In duurzame vrije markt moeten prijzen en dividenden de waarheid vertellen … en dat kan … 2011 Dr Paul E. Metz Platform Duurzame en Solidaire Economie

In duurzame vrije markt In duurzame vrije markt moeten prijzen en moeten prijzen en

dividenden de waarheid dividenden de waarheid vertellen … en dat kan … vertellen … en dat kan …

2011 2011

Dr Paul E. Metz Dr Paul E. Metz

Platform Duurzame en Solidaire Platform Duurzame en Solidaire Economie Economie

INTEGeR... consult - eco-sociaal fiscaal - 2010

Kort CV Kort CV

chemicus & econoom – niet ecoloog, klimatoloog, fiscalistchemicus & econoom – niet ecoloog, klimatoloog, fiscalist

1974 – 1994 – 1974 – 1994 – salarymansalaryman – Akzo Nobel vezels, chemie in – Akzo Nobel vezels, chemie in Europa en Zuid Amerika en in hoofdkantoor milieu & Europa en Zuid Amerika en in hoofdkantoor milieu & communicatie communicatie

1995 – 1995 – advies advies – INTEGeR… consult - adviseur voor MVO, – INTEGeR… consult - adviseur voor MVO, duurzame energie, innovatie, strategie & communicatie duurzame energie, innovatie, strategie & communicatie

1996 – 2001 – 1996 – 2001 – lobby lobby – e5 – e5 European Business Council for Sustainable Energy – “Kyoto”European Business Council for Sustainable Energy – “Kyoto”

2002 – 2002 – NGONGO – medewerker van INZET in Amsterdam – medewerker van INZET in Amsterdam

2003 – ? – 2003 – ? – advies en projecten advies en projecten milieu, grondstoffen, milieu, grondstoffen, burgerrechtenburgerrechten


Definitie DODefinitie DO

Brundtland in Tokyo 1987 : “Dit is een Brundtland in Tokyo 1987 : “Dit is een huwelijk van economie en ecologie. Alle huwelijk van economie en ecologie. Alle landen zijn verantwoordelijk voor een landen zijn verantwoordelijk voor een maatschappelijke ontwikkeling die voorziet maatschappelijke ontwikkeling die voorziet in de behoeften van alle burgers van nu en in de behoeften van alle burgers van nu en toekomstige generaties en waarbij het toekomstige generaties en waarbij het milieu en het gebruik van de natuurlijke milieu en het gebruik van de natuurlijke hulpbronnen gewaarborgd zijn. hulpbronnen gewaarborgd zijn. Ongewijzigd Ongewijzigd beleid bedreigt het voortbestaan van de beleid bedreigt het voortbestaan van de mensheid, we moeten nu snel handelenmensheid, we moeten nu snel handelen.”.”


Mantra ‘economie’ Mantra ‘economie’

““Autonoom proces van de vrije markt” Autonoom proces van de vrije markt” Madrassa’s Chicago school, MBA Madrassa’s Chicago school, MBA –– ‘extern’ ‘extern’ Effecten: flitskapitaal, massamigratie, Effecten: flitskapitaal, massamigratie,

plundering natuur, rijken steeds rijker plundering natuur, rijken steeds rijker Kritiek “van binnen” Stiglitz, Hertz, Naomi Kritiek “van binnen” Stiglitz, Hertz, Naomi

Klein, Donald Kalff, Herman Wijffels, eva Klein, Donald Kalff, Herman Wijffels, eva Externe kritiek: kleine politieke partijen, Externe kritiek: kleine politieke partijen,

“idealisten” en soms vakbonden, NGOs “idealisten” en soms vakbonden, NGOs


Hoe economie duurzaam ?Hoe economie duurzaam ?

““De vervuiler betaalt” (niet De vervuiler betaalt” (niet --d) consequent d) consequent toepassen = OESO grondwet sinds 1974 toepassen = OESO grondwet sinds 1974

Scherpe plafonds stellen aan gebruik van Scherpe plafonds stellen aan gebruik van natuur en uitputtende hulpbronnennatuur en uitputtende hulpbronnen

Vakbonden en grondstoffenkartels in alle Vakbonden en grondstoffenkartels in alle landen toestaan landen toestaan –– alle productiefactoren alle productiefactoren

Uitbuiting, slavernij effectief bestrijden Uitbuiting, slavernij effectief bestrijden Gelijke rechten op (vrucht)gebruik natuur Gelijke rechten op (vrucht)gebruik natuur Verduurzaam alle belastingen en subsidies Verduurzaam alle belastingen en subsidies


De vrije markt economie De vrije markt economie

““Vrij” ? Ja, maar .. oude belangen zeer Vrij” ? Ja, maar .. oude belangen zeer beschermdbeschermd

Staten hebben budget nodig -> belastingenStaten hebben budget nodig -> belastingen

Rijnlands model: “sociale” markt economie met Rijnlands model: “sociale” markt economie met hoge belastingen op arbeid om “productiviteit” hoge belastingen op arbeid om “productiviteit” te vergroten op marktconforme manier te vergroten op marktconforme manier

Nu ecologische schaarsten, dus zelfde truc ?! Nu ecologische schaarsten, dus zelfde truc ?! Naast arbeidsproductiviteit ook ecoproductiviteitNaast arbeidsproductiviteit ook ecoproductiviteit

Eco-(logische en)sociale vrije markteconomie Eco-(logische en)sociale vrije markteconomie


Belasten van schaarsten Belasten van schaarsten

Darwin: wat niet wordt belast, sterft af en uit – Darwin: wat niet wordt belast, sterft af en uit – dit principe wordt benut in sport en gezondheid dit principe wordt benut in sport en gezondheid

Ecotax of BOW geeft een – beschermende – prijs Ecotax of BOW geeft een – beschermende – prijs

… … en levert een netto opbrengst op, die niet en levert een netto opbrengst op, die niet nodig is voor uitgaven voor die bescherming nodig is voor uitgaven voor die bescherming

Dit is eerder bij factor arbeid zo gedaan Dit is eerder bij factor arbeid zo gedaan

De opbrengst kan/moet worden teruggesluisd De opbrengst kan/moet worden teruggesluisd … …


Hoe groen belasten ?Hoe groen belasten ?

Stop perverse subsidies –> veel minder tax nodig Stop perverse subsidies –> veel minder tax nodig

Heffingen op grondstoffen, grond & vervuiling Heffingen op grondstoffen, grond & vervuiling

Cap & Trade – veiling van rechten binnen plafond Cap & Trade – veiling van rechten binnen plafond

Ervaringen sinds begin jaren 90: te voorzichtig ! Ervaringen sinds begin jaren 90: te voorzichtig !

Veel hogere heffingen nodig om effectief te zijn *Veel hogere heffingen nodig om effectief te zijn *

Zoek enkele ‘grote vissen’ en EU schaal – lokaal ? Zoek enkele ‘grote vissen’ en EU schaal – lokaal ?


Grote vissen voor ecotax Grote vissen voor ecotax

Klimaat Klimaat broeikasgassen, warmte broeikasgassen, warmte

Water Water grondwater, koelwater, flessengrondwater, koelwater, flessen

GrondGrond grondwaarde LVT, % bestrating grondwaarde LVT, % bestrating

Energiezekerheid fossielen, uranium, energie zelf Energiezekerheid fossielen, uranium, energie zelf

Grondstoffen Grondstoffen fosfor, chloor, metalen, plastic, fosfor, chloor, metalen, plastic,

Exotica Exotica spectrum, handelstransacties, bitsspectrum, handelstransacties, bits


Sociale terugsluizingSociale terugsluizing

Verlaag belastingen op arbeid > werk goedkoperVerlaag belastingen op arbeid > werk goedkoper EN Schaf perverse heffingen af: OZB, OB, BTW, …EN Schaf perverse heffingen af: OZB, OB, BTW, …

OF OF Betaal Earth- of ecodividend aan alle burgers als Betaal Earth- of ecodividend aan alle burgers als

aandeelhouders van Aarde – Alaska Oil Fund en aandeelhouders van Aarde – Alaska Oil Fund en diverse basisinkomen voorstellen en proeven diverse basisinkomen voorstellen en proeven

Beloon leveranciers van groene diensten: netto Beloon leveranciers van groene diensten: netto CO2 opbergen, biodiversiteit bewaren/vergroten CO2 opbergen, biodiversiteit bewaren/vergroten

Beloon leveranciers van sociale werkgelegenheidBeloon leveranciers van sociale werkgelegenheid


Principes Principes

Fiscus waardenvrij, niet ideologisch – denkt Fiscus waardenvrij, niet ideologisch – denkt menmen

Heffing is een straf, subsidie een verwennerijHeffing is een straf, subsidie een verwennerij

Daarom: belast onze ondeugden, niet onze Daarom: belast onze ondeugden, niet onze deugden – tax bads, not goods deugden – tax bads, not goods

Adam Smith’ onzichtbare hand is ook Adam Smith’ onzichtbare hand is ook duurzaam, mits de prijzen kloppen duurzaam, mits de prijzen kloppen

De Aarde is evenveel van elk mens De Aarde is evenveel van elk mens


Discussiepunten Discussiepunten

Opbrengst droogt op Opbrengst droogt op ja bij Pb, nee bij CO2ja bij Pb, nee bij CO2

Alleen verbieden helpt Alleen verbieden helpt soms/vaak, niet altijdsoms/vaak, niet altijd

Rebound effect Rebound effect dynamische heffing dynamische heffing

Tarief niet te berekenenTarief niet te berekenen klopt: trial & error klopt: trial & error

Prijsmechanisme asociaal ecodividend Prijsmechanisme asociaal ecodividend nivelleert nivelleert

Wat is lokaal mogelijk Wat is lokaal mogelijk vrijwillig ? veel - TTvrijwillig ? veel - TT


Invoering Invoering

Is al begonnen, tarieven moeten snel omhoogIs al begonnen, tarieven moeten snel omhoog

Nationaal kan veel meer dan men denktNationaal kan veel meer dan men denkt

EU komt in actie als voorhoede bestaat of EU komt in actie als voorhoede bestaat of dreigt dreigt

Urgentie – prijsmechanisme werkt efficient, Urgentie – prijsmechanisme werkt efficient, maar langzaam – dus snel beginnen met grote maar langzaam – dus snel beginnen met grote stappenstappen

© Enige ‘definitieve’ oplossing is zonne-© Enige ‘definitieve’ oplossing is zonne-energie energie


Voordelen spiegelcentrales t.o.v. Voordelen spiegelcentrales t.o.v. biomassa biomassa

Veel minder grondgebruik – factor > 15 Veel minder grondgebruik – factor > 15 –– 50 50 Geen vruchtbare grond en water nodig Geen vruchtbare grond en water nodig Grond eronder blijft/wordt opnieuw Grond eronder blijft/wordt opnieuw bruikbaar bruikbaar


World energy supply from “Red World energy supply from “Red Square” Square”

This surface spread over all deserts in Africa, Asia, Americas and Australia can meet all world energy needs. About 600 x 600 km.


Harvesting solar energy Harvesting solar energy

CSP needs radiation DNI > 1800 CSP needs radiation DNI > 1800 kWh/mkWh/m22yearyear


Wat te doen ? Wat te doen ?

Eco en Sociaal zijn politiek, dus lobby nodig Eco en Sociaal zijn politiek, dus lobby nodig

Nivellering is nodig, ecodividend zeer welkomNivellering is nodig, ecodividend zeer welkom

Er bestaat Duitse club, die ook EU lobby doet - Er bestaat Duitse club, die ook EU lobby doet - en internationaal netwerk dat jaarlijks en internationaal netwerk dat jaarlijks confereertconfereert

In NL alleen ad-hoc aandacht, niet continue, bij In NL alleen ad-hoc aandacht, niet continue, bij MinFin, VROM, EZ, PbL, SNM, CE, netwerk M&E MinFin, VROM, EZ, PbL, SNM, CE, netwerk M&E

Nodig: Forum voor Eco-sociale vrije markt NL !Nodig: Forum voor Eco-sociale vrije markt NL !


Mogelijke partnersMogelijke partners

Personen uit politiek en bedrijven Personen uit politiek en bedrijven

VakbondenVakbonden

Universiteiten en Denktanks Universiteiten en Denktanks

NGOs – vooral ook lokale en sectorale NGOs – vooral ook lokale en sectorale

Adviesbureaus, die MVO willen toepassen Adviesbureaus, die MVO willen toepassen

Bekende Nederlanders … ? Bekende Nederlanders … ?


ContactContact

Dr Paul E. MetzDr Paul E. Metz

INTEGeR… consult, NL INTEGeR… consult, NL [email protected] www.integer-consult.com

Documents

In duurzame vrije markt moeten prijzen en dividenden de waarheid vertellen … en dat kan … 2011 Dr Paul E. Metz Platform Duurzame en Solidaire Economie