Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
in Slowakije
Uw socialezekerheidsrechten
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 2
De informatie in deze gids is opgesteld en bijgewerkt in nauwe samenwerking met de
nationale correspondenten van het EU-systeem voor informatie over de nationale
socialezekerheidsstelsels MISSOC (Mutual Information System on Social Protection).
Meer informatie over het MISSOC-netwerk is te vinden op:
http://ec.europa.eu/social/main.jsp?langId=nl&catId=815.
Deze gids geeft een algemeen overzicht van de regelingen op het gebied van de
sociale zekerheid in de desbetreffende landen. Aanvullende informatie kan worden
verkregen uit andere MISSOC-publicaties, die allemaal op bovengenoemde MISSOC-
webpagina te vinden zijn. U kunt ook contact opnemen met de bevoegde autoriteiten
en instellingen die staan vermeld in de lijst van de bijlage bij deze gids.
De Europese Commissie noch enige namens de Commissie handelende persoon
aanvaardt welke aansprakelijkheid dan ook voor de wijze waarop de informatie in deze
publicatie wordt gebruikt.
© Europese Unie, 2012
Overneming met bronvermelding toegestaan.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 3
Inhoudsopgave
Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie en financiering ................................................. 4 Inleiding ........................................................................................................ 4 Het sociale zekerheidsstelsel ............................................................................ 7 Financiering ................................................................................................... 8
Hoofdstuk II: Gezondheidszorg ..........................................................................11 Wie komt in aanmerking voor gezondheidszorg? ................................................11 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................11 Wat moet u doen om gezondheidszorg te verkrijgen? .........................................11
Hoofdstuk III: Uitkeringen bij ziekte ...................................................................12 Wie komt in aanmerking voor een ziekte-uitkering? ...........................................12 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................13 Wat moet u doen om een ziekte-uitkering te krijgen? .........................................14
Hoofdstuk IV: Moeder- en vaderschapsuitkeringen ...............................................15 Wie komt in aanmerking voor een moeder- of vaderschapsuitkering? ...................15 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................15 Wat moet u doen om een moeder- of vaderschapsuitkering te krijgen? ................17
Hoofdstuk V: Uitkeringen bij invaliditeit ...............................................................18 Wie komt in aanmerking voor een invaliditeitspensioen? .....................................18 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................18 Wat moet u doen om een invaliditeitspensioen te krijgen? ..................................19
Hoofdstuk VI: Ouderdomspensioenen en -uitkeringen ...........................................20 Wie komt in aanmerking voor een ouderdomspensioen? .....................................20 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................21 Wat moet u doen om een ouderdomsuitkering te krijgen? ...................................23
Hoofdstuk VII: Uitkeringen aan nabestaanden ......................................................25 Wie komt in aanmerking voor een nabestaandenpensioen? .................................25 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................26 Wat moet u doen om een nabestaandenpensioen te krijgen? ...............................27
Hoofdstuk VIII: Uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten ......................28 Wie komt in aanmerking voor uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten?
...................................................................................................................28 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................28 Wat moet u doen om een uitkering i.v.m. een arbeidsongeval en beroepsziekte te
krijgen? ........................................................................................................30 Hoofdstuk IX: Gezinstoelagen ............................................................................31
Wie komt in aanmerking voor een gezinstoelage? ..............................................31 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................32 Wat moet u doen om een gezinstoelage te krijgen? ............................................34
Hoofdstuk X: Werkloosheid ................................................................................35 Wie komt in aanmerking voor een werkloosheidsuitkering? .................................35 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................35 Wat moet u doen om een werkloosheidsuitkering te krijgen? ...............................35
Hoofdstuk XI: Sociale minima ............................................................................36 Wie komt in aanmerking voor een bijstandsuitkering? ........................................36 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................36 Hoe vraagt u een bijstandsuitkering aan? .........................................................37
Hoofdstuk XII: Langdurige zorg ..........................................................................38 Wie komt in aanmerking voor langdurige zorg? .................................................38 Wat wordt er gedekt? .....................................................................................38 Wat moet u doen om langdurige zorg te krijgen? ...............................................38
Bijlage : Nuttige adressen en sites ......................................................................39
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 4
Hoofdstuk I: Inleiding, organisatie en financiering
Inleiding
De takken van sociale zekerheid
Het socialezekerheidsstelsel van de Republiek Slowakije omvat de volgende takken:
ziekteverzekering, sociale verzekering, spaarpensioen en door de staat toegekende
gezinstoelagen en bijstandsuitkeringen.
Voor de Wet Ziekteverzekering is gezondheidszorg (of medische zorg) elke
verstrekking uit hoofde van de verplichte sociale verzekering (in dit geval de
verplichte ziekteverzekering) die niet onder de particuliere zorgverlening valt, dat wil
zeggen medische behandelingen waarvoor patiënten hun arts direct moeten betalen.
Dit universele zorgstelsel voor alle inwoners (op grond van woonplaats) wordt
gefinancierd met de verplichte premies die worden betaald door werknemers,
werkgevers en zelfstandigen en door de staat (voor kinderen, gepensioneerden,
werklozen enz.). In sommige gevallen betaalt de verzekerde een eigen bijdrage. De
verstrekkingen bestaan voornamelijk uit kuren, medische handelingen,
geneesmiddelen, medische instrumenten, dieetvoeding en hydrotherapie waarvan
gebruik wordt gemaakt met het oog op de behandeling of preventie van
gezondheidsproblemen, pijnverlichting, de voorkoming, diagnostiek en behandeling
van ziekten, revalidatie, enz.
De sociale verzekering is van toepassing op alle werknemers en zelfstandigen, met
uitzondering van leden van het nationale politiekorps, de Slowaakse
inlichtingendiensten, het bureau voor nationale veiligheid, het korps van
gevangenisbewaarders en beveiligingsmedewerkers van rechtbanken, de
spoorwegpolitie, de douane en het beroepsleger (beroepsmilitairen).
Voor politiebeambten, beroepsmilitairen en militairen in opleiding zijn er afzonderlijke
socialezekerheidsvoorzieningen. Alleen natuurlijke personen die in het leger of de
gewapende politie van de Republiek Slowakije hun beroepswerkzaamheden
uitoefenen, kunnen aanspraak maken op dit speciale socialezekerheidsstelsel voor
militairen en politiebeambten. Een van de hoofdvoorwaarden voor deelname is het
bezit van de Slowaakse nationaliteit. Bovendien mag een Slowaakse militair of
politiebeambte niet tegelijkertijd een andere nationaliteit bezitten. Uiteraard geldt
deze regel niet voor nabestaanden en hun rechten op een nabestaandenpensioen
(ouderdomspensioen, wezenpensioen): hun nationaliteit is voor deze rechten niet van
belang.
Het Slowaakse socialezekerheidsstelsel dat is vastgelegd in de socialeverzekeringswet,
omvat de volgende verzekeringen:
een ziekteverzekering die wordt uitgekeerd als gezondheidsproblemen tot een
verlies of verlaging van inkomen leiden en ervoor zorgt dat personen in geval van
tijdelijke arbeidsongeschiktheid, zwangerschap of moederschap een inkomen
ontvangen;
pensioenverzekering, bestaande uit de volgende verzekeringen:
een ouderdomsverzekering die ervoor zorgt dat ouden van dagen over een
inkomen beschikken en nabestaanden in geval van overlijden een pensioen
ontvangen;
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 5
een invaliditeitsverzekering die in een pensioenuitkering voorziet wanneer
een verzekerde door langdurige gezondheidsproblemen geheel of gedeeltelijk
ongeschikt is om betaalde of onbetaalde werkzaamheden te verrichten of
wanneer hij of zij komt te overlijden;
een arbeidsongevallenverzekering die gezondheidsproblemen en overlijden als
gevolg van een arbeidsongeval, lichamelijk letsel dat is ontstaan tijdens de
uitoefening van het werk (hierna tot de arbeidsongevallen gerekend), of een
beroepsziekte dekt;
een werkloosheidsverzekering die wordt uitgekeerd wanneer een persoon als gevolg
van ontslag inkomensverlies lijdt, en die een inkomen garandeert in geval van
verlies van een werknemer;
een waarborgfonds, dat ervoor zorgt dat de werkgever zijn verplichtingen jegens de
werknemer kan nakomen en dat door de werkgever verschuldigde achterstallige
premies voor de ouderdomsverzekering uit het spaarfonds voor het basispensioen
worden betaald.
De verplichte pensioenverzekering van de Republiek Slowakije is gebaseerd op twee
principes:
een verplichte ouderdomsverzekering met vaste premiebijdragen die wordt
bekostigd uit een omslagbelasting en door het Socialeverzekeringsfonds wordt
beheerd; en
een verplicht spaarpensioen met vaste premiebijdragen dat wordt bekostigd door
kapitalisatie en beheerd door particuliere pensioenbeheerders. De pensioenregeling
is gebaseerd op een spaartegoed op een privérekening dat, samen met de
ouderdomsverzekering waarin de socialeverzekeringswet voorziet, een inkomen
garandeert aan de verzekerde na pensionering of aan de nabestaanden bij
overlijden.
Door de staat verstrekte gezinsondersteuning valt onder het ministerie van
Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken en bestaat voornamelijk uit
uitkeringen. In het kader van dit stelsel voorziet de huidige wetgeving in uitkeringen
bij overlijden en gezinstoelagen. De uitkeringen worden onder toezicht van het
centrale bureau voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken (Ústredie práce,
sociálnych vecí a rodiny) aan de rechthebbenden betaald door de lokale bureaus voor
werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken. De belastingaftrek voor kinderen ten
laste (belastingbonus) wordt geregeld door het ministerie van Financiën en toegekend
door de belastingdienst.
Het stelsel van sociale bijstand bestaat uit verstrekkingen en uitkeringen die aan de
rechthebbenden worden toegekend via de bureaus voor werkgelegenheid, sociale
zaken en familiezaken (onder verantwoordelijkheid van het ministerie van
Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken en het ministerie van
Volksgezondheid) of plaatselijke instanties/gemeenten. Deze bijstand wordt verleend
aan personen met ernstige financiële problemen of een lichamelijke handicap. De
toekenning van de bijstand valt onder de verantwoordelijkheid van overheidsdiensten
(centra voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken – Ministerie van
Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken), plaatselijke instanties/gemeenten
en bepaalde niet-overheidsorganisaties (derde sector).
Verzekeringsdeelname
Deelname aan de ziekteverzekering is verplicht voor iedereen die niet valt onder
staatsregelingen.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 6
Ziekteverzekering en ouderdomsverzekering zijn verplicht voor:
werknemers die hun beroepswerkzaamheden op het grondgebied van de Republiek
Slowakije of daarbuiten verrichten gedurende een periode die door de werkgever
wordt vastgesteld, tenzij internationale verdragen die voorrang hebben op het recht
van de Republiek Slowakije, een ander systeem van deelname voorschrijven. De
verkrijging of het verlies van de juridische status van werknemer bepaalt of een
werknemer wel of niet verplicht verzekerd is.
personen die niet in loondienst zijn (hierna ‘zelfstandigen’ genoemd) van wie het
directe of indirecte inkomen uit onderneming of uit een andere zelfstandige betaalde
werkzaamheid zoals gedefinieerd in de wetgeving betreffende de
inkomstenbelasting, hoger is dan 44,2% van het gemiddelde jaarinkomen voor
voltijdswerk. De verplichting tot deelname van een zelfstandige aan het
ziekteverzekerings- en pensioenstelsel is afhankelijk van de hoogte van het directe
of indirecte inkomen uit onderneming of een zelfstandige betaalde werkzaamheid.
Van dit inkomen wordt in het algemeen op 1 juli van het lopende jaar aangifte
gedaan op basis van de gegevens van het voorafgaande kalenderjaar.
Overige personen die verplicht aan de ouderdomsverzekering deelnemen zijn onder
meer mensen die:
in de Republiek Slowakije wonen en voltijd een kind van minder dan zes jaar
verzorgen dat eveneens permanent in de Republiek Slowakije verblijft, en niet als
werknemers of zelfstandigen aan het socialezekerheidsstelsel deelnemen, geen
vervroegd ouderdomspensioen of invaliditeitspensioen ontvangen en nog niet de
wettelijke pensioenleeftijd hebben bereikt. Aanvragen voor deelname aan de
pensioenregeling moeten worden ingediend bij de bevoegde organisaties;
in de Republiek Slowakije wonen en voltijd een kind met ernstige
gezondheidsproblemen verzorgen dat ouder is dan zes jaar en jonger dan achttien
jaar en eveneens permanent in de Republiek Slowakije verblijft, en die niet als
werknemers, zelfstandigen of in overeenstemming met het bovenstaande aan het
socialezekerheidsstelsel deelnemen, geen vervroegd ouderdomspensioen of
invaliditeitspensioen ontvangen en nog niet de wettelijke pensioenleeftijd hebben
bereikt. Aanvragen voor deelname aan de pensioenregeling moeten worden
ingediend bij de bevoegde organisaties;
permanent in de Republiek Slowakije wonen en in overeenstemming met de
geldende wetgeving maximaal 12 jaar een zorguitkering ontvangen, en niet als
werknemers, zelfstandigen of in overeenstemming met de bovenstaande punten aan
het socialezekerheidsstelsel deelnemen, geen vervroegd ouderdomspensioen of
invaliditeitspensioen ontvangen en nog niet de wettelijke pensioenleeftijd hebben
bereikt. Aanvragen voor deelname aan de pensioenregeling moeten worden
ingediend bij de bevoegde organisaties;
een invaliditeitspensioen ontvangen voordat zij de pensioenleeftijd hebben bereikt
of met vervroegd pensioen zijn gegaan, en personen die een
arbeidsongevallenpensioen ontvangen.
De arbeidsongevallenverzekering is verplicht voor elke werkgever die ten minste één
werknemer in dienst heeft op basis van een arbeidsovereenkomst of enige andere
werkafspraak.
De werkloosheidsverzekering is verplicht voor alle werknemers voor wie de
ziekteverzekering verplicht is. De werkloosheidsverzekering is niet van toepassing op
bepaalde, in de wet genoemde personen (bijvoorbeeld ambtenaren in dienst van
bepaalde openbare diensten, officiers van justitie en leden van de brandweer en
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 7
hulpdiensten), personen die van hun vrijheid zijn beroofd, personen die
ouderdomspensioen of vervroegd pensioen ontvangen, en personen die een
invaliditeitspensioen ontvangen omdat ze voor ten minste 70 % arbeidsongeschikt
zijn.
Natuurlijke personen kunnen zich vrijwillig aanmelden voor een ziekteverzekering,
ouderdomsverzekering en werkloosheidsverzekering als ze ten minste 16 jaar zijn en
permanent op het grondgebied van de Republiek Slowakije wonen of tijdelijk of
permanent op dit grondgebied verblijven. Vrijwillig verzekerden zijn gedekt vanaf de
dag waarop het deelnamedossier wordt ingediend tot de dag waarop de verzekering
afloopt of de aanvraag tot beëindiging van de verzekering wordt ingediend. Deelname
aan het spaarpensioen (spaarverzekering – pensioenregeling met kapitaaldekking) is
verplicht voor elke natuurlijke persoon (zelfs iedereen die zich vrijwillig bij het stelsel
heeft aangesloten) die na 30 juni 2006 deelneemt aan de ouderdomsverzekering, en
vóór 1 januari 2005 nooit bij het Socialeverzekeringsfonds ingeschreven heeft gestaan
voor een pensioenverzekering (bijvoorbeeld een buitenlandse werknemer die
beroepswerkzaamheden in de Republiek Slowakije heeft verricht) en de status heeft
van:
werknemer,
zelfstandige die verplicht deelneemt aan de ouderdomsverzekering,
natuurlijk persoon die permanent in de Republiek Slowakije woont en voltijd een
kind van minder dan zes jaar verzorgt dat eveneens permanent in de Republiek
Slowakije verblijft,
natuurlijk persoon die permanent in de Republiek Slowakije woont en voltijd een
kind met ernstige langdurige gezondheidsproblemen verzorgt dat ouder is dan zes
jaar en eveneens permanent in de Republiek Slowakije woont,
natuurlijk persoon die permanent in de Republiek Slowakije woont en verplicht aan
de ouderdomsverzekering deelneemt omdat hij of zij een zorguitkering ontvangt, of
vrijwillig verzekerde volgens het stelsel voor ouderdomsverzekering.
Identificatienummer van de sociale zekerheid (nationaal
identificatienummer)
Op alle documenten, aanvragen of verklaringen die een natuurlijke persoon of
rechtspersoon indient bij het Socialeverzekeringsfonds, moet het identificatienummer
van de sociale zekerheid van die persoon worden vermeld. Tenzij anders aangegeven,
komt het sofinummer van een natuurlijke persoon overeen met zijn of haar
geboortenummer. Dit identificatienummer wordt gebruikt om de communicatie met
overheidsinstellingen sneller te laten verlopen en het risico van fouten te verminderen.
Het sociale zekerheidsstelsel
Het socialezekerheidsstelsel van Slowakije is verdeeld in vier takken: de twee
hoofdtakken zijn zorgverzekering en sociale zekerheid; de andere twee zijn door de
staat verstrekte gezinsondersteuning en bijstandsuitkeringen.
Sociale zekerheid
De verstrekkingen van de sociale verzekering worden beheerd door het
Socialeverzekeringsfonds, dat een overheidsinstelling is. De wetgeving die op het
volledige socialezekerheidsstelsel van toepassing is, valt onder het Ministerie van
Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken van de Republiek Slowakije
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 8
(Ministerstvo práce, sociálnych vecí a rodiny). Het ministerie bemoeit zich echter niet
direct met de werkzaamheden van het Socialeverzekeringsfonds, dat verantwoordelijk
blijft voor de genoemde sociale uitkeringen. Omdat het Socialeverzekeringsfonds
verantwoordelijk is voor de sociale verzekering, fungeert het als contactorgaan tussen
de verschillende betrokken instellingen en de rechthebbenden, alsmede de instellingen
van de lidstaten van de Europese Unie, de Europese Economische Ruimte en
Zwitserland. Het Socialeverzekeringsfonds heeft regionale kantoren.
Gezondheidszorg
Verstrekkingen worden toegekend onder de verantwoordelijkheid van het ministerie
van Volksgezondheid (Ministerstvo zdravotníctva). De verplichte ziekteverzekering
dekt de behandeling in zorginstellingen en bepaalde geneesmiddelen. De verzekering
wordt aangeboden door drie ziektekostenverzekeraars. De meeste burgers zijn
verzekerd bij de Algemene Ziektekostenverzekeraar (Všeobecná zdravotná poisťovňa).
De zorg zelf wordt verleend door medische centra, ziekenhuizen, poliklinieken,
sanatoria en kuuroorden. Het sociale stelsel maakt gebruik van zowel overheids- als
particuliere voorzieningen.
Door de staat verstrekte gezinsondersteuning
De toekenning van uitkeringen valt onder de bevoegdheid van het ministerie van
Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken. Zij worden betaald via het bureau
voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken (Úrad práce, sociálnych vecí a
rodiny). De toekenning van de belastingbonus valt onder de bevoegdheid van het
ministerie van Financiën (Ministerstvo financií) en wordt beheerd door
belastingdiensten en bedrijven.
Sociale bijstand
De toekenning van uitkeringen en verstrekkingen valt onder de bevoegdheid van het
ministerie van Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken, het ministerie van
Volksgezondheid en de autonome gemeenten. Zij worden toegekend aan
gehandicapten die verminderd arbeidsgeschikt zijn, aan gehandicapten die afhankelijk
zijn van de hulp van een ander, en aan personen in materiële nood. De sociale
bijstand wordt georganiseerd via de regionale overheden, regionale bureaus voor
werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken, gemeentelijke bureaus en niet-
overheidsorganisaties.
Financiering
De uitkeringen worden bekostigd met premies en de toekenning ervan valt onder de
bevoegdheid van het ministerie van Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Familiezaken
(Ministerstvo práce, sociálnych vecí a rodiny). Zij worden overwegend betaald via het
Socialeverzekeringsfonds (Sociálna poisťovňa).
De premies voor de ziekteverzekering, de ouderdomsverzekering en de
werkloosheidsverzekering van werknemers worden namens hen betaald door de
werkgever. Het gedeelte van de premie voor de ziekteverzekering, de
ouderdomsverzekering en de werkloosheidsverzekering dat door de werknemers moet
worden betaald, wordt door de werkgever van hun salaris afgetrokken.
De ziekteverzekering wordt betaald door:
de werknemers,
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 9
de werkgevers,
zelfstandigen,
de staat (ten behoeve van kinderen, gepensioneerden, werklozen enz.).
De premies voor de ziekteverzekering, ouderdomsverzekering en
invaliditeitsverzekering moeten worden betaald door:
de werknemers,
de werkgevers,
verplicht verzekerde zelfstandigen,
vrijwillig verzekerden (alleen sociale verzekering).
De staat betaalt de bijdragen voor de ouderdomsverzekering en
invaliditeitsverzekering van personen in de categorieën onder de drie eerste
opsommingstekens bij “Overige verplichte deelnemers aan de ouderdomsverzekering”
onder Verzekeringsdeelname.
Het Socialeverzekeringsfonds betaalt de premies voor de ouderdomsverzekering van
natuurlijke personen die een arbeidsongevallenpensioen ontvangen tot zij de
pensioenleeftijd bereiken of hen een vervroegd pensioen wordt toegekend.
Personen die deelnemen aan de ouderdomsverzekering en die een
ouderdomspensioen of vervroegd ouderdomspensioen ontvangen en personen die een
invaliditeitspensioen ontvangen omdat ze voor ten minste 70 % arbeidsongeschikt
zijn, hoeven geen premie te betalen voor de invaliditeitsverzekering of de
werkloosheidsverzekering. Ook de werkgever hoeft geen premie te betalen voor de
invaliditeitsverzekering of werkloosheidsverzekering van werknemers die deelnemen
aan de ouderdomsverzekering en die een ouderdomspensioen of vervroegd
ouderdomspensioen ontvangen of een invaliditeitspensioen ontvangen omdat ze voor
ten minste 70 % arbeidsongeschikt zijn.
De premie voor de arbeidsongevallenverzekering moet door de werkgever worden
betaald.
De premie voor de werkloosheidsverzekering moet worden betaald door:
de werknemers,
de werkgevers,
vrijwillig verzekerden die werkloos zijn.
De premie voor het solidariteitsfonds wordt betaald door:
de werkgevers,
zelfstandigen die verplicht deelnemen aan de ouderdomsverzekering,
vrijwillig verzekerden in het ouderdomsverzekeringsstelsel,
de staat, uit belastinginkomsten.
Spaarpensioenbijdragen worden betaald door:
de werkgevers, voor hun werknemers,
zelfstandigen die verplicht deelnemen aan de ouderdomsverzekering,
vrijwillig verzekerden voor de pensioenregeling.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 10
De staat betaalt de premie voor het spaarpensioen van personen voor wie het ook de
premie voor de ouderdomsverzekering betaalt. Het Socialeverzekeringsfonds betaalt
de premie voor het spaarpensioen van natuurlijke personen aan wie het een
invaliditeits- of arbeidsongevallenpensioen uitkeert, indien deze personen al aan het
spaarpensioen deelnamen voordat ze recht hadden op een pensioen.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 11
Hoofdstuk II: Gezondheidszorg
Wie komt in aanmerking voor gezondheidszorg?
Iedereen die in Slowakije woont, heeft recht op gezondheidszorg. De verstrekkingen
bij ziekte worden verleend door instellingen voor medische diensten die een
overeenkomst hebben gesloten met de ziektekostenverzekeraars.
Wat wordt er gedekt?
Alleen verstrekkingen die worden verleend in deze instellingen of door artsen die
daartoe een overeenkomst hebben gesloten, worden door het stelsel van algemene
ziekteverzekeringen vergoed.
Voor de verstrekkingen bij ziekte hoeft niet contant te worden betaald. De eigen
bijdrage voor medische zorg die onder het ziekteverzekeringsstelsel valt
(derdebetalersregeling), is als volgt:
1,99 EUR voor spoedeisende hulp,
0,17 EUR per recept,
0,07 EUR per afgelegde kilometer in geval van medisch transport.
Er zijn geen eigen bijdragen voor het vervoer van invalide patiënten, dialysepatiënten
en patiënten in oncologische of hartchirurgische zorg. Afhankelijk van de situatie
worden de kosten van geneesmiddelen, medische instrumenten en dieetvoeding
geheel of gedeeltelijk vergoed door het stelsel van algemene ziekteverzekeringen.
Wat tandheelkundige zorg betreft, kan vrij worden gekozen uit alle tandartsen met wie
een overeenkomst is aangegaan. Tandheelkundige zorg wordt vergoed volgens de
tarieven die zijn overeengekomen tussen ziektekostenverzekeraars en aanbieders.
Tandheelkundig onderzoek wordt niet betaald door de patiënt. Het gebruik van
materialen boven de voorgeschreven norm wordt evenwel volledig betaald door de
patiënt.
Wat moet u doen om gezondheidszorg te verkrijgen?
Burgers mogen zelf hun behandelend arts kiezen, mits deze een overeenkomst heeft
gesloten met de ziektekostenverzekeraars. Bij het eerste bezoek wordt stilzwijgend
een overeenkomst tussen de verzekerde en zijn of haar behandelend arts gesloten
voor een periode van minimaal zes maanden. De patiënten bezoeken specialisten
rechtstreeks of na verwijzing door hun arts, waarbij zij vrij zijn in hun keuze van een
ziekenhuis.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 12
Hoofdstuk III: Uitkeringen bij ziekte
Wie komt in aanmerking voor een ziekte-uitkering?
Werknemers hebben recht op een ziekte-uitkering als zij:
voldoen aan de voorwaarden voor prestaties bij ziekte gedurende de periode dat ze
voor ziektekosten zijn verzekerd of, na afloop daarvan, gedurende de periode van
de behandeling of het behoud van rechten;
gedurende een periode waarin ze geen werk in loondienst kunnen verrichten omdat
ze arbeidsongeschikt zijn, een gezinslid verzorgen zoals gedefinieerd in de geldende
wetgeving, voltijds een kind van minder dan tien jaar onderhouden, met
zwangerschapsverlof zijn of een kind onder hun hoede hebben in het kader van een
opname in het gezin, een inkomen hebben dat lager is dan het minimumloon dat als
berekeningsgrondslag voor de ziekteverzekeringspremie is vastgesteld.
Zelfstandigen die verplicht aan het ziekteverzekeringsstelsel deelnemen en natuurlijke
personen die zich daarvoor vrijwillig hebben aangemeld, hebben recht op een ziekte-
uitkering als zij:
voldoen aan de voorwaarden voor prestaties bij ziekte gedurende de periode dat ze
voor ziektekosten zijn verzekerd of, na afloop daarvan, gedurende de periode van
de behandeling of het behoud van rechten;
op de laatste dag van de kalendermaand waarin hun recht op prestaties is ontstaan,
hun ziekteverzekeringspremie hebben betaald voor de gehele periode tussen het
begin van hun (verplichte of vrijwillige) deelname en de laatste dag van de
kalendermaand voorafgaand aan het ontstaan van het recht op prestaties.
Uitkeringen uit hoofde van de ziekteverzekering betreffen:
ziekengeld (Nemocenské),
vervangend inkomen (Náhrada príjmu),
uitkering voor de verzorging van een ziek familielid (Ošetrovné),
vereveningsuitkering bij zwangerschap en moederschap (Vyrovnávacia dávka),
moederschapsuitkering (Materské).
Ziekte-uitkering
Werknemers hebben recht op ziekte-uitkering wanneer ze vanwege een ziekte of
ongeval tijdelijk moeten stoppen met werken of in quarantaine worden geplaatst (zie
de hierna vermelde gevallen). Dit recht:
gaat in op de elfde dag van tijdelijke arbeidsongeschiktheid,
loopt af op de dag waarop de tijdelijke arbeidsongeschiktheid is geëindigd of op de
dag waarop een gewoon of een vervroegd ouderdomspensioen wordt toegekend of
de verzekerde een invaliditeitspensioen ontvangt omdat hij of zij voor ten minste
70 % arbeidsongeschikt is. Dagvergoedingen kunnen echter nooit langer dan 52
weken na het begin van de tijdelijke arbeidsongeschiktheid worden toegekend.
Zelfstandigen die verplicht deelnemen aan de ziekteverzekering en vrijwillig
verzekerden hebben tevens recht op ziekengeld als zij tijdelijk arbeidsongeschikt
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 13
worden bevonden en ten minste 270 dagen verzekerd zijn geweest in de twee jaar
voor aanvang van de arbeidsongeschiktheid. Het recht op ziekengeld voor deze
personen (verplicht verzekerde zelfstandigen en vrijwillig verzekerden):
gaat in op de eerste dag van tijdelijke arbeidsongeschiktheid,
loopt af op de dag waarop de tijdelijke arbeidsongeschiktheid is geëindigd of op de
dag waarop een gewoon of een vervroegd ouderdomspensioen wordt toegekend of
de verzekerde een invaliditeitspensioen ontvangt omdat hij of zij voor ten minste
70 % arbeidsongeschikt is. Dagvergoedingen kunnen echter nooit langer dan 52
weken na het begin van de tijdelijke arbeidsongeschiktheid worden toegekend.
Vervangend inkomen
Deze uitkering voor behoud van inkomen in geval van tijdelijke arbeidsongeschiktheid
(hierna ‘uitkering voor behoud van inkomen’ genoemd) wordt de eerste tien
kalenderdagen van de tijdelijke arbeidsongeschiktheid van de werknemer bekostigd
uit eigen fondsen van de werkgever. Alle werknemers hebben recht op een uitkering
voor behoud van inkomen vanaf het moment dat ze tijdelijk arbeidsongeschikt worden
of vanwege een ziekte of ongeval in quarantaine worden geplaatst en ze voldoen aan
de overige voorwaarden die eventueel in de wet worden gesteld.
Uitkering voor de verzorging van een ziek familielid
Verzekerden (werknemers, zelfstandigen of vrijwillig verzekerden) komen in
aanmerking voor een uitkering voor de verzorging van een ziek familielid als zij:
in het onderhoud voorzien van hun echtgeno(o)t(e), een kind, een directe
voorouder of een directe voorouder van hun echtgeno(o)t(e) met een gezondheid
die permanente verzorging door een derde noodzakelijk maakt. Deze situatie moet
door een medisch attest worden bevestigd, of
een kind onderhouden van minder dan tien jaar in de volgende gevallen:
er is voor het kind een quarantainemaatregel genomen,
de sociale instelling, school of voorschoolse opvang van het kind is gesloten
of in quarantaine geplaatst door de bevoegde autoriteiten,
de natuurlijke persoon die het kind normaliter verzorgt, is ziek geworden, in
quarantaine geplaatst of in een zorginstelling voor geboortebegeleiding
opgenomen en kan daardoor niet zijn of haar zorgtaken uitvoeren.
Wat wordt er gedekt?
Ziekte-uitkering
Werknemers ontvangen zeven dagen per week ziekengeld ter hoogte van 55 % van
hun dagloon. Verplicht verzekerde zelfstandigen en vrijwillig verzekerden ontvangen
zeven dagen per week ziekengeld. De hoogte van deze dagvergoedingen is:
25 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient voor de eerste drie dagen
(alleen zelfstandigen);
55 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient daarna (zowel
werknemers als zelfstandigen).
Ziekengeld kan niet gelijktijdig met een moederschapsuitkering worden genoten. De
maximale duur van de uitkering is 52 weken.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 14
Vervangend inkomen
De hoogte van de uitkering voor behoud van inkomen (alleen voor werknemers) wordt
berekend op basis van een referentieperiode en een dagloon dat als
berekeningsgrondslag voor de ziekteverzekeringspremie dient; deze worden op
dezelfde wijze vastgesteld als bij de hiervoor beschreven ziekte-uitkeringen. Het
vervangend inkomen is:
25 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient voor de eerste drie dagen
van tijdelijke arbeidsongeschiktheid;
55 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient daarna.
Het vervangend inkomen kan op een hoger percentage worden gebaseerd als dit is
vastgelegd in een collectieve overeenkomst die in overeenstemming met de geldende
wetgeving is gesloten. Het percentage kan echter nooit hoger zijn dan 80 %.
Uitkering voor de verzorging van een ziek familielid
Een uitkering voor de verzorging van een ziek familielid wordt toegekend voor elke
kalenderdag vanaf de eerste dag waarop verzorging van een familielid op de wettelijk
vastgelegde lijst, of verzorging van een kind tot tien jaar noodzakelijk is. De uitkering
bedraagt 55 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient. Een uitkering
voor de verzorging van een ziek familielid wordt uitbetaald vanaf de eerste dag
waarop de verzorging noodzakelijk is en wordt beëindigd wanneer de verzorging niet
meer noodzakelijk is; de uitkering wordt echter niet langer dan tien dagen betaald. De
uitkering voor de verzorging van een ziek familielid kan volgens de
socialeverzekeringswet slechts eenmalig aan één verzekerde worden toegekend voor
elk geval waarin verzorging van een familielid of een kind tot tien jaar noodzakelijk is.
Een verzekerde kan een uitkering voor de verzorging van een ziek familielid niet
gelijktijdig ontvangen met:
vervangend inkomen,
ziekengeld,
moederschapsuitkering.
Wat moet u doen om een ziekte-uitkering te krijgen?
De arbeidsongeschiktheid moet vanaf de eerste ziektedag worden bevestigd door de
huisarts en kan elke vier weken opnieuw worden beoordeeld. De voorlopige uitkering
wordt betaald via het Socialeverzekeringsfonds. De werkgever is verplicht de uitkering
voor behoud van inkomen aan werknemers te betalen binnen de termijnen die zijn
vastgesteld voor de betaling van het salaris, honoraria, premies, beloningen of enige
andere loonvorm, en uiterlijk de laatste dag van de kalendermaand na de maand op
basis waarvan de uitkering wordt toegekend. Geschillen tussen werknemer en
werkgever over vervangend inkomen worden voorgelegd aan de bevoegde rechter.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 15
Hoofdstuk IV: Moeder- en vaderschapsuitkeringen
Wie komt in aanmerking voor een moeder- of vaderschapsuitkering?
Moederschapsuitkering
Elke verzekerde die zwanger is of een pasgeborene verzorgt, heeft, evenals andere
verzekerden aan wie de zorg voor een kind is toegewezen (bijv. de vader van het
kind), recht op een moederschapsuitkering als zij heeft voldaan aan de wachttijd van
270 dagen ziekteverzekering in de twee jaar voorafgaand aan de geboorte of de
verzorging van het kind en als zij als werknemer, zelfstandige of vrijwillig verzekerde
is.Men heeft hier recht op gedurende de dekking door de ziekteverzekering of
gedurende de beschermingsperiode nadat de periode van de ziekteverzekering is
verstreken (dat is in principe 7 dagen, of 8 maanden tijdens zwangerschap).
Vereveningsuitkering bij zwangerschap en moederschap
Volgens de socialeverzekeringswet komen alleen vrouwen in loondienst in aanmerking
voor de vereveningsuitkering. Zelfstandig werkende vrouwen en vrijwillig verzekerde
vrouwen komen hiervoor niet in aanmerking omdat de overplaatsing naar een andere
functie alleen zinvol is in het kader van de wetgeving voor werk in loondienst.
Een werkneemster komt in aanmerking voor de vereveningsuitkering als zij tijdens
haar zwangerschap of de eerste negen maanden na de bevalling wordt overgeplaatst
naar een functie bij dezelfde onderneming omdat:
haar gebruikelijke functie volgens de geldende wet- en regelgeving niet toegestaan
is voor zwangere vrouwen en vrouwen die minder dan negen maanden geleden een
kind hebben gekregen, of
haar gebruikelijke functie door middel van een medisch attest als gevaarlijk voor
haar gezondheid of die van haar kind is verklaard, en
haar inkomen in de nieuwe functie lager is dan in haar gebruikelijke functie.
Wat wordt er gedekt?
Moederschapsuitkering
Verzekerden hebben recht op de moederschapsuitkering vanaf het begin van de zesde
week of het begin van de achtste week voorafgaand aan de door de arts ingeschatte
geboortedatum, of vanaf de datum van bevalling indien die eerder is. Het recht op de
uitkering gaat in op de dag waarop het kind wordt geboren. Men heeft in principe
recht op 34 weken moederschapsuitkering.
Een alleenstaande moeder heeft recht op een moederschapsuitkering gedurende 37
weken vanaf de dag waarop het recht ontstaat. Een moeder die bevalt van twee of
meer kinderen heeft recht op een moederschapsuitkering gedurende 43 weken vanaf
de dag waarop het recht ontstaat.
Het recht op de moederschapsuitkering van een verzekerde die is bevallen, kan niet
korter duren dan 14 weken vanaf het moment waarop dit recht is ingegaan, en kan
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 16
niet aflopen voor het einde van de zesde week na de bevalling. Aan beide
voorwaarden moet gelijktijdig worden voldaan.
Een verzekerde aan wie de zorg voor een kind is toegewezen, heeft recht op een
moederschapsuitkering gedurende 28 weken (of 31 weken of 37 weken) nadat het
recht op de uitkering ontstaat, maar niet langer dan tot het kind achttien maanden
oud is.
Deze uitkering wordt zeven dagen per week toegekend en bedraagt in het algemeen
65 % van het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient.
Het dagloon dat als berekeningsgrondslag dient, wordt vastgesteld door de
beoordelingsgrondslagen (inkomens) voor de ziekteverzekeringspremies tijdens de
referentieperiode bij elkaar op te tellen en de uitkomst te delen door het aantal dagen
van de referentieperiode.
De referentieperiode is voor alle drie categorieën verzekerden gelijk en is in het
algemeen het kalenderjaar voorafgaand aan dat waarin het kind is geboren of deel is
gaan uitmaken van het gezin.
Vereveningsuitkering bij zwangerschap en moederschap
De vereveningsuitkering bij zwangerschap en moederschap wordt toegekend voor elke
kalendermaand, met inbegrip van de eerste en de laatste maand van de
overplaatsing, als de overplaatsing in de loop van een maand plaatsvindt. De
vereveningsuitkering bij zwangerschap wordt stopgezet op de dag waarop het
zwangerschapsverlof ingaat, en wordt weer voortgezet na afloop daarvan. De
vereveningsuitkering kan in geen geval worden toegekend nadat er negen maanden
zijn verstreken sinds de bevalling. De uitkering is 55 % van het verschil tussen het
maandloon dat als berekeningsgrondslag dient (30,4167 maal het dagloon dat als
berekeningsgrondslag dient) en de berekeningsgrondslag voor de
ziekteverzekeringspremies in elke kalendermaand na overplaatsing.
Geboortetoelage
Het socialezekerheidsstelsel van Slowakije voorziet in een geboortetoelage (Príspevok
pri narodení dieťaťa). Dit is een forfaitair bedrag ineens voor de aankoop van
benodigdheden voor een pasgeborene. De uitkeringsaanvraag moet binnen zes
maanden na de geboorte worden ingediend.
In 2007 is door de staat een aanvulling op de geboortetoelage ingevoerd als
tegemoetkoming in de toegenomen kosten van de basisbenodigdheden voor een
eerste, tweede en derde kind. De toelage wordt toegekend zodra het kind 28 dagen
oud is.
In geval van de geboorte van drie of meer kinderen tegelijkertijd of de herhaalde
geboorte van een tweeling binnen een periode van twee jaar kunnen de ouders (of de
voogden die in plaats van de ouders voor de kinderen verantwoordelijk zijn) een
speciale jaartoeslag aanvragen om een deel van de extra kosten die aan
meerlinggeboorten verbonden zijn, vergoed te krijgen.
In het kader van de gezinsbijslagen is ook voorzien in de toekenning van regelmatige
uitkeringen voor in een gezin geplaatste kinderen. Deze uitkeringen zijn bedoeld als
tegemoetkoming in de behoeften van kinderen die in een gezin zijn geplaatst.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 17
Wat moet u doen om een moeder- of vaderschapsuitkering te krijgen?
In het kader van het stelsel voor de gezondheidszorg komen alle ingezetenen in
aanmerking voor verstrekkingen, zoals medische of tandheelkundige zorg.
Als wordt voldaan aan de wettelijke voorwaarden, worden voornoemde uitkeringen
(zoals de moederschapsuitkering en de vereveningsuitkering) betaald door het
Socialeverzekeringsfonds via het socialeverzekeringsstelsel voor werknemers,
zelfstandigen en vrijwillig verzekerden.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 18
Hoofdstuk V: Uitkeringen bij invaliditeit
Wie komt in aanmerking voor een invaliditeitspensioen?
In de wet word iedere persoon als invalide beschouwd die langdurig gehandicapt is en
daardoor permanent voor ten minste 40 % arbeidsongeschikt is. Iemand wordt als
volledig invalide beschouwd als hij of zij in vergelijking met iemand die gezond is, voor
meer dan 70 % arbeidsongeschikt is.
Als een verzekerde meerdere aandoeningen heeft waardoor hij of zij minder
arbeidsgeschikt is, worden de bijbehorende niveaus niet bij elkaar opgeteld: alleen de
aandoening die de directe oorzaak van de langdurige slechte gezondheidstoestand
was, wordt gebruikt om de mate van arbeidsongeschiktheid te bepalen. De overige
aandoeningen die tot verminderde arbeidsgeschiktheid leiden, worden meegerekend
door de vastgestelde mate van arbeidsongeschiktheid met maximaal 10 % te
verhogen.
Om in aanmerking te komen voor de prestaties bij invaliditeit moet de verzekerde
arbeidsongeschikt zijn verklaard, voldoende premiebijdragen voor de
ouderdomsverzekering hebben betaald en nog niet de pensioenleeftijd hebben bereikt
of een vervroegd ouderdomspensioen ontvangen op de dag waarop de
arbeidsongeschiktheid is ingetreden.
Hoe lang iemand minimaal verzekerd moet zijn geweest, is afhankelijk van zijn of haar
leeftijd en varieert van minder dan een jaar (voor personen tot 20 jaar) tot 15 jaar
voor personen van 45 jaar of ouder. In het geval van arbeidsongevallen of
beroepsziekten en voor personen die sinds hun kindertijd invalide zijn, geldt geen
minimumperiode van deelname.
Er bestaat geen recht als de invaliditeit het gevolg is van boze opzet door de
verzekerde. De uitkering wordt gehalveerd als de invaliditeit het gevolg is van alcohol-
of drugsmisbruik.
Wat wordt er gedekt?
Het invaliditeitspensioen is in beginsel even hoog als het ouderdomspensioen. Bij
arbeidsongeschiktheid van 41 tot 70 % wordt evenwel een invaliditeitspensioen
toegekend ter hoogte van het desbetreffende percentage.
Verder biedt de staat medische revalidatie en omscholing middels:
speciale kuren in kuuroorden, kuren buiten kuuroorden, speciale goedgekeurde
kuren en verplichte revalidatie, naargelang het advies van de arts;
staatstoelage voor werkgevers: om roerende zaken voor beschermde
werkomgevingen te maken, te vernieuwen of technisch te beoordelen; om
gehandicapte werknemers aan het werk te houden; om operationele en
vervoerskosten te betalen; om te voorzien in de kosten van scholing en
voorbereiding voor invalide werknemers;
staatstoelagen voor invalide zelfstandigen: starterstoelagen; toelagen voor het
bedienen, vernieuwen of technisch beoordelen van de materiële zaken van
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 19
beschermde werkomgevingen; toelagen voor operationele en vervoerskosten; en
toelagen voor functionele ondersteuning;
staatstoelage voor gehandicapte werkzoekenden: uitkering ter dekking van de
kosten van voedsel; verblijf- en vervoerkosten tijdens scholing voor, en
voorbereiding op een baan;
loopbaanbegeleiding en -bemiddeling.
Wat moet u doen om een invaliditeitspensioen te krijgen?
Aanvragen voor het invaliditeitspensioen moeten worden ingediend bij het plaatselijke
kantoor van het Socialeverzekeringsfonds.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 20
Hoofdstuk VI: Ouderdomspensioenen en -uitkeringen
Wie komt in aanmerking voor een ouderdomspensioen?
Pensioenverzekering
Verzekerden hebben recht op ouderdomspensioen uit hoofde van het stelsel van
verplichte sociale verzekeringen als zij ten minste 15 jaar verzekerd zijn geweest en
de pensioenleeftijd hebben bereikt. Sinds 1 januari 2004 is de pensioenleeftijd voor
zowel vrouwen als mannen 62 jaar. Deze leeftijd is niet van toepassing sinds de
invoering van de socialeverzekeringswet, maar wordt in stappen doorgevoerd. De
pensioenleeftijd voor vrouwen wordt geleidelijk verhoogd gedurende een periode van
tien jaar (2004 tot 2014).
Pensioenregeling met kapitaaldekking
Elke verzekerde volgens deze pensioenregeling heeft bij het bereiken van de
wettelijke pensioenleeftijd recht op ouderdomspensioen in de vorm van een
pensioenkapitaal in combinatie met een lijfrente of alleen als lijfrente, als hij of zij ten
minste 10 jaar premies heeft betaald.
Periode van premiebetaling
Als perioden van de ouderdomsverzekering worden in ieder geval meegeteld: de
perioden van verplichte deelname, de perioden van vrijwillige deelname.
Ook worden de perioden meegeteld waarin geen premie voor de
ouderdomsverzekering hoeft te worden bijgedragen om een van de redenen die in de
sociale wetgeving zijn vastgelegd (zoals tijdelijke arbeidsongeschiktheid,
zwangerschapsverlof, de eerste tien dagen waarin een familielid wordt verzorgd,
enz.).
In geval van zelfstandigen die verplicht aan de ouderdomsverzekering deelnemen, en
natuurlijke personen die daaraan vrijwillig deelnemen, wordt alleen de periode waarin
de premies voor de ouderdomsverzekering daadwerkelijk zijn betaald, meegeteld voor
de berekening van de uitkering.
De periode van het spaarpensioen die voor de berekening van de uitkering wordt
meegeteld, begint op de dag waarop de deelname aan dit stelsel is ingegaan, en is
derhalve gelijk aan de periode die voor de berekening van de ouderdomsverzekering
wordt gebruikt.
Achteraf terugkopen van perioden van deelname aan de
ouderdomsverzekering en het spaarpensioen
De socialeverzekeringswet biedt de mogelijkheid perioden van deelname aan de
ouderdomsverzekering achteraf terug te kopen voor perioden waarin de verzekerde
ouder was dan 16 jaar en in het middelbaar of hoger onderwijs studeerde of als
werkzoekende was ingeschreven. De desbetreffende perioden moeten echter na
31 december 2003 vallen. Voor het terugkopen van deelnameperioden geldt geen
tijdslimiet. Als verzekerden deelnameperioden terugkopen, moeten ze zelf aangeven
welk inkomen ze als berekeningsgrondslag voor de premiebijdrage willen gebruiken,
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 21
dit binnen de beperkingen van het referentieloon dat op het moment van de
terugkoop van kracht is.
De socialeverzekeringswet biedt ook de mogelijkheid deelnameperioden achteraf terug
te kopen voor perioden waarin de verzekerde niet verplicht verzekerd was. Volgens
hetzelfde principe hebben verzekerden de mogelijkheid premieperioden van het
spaarpensioen te kopen in dezelfde gevallen als bij de pensioenverzekering.
Uitkeringen bij vervroegde uittreding
Het socialeverzekeringsstelsel maakt uitkeringen voorafgaand aan de pensioenleeftijd
in de vorm van een vervroegd ouderdomspensioen (Predčasný starobný dôchodok)
mogelijk, mits:
ten minste vijftien jaar aan de ouderdomsverzekering deelgenomen hebben,
het bedrag van het vervroegd ouderdomspensioen waarop de verzekerde op de dag
van de aanvraag recht heeft, is hoger dan 1,2 keer het wettelijke bestaansminimum
voor meerderjarige natuurlijke personen,
de aanvrager minstens twee jaar verwijderd is van zijn of haar pensioenleeftijd,
de aanvrager niet werkt (d.w.z. geen premieplichtig inkomen heeft).
Het recht op een vervroegd ouderdomspensioen gaat in op de dag waarop de
desbetreffende aanvraag wordt ingediend. Verzekerden kunnen per kalenderjaar
maximaal twee van deze aanvragen indienen. Verzekerden die vervroegd
ouderdomspensioen krijgen, hebben geen recht op ouderdomspensioen. Pas wanneer
zij de pensioenleeftijd bereiken, wordt hun vervroegd ouderdomspensioen beschouwd
als ouderdomspensioen.
De verzekerden hebben uit hoofde van het ouderdomspensioen met kapitaaldekking
slechts recht op een pensioenkapitaal in combinatie met een lijfrente of alleen lijfrente
als:
het socialeverzekeringsstelsel hen de mogelijkheid biedt een vervroegd
ouderdomspensioen te ontvangen,
de waarde van het spaarpensioen van de verzekerde op de dag waarop de aanvraag
voor een vervroegd pensioen wordt ingediend, hoog genoeg is voor een pensioen
voor het leven dat ten minste 0,6 keer het geldende wettelijke bestaansminimum
voor natuurlijke personen bedraagt,
de aanvrager ten minste twee jaar verwijderd is van zijn of haar pensioenleeftijd, en
de aanvrager niet werkt (d.w.z. geen premieplichtig inkomen heeft).
Als niet aan deze voorwaarde is voldaan (0,6 keer het geldende wettelijke
bestaansminimum voor natuurlijke personen), komt een verzekerde niet in
aanmerking voor een vervroegd ouderdomspensioen uit hoofde van het spaarpensioen
en ook niet voor een vervroegd pensioen uit hoofde van het socialeverzekeringsstelsel.
Een verzekerde die wel aan de voorwaarden voldoet, ontvangt tegelijkertijd een
vervroegd ouderdomspensioen uit hoofde van het socialeverzekeringsstelsel en een
vervroegd pensioen uit hoofde van het spaarpensioen.
Wat wordt er gedekt?
Pensioenverzekering
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 22
De berekening van het pensioen volgens het eerste principe van de
ouderdomsverzekering vindt plaats aan de hand van een vaste formule in de
socialeverzekeringswet.
Het stelsel van omslagfinanciering is gebaseerd op het aantal premiebijdragen en het
pensioenbedrag dat aan de verzekerde wordt uitgekeerd op basis van het inkomen dat
is gebruikt om de premiebijdrage te berekenen.
De socialeverzekeringswet staat toe of, om precies te zijn, verbiedt niet dat personen
die een pensioen ontvangen, in loondienst werken of betaald werk verrichten. Als
verzekerden aan alle voorwaarden voor de toekenning van een ouderdomspensioen
voldoen, maar hun pensioen uitstellen om hun beroepswerkzaamheden voort te zetten
en daardoor premie blijven betalen voor de ouderdomsverzekering, worden de duur en
de hoeveelheid van deze aanvullende premiebijdragen meegeteld in de berekening
van hun toekomstige pensioen. Als verzekerden aan alle voorwaarden voor de
toekenning van een ouderdomspensioen voldoen, een pensioen ontvangen en
tegelijkertijd in loondienst werken of betaald werk verrichten, en daarbij eventueel
vrijwillig premie blijven betalen voor de ouderdomsverzekering, wordt het bedrag van
het uitgekeerde pensioen aangepast op basis van de duur en de hoeveelheid van de
aanvullende premiebijdragen, maar dit slechts voor 50 %.
Er is geen wettelijk minimum of maximum voor het algemene ouderdomspensioen.
Pensioenregeling met kapitaaldekking
De pensioenuitkeringen kunnen worden betaald als een pensioenkapitaal in combinatie
met een lijfrente of alleen als lijfrente.
Hierbij ontvangt een verzekerde die met pensioen gaat een deel van zijn of haar
spaarpensioen in maandelijkse termijnen gedurende een vastgestelde periode, terwijl
de rest wordt omgezet in een pensioen voor het leven dat door een
verzekeringsmaatschappij wordt uitgekeerd.
Het pensioen voor het leven wordt op dezelfde wijze uitgekeerd als wanneer alleen
een pensioen voor het leven wordt uitgekeerd. Deze optionele vorm kan echter alleen
worden gekozen als de activa die worden overgedragen door de maatschappij die het
spaarpensioen beheert, voldoende waarde hebben om de betaling van een pensioen
voor het leven mogelijk te maken; dit pensioen moet hoger zijn dan 60 % van het
geldende wettelijk bestaansminimum voor een meerderjarige natuurlijke persoon.
De maatschappij die het spaarpensioen beheert, keert dan gedurende een vaste
periode het beschikbare saldo van het pensioenkapitaal in maandelijkse termijnen uit
nadat de desbetreffende fondsen voor het pensioen voor het leven zijn overgedragen.
Verzekerden geven bij indiening van hun aanvraag aan voor welke periode zij het
spaarpensioen willen laten uitkeren; deze periode moet minimaal een maand zijn. De
maatschappij die het spaarpensioen beheert, berekent het maandelijkse bedrag dat op
basis van het spaarpensioen wordt uitgekeerd door het saldo dat op de dag waarop de
pensioenrechten te gelde worden gemaakt en het vastgestelde aantal maandelijkse
termijnen met elkaar te verrekenen.
Hierbij wordt het volledige spaarpensioen van een verzekerde die met pensioen gaat,
omgezet in een pensioen voor het leven dat wordt uitgekeerd door de
verzekeringsmaatschappij die de verzekerde zelf kiest. De maatschappij die het
spaarpensioen van de verzekerde beheert, draagt de noodzakelijke fondsen (in geld of
enige andere vorm van activa) over aan het gekozen pensioenfonds en ontvangt in ruil
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 23
daarvoor een pensioen voor het leven. Het pensioenfonds moet na ontvangst van de
fondsen met de rechthebbende een overeenkomst sluiten voor de uitkering van het
pensioen voor het leven.
De pensioenen voor het leven die op basis van het spaarpensioen worden toegekend,
worden uitgekeerd door de verzekeringsmaatschappij die de verzekerde zelf heeft
gekozen. De hoogte hiervan wordt berekend op basis van de rekenformules die in de
sociale wetgeving zijn vastgelegd, maar mag in geen geval lager zijn dan dat van het
minimumpensioen dat aan de hand van het opgegeven inkomen wordt berekend in
overeenstemming met bijlage 1 van Wet nr. 43/2004 betreffende het spaarpensioen
tot wijziging en aanvulling van andere wetten, als gewijzigd. Het bedrag van de
maandelijkse termijnen die worden uitgekeerd door de ondernemingen die het
spaarpensioen beheren, is in het geval van de optionele vormen met een
pensioenkapitaal afhankelijk van het saldo dat beschikbaar is nadat de noodzakelijke
fondsen voor het pensioen voor het leven aan de gekozen verzekeringsmaatschappij
zijn overgedragen.
Er is geen wettelijk minimum of maximum voor het algemene ouderdomspensioen.
Uitkeringen bij vervroegde uittreding
Voor een vervroegd ouderdomspensioen uit hoofde van het socialeverzekeringsstelsel
wordt de maandelijkse uitkering berekend op dezelfde manier als voor het
ouderdomspensioen, en vervolgens verminderd met 0,5 % voor elke ontbrekende
maand of deel van een maand die de verzekerde verwijderd is van zijn of haar
reguliere pensioenleeftijd.
Het bedrag van het vervroegd ouderdomspensioen dat uit hoofde van het
spaarpensioen wordt uitgekeerd, wordt berekend op basis van de rekenformules die in
de sociale wetgeving zijn vastgelegd. Het bedrag van het pensioen dat de verzekerde
ontvangt, mag in geen geval lager zijn dan dat van het minimumpensioen dat aan de
hand van het opgegeven inkomen wordt berekend in overeenstemming met bijlage 1
van Wet nr. 43/2004 betreffende het spaarpensioen tot wijziging en aanvulling van
andere wetten, als gewijzigd. Het bedrag van de maandelijkse termijnen die worden
uitgekeerd door de ondernemingen die het spaarpensioen beheren, is in het geval van
de optionele vormen met een pensioenkapitaal afhankelijk van het saldo dat
beschikbaar is nadat de noodzakelijke fondsen voor het pensioen voor het leven aan
de gekozen verzekeringsmaatschappij zijn overgedragen.
Wat moet u doen om een ouderdomsuitkering te krijgen?
Indiening van de aanvraag
De aanvragen voor het vervroegd pensioen moeten met alle bewijsstukken die voor de
vaststelling van de rechten van de aanvrager vereist zijn, schriftelijk worden ingediend
bij het lokale bureau van het Socialeverzekeringsfonds. Als de verzekerde
tegelijkertijd een uitkering op basis van het spaarpensioen aanvraagt, moet hij of zij
het bijbehorende dossier indienen bij de desbetreffende maatschappij die het
spaarpensioen beheert.
Vervroegd ouderdomspensioen aanvragen
Aanvragen van vervroegd ouderdomspensioen moeten met alle vereiste bewijsstukken
schriftelijk worden ingediend bij het plaatselijke bureau van het
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 24
Socialeverzekeringsfonds. Als tegelijkertijd een aanvraag voor een vervroegd
ouderdomspensioen uit hoofde van het ouderdomspensioen met kapitaaldekking wordt
ingediend, moet deze worden ingediend bij de desbetreffende maatschappij die het
spaarpensioen beheert.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 25
Hoofdstuk VII: Uitkeringen aan nabestaanden
Wie komt in aanmerking voor een nabestaandenpensioen?
Weduwenpensioen / weduwnaarspensioen
Voor het weduwen- of weduwnaarspensioen uit hoofde van de sociale verzekering
gelden de volgende voorwaarden.
op de dag van overlijden ontving de overleden echtgeno(o)t(e) een:
ouderdomspensioen,
vervroegd pensioen, of een
invaliditeitspensioen;
op de dag van overlijden voldeed de overleden echtgeno(o)t(e) aan de voorwaarden
voor invaliditeits- of ouderdomspensioen; of
de echtgeno(o)t(e) overleed als gevolg van een arbeidsongeval of een
beroepsziekte.
Voor het herstel van het recht op een weduwen- of weduwnaarspensioen geldt geen
tijdslimiet. Dit betekent dat vanaf het moment dat de overlevende echtgeno(o)t(e)
voldoet aan een van de wettelijk gespecificeerde voorwaarden, zijn of haar recht op
het weduwen- of weduwnaarspensioen wordt hersteld, ongeacht de periode die sinds
het overlijden is verlopen.
Het weduwen-/weduwnaarspensioen wordt beëindigd bij hertrouwen of als een rechter
de langstlevende echtgen(o)ot(e) schuldig bevindt aan moord op de overledene.
De langstlevende echtgen(o)ot(e) heeft recht op een weduwen-/weduwnaarspensioen
uit hoofde van de pensioenregeling met kapitaaldekking als de verzekerde op de
datum van overlijden volgens dezelfde regeling gepensioneerd of met vervroegd
pensioen was.
Wezenpensioen
Een kind ten laste (tot 26 jaar) heeft recht op een wezenpensioen als de overleden
ouder op de dag van overlijden ouderdomspensioen, vervroegd pensioen of
invaliditeitspensioen ontving, of als de overleden ouder op de dag van overlijden
voldeed aan de voorwaarden voor invaliditeits- of ouderdomspensioen; of als het
overlijden het gevolg is van een arbeidsongeval of beroepsziekte. Het recht op
wezenpensioen houdt op te bestaan als een kind zijn of haar basis-, middelbaar of
hoger onderwijs heeft voltooid of in een ander gezin wordt opgenomen. Dit recht
wordt hersteld wanneer de adoptie niet doorgaat. Het recht op het wezenpensioen
eindigt ook wanneer een rechter de wees schuldig verklaard aan moord op de
overleden ouder. De wet maakt geen onderscheid tussen halfwezen en volle wezen.
Volgens de huidige bepalingen ontvangen de kinderen een wezenpensioen ter hoogte
van 40 % van het pensioen van elke overleden ouder.
Uit hoofde van de pensioenregeling met kapitaaldekking heeft een kind ten
laste (tot 26 jaar) recht op wezenpensioen als de verzekerde op de datum van
overlijden volgens dezelfde regeling gepensioneerd of met vervroegd pensioen was.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 26
Deze rechten worden zonder mogelijkheid van herstel ingetrokken als het
desbetreffende kind door een derde wordt geadopteerd.
Wat wordt er gedekt?
In beginsel kan het bedrag aan nabestaandenpensioenen (weduwen-
/weduwnaarspensioen en wezenpensioen) in totaal niet hoger zijn dan het bedrag
waarop de overledene recht had. In de praktijk betekent dit dat als de wettelijk
vastgestelde nabestaandenuitkeringen (60 % voor de langstlevende echtgeno(o)t(e),
40 % voor elk kind ten laste) samen hoger zijn dan dat bedrag, de uit te keren
bedragen dienovereenkomstig worden verlaagd.
Weduwenpensioen / weduwnaarspensioen
Het weduwen- of weduwnaarspensioen bedraagt 60 % van het pensioen van de
overledene. Dit pensioen wordt tot een jaar na de datum van overlijden uitgekeerd.
Om na deze periode in aanmerking te komen voor een weduwen- of
weduwnaarspensioen moet de overlevende echtgeno(o)t(e):
een kind ten laste hebben dat een wezenpensioen ontvangt vanwege hetzelfde
overlijdensgeval of in het gezin van de overledene is opgevoed (eigen kind of
geadopteerd kind van de overlevende echtgeno(o)t(e) of een kind dat door de
rechter aan een van de echtelieden is toegewezen toen ze getrouwd waren),
voor ten minste 70 % arbeidsongeschikt zijn,
de wettelijke pensioenleeftijd hebben bereikt,
drie of meer kinderen hebben opgevoed, of
twee kinderen hebben opgevoed en de leeftijd van 52 jaar hebben bereikt.
Volgens de pensioenregeling met kapitaaldekking wordt het nabestaandenpensioen
aan de langstlevende echtgeno(o)t(e) op dezelfde wijze betaald als het
oorspronkelijke pensioen. Als de overleden verzekerde uitsluitend een pensioen of
vervroegd pensioen in de vorm van een pensioen voor het leven heeft ontvangen, zal
de verzekeringsmaatschappij die het pensioen uitkeerde, dit omzetten in een
weduwen- of weduwnaarspensioen ter hoogte van 60 % van het bedrag dat de
overledene op het moment van overlijden ontving.
Als de overleden verzekerde een pensioen of vervroegd pensioen ontving in een vorm
met overlijdenskapitaal, zal de maatschappij die het spaarpensioen beheert,
maandelijkse bedragen aan de nabestaanden blijven betalen op basis van het
beschikbare saldo; de hoogte en de duur ervan zijn dezelfde als vóór het overlijden.
Op dezelfde wijze zal de verzekeringsmaatschappij die de overledene een
ouderdomspensioen of vervroegd pensioen voor het leven uitkeerde, dit omzetten in
een weduwen- of weduwnaarspensioen ter hoogte van 60 % van het bedrag dat de
overledene op het moment van overlijden ontving.
Ook in dit geval kan het totale bedrag van de pensioenen die nabestaanden na een
overlijdensgeval ontvangen (weduwenpensioen, weduwnaarspensioen en
wezenpensioen) nooit hoger zijn dan het bedrag van het ouderdomspensioen of het
vervroegd pensioen dat de overledene tijdens zijn leven ontving. Daarnaast verdeelt
de onderneming die het spaarpensioen beheert, de maandelijkse termijnen uit hoofde
van het pensioenkapitaal in gelijke delen over de overlevende echtgeno(o)t(e) en elk
kind ten laste van de overledene; het totale uitgekeerde bedrag is dan gelijk aan
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 27
100 % van de maandelijkse termijnen die de overledene ontving. Voorwaarden voor
het wezenpensioen uit hoofde van de sociale verzekering:
Wezenpensioen
Het wezenpensioen per kind is 40 % van het ouderdoms- of invaliditeitspensioen
waarop elke overleden ouder recht had of zou hebben gehad op het moment van
overlijden.
Volgens de pensioenregeling met kapitaaldekking wordt het nabestaandenpensioen
aan een weeskind op dezelfde wijze betaald als het oorspronkelijke vervroegde of
ouderdomspensioen. Als de overleden ouder uitsluitend een pensioen of vervroegd
pensioen in de vorm van een pensioen voor het leven ontving, zal de
verzekeringsmaatschappij die het pensioen voor het leven aan de overledene
uitkeerde, dit omzetten in een wezenpensioen ter hoogte van 40 % van het bedrag
dat de overleden ouder op het moment van overlijden ontving.
Als de overleden ouder een pensioen of vervroegd pensioen ontving in een vorm met
overlijdenskapitaal, zal de maatschappij die het spaarpensioen beheert, maandelijkse
bedragen aan het overlevende kind blijven betalen op basis van het beschikbare
saldo; de hoogte en de duur ervan zijn dezelfde als vóór het overlijden. Op dezelfde
wijze zal de verzekeringsmaatschappij die de overledene een ouderdomspensioen of
vervroegd pensioen voor het leven uitkeerde, dit omzetten in een wezenpensioen ter
hoogte van 40 % van het bedrag dat de overleden ouder op het moment van
overlijden ontving. Dit bedrag wordt zo nodig verlaagd om ervoor te zorgen dat de
nabestaandenpensioenen samen niet meer bedragen dan 100 % van het
oorspronkelijke pensioen (zie onder weduwen-/weduwnaarspensioen).
Begrafenisuitkering
De sociale wetgeving van Slowakije voorziet in een tegemoetkoming in de
uitvaartkosten voor de nabestaanden (Príspevok na pohreb). De persoon die de
uitvaart organiseert, komt in aanmerking voor een bedrag ineens van 79,67 EUR.
Wat moet u doen om een nabestaandenpensioen te krijgen?
De aanvragen van nabestaandenuitkeringen moeten met alle vereiste bewijsstukken
schriftelijk worden ingediend bij de lokale bureaus van het Socialeverzekeringsfonds.
Als tegelijkertijd een nabestaandenuitkering uit hoofde van het spaarpensioen wordt
aangevraagd, moet het dossier worden ingediend bij de verzekeringsmaatschappij die
het pensioen voor het leven van de overledene beheert en, als daar reden toe is, bij
de maatschappij die het spaarpensioen beheert en voor het pensioenkapitaal
verantwoordelijk is. De aanvragen moeten alle informatie bevatten die van belang is
voor het vaststellen van de rechten van de aanvrager en vergezeld gaan van alle
vereiste bewijsstukken.
Begrafenisuitkering
De aanvrager moet een aanvraag voor de overlijdensuitkering indienen bij het
centrum voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken van de laatste
permanente of tijdelijke woonplaats van de overledene. De aanvraag moet worden
goedgekeurd door het uitvaartbedrijf en door het bureau voor werkgelegenheid,
sociale zaken en familiezaken in de plaats van overlijden. Bij dat bureau zijn
aanvraagformulieren verkrijgbaar.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 28
Hoofdstuk VIII: Uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten
Wie komt in aanmerking voor uitkeringen bij arbeidsongevallen en beroepsziekten?
Elke werkgever die ten minste één werknemer in dienst heeft, is verplicht een
arbeidsongevallenverzekering af te sluiten die alle werknemers dekking biedt.
Het stelsel van arbeidsongevallenverzekeringen beschermt personen die voor een
werkgever beroepswerkzaamheden verrichten op basis van een arbeidsovereenkomst,
een overeenkomst voor de uitvoering van werkzaamheden, of een stage-
overeenkomst.
Het stelsel van arbeidsongevallenverzekeringen kent meerdere categorieën personen
voor wie de uitkeringen voor arbeidsongevallen en beroepsziekten door de staat
worden toegekend en bekostigd, te weten:
middelbare scholieren en studenten,
vrijwillige brandweerlieden, reddingswerkers in de mijnindustrie en vrijwilligers van
het Rode Kruis en hulpdiensten in de bergen;
personen die vrijwillig als reddingswerkers opreden bij ernstige incidenten of
natuurrampen of om de gevolgen daarvan te bestrijden.
Het stelsel van arbeidsongevallenverzekeringen is gebaseerd op de aanname dat een
werkgever in geval van een arbeidsongeval of beroepsziekte verantwoordelijk is voor
zijn of haar werknemers. Daarom kan een verzekerde geen aanspraak maken op een
vergoeding op basis van een arbeidsongevallenverzekering als de werkgever bewijst
dat hij op geen enkele wijze verantwoordelijk kan worden gehouden voor het ongeval
of de ziekte in kwestie.
Wat wordt er gedekt?
Het stelsel van arbeidsongevallenverzekeringen heeft tot doel ervoor te zorgen dat
slachtoffers hetzelfde nettoloon behouden dat ze voor hun arbeidsongeval of
beroepsziekte ontvingen. De verschuldigde premie en de toegekende uitkering uit
hoofde van de arbeidsongevallenverzekering worden daarom gebaseerd op het
brutosalaris van de verzekerde. Daarbij wordt geen inkomensgrens gehanteerd, zoals
bij de verzekeringen voor ziekte, ouderdom en werkloosheid en het waarborgfonds wel
het geval is.
Het stelsel van arbeidsongevallenverzekeringen voorziet in een:
arbeidsongevallentoeslag (Úrazový príplatok),
arbeidsongevallenrente (Úrazová renta),
uitkering ineens (Jednorazové vyrovnanie),
nabestaandenpensioen (Pozostalostná úrazová renta) en een eenmalige vergoeding
(Jednorazové odškodnenie),
revalidatie-uitkering (Rehabilitačné) en een omscholingsuitkering (Rekvalifikačné).
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 29
Arbeidsongevallentoeslag
Arbeidsongevallentoeslag: dit is een uitkering die wordt toegekend aan verzekerden
die door een arbeidsongeval of beroepsziekte arbeidsongeschikt zijn geworden. De
hoogte van deze uitkering is het verschil tussen het ziekengeld en eventueel
vervangend inkomen en het nettoloon vóór het ongeval of de ziekte.
Arbeidsongevallenrente
Arbeidsongevallenrente: de voorwaarde om in aanmerking te komen voor een
ongevallenrente is dat het slachtoffer door een arbeidsongeval of een beroepsziekte
voor ten minste 40 % arbeidsongeschikt is geworden. De mate van
arbeidsongeschiktheid wordt beoordeeld aan de hand van de werkzaamheden die het
slachtoffer vóór zijn of haar ongeval of ziekte verrichtte. De hoogte van de rente wordt
berekend door het percentage van de mate van arbeidsongeschiktheid te verrekenen
met 80 % van het salaris dat als berekeningsgrondslag van de premiebijdrage
(hetgeen ongeveer gelijk is aan het nettoloon van de verzekerde) wordt gebruikt. Als
het slachtoffer tegelijkertijd een invaliditeitspensioen ontvangt, wordt het bedrag van
de ongevallenrente daarvan afgetrokken.
Als de gezondheidstoestand van de verzekerde zodanig verandert dat dit van invloed
is op de mate van arbeidsongeschiktheid (op voorwaarde dat deze niet lager wordt
dan de limiet van 40 %), wordt de rente daaraan aangepast. Het recht op de
ongevallenrente loopt af wanneer de verzekerde de pensioenleeftijd bereikt of een
vervroegd pensioen ontvangt.
Uitkering ineens
Een uitkering ineens wordt toegekend als het arbeidsongeval of de beroepsziekte heeft
geleid tot ten minste 10 % en ten hoogste 40 % arbeidsongeschiktheid. De hoogte
wordt berekend op grond van het bruto jaarsalaris van de begunstigde voor het
ongeluk of de ziekte, en de mate van arbeidsongeschiktheid.
Nabestaandenpensioen en eenmalige vergoeding
Als de verzekerde door een arbeidsongeval of beroepsziekte komt te overlijden,
voorziet het stelsel van arbeidsongevallenverzekeringen in uitkeringen voor de
nabestaanden. Deze uitkeringen kunnen worden toegekend in de vorm van een
nabestaandenpensioen of een eenmalige vergoeding. De ongevallenrente voor
nabestaanden wordt uitgekeerd wanneer de overleden verzekerde op last van de
rechter alimentatie moet betalen; is dit niet het geval dan ontvangt de
echtgeno(o)t(e) van de overledene en zijn of haar kinderen ten laste een eenmalige
vergoeding. Het recht op de ongevallenrente eindigt op de dag waarop het slachtoffer
de pensioenleeftijd zou hebben bereikt.
Revalidatie-uitkering en omscholingsuitkering
Een revalidatie-uitkering kan worden toegekend aan iemand die deelneemt aan een
revalidatieprogramma. Evenzo kan een omscholingsuitkering worden toegekend aan
iemand die deelneemt aan een omscholingsprogramma. Deze uitkeringen worden
toegekend onder verantwoordelijkheid van het Socialeverzekeringsfonds en hebben
een duur van maximaal zes maanden. Geen van beide uitkeringen kunnen worden
gecumuleerd met een ouderdomspensioen. Als de aanvraag voor revalidatie of
omscholing wordt goedgekeurd, brengt dit automatisch het recht op de bijbehorende
uitkering met zich mee. De hoogte van de uitkering is 80 % van het dagloon dat als
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 30
berekeningsgrondslag dient (gemiddeld daginkomen in het kalenderjaar voorafgaand
aan dat van het ongeval of de ziekte).
Andere uitkeringen
Het stelsel van arbeidsongevallenverzekeringen kent verder:
een vergoeding voor pijn (Náhrada za bolesť) en een vergoeding voor verminderde
sociale kansen (Náhrada za sťaženie spoločenského uplatnenia);
een vergoeding van behandelingskosten die hoger zijn dan de kosten die door de
ziekteverzekering worden vergoed;
terugbetaling van de uitvaartkosten in de vorm van een forfaitair bedrag ineens (zie
het gedeelte over nabestaanden.
Wat moet u doen om een uitkering i.v.m. een arbeidsongeval en beroepsziekte te krijgen?
Aanvragen van uitkeringen in verband met arbeidsongevallen en beroepsziekten
moeten met alle vereiste bewijsstukken schriftelijk worden ingediend bij het lokale
bureau van het Socialeverzekeringsfonds.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 31
Hoofdstuk IX: Gezinstoelagen
Wie komt in aanmerking voor een gezinstoelage?
Kinderbijslag en gezinsbijslagen worden toegekend aan ouders met kinderen ten laste,
adoptieouders en voogden die kinderen in plaats van de ouders ten laste hebben,
ongeacht of ze werknemers, zelfstandigen of werklozen zijn. Kinderbijslag en
gezinsbijslagen zijn premievrije uitkeringen die uit de staatsbegroting worden
bekostigd; de hoogte ervan is niet afhankelijk van het inkomen van de rechthebbende
of de leeftijd van de kinderen ten laste. Inwoners van andere lidstaten van de
Europese Unie, de Europese Economische Ruimte, Zwitserland en bepaalde andere
landen hebben dezelfde rechten en verplichtingen als de staatsburgers van de
Republiek Slowakije.
Kinderbijslag
Kinderbijslag (Prídavok na dieťa) wordt door de staat toegekend aan iedereen die
voorziet in de kosten van opvoeding en onderhoud van een kind, mits zij:
het kind ten laste hebben,
permanent of tijdelijk op het grondgebied van de Republiek Slowakije wonen (deze
voorwaarde geldt niet voor migrerende werknemers uit de Europese Unie, de
Europese Economische Ruimte of Zwitserland), en mits
het kind ten laste permanent of tijdelijk op het grondgebied van de Republiek
Slowakije woont (deze voorwaarde geldt niet voor familieleden van migrerende
werknemers uit de Europese Unie, de Europese Economische Ruimte of
Zwitserland).
De oudertoelage
De ouderschapsuitkering (Rodičovský príspevok) is een sociale uitkering die aan
ouders of adoptieouders wordt toegekend als tegemoetkoming van de staat in de
kosten van opvoeding en onderhoud van kinderen in het algemeen tot drie jaar en van
kinderen met langdurige gezondheidsproblemen tot zes jaar. Ouders komen in
aanmerking voor de ouderschapsuitkering als zij:
gewoonlijk de zorg voor het kind hebben;
het kind ten laste hebben,
permanent of tijdelijk op het grondgebied van de Republiek Slowakije wonen (deze
voorwaarde geldt niet voor migrerende werknemers uit de Europese Unie, de
Europese Economische Ruimte en Zwitserland), en als
het kind ten laste permanent of tijdelijk op het grondgebied van de Republiek
Slowakije woont (deze voorwaarde geldt niet voor familieleden van migrerende
werknemers uit de Europese Unie, de Europese Economische Ruimte of
Zwitserland).
Bijdragen in verband met kinderzorg
Een belastingbonus (Daňový bonus) wordt betaald aan permanent of tijdelijk in
Slowakije verblijvende ouders en aan pleegouders of adoptie-ouders die een inkomen
van meer dan zes maal het minimummaandloon verdienen en een kind onderhouden
dat jonger is dan 25.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 32
Een kinderverzorgingstoelage (Príspevok na starostlivosť o dieťa) wordt betaald aan
personen die werken of studeren en een kind verzorgen. De toelage wordt toegekend
als zowel het kind als de rechthebbende permanent of tijdelijk in Slowakije verblijft.
Geboortetoelage
Zie het gedeelte over moederschap en vaderschap.
Uitkeringen voor pleegzorg
Personen die zorgen voor pleegkinderen of voor kinderen die op last van de rechter in
een instelling of onder voogdij zijn geplaatst, hebben recht op een uitkering voor
pleegzorg
Wat wordt er gedekt?
Kinderbijslag
De kinderbijslag is een vaste uitkering die niet afhankelijk is van het inkomen van de
ouders, de leeftijd van het kind, of het aantal kinderen. De kinderbijslag wordt
maandelijks uitgekeerd voor elk kind ten laste; deze bedragen kunnen worden
gecumuleerd. De kinderbijslag wordt over de gehele kalendermaand uitgekeerd, ook
als slechts een deel van die maand wordt voldaan aan de voorwaarden. Het vaste
bedrag van de kinderbijslag wordt elk jaar op 1 september door de regering van de
Republiek Slowakije aangepast. Op dit moment is de bijslag 22,54 EUR per kind.
De kinderbijslag wordt toegekend tot het kind het einde van de leerplicht heeft
bereikt, hetgeen momenteel het geval is als het 16 jaar wordt. Deze termijn kan
worden verlengd tot de leeftijd van 25 jaar als het kind in voltijd studeert of een
beroepsopleiding volgt en geen eigen inkomen heeft. Als het kind niet in staat is in
voltijd te studeren of een beroepsopleiding te volgen als gevolg van een langdurige
slechte gezondheidstoestand, wordt de kinderbijslag tot zijn/haar achttiende
toegekend.
Rechthebbenden moeten elke wijziging in hun situatie die van invloed kan zijn op hun
rechten, de hoogte of de duur van deze uitkering, binnen acht dagen doorgeven aan
het plaatselijke bureau voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken.
Er kan slechts één natuurlijke persoon aanspraak maken op kinderbijslag voor een
kind ten laste, ook als meerdere natuurlijke personen aan de voorwaarden voor de
kinderbijslag voldoen. De volgende personen komen in aanmerking voor kinderbijslag:
een van beide ouders (al dan niet adoptief) van het kind ten laste,
een persoon die in plaats van de ouders voogdij over het kind heeft,
een meerderjarige zonder inkomen en zonder kind, van wie de ouders een
alimentatieverplichting hebben of die is getrouwd of gescheiden.
De oudertoelage
De ouderschapsuitkering is een vast bedrag dat niet afhankelijk is van het
gezinsinkomen en wordt maandelijks toegekend. Als in de loop van dezelfde periode
een van de ouders recht heeft op een moederschapsuitkering die lager is dan het
vaste bedrag van de ouderschapsuitkering, wordt voor de ouderschapsuitkering een
bedrag toegekend ter hoogte van het verschil tussen de ontvangen
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 33
moederschapsuitkering en het vaste bedrag van de ouderschapsuitkering. De
ouderschapsuitkering kan niet worden toegekend als er een moederschapsuitkering
wordt betaald die hoger is dan de forfaitaire ouderschapsuitkering. Het vaste bedrag
van de kinderbijslag wordt elk jaar op 1 september door de regering van de Republiek
Slowakije aangepast. De oudertoelage bedraagt op dit moment 194,70 EUR. In het
geval van een meerling (tweeling, drieling, enz.), wordt dit basisbedrag verhoogd met
25% per extra kind. Het bedrag wordt verminderd met 50% als de ouders er niet voor
zorgen dat hun kind zich aan de leerplicht houdt.
Rechthebbenden moeten elke wijziging in hun situatie die van invloed kan zijn op hun
rechten, de hoogte of de duur van deze uitkering, binnen acht dagen doorgeven aan
het plaatselijke bureau voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken.
Voor een ouderschapsuitkering komt een van beide ouders van het kind in aanmerking
of de persoon aan wie de voogdij over het kind is toegewezen.
Bijdragen in verband met kinderzorg
De belastingbonus (belastingaftrek) is een algemeen stelsel bekostigd uit de
staatsbegroting en voorziet in een verlaging van de inkomstenbelasting met 21,03
EUR per maand per kind.
De kinderverzorgingstoelage betreft een tegemoetkoming in de verzorgingskosten
door de staat aan ouders of pleegouders (die geen ouderschapsuitkering ontvangen).
De hoogte is gelijk aan de aangetoonde kosten tot de limiet van de
ouderschapsuitkering, indien het kind wordt verzorgd door een officiële zorgverlener,
of 25 % van de totale ouderschapsuitkering, indien het kind wordt verzorgd door
iemand die geen zelfstandige is (bijv. een grootouder) of geen officiële zorgverlener is.
Geboortetoelage
Zie het gedeelte over moederschap en vaderschap.
Uitkeringen voor pleegzorg
Uitkeringen ineens
Deze uitkeringen worden toegekend bij aanvang en voltooiing van een plaatsing in een
pleeggezin. Regelmatige prestaties worden aan de rechthebbenden toegekend (met
uitzondering van gevallen waarin jonge kinderen aan andere natuurlijke personen dan
hun ouders zijn toevertrouwd of kinderen bij een natuurlijke persoon zijn
ondergebracht op grond van een tijdelijke, door de rechter opgelegde conservatoire
maatregel) gedurende de periode van gezinsplaatsing, mits de rechthebbenden niet
tegelijkertijd andere sociale bijstand van de staat ontvangen; in deze gevallen worden
de regelmatige prestaties niet als aanvulling op de sociale bijstand toegekend.
De eenmalige uitkering aan in (pleeg)zorg geplaatste kinderen is bedoeld om hen in
staat te stellen bepaalde persoonlijke basisbenodigdheden te kopen. Deze worden in
het algemeen aan jonge kinderen verstrekt die direct voorafgaand aan de
gezinsplaatsing in een kindertehuis moeten verblijven. De benodigdheden worden ook
verstrekt aan kinderen die zich voorafgaand aan de gezinsplaatsing niet in een
kindertehuis bevinden maar niet over de middelen beschikken om in hun eerste
levensbehoeften te voorzien, dit ter beoordeling van het centrum voor
werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken dat verantwoordelijk is voor de
toekenning van de prestatie.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 34
De eenmalige uitkering aan kinderen die uit de pleegzorg komen is bedoeld om hen te
helpen zelfstandig te worden. De begunstigde is het kind dat wettelijk meerderjarig is
geworden.
Reguliere uitkering aan pleegouders
Deze prestaties hebben tot doel vervangende ouders te ondersteunen die de voogdij
hebben over ten minste één kind. De ouders moeten deze taak persoonlijk uitvoeren,
buiten enige organisatie voor kinderopvang om; de prestaties worden ook toegekend
in gevallen waarin kinderen de vervangende ouders tijdelijk zijn toevertrouwd met het
oog op een toekomstig voogdijschap. Directe familieleden (grootouders,
overgrootouders) komen niet in aanmerking voor deze prestaties. Om het behoud van
familiebanden te stimuleren worden de prestaties verhoogd als de vervangende
ouders de voogdij hebben over drie of meer kinderen die broers en zussen zijn.
Deze uitkering wordt niet toegekend als de pleegouder of zijn of haar echtgeno(o)t(e)
al een moederschapsuitkering (socialeverzekeringswet), dagvergoeding uit hoofde van
de ziekteverzekering of vergelijkbare uitkering van een ander land ontvangt.
Bijzondere regelmatige prestaties voor vervangende ouders
Deze prestaties hebben tot doel vervangende ouders te ondersteunen die een zwaar
gehandicapt kind verzorgen, op voorwaarde dat de vervangende ouders of het kind in
kwestie geen andere financiële ondersteuning voor dit doeleinde ontvangen en de
ouders de zorgtaak persoonlijk op zich hebben genomen, buiten enige
gespecialiseerde organisatie om (zoals voorzien in de Wet op de Sociale Bijstand).
Wat moet u doen om een gezinstoelage te krijgen?
Aanvragen van kinderbijslag en ouderschapsuitkering moeten schriftelijk worden
ingediend bij het lokale bureau voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken in
de permanente of tijdelijke woonplaats van de aanvrager. Bij deze centra zijn daartoe
voorgedrukte aanvraagformulieren verkrijgbaar. In de uitleg bij deze formulieren
wordt vermeld welke bewijsstukken bij het dossier moeten worden gevoegd. Als het
kind ten laste in een andere lidstaat van de Europese Unie woont, zijn ook de
bepalingen van de Europese Unie van toepassing.
Aanvragen van uitkeringen voor pleegzorg moeten worden ingediend bij het lokale
bureau voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken in de permanente
woonplaats van de aanvrager. Deze bureaus zijn tevens belast met het beheer van de
uitkeringen. Het recht op deze prestaties is afhankelijk van de materiële situatie van
het kind, die onafhankelijk door het centrum wordt beoordeeld. Het bureau moet
binnen dertig dagen beslissen.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 35
Hoofdstuk X: Werkloosheid
Wie komt in aanmerking voor een werkloosheidsuitkering?
Personen die tegen werkloosheid zijn verzekerd (ongeacht of dit werknemers of
vrijwillig verzekerden zijn), komen in aanmerking voor een werkloosheidsuitkering
(Dávka v nezamestnanosti) als ze in de loop van de drie jaar voorafgaand aan hun
inschrijving als werkzoekenden gedurende in totaal minimaal twee jaar premie hebben
betaald aan de werkloosheidsverzekering.
De deelnameperioden bieden slechts één keer recht op een werkloosheidsuitkering; dit
wil zeggen dat deelnameperioden die al eerder recht gaven op deze uitkering, niet
nogmaals worden meegeteld.
Een gepensioneerde die vervroegd pensioen of ouderdomspensioen ontvangt of
iemand die een invaliditeitspensioen ontvangt en 70 % of meer arbeidsongeschikt is,
kan daarnaast geen werkloosheidsuitkering krijgen. De werkloosheidsuitkering wordt
niet toegekend voor dagen waarvoor ziekengeld, een uitkering voor de verzorging van
een ziek familielid, een moederschapsuitkering of een ouderschapsuitkering wordt
ontvangen.
Wat wordt er gedekt?
Ze kunnen in dat geval maximaal zes maanden een werkloosheidsuitkering
ontvangen.
Verzekerden die als werkzoekenden zijn ingeschreven nadat een arbeidsovereenkomst
voor bepaalde tijd is verlopen, komen voor een werkloosheidsuitkering in aanmerking
als zij, in de vier jaar voorafgaand aan hun inschrijving als werkzoekenden:
ten minste twee jaar op grond van hun arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd aan
de werkloosheidsverzekering deelnamen of vrijwillig aan de
werkloosheidsverzekering deelnamen,
niet om enige andere reden verplicht waren aan de werkloosheidsverzekering deel
te nemen.
In dit geval duurt de uitkeringsperiode vier maanden.
Als een verzekerde aan de wettelijke voorwaarden voor een werkloosheidsuitkering
voldoet, ontvangt hij of zij een uitkering ter hoogte van 50 % van het dagloon dat als
berekeningsgrondslag voor de premiebijdrage dient.
Wat moet u doen om een werkloosheidsuitkering te krijgen?
Als aan de bovenstaande voorwaarden is voldaan, gaat het recht op een
werkloosheidsuitkering in op de dag waarop de verzekerde als werkzoekende wordt
ingeschreven bij een regionaal bureau Werkgelegenheid, Sociale Zaken en
Familiezaken, en loopt het af aan het einde van de wettelijke uitkeringsperiode, of
wanneer de verzekerde wordt uitgeschreven als werkzoekende. De uitkering wordt
betaald door het Socialeverzekeringsfonds.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 36
Hoofdstuk XI: Sociale minima
Wie komt in aanmerking voor een bijstandsuitkering?
Bijzondere, niet op premie- of bijdragebetaling berustende uitkeringen
Zie: “Wat wordt er gedekt?”.
Bijstand bij materiële nood (Pomoc v hmotnej núdzi)
Bijstand bij materiële nood is een universeel, premievrij stelsel dat wordt bekostigd
middels belastingen en dat bedoeld is een minimuminkomen te garanderen voor
personen die niet in staat zijn te voorzien in hun basislevensbehoeften. De hoogte van
de uitkeringen volgens dit stelsel is afhankelijk van de omvang van het huishouden.
Bijstand bij materiële nood wordt verleend op basis van een subjectief recht (niet-
discretionair).
Uitkering bij materiële nood (Pomoc v hmotnej núdzi)
De uitkering bij materiële nood is onderworpen aan een onderzoek van de
vermogenstoestand en kan worden toegekend aan personen die in Slowakije wonen of
verblijven en in materiële nood verkeren, d.w.z. personen met een inkomen onder het
bestaansminimum (Životné minimum) die zelf niet voor extra inkomen kunnen
zorgen. Het bestaansminimum is het inkomensniveau waaronder iemand geacht wordt
in een situatie van materiële nood te verkeren. Het bestaansminimum is toereikend
voor één dagelijkse warme maaltijd, noodzakelijke kleding en onderdak.
Wat wordt er gedekt?
Bijzondere, niet op premie- of bijdragebetaling berustende prestaties
De aanpassing van vóór 1 januari 2004 toegekende pensioenen die de enige
bron van inkomen vormen
Als het ouderdomspensioen, proportionele ouderdomspensioen, invaliditeitspensioen,
weduwen- of weduwnaarspensioen of wezenpensioen van een wees die beide ouders
heeft verloren op 31 december 2003 is aangepast omdat het de enige bron van
inkomen van de rechthebbende was, wordt het desbetreffende pensioen na 31
december 2003 uitgekeerd op de wettelijke voorwaarden die tot 31 december 2003
van kracht waren, zodat het bedrag ervan overeenkomt met dat op 31 december
2003. Afgezien daarvan wordt het desbetreffende pensioen aangepast op basis van de
wettelijke bepalingen die sinds 1 januari 2004 van kracht zijn.
Het bedrag van het aangepaste ouderdomspensioen, proportionele
ouderdomspensioen of invaliditeitspensioen dat de enige bron van inkomen is, wordt
niet in aanmerking genomen bij de vaststelling van het bedrag van het weduwen- of
weduwnaarspensioen en het wezenpensioen.
Vóór 1 januari 2004 toegekend sociaal pensioen
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 37
Het op 31 december 2003 toegekende sociale pensioen wordt na deze datum
voortgezet op de voorwaarden die op 31 december 2003 van kracht waren, en de
hoogte van het pensioen is gelijk aan dat op 31 december 2003. De beslissing over de
toekenning van het sociale pensioen en de betaling ervan wordt na 31 december 2003
genomen door het uitvoerend orgaan van het Socialeverzekeringsfonds dat daartoe tot
31 december 2003 bevoegd was. Het sociale pensioen wordt vervolgens herzien
volgens de wettelijke voorschriften die sinds 1 januari 2004 van kracht zijn.
Uitkering bij materiële nood
De hoogte van de uitkering bij materiële nood is afhankelijk van de
gezinssamenstelling. De hoogte wordt berekend als het verschil tussen het individuele
of huishoudelijk inkomen en de theoretische uitkering bij materiële nood. De
theoretische bedragen zijn als volgt:
60,50 EUR voor alleenstaanden,
115,10 EUR voor alleenstaande ouders met een tot vier kinderen,
105,20 EUR voor kinderloze koppels,
157,60 EUR voor koppels met een tot vier kinderen,
168,20 EUR voor alleenstaande ouders met vijf of meer kinderen,
212,30 EUR voor koppels met vijf of meer kinderen.
De uitkering bij materiële nood wordt toegekend zolang de situatie van materiële nood
voortduurt.
Overige uitkeringen in het kader van de uitkering bij materiële nood: een
uitkering voor zwangere vrouwen vanaf de vierde maand van de zwangerschap;
uitkering voor personen in materiële nood met een kind tot een jaar;
gezondheidszorgtoelage (Príspevok na zdravotnú starostlivosť);
beschermingstoelage (Ochranný príspevok) voor personen die de pensioenleeftijd
hebben bereikt, gehandicapten (meer dan 70 % arbeidsongeschikt), personen die
zorgen voor een ernstig gehandicapte, personen die langer dan dertig dagen ziek
zijn, of alleenstaande ouders die een kind jonger dan 31 weken verzorgen;
huisvestingsuitkering (Príspevok na bývanie) voor personen die de kosten van een
behoorlijk onderkomen dragen (met uitzondering van gepensioneerden en personen
in materiële nood aan wie onderdak wordt verschaft door de sociale dienst);
werkhervattingstoelage (Aktivačný príspevok) voor personen die een programma
volgen om weer aan het werk te gaan (scholing of verrichting van licht sociaal werk
gedurende tien of meer uren per week);
uitkering voor een kind in de leerplichtige leeftijd (6–16 jaar) (Dávka pre dieťa).
Hoe vraagt u een bijstandsuitkering aan?
Uitkering bij materiële nood
Aanvragen van deze uitkeringen moeten worden ingediend bij het bureau voor
werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken in de permanente woonplaats. Deze
bureaus zijn tevens belast met het beheer van de uitkeringen. Het recht op deze
prestaties is afhankelijk van de materiële situatie van het kind, die onafhankelijk door
het centrum wordt beoordeeld. Het bureau moet binnen dertig dagen beslissen (zestig
voor zeer complexe gevallen).
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 38
Hoofdstuk XII: Langdurige zorg
Wie komt in aanmerking voor langdurige zorg?
Uitkeringen voor langdurige zorg worden toegekend aan invaliden, aan personen in
slechte gezondheid en aan personen die afhankelijk zijn van de hulp van een derde. In
de wet is bepaald hoe lang een functionele ziekte moet hebben geduurd (12 maanden)
en in welke mate iemand afhankelijk moet zijn om in aanmerking te komen voor
bepaalde uitkeringen.
Wat wordt er gedekt?
De uitkeringen zijn afhankelijk van het maximuminkomensniveau (uit arbeid,
bezittingen en andere uitkeringen) van het gehele huishouden van de aanvrager. Er
geldt een inkomensdrempel waarvan de hoogte wordt bepaald door diverse factoren
(bijv. of de afhankelijke persoon wel of niet een kind is). Naast uitkeringen in natura
(zoals intramurale en dagzorg) zijn er uitkeringen in geld in de vorm van een uitkering
voor persoonlijke hulp en een uitkering voor verzorging voor niet-formele
zorgverleners (familie) binnen de thuiszorg. Er kan vrij worden gekozen tussen
uitkeringen in geld en uitkeringen in natura.
De ontvanger moet de kosten van intramurale verzorging betalen, maar moet wel een
bestaansminimum van ten minste 20 % van zijn of haar maandinkomen behouden. De
ontvanger van een uitkering draagt bij in de kosten van benodigde apparatuur.
Wat moet u doen om langdurige zorg te krijgen?
De uitkeringen zijn zowel regionaal als plaatselijk georganiseerd. Langdurige zorg is
deels geregeld door specifieke wetgeving (voor invaliden) en deels door de wetgeving
inzake een aantal andere risico's (invaliditeit, ouderdom, gezondheidszorg). De zorg is
gebaseerd op een filosofie van sociale bijstand (recht volgens behoefte) en wordt
gefinancierd door de gemeenten, de regionale zelfbesturen en de staat.
De uitkeringen worden verstrekt als combinatie van uitkeringen in geld en uitkeringen
in natura; voor bepaalde uitkeringen is die combinatie echter niet mogelijk (bijv.
uitkering voor verzorging (Príspevok za opatrovanie) en uitkering voor persoonlijke
hulp (Príspevok na osobnú asistenciu)). Uitkeringen worden toegekend onder bepaalde
voorwaarden, zoals een onderzoek naar vermogenstoestand. Een keuringsarts
onderzoekt de mate van afhankelijkheid van de betrokkene. Deze arts werkt samen
met medisch specialisten en met een maatschappelijk werker.
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 39
Bijlage : Nuttige adressen en sites
Voor socialezekerheidskwesties met betrekking tot meer dan één EU-land kunt u een
contactinstelling zoeken in de organendatabase die wordt bijgehouden door de
Europese Commissie en staat op: http://ec.europa.eu/social-security-directory.
Ministerie van Werkgelegenheid, Sociale zaken en Familiezaken van de Republiek
Slowakije
Ministerstvo práce, sociálnych vecí a rodiny Slovenskej republiky
Špitálska 4,6,8
816 43 Bratislava
http://www.employment.gov.sk
Ministerie van Volksgezondheid van de Republiek Slowakije
Ministerstvo zdravotníctva Slovenskej republiky
Limbová 2
P.O. Box 52
837 52 Bratislava 37
http://www.health.gov.sk
Ministerie van Binnenlandse Zaken van de Republiek Slowakije
Ministerstvo vnútra Slovenskej republiky
Afdeling personeelszaken en sociale zaken, dienst ziekteverzekeringen en sociale
zekerheid
Pribinova 2
812 72 Bratislava
http://www.minv.sk
Toezichthoudende Autoriteit voor de gezondheidszorg
Úrad pre dohľad nad zdravotnou starostlivosťou
Žellova 2
829 24Bratislava 25
http://www.udzs.sk
Socialeverzekeringsfonds – Centraal bureau
Sociálna poisťovňa - ústredie
Ulica 29. augusta 8 -10
813 63 Bratislava 1
http://www.socpoist.sk
Centraal bureau voor werkgelegenheid, sociale zaken en familiezaken
Ústredie práce, sociálnych vecí a rodiny
Špitálska 8
812 67 Bratislava
http://www.upsvar.sk
Algemene Ziektekostenverzekeraar
Všeobecná zdravotná poisťovňa – generálne riaditeľstvo
Mamateyova 17
850 05 Bratislava
http://www.vszp.sk
Werkgelegenheid, sociale zaken en inclusie
Uw socialezekerheidsrechten in Slowakije
Juli 2012 40
Ministerie van Financiën van de Republiek Slowakije
Ministerstvo financií Slovenskej republiky
Štefanovičova 5
817 82 Bratislava
http://www.finance.gov.sk