83

Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche

  • Upload
    idlisen

  • View
    258

  • Download
    14

Embed Size (px)

Citation preview

Page 2: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 3: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 4: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 5: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche

12

AGBUR Tamsirt tamezwarut

Page 6: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 7: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 8: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 9: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 10: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche

1 2

Page 11: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 12: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 13: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 14: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 15: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 16: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 17: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 18: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 19: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 20: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 21: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 22: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 23: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 24: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 25: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 26: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 27: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche

kkrey-d s uöewcew n yefrax deg yigran d yehr iqen, yef

i furkan. Tecbeh ddunni t s ccbaha fkan idurar i tmurt d ccbaha

fkan i jeggigen i yehr iqen. Anda teddid d urti. Nniy-as ad rzuy

ye f t ferka-nni-nney.

Udrey deg wezrib. Tedduy t tneggizey yef yedyayen d

tebladin i yessan deg webr id. Kkiy-d d yiwet tebridt, kksey-d

kra n t izwal. Tag°l imt i fassen-iw yakk", jeddren-iyi- t t- id

isennanen n uzezzu. Ulac uyilif, tedduy t tafgey si Iferh akken

ttferfiren ifertetta itezzin yef t jeggigin n tfuzzal.

Mi qrib ad awdey s iger-nney, sliy i yetbir la yeshurruy.

Uzey afey-t-in di tqellaSt yettwattef. Ssukksey-t- id, wwiy-t yidi.

A w d e y sakin. Idurar sfazen tahuska n tmurt ladya s tduliwin n

wedfe l ay mazal , yef-s nefsi . Itij, s tezqel, amzun d Ikanun

yerra-n asemmid d igersan. Tecrureq ddunnit s ifettiwjen n

tafat. A s-tinid medden akk° zhan. Ddunnit tezha. D tagi i d

tafsut.

Tamsirt tisUkuz

La préposition « d »

Х . 1 Ж - ^ Х Л

Page 28: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 29: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 30: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche

g o û t e n t : c 'es t de l 'hu i le nouve l le . Rien ne se je t te dans

l 'o l ive. Soyez bén i , se igneur , pou r l 'œuvre réal isée en el le :

u n e p e a u a t t a c h é e à un noyau> qu i ruissel le de b o n n e

hu i l e .

La réco l te des tas d 'o l ives c o m m e n c e en janvier . On

c o n v o q u e une corvée d ' en t ra i de d ' h o m m e s e t une au t re de

f e m m e s . Elles s'y r e n d e n t avec jo ie . Si cela t e n a i t à elles, la

réco l te ne f in i ra i t j ama is . De b o n m a t i n , on s 'appe l le les

unes les aut res, vêtues d 'hab i t s b ien propres. Elles se

rassemblen t , joyeuses e t exci tées c o m m e pour une fê te au

t a m b o u r . Arr ivés au c h a m p , les h o m m e s dépou i l l en t les

ol iviers à la cheve lu re b ien pe ignée . Les gra ins t o m b e n t à

ter re c o m m e des bal les de p l o m b . Les f e m m e s courbées

sur le sol c o m m e dès l ionnes, el les ramassen t les ol ives,

a v a n ç a n t en se d a n d i n a n t . Leurs do ig ts s 'act ivent sur le sol

recouver t de baies d o n t la cha i r b r i l lan te regorge d 'hu i l e .

Du h a u t des arbres, les h o m m e s s ' encou ragen t e t

e n c o u r a g e n t les f e m m e s . D ' u n rav in à l 'aut re , leurs voix se

r enden t l ' écho : A l l ez ! A l lez ! Les ol ives sont magn i f i ques !

A l lez ! A l lez ! Do ig ts et pha langes !

A l lez ! c o u r a g e ! A l lez ! Nous n 'au rons r ien

à e m p o r t e r le soir. »

Les f e m m e s poussent a lors des youyous. Du m a t i n

a u soir, n i h o m m e n i f e m m e n e conna issen t d é répi t dans

la cue i l le t te , les cris de « D ieu a i de ! » et les youyous. Le

soir, les f e m m e s r e m o n t e n t sans a u c u n e cha rge , avec sur

le v isage la r o u g e u r de la sp lendeur du Prophète . Les

h o m m e s se rassemblen t , m e t t e n t les tas sur les

e m p l a c e m e n t s réservés.

Henr i Genevo is

« La F e m m e Kaby le »

F.D.B - n ° 1 0 3 - 1 9 6 9

Aseytu n juyma n transit Us 4

{ Confection d e s Ewetaoes d e ika l e ç o n 4 }

Aseytu n uJapi"* 1- D Beteid d war raw- is i y -d -yusan d jnebgawen.

2- Tamyart d a s e m m i d < tMqefhen.

3- Yidir y e d d a d tmettut-is ye r tmazHt.

4- Tayadt d uqeJwac ad mmezlen dî Kid-agi.

5- Ass-a d uzekka , ur nxeddem ara .

6- Tament , i tt-id-ittaken d tizizwa maci d izi.

7- Agur d yetran, neskad-iten d e g igenni.

8- D tageizimt d tqabact i y e s s i d-qeddren taslent d

tzemmurt. 9- D s s w a b d wawal i iferrun iy°eblan d tlufa.

10- Jeggiga tetturar d teqcicin alqafen. Aseytu n ulaymu 2 Relevé et correct ion d e s e r reurs :

L'assimilation d + t = = > t-t (tt) a é t é t ranscr i te :

a) En d o u b l a n t la lettre t pour m a r q u e r le son t e n d u (tt) :

Phrase 2 : ttazult. phrase 7 : ttissas. phrase 10 : ttislit.

b) En r a t t a c h a n t au n o m la lettre «t» pa r un trait d 'un ion :

Phrase 1 : t-taqcict. Phrase 3 : t-tacbalit. Phrase 4 : t - t imyarin, ttmucuha. ph ra se 5 : t-teftilt. Phrase 7 : t-tirrugza, t-taqbaylit. ph rase 8 : t-tefsut. Phrase 9 : t-tiddas. p h r a s e 10 : t-tislit.

c) La préposi t ion « d » a é t é o m i s e pa r assimilat ion d a n s :

« t s ebba l t » ( p h r a s e n°3) et « tmedd i t » ( p h r a s e n° 7 ) .

La préposi t ion es t r a t t a c h é e au n o m d a n s le m o t : dezzith

Page 31: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 32: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 33: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 34: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 35: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 36: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 37: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 38: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 39: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 40: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 41: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 42: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 43: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 44: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 45: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche

IMEDYAZEN POUR BIEN LIRE ET BIEN ECRIRE EN TAMAZIGHT.)

L'association Culturelle IMEDYAZEN Vous propose

COURS de Tira n Tmaziyt Par Correspondance

A S S O C I A T I O N C U L T U R E L L E I M E D Y A Z E N

BP 129 . Poste D i d o u c h e M o u r a d . 1 6 0 0 6 .

Gouve rno ra t d 'ALGER

T o m s î r t 7

T 1 Z E L F A N T N i L A

Les particules de direction La pa r t i cu le de d i rec t ion «d» ( id) est u n e iwraité qu i

i n d i q u e un m o u v e m e n t vers la personne qu i parile. El le

s 'écr i t t ou jou rs r a t t a c h é e a u ve rbe par u n t ra i t d'union. Par e x e m p l e : « tusa-d Farida »

« ur d-uyalen ara »

La rencon t re de la par t i cu le de d i rec t ion «d» avec le

son t des f o r m e s verbales p rodu i t u n e ass imi la t ion

p h o n é t i q u e qu i se man i fes te p a r la d ispar i t ion du son t

d e v a n t la pa r t i cu le d (occlusive) ou la p r o n o n c i a t i o n t e n d u e

[ T ] . Exemples : mi d- tusa » p e u t se p rononce r :

mi d-usa

ou mi t-tusa

\ ou mi d-tusa

La pa r t i cu le de d i rec t ion « n » ( in) i nd ique un

m o u v e m e n t vers la personne à qu i on s 'adresse. Elle est

tou jours r a t t achée au verbe par un t ra i t d ' u n i o n . Les

par t icu les de d i rec t ion s 'écr ivent « id » et « in » lorsqu'e l les

suivent un p r o n o m , af f ixe du verbe. Exemples :

« yerra-t-id, yerra-t-in, a t-id-yerr, a t-in-yerr »

Lorsqu' i l y a su rcharge de consonnes , un son voyel le e

dev ient nécessai re pou r la p r o n o n c i a t i o n . On n 'en t ien t pas

c o m p t e à l 'écr i t : on l ira : yeffy-en ma is on écr i ra : yeffey-n

Page 46: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 47: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 48: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 49: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 50: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 51: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 52: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 53: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 54: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 55: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 56: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 57: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 58: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 59: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 60: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 61: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 62: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 63: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 64: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 65: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 66: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 67: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche

Tamsirt tis Mraw

Page 68: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 69: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 70: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 71: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche

Notation de « i »

Page 72: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 73: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 74: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 75: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 76: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 77: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche

Les assimilations

Page 78: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 79: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 80: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 81: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 82: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche
Page 83: Iluɣma i Tira n Tmaziɣt - Hamid Oubagha - Nadia Yermeche