inP a t i ë n t e n m a g a z i n e - d e c e m b e r 2 0 1 2 - 3 e j a a r g a n g - n u m m e r 4

4 Met ja tegen donatie zeg je ja tegen het leven

7 Hannie van Leeuwen: ‘De patiënt is het ijkpuntvan de zorg, niet het sluitstuk’

12 Bernhoven behaalt NIAZ-accreditatie

21 Anita van der Rijt schreef een kinderboek over borstkanker

Opname-informatie

voor patiënten vanaf

pagina 22

MEENEMEN MAG!

UdenPrior van Milstraat 129 - 5402 GR0413 - 26 66 55

Heesch't Dorp 22a - 5384 MA 0412 - 47 49 95

EindhovenCassandraplein 2 - 5631 BA040 - 244 81 72

OssSterrebos 25 - 5344 AL 0412 - 63 83 61 Lid van N.V.H.O.

www.haarmodevandewater.nl

Behandeling op afspraak

Haarwerken

Kapsalon

Haarmode van de Water is een ervaren dames-, heren- en kinderkapsalon. We bestaan inmiddels ruim 40 jaar en werken altijd met veel plezier in de dienstverlening om onze klanten tevreden te stellen en te houden.

Het erkende adres door N.V.H.O.voor pruiken en haarwerken.

U kunt uw elastische kousen elke dinsdag- en vrijdagmiddag op de afdeling Dermatologie (route 6) in ziekenhuis

Bernhoven Veghel door ons aan laten meten.

Bel snel voor een afspraak:0492 321976

Colofon‘In Bernhoven’ is een uitgave voor patiënten en bezoekers van ziekenhuisBernhoven.

In Bernhoven verschijnt vier maal perjaar in een oplage van 4.000 exemplaren.

PostadresAfdeling communicatiePostbus 10, 5340 BE OssTelefoon: 0412 - 621632E-mail: communicatie@bernhoven.nl

Websitewww.bernhoven.nl

Redactie Karel Bruinsma tenzij anders vermeld

EindredactieStella van Emmerik • Karel Bruinsma

Fotografie Gé Smits • Brigitte HabrakenPatricia Coret • Wim Roefs & afdeling communicatie

Vrienden van BernhovenCommunicatie & patiëntenvoorlichtingE-mail: i.gerritsma@bernhoven.nlTelefoon: 0412 - 621750Website: www.vriendenvanbernhoven.nl Rekeningnummer: 674813138 t.n.v. ziekenhuis Bernhoven

UitgeverijBC Uitgevers B.V.Postbus 416, 8600 AK Sneektelefoon 0515 - 429429E-mail: advertenties@bcuitgevers.nl

Bladmanager/advertentiesBarbara Verschoor

VormgevingHannique de Jong

DrukTelenga Media Groep, Franeker

Het nieuwe relatiemagazine verschijntomstreeks de tweede helft van april 2013

Artikelnummer 631405

VoorwoordBeste lezer,

Welkom in Bernhoven. Deze kersteditie is een bijzondere editie. Het is namelijk de laatste editie in deze vorm. Vanaf maart volgend jaar verandert het patiëntenmagazine in een relatiemagazine voor u als onze gast, maar ookvoor onze medewerkers. We vertrouwen erop dat die u blijft boeien, daarvoordoen we ons best. Ook de verschijningsfrequentie wijzigt niet. Vier maal perjaar kunt u in het nieuwe blad volgen wat er zoals gebeurt in Bernhoven. Wat wel verandert is de opname-informatie die u standaard in dit magazinekan lezen. Die wordt uit het nieuwe blad gehaald. Vanaf maart volgend jaarontvangt u die informatie weer in een aparte folder.

In deze editie veel aandacht voor onze afdeling klinische geriatrie. De nieuweklinisch geriater en de nieuwe klinisch geriatrisch verpleegkundige stellen zichaan u voor, maar ook een gesprek met oud-Kamerlid Hannie van Leeuwen die het geriatrisch dagcentrum van Bernhoven opende. Ook boeiend is hetverhaal van Anja Nieuwenhoven die als moeder van zeer nabij ervaren heefthoe belangrijk orgaandonatie is. Anita van der Rijt schreef vanuit haar ervaringen als patiënt met borstkanker een boekje voor kinderen, ook haar verhaal leest u in deze editie. Verpleegkundig specialist Josca Heijer verteltover de schatkist voor waardevolle momenten.

Met deze laatste kersteditie nemen we afscheid van iets ouds, maar zijn weook op weg naar een nieuwe toekomst in Uden. Op de nieuwbouwpaginakrijgt u een impressie van de sleuteloverdracht. Daarnaast mocht het zieken-huis de NIAZ-accreditatie in ontvangst nemen. Wij zien de toekomst met vertrouwen tegemoet en hopen van harte dat u met ons mee gaat op weg naar Uden.Voor nu wens ik u namens allen in Bernhoven hele mooie kerstdagen en eengezond en gelukkig 2013.

Johan van der HeideVoorzitter Raad van Bestuur 1

2

DE SCHATKIST VOORWAARDEVOLLE MOMENTEN HELPTKINDEREN BIJ HET AFSCHEID NEMENVAN EEN DIERBARE

DE REGIONALE RICHTLIJN TERMINAALHARTFALEN GEEFTHOUVAST AAN PATIËNT EN ZORGVERLENER

OP PAGINA 4 SPREEKTMOEDER ANJA NIEUWENHOVENOVER HET BELANG VAN ORGAAN-DONATIE: ‘MET JA TEGEN DONATIE ZEG JEJA TEGEN HET LEVEN’

GOUDEN REÜNIE: DE KLAS UIT 1962 ONTMOETELKAAR VIJFTIG JAAR LATER IN HET ZIEKENHUISIN OSS

U leest het op pagina 5

In dit nummer onder meer:

3

PAGINA 6

PAGINA 19

PAGINA 5

PAGINA 4

4

Anja Nieuwenhoven werkt in ziekenhuis Bernhoven en is moeder van Annet.Anja weet als geen ander hoe belangrijk orgaandonatie is. Annet ontving dit

jaar een nier van een levende donor. Anja vindt dan ook dat er maar één goed antwoord is op de vraag‘Orgaandonatie, ja of nee?’

In 2009 belandt de dan 12-jarige Annet Nieuwenhovendoodziek op de intensive care afdeling van het UMC St.Radboud. Na vage klachten als braken en misselijkheidwordt Annet aan een oog blind. Haar bloeddruk blijkt veelte hoog en ze is langzaam haar eigen lichaam aan het vergiftigen. Diagnose: nierfalen. Na vijf dagen IC moetAnnet gaan dialyseren.

“Een zware tijd voor Annet en voor ons”, blikt Anja terug.“Maar Annet ging niet bij de pakken neerzitten. Ze zou eenhoofdrol spelen in de afscheidsmusical van de basisschoolen die rol wilde ze hoe dan ook spelen.” Na zes wekenziekenhuis komt Annet thuis, maar moet driemaal per weekeen hemodialyse ondergaan. Daarnaast krijgt ze plasma-ferese. Oorzaak van Annets nierfalen is een erfelijke vormvan A-HUS (A-typisch Hemolytisch-Uremisch Syndroom).

Wat is A-typisch HUS?A-typisch Hemolystisch-Uremisch Syndroom is een ziektebeeld dat zich kenmerkt door stollingsproblemenen bloedarmoede met als gevolg acuut nierfalen. Deenige kans om deze bloedziekte te onderdrukken is plasmaferese, of een infuus met het nieuwe medicijnEculizumab. Ook kan deze ziekte weer de kop opstekenna een transplantatie en dus moet die gepland kunnenworden. Dat kan alleen bij een nierdonatie van een le-vende donor. Omdat er in het geval van Annet sprake isvan een erfelijke variant van A-HUS, komen haar oudersniet in aanmerking als nierdonor.

“Dialyseren is in feite overleven”, zegt Anja. “Je kunt er eigenlijk geen gewoon leven op nahouden. Zeker voor eenkind is dat erg zwaar. Dat wil leven, uitgaan, leuke dingendoen met vrienden en vriendinnen. Dat zat er voor Annetniet in. Na een tijd stapte ze van hemodialyse over op buikdialyse. Daardoor kon ze overdag wel zo veel als mogelijk haar dingen doen, en vooral ook naar school gaan.Maar iedere avond en nacht moest ze een buikspoeling ondergaan die elf uur duurde. De enige oplossing voorAnnet was dus nierdonatie van een levende donor.”

Wachten is geen optieAnja en haar man René besluiten dat wachten op hun beurtgeen optie is voor hun dochter. Ze stellen een kettingmailop waarin ze op zoek gaan naar de juiste nierdonor. “Diemail is op de een of andere manier bij de redactie van hetSBS6-programma Hart van Nederland terechtgekomen. De redactie vroeg of zij een item over Annet mochtenmaken. Gelukkig vond Annet dat goed. Daarop kwamen 150 spontane reacties van mensen die een nier wildenafstaan. Alleen dat was al hartverwarmend.”

Vier mensen blijven over voor nader onderzoek. Daaruitkomt uiteindelijk één geschikte kandidaat. In april 2012ontvangt Annet de nier van deze donor. “Het gaat inmiddels prima met Annet. Ze gaat naar school, ze sportweer, kortom, ze kan weer leven!” Anja benadrukt dat goedeinformatie over de mogelijkheden van orgaandonatie veelbelangrijker zijn dan de discussies over wel of geen donor-codicil. “Met goede informatie moet het lukken om meerdonoren te werven. Met ja tegen orgaandonatie zeg je jategen het leven.”

Meer informatie over orgaandonatie op: www.jaofnee.nl,www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/orgaandonatie,www.transplantatiestichting.nl/donatie/orgaandonatie

Orgaandonatie

‘Met ja tegen orgaandonatie zeg je ja tegen het leven’

5

Precies vijftig jaar na dato zagen de leerlingen uit de tweede lesgroep van de A-opleiding in het toen netnieuw gebouwde St. Annaziekenhuis elkaar weer terug in ziekenhuis Bernhoven. Op 17 oktober 1962kwamen de dames naar het Osse ziekenhuis om onder de hoede van de Zusters van Liefde met hun opleiding te starten.

Gewapend met fotoalbums en schriften met oude proef-werken begroeten de dames elkaar uitbundig. Dankzij eenoproepje in weekblad Libelle is ook Ilse Hooplot (71) uitAmsterdam aanwezig. “Ik had het niet willen missen.” Ilsekwam destijds uit Suriname naar Nederland. “Geronselddoor dokter Braaksma die graag Surinaamse meisjes voorvoor de A-, B- en Z-opleiding naar Nederland stuurde. InAmsterdam moest ik eerst twee weken acclimatiseren enkwam toen in het voor mij totaal onbekende Oss terecht. In de verpleegstersflat leefde je zo goed als opgesloten. De nonnen waren streng, hoor.” Dat herkennen de anderedames ook.

Marina Rombouts uit Koudekerke weet nog dat ze de treinhad gemist toen ze met haar vriend (“nu nog steeds mijnman”) naar de Nijmeegse Vierdaagse was geweest. “Ik wasin paniek, want als bij controle door de nonnen zou blijkendat mijn bed in de flat onbeslapen was, dan zou ik ontslagen kunnen worden.” Maar het lukte Marina om metde eerste ochtendtrein bijtijds in Oss te arriveren. “Ikmoest rennen om gelijktijdig met het wisselen van denacht- en dagdienst ongezien in de flat te komen. Snel omkleden en naar de afdeling. Het is me gelukt, en ik konde opleiding afmaken.”

Ook rector Van Stokkum staat in het geheugen gegrifd. Anneke Vestjens uit Groebeek weet nog dat de rector de gewoonte had om langs de bedden van de patiënten tewandelen. “Dan vroeg hij: ‘en wah hedde gij?’ Zegt de patiënt: ‘ik heb een mastitis’. ‘Oh’, zei de rector, ‘dat heb ikook gehad’!” Legendarisch is het verhaal van een leerlingdie een half jaar later de opleiding begon. Ze loopt op de afdeling, zegt een patiënt tegen haar: ‘Zuster, ik heb aambeien’. Antwoordt de leerling: ‘Oh, ik zet ze wel in dekoelkast’.”

En zo gaan de verhalen over en weer en rijgen de herinneringen zich aaneen tot een gekoesterd documentvan lang vervlogen tijden. Dat wordt weer meegenomennaar huis en bewaard tot de volgende reünie. De dames beloven elkaar opnieuw te ontmoeten. Dan niet meer in hetvertrouwde Osse ziekenhuis. “We komen graag naar Uden,want we zijn natuurlijk wel benieuwd hoe het daar eruitgaat zien.”

Gouden reünie

De klas

van 1962

in 2012

De klas

van 1962

‘Nooit gedacht dat zoiets eenvoudigs, zo waardevol kan zijn’. Dat is een reactie van een deelnemer aan de scholing ‘Schatkist voor waardevolle momenten’. Hoe geef je aandacht aan kinderen als zij in het zieken-huis op bezoek komen bij hun ongeneeslijk zieke vader, moeder, opa of oma? In ziekenhuis Bernhoven liepen verpleegkundigen ertegenaan hier onvoldoende handvatten voor te hebben.

Verpleegkundigen gaven aan niet goed te weten hoe ze ommoeten gaan met kinderen die op bezoek komen bij eennaaste van wie ze weten dat die er binnenkort niet meer zalzijn. Medisch psycholoog Joke in ’t Veld en verpleegkundigconsulent oncologie Josca Heier verzorgden hierover eenscholing. Belangrijkste punt is dat de verpleegkundige hetkind ziet, aanspreekt en laat weten dat het er mag zijn.Voor volwassenen is het al onbegrijpelijk dat een geliefde erop een gegeven moment niet meer zal zijn. Voor kinderengeldt dat des te meer. Volwassenen hebben de neiging kinderen hiertegen te beschermen, maar dat is onmogelijk.Kinderen voelen meteen als er iets aan de hand is en wijkunnen ze niet behoeden voor pijn en verdriet. We kunnenze wel leren en laten zien hoe hiermee om te gaan. Daarvoor moeten wij volwassenen wel openstaan voor debeleving van het kind.Al hebben kinderen niet altijd de juiste woorden, zij kunnenzich wel goed uitdrukken in tekenen, fantasie, spel en knutselen. Je kunt kinderen gewoon vragen wat ze nodighebben en hoe je daarbij kunt helpen. Verpleegkundigenkunnen ouders helpen om signalen van kinderen te begrijpen en hier op de juiste manier mee om te gaan.Afscheid nemen kan en mag niet worden ontweken. Daarbij is het wel belangrijk dat het kind kind kan blijven. Een belangrijk onderdeel van goed afscheid nemen is hetmaken van mooie en waardevolle herinneringen. Daarhelpt de schatkist voor waardevolle momenten bij. De kistis gevuld met materialen waaruit verpleegkundigen activiteiten kunnen aanbieden aan kinderen. Wanneer datmogelijk is, kunnen de kinderen met behulp van deze activiteiten samen met de zieke (groot)ouder of het gezinwaardevolle momenten maken. Door het goede voorbeelddat de verpleegkundige geeft, kunnen ouders deze activiteiten ook thuis voortzetten. Een mooie herinnering is enorm waardevol voor later. Belangrijk is dat dieherinnering, indien mogelijk, samen wordt gemaakt met- of in de nabijheid van degene die gaat overlijden. Bijvoorbeeld door samen een kussensloop te beschilderen die de ouder daarna om het kussen kan doen. Of de zieke(groot)ouder die iets maakt voor het kind. Dat zijn tastbareherinneringen voor later. Tijdens het maken van die

herinneringen is er ruimte om stil te staan bij emoties en levens-verhalen.De schatkisten in ziekenhuis Bernhoven worden gesubsidieerd door de Stichting DELA Fonds.

De leeftijd van het kind is van invloed op de beleving. 0-3 jaar: Geen besef van ernstig ziek zijn en dood, dekinderen reageren op sfeer. Zorg voor een stabiele relatie, ritme in voeding en slapen geven vertrouwen. Ook zingen en ritmisch bewegen is rustgevend. Praatveel met het kind, ook over verdrietige dingen. Ze mogen erbij zijn.3-5 jaar: Er is geen begrip over leven en dood. Doodwordt gezien als iets tijdelijks. Laat ouders verdrietigeboodschappen in kindertaal vertellen. Verdrietig zijnmag. Kinderen zullen het niet echt begrijpen, vraag ernaar en beantwoord vragen. Aan de reactie kun je merken wanneer het genoeg is. Herhalen is belangrijk.Kinderen uiten gevoelens vaak lijfelijk, sommigen kunnen tekenen, anderen worden drukker of juist stiller,wees alert op veranderingen in gedrag en bespreek ditmet het kind, met elkaar of een hulpverlener.6-12 jaar: Er is begrip voor de onomkeerbaarheid van de dood. Dit is beangstigend, er is het besef dat dit iedereen kan overkomen. Soms verlatingsangst, engedromen of buikpijn. Kinderen uiten zich vaak non-verbaal. Verdrietig zijn mag. Wees eerlijk, kinderen willenhet gewoon weten. Neem kinderen serieus en luisternaar ze.>12 jaar: Kinderen komen los van thuis, bij ziekten in het gezin ontstaat dan soms een worsteling. Er is weerstand om te communiceren met volwassenen enverdriet verergert dit. Doen hun verhaal eerder bij vrienden dan thuis. Laat merken wat je ziet en blijf uitnodigen. Ook deze leeftijd wil gezien worden, ondanks tegenstrijdige signalen.

Door Josca Heier6

Ziekenhuis Bernhoven begeleidt kinderen bi j het afscheid nemen van een dierbare met de

Schatkist voor waardevolle momenten

7

Op 1 oktober opende oud-politica Hannie van Leeuwen het geriatrisch dagcentrum van ziekenhuisBernhoven in Oss. Hannie van Leeuwen was van 1966 tot 1978 lid van de Tweede Kamer voor het CDA (begonnen als ARP-lid). Van 1995 tot 2007 was ze lid van de Eerste Kamer. De inmiddels 86 jarigeHannie van Leeuwen is nog steeds maatschappelijk actief. Zo is zij onder meer ambassadeur van deNederlandse Vereniging voor Klinisch Geriaters. In die hoedanigheid verrichtte ze de officiële openings-handeling.

Voorafgaand aan het doorknippen van het lintje sprak hetmagazine ‘In Bernhoven’ met Hannie van Leeuwen envroeg haar onder meer waar haar band met de ouderen-zorg vandaan komt. “Ik heb altijd gezondheidszorg in portefeuille gehad in de Tweede Kamer, ook toen al had ik grote interesse in de doelgroep ouderen. Zo heb ik meegewerkt aan een van de eerste adviezen van de Nationale Raad voor de Volksgezondheid om geriatrie alsspecialisme in het ziekenhuis toe te laten (1982). Destijdshoorde en zag ik ook veelvuldig dat ouderen slechter uithet ziekenhuis kwamen dan ze erin gingen. De klinisch geriater moest een prominentere plaats bij voorkeur alshoofdbehandelaar krijgen. Wij pleitten toen voor minstenseen geriater per regio. Zo bescheiden waren we nog. Nubeschikt gelukkig bijna ieder ziekenhuis over minimaal ééngeriater. Vergeet niet dat in onze ziekenhuizen circa500.000 ouderen jaarlijks worden opgenomen. Zij hebbenmeestal niet één, maar meerdere kwalen. Daarom is de rolvan de geriater zo belangrijk. Die kijkt immers naar heel demens en niet slechts naar dat deel waarover een gezond-heidsklacht bestaat.”Haar grootste zorg is echter of er nog wel voldoende handen aan het bed zullen zijn. “We zien dat de vergrijzingtoeneemt en dat tegelijkertijd een tekort aan verpleeg-kundigen en verzorgenden dreigt te ontstaan. Veertig procent van de HBO-opgeleiden en dertig procent van deMBO-opgeleiden ziet het werken met ouderen niet zitten.Die trend zal positief moeten worden omgebogen, wanthet gebrek aan motivatie bij de studenten is als een molen-steen om onze nek.”

Hannie van Leeuwen maant ouderen om niet passief af tewachten hoe de toekomst zich ontwikkelt. “Wij ouderenzullen ook zelf meer moeten doen, of we willen of niet. Ikvind het belangrijk dat ouderen zich ´empoweren´, dat zekrachtig worden. Vroeger groeiden de bomen tot aan dehemel. Die tijd is voorbij. We hebben alles ondergebrachtbinnen de AWBZ, maar je kunt je afvragen of dat wel dejuiste keuze is geweest. Wat is er mis mee om de rollatordie je nodig hebt zelf te bekostigen? Alleen voor die

mensen die het echt niet kunnen betalen moet er een beroep mogelijk zijn op de Bijzondere Bijstand.” Ouderen houden niet van het woord kwetsbaar. Maar het is wel een gepaste term. Ouderen hebben nu eenmaal temaken met meerdere stoornissen in het dagelijks leven dieeen beperkende invloed kunnen hebben. Tegelijkertijd isbehoud van autonomie heel belangrijk. Ik zie helaas in depraktijk dat de bejegening naar ouderen door zorg-professionals nogal eens onder de maat is. Ook daarom ishet goed dat er klinisch geriaters zijn. We hoeven niet allemaal langer te leven, maar ouderen willen wel kwaliteitvan leven. Ik ben dan ook blij dat Bernhoven de geriatrie totspeerpunt van haar zorgbeleid heeft gemaakt. Dat betekentdat geriatrie zowel in als buiten het ziekenhuis sterk gepositioneerd moet worden. Betrek de ouderen dan ookbij al jullie voornemens en plannen. De patiënt is immershet ijkpunt van de zorg en niet het sluitstuk!”Hannie van Leeuwen is zelf hét voorbeeld van de fitte enstrijdbare oudere. Ze lacht het compliment weg. “Ik hebook zo mijn gebreken, zegt ze, “maar wat ik niet doe is klagen. Ik ben zelf altijd actief gebleven, ook na mijn pensioen. Ik denk dat het heel belangrijk is om aan de gangte blijven en niet achter de geraniums te verdwijnen. Ik blijfin beweging zolang ik kan. Ik zie dat Bernhoven ook in beweging is. Jullie streven naar een seniorvriendelijk keurmerk in 2013. Eigenlijk zou dat niet nodig moeten zijn.Het moet vanzelfsprekend zijn dat instellingen als zieken-huizen ‘seniorproof’ zijn. Ik heb gezien dat Bernhoven inde AD top 100 van 77 naar 44 is gestegen. Proficiat, maargrijp uw kans om alles in orde te maken en probeer nogminimaal twintig plekken omhoog te gaan!”

Hannie van Leeuwen opent ger iatr isch dagcentrum

‘De patiënt is het ijkpunt van de zorg, niet het sluitstuk’

Hannie van Leeuwen opent geriatrisch dagcentrum Bernhoven

8

Willy Jansen is de derde nieuwe geriatrisch verpleegkundige binnen ziekenhuis Bernhoven, maar eigenlijk een oude bekende. Hij volgde zijn opleiding in 1996 in ziekenhuis Bernhoven en werkte ondermeer op de afdeling interne-oncologie. Daarna volgde hij een post HBO-opleiding voor geriatrisch verpleegkundige die hij graag wilde ‘verzilveren’. Daar was op dat moment in Bernhoven nog geen mogelijkheid toe. Daarom greep Willy in 2010 zijn kans en werd geriatrisch verpleegkundige in het Nijmeegse St. Radboudziekenhuis. De start van klinische geriatrie in Bernhoven én de uitbreiding naareen geriatrisch dagcentrum openden nieuwe perspectieven en sinds september is Willy weer terug in hethem vertrouwde Bernhoven.

“Op de afdeling interne zagen we steeds meer geriatrischepatiënten, daarom ging ik die HBO-opleiding doen. De oudere mens heeft al een heel leven achter zich, enorme levenservaring, maar is door de ouderdom kwetsbaar geworden. Dat trok mij wel aan. Misschien komt het ookdoordat ik op een boerderij ben opgegroeid waar het altijdeen zoete inval was. In onze keuken zaten altijd wel ouderemensen die even op de koffie kwamen. Als kind vond ik hetal geweldig om die verhalen te horen”, lacht Willy.

Het voelt goedBij toeval kwam Willy in het Radboudziekenhuis terecht. Hijmoest een les verzorgen over delier en vroeg informatiedaarover in het Radboud. Daar bleek op dat moment eenvacature te zijn en Willy waagde de gok. “Natuurlijk moestik even wennen. Het bleek in het Radboud vooral te gaanom geriatrische patiënten met psychiatrische problemen.Maar ik vond snel mijn draai. Wat me vooral opviel was dehuiselijkheid. Er wordt echt naar de belevingswereld van deoudere patiënt gekeken. Daar heb ik veel van geleerd.” Een ervaring die Willy nu meeneemt naar Bernhoven. “Deontwikkeling van de klinische geriatrie, de start van het dag-centrum, in het nieuwe ziekenhuis waarschijnlijk de startvan een klinische afdeling, dat alles maakt het wel tot eenenorme uitdaging en dus ben ik teruggekomen en het voeltgoed.”

Het vak van de geriatrisch verpleegkundige blijft niet beperkt tot het dagcentrum geriatrie. “Alle afdelingen kunnen onze expertise inroepen wanneer zich op geriatrisch gebied bij patiënten problemen voordoen. We zijn dus ziekenhuisbreed actief. En wij krijgen ook metlevensvragen te maken, dat is onvermijdelijk wanneer mensen een bepaalde leeftijd hebben bereikt. Dan kom je aan de grenzen van wat nog zinvol is als het om behandelen gaat. Allerlei factoren spelen daarin een rol. Behalve de leeftijd vooral ook de fysieke toestand, maar ook het geestelijk welbevinden. Als de patiënt en de familie

aangeven ‘laat ons lieve Heer mij maar komen halen’, danmoeten we die wens respecteren.”

Communiceren is essentieelHet is altijd de hoofdbehandelaar die dan met de klinischgeriater, eventueel andere behandelaars en uiteraard de patiënt en diens familie in gesprek gaat. “Wat altijd telt isde overweging of behandelen zinvol is, zeker niet wat het kost. Ik heb dan ook geleerd dat communicatie met patiënten en mantelzorgers essentieel is. Een open en eerlijke communicatie met patiënten is natuurlijk altijd van het grootste belang, zeker in een fase waarin duidelijkwordt dat het leven eindig is. Net zo belangrijk is het om de familie van de patiënt daarin te betrekken. Goede zorgvalt of staat met goede communicatie!”

Willy Jansen terug als geriatrisch verpleegkundige

‘Goede zorg valt of staat met goede communicatie’

Willy Jansen ‘Goede zorg valt of staat met goede communicatie’

9

Uit een onderzoek van Yale University bleek dat 57% van deondervraagde patiënten bij ziekenhuisontslag wist wie hundokter was en hoe de diagnose luidde. De artsen dachtendat driekwart van hun patiënten de diagnose kende. Eenverklaring voor dit fenomeen kan zijn dat veel patiëntenouder zijn en een complex ziektebeeld hebben. Ook zijnziekenhuisopnames korter, waardoor weinig tijd overblijftom de boodschap te bevatten. Een oplossing kan zijn ompatiënten en hun naasten meer schriftelijke informatie te geven. Ook kan het nuttig zijn om de patiënten een telefoonnummer van een medewerker te geven waaraan zealsnog vragen aan kunnen stellen na hun ontslag.

De resultaten verschijnen in wetenschappelijk tijdschrift the Archives of Internal Medicine.

Bron: Compriz, vakvereniging voor communicatieprofessionals in de zorgZie ook www.bernhoven.nl/folders ‘Tips voor het gesprekmet uw specialist (of huisarts)’

De ingrediënten: • een ongemak of gebrek aan je lichaam waar je niet langs

heen kunt leven; • meerdere dagen verblijf in een onpersoonlijk ziekenhuisbed;

onzekerheid over onderzoeken en de diagnose van de specialist;

• Voeg hierbij veel tijd om na te denken en weinig afleiding.Ziedaar het recept voor een ongevraagde bezinning op je eigenleven.

Wie langer daneven in het zieken-huis ligt, kan totde verbazendeontdekkingkomen, dat zich allerlei herinneringen en gevoelens aandienen vanuitzijn of haar leven,soms van lang geleden. Het lijktof van het innerlijkhuis kamers, kasten en ladenopengaan die je inhet gewone levenvergeten was. Het kan dan gaanom je relatie meteen zus, broer of kind, om

gemaakte keuzen of niet aangegrepen kansen, maar ookom de herinnering aan je ouders of anderen die al lang gestorven zijn. Dingen uit je leven die voorbij of verwerktleken te zijn. Als dit gebeurt, kan het niet zo goed te plaatsen verdriet ofonrust meebrengen, gevoeligheid en ontroering. Je snaptniet goed dat dit je juist nu zo bezighoudt, maar het ís zo.Grote kans dat het niets te maken heeft met de medischereden waarom je hier ligt. Hoe kan dat nou?

Er ontstaat, denk ik, ruimte waarin je je bewust wordt vanhet gehéél van je leven. Normaal bestaan wij in het nu enrichten ons op de toekomst. Maar hier besef en beleef je aldie vele stukjes die samen je leven uitmaken en hebben uitgemaakt. En daarbij lijken oud zeer en onverzoendewonden bij voorrang je aandacht te vragen. Hoe vaak nietmissen oudere patiënten die hier komen voor een nieuweheup of knie juist in deze dagen hun overleden partner.

Als zoiets bij u gebeurt, kan het allereerst goed zijn te beseffen, dat dit niet ongewoon is en dat u niet de enige bent– ook al praten wij mensen meestal niet gauw over zoiets. Bovendien is het goed te weten, dat ook ons ziekenhuisgeestelijk verzorgers in huis heeft, geschoolde mensen metwie u hier vertrouwelijk over kunt spreken. Niet om het op te lossen, maar om in gesprek zulke ervaringen de aandacht te geven die ze verdienen en het voor uzelf eenbeetje meer ‘op een rijtje te krijgen’. (En voor de duidelijkheid: of het daarbij (ook) gaat over geloof e.d., dat bepaalt alleen uzelf.)

Theo Gallé, geestelijk verzorger

Spreken de dokter en de patiënt dezelfde taal?

Ongevraagde bezinning

10

11

John Oemar, nieuwe orthopedisch chirurg in Bernhoven

‘Goede voorl ichting is een van onze belangri jkste taken’

John Oemar is op 1 september in ziekenhuis Bernhoven gestart als orthopedisch chirurg. John volgdezijn geneeskundeopleiding in Antwerpen. Hij werkte gedurende zijn opleiding tot orthopedisch chirurgin Venlo, Maastricht, Heerlen en Nijmegen. Hierna volgde een specialisatie tot wervelkolomchirurg inhet UMC Utrecht. Hij koos uiteindelijk voor Bernhoven. “De kleinschaligheid spreekt me aan. De lijnenzijn kort, waardoor je als behandelaar goede service kunt verlenen aan de patiënt.”

Orthopedie is bij uitstek een technisch vak. De combinatievan techniek en geneeskunde spreekt John Oemar erg aan.“Het leukste vind ik het directe contact met de patiënt. Je kunt wat voor mensen betekenen, hen letterlijk weer mobiel maken én houden. Dat lukt natuurlijk niet altijd.Een van onze belangrijkste taken is dan ook om mensengoed voor te lichten. Uitleggen waarom je iets wel of nietdoet is ontzettend belangrijk. Daar hoort ook bij dat je derisico’s en consequenties van een bepaalde ingreep goeduitlegt.” Het bevalt Oemar uitstekend in het Brabantseland. “Brabanders zijn leuke, nuchtere mensen. Als zij bijmij komen met klachten, dan is er meestal ook echt wataan de hand.”

Realistisch beeldAls orthopedisch chirurg is John Oemar gespecialiseerd inde wervelkolom. Dus vooral de rug en de problemen diemensen daarmee kunnen ervaren. “Juist hier is opererenlang niet altijd zinvol. Een kapotte heup vervangen dooreen nieuwe heupprothese is relatief gemakkelijk. Bij de wervelkolom ligt dat toch wat ingewikkelder. Daarom is het belangrijk om te weten met welke verwachtingen eenpatiënt met klachten aan de wervelkolom naar de dokterkomt. Het is mijn taak een realistisch beeld te geven van de mogelijkheden en ook de onmogelijkheden.” Naast wervelkolomchirurgie houdt John Oemar zich ook bezig met de prothesiologie van de heup en knie en de traumatologie.

Voor de specialisatie wervelkolomchirurgie volgde JohnOemar een aanvullende opleiding in het UMC Utrecht.“Problemen waar patiënten mee geconfronteerd wordenkunnen bijvoorbeeld uitzaaiingen zijn bij kanker of fracturen in de wervelkolom. We kunnen veel, maar doen

niet alles. Als perifeer ziekenhuis moet je ook je grenzenkennen. Maar we hebben uitstekende connecties met hetUMC St. Radboud in Nijmegen, het Elisabeth Ziekenhuis inTilburg en het UMC Utrecht.”

John Oemar: ‘Uitleggen waarom je iets wel of niet doet is ontzettend

belangrijk’

12

Op 14 september besloot de accreditatiecommissie van het Nederlands Instituut voor Accreditatie in deZorg (NIAZ) de NIAZ-accreditatie toe te kennen aan ziekenhuis Bernhoven. Dat is goed nieuws, in deallereerste plaats voor onze patiënten. “Het geeft extra vertrouwen aan de patiënt die ervan uit maggaan dat hij of zij in Bernhoven in veilige handen is. Maar ook goed nieuws voor alle medewerkers vanziekenhuis Bernhoven. We worden beloond voor onze inzet en we mogen trots zijn op wat we hebbenbereikt.” Bestuursvoorzitter Johan van der Heide en Mieke Klerkx, manager Kwaliteit & Veiligheid, spreken over het belang van de accreditatie.

“Kwaliteit is voor ons zó vanzelfsprekend dat de accreditatie daardoor soms als lastig werd ervaren doormedewerkers en specialisten. Zij moesten nu immersonder woorden brengen wat zij zelf als heel gewoon ervaren: we doen het toch al! Waarom moet het dan nog ineen protocol worden gezet?” Zo vat Mieke de reactiessamen die er in het begin waren. “Punten die voor verbetering vatbaar waren, hebben we opgepakt. Dat geefteen goede basis voor de verhuizing naar en de start inUden.”

Kroon op ons werkHet goede van de hele NIAZ-procedure is dat we ons veelmeer ervan bewust zijn geworden van wat onze omgevingvan ons vraagt, aldus Johan en Mieke. “Van oudsher warenziekenhuizen, en wij dus ook, erop gericht ons eigen verhaal uit te zenden. We zijn ons nu veel meer bewust vanwat de patiënt van ons wil, dat is dus de omgekeerde wereld. We zijn sterk gericht op het verbeteren van de zorg.

We hebben intussen al het nodige aantal certificaten verdiend, maar de NIAZ accreditatie is toch wel de kroonop ons werk. Het certificaat van het NIAZ geldt namelijkvoor heel ziekenhuis Bernhoven.”

Wat werd genoemd als opvallend sterke punten zijn onderandere de betrokkenheid, motivatie en open vriendelijkesfeer, maar ook het gezamenlijke leiderschap van de Raadvan Bestuur en de medische staf wordt als een sterk puntgezien. “Het gaat uiteindelijk om een goede en veilige behandeling van de patiënt en daar werkt dit alles in door.”Een bijzonder compliment kreeg Bernhoven voor de digitale procedure ‘vrijgave medische apparatuur’, ofwelhoe het (preventief) onderhoud van de medische apparatuur geregeld is. Er is geen achterstand vastgestelden het onderhoudsysteem Ultimo is online goed bereikbaaren inzichtelijk. “Natuurlijk zijn er ook punten die voor verbetering vatbaar zijn. Bijvoorbeeld de landelijke veiligheidsthema’s en daar wordt op dit moment al hardaan gewerkt. We zijn dus nog niet klaar, maar wel op de goede weg en blijven hard werken voor nóg beterezorg.”

We doen niet alles, maar wat we doen,doen we goed“We laten zien dat we onze processen op orde hebben endat maakt ons een betrouwbare partner voor de patiënten,inspectie en de zorgverzekeraars. We doen het ook goed als het gaat om samenwerking in de ketenzorg, dus metandere zorgaanbieders, maar ook met andere zieken-huizen. We luisteren goed naar externe deskundigen. Ook dat is een keuze. We doen niet alles in ziekenhuisBernhoven, maar datgene wat we wel doen, doen we goed!We zijn in ziekenhuis Bernhoven altijd een beetje bescheiden geweest. Dat siert ons, maar we mogen ooktrots zijn. Ik ben in ieder geval heel trots dat we dit met zijnallen bereikt hebben en ik dank alle medewerkers voor huninzet en feliciteer hen én patiënten van harte met dit resultaat”, aldus Van der Heide.

Bernhoven behaalt NIAZ-accreditatie‘Een beloning voor onze inzet waar we trots op mogen zi jn’

Op 27 november ontvingen v.l.n.r. Mieke Klerkx, Johan van der Heide

en Marcel Schenkels het NIAZ-certificaat uit handen van de heer

Van Dun (rechts), directeur NIAZ.

13

Het specialisme klinische geriatrie houdt zich bezig met oudere kwetsbare mensen. Op 1 oktober startteMascha Kuijpers (32 jaar) als klinisch geriater. In september is eveneens een nieuwe geriatrisch verpleeg-kundige gestart, zodat de polikliniek geriatrie nu beschikt over twee klinisch geriaters en drie geriatrischverpleegkundigen. Mascha stelt zich graag voor in een interview.

“Ik kwam erachter dat ik met mensen wilde werken. Vandaar mijn keuze voor de studie geneeskunde. Toen iktijdens mijn opleiding tot basisarts in aanraking kwam metoudere patiënten wist ik het zeker: met deze mensen heb ikaffiniteit. Ze hebben veel levenservaring en hun levens-verhalen vind ik interessant. Het is een ondergewaardeerdegroep mensen, terwijl wij zo veel van hen kunnen leren.”

Na haar opleiding tot basisarts werkte zij als AGNIO in een psychiatrisch ziekenhuis voor ouderen in Ermelo. Het werken met ouderen vond zij zo boeiend dat ze solliciteerde naar de specialisatie tot geriater. Een lang opleidingstraject volgde: twee jaar interne geneeskunde bijhet JBZ, een jaar ouderenpsychiatrie bij de Reinier van Arkelgroep en twee jaar klinische geriatrie in het Universitair Medisch Centrum in Utrecht. Hier deed ze onderzoek naarhet gebruik van meerdere medicijnen tegelijk bij ouderen,polyfarmacie. En nu is ze dus ‘klinisch geriater’.

PuzzelVaak gaat het bij de geriatriepatiënten om een combinatievan lichamelijke, psychische en sociale problemen. De klinisch geriater heeft een coördinerende taak en brengt devaak met elkaar samenhangende en complexe zorgvragenin beeld.

“Als geriater ben je breed opgeleid, je kijkt naar de helemens. Vaak is er veel gebeurd voordat ouderen bij de geriater komen. Het is aan de geriater om het plaatjerondom de patiënt compleet te maken, samen met eennaaste die we vragen mee te komen. Hoe is de ziekte-geschiedenis? Wat heeft iemand voor werk gedaan? Hoe isde thuissituatie? Hoe staat iemand in het leven? Het is eensoort puzzel om erachter te komen wat kwaliteit van levenbetekent voor de patiënt. Ik vind het mooi om te ervarenhoe open mensen vaak zijn, ik hoor de mooiste verhalen.”

BernhovenMascha is blij met haar start bij Bernhoven. “Ik kies bewustvoor een algemeen ziekenhuis, omdat je daar allroundbezig bent. Ik ben een echte doener, ik wil met patiëntenwerken. Bovendien heeft Bernhoven de oudere patiënt alsspeerpunt. Ik kom op een jonge, frisse afdeling die volop in beweging is. Fantastisch dat ik mag meehelpen deze afdeling verder op te zetten. En last but not least, ik ben en blijf een Brabander. Ik woon nu met mijn man en tweezoontjes in Tricht bij Geldermalsen, maar ik wil graag weerterug naar Brabant. Ik houd van de Brabantse gemoedelijk-heid die ik in ziekenhuis Bernhoven ook tegenkom. Ik hoophier met veel collega’s ideeën rondom de oudere patiënt uit te wisselen.” Door Ankie van Hezewijk

Mascha Kuijpers, klinisch geriaterOp zoek naar antwoord op de vraag

‘wat betekent kwaliteit van leven voor de patiënt?’

‘Van oudere patiënten

kunnen wij zo veel leren’

15

Niek Gerlach studeerde tandheelkunde in Nijmegen. Omdat hij meer wilde dan alleen tandarts zijn,vervolgde hij zijn opleiding met de opleiding geneeskunde, eveneens in het UMC St. Radboud wantNiek wilde kaakchirurg worden. Dan heb je geneeskunde nodig. Sinds januari 2011 is hij kaakchirurg inde maatschap kaakchirurgie van het JBZ en ziekenhuis Bernhoven.

“Als zesjarige kreeg ik een soort dokter Bibberspel, maardan een tandarts waarbij je met een spiegeltje tanden konaantikken en eruit halen. Ik denk dat toen mijn fascinatievoor tandheelkunde is begonnen”, aldus een goedlachseNiek. “Maar het zit ook wel in de genen. Mijn opa washuisarts in Sprang-Capelle. Hij kreeg de moeilijk te behandelen kiezen en tanden en had een eigen ‘tandarts-setje’. Dat heb ik uiteindelijk van hem gekregen. En ja, ikwerk graag met mijn handen.”

Kaakchirurgie is een technisch vak. “Maar er moet zekerook nagedacht worden”, aldus Gerlach. De meeste mensen denken bij de kaakchirurg aan een man of vrouwdie lastige verstandskiezen verwijdert. “Het is meer dandat”, legt Gerlach uit. “Officieel heet het mond-, kaak- enaangezichts- chirurgie. Behalve met verstandskiezen, houden wij ons ook bezig met bijvoorbeeld botziekten, ontstekingen, onbegrepen pijn, traumatologie en kaak-verplaatsingen.De esthetiek in ons vak speelt ook een rol, zeker bij aangezichtscorrigerende behandelingen. Het is een breeden divers vak. Het gezicht bestaat uit drie delen: bot, wekedelen en je tanden en kiezen en in dat gebied bewegen wijons. Ook onze patiëntenpopulatie is divers, van jong totoud, dat maakt het vak ook heel boeiend.”

Niek Gerlach weet dat veel mensen nog een bepaalde angsthebben voor de tandarts en dus ook voor de kaakchirurg.“Het is de kunst om deze mensen toch gerust te stellen. Isde angst echt zo groot dat de behandeling niet mogelijk is,dan zullen we de behandeling onder narcose uitvoeren.Voor gewone tandheelkundige behandelingen die door eentandarts worden uitgevoerd, kan uitgeweken worden naareen speciale angsttandarts. In de meeste gevallen is datniet nodig, maar daarom is een goede communicatie metonze patiënten wel essentieel.”

Niek Gerlach, nieuwe kaakchirurg‘Communicatie met patiënt is essentieel ’

Niek Gerlach werd kaakchirurg ‘dankzij dokter Bibber’

16

Alsof het zo had moeten zijn: op 22 november, tijdens de overdracht van de symbolische sleutel van hetnieuwe Bernhoven in Uden, scheen een stralende zon aan de hemel. Net als op 22 september 2010, precies twee jaar en twee maanden eerder, toen de eerste paal werd geslagen. En zo was de cirkel mooirond.

Het nieuwe ziekenhuis is opgeleverd!

De overdracht van de enorme sleutel stond symbool voor de onder-

tekening van het proces-verbaal van oplevering. Daaraan voorafgaand

was er de traditionele inspectieronde, waaraan werd deelgenomen

door projectmanager Nieuwbouw Marion van Zoom, voorzitter van

de Raad van Bestuur Johan van der Heide, voorzitter van de medische

staf Marcel Schenkels en vertegenwoordigers van Bouwcombinatie

Bernhoven.

Na woorden van Johan van der

Heide en projectdirecteur van

Bouwcombinatie Bernhoven

Frank Brekelmans over de mooie samenwerking en het prachtige

resultaat, werd de sleutel door Brekelmans overgedragen aan Marion

van Zoom. Tijdens een kort, persoonlijk woordje bedankte ze ‘haar’

mensen, de bouwmedewerkers die de afgelopen jaren zo intensief aan

het ziekenhuis hadden gewerkt: “Zonder jullie had ik het niet gekund!”

En het resultaat mag er zijn, zoals op deze foto’s te zien valt. Tot de

verhuizing werken we er met zijn allen hard aan dat onze patiënten

straks veilig en verantwoord in de gastvrije omgeving van Bernhoven

kunnen verblijven. Zodat we dan van harte kunnen zeggen: welkom

in Uden!

17

De nieuwe generatie koudetechniek.

Hamapo BV De Waterman 6, 5215 MX ’s-Hertogenbosch T 073 - 656 57 47 E info@hamapo.nl

Trotse leverancier van:

Hamapo wenst ziekenhuis Bernhoven een schitterende start en duurzame toekomst.

Een gezond zorgklimaat door samenwerking!

18

19

Tijdens het symposium palliatieve zorg op 11 oktober is de transmurale regionale richtlijn terminaalhartfalen gepresenteerd. De richtlijn kwam tot stand dankzij de werkgroep terminaal hartfalen van ziekenhuis Bernhoven, Pantein, BrabantZorg, het netwerk Palliatieve Zorg en een vertegenwoordigervanuit de huisartsen. De richtlijn regelt de samenwerking tussen cardioloog, huisarts en thuiszorg enbeschrijft in duidelijke stappen wie, wat, wanneer en hoe moet handelen doen bij terminaal hartfalen. De richtlijn is te downloaden via de website van www.rosrobuust.nl. Hartfalenverpleegkundige Hettievan den Bogaard vertelt waarom de richtlijn belangrijk is.

“Van terminaal hartfalen is sprake wanneer behandelen nietmeer mogelijk is. Dit hoeft niet te betekenen dat de patiëntbinnen afzienbare tijd overlijdt, maar er is wel sprake vaneen glijdende schaal”, aldus Hettie. “Doordat het hartsteeds slechter functioneert, wordt de patiënt erg moe, ookin rust. Door vochttoename raakt de patiënt benauwd enkortademig. Aan de vochttoename kan niets gedaan worden, omdat de nierfunctie achteruit gaat. We zien de patiënt langzaam achteruitgaan. Behandelen is niet mogelijk, maar we kunnen er wel zíjn voor de patiënt.”

“Doordat de hartfunctie achteruit gaat, vindt steeds vakereen ziekenhuisopname plaats”, vervolgt Van den Bogaard.“Daarom is het belangrijk dat ook de verpleegkundige inhet ziekenhuis het gesprek aangaat met de patiënt. De verpleegkundige krijgt vooral een rol als raadgever. Wanthoewel behandelen niet meer mogelijk is, zien we datpatiënten toch nog naar het ziekenhuis willen omdat ze

zich daar veilig voelen.”

Wanneer duidelijk is dat behandelen niet zinvol meer is, bespreekt de cardioloog dit samen met de patiënt. “Steedsmeer patiënten hebben een ICD. De cardioloog bespreekt

met de patiënt de mogelijkheid om de ICD uit te zetten,waardoor onnodige en onaangename shocks voorkomenworden. De shocks hebben namelijk geen zin meer bij ter-minaal hartfalen.”

De cardioloog bespreekt met de patiënt ook het niet-reanimerenbeleid. De afspraken over niet-reanimeren gelden alleen in het ziekenhuis. “Daarom draagt de cardioloog dit duidelijk over aan de huisarts”, legt Hettieuit. “De huisarts zorgt dat ook in de thuissituatie het niet-reanimeren- beleid is vastgelegd en dat de huisartsen-post en de thuiszorgorganisatie op de hoogte zijn van deafspraken.”

Wat is een ICD?ICD staat voor implanteerbare cardioverter-defibrillator,en is een inwendige defibrillator. Wanneer een hart-ritmestoornis optreedt, geeft de ICD het hart een schok, waardoor het hartritme weer hersteld wordt. Bij terminaal hartfalen is de activiteit van de ICD zinloos,want ondanks de schokken die de ICD geeft, zullen de ritmestoornissen toenemen.

Regionale richtlijn terminaal hartfalen geeft houvast aan patiënt en zorgverlener

‘Behandelen is niet mogelijk, maar we kunnen er wel zíjn voor de patiënt’

V.l.n.r. Brigitte van Berkel, Gonnie van

Zomeren, Hedi Terbraak, Karin van Veen,

Monique van de Broek, Clemens van der

Geld, Arko Scheepmaker en Hettie van

den Bogaard

Column vanuit de Cl iëntenraad

Patiënt centraal in ketenzorg

De Cliëntenraad is vooral geïnteresseerd in alles watziekenhuis Bernhoven kan doen om de patiënten een zogoed mogelijke behandeling en verzorging te bieden.Goede behandeling en verzorging zijn vanzelfsprekendvoor alle patiënten van belang, maar bij chronische aandoeningen spreekt dit nog meer. Bij behandeling enzorg speelt niet alleen het ziekenhuis een rol. Ook de huis-arts, de apotheek, thuiszorg en andere eerstelijnszorg hebben een taak bij preventie, diagnose en nazorg. De af-gelopen jaren is er de tendens dat professionals in de zorgzich steeds meer gaan specialiseren. Dat mag niet tot ge-volg hebben dat patiënten hun zorgvraag in niet goed opelkaar aansluitende onderdelen moeten verdelen, want datleidt alleen maar tot kwaliteit- en doelmatigheidsverlies.

Om een goede aansluiting te garanderen, dus dat de juistezorg op het juiste moment door de juiste zorgverlenerwordt geleverd, is een goed functionerend en op elkaar afgestemd samenwerkingsverband nodig. Een samen-werkingsverband waarbij de patiënt centraal staat, waar een

goede overdracht van informatie is, waar een goede door-verwijzing is, waar korte wachtlijsten zijn en waar er voorpatiënten die dat willen en kunnen mogelijkheden zijn voorzelfregie. Zo’n samenwerkingsverband wordt in de praktijkketenzorg genoemd.De Cliëntenraad vindt het verheugend dat ziekenhuis Bernhoven ketenzorg hoog in het vaandel heeft staan,vooral voor patiënten met chronische ziekten als diabetes,hartfalen en COPD. Ziekenhuis Bernhoven heeft – als voor-beeld – een voortrekkersrol met onder meer de thuiszorg inhet vormen van een ‘projectgroep terminaal hartfalen’.Hierin hebben naast onder andere de cardioloog en verpleegkundig coördinator ook professionals uit de thuis-zorg zitting. Deze werkgroep bekijkt wat er in het kader van ketenzorg door ziekenhuis Bernhoven aan wie overgedragen moet worden als een hartpatiënt in het ziekenhuis uitbehandeld is maar nog voor langere tijdonder de juiste (medische) begeleiding in de thuissituatiekan verblijven. lnformatie- overdracht aan o.a. de huisartsen thuiszorg is hierbij van belang.20

21

In mei 2011 werd bij Anita van der Rijt uit Veghel borstkanker geconstateerd. “Ik had daar helemaal geen rekening mee gehouden en dan beland je plotselingin een rollercoaster. Bovendien overkomt het jou niet alleen, het overkomt je helegezin.” Anita en echtgenoot Marcel merkten dat kanker voor veel mensen tochnog een eng woord is. Anita, onderwijzeres in het basisonderwijs, besloot eenboekje te schrijven voor kinderen. Daarmee hoopt de moeder van Teun (13) enKaatje (10) dat kanker ook voor kinderen beter bespreekbaar wordt.

“Toen we hoorden dat ik kanker had, was onze eerste gedachte ‘o jee, de kinderen!’ Maar we zijn met zijn allenrond de tafel gaan zitten en hebben er open en eerlijk met elkaar over gesproken. Het is er en je kunt het nietwegstoppen. Onze ervaring is dat erover praten goedwerkt. Het helpt de kinderen ook om er zelf in hun eigen omgeving over te praten met hun vrienden, vriendinnetjes, klasgenoten.”

Recht uit het hartAnita ondergaat een operatie waarbij de tumor verwijderdwordt. Daarna volgen nog een okselkliertoilet en chemo. In september is dat traject achter de rug. Doodmoe begintAnita aan de klim uit het dal. “Je valt echt in een gat. Al dietijd werd je uitstekend begeleid in het ziekenhuis en plotseling moet je het alleen doen. Ik heb veel gesprokenmet mensen om mij heen en ik heb geboft met een begripvolle bedrijfsarts en de directie op school. Ik heb ookaltijd contact gehouden met school. Op een gegeven ogenblik ben ik weer naar de klas gegaan en konden de kinderen vragen stellen. Hartverwarmend was dat. Kinde-ren stellen vragen recht uit het hart, zoals ‘hoe voelde dat

toen je het hoorde?’, ‘heb je nuook pijn?’, ‘ga je nou dood?’ ‘wat betekende dat voor Teun en Kaatje?’. In die tijd zocht ik specifiek naar informatie voor kinderen en ontdekte dat die er nauwelijkswas. Op dat moment dacht ik: ‘dan ga ik het zelf doen!’ ”

Haar idee groeit eerst stilletjes in haar hoofd, maar dankruipt Anita achter de laptop en begint met schrijven. “Kinderen worden, vaak nog onbewust, verre gehouden vanzaken die volwassenen zelf moeilijk vinden. Maar kinderenhebben een antenne voor problemen die ouders hebben.Natuurlijk viel het op dat ik thuis bleef, en dat ik soms eenhuilbui had, dat mijn stemming soms omsloeg. Praat ermaar over, je mag laten merken dat je verdrietig bent. Kinderen geven zelf wel aan hoever je daarin kunt gaan. En het goede is dat een kinderleven dan ook gewoon doorkan gaan, mét alle leuke, maar ook met de minder leukedingen.”

Er blijft een klein rafeltjeTeun en Kaatje zijn trots op hun moeder. Natuurlijk hebbenze het boekje gelezen en ze herkennen het heel goed.Kaatje houdt binnenkort op school een spreekbeurt overborstkanker. Nu gaat het iedere dag een stukje beter metAnita. Ze sport regelmatig en gaat op dit moment een uur per dag naar haar klas. Ze gaat ervan uit dat ze langzaamaan de draad van het leven weer op kan pakken.“Maar er blijft natuurlijk altijd een klein rafeltje. Toch heb ikuit dit alles iets positiefs kunnen halen. Allereerst het goedein ons gezin, onze familie en vrienden, maar ook dit boekje.Ik verdien er niets aan en wil dat ook niet, ik hoop alleendat het gelezen wordt en dat het andere kinderen en oudershelpt als ze in de rollercoaster die kanker heet belanden.”

Roze koeken voor een aapjeISBN 978-94-002-1040-0 Uitgeversgroep het Sterrenbeeld, ’s Hertogenbosch Prijs € 7,50 www.uitgeversgroep.nl

Anita van der Ri j t schreef een kinderboek over borstkanker

Roze koeken voor een aapje

Kaatje, Anita en Teun hopen dat het boekje andere kinderen en

ouders helpt

Opname in z iekenhuisIn dit magazine vindt u algemene informatie over de faciliteiten in ziekenhuis Bernhoven. Specifieke informatie over de afdeling waar u verblijft, krijgt u op de dag van opname van de verpleegkundige vande betreffende afdeling. Op de meeste afdelingen vindt u, op de kamer waar u wordt opgenomen, eenafdelingsmap met uitgebreidere informatie. Deze map kunt u ter plekke inzien. Naast een goede medische verzorging staat in ziekenhuis Bernhoven persoonlijke aandacht voor de patiënt centraal.Heeft u wensen of vragen, aarzel dan niet een beroep op de medewerkers te doen. Zij zijn graag bereidu te helpen. Ten slotte wensen wij u een spoedig herstel en een zo aangenaam mogelijk verblijf toe!

n Voorbereiding

Opnamedatum Bij bureau Opname heeft u een afspraak gemaakt voor eendatum of periode dat u wordt opgenomen in ziekenhuisBernhoven. Als er met u een afspraak is gemaakt, krijgt uenkele dagen of weken van tevoren telefonisch bericht overde exacte opnamedatum. Bij een eventuele verhindering envoor het krijgen van algemene informatie over uw opname,kunt u terecht bij bureau Opname.

Ziekenhuizen worden dagelijks geconfronteerd met niet inte plannen spoedzaken. Meestal is dit op te lossen, helaasniet altijd. Het kan daarom voorkomen dat uw operatie ophet laatste moment niet kan plaatsvinden in verband meteen andere spoedoperatie.

Bureau Opname locatie Oss: 0412 - 621408, tussen 8.30 - 16.30 uur Bureau Opname locatie Veghel: 0413 - 381423, tussen 8.30 - 16.30 uur

22

23

Bernhoven

informatie

Operatievoorbereiding Spreekuur PPO (Preoperatief Poliklinisch Onderzoek)Wanneer u in het ziekenhuis wordt opgenomen in verbandmet een operatie, zijn enkele voorbereidingen noodzakelijk.Dat gebeurt tijdens het spreekuur Preoperatief PoliklinischOnderzoek, afgekort spreekuur PPO. Op dit spreekuurspreekt u achtereenvolgens met een doktersassistente, eenverpleegkundige en een anesthesioloog (= arts die voor deverdoving zorgt). De verdoving die u krijgt, is afgestemd op uw gezondheid, conditie en uw operatie. Bij medischeingrepen zijn vaak verschillende vormen van verdoving mogelijk. Hoewel u mee kunt beslissen en in veel gevalleneen keuze heeft, is het voor u en degene die opereert nietaltijd mogelijk alle consequenties daarvan te overzien. De uiteindelijke vorm van verdoving bepaalt daarom altijdde anesthesioloog. In totaal duurt het gesprek ongeveeréén uur.

Persoonlijke instructies Tijdens het gesprek met de verpleegkundige krijgt u uitlegover de gang van zaken rondom de opname. Persoonlijkeinstructies zoals medicijnen, nuchter zijn e.d. die u voor deopname moet opvolgen, krijgt u na het gesprek op papiermee naar huis.

Uw kamerwens De patiëntenkamers op de meeste afdelingen van het ziekenhuis bestaan uit vier, soms zes bedden. Er zijn welenkele één- of twee persoonskamer maar dat aantal is ergklein. Dat betekent dat de medische noodzaak bepaaltwelke patiënt een één- of tweepersoonskamer krijgt. Als u bij opname aangeeft een voorkeur te hebben voor eenéén- of twee persoonskamer dan kunnen wij u dus niet garanderen dat u ook zo’n kamer krijgt toegewezen.

Op bijna alle kamers liggen mannen en vrouwen op éénkamer. Als u hier bezwaar tegen heeft, kunt u dit voorafaangeven bij uw opname. Wij proberen hier rekening mee te houden, maar ook hier geldt dat we dit absoluut nietkunnen garanderen in verband met de beschikbare ruimte.

Wat brengt u mee? Wanneer u onder behandeling bent bij een arts, is hetvoor de arts belangrijk om te weten welke medicijnen u gebruikt. Vooral als u meerdere medicijnen tegelijk gebruikt. Daarom vragen we u uw Actueel Medicijn Overzicht (AMO) mee te nemen. U kunt dit AMO, ophalen bij uw apotheker.

Verder moet u meenemen: ponsplaatje, identificatie-bewijs, medicijnen die u gebruikt, dieetvoorschrift, adres en telefoonnummer van uw contactpersoon, toiletartikelen, bedkleding, kamerjas, pantoffels e.d.

Breng in ieder geval zo min mogelijk geld en géén waardevolle voorwerpen, zoals sieraden mee. Het ziekenhuis is niet aansprakelijk voor verlies en diefstal van uw spullen.

Wettelijke identificatieplicht Sinds 1 januari 2005 geldt in ons land voor iedereen vanveertien jaar en ouder een wettelijke identificatieplicht. Geldig identificatiebewijs is: paspoort, rijbewijs, Nederlandse identiteitskaart of een reisdocument voorvreemdelingen of vluchtelingen. Het ziekenhuis is verplichtuw identiteit vast te stellen met behulp van één van de genoemde documenten.

24

Medicijnen Tijdens uw verblijf in het ziekenhuis worden alle medicijnen(behalve medicijnen voor anticonceptie) die u gebruiktdoor het ziekenhuis verstrekt en beheerd. Alleen als u opgenomen bent op afdeling Shortstay dan neemt u uweigen medicijnen mee. Heel soms wordt ook op een andere afdeling, in overleg met de arts, doorgegaan met uweigen medicijn(en). Om u tijdens de opname de juiste medicijnen te kunnen geven, is het belangrijk dat uw artsen verpleegkundige precies weten welke medicijnen u gebruikt. Het kan zijn dat de vorm, kleur of naam van hetziekenhuisgeneesmiddel anders is dan u gewend bent. De werking is echter hetzelfde als het middel dat u thuisgebruikt.

Denk aan uw Actueel Medicijn Overzicht (AMO)Vanaf 1 januari 2012 heet uw medicijnpaspoort Actueel Medicijn Overzicht (AMO). Wanneer u onder behandelingbent bij een arts, is het voor de arts belangrijk om te wetenwelke medicijnen u gebruikt. Vooral als u meerdere medicijnen tegelijk gebruikt. Neem daarom altijd uw Actueel medicijn Overzicht mee. Dit is verkrijgbaar bij uweigen apotheek.

n Uw verblijf in het ziekenhuis

Opnamedag De dag van de opname meldt u zich op de afgesproken tijden plaats. Op de afdeling wordt u ontvangen door een secretaresse of een verpleegkundige. Zij brengen u naar uw kamer en informeren u over de gang van zaken op deafdeling.

Kamer Het aantal bedden op de kamer waar u komt te liggen looptuiteen van één tot maximaal vier. Een uitzondering is de afdeling Shortstay, locatie Oss. Hier ligt u met maximaalzes personen op de kamer. Bij ieder bed zitten een handsetvoor de zusterroep en een leeslamp binnen handbereik.Het is mogelijk om televisie te kijken, radio te luisteren ente telefoneren. Op de kamer is zowel in de muurkast als in het nachtkastje, bergruimte voor uw persoonlijke eigendommen. Deze kasten zijn niet afsluitbaar.

Dagverblijf Op iedere afdeling is een dagverblijf voor patiënten. In het dagverblijf mag niet gerookt worden. ZiekenhuisBernhoven is een openbaar gebouw en daarom rookvrij.

25

Eten Tijdens uw opname worden alle maaltijden door het ziekenhuis verstrekt. Iedere dag krijgt u een menuvoorstelvoor de volgende dag. Het menuvoorstel houdt al rekeningmet uw eventuele dieet. De voedingsassistente komt iederedag bij u langs om het menuvoorstel op te halen. Op deafdeling Shortstay is het door de korte duur van de opnamelogistiek niet mogelijk u een menukeuze aan te bieden. Als u een speciaal dieet heeft wordt hier vanzelfsprekendrekening mee gehouden. Uit hygiënisch oogpunt is het niet toegestaan meegebrachte etenswaren in de afdelings-koelkast te bewaren.

n Uw bezoek

Bezoek levert meestal een welkome afleiding. Het kanzijn dat u met uw bezoek alleen wilt zijn. U kunt de verpleegkundige vragen dit voor u te regelen. Als u niet p de verpleegafdeling hoeft te zijn voor onderzoek, behandeling, visite van de specialist of een andere activiteit, kunt u uw bezoek, tijdens de bezoektijden, bijvoorbeeld ook in het dagverblijf of de koffiehoek/ziekenhuiswinkel ontvangen. Geeft u wel even aan de secretaresse of verpleegkundige door waar u bereikbaarbent. Vanwege verhoogde infectiekans zijn planten in het ziekenhuis niet toegestaan.

Bezoekregeling persoonlijk bezoekNaast de hieronder genoemde bezoektijden is het toegestaan dat één naaste u gedurende de dag tussen10.00-21.00 uur gezelschap mag houden. De patiëntenzorgmag niet in het gedrang komen en heeft in alle gevallenvoorrang. De privacy blijft zoveel mogelijk gewaarborgd.Dit betekent bijvoorbeeld dat een behandelaar of verpleegkundige het aanwezige bezoek kan vragen dekamer even te verlaten. Tussen 13.00 - 14.00 uur geldt eenrustuur voor onze patiënten.

Roomservice (Kamerbediening)Uw gast kan, tegen betaling, gebruik maken van koffie enthee (en een versnapering) tijdens een speciale ronde doormedewerkers van ons restaurant. Daarnaast kan uw gastgebruik maken van een maaltijd. Maaltijdbonnen zijn te

koop bij de receptie van het ziekenhuis. De maaltijd kan opde kamer of in het personeelsrestaurant gebruikt worden.

Algemene bezoektijden Dagelijks van 14.00 - 15.00 uur en van 19.00 - 20.00 uur.In overleg met de verpleegkundigen is het soms mogelijkbuiten de vastgestelde bezoektijden bezoek te ontvangen.

KraamafdelingDe bezoektijden voor de kraam/gynaecologieafdeling zijn:10.00 - 11.00 uur; 14.00 - 15.00 uur; 19.00 - 20.00 uur.

Partners zijn de hele dag welkom met uitzondering van derusttijd tussen 15.30 - 17.00 uur.

CouveuseafdelingAlleen in aanwezigheid van de ouders kunnen familieledenen vrienden op de couveuseafdeling op bezoek komen. De ruimte op deze afdeling is beperkt. Hierdoor zijn uitgebreide bezoeken niet mogelijk.

KinderafdelingVoor ouders zijn er geen vaste bezoektijden. Zij kunnenhun kind de hele dag bezoeken.Andere bezoekers mogen, als de situatie van het zieke kinddit toelaat, op bezoek komen tussen 14.00 en 19.00 uur.

Stroke-Care unitDe Stroke-Care unit bevindt zich op de locatie Oss van ziekenhuis Bernhoven. Hier gelden de volgende bezoek-tijden: Bezoektijden voor partner/contactpersoon: 11.00 - 11.30 uur Algemene bezoektijden: 14.00 - 15.00 uur en 19.00 - 20.00 uur

Intensive care en hartbewaking (IC/CCU)Op beide locaties van het ziekenhuis geldt voor IC patiënten een doorlopende bezoektijd van 11.00 - 20.00 uur.Op de CCU afdeling van beide locaties: 11.00 - 12.00uur/14.00 - 16.00 uur/18.00 - 20.00 uur.

Afwijken van deze tijden kan in overleg met de verpleeg-kundige.

informatie

Aantal bezoekers U mag als patiënt maximaal twee bezoekers tegelijk ontvangen. Deze regel is nodig ter bescherming van uweigen rust en de rust van uw medepatiënten. Stem onderling af wie wanneer op bezoek komt.

n Uw behandeling en verzorging

Medische behandeling De behandelend specialist (hoofdbehandelaar) draagt demedische verantwoordelijkheid voor uw behandeling. Bijuw medische behandeling zijn ook andere hulpverlenersbetrokken. Daardoor ziet u verschillende mensen aan uwbed. Met vragen over uw medische behandeling kunt u altijd terecht bij uw hoofdbehandelaar.

Verpleegkundige verzorging Tijdens uw verblijf op de afdeling krijgt u het meeste temaken met de verpleegkundigen en leerling-verpleeg-kundigen. Zij dragen de zorg voor een goede verpleging enproberen daarbij rekening te houden met uw persoonlijkewensen. Met al uw vragen kunt u bij de verpleegkundigenterecht. Samen met u zoeken zij naar oplossingen.

Contactpersoon Voor u en de afdeling is het prettig om te weten wie er contactpersoon is wanneer nodig; bijvoorbeeld na de operatie, onderzoek of als de ontslagdatum bekend is. Bijhet opnamegesprek kunt u een contactpersoon opgeven. In verband met uw privacy geeft u toestemming om decontactpersoon over uw gezondheidstoestand te informeren.

Informatie U mag van uw behandelend specialist, verpleegkundigenen andere zorgverleners verwachten dat zij u goed informeren over uw ziekte, onderzoeken en behandelingen.Vraag gerust om schriftelijke informatie of een mondelingetoelichting wanneer iets niet helemaal duidelijk is. Het Patiënten Service Bureau heeft voor u de folder ‘In gesprekmet de specialist’. Deze folder kan u helpen zich goed op hetgesprek voor te bereiden

n Uw rechten en plichten

Patiënten hebben wettelijke rechten en plichten. Deze rechten en plichten zijn vastgelegd in de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO).

26

Informatieplicht Uw behandelaar en u hebben de plicht elkaar duidelijk envolledig te informeren. De behandelaar stelt mede op basisvan uw informatie en onderzoek een diagnose en geeft eendeskundige behandeling. Op basis van de informatie vanuw behandelaar geeft u toestemming voor behandeling. De behandelaar informeert u in begrijpelijke taal over: uwziekte of aandoening en de gevolgen daarvan; de mogelijkeonderzoeken en behandelingen; de bijwerkingen en risico’svan het onderzoek of de behandeling.

Als informatie niet duidelijk is, zeg dan dat u nog niet allesbegrijpt en/of stel vragen.

Als patiënt heeft u de plicht binnen redelijke grenzen de adviezen van de zorgverlener op te volgen.

Toestemmingsplicht Bij behandeling geeft u toestemming om te behandelen.Wanneer sprake is van een ingrijpende behandeling vraagtde zorgverlener uitdrukkelijk uw toestemming. In de overige gevallen gaan zorgverleners ervan uit dat u uw toestemming stilzwijgend geeft. Dit kan bijvoorbeeld blijken uit uw gedrag. In acute situaties mag zonder uwtoestemming gehandeld worden.

Inzage in uw dossier In het ziekenhuis worden gegevens over uw behandelingvastgelegd in uw medisch dossier. Elke patiënt heeft rechtop inzage in en recht op een afschrift van zijn of haar persoonlijke dossier. Als u wilt weten wat er in uw dossierstaat of een afschrift wenst, kunt u dit vragen aan de desbetreffende zorgverlener. Voor meer informatie zie de folder ‘Omgaan met uw persoonsgegevens en medisch dossier’. De folder kunt udownloaden van de website www.bernhoven.nl en isverkrijgbaar bij het Patiënten Service Bureau.

PrivacyIn het ziekenhuis worden allerlei persoonlijke gegevens van u vastgelegd. Deze gegevens worden uitsluitend vertrouwelijk en beroepsmatig gebruikt. In sommige gevallen worden opname- en/of operatiegegevens anoniemgemaakt en gebruikt voor landelijke kwaliteitsprojecten.Als u hier bezwaar tegen heeft, kunt u dit kenbaar maken

aan uw specialist of aan de verpleegkundige tijdens het opnamegesprek. Gegevens over opname en ontslag worden doorgestuurd naar uw huisarts en naar de zorg-verzekeraar in verband met betalingen. Andere gegevenskomen in uw dossier.

Gebruik persoonsgegevensEr is een speciale regeling voor het gebruik van persoons-gegevens voor wetenschappelijk onderzoek en statistiek.Om wetenschappelijk onderzoek te kunnen doen, is de beschikking over persoonsgegevens noodzakelijk. Daarvoorworden aan onderzoekers alleen volledig geanonimiseerdegegevens verstrekt. Als het noodzakelijk is te beschikkenover gegevens op naam, dan moet hiervoor uw toestemming worden gevraagd. In zeer uitzonderlijke gevallen mogen gegevens zonder toestemming wordenverstrekt. Hebt u bezwaar tegenhet gebruik van uw gegevens, bespreek dit dan met uw arts.

Gebruik lichaamsmateriaal In het kader van de behandeling wordt bij vrijwel iedere patiënt tijdens de opnameperiode bloed afgenomen. Somsworden ook urine, ontlasting, hersenvocht of weefsels onderzocht. In enkele gevallen wordt een restant van dit lichaamsmateriaal anoniem gemaakt en gebruikt voor kwaliteitsdoeleinden, onderzoek of onderwijs. Wanneer u hier bezwaar tegen heeft, maakt u dit kenbaar aan uwspecialist. Eventueel kunt u dit ook kenbaar maken aan degene die bij u het materiaal voor onderzoek afneemt.

Wilsverklaring U kunt in een situatie terechtkomen waarin u niet meervoor uzelf kunt beslissen. Wanneer anderen voor u moetenbeslissen, kan een wilsverklaring een belangrijke hulp zijn.Een duidelijke verklaring dat u een bepaalde handeling niet wenst, en waarvoor u geen toestemming zou geven als u daartoe nog in staat zou zijn, wordt in principe gerespecteerd.

KlachtenHet kan voorkomen dat u over sommige onderdelen vanuw verblijf niet zo tevreden bent. Uw problemen kunt u hetbeste zo snel mogelijk bespreken met degene die u behandelt of met degene die naar uw mening de klachtheeft veroorzaakt. Deze directe benadering gaat niet

informatie 27

iedereen even gemakkelijk af. Daarom kunt u altijd een beroep doen op de medewerkers van het Patiënten ServiceBureau of de klachtenfunctionaris van het ziekenhuis. Meerinformatie leest u in de folder ‘Klachten’, te verkrijgen op deverpleegafdelingen, bij het Patiënten Service Bureau en viade website van het ziekenhuis (www.bernhoven.nl). Mailenkan naar psb@bernhoven.nl

n Mogelijkheden voor extra zorg en service

Geestelijke verzorging U kunt, vóór uw opname, een bericht (laten) doorgevenaan uw eigen parochie of gemeente over uw ziekenhuis-opname. Via de verpleegkundige kunt u ook een beroepdoen op een geestelijk verzorger van het ziekenhuis. Op zondagochtend wordt in de kapel een liturgische viering gehouden. Deze viering wordt ook via de huisradioen tv uitgezonden. Voor elk weekend informeert de verpleegkundige van de afdeling bij u of u, eventueel metbed of rolstoel, de kerkdienst wilt bijwonen. Als u wenst,

kunt u de Communie op uw kamer ontvangen. Op de locatie Oss is ook een islamitische gebedsruimte aanwezig.

Vrijwilligers In het ziekenhuis werkt een grote groep vrijwilligers. Zij vervullen vele extra taken, zoals het begeleiden van patiënten naar de verpleegafdeling, onderzoeksafdeling,kapel of gebedsruimte en het verzorgen van de bloemen.Desgewenst doen ze een boodschap voor u in het zieken-huiswinkeltje. Via de verpleegkundige kunt u contact opnemen met de vrijwilligers.

Ziekenhuiswinkel In de ziekenhuiswinkel kunt u terecht voor o.a. versnaperingen, bloemen, tijdschriften en kranten. Bovendien is er gelegenheid om iets te eten of te drinken.In Oss is de winkel open van maandag t/m vrijdag 9.00 - 20.30 uur, op zaterdag en zondag 12.00 - 20.30 uur.In Veghel is de winkel geopend van maandag t/m vrijdag9.00 - 20.15 uur en zaterdag en zondag 12.30 - 20.15 uur.

28

Kapper Op de locatie Oss is het mogelijk om gebruik te maken vande diensten van kapsalon Twins. U kunt zelf een afspraakmaken, telefoon 0412 - 633661. Het tijdstip van de afspraakmoet u wel bespreken met de verpleegkundige van de afdeling, in verband met eventuele medische handelingenof onderzoeken.

PostDe post wordt, met uitzondering van zon- en feestdagen,dagelijks op de afdeling bezorgd. Te versturen post kunt uafgeven bij de receptie of aan de verpleegkundige van de afdeling. Post, aan u gericht, is eerder in uw bezit als de postcode van het ziekenhuis, uw naam en het kamer-nummer duidelijk zijn vermeld.

ziekenhuis Bernhoven locatie Ossnaam en kamernummer Postbus 10 5340 BE Oss

ziekenhuis Bernhoven locatie Veghel naam en kamernummer Postbus 10.000 5460 DA Veghel

Eenmalige machtiging telefoon- en/of televisieverhuurAan het gebruik van televisie en telefoon zijn kosten verbonden. Als u tijdens uw opname gebruik wilt makenvan de televisie en/of telefoon kunt u het formulier vooreenmalige machtiging invullen en op de dag dat u wordtopgenomen, inleveren bij de receptie. Dit formulier vindt uin dit magazine en kunt u uitknippen.De receptionist sluit de telefoon aan nadat u bent opgenomen. U krijgt een eigen nummer waar rechtstreeksnaar gebeld kan worden. Op uw eigen nummer kunt urechtstreeks gebeld worden. Dit kan niet tussen 23.00 en07.00 uur, in verband met het handhaven van de rust op deafdeling. Bij het huren van een telefoon wordt uw nummerop aanvraag verstrekt aan derden. Wanneer u dit nietwenst, moet u dit melden bij de receptionist. De kosten van de telefoon en televisie kunt u vinden op dewebsite: www.bernhoven.nl . Voor meer informatie kunt uterecht bij de receptie van het ziekenhuis.

Mobiele telefoon Mobiel bellen in ziekenhuis Bernhoven is toegestaan. Er zijnplekken waar het niet mag, dit wordt duidelijk aangegeven.

Ziekenomroep De ziekenomroep zendt radio- en televisieprogramma’suit voor patiënten. In Oss door Ziekenomroep Studio Annaen in Veghel door Ziekenomroep Oost-Brabant Zoobra.Wanneer u geen televisie huurt, kunt u deze zenders dustoch ontvangen.

SchadeAls door nalatigheid of schuld van medewerkers van hetziekenhuis schade wordt toegebracht aan uw persoonlijkeeigendommen, kunt u het ziekenhuis hiervoor aansprakelijk stellen. Dat kan door het invullen van een‘schadeformulier’. Dit formulier is te verkrijgen via de verpleegkundige. Het ingevulde formulier kunt u afgevenbij het Patiënten Service Bureau of de Receptie van het ziekenhuis.

Cliëntenraad Het ziekenhuis beschikt over een cliëntenraad. De cliënten-raad bestaat uit een vertegenwoordiging van (potentiële)patiënten van het ziekenhuis. De cliëntenraad behartigt degemeenschappelijke belangen van patiënten. Meerinformatie over de cliëntenraad: www.bernhoven.nl.

n Wanneer u naar huis gaat

Wanneer naar huis? Soms is al voor de opname de duur van het verblijf in hetziekenhuis bekend. Meestal is dit echter niet het geval enbrengt de behandelend specialist (hoofdbehandelaar) uhiervan, zo vroeg mogelijk, op de hoogte. Op de meeste afdelingen verlaat u ’s ochtends het ziekenhuis.

Nazorg De behandelend specialist (hoofdbehandelaar) en verpleeg-kundige bespreken vóór uw ontslag wat u zelf thuis aanverdere behandeling moet doen. Bijvoorbeeld dieet, fysiotherapie, medicijnen, wondverzorging et cetera.

informatie 29

Dokter op Dinsdag in BernhovenIn samenwerking met het Brabants Dagblad organiseertziekenhuis Bernhoven een serie informatieavonden onderde noemer ‘Dokter op Dinsdag @ Bernhoven’. Deze lezingen vinden altijd plaats op de laatste dinsdag van demaand. Op 29 januari staat de geriatrische zorg centraal.

Op 26 februari spreekt internist-endocrinoloog CarolineHeijckmannover de schildklier. Op de klaatste dinsdag vande maart gaat het waarschijnlijk over chirurgie. Voor de actuele informatie checkt u www.bernhoven.nl

Agenda29 januari: Dokter op Dinsdag @ Bernhoven: Geriatrie in Bernhoven, kapel ziekenhuis Bernhoven, Oss,19.30-21.00 uur, inloop vanaf 19.00 uur. 26 februari: Dokter op Dinsdag @ Bernhoven: De schildklier, kapel ziekenhuis Bernhoven, Oss, 19.30-21.00 uur, inloop vanaf 19.00 uur.

Aanmelden voor de Dokter op Dinsdag in Bernhoven lezingen via psb@bernhoven.nl of 0412-621120 / 0413-381637

Openingstijden Patiënten Service Bureau wijzigen gedurende de grote vakantieHet Patiënten service Bureau (PSB) is dagelijks geopendvan 9.00-12.30 uur en van 13.00-16.00 uur.

Voor de meest actuele informatie checkt u regelmatigwww.bernhoven.nl

Patiënten Service Bureau

Als u weer thuis bent, moet u zelf weer helemaal zelf uwgezondheid in de gaten houden/ Daarom is het belangrijkdat alle vragen die u hierover heeft, ook stelt.

Soms heeft u thuis nog nazorg nodig. Het inventariserenvan de zorgnoodzaak gebeurt door de verpleegkundige in samenspraak met u (of uw eerste contactpersoon).Daarna neemt de ontslagcoördinator de regie van het nazorgtraject over. Deze is het eerste aanspreekpunt voor zowel u (uw eerste contactpersoon), het CIZ en dezorgaanbieders.

Heeft u vragen over het nazorgtraject, stel deze dan gerustaan de ontslagcoördinator. Bovendien zijn er folders beschikbaar over nazorg, deze kunt u ook downloaden viawww.bernhoven.nl/folders

Informatie voor de huisarts Meestal informeert uw behandelend specialist de huisartsschriftelijk over de opname, uw ziekteverloop en het ontslag.

Afdelingsinformatie:Hier kunt u voor u zelf specifieke informatie invullen overuw afdeling, behandelend arts et cetera.

Opgenomen op afdeling: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

kamernummer: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

telefoon afdeling: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Telefoonnummer patiënt: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Unitleider: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Uw behandelend arts: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

U hebt gesproken met: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

31

Als u gebruik wilt maken van telefoon- en of televisie, verwijder dit formulier dan uit het patiënten-magazine, vul het in en geef het ingevulde formulier af bij de receptie op de dag van uw opname.

Ondergetekende verleent hierbij eenmalig een machtiging aan Stichting Ziekenhuis Bernhoven om van zijn/haar bank- ofgirorekening de verschuldigde kosten voor huur van telefoon, gesprekskosten en/of televisie na ontslag uit het ziekenhuisaf te schrijven.

Door ondertekening verklaar ik akkoord te gaan met de vermelde tarieven.Naam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Postcode: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Woonplaats: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bankrekening: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . of Girorekening: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Kruis aan wat u wilt huren: nn Telefoon nn Televisie

Het verschuldigde bedrag wordt binnen dertig dagen na de laatste huurdag automatisch van uw rekening afgeschreven.Lever het ingevulde formulier in bij de receptie (hoofdingang)

Uw handtekening: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Bent u onverwacht opgenomen in het ziekenhuis en heeft u geen tijd gehad om telefoon/televisie te huren, dan kunt u telefonisch contact opnemen met de receptie van het ziekenhuis. Vraag de verpleegkundige of u de afdelingstelefoon maggebruiken om de receptie te bellen. In Veghel belt u 81111, in Oss kunt u bellen naar toestel 21111

Kosten telefoonHuurkosten telefoon per dag: € 1,50Gesprekskosten per tik: € 0,07De dag van opname wordt verrekend in de huurkosten, de dag van ontslag niet.

Afbouwregeling huurkosten bij langdurig verblijf:Dag 1 t/m 5 € 1,50Vanaf dag 6 € 1,00vanaf dag 28 € 0,50vanaf dag 32 geen huurkosten

Tijdelijk blokkerenTijdens uw verblijf in het ziekenhuis kunt u uw telefoonvoor één of meerdere dagen laten blokkeren. U belt hiervoor met de receptionist. Gedurende de tijd dat uw telefoon is geblokkeerd, worden geen huurkosten in rekening gebracht.

Kosten televisieHuurkosten televisie per dag € 2,50De dag van opname wordt verrekend in de huurkosten, de dag van ontslag niet.

Afbouwregeling van huurkosten bij langdurig verblijf:dag 1 t/m 5 € 2,50vanaf dag 6 € 1,50vanaf dag 28 € 1,00vanaf dag 32 geen huurkosten

Tijdelijk blokkerenTijdens uw verblijf in het ziekenhuis kunt u het gebruik vande televisie voor één of meerdere dagen laten blokkeren. U belt hiervoor met de receptionist. Gedurende de tijd datuw televisie is geblokkeerd, worden geen huurkosten in rekening gebracht.

Eenmalige machtiging voor telefoon- en/of televisieverhuur

32

Thuiszorg Pantein biedt Huishoudelijke

Hulp, (Gespec) Verpleging en Verzor-

ging, Thuisbegeleiding, Kraamzorg,

Voeding en Dieet, Thuiszorgwinkel en

Service-organisatie Extra. Oftewel

zorg voor het leven en hulp

bij een gezonde leefstijl.

Thuiszorg Pantein is uw partner

in hulp en zorg voor thuis, in alle

levensfasen.