Upload
others
View
1
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
www.wicge.org
www.ginsc.net
1
qalebi, mSvidoba da qalebi, mSvidoba da usafrTxoeba: usafrTxoeba: gaeros uSiSroebis sabWos gaeros uSiSroebis sabWos #1325#1325 rezoluciis rezoluciis ganxorcieleba saqarTveloSi ganxorcieleba saqarTveloSi
© qalTa sainformacio centri© qalTa sainformacio centri20112011
naSromi momzadda ori proeqtis, - niderlandebis samefos sael-naSromi momzadda ori proeqtis, - niderlandebis samefos sael-
Cos, samoqalaqo sazogadoebis programis Cos, samoqalaqo sazogadoebis programis (Matra KAP)(Matra KAP), farglebSi , farglebSi
moqmedi proeqtis `samoqalaqo da politikur uflebaTa moni-moqmedi proeqtis `samoqalaqo da politikur uflebaTa moni-
toringi~ da ,,qalebi Tansaworobis, mSvidobisa da ganviTarebi-toringi~ da ,,qalebi Tansaworobis, mSvidobisa da ganviTarebi-
saTvis” - mxardaWeriT, romelic xorcieldeba, gaeros qalTa or-saTvis” - mxardaWeriT, romelic xorcieldeba, gaeros qalTa or-
ganizaciis ganizaciis (UN Women)(UN Women) mier, partnior organizaciebTan, fondTan mier, partnior organizaciebTan, fondTan
,,taso” da qalTa sainformacio centrTan erTad, norvegiis mTav-,,taso” da qalTa sainformacio centrTan erTad, norvegiis mTav-
robis TanadgomiT.robis TanadgomiT.
am publikaciaSi gamoxatuli mosazrebebi da Sexedulebebi
warmoadgens, qalTa sainformacio centris da ara, am publikaciis
mxardamWerTa pozicias.
3
5
6
7
1919
2727
3636
5050
5454
5656
6060
SinaarsiSinaarsi
abreviaturaabreviatura
winasityvaobawinasityvaoba
Sesavali Sesavali
gaeros uSiSroebis sabWos rezolucia #1325-is gaeros uSiSroebis sabWos rezolucia #1325-is
mimoxilvamimoxilva
gaeros uSiSroebis sabWos rezolucia #1325-is gaeros uSiSroebis sabWos rezolucia #1325-is
ganxorcieleba saqarTveloSiganxorcieleba saqarTveloSi
devnil qalTa monawileoba samSvidobo devnil qalTa monawileoba samSvidobo
procesebSiprocesebSi
qalebi samxedro samsaxurSiqalebi samxedro samsaxurSi
samoqalaqo sazogadoebis rolisamoqalaqo sazogadoebis roli
daskvnebi da rekomendaciebidaskvnebi da rekomendaciebi
gamoyenebuli literaturagamoyenebuli literatura
4
werovani erTferovnebis burusSiwerovani erTferovnebis burusSi
naSromSi gamoyenebulia qalTa sainformacio centris fotomasala; naSromSi gamoyenebulia qalTa sainformacio centris fotomasala;
gamocemis eleqtronuli versia SegiZliaT ixiloT veb-gverdebze: gamocemis eleqtronuli versia SegiZliaT ixiloT veb-gverdebze:
www.ginsc.net da www.wicge.orgwww.ginsc.net da www.wicge.org
ISBN: 978-9941-0-3323-0
5
abreviaturaabreviatura
konvencia qalTa mimarT diskriminaciis
yvela formis aRmofxvris Sesaxeb.
devnilTa da ltolvilTa problemebze
momuSave kavkasiis arasamTavrobo orga-
nizaciaTa qseli.
euTos demokratiuli institutebis da
adamianis uflebebis ofisi.
gaeros uSiSroebis sabWos rezolucia
#1325.
gaeros qalTa fondi.
gaeros qalTa organizacia.
gaeros ganviTarebis programa.
gaeros mosaxleobis fondi.
CEDAW
CRINGO
OSCE / ODIHR
UNSCR 1325
UNIFEM
UN Women
UNDP
UNFPA
6
winasityvaobawinasityvaoba
winamdebare broSura moicavs, gaeros
uSiSroebis sabWos #1325-e rezoluciis
mimoxilvas da saqarTveloSi, misi ganx-
orcielebis sxvadasxva etapebs _ dRevan-
del mdgomareobas, problemebs, dab-
rkolebebsa da perspeqtivebs; samoqalaqo
sazogadoebis rols da am procesebSi
devnil qalTa monawileobas.
broSuraSi, ZiriTadi teqstis gaswvriv,
gamoyofilia gaeros uSiSroebis sab-
Wos rezolucia #1325-is calkeuli mux-
lebi, rac saSualebas miscems mkiTxvels,
martivad miadevnos Tvali rezoluciis
srul teqsts (raTa xeli Seewyos misi
cnobierebis amaRlebas) da aseve, Caer-
Tos rezoluciis ganxorcielebisa da
monitoringis procesSi.
broSura gankuTvnilia, rogorc qalTa da
genderul sakiTxebze momuSave eqsperte-
bisa da dainteresebuli pirebisaTvis,
aseve sazogadoebis farTo wreebisaTvis.
vimedovnebT, rom broSuris gacnobis Sem-
deg, Cvens mkiTxvels gauCndeba survili,
Tvalyuri miadevnos gaeros uSiSroebis
sabWos #1325-e rezoluciis ganxorciele-
basTan dakavSirebul process da Tavisi
wvlili Seitanos, qveyanaSi, mSvidobisa
da usafrTxoebis uzrunvelyofaSi.
7
SesavaliSesavali
saqarTvelo da saerTaSorisosaqarTvelo da saerTaSoriso valdebulebebi qalTa valdebulebebi qalTa uflebebis sferoSiuflebebis sferoSi
mravali aTwleulis manZilze, mcdeloba,
qalTa mimarT Zaladobis sakiTxi dakav-
Sireboda usafrTxoebis sakiTxs, umravles
diplomatiur wreebSi, rogorc adgilo-
briv, ise saerTaSoriso doneebze, yura-
dRebis miRma rCeboda. am TvalsazrisiT,
fundamenturi cvlileba miRweul iqna,
gaerTianebuli erebis organizaciis wya
lobiT, romelmac, 2000 wels, miiRo gaeros
uSiSroebis sabWos rezolucia #1325 qale-
bze, mSvidobasa da usafrTxoebaze. am re-
zoluciam siRrmiseulad daakavSira mSvi-
dobisa da usafrTxoebis sakiTxebi qalTa
uflebrivi mdgomareobis sakiTxebTan.
1994 wlis 1994 wlis
22 seqtembers 22 seqtembers
saqarTvelo saqarTvelo
miuerTda konvencias miuerTda konvencias
qalTa mimarT qalTa mimarT
diskriminaciis diskriminaciis
yvela formis yvela formis
aRmofxvris Sesaxeb aRmofxvris Sesaxeb
(CEDAW).(CEDAW).
gori, 27 agvisto, 2008 weli,gori, 27 agvisto, 2008 weli,
dabrunebadabruneba
8
rezolucia 1325 rezolucia 1325
miRebul iqna miRebul iqna
gaeros uSiSroebis gaeros uSiSroebis
sabWos mier, mis sabWos mier, mis
4213-e sxdomaze, 4213-e sxdomaze,
2000 wlis 2000 wlis
31 oqtombers.31 oqtombers.
ramdenad SeZles qalebma SeetanaT Tavi-
anTi xedva msoflios usafrTxoebis dRis
wesrigSi? ra progresi iqna miRweuli re-
zoluciis miRebidan dRemde? rogoria
qalTa roli usafrTxoebis uzrunvely-
ofaSi? es aris is sakiTxebi, romlebsac
aTi wlis Semdeg ayenebs saerTaSoriso sa-
zogadoeba sakuTari Tavis winaSe.
1994 wlis 22 seqtembers, saqarTvelo
miuerTda konvencias, qalTa mimarT dis-
kriminaciis yvela formis aRmofxvris Ses-
axeb (CEDAW). 1998 wlis TebervalSi, qveyan-am waradgina pirveladi angariSi, romelic
komitetma 21-e sxdomaze, 1999 wlis 8-11
ivniss, ganixila. saqarTvelom, CEDAW-s ganxorcielebisaTvis miRebul pozitiur
SefasebasTan erTad, miiRo komitetis mier
SemuSavebuli daskvniTi komentarebi da
rekomendaciebi im sakiTxebTan mimarTebaSi,
romlebic SeSfoTebas iwvevda.
erovnuli angariSebis paralelurad,
komitetSi, 1998 wels, wardgenil iqna
saqarTvelos qalTa arasamTavrobo or-
ganizaciebis mier momzadebuli, pirveli
alternatiuli angariSi.
qalTa mimarT yvela formis diskrimi-
naciis aRkveTis komitetma, 2006 wlis 7-25
agvistos, 36-e sxdomaze, erTad ganixila
saqarTvelos mier wardgenili meore da
mesame perioduli moxsenebebi komitetis
747-e da 748-e Sexvedrebze. komitetis mier
Sedgenili gansaxilveli sakiTxebis da
SekiTxvebis sia aisaxa CEDAW/C/GEO/3-Si, xolo saqarTvelos pasuxebi – CEDAW/C/GEO/Q/Add.1.-Si. meore da mesame alterna-tiuli angariSebi waradgines saqarTvelos
qalTa arasamTavrobo organizaciebmac.
9
komitetma gamoTqva SeSfoTeba, sajaro da
politikur cxovrebaSi, diplomatiur kor-
pusSi, samTavrobo aRmasrulebel organoebSi,
adgilobriv xelisuflebasa da parlamentSi
qalebis mcire raodenobis gamo (paragrafi
23) da mouwoda saxelmwifos, waremarTa kam-
pania, sajaro da politikur cxovrebaSi gad-
awyvetilebebis miRebis procesSi, qalebis
monawileobis gasazrdelad da qalTa CarTu-
lobis mniSvnelobis Sesaxeb cnobierebis ama-
Rlebis mizniT (paragrafi 24).
komiteti aseve moiTxovda, mxare saxelmwi-
fosagan, rom gaeTvaliswinebina genderu-
li sakiTxebi siRaribis aRmofxvris yvela
saxelmwifo programasa da strategiaSi da
gansakuTrebuli yuradReba miepyro daucv-
el jgufebze, maT Soris, soflad mcxovreb
qalebze, xandazmulebze, ojaxis marCenal
qalebze, iZulebiT gadaadgilebul qaleb-
sa da gogonebze. (paragrafi 28).
daskvniT rekomendaciebSi, komitetma
monawile saxelmwifos - ,,Seaxsena misi val-debuleba sistematurad da mudmivmoqmed
reJimSi emuSava konvenciis yvela debulebis
Sesrulebaze (paragrafi 8).”1
im rekomendaciebisa da komentarebis Se-
sabamisad, romlebic saqarTvelom miiRo,
gaerTianebuli, meore da mesame angariSe-
bis ganxilvis Semdeg, CEDAW komitetma, monawile saxelmwifos, SesTavaza waradgi-
nos, gaerTianebuli, meoTxe da mexuTe peri-
oduli da alternatiuli angariSebi 2011
wlis noemberSi.
eyrdnoba ra,eyrdnoba ra,
Tavis 1261 (1999) 1999 Tavis 1261 (1999) 1999
wlis 25 agvistos, wlis 25 agvistos,
1265 (1999) 1999 wlis 1265 (1999) 1999 wlis
17 seqtembris, 17 seqtembris,
1296 (2000) 2000 wlis 1296 (2000) 2000 wlis
19 aprilis da 19 aprilis da
1314 (2000) 2000 wlis 1314 (2000) 2000 wlis
11 agvistos 11 agvistos
rezoluciebs, rezoluciebs,
agreTve agreTve
Tavmjdomaris Tavmjdomaris
Sesabamis Sesabamis
gancxadebebs da gancxadebebs da
miuTiTebs agreTve, miuTiTebs agreTve,
presisadmi presisadmi
gancxadebaze, gancxadebaze,
romelic romelic
Tavmjdomarem Tavmjdomarem
gaakeTa 2000 wlisgaakeTa 2000 wlis
8 marts, 8 marts,
gaerTianebuli gaerTianebuli
erebiserebis
organizaciis organizaciis
dResTandResTan
dakavSirebiT, dakavSirebiT,
romelic romelic
eZRvneboda qalTa eZRvneboda qalTa
uflebebsa da uflebebsa da
saerTaSoriso saerTaSoriso
mSvidobas (qalTa mSvidobas (qalTa
saerTaSoriso dRe) saerTaSoriso dRe)
(SC/6816)(SC/6816),>>,>>1. komiteti qalTa mimarT diskriminaciis yvela formis aR-mofxvris Sesaxeb; 36-e sxdoma; 7-25 agvisto, 2005 weli; ,,qalTa
mimarT diskriminaciis yvela formis aRmofxvris komitetis
daskvniTi komentarebi”.
10
gori, 27 agvisto, gori, 27 agvisto,
2008 weli,2008 weli,
Cemi saxli...Cemi saxli...
is, Tu rogor Seasrula saqarTvelom CE-DAW komitetis mier gaweuli rekomenda-ciebi, aisaxeba 2011 wlisTvis momzadebul
angariSSi, romelsac waradgens rogorc
mTavroba, ise saqarTvelos qalTa aras-
amTavrobo organizaciebi, alternatiuli
angariSis saxiT.
miuxedavad imisa, rom 2006 wlis Semdeg,
bevri ram gakeTda rogorc kvleviTi, aseve
praqtikuli samuSaoebis TvalsazrisiT, um-
etesi rekomendaciebi, romlebic komitetma
SeimuSava, gaerTianebuli, meore da mesame
angariSis ganxilvisas, ar Sesrulebula
da jer kidev bevri ramaa gasaTvaliswine-
beli.
CEDAW konvenciis alternatiuli anga-riSis mosamzadeblad, rekomendaciebis
SemuSavebis mizniT, 2010 wlis noemberSi,
saqarTveloSi Catarda konferencia- ,,CE-DAW konvenciis implementacia saqarT-veloSi: winaaRmdegobebi da perspeqtivebi”.
11
konferenciis mizani iyo, saqarTveloSi,
2007-2010 wlebSi, genderuli Tanasworo-
bis sferoSi momzadebuli kvlevebisa da
monacemebis ganxilva. konferencia gaim-
arTa, qalTa sainformacio centris ini-
ciativiT, Sveduri fondis ,,qalebi qaleb-
isaTvis” (Kvinna till Kvinna) mxardaWeriTa da qalTa ganaTlebisa da informaciis
saerTaSoriso centrTan partniorobiT,
romelic niderlandebis samefos sael-
Cos samoqalaqo sazogadoebis progra-
mis (Matra KAP) farglebSi, axorcielebs proeqts qalTa sainformacio centrTan
erTad.
konferenciaSi monawileoba miiRes 50-ze
metma qalTa arasamTavrobo da saerTa-
Soriso organizaciis warmomadgenelma,
genderuli Tanasworobis sakiTxebze mo-
muSave eqspertebma, iuristebma, saqarTvelos
uzenaesi sasamarTlos mosamarTleebma, ak-
ademiuri wreebis warmomadgenlebma da im
adamianebma, romlebsac gaaCniaT garkveuli
gamocdileba, genderuli Tanasworobisa
da qalTa uflebebis dacvis sferoSi.
Kkonferenciaze, aseve, wardgenili iyo
saqarTveloSi, qalTa mdgomareobis Ses-
axeb universaluri perioduli mimoxilva,
romelic momzadda 21 qalTa arasamTav-
robo organizaciis mier, gaeros qalTa
organizaciis (UN Women) mzardaWeriT da waredgina gaeros adamianis uflebaTaAsab-
Wos me-10 sesias JenevaSi, (Sveicaria). uni-
versaluri mimoxilvis ganxilvis Sedegi
iqneba rekomendaciebi, romlebic aisaxeba
momdevno alternatiul angariSSi CEDAW-s ganxorcielebisaTvis.
>> eyrdnoba ra, >> eyrdnoba ra,
agreTve pekinis agreTve pekinis
deklaraciisa da deklaraciisa da
samoqmedo samoqmedo
platformis, platformis,
agreTve agreTve
gaerTianebuli gaerTianebuli
erebis erebis
organizaciis organizaciis
generaluri generaluri
asambleis asambleis
ocdamesame ocdamesame
sagangebo sesiaze sagangebo sesiaze
miRebuli miRebuli
dokumentis dokumentis
`qalebi – 2000: `qalebi – 2000:
sqesTa Tanasworoba, sqesTa Tanasworoba,
ganviTareba da ganviTareba da
mSvidoba mSvidoba
21-e saukuneSi” 21-e saukuneSi”
(А/S-23/10/Rev.1)(А/S-23/10/Rev.1)
safuZvelze safuZvelze
nakisr nakisr
valdebulebas, valdebulebas,
gansakuTrebiT im gansakuTrebiT im
valdebulebebs, valdebulebebs,
romlebic Seexeba romlebic Seexeba
qalebsa da qalebsa da
SeiaraRebul SeiaraRebul
konfliqts, >>konfliqts, >>
12
gaeros uSiSroebis sabWos rezolucia
#1325, warmoadgens mniSvnelovan instru-
ments CEDAW-s valdebulebebis Sesas-ruleblad, amitom qveynis mier misi miReba
uaRresad mniSvnelovania.
rogorc TiTqmis yvela wamyvani eqsperti
acxadebs, gaeros uSiSroebis sabWos rezo-
lucia #1325-is miznebis realurad ganxor-
cielebis Sedegad, sazogadoebam SesaZle-
belia miaRwios msoflioSi konfliqtebis
Semcirebas, gaupatiurebis saomar iaraRad
gamoyenebis aRkveTas, xangrZliv mSvidobas,
seqsualuri Zaladobis dros dausjelo-
bis winaaRmdeg brZolas. Tanac, yovelive
es, SesaZlebelia, mxolod qalebisa da ma-
makacebis Tanabari monawileobiT.
qalebi, gansakuTrebiT mowyvladebi arian
omis dros, Tumca, amavdroulad, isini ad-
vilad iReben cvlilebebs da arian sta-
gori, 2008 weligori, 2008 weli
Ria sarkmlidan...Ria sarkmlidan...
13
bilurobis garantebi. samwuxarod, isini
am dromde arasakmarisad arian warmod-
genilni politikuri struqturis yvela
doneze. qalebi mosaxleobis naxevars Sead-
genen, magram, rogorc wesi, erovnul war-
momadgenlobebSi, maT ukaviaT yvela Tana-
mdebobis mxolod 1/5. amasTanave, rogorc
wesi, qalebi ar arian warmodgenilni mola-
parakebebis magidasTan konfliqtebis mog-
varebisas, Tumca maTi gamocdileba mTavar
rols asrulebs mSvidobis damyarebisa da
SenarCunebis procesSi.
mamakacebi da qalebi Tanabrad xdebian
konfliqtis msxverplni, amitom Ees uka-
nasknelni aqtiurad unda iyvnen CarTule-
bi gadawyvetilebebis miRebis procesSi.
Tu qalebi ar arian procesis Tanaswori
monawileebi, maSin am procesebSi ar iqneba
asaxuli konfliqtur regionSi mcxovrebi
naxevari mosaxleobis xedva, saWiroebebi,
interesebi da miRebuli gadawyvetilebebi
SeiZleba ar aRmoCndes sakmarisad efeq-
turi.
yvela am mizezis gamo, gaeros uSiSroebis
sabWos rezolucia #1325, aTwliani arse-
bobis Semdgomac inarCunebs Tavis aqtua-
lobas.
wlebis manZilze, bevri ram gakeTda qalTa
dacvisa da SesaZleblobebis gaumjobese-
bis kuTxiT mTel msoflioSi. gamyarda
da ufro srulyofili gaxda gaeros in-
stituciuri meqanizmebi, romlebic uz-
runvelyofs genderul Tanasworobasa da
qalTa mdgomareobis gaumjobesebas. qalTa
mdgomareobis gaumjobesebisaTvis gaeros
>> iTvaliswinebs >> iTvaliswinebs
ra, ra, gaerTianebuli gaerTianebuli
erebis erebis
organizaciis organizaciis
wesdebis miznebsa wesdebis miznebsa
da principebs, da principebs,
agreTve agreTve
uSiSroebis uSiSroebis
sabWos umTavres sabWos umTavres
valdebulebas valdebulebas
wesdebis wesdebis
safuZvelze safuZvelze
saerTaSoriso saerTaSoriso
mSvidobisa da mSvidobisa da
uSiSroebis uSiSroebis
uzrunvelsayofad, uzrunvelsayofad,
>>>>
14
axali organizaciis Seqmna, romelsac
saTaveSi udgas Ciles yofili prezidenti
miSel baCeleti, aucileblad daexmareba
mTavrobebs da sxva saerTaSoriso orga-
nizaciebs, maT Soris natos, ukeTesad moax-
dinon sakuTari Zalebis koordinireba,
rezolucia #1325-is cxovrebaSi ganxor-
cielebisaTvis.
bevrma mTavrobam miiRo specialuri, erovnu-
li samoqmedo gegma, raTa qalTa SesaZle-
blobebis gazrda da dacva usafrTxoebis
sakiTxebSi, mniSvnelovani elementi gamx-
dariyo maT saSinao politikaSi.
natos samitze, romelic 2010 wlis zaf-
xulSi gaimarTa strasburgsa da kelSi,
natos yvela liderma qveyanam gamoTqva
mzadyofna, rom aqtiurad dauWerda mxars
#1325-e rezoluciis ganxorcielebas. uka-
nasknel wlebSi, nato, aqtiurad muSaobda,
mraval partnior qveyanasTan da sxva saer-
TaSoriso organizaciebTan, optimaluri
meTodebisa da konkretuli winadadebebis
gacvlis mizniT, raTa genderuli sakiTx-
ebi saukeTesod yofiliyo integrirebuli
natos mimdinare da momaval saqmianobaSi.
lisabonis samitze natos qveynebma daa-
dastures qalTa adamianis uflebebisa da
usafrTxoebis sferoebSi adre aRebuli
valdebulebebi.
miuxedavad warmatebebisa, 1995 wlis peki-
nis samoqmedo platformis strategiuli
mizani - ,,qalebi da SeiaraRebuli kon-
fliqtebi” - rCeba konfliqtebis gad-
aWrisa da samSvidobo procesebSi qalTa
Tanaswori monawileobis SesaZleblobis
>> gamoxatavs ra >> gamoxatavs ra
SeSfoTebas SeSfoTebas
imasTan imasTan
dakavSirebiT, rom dakavSirebiT, rom
samoqalaqo samoqalaqo
mosaxleoba, mosaxleoba,
gansakuTrebiT gansakuTrebiT
qalebi da bavSvebi, qalebi da bavSvebi,
warmoadgens warmoadgens
SeiaraRebuli SeiaraRebuli
konfliqtiT konfliqtiT
dazaralebulTa, dazaralebulTa,
maT Soris maT Soris
ltolvilTa da ltolvilTa da
iZulebiT iZulebiT
gadaadgilebul gadaadgilebul
pirTa did pirTa did
umravlesobas, umravlesobas,
romelsac sul romelsac sul
ufro xSirad ufro xSirad
emuqreba safrTxe emuqreba safrTxe
konfliqtis konfliqtis
monawile mxareebisa monawile mxareebisa
da SeiaraRebul da SeiaraRebul
pirTa mxridan da pirTa mxridan da
aRiarebs ra aRiarebs ra
zemoxsenebulis zemoxsenebulis
zegavlenas zegavlenas
mdgradi mSvidobisa mdgradi mSvidobisa
da Serigebis da Serigebis
sakiTxebze,>>sakiTxebze,>>
15
erT-erT yvelaze mowyvlad sferod. amasTa-
nave, sruliad cxadia, rom Zaladobis zrda,
dausrulebeli omebi da sxvadasxva masSta-
bisa da miznebis konfliqtebi, romlebic an-
adgurebs milionobiT adamians, ar SeiZleba
da ar unda ganixilebodes, rogorc mxolod
mamakacTaTvis aqtualuri problema da maTi
saqmianobis asparezi.
aucilebelia imis gaTvaliswineba, rom
msoflio RonisZiebebidan qalTa gamoTiS-
vam SesaZlebelia gamoiwvios:
• strategiebis efeqturobis Sesus-
teba mSvidobis, ganviTarebisa da
rekon¬struqciis kuTxiT;
• samSvidobo molaparakebebisa da SeT-
anxmebebis mniSvnelobis Sesusteba;
• erovnuli ekonomikis Sesusteba.
gori, 27 agvisto,gori, 27 agvisto,
2008 weli,2008 weli,
nangrevebSi...nangrevebSi...
16
ZiriTadi moTxovna, rezolucia #1325-
is debulebebis realizaciisaTvis, aris
erovnuli samoqmedo gegmis SemuSaveba da
ganxor¬cieleba. dResdReobiT, praqtiku-
lad yvela eqsperti eTanxmeba im azrs, rom
ar arsebobs rezolucia #1325-is ganxor-
cielebisTvis erovnuli samoqmedo gegmis
prioritetebis gamovlenis universaluri
meTodi da bevri ramaa damokidebuli
konkretuli qveynis speci¬fikaze. meTod-
ologiis erT-erTi wyaro aris gaeros
saxelmZRvanelo ,,politikisa da dageg-
marebis sakiTxebi qalebze, mSvidobasa da
usafrTxoebaze” (gaeros uSiSroebis sab-
Wos rezolucia #1325).
aRniSnuli saxelmZRvanelo Seicavs,
gaeros uSiSroebis sabWos rezolucia
#1325-is, erovnuli samoqmedo gegmis Se-
muSavebisaTvis, msoflioSi miRebuli meT-
odologiis zedmiwevniT axsnasa da etapo-
briv midgomebs. es aris didi potencialis
mqone resursi da emsaxureba erovnuli
samoqmedo gegmis SemuSavebis process, gan-
sakuTrebiT pirvel etapze.
gaeros saxelmZRvanelosTan erTad, rezo-
lucia #1325-is debulebebis kompleqsuri
realizaciis mizniT, evrosabWom gamoaqvey-
na strategia qalebis, mSvidobisa da usa-
frTxoebis Sesaxeb, romelic moicavs oTx
Tematur sferos:
• konfliqtebis aRkveTasTan dakavSire-
buli RonisZiebebi da strategiebi;
• samSvidobo procesebSi qalTa aqti-
uri da konstruqciuli monawileobis
xelSewyoba;
>> kvlav >> kvlav
adasturebs adasturebs qalTa qalTa
mniSvnelovan rols mniSvnelovan rols
konfliqtebis konfliqtebis
prevenciisa da prevenciisa da
mowesrigebis, mowesrigebis,
agreTve mSvidobis agreTve mSvidobis
mSeneblobis mSeneblobis
sakiTxebSi da xazs sakiTxebSi da xazs
usvams mSvidobisa usvams mSvidobisa
da uSiSroebis da uSiSroebis
SenarCunebisa da SenarCunebisa da
damkvidrebisaken damkvidrebisaken
mimarTul mimarTul
yovelgvar yovelgvar
ZalisxmevaSi ZalisxmevaSi
qalTa Tanaswori qalTa Tanaswori
monawileobisa da monawileobisa da
srulad CarTvis srulad CarTvis
mniSvnelobas, mniSvnelobas,
agreTve maTi agreTve maTi
rolis gaZlierebis rolis gaZlierebis
aucileblobas aucileblobas
konfliqtebis konfliqtebis
prevenciisa da prevenciisa da
mowesrigebasTan mowesrigebasTan
dakavSirebul dakavSirebul
gadawyvetilebaTa gadawyvetilebaTa
miRebis procesSi,>>miRebis procesSi,>>
17
• qalTa da gogonaTa uflebebis dacva;
• qalTa da gogonaTa xelSewyoba, maTi
saWiroebebis gaTvaliswinebiT, monawi-
leoba miiRon aRdgenis procesebSi.
evrokavSiris kompleqsuri midgoma
moicavs: regionaluri dialogis warmoe-
bas; evrokavSiris mier dafinansebuli
proeqtebis Sesrulebis monitorings da
proeqtebs, romlebic exeba genderul Ta-
nasworobas; saxelmwifo organizaciebis,
adgilobrivi xelisuflebis organoebis,
samecniero-kvleviTi dawesebulebebisa da
samoqalaqo sazogadoebis mxardaWeras.
miuxedavad konkretuli qveynebis gansx-
vavebuli specifikisa, SeiZleba gamovyoT
sami yvelaze mniSvnelovani prioriteti,
romelTa gaTvaliswinebac sasurvelia,
gaeros uSiSroebis sabWos rezolucia
#1325-is realizaciisTvis, erovnuli samo-
qmedo gegmis miRebisas:
• erovnuli samoqmedo gegmis realizaci-
isTvis sabiujeto saxsrebis gamoyofa;
• samoqalaqo seqtoris warmomadgenel-
Ta CarTva erovnuli samoqmedo gegmis
SemuSavebasa da realizaciasTan dakav-
Sirebul yvela procesSi, rogorc kon-
fliqtur sazogadoebaSi, ise donor
qveynebSi;
• erovnuli samoqmedo gegmis erToblivi
an paraleluri monitoringis Catareba
rogorc arasamTavrobo organizacie-
bis, ise saxelmwifo organizaciebis
mier.
>> kvlav adasturebs >> kvlav adasturebs
ra ra aseve srulad aseve srulad
ganxorcielebis ganxorcielebis
aucileblobas aucileblobas
saerTaSoriso saerTaSoriso
humanitaruli humanitaruli
da adamianis da adamianis
uflebaTa uflebaTa
samarTlis samarTlis
normebis, normebis,
romlebic icavs romlebic icavs
qalTa da qalTa da
gogonaTa gogonaTa
uflebebs uflebebs
konfliqtebis konfliqtebis
periodSi da periodSi da
maT Semdeg,>>maT Semdeg,>>
18
rezoluciis implementaciaze pasuxismge-
beli yvela piri, unda CaerTos, erovnuli
samoqmedo gegmis prioritetebis gamov-
lenis procesSi, rogorc konfliqtis
dros, aseve arakonfliqtur situaciaSi.
erovnuli samoqmedo gegma unda SemuSavdes
rogorc am sakiTxiT dainteresebul sxva-
dasxva jgufebs Soris konsultaciis Sede-
gi, xolo am procesSi, qalTa monawileoba
gadamwyvetia.
rezolucia #1325-is implementaciaze pa-
suxismgebeli mxareebi:
adgilobrivi done:adgilobrivi done: gaeros adgilobrivi
saagentoebi, masmediis warmomadgenlebi,
adamianis uflebaTa damcvelebi, Temis
warmomadgenlebi, adgilobrivi lideri
qalebi;
erovnuli done:erovnuli done: saministroebi, akademiuri
da statistikuri organizaciebi, parla-
menti, uwyebebi da Tavdacvis saministroebi,
policia, sasamarTloebi da tribunali;
regionaluri done:regionaluri done: gaeros regionaluri
organoebi, regionaluri samTavrobo uwye-
bebi da samoqalaqo sazogadoebis orga-
nizaciebi, arasamTavrobo organizaciaTa
regionaluri qselebi;
globaluri done:globaluri done: gaerTianebuli erebis
organizacia, donorTa saerTaSoriso sa-
zogadoeba;
qalebi, mSvidoba da usafrTxoeba global-
uri sakiTxebia da isini prioriteti unda
iyos erovnuli samoqmedo gegmis SemuSave-
bis procesSi CarTuli pirebisaTvis.
>> xazs usvams >> xazs usvams
yvela monawile yvela monawile
mxaris mier mxaris mier
im garemoebis im garemoebis
uzrunvelyofis uzrunvelyofis
aucileblobas, aucileblobas,
rom ganaRmvisa da rom ganaRmvisa da
naRmsawinaaRmdego naRmsawinaaRmdego
sainformacio sainformacio
programebSi programebSi
gaTvaliswinebuli gaTvaliswinebuli
iyos qalTa da iyos qalTa da
gogonaTa gogonaTa
gansakuTrebuli gansakuTrebuli
saWiroebebi,>>saWiroebebi,>>
19
gaeros uSoSroebis sabWos rezolucia
#1325-iT aRiarebul iqna omisa da kon-
fliqtebis araproporciulad didi gav-
lena qalebsa da bavSvebze. dokumentSi
xazgasmulia, rom istoriulad qalebi ar
monawileobdnen konfliqtebis mogvareb-
is procesebSi. gaeros uSiSroebis sabWos
rezolucia #1325 iTxovs qalebis srul
da Tanaswor monawileobas yvela doneze,
dawyebuli konfliqtebis adreul etapze
gafrTxilebiT, damTavrebuli mSvidobisa
da usafrTxoebis aRdgeniT.
gori, 27 agvisto,gori, 27 agvisto,
2008 weli,2008 weli,
karvebis qalaqikarvebis qalaqi
gaeros uSiSroebis gaeros uSiSroebis
sabWos rezolucia #1325-is sabWos rezolucia #1325-is
mimoxilvamimoxilva
20
rezolucia #1325-is ZiriTadi debule-
bebi gaxda:
• qalTa monawileoba;
• qalTa da gogonaTa dacva;
• samxedro da samoqalaqo policiis
TanamSromelTa da samSvidobo op-
eraciebSi monawile samoqalaqo per-
sonalis momzadeba genderul sakiTx-
ebSi;
• genderuli sakiTxebis gaTvaliswine-
ba savele operaciebSi;
• konfliqtis aRkveTa;
qalTa monawileobaqalTa monawileoba
rezolucia kvlav adasturebs qalTa
mniSvnelovan rols, konfliqtebis pre-
venciisa da mowesrigebis, agreTve mS-
vidobis mSeneblobis sakiTxebSi da
xazs usvams, mSvidobisa da usafrTx-
oebis SenarCunebasa da damkvidrebisak-
en mimarTul yovelgvar ZalisxmevaSi,
qalTa Tanaswori monawileobisa da
srulad CarTvis mniSvnelobas, agreTve
maTi rolis gaZlierebis aucile-
blobas konfliqtis prevenciisa da
mowesrigebasTan dakavSirebul gadaw-
yvetilebaTa miRebis procesSi.
(muxli 1,2,3,4)
magaliTad:
• qalTa warmomadgenlobis gazrda sa-
kanonmdeblo, sasamarTlo da mmarT-
velobis sxva organoebSi, aseve arCev-
nebSi maTi monawileobis xelSewyoba;
>> aRiarebs ra >> aRiarebs ra
samSvidobo samSvidobo
operaciebSi operaciebSi
genderuli genderuli
TvalTaxedvis TvalTaxedvis
gamWol xazad gamWol xazad
gatarebis gatarebis
aucileblobas aucileblobas
da aRniSnavs da aRniSnavs
amasTan amasTan
dakavSirebiT dakavSirebiT
uindhokis uindhokis
deklaraciasa deklaraciasa
da namibiis da namibiis
samoqmedo gegmas samoqmedo gegmas
mSvidobis mSvidobis
mxardamWer mxardamWer
mravalkomponentian mravalkomponentian
operaciebSi operaciebSi
genderuli genderuli
principebis principebis
ZiriTad ZiriTad
aspeqtad aspeqtad
gaTvaliswine-gaTvaliswine-
bis Sesaxeb bis Sesaxeb
(S/2000/693),>>(S/2000/693),>>
21
• mSvidobisa da usafrTxoebis prob-
lemebze momuSave uwyebebSi (magali-
Tad gaero, an euTo) qalebis daniSvna
warmoadgenlobiT Tanamdebobebze;
• garkveuli zomebis miReba, oficialur
da araoficialur SexvedrebSi, samSvi-
dobo molaparakebebisa da Suamdgom-
lobis procesebSi qalTa monawileo-
bis uzrunvelsayofad;
• samSvidobo da usafrTxoebis poli-
tikis SemuSavebisas, qalTa organiza-
ciebTan konsultaciebi.
qalTa da gogonaTa dacvaqalTa da gogonaTa dacva
rezolucia xazs usvams, adamianis
uflebebis sferoSi, saerTaSoriso hu-
manitaruli samarTlisa da normebis
pativiscemas, romelic icavs qalTa da
gogonaTa uflebebs, konfliqtisa da
konfliqtis Semdgom periodSi.
muxli 9,10, 11
magaliTad:
• adamianiT vaWrobis prevenciisa da
usafrTxoebis uzrunvelyofisaTvis
zomebis miReba;
• ojaxSi Zaladobis winaaRmdeg br-
ZolisTvis policiis momzadeba;
• reparaciasa2 da samSvidobo SeTanx-
mebebze msjelobisas sqesis niSniT
>> aRiarebs ra >> aRiarebs ra
agreTve misi agreTve misi
prezidentis mier prezidentis mier
2000 wlis 8 marts 2000 wlis 8 marts
presisaTvis presisaTvis
gakeTebul gakeTebul
gancxadebaSi gancxadebaSi
gamoTqmuli gamoTqmuli
rekomendaciis rekomendaciis
mniSvnelobas, mniSvnelobas,
romelic exeba romelic exeba
samSvidobo samSvidobo
procesebSi procesebSi
dasaqmebuli dasaqmebuli
yvela TanamSrolis yvela TanamSrolis
specialur specialur
momzadebas momzadebas
konfliqtis konfliqtis
periodSi qalTa periodSi qalTa
da bavSvTa dacvis, da bavSvTa dacvis,
gansakuTrebul gansakuTrebul
saWiroebaTa da saWiroebaTa da
adamianis adamianis
uflebaTa uflebaTa
sakiTxebze,>>sakiTxebze,>>
2 reparacia - saerTaSoriso samarTlis saubieqtis materi-aluri pasuxismgeblobis erT-erTi forma, rodesac samarT-
lis damrRvevs mxolod materialuri zaralis fuladi, an
garkveuli saqonlis anazRaureba moeTxoveba.
22
ganpirobebuli Zaladobis Sesaxeb
Sexseneba;
• konfliqtis Sedegad seqsualuri
Zaladobis msxverplTa dacva da dax-
mareba.
samxedro da samoqalaqo policiis Tan-samxedro da samoqalaqo policiis Tan-
amSromelTa da samSvidobo operacie-amSromelTa da samSvidobo operacie-
bSi monawile samoqalaqo personalis bSi monawile samoqalaqo personalis
momzadeba genderul sakiTxebSimomzadeba genderul sakiTxebSi
rezolucia mouwodebs ,,wevr saxelm-
wifoebs gazardon nebayoflobiTi
finansuri, teqnikuri da materialur-
teqnikuri daxmarebis gaweva gender-
uli aspeqtis gaTvaliswinebiT yvela
programaSi”.
muxli 6,7
magaliTad:
• CarTon genderuli sakiTxebi, samx-
edro da samoqalaqo policiis Tanam-
SromelTa momzadebis programebSi;
• SeimuSavon meTodologia da instru-
mentebi genderuli sakiTxebze cno-
bierebis asamaRleblad;
genderuli sakiTxebis gaTvaliswineba genderuli sakiTxebis gaTvaliswineba
savele operaciebSisavele operaciebSi
rezolucia ,,daJinebiT mouwodebs
samSvidobo operaciebSi genderuli
sakiTxebis gaTvaliswinebas”.
muxli 5,8,13,14,15,16,17
>> aRiarebs, ra >> aRiarebs, ra
qalebsa da qalebsa da
gogonebze gogonebze
SeiaraRebuli SeiaraRebuli
konfliqtis konfliqtis
zegavlenis zegavlenis
gacnobierebas, gacnobierebas,
aseve maTi dacvis aseve maTi dacvis
da samSvidobo da samSvidobo
procesebSi srulad procesebSi srulad
CarTvis CarTvis
uzrunvelmyofi uzrunvelmyofi
efeqturi efeqturi
organizaciuli organizaciuli
meqanizmebis meqanizmebis
arsebobas SeuZlia arsebobas SeuZlia
mniSvnelovani mniSvnelovani
wvlili Seitanos wvlili Seitanos
saerTaSoriso saerTaSoriso
mSvidobisa da mSvidobisa da
usafrTxoebis usafrTxoebis
SenarCunebasa da SenarCunebasa da
damkvidrebaSi,>>damkvidrebaSi,>>
23
gori, 2008 weli,gori, 2008 weli,
karvebis qalaqikarvebis qalaqi
>> aRniSnavs ra>> aRniSnavs ra
qalebsa da qalebsa da
gogonebze gogonebze
SeiaraRebuli SeiaraRebuli
konfliqtis konfliqtis
zegavlenasTan zegavlenasTan
dakavSirebul dakavSirebul
monacemTa monacemTa
gaerTianebis gaerTianebis
aucileblobas,>>aucileblobas,>>
magaliTad:
• genderuli sakiTxebis gaTvaliswine-
ba uSiSroebis sabWos amocanebis kon-
teqstSi;
• genderuli sakiTxebis gaTvaliswine-
ba samSvidobo misiebis mandatebSi;
konfliqtebis aRkveTakonfliqtebis aRkveTa
qalebs SeuZliaT, Tavidanve miiRon
monawileoba, aseve sxva RonisZiebebSi,
romelic mimarTulia TemebSi daZabu-
lobis ganmuxtvis, dialogisa da Ser-
igebis mxardaWerisaken.
muxli 1
magaliTad:
• qalTa monawileoba mniSvnelovania
konfliqtebis mogvarebisas, ndobis
aRdgenis procesebSi;
24
• exmareba mSvidobis SenarCunebas adg-
ilobrivi da saerTaSoriso sazoga-
doebis doneze.A
gaeros uSiSroebis sabWom, sxvadasxva
wlebSi, miiRo oTxi mniSvnelovani rezo-
lucia, romelic gamomdinareobda rezo-
lucia #1325-dan da aseve exeboda qalebs,
mSvidobisa da usafrTxoebis sakiTxebs:
• rezolucia #1325 - ,,qalebi, mSvidoba
da usafrTxoeba”, - miRebul iqna 2000
wels.
• rezolucia #1820 - ,,konfliqtur
qveynebSi samoqalaqo pirebis mimarT
seqsualuri Zaladobis Sewyvetis Ses-
axeb”, - miRebul iqna 2008 wels;
• rezolucia #1888 - ,,SeiaraRebul
konfliqtebSi seqsualuri Zaladobis
Sesaxeb”, - miRebul iqna 2009 wels;
• rezolucia #1889, romelSic gadmo-
cemulia zomebi, mimarTuli yvela
etapze mSvidobian procesebSi qalTa
monawileobaze da mowodeba, rezolu-
cia #1325 -is ganxorcielebis Sesafa-
seblad, indikatoriebis (maCveneblebi)
Sekrebaze;
• rezolucia #1960 - exeba SeiaraReb-
uli konfliqtebis dros seqsualuri
Zaladobis faqtebze informaciis
Segrovebas. am movlenas uwodes
,,udidesi nabiji saSineli praqtikis
dasamarcxeblad”. misi ratificireba
moaxdina 60-ma qveyanam da misi miRe-
bis iniciatori iyo Human Rights Watch, _ miRebul iqna 2010 wels.
>> mouwodebs >> mouwodebs
wevr wevr
saxelmwifoebs saxelmwifoebs
uzrunvelyon uzrunvelyon
qalTa qalTa
warmomadgenlobis warmomadgenlobis
gazrda gazrda
gadawyvetilebis gadawyvetilebis
mimRebi ierarqiis mimRebi ierarqiis
yvela safexurze yvela safexurze
erovnul, erovnul,
regionul da regionul da
saerTaSoriso saerTaSoriso
organizaciebsa da organizaciebsa da
meqanizmebSi, meqanizmebSi,
konfliqtebis konfliqtebis
prevenciis, prevenciis,
marTvisa da marTvisa da
mowesrigebis mowesrigebis
mizniT.mizniT.
1
25
gaeros uSiSroebis sabWos rezoluc-
iebi, romlebic exeba qalebs, mSvidobasa
da usafrTxoebas, vrceldeba gaeros yve-
la wevr qveyanaze, xolo es niSnavs, rom
saxelmwifoebi iReben valdebulebas
aRniSnuli rezoluciebis Sesrulebaze.
erovnuli samoqmedo gegmebi, gaeros uSiS-
roebis sabWos rezolucia #1325-isa da
misgan gamomdinare danarCeni rezolucie-
bis Sesrulebaze, warmoadgenen saxelmwi-
foTa erovnuli mTavrobis mier miRebul
direqtiul dokumentebs. maTSi gadmoce-
mulia konkretuli zomebi da qmedebani,
romelic xorcieldeba am saxelmwifoeb-
Si gaeros uSiSroebis sabWos rezolu-
cia #1325-is Sesasruleblad.
2000 wlis oqtomberSi, rezolucia #1325-
is miRebis Semdeg, sul ufro metma qvey-
anam miiRo erovnuli samoqmedo gegma,
erovnul doneze mSvidobisa da usafrTx-
oebis uzrunvelyofis mizniT.
2011 wlis Tebervlis mdgomareobiT,
25 qveyanam miiRo da SeimuSava Tavisi
erovnuli samoqmedo gegma: avstria, bel-
gia, bosnia da hercogovina, kanada, Cile,
kot-divuari, dania, kongos demokratiuli
respublika, holandia, estoneTi, fineTi,
safrangeTi, islandia, libia, nepali, nor-
vegia, filipinebis gaerTianebuli samefo,
portugalia, ruanda, siera-leone, espaneTi,
Svecia, Sveicaria, uganda, gaerTianebuli
samefo.
mouwodebsmouwodebs
generalur generalur
mdivans, mdivans,
ganaxorcielos ganaxorcielos
misi strategiuli misi strategiuli
samoqmedo gegma samoqmedo gegma
(А/49/587)(А/49/587), ,
romlis mizania romlis mizania
gazardos qalTa gazardos qalTa
monawileoba monawileoba
direqtiul direqtiul
doneebze doneebze
konfliqtis konfliqtis
mowesrigebisa da mowesrigebisa da
samSvidobo samSvidobo
procesebSi.procesebSi.
2
26
amJamad, #1325 rezoluciis erovnuli
samoqmedo gegmis SemuSavebis, an dan-
ergvis procesSi arian: argentina, burun-
di, salvadori, axali zelandia, pakistani,
serbeTi, samxreT afrika, timor-lesti3 da
saqarTvelo.
mdgomareoba saqarTveloSi:mdgomareoba saqarTveloSi:
mas Semdeg, rac qveynis parlamentma miiRo
kanoni genderuli Tanasworobis Sesaxeb
da genderuli Tanasworobis politikis
realizaciis erovnuli samoqmedo gegma,
dRis wesrigSi dgas #1325 rezoluciis
samoqmedo gegmis SemuSavebis sakiTxi.
es procesi prioritetulia da gaTval-
iswinebulia, genderuli Tanasworobis
politikis ganxorcielebis 2010-1013 w.w,
erovnul samoqmedo gegmaSi, romelic
miRebis procesSia.
3 xelmisawvdomia eleqtronul misamarTze: www.peacewomen.org/pages/about-1325/national-action-plans-naps
gori, 12 oqtomberi,gori, 12 oqtomberi,
2008 weli2008 weli
27
gaeros uSiSroebis sabWos gaeros uSiSroebis sabWos
rezolucia #1325-is rezolucia #1325-is
ganxorcieleba saqarTveloSiganxorcieleba saqarTveloSi
zemo niqozis sajaro skola,zemo niqozis sajaro skola,
2008 weli2008 weli
saqarTvelom aiRo valdebuleba, Seas-
rulos saerTaSoriso samarTlebrivi
dokumentebiT [T2] (pekinis samoqmedo platforma, gaeros konvencia ,,qalTa
mimarT diskriminaciis yvela formis
aRmofxvris Sesaxeb”, aTaswleulis de-
klaracia da gaeros uSiSroebis sabWos
rezolucia #1325) gaTvaliswinebuli
moTxovnebi, ramac garkveuli pozitiuri
zegavlena iqonia saqarTveloSi qalTa
rolis gaZlierebaze, rogorc sazoga-
doebriv-politikuri cxovrebis yvela
sferoSi, ise mSvidobis mSeneblobisa
da konfliqtebis mogvarebis proces-
ebSi maT CarTvaze.
28
mouwodebsmouwodebs
daJinebiTdaJinebiT
generalur mdivans generalur mdivans
ufro meti qali ufro meti qali
aRWurvos sagangebo aRWurvos sagangebo
warmomadgenlisa warmomadgenlisa
da elCis da elCis
uflebamosilebiT, uflebamosilebiT,
organizaciisorganizaciis
keTili miznebis keTili miznebis
gansaxorcieleblad gansaxorcieleblad
da amasTanda amasTan
dakavSirebiT dakavSirebiT
mouwodebs wevr mouwodebs wevr
saxelmwifoebs saxelmwifoebs
warudginon warudginon
generalur mdivans generalur mdivans
kandidatebi kandidatebi
regularulad regularulad
ganaxlebad reestrSi ganaxlebad reestrSi
Sesatanad.Sesatanad.
3 gamocdileba gviCvenebs, rom saqarT-veloSi, qalebi, aqtiur gavlenas ver
axdenen da monawileobas ver iReben
konfliqtebis gadaWrisa da samSvidobo
procesebis mimdinareobaSi.
gaeros uSiSroebis sabWos rezolucia
#1325-is miRebis faqtma pirvel, 2001
wels saqarTvelosTvis praqtikulad
umniSvnelod Caiara, vinaidan TiTqmis
aravin icoda am dokumentis arsebo-
bis Sesaxeb. rezoluciis debulebebi
Zalian aqtualuri iyo saqarTvelosT-
vis, radgan sabWoTa kavSiris ngrevasTan
erTad qveynis or regionSi, afxazeTis
avtonomiur respublikasa da samxreT
oseTis avtonomiur olqSi [T2] daiwyo SeiaraRebuli konfliqti. miuxedavad
imisa, rom konfliqtis Sedegad warmo-
Sobili tragedia Seexo mTel qveyanas,
is gansakuTrebiT mtkivneuli iyo am re-
gionebisa da maT mimdebare teritori-
aze mcxovrebi mosaxleobisaTvis, gansa-
kuTrebiT qalebisa da bavSvebisaTvis.
rezolucia #1325-is Sesaxeb, pirvelad,
2002 wlis zafxulSi alaparakda qal-
Ta jgufi arasamTavrobo seqtoridan.
Catarda mcire monitoringi, romlis
mizani iyo gaerkvia, iyvnen Tu ara in-
formirebuli, saxelmwifo struqture-
bis warmomadgenlebi zemoT xsenebuli
rezoluciis Sesaxeb. gamovlinda, rom
xelisuflebis umaRlesi eSelonebidan
am dokumentze aravis araferi smenoda.
amis kvaldakval gaigzavna oficial-
uri werilebi qveynis prezidentTan,
parlamentis spikerTan da saxelmwifo
struqturebSi. werilebSi, qalTa or-
ganizaciebma, ganacxades am dokumentis
mniSvnelobis Sesaxeb.
29
pirveli satreningopirveli satreningo
modulimoduli
pirveli nabiji, romelic xels uwyobda
gaeros uSiSroebis sabWos rezolucia
#1325-is realizaciis popularizacias,
gadaidga 2002 wels, TerTmeti4 aras-
amTavrobo organizaciis mier, gaeros
qalTa fondis (UNIFEM) mxardaWeriT, ,,qalTa samSvidobo sabWos” proeqtis
farglebSi.
qalTa samSvidobo sabWo saqarTveloSi qalTa samSvidobo sabWo saqarTveloSi
moqmedebda oTxi mimarTulebiT: moqmedebda oTxi mimarTulebiT:
pirveli mimarTulebapirveli mimarTuleba iTvaliswineb-
da qalTa sajaro mosmenebs parla-
mentSi. jgufis mizani iyo, parlamen-
tSi regularuli sajaro mosmenebis
mowyoba, mSvidobis mSeneblobis pro-
cesSi, qalTa rolis Sesaxeb.
meore mimarTulebameore mimarTuleba iTvaliswinebda
saagentos ,,qalTa xma” sainforma-
cio saqmianobas. jgufis mizani iyo
mSvidobis, kulturisa da samSvidobo
procesebSi qalTa rolis popular-
izacia.
mesame mimarTulebamesame mimarTuleba iTvaliswinebda
saxalxo diplomatias da gulisx-
mobda regularul Sexvedrebs kon-
fliqtiT dazaralebul regionebSi.
am muSaobis arsi mdgomareobda ndo-
bis aRdgenaSi, ,,mtris xatis” ngrevsa
4. kavkasiis qalTa qseli; afxazeTis avtonomiuri res-
publikis qalTa sabWo; martoxela mSobelTa asociacia;
qalTa sainformacio centri; asociacia ,,gender media
kavkasia” afxazeTis qalTa asociacia ,,sabinebi”; adami-
anis harmoniuli ganviTarebis xelSemwyobi sazogadoeba;
afxazeTis avtonomiuri respublikis biznesmen qalTa
asociacia; invalid meomarTa da daRupul mebrZolTa
meuRleTa kavSiri; galis qalTa sabWo; samxreT oseTis
qalTa sabWo demokratiisa da adamianis uflebebisTvis.
30
mouwodebs mouwodebs
daJinebiTdaJinebiT
generalur mdivans generalur mdivans
miaRwios qalTa miaRwios qalTa
rolisa da rolisa da
wvlilis wvlilis
gafarToebas gafarToebas
gaerTianebuli gaerTianebuli
erebis organizaci-erebis organizaci-
is gasvliT is gasvliT
operaciebSi, operaciebSi,
gansakuTrebiT ki gansakuTrebiT ki
samxedro samxedro
damkvirveblebs, damkvirveblebs,
samoqalaqo samoqalaqo
policias, policias,
adamianis uflebaTa adamianis uflebaTa
da humanitarul da humanitarul
personals Soris.personals Soris.
4 da TanamSromlobaSi eTnikurad os, afxaz da qarTvel qalTa Soris.
meoTxe mimarTulebameoTxe mimarTuleba - gaeros uSiSroe-
bis sabWos rezolucia #1325-is popu-
larizacia qalTa farTo masebSi.
am mimarTulebiT Seiqmna pirveli sa-
treningo moduli “1325”. informacia
rezolucia #1325-is Sesaxeb sakmaod
farTod iqna gavrcelebuli saxelm-
wifo struqturebSi, sazogadoebis
farTo fenebsa da, gansakuTrebiT, dev-
nilebSi. arasamTavrobo organizacieb-
isaTvis es iyo kargi instrumenti, raTa
dawyebuliyo dialogi mTavrobasTan
rezoluciis punqtebis realicaziis
Sesaxeb. am procesSi didi mniSvnelo-
ba eniWeboda arasamTavrobo seqtorsa
da saxelmwifo organizaciebs Soris
TanamSromlobas. es exeboda rogorc
saxelmwifo politikis formirebis
process, aseve konkretuli adamianebis,
gansakuTrebiT konfliqtis Sedegad
dazaralebuli pirebis problemebis
gadaWris gzebis moZiebas, romelTa So-
ris qalebi, gansakuTrebiT mZime mdgo-
mareobaSi aRmoCndnen.
2001-2006 wlebSi gaeros qalTa fondi
(UNIFEM) axorcielebda regionalur proeqts, ,,qalebi konfliqtis prevenci-
isa da mSvidobis mSeneblobisaTvis
samxreT kavkasiaSi“, romlis mizani iyo,
samxreT kavkasiaSi, qalTa organizacie-
bis saqmianobisaTvis xelSewyoba mS-
vidobis damyarebisa da konfliqtebis
mosagvareblad. am proeqtma xeli Seu-
wyo somxeTSi, azerbaijansa da saqarT-
veloSi koaliciis - ,,qalebi mSvido-
bisaTvis” - Seqmnas.
31
gamoxatavs gamoxatavs
mis mzadyofnas mis mzadyofnas
samSvidobo samSvidobo
operaciebSi operaciebSi
genderuli genderuli
principebis principebis
CasarTavad da CasarTavad da
mouwodebs mouwodebs
generalur generalur
mdivans, mdivans,
saWiroebis saWiroebis
mixedviT mixedviT
uzrunvelyos uzrunvelyos
genderuli genderuli
komponentis komponentis
CarTva gasvliT CarTva gasvliT
operaciebSi.operaciebSi.
52003 wlis TebervalSi, aRniSnuli proeq-tis farglebSi, saqarTveloSi Seiqmna
erovnuli qseli, ,,qalTa erToba mSvi-
dobisaTvis”, romelic qalTa samSvido-
bo sabWos qselis bazaze ganviTarda.
mis SemadgenlobaSi Sevida 100-mde qal-
Ta arasamTavrobo organizacia. qselis
mier gadadgmuli pirveli nabiji iyo,
2003 wlis 21 seqtembers, mSvidobis saer-
TaSoriso dRis aRniSvna. am dRes, maT
samSvidobo aqciebi gamarTes saqarT-
velos sxvadasxva qalaqebSi - baTumSi,
cxinvalSi, axalcixeSi, TbilisSi. aqci-
is mizani iyo sazogadoebis yuradRebis
mipyroba mSvidobis mSeneblobis pro-
cesebSi qalTa rolis mniSvnelobaze.
saqarTvelosLliderma qalebma, araerTx-
el moinaxules konfliqtis zona (galis
raioni, cxinvalis regioni) da saxalxo
diplomatiiT xeli Seuwyes molaparake-
bebis procesSi ndobis aRdgenas, samSvi-
dobo SeTanxmebebsa da konfliqtis mS-
vidobian daregulirebas. gaCnda axali
piradi kontaqtebi, gamyarda TanamSrom-
loba saqarTvelos konfliqtur zoneb-
sa (cxinvalis regionsa da afxazeTSi)
da danarCen saqarTvelos teritoriaze
moRvawe qalTa arasamTavrobo orga-
nizaciebs Soris.
2006 wels, TbilisSi, gaimarTa konferen-
cia ,,UNSCR 1325 - nabiji win”, romelic eZRvneboda gaeros uSiSroebis rezolu-
cia #1325-is xuTi wlisTavs. konferenci-
is muSaobaSi, romelic organizebuli
iyo gaeros qalTa fondis proeqtis far-
glebSi ,,qalebi konfliqtis prevenciisa
da mSvidobis mSeneblobisaTvis samxreT
kavkasiaSi”, monawileoba miiRo saxelm-
wifo struqturebisa da saqarTvelos
32
sofeli Sindisisofeli Sindisi
sofeli zemo niqozi, sofeli zemo niqozi,
18 nomberi, 2008 weli18 nomberi, 2008 weli
parlamentis ormocamde warmomadgenelma,
aseve, saerTaSoriso da arasamTavrobo
organizaciebisa da masmediis warmo-
madgenlebma. qalTa arasamTavrobo or-
ganizaciebma wamyvani roli Seasrules
konferenciis muSaobaSi.
konferenciis Sedegi gaxda saqarTvelos
saxelmwifo ministris aparatTan arse-
buli UNIFEM-is qselis - ,,qali da mS-vidoba” - warmomadgenlobis ofisis
gaxsna konfliqtebis daregulirebis sf-
eroSi, romlis mizani iyo konfliqtebis
gadawyvetisa da mSvidobis mSeneblobis
sakiTxebSi saxelmwifo saagentoebisa da
qalTa samSvidobo iniciativebis dakav-
Sireba da koordinacia.
2006 wels, qalTa organizaciebma xeli
Seuwyves rezolucia #1325-is pirveli
erovnuli samoqmedo gegmis SemuSavebis
process. miuxedavad imisa, rom didZali
samuSao Catarda da didi Zalisxmeva
33
sTxovssTxovs
generalur generalur
mdivans mdivans
uzrunvelyos uzrunvelyos
monawile monawile
saxelmwifoebi saxelmwifoebi
saswavlo saswavlo
saxelmZRvaneloe-saxelmZRvaneloe-
biTa da masalebiT biTa da masalebiT
qalTa dacvis, qalTa dacvis,
uflebebisa da uflebebisa da
gansakuTrebuli gansakuTrebuli
saWiroebebis, saWiroebebis,
agreTve agreTve
mSvidobis mSvidobis
damkvidrebis damkvidrebis
RonisZiebebSi RonisZiebebSi
qalTa qalTa
monawileobis monawileobis
mniSvnelobis mniSvnelobis
sakiTxebze, >>sakiTxebze, >>
6daixarja, procesi gegmis miRebiT ar dasrulda, Tumca, dokumentis zogierTi
aspeqti gaTvaliswinebul iqna 2007-2009
wlebis genderuli Tanasworobis poli-
tikis realizaciis erovnul samoqmedo
gegmaSi.
2007 wels, qalTa organizaciebi
monawileobdnen saqarTveloSi iZule-
biT gadaadgilebul pirTa sakiTxebze
saxelmwifo strategiis SemuSavebaSi,
romelic mogvianebiT miRebul iqna
qveynis parlamentis mier. qalTa orga-
nizaciebma win wamoswies devnil qalTa
mdgomareobis Sesaxeb Tavisi rekomenda-
ciebi da, amasTanave, am mniSvnelovan do-
kumentSi CarTes genderuli aspeqtebi.
2008 wlis agvistoSi, ruseT-saqarT-
velos omis dros, qalTa organizacie-
bi aqtiurad muSaobdnen ,,axali tal-
Ris” devnilTa gadaudebeli daxmarebis
aRmoCenis mimarTulebiT, romelTac
iZulebiT datoves sakuTari sacxovre-
beli adgilebi da TavSesafari naxes
Tbilissa da saqarTvelos sxva qalaqeb-
sa da soflebSi.
am periodSi, qalTa arasamTavrobo or-
ganizaciebma, gaswies didi samuSao,
SesZles Tbilisis raionuli Temeb-
is, qalaqebisa da soflebis, devnilTa
Casaxlebis adgilebis, biznes struq-
turebis mobilizeba da devnilebisTvis
adgilze humanitaruli daxmarebis gaw-
eva. Aaseve, mimdinareobda muSaoba sain-
formacio uzrunvelyofis kuTxiT, hu-
manitaruli daxmarebis mizanmimarTuli
ganawileba devnilebisaTvis, romelic
sxvadasxva saerTaSoriso da arasamTav-
robo organizaciebisgan Semodioda.
34
2010 wels, saqarTveloSi SemuSavda
genderuli Tanasworobis 2011-2013w.w.
erovnuli samoqmedo gegmis proeqti, sa-
dac #1325 rezoluciis ganxorcieleba
erT-erT prioritetad aisaxa. genderu-
li Tanasworobis 2011-2013 w.w. erovnuli
samoqmedo gegma ganxilvis procesSia.
genderuli Tanasworobis saparlamen-
to sabWo, qveynis genderuli politikis
formirebis procesSi, mniSvnelovan in-
stituciur meqanizms warmoadgens. gen-
deruli Tanasworobis saparlamento
sabWo, gaeros qalTa organizaciis (UN Women) proeqtis “qalebi Tanasworo-bis, mSvidobisa da ganviTarebisaTvis”,
romelic norvegiis mTavrobis mxardaW-
eriT xorcieldeba, teqnikuri daxmare-
biT, warmarTavs, gaeros uSiSroebis
sabWos rezolucia #1325-is erovnuli
samoqmedo gegmis SemuSavebis process.
2011 wlis martSi, sabWos mier, Seiqmna
specialuri samuSao jgufi, romelSic
CarTulebi arian parlamentis, saminis-
troebisa da samoqalaqo sazogadoebis
warmomadgenlebi. samuSao jgufis mi-
zania, SeimuSaos erovnuli samoqmedo
gegma qveyanaSi uSiSroebis sabWos re-
zolucia #1325-is gansaxorcieleblad
da uzrunvelyos koordinirebuli da
efeqturi TanamSromloba im sxvadasxva
jgufebs Soris, romlebic CarTulni
arian qalTa, mSvidobisa da usafrTxoe-
bis sakiTebSi. samuSao jgufis wevrebi
arian: saqarTvelos parlamentis Tav-
dacvisa da uSiSroebis da evropasTan
integraciis komitetebi, sagareo saqme-
Ta saministro, Tavdacvis saministro,
erovnuli uSiSroebis sabWo, Sinagan
saqmeTa saministro, saxelmwifo minis-
tris aparati reintegraciis sakiTxebSi,
>> mouwodebs >> mouwodebs
wevr wevr
saxelmwifoebs saxelmwifoebs
CarTon CarTon
aRniSnuli aRniSnuli
elementebi da elementebi da
aiv/Sidsis aiv/Sidsis
sakiTxebze sakiTxebze
sainformacio sainformacio
swavleba samxedro swavleba samxedro
da samoqalaqo da samoqalaqo
policiis policiis
TanamSromelTa TanamSromelTa
saqmianobisaTvis saqmianobisaTvis
momzadebis momzadebis
erovnul erovnul
programebSi,>>programebSi,>>
35
saqarTvelos okupirebuli teritorie-
bidan iZulebiT gadaadgilebul pirTa,
ltolvilTa da gansaxlebis saminis-
tro, Sromis, janmrTelobisa da social-
uri dacvis saministro, ganaTlebisa da
mecnierebis saministro, ekonomikisa da
mdgradi ganviTarebis saministro. sam-
uSao jgufSi samoqalaqo sazogadoe-
bis monawileoba uzrunvelyofilia
qalTa sainformacio centris CarTu-
lobiT, romelic paralelurad awyobs
sakoordinacio Sexvedrebs arasamTav-
robo organizaciebTan da genderuli
Tanasworobis sakiTxebze momuSave pro-
fesionalebTan, agreTve konfliqtiT
dazaralebul da devnil qalTa jug-
febTan. Sexvedrebze xdeba rekomen-
daciebisa da winadadebebis momzade-
ba, romelTa gaTvaliswineba moxdeba
erovnuli samoqmedo gegmis SemuSavebis
procesSi. qalTa sainformacio centri
uzrunvelyofs samoqalaqo seqtoris
CarTulobas rezolucia #1325-is samo-
qmedo gegmaze muSaobaSi.
am mizniT, gaeros qalTa organizaci-
is mier, SerCeul iqna adgilobrivi
eqspert-konsultanti, romelic xels
Seuwyobs samoqmedo gegmis SemuSavebis
process saparlamento sabWosTan da
samuSao jgufTan erTad. procesis bo-
los dagegmilia gafarToebuli, sajaro
Sexvedris mowyoba, sadac ganxiluli
iqneba gegmis saboloo versia. Sexve-
draSi monawileobas miiReben rogorc
samTavrobo, aseve arasamTavrobo seqto-
ris warmomadgenlebi.
>>>> garda amisa, garda amisa,
sTxovs sTxovs
generalur mdivans, generalur mdivans,
uzrunvelyos uzrunvelyos
samSvidobo samSvidobo
operaciebSi operaciebSi
monawile monawile
samoqalaqo samoqalaqo
personalispersonalis
analogiuri analogiuri
swavleba.swavleba.
36
gori, 28 agvisto, 2008 weligori, 28 agvisto, 2008 weli
ganTavisuflebuli ganTavisuflebuli
mZevlebis molodinSi...mZevlebis molodinSi...
devnil qalTa monawileoba devnil qalTa monawileoba
samSvidobo procesebSisamSvidobo procesebSi
rezolucia #1325-is mixedviT: ,,aRiarebs
ra qalebsa da gogonebze SeiaraRebuli
konfliqtis zegavlenis gacnobierebas,
aseve maTi dacvis da samSvidobo pro-
cesebSi srulad CarTvis uzrunvelmyo-
fi efeqturi organizaciuli meqanizme-
bis arsebobas, SeuZlia mniSvnelovani
wvlili Seitanos, saerTaSoriso mSvi-
dobisa da usafrTxoebis SenarCunebasa
da damkvidrebaSi”.
omis dros, icvleba qalis statusi,
rogorc ojaxSi, ise sazogadoebaSi. amis
mizezi, upirvelesad, SeiaraRebuli kon-
fliqtia, romelic avaldebulebs maT
Seasrulon sxvadasxva funqcia da iTa-
maSon sruliad gansxvavebuli rolebi.
37
aRniSnul mdgomareobas aqvs rogorc
dadebiTi, - xdeba qalTa avtonomiis
gafarToeba da maTi damoukideblobis
gamyarebis xelSewyoba, - ise uaryofiTi
mxareebi da SeuZlia gamoiwvios serio-
zuli Sedegebi TviTon qalebisaTvis da,
Sesabamisad, maTi SvilebisTvisac.
eqspertTa azriT, mSvidobis mSeneblo-
bis sferoSi, devnili qalebisaTvis, rom-
lebic am sazogadoebis 55%-s Seadgenen,
dRes, gaxsnilia farTo SesZleblobebi
aqtiuri saqmianobisaTvis.
es exeba qalTa rolis amaRlebas
rogorc Temis doneze, (araformaluri
da formaluri liderebi), ise maT aq-
tivizacias arasamTavrobo struqture-
bis, adgilobrivi TviTmmarTvelobis da
centraluri xelisuflebis doneze.
qalebis gaerTianebam yvelaze arsebiTi
problemebis irgvliv, SesaZlebelia gam-
oiwvios qalTa samSvidobo moZraoba. mTa-
varia, qalebis aqtivizacia da erTobli-
vi qmedebebi. Tu, problemebi gadaiWreba
qalebis mier Temis doneze, maSin es
gamocdileba SeiZleba gamoyenebul iqnas,
mxareTa Soris samSvidobo molaparakebe-
bis dros, advokatirebis procesSi.
mniSvnelovani sferoa samoqalaqo da
samSvidobo ganaTleba, romelSic qa-
lebs gansakuTrebuli roli eniWebaT.
am procesebis Sedegi SeiZleba gaxdes
publikacia, samecniero analizis
Catareba da rekomendaciebis SemuSave-
ba. garda amisa, adamianis uflebebis
umaRlesi komisariatis mier momzade-
bul reziumeSi, romlis me-11 Tavi ex-
eba ,,iZulebiT gadaadgilebul pirebs”,
mouwodebsmouwodebs
daJinebiT wevr daJinebiT wevr
saxelmwifoebs saxelmwifoebs
gazardon gazardon
nebayoflobiTi nebayoflobiTi
finansuri, finansuri,
teqnikuri da teqnikuri da
materialur-materialur-
teqnikuri teqnikuri
daxmarebis gaweva daxmarebis gaweva
genderuli aspeqtis genderuli aspeqtis
gaTvaliswinebiT gaTvaliswinebiT
yvela programaSi, yvela programaSi,
maT Soris im maT Soris im
programebisTvis, programebisTvis,
romlebsac romlebsac
axorcieleben axorcieleben
Sesabamisi fondebi Sesabamisi fondebi
da programebi. da programebi.
kerZod, gaeros kerZod, gaeros
ganviTarebis ganviTarebis
fondis qalTaTvis, fondis qalTaTvis,
gaeros bavSvTa gaeros bavSvTa
fondi, fondi,
ltolvilTa ltolvilTa
umaRlesi umaRlesi
komisariati komisariati
da sxva Sesabamisi da sxva Sesabamisi
organizaciebi.organizaciebi.
7
38
naTqvamia, ,,rom iZulebiT gadaadgile-
bul pirTa saxelmwifo strategiisa
da samoqmedo gegmis SemuSavebisas, xe-
lisufleba cdilobda, CaerTo devnile-
bi am saqmianobaSi, Tumca, amis Semdgom,
isini praqtikulad ar monawileobdnen
im gadawyvetilebis miRebis procesSi,
romelic exeboda maT cxovrebas”.
rezolucia #1325-is me-8 muxli ,,mou-
wodebs yvela monawiles, samSvidobo SeT-
anxmebebze molaparakebebisa da ganxor-
cielebis procesSi, gamoiyenon genderul
aspeqtebze dafuZnebuli midgoma, romel-
ic sxva sakiTxebTan erTad moicavs:
,,qalebisa da gogonebis gansakuTrebul
saWiroebebs repatriaciisa da gansax-
lebis procesebSi, agreTve reabilit-
aciis, reintegraciisa da konfliqtis
Semdgom aRdgeniT periodSi”;5
garda amisa, rezolucia #1325-is me-
10 muxli ,,mouwodebs SeiaraRebuli
konfliqtis yvela mxares, gaataron
sagangebo RonisZiebebi qalebisa da
gogonebis dasacavad, sqesobrivi kuTv-
nilebiT ganpirobebuli Zaladobisgan,
agreTve Zaladobis yvela sxva forme-
bisagan SeiaraRebuli konfliqtis pi-
robebSi”;
qalebi gansakuTrebiT itanjebian dev-
nilobaSi, ara mxolod imitom, rom ma-
makacebis gareSe maT ar SeuZliaT Tav-
is dacva da imyofebian Zaladobisa da
eqspluataciis riskis qveS, aramed imi-
tomac, rom yoveldRiur movaleobebTan
5. Ggaeros uSiSroebis rezolucia 1325; muxli 8 (a)
mouwodebsmouwodebs
yvela monawiles yvela monawiles
samSvidobo samSvidobo
SeTanxmebebze SeTanxmebebze
molaparakebebisa molaparakebebisa
da ganxorcielebis da ganxorcielebis
procesSi procesSi
gamoiyenon gamoiyenon
genderul genderul
aspeqtebzeaspeqtebze
dafuZnebuli dafuZnebuli
midgoma, romlic midgoma, romlic
sxva sakiTxebs sxva sakiTxebs
Soris moicavs:>> Soris moicavs:>>
8
39
gori, 12 seqtemberi, 2008 weligori, 12 seqtemberi, 2008 weli
kuTvnili ulufakuTvnili ulufa
40
>>>> (a) qalebisa da (a) qalebisa da
gogonebis gogonebis
gansakuTrebul gansakuTrebul
saWiroebebs saWiroebebs
repatriaciisa da repatriaciisa da
gansaxlebis gansaxlebis
procesebSi, procesebSi,
agreTve reabilit-agreTve reabilit-
aciis, aciis,
reintegraciisareintegraciisa
da konfliqtis da konfliqtis
Semdgom aRdgeniT Semdgom aRdgeniT
periodSi, >>periodSi, >>
erTad maT uwevT sxva, axali movaleobe-
bis Sesrulebac. amasTanave, maT unda
izrunon sakuTar Svilebze da gamonax-
on saxsrebi maTi ganaTlebisTvis.
saqarTvelos saxelmwifos oficialuri
struqturebis gancxadebiT, devnilebi
aqtiurad monawileoben socialuri
programebis dagegmarebaSi da es xdeba
sxvadasxva meTodiT: tardeba ministreb-
isa da saministroTa warmomadgenlebis
Sexvedrebi devnilebTan da arasamTav-
robo organizaciebTan gansxvavebuli
formatiT, xdeba sxvadasxva saministros
warmomadgenelTa mier, devnilTa kom-
paqturi Casaxlebis adgilebis monax-
uleba da adgilze situaciis Seswavla;
aqtiurad muSaobs oTxi regionaluri
uwyeba, romlebic adgilze devnilTa
problemebis gadasaWrelad Seiqmna;
tardeba devnilebisTvis treningebi da
seminarebi;
devnilTa maRali CarTuloba, uzrun-
velyofs erTobliv sakonsultacio
process, rogorc, magaliTad, es moxda
iZulebiT gadaadgilebul pirTa - dev-
nilTa saxelmwifo strategiis Se-
muSavebis dros.
rogorc zogierTi adgilobrivi eqsperti
miiCnevs, konfliqtis Sedegad dazarale-
bulTa da devnilTa monawileoba, ker-
Zod devnil qalTa monawileoba so-
cialur, politikur cxovrebasa da
gadawyvetilebis miRebis procesSi, dRes
Zalian dabalia. devnilebi isev ,,uCi-
narni” arian da yvela gadawyvetileba
miiReba maTi saxeliT, maTi monawileo-
bis gareSe. erTaderTi ,,niSa”, saidanac
konfliqtis Sedegad dazaralebuli
41
Tbilisi, 2008 weli,Tbilisi, 2008 weli,
devnilTa kompaqturi devnilTa kompaqturi
centricentri
da devnili qalebi cdiloben zegav-
lena moaxdinon gadawyvetilebis miRe-
bis procesze, arasamTavrobo seqtoria.
swored arasamTavrobo organizacie-
bis saSualebiT cdiloben isini aqti-
urad gaaJReron sakuTari problemebi.
es sakiTxebi moiTxovs xelisuflebisa
da sazogadoebis mxridan damatebiT, aq-
tiur moqmedebas, vinaidan yoveldRiur
cxovrebaSi maTi pirdapiri monawileo-
bis gareSe Cven vawydebiT araadeqvatur,
araqmediT da araefeqturad miRebul
gadawyvetilebebs.
2006 wlis dekemberSi, Tbiliss ewvia,
iZulebiT gadaadgilebul pirTa - dev-
nilTa uflebebis dacvis sakiTxebSi
gaeros generaluri mdivnis specialuri
warmomadgeneli, profesori valter ke-
42
foto: qalTa sainformacio centri
>> >> (b) RonisZiebebs, (b) RonisZiebebs,
romlebic qalTa romlebic qalTa
adgilobrivi adgilobrivi
samSvidobo samSvidobo
iniciativebisa da iniciativebisa da
konfliqtis konfliqtis
mowesrigebas mowesrigebas
Seuwyobs xels, Seuwyobs xels,
aseve RonisZiebebs, aseve RonisZiebebs,
romlebic romlebic
gulisxmobs qalTa gulisxmobs qalTa
CarTvas samSvidobo CarTvas samSvidobo
SeTanxmebebis SeTanxmebebis
ganxorcielebis ganxorcielebis
yvela yvela
meqanizmSi; meqanizmSi;
(g) RonisZiebebs, (g) RonisZiebebs,
romlebic romlebic
uzrunvelyofs uzrunvelyofs
qalebisa da qalebisa da
gogonebis adamianis gogonebis adamianis
uflebebis dacvasa uflebebis dacvasa
da pativiscemas, da pativiscemas,
gansakuTrebiT gansakuTrebiT
konstituciasTan, konstituciasTan,
saarCevno saarCevno
sistemasTan, sistemasTan,
policiasa da policiasa da
sasamarTlo sasamarTlo
sistemasTan sistemasTan
dakavSirebiT.dakavSirebiT.
lini. saqarTvelos okupirebuli teri-
toriebidan iZulebiT gadaadgilebul
pirTa gansaxlebisa da ltolvilTa
saministrom swored valter kelinis
vizitis Semdeg daiwyo, devnilTa Sesaxeb,
erovnuli strategiis proeqtis Seqmna
sxva saxelmwifo organoebTan da aras-
amTavrobo organizaciebis calkeul
warmomadgenlebTan erTad, romlebic
iZulebiT gadaadgilebul pirTa - dev-
nilTa da sxva kategoriis migrantebis
uflebaTa dacvaze muSaoben.
TbilisSi vizitis dros, valter kelini
Sexvda arasamTavrobo organizaciebs
sadac mas gadaeca qalTa sainformacio
centris mier momzadebuli rekomenda-
ciebis paketi. rekomendaciebis nawi-
li, gaTvaliswinebul iqna saxelmwifos
mier, iZulebiT gadaadgilebul pirTa -
devnilTa mimarT strategiis SemuSave-
bis dros.
dRes, saqarTveloSi konfliqtis Sed-
egad dazaralebul da devnil qalTa
problemebi SeiZleba davyoT socialur,
ekonomikur da fsiqologiuri xasiaTis
problemebad. 2008 wlis agvistos omis
Semdeg, devnilTa saerTo ricxvs dae-
mata iZulebiT gadaadgilebul pirTa
,,axali talRa”.
pirveli ramdenime Tvis ganmavlobaSi,
2008 wlis agvistos saomari moqmedebe-
bis Sedegad dazaralebul da devnil
qalebs hqondaT igive humanitaruli
saWiroebebi, rac danarCen iZulebiT
gadaadgilebul pirebs. (arasakmarisi
sacxovrebeli farTi; elementaruli
sanitaruli pirobebi da higienuri sa-
Sualebebi; adgili, sadac SeZlebdnen
43
mouwodebsmouwodebs
SeiraRebul SeiraRebul
konfliqtSi konfliqtSi
monawile yvela monawile yvela
mxares srulad mxares srulad
daicvas daicvas
saerTaSoriso saerTaSoriso
samarTlebrivi samarTlebrivi
normebi, romelic normebi, romelic
Seexeba qalebisaSeexeba qalebisa
da gogonebis, da gogonebis,
gansakuTrebiT gansakuTrebiT
rogorc rogorc
samoqalaqo samoqalaqo
pirebis, uflebebsa pirebis, uflebebsa
da dacvas, da dacvas,
pativiscemiT pativiscemiT
moekidon im moekidon im
valdebulebaTa valdebulebaTa
Sesrulebas, Sesrulebas,
romlebic romlebic
ekisrebaT am ekisrebaT am
mxareebs Jenevis mxareebs Jenevis
1949 wlis 1949 wlis
konvenciebisa da konvenciebisa da
maTi 1977 wlis maTi 1977 wlis
damatebiTi damatebiTi
oqmebis, 1951 wlis oqmebis, 1951 wlis
ltolvilTa ltolvilTa
Sesaxeb konvenciisa Sesaxeb konvenciisa
da misi 1967 wlis da misi 1967 wlis
oqmis,>>oqmis,>>
9cxeli kerZis momzadebas; piradi cx-ovrebisa da ojaxis keTildReobisaT-
vis zrunvis SesaZlebloba).
gansaxlebis Semdgom etapze, ,,axali gansaxlebis Semdgom etapze, ,,axali
talRis” devnil qalebs SeeqmnaT sxvag-talRis” devnil qalebs SeeqmnaT sxvag-
vari problemebi:vari problemebi:
• bavSvebis uzrunvelyofa sakvebis
srulfasovani racioniT;
• ojaxis keTildReobis zrdisTvis
pirobebis Seqmna;
• dasaqmeba;
• wyalTan dakavSirebuli problemebi
(devnilTa zogierT CasaxlebaSi);
• saswavlo saxelmZRvaneloebi (miuxe-
davad imisa, rom xelisuflebam
gamoyo saxelmZRvaneloebi yvela
bavSvisTvis, maT dasWirdaT saxelmZ-
Rvaneloebis damatebiTi raodeno-
ba);
• axal sacxovrebel adgilas mowyoba
da amasTan dakavSirebuli fsiqolo-
giuri da socialuri problemebi;
• zogierT sofelSi warmoSobili
usafrTxoebis problemebi (sazRvr-
ispira soflebSi);
• janmrTelobasTan dakavSirebuli
problemebi (reproduqciuli prob-
lemebis CaTvliT);
• axalSobilTa kvebasTan dakavSire-
buli problemebi;
• sakuTar sacxovrebel adgilas dab-
runebis SesaZleblobis arqona;
• gadatana/gadazidva, Tavisufali ga-
daadgilebis sakiTxebi (TavianT
44
niqozi, 12 oqtomberi,niqozi, 12 oqtomberi,
2008 weli2008 weli
soflebSi gadasvlis usafrTxoeba,
danaxarjebi gadasvlaze, qalaqze
orientacia);
• saWiro informacia (ojaxis wevrTa
Sesaxeb, gacemul daxmarebebTan da
SeRavaTebTan, usafrTxo dabrune-
basTan, datovebul saxlebs/qone-
basTan, samedicino momsaxurebasa da
mis xelmisawvdomobasTan dakavSire-
biT);
• sainformacio saSualebebze nak-
lebi xelmisawvdomoba (televizia,
gazeTebi, radio, mobiluri, sainfor-
macio dafebi);
• samzareulo da sxva sameurneo
saWiroebebis arqona.
45
>>>> 1979 wlis qalTa 1979 wlis qalTa
mimarT mimarT
diskriminaciis diskriminaciis
yvela formis yvela formis
likvidaciis likvidaciis
konvenciisa da konvenciisa da
misi 1999 wlis misi 1999 wlis
fakultaturi fakultaturi
oqmis da oqmis da
gaerTianebuli gaerTianebuli
erebis erebis
organizaciis 1989 organizaciis 1989
wlis bavSvTa wlis bavSvTa
uflebebis uflebebis
konvenciisa da misi konvenciisa da misi
2000 wlis 2000 wlis
25 maisis ori 25 maisis ori
fakultaturi oqmis fakultaturi oqmis
safuZvelze, safuZvelze,
aseve aseve
gaTvaliswinebul gaTvaliswinebul
iqnas sisxlis iqnas sisxlis
samarTlis samarTlis
saerTaSoriso saerTaSoriso
sasamarTlos sasamarTlos
romis statutisromis statutis
Sesabamisi Sesabamisi
debulebebi.debulebebi.
2009 wels, devnilTa finansuri dax-
marebis mizniT, saxelmwifom gaxsna sa-
banko angariSi devnili qalebisaTvis.
varaudobdnen, rom qalebi ufro sando-
ni iyvnen da ukeT gaanawilebdnen fuls
bavSvebisa Tu damatebiTi kvebisTvis.
saerTaSoriso organizaciebTan erTad,
okupirebuli teritoriebidan iZulebiT
gadaadgilebul pirTa gansaxlebisa da
ltolvilTa saministro, axal Casaxle-
bebSi agvarebda sanitaruli pirobebis
problemebs, raTa qalebsa da gogonebs
hqonodaT ufro usafrTxo sacxovre-
beli pirobebi. 2010 wels, qveynis biu-
jetSi, gaTvaliswinebul iqna samedici-
no dazRvevis programis ganxorcieleba
devnilTa kompaqtur centrebSi, romlis
mizani iyo devnilebisaTvis samedicino
momsaxurebis xarisxis gaumjobeseba.
amis paralelurad, saministro Tanam-
Sromlobs arasamTavrobo seqtorTan,
romelic aseve axorcielebs sxvadasxva
programebs devnilebisaTvis.
dRes, devnil qalebs da maT ojaxebs
aqvT axali problemebi, romelic ukav-
Sirdeba kompaqturi centrebidan maT
gamosaxlebas da regionebSi Casaxlebas,
sacxovreblis SesaZenad kompensaciebis
gacemas, axal sacxovrebel adgilebSi
dasaqmebas da a.S., romelic moiTxovs
saswrafo gadawyvetilebebsa da konkre-
tuli zomebis miRebas.
2009 wlidan, norvegiis mTavrobis mx-
ardaWeriT, gaeros qalTa organizaciis
(UN Women) mier, qalTa sainformacio centrTan da fond ,,tasosTan” part-
niorobiT, xorcieldeba proeqti ,,qale-
bi Tanasworobis, mSvidobisa da gan-
46
mouwodebsmouwodebs
SeiaraRebuli SeiaraRebuli
konfliqtis konfliqtis
yvela mxares, yvela mxares,
gaataron gaataron
sagangebo sagangebo
RonisZiebebi RonisZiebebi
qalebisa da qalebisa da
gogonebis gogonebis
dasacavad dasacavad
sqesobrivi sqesobrivi
kuTvnilebiT kuTvnilebiT
ganpirobebuli ganpirobebuli
Zaladobisgan, Zaladobisgan,
agreTve Zaladobis agreTve Zaladobis
yvela sxva yvela sxva
formebisagan formebisagan
SeiaraRebuli SeiaraRebuli
konfliqtis konfliqtis
pirobebSi.pirobebSi.
1010 viTarebisaTvis”. proeqtis farglebSi, qalTa sainformacio centri, aqtiurad
atarebs sakonsultacio Sexvedrebs dev-
nilda konfliqtis Sedegad dazarale-
bul mosaxleobasa da adgilobrivi
TviTmmarTvelobis warmomadgenlebs
Soris, ,,erTi fanjris” principis mixed-
viT. meTodis arssa da efeqturobas gan-
sazRvravs adgilze, municipalitetSi,
samTavrobo uwyebebis warmomadgenlebi-
sTvis konfliqtis Sedegad dazaralebu-
li pirebis mier, im problemebis piradad
wardgena, romelTa gadaWrac SedarebiT
rTulia da scildeba erTi uwyebis kom-
petencias. aseTi tipis Sexvedrebi iZl-
eva saSualebas, rom koordinaciiTa da
erTiani ZalisxmeviT, umokles vadebSi
mogvardes, devnilTa yvelaze mtkivneu-
li da aqtualuri problemebi.
2010 wels, Catarda sul 5 sakonsulta-
cio Sexvedra (gori, rusTavi, quTaisi
da zugdidi). ganxiluli SemTxvevebi-
dan gamoikveTa devnil da konfliqtis
Sedegad dazaralebul qalTa Semdegi
saWiroebebi:
gansaxleba:gansaxleba: gausaZlisi sacxovrebeli
da sanitaruli pirobebi, dazianebuli
saxlis aRdgena, saTavsoebis qonisa da
gadaxurvis aucilebloba, ezosa da mim-
debare teritoriis mowesrigeba.
janmrTelobis dacva:janmrTelobis dacva: samedicino-sadaz-
Rvevo polisis deficiti (ar aqvs yvelas,
visac sWirdeba), medikamentebiT daxmare-
ba, operaciis dafinanseba, mSobiarobis
xarjebis anazRaureba (gansakuTrebiT
devnilis aradevnili meuRleebisaTvis,
romlebic kompaqtur CasaxlebebSi cx-
ovroben).
47
sofeli Sindisi,sofeli Sindisi,
12 oqtomberi, 2008 weli12 oqtomberi, 2008 weli
48
sagangebod sagangebod
aRniSnavs,aRniSnavs, rom rom
TiToeuli TiToeuli
saxelmwifosaxelmwifo
pasuxismgebelia pasuxismgebelia
bolo mouRos bolo mouRos
dausjelobas da dausjelobas da
ganaxorcielos ganaxorcielos
im pirTa im pirTa
samarTlebrivi samarTlebrivi
devna, visac devna, visac
brali miuZRvis brali miuZRvis
genocidSi, genocidSi,
kacobriobis winaSe kacobriobis winaSe
da omis dros da omis dros
Cadenil Cadenil
danaSaulebSi, maT danaSaulebSi, maT
Soris sqesobriv Soris sqesobriv
da qalebsa da da qalebsa da
gogonebis gogonebis
winaaRmdeg winaaRmdeg
Cadenili sxva saxis Cadenili sxva saxis
ZaladobaSi da ZaladobaSi da
amasTan amasTan
dakavSirebiT dakavSirebiT
xazs usvamsxazs usvams
SesaZleblobis SesaZleblobis
mixedviT mixedviT
aRniSnul aRniSnul
danaSaulebaTa danaSaulebaTa
amnistiis amnistiis
pirobebidan pirobebidan
gamoricxvis gamoricxvis
aucileblobas.aucileblobas.
1 11 1 socialuri dacva:socialuri dacva: ukiduresi siRaribe, siRaribis zRvars qvemoT myofi ojaxeb-
is erTian bazaSi registraciasTan dakav-
Sirebuli xarvezebi, fuladi Semweoba,
dasaqmeba. am dromde Catarebuli, ,,erTi
fanjris” principis sakonsultacio Sex-
vedrebze ganxiluli 57 SemTxvevidan, um-
etesi nawili (26 SemTxveva) warmatebiT
gadaiWra. qalTa sainformacio centri,
gaeros qalTa organizaciasTan erTad,
gaagrZelebs am tipis Sexvedrebis Catare-
bas 2011 da 2012 wlebSi; gansakuTrebuli
aqcenti gakeTdeba, samizne regionebSi da
qalaqidan daSorebul soflebSi macx-
ovrebel, devnil da konfliqtis Sedegad
dazaralebul mosaxleobaze.
saqarTvelos mier, adamianis ufle-
bebis Sesaxeb erovnuli angariSis
wardgenis Semdeg, 2011 wlis ianvarSi,
adamianis uflebebis umaRlesi komis-
ariatis mier momzadda dokumentebis
krebuli, sadac ,,adamianis uflebebis
sferoSi saerTaSoriso valdebulebe-
bis ganxorcieleba saerTaSoriso sa-
marTlis gaTvaliswinebiT”, punqti 2 -
,,sicocxlis, Tavisuflebisa da piradi
xelSeuxeblobis ufleba” - saubaria
imis Sesaxeb, rom qalTa mimarT dis-
kriminaciis yvela formis aRofxvris
komitetma, gamoxata wuxili, siRaribis
feminizaciasTan da saxelmwifoSi miz-
nobrivi programebis ararsebobasTan
dakavSirebiT, romelic devnil qalTa
saWiroebebis dakmayofilebisTvisaa
gaTvlili. man moiTxova saqarTvelos-
gan, rom siRaribis aRmofxvris yvela
programasa da strategiaSi gaTval-
iswinebul iqnas genderuli aspeqtebi.
(paragrafi 62).
49
,,Cemi xatia samSoblo!” ,,Cemi xatia samSoblo!”
sofeli browleTi, 2008 welisofeli browleTi, 2008 weli
sofeli browleTi, sofeli browleTi,
2008 weli2008 weli
Cemi xatia samSoblo!Cemi xatia samSoblo!
meore erToblivi dadgenilebis
monawileebma aRniSnes is pasuxismgeblo-
ba, romelic saqarTvelos xelisufle-
bas akisria imis Taobaze, rom 2008 wlis
agvistos omis dros, konfliqtis zoni-
dan ar iyvnen evakuirebulni samoqalaqo
pirebi. Sida kanonmdebloba, avaldebu-
lebs saqarTvelos xelisuflebas, omis
msxverplebs misces kompensacia. xelisu-
flebam ar Seasrula Tavisi valdebule-
bebi sakuTrebis restituciasTan da/
an kompensaciasTan dakavSirebiT, dev-
nilebTan da sxva samoqalaqo pirebTan
mimarTebaSi, romelTac Seexo omi. er-
Tobliv dadgenilebaSi aseve iyo aRniS-
nuli, rom omis msxverplTa umetesoba ar
flobda informacias TavianTi uflebe-
bis Sesaxeb da amitom isini nawilobriv
kmayofildebian imiT, rasac xelisufleb-
isagan iReben (paragrafi 80).
50
mouwodebs mouwodebs
SeiaraRebul SeiaraRebul
konfliqtSi konfliqtSi
monawile yvela monawile yvela
mxares pativi mxares pativi
scen ltolvilTa scen ltolvilTa
banakebisa da banakebisa da
gansaxlebis gansaxlebis
adgilTa adgilTa
samoqalaqo da samoqalaqo da
humanitarul humanitarul
xasiaTs da xasiaTs da
gaiTvaliswinon gaiTvaliswinon
qalebisa da qalebisa da
gogonebis gogonebis
gansakuTrebuli gansakuTrebuli
saWiroebebi, saWiroebebi,
aseve maTi aseve maTi
proeqtirebisas proeqtirebisas
da mouxmobs mis da mouxmobs mis
1998 wlis 1998 wlis
19 noembris 1208-e 19 noembris 1208-e
(1998) da 2000 wlis (1998) da 2000 wlis
19 aprilis 19 aprilis
1296-e(2000) 1296-e(2000)
rezoluciebs.rezoluciebs.
1212 qalebi samxedro samsaxurSiqalebi samxedro samsaxurSi
rezolucia #1325-is me-4, me-5 da me-13 mux-
lebi:
,,daJinebiT mouwodebs generalur mdi-,,daJinebiT mouwodebs generalur mdi-
vans, miaRwios qalTa rolisa da wvli-vans, miaRwios qalTa rolisa da wvli-
lis gafarToebas gaerTianebuli ereb-lis gafarToebas gaerTianebuli ereb-
is organizaciis gasvliT operaciebSi, is organizaciis gasvliT operaciebSi,
gansakuTrebiT ki samxedro damkvirve-gansakuTrebiT ki samxedro damkvirve-
blebs, samoqalaqo policias, adamianis blebs, samoqalaqo policias, adamianis
uflebaTa da humanitarul personals uflebaTa da humanitarul personals
Soris;Soris;
gamoxatavs mis mzadyofnas, samSvidobo gamoxatavs mis mzadyofnas, samSvidobo
operaciebSi genderuli principebis operaciebSi genderuli principebis
CasarTavad da mouwodebs generalur CasarTavad da mouwodebs generalur
mdivans, saWiroebis mixedviT, uzrunve-mdivans, saWiroebis mixedviT, uzrunve-
lyos, genderuli komponentis CarTva lyos, genderuli komponentis CarTva
gasvliT operaciebSi;gasvliT operaciebSi;
gamoxatavs mzadyofnas, gaiTvaliswinos
genderuli aspeqtebi mSvidobis Sesanar-
Cunebel operaciebSi da daJinebiT mou-
wodebs generalur mdivans, uzrunvelyos,
genderuli komponentis CarTva yvela
savele operaciaSi”.
gaeros policiis rigebSi qalTa mosaz-
idad miRebulma zomebma Tavisi nayofi
gamoiRo. dRes, 14 000 policielTa Soris,
1218 ,,cisferberetiani” qali msaxurobs
mTel msoflioSi, gaeros 17 samSvidobo
misiaSi.
2009 wlis agvistoSi, gaeroSi daiwyo spe-
cialuri programa, romlis mizani iyo,
2014 wlisTvis, gaeros policielTa So-
51
Tbilisi, 12 seqtemberi,Tbilisi, 12 seqtemberi,
2008 weli,2008 weli,
vTamaSobT omobanas...vTamaSobT omobanas...
ris qalTa raodenobis gazrda 20%-mde.
gansakuTrebiT iyo xazgasmuli genderu-
li da seqsualuri Zaladobis aRkveTis
aucilebloba da Zireuli midgomisaT-
vis policiel qalTa raodenobasTan er-
Tad amaRlda maTi ganaTleba genderul
sakiTxebSi. mSvidobis dacvis operacie-
bis departamentma aseve gazarda pol-
iciel qalTa raodenoba.
analogiurad, gaeros mosaxleobis fond-
ma (UNFPA), mxari dauWira saqarTvelos policiis Zalisxmevas, genderuli Zala-
dobis aRsakveTad mieRo ufro efeqturi
zomebi, maT Soris, waexalisebina qalebis
policiaSi muSaoba da maTi samsaxurSi
dawinaureba.
52
gamoxatavs gamoxatavs
mzadyofnas mzadyofnas
gaiTvaliswinos gaiTvaliswinos
genderuli genderuli
aspeqtebi aspeqtebi
mSvidobis mSvidobis
SesanarCunebel SesanarCunebel
operaciebSi daoperaciebSi da
daJinebiT daJinebiT
mouwodebs mouwodebs
generalur generalur
mdivans mdivans
uzrunvelyos uzrunvelyos
genderuli genderuli
komponentis komponentis
CarTva yvela CarTva yvela
savele savele
operaciaSi.operaciaSi.
1313 gaeros ganviTarebis programa (UNDP) da gaeros qalTa fondi (UNIFEM) aseve daexmarnen wevr saxelmwifoebs, rom mo-
mavalSi, policiis saqmianobaSi, gaTval-
iswinebuli yofiliyo genderuli as-
peqtebi. gaeros qalTa fondis programa
seqsualuri Zaladobisa da genderuli
Tanasworobis Sesaxeb, moicavda gender-
uli Zaladobis sakiTxebze ganaTlebas,
genderuli uflebebisa da adamianis
uflebebis dacvas. Aaseve, ufaso ,,cxeli
xazis” momsaxurebas motociklist-pol-
icielebis specialur qvedanayofebSi.
gaeros policiis mTavari mrCevelis, an-
mari orleris TqmiT,adamianebs ufro
sjeraT policiis, rodesac maT rigebSi
xedaven qalebs. maTgan kargi Suamavle-
bi da gamomZieblebi dgebian, maT ukeT
gamosdiT sxvebis swavleba. garda amisa,
isini magaliTebi arian maTTvis, visac ex-
marebian.
OSCE/ODIHR-is programis farglebSi, romelic exeboda qalTa mdgomareobas
Zalovan struqutrebSi, mimdinareobda
wevri saxelmwifoebis daxmareba gaeros
uSiSroebis sabWos #1325 rezoluciis
moTxovnebis Sesasruleblad. am sfero-
Si ganxorcielebul RonisZiebaTa So-
ris iyo: saqarTvelos erovnul Zalo-
van struqturebSi qalTa mdgomareobis
Sefaseba; genderuli sakiTxebisa da
usafrTxoebis seqtoris reformirebis
sakiTxebis instrumentaria; samxreT-aR-
mosavleT evropis qalTa qselis Seqmna
samxreT-aRmosavleT evropis policiis
ufrosTa asociaciasTan mWidro Tanam-
SromlobiT, 2010 wels SemuSavebuli ini-
ciativebi.
53
adasturebsadasturebs
mzadmyofnas, mzadmyofnas,
gaeros wesdebis gaeros wesdebis
41-e muxlis 41-e muxlis
safuZvelze safuZvelze
gatarebuli gatarebuli
nebismieri nebismieri
RonisZiebebis RonisZiebebis
SemTxvevaSi SemTxvevaSi
gaiTvaliswinos gaiTvaliswinos
maTi SesaZlo maTi SesaZlo
zegavlena zegavlena
mSvidobian mSvidobian
mosaxleobaze mosaxleobaze
da mxedvelobaSi da mxedvelobaSi
iqonios qalebisa iqonios qalebisa
da gogonebis da gogonebis
gansakuTrebuli gansakuTrebuli
saWiroebebi saWiroebebi
Sesabamisi Sesabamisi
humanitaruli humanitaruli
SeRavaTebis SeRavaTebis
gaTvaliswinebis gaTvaliswinebis
mizniT.mizniT.
14142005 wels, saqarTvelos or regionSi, samegrelo – zemo svaneTsa da mcxeTa-
mTianeTSi, Seiqmna policiel qalTa
asociacia. organizaciam Tavis rigebSi
gaaerTiana 70 policiis TanamSromeli,
maT Soris, raionuli sapatrulo sam-
saxurisa da samxareo policiis mTavari
sammarTvelos TanamSromlebi. policiel
qalTa asociaciis Seqmnas xeli Seuw-
yves gaeros misiis samoqalaqo policiis
komponentis warmomadgenlebma saqarT-
veloSi. garda amisa, rigi samarTaldam-
cavi organoebi da saqarTvelos Sinagan
saqmeTa qvedanayofi dakompleqtda ufro
meti qaliT.
miuxedavad amisa, qalTa warmomadgenlo-
bis problema Zalovan struqturebSi,
maTi monawileoba savele operaciebsa da
saerTaSoriso samSvidobo misiebSi, jer
kidev aqtualuria saqarTvelosTvis.
54
sofeli browleTi,sofeli browleTi,
2008 weli2008 weli samoqalaqo sazogadoebis samoqalaqo sazogadoebis
roliroli
saqarTvelos saxelmwifo, SeiaraRebuli
konfliqtebisa da 2008 wlis ruseT-saqarT-
velos omis Sedegad, mravali problemis
pirispir aRmoCnda. qveyanaSi cxovrobs
aTi aTasobiT devnili, Tumca jer kidev
ar ganxorcielebula konfliqtebis mS-
vidobiani mogvarebis efeqturi politi-
ka. dRes xelisufleba mzadaa, rezolu-
cia #1325-is ganxorcielebisTvis, miiRos
erovnuli samoqmedo gegma, Tumca sasur-
veli iqneboda, es procesi ufro adre
dawyebuliyo. samoqalaqo sazogadoebis
warmomadgenlebma, araerTxel mimarTes
saqarTvelos mTavrobas, specialurad Se-
muSavebuli rekomendaciebiT, msgavsi do-
55
gori, 27 agvisto,gori, 27 agvisto,
2008 weli2008 weli
kumentis miRebis aucileblobis Taobaze.
2006 wels saqarTvelos qalTa organiza-
ciebma xeli Seuwyves pirveli erovnuli
samoqmedo gegmis lobirebas. miuxedavad
gaweuli Zalisxmevisa, samoqmedo gegma ar
iqna miRebuli, Tumca dokumentis zogier-
Ti punqti Sevida genderuli Tanasworo-
bis politikis realizaciis 2007-2009
wlebis erovnul samoqmedo gegmaSi.
samoqalaqo sazogadoebis warmomadgen-
lebisaTvis, romlebic muSaoben qalTa
uflebebsa da gen