10. 1388پروري كشور. قانون نظام جامع دام .2

پيوست

گـذاري پروري كشور به موضوع هويت دو ماده از مواد قانون نظام جامع دام مربوط است. اين دو ماده به شرح زير است:

دامي و منابع و مواد ژنتيكي مربـوط، منظور حفظ و حمايت از منابع به: 10ماده است.المللي موارد مذكور وزارت جهاد كشاورزي موظف به ثبت داخلي و بين

وزارت جهاد كشاورزي موظف است با استفاده از اعتبارات، امكانـات و : 17ماده تشكيالت مؤسسه تحقيقات علوم دامي كشور و مركز اصالح نژاد دام كشور، نسبت

اصالح نژاد ،مواد ژنتيكي دام ،بت، كنترل، گواهي و حفاظت از منابعشناسايي، ث بهعلمي ژنتيكي و توليـد مـواد هاي پژوهشآن و در راستاي ارتقاء سطح تحقيقات و

فنــاوري جديــد ژنتيكــي متناســب بــا شــرايط كشــور و انجــام تحقيقــات زيســت كند.نوين كشاورزي اقدام هاي فناوري ه(بيوتكنولوژي) و توسع


يادداشت ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................


يادداشت ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................

Documents

يراﺬﮔﺖﻳﻮﻫ يﺎﻫشور و ﺖﻴﻤﻫا · يراﺬﮔﺖﻳﻮﻫ يﺎﻫشور و ﺖﻴﻤﻫا ﺰﺑ و ﺪﻨﻔﺳﻮﮔ ی زر وﺎﺸﻛ دﺎﻬﺟ